v¨n phßng quèc héi c¬ së d÷ liÖu luËt viÖt nam LAWDATA

Bé LUËT D©N Sù
CñA NíC CéNG HOµ X· HéI CHñ NGHÜA VIÖT NAM

LêI NãI ®ÇU

Ph¸p luËt d©n sù ViÖt Nam lµ c«ng cô ph¸p lý thóc ®Èy giao lu d©n sù, t¹o
m«i trêng thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc.
KÕ thõa vµ ph¸t triÓn ph¸p luËt d©n sù ViÖt Nam tõ tríc ®Õn nay, cô thÓ ho¸
HiÕn ph¸p n¨m 1992, Bé luËt d©n sù cã vÞ trÝ quan träng trong hÖ thèng ph¸p luËt
níc nhµ, t¹o c¬ së ph¸p lý nh»m tiÕp tôc gi¶i phãng mäi n¨ng lùc s¶n xuÊt, ph¸t huy
d©n chñ, b¶o ®¶m c«ng b»ng x· héi, quyÒn con ngêi vÒ d©n sù.
Bé luËt d©n sù gãp phÇn b¶o ®¶m cuéc sèng céng ®ång æn ®Þnh, lµnh m¹nh,
gi÷ g×n vµ ph¸t huy truyÒn thèng ®oµn kÕt, t¬ng th©n, t¬ng ¸i, thuÇn phong mü
tôc vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc h×nh thµnh trong lÞch sö l©u dµi x©y dùng vµ b¶o
vÖ Tæ quèc ViÖt Nam, gãp phÇn x©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn
theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña Nhµ níc theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa,
thùc hiÖn môc tiªu d©n giÇu, níc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh.
PHÇN THø NHÊT

NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG

CH¬NG I
NH÷NG NGUYªN T¾C C¬ B¶N
§iÒu 1. NhiÖm vô vµ ph¹m vi ®iÒu chØnh cña Bé luËt d©n sù
Bé luËt d©n sù cã nhiÖm vô b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c¸ nh©n, tæ
chøc, lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng, b¶o ®¶m sù b×nh ®¼ng vµ an toµn
ph¸p lý trong quan hÖ d©n sù, gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn ®¸p øng c¸c nhu cÇu vËt
chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n, thóc ®Èy sù ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi.
Bé luËt d©n sù quy ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p lý cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ c¸c chñ
thÓ kh¸c, quyÒn, nghÜa vô cña c¸c chñ thÓ trong quan hÖ tµi s¶n, quan hÖ nh©n
th©n trong giao lu d©n sù, x©y dùng chuÈn mùc ph¸p lý cho c¸ch øng xö cña c¸c chñ
thÓ khi tham gia quan hÖ d©n sù.
§iÒu 2. Nguyªn t¾c t«n träng lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn,
lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi kh¸c
ViÖc x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù kh«ng ®îc x©m ph¹m ®Õn
lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi kh¸c.
§iÒu 3. Nguyªn t¾c tu©n thñ ph¸p luËt
QuyÒn, nghÜa vô d©n sù ph¶i ®îc x¸c lËp, thùc hiÖn theo c¸c c¨n cø, tr×nh tù,
thñ tôc do Bé luËt nµy vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c quy ®Þnh; nÕu ph¸p luËt kh«ng
quy ®Þnh, th× c¸c bªn cã thÓ cam kÕt, tho¶ thuËn vÒ viÖc x¸c lËp quyÒn, nghÜa vô
d©n sù, nhng kh«ng ®îc tr¸i víi nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n quy ®Þnh trong Bé luËt
nµy.
§iÒu 4. Nguyªn t¾c t«n träng ®¹o ®øc, truyÒn thèng tèt ®Ñp
 2

ViÖc x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù ph¶i b¶o ®¶m gi÷ g×n b¶n
s¾c d©n téc, t«n träng vµ ph¸t huy phong tôc, tËp qu¸n, truyÒn thèng tèt ®Ñp, t×nh
®oµn kÕt, t¬ng th©n, t¬ng ¸i, mçi ngêi v× céng ®ång, céng ®ång v× mçi ngêi vµ c¸c
gi¸ trÞ ®¹o ®øc cao ®Ñp cña c¸c d©n téc cïng sinh sèng trªn ®Êt níc ViÖt Nam.
§ång bµo c¸c d©n téc thiÓu sè ®îc t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong giao lu d©n
sù ®Ó tõng bíc n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña m×nh.
ViÖc gióp ®ì ngêi giµ, trÎ em, ngêi tµn tËt trong viÖc thùc hiÖn quyÒn, nghÜa
vô d©n sù ®îc khuyÕn khÝch.
§iÒu 5. Nguyªn t¾c t«n träng, b¶o vÖ quyÒn nh©n th©n
QuyÒn nh©n th©n trong quan hÖ d©n sù do ph¸p luËt quy ®Þnh ®îc t«n träng
vµ ®îc ph¸p luËt b¶o vÖ.
§iÒu 6. Nguyªn t¾c t«n träng, b¶o vÖ quyÒn së h÷u, c¸c quyÒn kh¸c ®èi víi
tµi s¶n
QuyÒn së h÷u, c¸c quyÒn kh¸c ®èi víi tµi s¶n cña c¸c chñ thÓ thuéc c¸c h×nh
thøc së h÷u ®îc t«n träng vµ ®îc ph¸p luËt b¶o vÖ.
ViÖc khai th¸c tµi s¶n hîp ph¸p ®Ó hëng lîi ®îc khuyÕn khÝch.
Mäi ngêi cã nghÜa vô t«n träng, b¶o vÖ tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n.
§iÒu 7. Nguyªn t¾c tù do, tù nguyÖn cam kÕt, tho¶ thuËn
QuyÒn tù do cam kÕt, tho¶ thuËn phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt trong
viÖc x¸c lËp quyÒn, nghÜa vô d©n sù ®îc ph¸p luËt b¶o ®¶m.
Trong giao lu d©n sù, c¸c bªn hoµn toµn tù nguyÖn, kh«ng bªn nµo ®îc ¸p
®Æt, cÊm ®o¸n, cìng Ðp, ®e do¹, ng¨n c¶n bªn nµo.
Mäi cam kÕt, tho¶ thuËn hîp ph¸p cã hiÖu lùc b¾t buéc thùc hiÖn ®èi víi c¸c
bªn.
§iÒu 8. Nguyªn t¾c b×nh ®¼ng
Trong quan hÖ d©n sù, c¸c bªn ®Òu b×nh ®¼ng, kh«ng ®îc lÊy lý do kh¸c
biÖt vÒ d©n téc, giíi tÝnh, thµnh phÇn x· héi, hoµn c¶nh kinh tÕ, tÝn ngìng, t«n
gi¸o, tr×nh ®é v¨n ho¸, nghÒ nghiÖp ®Ó ®èi xö kh«ng b×nh ®¼ng víi nhau.
§iÒu 9. Nguyªn t¾c thiÖn chÝ, trung thùc
Trong quan hÖ d©n sù, c¸c bªn ph¶i thiÖn chÝ, trung thùc, kh«ng chØ quan
t©m, ch¨m lo ®Õn quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh mµ cßn ph¶i t«n träng, quan
t©m ®Õn lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi
kh¸c, gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù, kh«ng
bªn nµo ®îc lõa dèi bªn nµo; nÕu mét bªn cho r»ng bªn kia kh«ng trung thùc, th× ph¶i
cã chøng cø.
§iÒu 10. Nguyªn t¾c chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù
C¸c bªn ph¶i nghiªm chØnh thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù cña m×nh vµ tù chÞu
tr¸ch nhiÖm vÒ viÖc kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô; nÕu
kh«ng tù nguyÖn thùc hiÖn, th× cã thÓ bÞ cìng chÕ thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt.
§iÒu 11. Nguyªn t¾c hoµ gi¶i
 3

Trong quan hÖ d©n sù, viÖc hoµ gi¶i gi÷a c¸c bªn phï hîp víi quy ®Þnh cña
ph¸p luËt ®îc khuyÕn khÝch.
Kh«ng ai ®îc dïng vò lùc hoÆc ®e do¹ dïng vò lùc trong viÖc gi¶i quyÕt c¸c
tranh chÊp d©n sù.
§iÒu 12. B¶o vÖ quyÒn d©n sù
1- TÊt c¶ c¸c quyÒn d©n sù cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ kh¸c ®îc
t«n träng vµ ®îc ph¸p luËt b¶o vÖ.
2- Khi quyÒn d©n sù cña mét chñ thÓ bÞ x©m ph¹m, th× chñ thÓ ®ã cã
quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n hoÆc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn kh¸c:
a) C«ng nhËn quyÒn d©n sù cña m×nh;
b) Buéc chÊm døt hµnh vi vi ph¹m;
c) Buéc xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai;
d) Buéc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù;
®) Buéc båi thêng thiÖt h¹i;
e) Ph¹t vi ph¹m.
§iÒu 13. C¨n cø x¸c lËp quyÒn, nghÜa vô d©n sù
QuyÒn, nghÜa vô d©n sù ®îc x¸c lËp tõ:
1- Giao dÞch d©n sù hîp ph¸p;
2- QuyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n, c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn kh¸c;
3- Sù kiÖn ph¸p lý do ph¸p luËt quy ®Þnh;
4- S¸ng t¹o gi¸ trÞ tinh thÇn lµ ®èi tîng thuéc quyÒn së h÷u trÝ tuÖ;
5- ChiÕm h÷u tµi s¶n cã c¨n cø ph¸p luËt;
6- G©y thiÖt h¹i do hµnh vi tr¸i ph¸p luËt;
7- Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn;
8- ChiÕm h÷u, sö dông tµi s¶n, ®îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt;
9- C¸c c¨n cø kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 14. Nguyªn t¾c ¸p dông tËp qu¸n, ¸p dông t¬ng tù ph¸p luËt
Trong trêng hîp ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh vµ c¸c bªn kh«ng cã tho¶ thuËn, th×
cã thÓ ¸p dông tËp qu¸n hoÆc quy ®Þnh t¬ng tù cña ph¸p luËt, nhng kh«ng ®îc tr¸i
víi nh÷ng nguyªn t¾c quy ®Þnh trong Bé luËt nµy.
§iÒu 15. HiÖu lùc cña Bé luËt d©n sù
1- Bé luËt d©n sù ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c quan hÖ d©n sù ®îc x¸c lËp tõ ngµy
Bé luËt nµy cã hiÖu lùc.
Bé luËt d©n sù còng ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c quan hÖ d©n sù ®îc x¸c lËp tríc
ngµy Bé luËt nµy cã hiÖu lùc, nÕu ®îc luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi quy ®Þnh.
2- Bé luËt d©n sù ®îc ¸p dông trªn toµn l·nh thæ níc Céng hoµ x· héi chñ
nghÜa ViÖt Nam.
 4

3- Bé luËt d©n sù ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c quan hÖ d©n sù cã ngêi ViÖt Nam
®Þnh c ë níc ngoµi tham gia t¹i ViÖt Nam, trõ mét sè quan hÖ d©n sù mµ ph¸p luËt
cã quy ®Þnh riªng.
4- Bé luËt d©n sù còng ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c quan hÖ d©n sù cã yÕu tè níc
ngoµi, trõ trêng hîp ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký
kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c.

CH¬NG II
C¸ NH©N
MôC 1
N¨NG LùC PH¸P LUËT D©N Sù,
N¨NG LùC HµNH VI D©N Sù CñA C¸ NH©N

§iÒu 16. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n

1- N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n lµ kh¶ n¨ng cña c¸ nh©n cã quyÒn
d©n sù vµ cã nghÜa vô d©n sù.
2- Mäi c¸ nh©n ®Òu cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù nh nhau.
3- N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n cã tõ khi ngêi ®ã sinh ra vµ chÊm
døt khi ngêi ®ã chÕt.
§iÒu 17. Néi dung n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n
C¸ nh©n cã c¸c quyÒn, nghÜa vô d©n sù sau ®©y:
1- QuyÒn nh©n th©n kh«ng g¾n víi tµi s¶n vµ quyÒn nh©n th©n g¾n víi tµi
s¶n;
2- QuyÒn së h÷u, quyÒn thõa kÕ vµ c¸c quyÒn kh¸c ®èi víi tµi s¶n;
3- QuyÒn tham gia quan hÖ d©n sù vµ cã nghÜa vô ph¸t sinh tõ quan hÖ ®ã.
§iÒu 18. Kh«ng h¹n chÕ n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n
N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña c¸ nh©n kh«ng thÓ bÞ h¹n chÕ, trõ trêng hîp do
ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 19. N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña c¸ nh©n
N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña c¸ nh©n lµ kh¶ n¨ng cña c¸ nh©n b»ng hµnh vi
cña m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù.
§iÒu 20. Ngêi thµnh niªn, ngêi cha thµnh niªn
Ngêi tõ ®ñ mêi t¸m tuæi trë lªn lµ ngêi thµnh niªn. Ngêi cha ®ñ mêi t¸m tuæi lµ
ngêi cha thµnh niªn.
§iÒu 21. N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ngêi thµnh niªn
Ngêi thµnh niªn cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ, trõ trêng hîp quy ®Þnh t¹i
§iÒu 24 vµ §iÒu 25 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 22. N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ngêi cha thµnh niªn tõ ®ñ s¸u tuæi ®Õn
cha ®ñ mêi t¸m tuæi
 5

Ngêi tõ ®ñ s¸u tuæi ®Õn cha ®ñ mêi t¸m tuæi khi x¸c lËp, thùc hiÖn c¸c giao
dÞch d©n sù ph¶i ®îc ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt ®ång ý, trõ giao dÞch nh»m phôc
vô nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy phï hîp víi løa tuæi.
Trong trêng hîp ngêi tõ ®ñ mêi l¨m tuæi ®Õn cha ®ñ mêi t¸m tuæi cã tµi s¶n
riªng ®ñ ®Ó b¶o ®¶m viÖc thùc hiÖn nghÜa vô, th× cã thÓ tù m×nh x¸c lËp, thùc
hiÖn giao dÞch d©n sù mµ kh«ng ®ßi hái ph¶i cã sù ®ång ý cña ngêi ®¹i diÖn theo
ph¸p luËt, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 23. Ngêi kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù
Ngêi cha ®ñ s¸u tuæi, th× kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù. Mäi giao dÞch
d©n sù cña ngêi cha ®ñ s¸u tuæi ®Òu ph¶i do ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt x¸c lËp,
thùc hiÖn.
§iÒu 24. MÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù
1- Khi mét ngêi do bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng
thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh, th× theo yªu cÇu cña ngêi cã quyÒn,
lîi Ých liªn quan, Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù trªn c¬
së kÕt luËn cña tæ chøc gi¸m ®Þnh cã thÈm quyÒn.
Khi kh«ng cßn c¨n cø tuyªn bè mét ngêi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, th× theo
yªu cÇu cña chÝnh ngêi ®ã hoÆc cña ngêi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, Toµ ¸n ra
quyÕt ®Þnh huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù.
2- Mäi giao dÞch d©n sù cña ngêi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Òu do ngêi
®¹i diÖn theo ph¸p luËt x¸c lËp, thùc hiÖn.
§iÒu 25. H¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù
1- Ngêi nghiÖn ma tuý hoÆc nghiÖn c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c dÉn ®Õn ph¸
t¸n tµi s¶n cña gia ®×nh, th× theo yªu cÇu cña ngêi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, c¬
quan hoÆc tæ chøc h÷u quan, Toµ ¸n cã thÓ ra quyÕt ®Þnh tuyªn bè lµ ngêi bÞ h¹n
chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù.
2- Ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù
vµ ph¹m vi ®¹i diÖn do Toµ ¸n quyÕt ®Þnh. Mäi giao dÞch d©n sù liªn quan ®Õn
tµi s¶n cña ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ph¶i cã sù ®ång ý cña ngêi ®¹i
diÖn theo ph¸p luËt, trõ giao dÞch nhá nh»m phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t hµng ngµy.
3- Khi kh«ng cßn c¨n cø tuyªn bè mét ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù,
th× theo yªu cÇu cña chÝnh ngêi ®ã hoÆc cña ngêi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, c¬
quan hoÆc tæ chøc h÷u quan, Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè
h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù.

MôC 2
QUYÒN NH©N TH©N

§iÒu 26. QuyÒn nh©n th©n

QuyÒn nh©n th©n ®îc quy ®Þnh trong Bé luËt nµy lµ quyÒn d©n sù g¾n
liÒn víi mçi c¸ nh©n, kh«ng thÓ chuyÓn giao cho ngêi kh¸c, trõ trêng hîp ph¸p luËt
cã quy ®Þnh kh¸c.
Kh«ng ai ®îc l¹m dông quyÒn nh©n th©n cña m×nh x©m ph¹m ®Õn lîi Ých
cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi kh¸c.
 6

Mäi ngêi cã nghÜa vô t«n träng quyÒn nh©n th©n cña ngêi kh¸c.
§iÒu 27. B¶o vÖ quyÒn nh©n th©n
Khi quyÒn nh©n th©n cña mét c¸ nh©n bÞ x©m ph¹m, th× ngêi ®ã cã quyÒn:
1- Yªu cÇu ngêi vi ph¹m hoÆc yªu cÇu Toµ ¸n buéc ngêi vi ph¹m chÊm døt
hµnh vi vi ph¹m, xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai;
2- Tù m×nh c¶i chÝnh trªn c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng;
3- Yªu cÇu ngêi vi ph¹m hoÆc yªu cÇu Toµ ¸n buéc ngêi vi ph¹m ph¶i båi thêng
thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt vµ thiÖt h¹i vÒ tinh thÇn.
§iÒu 28. QuyÒn ®èi víi hä, tªn
1- Mçi c¸ nh©n ®Òu cã quyÒn cã hä, tªn. Hä, tªn cña mét ngêi ®îc x¸c ®Þnh
theo hä, tªn khai sinh cña ngêi ®ã.
2- C¸ nh©n x¸c lËp, thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù theo hä, tªn cña m×nh
®· ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn c«ng nhËn.
3- ViÖc sö dông bÝ danh, bót danh kh«ng ®îc g©y thiÖt h¹i ®Õn quyÒn, lîi
Ých hîp ph¸p cña ngêi kh¸c.
§iÒu 29. QuyÒn thay ®æi hä, tªn
1- C¸ nh©n cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn c«ng nhËn viÖc
thay ®æi hä, tªn trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Theo yªu cÇu cña ngêi cã hä, tªn mµ viÖc sö dông hä, tªn ®ã g©y nhÇm lÉn,
¶nh hëng ®Õn t×nh c¶m gia ®×nh, ®Õn danh dù, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh;
b) Theo yªu cÇu cña cha, mÑ nu«i vÒ viÖc thay ®æi hä, tªn cho con nu«i hoÆc
khi ngêi con nu«i th«i kh«ng lµm con nu«i vµ ngêi nµy hoÆc cha, mÑ ®Î yªu cÇu
lÊy l¹i hä, tªn mµ cha, mÑ ®Î ®· ®Æt;
c) Theo yªu cÇu cña cha, mÑ hoÆc ngêi con khi x¸c ®Þnh cha, mÑ cho con;
d) Thay ®æi hä cho con tõ hä cña cha sang hä cña mÑ hoÆc ngîc l¹i;
®) Thay ®æi hä, tªn cña ngêi bÞ lu l¹c tõ nhá mµ t×m ra nguån gèc huyÕt thèng
cña m×nh;
e) C¸c trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
2- ViÖc thay ®æi hä, tªn cho ngêi tõ ®ñ chÝn tuæi trë lªn ph¶i cã sù ®ång ý cña
ngêi ®ã.
3- ViÖc thay ®æi hä, tªn kh«ng lµm thay ®æi, chÊm døt quyÒn, nghÜa vô d©n
sù ®îc x¸c lËp theo hä, tªn cò.
§iÒu 30. QuyÒn x¸c ®Þnh d©n téc
1- C¸ nh©n khi sinh ra ®îc x¸c ®Þnh d©n téc theo d©n téc cña cha, mÑ. Trong
trêng hîp cha vµ mÑ thuéc hai d©n téc kh¸c nhau, th× d©n téc cña ngêi con ®îc x¸c
®Þnh lµ d©n téc cña ngêi cha hoÆc d©n téc cña ngêi mÑ theo tËp qu¸n hoÆc theo
tho¶ thuËn cña cha, mÑ.
2- Ngêi ®· thµnh niªn cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn x¸c
®Þnh l¹i d©n téc trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
 7

a) X¸c ®Þnh l¹i theo d©n téc cña ngêi cha hoÆc ngêi mÑ, nÕu cha, mÑ thuéc
hai d©n téc kh¸c nhau;
b) X¸c ®Þnh l¹i theo d©n téc cña cha ®Î, mÑ ®Î trong trêng hîp lµm con nu«i
cña ngêi thuéc d©n téc kh¸c.
§iÒu 31. QuyÒn cña c¸ nh©n ®èi víi h×nh ¶nh
1- C¸ nh©n cã quyÒn ®èi víi h×nh ¶nh cña m×nh.
2- ViÖc sö dông h×nh ¶nh cña c¸ nh©n ph¶i ®îc ngêi ®ã ®ång ý hoÆc th©n
nh©n cña ngêi ®ã ®ång ý, nÕu ngêi ®ã ®· chÕt, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, trõ
trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 32. QuyÒn ®îc b¶o ®¶m an toµn vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, th©n thÓ
1- C¸ nh©n cã quyÒn ®îc b¶o ®¶m an toµn vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, th©n thÓ.
2- Kh«ng ai ®îc x©m ph¹m ®Õn tÝnh m¹ng, søc khoÎ, th©n thÓ cña ngêi kh¸c.
3- Khi mét ngêi bÞ tai n¹n, bÖnh tËt mµ tÝnh m¹ng bÞ ®e do¹, th× ngêi ph¸t
hiÖn cã tr¸ch nhiÖm ®a ®Õn c¬ së y tÕ; c¸c c¬ së y tÕ cña Nhµ níc, tËp thÓ vµ t
nh©n kh«ng ®îc tõ chèi viÖc cøu ch÷a mµ ph¶i tËn dông mäi ph¬ng tiÖn, kh¶ n¨ng
hiÖn cã ®Ó cøu ch÷a
4- ViÖc thùc hiÖn ph¬ng ph¸p ch÷a bÖnh míi trªn c¬ thÓ mét ngêi, viÖc g©y
mª, mæ, c¾t bá, cÊy ghÐp bé phËn cña th©n thÓ ph¶i ®îc sù ®ång ý cña ngêi ®ã;
nÕu ngêi ®ã cha thµnh niªn, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc lµ bÖnh nh©n bÊt
tØnh, th× ph¶i ®îc sù ®ång ý cña cha, mÑ, ngêi gi¸m hé hoÆc ngêi th©n thÝch cña
ngêi ®ã; trong trêng hîp cã nguy c¬ ®e do¹ ®Õn tÝnh m¹ng cña bÖnh nh©n mµ
kh«ng chê ®îc ý kiÕn cña cha, mÑ, ngêi gi¸m hé hoÆc ngêi th©n thÝch cña ngêi ®ã,
th× ph¶i cã quyÕt ®Þnh cña ngêi ®øng ®Çu c¬ së ch÷a bÖnh.
5- ViÖc mæ tö thi chØ ®îc thùc hiÖn khi ®· cã sù ®ång ý cña ngêi qu¸ cè ®îc
thÓ hiÖn râ rµng tríc khi ngêi ®ã chÕt; trong trêng hîp kh«ng cã ý kiÕn cña ngêi qu¸
cè, th× ph¶i cã sù ®ång ý cña cha, mÑ, ngêi gi¸m hé hoÆc ngêi th©n thÝch cña ngêi
®ã. ViÖc mæ tö thi còng ®îc thùc hiÖn khi cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã
thÈm quyÒn.
§iÒu 33. QuyÒn ®îc b¶o vÖ danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn
1- Danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn cña c¸ nh©n ®îc t«n träng vµ ®îc ph¸p luËt
b¶o vÖ.
2- Kh«ng ai ®îc xóc ph¹m ®Õn danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn cña ngêi kh¸c.
§iÒu 34. QuyÒn ®èi víi bÝ mËt ®êi t
1- QuyÒn ®èi víi bÝ mËt ®êi t cña c¸ nh©n ®îc t«n träng vµ ®îc ph¸p luËt b¶o
vÖ.
2- ViÖc thu thËp, c«ng bè th«ng tin, t liÖu vÒ ®êi t cña c¸ nh©n ph¶i ®îc ngêi
®ã ®ång ý hoÆc th©n nh©n cña ngêi ®ã ®ång ý, nÕu ngêi ®ã ®· chÕt, mÊt n¨ng
lùc hµnh vi d©n sù, trõ trêng hîp thu thËp, c«ng bè th«ng tin, t liÖu theo quyÕt ®Þnh
cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn vµ ph¶i ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt.
 8

3- Kh«ng ai ®îc tù tiÖn bãc më, thu gi÷, tiªu huû th tÝn, ®iÖn tÝn, nghe trém
®iÖn tho¹i hoÆc cã hµnh vi kh¸c nh»m ng¨n chÆn, c¶n trë ®êng liªn l¹c cña ngêi
kh¸c.
ChØ trong nh÷ng trêng hîp ®îc ph¸p luËt quy ®Þnh vµ ph¶i cã lÖnh cña c¬
quan nhµ níc cã thÈm quyÒn míi ®îc tiÕn hµnh viÖc kiÓm so¸t th tÝn, ®iÖn tho¹i,
®iÖn tÝn cña c¸ nh©n.
§iÒu 35. QuyÒn kÕt h«n
H«n nh©n ®îc x©y dùng theo nguyªn t¾c mét vî, mét chång.
Nam n÷ cã ®ñ ®iÒu kiÖn kÕt h«n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ h«n nh©n
vµ gia ®×nh cã quyÒn tù do kÕt h«n, kh«ng bªn nµo ®îc Ðp buéc, lõa dèi bªn nµo;
kh«ng ai ®îc c¶n trë h«n nh©n tù nguyÖn, tiÕn bé hoÆc cìng Ðp kÕt h«n.
ViÖc tù do kÕt h«n gi÷a nh÷ng ngêi thuéc c¸c d©n téc, t«n gi¸o kh¸c nhau, gi÷a
nh÷ng ngêi theo t«n gi¸o vµ kh«ng theo t«n gi¸o ®îc t«n träng vµ ®îc ph¸p luËt b¶o
vÖ.
§iÒu 36. QuyÒn b×nh ®¼ng cña vî chång
Vî, chång b×nh ®¼ng víi nhau, cã quyÒn, nghÜa vô ngang nhau vÒ mäi mÆt
trong gia ®×nh vµ trong giao lu d©n sù, cïng nhau x©y dùng gia ®×nh Êm no, bÒn
v÷ng, hoµ thuËn, h¹nh phóc.
§iÒu 37. QuyÒn ®îc hëng sù ch¨m sãc gi÷a c¸c thµnh viªn trong gia ®×nh
C¸c thµnh viªn trong gia ®×nh cã quyÒn ®îc hëng sù ch¨m sãc, gióp ®ì nhau
phï hîp víi truyÒn thèng ®¹o ®øc tèt ®Ñp cña gia ®×nh ViÖt Nam.
Con, ch¸u cha thµnh niªn ®îc hëng sù ch¨m sãc, nu«i dìng cña cha mÑ, «ng bµ;
con, ch¸u cã bæn phËn kÝnh träng, ch¨m sãc vµ phông dìng cha mÑ, «ng bµ.
§iÒu 38. QuyÒn ly h«n
Vî hoÆc chång hoÆc c¶ vî chång cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n cho chÊm døt quan
hÖ h«n nh©n khi cã lý do chÝnh ®¸ng.
§iÒu 39. QuyÒn nhËn, kh«ng nhËn cha, mÑ, con
1- Ngêi kh«ng ®îc nhËn lµ cha, mÑ hoÆc lµ con cña ngêi kh¸c cã quyÒn yªu
cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn x¸c ®Þnh m×nh lµ cha, mÑ hoÆc lµ con cña
ngêi ®ã theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh, ph¸p luËt vÒ hé
tÞch.
2- Ngêi ®îc nhËn lµ cha, mÑ hoÆc lµ con cña ngêi kh¸c cã quyÒn yªu cÇu c¬
quan nhµ níc cã thÈm quyÒn x¸c ®Þnh m×nh kh«ng ph¶i lµ cha, mÑ hoÆc lµ con
cña ngêi ®ã theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh, ph¸p luËt vÒ
hé tÞch.
§iÒu 40. QuyÒn ®îc nu«i con nu«i vµ quyÒn ®îc nhËn lµm con nu«i
QuyÒn ®îc nu«i con nu«i vµ quyÒn ®îc nhËn lµm con nu«i cña mçi ngêi ®îc
ph¸p luËt c«ng nhËn vµ b¶o hé.
ViÖc nhËn con nu«i vµ ®îc nhËn lµm con nu«i ®îc thùc hiÖn theo c¸c ®iÒu
kiÖn, tr×nh tù, thñ tôc do ph¸p luËt vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh, ph¸p luËt vÒ hé tÞch
quy ®Þnh.
 9

§iÒu 41. QuyÒn ®èi víi quèc tÞch

Mçi c¸ nh©n ®Òu cã quyÒn cã quèc tÞch.
ViÖc c«ng nhËn, thay ®æi, nhËp quèc tÞch, th«i quèc tÞch ViÖt Nam ®îc thùc
hiÖn theo ®iÒu kiÖn, tr×nh tù, thñ tôc do ph¸p luËt vÒ quèc tÞch quy ®Þnh.
§iÒu 42. QuyÒn ®îc b¶o ®¶m an toµn vÒ chç ë
C¸ nh©n cã quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m vÒ chç ë.
ViÖc vµo chç ë cña mét ngêi ph¶i ®îc ngêi ®ã ®ång ý.
Kh«ng ai ®îc vµo chç ë cña ngêi kh¸c tr¸i víi ý muèn cña ngêi ®ã. ChØ trong tr-
êng hîp ®îc ph¸p luËt quy ®Þnh vµ ph¶i cã lÖnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
míi ®îc tiÕn hµnh kh¸m xÐt chç ë cña mét ngêi; viÖc kh¸m xÐt ph¶i theo ®óng
tr×nh tù, thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 43. QuyÒn tù do tÝn ngìng, t«n gi¸o
1- C¸ nh©n cã quyÒn tù do tÝn ngìng, t«n gi¸o, theo hoÆc kh«ng theo mét t«n
gi¸o nµo.
2- Kh«ng ai ®îc x©m ph¹m tù do tÝn ngìng, t«n gi¸o hoÆc lîi dông tÝn ngìng,
t«n gi¸o ®Ó x©m ph¹m ®Õn lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých
hîp ph¸p cña ngêi kh¸c.
§iÒu 44. QuyÒn tù do ®i l¹i, c tró
1- C¸ nh©n cã quyÒn tù do ®i l¹i, tù do c tró theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
ViÖc ®i l¹i, lùa chän n¬i c tró do c¸ nh©n quyÕt ®Þnh phï hîp víi nhu cÇu, kh¶ n¨ng,
hoµn c¶nh cña m×nh.
2- QuyÒn tù do ®i l¹i, tù do c tró cña c¸ nh©n chØ cã thÓ bÞ h¹n chÕ theo
quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn vµ theo tr×nh tù, thñ tôc do ph¸p
luËt quy ®Þnh.
§iÒu 45. QuyÒn lao ®éng
C¸ nh©n cã quyÒn lao ®éng.
Mäi ngêi ®Òu cã quyÒn lµm viÖc, tù do lùa chän viÖc lµm, nghÒ nghiÖp,
kh«ng bÞ ph©n biÖt ®èi xö vÒ giíi tÝnh, d©n téc, thµnh phÇn x· héi, tÝn ngìng, t«n
gi¸o.
§iÒu 46. QuyÒn tù do kinh doanh
QuyÒn tù do kinh doanh cña c¸ nh©n ®îc t«n träng vµ ®îc ph¸p luËt b¶o vÖ.
C¸ nh©n cã quyÒn lùa chän h×nh thøc, lÜnh vùc, ngµnh nghÒ kinh doanh, lËp
doanh nghiÖp, tù do giao kÕt hîp ®ång, thuª lao ®éng vµ c¸c quyÒn kh¸c phï hîp víi
quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 47. QuyÒn tù do s¸ng t¹o
1- C¸ nh©n cã quyÒn tù do s¸ng t¹o, nghiªn cøu khoa häc, kü thuËt, ph¸t minh,
s¸ng chÕ, s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kü thuËt, hîp lý ho¸ s¶n xuÊt; cã quyÒn s¸ng t¸c, phª
b×nh v¨n häc, nghÖ thuËt vµ tham gia c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ kh¸c nh»m ph¸t huy tµi
n¨ng s¸ng t¹o phï hîp víi kh¶ n¨ng, së trêng cña m×nh.
 10

2- QuyÒn tù do s¸ng t¹o ®îc t«n träng vµ ®îc ph¸p luËt b¶o vÖ. Kh«ng ai cã
quyÒn c¶n trë, h¹n chÕ quyÒn tù do s¸ng t¹o cña c¸ nh©n.
3- Nhµ níc c«ng nhËn vµ b¶o hé quyÒn së h÷u ®èi víi s¶n phÈm trÝ tuÖ.

MôC 3
N¬I C TRó

§iÒu 48. N¬i c tró

1- N¬i c tró cña mét c¸ nh©n lµ n¬i ngêi ®ã thêng xuyªn sinh sèng vµ cã hé
khÈu thêng tró.
Trong trêng hîp c¸ nh©n kh«ng cã hé khÈu thêng tró vµ kh«ng cã n¬i thêng
xuyªn sinh sèng, th× n¬i c tró cña ngêi ®ã lµ n¬i t¹m tró vµ cã ®¨ng ký t¹m tró.
2- Khi kh«ng x¸c ®Þnh ®îc n¬i c tró cña c¸ nh©n theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1
§iÒu nµy, th× n¬i c tró lµ n¬i ngêi ®ã ®ang sinh sèng, lµm viÖc hoÆc n¬i cã tµi s¶n
hoÆc n¬i cã phÇn lín tµi s¶n, nÕu tµi s¶n cña ngêi ®ã cã ë nhiÒu n¬i.
3- C¸ nh©n cã thÓ lùa chän mét n¬i kh¸c víi n¬i c tró cña m×nh ®Ó x¸c lËp,
thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô d©n sù, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 49. N¬i c tró cña ngêi cha thµnh niªn
1- N¬i c tró cña ngêi cha thµnh niªn lµ n¬i c tró cña cha, mÑ; nÕu cha, mÑ cã
n¬i c tró kh¸c nhau, th× n¬i c tró cña ngêi cha thµnh niªn lµ n¬i c tró cña cha hoÆc
mÑ mµ ngêi cha thµnh niªn thêng xuyªn chung sèng.
2- Ngêi cha thµnh niªn tõ ®ñ mêi l¨m tuæi trë lªn cã thÓ cã n¬i c tró kh¸c víi n¬i
c tró cña cha, mÑ, nÕu ®îc cha, mÑ ®ång ý, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh
kh¸c.
§iÒu 50. N¬i c tró cña ngêi ®îc gi¸m hé
1- N¬i c tró cña ngêi ®îc gi¸m hé lµ n¬i c tró cña ngêi gi¸m hé.
2- Ngêi ®îc gi¸m hé tõ ®ñ mêi l¨m tuæi trë lªn cã thÓ cã n¬i c tró kh¸c víi n¬i c
tró cña ngêi gi¸m hé, nÕu ®îc ngêi gi¸m hé ®ång ý, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy
®Þnh kh¸c.
§iÒu 51. N¬i c tró cña vî, chång
N¬i c tró cña vî, chång lµ n¬i vî, chång sèng chung vµ ®îc x¸c ®Þnh theo quy
®Þnh t¹i §iÒu 48 cña Bé luËt nµy.
Vî, chång cã thÓ cã n¬i c tró kh¸c nhau, nÕu cã tho¶ thuËn.
§iÒu 52. N¬i c tró cña qu©n nh©n
1- N¬i c tró cña qu©n nh©n ®ang lµm nghÜa vô qu©n sù lµ n¬i ®¬n vÞ cña
qu©n nh©n ®ãng qu©n.
2- N¬i c tró cña sÜ quan qu©n ®éi, qu©n nh©n chuyªn nghiÖp, c«ng nh©n,
viªn chøc quèc phßng lµ n¬i ®¬n vÞ ®ãng qu©n, trõ trêng hîp hä cã n¬i c tró theo
quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 48 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 53. N¬i c tró cña ngêi lµm nghÒ lu ®éng
 11

N¬i c tró cña ngêi lµm nghÒ lu ®éng trªn tÇu, thuyÒn, ph¬ng tiÖn hµnh nghÒ
lu ®éng kh¸c lµ n¬i ®¨ng ký tÇu, thuyÒn, ph¬ng tiÖn ®ã, nÕu hä kh«ng cã n¬i c tró
theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 48 cña Bé luËt nµy.

MôC 4
Hé TÞCH
§iÒu 54. §¨ng ký hé tÞch
1- §¨ng ký hé tÞch lµ viÖc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn x¸c nhËn sù kiÖn
sinh, tö, kÕt h«n, ly h«n, gi¸m hé, nu«i con nu«i, thay ®æi hä, tªn, quèc tÞch, x¸c
®Þnh d©n téc, c¶i chÝnh hé tÞch vµ c¸c sù kiÖn kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
vÒ hé tÞch.
2- ViÖc ®¨ng ký hé tÞch lµ quyÒn, nghÜa vô cña mçi ngêi.
3- ViÖc ®¨ng ký hé tÞch ®îc thùc hiÖn theo tr×nh tù vµ thñ tôc do ph¸p luËt
vÒ hé tÞch quy ®Þnh.
§iÒu 55. Khai sinh
1- Mäi ngêi khi sinh ra ®Òu cã quyÒn ®îc khai sinh kh«ng ph©n biÖt sinh
trong gi¸ thó hoÆc ngoµi gi¸ thó. Hä cña trÎ s¬ sinh lµ hä cña ngêi cha hoÆc hä cña
ngêi mÑ theo tËp qu¸n hoÆc theo tho¶ thuËn cña cha, mÑ. Trong trêng hîp kh«ng x¸c
®Þnh ®îc ngêi cha, th× hä cña trÎ s¬ sinh lµ hä cña ngêi mÑ.
2- Cha, mÑ hoÆc ngêi th©n thÝch ph¶i khai sinh cho trÎ s¬ sinh theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch.
§iÒu 56. Khai sinh cho trÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i
1- Ngêi ph¸t hiÖn trÎ s¬ sinh bÞ bá r¬i ph¶i b¶o vÖ trÎ s¬ sinh cïng víi quÇn ¸o,
®å vËt thÊy ë trÎ s¬ sinh vµ b¸o ngay cho Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn
hoÆc C«ng an c¬ së gÇn nhÊt ®Ó t×m ngêi hoÆc tæ chøc nhËn nu«i dìng trÎ s¬
sinh.
2- C¸ nh©n, tæ chøc nhËn nu«i dìng ph¶i khai sinh cho trÎ s¬ sinh theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch.
3- Ngµy sinh cña trÎ s¬ sinh lµ ngµy ph¸t hiÖn trÎ s¬ sinh, nÕu kh«ng cã b»ng
chøng chøng tá ngµy sinh cña trÎ s¬ sinh ®ã.
§iÒu 57. §¨ng ký kÕt h«n
1- ViÖc kÕt h«n ph¶i ®îc ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn theo
nghi thøc do ph¸p luËt quy ®Þnh; mäi nghi thøc kh¸c ®Òu kh«ng cã gi¸ trÞ ph¸p lý.
2- Trong trêng hîp mét trong hai bªn nam, n÷ hoÆc c¶ hai bªn kh«ng ®ñ ®iÒu
kiÖn kÕt h«n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ h«n nh©n vµ gia ®×nh, th× c¬ quan
nhµ níc cã thÈm quyÒn ®¨ng ký kÕt h«n tõ chèi viÖc ®¨ng ký kÕt h«n vµ ph¶i gi¶i
thÝch râ lý do; nÕu ngêi bÞ tõ chèi ®¨ng ký kÕt h«n kh«ng ®ång ý víi viÖc tõ chèi
®ã, th× cã quyÒn khiÕu n¹i ®Õn c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
3- Vî chång ®· ly h«n mµ kÕt h«n l¹i còng ph¶i ®¨ng ký kÕt h«n.
§iÒu 58. §¨ng ký viÖc gi¸m hé
ViÖc gi¸m hé ph¶i ®îc ®¨ng ký t¹i Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn n¬i c
tró cña ngêi gi¸m hé hoÆc n¬i cã trô së cña c¬ quan, tæ chøc ®¶m nhËn viÖc gi¸m
hé.
 12

§iÒu 59. §¨ng ký nhËn nu«i con nu«i

ViÖc nhËn nu«i con nu«i ph¶i ®îc ®¨ng ký vµ lµm thñ tôc giao nhËn t¹i c¬
quan nhµ níc cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ h«n nh©n vµ gia
®×nh, ph¸p luËt vÒ hé tÞch.
§iÒu 60. Khai tö
1- Khi cã ngêi chÕt, th× ngêi th©n thÝch, chñ nhµ hoÆc c¬ quan, ®¬n vÞ, tæ
chøc n¬i cã ngêi chÕt ph¶i khai tö cho ngêi ®ã.
2- TrÎ s¬ sinh, nÕu chÕt sau khi sinh, th× ph¶i ®îc khai sinh vµ khai tö; nÕu
chÕt tríc khi sinh hoÆc sinh ra mµ chÕt ngay, th× kh«ng ph¶i khai sinh vµ khai tö.
3- ViÖc ®¨ng ký khai tö ®îc thùc hiÖn t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch.
§iÒu 61. Khai tö cho ngêi chÕt kh«ng râ tung tÝch
Ngêi ph¸t hiÖn ngêi chÕt kh«ng râ tung tÝch ph¶i b¸o ngay cho Uû ban nh©n
d©n x·, phêng, thÞ trÊn hoÆc C«ng an c¬ së gÇn nhÊt.
C¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn cña ®Þa ph¬ng n¬i tö thi ®îc ph¸t hiÖn ph¶i
thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai tö vµ lu gi÷ h×nh ¶nh, dÊu tÝch, ®å vËt cã ë ngêi chÕt.
§iÒu 62. Khai tö cho ngêi chÕt t¹i bÖnh viÖn, trªn ph¬ng tiÖn giao th«ng,
trong tr¹i giam hoÆc bÞ thi hµnh ¸n tö h×nh
1- Khi cã ngêi chÕt t¹i bÖnh viÖn hoÆc t¹i c¸c c¬ së y tÕ kh¸c, th× bÖnh viÖn
hoÆc c¬ së y tÕ ®ã cÊp giÊy b¸o tö vµ th«ng b¸o cho ngêi th©n thÝch cña ngêi
chÕt.
2- Khi cã ngêi chÕt trªn ph¬ng tiÖn giao th«ng, th× ngêi chØ huy hoÆc ngêi
®iÒu khiÓn ph¬ng tiÖn giao th«ng ®ã ph¶i b¸o ngay cho Uû ban nh©n d©n x·, ph-
êng, thÞ trÊn hoÆc C«ng an c¬ së gÇn nhÊt ®Ó lµm thñ tôc cÊp giÊy b¸o tö vµ
th«ng b¸o cho ngêi th©n thÝch cña ngêi chÕt.
3- Trong trêng hîp cã ngêi chÕt trong tr¹i giam hoÆc bÞ thi hµnh ¸n tö h×nh,
th× tr¹i giam, c¬ quan ®· thi hµnh b¶n ¸n tö h×nh cÊp giÊy b¸o tö vµ th«ng b¸o cho
ngêi th©n thÝch cña ngêi chÕt.
4- ViÖc ®¨ng ký khai tö ®îc thùc hiÖn t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch.
§iÒu 63. Khai tö cho ngêi bÞ Toµ ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt
1- ViÖc ®¨ng ký khai tö cho ngêi bÞ Toµ ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt ®îc thùc hiÖn
khi quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n cã hiÖu lùc ph¸p luËt.
Ngêi ®· yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè mét ngêi lµ ®· chÕt thùc hiÖn viÖc khai tö.
2- Khi ngêi bÞ Toµ ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt mµ cßn sèng, th× Uû ban nh©n d©n
x·, phêng, thÞ trÊn ®· thùc hiÖn viÖc ®¨ng ký khai tö c¨n cø vµo quyÕt ®Þnh cã
hiÖu lùc ph¸p luËt cña Toµ ¸n huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè ngêi ®ã lµ ®· chÕt ®Ó
xo¸ tªn trong Sæ khai tö.
§iÒu 64. Khai tö trong trêng hîp ngêi chÕt cã nghi vÊn
1- Khi cã nghi vÊn vÒ nguyªn nh©n chÕt cña mét ngêi, th× ngêi ph¸t hiÖn ngêi
chÕt, chñ nhµ hoÆc ngêi th©n thÝch, c¬ quan, tæ chøc n¬i cã ngêi chÕt ph¶i b¸o
 13

ngay cho C«ng an c¬ së gÇn nhÊt vµ chØ ®îc mai t¸ng khi cã quyÕt ®Þnh cña c¬
quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
2- ViÖc ®¨ng ký khai tö ®èi víi ngêi chÕt nãi t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy ®îc thùc
hiÖn t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch.
§iÒu 65. §¨ng ký viÖc thay ®æi hä, tªn, quèc tÞch
ViÖc thay ®æi hä, tªn, quèc tÞch ph¶i ®îc ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ hé tÞch.
§iÒu 66. C¶i chÝnh hé tÞch
C¸ nh©n cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn c¶i chÝnh hé tÞch.

MôC 5
GI¸M Hé

§iÒu 67. Gi¸m hé

1- Gi¸m hé lµ viÖc c¸ nh©n, tæ chøc hoÆc c¬ quan nhµ níc (gäi lµ ngêi gi¸m
hé) ®îc ph¸p luËt quy ®Þnh hoÆc ®îc cö ®Ó thùc hiÖn viÖc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ
quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi cha thµnh niªn, ngêi bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c
c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh (gäi lµ ngêi
®îc gi¸m hé).
2- Ngêi ®îc gi¸m hé gåm:
a) Ngêi cha thµnh niªn kh«ng cßn cha, mÑ, kh«ng x¸c ®Þnh ®îc cha, mÑ hoÆc
cha vµ mÑ ®Òu mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù , bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù,
bÞ Toµ ¸n h¹n chÕ quyÒn cña cha, mÑ hoÆc cßn cha, mÑ nhng cha, mÑ kh«ng cã
®iÒu kiÖn ch¨m sãc, gi¸o dôc ngêi cha thµnh niªn ®ã vµ nÕu cha, mÑ cã yªu cÇu;
b) Ngêi bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn
thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh.
3- Ngêi díi mêi l¨m tuæi ®îc quy ®Þnh t¹i ®iÓm a kho¶n 2 §iÒu nµy, ngêi bÞ
bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc
hµnh vi cña m×nh, th× ph¶i cã ngêi gi¸m hé.
4- Mét ngêi cã thÓ gi¸m hé cho nhiÒu ngêi, nhng mét ngêi chØ cã thÓ ®îc mét
ngêi gi¸m hé, trõ trêng hîp ngêi gi¸m hé lµ cha, mÑ hoÆc «ng, bµ theo quy ®Þnh t¹i
kho¶n 2 §iÒu 70 hoÆc kho¶n 3 §iÒu 71 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 68. Gi¸m s¸t viÖc gi¸m hé
Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn n¬i ngêi gi¸m hé c tró vµ ngêi cö ngêi
gi¸m hé ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 72 cña Bé luËt nµy cã tr¸ch nhiÖm theo dâi, ®«n ®èc,
kiÓm tra ngêi gi¸m hé trong viÖc thùc hiÖn gi¸m hé, xem xÐt, gi¶i quyÕt kÞp thêi
nh÷ng ®Ò nghÞ, khiÕu n¹i cña ngêi ®îc gi¸m hé liªn quan ®Õn viÖc gi¸m hé.
§iÒu 69. §iÒu kiÖn cña c¸ nh©n lµm ngêi gi¸m hé
Ngêi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y cã thÓ lµm ngêi gi¸m hé:
1- §ñ mêi t¸m tuæi trë lªn;
2- Cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ;
 14

3- Cã ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt b¶o ®¶m thùc hiÖn viÖc gi¸m hé.
§iÒu 70. Ngêi gi¸m hé ®¬ng nhiªn cña ngêi cha thµnh niªn
Ngêi gi¸m hé ®¬ng nhiªn cña ngêi cha thµnh niªn mµ kh«ng cßn c¶ cha vµ mÑ,
kh«ng x¸c ®Þnh ®îc cha, mÑ hoÆc c¶ cha vµ mÑ ®Òu mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n
sù, bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ Toµ ¸n h¹n chÕ quyÒn cña cha, mÑ
hoÆc cßn cha, mÑ nhng cha, mÑ kh«ng cã ®iÒu kiÖn ch¨m sãc, gi¸o dôc ngêi cha
thµnh niªn ®ã vµ nÕu cha, mÑ cã yªu cÇu, ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
1- Trong trêng hîp anh, chÞ, em ruét kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c, th× anh c¶
hoÆc chÞ c¶ ®· thµnh niªn cã ®ñ ®iÒu kiÖn ph¶i lµ ngêi gi¸m hé cña em cha thµnh
niªn; nÕu anh c¶ hoÆc chÞ c¶ kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm ngêi gi¸m hé, th× ngêi
tiÕp theo ®· thµnh niªn cã ®ñ ®iÒu kiÖn ph¶i lµ ngêi gi¸m hé;
2- Trong trêng hîp kh«ng cã anh, chÞ, em ruét hoÆc anh, chÞ, em ruét kh«ng cã
®ñ ®iÒu kiÖn lµm ngêi gi¸m hé, th× «ng, bµ néi, «ng, bµ ngo¹i cã ®ñ ®iÒu kiÖn
ph¶i lµ ngêi gi¸m hé.
§iÒu 71. Ngêi gi¸m hé ®¬ng nhiªn cña ngêi bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c
bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh
Ngêi gi¸m hé ®¬ng nhiªn cña ngêi bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c bÖnh
kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
1- Trong trêng hîp vî bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng
thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh, th× chång cã ®ñ ®iÒu kiÖn ph¶i lµ
ngêi gi¸m hé; nÕu chång bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng
thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh, th× vî cã ®ñ ®iÒu kiÖn ph¶i lµ ngêi
gi¸m hé;
2- Trong trêng hîp cha vµ mÑ ®Òu mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, th× ngêi con
c¶ ®· thµnh niªn cã ®ñ ®iÒu kiÖn ph¶i lµ ngêi gi¸m hé; nÕu ngêi con c¶ kh«ng cã
®ñ ®iÒu kiÖn lµm ngêi gi¸m hé, th× ngêi con tiÕp theo ®· thµnh niªn cã ®ñ ®iÒu
kiÖn ph¶i lµ ngêi gi¸m hé;
3- Trong trêng hîp ngêi thµnh niªn bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c bÖnh
kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh vµ cha cã vî, chång,
con hoÆc cã mµ vî, chång, con ®Òu kh«ng cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm ngêi gi¸m hé, th×
cha, mÑ cã ®ñ ®iÒu kiÖn ph¶i lµ ngêi gi¸m hé.
§iÒu 72. Cö ngêi gi¸m hé
Trong trêng hîp ngêi cha thµnh niªn, ngêi bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c
bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh kh«ng cã ngêi
gi¸m hé ®¬ng nhiªn theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 70 vµ §iÒu 71 cña Bé luËt nµy, th×
nh÷ng ngêi th©n thÝch cña ngêi ®ã cö mét ngêi trong sè hä lµm ngêi gi¸m hé; nÕu
kh«ng cã ai trong sè ngêi th©n thÝch cã ®ñ ®iÒu kiÖn lµm ngêi gi¸m hé, th× hä cã
thÓ cö mét ngêi kh¸c lµm ngêi gi¸m hé.
Khi ngêi th©n thÝch còng kh«ng cö ®îc ngêi gi¸m hé, th× Uû ban nh©n d©n
x·, phêng, thÞ trÊn cã tr¸ch nhiÖm cïng c¸c tæ chøc x· héi t¹i c¬ së cö ngêi gi¸m hé
hoÆc ®Ò nghÞ tæ chøc tõ thiÖn ®¶m nhËn viÖc gi¸m hé.
§iÒu 73. ViÖc gi¸m hé cña c¬ quan lao ®éng, th¬ng binh vµ x· héi
 15

Trong trêng hîp kh«ng cã ngêi gi¸m hé ®¬ng nhiªn vµ còng kh«ng cö ®îc ngêi
gi¸m hé, kh«ng cã tæ chøc tõ thiÖn ®¶m nhËn viÖc gi¸m hé, th× c¬ quan lao ®éng,
th¬ng binh vµ x· héi n¬i c tró cña ngêi ®îc gi¸m hé ®¶m nhËn viÖc gi¸m hé.
§iÒu 74. Thñ tôc cö ngêi gi¸m hé
1- ViÖc cö ngêi gi¸m hé ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, trong ®ã ghi râ lý do cö
ngêi gi¸m hé, quyÒn, nghÜa vô cô thÓ cña ngêi gi¸m hé, t×nh tr¹ng tµi s¶n cña ngêi
®îc gi¸m hé.
2- ViÖc cö ngêi gi¸m hé ph¶i ®îc sù ®ång ý cña ngêi ®îc cö lµm ngêi gi¸m hé.
3- ViÖc cö ngêi gi¸m hé ph¶i ®îc Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn n¬i c
tró cña ngêi gi¸m hé c«ng nhËn.
§iÒu 75. NghÜa vô cña ngêi gi¸m hé ®èi víi ngêi díi mêi l¨m tuæi
Ngêi gi¸m hé cña ngêi díi mêi l¨m tuæi cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Ch¨m sãc, gi¸o dôc ngêi ®îc gi¸m hé;
2- §¹i diÖn cho ngêi ®îc gi¸m hé trong c¸c giao dÞch d©n sù, trõ trêng hîp ph¸p
luËt cã quy ®Þnh ngêi díi mêi l¨m tuæi cã thÓ tù m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch
d©n sù;
3- Qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé;
4- B¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi ®îc gi¸m hé.
§iÒu 76. NghÜa vô cña ngêi gi¸m hé ®èi víi ngêi tõ ®ñ mêi l¨m tuæi ®Õn cha
®ñ mêi t¸m tuæi
Ngêi gi¸m hé cña ngêi tõ ®ñ mêi l¨m tuæi ®Õn cha ®ñ mêi t¸m tuæi cã c¸c
nghÜa vô sau ®©y:
1- Qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé;
2- §¹i diÖn cho ngêi ®îc gi¸m hé trong c¸c giao dÞch d©n sù, trõ trêng hîp ph¸p
luËt cã quy ®Þnh ngêi tõ ®ñ mêi l¨m tuæi ®Õn cha ®ñ mêi t¸m tuæi cã thÓ tù m×nh
x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù;
3- B¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi ®îc gi¸m hé.
§iÒu 77. NghÜa vô cña ngêi gi¸m hé ®èi víi ngêi bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc
m¾c c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh
Ngêi gi¸m hé cña ngêi bÞ bÖnh t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng
thÓ nhËn thøc, lµm chñ ®îc hµnh vi cña m×nh cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Ch¨m sãc, b¶o ®¶m viÖc ®iÒu trÞ bÖnh cho ngêi ®îc gi¸m hé;
2- §¹i diÖn cho ngêi ®îc gi¸m hé trong c¸c giao dÞch d©n sù;
3- Qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé;
4- B¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi ®îc gi¸m hé.
§iÒu 78. QuyÒn cña ngêi gi¸m hé
Ngêi gi¸m hé cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Sö dông tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé ®Ó ch¨m sãc, chi dïng cho nh÷ng nhu
cÇu cÇn thiÕt cña ngêi ®îc gi¸m hé;
 16

2- §îc thanh to¸n c¸c chi phÝ cÇn thiÕt cho viÖc qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi ®îc
gi¸m hé;
3- §¹i diÖn cho ngêi ®îc gi¸m hé trong viÖc x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n
sù, b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi ®îc gi¸m hé.
§iÒu 79. Qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé
1- Ngêi gi¸m hé ph¶i qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé nh tµi s¶n cña chÝnh
m×nh.
2- ViÖc sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé chØ ®îc thùc hiÖn
v× lîi Ých cña ngêi ®ã. ViÖc b¸n, trao ®æi, cho thuª, cho mîn, cho vay, cÇm cè, thÕ
chÊp, ®Æt cäc tµi s¶n cã gi¸ trÞ lín cña ngêi ®îc gi¸m hé ph¶i ®îc sù ®ång ý cña Uû
ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn n¬i ngêi gi¸m hé c tró.
Ngêi gi¸m hé kh«ng ®îc ®em tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé tÆng cho ngêi kh¸c.
3- C¸c giao dÞch d©n sù gi÷a ngêi gi¸m hé víi ngêi ®îc gi¸m hé cã liªn quan
®Õn tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé ®Òu v« hiÖu.
§iÒu 80. Thay ®æi ngêi gi¸m hé
1- Ngêi gi¸m hé ®îc thay ®æi trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) C¸ nh©n lµ ngêi gi¸m hé kh«ng cßn cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i §iÒu
69 cña Bé luËt nµy;
b) Ngêi gi¸m hé chÕt, bÞ Toµ ¸n tuyªn bè h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, mÊt
n¨ng lùc hµnh vi d©n sù;
c) Cã quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn vÒ viÖc ngêi gi¸m hé
®· vi ph¹m nghiªm träng nghÜa vô gi¸m hé;
d) Ngêi gi¸m hé ®Ò nghÞ ®îc thay ®æi vµ cã ngêi kh¸c cã ®ñ ®iÒu kiÖn
nhËn lµm gi¸m hé.
2- Trong trêng hîp thay ®æi ngêi gi¸m hé ®¬ng nhiªn, th× nh÷ng ngêi ®îc quy
®Þnh t¹i §iÒu 70 vµ §iÒu 71 cña Bé luËt nµy thùc hiÖn viÖc gi¸m hé ®¬ng nhiªn;
nÕu kh«ng cã ngêi gi¸m hé ®¬ng nhiªn, th× viÖc cö ngêi gi¸m hé ®îc thùc hiÖn theo
quy ®Þnh t¹i §iÒu 72 cña Bé luËt nµy; nÕu kh«ng cö ®îc ngêi gi¸m hé, kh«ng cã tæ
chøc tõ thiÖn ®¶m nhËn viÖc gi¸m hé, th× c¬ quan lao ®éng th¬ng binh vµ x· héi
®¶m nhËn viÖc gi¸m hé theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 73 cña Bé luËt nµy.
3- Thñ tôc thay ®æi ngêi gi¸m hé ®îc cö thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 74
cña Bé luËt nµy.
§iÒu 81. ChuyÓn giao viÖc gi¸m hé cña ngêi gi¸m hé ®îc cö
1- Khi thay ®æi ngêi gi¸m hé ®îc cö, th× trong thêi h¹n mêi l¨m ngµy, kÓ tõ
ngµy cã ngêi gi¸m hé míi, ngêi ®· thùc hiÖn viÖc gi¸m hé ph¶i chuyÓn giao viÖc
gi¸m hé cho ngêi thay thÕ m×nh.
2- ChuyÓn giao viÖc gi¸m hé ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, trong ®ã ghi râ lý do
chuyÓn giao vµ t×nh tr¹ng tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé t¹i thêi ®iÓm chuyÓn giao.
Ngêi cö ngêi gi¸m hé vµ ®¹i diÖn cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn n¬i c tró
cña ngêi gi¸m hé míi chøng kiÕn vµ c«ng nhËn chuyÓn giao viÖc gi¸m hé.
3- Trong trêng hîp thay ®æi ngêi gi¸m hé v× lý do ngêi gi¸m hé chÕt, bÞ Toµ ¸n
tuyªn bè h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, th× ngêi cö
 17

ngêi gi¸m hé lËp biªn b¶n, ghi râ t×nh tr¹ng tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé, quyÒn,
nghÜa vô ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn viÖc gi¸m hé ®Ó chuyÓn giao cho ngêi
gi¸m hé míi víi sù gi¸m s¸t cña ®¹i diÖn cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn
n¬i c tró cña ngêi ®· thùc hiÖn viÖc gi¸m hé.
§iÒu 82. ChÊm døt viÖc gi¸m hé
ViÖc gi¸m hé chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- Ngêi ®îc gi¸m hé ®· cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®Çy ®ñ;
2- Cã quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè mÊt n¨ng lùc hµnh
vi d©n sù ®èi víi ngêi ®îc gi¸m hé;
3- Ngêi ®îc gi¸m hé chÕt;
4- Cha, mÑ cña ngêi ®îc gi¸m hé ®· cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn ®îc
quyÒn, nghÜa vô cña m×nh.
§iÒu 83. HËu qu¶ chÊm døt viÖc gi¸m hé
1- Khi viÖc gi¸m hé chÊm døt, th× trong thêi h¹n ba th¸ng, kÓ tõ thêi ®iÓm
chÊm døt viÖc gi¸m hé, ngêi gi¸m hé ph¶i thanh to¸n tµi s¶n víi ngêi ®îc gi¸m hé
hoÆc víi cha, mÑ cña ngêi ®îc gi¸m hé.
Trong trêng hîp ngêi ®îc gi¸m hé chÕt, th× trong thêi h¹n ba th¸ng, kÓ tõ thêi
®iÓm chÊm døt viÖc gi¸m hé, ngêi gi¸m hé ph¶i thanh to¸n tµi s¶n víi ngêi thõa kÕ
cña ngêi chÕt; nÕu hÕt thêi h¹n ®ã mµ cha x¸c ®Þnh ®îc ngêi thõa kÕ, th× ngêi
gi¸m hé tiÕp tôc qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi ®îc gi¸m hé cho ®Õn khi tµi s¶n ®îc gi¶i
quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thõa kÕ vµ th«ng b¸o cho Uû ban nh©n d©n
x·, phêng, thÞ trÊn n¬i ngêi gi¸m hé c tró.
ViÖc thanh to¸n tµi s¶n ®îc thùc hiÖn víi sù gi¸m s¸t cña ngêi cö ngêi gi¸m hé
vµ Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn n¬i ngêi gi¸m hé c tró.
2- C¸c quyÒn, nghÜa vô ph¸t sinh tõ c¸c giao dÞch d©n sù v× lîi Ých cña ngêi
®îc gi¸m hé ®îc chuyÓn cho ngêi ®îc gi¸m hé khi ngêi nµy ®· cã n¨ng lùc hµnh vi
d©n sù ®Çy ®ñ hoÆc chuyÓn cho ngêi thõa kÕ cña ngêi ®îc gi¸m hé khi ngêi ®îc
gi¸m hé chÕt.

MôC 6
TUYªN Bè MÊT TÝCH, TUYªN Bè CHÕT

§iÒu 84. Th«ng b¸o t×m kiÕm ngêi v¾ng mÆt t¹i n¬i c tró vµ qu¶n lý tµi s¶n
cña ngêi ®ã
Khi mét ngêi biÖt tÝch trong s¸u th¸ng liÒn, th× nh÷ng ngêi cã quyÒn, lîi Ých
liªn quan cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n th«ng b¸o t×m kiÕm ngêi
v¾ng mÆt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông d©n sù vµ cã thÓ yªu cÇu Toµ
¸n ¸p dông biÖn ph¸p qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi v¾ng mÆt theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 85
cña Bé luËt nµy.
§iÒu 85. Qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi v¾ng mÆt t¹i n¬i c tró
1- Tuú tõng trêng hîp, theo yªu cÇu cña ngêi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan, Toµ ¸n
giao tµi s¶n cña ngêi v¾ng mÆt t¹i n¬i c tró cho nh÷ng ngêi sau ®©y qu¶n lý:
 18

a) §èi víi tµi s¶n ®· ®îc ngêi v¾ng mÆt uû quyÒn qu¶n lý, th× ngêi ®îc uû
quyÒn tiÕp tôc qu¶n lý;
b) §èi víi tµi s¶n chung, th× do chñ së h÷u chung cßn l¹i qu¶n lý;
c) Tµi s¶n do vî hoÆc chång ®ang qu¶n lý, th× vî hoÆc chång tiÕp tôc qu¶n
lý; nÕu vî hoÆc chång ®· chÕt hoÆc mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ h¹n chÕ n¨ng
lùc hµnh vi d©n sù, th× con ®· thµnh niªn hoÆc cha, mÑ cña ngêi v¾ng mÆt qu¶n
lý.
2- Trong trêng hîp kh«ng cã nh÷ng ngêi ®îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy,
th× Toµ ¸n chØ ®Þnh mét ngêi trong sè ngêi th©n thÝch qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi
v¾ng mÆt; nÕu kh«ng cã ngêi th©n thÝch, th× Toµ ¸n chØ ®Þnh mét ngêi kh¸c
qu¶n lý tµi s¶n.
3- Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn n¬i cã tµi s¶n cña ngêi v¾ng mÆt
thùc hiÖn gi¸m s¸t viÖc qu¶n lý tµi s¶n ®ã.
§iÒu 86. NghÜa vô cña ngêi qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi v¾ng mÆt t¹i n¬i c tró
Ngêi qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi v¾ng mÆt t¹i n¬i c tró cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Gi÷ g×n, b¶o qu¶n tµi s¶n cña ngêi v¾ng mÆt nh tµi s¶n cña chÝnh m×nh;
2- Cho b¸n ngay tµi s¶n cã nguy c¬ bÞ h háng;
3- Thùc hiÖn nghÜa vô cÊp dìng, thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®Õn h¹n cña ngêi
v¾ng mÆt b»ng tµi s¶n cña ngêi ®ã theo quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n;
4- Giao l¹i tµi s¶n cho ngêi v¾ng mÆt khi ngêi nµy trë vÒ vµ ph¶i th«ng b¸o
cho Toµ ¸n biÕt; nÕu cã lçi trong viÖc qu¶n lý tµi s¶n mµ g©y thiÖt h¹i, th× ph¶i båi
thêng.
§iÒu 87. QuyÒn cña ngêi qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi v¾ng mÆt t¹i n¬i c tró
Ngêi qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi v¾ng mÆt cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Qu¶n lý tµi s¶n v× lîi Ých cña ngêi v¾ng mÆt;
2- TrÝch mét phÇn tµi s¶n cña ngêi v¾ng mÆt ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cÊp d-
ìng, nghÜa vô thanh to¸n nî ®Õn h¹n cña ngêi v¾ng mÆt;
3- §îc thanh to¸n c¸c chi phÝ cÇn thiÕt trong viÖc qu¶n lý tµi s¶n.
§iÒu 88. Tuyªn bè mÊt tÝch
1- Khi mét ngêi biÖt tÝch ®· hai n¨m mµ kh«ng cã tin tøc x¸c thùc vÒ viÖc ng-
êi ®ã cßn sèng hoÆc ®· chÕt, mÆc dï ®· ¸p dông ®Çy ®ñ c¸c biÖn ph¸p th«ng b¸o,
t×m kiÕm theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tè tông d©n sù, th× theo yªu cÇu cña ngêi cã
quyÒn, lîi Ých liªn quan, Toµ ¸n cã thÓ tuyªn bè ngêi ®ã mÊt tÝch. Thêi h¹n hai n¨m
®îc tÝnh tõ ngµy biÕt ®îc tin tøc cuèi cïng vÒ ngêi ®ã; nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®îc
ngµy cã tin tøc cuèi cïng, th× thêi h¹n hai n¨m ®îc tÝnh tõ ngµy ®Çu tiªn cña th¸ng
tiÕp theo th¸ng cã tin tøc cuèi cïng; nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®îc ngµy, th¸ng cã tin tøc
cuèi cïng, th× thêi h¹n ®îc tÝnh tõ ngµy ®Çu tiªn cña n¨m tiÕp theo n¨m cã tin tøc
cuèi cïng.
2- Trong trêng hîp vî hoÆc chång cña ngêi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch xin ly h«n, th×
Toµ ¸n gi¶i quyÕt cho ly h«n.
§iÒu 89. Qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch
 19

Ngêi ®ang qu¶n lý tµi s¶n theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 85 cña Bé luËt nµy
tiÕp tôc qu¶n lý tµi s¶n cña ngêi bÞ Toµ ¸n tuyªn bè mÊt tÝch vµ cã c¸c quyÒn,
nghÜa vô quy ®Þnh t¹i §iÒu 86 vµ §iÒu 87 cña Bé luËt nµy.
Trong trêng hîp Toµ ¸n gi¶i quyÕt cho vî hoÆc chång cña ngêi bÞ tuyªn bè mÊt
tÝch ly h«n, th× tµi s¶n cña ngêi mÊt tÝch ®îc giao cho con ®· thµnh niªn hoÆc cha,
mÑ cña ngêi mÊt tÝch qu¶n lý; nÕu kh«ng cã nh÷ng ngêi nµy, th× giao cho ngêi
th©n thÝch cña ngêi mÊt tÝch qu¶n lý; nÕu kh«ng cã ngêi th©n thÝch, th× Toµ ¸n
chØ ®Þnh ngêi kh¸c qu¶n lý tµi s¶n.
§iÒu 90. Huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè mÊt tÝch
1- Khi ngêi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch trë vÒ hoÆc cã tin tøc x¸c thùc lµ ngêi ®ã
cßn sèng, th× theo yªu cÇu cña ngêi ®ã hoÆc cña ngêi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan,
Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè mÊt tÝch.
2- Ngêi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch trë vÒ ®îc nhËn l¹i tµi s¶n do ngêi qu¶n lý tµi
s¶n chuyÓn giao, sau khi ®· thanh to¸n chi phÝ qu¶n lý.
3- Trong trêng hîp vî hoÆc chång cña ngêi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch ®· ®îc ly h«n,
th× dï ngêi bÞ tuyªn bè mÊt tÝch trë vÒ hoÆc cã tin tøc x¸c thùc lµ ngêi ®ã cßn sèng,
quyÕt ®Þnh cho ly h«n vÉn cã hiÖu lùc ph¸p luËt.
§iÒu 91. Tuyªn bè mét ngêi lµ ®· chÕt
1- Ngêi cã quyÒn, lîi Ých liªn quan cã thÓ yªu cÇu Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh tuyªn
bè mét ngêi lµ ®· chÕt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Sau ba n¨m, kÓ tõ ngµy quyÕt ®Þnh tuyªn bè mÊt tÝch cña Toµ ¸n cã hiÖu
lùc ph¸p luËt mµ vÉn kh«ng cã tin tøc lµ cßn sèng;
b) MÊt tÝch trong chiÕn tranh sau n¨m n¨m, kÓ tõ ngµy chiÕn tranh kÕt thóc
mµ vÉn kh«ng cã tin tøc lµ cßn sèng;
c) BÞ tai n¹n hoÆc th¶m ho¹, thiªn tai mµ sau mét n¨m, kÓ tõ ngµy tai n¹n
hoÆc th¶m ho¹, thiªn tai ®ã chÊm døt vÉn kh«ng cã tin tøc lµ cßn sèng, trõ trêng hîp
ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c vÒ thêi h¹n;
d) BiÖt tÝch ®· n¨m n¨m vµ kh«ng cã tin tøc lµ cßn sèng hoÆc ®· chÕt; thêi
h¹n n¨m n¨m ®îc tÝnh theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 88 cña Bé luËt nµy.
2- Tuú tõng trêng hîp, Toµ ¸n x¸c ®Þnh ngµy chÕt cña ngêi bÞ tuyªn bè lµ ®·
chÕt; nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®îc ngµy ®ã, th× ngµy mµ quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n tuyªn
bè ngêi ®ã lµ ®· chÕt cã hiÖu lùc ph¸p luËt ®îc coi lµ ngµy ngêi ®ã chÕt.
§iÒu 92. Quan hÖ nh©n th©n vµ quan hÖ tµi s¶n cña ngêi bÞ Toµ ¸n tuyªn bè
lµ ®· chÕt
1- Khi quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n tuyªn bè mét ngêi lµ ®· chÕt cã hiÖu lùc ph¸p
luËt, th× c¸c quan hÖ vÒ h«n nh©n, gia ®×nh vµ c¸c quan hÖ kh¸c vÒ nh©n th©n
cña ngêi ®ã ®îc gi¶i quyÕt nh ®èi víi mét ngêi ®· chÕt.
2- Tµi s¶n cña ngêi bÞ Toµ ¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt ®îc gi¶i quyÕt theo ph¸p
luËt vÒ thõa kÕ.
§iÒu 93. Huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè mét ngêi lµ ®· chÕt
 20

1- Khi mét ngêi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt trë vÒ hoÆc cã tin tøc x¸c thùc lµ ngêi
®ã cßn sèng, th× theo yªu cÇu cña ngêi ®ã hoÆc cña ngêi cã quyÒn, lîi Ých liªn
quan, Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh huû bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè ngêi ®ã lµ ®· chÕt.
2- Trong trêng hîp vî hoÆc chång cña ngêi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt ®· kÕt h«n
víi ngêi kh¸c, th× viÖc kÕt h«n ®ã vÉn cã hiÖu lùc ph¸p luËt, kÓ c¶ khi Toµ ¸n huû
bá quyÕt ®Þnh tuyªn bè ngêi ®ã lµ ®· chÕt. C¸c quan hÖ kh¸c vÒ nh©n th©n cña
ngêi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt ®îc kh«i phôc khi Toµ ¸n ra quyÕt ®Þnh huû bá quyÕt
®Þnh tuyªn bè ngêi ®ã lµ ®· chÕt.
3- Ngêi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt mµ cßn sèng cã quyÒn yªu cÇu nh÷ng ngêi ®·
nhËn tµi s¶n thõa kÕ tr¶ l¹i tµi s¶n hiÖn cßn.
Trong trêng hîp ngêi thõa kÕ cña ngêi bÞ tuyªn bè lµ ®· chÕt biÕt ngêi nµy cßn
sèng mµ cè t×nh giÊu giÕm nh»m hëng thõa kÕ, th× ngêi ®ã ph¶i hoµn tr¶ toµn bé
tµi s¶n ®· nhËn, kÓ c¶ hoa lîi, lîi tøc; nÕu g©y thiÖt h¹i, th× ph¶i båi thêng.

CH¬NG III
PH¸P NH©N
MôC 1
NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG VÒ PH¸P NH©N

§iÒu 94. Ph¸p nh©n

Mét tæ chøc ®îc c«ng nhËn lµ ph¸p nh©n khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
1- §îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn thµnh lËp, cho phÐp thµnh lËp, ®¨ng
ký hoÆc c«ng nhËn;
2- Cã c¬ cÊu tæ chøc chÆt chÏ;
3- Cã tµi s¶n ®éc lËp víi c¸ nh©n, tæ chøc kh¸c vµ tù chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng
tµi s¶n ®ã;
4- Nh©n danh m×nh tham gia c¸c quan hÖ ph¸p luËt mét c¸ch ®éc lËp.
§iÒu 95. Thµnh lËp ph¸p nh©n
Ph¸p nh©n cã thÓ ®îc thµnh lËp theo s¸ng kiÕn cña c¸ nh©n, tæ chøc kinh tÕ,
tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ
nghiÖp, quü x· héi, quü tõ thiÖn hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã
thÈm quyÒn.
ViÖc thµnh lËp ph¸p nh©n ph¶i tu©n theo thñ tôc do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 96. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n
1- N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n lµ kh¶ n¨ng cña ph¸p nh©n cã c¸c
quyÒn, nghÜa vô d©n sù phï hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng cña m×nh.
Ph¸p nh©n ph¶i ho¹t ®éng ®óng môc ®Ých; khi thay ®æi môc ®Ých ho¹t
®éng, th× ph¶i xin phÐp, ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
Trong trêng hîp ph¸p nh©n ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ n-
íc cã thÈm quyÒn, th× viÖc thay ®æi môc ®Ých ho¹t ®éng ph¶i tu©n theo quyÕt
®Þnh cña c¬ quan ®ã.
 21

2- N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n ph¸t sinh tõ thêi ®iÓm ®îc c¬
quan nhµ níc cã thÈm quyÒn thµnh lËp hoÆc cho phÐp thµnh lËp; nÕu ph¸p nh©n
ph¶i ®¨ng ký ho¹t ®éng, th× n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n ph¸t sinh tõ
thêi ®iÓm ®¨ng ký.
3- Ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt hoÆc ngêi ®¹i diÖn theo uû quyÒn cña ph¸p
nh©n nh©n danh ph¸p nh©n trong quan hÖ d©n sù.
4- N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n chÊm døt kÓ tõ thêi ®iÓm chÊm
døt ph¸p nh©n.
§iÒu 97. Tªn gäi cña ph¸p nh©n
1- Ph¸p nh©n ph¶i cã tªn gäi riªng b»ng tiÕng ViÖt, thÓ hiÖn râ lo¹i h×nh tæ
chøc cña ph¸p nh©n vµ ph©n biÖt víi c¸c ph¸p nh©n kh¸c trong cïng mét lÜnh vùc
ho¹t ®éng.
2- Ph¸p nh©n ph¶i sö dông tªn gäi cña m×nh trong giao dÞch d©n sù.
3- Tªn gäi cña ph¸p nh©n ®îc ph¸p luËt c«ng nhËn vµ b¶o vÖ.
§iÒu 98. Trô së cña ph¸p nh©n
N¬i ®Æt c¬ quan ®iÒu hµnh cña ph¸p nh©n lµ trô së cña ph¸p nh©n.
Ph¸p nh©n cã thÓ chän n¬i kh¸c lµm ®Þa chØ liªn l¹c.
§iÒu 99. §iÒu lÖ cña ph¸p nh©n
1- Trong trêng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh ph¸p nh©n ph¶i cã ®iÒu lÖ, th× ®iÒu
lÖ cña ph¸p nh©n ph¶i ®îc c¸c s¸ng lËp viªn hoÆc ®¹i héi thµnh viªn th«ng qua; nÕu
ph¸p nh©n ®îc thµnh lËp theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, th×
®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n do c¬ quan nhµ níc ®· thµnh lËp chuÈn y.
2- §iÒu lÖ cña ph¸p nh©n cã nh÷ng néi dung chñ yÕu sau ®©y:
a) Tªn gäi cña ph¸p nh©n;
b) Môc ®Ých vµ ph¹m vi ho¹t ®éng;
c) Trô së;
d) Vèn ®iÒu lÖ, nÕu cã;
®) C¬ cÊu tæ chøc, thÓ thøc cö vµ miÔn nhiÖm; nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n
cña c¸c chøc danh cña c¬ quan ®iÒu hµnh vµ c¸c c¬ quan kh¸c;
e) QuyÒn, nghÜa vô cña c¸c thµnh viªn;
g) ThÓ thøc söa ®æi, bæ sung ®iÒu lÖ;
h) §iÒu kiÖn chÊm døt ph¸p nh©n.
3- ViÖc söa ®æi, bæ sung ®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n ph¶i ®îc chuÈn y hoÆc
®¨ng ký.
§iÒu 100. V¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh cña ph¸p nh©n
1- Ph¸p nh©n cã thÓ ®Æt v¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh ë n¬i kh¸c víi n¬i
®Æt trô së cña ph¸p nh©n.
 22

2- V¨n phßng ®¹i diÖn lµ ®¬n vÞ phô thuéc cña ph¸p nh©n, cã nhiÖm vô ®¹i
diÖn theo uû quyÒn cho lîi Ých cña ph¸p nh©n vµ thùc hiÖn viÖc b¶o vÖ c¸c lîi Ých
®ã.
3- Chi nh¸nh lµ ®¬n vÞ phô thuéc cña ph¸p nh©n, cã nhiÖm vô thùc hiÖn toµn
bé hoÆc mét phÇn chøc n¨ng cña ph¸p nh©n, kÓ c¶ chøc n¨ng ®¹i diÖn theo uû
quyÒn.
4- V¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh kh«ng ph¶i lµ ph¸p nh©n. Ngêi ®øng ®Çu
v¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh thùc hiÖn nhiÖm vô theo uû quyÒn cña ph¸p nh©n.
5- Ph¸p nh©n cã c¸c quyÒn, nghÜa vô d©n sù ph¸t sinh tõ giao dÞch do v¨n
phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh x¸c lËp, thùc hiÖn.
§iÒu 101. C¬ quan ®iÒu hµnh cña ph¸p nh©n
1- Ph¸p nh©n ph¶i cã c¬ quan ®iÒu hµnh.
2- Tæ chøc, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c¬ quan ®iÒu hµnh cña ph¸p nh©n
®îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n hoÆc trong quyÕt ®Þnh thµnh lËp
ph¸p nh©n.
§iÒu 101. C¬ quan ®iÒu hµnh cña ph¸p nh©n
1- Ph¸p nh©n ph¶i cã c¬ quan ®iÒu hµnh.
2- Tæ chøc, nhiÖm vô vµ quyÒn h¹n cña c¬ quan ®iÒu hµnh cña ph¸p nh©n
®îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n hoÆc trong quyÕt ®Þnh thµnh lËp
ph¸p nh©n.
§iÒu 102. §¹i diÖn cña ph¸p nh©n
1- §¹i diÖn cña ph¸p nh©n cã thÓ lµ ®¹i diÖn theo ph¸p luËt hoÆc ®¹i diÖn
theo uû quyÒn.
2- §¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ph¸p nh©n ®îc quy ®Þnh trong quyÕt ®Þnh
thµnh lËp ph¸p nh©n hoÆc trong ®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n.
3- Ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ph¸p nh©n cã thÓ uû quyÒn cho ngêi kh¸c
thay m×nh thùc hiÖn nhiÖm vô ®¹i diÖn.
§iÒu 103. Tr¸ch nhiÖm d©n sù cña ph¸p nh©n
1- Ph¸p nh©n ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù vÒ viÖc thùc hiÖn quyÒn, nghÜa
vô d©n sù do ngêi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn nh©n danh ph¸p nh©n.
2- Ph¸p nh©n chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n cña m×nh; kh«ng chÞu
tr¸ch nhiÖm thay cho thµnh viªn cña ph¸p nh©n ®èi víi c¸c nghÜa vô d©n sù do
thµnh viªn x¸c lËp, thùc hiÖn kh«ng nh©n danh ph¸p nh©n.
3- Thµnh viªn cña ph¸p nh©n kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù thay cho ph¸p
nh©n ®èi víi c¸c nghÜa vô d©n sù do ph¸p nh©n x¸c lËp, thùc hiÖn.
§iÒu 104. Hîp nhÊt ph¸p nh©n
1- C¸c ph¸p nh©n cïng lo¹i cã thÓ hîp nhÊt víi nhau thµnh mét ph¸p nh©n míi
theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn hoÆc theo tho¶ thuËn cña c¸c
ph¸p nh©n ®ã.
ViÖc hîp nhÊt ph¸p nh©n ph¶i tu©n theo thñ tôc thµnh lËp vµ ®¨ng ký ph¸p
nh©n do ph¸p luËt quy ®Þnh.
 23

2- Sau khi hîp nhÊt, c¸c ph¸p nh©n cò chÊm døt; c¸c quyÒn, nghÜa vô d©n sù
®îc chuyÓn giao cho ph¸p nh©n míi.
§iÒu 105. S¸p nhËp ph¸p nh©n
1- Mét ph¸p nh©n cã thÓ ®îc s¸p nhËp (gäi lµ ph¸p nh©n ®îc s¸p nhËp) vµo
mét ph¸p nh©n kh¸c cïng lo¹i (gäi lµ ph¸p nh©n s¸p nhËp) theo quyÕt ®Þnh cña c¬
quan nhµ níc cã thÈm quyÒn hoÆc theo tho¶ thuËn cña c¸c ph¸p nh©n ®ã.
2- Sau khi s¸p nhËp, ph¸p nh©n ®îc s¸p nhËp chÊm døt; quyÒn, nghÜa vô d©n
sù cña ph¸p nh©n ®ã ®îc chuyÓn giao cho ph¸p nh©n s¸p nhËp.
§iÒu 106. Chia, t¸ch ph¸p nh©n
1- Mét ph¸p nh©n cã thÓ chia, t¸ch thµnh nhiÒu ph¸p nh©n theo quyÕt ®Þnh
cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan cã thÈm
quyÒn cña ph¸p nh©n ®· ®îc ®iÒu lÖ cña ph¸p nh©n quy ®Þnh.
2- Sau khi chia, ph¸p nh©n bÞ chia chÊm døt; quyÒn, nghÜa vô d©n sù cña
ph¸p nh©n ®ã ®îc chuyÓn giao cho c¸c ph¸p nh©n míi theo quyÕt ®Þnh chia ph¸p
nh©n phï hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng cña ph¸p nh©n.
3- Sau khi t¸ch, c¸c ph¸p nh©n thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô cña m×nh phï hîp
víi môc ®Ých ho¹t ®éng cña c¸c ph¸p nh©n ®ã.
§iÒu 107. Gi¶i thÓ ph¸p nh©n
1- Ph¸p nh©n cã thÓ bÞ gi¶i thÓ trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn;
b) Theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan cã thÈm quyÒn cña ph¸p nh©n ®· ®îc ®iÒu
lÖ cña ph¸p nh©n quy ®Þnh;
c) HÕt thêi h¹n ho¹t ®éng ®îc ghi trong ®iÒu lÖ hoÆc trong quyÕt ®Þnh cña
c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn vÒ thµnh lËp ph¸p nh©n.
2- Tríc khi gi¶i thÓ, ph¸p nh©n ph¶i thùc hiÖn c¸c nghÜa vô tµi s¶n vµ ph¶i ®-
îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn chuÈn y.
§iÒu 108. ChÊm døt ph¸p nh©n
1- Ph¸p nh©n chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Hîp nhÊt ph¸p nh©n, s¸p nhËp ph¸p nh©n, chia ph¸p nh©n theo quy ®Þnh t¹i
§iÒu 104, §iÒu 105 vµ §iÒu 106 cña Bé luËt nµy;
b) Gi¶i thÓ theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 107 cña Bé luËt nµy;
c) BÞ tuyªn bè ph¸ s¶n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ph¸ s¶n.
2- Ph¸p nh©n chÊm døt, kÓ tõ thêi ®iÓm xo¸ tªn trong sæ ®¨ng ký ph¸p nh©n.
§iÒu 109. Thµnh lËp l¹i ph¸p nh©n
1- Ph¸p nh©n ®· bÞ gi¶i thÓ, bÞ tuyªn bè ph¸ s¶n cã thÓ ®îc thµnh lËp l¹i theo
quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
2- Sau khi thµnh lËp l¹i, ph¸p nh©n tiÕp tôc thùc hiÖn quyÒn, nghÜa vô cña
ph¸p nh©n.
 24

MôC 2
C¸C LO¹I PH¸P NH©N

§iÒu 110. C¸c lo¹i ph¸p nh©n

1- Ph¸p nh©n bao gåm c¸c lo¹i sau ®©y:
a) C¬ quan nhµ níc, ®¬n vÞ vò trang;
b) Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi;
c) Tæ chøc kinh tÕ;
d) Tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp;
®) Quü x· héi, quü tõ thiÖn;
e) C¸c tæ chøc kh¸c cã ®ñ ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i §iÒu 94 cña Bé luËt nµy.
2- Quy chÕ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c lo¹i ph¸p nh©n do ph¸p luËt quy
®Þnh tuú thuéc vµo môc ®Ých ho¹t ®éng cña mçi lo¹i ph¸p nh©n.
§iÒu 111. Ph¸p nh©n lµ c¬ quan nhµ níc, ®¬n vÞ vò trang
1- C¬ quan nhµ níc, ®¬n vÞ vò trang ®îc Nhµ níc giao tµi s¶n ®Ó thùc hiÖn
chøc n¨ng qu¶n lý nhµ níc, ho¹t ®éng v¨n ho¸, x· héi vµ thùc hiÖn c¸c chøc n¨ng kh¸c
kh«ng nh»m môc ®Ých kinh doanh, lµ ph¸p nh©n khi tham gia quan hÖ d©n sù.
2- C¬ quan nhµ níc, ®¬n vÞ vò trang chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù liªn quan ®Õn
viÖc thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña m×nh b»ng kinh phÝ ®îc cÊp tõ ng©n s¸ch
nhµ níc.
3- Trong trêng hîp c¬ quan nhµ níc, ®¬n vÞ vò trang thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng
cã thu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù liªn quan
®Õn ho¹t ®éng cã thu b»ng tµi s¶n cã ®îc tõ ho¹t ®éng nµy.
§iÒu 112. Ph¸p nh©n lµ tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
1- Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi qu¶n lý, sö dông, ®Þnh ®o¹t
tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh nh»m thùc hiÖn môc tiªu chÝnh trÞ, x· héi theo ®iÒu
lÖ, lµ ph¸p nh©n khi tham gia quan hÖ d©n sù.
2- Tµi s¶n cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi kh«ng thÓ ph©n
chia cho c¸c thµnh viªn.
3- Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù
b»ng tµi s¶n cña m×nh, trõ tµi s¶n mµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt kh«ng ® îc sö
dông ®Ó chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù.
§iÒu 113. Ph¸p nh©n lµ tæ chøc kinh tÕ
1- Doanh nghiÖp nhµ níc, hîp t¸c x·, c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, c«ng ty cæ
phÇn, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngoµi vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ kh¸c cã ®ñ c¸c
®iÒu kiÖn ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 94 cña Bé luËt nµy lµ ph¸p nh©n.
2- Tæ chøc kinh tÕ ph¶i cã ®iÒu lÖ ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
chuÈn y.
3- Tæ chøc kinh tÕ chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n cña m×nh.
§iÒu 114. Ph¸p nh©n lµ tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp
 25

1- Tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn cho phÐp thµnh lËp, chuÈn y ®iÒu lÖ vµ cã héi viªn lµ c¸ nh©n, tæ chøc tù
nguyÖn ®ãng gãp tµi s¶n hoÆc héi phÝ nh»m phôc vô nhu cÇu chung cña héi viªn
vµ môc ®Ých cña héi lµ ph¸p nh©n khi tham gia quan hÖ d©n sù.
2- Tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù
b»ng tµi s¶n cña m×nh.
3- Héi viªn kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n riªng vÒ viÖc thùc
hiÖn nghÜa vô d©n sù cña tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp.
4- Trong trêng hîp tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp chÊm døt ho¹t
®éng, th× tµi s¶n cña tæ chøc ®ã kh«ng ®îc ph©n chia cho c¸c héi viªn mµ ph¶i ®îc
gi¶i quyÕt theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 115. Ph¸p nh©n lµ quü x· héi, quü tõ thiÖn
1- Quü x· héi, quü tõ thiÖn ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn cho phÐp
thµnh lËp, chuÈn y ®iÒu lÖ, ho¹t ®éng v× môc ®Ých khuyÕn khÝch ph¸t triÓn v¨n
ho¸, khoa häc, tõ thiÖn vµ c¸c môc ®Ých x· héi nh©n ®¹o kh¸c kh«ng nh»m môc
®Ých thu lîi nhuËn lµ ph¸p nh©n khi tham gia quan hÖ d©n sù.
2- Tµi s¶n cña quü x· héi, quü tõ thiÖn ®îc qu¶n lý, sö dông vµ ®Þnh ®o¹t theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ phï hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng cña quü do ®iÒu lÖ quy
®Þnh.
3- Quü x· héi, quü tõ thiÖn chØ ®îc phÐp tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng quy ®Þnh
trong ®iÒu lÖ ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn chuÈn y vµ trong ph¹m vi tµi s¶n
cña quü vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n ®ã.
4- Tæ chøc ®· lËp quü x· héi, quü tõ thiÖn kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n
sù b»ng tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh vÒ c¸c ho¹t ®éng cña quü vµ kh«ng ®îc ph©n
chia tµi s¶n cña quü trong qu¸ tr×nh quü ho¹t ®éng.
Trong trêng hîp quü x· héi, quü tõ thiÖn chÊm døt ho¹t ®éng, th× tµi s¶n cña
quü kh«ng ®îc ph©n chia cho c¸c s¸ng lËp viªn mµ ph¶i ®îc gi¶i quyÕt theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt.

CH¬NG IV
Hé GIA ®×NH, Tæ HîP T¸C
MôC 1
Hé GIA ®×NH

§iÒu 116. Hé gia ®×nh

1- Nh÷ng hé gia ®×nh mµ c¸c thµnh viªn cã tµi s¶n chung ®Ó ho¹t ®éng kinh
tÕ chung trong quan hÖ sö dông ®Êt, trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt n«ng, l©m, ng
nghiÖp vµ trong mét sè lÜnh vùc s¶n xuÊt, kinh doanh kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh,
lµ chñ thÓ trong c¸c quan hÖ d©n sù ®ã.
2- Nh÷ng hé gia ®×nh mµ ®Êt ë ®îc giao cho hé còng lµ chñ thÓ trong quan
hÖ d©n sù liªn quan ®Õn ®Êt ë ®ã.
§iÒu 117. §¹i diÖn cña hé gia ®×nh
 26

1- Chñ hé lµ ®¹i diÖn cña hé gia ®×nh trong c¸c giao dÞch d©n sù v× lîi Ých
chung cña hé. Cha, mÑ hoÆc mét thµnh viªn kh¸c ®· thµnh niªn cã thÓ lµ chñ hé.
Chñ hé cã thÓ uû quyÒn cho thµnh viªn kh¸c ®· thµnh niªn lµm ®¹i diÖn cña
hé trong quan hÖ d©n sù.
2- Giao dÞch d©n sù do ngêi ®¹i diÖn cña hé gia ®×nh x¸c lËp, thùc hiÖn v×
lîi Ých chung cña hé lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô cña c¶ hé gia ®×nh.
§iÒu 118. Tµi s¶n chung cña hé gia ®×nh
Tµi s¶n chung cña hé gia ®×nh gåm tµi s¶n do c¸c thµnh viªn cïng nhau t¹o lËp
nªn hoÆc ®îc tÆng cho chung vµ c¸c tµi s¶n kh¸c mµ c¸c thµnh viªn tho¶ thuËn lµ
tµi s¶n chung cña hé.
QuyÒn sö dông ®Êt hîp ph¸p cña hé gia ®×nh còng lµ tµi s¶n chung cña hé.
§iÒu 119. Tr¸ch nhiÖm d©n sù cña hé gia ®×nh
1- Hé gia ®×nh ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù vÒ viÖc thùc hiÖn quyÒn,
nghÜa vô d©n sù do ngêi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn nh©n danh hé gia ®×nh.
2- Hé gia ®×nh chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù b»ng tµi s¶n chung cña hé; nÕu tµi
s¶n chung cña hé kh«ng ®ñ ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô chung cña hé, th× c¸c thµnh viªn
ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi b»ng tµi s¶n riªng cña m×nh.

MôC 2
Tæ HîP T¸C

§iÒu 120. Tæ hîp t¸c

1- Nh÷ng tæ hîp t¸c ®îc h×nh thµnh trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c cã chøng thùc
cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn cña tõ ba c¸ nh©n trë lªn, cïng ®ãng gãp
tµi s¶n, c«ng søc ®Ó thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh, cïng hëng lîi vµ cïng
chÞu tr¸ch nhiÖm lµ chñ thÓ trong c¸c quan hÖ d©n sù.
Tæ hîp t¸c cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó trë thµnh ph¸p nh©n theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt, th× ®¨ng ký ho¹t ®éng víi t c¸ch ph¸p nh©n t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
2- Hîp ®ång hîp t¸c cã c¸c néi dung chñ yÕu sau ®©y:
a) Môc ®Ých, thêi h¹n hîp ®ång hîp t¸c;
b) Hä, tªn, n¬i c tró cña tæ trëng vµ c¸c tæ viªn;
c) Møc ®ãng gãp tµi s¶n, nÕu cã; ph¬ng thøc ph©n chia hoa lîi, lîi tøc gi÷a c¸c
tæ viªn;
d) QuyÒn, nghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña tæ trëng, cña c¸c tæ viªn;
®) §iÒu kiÖn nhËn tæ viªn míi vµ ra khái tæ hîp t¸c;
e) §iÒu kiÖn chÊm døt tæ hîp t¸c;
g) C¸c tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 121. Tæ viªn tæ hîp t¸c
Tæ viªn tæ hîp t¸c lµ c¸ nh©n tõ ®ñ mêi t¸m tuæi trë lªn, cã n¨ng lùc hµnh vi
d©n sù ®Çy ®ñ.
 27

Tæ hîp t¸c cã quyÒn giao kÕt hîp ®ång lao ®éng víi ngêi kh«ng ph¶i lµ tæ viªn
®Ó thùc hiÖn nh÷ng c«ng viÖc nhÊt ®Þnh.
§iÒu 122. §¹i diÖn cña tæ hîp t¸c
1- §¹i diÖn cña tæ hîp t¸c trong c¸c giao dÞch d©n sù lµ tæ trëng do c¸c tæ viªn
cö ra.
Tæ trëng tæ hîp t¸c cã thÓ uû quyÒn cho tæ viªn thùc hiÖn mét sè c«ng viÖc
nhÊt ®Þnh cÇn thiÕt cho tæ.
2- Giao dÞch d©n sù do ngêi ®¹i diÖn cña tæ hîp t¸c x¸c lËp, thùc hiÖn v× môc
®Ých ho¹t ®éng cña tæ hîp t¸c theo quyÕt ®Þnh cña ®a sè tæ viªn lµm ph¸t sinh
quyÒn, nghÜa vô cña c¶ tæ hîp t¸c.
§iÒu 123. Tµi s¶n cña tæ hîp t¸c
1- Tµi s¶n do c¸c tæ viªn ®ãng gãp, cïng t¹o lËp vµ ®îc tÆng cho chung lµ tµi
s¶n chung cña tæ hîp t¸c.
2- C¸c tæ viªn qu¶n lý vµ sö dông tµi s¶n cña tæ theo ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn.
3- ViÖc ®Þnh ®o¹t tµi s¶n lµ t liÖu s¶n xuÊt cña tæ hîp t¸c ph¶i ®îc toµn thÓ
tæ viªn ®ång ý; ®èi víi c¸c lo¹i tµi s¶n chung kh¸c ph¶i ®îc ®a sè tæ viªn ®ång ý.
§iÒu 124. NghÜa vô cña tæ viªn
Tæ viªn cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Thùc hiÖn sù hîp t¸c theo nguyªn t¾c b×nh ®¼ng, cïng cã lîi, gióp ®ì lÉn
nhau vµ b¶o ®¶m lîi Ých chung cña tæ hîp t¸c;
2- Båi thêng thiÖt h¹i cho tæ hîp t¸c do lçi cña m×nh g©y ra.
§iÒu 125. QuyÒn cña tæ viªn
Tæ viªn cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §îc hëng hoa lîi, lîi tøc thu ®îc tõ ho¹t ®éng cña tæ hîp t¸c theo tho¶ thuËn;
2- Tham gia quyÕt ®Þnh c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn ho¹t ®éng cña tæ hîp
t¸c, thùc hiÖn viÖc kiÓm tra ho¹t ®éng cña tæ.
§iÒu 126. Tr¸ch nhiÖm d©n sù cña tæ hîp t¸c
1- Tæ hîp t¸c ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù vÒ viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n
sù do ngêi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn nh©n danh tæ hîp t¸c.
2- Tæ hîp t¸c chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng tµi s¶n chung cña tæ; nÕu tµi s¶n chung
kh«ng ®ñ ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô chung cña tæ, th× tæ viªn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm
liªn ®íi theo phÇn t¬ng øng víi phÇn ®ãng gãp b»ng tµi s¶n riªng cña m×nh.
§iÒu 127. NhËn tæ viªn míi
Tæ hîp t¸c cã thÓ nhËn thªm tæ viªn míi, nÕu ®îc ®a sè tæ viªn ®ång ý, trõ tr-
êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 128. Ra khái tæ hîp t¸c
1- Tæ viªn cã quyÒn ra khái tæ hîp t¸c theo c¸c ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn.
2- Tæ viªn ra khái tæ hîp t¸c cã quyÒn yªu cÇu nhËn l¹i tµi s¶n mµ m×nh ®·
®ãng gãp vµo tæ hîp t¸c, ®îc chia phÇn tµi s¶n cña m×nh trong khèi tµi s¶n chung vµ
 28

ph¶i thanh to¸n c¸c nghÜa vô cña m×nh ®èi víi tæ theo tho¶ thuËn; nÕu viÖc ph©n
chia tµi s¶n b»ng hiÖn vËt mµ ¶nh hëng ®Õn viÖc tiÕp tôc ho¹t ®éng cña tæ, th× tµi
s¶n ®îc trÞ gi¸ b»ng tiÒn ®Ó chia.
§iÒu 129. ChÊm døt tæ hîp t¸c
1- Tæ hîp t¸c chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) HÕt thêi h¹n ghi trong hîp ®ång hîp t¸c;
b) Môc ®Ých cña viÖc hîp t¸c ®· ®¹t ®îc;
c) C¸c tæ viªn tho¶ thuËn chÊm døt tæ hîp t¸c.
Trong trêng hîp chÊm døt, tæ hîp t¸c ph¶i b¸o c¸o cho Uû ban nh©n d©n x·, ph-
êng, thÞ trÊn ®· chøng thùc hîp ®ång hîp t¸c.
2- Tæ hîp t¸c chÊm døt theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
trong nh÷ng trêng hîp do ph¸p luËt quy ®Þnh.
3- Khi chÊm døt, tæ hîp t¸c ph¶i thanh to¸n c¸c kho¶n nî cña tæ; nÕu tµi s¶n
chung kh«ng ®ñ ®Ó tr¶ nî, th× ph¶i lÊy tµi s¶n riªng cña c¸c tæ viªn ®Ó thanh to¸n
theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 126 cña Bé luËt nµy.
Trong trêng hîp c¸c kho¶n nî ®· ®îc thanh to¸n xong mµ tµi s¶n chung vÉn cßn,
th× ®îc chia cho c¸c tæ viªn theo tû lÖ t¬ng øng víi phÇn ®ãng gãp cña mçi ngêi, trõ
trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

CH¬NG V
GIAO DÞCH D©N Sù

§iÒu 130. Giao dÞch d©n sù

Giao dÞch d©n sù lµ hµnh vi ph¸p lý ®¬n ph¬ng hoÆc hîp ®ång cña c¸ nh©n,
ph¸p nh©n vµ cña c¸c chñ thÓ kh¸c nh»m lµm ph¸t sinh, thay ®æi hoÆc chÊm døt
quyÒn, nghÜa vô d©n sù.
§iÒu 131. §iÒu kiÖn cã hiÖu lùc cña giao dÞch d©n sù
Giao dÞch d©n sù cã hiÖu lùc khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
1- Ngêi tham gia giao dÞch cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù;
2- Môc ®Ých vµ néi dung cña giao dÞch kh«ng tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi;
3- Ngêi tham gia giao dÞch hoµn toµn tù nguyÖn;
4- H×nh thøc giao dÞch phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 132. Môc ®Ých cña giao dÞch d©n sù
Môc ®Ých cña giao dÞch d©n sù lµ lîi Ých hîp ph¸p mµ c¸c bªn mong muèn
®¹t ®îc khi x¸c lËp giao dÞch ®ã.
§iÒu 133. H×nh thøc giao dÞch d©n sù
Giao dÞch d©n sù ®îc thÓ hiÖn b»ng lêi nãi, b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng hµnh vi
cô thÓ.
 29

Trong trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh giao dÞch d©n sù ph¶i ®îc thÓ hiÖn
b»ng v¨n b¶n, ph¶i ®îc C«ng chøng nhµ níc chøng nhËn, ®îc chøng thùc, ®¨ng ký
hoÆc ph¶i xin phÐp, th× ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh ®ã.
§iÒu 134. Giao dÞch d©n sù cã ®iÒu kiÖn
Trong trêng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn vÒ ®iÒu kiÖn ph¸t sinh hoÆc huû bá
giao dÞch d©n sù, th× khi ®iÒu kiÖn ®ã x¶y ra, giao dÞch d©n sù ph¸t sinh hoÆc
bÞ huû bá.
§iÒu 135. Gi¶i thÝch giao dÞch d©n sù
1- ViÖc gi¶i thÝch giao dÞch d©n sù ph¶i c¨n cø vµo ý muèn ®Ých thùc cña
c¸c bªn khi x¸c lËp giao dÞch vµ môc ®Ých cña giao dÞch ®ã.
2- Trong trêng hîp giao dÞch d©n sù cã thÓ ®îc hiÓu theo nhiÒu nghÜa kh¸c
nhau, th× ph¶i gi¶i thÝch theo nghÜa phï hîp víi môc ®Ých cña giao dÞch, theo tËp
qu¸n n¬i giao dÞch ®îc x¸c lËp; nÕu bªn m¹nh thÕ vÒ kinh tÕ ®a vµo giao dÞch
d©n sù néi dung bÊt lîi cho bªn yÕu thÕ vÒ kinh tÕ, th× khi gi¶i thÝch giao dÞch
d©n sù ph¶i theo híng cã lîi cho bªn yÕu thÕ.
§iÒu 136. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu
Giao dÞch d©n sù kh«ng cã mét trong c¸c ®iÒu kiÖn ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu
131 cña Bé luËt nµy, th× v« hiÖu.
§iÒu 137. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do vi ph¹m ®iÒu cÊm cña ph¸p luËt, tr¸i
®¹o ®øc x· héi
1- Giao dÞch d©n sù cã néi dung vi ph¹m ®iÒu cÊm cña ph¸p luËt, tr¸i ®¹o
®øc x· héi, th× v« hiÖu; tµi s¶n giao dÞch vµ hoa lîi, lîi tøc thu ®îc bÞ tÞch thu, sung
quü nhµ níc.
2- Trong trêng hîp cã thiÖt h¹i mµ c¸c bªn ®Òu cã lçi, th× mçi bªn tù chÞu phÇn
thiÖt h¹i cña m×nh; nÕu chØ mét bªn cã lçi, th× bªn ®ã ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho
bªn kia.
§iÒu 138. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do gi¶ t¹o
Khi c¸c bªn x¸c lËp giao dÞch d©n sù mét c¸ch gi¶ t¹o nh»m che giÊu mét giao
dÞch kh¸c, th× giao dÞch gi¶ t¹o v« hiÖu,cßn giao dÞch bÞ che giÊu vÉn cã hiÖu lùc,
trõ trêng hîp giao dÞch ®ã còng v« hiÖu theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy; nÕu giao
dÞch ®îc x¸c lËp kh«ng nh»m môc ®Ých lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô cña c¸c
bªn, th× giao dÞch ®ã còng bÞ coi lµ v« hiÖu.
§iÒu 139. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do kh«ng tu©n thñ quy ®Þnh vÒ h×nh
thøc
Trong trêng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh giao dÞch d©n sù v« hiÖu, nÕu kh«ng ®îc
thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n, kh«ng ®îc C«ng chøng nhµ níc chøng nhËn, kh«ng ®îc
chøng thùc, ®¨ng ký hoÆc cho phÐp, th× theo yªu cÇu cña mét hoÆc c¸c bªn, Toµ ¸n,
c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn kh¸c quyÕt ®Þnh buéc c¸c bªn thùc hiÖn quy ®Þnh
vÒ h×nh thøc cña giao dÞch trong mét thêi h¹n; qu¸ thêi h¹n ®ã mµ kh«ng thùc hiÖn,
th× giao dÞch v« hiÖu. Bªn cã lçi lµm cho giao dÞch v« hiÖu ph¶i båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 140. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do ngêi cha thµnh niªn, ngêi mÊt n¨ng
lùc hµnh vi d©n sù, ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù x¸c lËp, thùc hiÖn
 30

1- Khi giao dÞch d©n sù do ngêi cha thµnh niªn, ngêi mÊt n¨ng lùc hµnh vi
d©n sù hoÆc ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù x¸c lËp, thùc hiÖn, th× theo
yªu cÇu cña ngêi ®¹i diÖn cho ngêi ®ã, Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch ®ã v« hiÖu, nÕu
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt giao dÞch nµy ph¶i do ngêi ®¹i diÖn cña hä x¸c lËp,
thùc hiÖn.
2- Bªn ®· biÕt ngêi thùc hiÖn giao dÞch víi m×nh lµ ngêi cha thµnh niªn, ngêi
mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù mµ vÉn
giao dÞch, th× ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho ngêi cha thµnh niªn, ngêi mÊt n¨ng lùc
hµnh vi d©n sù, ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù theo yªu cÇu cña ngêi ®¹i
diÖn cña hä.
§iÒu 141. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do bÞ nhÇm lÉn
1- Khi mét bªn do nhÇm lÉn vÒ néi dung chñ yÕu cña giao dÞch mµ x¸c lËp
giao dÞch, th× cã quyÒn yªu cÇu bªn kia thay ®æi néi dung cña giao dÞch ®ã; nÕu
bªn kia kh«ng chÊp nhËn yªu cÇu thay ®æi cña bªn bÞ nhÇm lÉn, th× bªn bÞ nhÇm
lÉn cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch v« hiÖu.
2- Khi giao dÞch d©n sù v« hiÖu do bÞ nhÇm lÉn, th× bªn cã lçi trong viÖc
®Ó xÈy ra nhÇm lÉn ph¶i båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 142. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do bÞ lõa dèi, ®e do¹
1- Khi mét bªn tham gia giao dÞch d©n sù do bÞ lõa dèi hoÆc bÞ ®e do¹, th×
cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch d©n sù ®ã v« hiÖu.
Lõa dèi trong giao dÞch d©n sù lµ hµnh vi cè ý cña mét bªn nh»m lµm cho bªn
kia hiÓu sai lÖch vÒ chñ thÓ, tÝnh chÊt cña ®èi tîng hoÆc néi dung cña giao dÞch
nªn ®· x¸c lËp giao dÞch ®ã.
§e do¹ trong giao dÞch d©n sù lµ hµnh vi cè ý cña mét bªn lµm cho bªn kia sî
h·i mµ ph¶i thùc hiÖn giao dÞch d©n sù nh»m tr¸nh thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, søc
khoÎ, danh dù, uy tÝn, nh©n phÈm, tµi s¶n cña m×nh hoÆc cña nh÷ng ngêi th©n
thÝch.
2- Bªn lõa dèi, ®e do¹ ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho bªn kia.
Tµi s¶n giao dÞch, hoa lîi, lîi tøc cña bªn lõa dèi, ®e do¹ bÞ tÞch thu sung quü
nhµ níc.
§iÒu 143. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu do ngêi x¸c lËp kh«ng nhËn thøc ®îc
hµnh vi cña m×nh
Mét ngêi cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù nhng ®· x¸c lËp giao dÞch d©n sù vµo
®óng thêi ®iÓm kh«ng nhËn thøc vµ ®iÒu khiÓn ®îc hµnh vi cña m×nh, th× cã thÓ
yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch d©n sù ®ã v« hiÖu.
Ngêi nµo biÕt hoÆc ph¶i biÕt m×nh x¸c lËp giao dÞch víi ngêi kh«ng nhËn
thøc vµ ®iÒu khiÓn ®îc hµnh vi cña m×nh mµ vÉn x¸c lËp, th× ph¶i båi thêng thiÖt
h¹i.
§iÒu 144. Giao dÞch d©n sù v« hiÖu tõng phÇn
Giao dÞch d©n sù v« hiÖu tõng phÇn khi mét phÇn cña giao dÞch v« hiÖu, nh-
ng kh«ng ¶nh hëng ®Õn hiÖu lùc cña c¸c phÇn cßn l¹i cña giao dÞch.
§iÒu 145. Thêi h¹n yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch d©n sù v« hiÖu
 31

1- Thêi h¹n yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch d©n sù v« hiÖu ®îc quy ®Þnh
t¹i §iÒu 140, §iÒu 141, §iÒu 142 vµ §iÒu 143 cña Bé luËt nµy lµ mét n¨m, kÓ tõ
ngµy giao dÞch d©n sù ®îc x¸c lËp.
2- §èi víi c¸c giao dÞch d©n sù ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 137, §iÒu 138 vµ §iÒu
139 cña Bé luËt nµy, th× thêi gian yªu cÇu Toµ ¸n tuyªn bè giao dÞch v« hiÖu kh«ng
bÞ h¹n chÕ.
§iÒu 146. HËu qu¶ ph¸p lý cña giao dÞch d©n sù v« hiÖu
1- Giao dÞch d©n sù v« hiÖu kh«ng lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô d©n sù
cña c¸c bªn tõ thêi ®iÓm x¸c lËp.
2- Khi giao dÞch d©n sù v« hiÖu, th× c¸c bªn kh«i phôc l¹i t×nh tr¹ng ban ®Çu,
hoµn tr¶ cho nhau nh÷ng g× ®· nhËn; nÕu kh«ng hoµn tr¶ ®îc b»ng hiÖn vËt, th×
ph¶i hoµn tr¶ b»ng tiÒn. Bªn cã lçi g©y thiÖt h¹i ph¶i båi thêng.
Tuú tõng trêng hîp, xÐt theo tÝnh chÊt cña giao dÞch v« hiÖu, tµi s¶n giao
dÞch vµ hoa lîi, lîi tøc thu ®îc cã thÓ bÞ tÞch thu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 147. B¶o vÖ quyÒn lîi cña ngêi thø ba ngay t×nh khi giao dÞch d©n sù
v« hiÖu
Trong trêng hîp giao dÞch d©n sù v« hiÖu, nhng tµi s¶n giao dÞch ®· ®îc
chuyÓn giao b»ng mét giao dÞch kh¸c cho ngêi thø ba ngay t×nh, th× giao dÞch víi
ngêi thø ba vÉn cã hiÖu lùc; nÕu tµi s¶n giao dÞch bÞ tÞch thu, sung quü nhµ níc
hoÆc tr¶ l¹i cho ngêi cã quyÒn nhËn tµi s¶n ®ã, th× ngêi thø ba cã quyÒn yªu cÇu
ngêi x¸c lËp giao dÞch víi m×nh båi thêng thiÖt h¹i.

CH¬NG VI
§¹I DIÖN

§iÒu 148. §¹i diÖn

1- §¹i diÖn lµ viÖc mét ngêi (gäi lµ ngêi ®¹i diÖn) nh©n danh mét ngêi kh¸c
(gäi lµ ngêi ®îc ®¹i diÖn) x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù trong ph¹m vi thÈm
quyÒn ®¹i diÖn.
2- C¸ nh©n, ph¸p nh©n, chñ thÓ kh¸c cã thÓ x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n
sù th«ng qua ngêi ®¹i diÖn. C¸ nh©n kh«ng ®îc ®Ó ngêi kh¸c ®¹i diÖn cho m×nh,
nÕu ph¸p luËt quy ®Þnh hä ph¶i tù m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch ®ã.
3- Quan hÖ ®¹i diÖn ®îc x¸c lËp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt hoÆc theo uû
quyÒn.
4- Ngêi ®îc ®¹i diÖn cã quyÒn, nghÜa vô d©n sù ph¸t sinh tõ giao dÞch d©n
sù do ngêi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn trong ph¹m vi thÈm quyÒn ®¹i diÖn.
§iÒu 149. §¹i diÖn theo ph¸p luËt
§¹i diÖn theo ph¸p luËt lµ ®¹i diÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh hoÆc c¬ quan nhµ
níc cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh.
§iÒu 150. Ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt
Ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt bao gåm:
1- Cha, mÑ ®èi víi con cha thµnh niªn;
 32

2- Ngêi gi¸m hé ®èi víi ngêi ®îc gi¸m hé;

3- Ngêi ®îc Toµ ¸n chØ ®Þnh ®èi víi ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n
sù;
4- Ngêi ®øng ®Çu ph¸p nh©n theo quy ®Þnh cña ®iÒu lÖ ph¸p nh©n hoÆc
quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn;
5- Chñ hé gia ®×nh ®èi víi hé gia ®×nh;
6- Tæ trëng tæ hîp t¸c ®èi víi tæ hîp t¸c;
7- Nh÷ng ngêi kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 151. §¹i diÖn theo uû quyÒn
1- §¹i diÖn theo uû quyÒn lµ ®¹i diÖn ®îc x¸c lËp theo sù uû quyÒn gi÷a ngêi
®¹i diÖn vµ ngêi ®îc ®¹i diÖn.
2- ViÖc uû quyÒn ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n.
§iÒu 152. Ngêi ®¹i diÖn theo uû quyÒn
1- C¸ nh©n, ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ph¸p nh©n, hé gia ®×nh, tæ hîp
t¸c cã thÓ uû quyÒn cho ngêi kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña Bé luËt nµy nh©n danh
m×nh x¸c lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù.
2- Ngêi cha thµnh niªn, ngêi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc bÞ h¹n chÕ
n¨ng lùc hµnh vi d©n sù kh«ng ®îc lµm ngêi ®¹i diÖn theo uû quyÒn.
§iÒu 153. Ph¹m vi thÈm quyÒn ®¹i diÖn
1- Ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cã thÈm quyÒn x¸c lËp, thùc hiÖn mäi giao
dÞch d©n sù v× lîi Ých cña ngêi ®îc ®¹i diÖn, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh
kh¸c hoÆc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn cã quyÕt ®Þnh kh¸c.
2- Ph¹m vi ®¹i diÖn theo uû quyÒn ®îc x¸c lËp theo v¨n b¶n uû quyÒn.
3- Ngêi ®¹i diÖn chØ ®îc thùc hiÖn giao dÞch d©n sù trong ph¹m vi thÈm
quyÒn ®¹i diÖn.
4- Ngêi ®¹i diÖn ph¶i th«ng b¸o cho ngêi thø ba trong giao dÞch d©n sù biÕt
vÒ ph¹m vi thÈm quyÒn ®¹i diÖn cña m×nh.
5- Ngêi ®¹i diÖn kh«ng ®îc thùc hiÖn c¸c giao dÞch d©n sù víi chÝnh m×nh
hoÆc víi ngêi thø ba mµ m×nh còng lµ ngêi ®¹i diÖn cña ngêi ®ã.
§iÒu 154. HËu qu¶ cña giao dÞch d©n sù do ngêi kh«ng cã thÈm quyÒn ®¹i
diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn
1- Giao dÞch d©n sù do ngêi kh«ng cã thÈm quyÒn ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc
hiÖn kh«ng lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô ®èi víi ngêi ®îc ®¹i diÖn, trõ trêng hîp
ngêi ®îc ®¹i diÖn chÊp thuËn; nÕu kh«ng ®îc chÊp thuËn, th× ngêi kh«ng cã thÈm
quyÒn ®¹i diÖn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ngêi ®· giao dÞch víi m×nh, trõ tr-
êng hîp ngêi ®ã biÕt hoÆc ph¶i biÕt vÒ viÖc kh«ng cã thÈm quyÒn ®¹i diÖn.
2- Ngêi ®· giao dÞch víi ngêi kh«ng cã thÈm quyÒn ®¹i diÖn cã quyÒn ®¬n
ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hoÆc huû bá giao dÞch d©n sù ®· x¸c lËp vµ yªu cÇu
båi thêng thiÖt h¹i, trõ trêng hîp ngêi ®ã biÕt hoÆc ph¶i biÕt vÒ viÖc kh«ng cã
thÈm quyÒn ®¹i diÖn mµ vÉn giao dÞch.
 33

§iÒu 155. HËu qu¶ cña giao dÞch d©n sù do ngêi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn
vît qu¸ thÈm quyÒn ®¹i diÖn
1- Giao dÞch d©n sù do ngêi ®¹i diÖn x¸c lËp, thùc hiÖn vît qu¸ thÈm quyÒn
®¹i diÖn kh«ng lµm ph¸t sinh quyÒn, nghÜa vô ®èi víi ngêi ®îc ®¹i diÖn, trõ trêng
hîp ngêi ®îc ®¹i diÖn chÊp thuËn; nÕu kh«ng ®îc chÊp thuËn, th× ngêi ®¹i diÖn
ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ngêi ®· giao dÞch víi m×nh vÒ
phÇn giao dÞch d©n sù vît qu¸ thÈm quyÒn.
2- Ngêi ®· giao dÞch víi ngêi ®¹i diÖn cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc
hiÖn hoÆc huû bá giao dÞch d©n sù ®èi víi phÇn vît qu¸ thÈm quyÒn hoÆc toµn bé
giao dÞch d©n sù vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i, trõ trêng hîp ngêi ®ã biÕt hoÆc
ph¶i biÕt vÒ viÖc vît qu¸ thÈm quyÒn ®¹i diÖn mµ vÉn giao dÞch.
3- Trong trêng hîp ngêi ®¹i diÖn vµ ngêi giao dÞch víi ngêi ®¹i diÖn cè ý x¸c
lËp, thùc hiÖn giao dÞch d©n sù vît qu¸ thÈm quyÒn ®¹i diÖn mµ g©y thiÖt h¹i cho
ngêi ®îc ®¹i diÖn, th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi båi thêng.
§iÒu 156. ChÊm døt ®¹i diÖn cña c¸ nh©n
1- §¹i diÖn theo ph¸p luËt cña c¸ nh©n chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Ngêi ®îc ®¹i diÖn ®· thµnh niªn hoÆc n¨ng lùc hµnh vi d©n sù ®· ®îc kh«i
phôc;
b) Ngêi ®¹i diÖn hoÆc ngêi ®îc ®¹i diÖn chÕt;
c) Ngêi ®¹i diÖn mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù hoÆc bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh
vi d©n sù;
d) C¸c trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
2- §¹i diÖn theo uû quyÒn cña c¸ nh©n chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Thêi h¹n uû quyÒn ®· hÕt hoÆc c«ng viÖc ®îc uû quyÒn ®· hoµn thµnh;
b) Ngêi uû quyÒn huû bá viÖc uû quyÒn hoÆc ngêi ®îc uû quyÒn tõ chèi viÖc
uû quyÒn;
c) Ngêi uû quyÒn hoÆc ngêi ®îc uû quyÒn chÕt, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n
sù, bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ Toµ ¸n tuyªn bè mÊt tÝch hoÆc bÞ Toµ
¸n tuyªn bè lµ ®· chÕt.
Khi chÊm døt ®¹i diÖn theo uû quyÒn, ngêi ®¹i diÖn ph¶i thanh to¸n xong c¸c
nghÜa vô tµi s¶n víi ngêi ®îc ®¹i diÖn hoÆc víi ngêi thõa kÕ cña ngêi ®îc ®¹i diÖn.
§iÒu 157. ChÊm døt ®¹i diÖn cña ph¸p nh©n
1- §¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ph¸p nh©n chÊm døt khi ph¸p nh©n chÊm døt.
2- §¹i diÖn theo uû quyÒn cña ph¸p nh©n chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau
®©y:
a) HÕt thêi h¹n uû quyÒn hoÆc c«ng viÖc ®îc uû quyÒn ®· hoµn thµnh;
b) Ngêi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt cña ph¸p nh©n huû bá viÖc uû quyÒn;
c) Ph¸p nh©n chÊm døt.
 34

CH¬NG VII
THêI H¹N

§iÒu 158. Thêi h¹n

1- Thêi h¹n lµ mét kho¶ng thêi gian ®îc x¸c ®Þnh tõ thêi ®iÓm nµy ®Õn thêi
®iÓm kh¸c.
2- Thêi h¹n cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng giê, ngµy, tuÇn, th¸ng, n¨m hoÆc b»ng
mét sù kiÖn cã thÓ sÏ x¶y ra.
§iÒu 159. ¸ p dông c¸ch tÝnh thêi h¹n
1- C¸ch tÝnh thêi h¹n ®îc ¸p dông theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy, trõ trêng hîp
cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c vÒ c¸ch tÝnh thêi h¹n.
2- Thêi h¹n ®îc tÝnh theo d¬ng lÞch.
§iÒu 160. Quy ®Þnh vÒ thêi h¹n, thêi ®iÓm tÝnh thêi h¹n
1- Trong trêng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n lµ mét n¨m, nöa n¨m, mét
th¸ng, nöa th¸ng, mét tuÇn, mét ngµy, mét giê mµ kho¶ng thêi gian diÔn ra kh«ng
liÒn nhau, th× thêi h¹n ®ã ®îc tÝnh nh sau:
a) Mét n¨m lµ 365 ngµy;
b) Nöa n¨m lµ s¸u th¸ng;
c) Mét th¸ng lµ 30 ngµy;
d) Nöa th¸ng lµ 15 ngµy;
®) Mét tuÇn lµ 7 ngµy;
e) Mét ngµy lµ 24 giê;
g) Mét giê lµ 60 phót.
2- Trong trêng hîp c¸c bªn tho¶ thuËn vÒ thêi ®iÓm ®Çu th¸ng, gi÷a th¸ng, cuèi
th¸ng, th× thêi ®iÓm ®ã ®îc quy ®Þnh nh sau:
a) §Çu th¸ng lµ ngµy ®Çu tiªn cña th¸ng;
b) Gi÷a th¸ng lµ ngµy thø 15 cña th¸ng;
c) Cuèi th¸ng lµ ngµy cuèi cïng cña th¸ng.
3- Trong trêng hîp c¸c bªn tho¶ thuËn vÒ thêi ®iÓm ®Çu n¨m, gi÷a n¨m,
cuèi n¨m, th× thêi ®iÓm ®ã ®îc quy ®Þnh nh sau:
a) §Çu n¨m lµ ngµy ®Çu tiªn cña th¸ng 1;
b) Gi÷a n¨m lµ ngµy cuèi cïng cña th¸ng 6;
c) Cuèi n¨m lµ ngµy cuèi cïng cña th¸ng 12.
§iÒu 161. Thêi ®iÓm b¾t ®Çu thêi h¹n
1- Khi thêi h¹n ®îc x¸c ®Þnh b»ng giê, th× thêi h¹n ®îc b¾t ®Çu tõ thêi ®iÓm
®· x¸c ®Þnh.
2- Khi thêi h¹n ®îc x¸c ®Þnh b»ng ngµy, tuÇn, th¸ng, n¨m, th× ngµy ®Çu tiªn
cña thêi h¹n kh«ng ®îc tÝnh mµ tÝnh kÓ tõ ngµy tiÕp theo cña ngµy ®îc x¸c ®Þnh.
 35

3- Khi thêi h¹n b¾t ®Çu b»ng mét sù kiÖn, th× kh«ng tÝnh ngµy x¶y ra sù
kiÖn mµ tÝnh ngµy tiÕp theo ngµy x¶y ra sù kiÖn ®ã.
§iÒu 162. KÕt thóc thêi h¹n
1- Khi thêi h¹n tÝnh b»ng ngµy, th× thêi h¹n kÕt thóc t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc
ngµy cuèi cïng cña thêi h¹n.
2- Khi thêi h¹n tÝnh b»ng tuÇn, th× thêi h¹n kÕt thóc t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc
ngµy t¬ng øng cña tuÇn cuèi cïng cña thêi h¹n.
3- Khi thêi h¹n tÝnh b»ng th¸ng, th× thêi h¹n kÕt thóc t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc
ngµy t¬ng øng cña th¸ng cuèi cïng cña thêi h¹n; nÕu th¸ng kÕt thóc thêi h¹n kh«ng cã
ngµy t¬ng øng, th× thêi h¹n kÕt thóc vµo ngµy cuèi cïng cña th¸ng ®ã.
4- Khi thêi h¹n tÝnh b»ng n¨m, th× thêi h¹n kÕt thóc t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc
ngµy, th¸ng t¬ng øng cña n¨m cuèi cïng cña thêi h¹n.
5- Khi ngµy cuèi cïng cña thêi h¹n lµ ngµy chñ nhËt hoÆc ngµy nghØ lÔ, th×
thêi h¹n kÕt thóc t¹i thêi ®iÓm kÕt thóc ngµy lµm viÖc tiÕp theo ngµy nghØ ®ã.
6- Thêi ®iÓm kÕt thóc ngµy cuèi cïng cña thêi h¹n vµo ®óng mêi hai giê ®ªm
cña ngµy ®ã.

CH¬NG VIII
THêI HIÖU

§iÒu 163. Thêi hiÖu

Thêi hiÖu lµ thêi h¹n do ph¸p luËt quy ®Þnh mµ khi kÕt thóc thêi h¹n ®ã, th×
chñ thÓ ®îc hëng quyÒn d©n sù,®îc miÔn trõ nghÜa vô d©n sù hoÆc mÊt quyÒn
khëi kiÖn.
§iÒu 164. C¸c lo¹i thêi hiÖu
Thêi hiÖu ¸p dông trong Bé luËt nµy bao gåm nh÷ng lo¹i sau ®©y:
1 - Thêi hiÖu hëng quyÒn d©n sù lµ thêi h¹n mµ khi kÕt thóc thêi h¹n ®ã, th×
chñ thÓ ®îc hëng quyÒn d©n sù;
2 - Thêi hiÖu miÔn trõ nghÜa vô d©n sù lµ thêi h¹n mµ khi kÕt thóc thêi h¹n
®ã, th× ngêi cã nghÜa vô d©n sù ®îc miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô ®ã;
3 - Thêi hiÖu khëi kiÖn lµ thêi h¹n mµ chñ thÓ ®îc quyÒn khëi kiÖn ®Ó yªu
cÇu Toµ ¸n, c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn kh¸c b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p bÞ
x©m ph¹m; nÕu thêi h¹n ®ã kÕt thóc, th× mÊt quyÒn khëi kiÖn.
§iÒu 165. C¸ch tÝnh thêi hiÖu
Thêi hiÖu ®îc tÝnh tõ thêi ®iÓm b¾t ®Çu ngµy ®Çu tiªn vµ chÊm døt t¹i thêi
®iÓm kÕt thóc ngµy cuèi cïng cña thêi hiÖu.
§iÒu 166. HiÖu lùc cña thêi hiÖu hëng quyÒn d©n sù, miÔn trõ nghÜa vô
d©n sù
1- Khi ph¸p luËt quy ®Þnh cho c¸c chñ thÓ ®îc hëng quyÒn d©n sù hoÆc ®îc
miÔn trõ nghÜa vô d©n sù theo thêi hiÖu, th× chØ sau khi thêi hiÖu ®ã kÕt thóc,
viÖc hëng quyÒn d©n sù hoÆc miÔn trõ nghÜa vô d©n sù míi cã hiÖu lùc.
 36

2- Thêi hiÖu hëng quyÒn d©n sù kh«ng ¸p dông trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) ChiÕm h÷u tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt;
b) ViÖc hëng quyÒn nh©n th©n kh«ng g¾n víi tµi s¶n.
3- Thêi hiÖu miÔn trõ nghÜa vô d©n sù kh«ng ¸p dông trong viÖc thùc hiÖn
nghÜa vô d©n sù ®èi víi Nhµ níc.
§iÒu 167. TÝnh liªn tôc cña thêi hiÖu hëng quyÒn d©n sù, miÔn trõ nghÜa
vô d©n sù
1- Thêi hiÖu hëng quyÒn d©n sù, miÔn trõ nghÜa vô d©n sù cã tÝnh liªn tôc
tõ khi b¾t ®Çu cho ®Õn khi kÕt thóc; nÕu cã sù kiÖn lµm gi¸n ®o¹n, th× thêi hiÖu
ph¶i ®îc tÝnh l¹i tõ ®Çu, sau khi sù kiÖn lµm gi¸n ®o¹n chÊm døt.
2- Thêi hiÖu hëng quyÒn d©n sù, miÔn trõ nghÜa vô d©n sù bÞ gi¸n ®o¹n khi
cã mét trong c¸c sù kiÖn sau ®©y:
a) Cã sù gi¶i quyÕt cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ®èi víi quyÒn, nghÜa
vô d©n sù ®ang ®îc ¸p dông thêi hiÖu;
b) QuyÒn, nghÜa vô d©n sù ®ang ®îc ¸p dông thêi hiÖu mµ bÞ ngêi cã
quyÒn, nghÜa vô liªn quan tranh chÊp.
3- Thêi hiÖu còng ®îc tÝnh liªn tôc trong c¸c trêng hîp viÖc hëng quyÒn d©n
sù, miÔn trõ nghÜa vô d©n sù hoÆc quyÒn khëi kiÖn ®îc chuyÓn giao hîp ph¸p cho
ngêi kh¸c.
§iÒu 168. B¾t ®Çu thêi hiÖu khëi kiÖn
Thêi hiÖu khëi kiÖn b¾t ®Çu tÝnh tõ thêi ®iÓm quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p bÞ
x©m ph¹m, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 169. Kh«ng ¸p dông thêi hiÖu khëi kiÖn
Thêi hiÖu khëi kiÖn kh«ng ¸p dông trong nh÷ng trêng hîp sau ®©y:
1- Yªu cÇu hoµn tr¶ tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n;
2- Yªu cÇu b¶o vÖ quyÒn nh©n th©n bÞ x©m ph¹m, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã
quy ®Þnh kh¸c;
3- C¸c trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 170. Thêi gian kh«ng tÝnh vµo thêi hiÖu khëi kiÖn
1 - Thêi gian kh«ng tÝnh vµo thêi hiÖu khëi kiÖn trong trêng hîp xÈy ra mét
trong c¸c sù kiÖn sau ®©y:
a) Cã sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng hoÆc trë ng¹i kh¸ch quan kh¸c lµm ngêi cã quyÒn
khëi kiÖn kh«ng thÓ khëi kiÖn trong ph¹m vi thêi hiÖu;
b) Ngêi cã quyÒn khëi kiÖn ®ang cha thµnh niªn, ®ang bÞ mÊt n¨ng lùc hµnh
vi d©n sù, ®ang bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, nhng cha cã ngêi ®¹i diÖn;
c) Ngêi ®¹i diÖn cña ngêi cha thµnh niªn, ngêi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù,
ngêi bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù chÕt, nhng cha cã ngêi ®¹i diÖn kh¸c thay
thÕ hoÆc v× lý do chÝnh ®¸ng kh¸c mµ kh«ng thÓ tiÕp tôc ®¹i diÖn ®îc.
 37

Sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng lµ sù kiÖn xÈy ra mét c¸ch kh¸ch quan kh«ng thÓ lêng
tríc ®îc vµ kh«ng thÓ kh¾c phôc ®îc, mÆc dï ®· ¸p dông mäi biÖn ph¸p cÇn thiÕt
mµ kh¶ n¨ng cho phÐp.
2- Thêi gian kh«ng tÝnh vµo thêi hiÖu khëi kiÖn trong trêng hîp x¶y ra sù kiÖn
quy ®Þnh t¹i ®iÓm b hoÆc ®iÓm c kho¶n 1 §iÒu nµy kh«ng ®îc qu¸ mét n¨m, kÓ
tõ ngµy xÈy ra sù kiÖn.
§iÒu 171. B¾t ®Çu l¹i thêi hiÖu khëi kiÖn
1 - Thêi hiÖu khëi kiÖn b¾t ®Çu l¹i trong trêng hîp:
a) Bªn cã nghÜa vô ®· thõa nhËn mét phÇn hoÆc toµn bé nghÜa vô cña m×nh
®èi víi ngêi khëi kiÖn;
b) Bªn cã nghÜa vô thùc hiÖn xong mét phÇn nghÜa vô cña m×nh ®èi víi ngêi
khëi kiÖn;
c) C¸c bªn ®· tù hoµ gi¶i víi nhau.
2- Thêi hiÖu khëi kiÖn b¾t ®Çu l¹i, kÓ tõ ngµy tiÕp theo sau ngµy xÈy ra sù
kiÖn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy.

PHÇN THø HAI

TµI S¶N Vµ QUYÒN Së H÷U
CH¬NG I
NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG

§iÒu 172. Tµi s¶n

Tµi s¶n bao gåm vËt cã thùc, tiÒn, giÊy tê trÞ gi¸ ®îc b»ng tiÒn vµ c¸c quyÒn
tµi s¶n.
§iÒu 173. QuyÒn së h÷u
QuyÒn së h÷u bao gåm quyÒn chiÕm h÷u, quyÒn sö dông vµ quyÒn ®Þnh
®o¹t tµi s¶n cña chñ së h÷u theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Chñ së h÷u lµ c¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ kh¸c cã ®ñ ba quyÒn lµ quyÒn
chiÕm h÷u, quyÒn sö dông, quyÒn ®Þnh ®o¹t tµi s¶n.
§iÒu 174. §¨ng ký quyÒn së h÷u tµi s¶n
Nh÷ng tµi s¶n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u, th× ph¶i ®-
îc ®¨ng ký.
§iÒu 175. B¶o vÖ quyÒn së h÷u
1- QuyÒn së h÷u cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ kh¸c ®îc ph¸p luËt
c«ng nhËn vµ b¶o vÖ.
2- Kh«ng ai cã thÓ bÞ h¹n chÕ, bÞ tíc ®o¹t tr¸i ph¸p luËt quyÒn së h÷u ®èi víi
tµi s¶n cña m×nh.
Chñ së h÷u cã quyÒn tù b¶o vÖ, ng¨n c¶n bÊt kú ngêi nµo cã hµnh vi x©m
ph¹m quyÒn së h÷u cña m×nh, truy t×m, ®ßi l¹i tµi s¶n bÞ ngêi kh¸c chiÕm h÷u, sö
dông, ®Þnh ®o¹t kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt.
 38

3- Trong trêng hîp thËt cÇn thiÕt v× lý do quèc phßng, an ninh vµ v× lîi Ých
quèc gia, Nhµ níc trng mua hoÆc trng dông cã båi thêng tµi s¶n cña c¸ nh©n, ph¸p
nh©n hoÆc cña c¸c chñ thÓ kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 176. C¨n cø x¸c lËp quyÒn së h÷u
QuyÒn së h÷u ®îc x¸c lËp ®èi víi tµi s¶n trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- Do lao ®éng, do ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hîp ph¸p;
2- §îc chuyÓn giao quyÒn së h÷u theo tho¶ thuËn hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña
c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn;
3- Thu hoa lîi, lîi tøc;
4- T¹o thµnh vËt míi do s¸p nhËp, trén lÉn, chÕ biÕn;
5- §îc thõa kÕ tµi s¶n;
6- ChiÕm h÷u trong c¸c ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh ®èi víi vËt v« chñ,
vËt bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, bÞ ch«n giÊu, gia sóc, gia cÇm bÞ thÊt l¹c, vËt nu«i díi
níc di chuyÓn tù nhiªn;
7- ChiÕm h÷u tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nhng ngay t×nh, liªn tôc, c«ng
khai phï hîp víi thêi hiÖu quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 255 cña Bé luËt nµy;
8- C¸c trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 177. C¨n cø chÊm døt quyÒn së h÷u
QuyÒn së h÷u chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- Chñ së h÷u chuyÓn quyÒn së h÷u cña m×nh cho ngêi kh¸c;
2- Chñ së h÷u tõ bá quyÒn së h÷u cña m×nh;
3- Tµi s¶n bÞ tiªu huû;
4- Tµi s¶n bÞ xö lý ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cña chñ së h÷u;
5- Tµi s¶n bÞ trng mua;
6- Tµi s¶n bÞ tÞch thu;
7- VËt bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, gia sóc, gia cÇm bÞ thÊt l¹c, vËt nu«i díi níc di
chuyÓn tù nhiªn mµ ngêi kh¸c ®· ®îc x¸c lËp quyÒn së h÷u trong c¸c ®iÒu kiÖn do
ph¸p luËt quy ®Þnh; tµi s¶n mµ ngêi kh¸c ®· ®îc x¸c lËp quyÒn së h÷u theo quy
®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 255 cña Bé luËt nµy;
8- C¸c c¨n cø kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 178. Nguyªn t¾c thùc hiÖn quyÒn së h÷u
Chñ së h÷u ®îc thùc hiÖn mäi hµnh vi theo ý chÝ cña m×nh ®èi víi tµi s¶n,
nhng kh«ng ®îc lµm thiÖt h¹i vµ ¶nh hëng ®Õn lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng
céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi kh¸c.
§iÒu 179. H×nh thøc së h÷u
Trªn c¬ së chÕ ®é së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ, së h÷u t nh©n, Nhµ níc
c«ng nhËn vµ b¶o vÖ c¸c h×nh thøc së h÷u gåm së h÷u toµn d©n, së h÷u cña tæ chøc
chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi, së h÷u tËp thÓ, së h÷u t nh©n, së h÷u cña tæ
chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp, së h÷u hçn hîp, së h÷u chung.
 39

§iÒu 180. QuyÒn cña ngêi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n
Ngêi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u còng cã quyÒn chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t
tµi s¶n kh«ng thuéc quyÒn së h÷u cña m×nh theo tho¶ thuËn víi chñ së h÷u tµi s¶n
®ã hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

CH¬NG II
C¸C LO¹I TµI S¶N

§iÒu 181. BÊt ®éng s¶n vµ ®éng s¶n

1- BÊt ®éng s¶n lµ c¸c tµi s¶n kh«ng di, dêi ®îc bao gåm:
a) §Êt ®ai;
b) Nhµ ë, c«ng tr×nh x©y dùng g¾n liÒn víi ®Êt ®ai, kÓ c¶ c¸c tµi s¶n g¾n
liÒn víi nhµ ë, c«ng tr×nh x©y dùng ®ã;
c) C¸c tµi s¶n kh¸c g¾n liÒn víi ®Êt ®ai;
d) C¸c tµi s¶n kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
2- §éng s¶n lµ nh÷ng tµi s¶n kh«ng ph¶i lµ bÊt ®éng s¶n.
§iÒu 182. Hoa lîi, lîi tøc
1- Hoa lîi lµ s¶n vËt tù nhiªn mµ tµi s¶n mang l¹i.
2- Lîi tøc lµ c¸c kho¶n lîi thu ®îc tõ viÖc khai th¸c tµi s¶n.
§iÒu 183. VËt chÝnh vµ vËt phô
1- VËt chÝnh lµ vËt ®éc lËp, cã thÓ khai th¸c c«ng dông theo tÝnh n¨ng.
2- VËt phô lµ vËt trùc tiÕp phôc vô cho viÖc khai th¸c c«ng dông cña vËt
chÝnh, lµ mét bé phËn cña vËt chÝnh, nhng cã thÓ t¸ch rêi vËt chÝnh.
Khi thùc hiÖn nghÜa vô chuyÓn giao vËt chÝnh, th× ph¶i chuyÓn giao c¶ vËt
phô, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 184. VËt chia ®îc vµ vËt kh«ng chia ®îc
1- VËt chia ®îc lµ vËt khi bÞ ph©n chia vÉn gi÷ nguyªn tÝnh chÊt vµ tÝnh
n¨ng sö dông.
2- VËt kh«ng chia ®îc lµ vËt khi bÞ ph©n chia, th× kh«ng gi÷ nguyªn ®îc tÝnh
chÊt vµ tÝnh n¨ng sö dông ban ®Çu.
Khi cÇn ph©n chia vËt kh«ng chia ®îc, th× ph¶i trÞ gi¸ b»ng tiÒn ®Ó chia.
§iÒu 185. VËt tiªu hao vµ vËt kh«ng tiªu hao
1- VËt tiªu hao lµ vËt khi ®· qua mét lÇn sö dông, th× mÊt ®i hoÆc kh«ng gi÷
®îc tÝnh chÊt, h×nh d¸ng vµ tÝnh n¨ng sö dông ban ®Çu.
VËt tiªu hao kh«ng thÓ lµ ®èi tîng cña hîp ®ång cho thuª hoÆc hîp ®ång cho
mîn.
2- VËt kh«ng tiªu hao lµ vËt khi ®· qua sö dông nhiÒu lÇn mµ c¬ b¶n vÉn gi÷
®îc tÝnh chÊt, h×nh d¸ng vµ tÝnh n¨ng sö dông ban ®Çu.
§iÒu 186. VËt cïng lo¹i vµ vËt ®Æc ®Þnh
 40

1- VËt cïng lo¹i lµ nh÷ng vËt cã cïng h×nh d¸ng, tÝnh chÊt, tÝnh n¨ng sö dông
vµ x¸c ®Þnh ®îc b»ng nh÷ng ®¬n vÞ ®o lêng.
VËt cïng lo¹i cã cïng chÊt lîng cã thÓ thay thÕ cho nhau.
2- VËt ®Æc ®Þnh lµ vËt ph©n biÖt ®îc víi c¸c vËt kh¸c b»ng nh÷ng ®Æc
®iÓm riªng vÒ ký hiÖu, h×nh d¸ng, mµu s¾c, chÊt liÖu, ®Æc tÝnh, vÞ trÝ.
Khi thùc hiÖn nghÜa vô chuyÓn giao vËt ®Æc ®Þnh, th× ph¶i giao ®óng vËt
®ã.
§iÒu 187. VËt ®ång bé
1- VËt ®ång bé lµ vËt gåm c¸c phÇn hoÆc c¸c bé phËn ¨n khíp, liªn hÖ víi
nhau hîp thµnh chØnh thÓ mµ nÕu thiÕu mét trong c¸c phÇn, c¸c bé phËn hoÆc cã
phÇn hoÆc bé phËn kh«ng ®óng quy c¸ch, chñng lo¹i, th× kh«ng sö dông ®îc hoÆc
gi¸ trÞ sö dông cña vËt ®ã bÞ gi¶m sót.
2- Khi thùc hiÖn nghÜa vô chuyÓn giao vËt ®ång bé, th× ph¶i chuyÓn giao
toµn bé c¸c phÇn hoÆc c¸c bé phËn hîp thµnh, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 188. QuyÒn tµi s¶n
QuyÒn tµi s¶n lµ quyÒn trÞ gi¸ ®îc b»ng tiÒn vµ cã thÓ chuyÓn giao trong
giao lu d©n sù, kÓ c¶ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ quy ®Þnh t¹i PhÇn thø s¸u cña Bé luËt
nµy.

CH¬NG III
NéI DUNG QUYÒN Së H÷U
MôC 1
QUYÒN CHIÕM H÷U

§iÒu 189. QuyÒn chiÕm h÷u

QuyÒn chiÕm h÷u lµ quyÒn cña chñ së h÷u tù m×nh n¾m gi÷, qu¶n lý tµi s¶n
thuéc së h÷u cña m×nh.
Ngêi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u còng cã quyÒn chiÕm h÷u tµi s¶n trong trêng
hîp ®îc chñ së h÷u chuyÓn giao hoÆc do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 190. ChiÕm h÷u cã c¨n cø ph¸p luËt
ChiÕm h÷u cã c¨n cø ph¸p luËt lµ viÖc chiÕm h÷u tµi s¶n trong c¸c trêng hîp
sau ®©y:
1- Chñ së h÷u tù m×nh chiÕm h÷u tµi s¶n;
2- Ngêi ®îc chñ së h÷u uû quyÒn qu¶n lý tµi s¶n;
3- Ngêi ®îc chuyÓn giao quyÒn chiÕm h÷u th«ng qua giao dÞch d©n sù phï
hîp víi ý chÝ cña chñ së h÷u;
4- Ngêi ph¸t hiÖn vµ gi÷ tµi s¶n v« chñ, tµi s¶n bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, bÞ
ch«n giÊu, bÞ ch×m ®¾m phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn do ph¸p luËt quy ®Þnh;
5- C¸c trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 191. QuyÒn chiÕm h÷u cña chñ së h÷u
 41

Trong trêng hîp chñ së h÷u tù m×nh chiÕm h÷u tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh,
th× chñ së h÷u ®îc thùc hiÖn mäi hµnh vi theo ý chÝ cña m×nh ®Ó n¾m gi÷, qu¶n
lý tµi s¶n, nhng kh«ng ®îc tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi.
ViÖc chiÕm h÷u cña chñ së h÷u kh«ng bÞ h¹n chÕ, gi¸n ®o¹n vÒ thêi gian, trõ
trêng hîp chñ së h÷u chuyÓn giao viÖc chiÕm h÷u cho ngêi kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã
quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 192. QuyÒn chiÕm h÷u cña ngêi ®îc chñ së h÷u uû quyÒn qu¶n lý tµi
s¶n
1- Khi chñ së h÷u uû quyÒn qu¶n lý tµi s¶n cho ngêi kh¸c, th× ngêi ®îc uû
quyÒn thùc hiÖn quyÒn chiÕm h÷u tµi s¶n ®ã trong ph¹m vi, theo c¸ch thøc, thêi h¹n
do chñ së h÷u x¸c ®Þnh.
2- Ngêi ®îc uû quyÒn qu¶n lý tµi s¶n kh«ng thÓ trë thµnh chñ së h÷u ®èi víi
tµi s¶n ®îc giao theo c¨n cø vÒ thêi hiÖu quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 255 cña Bé luËt
nµy.
§iÒu 193. QuyÒn chiÕm h÷u cña ngêi ®îc giao tµi s¶n th«ng qua giao dÞch
d©n sù
1- Khi chñ së h÷u giao tµi s¶n cho ngêi kh¸c th«ng qua giao dÞch d©n sù mµ
néi dung kh«ng bao gåm viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u, th× ngêi ®îc giao ph¶i thùc
hiÖn viÖc chiÕm h÷u tµi s¶n ®ã phï hîp víi môc ®Ých, néi dung cña giao dÞch.
2- Ngêi ®îc giao tµi s¶n cã quyÒn sö dông tµi s¶n ®îc giao, ®îc chuyÓn quyÒn
chiÕm h÷u, sö dông tµi s¶n ®ã cho ngêi kh¸c, nÕu ®îc chñ së h÷u ®ång ý.
3- Ngêi ®îc giao tµi s¶n kh«ng thÓ trë thµnh chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®îc
giao theo c¨n cø vÒ thêi hiÖu quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 255 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 194. QuyÒn chiÕm h÷u tµi s¶n bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, bÞ ch«n giÊu,
bÞ ch×m ®¾m, tµi s¶n kh«ng x¸c ®Þnh ®îc ai lµ chñ së h÷u
1- Ngêi ph¸t hiÖn tµi s¶n bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, bÞ ch«n giÊu, bÞ ch×m
®¾m ph¶i th«ng b¸o hoÆc tr¶ l¹i ngay cho chñ së h÷u; nÕu kh«ng biÕt ai lµ chñ së
h÷u, th× ph¶i th«ng b¸o hoÆc giao nép cho Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn
hoÆc C«ng an c¬ së gÇn nhÊt hoÆc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn kh¸c theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt.
Ngêi ph¸t hiÖn tµi s¶n kh«ng x¸c ®Þnh ®îc ai lµ chñ së h÷u, tµi s¶n bÞ ®¸nh
r¬i, bÞ bá quªn, bÞ ch«n giÊu, bÞ ch×m ®¾m ®îc chiÕm h÷u tµi s¶n ®ã tõ thêi
®iÓm ph¸t hiÖn ®Õn thêi ®iÓm tr¶ l¹i cho chñ së h÷u hoÆc ®Õn thêi ®iÓm giao
nép cho c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
2- §èi víi tµi s¶n do ngêi kh¸c tÈu t¸n nh»m che giÊu hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt
hoÆc trèn tr¸nh viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù, th× ngêi ph¸t hiÖn ph¶i th«ng b¸o
hoÆc giao nép ngay cho c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
§iÒu 195. ChiÕm h÷u kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nhng ngay t×nh
ViÖc chiÕm h÷u tµi s¶n kh«ng phï hîp víi quy ®Þnh t¹i §iÒu 190 cña Bé luËt
nµy lµ chiÕm h÷u kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt.
Ngêi chiÕm h÷u kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nhng ngay t×nh lµ ngêi chiÕm h÷u
mµ kh«ng biÕt vµ kh«ng thÓ biÕt viÖc chiÕm h÷u tµi s¶n ®ã lµ kh«ng cã c¨n cø
ph¸p luËt.
 42

§iÒu 196. ChiÕm h÷u liªn tôc

ViÖc chiÕm h÷u tµi s¶n ®îc thùc hiÖn trong mét kho¶ng thêi gian mµ kh«ng
cã tranh chÊp vÒ tµi s¶n ®ã lµ chiÕm h÷u liªn tôc, kÓ c¶ khi tµi s¶n ®îc giao cho
ngêi kh¸c chiÕm h÷u.
§iÒu 197. ChiÕm h÷u c«ng khai
ViÖc chiÕm h÷u ®îc coi lµ c«ng khai khi thùc hiÖn mét c¸ch minh b¹ch, kh«ng
giÊu giÕm; tµi s¶n ®ang chiÕm h÷u ®îc sö dông theo tÝnh n¨ng, c«ng dông vµ ®îc
ngêi chiÕm h÷u b¶o qu¶n, gi÷ g×n nh tµi s¶n cña chÝnh m×nh.

MôC 2
QUYÒN Sö DôNG

§iÒu 198. QuyÒn sö dông

QuyÒn sö dông lµ quyÒn cña chñ së h÷u khai th¸c c«ng dông, hëng hoa lîi, lîi
tøc tõ tµi s¶n.
Ngêi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u còng cã quyÒn sö dông tµi s¶n trong c¸c tr êng
hîp ®îc chñ së h÷u chuyÓn giao quyÒn sö dông hoÆc do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 199. QuyÒn sö dông cña chñ së h÷u
Trong trêng hîp chñ së h÷u trùc tiÕp thùc hiÖn quyÒn sö dông tµi s¶n thuéc së
h÷u cña m×nh, th× chñ së h÷u ®îc khai th¸c c«ng dông, hëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n
theo ý chÝ cña m×nh, nhng kh«ng ®îc g©y thiÖt h¹i vµ lµm ¶nh hëng ®Õn lîi Ých
cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi kh¸c.
§iÒu 200. QuyÒn sö dông cña ngêi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u
1- QuyÒn sö dông tµi s¶n cã thÓ ®îc chuyÓn giao cho ngêi kh¸c th«ng qua hîp
®ång hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Ngêi kh«ng ph¶i lµ chñ së h÷u cã quyÒn sö dông tµi s¶n ®óng tÝnh n¨ng, c«ng
dông, ®óng ph¬ng thøc.
2- Ngêi chiÕm h÷u kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nhng ngay t×nh quy ®Þnh t¹i
§iÒu 195 cña Bé luËt nµy còng cã quyÒn khai th¸c c«ng dông, hëng hoa lîi, lîi tøc tõ
tµi s¶n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

MôC 3
QUYÒN ®ÞNH ®O¹T
§iÒu 201. QuyÒn ®Þnh ®o¹t
QuyÒn ®Þnh ®o¹t lµ quyÒn cña chñ së h÷u chuyÓn giao quyÒn së h÷u tµi s¶n
cña m×nh cho ngêi kh¸c hoÆc tõ bá quyÒn së h÷u ®ã.
Chñ së h÷u cã quyÒn tù m×nh b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cho vay, ®Ó thõa kÕ,
tõ bá hoÆc thùc hiÖn c¸c h×nh thøc ®Þnh ®o¹t kh¸c ®èi víi tµi s¶n.
§iÒu 202. §iÒu kiÖn ®Þnh ®o¹t
ViÖc ®Þnh ®o¹t tµi s¶n ph¶i do ngêi cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù thùc hiÖn
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
 43

Trong trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh tr×nh tù, thñ tôc ®Þnh ®o¹t tµi s¶n, th×
ph¶i tu©n theo tr×nh tù, thñ tôc ®ã.
§iÒu 203. Uû quyÒn ®Þnh ®o¹t
1- Chñ së h÷u cã thÓ uû quyÒn cho ngêi kh¸c ®Þnh ®o¹t tµi s¶n cña m×nh.
2- Ngêi ®îc uû quyÒn ®Þnh ®o¹t tµi s¶n ph¶i thùc hiÖn viÖc ®Þnh ®o¹t phï
hîp víi ý chÝ vµ lîi Ých cña chñ së h÷u.
§iÒu 204. H¹n chÕ quyÒn ®Þnh ®o¹t
1- QuyÒn ®Þnh ®o¹t bÞ h¹n chÕ ®èi víi tµi s¶n bÞ kª biªn, cÇm cè, thÕ chÊp
vµ trong c¸c trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
2- Khi tµi s¶n ®em b¸n lµ cæ vËt, lµ di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, th× Nhµ níc cã
quyÒn u tiªn mua.
Trong trêng hîp tæ chøc, c¸ nh©n cã quyÒn u tiªn mua ®èi víi tµi s¶n nhÊt
®Þnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, th× khi b¸n tµi s¶n, chñ së h÷u ph¶i dµnh quyÒn
u tiªn mua cho tæ chøc, c¸ nh©n ®ã.

CH¬NG IV
C¸C H×NH THøC Së H÷U
MôC 1
Së H÷U TOµN D©N

§iÒu 205. Tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n

§Êt ®ai, rõng nói, s«ng hå, nguån níc, tµi nguyªn trong lßng ®Êt, nguån lîi ë
vïng biÓn, thÒm lôc ®Þa vµ vïng trêi, phÇn vèn vµ tµi s¶n do Nhµ níc ®Çu t vµo
c¸c xÝ nghiÖp, c«ng tr×nh thuéc c¸c ngµnh vµ lÜnh vùc kinh tÕ, v¨n ho¸, x· héi,
khoa häc, kü thuËt, ngo¹i giao, quèc phßng, an ninh cïng c¸c tµi s¶n kh¸c mµ ph¸p
luËt quy ®Þnh lµ cña Nhµ níc, ®Òu thuéc së h÷u toµn d©n.
§iÒu 206. Nhµ níc lµ ®¹i diÖn chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n thuéc së h÷u toµn
d©n
1- Nhµ níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam thùc hiÖn quyÒn cña chñ së
h÷u ®èi víi tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n.
2- ChÝnh phñ thèng nhÊt qu¶n lý vµ b¶o ®¶m sö dông ®óng môc ®Ých, hiÖu
qu¶ vµ tiÕt kiÖm tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n.
§iÒu 207. Qu¶n lý, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n
ViÖc qu¶n lý, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n ®îc thùc hiÖn
trong ph¹m vi vµ theo tr×nh tù do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 208. Thùc hiÖn quyÒn së h÷u toµn d©n ®èi víi tµi s¶n thuéc quyÒn
qu¶n lý cña doanh nghiÖp nhµ níc
Khi tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n ®îc ®Çu t vµo doanh nghiÖp nhµ níc, th×
Nhµ níc thùc hiÖn quyÒn cña chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®ã theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt vÒ doanh nghiÖp nhµ níc.
 44

§iÒu 209. QuyÒn qu¶n lý cña doanh nghiÖp nhµ níc ®èi víi tµi s¶n ®îc Nhµ
níc giao
Doanh nghiÖp nhµ níc cã quyÒn qu¶n lý, sö dông vèn, ®Êt ®ai, tµi nguyªn vµ
c¸c tµi s¶n kh¸c do Nhµ níc giao theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ doanh nghiÖp nhµ
níc.
§iÒu 210. Thùc hiÖn quyÒn së h÷u toµn d©n ®èi víi tµi s¶n ®îc giao cho c¸c
c¬ quan nhµ níc, ®¬n vÞ vò trang
1- Khi tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n ®îc giao cho c¸c c¬ quan nhµ níc, ®¬n vÞ
vò trang, th× Nhµ níc thùc hiÖn quyÒn kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc qu¶n lý, sö dông tµi
s¶n ®ã.
2- C¬ quan nhµ níc, ®¬n vÞ vò trang cã quyÒn qu¶n lý, sö dông ®óng môc
®Ých, theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt ®èi víi tµi s¶n ®îc Nhµ níc giao.
§iÒu 211. Thùc hiÖn quyÒn së h÷u toµn d©n ®èi víi tµi s¶n ®îc giao cho tæ
chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
1- Khi tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n ®îc giao cho tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc
chÝnh trÞ - x· héi, th× Nhµ níc thùc hiÖn quyÒn kiÓm tra, gi¸m s¸t viÖc qu¶n lý, sö
dông tµi s¶n ®ã.
2- Tæ chøc chÝnh trÞ , tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cã quyÒn qu¶n lý, sö dông
tµi s¶n ®îc Nhµ níc giao ®óng môc ®Ých, ph¹m vi, theo c¸ch thøc, tr×nh tù do ph¸p
luËt quy ®Þnh phï hîp víi chøc n¨ng, nhiÖm vô ®îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ.
§iÒu 212. QuyÒn cña c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, hé gia ®×nh, tæ
hîp t¸c vµ c¸ nh©n ®èi víi viÖc sö dông, khai th¸c c¸c tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n
Trong trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh vµ ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
cho phÐp, c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh, hé gia ®×nh, tæ hîp t¸c vµ c¸ nh©n
®îc sö dông ®Êt, khai th¸c nguån lîi thuû s¶n vµ c¸c tµi nguyªn kh¸c thuéc së h÷u
toµn d©n vµ ph¶i sö dông, khai th¸c ®óng môc ®Ých, cã hiÖu qu¶, thùc hiÖn ®Çy
®ñ c¸c nghÜa vô ®èi víi Nhµ níc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 213. Tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n cha ®îc giao cho tæ chøc, c¸ nh©n
qu¶n lý
§èi víi tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n mµ cha ®îc giao cho tæ chøc, c¸ nh©n
qu¶n lý, th× ChÝnh phñ tæ chøc thùc hiÖn viÖc b¶o vÖ, ®iÒu tra, kh¶o s¸t vµ lËp
quy ho¹ch ®a vµo khai th¸c.

MôC 2
Së H÷U CñA Tæ CHøC CHÝNH TRÞ, Tæ CHøC CHÝNH TRÞ - X· HéI

§iÒu 214. Së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
Së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi lµ së h÷u cña c¶ tæ
chøc ®ã nh»m thùc hiÖn môc ®Ých chung quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ.
§iÒu 215. Tµi s¶n thuéc së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x·
héi
 45

1- Tµi s¶n ®îc h×nh thµnh tõ nguån ®ãng gãp cña c¸c thµnh viªn, tµi s¶n ®îc
tÆng cho chung vµ tõ c¸c nguån kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ tµi s¶n
thuéc së h÷u cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi.
Tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n mµ Nhµ níc ®· chuyÓn giao quyÒn së h÷u cho
tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi lµ tµi s¶n thuéc së h÷u cña tæ chøc ®ã.
2- Tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n mµ Nhµ níc giao cho tæ chøc chÝnh trÞ, tæ
chøc chÝnh trÞ - x· héi ®Ó qu¶n lý vµ sö dông, th× kh«ng thuéc së h÷u cña tæ chøc
chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ®ã.
§iÒu 216. ChiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u cña tæ chøc
chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
1- Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi cã quyÒn chiÕm h÷u, sö
dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh nh»m thùc hiÖn chøc n¨ng cña tæ
chøc ®ã.
2- ViÖc qu¶n lý, khai th¸c c«ng dông vµ ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u cña tæ
chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ph¶i tu©n theo ph¸p luËt vµ phï hîp víi
môc ®Ých ho¹t ®éng cña tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ® îc quy
®Þnh trong ®iÒu lÖ.

MôC 3
Së H÷U TËP THÓ

§iÒu 217. Së h÷u tËp thÓ

Së h÷u tËp thÓ lµ së h÷u cña hîp t¸c x· hoÆc c¸c h×nh thøc kinh tÕ tËp thÓ æn
®Þnh kh¸c do c¸ nh©n, hé gia ®×nh cïng gãp vèn, gãp søc hîp t¸c s¶n xuÊt, kinh
doanh nh»m thùc hiÖn môc ®Ých chung ®îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ, theo nguyªn
t¾c tù nguyÖn, b×nh ®¼ng, d©n chñ, cïng qu¶n lý vµ cïng hëng lîi.
§iÒu 218. Tµi s¶n thuéc së h÷u tËp thÓ
Tµi s¶n ®îc h×nh thµnh tõ nguån ®ãng gãp cña c¸c thµnh viªn, thu nhËp hîp
ph¸p do s¶n xuÊt, kinh doanh, ®îc Nhµ níc hç trî hoÆc tõ c¸c nguån kh¸c phï hîp víi
quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ tµi s¶n thuéc së h÷u cña tËp thÓ ®ã.
§iÒu 219. ChiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u tËp thÓ
1- ViÖc chiÕm h÷u, sö dông vµ ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u tËp thÓ ph¶i
tu©n theo ph¸p luËt, phï hîp víi ®iÒu lÖ cña tËp thÓ ®ã, b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn æn
®Þnh cña së h÷u tËp thÓ.
2- Tµi s¶n thuéc së h÷u tËp thÓ ®îc giao cho c¸c thµnh viªn khai th¸c c«ng
dông b»ng søc lao ®éng cña m×nh trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh nh»m phôc
vô nhu cÇu më réng s¶n xuÊt, ph¸t triÓn kinh tÕ chung vµ lîi Ých, nhu cÇu cña c¸c
thµnh viªn.
3- Thµnh viªn cña tËp thÓ cã quyÒn ®îc u tiªn mua, thuª, thuª kho¸n tµi s¶n
thuéc së h÷u tËp thÓ.

MôC 4
Së H÷U T NH©N
 46

§iÒu 220. Së h÷u t nh©n

Së h÷u t nh©n lµ së h÷u cña c¸ nh©n ®èi víi tµi s¶n hîp ph¸p cña m×nh.
Së h÷u t nh©n bµo gåm së h÷u c¸ thÓ, së h÷u tiÓu chñ, së h÷u t b¶n t nh©n.
§iÒu 221. Tµi s¶n thuéc së h÷u t nh©n
1- Thu nhËp hîp ph¸p, cña c¶i ®Ó dµnh, nhµ ë, t liÖu sinh ho¹t, t liÖu s¶n xuÊt,
vèn, hoa lîi, lîi tøc vµ c¸c tµi s¶n hîp ph¸p kh¸c cña c¸ nh©n lµ tµi s¶n thuéc së h÷u t
nh©n.
Tµi s¶n hîp ph¸p thuéc së h÷u t nh©n kh«ng bÞ h¹n chÕ vÒ sè lîng, gi¸ trÞ.
2- C¸ nh©n kh«ng ®îc së h÷u ®èi víi tµi s¶n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh kh«ng
thÓ thuéc së h÷u t nh©n.
§iÒu 222. ChiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u t nh©n
1- C¸ nh©n cã quyÒn chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u cña
m×nh nh»m phôc vô nhu cÇu sinh ho¹t, tiªu dïng hoÆc s¶n xuÊt, kinh doanh vµ c¸c
môc ®Ých kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
2- ViÖc chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u t nh©n kh«ng ®-
îc g©y thiÖt h¹i vµ ¶nh hëng ®Õn lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi
Ých hîp ph¸p cña ngêi kh¸c.

MôC 5
Së H÷U CñA Tæ CHøC X· HéI, Tæ CHøC X· HéI - NGHÒ NGHIÖP

§iÒu 223. Së h÷u cña tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp
Së h÷u cña tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp lµ së h÷u cña c¶ tæ
chøc ®ã nh»m thùc hiÖn môc ®Ých chung cña c¸c thµnh viªn ®îc quy ®Þnh trong
®iÒu lÖ.
§iÒu 224. Tµi s¶n thuéc së h÷u cña tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ
nghiÖp
Tµi s¶n ®îc h×nh thµnh tõ nguån ®ãng gãp cña c¸c thµnh viªn, tµi s¶n ®îc
tÆng cho chung hoÆc tõ c¸c nguån kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt, lµ tµi
s¶n thuéc së h÷u cña tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp ®ã.
§iÒu 225. ChiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u cña tæ chøc
x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp
Tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp thùc hiÖn quyÒn chiÕm h÷u, sö
dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vµ phï
hîp víi môc ®Ých ho¹t ®éng cña tæ chøc ®ã ®îc quy ®Þnh trong ®iÒu lÖ.

MôC 6
Së H÷U HçN HîP

§iÒu 226. Së h÷u hçn hîp

Së h÷u hçn hîp lµ së h÷u ®èi víi tµi s¶n do c¸c chñ së h÷u thuéc c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ kh¸c nhau gãp vèn ®Ó s¶n xuÊt, kinh doanh thu lîi nhuËn.
 47

§iÒu 227. Tµi s¶n thuéc së h÷u hçn hîp

Tµi s¶n ®îc h×nh thµnh tõ nguån vèn gãp cña c¸c chñ së h÷u, lîi nhuËn hîp
ph¸p thu ®îc tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hoÆc tõ c¸c nguån kh¸c phï hîp víi
quy ®Þnh cña ph¸p luËt lµ tµi s¶n thuéc së h÷u hçn hîp.
§iÒu 228. ChiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u hçn hîp
ViÖc chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuéc së h÷u hçn hîp ph¶i tu©n
theo c¸c quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vÒ së h÷u chung vµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt cã
liªn quan ®Õn viÖc gãp vèn, tæ chøc, ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, qu¶n lý, ®iÒu
hµnh, tr¸ch nhiÖm vÒ tµi s¶n vµ ph©n chia lîi nhuËn.

MôC 7
Së H÷U CHUNG

§iÒu 229. Së h÷u chung

Së h÷u chung lµ së h÷u cña nhiÒu chñ së h÷u ®èi víi tµi s¶n.
Së h÷u chung bao gåm së h÷u chung theo phÇn vµ së h÷u chung hîp nhÊt.
Tµi s¶n thuéc së h÷u chung lµ tµi s¶n chung.
§iÒu 230. X¸c lËp quyÒn së h÷u chung
QuyÒn së h÷u chung ®îc x¸c lËp theo tho¶ thuËn cña c¸c chñ së h÷u, theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt hoÆc theo tËp qu¸n.
§iÒu 231. Së h÷u chung theo phÇn
1- Së h÷u chung theo phÇn lµ së h÷u chung mµ trong ®ã phÇn quyÒn së h÷u
cña mçi chñ së h÷u ®îc x¸c ®Þnh ®èi víi tµi s¶n chung.
2- Mçi chñ së h÷u chung theo phÇn cã quyÒn, nghÜa vô ®èi víi tµi s¶n thuéc
së h÷u chung t¬ng øng víi phÇn quyÒn së h÷u cña m×nh, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn
kh¸c.
§iÒu 232. Së h÷u chung hîp nhÊt
1- Së h÷u chung hîp nhÊt lµ së h÷u chung mµ trong ®ã phÇn quyÒn së h÷u cña
mçi chñ së h÷u kh«ng ®îc x¸c ®Þnh ®èi víi tµi s¶n chung.
Së h÷u chung hîp nhÊt bao gåm së h÷u chung hîp nhÊt cã thÓ ph©n chia vµ së
h÷u chung hîp nhÊt kh«ng ph©n chia.
2- C¸c chñ së h÷u chung hîp nhÊt cã quyÒn, nghÜa vô ngang nhau ®èi víi tµi
s¶n thuéc së h÷u chung.
§iÒu 233. Së h÷u chung cña vî chång
1- Së h÷u chung cña vî chång lµ së h÷u chung hîp nhÊt.
2- Vî, chång cïng nhau t¹o lËp, ph¸t triÓn khèi tµi s¶n chung b»ng c«ng søc cña
mçi ngêi; cã quyÒn ngang nhau trong viÖc chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n
chung.
3- Vî chång cïng bµn b¹c, tho¶ thuËn hoÆc uû quyÒn cho nhau chiÕm h÷u, sö
dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n chung.
 48

4- Tµi s¶n chung cña vî chång cã thÓ ph©n chia theo tho¶ thuËn hoÆc theo
quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n.
§iÒu 234. Së h÷u chung cña céng ®ång
1- Së h÷u chung cña céng ®ång lµ së h÷u cña dßng hä, th«n, Êp, lµng, b¶n,
céng ®ång t«n gi¸o vµ c¸c céng ®ång d©n c kh¸c ®èi víi tµi s¶n ®îc h×nh thµnh theo
tËp qu¸n, tµi s¶n do c¸c thµnh viªn cña céng ®ång cïng nhau ®ãng gãp, quyªn gãp, ®-
îc tÆng cho chung hoÆc tõ c¸c nguån kh¸c phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt nh»m
môc ®Ých tho¶ m·n lîi Ých chung hîp ph¸p cña c¶ céng ®ång.
2- C¸c thµnh viªn cña céng ®ång cïng qu¶n lý, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n
chung theo tho¶ thuËn hoÆc theo tËp qu¸n, v× lîi Ých cña céng ®ång nhng kh«ng ®-
îc tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi.
3- Tµi s¶n chung cña céng ®ång lµ tµi s¶n chung hîp nhÊt kh«ng ph©n chia.
§iÒu 235. ChiÕm h÷u tµi s¶n chung
C¸c chñ së h÷u chung cïng qu¶n lý tµi s¶n chung theo nguyªn t¾c nhÊt trÝ, trõ
trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 236. Sö dông tµi s¶n chung
1- Mçi chñ së h÷u chung theo phÇn cã quyÒn khai th¸c c«ng dông, hëng hoa lîi,
lîi tøc tõ tµi s¶n chung t¬ng øng víi phÇn quyÒn së h÷u cña m×nh, trõ trêng hîp cã
tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
2- C¸c chñ së h÷u chung hîp nhÊt cã quyÒn khai th¸c c«ng dông, hëng hoa lîi,
lîi tøc tõ tµi s¶n chung ngang nhau, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 237. §Þnh ®o¹t tµi s¶n chung
1- Mçi chñ së h÷u chung theo phÇn cã quyÒn ®Þnh ®o¹t phÇn quyÒn së h÷u
cña m×nh theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
2- ViÖc ®Þnh ®o¹t tµi s¶n chung hîp nhÊt ®îc thùc hiÖn theo tho¶ thuËn cña
c¸c chñ së h÷u chung hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
3- Trong trêng hîp mét chñ së h÷u chung b¸n phÇn quyÒn së h÷u cña m×nh, th×
chñ së h÷u chung kh¸c ®îc quyÒn u tiªn mua. Trong thêi h¹n ba th¸ng ®èi víi tµi s¶n
chung lµ bÊt ®éng s¶n, mét th¸ng ®èi víi tµi s¶n chung lµ ®éng s¶n, kÓ tõ ngµy c¸c
chñ së h÷u nhËn ®îc th«ng b¸o vÒ viÖc b¸n vµ c¸c ®iÒu kiÖn b¸n mµ kh«ng cã chñ
së h÷u chung nµo mua, th× chñ së h÷u ®ã ®îc quyÒn b¸n cho ngêi kh¸c.
4- Trong trêng hîp mét trong c¸c chñ së h÷u chung tõ bá phÇn quyÒn së h÷u
cña m×nh hoÆc khi ngêi nµy chÕt mµ kh«ng cã ngêi thõa kÕ, th× phÇn quyÒn së
h÷u ®ã thuéc Nhµ níc.
§iÒu 238. Chia tµi s¶n thuéc së h÷u chung
1- Trong trêng hîp së h÷u chung cã thÓ ph©n chia, th× mçi chñ së h÷u chung
®Òu cã quyÒn yªu cÇu chia tµi s¶n chung; nÕu c¸c chñ së h÷u chung ®· tho¶ thuËn
kh«ng ph©n chia tµi s¶n chung trong mét thêi h¹n, th× mçi chñ së h÷u chung chØ cã
quyÒn yªu cÇu chia tµi s¶n chung khi hÕt thêi h¹n ®ã; khi tµi s¶n chung kh«ng thÓ
chia ®îc b»ng hiÖn vËt, th× ®îc trÞ gi¸ thµnh tiÒn ®Ó chia.
2- Khi cã ngêi yªu cÇu mét ngêi trong sè c¸c chñ së h÷u chung thùc hiÖn nghÜa
vô thanh to¸n, th× ngêi yªu cÇu cã quyÒn yªu cÇu chia tµi s¶n chung ®Ó nhËn tiÒn
 49

thanh to¸n vµ ®îc tham gia vµo viÖc chia tµi s¶n chung, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã
quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 239. Së h÷u chung trong nhµ chung c
1- PhÇn diÖn tÝch, trang thiÕt bÞ dïng chung trong nhµ chung c thuéc së h÷u
chung cña tÊt c¶ chñ së h÷u c¸c c¨n hé trong nhµ ®ã vµ kh«ng thÓ ph©n chia.
2- Chñ së h÷u c¸c c¨n hé trong nhµ chung c cã quyÒn vµ nghÜa vô ngang nhau
trong viÖc qu¶n lý, sö dông phÇn diÖn tÝch vµ thiÕt bÞ chung.
3- Trong trêng hîp nhµ chung c bÞ tiªu huû, th× chñ së h÷u c¸c c¨n hé trong nhµ
chung c cã quyÒn sö dông diÖn tÝch mÆt ®Êt cña nhµ chung c theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt.
§iÒu 240. ChÊm døt së h÷u chung
Së h÷u chung chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- Tµi s¶n chung ®· ®îc chia;
2- Mét trong sè c¸c chñ së h÷u chung ®îc hëng toµn bé tµi s¶n chung;
3- Tµi s¶n chung kh«ng cßn;
4- C¸c trêng hîp kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

CH¬NG V
X¸C LËP, CHÊM DøT QUYÒN Së H÷U
MôC 1
X¸C LËP QUYÒN Së H÷U

§iÒu 241. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi thu nhËp cã ®îc do lao ®éng, do ho¹t
®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hîp ph¸p
Ngêi lao ®éng, ngêi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hîp ph¸p cã
quyÒn së h÷u ®èi víi thu nhËp do lao ®éng, do ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh hîp
ph¸p, kÓ tõ thêi ®iÓm cã ®îc thu nhËp ®ã.
§iÒu 242. X¸c lËp quyÒn së h÷u theo tho¶ thuËn
Ngêi ®îc giao tµi s¶n th«ng qua hîp ®ång mua b¸n, tÆng cho, trao ®æi, cho
vay cã quyÒn së h÷u tµi s¶n ®ã, kÓ tõ thêi ®iÓm nhËn tµi s¶n, nÕu kh«ng cã tho¶
thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 243. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi hoa lîi, lîi tøc
Chñ së h÷u, ngêi sö dông tµi s¶n cã quyÒn së h÷u ®èi víi hoa lîi, lîi tøc theo
tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, kÓ tõ thêi ®iÓm thu ®îc hoa lîi, lîi
tøc ®ã.
§iÒu 244. X¸c lËp quyÒn së h÷u trong trêng hîp s¸p nhËp
1- Trong trêng hîp tµi s¶n cña nhiÒu chñ së h÷u kh¸c nhau ®îc s¸p nhËp víi
nhau t¹o thµnh vËt kh«ng ph©n chia ®îc vµ kh«ng thÓ x¸c ®Þnh tµi s¶n ®em s¸p
nhËp lµ vËt chÝnh hoÆc vËt phô, th× vËt míi ®îc t¹o thµnh lµ tµi s¶n thuéc së h÷u
chung cña c¸c chñ së h÷u ®ã; nÕu tµi s¶n ®em s¸p nhËp lµ vËt chÝnh vµ vËt phô,
th× vËt míi ®îc t¹o thµnh thuéc chñ së h÷u vËt chÝnh, kÓ tõ thêi ®iÓm vËt míi ®îc
 50

t¹o thµnh; chñ së h÷u tµi s¶n míi ph¶i thanh to¸n cho chñ së h÷u vËt phô phÇn gi¸ trÞ
cña vËt phô ®ã, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Khi mét ngêi s¸p nhËp tµi s¶n cña ngêi kh¸c vµo tµi s¶n cña m×nh, mÆc dï
®· biÕt hoÆc ph¶i biÕt tµi s¶n ®ã kh«ng ph¶i lµ cña m×nh vµ còng kh«ng ®îc sù
®ång ý cña chñ së h÷u tµi s¶n bÞ s¸p nhËp, th× chñ së h÷u tµi s¶n bÞ s¸p nhËp cã
mét trong c¸c quyÒn sau ®©y:
a) Yªu cÇu ngêi s¸p nhËp tµi s¶n giao tµi s¶n míi cho m×nh vµ thanh to¸n cho
ngêi s¸p nhËp gi¸ trÞ tµi s¶n cña ngêi ®ã;
b) Yªu cÇu ngêi s¸p nhËp tµi s¶n thanh to¸n gi¸ trÞ phÇn tµi s¶n cña m×nh vµ
båi thêng thiÖt h¹i, nÕu kh«ng nhËn tµi s¶n míi.
§iÒu 245. X¸c lËp quyÒn së h÷u trong trêng hîp trén lÉn
1- Trong trêng hîp tµi s¶n cña nhiÒu chñ së h÷u kh¸c nhau ®îc trén lÉn víi nhau
t¹o thµnh vËt míi kh«ng ph©n chia ®îc, th× vËt míi lµ tµi s¶n thuéc së h÷u chung cña
c¸c chñ së h÷u ®ã, kÓ tõ thêi ®iÓm trén lÉn.
2- Khi mét ngêi ®· trén lÉn tµi s¶n cña ngêi kh¸c vµo tµi s¶n cña m×nh, mÆc
dï ®· biÕt hoÆc ph¶i biÕt tµi s¶n ®ã kh«ng ph¶i cña m×nh vµ kh«ng ®îc sù ®ång ý
cña chñ së h÷u tµi s¶n bÞ trén lÉn, th× chñ së h÷u tµi s¶n bÞ trén lÉn cã mét trong c¸c
quyÒn sau ®©y:
a) Yªu cÇu ngêi ®· trén lÉn tµi s¶n giao tµi s¶n míi cho m×nh vµ thanh to¸n cho
ngêi ®· trén lÉn phÇn gi¸ trÞ tµi s¶n cña ngêi ®ã;
b) Yªu cÇu ngêi ®· trén lÉn tµi s¶n thanh to¸n gi¸ trÞ phÇn tµi s¶n cña m×nh vµ
båi thêng thiÖt h¹i, nÕu kh«ng nhËn tµi s¶n míi.
§iÒu 246. X¸c lËp quyÒn së h÷u trong trêng hîp chÕ biÕn
1- Chñ së h÷u cña nguyªn vËt liÖu ®îc ®em chÕ biÕn t¹o thµnh vËt míi còng
lµ chñ së h÷u cña vËt míi ®îc t¹o thµnh.
2- Ngêi dïng nguyªn vËt liÖu thuéc së h÷u cña ngêi kh¸c ®Ó chÕ biÕn mµ
ngay t×nh, th× trë thµnh chñ së h÷u cña tµi s¶n míi nhng ph¶i thanh to¸n gi¸ trÞ
nguyªn vËt liÖu, båi thêng thiÖt h¹i cho chñ së h÷u nguyªn vËt liÖu ®ã.
3- Trong trêng hîp ngêi chÕ biÕn kh«ng ngay t×nh, th× chñ së h÷u nguyªn vËt
liÖu cã quyÒn yªu cÇu giao l¹i vËt míi; nÕu cã nhiÒu chñ së h÷u nguyªn vËt liÖu,
th× nh÷ng ngêi nµy lµ ®ång chñ së h÷u theo phÇn ®èi víi vËt míi ®îc t¹o thµnh, t-
¬ng øng víi gi¸ trÞ nguyªn vËt liÖu cña mçi ngêi. Chñ së h÷u nguyªn vËt liÖu bÞ chÕ
biÕn kh«ng ngay t×nh cã quyÒn yªu cÇu ngêi chÕ biÕn båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 247. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi vËt v« chñ, vËt kh«ng x¸c ®Þnh ®îc
ai lµ chñ së h÷u
1- VËt v« chñ lµ vËt mµ chñ së h÷u ®· tõ bá quyÒn së h÷u ®èi víi vËt ®ã.
Ngêi ®· ph¸t hiÖn vËt v« chñ lµ ®éng s¶n, th× cã quyÒn së h÷u tµi s¶n ®ã
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; nÕu vËt ®îc ph¸t hiÖn lµ bÊt ®éng s¶n, th× thuéc Nhµ
níc.
2- Ngêi ph¸t hiÖn vËt kh«ng x¸c ®Þnh ®îc ai lµ chñ së h÷u ph¶i th«ng b¸o
hoÆc giao nép cho Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn hoÆc C«ng an c¬ së gÇn
nhÊt ®Ó th«ng b¸o c«ng khai cho chñ së h÷u biÕt mµ nhËn l¹i.
 51

ViÖc giao nép ph¶i ®îc lËp biªn b¶n, trong ®ã ghi râ hä, tªn, ®Þa chØ cña ngêi
giao nép, ngêi nhËn, t×nh tr¹ng, sè lîng, khèi lîng tµi s¶n giao nép.
Uû ban nh©n d©n hoÆc C«ng an c¬ së ®· nhËn vËt ph¶i th«ng b¸o cho ngêi
ph¸t hiÖn vÒ kÕt qu¶ x¸c ®Þnh chñ së h÷u.
Trong trêng hîp vËt kh«ng x¸c ®Þnh ®îc ai lµ chñ së h÷u lµ ®éng s¶n, th× sau
mét n¨m, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai, mµ vÉn kh«ng x¸c ®Þnh ®îc ai lµ chñ së
h÷u, th× ®éng s¶n ®ã thuéc së h÷u cña ngêi ph¸t hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;
nÕu vËt lµ bÊt ®éng s¶n, th× sau n¨m n¨m, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai vÉn cha
x¸c ®Þnh ®îc ai lµ chñ së h÷u, th× bÊt ®éng s¶n ®ã thuéc Nhµ níc; ngêi ph¸t hiÖn
®îc hëng mét kho¶n tiÒn thëng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 248. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi vËt bÞ ch«n giÊu, bÞ ch×m ®¾m ®-
îc t×m thÊy
VËt bÞ ch«n giÊu, bÞ ch×m ®¾m ®îc t×m thÊy mµ kh«ng cã hoÆc kh«ng x¸c
®Þnh ®îc ai lµ chñ së h÷u, th× sau khi trõ chi phÝ t×m kiÕm, b¶o qu¶n, quyÒn së
h÷u ®èi víi vËt ®ã ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
1- VËt ®îc t×m thÊy lµ cæ vËt, lµ di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, th× thuéc Nhµ níc;
ngêi t×m thÊy vËt ®ã ®îc hëng mét kho¶n tiÒn thëng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;
2- VËt ®îc t×m thÊy kh«ng ph¶i lµ cæ vËt, di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸, mµ cã gi¸
trÞ lín, th× ngêi t×m thÊy ®îc hëng 50% gi¸ trÞ cña vËt, phÇn cßn l¹i thuéc Nhµ níc
vµ nÕu vËt cã gi¸ trÞ nhá, th× thuéc së h÷u cña ngêi t×m thÊy vËt ®ã, trõ trêng hîp
ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 249. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi vËt do ngêi kh¸c ®¸nh r¬i, bá quªn
1- Ngêi nhÆt ®îc vËt do ngêi kh¸c ®¸nh r¬i hoÆc bá quªn mµ biÕt ®îc ®Þa
chØ cña ngêi ®¸nh r¬i hoÆc bá quªn, th× ph¶i th«ng b¸o hoÆc tr¶ l¹i vËt cho ngêi
®ã; nÕu kh«ng biÕt ®Þa chØ cña ngêi ®¸nh r¬i hoÆc bá quªn, th× ph¶i th«ng b¸o
hoÆc giao nép cho Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn hoÆc C«ng an c¬ së gÇn
nhÊt ®Ó th«ng b¸o c«ng khai cho chñ së h÷u biÕt mµ nhËn l¹i.
ViÖc giao nép ph¶i ®îc lËp biªn b¶n, trong ®ã ghi râ hä, tªn, ®Þa chØ ngêi giao
nép, ngêi nhËn, t×nh tr¹ng, sè lîng, khèi lîng tµi s¶n giao nép.
Uû ban nh©n d©n hoÆc C«ng an c¬ së ®· nhËn vËt ph¶i th«ng b¸o cho ngêi
®· giao nép vÒ kÕt qu¶ x¸c ®Þnh chñ së h÷u.
2- Sau mét n¨m, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai vÒ vËt nhÆt ®îc mµ kh«ng
x¸c ®Þnh ®îc ai lµ chñ së h÷u hoÆc chñ së h÷u kh«ng ®Õn nhËn, th× vËt ®ã thuéc
së h÷u cña ngêi nhÆt ®îc; nÕu vËt cã gi¸ trÞ lín, th× sau khi trõ chi phÝ b¶o qu¶n
ngêi nhÆt ®îc ®îc hëng 50% gi¸ trÞ cña vËt vµ phÇn cßn l¹i thuéc Nhµ níc.
3- VËt bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn lµ cæ vËt, lµ di tÝch lÞch sö, v¨n ho¸ mµ sau
mét n¨m, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai, kh«ng x¸c ®Þnh ®îc ai lµ chñ së h÷u
hoÆc kh«ng cã ngêi ®Õn nhËn, th× vËt ®ã thuéc Nhµ níc; ngêi nhÆt ®îc vËt ®ã ®-
îc hëng mét kho¶n tiÒn thëng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 250. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi gia sóc bÞ thÊt l¹c
Ngêi b¾t ®îc gia sóc bÞ thÊt l¹c ph¶i nu«i gi÷ vµ b¸o cho Uû ban nh©n d©n x·,
phêng, thÞ trÊn n¬i ngêi ®ã c tró ®Ó th«ng b¸o c«ng khai cho chñ së h÷u biÕt mµ
nhËn l¹i. Chñ së h÷u nhËn l¹i gia sóc bÞ thÊt l¹c ph¶i thanh to¸n tiÒn c«ng nu«i gi÷
vµ c¸c chi phÝ kh¸c cho ngêi b¾t ®îc.
 52

Sau s¸u th¸ng, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai mµ kh«ng cã ngêi ®Õn nhËn,
th× gia sóc ®ã thuéc së h÷u cña ngêi b¾t ®îc; nÕu gia sóc b¾t ®îc lµ gia sóc th¶
r«ng theo tËp qu¸n, th× thêi h¹n nµy lµ mét n¨m.
Trong thêi gian nu«i gi÷ gia sóc bÞ thÊt l¹c, nÕu gia sóc cã sinh con, th× ngêi
b¾t ®îc gia sóc ®îc hëng mét nöa sè gia sóc sinh ra vµ ph¶i båi thêng thiÖt h¹i nÕu
cã lçi cè ý lµm chÕt gia sóc.
§iÒu 251. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi gia cÇm bÞ thÊt l¹c
Trong trêng hîp gia cÇm cña mét ngêi bÞ thÊt l¹c, mµ ngêi kh¸c b¾t ®îc, th×
ngêi b¾t ®îc ph¶i th«ng b¸o c«ng khai ®Ó chñ së h÷u gia cÇm biÕt mµ nhËn l¹i.
Chñ së h÷u nhËn l¹i gia cÇm bÞ thÊt l¹c ph¶i thanh to¸n tiÒn c«ng nu«i gi÷ vµ c¸c chi
phÝ kh¸c cho ngêi b¾t ®îc.
Sau mét th¸ng, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai mµ kh«ng cã ngêi ®Õn nhËn,
th× gia cÇm ®ã thuéc së h÷u cña ngêi b¾t ®îc.
Trong thêi gian nu«i gi÷ gia cÇm bÞ thÊt l¹c, ngêi b¾t ®îc ®îc hëng hoa lîi do
gia cÇm sinh ra vµ ph¶i båi thêng thiÖt h¹i nÕu cã lçi cè ý lµm cho gia cÇm chÕt.
§iÒu 252. X¸c lËp quyÒn së h÷u ®èi víi vËt nu«i díi níc
Khi vËt nu«i díi níc cña mét ngêi di chuyÓn tù nhiªn vµo ruéng, ao, hå cña ngêi
kh¸c, th× thuéc së h÷u cña ngêi cã ruéng, ao, hå ®ã. Trong trêng hîp vËt nu«i díi níc
cã dÊu hiÖu riªng biÖt ®Ó cã thÓ x¸c ®Þnh vËt nu«i kh«ng thuéc së h÷u cña m×nh,
th× ngêi cã ruéng, ao, hå ®ã ph¶i th«ng b¸o c«ng khai ®Ó chñ së h÷u biÕt mµ nhËn
l¹i. Sau mét th¸ng, kÓ tõ ngµy th«ng b¸o c«ng khai mµ kh«ng cã ngêi ®Õn nhËn, th×
vËt nu«i díi níc ®ã thuéc së h÷u ngêi cã ruéng, ao, hå ®ã.
§iÒu 253. X¸c lËp quyÒn së h÷u do ®îc thõa kÕ
Ngêi thõa kÕ cã quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n thõa kÕ theo quy ®Þnh t¹i PhÇn
thø t cña Bé luËt nµy.
§iÒu 254. X¸c lËp quyÒn së h÷u theo b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n hoÆc
theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn kh¸c
QuyÒn së h÷u cã thÓ ®îc x¸c lËp c¨n cø vµo b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n
hoÆc quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn kh¸c.
§iÒu 255. X¸c lËp quyÒn së h÷u theo thêi hiÖu
1- Ngêi chiÕm h÷u, ngêi ®îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nhng
ngay t×nh, liªn tôc, c«ng khai trong thêi h¹n mêi n¨m ®èi víi ®éng s¶n, ba m¬i n¨m
®èi víi bÊt ®éng s¶n, th× trë thµnh chñ së h÷u tµi s¶n ®ã, kÓ tõ thêi ®iÓm b¾t ®Çu
chiÕm h÷u, trõ trêng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy.
2- Ngêi chiÕm h÷u tµi s¶n thuéc së h÷u toµn d©n, kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt,
th× dï ngay t×nh, liªn tôc, c«ng khai, dï thêi gian chiÕm h÷u lµ bao l©u còng kh«ng
thÓ trë thµnh chñ së h÷u tµi s¶n ®ã.

MôC 2
CHÊM DøT QUYÒN Së H÷U

§iÒu 256. Chñ së h÷u chuyÓn giao quyÒn së h÷u cña m×nh cho ngêi kh¸c
 53

Khi chñ së h÷u chuyÓn giao quyÒn së h÷u cña m×nh cho ngêi kh¸c th«ng qua
hîp ®ång mua b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cho vay hoÆc th«ng qua viÖc ®Ó thõa kÕ,
th× quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cña ngêi ®ã chÊm døt kÓ tõ thêi ®iÓm ph¸t sinh
quyÒn së h÷u cña ngêi ®îc chuyÓn giao.
§iÒu 257. Tõ bá quyÒn së h÷u
Chñ së h÷u cã thÓ tù chÊm døt quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cña m×nh b»ng
c¸ch tuyªn bè c«ng khai hoÆc thùc hiÖn nh÷ng hµnh vi chøng tá viÖc m×nh tõ bá
quyÒn chiÕm h÷u, sö dông vµ ®Þnh ®o¹t tµi s¶n ®ã.
§èi víi tµi s¶n mµ viÖc tõ bá tµi s¶n ®ã cã thÓ g©y h¹i ®Õn trËt tù, an toµn x·
héi, « nhiÔm m«i trêng, th× viÖc tõ bá quyÒn së h÷u ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt.
§iÒu 258. Tµi s¶n mµ ngêi kh¸c ®· ®îc x¸c lËp quyÒn së h÷u
Khi vËt bÞ ®¸nh r¬i, bÞ bá quªn, gia sóc, gia cÇm bÞ thÊt l¹c, vËt nu«i díi níc
di chuyÓn tù nhiªn mµ ngêi kh¸c ®· ®îc x¸c lËp quyÒn së h÷u theo quy ®Þnh t¹i c¸c
®iÒu tõ §iÒu 249 ®Õn §iÒu 252 cña Bé luËt nµy, th× quyÒn së h÷u cña nh÷ng ng êi
cã tµi s¶n ®ã chÊm døt.
Khi quyÒn së h÷u cña ngêi chiÕm h÷u ®· ®îc x¸c lËp theo quy ®Þnh t¹i kho¶n
1 §iÒu 255 cña Bé luËt nµy, th× chÊm døt quyÒn së h÷u cña ngêi cã tµi s¶n bÞ
chiÕm h÷u.
§iÒu 259. Xö lý tµi s¶n ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cña chñ së h÷u
1- QuyÒn së h÷u ®èi víi mét tµi s¶n chÊm døt khi tµi s¶n ®ã bÞ xö lý ®Ó thùc
hiÖn nghÜa vô cña chñ së h÷u theo quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n hoÆc c¬ quan nhµ níc
cã thÈm quyÒn kh¸c, nÕu ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c.
2- ViÖc xö lý tµi s¶n ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cña chñ së h÷u kh«ng ¸p dông
®èi víi tµi s¶n kh«ng thuéc diÖn kª biªn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
3- QuyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n bÞ xö lý ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô cña chñ së
h÷u chÊm døt t¹i thêi ®iÓm ph¸t sinh quyÒn së h÷u cña ngêi nhËn tµi s¶n ®ã.
4- ViÖc xö lý quyÒn sö dông ®Êt ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i PhÇn thø
n¨m cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 260. Tµi s¶n bÞ tiªu huû
Khi tµi s¶n bÞ tiªu huû, th× quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®ã chÊm døt.
§iÒu 261. Tµi s¶n bÞ trng mua
Khi tµi s¶n bÞ trng mua theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
v× lý do quèc phßng, an ninh vµ v× lîi Ých quèc gia, th× quyÒn së h÷u ®èi víi tµi
s¶n cña chñ së h÷u ®ã chÊm døt kÓ tõ thêi ®iÓm quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc
cã thÈm quyÒn cã hiÖu lùc ph¸p luËt.
§iÒu 262. Tµi s¶n bÞ tÞch thu
Khi tµi s¶n cña chñ së h÷u do ph¹m téi, vi ph¹m hµnh chÝnh mµ bÞ tÞch thu,
sung quü nhµ níc, th× quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®ã chÊm døt kÓ tõ thêi ®iÓm
b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh cña Toµ ¸n, quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
kh¸c cã hiÖu lùc ph¸p luËt.
 54

CH¬NG VI
B¶O VÖ QUYÒN Së H÷U

§iÒu 263. C¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ quyÒn së h÷u

Chñ së h÷u, ngêi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n, c¬ quan nhµ n-
íc cã thÈm quyÒn kh¸c buéc ngêi cã hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u, quyÒn chiÕm
h÷u ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n, chÊm døt hµnh vi c¶n trë tr¸i ph¸p luËt viÖc thùc hiÖn quyÒn
së h÷u, quyÒn chiÕm h÷u vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
Chñ së h÷u, ngêi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn tù b¶o vÖ tµi s¶n thuéc së h÷u
cña m×nh, tµi s¶n ®ang chiÕm h÷u hîp ph¸p b»ng nh÷ng biÖn ph¸p theo quy ®Þnh
cña ph¸p luËt.
§iÒu 264. QuyÒn ®ßi l¹i tµi s¶n
Chñ së h÷u, ngêi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn yªu cÇu ngêi chiÕm h÷u, ngêi
sö dông tµi s¶n, ngêi ®îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt ®èi víi tµi s¶n thuéc
quyÒn së h÷u hoÆc thuéc quyÒn chiÕm h÷u hîp ph¸p cña m×nh ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n
®ã, trõ trêng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 255 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 265. QuyÒn yªu cÇu ng¨n chÆn hoÆc chÊm døt hµnh vi c¶n trë tr¸i ph¸p
luËt ®èi víi viÖc thùc hiÖn quyÒn së h÷u, quyÒn chiÕm h÷u hîp ph¸p
Khi thùc hiÖn quyÒn së h÷u, quyÒn chiÕm h÷u cña m×nh, chñ së h÷u, ngêi
chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn yªu cÇu ngêi cã hµnh vi c¶n trë tr¸i ph¸p luËt ph¶i
chÊm døt hµnh vi ®ã; nÕu kh«ng cã sù chÊm døt tù nguyÖn, th× cã quyÒn yªu cÇu
Toµ ¸n hoÆc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn kh¸c buéc ngêi ®ã chÊm døt hµnh vi
vi ph¹m.
§iÒu 266. QuyÒn yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i
Chñ së h÷u, ngêi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn yªu cÇu ngêi cã hµnh vi x©m
ph¹m quyÒn së h÷u, quyÒn chiÕm h÷u cña m×nh båi thêng thiÖt h¹i.

CH¬NG VII
NH÷NG QUY ®ÞNH KH¸C VÒ QUYÒN Së H÷U

§iÒu 267. NghÜa vô cña chñ së h÷u trong trêng hîp x¶y ra t×nh thÕ cÊp thiÕt
1- T×nh thÕ cÊp thiÕt lµ t×nh thÕ cña ngêi v× muèn tr¸nh mét nguy c¬ ®ang
thùc tÕ ®e do¹ trùc tiÕp lîi Ých cña Nhµ níc, cña tËp thÓ, quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p
cña m×nh hoÆc cña ngêi kh¸c mµ kh«ng cßn c¸ch nµo kh¸c lµ ph¶i cã hµnh ®éng
g©y mét thiÖt h¹i nhá h¬n thiÖt h¹i cÇn ng¨n chÆn.
2- Trong t×nh thÕ cÊp thiÕt, chñ së h÷u tµi s¶n kh«ng ®îc c¶n trë ngêi kh¸c
dïng tµi s¶n cña m×nh hoÆc c¶n trë ngêi kh¸c g©y thiÖt h¹i ®èi víi tµi s¶n ®ã ®Ó
ng¨n chÆn, lµm gi¶m mèi nguy hiÓm hoÆc thiÖt h¹i lín h¬n cã nguy c¬ x¶y ra.
3- G©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt kh«ng ph¶i lµ hµnh vi x©m ph¹m
quyÒn së h÷u. Chñ së h÷u ®îc båi thêng thiÖt h¹i theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu
618 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 268. NghÜa vô cña chñ së h÷u trong viÖc b¶o vÖ m«i trêng
 55

Khi sö dông, b¶o qu¶n, tõ bá tµi s¶n cña m×nh, chñ së h÷u ph¶i tu©n theo c¸c
quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ m«i trêng; nÕu lµm « nhiÔm m«i trêng, th× chñ
së h÷u cã tr¸ch nhiÖm chÊm døt hµnh vi g©y « nhiÔm, thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®Ó
kh¾c phôc hËu qu¶ vµ ph¶i båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 269. NghÜa vô cña chñ së h÷u trong viÖc t«n träng, b¶o ®¶m trËt tù, an
toµn x· héi
Khi thùc hiÖn quyÒn chiÕm h÷u, sö dông, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n cña m×nh, chñ së
h÷u ph¶i t«n träng, b¶o ®¶m trËt tù, an toµn x· héi, kh«ng ®îc l¹m dông quyÒn së
h÷u ®Ó g©y mÊt trËt tù, an toµn x· héi, lµm thiÖt h¹i ®Õn quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p
cña ngêi kh¸c, lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng.
§iÒu 270. NghÜa vô t«n träng ranh giíi gi÷a c¸c bÊt ®éng s¶n
1- Ranh giíi gi÷a c¸c bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®îc x¸c ®Þnh theo tho¶ thuËn cña
c¸c chñ së h÷u hoÆc theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
Ranh giíi còng cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh theo tËp qu¸n hoÆc theo ranh giíi ®· tån
t¹i tõ ba m¬i n¨m trë lªn mµ kh«ng cã tranh chÊp.
2- Ngêi cã quyÒn sö dông ®Êt ®îc sö dông kh«ng gian vµ lßng ®Êt theo chiÒu
th¼ng ®øng tõ ranh giíi trong khu«n viªn ®Êt phï hîp víi quy ho¹ch x©y dùng do c¬
quan nhµ níc cã thÈm quyÒn quy ®Þnh vµ kh«ng ®îc lµm ¶nh hëng ®Õn viÖc sö
dông ®Êt liÒn kÒ cña ngêi kh¸c.
Ngêi sö dông ®Êt chØ ®îc trång c©y vµ lµm c¸c viÖc kh¸c trong khu«n viªn
®Êt thuéc quyÒn sö dông cña m×nh vµ theo ranh giíi ®· ®îc x¸c ®Þnh; kh«ng ®îc
®Ó rÔ c©y, cµnh c©y vît qu¸ ranh giíi, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
3- Trong trêng hîp ranh giíi lµ kªnh, m¬ng, hµo, r·nh, bê ruéng, th× ngêi sö
dông ®Êt cã nghÜa vô t«n träng, duy tr× ranh giíi chung; kh«ng ®îc lÊn chiÕm, thay
®æi mèc giíi ng¨n c¸ch.
§iÒu 271. QuyÒn së h÷u ®èi víi mèc giíi ng¨n c¸ch c¸c bÊt ®éng s¶n
1- Chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ chØ ®îc dùng cét mèc, hµng rµo, x©y t-
êng ng¨n trªn phÇn ®Êt thuéc quyÒn sö dông cña m×nh. Nh÷ng ngêi sö dông ®Êt
liÒn kÒ cã thÓ tho¶ thuËn víi nhau vÒ viÖc dùng cét mèc, hµng rµo, x©y têng ng¨n,
trång c©y trªn ranh giíi ®Ó lµm mèc giíi ng¨n c¸ch gi÷a c¸c bÊt ®éng s¶n vµ nh÷ng
vËt mèc giíi lµ së h÷u chung cña nh÷ng ngêi ®ã.
Trong trêng hîp mèc giíi ng¨n c¸ch chØ do mét bªn t¹o nªn trªn ranh giíi vµ ®îc
chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®ång ý, th× mèc giíi ng¨n c¸ch ®ã lµ cña chung,
chi phÝ ®Ó x©y dùng do bªn t¹o nªn chÞu, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c; nÕu chñ
së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ kh«ng ®ång ý mµ cã lý do chÝnh ®¸ng, th× chñ së h÷u
®· dùng cét mèc, hµng rµo, x©y têng ng¨n ph¶i dì bá.
§èi víi c©y lµ mèc giíi chung, c¸c bªn ®Òu cã nghÜa vô b¶o vÖ; hoa lîi thu ®îc
tõ c©y ®îc chia ®Òu, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- §èi víi mèc giíi lµ têng nhµ chung, chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ kh«ng
®îc træ cöa sæ, lç th«ng khÝ hoÆc ®ôc têng ®Ó ®Æt kÕt cÊu x©y dùng, trõ trêng
hîp ®îc chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®ång ý.
Trong trêng hîp nhµ x©y riªng biÖt nhng têng s¸t liÒn nhau, th× chñ së h÷u
còng chØ ®îc ®ôc têng, ®Æt kÕt cÊu x©y dùng ®Õn giíi h¹n ng¨n c¸ch têng cña
m×nh.
 56

§iÒu 272. NghÜa vô t«n träng quy t¾c x©y dùng

1- Khi x©y dùng c«ng tr×nh, chñ së h÷u c«ng tr×nh ph¶i tu©n theo ph¸p luËt
vÒ x©y dùng, b¶o ®¶m an toµn, kh«ng ®îc x©y vît qu¸ ®é cao, kho¶ng c¸ch mµ
ph¸p luËt vÒ x©y dùng quy ®Þnh vµ kh«ng ®îc x©m ph¹m ®Õn quyÒn, lîi Ých hîp
ph¸p cña chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ vµ xung quanh.
2- Khi cã nguy c¬ x¶y ra sù cè ®èi víi c«ng tr×nh x©y dùng, ¶nh hëng ®Õn bÊt
®éng s¶n liÒn kÒ vµ xung quanh, th× chñ së h÷u c«ng tr×nh ph¶i cho ngõng ngay
viÖc x©y dùng, söa ch÷a hoÆc dì bá theo yªu cÇu cña c¸c chñ së h÷u c¸c bÊt ®éng
s¶n liÒn kÒ vµ xung quanh hoÆc theo yªu cÇu cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn;
nÕu g©y thiÖt h¹i, th× ph¶i båi thêng.
3- Khi x©y dùng c«ng tr×nh vÖ sinh, kho chøa ho¸ chÊt ®éc h¹i vµ c¸c c«ng
tr×nh kh¸c mµ viÖc sö dông cã kh¶ n¨ng g©y « nhiÔm m«i trêng, chñ së h÷u ph¶i
x©y c¸ch mèc giíi mét kho¶ng c¸ch, vÞ trÝ hîp lý, ph¶i b¶o ®¶m vÖ sinh, an toµn vµ
kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn chñ së h÷u liÒn kÒ vµ xung quanh.
§iÒu 273. NghÜa vô b¶o ®¶m an toµn ®èi víi c«ng tr×nh x©y dùng liÒn kÒ
Khi ®µo giÕng, ®µo ao hoÆc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh díi mÆt ®Êt, chñ së
h÷u c«ng tr×nh ph¶i ®µo, x©y c¸ch mèc giíi mét kho¶ng c¸ch do ph¸p luËt vÒ x©y
dùng quy ®Þnh.
Trong trêng hîp c«ng tr×nh cã nguy c¬ ®e do¹ sù an toµn bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ
vµ xung quanh, th× chñ c«ng tr×nh ph¶i thùc hiÖn ngay c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc;
nÕu g©y thiÖt h¹i cho chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ vµ xung quanh, th× ph¶i båi
thêng.
§iÒu 274. NghÜa vô cña chñ së h÷u trong viÖc tho¸t níc ma
Chñ së h÷u nhµ ph¶i l¾p ®Æt ®êng dÉn níc sao cho níc ma tõ m¸i nhµ cña
m×nh kh«ng ®îc ch¶y xuèng bÊt ®éng s¶n cña chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ.
§iÒu 275. NghÜa vô cña chñ së h÷u trong viÖc tho¸t níc th¶i
Chñ së h÷u nhµ ph¶i lµm cèng ngÇm hoÆc r·nh tho¸t níc ®Ó ®a níc th¶i ra n¬i
quy ®Þnh, sao cho níc th¶i kh«ng ch¶y trµn sang bÊt ®éng s¶n cña chñ së h÷u bÊt
®éng s¶n liÒn kÒ, ra ®êng c«ng céng hoÆc n¬i sinh ho¹t c«ng céng lµm « nhiÔm
m«i trêng.
§iÒu 276. H¹n chÕ quyÒn træ cöa
1- Chñ së h÷u nhµ chØ ®îc træ cöa ra vµo, cöa sæ quay sang nhµ bªn c¹nh, nhµ
®èi diÖn vµ lèi ®i chung theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ x©y dùng.
2- M¸i che trªn cöa ra vµo, cöa sæ quay ra ®êng ®i chung ph¶i c¸ch mÆt ®Êt tõ
2,5m trë lªn.
§iÒu 277. QuyÒn yªu cÇu söa ch÷a, ph¸ dì bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ
Trong trêng hîp c©y cèi, c«ng tr×nh x©y dùng cã nguy c¬ sËp ®æ xuèng bÊt
®éng s¶n liÒn kÒ hoÆc n¬i sinh ho¹t c«ng céng, th× chñ së h÷u ph¶i chÆt c©y, söa
ch÷a hoÆc ph¸ dì c«ng tr×nh x©y dùng ®ã.
Chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ cã quyÒn yªu cÇu chñ së h÷u c©y cèi, c«ng
tr×nh x©y dùng cã nguy c¬ sËp ®æ ph¶i chÆt c©y, ph¸ dì; nÕu ngêi ®ã kh«ng chÆt
c©y, ph¸ dì, th× chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ níc
 57

cã thÈm quyÒn cho chÆt c©y, ph¸ dì. Chi phÝ chÆt c©y, ph¸ dì do chñ së h÷u c©y
cèi, c«ng tr×nh x©y dùng chÞu.
§iÒu 278. QuyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ
Chñ së h÷u nhµ, ngêi sö dông ®Êt cã quyÒn sö dông bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ
thuéc së h÷u cña ngêi kh¸c ®Ó b¶o ®¶m c¸c nhu cÇu cña m×nh vÒ lèi ®i, cÊp, tho¸t
níc, ®êng d©y t¶i ®iÖn, th«ng tin liªn l¹c vµ c¸c nhu cÇu cÇn thiÕt kh¸c mét c¸ch hîp
lý, nhng ph¶i ®Òn bï, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 279. X¸c lËp quyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ
1- QuyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®îc x¸c lËp theo tho¶ thuËn
hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
2- Trong trêng hîp quyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®· ®îc x¸c
lËp cho chñ së h÷u nhµ, ngêi sö dông ®Êt, th× ngêi ®îc chuyÓn giao nhµ, quyÒn sö
dông ®Êt còng ®îc hëng quyÒn ®ã.
§iÒu 280. QuyÒn vÒ lèi ®i qua bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ
1- Chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n bÞ v©y bäc bëi c¸c bÊt ®éng s¶n cña c¸c chñ së
h÷u kh¸c mµ kh«ng cã lèi ®i ra, cã quyÒn yªu cÇu chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ
dµnh cho m×nh mét lèi ®i thuËn tiÖn vµ hîp lý ra ®Õn ®êng c«ng céng; ngêi ®îc
yªu cÇu cã nghÜa vô ®¸p øng yªu cÇu ®ã. Ngêi ®îc dµnh lèi ®i ph¶i ®Òn bï cho chñ
së h÷u bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- VÞ trÝ, giíi h¹n chiÒu dµi, chiÒu réng, chiÒu cao cña lèi ®i do c¸c bªn tho¶
thuËn, b¶o ®¶m thuËn tiÖn cho viÖc ®i l¹i vµ Ýt g©y phiÒn hµ cho c¸c bªn; nÕu cã
tranh chÊp vÒ lèi ®i, th× cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn x¸c
®Þnh.
3- Trong trêng hîp bÊt ®éng s¶n ®îc chia thµnh nhiÒu phÇn cho c¸c chñ së
h÷u, chñ sö dông kh¸c nhau, th× khi chia ph¶i dµnh lèi ®i cÇn thiÕt cho ngêi phÝa
trong theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu nµy mµ kh«ng cã ®Òn bï.
§iÒu 281. QuyÒn m¾c ®êng d©y t¶i ®iÖn, th«ng tin liªn l¹c qua bÊt ®éng
s¶n liÒn kÒ
Chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n cã quyÒn m¾c ®êng d©y t¶i ®iÖn, th«ng tin liªn l¹c
qua bÊt ®éng s¶n cña c¸c chñ së h÷u kh¸c mét c¸ch hîp lý, nhng ph¶i b¶o ®¶m an
toµn vµ thuËn tiÖn cho c¸c chñ së h÷u ®ã; nÕu g©y thiÖt h¹i th× ph¶i båi thêng.
§iÒu 282. QuyÒn vÒ cÊp tho¸t níc qua bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ
Trong trêng hîp do vÞ trÝ tù nhiªn cña bÊt ®éng s¶n mµ viÖc cÊp, tho¸t níc
buéc ph¶i qua mét bÊt ®éng s¶n kh¸c, th× chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n cã níc ch¶y qua
ph¶i dµnh mét lèi cÊp, tho¸t níc thÝch hîp, kh«ng ®îc c¶n trë hoÆc ng¨n chÆn dßng
níc ch¶y. Ngêi sö dông lèi cÊp, tho¸t níc ph¶i h¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt thiÖt h¹i
cho chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n cã níc ch¶y qua khi l¾p ®Æt ®êng dÉn níc; nÕu g©y
thiÖt h¹i, th× ph¶i båi thêng. Trong trêng hîp níc tù nhiªn ch¶y tõ vÞ trÝ cao xuèng vÞ
trÝ thÊp mµ g©y thiÖt h¹i cho chñ së h÷u bÊt ®éng s¶n cã níc ch¶y qua, th× ngêi sö
dông lèi cÊp, tho¸t níc kh«ng ph¶i båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 283. QuyÒn vÒ tíi níc, tiªu níc trong canh t¸c
Ngêi cã quyÒn sö dông ®Êt canh t¸c khi cã nhu cÇu vÒ tíi níc, tiªu níc, cã
quyÒn yªu cÇu nh÷ng ngêi sö dông ®Êt xung quanh ®Ó cho m×nh mét lèi dÉn níc
 58

thÝch hîp, thuËn tiÖn cho viÖc tíi, tiªu; ngêi ®îc yªu cÇu cã nghÜa vô ®¸p øng yªu
cÇu ®ã; nÕu ngêi sö dông lèi dÉn níc g©y thiÖt h¹i cho ngêi sö dông ®Êt xung
quanh th× ph¶i båi thêng.
§iÒu 284. ChÊm døt quyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ
QuyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ chÊm døt trong c¸c trêng hîp
sau ®©y:
1- BÊt ®éng s¶n liÒn kÒ víi bÊt ®éng s¶n cña chñ së h÷u ®ang thùc hiÖn
quyÒn sö dông h¹n chÕ bÊt ®éng s¶n liÒn kÒ ®ã nhËp lµm mét;
2- Chñ së h÷u nhµ, ngêi sö dông ®Êt kh«ng cßn nhu cÇu sö dông h¹n chÕ bÊt
®éng s¶n liÒn kÒ.

PHÇN THø BA
NGHÜA Vô D©N Sù Vµ HîP ®åNG D©N Sù
CH¬NG I
NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG
MôC 1
NGHÜA Vô D©N Sù

§iÒu 285. NghÜa vô d©n sù

NghÜa vô d©n sù lµ viÖc mµ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, th× mét hoÆc
nhiÒu chñ thÓ (gäi lµ ngêi cã nghÜa vô) ph¶i lµm mét c«ng viÖc hoÆc kh«ng ®îc
lµm mét c«ng viÖc v× lîi Ých cña mét hoÆc nhiÒu chñ thÓ kh¸c (gäi lµ ngêi cã
quyÒn).
§iÒu 286. C¨n cø ph¸t sinh nghÜa vô d©n sù
NghÜa vô d©n sù ph¸t sinh tõ:
1- Hîp ®ång d©n sù;
2- Hµnh vi d©n sù ®¬n ph¬ng;
3- ChiÕm h÷u, sö dông tµi s¶n, ®îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt;
4- G©y thiÖt h¹i do hµnh vi tr¸i ph¸p luËt;
5- Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn;
6- Nh÷ng c¨n cø kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 287. §èi tîng cña nghÜa vô d©n sù
1- §èi tîng cña nghÜa vô d©n sù cã thÓ lµ tµi s¶n, c«ng viÖc ph¶i lµm hoÆc
kh«ng ®îc lµm.
2- §èi tîng cña nghÜa vô d©n sù ph¶i ®îc chØ ®Þnh ®Ých x¸c.
3- ChØ nh÷ng tµi s¶n cã thÓ ®em giao dÞch ®îc vµ nh÷ng c«ng viÖc cã thÓ
thùc hiÖn ®îc mµ ph¸p luËt kh«ng cÊm, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi míi lµ ®èi tîng
cña nghÜa vô d©n sù.
 59

MôC 2
THùC HIÖN NGHÜA Vô D©N Sù

§iÒu 288. Nguyªn t¾c thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù

Ngêi cã nghÜa vô d©n sù ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh mét c¸ch trung
thùc, theo tinh thÇn hîp t¸c, ®óng cam kÕt, kh«ng tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi.
§iÒu 289. §Þa ®iÓm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
1- §Þa ®iÓm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù do c¸c bªn tho¶ thuËn.
2- Trong trêng hîp kh«ng cã tho¶ thuËn, th× ®Þa ®iÓm thùc hiÖn nghÜa vô
d©n sù ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
a) N¬i cã bÊt ®éng s¶n, nÕu ®èi tîng cña nghÜa vô d©n sù lµ bÊt ®éng s¶n;
b) N¬i c tró hoÆc trô së cña ngêi cã quyÒn, nÕu ®èi tîng cña nghÜa vô d©n sù
kh«ng ph¶i lµ bÊt ®éng s¶n.
Khi ngêi cã quyÒn thay ®æi n¬i c tró hoÆc trô së, th× ph¶i b¸o cho ngêi cã
nghÜa vô vµ ph¶i chÞu chi phÝ t¨ng lªn do viÖc thay ®æi n¬i c tró hoÆc trô së, trõ
trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 290. Thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
1- Thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù do c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt.
Ngêi cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ®óng thêi h¹n; chØ ®îc
thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù tríc thêi h¹n, khi cã sù ®ång ý cña ngêi cã quyÒn; nÕu
ngêi cã nghÜa vô ®· tù ý thùc hiÖn nghÜa vô tríc thêi h¹n vµ ngêi cã quyÒn ®· chÊp
nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô, th× nghÜa vô ®îc xem nh ®· hoµn thµnh ®óng thêi
h¹n.
2- Trong trêng hîp c¸c bªn kh«ng tho¶ thuËn vµ ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh vÒ
thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù, th× c¸c bªn cã thÓ thùc hiÖn nghÜa vô hoÆc
yªu cÇu thùc hiÖn nghÜa vô vµo bÊt cø lóc nµo, nhng ph¶i th«ng b¸o cho nhau biÕt
tríc trong mét thêi gian hîp lý.
§iÒu 291. ChËm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
ChËm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù lµ khi thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô ®· hÕt
mµ nghÜa vô vÉn cha ®îc thùc hiÖn hoÆc chØ ®îc thùc hiÖn mét phÇn.
§iÒu 292. Ho·n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
Khi kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc nghÜa vô ®óng thêi h¹n, th× ngêi cã nghÜa vô
ph¶i th«ng b¸o ngay cho ngêi cã quyÒn biÕt.
Ngêi cã nghÜa vô ®îc ho·n viÖc thùc hiÖn nghÜa vô, nÕu ®îc ngêi cã quyÒn
®ång ý. ViÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù khi ®îc ho·n vÉn ®îc coi lµ thùc hiÖn
®óng thêi h¹n.
§iÒu 293. ChËm tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
ChËm tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù lµ khi ®Õn thêi h¹n thùc
hiÖn nghÜa vô mµ ngêi cã nghÜa vô ®· thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù theo tho¶
thuËn, nhng ngêi cã quyÒn kh«ng tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô ®ã.
 60

Khi ®èi tîng cña nghÜa vô lµ tµi s¶n, th× ngêi cã nghÜa vô ph¶i ¸p dông c¸c
biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o qu¶n tµi s¶n vµ cã quyÒn yªu cÇu thanh to¸n chi phÝ
hîp lý.
§èi víi tµi s¶n cã nguy c¬ bÞ h háng, th× ngêi cã nghÜa vô cã quyÒn b¸n tµi s¶n
®ã vµ tr¶ cho ngêi cã quyÒn kho¶n tiÒn thu ®îc tõ viÖc b¸n tµi s¶n sau khi trõ ®i chi
phÝ cÇn thiÕt ®Ó b¶o qu¶n vµ b¸n tµi s¶n ®ã.
§iÒu 294. Thùc hiÖn nghÜa vô giao vËt
1- Ngêi cã nghÜa vô giao vËt ph¶i b¶o qu¶n, gi÷ g×n vËt cho ®Õn khi giao.
2- Khi vËt ph¶i giao lµ vËt ®Æc ®Þnh, th× ngêi cã nghÜa vô ph¶i giao ®óng
vËt ®ã vµ ®óng t×nh tr¹ng nh ®· cam kÕt; nÕu lµ vËt cïng lo¹i, th× ph¶i giao ®óng
sè lîng vµ chÊt lîng nh ®· tho¶ thuËn vµ nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ chÊt lîng, th×
ph¶i giao vËt ®ã víi chÊt lîng trung b×nh; nÕu lµ vËt ®ång bé th× ph¶i giao ®ång
bé.
3- Ngêi cã nghÜa vô ph¶i chÞu mäi chi phÝ vÒ viÖc giao vËt, trõ trêng hîp cã
tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 295. Thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ tiÒn
1- NghÜa vô tr¶ tiÒn ph¶i ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ, ®óng thêi h¹n, ®óng ®Þa
®iÓm vµ ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn.
2- TiÒn ph¶i tr¶ lµ §ång ViÖt Nam, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
3- Trong trêng hîp cÇn quy ®æi ngo¹i tÖ ra §ång ViÖt Nam, th× ¸p dông tû gi¸
mua vµo cña ngo¹i tÖ víi §ång ViÖt Nam do Ng©n hµng nhµ níc c«ng bè t¹i thêi
®iÓm tr¶ tiÒn, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
4- NghÜa vô tr¶ tiÒn bao gåm c¶ tiÒn l·i, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã
quy ®Þnh.
TiÒn l·i chØ ®îc tÝnh trªn sè nî gèc, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc
ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 296. Thùc hiÖn nghÜa vô lµm mét c«ng viÖc hoÆc kh«ng ®îc lµm mét
c«ng viÖc
1- NghÜa vô lµm mét c«ng viÖc lµ nghÜa vô mµ theo ®ã ngêi cã nghÜa vô
ph¶i thùc hiÖn ®óng c«ng viÖc ®ã.
2- NghÜa vô kh«ng ®îc lµm mét c«ng viÖc lµ nghÜa vô mµ theo ®ã ngêi cã
nghÜa vô kh«ng ®îc thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã.
§iÒu 297. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù theo ®Þnh kú
NghÜa vô d©n sù ®îc thùc hiÖn theo ®Þnh kú, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p
luËt cã quy ®Þnh.
ViÖc chËm thùc hiÖn nghÜa vô theo tõng kú còng bÞ coi lµ chËm thùc hiÖn
nghÜa vô.
§iÒu 298. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù th«ng qua ngêi thø ba
Khi ®îc ngêi cã quyÒn ®ång ý, ngêi cã nghÜa vô cã thÓ uû quyÒn cho ngêi
thø ba thay m×nh thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù nhng vÉn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm víi
 61

ngêi cã quyÒn, nÕu ngêi thø ba kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng
nghÜa vô d©n sù.
§iÒu 299. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù cã ®iÒu kiÖn
Trong trêng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn vÒ ®iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô
d©n sù, th× khi ®iÒu kiÖn ph¸t sinh, ngêi cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn.
§iÒu 300. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù cã ®èi tîng tuú ý lùa chän
NghÜa vô d©n sù cã ®èi tîng tuú ý lùa chän lµ nghÜa vô mµ ®èi tîng lµ mét
trong nhiÒu tµi s¶n hoÆc c«ng viÖc kh¸c nhau vµ ngêi cã nghÜa vô cã thÓ tuú ý lùa
chän, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh dµnh quyÒn lùa chän
cho ngêi cã quyÒn.
Trong trêng hîp chØ cßn mét tµi s¶n hoÆc mét c«ng viÖc, th× ngêi cã nghÜa
vô ph¶i giao tµi s¶n ®ã hoÆc thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã.
§iÒu 301. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù thay thÕ ®îc
NghÜa vô d©n sù thay thÕ ®îc lµ nghÜa vô mµ ngêi cã nghÜa vô kh«ng thùc
hiÖn ®îc nghÜa vô ban ®Çu, th× cã thÓ thùc hiÖn mét nghÜa vô kh¸c ®· ®îc tho¶
thuËn ®Ó thay thÕ nghÜa vô ®ã.
§iÒu 302. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù kÌm theo ph¹t vi ph¹m
NghÜa vô d©n sù kÌm theo ph¹t vi ph¹m lµ nghÜa vô mµ c¸c bªn cã thÓ tho¶
thuËn vÒ viÖc ngêi cã nghÜa vô ph¶i nép cho ngêi cã quyÒn mét kho¶n tiÒn ph¹t,
nÕu nghÜa vô kh«ng ®îc thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng.
Ngêi ®· nép tiÒn ph¹t vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô vµ båi thêng thiÖt h¹i, trõ
trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 303. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù riªng rÏ
Khi nhiÒu ngêi cïng thùc hiÖn mét nghÜa vô, nhng mçi ngêi cã mét phÇn
nghÜa vô nhÊt ®Þnh vµ riªng rÏ víi nhau, th× mçi ngêi chØ ph¶i thùc hiÖn phÇn
nghÜa vô cña m×nh.
§iÒu 304. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù liªn ®íi
1- NghÜa vô d©n sù liªn ®íi lµ nghÜa vô do nhiÒu ngêi cïng ph¶i thùc hiÖn vµ
ngêi cã quyÒn cã thÓ yªu cÇu bÊt cø ai trong sè nh÷ng ngêi cã nghÜa vô ph¶i thùc
hiÖn toµn bé nghÜa vô.
2- NghÜa vô liªn ®íi ph¸t sinh do c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy
®Þnh.
3- Trong trêng hîp mét ngêi ®· thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô, th× cã quyÒn yªu
cÇu nh÷ng ngêi cã nghÜa vô liªn ®íi kh¸c ph¶i thanh to¸n phÇn nghÜa vô liªn ®íi cña
hä ®èi víi m×nh.
4- Trong trêng hîp ngêi cã quyÒn ®· chØ ®Þnh mét trong sè nh÷ng ngêi cã
nghÜa vô d©n sù liªn ®íi thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô, nhng sau ®ã l¹i miÔn cho ng-
êi ®ã, th× nh÷ng ngêi cßn l¹i còng ®îc miÔn thùc hiÖn nghÜa vô.
5- Trong trêng hîp ngêi cã quyÒn chØ miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô cho mét
trong sè nh÷ng ngêi cã nghÜa vô d©n sù liªn ®íi kh«ng ph¶i thùc hiÖn phÇn nghÜa
vô cña riªng m×nh, th× nh÷ng ngêi cßn l¹i vÉn ph¶i liªn ®íi thùc hiÖn phÇn nghÜa vô
cña m×nh.
 62

§iÒu 305. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ®èi víi nhiÒu ngêi cã quyÒn liªn ®íi
1- QuyÒn liªn ®íi ph¸t sinh do c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
2- Mçi ngêi trong sè nh÷ng ngêi cã quyÒn liªn ®íi ®Òu cã thÓ yªu cÇu ngêi cã
nghÜa vô thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô d©n sù.
3- Ngêi cã nghÜa vô cã thÓ thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh ®èi víi bÊt cø ai
trong sè nh÷ng ngêi cã quyÒn liªn ®íi.
4- Trong trêng hîp mét trong sè nh÷ng ngêi cã quyÒn liªn ®íi miÔn cho ngêi cã
nghÜa vô kh«ng ph¶i thùc hiÖn phÇn nghÜa vô ®èi víi m×nh, th× ngêi cã nghÜa vô
vÉn ph¶i thùc hiÖn phÇn nghÜa vô cßn l¹i ®èi víi nh÷ng ngêi cã quyÒn liªn ®íi kh¸c.
§iÒu 306. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ph©n chia ®îc theo phÇn
1- NghÜa vô d©n sù ph©n chia ®îc theo phÇn lµ nghÜa vô mµ ®èi tîng cña
nghÜa vô lµ vËt cã thÓ chia ®îc hoÆc c«ng viÖc cã thÓ chia thµnh nhiÒu phÇn ®Ó
thùc hiÖn.
2- Ngêi cã nghÜa vô cã thÓ thùc hiÖn tõng phÇn nghÜa vô, trõ trêng hîp cã
tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 307. Thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù kh«ng ph©n chia ®îc theo phÇn
1- NghÜa vô d©n sù kh«ng ph©n chia ®îc theo phÇn lµ nghÜa vô mµ ®èi tîng
cña nghÜa vô lµ vËt kh«ng thÓ chia ®îc hoÆc lµ c«ng viÖc ph¶i ®îc thùc hiÖn cïng
mét lóc.
2- Trong trêng hîp nhiÒu ngêi cïng ph¶i thùc hiÖn mét nghÜa vô kh«ng ph©n
chia ®îc, th× hä ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô cïng mét lóc.

MôC 3
TR¸CH NHIÖM D©N Sù

§iÒu 308. Tr¸ch nhiÖm d©n sù do vi ph¹m nghÜa vô d©n sù

1- Ngêi cã nghÜa vô mµ kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa
vô, th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù ®èi víi ngêi cã quyÒn.
2- Trong trêng hîp ngêi cã nghÜa vô kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc nghÜa vô d©n
sù do sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng, th× kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù, trõ trêng hîp
cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
3- Ngêi cã nghÜa vô kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù, nÕu nghÜa vô d©n
sù kh«ng thùc hiÖn ®îc lµ hoµn toµn do lçi cña ngêi cã quyÒn.
§iÒu 309. Lçi trong tr¸ch nhiÖm d©n sù
1- Ngêi kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô d©n sù, th×
ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm d©n sù khi cã lçi cè ý hoÆc lçi v« ý, trõ trêng hîp cã tho¶
thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
2- Cè ý g©y thiÖt h¹i lµ trêng hîp mét ngêi nhËn thøc râ hµnh vi cña m×nh sÏ
g©y thiÖt h¹i cho ngêi kh¸c mµ vÉn thùc hiÖn vµ mong muèn hoÆc kh«ng mong
muèn, nhng ®Ó mÆc cho thiÖt h¹i x¶y ra.
V« ý g©y thiÖt h¹i lµ trêng hîp mét ngêi kh«ng thÊy tríc hµnh vi cña m×nh cã
kh¶ n¨ng g©y thiÖt h¹i, mÆc dï ph¶i biÕt hoÆc cã thÓ biÕt tríc thiÖt h¹i sÏ x¶y ra
 63

hoÆc thÊy tríc hµnh vi cña m×nh cã kh¶ n¨ng g©y thiÖt h¹i, nhng cho r»ng thiÖt h¹i
sÏ kh«ng x¶y ra hoÆc cã thÓ ng¨n chÆn ®îc.
3- ViÖc chøng minh kh«ng cã lçi thuéc nghÜa vô cña ngêi vi ph¹m nghÜa vô
d©n sù.
§iÒu 310. Tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i
1- Tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i bao gåm tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i vÒ
vËt chÊt vµ tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i vÒ tinh thÇn.
2- Tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i vÒ vËt chÊt lµ tr¸ch nhiÖm bï ®¾p tæn thÊt
vËt chÊt thùc tÕ, tÝnh ®îc thµnh tiÒn do bªn vi ph¹m nghÜa vô g©y ra, bao gåm tæn
thÊt vÒ tµi s¶n, chi phÝ ng¨n chÆn, h¹n chÕ thiÖt h¹i, thu nhËp thùc tÕ bÞ mÊt, bÞ
gi¶m sót.
3- Ngêi g©y thiÖt h¹i vÒ tinh thÇn cho ngêi kh¸c do x©m ph¹m ®Õn tÝnh
m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn cña ngêi kh¸c, th× ngoµi viÖc chÊm
døt hµnh vi vi ph¹m, xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai cßn ph¶i båi thêng mét kho¶n tiÒn
cho ngêi bÞ thiÖt h¹i.
§iÒu 311. Tr¸ch nhiÖm do kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô giao vËt
1- Khi ngêi cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô giao vËt ®Æc ®Þnh, th×
ngêi cã quyÒn ®îc quyÒn yªu cÇu ngêi cã nghÜa vô ph¶i giao ®óng vËt ®ã; nÕu
vËt kh«ng cßn hoÆc bÞ h háng, th× ph¶i thanh to¸n gi¸ trÞ cña vËt vµ båi thêng thiÖt
h¹i.
2- Trong trêng hîp ngêi cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn ®îc nghÜa vô giao vËt
cïng lo¹i, th× ph¶i thanh to¸n gi¸ trÞ cña vËt vµ ph¶i båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 312. Tr¸ch nhiÖm do kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô ph¶i lµm mét c«ng
viÖc hoÆc kh«ng ®îc lµm mét c«ng viÖc
1- Trong trêng hîp ngêi cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn mét c«ng viÖc ph¶i lµm,
th× ngêi cã quyÒn cã thÓ tù m×nh lµm hoÆc giao ngêi kh¸c lµm c«ng viÖc ®ã vµ
yªu cÇu ngêi cã nghÜa vô thanh to¸n mäi chi phÝ vµ båi thêng thiÖt h¹i.
2- Khi ngêi cã nghÜa vô kh«ng ®îc lµm mét c«ng viÖc mµ l¹i lµm c«ng viÖc
®ã, th× ngêi cã quyÒn ®îc quyÒn yªu cÇu ngêi cã nghÜa vô ph¶i chÊm døt viÖc
lµm ®ã, kh«i phôc t×nh tr¹ng ban ®Çu vµ båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 313. Tr¸ch nhiÖm do chËm thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
1- Khi nghÜa vô d©n sù chËm ®îc thùc hiÖn, th× ngêi cã quyÒn cã thÓ gia h¹n
®Ó ngêi cã nghÜa vô hoµn thµnh nghÜa vô; nÕu qu¸ thêi h¹n nµy mµ nghÜa vô vÉn
cha ®îc hoµn thµnh, th× theo yªu cÇu cña ngêi cã quyÒn, ngêi cã nghÜa vô vÉn ph¶i
thùc hiÖn nghÜa vô vµ båi thêng thiÖt h¹i; nÕu viÖc thùc hiÖn nghÜa vô kh«ng cßn
cÇn thiÕt ®èi víi ngêi cã quyÒn, th× ngêi nµy cã quyÒn tõ chèi tiÕp nhËn viÖc thùc
hiÖn nghÜa vô vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
2- Trong trêng hîp ngêi cã nghÜa vô chËm tr¶ tiÒn, th× ngêi ®ã ph¶i tr¶ l·i ®èi
víi sè tiÒn chËm tr¶ theo l·i suÊt nî qu¸ h¹n do Ng©n hµng nhµ níc quy ®Þnh t¬ng
øng víi thêi gian chËm tr¶ t¹i thêi ®iÓm thanh to¸n, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c
hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 314. Tr¸ch nhiÖm do chËm tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
 64

Ngêi cã quyÒn mµ chËm tiÕp nhËn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù, th× ph¶i
båi thêng thiÖt h¹i cho ngêi cã nghÜa vô vµ ph¶i chÞu mäi rñi ro x¶y ra kÓ tõ thêi
®iÓm chËm tiÕp nhËn, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy
®Þnh kh¸c.

MôC 4
CHUYÓN GIAO QUYÒN YªU CÇU Vµ CHUYÓN GIAO NGHÜA Vô

§iÒu 315. ChuyÓn giao quyÒn yªu cÇu

1- Ngêi cã quyÒn yªu cÇu thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù cã thÓ chuyÓn giao
quyÒn yªu cÇu ®ã cho ngêi kh¸c (gäi lµ ngêi thÕ quyÒn) th«ng qua hîp ®ång, trõ
nh÷ng trêng hîp sau ®©y:
a) QuyÒn yªu cÇu g¾n liÒn víi nh©n th©n ngêi cã quyÒn, kÓ c¶ yªu cÇu cÊp
dìng, yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i do x©m ph¹m ®Õn tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù,
nh©n phÈm, uy tÝn;
b) C¸c bªn cã tho¶ thuËn kh«ng ®îc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu;
c) Nh÷ng trêng hîp kh¸c mµ ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh«ng ®îc chuyÓn giao
quyÒn yªu cÇu.
2- Khi ngêi cã quyÒn yªu cÇu chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu cho ngêi thÕ
quyÒn, th× ngêi thÕ quyÒn trë thµnh ngêi cã quyÒn yªu cÇu.
Ngêi chuyÓn giao quyÒn ph¶i b¸o cho ngêi cã nghÜa vô biÕt b»ng v¨n b¶n vÒ
viÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu. ViÖc chuyÓn giao quyÒn kh«ng cÇn cã sù ®ång
ý cña ngêi cã nghÜa vô, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy
®Þnh kh¸c.
§iÒu 316. H×nh thøc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu
ViÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu ®îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng lêi
nãi. Trong trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh viÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu ph¶i
®îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n, cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc hoÆc chøng
thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn hoÆc ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ níc cã
thÈm quyÒn, th× ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh ®ã.
§iÒu 317. NghÜa vô cung cÊp th«ng tin vµ chuyÓn giao giÊy tê
Ngêi chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu ph¶i cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt, chuyÓn
giao giÊy tê cã liªn quan cho ngêi thÕ quyÒn.
§iÒu 318. Kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm sau khi chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu
Ngêi chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kh¶ n¨ng
thùc hiÖn nghÜa vô cña ngêi cã nghÜa vô, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 319. ChuyÓn giao quyÒn yªu cÇu cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn
nghÜa vô d©n sù
Trong trêng hîp quyÒn yªu cÇu thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù cã biÖn ph¸p b¶o
®¶m, th× khi chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu, ngêi thÕ quyÒn còng ®îc hëng c¸c biÖn
ph¸p b¶o ®¶m ®ã.
§iÒu 320. QuyÒn tõ chèi cña ngêi cã nghÜa vô
 65

1- Trong trêng hîp ngêi cã nghÜa vô kh«ng ®îc b¸o b»ng v¨n b¶n vÒ viÖc
chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu hoÆc ngêi thÕ quyÒn kh«ng xuÊt tr×nh giÊy tê chøng
minh vÒ viÖc chuyÓn giao quyÒn yªu cÇu, th× ngêi cã nghÜa vô cã quyÒn tõ chèi
kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ngêi thÕ quyÒn.
2- Trong trêng hîp ngêi cã nghÜa vô do kh«ng ®îc b¸o vÒ viÖc chuyÓn giao
quyÒn yªu cÇu, mµ ®· thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ngêi chuyÓn giao quyÒn, th× ng-
êi thÕ quyÒn kh«ng ®îc yªu cÇu ngêi cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi
m×nh.
§iÒu 321. ChuyÓn giao nghÜa vô
1- Ngêi cã nghÜa vô cã thÓ chuyÓn giao nghÜa vô cho ngêi kh¸c (gäi lµ ngêi
thÕ nghÜa vô), nÕu ®îc ngêi cã quyÒn ®ång ý, trõ trêng hîp nghÜa vô g¾n liÒn víi
nh©n th©n cña ngêi cã nghÜa vô hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh«ng ®îc chuyÓn
giao nghÜa vô.
2- Khi ngêi cã nghÜa vô chuyÓn giao nghÜa vô cho ngêi thÕ nghÜa vô, th×
ngêi thÕ nghÜa vô trë thµnh ngêi cã nghÜa vô.
§iÒu 322. H×nh thøc chuyÓn giao nghÜa vô
ViÖc chuyÓn giao nghÜa vô ph¶i ®îc thÓ hiÖn b»ng v¨n b¶n. Trong trêng hîp
cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh viÖc chuyÓn giao nghÜa vô ph¶i cã
chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc hoÆc chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã
thÈm quyÒn hoÆc ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, th× ph¶i tu©n theo
h×nh thøc ®ã.
§iÒu 323. ChuyÓn giao nghÜa vô cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn
Trong trêng hîp nghÜa vô cã b¶o ®¶m ®îc chuyÓn giao, th× biÖn ph¸p b¶o
®¶m chÊm døt, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

MôC 5
B¶O ®¶M THùC HIÖN NGHÜA Vô D©N Sù
I- NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG

§iÒu 324. BiÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
1- C¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù bao gåm:
a) CÇm cè tµi s¶n;
b) ThÕ chÊp tµi s¶n;
c) §Æt cäc;
d) Ký cîc;
®) Ký quü;
e) B¶o l·nh;
g) Ph¹t vi ph¹m.
2- Trong trêng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ biÖn
ph¸p b¶o ®¶m, th× ngêi cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®ã.
§iÒu 325. Ph¹m vi b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
 66

NghÜa vô d©n sù cã thÓ ®îc b¶o ®¶m mét phÇn hoÆc toµn bé theo tho¶
thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vµ ph¸p luËt
kh«ng quy ®Þnh ph¹m vi b¶o ®¶m, th× nghÜa vô coi nh ®îc b¶o ®¶m toµn bé, kÓ
c¶ nghÜa vô tr¶ l·i vµ båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 326. VËt b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
VËt b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ph¶i thuéc quyÒn së h÷u cña ngêi
b¶o ®¶m vµ ®îc phÐp giao dÞch.
§iÒu 327. TiÒn, giÊy tê trÞ gi¸ ®îc b»ng tiÒn dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn
nghÜa vô d©n sù
1- TiÒn ®îc dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ph¶i lµ §ång ViÖt
Nam, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
2- Tr¸i phiÕu, cæ phiÕu, kú phiÕu vµ c¸c giÊy tê kh¸c trÞ gi¸ ®îc b»ng tiÒn ®-
îc phÐp giao dÞch cã thÓ ®îc dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù.
§iÒu 328. QuyÒn tµi s¶n dïng ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
C¸c quyÒn tµi s¶n thuéc së h÷u cña ngêi b¶o ®¶m ®Òu cã thÓ dïng ®Ó b¶o
®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù, nÕu c¸c quyÒn nµy trÞ gi¸ ®îc b»ng tiÒn, kh«ng
bÞ tranh chÊp vµ ®îc phÐp giao dÞch.
QuyÒn sö dông ®Êt cã thÓ ®îc dïng ®Ó thÕ chÊp b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa
vô d©n sù theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

II- CÇM Cè TµI S¶N

§iÒu 329. CÇm cè tµi s¶n

1- CÇm cè tµi s¶n lµ viÖc bªn cã nghÜa vô giao tµi s¶n lµ ®éng s¶n thuéc së
h÷u cña m×nh cho bªn cã quyÒn ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù; nÕu tµi
s¶n cÇm cè cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u, th× c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn bªn cÇm cè vÉn
gi÷ tµi s¶n cÇm cè hoÆc giao cho ngêi thø ba gi÷.
QuyÒn tµi s¶n ®îc phÐp giao dÞch còng cã thÓ ®îc cÇm cè.
2- Mét tµi s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, cã thÓ
®îc cÇm cè ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô d©n sù, nÕu cã gi¸ trÞ lín h¬n
tæng gi¸ trÞ c¸c nghÜa vô ®îc b¶o ®¶m, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p
luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 330. H×nh thøc cÇm cè tµi s¶n
1- CÇm cè tµi s¶n ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã thÓ lËp riªng hoÆc ghi trong
hîp ®ång chÝnh, trong ®ã quy ®Þnh râ chñng lo¹i, sè lîng, chÊt lîng, gi¸ trÞ tµi s¶n,
thêi h¹n cÇm cè vµ ph¬ng thøc xö lý tµi s¶n cÇm cè.
2- V¨n b¶n cÇm cè ph¶i cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc hoÆc chøng
thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt
cã quy ®Þnh. §èi víi tµi s¶n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u, th×
viÖc cÇm cè tµi s¶n ®ã còng ph¶i ®îc ®¨ng ký.
§iÒu 331. Thêi h¹n cÇm cè tµi s¶n
 67

Thêi h¹n cÇm cè tµi s¶n ®îc tÝnh theo thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù ®îc
b¶o ®¶m b»ng cÇm cè.
§iÒu 332. NghÜa vô cña bªn cÇm cè tµi s¶n
Bªn cÇm cè tµi s¶n cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Giao tµi s¶n cÇm cè cho bªn nhËn cÇm cè theo ®óng tho¶ thuËn; nÕu cã
giÊy tê chøng nhËn quyÒn së h÷u tµi s¶n cÇm cè, th× ph¶i giao cho bªn nhËn cÇm
cè b¶n gèc giÊy tê ®ã, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c;
2- B¸o cho bªn nhËn cÇm cè vÒ quyÒn cña ngêi thø ba ®èi víi tµi s¶n cÇm cè,
nÕu cã;
3- §¨ng ký viÖc cÇm cè, nÕu tµi s¶n cÇm cè ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt;
4- Thanh to¸n cho bªn nhËn cÇm cè chi phÝ cÇn thiÕt ®Ó b¶o qu¶n, gi÷ g×n
tµi s¶n cÇm cè, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c;
5- Trong trêng hîp vÉn gi÷ tµi s¶n cÇm cè, th× ph¶i b¶o qu¶n, kh«ng ®îc b¸n,
trao ®æi, tÆng cho, cho thuª, cho mîn vµ chØ ®îc sö dông tµi s¶n cÇm cè, nÕu ®îc
sù ®ång ý cña bªn nhËn cÇm cè; nÕu do sö dông mµ tµi s¶n cÇm cè cã nguy c¬ bÞ
mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ, th× bªn cÇm cè kh«ng ®îc tiÕp tôc sö dông theo
yªu cÇu cña bªn nhËn cÇm cè.
§iÒu 333. QuyÒn cña bªn cÇm cè tµi s¶n
Bªn cÇm cè tµi s¶n cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn nhËn cÇm cè ®×nh chØ viÖc sö dông tµi s¶n cÇm cè, nÕu do
sö dông mµ tµi s¶n cÇm cè cã nguy c¬ bÞ mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ;
2- Yªu cÇu bªn nhËn cÇm cè gi÷ tµi s¶n cÇm cè hoÆc ngêi thø ba gi÷ tµi s¶n
cÇm cè hoµn tr¶ tµi s¶n cÇm cè sau khi nghÜa vô ®· ®îc thùc hiÖn; nÕu bªn nhËn
cÇm cè chØ nhËn giÊy tê chøng nhËn quyÒn së h÷u tµi s¶n cÇm cè, th× yªu cÇu
hoµn tr¶ giÊy tê ®ã;
3- Yªu cÇu bªn nhËn cÇm cè gi÷ tµi s¶n cÇm cè hoÆc ngêi thø ba gi÷ tµi s¶n
cÇm cè båi thêng thiÖt h¹i x¶y ra ®èi víi tµi s¶n cÇm cè.
§iÒu 334. NghÜa vô cña bªn nhËn cÇm cè tµi s¶n
Bªn nhËn cÇm cè tµi s¶n cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- B¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n nh tµi s¶n cña chÝnh m×nh;
2- Kh«ng ®îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cho thuª, cho mîn tµi s¶n cÇm cè; kh«ng
®îc ®em tµi s¶n cÇm cè ®Ó b¶o ®¶m cho viÖc thùc hiÖn nghÜa vô kh¸c;
3- Kh«ng ®îc khai th¸c c«ng dông, hëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n cÇm cè, nÕu
kh«ng ®îc bªn cÇm cè ®ång ý;
4- Tr¶ l¹i tµi s¶n cÇm cè khi nghÜa vô b¶o ®¶m b»ng cÇm cè chÊm døt hoÆc
®îc thay thÕ b»ng biÖn ph¸p b¶o ®¶m kh¸c;
5- Båi thêng thiÖt h¹i cho bªn cÇm cè, nÕu lµm mÊt hoÆc h háng tµi s¶n cÇm
cè.
§iÒu 335. QuyÒn cña bªn nhËn cÇm cè tµi s¶n
Bªn nhËn cÇm cè tµi s¶n cã c¸c quyÒn sau ®©y:
 68

1- Yªu cÇu ngêi chiÕm h÷u, sö dông tr¸i ph¸p luËt tµi s¶n cÇm cè hoµn tr¶ tµi
s¶n ®ã;
2- Yªu cÇu bªn cÇm cè thùc hiÖn ®¨ng ký viÖc cÇm cè, nÕu tµi s¶n cÇm cè
ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;
3- Yªu cÇu xö lý tµi s¶n cÇm cè theo ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn hoÆc theo quy
®Þnh cña ph¸p luËt ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô, nÕu bªn cÇm cè kh«ng thùc hiÖn
hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô;
4- §îc khai th¸c c«ng dông tµi s¶n cÇm cè vµ hëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n cÇm
cè, nÕu cã tho¶ thuËn;
5- §îc thanh to¸n chi phÝ hîp lý b¶o qu¶n tµi s¶n cÇm cè khi tr¶ l¹i tµi s¶n cho
bªn cÇm cè.
§iÒu 336. NghÜa vô cña ngêi thø ba gi÷ tµi s¶n cÇm cè
Khi ngêi thø ba gi÷ tµi s¶n cÇm cè, th× ph¶i thùc hiÖn c¸c nghÜa vô ®îc quy
®Þnh t¹i §iÒu 334 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 337. QuyÒn cña ngêi thø ba gi÷ tµi s¶n cÇm cè
Ngêi thø ba gi÷ tµi s¶n cÇm cè cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §îc nhËn thï lao vµ thanh to¸n chi phÝ b¶o qu¶n tµi s¶n theo tho¶ thuËn;
2- §îc khai th¸c c«ng dông vµ hëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n, nÕu cã tho¶ thuËn.
§iÒu 338. CÇm cè quyÒn tµi s¶n
Trong trêng hîp quyÒn tµi s¶n ®îc ®em cÇm cè, th× bªn cÇm cè giao cho bªn
nhËn cÇm cè giÊy tê x¸c nhËn quyÒn tµi s¶n ®ã vµ ph¶i b¸o cho ngêi cã nghÜa vô
vÒ viÖc cÇm cè quyÒn tµi s¶n ®ã.
§iÒu 339. Thay thÕ vµ söa ch÷a tµi s¶n cÇm cè
1- Bªn cÇm cè chØ ®îc thay thÕ tµi s¶n cÇm cè khi cã sù ®ång ý cña bªn nhËn
cÇm cè, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Khi tµi s¶n cÇm cè bÞ h háng, th× bªn cÇm cè söa ch÷a tµi s¶n cÇm cè trong
mét thêi gian hîp lý hoÆc thay thÕ tµi s¶n cÇm cè b»ng tµi s¶n kh¸c cã gi¸ trÞ t¬ng
øng, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 340. Huû bá viÖc cÇm cè tµi s¶n
ViÖc cÇm cè tµi s¶n cã thÓ bÞ huû bá, nÕu ®îc bªn nhËn cÇm cè ®ång ý.
§iÒu 341. Xö lý tµi s¶n cÇm cè
Khi ®· ®Õn h¹n thùc hiÖn nghÜa vô mµ bªn cÇm cè tµi s¶n kh«ng thùc hiÖn
hoÆc thùc hiÖn nghÜa vô kh«ng ®óng tho¶ thuËn, th× tµi s¶n cÇm cè ®îc xö lý
theo ph¬ng thøc do c¸c bªn ®· tho¶ thuËn hoÆc ®îc b¸n ®Êu gi¸ ®Ó thùc hiÖn
nghÜa vô. Bªn nhËn cÇm cè ®îc u tiªn thanh to¸n tõ sè tiÒn b¸n tµi s¶n cÇm cè, sau
khi trõ chi phÝ b¶o qu¶n, b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n.
§iÒu 342. CÇm cè tµi s¶n ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô
1- Trong trêng hîp mét tµi s¶n ®îc cÇm cè ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu
nghÜa vô, th× mçi lÇn cÇm cè ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n vµ viÖc cÇm cè ph¶i ®îc
®¨ng ký theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 330 cña Bé luËt nµy.
 69

2- Trong trêng hîp ph¶i xö lý tµi s¶n ®Ó thùc hiÖn mét nghÜa vô ®Õn h¹n, th×
c¸c nghÜa vô kh¸c tuy cha ®Õn h¹n ®Òu ®îc coi lµ ®Õn h¹n. Thø tù u tiªn thanh to¸n
®îc x¸c ®Þnh theo thø tù ®¨ng ký viÖc cÇm cè.
§iÒu 343. ChÊm døt cÇm cè tµi s¶n
ViÖc cÇm cè tµi s¶n chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- NghÜa vô d©n sù ®îc b¶o ®¶m b»ng cÇm cè ®· chÊm døt;
2- ViÖc cÇm cè tµi s¶n ®îc huû bá hoÆc ®îc thay thÕ b»ng biÖn ph¸p b¶o
®¶m kh¸c;
3- Tµi s¶n cÇm cè ®îc xö lý theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 341 hoÆc kho¶n 2 §iÒu
342 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 344. Tr¶ l¹i tµi s¶n cÇm cè
Khi viÖc cÇm cè tµi s¶n chÊm døt theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 2 §iÒu
343 cña Bé luËt nµy, th× tµi s¶n cÇm cè, giÊy tê chøng nhËn quyÒn së h÷u ®îc tr¶
l¹i cho bªn cÇm cè. Hoa lîi, lîi tøc thu ®îc tõ tµi s¶n cÇm cè còng ®îc tr¶ l¹i cho bªn
cÇm cè, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 345. CÇm cè tµi s¶n t¹i cöa hµng cÇm ®å
ViÖc cÇm cè tµi s¶n t¹i cöa hµng cÇm ®å ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i c¸c
®iÒu tõ §iÒu 329 ®Õn §iÒu 344 cña Bé luËt nµy vµ c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c vÒ
ho¹t ®éng cña cöa hµng cÇm ®å.

III- THÕ CHÊP TµI S¶N

§iÒu 346. ThÕ chÊp tµi s¶n

1- ThÕ chÊp tµi s¶n lµ viÖc bªn cã nghÜa vô dïng tµi s¶n lµ bÊt ®éng s¶n
thuéc së h÷u cña m×nh ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi bªn cã quyÒn.
Hoa lîi, lîi tøc vµ c¸c quyÒn ph¸t sinh tõ bÊt ®éng s¶n ®îc thÕ chÊp thuéc tµi
s¶n thÕ chÊp, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
Trong trêng hîp thÕ chÊp toµn bé bÊt ®éng s¶n cã vËt phô, th× vËt phô cña
bÊt ®éng s¶n còng thuéc tµi s¶n thÕ chÊp.
Trong trêng hîp thÕ chÊp mét phÇn bÊt ®éng s¶n cã vËt phô, th× vËt phô chØ
thuéc tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu cã tho¶ thuËn.
2- BÊt ®éng s¶n thÕ chÊp do bªn thÕ chÊp gi÷, trõ trêng hîp c¸c bªn cã tho¶
thuËn giao cho bªn nhËn thÕ chÊp hoÆc ngêi thø ba gi÷.
3- BÊt ®éng s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u cã thÓ ®îc thÕ chÊp ®Ó b¶o ®¶m
thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô d©n sù, nÕu cã gi¸ trÞ lín h¬n tæng gi¸ trÞ c¸c nghÜa vô
®îc b¶o ®¶m, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
4- ViÖc thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt ®îc quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ §iÒu 727
®Õn §iÒu 737 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 347. H×nh thøc thÕ chÊp tµi s¶n
1- ThÕ chÊp tµi s¶n ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã thÓ lËp thµnh v¨n b¶n riªng
hoÆc ghi trong hîp ®ång chÝnh vµ ph¶i cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc
 70

hoÆc chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn, nÕu cã tho¶ thuËn
hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
2- ViÖc thÕ chÊp ph¶i ®îc ®¨ng ký, nÕu bÊt ®éng s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së
h÷u.
§iÒu 348. Thêi h¹n thÕ chÊp
Thêi h¹n thÕ chÊp tµi s¶n ®îc tÝnh theo thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù
®îc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp.
§iÒu 349. ThÕ chÊp tµi s¶n ®ang cho thuª
Tµi s¶n ®ang cho thuª còng cã thÓ ®îc ®em thÕ chÊp. Hoa lîi, lîi tøc thu ®îc
tõ viÖc cho thuª thuéc tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy
®Þnh.
§iÒu 350. ThÕ chÊp tµi s¶n ®îc b¶o hiÓm
Trong trêng hîp tµi s¶n thÕ chÊp ®îc b¶o hiÓm, th× kho¶n tiÒn b¶o hiÓm còng
thuéc tµi s¶n thÕ chÊp.
§iÒu 351. NghÜa vô cña bªn thÕ chÊp tµi s¶n
Bªn thÕ chÊp tµi s¶n cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- §¨ng ký viÖc thÕ chÊp tµi s¶n theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 347 cña Bé
luËt nµy; th«ng b¸o cho bªn nhËn thÕ chÊp vÒ c¸c quyÒn cña ngêi thø ba ®èi víi tµi
s¶n thÕ chÊp;
2- Th«ng b¸o cho tõng ngêi nhËn thÕ chÊp tiÕp theo vÒ viÖc tµi s¶n ®· ®îc
®em thÕ chÊp c¸c lÇn tríc ®ã;
3- Giao giÊy tê vÒ tµi s¶n thÕ chÊp cho bªn nhËn thÕ chÊp;
4- Trong trêng hîp bªn thÕ chÊp vÉn gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp, th× ngêi ®ã ph¶i:
a) B¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n thÕ chÊp;
b) ¸ p dông c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó kh¾c phôc, kÓ c¶ ph¶i ngõng viÖc
khai th¸c c«ng dông tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu do viÖc khai th¸c ®ã mµ tµi s¶n thÕ chÊp
cã nguy c¬ bÞ mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ;
c) Kh«ng ®îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho tµi s¶n thÕ chÊp, trõ trêng hîp quy ®Þnh
t¹i §iÒu 358 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 352. QuyÒn cña bªn thÕ chÊp tµi s¶n
Bªn thÕ chÊp tµi s¶n cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §îc khai th¸c c«ng dông, hëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n, trõ trêng hîp hoa lîi, lîi
tøc còng thuéc tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu bªn thÕ chÊp gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp;
2- §îc cho thuª, cho mîn hoÆc dïng tµi s¶n ®· thÕ chÊp ®Ó b¶o ®¶m thùc
hiÖn nghÜa vô kh¸c, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh;
3- NhËn l¹i tµi s¶n thÕ chÊp do bªn nhËn thÕ chÊp hoÆc ngêi thø ba gi÷, khi
nghÜa vô chÊm døt hoÆc nghÜa vô ®îc b¶o ®¶m b»ng biÖn ph¸p kh¸c.
§iÒu 353. NghÜa vô cña bªn nhËn thÕ chÊp tµi s¶n
Bªn nhËn thÕ chÊp tµi s¶n cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
 71

1- Trong trêng hîp bªn nhËn thÕ chÊp chØ gi÷ giÊy tê vÒ tµi s¶n thÕ chÊp mµ
kh«ng gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp, th× khi chÊm døt thÕ chÊp ph¶i hoµn tr¶ cho bªn thÕ
chÊp giÊy tê vÒ tµi s¶n thÕ chÊp;
2- Trong trêng hîp bªn nhËn thÕ chÊp gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp vµ giÊy tê vÒ tµi
s¶n thÕ chÊp, th× ph¶i:
a) B¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n thÕ chÊp nh tµi s¶n cña chÝnh m×nh; nÕu lµm
mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp,th× ph¶i båi thêng;
b) ChÞu c¸c h¹n chÕ ®èi víi bÊt ®éng s¶n theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ §iÒu
270 ®Õn §iÒu 284 cña Bé luËt nµy;
c) Kh«ng ®îc tiÕp tôc khai th¸c c«ng dông tµi s¶n thÕ chÊp theo yªu cÇu cña
bªn thÕ chÊp, nÕu viÖc tiÕp tôc khai th¸c cã nguy c¬ lµm mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót
gi¸ trÞ tµi s¶n;
d) Giao l¹i tµi s¶n thÕ chÊp vµ giÊy tê vÒ tµi s¶n thÕ chÊp khi bªn thÕ chÊp
hoµn thµnh nghÜa vô hoÆc nghÜa vô ®îc b¶o ®¶m b»ng biÖn ph¸p kh¸c.
§iÒu 354. QuyÒn cña bªn nhËn thÕ chÊp tµi s¶n
Bªn nhËn thÕ chÊp tµi s¶n cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §îc khai th¸c c«ng dông, hëng hoa lîi, lîi tøc tõ tµi s¶n thÕ chÊp theo tho¶
thuËn;
2- Yªu cÇu ngêi chiÕm h÷u, sö dông tr¸i ph¸p luËt hoµn tr¶ tµi s¶n thÕ chÊp
trong trêng hîp tµi s¶n bÞ chiÕm h÷u, sö dông tr¸i ph¸p luËt;
3- Yªu cÇu xö lý tµi s¶n thÕ chÊp theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 359 hoÆc kho¶n 2
§iÒu 360 cña Bé luËt nµy vµ ®îc u tiªn thanh to¸n.
§iÒu 355. NghÜa vô cña ngêi thø ba gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp
Ngêi thø ba gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- B¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n thÕ chÊp nh tµi s¶n cña chÝnh m×nh; nÕu lµm
mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp, th× ph¶i båi thêng;
2- Kh«ng ®îc tiÕp tôc khai th¸c c«ng dông tµi s¶n thÕ chÊp, nÕu viÖc tiÕp tôc
khai th¸c cã nguy c¬ lµm mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót gi¸ trÞ tµi s¶n thÕ chÊp;
3- Giao l¹i tµi s¶n thÕ chÊp cho bªn nhËn thÕ chÊp hoÆc bªn thÕ chÊp nh ®·
tho¶ thuËn.
§iÒu 356. QuyÒn cña ngêi thø ba gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp
Ngêi thø ba gi÷ tµi s¶n thÕ chÊp cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §îc khai th¸c c«ng dông tµi s¶n thÕ chÊp, hëng hoa lîi tõ tµi s¶n, nÕu cã tho¶
thuËn;
2- §îc tr¶ thï lao vµ ®îc thanh to¸n chi phÝ b¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi s¶n thÕ chÊp,
trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 357. Thay thÕ vµ söa ch÷a tµi s¶n thÕ chÊp
1- Bªn thÕ chÊp chØ ®îc thay thÕ tµi s¶n thÕ chÊp khi cã sù ®ång ý cña bªn
nhËn thÕ chÊp, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
 72

2- Khi tµi s¶n thÕ chÊp bÞ h háng, th× bªn thÕ chÊp trong mét thêi gian hîp lý
ph¶i söa ch÷a tµi s¶n thÕ chÊp hoÆc thay thÕ b»ng tµi s¶n kh¸c cã gi¸ trÞ t¬ng ®-
¬ng, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 358. Thay ®æi thÕ chÊp b»ng b¶o l·nh
Trong trêng hîp tµi s¶n thÕ chÊp ®îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho, th× ngêi mua,
trao ®æi, ®îc tÆng cho trë thµnh ngêi b¶o l·nh, nÕu ®îc bªn nhËn thÕ chÊp vµ ngêi
mua, trao ®æi, ®îc tÆng cho ®ång ý.
§iÒu 359. Xö lý tµi s¶n thÕ chÊp
Trong trêng hîp ®· ®Õn thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa vô mµ bªn thÕ chÊp kh«ng
thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô, th× bªn nhËn thÕ chÊp cã quyÒn
yªu cÇu b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô, trõ trêng hîp cã tho¶
thuËn kh¸c.
Bªn nhËn thÕ chÊp ®îc u tiªn thanh to¸n tõ sè tiÒn b¸n tµi s¶n thÕ chÊp, sau
khi trõ chi phÝ b¶o qu¶n, b¸n ®Êu gi¸ tµi s¶n.
§iÒu 360. ThÕ chÊp mét tµi s¶n ®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô
1- Trong trêng hîp mét bÊt ®éng s¶n cã ®¨ng ký quyÒn së h÷u ®îc thÕ chÊp
®Ó b¶o ®¶m thùc hiÖn nhiÒu nghÜa vô, th× mçi lÇn thÕ chÊp ph¶i ®îc lËp thµnh
v¨n b¶n vµ viÖc thÕ chÊp ph¶i ®îc ®¨ng ký theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 347 cña
Bé luËt nµy.
2- Trong trêng hîp ph¶i xö lý tµi s¶n thÕ chÊp ®Ó thùc hiÖn mét nghÜa vô
®Õn h¹n, th× c¸c nghÜa vô kh¸c tuy cha ®Õn h¹n còng ®îc coi lµ ®Õn h¹n. Thø tù u
tiªn thanh to¸n ®îc x¸c ®Þnh theo thø tù ®¨ng ký thÕ chÊp.
§iÒu 361. Huû bá viÖc thÕ chÊp tµi s¶n
ViÖc thÕ chÊp tµi s¶n cã thÓ bÞ huû bá, nÕu ®îc bªn nhËn thÕ chÊp ®ång ý,
trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 362. ChÊm døt thÕ chÊp tµi s¶n
ThÕ chÊp tµi s¶n chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- NghÜa vô ®îc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp ®· ®îc thùc hiÖn;
2- ViÖc thÕ chÊp tµi s¶n ®îc huû bá hoÆc ®îc thay thÕ b»ng biÖn ph¸p b¶o
®¶m kh¸c;
3- Tµi s¶n thÕ chÊp ®· ®îc xö lý theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 359 hoÆc kho¶n 2
§iÒu 360 cña Bé luËt nµy.
Khi thÕ chÊp chÊm døt, th× c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ®· ®¨ng ký viÖc
thÕ chÊp x¸c nhËn viÖc gi¶i trõ thÕ chÊp.

IV- §ÆT CäC

§iÒu 363. §Æt cäc

1- §Æt cäc lµ viÖc mét bªn giao cho bªn kia mét kho¶n tiÒn hoÆc kim khÝ
quÝ, ®¸ quý hoÆc c¸c vËt cã gi¸ trÞ kh¸c (gäi lµ tµi s¶n ®Æt cäc) trong mét thêi h¹n
®Ó b¶o ®¶m giao kÕt hoÆc thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù.
ViÖc ®Æt cäc ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n.
 73

2- Trong trêng hîp hîp ®ång ®îc giao kÕt, thùc hiÖn, th× tµi s¶n ®Æt cäc ®îc
tr¶ l¹i cho bªn ®Æt cäc hoÆc ®îc trõ ®Ó thùc hiÖn nghÜa vô tr¶ tiÒn; nÕu bªn ®Æt
cäc tõ chèi viÖc giao kÕt, thùc hiÖn hîp ®ång, th× tµi s¶n ®Æt cäc thuéc vÒ bªn
nhËn ®Æt cäc; nÕu bªn nhËn ®Æt cäc tõ chèi viÖc giao kÕt, thùc hiÖn hîp ®ång,
th× ph¶i tr¶ cho bªn ®Æt cäc tµi s¶n ®Æt cäc vµ mét kho¶n tiÒn t¬ng ®¬ng gi¸ trÞ
tµi s¶n ®Æt cäc, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

V- Ký CîC

§iÒu 364. Ký cîc

1- Ký cîc lµ viÖc bªn thuª tµi s¶n lµ ®éng s¶n giao cho bªn cho thuª mét kho¶n
tiÒn hoÆc kim khÝ quÝ, ®¸ quÝ hoÆc c¸c vËt cã gi¸ trÞ kh¸c (gäi lµ tµi s¶n ký cîc)
trong mét thêi h¹n ®Ó b¶o ®¶m viÖc tr¶ l¹i tµi s¶n thuª.
2- Trong trêng hîp tµi s¶n thuª ®îc tr¶ l¹i , th× bªn thuª ®îc nhËn l¹i tµi s¶n ký c-
îc, sau khi trõ tiÒn thuª; nÕu bªn thuª kh«ng tr¶ l¹i tµi s¶n thuª, th× bªn cho thuª cã
quyÒn ®ßi l¹i t¶i s¶n thuª; nÕu tµi s¶n kh«ng cßn ®Ó tr¶ l¹i, th× tµi s¶n ký cîc thuéc
vÒ bªn cho thuª.

VI- Ký QUü

§iÒu 365. Ký quü

1- Ký quü lµ viÖc bªn cã nghÜa vô göi mét kho¶n tiÒn hoÆc kim khÝ quÝ, ®¸
quÝ hoÆc c¸c giÊy tê trÞ gi¸ ®îc b»ng tiÒn vµo tµi kho¶n phong to¶ t¹i mét Ng©n
hµng ®Ó b¶o ®¶m viÖc thùc hiÖn nghÜa vô.
2- Trong trêng hîp bªn cã nghÜa vô kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng
®óng nghÜa vô, th× bªn cã quyÒn ®îc Ng©n hµng n¬i ký quü thanh to¸n, båi thêng
thiÖt h¹i do bªn cã nghÜa vô g©y ra, sau khi trõ chi phÝ dÞch vô ng©n hµng.
3- C¸c thñ tôc göi vµ thanh to¸n do ph¸p luËt vÒ ho¹t ®éng ng©n hµng quy
®Þnh.

VII- B¶O L·NH

§iÒu 366. B¶o l·nh

1- B¶o l·nh lµ viÖc ngêi thø ba (gäi lµ ngêi b¶o l·nh) cam kÕt víi bªn cã quyÒn
(gäi lµ ngêi nhËn b¶o l·nh) sÏ thùc hiÖn nghÜa vô thay cho bªn cã nghÜa vô (gäi lµ
ngêi ®îc b¶o l·nh), nÕu khi ®Õn thêi h¹n mµ ngêi ®îc b¶o l·nh kh«ng thùc hiÖn
hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô. C¸c bªn còng cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc ng-
êi b¶o l·nh chØ ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô khi ngêi ®îc b¶o l·nh kh«ng cã kh¶ n¨ng
thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh.
2- Ngêi b¶o l·nh chØ ®îc b¶o l·nh b»ng tµi s¶n thuéc së h÷u cña m×nh hoÆc
b»ng viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc.
ViÖc b¶o l·nh b»ng tÝn chÊp cña tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi ®îc thùc hiÖn
theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 376 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 367. H×nh thøc b¶o l·nh
 74

ViÖc b¶o l·nh ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ
níc hoÆc chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn, nÕu cã tho¶ thuËn
hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
§iÒu 368. Ph¹m vi b¶o l·nh
Ngêi b¶o l·nh cã thÓ cam kÕt b¶o l·nh mét phÇn hoÆc toµn bé nghÜa vô cho
ngêi ®îc b¶o l·nh.
NghÜa vô b¶o l·nh bao gåm c¶ tiÒn l·i trªn nî gèc, tiÒn ph¹t, tiÒn båi thêng
thiÖt h¹i, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 369. Thï lao
Ngêi b¶o l·nh ®îc hëng thï lao, nÕu ngêi b¶o l·nh vµ ngêi ®îc b¶o l·nh cã tho¶
thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
§iÒu 370. NhiÒu ngêi cïng b¶o l·nh
Khi nhiÒu ngêi cïng b¶o l·nh mét nghÜa vô, th× hä ph¶i liªn ®íi thùc hiÖn viÖc
b¶o l·nh, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh b¶o l·nh theo c¸c
phÇn ®éc lËp; bªn cã quyÒn cã thÓ yªu cÇu bÊt cø ai trong sè nh÷ng ngêi b¶o l·nh
ph¶i thùc hiÖn toµn bé nghÜa vô.
Khi mét ngêi trong sè nh÷ng ngêi b¶o l·nh liªn ®íi ®· thùc hiÖn toµn bé nghÜa
vô thay cho ngêi ®îc b¶o l·nh, th× cã quyÒn yªu cÇu nh÷ng ngêi b¶o l·nh cßn l¹i ph¶i
thùc hiÖn phÇn nghÜa vô cña hä ®èi víi m×nh.
§iÒu 371. Quan hÖ gi÷a ngêi b¶o l·nh víi ngêi nhËn b¶o l·nh
1- Ngêi nhËn b¶o l·nh kh«ng ®îc yªu cÇu ngêi b¶o l·nh thùc hiÖn nghÜa vô
thay cho ngêi ®îc b¶o l·nh khi nghÜa vô cha ®Õn h¹n.
2- Ngêi b¶o l·nh kh«ng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh trong trêng hîp ngêi
nhËn b¶o l·nh cã thÓ bï trõ nghÜa vô víi ngêi ®îc b¶o l·nh.
§iÒu 372. QuyÒn yªu cÇu cña ngêi b¶o l·nh
Khi ngêi b¶o l·nh ®· hoµn thµnh nghÜa vô, th× cã quyÒn yªu cÇu ngêi ®îc b¶o
l·nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi m×nh trong ph¹m vi ®· b¶o l·nh, nÕu kh«ng cã tho¶
thuËn kh¸c.
§iÒu 373. MiÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh
1- Trong trêng hîp ngêi nhËn b¶o l·nh miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô cho ngêi
b¶o l·nh, th× ngêi ®îc b¶o l·nh vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi ngêi nhËn b¶o
l·nh, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh ph¶i liªn ®íi thùc hiÖn
nghÜa vô b¶o l·nh.
2- Trong trêng hîp chØ mét ngêi trong sè nhiÒu ngêi cïng nhËn b¶o l·nh liªn ®íi
®îc miÔn viÖc thùc hiÖn phÇn nghÜa vô b¶o l·nh cña m×nh, th× nh÷ng ngêi kh¸c
vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh cña hä.
§iÒu 374. Huû bá viÖc b¶o l·nh
ViÖc b¶o l·nh cã thÓ ®îc huû bá, nÕu ®îc bªn nhËn b¶o l·nh ®ång ý, trõ trêng
hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 375. ChÊm døt viÖc b¶o l·nh
ViÖc b¶o l·nh chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
 75

1- NghÜa vô ®îc b¶o ®¶m b»ng b¶o l·nh chÊm døt;

2- ViÖc b¶o l·nh ®îc huû bá hoÆc ®îc thay thÕ b»ng biÖn ph¸p b¶o ®¶m
kh¸c;
3- Ngêi b¶o l·nh ®· thùc hiÖn nghÜa vô b¶o l·nh;
4- Ngêi b¶o l·nh chÕt, ph¸p nh©n b¶o l·nh chÊm døt.
§iÒu 376. B¶o l·nh b»ng tÝn chÊp cña tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi
1- Tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi t¹i c¬ së cã thÓ b¶o l·nh b»ng tÝn chÊp cho c¸
nh©n vµ hé gia ®×nh nghÌo vay mét kho¶n tiÒn nhá t¹i ng©n hµng hoÆc tæ chøc
tÝn dông ®Ó s¶n xuÊt, kinh doanh, lµm dÞch vô theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.
2- ViÖc cho vay cã b¶o l·nh b»ng tÝn chÊp ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n cã ghi
râ sè tiÒn vay, môc ®Ých vay, thêi h¹n vay, l·i suÊt, quyÒn, nghÜa vô vµ tr¸ch
nhiÖm cña ngêi vay, ng©n hµng, tæ chøc tÝn dông cho vay vµ tæ chøc b¶o l·nh.

VIII- PH¹T VI PH¹M

§iÒu 377. Ph¹t vi ph¹m

1- Ph¹t vi ph¹m lµ biÖn ph¸p b¶o ®¶m thùc hiÖn nghÜa vô ®îc ¸p dông theo
tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, theo ®ã bªn vi ph¹m nghÜa vô ph¶i
nép mét kho¶n tiÒn cho bªn cã quyÒn bÞ vi ph¹m.
2- Tho¶ thuËn vÒ ph¹t vi ph¹m ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã thÓ lËp thµnh
v¨n b¶n riªng hoÆc ghi trong hîp ®ång chÝnh.
§iÒu 378. Møc ph¹t vi ph¹m
Møc ph¹t vi ph¹m cã thÓ lµ mét kho¶n tiÒn nhÊt ®Þnh hoÆc ®îc tÝnh theo tØ
lÖ phÇn tr¨m cña gi¸ trÞ phÇn nghÜa vô bÞ vi ph¹m, nhng møc cao nhÊt kh«ng qu¸
5%.
§iÒu 379. Quan hÖ gi÷a ph¹t vi ph¹m vµ båi thêng thiÖt h¹i
1- C¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc bªn vi ph¹m nghÜa vô chØ ph¶i nép tiÒn
ph¹t vi ph¹m mµ kh«ng ph¶i båi thêng thiÖt h¹i hoÆc võa ph¶i nép ph¹t vi ph¹m vµ
võa ph¶i båi thêng thiÖt h¹i; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn tríc vÒ møc båi thêng thiÖt h¹i,
th× ph¶i båi thêng toµn bé thiÖt h¹i.
2- Khi c¸c bªn cã tho¶ thuËn vÒ viÖc lùa chän biÖn ph¸p ph¹t vi ph¹m hoÆc båi
thêng thiÖt h¹i, th× quyÒn lùa chän thuéc vÒ bªn cã quyÒn bÞ vi ph¹m.
3- Trong trêng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ ph¹t
vi ph¹m mµ kh«ng tho¶ thuËn tríc hoÆc ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh vÒ båi thêng
thiÖt h¹i, th× bªn vi ph¹m nghÜa vô chØ ph¶i nép tiÒn ph¹t vi ph¹m.

MôC 6
CHÊM DøT NGHÜA Vô D©N Sù

§iÒu 380. C¨n cø chÊm døt nghÜa vô d©n sù

NghÜa vô d©n sù chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- NghÜa vô ®îc hoµn thµnh;
 76

2- Theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn;

3- Bªn cã quyÒn miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa vô;
4- NghÜa vô ®îc thay thÕ b»ng nghÜa vô d©n sù kh¸c;
5- NghÜa vô ®îc bï trõ;
6- Bªn cã quyÒn vµ bªn cã nghÜa vô hoµ nhËp lµm mét;
7- Thêi hiÖu khëi kiÖn ®· hÕt;
8- Bªn cã nghÜa vô lµ c¸ nh©n chÕt hoÆc lµ ph¸p nh©n chÊm døt mµ nghÜa
vô ph¶i do chÝnh c¸ nh©n, ph¸p nh©n ®ã thùc hiÖn;
9- Bªn cã quyÒn lµ c¸ nh©n ®· chÕt mµ quyÒn yªu cÇu kh«ng thuéc di s¶n
thõa kÕ hoÆc lµ ph¸p nh©n chÊm døt mµ quyÒn yªu cÇu kh«ng ®îc chuyÓn giao
cho ph¸p nh©n kh¸c;
10- VËt ®Æc ®Þnh lµ ®èi tîng cña nghÜa vô kh«ng cßn vµ ®îc thay thÕ b»ng
nghÜa vô d©n sù kh¸c.
NghÜa vô còng chÊm døt trong c¸c trêng hîp kh¸c, nÕu ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
§iÒu 381. Hoµn thµnh nghÜa vô d©n sù
NghÜa vô d©n sù ®îc hoµn thµnh khi bªn cã nghÜa vô ®· thùc hiÖn toµn bé
nghÜa vô.
§iÒu 382. Hoµn thµnh nghÜa vô d©n sù trong trêng hîp ngêi cã quyÒn chËm
tiÕp nhËn ®èi tîng cña nghÜa vô
1- Khi ngêi cã quyÒn chËm tiÕp nhËn ®èi tîng cña nghÜa vô lµ vËt, th× ngêi
cã nghÜa vô ph¶i b¶o qu¶n, gi÷ g×n vËt hoÆc cã thÓ göi t¹i n¬i nhËn göi gi÷ vµ
ph¶i b¸o ngay cho ngêi cã quyÒn. Bªn chËm tiÕp nhËn ph¶i chÞu rñi ro vµ mäi phÝ
tæn vÒ göi gi÷.
NghÜa vô giao vËt hoµn thµnh t¹i thêi ®iÓm vËt ®· ®îc göi gi÷ b¶o ®¶m sè l-
îng, chÊt lîng vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn.
2- Trong trêng hîp ®èi tîng cña nghÜa vô lµ tiÒn hoÆc giÊy tê trÞ gi¸ ®îc b»ng
tiÒn, th× khi ngêi cã quyÒn chËm tiÕp nhËn ®èi tîng nghÜa vô, ngêi cã nghÜa vô
còng cã thÓ göi t¹i n¬i nhËn göi gi÷ vµ ph¶i b¸o ngay cho ngêi cã quyÒn; nghÜa vô
®îc xem lµ ®· hoµn thµnh, kÓ tõ thêi ®iÓm göi gi÷.
§iÒu 383. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù theo tho¶ thuËn
C¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn chÊm døt nghÜa vô d©n sù bÊt cø lóc nµo, nhng
kh«ng ®îc g©y thiÖt h¹i ®Õn lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn, lîi Ých
hîp ph¸p cña ngêi kh¸c.
§iÒu 384. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù do ®îc miÔn thùc hiÖn nghÜa vô
1- NghÜa vô d©n sù chÊm døt, khi ngêi cã quyÒn miÔn viÖc thùc hiÖn nghÜa
vô cho ngêi cã nghÜa vô, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
2- Khi nghÜa vô cã biÖn ph¸p b¶o ®¶m ®îc miÔn, th× viÖc b¶o ®¶m còng
chÊm døt.
§iÒu 385. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù do ®îc thay thÕ b»ng nghÜa vô d©n
sù kh¸c
 77

1- Trong trêng hîp c¸c bªn tho¶ thuËn thay thÕ nghÜa vô d©n sù ban ®Çu b»ng
nghÜa vô d©n sù kh¸c, th× nghÜa vô ban ®Çu chÊm døt.
2- NghÜa vô d©n sù còng chÊm døt, nÕu ngêi cã quyÒn ®· tiÕp nhËn tµi s¶n
hoÆc c«ng viÖc kh¸c thay thÕ cho tµi s¶n hoÆc c«ng viÖc ®· tho¶ thuËn tríc.
3- Trong trêng hîp nghÜa vô d©n sù lµ nghÜa vô cÊp dìng, båi thêng thiÖt h¹i
do x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn vµ c¸c nghÜa vô
kh¸c g¾n liÒn víi nh©n th©n kh«ng thÓ chuyÓn cho ngêi kh¸c ®îc, th× kh«ng ®îc
thay thÕ b»ng nghÜa vô kh¸c.
§iÒu 386. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù do bï trõ nghÜa vô
1- Trong trêng hîp hai ngêi cïng cã nghÜa vô vÒ tµi s¶n cïng lo¹i ®èi víi nhau,
th× khi cïng ®Õn h¹n hä kh«ng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhau vµ nghÜa vô
®îc xem lµ chÊm døt, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
2- Trong trêng hîp gi¸ trÞ cña tµi s¶n hoÆc c«ng viÖc kh«ng t¬ng ®¬ng víi
nhau, th× c¸c bªn thanh to¸n cho nhau phÇn gi¸ trÞ chªnh lÖch.
3- Nh÷ng vËt ®îc ®Þnh gi¸ thµnh tiÒn còng cã thÓ bï trõ víi nghÜa vô tr¶
tiÒn.
§iÒu 387. Nh÷ng trêng hîp kh«ng ®îc bï trõ nghÜa vô d©n sù
NghÜa vô d©n sù kh«ng ®îc bï trõ trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- NghÜa vô ®ang cã tranh chÊp;
2- NghÜa vô båi thêng thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh dù, nh©n phÈm,
uy tÝn;
3- NghÜa vô cÊp dìng;
4- C¸c nghÜa vô kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 388. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù do hoµ nhËp ngêi cã nghÜa vô vµ ngêi
cã quyÒn
Khi ngêi ®ang cã nghÜa vô l¹i trë thµnh ngêi cã quyÒn ®èi víi chÝnh nghÜa
vô ®ã, th× nghÜa vô d©n sù ®¬ng nhiªn chÊm døt.
§iÒu 389. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù do hÕt thêi hiÖu khëi kiÖn
Khi thêi hiÖu khëi kiÖn ®· hÕt, th× nghÜa vô chÊm døt; nÕu thêi hiÖu ®·
hÕt mµ nghÜa vô vÉn ®îc thùc hiÖn, th× ngêi cã nghÜa vô kh«ng cã quyÒn yªu cÇu
hoµn tr¶ nh÷ng g× m×nh ®· thùc hiÖn.
§iÒu 390. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù khi ngêi cã nghÜa vô lµ c¸ nh©n chÕt
hoÆc ph¸p nh©n chÊm døt
Khi c¸c bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ viÖc nghÜa vô ph¶i
do chÝnh ngêi cã nghÜa vô thùc hiÖn mµ c¸ nh©n ®· chÕt hoÆc ph¸p nh©n ®ã
chÊm døt, th× nghÜa vô còng chÊm døt.
§iÒu 391. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù khi bªn cã quyÒn lµ c¸ nh©n chÕt
hoÆc ph¸p nh©n chÊm døt
Khi c¸c bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ viÖc nghÜa vô ®îc
thùc hiÖn chØ dµnh cho c¸ nh©n hoÆc ph¸p nh©n lµ ngêi cã quyÒn mµ c¸ nh©n ®·
chÕt hoÆc ph¸p nh©n ®ã chÊm døt, th× nghÜa vô còng chÊm døt.
 78

§iÒu 392. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù khi vËt ®Æc ®Þnh kh«ng cßn
NghÜa vô giao vËt chÊm døt trong trêng hîp vËt ph¶i giao lµ vËt ®Æc ®Þnh
kh«ng cßn.
C¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn thay thÕ vËt kh¸c hoÆc båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 393. ChÊm døt nghÜa vô d©n sù trong trêng hîp ph¸ s¶n
Trong trêng hîp ph¸ s¶n, th× nghÜa vô d©n sù chÊm døt theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt vÒ ph¸ s¶n.

MôC 7
HîP ®åNG D©N Sù
I- GIAO KÕT HîP ®åNG D©N Sù

§iÒu 394. Kh¸i niÖm hîp ®ång d©n sù

Hîp ®ång d©n sù lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn vÒ viÖc x¸c lËp, thay ®æi
hoÆc chÊm døt quyÒn, nghÜa vô d©n sù.
§iÒu 395. Nguyªn t¾c giao kÕt hîp ®ång d©n sù
ViÖc giao kÕt hîp ®ång d©n sù ph¶i tu©n theo c¸c nguyªn t¾c sau ®©y:
1- Tù do giao kÕt hîp ®ång, nhng kh«ng ®îc tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi;
2- Tù nguyÖn, b×nh ®¼ng, thiÖn chÝ, hîp t¸c, trung thùc vµ ngay th¼ng.
§iÒu 396. §Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång d©n sù
Khi mét bªn ®Ò nghÞ bªn kia giao kÕt hîp ®ång cã nªu râ néi dung chñ yÕu cña
hîp ®ång vµ thêi h¹n tr¶ lêi, th× kh«ng ®îc mêi ngêi thø ba giao kÕt trong thêi h¹n
chê tr¶ lêi vµ ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ lêi ®Ò nghÞ cña m×nh.
§iÒu 397. Thêi h¹n tr¶ lêi chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång d©n sù
1- Khi bªn ®Ò nghÞ cã Ên ®Þnh thêi h¹n tr¶ lêi, th× viÖc tr¶ lêi chÊp nhËn chØ
cã hiÖu lùc khi ®îc thùc hiÖn trong thêi h¹n ®ã; nÕu bªn ®Ò nghÞ giao kÕt hîp
®ång nhËn ®îc tr¶ lêi khi ®· hÕt thêi h¹n chê tr¶ lêi, th× lêi chÊp nhËn nµy ®îc coi
lµ ®Ò nghÞ míi cña bªn chËm tr¶ lêi.
2- Khi c¸c bªn trùc tiÕp giao tiÕp víi nhau, kÓ c¶ trong trêng hîp nãi qua ®iÖn
tho¹i vµ c¸c ph¬ng tiÖn kh¸c, th× bªn ®îc ®Ò nghÞ ph¶i tr¶ lêi ngay cã chÊp nhËn
hoÆc kh«ng chÊp nhËn, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n tr¶ lêi.
3- Trong trêng hîp viÖc tr¶ lêi ®îc chuyÓn qua bu ®iÖn, th× thêi ®iÓm tr¶ lêi
lµ ngµy göi ®i theo dÊu cña bu ®iÖn.
§iÒu 398. §iÒu kiÖn thay ®æi, rót l¹i ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång d©n sù
Bªn ®Ò nghÞ cã thÓ thay ®æi hoÆc rót l¹i ®Ò nghÞ trong c¸c trêng hîp sau
®©y:
1- Bªn ®îc ®Ò nghÞ cha nhËn ®îc ®Ò nghÞ;
2- Bªn ®Ò nghÞ cã nªu râ ®iÒu kiÖn ®îc thay ®æi hoÆc rót l¹i ®Ò nghÞ.
§iÒu 399. ChÊm døt ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång d©n sù
 79

1- §Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Bªn nhËn ®îc ®Ò nghÞ tr¶ lêi kh«ng chÊp nhËn hoÆc chËm tr¶ lêi chÊp
nhËn;
b) HÕt thêi h¹n tr¶ lêi chÊp nhËn.
2- Khi bªn ®Ò nghÞ thay ®æi néi dung cña ®Ò nghÞ, th× ®Ò nghÞ ®ã ®îc coi
lµ ®Ò nghÞ míi.
3- Khi bªn ®îc ®Ò nghÞ ®· chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång, nhng cã nªu ®iÒu
kiÖn hoÆc söa ®æi ®Ò nghÞ, th× coi nh ngêi nµy ®· ®a ra ®Ò nghÞ míi.
§iÒu 400. H×nh thøc hîp ®ång d©n sù
1- Hîp ®ång d©n sù cã thÓ ®îc giao kÕt b»ng lêi nãi, b»ng v¨n b¶n hoÆc b»ng
hµnh vi cô thÓ, khi ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh ®èi víi lo¹i hîp ®ång ®ã ph¶i ®îc
giao kÕt b»ng mét h×nh thøc nhÊt ®Þnh.
Khi c¸c bªn tho¶ thuËn giao kÕt hîp ®ång b»ng h×nh thøc nhÊt ®Þnh, th× hîp
®ång ®îc coi lµ ®· giao kÕt khi ®· tu©n theo h×nh thøc ®ã.
2- Trong trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh hîp ®ång ph¶i ®îc thÓ hiÖn b»ng
v¨n b¶n, ph¶i ®îc chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc, chøng thùc, ®¨ng ký hoÆc
xin phÐp, th× ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh nµy.
§iÒu 401. Néi dung chñ yÕu cña hîp ®ång d©n sù
1- Néi dung chñ yÕu cña hîp ®ång lµ nh÷ng ®iÒu kho¶n mµ thiÕu nh÷ng
®iÒu kho¶n ®ã, th× hîp ®ång kh«ng thÓ giao kÕt ®îc.
Néi dung chñ yÕu cña hîp ®ång do ph¸p luËt quy ®Þnh; nÕu ph¸p luËt kh«ng
quy ®Þnh, th× theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn.
2- Tuú theo tõng lo¹i hîp ®ång, c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ nh÷ng néi dung
sau ®©y:
a) §èi tîng cña hîp ®ång lµ tµi s¶n ph¶i giao, c«ng viÖc ph¶i lµm hoÆc kh«ng
®îc lµm;
b) Sè lîng, chÊt lîng;
c) Gi¸, ph¬ng thøc thanh to¸n;
d) Thêi h¹n, ®Þa ®iÓm, ph¬ng thøc thùc hiÖn hîp ®ång;
®) QuyÒn, nghÜa vô cña c¸c bªn;
e) Tr¸ch nhiÖm do vi ph¹m hîp ®ång.
Ngoµi nh÷ng néi dung chñ yÕu nªu t¹i kho¶n nµy, trong hîp ®ång cã thÓ cã c¸c
néi dung kh¸c mµ c¸c bªn tho¶ thuËn.
§iÒu 402. §Þa ®iÓm giao kÕt hîp ®ång d©n sù
§Þa ®iÓm giao kÕt hîp ®ång d©n sù lµ n¬i c tró cña c¸ nh©n hoÆc trô së cña
ph¸p nh©n ®· ®a ra lêi ®Ò nghÞ giao kÕt hîp ®ång, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 403. Thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång d©n sù
1- Hîp ®ång ®îc giao kÕt vµo thêi ®iÓm bªn ®Ò nghÞ nhËn ®îc tr¶ lêi chÊp
nhËn giao kÕt hoÆc khi c¸c bªn ®· tho¶ thuËn xong vÒ néi dung chñ yÕu cña hîp
®ång.
 80

2- Hîp ®ång còng xem nh ®îc giao kÕt khi hÕt thêi h¹n tr¶ lêi mµ bªn nhËn ®îc
®Ò nghÞ vÉn im lÆng, nÕu cã tho¶ thuËn im lÆng lµ sù tr¶ lêi chÊp thuËn.
3- Thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång miÖng lµ thêi ®iÓm c¸c bªn ®· trùc tiÕp tho¶
thuËn vÒ néi dung chñ yÕu cña hîp ®ång.
4- Thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång b»ng v¨n b¶n lµ thêi ®iÓm bªn sau cïng ký
vµo v¨n b¶n.
5- §èi víi hîp ®ång ph¶i cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc, chøng thùc,
®¨ng ký hoÆc xin phÐp, th× thêi ®iÓm giao kÕt hîp ®ång lµ thêi ®iÓm ®îc chøng
nhËn, chøng thùc, ®¨ng ký hoÆc cho phÐp.
§iÒu 404. HiÖu lùc cña hîp ®ång d©n sù
1- Hîp ®ång ®îc giao kÕt hîp ph¸p cã hiÖu lùc b¾t buéc ®èi víi c¸c bªn.
2- Hîp ®ång chØ cã thÓ bÞ söa ®æi hoÆc huû bá, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc
ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
3- Hîp ®ång cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm giao kÕt, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn
kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 405. C¸c lo¹i hîp ®ång chñ yÕu
Hîp ®ång d©n sù gåm c¸c lo¹i chñ yÕu sau ®©y:
1- Hîp ®ång song vô lµ hîp ®ång mµ mçi bªn ®Òu cã nghÜa vô ®èi víi nhau;
2- Hîp ®ång ®¬n vô lµ hîp ®ång mµ chØ mét bªn cã nghÜa vô;
3- Hîp ®ång chÝnh lµ hîp ®ång mµ hiÖu lùc kh«ng phô thuéc vµo hîp ®ång
kh¸c;
4- Hîp ®ång phô lµ hîp ®ång mµ hiÖu lùc phô thuéc vµo hîp ®ång chÝnh;
5- Hîp ®ång v× lîi Ých cña ngêi thø ba lµ hîp ®ång mµ c¸c bªn giao kÕt hîp
®ång ®Òu ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô vµ ngêi thø ba ®îc hëng lîi Ých tõ viÖc thùc
hiÖn nghÜa vô ®ã.
§iÒu 406. Hîp ®ång theo mÉu
1- Hîp ®ång theo mÉu lµ hîp ®ång gåm nh÷ng ®iÒu kho¶n do mét bªn ®a ra
theo mÉu ®Ó bªn kia tr¶ lêi trong mét thêi gian hîp lý; nÕu bªn ®îc ®Ò nghÞ tr¶ lêi
chÊp nhËn, th× coi nh chÊp nhËn toµn bé néi dung hîp ®ång theo mÉu mµ bªn ®Ò
nghÞ ®· ®a ra.
2- Trong trêng hîp hîp ®ång theo mÉu cã ®iÒu kho¶n kh«ng râ rµng, th× bªn
®a ra hîp ®ång theo mÉu ph¶i chÞu bÊt lîi khi gi¶i thÝch ®iÒu kho¶n ®ã.
§iÒu 407. Phô lôc hîp ®ång
KÌm theo hîp ®ång cã thÓ cã phô lôc ®Ó quy ®Þnh chi tiÕt mét sè ®iÒu
kho¶n cña hîp ®ång. Phô lôc hîp ®ång cã hiÖu lùc nh hîp ®ång. Néi dung cña phô
lôc hîp ®ång kh«ng ®îc tr¸i víi néi dung cña hîp ®ång.
§iÒu 408. Gi¶i thÝch hîp ®ång d©n sù
1- Khi mét hîp ®ång cã ®iÒu kho¶n kh«ng râ rµng, th× kh«ng chØ dùa vµo
ng«n tõ cña hîp ®ång mµ cßn ph¶i c¨n cø vµo ý chÝ chung cña c¸c bªn ®Ó gi¶i
thÝch ®iÒu kho¶n ®ã.
 81

2- Khi mét ®iÒu kho¶n cña hîp ®ång cã thÓ ®îc hiÓu theo nhiÒu nghÜa, th×
ph¶i chän nghÜa nµo lµm cho ®iÒu kho¶n ®ã khi thùc hiÖn cã lîi nhÊt cho c¸c bªn.
3- Khi mét hîp ®ång cã ng«n tõ cã thÓ hiÓu theo nhiÒu nghÜa kh¸c nhau, th×
ph¶i gi¶i thÝch theo nghÜa phï hîp nhÊt víi tÝnh chÊt cña hîp ®ång.
4- Khi hîp ®ång cã ®iÒu kho¶n hoÆc ng«n tõ khã hiÓu, th× ph¶i ®îc gi¶i
thÝch theo tËp qu¸n t¹i ®Þa ®iÓm giao kÕt hîp ®ång.
5- Khi hîp ®ång thiÕu mét sè ®iÒu kho¶n kh«ng thuéc néi dung chñ yÕu, th×
cã thÓ bæ sung theo tËp qu¸n ®èi víi lo¹i hîp ®ång ®ã t¹i ®Þa ®iÓm giao kÕt hîp
®ång.
6- C¸c ®iÒu kho¶n trong hîp ®ång ph¶i ®îc gi¶i thÝch trong mèi liªn hÖ víi
nhau, sao cho ý nghÜa cña c¸c ®iÒu kho¶n ®ã phï hîp víi toµn bé néi dung hîp ®ång.

II- THùC HIÖN HîP ®åNG D©N Sù

§iÒu 409. Nguyªn t¾c thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù

ViÖc thùc hiÖn hîp ®ång d©n sù ph¶i tu©n theo c¸c nguyªn t¾c sau ®©y:
1- Thùc hiÖn mét c¸ch trung thùc, theo tinh thÇn hîp t¸c vµ cã lîi nhÊt cho c¸c
bªn, b¶o ®¶m tin cËy lÉn nhau;
2- §óng ®èi tîng, chÊt lîng, sè lîng, chñng lo¹i, thêi h¹n, ph¬ng thøc vµ c¸c tho¶
thuËn kh¸c;
3- Kh«ng ®îc x©m ph¹m ®Õn lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng, quyÒn,
lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi kh¸c.
§iÒu 410. Thùc hiÖn hîp ®ång ®¬n vô
§èi víi hîp ®ång ®¬n vô, bªn cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®óng nh
®· tho¶ thuËn; chØ ®îc thùc hiÖn tríc hoÆc sau thêi h¹n, nÕu ®îc bªn cã quyÒn
®ång ý.
§iÒu 411. Thùc hiÖn hîp ®ång song vô
1- §èi víi hîp ®ång song vô, khi c¸c bªn ®· tho¶ thuËn thêi h¹n thùc hiÖn nghÜa
vô, th× mçi bªn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh khi ®Õn thêi h¹n; kh«ng ®îc ho·n
thùc hiÖn víi lý do bªn kia cha thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi m×nh, trõ trêng hîp quy
®Þnh t¹i §iÒu 413 cña Bé luËt nµy.
2- Trong trêng hîp c¸c bªn kh«ng tho¶ thuËn bªn nµo thùc hiÖn nghÜa vô tríc,
th× c¸c bªn ph¶i ®ång thêi thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi nhau.
§iÒu 412. QuyÒn ho·n thùc hiÖn nghÜa vô trong hîp ®ång song vô
Bªn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tríc cã quyÒn ho·n thùc hiÖn nghÜa vô, nÕu tµi
s¶n cña bªn kia bÞ gi¶m sót nghiªm träng ®Õn møc kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc nghÜa
vô nh ®· cam kÕt cho ®Õn khi bªn kia cã kh¶ n¨ng thùc hiÖn ®îc nghÜa vô hoÆc cã
ngêi b¶o l·nh.
§iÒu 413. NghÜa vô kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc do lçi cña mét bªn
Khi mét bªn kh«ng thùc hiÖn ®îc nghÜa vô cña m×nh do lçi cña bªn kia, th× cã
quyÒn yªu cÇu bªn kia vÉn ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi m×nh hoÆc huû bá hîp
®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
 82

§iÒu 414. Thùc hiÖn hîp ®ång v× lîi Ých cña ngêi thø ba
Khi thùc hiÖn hîp ®ång v× lîi Ých cña ngêi thø ba, th× ngêi thø ba cã quyÒn
trùc tiÕp yªu cÇu bªn cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi m×nh; nÕu c¸c
bªn cã tranh chÊp vÒ viÖc thùc hiÖn hîp ®ång, th× ngêi thø ba kh«ng cã quyÒn yªu
cÇu thùc hiÖn nghÜa vô cho ®Õn khi tranh chÊp ®îc gi¶i quyÕt.
Bªn cã quyÒn còng cã thÓ yªu cÇu bªn cã nghÜa vô thùc hiÖn hîp ®ång v× lîi
Ých cña ngêi thø ba.
§iÒu 415. QuyÒn tõ chèi cña ngêi thø ba
Trong trêng hîp ngêi thø ba tõ chèi lîi Ých cña m×nh tríc khi bªn cã nghÜa vô
thùc hiÖn nghÜa vô, th× bªn cã nghÜa vô kh«ng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô, nhng ph¶i
b¸o cho bªn cã quyÒn vµ hîp ®ång ®îc coi lµ bÞ huû bá, c¸c bªn ph¶i hoµn tr¶ cho
nhau nh÷ng g× ®· nhËn; nÕu ngêi thø ba tõ chèi lîi Ých cña m×nh sau khi bªn cã
nghÜa vô ®· thùc hiÖn nghÜa vô, th× nghÜa vô ®îc xem lµ ®· hoµn thµnh vµ bªn
cã quyÒn vÉn ph¶i thùc hiÖn cam kÕt ®èi víi bªn cã nghÜa vô.
§iÒu 416. Kh«ng ®îc söa ®æi hoÆc huû bá hîp ®ång v× lîi Ých cña ngêi thø
ba
Khi ngêi thø ba ®· ®ång ý hëng lîi Ých, th× dï hîp ®ång cha ®îc thùc hiÖn, c¸c
bªn giao kÕt hîp ®ång còng kh«ng ®îc söa ®æi hoÆc huû bá hîp ®ång, trõ trêng hîp
®îc ngêi thø ba ®ång ý.

III- SöA ®æI, CHÊM DøT HîP ®åNG D©N Sù

§iÒu 417. Söa ®æi hîp ®ång d©n sù

1-C¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn söa ®æi hîp ®ång vµ gi¶i quyÕt hËu qu¶ cña viÖc
söa ®æi, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
2- Trong trêng hîp hîp ®ång ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã chøng nhËn cña C«ng
chøng nhµ níc, ®îc chøng thùc, ®¨ng ký hoÆc cho phÐp, th× viÖc söa ®æi hîp ®ång
còng ph¶i tu©n theo h×nh thøc ®ã.
§iÒu 418. ChÊm døt hîp ®ång d©n sù
Hîp ®ång d©n sù chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- Hîp ®ång ®· ®îc hoµn thµnh;
2- Theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn;
3- C¸ nh©n giao kÕt hîp ®ång chÕt, ph¸p nh©n hoÆc c¸c chñ thÓ kh¸c chÊm
døt mµ hîp ®ång ph¶i do chÝnh c¸ nh©n, ph¸p nh©n hoÆc c¸c chñ thÓ ®ã thùc
hiÖn;
4- Hîp ®ång bÞ huû bá, bÞ ®×nh chØ;
5- Hîp ®ång kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc do ®èi tîng cña hîp ®ång kh«ng cßn vµ
c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn thay thÕ ®èi tîng kh¸c hoÆc båi thêng thiÖt h¹i;
6- C¸c trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 419. Huû bá hîp ®ång
 83

1- Mét bªn cã quyÒn huû bá hîp ®ång vµ kh«ng ph¶i båi thêng thiÖt h¹i khi bªn
kia vi ph¹m hîp ®ång lµ ®iÒu kiÖn huû bá mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt
cã quy ®Þnh.
2- Bªn huû bá hîp ®ång ph¶i th«ng b¸o ngay cho bªn kia biÕt vÒ viÖc huû bá;
nÕu kh«ng th«ng b¸o mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn kia, th× bªn huû bá hîp ®ång ph¶i båi
thêng.
3- Khi hîp ®ång bÞ huû bá, th× hîp ®ång kh«ng cã hiÖu lùc tõ thêi ®iÓm giao
kÕt vµ c¸c bªn ph¶i hoµn tr¶ cho nhau tµi s¶n ®· nhËn; nÕu kh«ng hoµn tr¶ ®îc
b»ng hiÖn vËt, th× ph¶i tr¶ b»ng tiÒn.
4- Bªn cã lçi trong viÖc hîp ®ång bÞ huû bá ph¶i båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 420. §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång
1- Mét bªn cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång vµ kh«ng ph¶i
båi thêng thiÖt h¹i khi bªn kia vi ph¹m hîp ®ång lµ ®iÒu kiÖn ®×nh chØ mµ c¸c bªn
®· tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh. Bªn vi ph¹m hîp ®ång ph¶i båi thêng
thiÖt h¹i.
2- Bªn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång ph¶i th«ng b¸o ngay cho bªn
kia biÕt vÒ viÖc ®×nh chØ hîp ®ång; nÕu kh«ng th«ng b¸o mµ g©y thiÖt h¹i, th×
ph¶i båi thêng.
3- Khi hîp ®ång bÞ ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn, th× hîp ®ång chÊm døt
tõ thêi ®iÓm bªn kia nhËn ®îc th«ng b¸o ®×nh chØ. C¸c bªn kh«ng ph¶i tiÕp tôc
thùc hiÖn nghÜa vô. Bªn ®· thùc hiÖn nghÜa vô cã quyÒn yªu cÇu bªn kia thanh
to¸n.

CH¬NG II
HîP ®åNG D©N Sù TH«NG DôNG
MôC 1
HîP ®åNG MUA B¸N TµI S¶N
I- QUY ®ÞNH CHUNG VÒ HîP ®åNG MUA B¸N TµI S¶N

§iÒu 421. Hîp ®ång mua b¸n tµi s¶n

Hîp ®ång mua b¸n tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn b¸n cã
nghÜa vô giao tµi s¶n vµ chuyÓn quyÒn së h÷u tµi s¶n ®ã cho bªn mua vµ nhËn
tiÒn, cßn bªn mua cã nghÜa vô nhËn tµi s¶n vµ tr¶ tiÒn cho bªn b¸n.
§iÒu 422. §èi tîng cña hîp ®ång mua b¸n
1- §èi tîng cña hîp ®ång mua b¸n cã thÓ lµ vËt vµ quyÒn tµi s¶n. VËt vµ
quyÒn tµi s¶n ph¶i cã thùc vµ ®îc phÐp giao dÞch.
2- Trong trêng hîp ®èi tîng cña hîp ®ång mua b¸n lµ vËt, th× vËt ph¶i ®îc x¸c
®Þnh b»ng gi¸ trÞ sö dông, chñng lo¹i, sè lîng vµ chÊt lîng.
3- Trong trêng hîp ®èi tîng cña hîp ®ång mua b¸n lµ quyÒn tµi s¶n, th× ph¶i cã
giÊy tê hoÆc c¸c b»ng chøng kh¸c chøng minh quyÒn ®ã thuéc së h÷u cña bªn b¸n.
§iÒu 423. ChÊt lîng cña vËt mua b¸n
1- ChÊt lîng cña vËt mua b¸n do c¸c bªn tho¶ thuËn.
 84

2- Trong trêng hîp chÊt lîng cña vËt ®· ®îc ®¨ng ký hoÆc ®îc c¬ quan nhµ níc
cã thÈm quyÒn quy ®Þnh, th× chÊt lîng cña vËt ®îc x¸c ®Þnh theo c¸c tiªu chuÈn ®·
®¨ng ký hoÆc theo quy ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
3- Khi c¸c bªn kh«ng cã tho¶ thuËn vµ ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh vÒ chÊt l-
îng, th× chÊt lîng cña vËt mua b¸n ®îc x¸c ®Þnh theo môc ®Ých sö dông vµ chÊt l-
îng trung b×nh cña vËt cïng lo¹i.
§iÒu 424. Gi¸ c¶ vµ ph¬ng thøc thanh to¸n
1- Gi¸ c¶ do c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc do ngêi thø ba x¸c ®Þnh theo yªu cÇu cña
c¸c bªn.
§èi víi tµi s¶n mµ Nhµ níc cã quy ®Þnh vÒ khung gi¸, th× c¸c bªn tho¶ thuËn
gi¸ trong ph¹m vi khung gi¸ ®ã.
Trong trêng hîp c¸c bªn tho¶ thuËn thanh to¸n theo gi¸ thÞ trêng, th× gi¸ ®îc x¸c
®Þnh t¹i ®Þa ®iÓm vµ thêi ®iÓm thanh to¸n.
2- C¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn ¸p dông hÖ sè trît gi¸ khi cã biÕn ®éng vÒ gi¸.
3- Ph¬ng thøc thanh to¸n do c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt.
§iÒu 425. Thêi h¹n thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n
1- Thêi h¹n thùc hiÖn hîp ®ång mua b¸n do c¸c bªn tho¶ thuËn.
Bªn b¸n ph¶i giao tµi s¶n cho bªn mua ®óng thêi h¹n ®· tho¶ thuËn; bªn b¸n chØ
®îc giao tµi s¶n tríc thêi h¹n, nÕu ®îc bªn mua ®ång ý.
2- Khi c¸c bªn kh«ng tho¶ thuËn thêi h¹n giao tµi s¶n, th× bªn mua cã quyÒn yªu
cÇu bªn b¸n giao tµi s¶n vµ bªn b¸n còng cã quyÒn yªu cÇu bªn mua nhËn tµi s¶n bÊt
cø lóc nµo, nhng ph¶i b¸o tríc cho nhau trong mét thêi gian hîp lý, nÕu kh«ng cã tho¶
thuËn kh¸c.
3- Khi c¸c bªn kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n thanh to¸n, th× bªn mua ph¶i
thanh to¸n ngay khi nhËn tµi s¶n.
§iÒu 426. §Þa ®iÓm giao tµi s¶n
C¸c bªn tho¶ thuËn vÒ ®Þa ®iÓm giao tµi s¶n; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn, th×
¸p dông quy ®Þnh t¹i §iÒu 289 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 427. Ph¬ng thøc giao tµi s¶n
Tµi s¶n ®îc giao theo ph¬ng thøc do c¸c bªn tho¶ thuËn tuú theo tÝnh chÊt vµ
®èi tîng cña hîp ®ång; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ ph¬ng thøc giao tµi s¶n, th× tµi
s¶n do bªn b¸n giao mét lÇn, giao trùc tiÕp cho bªn mua.
§iÒu 428. Tr¸ch nhiÖm do giao vËt kh«ng ®óng sè lîng
1- Trong trêng hîp bªn b¸n giao vËt víi sè lîng nhiÒu h¬n sè lîng ®· tho¶ thuËn,
th× bªn mua cã quyÒn kh«ng nhËn phÇn d«i ra; nÕu nhËn, th× ph¶i thanh to¸n theo
gi¸ tho¶ thuËn ®èi víi phÇn d«i ra.
2- Trong trêng hîp bªn b¸n giao Ýt h¬n sè lîng ®· tho¶ thuËn, th× bªn mua cã
mét trong c¸c quyÒn sau ®©y:
a) Huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i;
b) NhËn phÇn ®· giao vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i;
 85

c) NhËn phÇn ®· giao vµ ®Þnh thêi h¹n ®Ó bªn b¸n giao tiÕp phÇn cßn thiÕu.
§iÒu 429. Tr¸ch nhiÖm do giao vËt kh«ng ®ång bé
1- Trong trêng hîp vËt ®îc giao kh«ng ®ång bé lµm cho môc ®Ých sö dông
cña vËt kh«ng ®¹t ®îc, th× bªn mua cã mét trong c¸c quyÒn sau ®©y:
a) Huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i;
b) NhËn vµ yªu cÇu bªn b¸n giao tiÕp phÇn hoÆc bé phËn cßn thiÕu, yªu cÇu
båi thêng thiÖt h¹i vµ ho·n thanh to¸n phÇn hoÆc bé phËn ®· nhËn cho ®Õn khi vËt
®îc giao ®ång bé.
2- Trong trêng hîp bªn mua ®· tr¶ tiÒn nhng cha nhËn vËt do giao kh«ng ®ång
bé, th× ®îc tr¶ l·i ®èi víi sè tiÒn ®· tr¶ theo l·i suÊt nî qu¸ h¹n do Ng©n hµng nhµ n -
íc quy ®Þnh vµ yªu cÇu bªn b¸n ph¶i båi thêng thiÖt h¹i do giao vËt kh«ng ®ång bé,
kÓ tõ thêi ®iÓm ph¶i thùc hiÖn hîp ®ång cho ®Õn khi vËt ®îc giao ®ång bé.
§iÒu 430. Tr¸ch nhiÖm giao vËt kh«ng ®óng chñng lo¹i
Trong trêng hîp vËt ®îc giao kh«ng ®óng chñng lo¹i, th× bªn mua cã mét trong
c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i;
2- NhËn vµ thanh to¸n theo gi¸ do c¸c bªn tho¶ thuËn;
3- Yªu cÇu giao ®óng chñng lo¹i vµ båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 431. NghÜa vô tr¶ tiÒn
1- Bªn mua ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn vµo thêi ®iÓm vµ t¹i ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn.
2- Bªn mua ph¶i tr¶ l·i, kÓ tõ ngµy chËm tr¶ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu
313 cña Bé luËt nµy, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh
kh¸c.
§iÒu 432. Thêi ®iÓm chuyÓn quyÒn së h÷u
1- QuyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n mua b¸n ®îc chuyÓn cho bªn mua, kÓ tõ thêi
®iÓm bªn mua nhËn tµi s¶n, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt kh«ng cã
quy ®Þnh kh¸c.
2- §èi víi hîp ®ång mua b¸n tµi s¶n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh tµi s¶n ®ã ph¶i
®¨ng ký quyÒn së h÷u, th× quyÒn së h÷u ®îc chuyÓn cho bªn mua, kÓ tõ thêi ®iÓm
hoµn thµnh thñ tôc ®¨ng ký quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®ã.
§iÒu 433. Thêi ®iÓm chÞu rñi ro
1- Bªn b¸n chÞu rñi ro ®èi víi tµi s¶n mua b¸n cho ®Õn khi tµi s¶n ®îc giao cho
bªn mua, cßn bªn mua chÞu rñi ro ®èi víi tµi s¶n mua b¸n, kÓ tõ khi nhËn tµi s¶n,
nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- §èi víi hîp ®ång mua b¸n tµi s¶n mµ ph¸p luËt quy ®Þnh tµi s¶n ®ã ph¶i
®¨ng ký quyÒn së h÷u, th× bªn b¸n chÞu rñi ro cho ®Õn khi hoµn thµnh thñ tôc ®¨ng
ký, bªn mua chÞu rñi ro, kÓ tõ thêi ®iÓm hoµn thµnh thñ tôc ®¨ng ký, kÓ c¶ khi bªn
mua cha nhËn tµi s¶n, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 434. Chi phÝ vËn chuyÓn vµ chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn
quyÒn së h÷u
 86

Trong trêng hîp kh«ng cã tho¶ thuËn vµ ph¸p luËt kh«ng quy ®Þnh vÒ chi phÝ
vËn chuyÓn vµ chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u, th× bªn b¸n ph¶i
chÞu chi phÝ vÒ vËn chuyÓn ®Õn ®Þa ®iÓm thùc hiÖn nghÜa vô vµ chi phÝ liªn
quan ®Õn viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u.
§iÒu 435. NghÜa vô cung cÊp th«ng tin vµ híng dÉn c¸ch sö dông
Bªn b¸n cã nghÜa vô cung cÊp cho bªn mua th«ng tin cÇn thiÕt vÒ tµi s¶n mua
b¸n vµ híng dÉn c¸ch sö dông tµi s¶n ®ã; nÕu bªn b¸n kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô
nµy, th× bªn mua cã quyÒn yªu cÇu bªn b¸n ph¶i thùc hiÖn vµ nÕu bªn b¸n vÉn
kh«ng thùc hiÖn, th× bªn mua cã quyÒn huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt
h¹i.
§iÒu 436. B¶o ®¶m quyÒn së h÷u cña bªn mua ®èi víi tµi s¶n mua
1- Bªn b¸n cã nghÜa vô b¶o ®¶m quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n ®· b¸n cho bªn
mua kh«ng bÞ ngêi thø ba tranh chÊp.
2- Trong trêng hîp tµi s¶n bÞ ngêi thø ba tranh chÊp, th× bªn b¸n ph¶i ®øng vÒ
phÝa bªn mua ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cña bªn mua; nÕu ngêi thø ba cã quyÒn së h÷u
mét phÇn hoÆc toµn bé tµi s¶n mua b¸n, th× bªn mua cã quyÒn huû bá hîp ®ång vµ
yªu cÇu bªn b¸n båi thêng thiÖt h¹i.
Trong trêng hîp bªn mua biÕt hoÆc ph¶i biÕt tµi s¶n mua b¸n thuéc së h÷u cña
ngêi thø ba mµ vÉn mua, th× ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n cho chñ së h÷u vµ kh«ng cã quyÒn
yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 437. B¶o ®¶m chÊt lîng vËt mua b¸n
1- Bªn b¸n ph¶i b¶o ®¶m gi¸ trÞ sö dông hoÆc c¸c ®Æc tÝnh cña vËt mua b¸n;
nÕu sau khi mua mµ bªn mua ph¸t hiÖn khuyÕt tËt lµm mÊt gi¸ trÞ hoÆc gi¶m sót
gi¸ trÞ sö dông cña vËt ®· mua, th× ph¶i b¸o ngay khi ph¸t hiÖn ra khuyÕt tËt vµ cã
quyÒn yªu cÇu bªn b¸n söa ch÷a, ®æi vËt cã khuyÕt tËt, gi¶m gi¸ vµ båi thêng thiÖt
h¹i, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Bªn b¸n ph¶i b¶o ®¶m vËt b¸n phï hîp víi sù m« t¶ trªn bao b×, nh·n hiÖu
hµng ho¸ hoÆc phï hîp víi mÉu mµ bªn mua ®· lùa chän.
3- Bªn b¸n kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ khuyÕt tËt cña vËt trong c¸c trêng hîp
sau ®©y:
a) KhuyÕt tËt mµ bªn mua ®· biÕt hoÆc ph¶i biÕt khi mua;
b) VËt b¸n ®Êu gi¸, vËt b¸n ë cöa hµng ®å cò;
c) Bªn mua cã lçi g©y ra khuyÕt tËt cña vËt.
§iÒu 438. NghÜa vô b¶o hµnh
Bªn b¸n cã nghÜa vô b¶o hµnh ®èi víi vËt mua b¸n trong mét thêi h¹n, gäi lµ
thêi h¹n b¶o hµnh, nÕu viÖc b¶o hµnh do c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy
®Þnh.
Thêi h¹n b¶o hµnh ®îc tÝnh kÓ tõ thêi ®iÓm bªn mua cã nghÜa vô ph¶i nhËn
vËt.
§iÒu 439. QuyÒn yªu cÇu b¶o hµnh
 87

Trong thêi h¹n b¶o hµnh nÕu bªn mua ph¸t hiÖn ®îc khuyÕt tËt cña vËt mua
b¸n, th× cã quyÒn yªu cÇu bªn b¸n söa ch÷a kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn, gi¶m gi¸, ®æi vËt cã
khuyÕt tËt lÊy vËt kh¸c hoÆc tr¶ l¹i vËt vµ lÊy l¹i tiÒn.
§iÒu 440. Söa ch÷a vËt trong thêi h¹n b¶o hµnh
1- Bªn b¸n ph¶i söa ch÷a vËt vµ b¶o ®¶m vËt cã ®ñ c¸c tiªu chuÈn chÊt lîng
hoÆc cã ®ñ c¸c ®Æc tÝnh ®· cam kÕt.
2- Bªn b¸n chÞu chi phÝ vÒ söa ch÷a vµ vËn chuyÓn vËt ®Õn n¬i söa ch÷a vµ
tõ n¬i söa ch÷a ®Õn n¬i c tró hoÆc trô së cña bªn mua.
3- Bªn mua cã quyÒn yªu cÇu bªn b¸n hoµn thµnh viÖc söa ch÷a trong thêi h¹n
do c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc trong mét thêi gian hîp lý; nÕu bªn b¸n kh«ng thÓ söa
ch÷a ®îc hoÆc kh«ng thÓ hoµn thµnh viÖc söa ch÷a trong thêi h¹n ®ã, th× bªn mua
cã quyÒn yªu cÇu gi¶m gi¸, ®æi vËt cã khuyÕt tËt lÊy vËt kh¸c hoÆc tr¶ l¹i vËt vµ
lÊy l¹i tiÒn.
§iÒu 441. Båi thêng thiÖt h¹i trong thêi h¹n b¶o hµnh
1- Ngoµi viÖc yªu cÇu thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o hµnh, bªn mua cã quyÒn
yªu cÇu bªn b¸n båi thêng thiÖt h¹i do khuyÕt tËt vÒ kü thuËt cña vËt g©y ra trong
thêi h¹n b¶o hµnh.
2- Bªn b¸n kh«ng ph¶i båi thêng thiÖt h¹i, nÕu chøng minh ®îc thiÖt h¹i x¶y ra
do lçi cña bªn mua. Bªn b¸n ®îc gi¶m møc båi thêng thiÖt h¹i, nÕu bªn mua kh«ng ¸p
dông c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt mµ kh¶ n¨ng cho phÐp nh»m ng¨n chÆn, h¹n chÕ
thiÖt h¹i.
§iÒu 442. Mua b¸n quyÒn tµi s¶n
1- Trong trêng hîp mua b¸n quyÒn tµi s¶n, th× bªn b¸n ph¶i chuyÓn giÊy tê vµ
lµm thñ tôc chuyÓn giao quyÒn së h÷u cho bªn mua, cßn bªn mua ph¶i tr¶ tiÒn cho
bªn b¸n.
2- Trong trêng hîp quyÒn tµi s¶n lµ quyÒn ®ßi nî vµ bªn b¸n cam kÕt b¶o ®¶m
kh¶ n¨ng thanh to¸n cña ngêi m¾c nî, th× bªn b¸n ph¶i liªn ®íi chÞu tr¸ch nhiÖm
thanh to¸n, nÕu khi ®Õn h¹n mµ ngêi m¾c nî kh«ng tr¶.
3- Thêi ®iÓm chuyÓn giao quyÒn së h÷u ®èi víi quyÒn tµi s¶n lµ thêi ®iÓm
bªn mua nhËn ®îc giÊy tê x¸c nhËn vÒ quyÒn së h÷u ®èi víi quyÒn vÒ tµi s¶n ®ã
hoÆc tõ thêi ®iÓm ®¨ng ký viÖc chuyÓn giao quyÒn së h÷u, nÕu ph¸p luËt cã quy
®Þnh.

II- HîP ®åNG MUA B¸N NHµ

1- HîP ®åNG MUA B¸N NHµ ë

§iÒu 443. H×nh thøc hîp ®ång mua b¸n nhµ ë

Hîp ®ång mua b¸n nhµ ë ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã chøng nhËn cña C«ng
chøng nhµ níc hoÆc chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn.
§iÒu 444. Thñ tôc mua b¸n nhµ ë
C¸c bªn ph¶i ®¨ng ký tríc b¹ sang tªn nhµ ë t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
QuyÒn së h÷u nhµ ë ®îc chuyÓn cho bªn mua, kÓ tõ thêi ®iÓm ®¨ng ký quyÒn së
h÷u.
 88

§iÒu 445. B¸n nhµ ë thuéc quyÒn së h÷u chung

ViÖc b¸n nhµ ë thuéc quyÒn së h÷u chung hîp nhÊt cña nhiÒu ngêi ph¶i ®îc sù
®ång ý b»ng v¨n b¶n cña tÊt c¶ c¸c chñ së h÷u.
ViÖc b¸n nhµ ë thuéc së h÷u chung theo phÇn kh«ng ®îc lµm ¶nh hëng ®Õn
quyÒn, lîi Ých cña c¸c chñ së h÷u chung kh¸c. C¸c chñ së h÷u chung kh¸c cã quyÒn
®îc u tiªn mua theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 237 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 446. B¸n nhµ ë ®ang cho thuª
Trong trêng hîp b¸n nhµ ë ®ang cho thuª, th× bªn thuª ®îc u tiªn mua, nÕu cha
cã chç ë kh¸c vµ ®· thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô cña ngêi thuª nhµ.
Chñ së h÷u nhµ ë ®ang cho thuª th«ng b¸o vÒ c¸c ®iÒu kiÖn b¸n cho bªn thuª
biÕt tríc Ýt nhÊt ba th¸ng, kÓ tõ thêi ®iÓm bªn thuª nhËn ®îc th«ng b¸o cho tíi thêi
®iÓm b¸n. Chñ së h÷u cã quyÒn b¸n nhµ ë cho ngêi kh¸c, nÕu bªn thuª khíc tõ mua
hoÆc ®· hÕt h¹n th«ng b¸o mua mµ bªn thuª kh«ng tr¶ lêi.
§iÒu 447. NghÜa vô cña bªn b¸n nhµ ë
Bªn b¸n nhµ ë cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Th«ng b¸o cho bªn mua vÒ c¸c h¹n chÕ quyÒn së h÷u ®èi víi nhµ mua b¸n,
nÕu cã;
2- B¶o qu¶n nhµ ë ®· b¸n trong thêi gian cha giao nhµ ë cho bªn mua;
3- Giao nhµ ë ®óng t×nh tr¹ng ®· ghi trong hîp ®ång kÌm theo hå s¬ vÒ nhµ
cho bªn mua;
4- Thùc hiÖn ®óng c¸c thñ tôc mua b¸n nhµ ë theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 444 cña
Bé luËt nµy;
5- Nép thuÕ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 448. QuyÒn cña bªn b¸n nhµ ë
Bªn b¸n nhµ ë cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn mua nhËn nhµ ®óng thêi h¹n ®· tho¶ thuËn;
2- Yªu cÇu bªn mua tr¶ tiÒn ®óng thêi h¹n theo ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn;
3- Yªu cÇu bªn mua hoµn thµnh c¸c thñ tôc mua b¸n nhµ ë trong thêi h¹n tho¶
thuËn;
4- Kh«ng giao nhµ khi cha nhËn ®ñ tiÒn nhµ nh ®· tho¶ thuËn.
§iÒu 449. NghÜa vô cña bªn mua nhµ ë
Bªn mua nhµ ë cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Tr¶ ®ñ tiÒn mua nhµ ®óng thêi h¹n, theo ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn; nÕu
hîp ®ång kh«ng quy ®Þnh thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm tr¶ tiÒn, th× bªn mua ph¶i tr¶ vµo
thêi ®iÓm bªn b¸n giao nhµ vµ t¹i n¬i cã nhµ ®em b¸n;
2- NhËn nhµ ®óng thêi h¹n ®· tho¶ thuËn;
3- Trong trêng hîp mua nhµ ®ang cho thuª, th× ph¶i b¶o ®¶m quyÒn, lîi Ých
cña ngêi thuª nh tho¶ thuËn trong hîp ®ång thuª khi thêi h¹n thuª cßn hiÖu lùc;
 89

4- Thùc hiÖn ®óng c¸c thñ tôc mua b¸n nhµ ë theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 444 cña
Bé luËt nµy.
§iÒu 450. QuyÒn cña bªn mua nhµ ë
Bªn mua nhµ ë cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §îc nhËn nhµ kÌm theo hå s¬ vÒ nhµ theo ®óng t×nh tr¹ng ®· quy ®Þnh
trong hîp ®ång;
2- Yªu cÇu bªn b¸n hoµn thµnh c¸c thñ tôc mua b¸n nhµ ë trong thêi h¹n tho¶
thuËn;
3- Yªu cÇu bªn b¸n giao nhµ ®óng thêi h¹n, nÕu kh«ng giao hoÆc chËm giao
nhµ, th× ph¶i båi thêng thiÖt h¹i.

2- HîP ®åNG MUA B¸N NHµ ®Ó Sö DôNG VµO MôC ®ÝCH KH¸C

§iÒu 451. Mua nhµ ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kh¸c

Trong trêng hîp ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c, th× c¸c quy ®Þnh t¹i c¸c
®iÒu tõ §iÒu 443 ®Õn §iÒu 450 cña Bé luËt nµy còng ®îc ¸p dông ®èi víi viÖc
mua nhµ sö dông vµo c¸c môc ®Ých kh¸c kh«ng ph¶i lµ mua nhµ ë, trõ quyÒn u tiªn
mua quy ®Þnh t¹i §iÒu 446 cña Bé luËt nµy.

III- MéT Sè QUY ®ÞNH RIªNG VÒ MUA B¸N TµI S¶N

§iÒu 452. B¸n ®Êu gi¸

1- Tµi s¶n cã thÓ ®îc ®em b¸n ®Êu gi¸ theo ý muèn cña chñ së h÷u hoÆc ph¸p
luËt cã quy ®Þnh.
Tµi s¶n chung ®em b¸n ®Êu gi¸ ph¶i cã sù ®ång ý cña c¸c chñ së h÷u chung,
trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
2- Ngêi b¸n ®Êu gi¸ lµ c¬ quan, tæ chøc do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 453. Th«ng b¸o b¸n ®Êu gi¸
1- Ngêi b¸n ®Êu gi¸ ph¶i th«ng b¸o c«ng khai t¹i n¬i b¸n ®Êu gi¸ vµ trªn ph¬ng
tiÖn th«ng tin ®¹i chóng vÒ thêi gian, ®Þa ®iÓm, sè lîng, chÊt lîng vµ danh môc c¸c
tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸ chËm nhÊt lµ b¶y ngµy ®èi víi ®éng s¶n, ba m¬i ngµy ®èi víi
bÊt ®éng s¶n tríc ngµy b¸n ®Êu gi¸, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
2- Chñ së h÷u vµ nh÷ng ngêi cã liªn quan ®Õn tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸ ph¶i ®îc
th«ng b¸o vÒ viÖc b¸n ®Êu gi¸ ®Ó tham gia ®Þnh gi¸ khëi ®iÓm, trõ trêng hîp cã
tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 454. Thùc hiÖn b¸n ®Êu gi¸
1- Khi b¸n ®Êu gi¸, ngêi b¸n ®Êu gi¸ c«ng bè gi¸ b¸n khëi ®iÓm.
2- Ngêi tr¶ gi¸ cao nhÊt vµ Ýt nhÊt b»ng gi¸ khëi ®iÓm lµ ngêi ®îc mua tµi
s¶n b¸n ®Êu gi¸ vµ ®îc coi lµ ®· chÊp nhËn giao kÕt hîp ®ång.
3- ViÖc b¸n ®Êu gi¸ ®îc lËp thµnh v¨n b¶n vµ cã ch÷ ký cña ngêi mua, ngêi
b¸n vµ hai ngêi chøng kiÕn.
 90

4- Thêi h¹n giao tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸, thêi h¹n vµ ph¬ng thøc thanh to¸n ®îc thùc
hiÖn theo quy chÕ b¸n ®Êu gi¸.
5- Ngêi b¸n ®Êu gi¸ kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ gi¸ trÞ, chÊt lîng cña tµi s¶n
b¸n ®Êu gi¸.
6- Trong trêng hîp gi¸ mua cao nhÊt ®îc c«ng bè thÊp h¬n so víi gi¸ khëi
®iÓm, th× cuéc b¸n ®Êu gi¸ xem nh kh«ng thµnh.
7- Trong trêng hîp cuéc b¸n ®Êu gi¸ lÇn thø nhÊt kh«ng thµnh, th× tæ chøc b¸n
®Êu gi¸ lÇn thø hai.

CHÝNH PHñ BAN HµNH QUY CHÕ B¸N ®ÊU GI¸.

§iÒu 455. B¸n ®Êu gi¸ bÊt ®éng s¶n

1- ViÖc b¸n ®Êu gi¸ bÊt ®éng s¶n ®îc thùc hiÖn t¹i ®Þa ph¬ng n¬i cã bÊt
®éng s¶n hoÆc n¬i do c¬ quan, tæ chøc b¸n ®Êu gi¸ x¸c ®Þnh.
2- Sau khi cã th«ng b¸o vÒ viÖc b¸n ®Êu gi¸ bÊt ®éng s¶n, nh÷ng ngêi muèn
mua ph¶i ®¨ng ký mua vµ ph¶i nép mét kho¶n tiÒn ®Æt tríc. Trong trêng hîp mua ®-
îc tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸, th× kho¶n tiÒn ®Æt tríc ®îc trõ vµo gi¸ mua; nÕu ngêi mua tõ
chèi mua, th× kh«ng ®îc hoµn tr¶ kho¶n tiÒn ®ã.
Ngêi b¸n ®Êu gi¸ ph¶i hoµn tr¶ kho¶n tiÒn ®Æt tríc cho nh÷ng ngêi kh¸c ®·
®¨ng ký mµ kh«ng mua ®îc tµi s¶n b¸n ®Êu gi¸.
Danh s¸ch nh÷ng ngêi ®¨ng ký mua ®îc c«ng bè c«ng khai t¹i n¬i b¸n ®Êu gi¸.
3- ViÖc mua b¸n bÊt ®éng s¶n b¸n ®Êu gi¸ ®îc lËp thµnh v¨n b¶n cã chøng
nhËn cña C«ng chøng nhµ níc vµ ph¶i ®îc ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn.
§iÒu 456. Mua sau khi sö dông thö
1- C¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc bªn mua ®îc dïng thö vËt mua trong mét
thêi h¹n gäi lµ thêi h¹n dïng thö. Trong thêi h¹n dïng thö, bªn mua cã thÓ tr¶ lêi mua
hoÆc kh«ng mua; nÕu hÕt thêi h¹n dïng thö mµ bªn mua kh«ng tr¶ lêi, th× coi nh ®·
chÊp nhËn mua theo c¸c ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn tríc khi nhËn vËt dïng thö.
2- Trong thêi h¹n dïng thö, vËt vÉn thuéc së h÷u cña bªn b¸n. Bªn b¸n ph¶i chÞu
mäi rñi ro x¶y ra ®èi víi vËt, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c. Trong thêi h¹n dïng thö
vËt, bªn b¸n kh«ng ®îc b¸n, tÆng cho, cho thuª, trao ®æi, thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh
tµi s¶n khi bªn mua cha tr¶ lêi.
3- Trong trêng hîp bªn dïng thö tr¶ lêi kh«ng mua, th× ph¶i tr¶ l¹i vËt cho bªn
b¸n vµ ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho bªn b¸n, nÕu lµm mÊt m¸t, h háng vËt dïng thö.
Bªn dïng thö kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng hao mßn th«ng thêng do viÖc
dïng thö g©y ra vµ kh«ng ph¶i hoµn tr¶ hoa lîi do viÖc dïng thö mang l¹i.
§iÒu 457. Mua tr¶ chËm, tr¶ dÇn
1- C¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc bªn mua tr¶ chËm hoÆc tr¶ dÇn tiÒn
mua trong mét thêi h¹n sau khi nhËn vËt mua; bªn b¸n ®îc b¶o lu quyÒn së h÷u cña
m×nh ®èi víi vËt b¸n cho ®Õn khi bªn mua tr¶ ®ñ tiÒn, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn
kh¸c.
 91

2- Hîp ®ång mua tr¶ chËm hoÆc tr¶ dÇn ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n. Bªn mua
cã quyÒn sö dông vËt mua tr¶ chËm, tr¶ dÇn vµ ph¶i chÞu rñi ro trong thêi gian sö
dông, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 458. Chuéc l¹i tµi s¶n ®· b¸n
1- Bªn b¸n cã thÓ tho¶ thuËn víi bªn mua vÒ quyÒn chuéc l¹i tµi s¶n ®· b¸n sau
mét thêi h¹n gäi lµ thêi h¹n chuéc l¹i.
Thêi h¹n chuéc l¹i tµi s¶n do c¸c bªn tho¶ thuËn nhng kh«ng qu¸ mét n¨m ®èi víi
®éng s¶n vµ n¨m n¨m ®èi víi bÊt ®éng s¶n, kÓ tõ thêi ®iÓm giao tµi s¶n. Trong thêi
h¹n nµy bªn b¸n cã quyÒn chuéc l¹i bÊt cø lóc nµo, nhng ph¶i b¸o tríc cho bªn mua
trong mét thêi gian hîp lý. Gi¸ chuéc l¹i lµ gi¸ thÞ trêng t¹i thêi ®iÓm vµ ®Þa ®iÓm
chuéc l¹i, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Trong thêi h¹n chuéc l¹i, bªn mua kh«ng ®îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cho
thuª, thÕ chÊp, cÇm cè, b¶o l·nh tµi s¶n, ph¶i chÞu rñi ro ®èi víi tµi s¶n.

MôC 2
HîP ®åNG TRAO ®æI TµI S¶N

§iÒu 459. Hîp ®ång trao ®æi tµi s¶n

1- Hîp ®ång trao ®æi tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã c¸c bªn
giao tµi s¶n vµ chuyÓn quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n cho nhau.
2- Hîp ®ång trao ®æi tµi s¶n ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã chøng nhËn cña
C«ng chøng nhµ níc hoÆc chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn
hoÆc ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, nÕu ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
3- Trong trêng hîp mét bªn trao ®æi cho bªn kia tµi s¶n kh«ng thuéc quyÒn së
h÷u cña m×nh hoÆc kh«ng ®îc chñ së h÷u uû quyÒn, th× bªn kia cã quyÒn huû bá
hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
4- Mçi bªn ®Òu ®îc coi lµ ngêi b¸n ®èi víi tµi s¶n giao cho bªn kia vµ lµ ngêi
mua ®èi víi tµi s¶n nhËn vÒ. C¸c quy ®Þnh vÒ hîp ®ång mua b¸n tõ §iÒu 421 ®Õn
§iÒu 430 vµ tõ §iÒu 432 ®Õn §iÒu 441 cña Bé luËt nµy còng ®îc ¸p dông ®èi víi
hîp ®ång trao ®æi tµi s¶n.
§iÒu 460. Thanh to¸n gi¸ trÞ chªnh lÖch
Trong trêng hîp tµi s¶n trao ®æi chªnh lÖch vÒ gi¸ trÞ, th× c¸c bªn ph¶i thanh
to¸n cho nhau phÇn chªnh lÖch ®ã, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt
cã quy ®Þnh kh¸c.

MôC 3
HîP ®åNG TÆNG CHO TµI S¶N

§iÒu 461. Hîp ®ång tÆng cho tµi s¶n

Hîp ®ång tÆng cho lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn tÆng cho giao
tµi s¶n cña m×nh vµ chuyÓn quyÒn së h÷u cho bªn ®îc tÆng cho mµ kh«ng yªu cÇu
®Òn bï, cßn bªn ®îc tÆng cho ®ång ý nhËn.
§iÒu 462. TÆng cho ®éng s¶n
 92

Hîp ®ång tÆng cho ®éng s¶n cã hiÖu lùc khi bªn ®îc tÆng cho nhËn tµi s¶n.
§èi víi ®éng s¶n mµ ph¸p luËt cã quy ®Þnh ®¨ng ký quyÒn së h÷u, th× hîp ®ång
tÆng cho cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm hoµn thµnh thñ tôc ®¨ng ký.
§iÒu 463. TÆng cho bÊt ®éng s¶n
1- TÆng cho bÊt ®éng s¶n ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n cã chøng nhËn cña
C«ng chøng nhµ níc hoÆc cã chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn
vµ ph¶i ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, nÕu theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt bÊt ®éng s¶n ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u.
2- Hîp ®ång tÆng cho bÊt ®éng s¶n cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm ®¨ng ký;
nÕu bÊt ®éng s¶n kh«ng ph¶i ®¨ng ký quyÒn së h÷u, th× hîp ®ång tÆng cho
cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm nhËn tµi s¶n.
§iÒu 464. Tr¸ch nhiÖm do cè ý tÆng cho tµi s¶n kh«ng thuéc së h÷u cña
m×nh
Trong trêng hîp bªn tÆng cho cè ý tÆng cho tµi s¶n kh«ng thuéc së h÷u cña
m×nh mµ bªn ®îc tÆng cho kh«ng biÕt hoÆc kh«ng thÓ biÕt vÒ viÖc ®ã, th× bªn
tÆng cho ph¶i thanh to¸n chi phÝ ®Ó lµm t¨ng gi¸ trÞ cña tµi s¶n cho bªn ®îc tÆng
cho khi chñ së h÷u lÊy l¹i tµi s¶n.
§iÒu 465. NghÜa vô th«ng b¸o khuyÕt tËt cña tµi s¶n tÆng cho
Bªn tÆng cho cã nghÜa vô th«ng b¸o cho bªn ®îc tÆng cho khuyÕt tËt cña tµi
s¶n tÆng cho.
§iÒu 466. TÆng cho tµi s¶n cã ®iÒu kiÖn
1- Bªn tÆng cho cã thÓ yªu cÇu bªn ®îc tÆng cho thùc hiÖn mét hoÆc nhiÒu
nghÜa vô d©n sù tríc hoÆc sau khi tÆng cho. §iÒu kiÖn tÆng cho kh«ng ®îc tr¸i
ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi.
2- Trong trêng hîp ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tríc khi tÆng cho, nÕu bªn ®îc
tÆng cho ®· hoµn thµnh nghÜa vô mµ bªn tÆng cho kh«ng giao tµi s¶n, th× bªn
tÆng cho ph¶i thanh to¸n nghÜa vô mµ bªn ®îc tÆng cho ®· thùc hiÖn.
3- Trong trêng hîp ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô sau khi tÆng cho mµ bªn ®îc tÆng
cho kh«ng thùc hiÖn, th× bªn tÆng cho cã quyÒn ®ßi l¹i tµi s¶n vµ yªu cÇu båi thêng
thiÖt h¹i.

MôC 4
HîP ®åNG VAY TµI S¶N

§iÒu 467. Hîp ®ång vay tµi s¶n

Hîp ®ång vay tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn cho vay giao
cho bªn vay mét kho¶n tiÒn hoÆc vËt; khi ®Õn h¹n tr¶, bªn vay ph¶i hoµn tr¶ tiÒn
hoÆc vËt cïng lo¹i theo ®óng sè lîng, chÊt lîng vµ chØ ph¶i tr¶ l·i, nÕu cã tho¶
thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
§iÒu 468. H×nh thøc cña hîp ®ång vay tµi s¶n
 93

Hîp ®ång vay tµi s¶n cã thÓ ®îc giao kÕt b»ng lêi nãi hoÆc b»ng v¨n b¶n;
nÕu c¸c bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh hîp ®ång vay ph¶i ®îc lËp
thµnh v¨n b¶n, th× ph¶i tu©n theo h×nh thøc ®ã.
§iÒu 469. QuyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n vay
Bªn vay trë thµnh chñ së h÷u tµi s¶n vay kÓ tõ thêi ®iÓm nhËn tµi s¶n ®ã.
§iÒu 470. NghÜa vô cña bªn cho vay
Bªn cho vay cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Giao tµi s¶n cho bªn vay ®Çy ®ñ, ®óng chÊt lîng vµo thêi ®iÓm vµ t¹i ®Þa
®iÓm ®· tho¶ thuËn;
2- Båi thêng thiÖt h¹i cho bªn vay, nÕu bªn cho vay biÕt tµi s¶n kh«ng b¶o ®¶m
chÊt lîng mµ kh«ng b¸o cho bªn vay biÕt, trõ trêng hîp bªn vay biÕt mµ vÉn nhËn tµi
s¶n ®ã;
3- Kh«ng ®îc yªu cÇu bªn vay tr¶ l¹i tµi s¶n tríc thêi h¹n, trõ trêng hîp quy ®Þnh
t¹i §iÒu 475 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 471. NghÜa vô tr¶ nî cña bªn vay
1- Bªn vay tµi s¶n lµ tiÒn, th× ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn khi ®Õn h¹n; nÕu tµi s¶n lµ
vËt, th× ph¶i tr¶ vËt cïng lo¹i ®óng sè lîng, chÊt lîng, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn
kh¸c.
2- Trong trêng hîp bªn vay kh«ng thÓ tr¶ vËt, th× cã thÓ tr¶ b»ng tiÒn theo trÞ
gi¸ cña vËt ®· vay t¹i ®Þa ®iÓm vµ thêi ®iÓm tr¶ nî, nÕu ®îc bªn cho vay ®ång ý.
3- §Þa ®iÓm tr¶ nî lµ n¬i c tró hoÆc n¬i ®Æt trô së cña bªn cho vay, trõ trêng
hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
4- Trong trêng hîp vay kh«ng cã l·i mµ khi ®Õn h¹n bªn vay kh«ng tr¶ nî hoÆc
tr¶ kh«ng ®Çy ®ñ, th× bªn vay ph¶i tr¶ l·i ®èi víi kho¶n nî chËm tr¶ theo l·i suÊt tiÕt
kiÖm cã kú h¹n cña Ng©n hµng nhµ níc t¬ng øng víi thêi h¹n chËm tr¶ t¹i thêi ®iÓm
tr¶ nî, nÕu cã tho¶ thuËn.
5- Trong trêng hîp vay cã l·i mµ khi ®Õn h¹n bªn vay kh«ng tr¶ hoÆc tr¶ kh«ng
®Çy ®ñ, th× bªn vay ph¶i tr¶ l·i trªn nî gèc vµ l·i theo l·i suÊt nî qu¸ h¹n cña Ng©n
hµng nhµ níc t¬ng øng víi thêi h¹n vay t¹i thêi ®iÓm tr¶ nî.
§iÒu 472. Sö dông tµi s¶n vay
C¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ viÖc tµi s¶n vay ph¶i ®îc sö dông ®óng môc
®Ých vay; bªn cho vay cã quyÒn kiÓm tra viÖc sö dông tµi s¶n vµ cã quyÒn ®ßi l¹i
tµi s¶n vay tríc thêi h¹n, nÕu ®· nh¾c nhë mµ bªn vay vÉn sö dông tµi s¶n tr¸i môc
®Ých.
§iÒu 473. L·i suÊt
1- L·i suÊt vay do c¸c bªn tho¶ thuËn nhng kh«ng ®îc vît qu¸ 50% cña l·i suÊt
cao nhÊt do Ng©n hµng nhµ níc quy ®Þnh ®èi víi lo¹i cho vay t¬ng øng.
2- Trong trêng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn vÒ viÖc tr¶ l·i trong viÖc vay, nhng
kh«ng x¸c ®Þnh râ l·i suÊt hoÆc cã tranh chÊp vÒ l·i suÊt, th× ¸p dông l·i suÊt tiÕt
kiÖm cã kú h¹n do Ng©n hµng nhµ níc quy ®Þnh t¬ng øng víi thêi h¹n vay t¹i thêi
®iÓm tr¶ nî.
 94

§iÒu 474. Thùc hiÖn hîp ®ång vay kh«ng kú h¹n

1- §èi víi hîp ®ång vay kh«ng kú h¹n vµ kh«ng cã l·i, th× bªn cho vay cã quyÒn
®ßi l¹i tµi s¶n vµ bªn vay còng cã quyÒn tr¶ nî vµo bÊt cø lóc nµo, nhng ph¶i b¸o cho
nhau biÕt tríc trong mét thêi gian hîp lý, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- §èi víi hîp ®ång vay kh«ng kú h¹n vµ cã l·i, th× bªn cho vay cã quyÒn ®ßi l¹i
tµi s¶n bÊt cø lóc nµo nhng ph¶i b¸o tríc cho bªn vay trong mét thêi gian hîp lý vµ ®îc
tr¶ l·i ®Õn thêi ®iÓm nhËn l¹i tµi s¶n, cßn bªn vay còng cã quyÒn tr¶ l¹i tµi s¶n bÊt
cø lóc nµo vµ chØ ph¶i tr¶ l·i cho ®Õn thêi ®iÓm tr¶ nî, nhng còng ph¶i b¸o tríc cho
bªn cho vay trong mét thêi gian hîp lý.
§iÒu 475. Thùc hiÖn hîp ®ång vay cã kú h¹n
1- §èi víi hîp ®ång vay cã kú h¹n vµ kh«ng cã l·i, th× bªn vay cã quyÒn tr¶ l¹i
tµi s¶n bÊt cø lóc nµo, nhng ph¶i b¸o tríc cho bªn cho vay trong mét thêi gian hîp lý,
cßn bªn cho vay chØ ®îc ®ßi l¹i tµi s¶n tríc kú h¹n, nÕu ®îc bªn vay ®ång ý.
2- §èi víi hîp ®ång vay cã kú h¹n vµ cã l·i, th× bªn vay cã quyÒn tr¶ l¹i tµi s¶n
tríc kú h¹n, nhng ph¶i tr¶ toµn bé l·i theo kú h¹n, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.

MôC 5
HîP ®åNG THUª TµI S¶N
I- QUY ®ÞNH CHUNG VÒ HîP ®åNG THUª TµI S¶N

§iÒu 476. Hîp ®ång thuª tµi s¶n

Hîp ®ång thuª tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn cho thuª giao
tµi s¶n cho bªn thuª ®Ó sö dông trong mét thêi h¹n, cßn bªn thuª ph¶i tr¶ tiÒn thuª.
§iÒu 477. H×nh thøc hîp ®ång thuª
Hîp ®ång thuª tµi s¶n ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã chøng nhËn cña C«ng
chøng nhµ níc hoÆc chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn, nÕu cã
tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
ViÖc thuª quyÒn sö dông ®Êt ®îc ¸p dông theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ §iÒu
714 ®Õn §iÒu 726 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 478. Gi¸ thuª
Gi¸ thuª tµi s¶n do c¸c bªn tho¶ thuËn.
Trong trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ khung gi¸ thuª, th× c¸c bªn chØ ®îc
tho¶ thuËn vÒ gi¸ thuª trong ph¹m vi khung gi¸ ®ã.
§iÒu 479. Thêi h¹n thuª
1- Thêi h¹n thuª do c¸c bªn tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn, th× ®îc x¸c
®Þnh theo môc ®Ých thuª.
2- Trong trêng hîp c¸c bªn kh«ng tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n thuª hoÆc thêi h¹n thuª
kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®îc theo môc ®Ých thuª, th× hîp ®ång thuª hÕt thêi h¹n khi bªn
thuª ®· ®¹t ®îc môc ®Ých thuª.
§iÒu 480. Cho thuª l¹i
 95

Bªn thuª cã quyÒn cho thuª l¹i tµi s¶n mµ m×nh ®· thuª, nÕu ®îc bªn cho thuª
®ång ý.
§iÒu 481. Giao tµi s¶n cho thuª
1- Bªn cho thuª ph¶i giao tµi s¶n cho bªn thuª ®óng sè lîng, chÊt lîng, chñng
lo¹i, t×nh tr¹ng vµ ®óng thêi ®iÓm, ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn vµ cung cÊp nh÷ng
th«ng tin cÇn thiÕt vÒ viÖc sö dông tµi s¶n ®ã.
2- Trong trêng hîp bªn cho thuª chËm giao tµi s¶n, th× bªn thuª cã thÓ gia h¹n
giao tµi s¶n hoÆc huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i; nÕu tµi s¶n thuª
kh«ng ®óng chÊt lîng nh tho¶ thuËn, th× bªn thuª cã quyÒn yªu cÇu bªn cho thuª söa
ch÷a, gi¶m gi¸ thuª hoÆc huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 482. NghÜa vô b¶o ®¶m gi¸ trÞ sö dông cña tµi s¶n cho thuª
1- Bªn cho thuª ph¶i b¶o ®¶m tµi s¶n cho thuª trong t×nh tr¹ng nh ®· tho¶
thuËn, phï hîp víi môc ®Ých thuª trong suèt thêi gian cho thuª; ph¶i söa ch÷a nh÷ng
h háng, khuyÕt tËt cña tµi s¶n cho thuª, trõ h háng nhá mµ theo tËp qu¸n bªn thuª ph¶i
tù söa ch÷a.
2- Trong trêng hîp tµi s¶n thuª bÞ gi¶m sót gi¸ trÞ sö dông mµ kh«ng do lçi cña
bªn thuª, th× bªn thuª cã quyÒn yªu cÇu bªn cho thuª:
a) Söa ch÷a tµi s¶n;
b) Gi¶m gi¸ thuª;
c) §æi tµi s¶n kh¸c hoÆc ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu
cÇu båi thêng thiÖt h¹i, nÕu tµi s¶n thuª kh«ng thÓ söa ch÷a ®îc mµ do ®ã môc
®Ých thuª kh«ng ®¹t ®îc hoÆc tµi s¶n thuª cã khuyÕt tËt mµ bªn thuª kh«ng biÕt.
3- Trong trêng hîp bªn cho thuª ®· ®îc th«ng b¸o mµ kh«ng söa ch÷a hoÆc söa
ch÷a kh«ng kÞp thêi, th× bªn thuª cã quyÒn tù söa ch÷a tµi s¶n thuª, nhng ph¶i b¸o
cho bªn cho thuª vµ cã quyÒn yªu cÇu bªn cho thuª thanh to¸n chi phÝ söa ch÷a.
§iÒu 483. NghÜa vô b¶o ®¶m quyÒn sö dông tµi s¶n cho bªn thuª
Bªn cho thuª ph¶i b¶o ®¶m quyÒn sö dông tµi s¶n æn ®Þnh cho bªn thuª.
Trong trêng hîp cã tranh chÊp vÒ quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n thuª mµ bªn thuª
kh«ng ®îc sö dông tµi s¶n æn ®Þnh, th× bªn thuª cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ
thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 484. NghÜa vô b¶o qu¶n tµi s¶n thuª
1- Bªn thuª ph¶i b¶o qu¶n tµi s¶n thuª nh tµi s¶n cña chÝnh m×nh, ph¶i b¶o d-
ìng vµ söa ch÷a nhá; nÕu lµm mÊt m¸t, h háng, th× ph¶i båi thêng.
Bªn thuª kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng hao mßn tù nhiªn do sö dông tµi
s¶n thuª.
2- Bªn thuª cã thÓ tu söa vµ lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n thuª, nÕu ®îc bªn cho thuª
®ång ý vµ cã quyÒn yªu cÇu bªn cho thuª thanh to¸n chi phÝ hîp lý.
§iÒu 485. NghÜa vô sö dông tµi s¶n thuª ®óng c«ng dông, môc ®Ých
1- Bªn thuª ph¶i sö dông tµi s¶n thuª theo ®óng c«ng dông cña tµi s¶n vµ ®óng
môc ®Ých ®· tho¶ thuËn.
 96

2- Trong trêng hîp bªn thuª sö dông tµi s¶n kh«ng ®óng môc ®Ých, kh«ng
®óng c«ng dông, th× bªn cho thuª cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp
®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 486. Tr¶ tiÒn thuª
1- Bªn thuª ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn thuª ®óng thêi h¹n ®· tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã
tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n tr¶ tiÒn thuª, th× thêi h¹n tr¶ tiÒn thuª ®îc x¸c ®Þnh theo tËp
qu¸n n¬i tr¶ tiÒn; nÕu kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®îc thêi h¹n theo tËp qu¸n, th× bªn thuª
ph¶i tr¶ tiÒn khi tr¶ l¹i tµi s¶n thuª.
2- Trong trêng hîp c¸c bªn tho¶ thuËn viÖc tr¶ tiÒn thuª theo kú h¹n, th× bªn cho
thuª cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång thuª, nÕu bªn thuª kh«ng
tr¶ tiÒn trong ba kú liªn tiÕp, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy
®Þnh kh¸c.
§iÒu 487. Tr¶ l¹i tµi s¶n thuª
1- Bªn thuª ph¶i hoµn tr¶ tµi s¶n thuª trong t×nh tr¹ng nh khi nhËn, trõ hao mßn
tù nhiªn hoÆc theo ®óng nh t×nh tr¹ng ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång; nÕu gi¸ trÞ cña
tµi s¶n thuª bÞ gi¶m sót so víi t×nh tr¹ng khi nhËn, th× bªn cho thuª cã quyÒn yªu cÇu
båi thêng thiÖt h¹i, trõ hao mßn tù nhiªn.
2- Trong trêng hîp tµi s¶n thuª lµ ®éng s¶n, th× ®Þa ®iÓm hoµn tr¶ tµi s¶n
thuª lµ n¬i c tró hoÆc trô së cña bªn cho thuª, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
3- Khi bªn thuª chËm tr¶ tµi s¶n thuª, th× bªn cho thuª cã quyÒn yªu cÇu bªn
thuª hoµn tr¶ tµi s¶n thuª vµ tr¶ tiÒn thuª trong thêi gian chËm tr¶ vµ ph¶i båi th êng
thiÖt h¹i; bªn thuª ph¶i tr¶ tiÒn ph¹t vi ph¹m do chËm tr¶ tµi s¶n thuª, nÕu cã tho¶
thuËn.
Bªn thuª ph¶i chÞu rñi ro x¶y ra ®èi víi tµi s¶n thuª trong thêi gian chËm tr¶.
4- Trong trêng hîp tµi s¶n thuª lµ gia sóc, bªn thuª ph¶i hoµn tr¶ gia sóc ®· thuª
vµ c¶ gia sóc ®îc sinh ra trong thêi gian thuª, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c. Bªn cho
thuª ph¶i thanh to¸n chi phÝ ch¨m sãc gia sóc ®îc sinh ra cho bªn thuª.
§iÒu 488. ChÊm døt hîp ®ång thuª tµi s¶n
Hîp ®ång thuª tµi s¶n chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- Thêi h¹n thuª ®· hÕt;
2- Theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn vÒ viÖc chÊm døt tríc thêi h¹n; ®èi víi hîp
®ång thuª kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n, khi bªn cho thuª muèn chÊm døt hîp ®ång, th×
ph¶i b¸o cho bªn thuª biÕt tríc mét thêi gian hîp lý, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi
h¹n b¸o tríc;
3- Hîp ®ång bÞ ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hoÆc bÞ huû bá;
4- Tµi s¶n thuª kh«ng cßn.

II- HîP ®åNG THUª NHµ

1- HîP ®åNG THUª NHµ ë

§iÒu 489. H×nh thøc hîp ®ång thuª nhµ ë

 97

Hîp ®ång thuª nhµ ë ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, nÕu thêi h¹n thuª tõ s¸u th¸ng
trë lªn, th× ph¶i cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc hoÆc chøng thùc cña Uû ban
nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn vµ ph¶i ®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
§iÒu 490. Gi¸ thuª nhµ ë
1- Gi¸ thuª nhµ ë do c¸c bªn tho¶ thuËn. Trong trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh
vÒ khung gi¸ thuª nhµ ë, th× gi¸ thuª kh«ng ®îc vît khung gi¸ ®ã.
2- §èi víi hîp ®ång thuª nhµ ë cã thêi h¹n tõ hai n¨m trë lªn, nÕu cã sù thay ®æi
vÒ khung gi¸ thuª nhµ ë do Nhµ níc ban hµnh, th× gi¸ thuª nhµ còng ®îc thay ®æi
theo khung gi¸ ®ã.
3- §èi víi hîp ®ång thuª nhµ ë cã thêi h¹n tõ hai n¨m trë lªn, nÕu bªn cho thuª ®·
c¶i t¹o, n©ng cÊp, th× cã quyÒn t¨ng gi¸ thuª nhµ nhng ph¶i b¸o cho bªn thuª nhµ biÕt
tríc Ýt nhÊt ba th¸ng, kÓ tõ thêi ®iÓm hoµn thµnh viÖc c¶i t¹o, n©ng cÊp.
Khi ngêi thuª kh«ng ®ång ý víi sù t¨ng gi¸, th× cã quyÒn khëi kiÖn yªu cÇu
Toµ ¸n gi¶i quyÕt tranh chÊp. Gi¸ thuª nhµ míi sÏ do Toµ ¸n quyÕt ®Þnh c¨n cø vµo
sù t¨ng lªn cña gi¸ trÞ sö dông sau khi söa ch÷a, c¶i t¹o.
§iÒu 491. NghÜa vô cña bªn cho thuª nhµ ë
Bªn cho thuª nhµ ë cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Giao nhµ cho bªn thuª theo ®óng hîp ®ång;
2- B¶o ®¶m cho ngêi thuª sö dông æn ®Þnh nhµ trong thêi h¹n thuª;
3- B¶o dìng, söa ch÷a nhµ theo ®Þnh kú hoÆc theo tho¶ thuËn; nÕu bªn cho
thuª kh«ng b¶o dìng, söa ch÷a nhµ mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn thuª, th× ph¶i båi thêng.
§iÒu 492. QuyÒn cña bªn cho thuª nhµ ë
Bªn cho thuª nhµ ë cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- NhËn ®ñ tiÒn thuª nhµ ®óng kú h¹n nh ®· tho¶ thuËn;
2- §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n
1 vµ kho¶n 3 §iÒu 497 cña Bé luËt nµy;
3- C¶i t¹o, n©ng cÊp nhµ cho thuª khi ®îc bªn thuª ®ång ý, nhng kh«ng ®îc
g©y phiÒn hµ cho ngêi thuª sö dông chç ë;
4- §îc lÊy l¹i nhµ cho thuª khi hÕt h¹n hîp ®ång thuª; nÕu hîp ®ång kh«ng quy
®Þnh thêi h¹n thuª, th× bªn cho thuª muèn lÊy l¹i nhµ ph¶i b¸o cho bªn thuª biÕt tr íc
s¸u th¸ng.
§iÒu 493. NghÜa vô cña bªn thuª nhµ ë
Bªn thuª nhµ cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Sö dông nhµ ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn;
2- Tr¶ ®ñ tiÒn thuª nhµ ®óng kú h¹n ®· tho¶ thuËn;
3- Gi÷ g×n nhµ, söa ch÷a nh÷ng h háng do m×nh g©y ra;
4- T«n träng quy t¾c sinh ho¹t c«ng céng;
5- Tr¶ nhµ cho bªn cho thuª theo ®óng tho¶ thuËn.
§iÒu 494. QuyÒn cña bªn thuª nhµ ë
 98

Bªn thuª nhµ cã c¸c quyÒn sau ®©y:

1- NhËn nhµ thuª theo ®óng tho¶ thuËn;
2- §îc ®æi nhµ ®ang thuª víi bªn thuª kh¸c, nÕu ®îc bªn cho thuª ®ång ý b»ng
v¨n b¶n;
3- §îc cho thuª l¹i nhµ ®ang thuª, nÕu ®îc bªn cho thuª ®ång ý b»ng v¨n b¶n;
4- §îc tiÕp tôc thuª theo c¸c ®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn víi bªn cho thuª, trong tr-
êng hîp thay ®æi chñ së h÷u nhµ;
5- §îc u tiªn ký hîp ®ång thuª tiÕp, nÕu ®· hÕt h¹n thuª mµ nhµ vÉn dïng ®Ó
cho thuª;
6- §îc quyÒn u tiªn mua nhµ ®ang thuª theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 446 cña Bé luËt
nµy;
7- §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ theo quy ®Þnh t¹i kho¶n
2 vµ kho¶n 3 §iÒu 497 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 495. Söa ch÷a nhµ ë ®ang cho thuª
1- Khi bªn cho thuª muèn söa ch÷a nhµ ®Þnh kú hoÆc söa ch÷a lín ®ét xuÊt,
th× ph¶i b¸o cho bªn thuª biÕt tríc mét th¸ng vÒ thêi ®iÓm b¾t ®Çu vµ thêi gian söa
ch÷a.
2- Bªn thuª ph¶i tù lo n¬i ë t¹m thêi trong thêi gian söa ch÷a ®Þnh kú; bªn cho
thuª ph¶i t¹o chç ë t¹m cho bªn thuª trong thêi gian söa ch÷a lín ®ét xuÊt, nÕu kh«ng
cã tho¶ thuËn kh¸c.
3- Trong trêng hîp thêi gian söa ch÷a tõ mét th¸ng trë lªn vµ bªn thuª nhµ ®· tù
thu xÕp ®îc n¬i ë t¹m , th× bªn thuª kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn thuª nhµ trong thêi gian ®ã
vµ cã quyÒn kÐo dµi thêi h¹n thuª b»ng thêi gian söa ch÷a.
4- Bªn thuª cã quyÒn yªu cÇu bªn cho thuª söa ch÷a nhµ khi nhµ bÞ h háng
nÆng; nÕu bªn cho thuª kh«ng söa ch÷a, th× bªn thuª cã thÓ tù söa ch÷a hoÆc cã
quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i;
nÕu bªn thuª tù söa ch÷a nhµ, th× ph¶i b¸o cho bªn cho thuª biÕt vµ yªu cÇu bªn cho
thuª thanh to¸n hoÆc khÊu trõ chi phÝ söa ch÷a vµo tiÒn thuª nhµ.
§iÒu 496. QuyÒn, nghÜa vô cña nh÷ng ngêi thuéc bªn thuª cã tªn trong hîp
®ång thuª nhµ ë
Nh÷ng ngêi thuéc bªn thuª cã tªn trong hîp ®ång thuª nhµ cã quyÒn, nghÜa vô
ngang nhau ®èi víi bªn cho thuª vµ ph¶i liªn ®íi thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña bªn thuª
®èi víi bªn cho thuª.
§iÒu 497. §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ ë
1- Bªn cho thuª nhµ cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång thuª
nhµ vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i khi bªn thuª cã mét trong c¸c hµnh vi sau ®©y:
a) Kh«ng tr¶ tiÒn thuª nhµ liªn tiÕp trong ba th¸ng trë lªn mµ kh«ng cã lý do
chÝnh ®¸ng;
b) Sö dông nhµ kh«ng ®óng môc ®Ých thuª;
c) Cè ý lµm nhµ h háng nghiªm träng;
 99

d) Söa ch÷a, ®æi hoÆc cho ngêi kh¸c thuª l¹i toµn bé hoÆc mét phÇn nhµ
®ang thuª mµ kh«ng cã sù ®ång ý cña bªn cho thuª;
®) Lµm mÊt trËt tù c«ng céng nhiÒu lÇn vµ ¶nh hëng nghiªm träng ®Õn sinh
ho¹t b×nh thêng cña nh÷ng ngêi xung quanh;
e) Lµm ¶nh hëng nghiªm träng ®Õn vÖ sinh m«i trêng.
2- Bªn thuª nhµ cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ
vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i khi bªn cho thuª cã mét trong c¸c hµnh vi sau ®©y:
a) Kh«ng söa ch÷a nhµ khi chÊt lîng nhµ gi¶m sót nghiªm träng;
b) T¨ng gi¸ thuª nhµ bÊt hîp lý.
Bªn thuª còng cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ hîp ®ång thuª nhµ, nÕu quyÒn
sö dông nhµ ë bÞ h¹n chÕ do lîi Ých cña ngêi thø ba.
3- Bªn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ ph¶i b¸o cho bªn kia
biÕt tríc mét th¸ng, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 498. ChÊm døt hîp ®ång thuª nhµ ë
Hîp ®ång thuª nhµ ë chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- Hîp ®ång thuª hÕt h¹n; nÕu hîp ®ång kh«ng x¸c ®Þnh thêi h¹n thuª, th× hîp
®ång chÊm døt sau s¸u th¸ng, kÓ tõ ngµy bªn cho thuª b¸o cho bªn thuª biÕt vÒ viÖc
®ßi nhµ;
2- Nhµ cho thuª kh«ng cßn;
3- Bªn thuª nhµ chÕt vµ kh«ng cã ai cïng chung sèng;
4- Nhµ cho thuª ph¶i ph¸ dì do bÞ h háng nÆng cã nguy c¬ sËp ®æ hoÆc do
thùc hiÖn quy ho¹ch x©y dùng cña Nhµ níc.
§iÒu 499. QuyÒn lu c
Bªn thuª nhµ cã quyÒn lu c víi thêi h¹n kh«ng qu¸ ba th¸ng khi hîp ®ång thuª
nhµ ®· hÕt h¹n, nÕu bªn thuª cã khã kh¨n vÒ chç ë vµ viÖc kÐo dµi hîp ®ång thuª
nhµ kh«ng ¶nh hëng nghiªm träng ®Õn lîi Ých cña bªn cho thuª.
§iÒu 500. QuyÒn tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång thuª nhµ khi bªn thuª chÕt
Trong trêng hîp bªn thuª nhµ chÕt mµ vÉn cßn thêi h¹n thuª, th× ngêi cïng
chung sèng víi bªn thuª cã quyÒn tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång thuª cho ®Õn khi hÕt
h¹n.
§iÒu 501. QuyÒn tiÕp tôc thuª nhµ khi thay ®æi chñ së h÷u
Khi cã sù thay ®æi chñ së h÷u ®èi víi nhµ ®ang cho thuª mµ vÉn cßn thêi h¹n
thuª hoÆc trong thêi h¹n lu c, th× bªn thuª cã quyÒn tiÕp tôc thuª nhµ víi nh÷ng ®iÒu
kiÖn nh ®· tho¶ thuËn víi bªn cho thuª tríc; chñ së h÷u míi cã c¸c quyÒn vµ nghÜa
vô cña bªn cho thuª ®èi víi bªn thuª.
2- thuª nhµ ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kh¸c
§iÒu 502. Thuª nhµ ®Ó sö dông vµo môc ®Ých kh¸c
Trong trêng hîp ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c, th× quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu
tõ §iÒu 489 ®Õn §iÒu 501 cña Bé luËt nµy còng ®îc ¸p dông ®èi víi viÖc thuª nhµ
sö dông vµo môc ®Ých kh¸c kh«ng ph¶i lµ thuª nhµ ®Ó ë, trõ quyÒn ®îc u tiªn ký
 100

hîp ®ång thuª tiÕp, quyÒn u tiªn mua, quyÒn lu c vµ quyÒn tiÕp tôc thùc hiÖn hîp
®ång thuª quy ®Þnh t¹i kho¶n 5 vµ kho¶n 6 §iÒu 494, §iÒu 499 vµ §iÒu 500 cña Bé
luËt nµy.

III- HîP ®åNG THUª KHO¸N TµI S¶N

§iÒu 503. Hîp ®ång thuª kho¸n tµi s¶n

Hîp ®ång thuª kho¸n tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn cho thuª
kho¸n giao tµi s¶n cho bªn thuª ®Ó khai th¸c c«ng dông, hëng hoa lîi, lîi tøc thu ®îc tõ
tµi s¶n ®ã vµ cã nghÜa vô tr¶ tiÒn thuª.
§iÒu 504. §èi tîng cña hîp ®ång thuª kho¸n
§èi tîng cña hîp ®ång thuª kho¸n cã thÓ lµ ®Êt ®ai, rõng, mÆt níc cha khai
th¸c, sóc vËt, c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh, t liÖu s¶n xuÊt kh¸c cïng trang thiÕt bÞ cÇn
thiÕt ®Ó khai th¸c c«ng dông, hëng hoa lîi, lîi tøc, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy
®Þnh kh¸c.
§iÒu 505. Thêi h¹n thuª kho¸n
Thêi h¹n thuª kho¸n do c¸c bªn tho¶ thuËn theo chu kú s¶n xuÊt, kinh doanh phï
hîp víi tÝnh chÊt cña ®èi tîng thuª kho¸n.
§iÒu 506. H×nh thøc hîp ®ång thuª kho¸n
Hîp ®ång thuª kho¸n ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, cã chøng nhËn cña C«ng
chøng nhµ níc hoÆc chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn vµ ph¶i
®¨ng ký t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, nÕu ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
§iÒu 507. Gi¸ thuª kho¸n
Gi¸ thuª kho¸n do c¸c bªn tho¶ thuËn; nÕu thuª kho¸n th«ng qua ®Êu thÇu, th×
gi¸ thuª kho¸n lµ gi¸ ®îc x¸c ®Þnh khi ®Êu thÇu.
§iÒu 508. Giao tµi s¶n thuª kho¸n
Khi giao tµi s¶n thuª kho¸n, c¸c bªn ph¶i lËp biªn b¶n ®¸nh gi¸ t×nh tr¹ng cña tµi
s¶n thuª kho¸n vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ tµi s¶n thuª kho¸n.
Trong trêng hîp c¸c bªn kh«ng x¸c ®Þnh ®îc gi¸ trÞ, th× mêi ngêi thø ba x¸c
®Þnh gi¸ trÞ vµ ph¶i lËp thµnh v¨n b¶n.
§iÒu 509. Tr¶ tiÒn thuª kho¸n vµ ph¬ng thøc tr¶
1- TiÒn thuª cã thÓ b»ng hiÖn vËt, b»ng tiÒn hoÆc b»ng viÖc thùc hiÖn mét
c«ng viÖc.
2- Bªn thuª kho¸n ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn thuª kho¸n cho dï kh«ng khai th¸c c«ng dông
tµi s¶n thuª kho¸n.
3- Khi giao kÕt hîp ®ång thuª kho¸n c¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn ®iÒu kiÖn vÒ
viÖc gi¶m tiÒn thuª kho¸n; nÕu hoa lîi, lîi tøc bÞ mÊt Ýt nhÊt lµ mét phÇn ba do sù
kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng, th× bªn thuª kho¸n cã quyÒn yªu cÇu gi¶m hoÆc miÔn tiÒn thuª
kho¸n, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
4- Trong trêng hîp bªn thuª kho¸n ph¶i tr¶ hiÖn vËt theo thêi vô hoÆc theo chu
kú khai th¸c c«ng dông cña tµi s¶n thuª, th× ph¶i tr¶ vµo thêi ®iÓm kÕt thóc thêi vô
hoÆc kÕt thóc chu kú khai th¸c, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
 101

5- Trong trêng hîp bªn thuª ph¶i thùc hiÖn mét c«ng viÖc, th× ph¶i thùc hiÖn
®óng c«ng viÖc ®ã.
§iÒu 510. Khai th¸c tµi s¶n thuª kho¸n
Bªn thuª kho¸n ph¶i khai th¸c tµi s¶n thuª kho¸n ®óng môc ®Ých ®· tho¶ thuËn
vµ b¸o cho bªn thuª kho¸n theo ®Þnh kú vÒ t×nh tr¹ng tµi s¶n vµ t×nh h×nh khai th¸c
tµi s¶n; nÕu bªn cho thuª kho¸n cã yªu cÇu hoÆc cÇn b¸o ®ét xuÊt, th× bªn thuª
kho¸n ph¶i b¸o kÞp thêi. Khi bªn thuª kho¸n khai th¸c c«ng dông kh«ng ®óng môc
®Ých , th× bªn cho thuª kho¸n cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång
vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 511. B¶o qu¶n, b¶o dìng, ®Þnh ®o¹t tµi s¶n thuª kho¸n
1- Trong thêi h¹n khai th¸c tµi s¶n thuª kho¸n, bªn thuª kho¸n ph¶i b¶o qu¶n, b¶o
dìng tµi s¶n thuª kho¸n vµ trang thiÕt bÞ kÌm theo b»ng chi phÝ cña m×nh, trõ trêng
hîp cã tho¶ thuËn kh¸c; nÕu bªn thuª kho¸n lµm mÊt m¸t, h háng hoÆc lµm mÊt gi¸
trÞ, gi¶m sót gi¸ trÞ tµi s¶n thuª kho¸n, th× ph¶i båi thêng thiÖt h¹i. Bªn thuª kho¸n
kh«ng chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng hao mßn tù nhiªn do sö dông tµi s¶n thuª kho¸n.
2- Bªn thuª kho¸n cã thÓ tù m×nh thay thÕ, c¶i t¹o tµi s¶n thuª kho¸n, nÕu cã
tho¶ thuËn vµ ph¶i b¶o toµn gi¸ trÞ tµi s¶n thuª kho¸n.
Bªn cho thuª kho¸n ph¶i thanh to¸n cho bªn thuª kho¸n chi phÝ hîp lý ®Ó thay
thÕ, c¶i t¹o tµi s¶n thuª kho¸n theo tho¶ thuËn.
3- Bªn thuª kho¸n kh«ng ®îc cho thuª kho¸n l¹i, trõ trêng hîp ®îc bªn cho thuª
kho¸n ®ång ý.
§iÒu 512. Hëng hoa lîi, chÞu thiÖt h¹i vÒ sóc vËt thuª kho¸n
Trong thêi h¹n thuª kho¸n sóc vËt, bªn thuª kho¸n ®îc hëng mét nöa sè sóc vËt
sinh ra vµ ph¶i chÞu mét nöa nh÷ng thiÖt h¹i vÒ sóc vËt thuª kho¸n do sù kiÖn bÊt
kh¶ kh¸ng, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 513. §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång thuª kho¸n
1- Trong trêng hîp mét bªn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång, th× ph¶i
b¸o cho bªn kia biÕt tríc mét thêi gian hîp lý; nÕu thuª kho¸n theo thêi vô hoÆc theo
chu kú khai th¸c, th× thêi h¹n b¸o tríc ph¶i phï hîp víi thêi vô hoÆc chu kú khai th¸c.
2- Trong trêng hîp bªn thuª kho¸n vi ph¹m nghÜa vô, mµ viÖc khai th¸c ®èi tîng
thuª kho¸n lµ nguån sèng duy nhÊt cña bªn thuª kho¸n vµ viÖc tiÕp tôc thuª kho¸n
kh«ng lµm ¶nh hëng nghiªm träng ®Õn lîi Ých cña bªn cho thuª kho¸n, th× bªn cho
thuª kho¸n kh«ng ®îc ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång; bªn thuª kho¸n ph¶i
cam kÕt víi bªn cho thuª kho¸n kh«ng ®îc tiÕp tôc vi ph¹m hîp ®ång.
§iÒu 514. Tr¶ l¹i tµi s¶n thuª kho¸n
Khi chÊm døt hîp ®ång thuª kho¸n, bªn thuª kho¸n ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n thuª kho¸n
ë t×nh tr¹ng phï hîp víi møc ®é khÊu hao ®· tho¶ thuËn; nÕu lµm mÊt gi¸ trÞ hoÆc
gi¶m sót gi¸ trÞ cña tµi s¶n thuª kho¸n, th× ph¶i båi thêng thiÖt h¹i.

MôC 6
HîP ®åNG MîN TµI S¶N

§iÒu 515. Hîp ®ång mîn tµi s¶n

 102

Hîp ®ång mîn tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn cho mîn giao
tµi s¶n cho bªn mîn ®Ó sö dông trong mét thêi h¹n mµ kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn, cßn bªn
mîn ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n ®ã khi hÕt thêi h¹n mîn hoÆc môc ®Ých mîn ®· ®¹t ®îc.
§iÒu 516. §èi tîng cña hîp ®ång mîn tµi s¶n
TÊt c¶ nh÷ng vËt kh«ng tiªu hao ®Òu cã thÓ lµ ®èi tîng cña hîp ®ång mîn tµi
s¶n.
§iÒu 517. NghÜa vô cña bªn mîn tµi s¶n
Bªn mîn tµi s¶n cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Gi÷ g×n, b¶o qu¶n tµi s¶n mîn nh tµi s¶n cña chÝnh m×nh, kh«ng ®îc tù ý
thay ®æi t×nh tr¹ng cña tµi s¶n; nÕu tµi s¶n bÞ h háng th«ng thêng, th× ph¶i söa
ch÷a;
2- Kh«ng ®îc cho ngêi kh¸c mîn l¹i, nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña bªn cho mîn;
3- Tr¶ l¹i tµi s¶n mîn ®óng thêi h¹n; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n tr¶ l¹i
tµi s¶n, th× bªn mîn ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n ngay sau khi ®¹t ®îc môc ®Ých mîn;
4- Båi thêng thiÖt h¹i, nÕu lµm h háng, mÊt m¸t tµi s¶n mîn.
Bªn mîn kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ nh÷ng hao mßn tù nhiªn cña tµi s¶n
mîn.
§iÒu 518. QuyÒn cña bªn mîn tµi s¶n
Bªn mîn tµi s¶n cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §îc sö dông tµi s¶n mîn theo ®óng c«ng dông cña tµi s¶n vµ ®óng môc
®Ých ®· tho¶ thuËn;
2- Yªu cÇu bªn cho mîn ph¶i thanh to¸n chi phÝ hîp lý vÒ viÖc söa ch÷a hoÆc
lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n mîn, nÕu cã tho¶ thuËn.
§iÒu 519. NghÜa vô cña bªn cho mîn tµi s¶n
Bªn cho mîn tµi s¶n cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt vÒ viÖc sö dông tµi s¶n vµ khuyÕt tËt cña tµi
s¶n, nÕu cã;
2- Thanh to¸n cho bªn mîn chi phÝ söa ch÷a, chi phÝ lµm t¨ng gi¸ trÞ tµi s¶n,
nÕu cã tho¶ thuËn;
3- Båi thêng thiÖt h¹i cho bªn mîn, nÕu biÕt tµi s¶n cã khuyÕt tËt mµ kh«ng
b¸o cho bªn mîn biÕt dÉn ®Õn g©y thiÖt h¹i cho bªn mîn, trõ nh÷ng khuyÕt tËt mµ
bªn mîn biÕt hoÆc ph¶i biÕt.
§iÒu 520. QuyÒn cña bªn cho mîn tµi s¶n
Bªn cho mîn tµi s¶n cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §ßi l¹i tµi s¶n ngay sau khi bªn mîn ®¹t ®îc môc ®Ých, nÕu kh«ng tho¶
thuËn vÒ thêi h¹n mîn; nÕu bªn cho mîn cã nhu cÇu ®ét xuÊt vµ cÊp b¸ch cÇn sö
dông tµi s¶n cho mîn, th× ®îc ®ßi l¹i tµi s¶n ®ã mÆc dï bªn mîn cha ®¹t ®îc môc
®Ých, nhng ph¶i b¸o tríc mét thêi gian hîp lý;
 103

2- §ßi l¹i tµi s¶n khi bªn mîn sö dông kh«ng ®óng môc ®Ých, c«ng dông,
kh«ng ®óng c¸ch thøc ®· tho¶ thuËn hoÆc cho ngêi kh¸c mîn l¹i mµ kh«ng cã sù
®ång ý cña bªn cho mîn;
3- §ßi båi thêng thiÖt h¹i ®èi víi tµi s¶n do ngêi mîn g©y ra.

MôC 7
HîP ®åNG DÞCH Vô

§iÒu 521. Hîp ®ång dÞch vô

Hîp ®ång dÞch vô lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn lµm dÞch vô thùc
hiÖn mét c«ng viÖc cho bªn thuª dÞch vô, cßn bªn thuª dÞch vô ph¶i tr¶ tiÒn c«ng
cho bªn lµm dÞch vô.
§iÒu 522. §èi tîng cña hîp ®ång dÞch vô
§èi tîng cña hîp ®ång dÞch vô ph¶i lµ c«ng viÖc cã thÓ thùc hiÖn ®îc, kh«ng
bÞ ph¸p luËt cÊm, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi.
§iÒu 523. NghÜa vô cña bªn thuª dÞch vô
Bªn thuª dÞch vô cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Cung cÊp cho bªn lµm dÞch vô th«ng tin, tµi liÖu vµ c¸c ph¬ng tiÖn cÇn
thiÕt ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc viÖc thùc hiÖn dÞch vô
®ßi hái;
2- Tr¶ tiÒn c«ng cho bªn lµm dÞch vô theo tho¶ thuËn.
§iÒu 524. QuyÒn cña bªn thuª dÞch vô
Bªn thuª dÞch vô cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn lµm dÞch vô thùc hiÖn c«ng viÖc theo ®óng chÊt lîng, sè lîng,
thêi h¹n, ®Þa ®iÓm vµ c¸c tho¶ thuËn kh¸c;
2- Trong trêng hîp bªn lµm dÞch vô vi ph¹m nghÜa vô, th× bªn thuª dÞch vô cã
quyÒn huû bá hoÆc ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng
thiÖt h¹i.
§iÒu 525. NghÜa vô cña bªn lµm dÞch vô
Bªn lµm dÞch vô cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Thùc hiÖn c«ng viÖc ®óng chÊt lîng, sè lîng, thêi h¹n, ®Þa ®iÓm vµ c¸c
tho¶ thuËn kh¸c;
2- Kh«ng ®îc giao ngêi kh¸c lµm thay c«ng viÖc, nÕu kh«ng cã sù ®ång ý cña
bªn thuª dÞch vô;
3- B¶o qu¶n vµ ph¶i giao l¹i cho bªn thuª dÞch vô tµi liÖu vµ ph¬ng tiÖn ®îc
giao ®Ó thùc hiÖn dÞch vô sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc;
4- B¸o ngay cho bªn thuª dÞch vô vÒ viÖc th«ng tin, tµi liÖu kh«ng ®Çy ®ñ,
ph¬ng tiÖn kh«ng b¶o ®¶m chÊt lîng ®Ó hoµn thµnh c«ng viÖc;
5- Gi÷ bÝ mËt th«ng tin mµ m×nh biÕt ®îc trong thêi gian lµm dÞch vô, nÕu
cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh;
 104

6- Båi thêng thiÖt h¹i cho bªn thuª dÞch vô, nÕu lµm mÊt m¸t, h háng tµi liÖu,
ph¬ng tiÖn ®îc giao hoÆc tiÕt lé bÝ mËt th«ng tin.
§iÒu 526. QuyÒn cña bªn lµm dÞch vô
Bªn lµm dÞch vô cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn thuª dÞch vô cung cÊp th«ng tin, tµi liÖu vµ ph¬ng tiÖn;
2- §îc thay ®æi ®iÒu kiÖn dÞch vô v× lîi Ých cña bªn thuª dÞch vô, mµ kh«ng
nhÊt thiÕt ph¶i chê ý kiÕn cña bªn thuª dÞch vô, nÕu viÖc chê ý kiÕn sÏ g©y thiÖt
h¹i cho bªn thuª dÞch vô, nhng ph¶i b¸o ngay cho bªn thuª dÞch vô;
3- Yªu cÇu bªn thuª dÞch vô tr¶ tiÒn c«ng.
§iÒu 527. Tr¶ tiÒn c«ng
1- Bªn thuª dÞch vô ph¶i tr¶ tiÒn c«ng theo tho¶ thuËn, khi c«ng viÖc ®· hoµn
thµnh; nÕu kh«ng tho¶ thuËn vÒ møc tiÒn c«ng, th× møc tiÒn c«ng lµ møc trung
b×nh ®èi víi c«ng viÖc cïng lo¹i t¹i thêi ®iÓm vµ ®Þa ®iÓm hoµn thµnh c«ng viÖc.
2- Bªn thuª dÞch vô ph¶i tr¶ tiÒn c«ng t¹i ®Þa ®iÓm thùc hiÖn dÞch vô khi
hoµn thµnh dÞch vô, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
3- Trong trêng hîp chÊt lîng, sè lîng dÞch vô kh«ng ®¹t ®îc nh tho¶ thuËn
hoÆc c«ng viÖc kh«ng ®îc hoµn thµnh ®óng thêi h¹n do lçi cña bªn lµm dÞch vô,
th× bªn thuª dÞch vô cã quyÒn gi¶m tiÒn c«ng vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 528. §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång dÞch vô
1- Trong trêng hîp viÖc tiÕp tôc thùc hiÖn dÞch vô kh«ng cã lîi cho bªn thuª
dÞch vô, th× bªn thuª dÞch vô cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång,
nhng ph¶i b¸o cho bªn lµm dÞch vô biÕt tríc mét thêi gian hîp lý; bªn thuª dÞch vô
ph¶i tr¶ tiÒn c«ng theo sè lîng, chÊt lîng mµ bªn lµm dÞch vô ®· thùc hiÖn vµ båi th-
êng thiÖt h¹i.
2- Trong trêng hîp bªn thuª dÞch vô kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô cña m×nh hoÆc
thùc hiÖn kh«ng ®óng theo tho¶ thuËn, th× bªn lµm dÞch vô cã quyÒn ®¬n ph¬ng
®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 529. TiÕp tôc hîp ®ång dÞch vô
Sau khi ®· kÕt thóc thêi h¹n dÞch vô mµ c«ng viÖc cha hoµn thµnh vµ bªn lµm
dÞch vô vÉn tiÕp tôc thùc hiÖn c«ng viÖc, cßn bªn thuª dÞch vô biÕt nhng kh«ng
ph¶n ®èi, th× hîp ®ång dÞch vô ®¬ng nhiªn ®îc tiÕp tôc thùc hiÖn theo néi dung ®·
tho¶ thuËn cho ®Õn khi c«ng viÖc ®îc hoµn thµnh.

MôC 8
HîP ®åNG VËN CHUYÓN
I- HîP ®åNG VËN CHUYÓN HµNH KH¸CH

§iÒu 530. Hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch

Hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn
vËn chuyÓn chuyªn chë hµnh kh¸ch, hµnh lý ®Õn ®Þa ®iÓm ®· ®Þnh theo tho¶
thuËn, cßn hµnh kh¸ch ph¶i thanh to¸n cíc phÝ vËn chuyÓn.
§iÒu 531. H×nh thøc hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch
 105

1- Hîp ®ång vËn chuyÓn hµnh kh¸ch cã thÓ ®îc lËp thµnh v¨n b¶n hoÆc b»ng
lêi nãi.
2- VÐ lµ b»ng chøng cña viÖc giao kÕt hîp ®ång gi÷a c¸c bªn.
§iÒu 532. NghÜa vô cña bªn vËn chuyÓn
Bªn vËn chuyÓn cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Chuyªn chë hµnh kh¸ch tõ ®Þa ®iÓm xuÊt ph¸t ®Õn ®óng ®Þa ®iÓm ®Õn
®óng giê, v¨n minh, lÞch sù vµ b»ng ph¬ng tiÖn ®· tho¶ thuËn mét c¸ch an toµn,
theo lé tr×nh vµ víi cíc phÝ hîp lý theo lo¹i ph¬ng tiÖn cña lé tr×nh ®ã; b¶o ®¶m ®ñ
chç ngåi cho kh¸ch vµ kh«ng chuyªn chë vît qu¸ träng t¶i;
2- Mua b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù ®èi víi hµnh kh¸ch theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt;
3- B¶o ®¶m thêi gian xuÊt ph¸t ®· ®îc quy ®Þnh hoÆc theo tho¶ thuËn;
4- Chuyªn chë hµnh lý vµ tr¶ l¹i cho hµnh kh¸ch hoÆc ngêi cã quyÒn nhËn
hµnh lý t¹i ®Þa ®iÓm tho¶ thuËn theo ®óng thêi gian, lé tr×nh;
5- Hoµn tr¶ l¹i cho hµnh kh¸ch cíc phÝ vËn chuyÓn, nÕu hµnh kh¸ch ®¬n ph-
¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång vµ tr¶ l¹i vÐ ®óng thêi h¹n theo ®iÒu lÖ vËn
chuyÓn do c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn ban hµnh.
§iÒu 533. QuyÒn cña bªn vËn chuyÓn
Bªn vËn chuyÓn cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu hµnh kh¸ch tr¶ ®ñ cíc phÝ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, cíc phÝ vËn
chuyÓn hµnh lý mang theo ngêi vît qu¸ møc quy ®Þnh;
2- Tõ chèi chuyªn chë hµnh kh¸ch ®· cã vÐ hoÆc ®ang trong hµnh tr×nh nhng
x¶y ra c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Hµnh kh¸ch kh«ng chÊp hµnh nh÷ng quy ®Þnh cña bªn vËn chuyÓn hoÆc
cã hµnh vi lµm mÊt trËt tù c«ng céng, c¶n trë c«ng viÖc cña bªn vËn chuyÓn, ®e do¹
®Õn tÝnh m¹ng, g©y ¶nh hëng ®Õn søc khoÎ, tµi s¶n cña ngêi kh¸c hoÆc cã nh÷ng
hµnh vi kh¸c kh«ng b¶o ®¶m an toµn trong hµnh tr×nh;
b) Do t×nh tr¹ng søc khoÎ cña hµnh kh¸ch mµ bªn vËn chuyÓn thÊy râ r»ng
viÖc vËn chuyÓn sÏ g©y nguy hiÓm cho chÝnh hµnh kh¸ch ®ã hoÆc nh÷ng ngêi
kh¸c trong hµnh tr×nh;
c) §Ó ng¨n ngõa dÞch bÖnh l©y lan.
Trong trêng hîp nãi t¹i ®iÓm a kho¶n 2 §iÒu nµy, hµnh kh¸ch kh«ng ®îc tr¶ l¹i
tiÒn vÐ vµ ph¶i chÞu ph¹t vi ph¹m, nÕu ®iÒu lÖ vËn chuyÓn cã quy ®Þnh.
Trong c¸c trêng hîp nãi t¹i ®iÓm b vµ ®iÓm c kho¶n 2 §iÒu nµy, hµnh kh¸ch
®îc nhËn l¹i tiÒn vÐ hoÆc sè tiÒn t¬ng øng cña phÇn vÐ cha sö dông, sau khi ®· trõ
lÖ phÝ.
§iÒu 534. NghÜa vô cña hµnh kh¸ch
Hµnh kh¸ch cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Tr¶ ®ñ cíc phÝ vËn chuyÓn hµnh kh¸ch, cíc phÝ vËn chuyÓn hµnh lý vît
qu¸ møc quy ®Þnh vµ tù b¶o qu¶n hµnh lý mang theo ngêi;
2- Cã mÆt t¹i ®iÓm xuÊt ph¸t ®óng thêi gian ®· tho¶ thuËn;
 106

3- T«n träng, chÊp hµnh ®óng c¸c quy ®Þnh cña bªn vËn chuyÓn vµ c¸c quy
®Þnh kh¸c vÒ b¶o ®¶m an toµn giao th«ng.
§iÒu 535. QuyÒn cña hµnh kh¸ch
Hµnh kh¸ch cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu ®îc chuyªn chë ®óng b»ng ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ gi¸ trÞ lo¹i
vÐ víi lé tr×nh ®· tho¶ thuËn;
2- §îc miÔn cíc phÝ vËn chuyÓn ®èi víi hµnh lý ký göi vµ hµnh lý x¸ch tay
trong h¹n møc theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;
3- Yªu cÇu thanh to¸n chi phÝ ph¸t sinh hoÆc båi thêng thiÖt h¹i, nÕu bªn vËn
chuyÓn cã lçi trong viÖc kh«ng chuyªn chë ®óng thêi h¹n, ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn;
4- §îc nhËn l¹i toµn bé hoÆc mét phÇn cíc phÝ vËn chuyÓn trong trêng hîp
quy ®Þnh t¹i ®iÓm b vµ ®iÓm c kho¶n 2 §iÒu 533 cña Bé luËt nµy vµ nh÷ng trêng
hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh hoÆc theo tho¶ thuËn;
5- NhËn hµnh lý t¹i ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn theo ®óng thêi gian, lé tr×nh;
6- T¹m dõng hµnh tr×nh trong thêi h¹n vµ theo thñ tôc do ®iÒu lÖ vËn chuyÓn
quy ®Þnh.
§iÒu 536. Tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i
1- Trong trêng hîp tÝnh m¹ng, søc khoÎ cña hµnh kh¸ch bÞ thiÖt h¹i, th× bªn
vËn chuyÓn ph¶i båi thêng theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy.
2- Bªn vËn chuyÓn kh«ng ph¶i båi thêng thiÖt h¹i vÒ tÝnh m¹ng, søc khoÎ vµ
hµnh lý cña hµnh kh¸ch nÕu thiÖt h¹i x¶y ra hoµn toµn do lçi cña hµnh kh¸ch, trõ tr-
êng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
3- Trong trêng hîp hµnh kh¸ch vi ph¹m ®iÒu kiÖn vËn chuyÓn ®· tho¶ thuËn,
c¸c quy ®Þnh cña ®iÒu lÖ vËn chuyÓn mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn vËn chuyÓn hoÆc
ngêi thø ba, th× ph¶i båi thêng.
§iÒu 537. §¬n ph¬ng ®×nh chØ hîp ®ång
1- Bªn vËn chuyÓn cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång trong
c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 533 cña Bé luËt nµy.
2- Bªn hµnh kh¸ch cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång trong
trêng hîp bªn vËn chuyÓn vi ph¹m nghÜa vô ®îc quy ®Þnh t¹i c¸c kho¶n 1, 3 vµ 4
§iÒu 532 cña Bé luËt nµy.

II- HîP ®åNG VËN CHUYÓN TµI S¶N

§iÒu 538. Hîp ®ång vËn chuyÓn tµi s¶n

Hîp ®ång vËn chuyÓn tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn mµ theo ®ã bªn
vËn chuyÓn cã nghÜa vô chuyÓn tµi s¶n tíi ®Þa ®iÓm ®· ®Þnh theo tho¶ thuËn vµ
giao tµi s¶n ®ã cho ngêi cã quyÒn nhËn, cßn bªn thuª vËn chuyÓn cã nghÜa vô tr¶ c-
íc phÝ vËn chuyÓn.
§iÒu 539. H×nh thøc hîp ®ång vËn chuyÓn tµi s¶n
 107

1- Hîp ®ång vËn chuyÓn tµi s¶n ®îc giao kÕt b»ng lêi nãi hoÆc b»ng v¨n b¶n.
Trong trêng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh hîp ®ång ph¶i ®-
îc lËp thµnh v¨n b¶n, th× ph¶i tu©n theo h×nh thøc ®ã.
2- Trong trêng hîp vËn chuyÓn tµi s¶n cã vËn ®¬n, th× vËn ®¬n lµ b»ng
chøng cña viÖc giao kÕt hîp ®ång gi÷a c¸c bªn.
§iÒu 540. Giao tµi s¶n cho bªn vËn chuyÓn
1- Bªn thuª vËn chuyÓn cã nghÜa vô giao tµi s¶n cho bªn vËn chuyÓn ®óng
thêi h¹n, ®Þa ®iÓm vµ ®ãng gãi theo ®óng quy c¸ch ®· tho¶ thuËn; ph¶i chÞu chi
phÝ bèc xÕp tµi s¶n lªn ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Trong trêng hîp bªn thuª vËn chuyÓn giao tµi s¶n kh«ng ®óng thêi h¹n, ®Þa
®iÓm ®· tho¶ thuËn, th× ph¶i thanh to¸n chi phÝ chê ®îi vµ tiÒn vËn chuyÓn tµi
s¶n ®Õn ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång cho bªn vËn chuyÓn hoÆc ph¶i
nép ph¹t vi ph¹m theo tho¶ thuËn; nÕu bªn vËn chuyÓn chËm nhËn tµi s¶n t¹i ®Þa
®iÓm vËn chuyÓn, th× ph¶i chÞu chi phÝ ph¸t sinh do viÖc chËm tiÕp nhËn.
§iÒu 541. Cíc phÝ vËn chuyÓn
1- Møc cíc phÝ vËn chuyÓn do c¸c bªn tho¶ thuËn; nÕu ph¸p luËt cã quy ®Þnh
vÒ møc cíc phÝ vËn chuyÓn, th× ¸p dông møc cíc phÝ ®ã.
2- Bªn thuª vËn chuyÓn ph¶i thanh to¸n ®ñ cíc phÝ vËn chuyÓn sau khi tµi s¶n
®îc chuyÓn lªn ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 542. NghÜa vô cña bªn vËn chuyÓn
Bªn vËn chuyÓn cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- B¶o ®¶m vËn chuyÓn tµi s¶n ®Çy ®ñ, an toµn ®Õn ®Þa ®iÓm tr¶ tµi s¶n
®· ®Þnh theo ®óng thêi h¹n;
2- Tr¶ tµi s¶n cho ngêi cã quyÒn nhËn;
3- ChÞu chi phÝ liªn quan ®Õn viÖc chuyªn chë tµi s¶n, trõ trêng hîp cã tho¶
thuËn kh¸c;
4- Mua b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù ®èi víi tµi s¶n theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt;
5- Båi thêng thiÖt h¹i cho bªn thuª vËn chuyÓn trong trêng hîp bªn vËn chuyÓn
®Ó mÊt m¸t, h háng tµi s¶n do lçi cña m×nh, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc
ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 543. QuyÒn cña bªn vËn chuyÓn
Bªn vËn chuyÓn cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- KiÓm tra sù x¸c thùc cña tµi s¶n còng nh cña vËn ®¬n;
2- Tõ chèi vËn chuyÓn tµi s¶n kh«ng ®óng víi lo¹i tµi s¶n ®· tho¶ thuËn trong
hîp ®ång;
3- Yªu cÇu bªn thuª vËn chuyÓn thanh to¸n ®ñ cíc phÝ vËn chuyÓn ®óng thêi
h¹n;
4- Tõ chèi vËn chuyÓn tµi s¶n cÊm giao dÞch, tµi s¶n cã tÝnh chÊt nguy
hiÓm, ®éc h¹i, nÕu bªn vËn chuyÓn biÕt hoÆc ph¶i biÕt;
5- Yªu cÇu bªn thuª vËn chuyÓn båi thêng thiÖt h¹i.
 108

§iÒu 544. NghÜa vô cña bªn thuª vËn chuyÓn

Bªn thuª vËn chuyÓn cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Tr¶ ®ñ tiÒn cíc phÝ vËn chuyÓn cho bªn vËn chuyÓn theo ®óng thêi h¹n,
ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn;
2- Tr«ng coi tµi s¶n trªn ®êng vËn chuyÓn, nÕu cã tho¶ thuËn. Trong trêng hîp
bªn thuª vËn chuyÓn tr«ng coi tµi s¶n mµ tµi s¶n bÞ mÊt m¸t, h háng, th× bªn thuª
vËn chuyÓn ph¶i chÞu.
§iÒu 545. QuyÒn cña bªn thuª vËn chuyÓn
Bªn thuª vËn chuyÓn cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn vËn chuyÓn chuyªn chë tµi s¶n ®Õn ®óng ®Þa ®iÓm, thêi
®iÓm nh ®· tho¶ thuËn;
2- Trùc tiÕp hoÆc chØ ®Þnh ngêi thø ba nhËn l¹i sè tµi s¶n ®· thuª vËn
chuyÓn;
3- Yªu cÇu bªn vËn chuyÓn båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 546. Tr¶ tµi s¶n cho bªn nhËn tµi s¶n
1- Bªn nhËn tµi s¶n cã thÓ lµ bªn thuª vËn chuyÓn tµi s¶n hoÆc lµ ngêi thø ba
®îc bªn thuª vËn chuyÓn chØ ®Þnh nhËn tµi s¶n.
2- Bªn vËn chuyÓn ph¶i tr¶ tµi s¶n ®Çy ®ñ, ®óng thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm cho
bªn nhËn theo ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn.
3- Trong trêng hîp tµi s¶n ®· ®îc chuyÓn ®Õn ®Þa ®iÓm tr¶ tµi s¶n ®óng
thêi h¹n nhng kh«ng cã bªn nhËn, th× bªn vËn chuyÓn cã thÓ göi sè tµi s¶n ®ã t¹i n¬i
nhËn göi gi÷ vµ ph¶i b¸o ngay cho bªn thuª vËn chuyÓn hoÆc bªn nhËn tµi s¶n. Bªn
thuª vËn chuyÓn hoÆc bªn nhËn tµi s¶n ph¶i chÞu chi phÝ hîp lý ph¸t sinh tõ viÖc
göi gi÷ tµi s¶n.
NghÜa vô tr¶ tµi s¶n hoµn thµnh khi tµi s¶n ®· ®îc göi gi÷ b¶o ®¶m sè lîng,
chÊt lîng vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c ®· tho¶ thuËn vµ bªn vËn chuyÓn ®· b¸o cho bªn
thuª vËn chuyÓn hoÆc cho bªn nhËn tµi s¶n vÒ viÖc göi gi÷.
§iÒu 547. NghÜa vô cña bªn nhËn tµi s¶n
Bªn nhËn tµi s¶n cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- XuÊt tr×nh cho bªn vËn chuyÓn vËn ®¬n hoÆc c¸c giÊy tê kh¸c chøng minh
quyÒn nhËn tµi s¶n cña m×nh vµ nhËn tµi s¶n ®óng thêi h¹n, ®Þa ®iÓm ®· tho¶
thuËn;
2- ChÞu chi phÝ bèc dì tµi s¶n vËn chuyÓn, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c
hoÆc ®iÒu lÖ vËn chuyÓn kh«ng cã quy ®Þnh kh¸c;
3- Thanh to¸n chi phÝ ph¸t sinh do viÖc chËm tiÕp nhËn tµi s¶n;
4- B¸o cho bªn thuª vËn chuyÓn vÒ viÖc nhËn tµi s¶n vµ c¸c th«ng tin cÇn
thiÕt kh¸c theo yªu cÇu cña bªn ®ã; nÕu kh«ng th«ng b¸o, th× kh«ng cã quyÒn yªu
cÇu bªn thuª vËn chuyÓn b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých liªn quan ®Õn tµi s¶n vËn chuyÓn
cña m×nh.
§iÒu 548. QuyÒn cña bªn nhËn tµi s¶n
Bªn nhËn tµi s¶n cã c¸c quyÒn sau ®©y:
 109

1- KiÓm tra sè lîng, chÊt lîng tµi s¶n ®îc vËn chuyÓn ®Õn;
2- NhËn tµi s¶n ®îc vËn chuyÓn ®Õn;
3- Yªu cÇu bªn vËn chuyÓn thanh to¸n chi phÝ ph¸t sinh do ph¶i chê ®îi nhËn
tµi s¶n, nÕu bªn vËn chuyÓn chËm giao;
4- Trùc tiÕp yªu cÇu hoÆc b¸o ®Ó bªn thuª vËn chuyÓn yªu cÇu bªn vËn
chuyÓn båi thêng thiÖt h¹i do tµi s¶n bÞ mÊt m¸t, h háng.
§iÒu 549. Tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i
1- Bªn vËn chuyÓn ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho bªn thuª vËn chuyÓn, nÕu ®Ó
tµi s¶n bÞ mÊt m¸t hoÆc h háng, trõ trêng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 544 cña Bé
luËt nµy.
2- Bªn thuª vËn chuyÓn ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho bªn vËn chuyÓn vµ ngêi
thø ba vÒ thiÖt h¹i do tµi s¶n ®îc thuª vËn chuyÓn cã tÝnh chÊt nguy hiÓm, ®éc h¹i
mµ kh«ng cã biÖn ph¸p ®ãng gãi, b¶o ®¶m an toµn trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.
3- Trong trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng dÉn ®Õn tµi s¶n bÞ mÊt m¸t, h háng hoÆc bÞ
huû ho¹i trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn, th× bªn vËn chuyÓn kh«ng ph¶i chÞu tr¸ch
nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy
®Þnh kh¸c.

MôC 9
HîP ®åNG GIA C«NG

§iÒu 550. Hîp ®ång gia c«ng

Hîp ®ång gia c«ng lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn nhËn gia c«ng
thùc hiÖn mét c«ng viÖc ®Ó t¹o ra s¶n phÈm theo yªu cÇu cña bªn ®Æt gia c«ng,
cßn bªn ®Æt gia c«ng nhËn s¶n phÈm vµ tr¶ tiÒn c«ng.
§iÒu 551. §èi tîng cña hîp ®ång gia c«ng
§èi tîng cña hîp ®ång gia c«ng lµ vËt ®îc x¸c ®Þnh tríc theo mÉu, theo tiªu
chuÈn mµ c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
§iÒu 552. NghÜa vô cña bªn ®Æt gia c«ng
Bªn ®Æt gia c«ng cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Cung cÊp nguyªn vËt liÖu theo ®óng sè lîng, chÊt lîng, thêi h¹n vµ ®Þa
®iÓm cho bªn nhËn gia c«ng, trõ trêng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn kh¸c; cung cÊp c¸c
giÊy tê cÇn thiÕt liªn quan ®Õn viÖc gia c«ng;
2- ChØ dÉn cho bªn nhËn gia c«ng thùc hiÖn hîp ®ång;
3- Tr¶ tiÒn c«ng theo ®óng tho¶ thuËn.
§iÒu 553. QuyÒn cña bªn ®Æt gia c«ng
Bªn ®Æt gia c«ng cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- NhËn s¶n phÈm gia c«ng theo ®óng ph¬ng thøc, thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm ®·
tho¶ thuËn;
2- §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i khi
bªn nhËn gia c«ng vi ph¹m hîp ®ång;
 110

3- Trong trêng hîp s¶n phÈm kh«ng ®¶m b¶o chÊt lîng mµ bªn ®Æt gia c«ng
®ång ý nhËn s¶n phÈm, nhng yªu cÇu söa ch÷a mµ bªn nhËn gia c«ng kh«ng thÓ söa
ch÷a ®îc trong thêi h¹n ®· tho¶ thuËn, th× bªn ®Æt gia c«ng cã quyÒn huû bá hîp
®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 554. NghÜa vô cña bªn nhËn gia c«ng
Bªn nhËn gia c«ng cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- B¶o qu¶n nguyªn vËt liÖu do bªn ®Æt gia c«ng cung cÊp;
2- B¸o cho bªn ®Æt gia c«ng biÕt ®Ó ®æi nguyªn vËt liÖu kh¸c, nÕu nguyªn
vËt liÖu kh«ng b¶o ®¶m chÊt lîng; tõ chèi thùc hiÖn gia c«ng, nÕu viÖc sö dông
nguyªn vËt liÖu cã thÓ t¹o ra s¶n phÈm nguy h¹i cho x· héi; nÕu kh«ng b¸o hoÆc
kh«ng tõ chèi, th× ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ s¶n phÈm t¹o ra;
3- Giao s¶n phÈm cho bªn ®Æt gia c«ng ®óng chÊt lîng, sè lîng, ph¬ng thøc,
thêi h¹n vµ ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn;
4- Gi÷ bÝ mËt c¸c th«ng tin vÒ quy tr×nh gia c«ng vµ s¶n phÈm t¹o ra;
5- ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ chÊt lîng s¶n phÈm, nÕu thùc hiÖn c«ng viÖc b»ng
nguyªn vËt liÖu cña m×nh;
6- Hoµn tr¶ nguyªn vËt liÖu cßn l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng sau khi hoµn thµnh
hîp ®ång.
§iÒu 555. QuyÒn cña bªn nhËn gia c«ng
Bªn nhËn gia c«ng cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn ®Æt gia c«ng giao nguyªn vËt liÖu ®óng chÊt lîng, sè lîng, thêi
h¹n vµ ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn;
2- Tõ chèi sù chØ dÉn kh«ng hîp lý cña bªn ®Æt gia c«ng, nÕu thÊy chØ dÉn
®ã cã thÓ lµm gi¶m chÊt lîng s¶n phÈm, nhng ph¶i b¸o ngay cho bªn ®Æt gia c«ng;
3- Yªu cÇu bªn ®Æt gia c«ng tr¶ ®ñ tiÒn c«ng theo ®óng thêi h¹n vµ ph¬ng
thøc ®· tho¶ thuËn.
§iÒu 556. Tr¸ch nhiÖm chÞu rñi ro
Cho ®Õn khi giao s¶n phÈm cho bªn ®Æt gia c«ng, ngêi nµo lµ chñ së h÷u cña
nguyªn vËt liÖu, th× ph¶i chÞu rñi ro ®èi víi nguyªn vËt liÖu hoÆc s¶n phÈm ®îc t¹o
ra tõ nguyªn vËt liÖu ®ã, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
Khi bªn ®Æt gia c«ng chËm nhËn s¶n phÈm, th× ph¶i chÞu rñi ro trong thêi
gian chËm nhËn, kÓ c¶ trong trêng hîp s¶n phÈm ®îc t¹o ra tõ nguyªn vËt liÖu cña
bªn nhËn gia c«ng, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
Khi bªn nhËn gia c«ng chËm giao s¶n phÈm mµ cã rñi ro ®èi víi tµi s¶n gia
c«ng, th× ph¶i båi thêng thiÖt h¹i x¶y ra cho bªn ®Æt gia c«ng.
§iÒu 557. Giao, nhËn s¶n phÈm gia c«ng
Bªn nhËn gia c«ng ph¶i giao s¶n phÈm vµ bªn ®Æt gia c«ng ph¶i nhËn s¶n
phÈm theo ®óng thêi h¹n vµ t¹i ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn.
§iÒu 558. ChËm giao, chËm nhËn s¶n phÈm gia c«ng
1- Trong trêng hîp bªn nhËn gia c«ng chËm giao s¶n phÈm, th× bªn ®Æt gia
c«ng cã thÓ gia h¹n; nÕu hÕt thêi h¹n ®ã mµ bªn nhËn gia c«ng vÉn cha hoµn thµnh
 111

c«ng viÖc, th× bªn ®Æt gia c«ng cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp
®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
2- Trong trêng hîp bªn ®Æt gia c«ng chËm nhËn s¶n phÈm, th× bªn nhËn gia
c«ng cã thÓ göi s¶n phÈm ®ã t¹i n¬i nhËn göi gi÷ vµ ph¶i b¸o ngay cho bªn ®Æt gia
c«ng. NghÜa vô giao s¶n phÈm hoµn thµnh khi ®¸p øng ®îc c¸c ®iÒu kiÖn ®· tho¶
thuËn vµ bªn ®Æt gia c«ng ®· ®îc th«ng b¸o. Bªn ®Æt gia c«ng ph¶i chÞu mäi chi
phÝ ph¸t sinh tõ viÖc göi gi÷.
§iÒu 559. §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång gia c«ng
1- Mçi bªn ®Òu cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång gia c«ng,
nÕu viÖc tiÕp tôc thùc hiÖn hîp ®ång kh«ng mang l¹i lîi Ých cho m×nh, trõ trêng
hîp cã tho¶ thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c, nhng ph¶i b¸o cho bªn kia
biÕt tríc mét thêi gian hîp lý; nÕu bªn ®Æt gia c«ng ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn
hîp ®ång, th× ph¶i tr¶ tiÒn c«ng t¬ng øng víi c«ng viÖc ®· lµm; nÕu bªn nhËn gia
c«ng ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång, th× kh«ng ®îc tr¶ tiÒn c«ng, trõ tr-
êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Bªn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn
kia, th× ph¶i båi thêng.
§iÒu 560. Tr¶ tiÒn c«ng
1- Bªn ®Æt gia c«ng ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn c«ng vµo thêi ®iÓm nhËn s¶n phÈm,
nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Trong trêng hîp kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ møc tiÒn c«ng, th× ¸p dông møc
tiÒn c«ng trung b×nh ®èi víi viÖc t¹o ra s¶n phÈm cïng lo¹i t¹i ®Þa ®iÓm gia c«ng
vµ vµo thêi ®iÓm tr¶ tiÒn.
3- Bªn ®Æt gia c«ng kh«ng cã quyÒn gi¶m tiÒn c«ng, nÕu s¶n phÈm kh«ng
b¶o ®¶m chÊt lîng do nguyªn vËt liÖu mµ m×nh ®· cung cÊp hoÆc do sù chØ dÉn
kh«ng hîp lý cña m×nh.
§iÒu 561. Thanh lý nguyªn vËt liÖu
Khi hîp ®ång gia c«ng chÊm døt, bªn nhËn gia c«ng ph¶i hoµn tr¶ nguyªn vËt
liÖu cßn l¹i cho bªn ®Æt gia c«ng, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

MôC 10
HîP ®åNG GöI GI÷ TµI S¶N

§iÒu 562. Hîp ®ång göi gi÷ tµi s¶n

Hîp ®ång göi gi÷ tµi s¶n lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn gi÷ nhËn
tµi s¶n cña bªn göi ®Ó b¶o qu¶n vµ tr¶ l¹i chÝnh tµi s¶n ®ã cho bªn göi khi hÕt thêi
h¹n hîp ®ång, cßn bªn göi ph¶i tr¶ tiÒn c«ng cho bªn gi÷, trõ trêng hîp göi gi÷ kh«ng
ph¶i tr¶ tiÒn c«ng.
§iÒu 563. H×nh thøc hîp ®ång göi gi÷ tµi s¶n
Hîp ®ång göi gi÷ cã thÓ b»ng lêi nãi hoÆc b»ng v¨n b¶n; nÕu ph¸p luËt cã quy
®Þnh hîp ®ång göi gi÷ ph¶i b»ng v¨n b¶n, cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc,
th× ph¶i tu©n theo h×nh thøc ®ã.
 112

GiÊy biªn nhËn gi÷, phiÕu nhËn gi÷ tµi s¶n lµ b»ng chøng cña viÖc giao kÕt
hîp ®ång.
§iÒu 564. NghÜa vô cña bªn göi tµi s¶n
Bªn göi tµi s¶n cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Khi giao tµi s¶n ph¶i b¸o ngay cho bªn gi÷ biÕt t×nh tr¹ng tµi s¶n vµ biÖn
ph¸p b¶o qu¶n thÝch hîp ®èi víi tµi s¶n göi gi÷; nÕu kh«ng b¸o mµ tµi s¶n göi gi÷
bÞ tiªu huû hoÆc h háng do kh«ng ®îc b¶o qu¶n thÝch hîp, th× bªn göi ph¶i tù chÞu;
nÕu g©y thiÖt h¹i, th× ph¶i båi thêng;
2- Ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn c«ng, ®óng thêi h¹n vµ ®óng ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn.
§iÒu 565. QuyÒn cña bªn göi tµi s¶n
Bªn göi tµi s¶n cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu lÊy l¹i tµi s¶n bÊt cø lóc nµo, nÕu hîp ®ång göi gi÷ kh«ng x¸c
®Þnh thêi h¹n, nhng ph¶i b¸o tríc cho bªn gi÷ mét thêi h¹n hîp lý;
2- Yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i, nÕu bªn gi÷ lµm mÊt m¸t, h háng tµi s¶n göi gi÷.
§iÒu 566. NghÜa vô cña bªn gi÷ tµi s¶n
Bªn gi÷ tµi s¶n cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- B¶o qu¶n tµi s¶n nh ®· tho¶ thuËn, tr¶ l¹i tµi s¶n cho bªn göi theo ®óng t×nh
tr¹ng nh khi nhËn gi÷;
2- ChØ ®îc thay ®æi c¸ch b¶o qu¶n tµi s¶n, nÕu viÖc thay ®æi lµ cÇn thiÕt
nh»m b¶o qu¶n tèt h¬n tµi s¶n ®ã, nhng ph¶i b¸o ngay cho bªn göi biÕt vÒ viÖc thay
®æi;
3- B¸o kÞp thêi b»ng v¨n b¶n cho bªn göi biÕt vÒ nguy c¬ h háng, tiªu huû tµi
s¶n do tÝnh chÊt cña tµi s¶n ®ã vµ yªu cÇu bªn göi cho biÕt c¸ch gi¶i quyÕt trong
mét thêi h¹n; nÕu hÕt thêi h¹n ®ã mµ bªn göi kh«ng tr¶ lêi, th× bªn gi÷ cã quyÒn thùc
hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o qu¶n vµ yªu cÇu bªn göi thanh to¸n chi phÝ;
4- Ph¶i båi thêng thiÖt h¹i, nÕu lµm mÊt m¸t, h háng tµi s¶n göi gi÷, trõ trêng
hîp bÊt kh¶ kh¸ng.
§iÒu 567. QuyÒn cña bªn gi÷ tµi s¶n
Bªn gi÷ tµi s¶n cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn göi tr¶ tiÒn c«ng theo tho¶ thuËn;
2- Yªu cÇu bªn göi tr¶ chi phÝ hîp lý ®Ó b¶o qu¶n tµi s¶n trong trêng hîp göi
kh«ng tr¶ tiÒn c«ng;
3- Cã thÓ yªu cÇu bªn göi nhËn l¹i tµi s¶n bÊt cø lóc nµo, nhng ph¶i b¸o tríc
cho bªn göi mét thêi gian hîp lý trong trêng hîp göi gi÷ kh«ng thêi h¹n;
4- B¸n tµi s¶n göi gi÷ cã nguy c¬ bÞ h háng hoÆc tiªu huû nh»m b¶o ®¶m lîi
Ých cho bªn göi, b¸o viÖc ®ã cho bªn göi vµ tr¶ cho bªn göi kho¶n tiÒn thu ®îc do
b¸n tµi s¶n, sau khi trõ chi phÝ hîp lý ®Ó b¸n tµi s¶n.
§iÒu 568. Tr¶ l¹i tµi s¶n göi gi÷
1- Bªn gi÷ ph¶i tr¶ l¹i chÝnh tµi s¶n ®· nhËn vµ c¶ hoa lîi nÕu cã, trõ trêng hîp
cã tho¶ thuËn kh¸c.
 113

§Þa ®iÓm tr¶ tµi s¶n göi gi÷ lµ n¬i göi; nÕu bªn göi yªu cÇu tr¶ tµi s¶n ë ®Þa
®iÓm kh¸c víi n¬i göi, th× ph¶i chÞu chi phÝ vËn chuyÓn ®Õn n¬i ®ã, trõ trêng hîp
cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Bªn gi÷ ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n ®óng thêi h¹n vµ chØ cã quyÒn yªu cÇu bªn göi
lÊy l¹i tµi s¶n tríc thêi h¹n, nÕu cã lý do chÝnh ®¸ng.
§iÒu 569. ChËm nhËn tµi s¶n göi gi÷
Trong trêng hîp bªn göi chËm nhËn tµi s¶n, th× ph¶i thanh to¸n c¸c chi phÝ vÒ
b¶o qu¶n vµ tiÒn c«ng cho bªn nhËn gi÷ vµ ph¶i chÞu rñi ro ®èi víi tµi s¶n trong thêi
gian chËm nhËn.
NÕu bªn gi÷ chËm giao tµi s¶n, th× kh«ng ®îc yªu cÇu bªn göi tr¶ tiÒn c«ng vµ
thanh to¸n c¸c chi phÝ vÒ b¶o qu¶n, kÓ tõ thêi ®iÓm chËm tr¶ vµ ph¶i chÞu rñi ro
®èi víi tµi s¶n trong thêi gian chËm giao tµi s¶n.
§iÒu 570. Tr¶ tiÒn c«ng
1- Bªn göi ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn c«ng khi lÊy l¹i tµi s¶n göi gi÷, nÕu kh«ng cã tho¶
thuËn kh¸c.
2- Trong trêng hîp c¸c bªn kh«ng tho¶ thuËn vÒ møc tiÒn c«ng, th× ¸p dông
møc tiÒn c«ng trung b×nh t¹i ®Þa ®iÓm vµ thêi ®iÓm tr¶ tiÒn c«ng.
3- Khi bªn göi lÊy l¹i tµi s¶n tríc thêi h¹n, th× vÉn ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn c«ng vµ
thanh to¸n chi phÝ cÇn thiÕt ph¸t sinh tõ viÖc bªn gi÷ ph¶i tr¶ l¹i tµi s¶n tríc thêi h¹n,
trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
4- Khi bªn gi÷ yªu cÇu bªn göi lÊy l¹i tµi s¶n tríc thêi h¹n, th× bªn gi÷ kh«ng ®îc
nhËn tiÒn c«ng vµ ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho bªn göi, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn
kh¸c.
5- Bªn gi÷ cã quyÒn gi÷ l¹i tµi s¶n göi gi÷ cho ®Õn khi nhËn ®ñ tiÒn c«ng
hoÆc ®îc båi thêng thiÖt h¹i.

MôC 11
HîP ®åNG B¶O HIÓM

§iÒu 571. Hîp ®ång b¶o hiÓm

Hîp ®ång b¶o hiÓm lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn mua b¶o hiÓm
ph¶i ®ãng phÝ b¶o hiÓm, cßn bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ mét kho¶n tiÒn b¶o hiÓm cho
bªn ®îc b¶o hiÓm khi x¶y ra sù kiÖn b¶o hiÓm.
§iÒu 572. C¸c lo¹i hîp ®ång b¶o hiÓm
Hîp ®ång b¶o hiÓm gåm hîp ®ång b¶o hiÓm tù nguyÖn vµ hîp ®ång b¶o
hiÓm b¾t buéc.
Hîp ®ång b¶o hiÓm tù nguyÖn lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn vÒ c¸c ®iÒu kiÖn
b¶o hiÓm vµ møc phÝ b¶o hiÓm.
Hîp ®ång b¶o hiÓm b¾t buéc lµ hîp ®ång do ph¸p luËt quy ®Þnh vÒ ®iÒu
kiÖn b¶o hiÓm vµ møc phÝ b¶o hiÓm mµ c¸c bªn ph¶i cã nghÜa vô thùc hiÖn.
§iÒu 573. §èi tîng b¶o hiÓm
 114

§èi tîng b¶o hiÓm bao gåm con ngêi, tµi s¶n, tr¸ch nhiÖm d©n sù vµ c¸c ®èi t-
îng kh¸c theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 574. H×nh thøc hîp ®ång b¶o hiÓm
Hîp ®ång b¶o hiÓm ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n.
GiÊy chøng nhËn b¶o hiÓm hoÆc §¬n b¶o hiÓm lµ b»ng chøng giao kÕt hîp
®ång b¶o hiÓm.
§iÒu 575. Sù kiÖn b¶o hiÓm
Sù kiÖn b¶o hiÓm lµ sù kiÖn kh¸ch quan do c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt
quy ®Þnh mµ khi sù kiÖn ®ã x¶y ra, th× bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho
bªn ®îc b¶o hiÓm.
§iÒu 576. PhÝ b¶o hiÓm
1- PhÝ b¶o hiÓm lµ kho¶n tiÒn mµ bªn mua b¶o hiÓm ph¶i ®ãng cho bªn b¶o
hiÓm.
Thêi h¹n ®ãng phÝ b¶o hiÓm theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt. PhÝ b¶o hiÓm cã thÓ ®ãng mét lÇn hoÆc theo ®Þnh kú.
2- Trong trêng hîp bªn mua b¶o hiÓm chËm ®ãng phÝ b¶o hiÓm theo ®Þnh
kú, th× bªn b¶o hiÓm Ên ®Þnh mét thêi h¹n ®Ó bªn mua b¶o hiÓm ®ãng phÝ b¶o
hiÓm; nÕu hÕt thêi h¹n ®ã mµ bªn mua b¶o hiÓm kh«ng ®ãng phÝ b¶o hiÓm, th×
hîp ®ång chÊm døt.
§iÒu 577. NghÜa vô th«ng tin cña bªn mua b¶o hiÓm
1- Khi giao kÕt hîp ®ång b¶o hiÓm, theo yªu cÇu cña bªn b¶o hiÓm, bªn mua
b¶o hiÓm ph¶i cung cÊp cho bªn b¶o hiÓm ®Çy ®ñ c¸c th«ng tin cã liªn quan ®Õn
®èi tîng b¶o hiÓm, trõ c¸c th«ng tin mµ bªn b¶o hiÓm ®· biÕt hoÆc ph¶i biÕt.
2- Trong trêng hîp bªn mua b¶o hiÓm cè ý cung cÊp th«ng tin sai nh»m giao
kÕt hîp ®ång ®Ó hëng tiÒn b¶o hiÓm, th× bªn b¶o hiÓm cã quyÒn ®¬n ph¬ng
®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång vµ thu phÝ b¶o hiÓm ®Õn thêi ®iÓm ®×nh chØ hîp
®ång.
§iÒu 578. NghÜa vô phßng ngõa thiÖt h¹i
1- Bªn ®îc b¶o hiÓm cã nghÜa vô tu©n thñ c¸c ®iÒu kiÖn ghi trong hîp ®ång,
c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt cã liªn quan vµ thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa thiÖt h¹i.
2- Trong trêng hîp bªn ®îc b¶o hiÓm cã lçi kh«ng thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p
phßng ngõa thiÖt h¹i ®· ghi trong hîp ®ång, th× bªn b¶o hiÓm cã quyÒn Ên ®Þnh
mét thêi h¹n ®Ó bªn ®îc b¶o hiÓm thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p ®ã; nÕu hÕt thêi h¹n mµ
c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa vÉn kh«ng ®îc thùc hiÖn, th× bªn b¶o hiÓm cã quyÒn
®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång hoÆc kh«ng tr¶ tiÒn b¶o hiÓm khi thiÖt
h¹i x¶y ra do c¸c biÖn ph¸p phßng ngõa ®· kh«ng ®îc thùc hiÖn.
§iÒu 579. NghÜa vô cña bªn mua b¶o hiÓm, bªn ®îc b¶o hiÓm vµ cña bªn b¶o
hiÓm khi x¶y ra sù kiÖn b¶o hiÓm
1- Khi x¶y ra sù kiÖn b¶o hiÓm, bªn mua b¶o hiÓm hoÆc bªn ®îc b¶o hiÓm cã
nghÜa vô ph¶i b¸o ngay cho bªn b¶o hiÓm vµ ph¶i thùc hiÖn mäi biÖn ph¸p cÇn
thiÕt mµ kh¶ n¨ng cho phÐp ®Ó ng¨n chÆn, h¹n chÕ thiÖt h¹i.
 115

2- Bªn b¶o hiÓm ph¶i thanh to¸n chi phÝ cÇn thiÕt vµ hîp lý mµ ngêi thø ba ®·
bá ra ®Ó ng¨n chÆn, h¹n chÕ thiÖt h¹i.
§iÒu 580. Tr¶ tiÒn b¶o hiÓm
1- Bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho bªn ®îc b¶o hiÓm trong thêi h¹n
®· tho¶ thuËn; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn vÒ thêi h¹n, th× bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶ tiÒn
b¶o hiÓm trong thêi h¹n mêi l¨m ngµy, kÓ tõ khi nhËn ®îc ®Çy ®ñ hå s¬ hîp lÖ vÒ
yªu cÇu tr¶ tiÒn b¶o hiÓm.
2- Trong trêng hîp bªn b¶o hiÓm chËm tr¶ tiÒn b¶o hiÓm, th× ph¶i tr¶ c¶ l·i
®èi víi sè tiÒn chËm tr¶ theo l·i suÊt nî qu¸ h¹n do Ng©n hµng nhµ níc quy ®Þnh t¹i
thêi ®iÓm tr¶ tiÒn b¶o hiÓm t¬ng øng víi thêi gian chËm tr¶.
3- Trong trêng hîp bªn ®îc b¶o hiÓm cè ý ®Ó x¶y ra thiÖt h¹i, th× bªn b¶o
hiÓm kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn b¶o hiÓm; nÕu do lçi v« ý cña ngêi ®îc b¶o hiÓm, th× bªn
b¶o hiÓm kh«ng ph¶i tr¶ mét phÇn tiÒn b¶o hiÓm t¬ng øng víi møc ®é lçi cña bªn
®îc b¶o hiÓm.
§iÒu 581. ChuyÓn yªu cÇu båi hoµn
1- Trong trêng hîp ngêi thø ba cã lçi mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn ®îc b¶o hiÓm vµ
bªn b¶o hiÓm ®· tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho bªn ®îc b¶o hiÓm, th× bªn b¶o hiÓm cã
quyÒn yªu cÇu ngêi thø ba båi hoµn kho¶n tiÒn mµ m×nh ®· tr¶. Bªn ®îc b¶o hiÓm
cã nghÜa vô ph¶i cung cÊp cho bªn b¶o hiÓm mäi tin tøc, tµi liÖu, b»ng chøng cÇn
thiÕt mµ m×nh biÕt ®Ó bªn b¶o hiÓm thùc hiÖn quyÒn yªu cÇu ®èi víi ngêi thø ba.
2- Trong trêng hîp bªn ®îc b¶o hiÓm ®· nhËn sè tiÒn båi thêng thiÖt h¹i do ng-
êi thø ba tr¶, nhng vÉn Ýt h¬n sè tiÒn mµ bªn b¶o hiÓm ph¶i tr¶, th× bªn b¶o hiÓm
chØ ph¶i tr¶ phÇn chÖnh lÖch gi÷a sè tiÒn b¶o hiÓm vµ sè tiÒn mµ ngêi thø ba ®·
tr¶, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c; nÕu bªn ®îc b¶o hiÓm ®· nhËn tiÒn b¶o hiÓm
nhng Ýt h¬n so víi thiÖt h¹i do ngêi thø ba g©y ra, th× bªn ®îc b¶o hiÓm vÉn cã
quyÒn yªu cÇu ngêi thø ba båi thêng phÇn chªnh lÖch gi÷a sè tiÒn b¶o hiÓm vµ tiÒn
båi thêng thiÖt h¹i.
Bªn b¶o hiÓm cã quyÒn yªu cÇu ngêi thø ba båi hoµn kho¶n tiÒn mµ m×nh ®·
tr¶ cho bªn ®îc b¶o hiÓm.
§iÒu 582. B¶o hiÓm tÝnh m¹ng
Trong trêng hîp b¶o hiÓm tÝnh m¹ng, th× khi x¶y ra sù kiÖn b¶o hiÓm, bªn b¶o
hiÓm ph¶i tr¶ tiÒn b¶o hiÓm cho bªn ®îc b¶o hiÓm hoÆc ngêi ®¹i diÖn theo uû
quyÒn cña hä; nÕu bªn ®îc b¶o hiÓm chÕt, th× tiÒn b¶o hiÓm ®îc tr¶ cho ngêi thõa
kÕ cña bªn ®îc b¶o hiÓm.
§iÒu 583. B¶o hiÓm tµi s¶n
1- Bªn b¶o hiÓm ph¶i båi thêng thiÖt h¹i ®èi víi tµi s¶n ®îc b¶o hiÓm theo c¸c
®iÒu kiÖn ®· tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
2- Trong trêng hîp quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n b¶o hiÓm ®îc chuyÓn cho ngêi
kh¸c, th× chñ së h÷u míi ®¬ng nhiªn thay thÕ chñ së h÷u cò trong hîp ®ång b¶o
hiÓm, kÓ tõ thêi ®iÓm chuyÓn quyÒn së h÷u tµi s¶n. Chñ së h÷u cò lµ bªn mua b¶o
hiÓm ph¶i b¸o cho chñ së h÷u míi biÕt vÒ viÖc tµi s¶n ®· ®îc b¶o hiÓm, b¸o kÞp
thêi cho bªn b¶o hiÓm vÒ viÖc chuyÓn quyÒn së h÷u ®èi víi tµi s¶n; nÕu lµ b¶o
hiÓm tù nguyÖn, th× chñ së h÷u míi cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp
®ång b¶o hiÓm.
 116

§iÒu 584. B¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù

1- Trong trêng hîp b¶o hiÓm tr¸ch nhiÖm d©n sù cho ngêi thø ba theo tho¶
thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, th× bªn b¶o hiÓm ph¶i båi thêng cho bªn
mua b¶o hiÓm hoÆc tr¶ trùc tiÕp cho ngêi thø ba theo yªu cÇu cña bªn mua b¶o
hiÓm sè thiÖt h¹i do bªn mua b¶o hiÓm g©y ra cho ngêi thø ba theo møc b¶o hiÓm
®· tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
2- Trong trêng hîp bªn mua b¶o hiÓm ®· båi thêng thiÖt h¹i cho ngêi thø ba, th×
cã quyÒn yªu cÇu bªn b¶o hiÓm ph¶i båi hoµn kho¶n tiÒn mµ m×nh ®· tr¶ cho ngêi
thø ba, nhng kh«ng vît qu¸ møc tr¶ b¶o hiÓm mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn hoÆc ph¸p
luËt ®· quy ®Þnh.

MôC 12
HîP ®åNG Uû QUYÒN

§iÒu 585. Hîp ®ång uû quyÒn

Hîp ®ång uû quyÒn lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo ®ã bªn ®îc uû quyÒn
cã nghÜa vô thùc hiÖn c«ng viÖc nh©n danh bªn uû quyÒn, cßn bªn uû quyÒn chØ
ph¶i tr¶ thï lao, nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
§iÒu 586. H×nh thøc hîp ®ång uû quyÒn
Hîp ®ång uû quyÒn ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n; nÕu cã tho¶ thuËn hoÆc ph¸p
luËt cã quy ®Þnh, th× hîp ®ång uû quyÒn ph¶i cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ
níc hoÆc chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn.
§iÒu 587. Thêi h¹n uû quyÒn
Thêi h¹n uû quyÒn do c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc do ph¸p luËt quy ®Þnh; nÕu
kh«ng cã tho¶ thuËn vµ ph¸p luËt kh«ng cã quy ®Þnh, th× hîp ®ång uû quyÒn cã
hiÖu lùc mét n¨m, kÓ tõ ngµy x¸c lËp viÖc uû quyÒn.
§iÒu 588. Uû quyÒn l¹i
Bªn ®îc uû quyÒn chØ ®îc uû quyÒn l¹i cho ngêi thø ba, nÕu ®îc bªn uû
quyÒn ®ång ý hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
H×nh thøc hîp ®ång uû quyÒn l¹i còng ph¶i phï hîp víi h×nh thøc hîp ®ång uû
quyÒn ban ®Çu.
ViÖc uû quyÒn l¹i kh«ng ®îc vît qu¸ ph¹m vi uû quyÒn ban ®Çu.
§iÒu 589. NghÜa vô cña bªn ®îc uû quyÒn
Bªn ®îc uû quyÒn cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Thùc hiÖn c«ng viÖc theo uû quyÒn vµ b¸o cho bªn uû quyÒn vÒ viÖc thùc
hiÖn c«ng viÖc ®ã;
2- B¸o cho ngêi thø ba trong quan hÖ thùc hiÖn uû quyÒn vÒ thêi h¹n, ph¹m vi
uû quyÒn vµ viÖc söa ®æi, bæ sung ph¹m vi uû quyÒn;
3- B¶o qu¶n, gi÷ g×n tµi liÖu vµ ph¬ng tiÖn ®îc giao ®Ó thùc hiÖn viÖc uû
quyÒn;
4- Gi÷ bÝ mËt th«ng tin mµ m×nh biÕt ®îc trong khi thùc hiÖn uû quyÒn;
 117

5- Giao l¹i cho bªn uû quyÒn tµi s¶n ®· nhËn vµ nh÷ng lîi Ých thu ®îc trong
khi thùc hiÖn uû quyÒn theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;
6- Båi thêng thiÖt h¹i do vi ph¹m c¸c nghÜa vô quy ®Þnh t¹i c¸c kho¶n 1, 2 ,3 ,4
vµ 5 §iÒu nµy.
§iÒu 590. QuyÒn cña bªn ®îc uû quyÒn
Bªn ®îc uû quyÒn cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn uû quyÒn cung cÊp th«ng tin, tµi liÖu vµ ph¬ng tiÖn cÇn thiÕt
nh»m thùc hiÖn c«ng viÖc uû quyÒn;
2- Hëng thï lao, ®îc thanh to¸n chi phÝ hîp lý mµ m×nh ®· bá ra ®Ó thùc hiÖn
c«ng viÖc uû quyÒn.
§iÒu 591. NghÜa vô cña bªn uû quyÒn
Bªn uû quyÒn cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Cung cÊp th«ng tin, tµi liÖu vµ ph¬ng tiÖn cÇn thiÕt ®Ó bªn ®îc uû quyÒn
thùc hiÖn c«ng viÖc;
2- ChÞu tr¸ch nhiÖm vÒ cam kÕt do bªn ®îc uû quyÒn thùc hiÖn trong ph¹m
vi uû quyÒn;
3- Thanh to¸n chi phÝ hîp lý mµ bªn ®îc uû quyÒn ®· bá ra ®Ó thùc hiÖn
c«ng viÖc ®îc uû quyÒn vµ tr¶ thï lao cho bªn ®îc uû quyÒn, nÕu cã tho¶ thuËn vÒ
viÖc tr¶ thï lao.
§iÒu 592. QuyÒn cña bªn uû quyÒn
Bªn uû quyÒn cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn ®îc uû quyÒn th«ng b¸o ®Çy ®ñ vÒ viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc
uû quyÒn;
2- Yªu cÇu bªn ®îc uû quyÒn giao l¹i tµi s¶n, lîi Ých thu ®îc tõ viÖc thùc hiÖn
c«ng viÖc uû quyÒn, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c;
3- §îc båi thêng thiÖt h¹i, nÕu bªn ®îc uû quyÒn vi ph¹m nghÜa vô quy ®Þnh
t¹i §iÒu 589 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 593. §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång uû quyÒn
1- Trong trêng hîp uû quyÒn cã thï lao, th× bªn uû quyÒn cã thÓ ®¬n ph¬ng
®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång bÊt cø lóc nµo, nhng ph¶i tr¶ thï lao cho bªn ®îc uû
quyÒn t¬ng øng víi c«ng viÖc mµ bªn ®îc uû quyÒn ®· thùc hiÖn vµ båi thêng thiÖt
h¹i; nÕu uû quyÒn kh«ng cã thï lao, th× bªn uû quyÒn cã thÓ ®¬n ph¬ng ®×nh chØ
thùc hiÖn hîp ®ång bÊt cø lóc nµo, nhng ph¶i b¸o tríc cho bªn ®îc uû quyÒn trong
mét thêi h¹n hîp lý.
Bªn uû quyÒn ph¶i b¸o b»ng v¨n b¶n cho ngêi thø ba biÕt vÒ viÖc bªn uû
quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång; nÕu kh«ng b¸o, th× hîp ®ång víi
ngêi thø ba vÉn cã hiÖu lùc, trõ trêng hîp ngêi thø ba biÕt hoÆc ph¶i biÕt vÒ viÖc
hîp ®ång uû quyÒn ®· bÞ ®×nh chØ.
2- Trong trêng hîp uû quyÒn kh«ng cã thï lao, th× bªn ®îc uû quyÒn cã thÓ
®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång bÊt cø lóc nµo, nhng ph¶i b¸o tríc cho bªn
uû quyÒn biÕt trong mét thêi h¹n hîp lý; nÕu uû quyÒn cã thï lao, th× bªn ® îc uû
 118

quyÒn cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång bÊt cø lóc nµo vµ ph¶i
båi thêng thiÖt h¹i cho bªn uû quyÒn.
§iÒu 594. ChÊm døt hîp ®ång uû quyÒn
Hîp ®ång uû quyÒn chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- Hîp ®ång uû quyÒn hÕt h¹n;
2- C«ng viÖc ®îc uû quyÒn ®· hoµn thµnh;
3- Bªn uû quyÒn, bªn ®îc uû quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång
theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 420 vµ §iÒu 593 cña Bé luËt nµy;
4- Bªn uû quyÒn hoÆc bªn ®îc uû quyÒn chÕt, mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù,
bÞ h¹n chÕ n¨ng lùc hµnh vi d©n sù, bÞ Toµ ¸n tuyªn bè mÊt tÝch hoÆc Toµ ¸n tuyªn
bè lµ ®· chÕt.

MôC 13
HøA THëNG Vµ THI Cã GI¶I

§iÒu 595. Høa thëng

1- Ngêi ®· c«ng khai høa thëng ph¶i tr¶ thëng cho ngêi ®· thùc hiÖn c«ng viÖc
theo yªu cÇu cña ngêi høa thëng.
2- C«ng viÖc cã høa thëng ph¶i cô thÓ, cã thÓ thùc hiÖn ®îc, kh«ng bÞ ph¸p
luËt cÊm, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x· héi.
§iÒu 596. Rót l¹i tuyªn bè høa thëng
Khi cha ®Õn h¹n b¾t ®Çu thùc hiÖn c«ng viÖc, th× ngêi høa thëng cã quyÒn
rót l¹i tuyªn bè høa thëng cña m×nh. ViÖc rót l¹i tuyªn bè høa thëng ph¶i ®îc thùc
hiÖn theo c¸ch thøc vµ trªn ph¬ng tiÖn mµ viÖc høa thëng ®· ®îc c«ng bè.
§iÒu 597. Tr¶ thëng
1- Trong trêng hîp mét c«ng viÖc ®îc høa thëng do mét ngêi thùc hiÖn, th× khi
c«ng viÖc hoµn thµnh, ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã ph¶i ®îc nhËn thëng.
2- Khi mét c«ng viÖc ®îc høa thëng do nhiÒu ngêi cïng thùc hiÖn nhng mçi
ngêi thùc hiÖn ®éc lËp víi nhau, th× ngêi hoµn thµnh ®Çu tiªn ®îc nhËn thëng.
3- Trong trêng hîp nhiÒu ngêi cïng hoµn thµnh c«ng viÖc ®îc høa thëng vµo
cïng mét thêi ®iÓm, th× phÇn thëng ®îc chia ®Òu cho nh÷ng ngêi ®ã.
4- Trong trêng hîp nhiÒu ngêi cïng céng t¸c ®Ó thùc hiÖn c«ng viÖc ®îc høa
thëng do ngêi høa thëng yªu cÇu, th× mçi ngêi ®îc nhËn mét phÇn cña phÇn thëng, t-
¬ng øng víi phÇn ®ãng gãp cña m×nh.
§iÒu 598. Thi cã gi¶i
1- Ngêi tæ chøc c¸c cuéc thi v¨n ho¸, nghÖ thuËt, thÓ thao, khoa häc, kü thuËt
vµ c¸c cuéc thi kh¸c kh«ng tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi ph¶i c«ng bè ®iÒu kiÖn dù
thi, thang ®iÓm, c¸c gi¶i thëng vµ møc thëng cña mçi gi¶i.
2- ViÖc thay ®æi ®iÒu kiÖn dù thi ph¶i ®îc thùc hiÖn theo c¸ch thøc ®· c«ng
bè trong mét thêi gian hîp lý tríc khi diÔn ra cuéc thi.
 119

3- Ngêi ®o¹t gi¶i cã quyÒn yªu cÇu ngêi tæ chøc thi trao gi¶i thëng ®óng møc
®· c«ng bè.

CH¬NG III
THùC HIÖN C«NG VIÖC KH«NG Cã Uû QUYÒN

§iÒu 599. Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn

Thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn lµ viÖc mét ngêi kh«ng cã nghÜa vô
thùc hiÖn c«ng viÖc nhng ®· tù nguyÖn thùc hiÖn c«ng viÖc ®ã, hoµn toµn v× lîi
Ých cña ngêi cã c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn khi ngêi nµy kh«ng biÕt hoÆc biÕt mµ
kh«ng ph¶n ®èi.
§iÒu 600. NghÜa vô thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn
1- Ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn cã nghÜa vô thùc hiÖn c«ng
viÖc phï hîp víi kh¶ n¨ng, ®iÒu kiÖn cña m×nh.
2- Ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn ph¶i thùc hiÖn c«ng viÖc nh
c«ng viÖc cña chÝnh m×nh; nÕu ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn biÕt
hoÆc ®o¸n biÕt ®îc ý ®Þnh cña ngêi cã c«ng viÖc, th× ph¶i thùc hiÖn c«ng viÖc
phï hîp víi ý ®Þnh ®ã.
3- Ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn ph¶i b¸o cho ngêi cã c«ng
viÖc ®îc thùc hiÖn vÒ qu¸ tr×nh, kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc nÕu cã yªu cÇu, trõ
trêng hîp ngêi cã c«ng viÖc ®· biÕt hoÆc ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû
quyÒn kh«ng biÕt n¬i c tró cña ngêi ®ã.
4- Trong trêng hîp ngêi cã c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn chÕt, th× ngêi thùc hiÖn
c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn ph¶i tiÕp tôc thùc hiÖn c«ng viÖc cho ®Õn khi ngêi
thõa kÕ hoÆc ngêi ®¹i diÖn cña ngêi cã c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn ®· tiÕp nhËn.
5- Trong trêng hîp cã lý do chÝnh ®¸ng mµ ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã
uû quyÒn kh«ng thÓ tiÕp tôc ®¶m nhËn c«ng viÖc, th× ph¶i b¸o cho ngêi cã c«ng
viÖc ®îc thùc hiÖn, ngêi ®¹i diÖn hoÆc ngêi th©n thÝch cña ngêi nµy hoÆc cã thÓ
nhê ngêi kh¸c thay m×nh ®¶m nhËn viÖc thùc hiÖn c«ng viÖc.
§iÒu 601. NghÜa vô thanh to¸n cña ngêi cã c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn
1- Ngêi cã c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn ph¶i tiÕp nhËn c«ng viÖc khi ngêi thùc
hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn bµn giao c«ng viÖc vµ thanh to¸n c¸c chi phÝ
hîp lý mµ ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn ®· bá ra ®Ó thùc hiÖn c«ng
viÖc, kÓ c¶ trong trêng hîp c«ng viÖc kh«ng ®¹t ®îc kÕt qu¶ theo ý muèn cña m×nh.
2- Ngêi cã c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn ph¶i tr¶ cho ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc
kh«ng cã uû quyÒn mét kho¶n thï lao khi ngêi nµy thùc hiÖn c«ng viÖc chu ®¸o, cã
lîi cho m×nh, trõ trêng hîp ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn tõ chèi.
§iÒu 602. NghÜa vô båi thêng thiÖt h¹i
1- Khi ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn cè ý g©y thiÖt h¹i trong
khi thùc hiÖn c«ng viÖc, th× ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho ngêi cã c«ng viÖc ®îc thùc
hiÖn.
2- NÕu ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn do v« ý mµ g©y thiÖt h¹i
trong khi thùc hiÖn c«ng viÖc, th× c¨n cø vµo hoµn c¶nh ®¶m nhËn c«ng viÖc, ngêi
®ã cã thÓ ®îc gi¶m møc båi thêng.
 120

§iÒu 603. ChÊm døt thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn
ViÖc thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau
®©y:
1- Theo yªu cÇu cña ngêi cã c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn;
2- Ngêi cã c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn, ngêi thõa kÕ hoÆc ngêi ®¹i diÖn cña ngêi
cã c«ng viÖc ®îc thùc hiÖn tiÕp nhËn c«ng viÖc;
3- Ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn kh«ng thÓ tiÕp tôc thùc hiÖn
c«ng v iÖc theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 5 §iÒu 600 cña Bé luËt nµy;
4- Ngêi thùc hiÖn c«ng viÖc kh«ng cã uû quyÒn chÕt.

CH¬NG IV
NGHÜA Vô HOµN TR¶ DO CHIÕM H÷U, Sö DôNG TµI S¶N,
®îC LîI VÒ TµI S¶N KH«NG Cã C¨N Cø PH¸P LUËT

§iÒu 604. NghÜa vô hoµn tr¶

1- Ngêi chiÕm h÷u, ngêi sö dông tµi s¶n cña ngêi kh¸c mµ kh«ng cã c¨n cø
ph¸p luËt, th× ph¶i hoµn tr¶ cho chñ së h÷u, ngêi chiÕm h÷u hîp ph¸p tµi s¶n ®ã;
nÕu kh«ng t×m ®îc chñ së h÷u, ngêi chiÕm h÷u hîp ph¸p tµi s¶n ®ã, th× ph¶i giao
cho c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, trõ trêng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 255
cña Bé luËt nµy.
2- Ngêi ®îc lîi vÒ tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt lµm cho ngêi kh¸c bÞ
thiÖt h¹i th× ph¶i hoµn tr¶ kho¶n lîi ®ã cho ngêi bÞ thiÖt h¹i, trõ trêng hîp quy ®Þnh
t¹i kho¶n 1 §iÒu 255 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 605. Tµi s¶n hoµn tr¶
1- Ngêi chiÕm h÷u, ngêi sö dông tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt ph¶i
hoµn tr¶ toµn bé tµi s¶n ®· thu ®îc; nÕu tµi s¶n hoµn tr¶ lµ vËt ®Æc ®Þnh, th× ph¶i
hoµn tr¶ ®óng vËt ®ã vµ nÕu vËt ®Æc ®Þnh ®ã ®· bÞ mÊt hoÆc h háng, th× ph¶i
®Òn bï b»ng tiÒn, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c; nÕu tµi s¶n hoµn tr¶ lµ vËt cïng
lo¹i, nhng ®· bÞ mÊt hoÆc h háng, th× ph¶i tr¶ vËt cïng lo¹i hoÆc ®Òn bï b»ng
tiÒn, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Ngêi ®îc lîi tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt ph¶i hoµn tr¶ cho ngêi bÞ
thiÖt kho¶n lîi vÒ tµi s¶n ®ã b»ng hiÖn vËt hoÆc b»ng tiÒn.
§iÒu 606. NghÜa vô hoµn tr¶ hoa lîi, lîi tøc
1- Ngêi chiÕm h÷u, ngêi sö dông tµi s¶n, ngêi ®îc lîi vÒ tµi s¶n mµ kh«ng cã
c¨n cø ph¸p luËt vµ kh«ng ngay t×nh, th× ph¶i hoµn tr¶ hoa lîi, lîi tøc thu ®îc tõ thêi
®iÓm chiÕm h÷u, sö dông tµi s¶n, ®îc lîi vÒ tµi s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt.
2- Ngêi chiÕm h÷u, ngêi sö dông tµi s¶n, ngêi ®îc lîi vÒ tµi s¶n mµ kh«ng cã
c¨n cø ph¸p luËt nhng ngay t×nh, th× ph¶i hoµn tr¶ hoa lîi, lîi tøc thu ®îc tõ thêi
®iÓm ngêi ®ã biÕt hoÆc ph¶i biÕt viÖc chiÕm h÷u, sö dông tµi s¶n, ®îc lîi vÒ tµi
s¶n kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt, trõ trêng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 255 cña Bé
luËt nµy.
§iÒu 607. QuyÒn yªu cÇu ngêi thø ba hoµn tr¶
 121

Trong trêng hîp ngêi chiÕm h÷u, ngêi sö dông tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p
luËt ®· giao tµi s¶n cho ngêi thø ba, th× khi bÞ chñ së h÷u, ngêi chiÕm h÷u hîp ph¸p
tµi s¶n yªu cÇu hoµn tr¶, ngêi thø ba cã nghÜa vô hoµn tr¶ tµi s¶n ®ã; nÕu tµi s¶n
®ã ®· ®îc tr¶ b»ng tiÒn hoÆc cã ®Òn bï, th× ngêi thø ba cã quyÒn yªu cÇu ngêi ®·
giao cho m×nh ph¶i båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 608. NghÜa vô thanh to¸n
Khi chñ së h÷u, ngêi chiÕm h÷u hîp ph¸p, ngêi bÞ thiÖt h¹i ®îc hoµn tr¶ tµi s¶n
th× ph¶i thanh to¸n nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt mµ ngêi chiÕm h÷u, ngêi sö dông tµi
s¶n, ngêi ®îc lîi vÒ tµi s¶n mµ kh«ng cã c¨n cø ph¸p luËt nhng ngay t×nh ®· bá ra
®Ó b¶o qu¶n, lµm t¨ng gi¸ trÞ cña tµi s¶n.

CH¬NG V
TR¸CH NHIÖM BåI THêNG THIÖT H¹I NGOµI HîP ®åNG
MôC 1
NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG

§iÒu 609. Tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i

Ngêi nµo do lçi cè ý hoÆc lçi v« ý x©m ph¹m ®Õn tÝnh m¹ng, søc khoÎ, danh
dù, nh©n phÈm, uy tÝn, tµi s¶n, c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p kh¸c cña c¸ nh©n, x©m
ph¹m danh dù, uy tÝn, tµi s¶n cña ph¸p nh©n hoÆc c¸c chñ thÓ kh¸c mµ g©y thiÖt
h¹i, th× ph¶i båi thêng.
§iÒu 610. Nguyªn t¾c båi thêng thiÖt h¹i
1- ThiÖt h¹i ph¶i ®îc båi thêng toµn bé vµ kÞp thêi. C¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn
vÒ møc båi thêng, h×nh thøc båi thêng b»ng tiÒn, b»ng hiÖn vËt hoÆc thùc hiÖn
mét c«ng viÖc, vÒ ph¬ng thøc båi thêng, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
2- Ngêi g©y thiÖt h¹i cã thÓ ®îc gi¶m møc båi thêng, nÕu do lçi v« ý mµ g©y
thiÖt h¹i qu¸ lín so víi kh¶ n¨ng kinh tÕ tríc m¾t vµ l©u dµi cña m×nh.
3- Khi møc båi thêng kh«ng cßn phï hîp víi thùc tÕ, th× ngêi bÞ thiÖt h¹i hoÆc
ngêi g©y thiÖt h¹i cã quyÒn yªu cÇu Toµ ¸n hoÆc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
kh¸c thay ®æi møc båi thêng.
§iÒu 611. N¨ng lùc chÞu tr¸ch nhiÖm båi thêng thiÖt h¹i cña c¸ nh©n
1- Ngêi tõ ®ñ mêi t¸m tuæi trë lªn g©y thiÖt h¹i, th× ph¶i tù båi thêng.
2- Khi ngêi cha thµnh niªn díi mêi l¨m tuæi g©y thiÖt h¹i mµ cßn cha, mÑ, th×
cha, mÑ ph¶i båi thêng toµn bé thiÖt h¹i; nÕu tµi s¶n cña cha, mÑ kh«ng ®ñ ®Ó båi
thêng mµ con cha thµnh niªn g©y thiÖt h¹i cã tµi s¶n riªng, th× lÊy tµi s¶n ®ã ®Ó båi
thêng phÇn cßn thiÕu, trõ trêng hîp quy ®Þnh t¹i §iÒu 625 cña Bé luËt nµy.
Trong trêng hîp ngêi tõ ®ñ mêi l¨m tuæi ®Õn cha ®ñ mêi t¸m tuæi g©y thiÖt
h¹i, th× ph¶i båi thêng b»ng tµi s¶n cña m×nh; nÕu kh«ng ®ñ tµi s¶n ®Ó båi thêng,
th× cha, mÑ ph¶i båi thêng phÇn cßn thiÕu b»ng tµi s¶n cña m×nh.
3- Khi ngêi cha thµnh niªn, ngêi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù g©y thiÖt h¹i mµ
cã c¸ nh©n, tæ chøc gi¸m hé, th× c¸ nh©n, tæ chøc ®ã ®îc dïng tµi s¶n cña ngêi ®îc
gi¸m hé ®Ó båi thêng; nÕu ngêi ®îc gi¸m hé kh«ng cã tµi s¶n hoÆc kh«ng ®ñ tµi
s¶n ®Ó båi thêng, th× ngêi gi¸m hé ph¶i båi thêng b»ng tµi s¶n cña m×nh; nÕu ngêi
 122

gi¸m hé chøng minh ®îc m×nh kh«ng cã lçi trong viÖc gi¸m hé, th× kh«ng ph¶i lÊy
tµi s¶n cña m×nh ®Ó båi thêng.

MôC 2
X¸C ®ÞNH THIÖT H¹I

§iÒu 612. ThiÖt h¹i do tµi s¶n bÞ x©m ph¹m

Trong trêng hîp tµi s¶n bÞ x©m ph¹m, th× thiÖt h¹i ®îc båi thêng bao gåm tµi
s¶n bÞ mÊt, bÞ huû ho¹i hoÆc bÞ h háng, lîi Ých g¾n liÒn víi viÖc sö dông, khai
th¸c tµi s¶n, chi phÝ hîp lý ®Ó ng¨n chÆn, h¹n chÕ vµ kh¾c phôc thiÖt h¹i.
§iÒu 613. ThiÖt h¹i do søc khoÎ bÞ x©m ph¹m
ThiÖt h¹i do søc khoÎ bÞ x©m ph¹m bao gåm:
1- Chi phÝ hîp lý cho viÖc cøu ch÷a, båi dìng, phôc håi søc khoÎ vµ chøc n¨ng
bÞ mÊt, bÞ gi¶m sót cña ngêi bÞ thiÖt h¹i;
2- Thu nhËp thùc tÕ bÞ mÊt hoÆc bÞ gi¶m sót cña ngêi bÞ thiÖt h¹i; nÕu thu
nhËp thùc tÕ cña ngêi bÞ thiÖt h¹i kh«ng æn ®Þnh vµ kh«ng thÓ x¸c ®Þnh ®îc, th×
¸p dông møc thu nhËp trung b×nh cña lao ®éng cïng lo¹i;
3- Chi phÝ hîp lý vµ phÇn thu nhËp thùc tÕ bÞ mÊt cña ngêi ch¨m sãc ngêi bÞ
thiÖt h¹i trong thêi gian ®iÒu trÞ; nÕu ngêi bÞ thiÖt h¹i mÊt kh¶ n¨ng lao ®éng vµ
cÇn cã ngêi thêng xuyªn ch¨m sãc, th× thiÖt h¹i bao gåm c¶ chi phÝ hîp lý cho viÖc
ch¨m sãc ngêi bÞ thiÖt h¹i vµ kho¶n tiÒn cÊp dìng cho nh÷ng ngêi mµ ngêi bÞ thiÖt
h¹i cã nghÜa vô cÊp dìng, nÕu cã.
4- Tuú tõng trêng hîp, Toµ ¸n quyÕt ®Þnh buéc ngêi x©m ph¹m ®Õn søc khoÎ
cña ngêi kh¸c ph¶i båi thêng mét kho¶n tiÒn bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn mµ ngêi
®ã g¸nh chÞu.
§iÒu 614. ThiÖt h¹i do tÝnh m¹ng bÞ x©m ph¹m
ThiÖt h¹i do tÝnh m¹ng bÞ x©m ph¹m bao gåm:
1- Chi phÝ hîp lý cho viÖc cøu ch÷a, båi dìng, ch¨m sãc ngêi bÞ thiÖt h¹i tríc
khi chÕt;
2- Chi phÝ hîp lý cho viÖc mai t¸ng;
3- TiÒn cÊp dìng cho nh÷ng ngêi mµ ngêi bÞ thiÖt h¹i cã nghÜa vô cÊp dìng;
4- Tuú tõng trêng hîp, Toµ ¸n quyÕt ®Þnh buéc ngêi g©y thiÖt h¹i do x©m
ph¹m tÝnh m¹ng ph¶i båi thêng mét kho¶n tiÒn bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn cho
nh÷ng ngêi th©n thÝch gÇn gòi nhÊt cña n¹n nh©n.
§iÒu 615. ThiÖt h¹i do danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn bÞ x©m ph¹m
ThiÖt h¹i do danh dù, nh©n phÈm, uy tÝn cña c¸ nh©n bÞ x©m ph¹m, thiÖt h¹i
do danh dù, uy tÝn cña ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ kh¸c bÞ x©m ph¹m bao gåm:
1- Chi phÝ hîp lý ®Ó h¹n chÕ, kh¾c phôc thiÖt h¹i;
2- Thu nhËp thùc tÕ bÞ mÊt hoÆc bÞ gi¶m sót;
3- Tuú tõng trêng hîp, ngoµi viÖc buéc chÊm døt hµnh vi vi ph¹m, xin lçi, c¶i
chÝnh c«ng khai, Toµ ¸n quyÕt ®Þnh ngêi g©y thiÖt h¹i do x©m ph¹m danh dù,
 123

nh©n phÈm, uy tÝn ph¶i båi thêng mét kho¶n tiÒn bï ®¾p tæn thÊt vÒ tinh thÇn cho
ngêi bÞ x©m ph¹m.
§iÒu 616. Thêi h¹n hëng båi thêng thiÖt h¹i do tÝnh m¹ng, søc khoÎ bÞ x©m
ph¹m
1- Trong trêng hîp ngêi bÞ thiÖt h¹i mÊt hoµn toµn kh¶ n¨ng lao ®éng, th× ngêi
bÞ thiÖt h¹i ®îc hëng båi thêng cho ®Õn khi chÕt.
2- Trong trêng hîp ngêi bÞ thiÖt h¹i chÕt, th× nh÷ng ngêi mµ ngêi nµy cã
nghÜa vô cÊp dìng khi cßn sèng ®îc hëng tiÒn cÊp dìng trong thêi h¹n sau ®©y:
a) Ngêi cha thµnh niªn hoÆc ngêi ®· thµnh thai lµ con cña ngêi chÕt vµ cßn
sèng sau khi sinh ra ®îc hëng båi thêng cho ®Õn khi ®ñ mêi t¸m tuæi, trõ trêng hîp
ngêi tõ ®ñ mêi l¨m tuæi ®Õn cha ®ñ mêi t¸m tuæi ®· tham gia lao ®éng vµ cã thu
nhËp ®ñ nu«i sèng b¶n th©n;
b) Ngêi ®· thµnh niªn nhng kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng ®îc hëng tiÒn cÊp d-
ìng cho ®Õn khi chÕt.

MôC 3
BåI THêNG THIÖT H¹I TRONG MéT Sè TRêNG HîP Cô THÓ

§iÒu 617. Båi thêng thiÖt h¹i trong trêng hîp vît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh
®¸ng
1- Ngêi g©y thiÖt h¹i trong trêng hîp phßng vÖ chÝnh ®¸ng kh«ng ph¶i båi th-
êng cho ngêi bÞ thiÖt h¹i.
2- Ngêi g©y thiÖt h¹i do vît qu¸ giíi h¹n phßng vÖ chÝnh ®¸ng ph¶i båi thêng
cho ngêi bÞ thiÖt h¹i.
§iÒu 618. Båi thêng thiÖt h¹i trong trêng hîp vît qu¸ yªu cÇu cña t×nh thÕ cÊp
thiÕt
1- Ngêi g©y thiÖt h¹i trong t×nh thÕ cÊp thiÕt kh«ng ph¶i båi thêng cho ngêi
bÞ thiÖt h¹i.
2- Trong trêng hîp thiÖt h¹i x¶y ra do vît qu¸ yªu cÇu cña t×nh thÕ cÊp thiÕt,
th× ngêi g©y thiÖt h¹i ph¶i båi thêng cho ngêi bÞ thiÖt h¹i.
3- Ngêi ®· g©y ra t×nh thÕ cÊp thiÕt dÉn ®Õn thiÖt h¹i x¶y ra, th× ph¶i båi
thêng cho ngêi bÞ thiÖt h¹i.
§iÒu 619. Båi thêng thiÖt h¹i do ngêi dïng chÊt kÝch thÝch g©y ra
1- Ngêi do uèng rîu hoÆc do dïng chÊt kÝch thÝch kh¸c mµ l©m vµo t×nh
tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ ®iÒu khiÓn hµnh vi cña m×nh, g©y thiÖt h¹i cho
ngêi kh¸c, th× ph¶i båi thêng.
2- Khi mét ngêi cè ý dïng rîu hoÆc c¸c chÊt kÝch thÝch kh¸c lµm cho ngêi
kh¸c l©m vµo t×nh tr¹ng mÊt kh¶ n¨ng nhËn thøc vµ ®iÒu khiÓn hµnh vi cña m×nh
mµ g©y thiÖt h¹i, th× ph¶i båi thêng cho ngêi bÞ thiÖt h¹i.
§iÒu 620. Båi thêng thiÖt h¹i do nhiÒu ngêi cïng g©y ra
Trong trêng hîp nhiÒu ngêi cïng g©y thiÖt h¹i, th× nh÷ng ngêi ®ã ph¶i liªn ®íi
båi thêng cho ngêi bÞ thiÖt h¹i. Tr¸ch nhiÖm båi thêng cña tõng ngêi cïng g©y thiÖt
 124

h¹i ®îc x¸c ®Þnh t¬ng øng víi møc ®é lçi cña mçi ngêi; nÕu kh«ng x¸c ®Þnh ®îc
møc ®é lçi, th× hä ph¶i båi thêng thiÖt h¹i theo phÇn b»ng nhau.
§iÒu 621. Båi thêng thiÖt h¹i trong trêng hîp ngêi bÞ thiÖt h¹i cã lçi
Khi ngêi bÞ thiÖt h¹i còng cã lçi trong viÖc g©y ra thiÖt h¹i, th× ngêi g©y
thiÖt h¹i chØ ph¶i båi thêng phÇn thiÖt h¹i t¬ng øng víi møc ®é lçi cña m×nh; nÕu
thiÖt h¹i x¶y ra hoµn toµn do lçi cña ngêi bÞ thiÖt h¹i, th× ngêi g©y thiÖt h¹i kh«ng
ph¶i båi thêng.
§iÒu 622. Båi thêng thiÖt h¹i do ngêi cña ph¸p nh©n g©y ra
Ph¸p nh©n ph¶i båi thêng thiÖt h¹i do ngêi cña m×nh g©y ra trong khi thùc
hiÖn nhiÖm vô ®îc ph¸p nh©n giao; nÕu ph¸p nh©n ®· båi thêng thiÖt h¹i, th× cã
quyÒn yªu cÇu ngêi cã lçi trong viÖc g©y thiÖt h¹i ph¶i hoµn tr¶ kho¶n tiÒn mµ
m×nh ®· båi thêng cho ngêi bÞ thiÖt h¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 623. Båi thêng thiÖt h¹i do c«ng chøc,viªn chøc nhµ níc g©y ra
C¬ quan nhµ níc ph¶i båi thêng thiÖt h¹i do c«ng chøc, viªn chøc cña m×nh
g©y ra trong khi thi hµnh c«ng vô.
C¬ quan nhµ níc cã tr¸ch nhiÖm yªu cÇu c«ng chøc, viªn chøc ph¶i hoµn tr¶
kho¶n tiÒn mµ m×nh ®· båi thêng cho ngêi bÞ thiÖt h¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt, nÕu c«ng chøc, viªn chøc cã lçi trong khi thi hµnh c«ng vô.
§iÒu 624. Båi thêng thiÖt h¹i do ngêi cã thÈm quyÒn cña c¬ quan tiÕn hµnh
tè tông g©y ra
C¬ quan tiÕn hµnh tè tông ph¶i båi thêng thiÖt h¹i do ngêi cã thÈm quyÒn cña
m×nh g©y ra trong khi thùc hiÖn nhiÖm vô ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö, thi hµnh ¸n.
C¬ quan tiÕn hµnh tè tông cã tr¸ch nhiÖm yªu cÇu ngêi cã thÈm quyÒn ®·
g©y thiÖt h¹i ph¶i hoµn tr¶ kho¶n tiÒn mµ m×nh ®· båi thêng cho ngêi bÞ thiÖt h¹i
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt, nÕu ngêi cã thÈm quyÒn ®ã cã lçi trong khi thi hµnh
nhiÖm vô.
§iÒu 625. Båi thêng thiÖt h¹i do ngêi díi mêi l¨m tuæi, ngêi mÊt n¨ng lùc hµnh
vi d©n sù g©y ra trong thêi gian trêng häc, bÖnh viÖn, c¸c tæ chøc kh¸c trùc tiÕp
qu¶n lý
Trêng häc, bÖnh viÖn, c¸c tæ chøc kh¸c nÕu cã lçi trong viÖc qu¶n lý, th× ph¶i
liªn ®íi cïng víi cha, mÑ, ngêi gi¸m hé båi thêng thiÖt h¹i do ngêi cha ®ñ mêi l¨m
tuæi hoÆc ngêi mÊt n¨ng lùc hµnh vi d©n sù g©y ra cho ngêi kh¸c trong thêi gian tr-
êng häc, bÖnh viÖn, c¸c tæ chøc kh¸c trùc tiÕp qu¶n lý nh÷ng ngêi ®ã; nÕu trêng
häc, bÖnh viÖn, c¸c tæ chøc kh¸c kh«ng cã lçi, th× cha, mÑ, ngêi gi¸m hé ph¶i båi th-
êng.
§iÒu 626. Båi thêng thiÖt h¹i do ngêi lµm c«ng,ngêi häc nghÒ g©y ra
C¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ kh¸c ph¶i båi thêng thiÖt h¹i do ngêi lµm
c«ng, ngêi häc nghÒ g©y ra trong khi thùc hiÖn c«ng viÖc ®îc giao vµ cã quyÒn yªu
cÇu ngêi lµm c«ng, ngêi häc nghÒ cã lçi trong viÖc g©y thiÖt h¹i ph¶i hoµn tr¶
kho¶n tiÒn mµ m×nh ®· båi thêng cho ngêi bÞ thiÖt h¹i theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt.
§iÒu 627. Båi thêng thiÖt h¹i do nguån nguy hiÓm cao ®é g©y ra
 125

1- Nguån nguy hiÓm cao ®é bao gåm ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i c¬ giíi,
hÖ thèng t¶i ®iÖn, nhµ m¸y c«ng nghiÖp ®ang ho¹t ®éng, vò khÝ, chÊt næ, chÊt
ch¸y, chÊt ®éc, chÊt phãng x¹, thó d÷ vµ c¸c nguån nguy hiÓm cao ®é kh¸c do ph¸p
luËt quy ®Þnh.
Chñ së h÷u nguån nguy hiÓm cao ®é ph¶i tu©n thñ c¸c quy ®Þnh b¶o qu¶n,
tr«ng gi÷, vËn chuyÓn, sö dông nguån nguy hiÓm cao ®é theo ®óng c¸c quy ®Þnh
cña ph¸p luËt.
2- Chñ së h÷u nguån nguy hiÓm cao ®é ph¶i båi thêng thiÖt h¹i do nguån nguy
hiÓm cao ®é g©y ra; nÕu chñ së h÷u ®· giao cho ngêi kh¸c chiÕm h÷u, sö dông, th×
nh÷ng ngêi nµy ph¶i båi thêng, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
3- Chñ së h÷u, ngêi ®îc chñ së h÷u giao chiÕm h÷u, sö dông nguån nguy hiÓm
cao ®é ph¶i båi thêng thiÖt h¹i c¶ khi kh«ng cã lçi, trõ c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) ThiÖt h¹i x¶y ra hoµn toµn do lçi cè ý cña ngêi bÞ thiÖt h¹i;
b) ThiÖt h¹i x¶y ra trong trêng hîp bÊt kh¶ kh¸ng hoÆc t×nh thÕ cÊp thiÕt, trõ
trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
4- Trong trêng hîp nguån nguy hiÓm cao ®é bÞ chiÕm h÷u, sö dông tr¸i ph¸p
luËt, th× ngêi ®ang chiÕm h÷u, sö dông nguån nguy hiÓm cao ®é tr¸i ph¸p luËt ph¶i
båi thêng thiÖt h¹i.
Khi chñ së h÷u, ngêi ®îc chñ së h÷u giao chiÕm h÷u, sö dông nguån nguy
hiÓm cao ®é còng cã lçi trong viÖc ®Ó nguån nguy hiÓm cao ®é bÞ chiÕm h÷u, sö
dông tr¸i ph¸p luËt, th× ph¶i liªn ®íi båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 628. Båi thêng thiÖt h¹i do lµm « nhiÔm m«i trêng
C¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ kh¸c lµm « nhiÔm m«i trêng g©y thiÖt
h¹i, th× ph¶i båi thêng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ b¶o vÖ m«i trêng, trõ trêng
hîp ngêi bÞ thiÖt h¹i cã lçi.
§iÒu 629. Båi thêng thiÖt h¹i do sóc vËt g©y ra
1- Chñ së h÷u sóc vËt ph¶i båi thêng thiÖt h¹i do sóc vËt g©y ra cho ngêi kh¸c;
nÕu ngêi bÞ thiÖt h¹i hoµn toµn cã lçi trong viÖc lµm sóc vËt g©y thiÖt h¹i cho
m×nh, th× chñ së h÷u kh«ng ph¶i båi thêng.
2- Trong trêng hîp ngêi thø ba hoµn toµn cã lçi lµm cho sóc vËt g©y thiÖt h¹i
cho ngêi kh¸c, th× ngêi thø ba ®ã ph¶i båi thêng thiÖt h¹i; nÕu ngêi thø ba vµ chñ së
h÷u cïng cã lçi, th× ph¶i liªn ®íi båi thêng thiÖt h¹i.
3- Trong trêng hîp sóc vËt bÞ chiÕm h÷u tr¸i ph¸p luËt g©y thiÖt h¹i, th× ngêi
chiÕm h÷u tr¸i ph¸p luËt ph¶i båi thêng; nÕu chñ së h÷u còng cã lçi trong viÖc ®Ó
sóc vËt bÞ chiÕm h÷u, sö dông tr¸i ph¸p luËt, th× ph¶i liªn ®íi båi thêng thiÖt h¹i.
4- Trong trêng hîp sóc vËt th¶ r«ng theo tËp qu¸n mµ g©y thiÖt h¹i, th× chñ së
h÷u sóc vËt ®ã ph¶i båi thêng theo tËp qu¸n nhng kh«ng ®îc tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc
x· héi.
§iÒu 630. Båi thêng thiÖt h¹i do c©y cèi g©y ra
Chñ së h÷u ph¶i båi thêng thiÖt h¹i do c©y cèi ®æ, gÉy g©y ra, trõ trêng hîp
thiÖt h¹i x¶y ra hoµn toµn do lçi cña ngêi bÞ thiÖt h¹i hoÆc do sù kiÖn bÊt kh¶
kh¸ng.
 126

§iÒu 631. Båi thêng thiÖt h¹i do nhµ cöa, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c g©y ra
Chñ së h÷u, ngêi ®îc chñ së h÷u giao qu¶n lý, sö dông nhµ cöa, c«ng tr×nh x©y
dùng kh¸c ph¶i båi thêng thiÖt h¹i, nÕu ®Ó nhµ cöa, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c ®ã
bÞ sôp ®æ, h háng, sôt lë g©y thiÖt h¹i cho ngêi kh¸c, trõ trêng hîp thiÖt h¹i x¶y ra
hoµn toµn do lçi cña ngêi bÞ thiÖt h¹i hoÆc do sù kiÖn bÊt kh¶ kh¸ng.
§iÒu 632. Båi thêng thiÖt h¹i do vi ph¹m quyÒn lîi cña ngêi tiªu dïng
C¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ kh¸c s¶n xuÊt, kinh doanh do kh«ng b¶o
®¶m tiªu chuÈn chÊt lîng l¬ng thùc, thùc phÈm, thuèc ch÷a bÖnh, c¸c hµng ho¸ kh¸c
mµ g©y thiÖt h¹i cho ngêi tiªu dïng, th× ph¶i båi thêng.
§iÒu 633. Båi thêng thiÖt h¹i do x©m ph¹m danh dù, uy tÝn trong lÜnh vùc
s¶n xuÊt, kinh doanh
C¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ kh¸c cã hµnh vi x©m ph¹m ®Õn danh dù,
uy tÝn cña ngêi s¶n xuÊt, kinh doanh mµ g©y thiÖt h¹i cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh
doanh cña ngêi ®ã, th× ph¶i båi thêng.

PHÇN THø T
THõA KÕ
CH¬NG I
NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG

§iÒu 634. QuyÒn thõa kÕ cña c¸ nh©n

C¸ nh©n cã quyÒn lËp di chóc ®Ó ®Þnh ®o¹t tµi s¶n cña m×nh; ®Ó l¹i tµi s¶n
cña m×nh cho ngêi thõa kÕ theo ph¸p luËt; hëng di s¶n theo di chóc hoÆc theo ph¸p
luËt.
§iÒu 635. QuyÒn b×nh ®¼ng vÒ thõa kÕ cña c¸ nh©n
Mäi c¸ nh©n ®Òu b×nh ®¼ng vÒ quyÒn ®Ó l¹i tµi s¶n cña m×nh cho ngêi
kh¸c vµ quyÒn hëng di s¶n theo di chóc hoÆc theo ph¸p luËt.
§iÒu 636. Thêi ®iÓm, ®Þa ®iÓm më thõa kÕ
1- Thêi ®iÓm më thõa kÕ lµ thêi ®iÓm ngêi cã tµi s¶n chÕt. Trong trêng hîp
Toµ ¸n tuyªn bè mét ngêi lµ ®· chÕt, th× thêi ®iÓm më thõa kÕ lµ ngµy ®îc x¸c
®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 91 cña Bé luËt nµy.
2- §Þa ®iÓm më thõa kÕ lµ n¬i c tró cuèi cïng cña ngêi ®Ó l¹i di s¶n; nÕu
kh«ng x¸c ®Þnh ®îc n¬i c tró cuèi cïng, th× ®Þa ®iÓm më thõa kÕ lµ n¬i cã toµn bé
hoÆc phÇn lín di s¶n.
§iÒu 637. Di s¶n
1- Di s¶n bao gåm tµi s¶n riªng cña ngêi chÕt, phÇn tµi s¶n cña ngêi chÕt trong
tµi s¶n chung víi ngêi kh¸c.
2- QuyÒn sö dông ®Êt còng thuéc di s¶n thõa kÕ vµ ®îc ®Ó l¹i thõa kÕ theo
quy ®Þnh t¹i PhÇn thø n¨m cña Bé luËt nµy.
§iÒu 638. Ngêi thõa kÕ
 127

1- Ngêi thõa kÕ lµ c¸ nh©n ph¶i lµ ngêi cßn sèng vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ
hoÆc sinh ra vµ cßn sèng sau thêi ®iÓm më thõa kÕ nhng ®· thµnh thai tríc khi ngêi
®Ó l¹i di s¶n chÕt.
2- Trong trêng hîp ngêi thõa kÕ theo di chóc lµ c¬ quan, tæ chøc, th× ph¶i lµ c¬
quan, tæ chøc tån t¹i vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ.
§iÒu 639. Thêi ®iÓm ph¸t sinh quyÒn vµ nghÜa vô cña ngêi thõa kÕ
KÓ tõ thêi ®iÓm më thõa kÕ, nh÷ng ngêi thõa kÕ cã c¸c quyÒn, nghÜa vô tµi
s¶n do ngêi chÕt ®Ó l¹i.
§iÒu 640. Thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n do ngêi chÕt ®Ó l¹i
1- Ngêi hëng thõa kÕ cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n do ngêi chÕt
®Ó l¹i.
2- Trong trêng hîp di s¶n cha ®îc chia, th× nghÜa vô tµi s¶n do ngêi chÕt ®Ó
l¹i ®îc ngêi qu¶n lý di s¶n thùc hiÖn theo tho¶ thuËn cña nh÷ng ngêi thõa kÕ.
3- Trong trêng hîp di s¶n ®· ®îc chia, th× mçi ngêi thõa kÕ thùc hiÖn nghÜa
vô tµi s¶n do ngêi chÕt ®Ó l¹i t¬ng øng víi phÇn tµi s¶n mµ m×nh ®· nhËn.
4- Trong trêng hîp Nhµ níc, c¬ quan, tæ chøc hëng di s¶n theo di chóc, th× còng
ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n do ngêi chÕt ®Ó l¹i nh ngêi thõa kÕ lµ c¸ nh©n.
§iÒu 641. Ngêi qu¶n lý di s¶n
1- Ngêi qu¶n lý di s¶n lµ ngêi ®îc chØ ®Þnh trong di chóc hoÆc do nh÷ng ng-
êi thõa kÕ tho¶ thuËn cö ra.
2- Trong trêng hîp di chóc kh«ng chØ ®Þnh ngêi qu¶n lý di s¶n vµ nh÷ng ngêi
thõa kÕ cha cö ®îc ngêi qu¶n lý di s¶n, th× ngêi ®ang chiÕm h÷u, sö dông, qu¶n lý
di s¶n tiÕp tôc qu¶n lý di s¶n ®ã cho ®Õn khi nh÷ng ngêi thõa kÕ cö ®îc ngêi qu¶n
lý di s¶n.
3- Trong trêng hîp cha x¸c ®Þnh ®îc ngêi thõa kÕ vµ di s¶n cha cã ngêi qu¶n
lý, th× di s¶n do c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn qu¶n lý.
§iÒu 642. NghÜa vô cña ngêi qu¶n lý di s¶n
1- Ngêi qu¶n lý di s¶n ®îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 3 §iÒu 641 cña Bé
luËt nµy cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
a) LËp danh môc di s¶n; thu håi tµi s¶n thuéc di s¶n cña ngêi chÕt mµ ngêi kh¸c
®ang chiÕm h÷u, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c;
b) B¶o qu¶n di s¶n; kh«ng ®îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cÇm cè, thÕ chÊp vµ
®Þnh ®o¹t tµi s¶n b»ng c¸c h×nh thøc kh¸c, nÕu kh«ng ®îc nh÷ng ngêi thõa kÕ
®ång ý b»ng v¨n b¶n;
c) Th«ng b¸o vÒ di s¶n cho nh÷ng ngêi thõa kÕ;
d) Båi thêng thiÖt h¹i, nÕu vi ph¹m nghÜa vô cña m×nh mµ g©y thiÖt h¹i;
®) Giao l¹i di s¶n theo yªu cÇu cña ngêi thõa kÕ.
2- Ngêi ®ang chiÕm h÷u, sö dông, qu¶n lý di s¶n ®îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 2
§iÒu 641 cña Bé luËt nµy cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
a) B¶o qu¶n di s¶n; kh«ng ®îc b¸n, trao ®æi, tÆng cho, cÇm cè, thÕ chÊp vµ
®Þnh ®o¹t tµi s¶n b»ng c¸c h×nh thøc kh¸c;
 128

b) Th«ng b¸o vÒ di s¶n cho nh÷ng ngêi thõa kÕ;

c) Båi thêng thiÖt h¹i, nÕu vi ph¹m nghÜa vô cña m×nh mµ g©y thiÖt h¹i;
d) Giao l¹i di s¶n theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång víi ngêi ®Ó l¹i di s¶n hoÆc
theo yªu cÇu cña ngêi thõa kÕ.
§iÒu 643. QuyÒn cña ngêi qu¶n lý di s¶n
1- Ngêi qu¶n lý di s¶n ®îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 3 §iÒu 641 cña Bé
luËt nµy cã c¸c quyÒn sau ®©y:
a) §¹i diÖn cho nh÷ng ngêi thõa kÕ trong quan hÖ víi ngêi thø ba liªn quan
®Õn di s¶n thõa kÕ;
b) §îc hëng thï lao theo tho¶ thuËn víi nh÷ng ngêi thõa kÕ.
2- Ngêi ®ang chiÕm h÷u, sö dông, qu¶n lý di s¶n ®îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 2
§iÒu 641 cña Bé luËt nµy cã c¸c quyÒn sau ®©y:
a) §îc tiÕp tôc sö dông di s¶n theo tho¶ thuËn trong hîp ®ång víi ngêi ®Ó l¹i di
s¶n hoÆc ®îc sù ®ång ý cña nh÷ng ngêi thõa kÕ;
b) §îc hëng thï lao theo tho¶ thuËn víi nh÷ng ngêi thõa kÕ.
§iÒu 644. ViÖc thõa kÕ cña nh÷ng ngêi cã quyÒn thõa kÕ di s¶n cña nhau mµ
chÕt trong cïng mét thêi ®iÓm
Trong trêng hîp nh÷ng ngêi cã quyÒn thõa kÕ di s¶n cña nhau ®Òu chÕt trong
cïng mét thêi ®iÓm hoÆc ®îc coi lµ chÕt trong cïng mét thêi ®iÓm do kh«ng thÓ
x¸c ®Þnh ®îc ngêi nµo chÕt tríc, th× hä kh«ng ®îc thõa kÕ di s¶n cña nhau vµ di s¶n
cña mçi ngêi do ngêi thõa kÕ cña ngêi ®ã hëng.
§iÒu 645. Tõ chèi nhËn di s¶n
1- Ngêi thõa kÕ cã quyÒn tõ chèi nhËn di s¶n, trõ trêng hîp viÖc tõ chèi nh»m
trèn tr¸nh viÖc thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n cña m×nh ®èi víi ngêi kh¸c.
2- ViÖc tõ chèi nhËn di s¶n ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n; ngêi tõ chèi ph¶i b¸o
cho nh÷ng ngêi thõa kÕ kh¸c, ngêi ®îc giao nhiÖm vô ph©n chia di s¶n, C«ng chøng
nhµ níc hoÆc Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn n¬i cã ®Þa ®iÓm më thõa kÕ
vÒ viÖc tõ chèi nhËn di s¶n.
3- Thêi h¹n tõ chèi nhËn di s¶n lµ s¸u th¸ng, kÓ tõ ngµy më thõa kÕ.
§iÒu 646. Ngêi kh«ng ®îc quyÒn hëng di s¶n
1- Nh÷ng ngêi sau ®©y kh«ng ®îc quyÒn hëng di s¶n:
a) Ngêi bÞ kÕt ¸n vÒ hµnh vi cè ý x©m ph¹m tÝnh m¹ng, søc khoÎ hoÆc vÒ
hµnh vi ngîc ®·i nghiªm träng, hµnh h¹ ngêi ®Ó l¹i di s¶n, x©m ph¹m nghiªm träng
danh dù, nh©n phÈm cña ngêi ®ã;
b) Ngêi vi ph¹m nghiªm träng nghÜa vô nu«i dìng ngêi ®Ó l¹i di s¶n;
c) Ngêi bÞ kÕt ¸n vÒ hµnh vi cè ý x©m ph¹m tÝnh m¹ng ngêi thõa kÕ kh¸c
nh»m hëng mét phÇn hoÆc toµn bé phÇn di s¶n mµ ngêi thõa kÕ
®ã cã quyÒn hëng;
 129

d) Ngêi cã hµnh vi lõa dèi, cìng Ðp hoÆc ng¨n c¶n ngêi ®Ó l¹i di s¶n trong
viÖc lËp di chóc; gi¶ m¹o di chóc, söa ch÷a di chóc, huû di chóc nh»m hëng mét
phÇn hoÆc toµn bé di s¶n tr¸i víi ý chÝ cña ngêi ®Ó l¹i di s¶n.
2- Nh÷ng ngêi nãi t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy vÉn ®îc hëng di s¶n, nÕu ngêi ®Ó l¹i
di s¶n ®· biÕt hµnh vi cña nh÷ng ngêi ®ã, nhng vÉn cho hä hëng di s¶n theo di chóc.
§iÒu 647. Di s¶n kh«ng cã ngêi nhËn thõa kÕ thuéc Nhµ níc
Trong trêng hîp kh«ng cã ngêi thõa kÕ theo di chóc, theo ph¸p luËt hoÆc cã nh-
ng kh«ng ®îc quyÒn hëng di s¶n, tõ chèi quyÒn hëng di s¶n, th× di s¶n kh«ng cã ngêi
nhËn thõa kÕ thuéc Nhµ níc.
§iÒu 648. Thêi hiÖu khëi kiÖn vÒ quyÒn thõa kÕ
Thêi hiÖu khëi kiÖn vÒ quyÒn thõa kÕ lµ mêi n¨m, kÓ tõ thêi ®iÓm më thõa
kÕ.

CH¬NG II
THõA KÕ THEO DI CHóC

§iÒu 649. Di chóc

Di chóc lµ sù thÓ hiÖn ý chÝ cña c¸ nh©n nh»m chuyÓn tµi s¶n cña m×nh cho
ngêi kh¸c sau khi chÕt.
§iÒu 650. Ngêi lËp di chóc
1- Ngêi ®· thµnh niªn cã quyÒn lËp di chóc, trõ trêng hîp ngêi ®ã bÞ bÖnh
t©m thÇn hoÆc m¾c c¸c bÖnh kh¸c mµ kh«ng thÓ nhËn thøc vµ lµm chñ ®îc hµnh
vi cña m×nh.
2- Ngêi tõ ®ñ mêi l¨m tuæi ®Õn cha ®ñ mêi t¸m tuæi cã thÓ lËp di chóc, nÕu
®îc cha, mÑ hoÆc ngêi gi¸m hé ®ång ý.
§iÒu 651. QuyÒn cña ngêi lËp di chóc
Ngêi lËp di chóc cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- ChØ ®Þnh ngêi thõa kÕ; truÊt quyÒn hëng di s¶n cña ngêi thõa kÕ;
2- Ph©n ®Þnh phÇn di s¶n cho tõng ngêi thõa kÕ;
3- Dµnh mét phÇn tµi s¶n trong khèi di s¶n ®Ó di tÆng, thê cóng;
4- Giao nghÜa vô cho ngêi thõa kÕ trong ph¹m vi di s¶n;
5- ChØ ®Þnh ngêi gi÷ di chóc, ngêi qu¶n lý di s¶n, ngêi ph©n chia di s¶n.
§iÒu 652. H×nh thøc cña di chóc
Di chóc ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n; nÕu kh«ng thÓ lËp ®îc di chóc b»ng v¨n
b¶n, th× cã thÓ di chóc miÖng.
Ngêi thuéc d©n téc thiÓu sè cã quyÒn lËp di chóc b»ng ch÷ viÕt hoÆc tiÕng
nãi cña d©n téc m×nh.
§iÒu 653. Di chóc b»ng v¨n b¶n
Di chóc b»ng v¨n b¶n bao gåm:
 130

1- Di chóc b»ng v¨n b¶n kh«ng cã ngêi lµm chøng;

2- Di chóc b»ng v¨n b¶n cã ngêi lµm chøng;
3- Di chóc b»ng v¨n b¶n cã chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ
trÊn;
4- Di chóc b»ng v¨n b¶n cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc.
§iÒu 654. Di chóc miÖng
1- Trong trêng hîp tÝnh m¹ng mét ngêi bÞ c¸i chÕt ®e do¹ do bÖnh tËt hoÆc
c¸c nguyªn nh©n kh¸c mµ kh«ng thÓ lËp di chóc b»ng v¨n b¶n, th× cã thÓ di chóc
miÖng. Di chóc miÖng ®îc coi lµ hîp ph¸p, nÕu ngêi di chóc miÖng thÓ hiÖn ý chÝ
cuèi cïng cña m×nh tríc mÆt Ýt nhÊt hai ngêi lµm chøng vµ ngay sau ®ã nh÷ng ngêi
lµm chøng ghi chÐp l¹i, cïng ký tªn hoÆc ®iÓm chØ.
2- Sau ba th¸ng, kÓ tõ thêi ®iÓm di chóc miÖng mµ ngêi di chóc cßn sèng,
minh mÉn, s¸ng suèt, th× di chóc miÖng bÞ huû bá.
§iÒu 655. Di chóc hîp ph¸p
1- Di chóc ®îc coi lµ hîp ph¸p ph¶i cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
a) Ngêi lËp di chóc minh mÉn, s¸ng suèt trong khi lËp di chóc; kh«ng bÞ lõa
dèi, ®e do¹ hoÆc cìng Ðp;
b) Néi dung di chóc kh«ng tr¸i ph¸p luËt, ®¹o ®øc x· héi; h×nh thøc di chóc
kh«ng tr¸i quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
2- Di chóc cña ngêi tõ ®ñ mêi l¨m tuæi ®Õn cha ®ñ mêi t¸m tuæi ph¶i ®îc lËp
thµnh v¨n b¶n vµ ph¶i ®îc cha, mÑ hoÆc ngêi gi¸m hé ®ång ý.
3- Di chóc cña ngêi bÞ h¹n chÕ vÒ thÓ chÊt hoÆc cña ngêi kh«ng biÕt ch÷
ph¶i ®îc ngêi lµm chøng lËp thµnh v¨n b¶n vµ cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ
níc hoÆc chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn.
4- Di chóc b»ng v¨n b¶n kh«ng cã chøng nhËn, chøng thùc nh quy ®Þnh t¹i
§iÒu 660 cña Bé luËt nµy chØ ®îc coi lµ hîp ph¸p, nÕu cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®îc
quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy.
§iÒu 656. Néi dung cña di chóc b»ng v¨n b¶n
1- Di chóc ph¶i ghi râ:
a) Ngµy, th¸ng, n¨m lËp di chóc;
b) Hä, tªn vµ n¬i c tró cña ngêi lËp di chóc;
c) Hä, tªn ngêi, c¬ quan, tæ chøc ®îc hëng di s¶n;
d) Di s¶n ®Ó l¹i vµ n¬i cã di s¶n;
®) ViÖc chØ ®Þnh ngêi thùc hiÖn nghÜa vô vµ néi dung cña nghÜa vô.
2- Di chóc kh«ng ®îc viÕt t¾t hoÆc viÕt b»ng ký hiÖu; nÕu di chóc gåm
nhiÒu trang, th× mçi trang ph¶i ®îc ®¸nh sè thø tù vµ cã ch÷ ký hoÆc ®iÓm chØ
cña ngêi lËp di chóc.
§iÒu 657. Ngêi lµm chøng cho viÖc lËp di chóc
Mäi ngêi ®Òu cã thÓ lµm chøng cho viÖc lËp di chóc, trõ nh÷ng ngêi sau
®©y:
 131

1- Ngêi thõa kÕ theo di chóc hoÆc theo ph¸p luËt cña ngêi lËp di chóc;
2- Ngêi cã quyÒn, nghÜa vô tµi s¶n liªn quan tíi néi dung di chóc;
3- Ngêi cha ®ñ mêi t¸m tuæi, ngêi kh«ng cã n¨ng lùc hµnh vi d©n sù.
§iÒu 658. Di chóc b»ng v¨n b¶n kh«ng cã ngêi lµm chøng
Ngêi lËp di chóc ph¶i tù tay viÕt vµ ký vµo b¶n di chóc.
ViÖc lËp di chóc b»ng v¨n b¶n kh«ng cã ngêi lµm chøng ph¶i tu©n theo quy
®Þnh t¹i §iÒu 656 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 659. Di chóc b»ng v¨n b¶n cã ngêi lµm chøng
Trong trêng hîp ngêi lËp di chóc kh«ng thÓ tù m×nh viÕt b¶n di chóc, th× cã
thÓ nhê ngêi kh¸c viÕt, nhng ph¶i cã Ýt nhÊt lµ hai ngêi lµm chøng. Ngêi lËp di chóc
ph¶i ký hoÆc ®iÓm chØ vµo b¶n di chóc tríc mÆt nh÷ng ngêi lµm chøng; nh÷ng
ngêi lµm chøng x¸c nhËn ch÷ ký, ®iÓm chØ cña ngêi lËp di chóc vµ ký vµo b¶n di
chóc.
ViÖc lËp di chóc ph¶i tu©n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 656 vµ §iÒu 657 cña Bé
luËt nµy.
§iÒu 660. Di chóc cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc hoÆc chøng thùc
cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn
Ngêi lËp di chóc cã thÓ yªu cÇu C«ng chøng nhµ níc chøng nhËn hoÆc Uû ban
nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn chøng thùc b¶n di chóc.
§iÒu 661. Thñ tôc lËp di chóc t¹i C«ng chøng nhµ níc hoÆc Uû ban nh©n
d©n x·, phêng, thÞ trÊn
ViÖc lËp di chóc t¹i C«ng chøng nhµ níc hoÆc Uû ban nh©n d©n x·, phêng,
thÞ trÊn ph¶i tu©n theo thñ tôc sau ®©y:
1- Ngêi lËp di chóc tuyªn bè néi dung cña di chóc tríc c«ng chøng viªn hoÆc
ngêi cã thÈm quyÒn chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn. C«ng
chøng viªn hoÆc ngêi cã thÈm quyÒn chøng thùc ph¶i ghi chÐp l¹i néi dung mµ ngêi
lËp di chóc ®· tuyªn bè. Ngêi lËp di chóc ký hoÆc ®iÓm chØ vµo b¶n di chóc sau
khi x¸c nhËn b¶n di chóc ®· ®îc ghi chÐp chÝnh x¸c vµ thÓ hiÖn ®óng ý chÝ cña
m×nh. C«ng chøng viªn hoÆc ngêi cã thÈm quyÒn chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n
x·, phêng, thÞ trÊn ký vµo b¶n di chóc.
2- Trong trêng hîp ngêi lËp di chóc kh«ng ®äc ®îc hoÆc kh«ng nghe ®îc b¶n
di chóc, kh«ng ký hoÆc kh«ng ®iÓm chØ ®îc, th× ph¶i nhê ngêi lµm chøng vµ ngêi
nµy ph¶i ký x¸c nhËn tríc mÆt c«ng chøng viªn hoÆc ngêi cã thÈm quyÒn chøng
thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn. C«ng chøng viªn, ngêi cã thÈm
quyÒn chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn chøng nhËn b¶n di chóc
tríc mÆt ngêi lËp di chóc vµ ngêi lµm chøng.
§iÒu 662. Ngêi kh«ng ®îc chøng nhËn, chøng thùc di chóc
C«ng chøng viªn, ngêi cã thÈm quyÒn cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ
trÊn kh«ng ®îc chøng nhËn, chøng thùc ®èi víi di chóc, nÕu hä lµ:
1- Ngêi thõa kÕ theo di chóc hoÆc theo ph¸p luËt cña ngêi lËp di chóc;
2- Ngêi cã cha, mÑ, vî hoÆc chång, con lµ ngêi thõa kÕ theo di chóc hoÆc
theo ph¸p luËt;
 132

3- Ngêi cã quyÒn, nghÜa vô vÒ tµi s¶n liªn quan tíi néi dung di chóc.
§iÒu 663. Di chóc b»ng v¨n b¶n cã gi¸ trÞ nh di chóc ®îc chøng nhËn, chøng
thùc
Di chóc b»ng v¨n b¶n cã gi¸ trÞ nh di chóc ®îc C«ng chøng nhµ níc chøng nhËn
hoÆc Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn chøng thùc bao gåm:
1- Di chóc cña qu©n nh©n t¹i ngò cã x¸c nhËn cña thñ trëng ®¬n vÞ tõ cÊp ®¹i
®éi trë lªn, nÕu qu©n nh©n kh«ng thÓ yªu cÇu C«ng chøng nhµ níc chøng nhËn
hoÆc Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ trÊn chøng thùc;
2- Di chóc cña ngêi ®ang ®i trªn tµu biÓn, m¸y bay cã x¸c nhËn cña ngêi chØ
huy ph¬ng tiÖn ®ã;
3- Di chóc cña ngêi ®ang ®iÒu trÞ t¹i bÖnh viÖn, c¬ së ch÷a bÖnh, ®iÒu dìng
kh¸c cã x¸c nhËn cña ngêi phô tr¸ch bÖnh viÖn, c¬ së ®ã;
4- Di chóc cña ngêi ®ang lµm c«ng viÖc kh¶o s¸t, th¨m dß, nghiªn cøu ë vïng
rõng nói, h¶i ®¶o cã x¸c nhËn cña ngêi phô tr¸ch ®¬n vÞ;
5- Di chóc cña c«ng d©n ViÖt Nam ®ang ë níc ngoµi cã chøng nhËn cña c¬
quan l·nh sù, ®¹i diÖn ngo¹i giao ViÖt Nam ë níc ®ã;
6- Di chóc cña ngêi ®ang bÞ t¹m giam, ®ang chÊp hµnh h×nh ph¹t tï, ngêi
®ang chÊp hµnh biÖn ph¸p xö lý hµnh chÝnh t¹i c¬ së gi¸o dôc, c¬ së ch÷a bÖnh cã
x¸c nhËn cña ngêi phô tr¸ch c¬ së ®ã.
§iÒu 664. Di chóc do c«ng chøng viªn lËp t¹i chç ë
1- Ngêi lËp di chóc cã thÓ yªu cÇu c«ng chøng viªn tíi chç ë cña m×nh ®Ó lËp
di chóc.
2- Thñ tôc lËp di chóc t¹i chç ë ®îc tiÕn hµnh nh thñ tôc lËp di chóc t¹i C«ng
chøng nhµ níc theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 661 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 665. Söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, huû bá di chóc
1- Ngêi lËp di chóc cã thÓ söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, huû bá di chóc vµo bÊt
cø lóc nµo.
2- NÕu ngêi lËp di chóc bæ sung di chóc, th× di chóc ®· lËp vµ phÇn bæ sung
®Òu cã hiÖu lùc ph¸p luËt nh nhau; nÕu phÇn di chóc ®· lËp vµ phÇn bæ sung
m©u thuÉn nhau, th× chØ phÇn bæ sung cã hiÖu lùc ph¸p luËt.
3- Trong trêng hîp ngêi lËp di chóc thay thÕ di chóc b»ng di chóc míi, th× di
chóc tríc bÞ huû bá.
§iÒu 666. Di chóc chung cña vî, chång
Vî, chång cã thÓ lËp di chóc chung ®Ó ®Þnh ®o¹t tµi s¶n chung.
§iÒu 667. Söa ®æi, bæ sung, thay thÕ huû bá di chóc chung
1- Vî, chång cã thÓ söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, huû bá di chóc chung bÊt cø
lóc nµo.
2- Khi vî hoÆc chång muèn söa ®æi, bæ sung, thay thÕ, huû bá di chóc chung,
th× ph¶i ®îc sù ®ång ý cña ngêi kia; nÕu mét ngêi ®· chÕt, th× ngêi kia chØ cã thÓ
söa ®æi, bæ sung di chóc liªn quan ®Õn phÇn tµi s¶n cña m×nh.
 133

§iÒu 668. Göi gi÷ di chóc

1- Ngêi lËp di chóc cã thÓ yªu cÇu C«ng chøng nhµ níc lu gi÷ hoÆc göi ngêi
kh¸c gi÷ b¶n di chóc.
2- Trong trêng hîp C«ng chøng nhµ níc lu gi÷ b¶n di chóc, th× ph¶i b¶o qu¶n,
gi÷ g×n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ C«ng chøng nhµ níc.
3- C¸ nh©n gi÷ b¶n di chóc cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
a) Gi÷ bÝ mËt néi dung di chóc;
b) Gi÷ g×n, b¶o qu¶n b¶n di chóc; nÕu b¶n di chóc bÞ thÊt l¹c, h h¹i, th× ph¶i
b¸o ngay cho ngêi lËp di chóc;
c) Giao l¹i b¶n di chóc cho ngêi thõa kÕ hoÆc ngêi cã thÈm quyÒn c«ng bè di
chóc, khi ngêi lËp di chóc chÕt. ViÖc giao l¹i b¶n di chóc ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n
b¶n, cã ch÷ ký cña ngêi giao, ngêi nhËn vµ tríc sù cã mÆt cña hai ngêi lµm chøng.
§iÒu 669. Di chóc bÞ thÊt l¹c, h h¹i
1- KÓ tõ thêi ®iÓm më thõa kÕ, nÕu di chóc bÞ thÊt l¹c hoÆc bÞ h h¹i ®Õn
møc kh«ng thÓ hiÖn ®îc ®Çy ®ñ ý chÝ cña ngêi lËp di chóc vµ còng kh«ng cã b»ng
chøng nµo chøng minh ®îc ý nguyÖn ®Ých thùc cña ngêi lËp di chóc, th× coi nh
kh«ng cã di chóc vµ ¸p dông c¸c quy ®Þnh vÒ thõa kÕ theo ph¸p luËt.
2- Trong trêng hîp di s¶n cha chia mµ t×m thÊy di chóc, th× di s¶n ®îc chia
theo di chóc.
§iÒu 670. HiÖu lùc ph¸p luËt cña di chóc
1- Di chóc cã hiÖu lùc ph¸p luËt tõ thêi ®iÓm më thõa kÕ.
2- Di chóc kh«ng cã hiÖu lùc ph¸p luËt toµn bé hoÆc mét phÇn trong c¸c trêng
hîp sau ®©y:
a) Ngêi thõa kÕ theo di chóc chÕt tríc hoÆc chÕt cïng thêi ®iÓm víi ngêi lËp
di chóc;
b) C¬ quan, tæ chøc ®îc chØ ®Þnh lµ ngêi thõa kÕ kh«ng cßn vµo thêi ®iÓm
më thõa kÕ.
Trong trêng hîp cã nhiÒu ngêi thõa kÕ theo di chóc mµ cã ngêi chÕt tríc hoÆc
chÕt cïng thêi ®iÓm víi ngêi lËp di chóc, mét trong nhiÒu c¬ quan, tæ chøc ®îc chØ
®Þnh hëng thõa kÕ theo di chóc kh«ng cßn vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ, th× chØ
phÇn di chóc cã liªn quan ®Õn ngêi chÕt tríc hoÆc cïng thêi ®iÓm, ®Õn c¬ quan,
tæ chøc kh«ng cßn ®ã lµ kh«ng cã hiÖu lùc ph¸p luËt.
3- Di chóc kh«ng cã hiÖu lùc ph¸p luËt, nÕu di s¶n ®Ó l¹i cho ngêi thõa kÕ
kh«ng cßn vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ; nÕu di s¶n ®Ó l¹i cho ngêi thõa kÕ chØ cßn
mét phÇn, th× phÇn di chóc vÒ phÇn di s¶n cßn l¹i vÉn cã hiÖu lùc.
4- Khi di chóc cã phÇn kh«ng hîp ph¸p mµ kh«ng ¶nh hëng ®Õn hiÖu lùc cña
c¸c phÇn cßn l¹i, th× chØ phÇn ®ã kh«ng cã hiÖu lùc ph¸p luËt.
5- Khi mét ngêi ®Ó l¹i nhiÒu b¶n di chóc ®èi víi mét tµi s¶n, th× chØ b¶n di
chóc sau cïng míi cã hiÖu lùc ph¸p luËt.
§iÒu 671. HiÖu lùc ph¸p luËt cña di chóc chung cña vî, chång
 134

Trong trêng hîp vî, chång lËp di chóc chung mµ cã mét ngêi chÕt tríc, th× chØ
phÇn di chóc liªn quan ®Õn phÇn di s¶n cña ngêi chÕt trong tµi s¶n chung cã hiÖu
lùc ph¸p luËt; nÕu vî, chång cã tho¶ thuËn trong di chóc vÒ thêi ®iÓm cã hiÖu lùc
cña di chóc lµ thêi ®iÓm ngêi sau cïng chÕt, th× di s¶n cña vî, chång theo di chóc
chung chØ ®îc ph©n chia tõ thêi ®iÓm ®ã.
§iÒu 672. Ngêi thõa kÕ kh«ng phô thuéc vµo néi dung cña di chóc
Nh÷ng ngêi sau ®©y vÉn ®îc hëng phÇn di s¶n b»ng hai phÇn ba suÊt cña mét
ngêi thõa kÕ theo ph¸p luËt, nÕu nh di s¶n ®îc chia theo ph¸p luËt, trong trêng hîp hä
kh«ng ®îc ngêi lËp di chóc cho hëng di s¶n hoÆc chØ cho hëng phÇn di s¶n Ýt h¬n
hai phÇn ba suÊt ®ã, trõ khi hä lµ nh÷ng ngêi tõ chèi hëng di s¶n hoÆc hä lµ nh÷ng
ngêi kh«ng cã quyÒn hëng di s¶n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 645 hoÆc kho¶n 1 §iÒu
646 cña Bé luËt nµy:
1- Con cha thµnh niªn, cha, mÑ, vî, chång;
2- Con ®· thµnh niªn mµ kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng.
§iÒu 673. Di s¶n dïng vµo viÖc thê cóng
1- Trong trêng hîp ngêi lËp di chóc cã ®Ó l¹i mét phÇn di s¶n dïng vµo viÖc
thê cóng, th× phÇn di s¶n ®ã kh«ng ®îc chia thõa kÕ vµ ®îc giao cho mét ngêi ®·
®îc chØ ®Þnh trong di chóc qu¶n lý ®Ó thùc hiÖn viÖc thê cóng; nÕu ngêi ®îc chØ
®Þnh kh«ng thùc hiÖn ®óng di chóc hoÆc kh«ng theo tho¶ thuËn cña nh÷ng ngêi
thõa kÕ, th× nh÷ng ngêi thõa kÕ cã quyÒn giao phÇn di s¶n dïng vµo viÖc thê cóng
cho ngêi kh¸c qu¶n lý ®Ó thê cóng.
Trong trêng hîp ngêi ®Ó l¹i di s¶n kh«ng chØ ®Þnh ngêi qu¶n lý di s¶n thê
cóng, th× nh÷ng ngêi thõa kÕ cö mét ngêi qu¶n lý di s¶n thê cóng.
Trong trêng hîp tÊt c¶ nh÷ng ngêi thõa kÕ theo di chóc ®Òu ®· chÕt, th× phÇn
di s¶n dïng ®Ó thê cóng thuéc vÒ ngêi ®ang qu¶n lý hîp ph¸p di s¶n ®ã trong sè
nh÷ng ngêi thuéc diÖn thõa kÕ theo ph¸p luËt.
2- Trong trêng hîp toµn bé di s¶n cña ngêi chÕt kh«ng ®ñ ®Ó thanh to¸n
nghÜa vô tµi s¶n cña ngêi ®ã, th× kh«ng ®îc dµnh mét phÇn di s¶n dïng vµo viÖc
thê cóng.
§iÒu 674. Di tÆng
1- Di tÆng lµ viÖc ngêi lËp di chóc dµnh mét phÇn di s¶n ®Ó tÆng cho ngêi
kh¸c. ViÖc di tÆng ph¶i ®îc ghi râ trong di chóc.
2- Ngêi ®îc di tÆng kh«ng ph¶i thùc hiÖn nghÜa vô tµi s¶n ®èi víi phÇn ®îc
di tÆng, trõ trêng hîp toµn bé di s¶n kh«ng ®ñ ®Ó thanh to¸n nghÜa vô tµi s¶n cña
ngêi di tÆng, th× phÇn di tÆng còng ®îc dïng ®Ó thùc hiÖn phÇn nghÜa vô cßn l¹i
cña ngêi nµy.
§iÒu 675. C«ng bè di chóc
1- Trong trêng hîp di chóc b»ng v¨n b¶n ®îc lu gi÷ t¹i C«ng chøng nhµ níc, th×
c«ng chøng viªn lµ ngêi c«ng bè di chóc.
2- Trong trêng hîp ngêi ®Ó l¹i di chóc chØ ®Þnh ngêi c«ng bè di chóc, th× ngêi
nµy cã nghÜa vô c«ng bè di chóc; nÕu ngêi ®Ó l¹i di chóc kh«ng chØ ®Þnh hoÆc cã
chØ ®Þnh nhng ngêi ®îc chØ ®Þnh tõ chèi c«ng bè di chóc, th× nh÷ng ngêi thõa kÕ
cßn l¹i tho¶ thuËn cö ngêi c«ng bè di chóc.
 135

3- Sau thêi ®iÓm më thõa kÕ, ngêi c«ng bè di chóc ph¶i sao göi di chóc tíi tÊt
c¶ nh÷ng ngêi cã liªn quan ®Õn néi dung di chóc. B¶n sao di chóc ph¶i cã chøng
nhËn cña C«ng chøng nhµ níc hoÆc chøng thùc cña Uû ban nh©n d©n x·, phêng, thÞ
trÊn n¬i më thõa kÕ.
4- Ngêi nhËn ®îc b¶n sao di chóc cã quyÒn yªu cÇu ®èi chiÕu víi b¶n gèc cña
di chóc.
5- Trong trêng hîp di chóc ®îc lËp b»ng tiÕng níc ngoµi, th× b¶n di chóc ®ã
ph¶i ®îc dÞch ra tiÕng ViÖt vµ ph¶i cã chøng nhËn cña C«ng chøng nhµ níc.
§iÒu 676. Gi¶i thÝch néi dung di chóc
Trong trêng hîp néi dung di chóc kh«ng râ rµng dÉn ®Õn nhiÒu c¸ch hiÓu kh¸c
nhau, th× ngêi c«ng bè di chóc vµ nh÷ng ngêi thõa kÕ ph¶i cïng nhau gi¶i thÝch néi
dung di chóc dùa trªn ý nguyÖn ®Ých thùc tríc ®©y cña ngêi chÕt, cã xem xÐt ®Õn
mèi quan hÖ cña ngêi chÕt víi ngêi thõa kÕ theo di chóc. Khi nh÷ng ngêi nµy kh«ng
nhÊt trÝ vÒ c¸ch hiÓu néi dung di chóc, th× coi nh kh«ng cã di chóc vµ di s¶n ®îc
thõa kÕ theo ph¸p luËt.
Trong trêng hîp cã mét phÇn néi dung di chóc kh«ng gi¶i thÝch ®îc nhng
kh«ng ¶nh hëng ®Õn c¸c phÇn cßn l¹i cña di chóc, th× chØ phÇn kh«ng gi¶i thÝch
®îc kh«ng cã hiÖu lùc.

CH¬NG III
THõA KÕ THEO PH¸P LUËT

§iÒu 677. Thõa kÕ theo ph¸p luËt

Thõa kÕ theo ph¸p luËt lµ thõa kÕ theo hµng thõa kÕ, ®iÒu kiÖn vµ tr×nh tù
thõa kÕ do ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 678. Nh÷ng trêng hîp thõa kÕ theo ph¸p luËt
1- Thõa kÕ theo ph¸p luËt ®îc ¸p dông trong nh÷ng trêng hîp sau ®©y:
a) Kh«ng cã di chóc;
b) Di chóc kh«ng hîp ph¸p;
c) Nh÷ng ngêi thõa kÕ theo di chóc ®Òu chÕt tríc hoÆc chÕt cïng thêi ®iÓm
víi ngêi lËp di chóc; c¬ quan, tæ chøc ®îc hëng thõa kÕ theo di chóc kh«ng cßn vµo
thêi ®iÓm më thõa kÕ;
d) Nh÷ng ngêi ®îc chØ ®Þnh lµm ngêi thõa kÕ theo di chóc mµ kh«ng cã
quyÒn hëng di s¶n hoÆc tõ chèi quyÒn hëng di s¶n.
2- Thõa kÕ theo ph¸p luËt còng ®îc ¸p dông ®èi víi c¸c phÇn di s¶n sau ®©y:
a) PhÇn di s¶n kh«ng ®îc ®Þnh ®o¹t trong di chóc;
b) PhÇn di s¶n cã liªn quan ®Õn phÇn cña di chóc kh«ng cã hiÖu lùc;
c) PhÇn di s¶n cã liªn quan ®Õn ngêi ®îc thõa kÕ theo di chóc nhng hä kh«ng
cã quyÒn hëng di s¶n, tõ chèi quyÒn hëng di s¶n, chÕt tríc hoÆc chÕt cïng thêi
®iÓm víi ngêi lËp di chóc; liªn quan ®Õn c¬ quan, tæ chøc ®îc hëng di s¶n theo di
chóc, nhng kh«ng cßn vµo thêi ®iÓm më thõa kÕ.
§iÒu 679. Ngêi thõa kÕ theo ph¸p luËt
 136

1- Nh÷ng ngêi thõa kÕ theo ph¸p luËt ®îc quy ®Þnh theo thø tù sau ®©y:
a) Hµng thõa kÕ thø nhÊt gåm: vî, chång, cha ®Î, mÑ ®Î, cha nu«i, mÑ nu«i,
con ®Î, con nu«i cña ngêi chÕt;
b) Hµng thõa kÕ thø hai gåm: «ng néi, bµ néi, «ng ngo¹i, bµ ngo¹i, anh ruét,
chÞ ruét, em ruét cña ngêi chÕt;
c) Hµng thõa kÕ thø ba gåm: cô néi, cô ngo¹i cña ngêi chÕt; b¸c ruét, chó ruét,
cËu ruét, c« ruét, d× ruét cña ngêi chÕt; ch¸u ruét cña ngêi chÕt mµ ngêi chÕt lµ b¸c
ruét, chó ruét, cËu ruét, c« ruét, d× ruét.
2- Nh÷ng ngêi thõa kÕ cïng hµng ®îc hëng phÇn di s¶n b»ng nhau.
3- Nh÷ng ngêi ë hµng thõa kÕ sau chØ ®îc hëng thõa kÕ, nÕu kh«ng cßn ai ë
hµng thõa kÕ tríc do ®· chÕt, kh«ng cã quyÒn hëng di s¶n, bÞ truÊt quyÒn hëng
thõa kÕ hoÆc tõ chèi nhËn di s¶n.
§iÒu 680. Thõa kÕ thÕ vÞ
Trong trêng hîp con cña ngêi ®Ó l¹i di s¶n chÕt tríc ngêi ®Ó l¹i di s¶n, th× ch¸u
®îc hëng phÇn di s¶n mµ cha hoÆc mÑ cña ch¸u ®îc hëng nÕu cßn sèng; nÕu ch¸u
còng ®· chÕt tríc ngêi ®Ó l¹i di s¶n, th× ch¾t ®îc hëng phÇn di s¶n mµ cha hoÆc
mÑ cña ch¾t ®îc hëng nÕu cßn sèng.
§iÒu 681. Quan hÖ thõa kÕ gi÷a con nu«i vµ cha nu«i, mÑ nu«i vµ cha mÑ
®Î
Con nu«i vµ cha nu«i, mÑ nu«i ®îc thõa kÕ di s¶n cña nhau vµ cßn ®îc thõa
kÕ di s¶n theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 679 vµ §iÒu 680 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 682. Quan hÖ thõa kÕ gi÷a con riªng vµ bè dîng, mÑ kÕ
Con riªng vµ bè dîng, mÑ kÕ nÕu cã quan hÖ ch¨m sãc, nu«i dìng nhau nh cha
con, mÑ con, th× ®îc thõa kÕ di s¶n cña nhau vµ cßn ®îc thõa kÕ di s¶n theo quy
®Þnh t¹i §iÒu 679 vµ §iÒu 680 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 683. ViÖc thõa kÕ trong trêng hîp vî, chång ®· chia tµi s¶n chung, ®ang
xin ly h«n, ®· kÕt h«n víi ngêi kh¸c
1- Trong trêng hîp vî, chång ®· chia tµi s¶n chung khi h«n nh©n cßn tån t¹i mµ
sau ®ã mét ngêi chÕt, th× ngêi cßn sèng vÉn ®îc thõa kÕ di s¶n.
2- Trong trêng hîp vî, chång xin ly h«n mµ cha ®îc Toµ ¸n cho ly h«n b»ng b¶n
¸n hoÆc quyÕt ®Þnh ®· cã hiÖu lùc ph¸p luËt, nÕu mét ngêi chÕt, th× ngêi cßn
sèng vÉn ®îc thõa kÕ di s¶n.
3- Ngêi ®ang lµ vî hoÆc chång cña mét ngêi t¹i thêi ®iÓm ngêi ®ã chÕt, th×
dï sau ®ã ®· kÕt h«n víi ngêi kh¸c vÉn ®îc thõa kÕ di s¶n.

CH¬NG IV
THANH TO¸N Vµ PH©N CHIA DI S¶N

§iÒu 684. Häp mÆt nh÷ng ngêi thõa kÕ

1- Sau khi cã th«ng b¸o vÒ viÖc më thõa kÕ hoÆc di chóc ®îc c«ng bè, nh÷ng
ngêi thõa kÕ cã thÓ häp mÆt ®Ó tho¶ thuËn nh÷ng viÖc sau ®©y:
 137

a) Cö ngêi qu¶n lý di s¶n, ngêi ph©n chia di s¶n, x¸c ®Þnh quyÒn, nghÜa vô
cña nh÷ng ngêi nµy, nÕu ngêi ®Ó l¹i di s¶n kh«ng chØ ®Þnh trong di chóc;
b) C¸ch thøc ph©n chia di s¶n.
2- Mäi tho¶ thuËn cña nh÷ng ngêi thõa kÕ ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n.
§iÒu 685. Ngêi ph©n chia di s¶n
1- Ngêi ph©n chia di s¶n cã thÓ ®ång thêi lµ ngêi qu¶n lý di s¶n ®îc chØ
®Þnh trong di chóc hoÆc ®îc nh÷ng ngêi thõa kÕ tho¶ thuËn cö ra.
2- Ngêi ph©n chia di s¶n ph¶i chia di s¶n theo ®óng di chóc hoÆc ®óng tho¶
thuËn cña nh÷ng ngêi thõa kÕ theo ph¸p luËt.
3- Ngêi ph©n chia di s¶n ®îc hëng thï lao, nÕu ngêi ®Ó l¹i di s¶n cho phÐp
trong di chóc hoÆc nh÷ng ngêi thõa kÕ cã tho¶ thuËn.
§iÒu 686. Thø tù u tiªn thanh to¸n
C¸c nghÜa vô tµi s¶n vµ c¸c kho¶n chi phÝ liªn quan ®Õn thõa kÕ ®îc thanh
to¸n theo thø tù sau ®©y:
1- Chi phÝ hîp lý theo tËp qu¸n cho viÖc mai t¸ng;
2- TiÒn cÊp dìng cßn thiÕu;
3- TiÒn trî cÊp cho ngêi sèng n¬ng nhê;
4- TiÒn c«ng lao ®éng;
5- TiÒn båi thêng thiÖt h¹i;
6- ThuÕ vµ c¸c mãn nî kh¸c ®èi víi Nhµ níc;
7- TiÒn ph¹t;
8- C¸c kho¶n nî kh¸c ®èi víi c¸ nh©n, ph¸p nh©n hoÆc tæ chøc kh¸c;
9- Chi phÝ cho viÖc b¶o qu¶n di s¶n;
10- C¸c chi phÝ kh¸c.
§iÒu 687. Ph©n chia di s¶n theo di chóc
1- ViÖc ph©n chia di s¶n ®îc thùc hiÖn theo ý chÝ cña ngêi ®Ó l¹i di chóc;
nÕu di chóc kh«ng x¸c ®Þnh râ phÇn cña tõng ngêi thõa kÕ, th× di s¶n ®îc chia ®Òu
cho nh÷ng ngêi ®îc chØ ®Þnh trong di chóc, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Trong trêng hîp di chóc x¸c ®Þnh ph©n chia di s¶n theo hiÖn vËt, th× ngêi
thõa kÕ ®îc nhËn hiÖn vËt kÌm theo hoa lîi, lîi tøc thu ®îc tõ hiÖn vËt ®ã hoÆc
ph¶i chÞu phÇn gi¸ trÞ cña hiÖn vËt bÞ gi¶m sót tÝnh ®Õn thêi ®iÓm ph©n chia di
s¶n; nÕu hiÖn vËt bÞ tiªu huû do lçi cña ngêi kh¸c, th× ngêi thõa kÕ cã quyÒn yªu
cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
3- Trong trêng hîp di chóc chØ x¸c ®Þnh ph©n chia di s¶n theo tû lÖ ®èi víi
tæng gi¸ trÞ khèi di s¶n, th× tû lÖ nµy ®îc tÝnh trªn gi¸ trÞ khèi di s¶n ®ang cßn vµo
thêi ®iÓm ph©n chia di s¶n.
§iÒu 688. Ph©n chia di s¶n theo ph¸p luËt
1- Khi ph©n chia di s¶n nÕu cã ngêi thõa kÕ cïng hµng ®· thµnh thai nhng cha
sinh ra, th× ph¶i dµnh l¹i mét phÇn di s¶n b»ng phÇn mµ ngêi thõa kÕ kh¸c ®îc hëng,
 138

®Ó nÕu ngêi thõa kÕ ®ã cßn sèng khi sinh ra, ®îc hëng; nÕu chÕt tríc khi sinh ra,
th× nh÷ng ngêi thõa kÕ kh¸c ®îc hëng.
2- Nh÷ng ngêi thõa kÕ cã quyÒn yªu cÇu ph©n chia di s¶n b»ng hiÖn vËt; nÕu
kh«ng thÓ chia ®Òu b»ng hiÖn vËt, th× nh÷ng ngêi thõa kÕ cã thÓ tho¶ thuËn vÒ
viÖc ®Þnh gi¸ hiÖn vËt vµ tho¶ thuËn vÒ ngêi nhËn hiÖn vËt; nÕu kh«ng tho¶
thuËn ®îc, th× hiÖn vËt ®îc b¸n ®Ó chia.
§iÒu 689. H¹n chÕ ph©n chia di s¶n
Trong trêng hîp theo ý chÝ cña ngêi lËp di chóc hoÆc theo tho¶ thuËn cña tÊt
c¶ nh÷ng ngêi thõa kÕ, di s¶n chØ ®îc ph©n chia sau mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh, th×
chØ khi ®· hÕt thêi h¹n ®ã di s¶n míi ®îc ®em chia.

PHÇN THø N¨M

NH÷NG QUY ®ÞNH VÒ CHUYÓN QUYÒN Sö DôNG ®ÊT
CH¬NG I
NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG

§iÒu 690. C¨n cø x¸c lËp quyÒn sö dông ®Êt

1- §Êt ®ai thuéc së h÷u toµn d©n do Nhµ níc thèng nhÊt qu¶n lý.
2- QuyÒn sö dông ®Êt cña c¸ nh©n, hé gia ®×nh ®îc x¸c lËp do Nhµ níc giao
®Êt hoÆc cho thuª ®Êt.
3- QuyÒn sö dông ®Êt cña c¸ nh©n, hé gia ®×nh còng ®îc x¸c lËp do ®îc ngêi
kh¸c chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt phï hîp víi quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt
vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 691. H×nh thøc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt
ViÖc chuyÓn ®æi, chuyÓn nhîng, cho thuª, thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt theo
quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai ®îc thùc hiÖn th«ng qua hîp
®ång.
Hîp ®ång chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n cã chøng
thùc cña Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn.
ViÖc thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÒu tõ
§iÒu 738 ®Õn §iÒu 744 cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 692. Thñ tôc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt
ViÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ph¶i ®îc lµm thñ tôc vµ ®¨ng ký t¹i c¬ quan
nhµ níc cã thÈm quyÒn.
§iÒu 693. §iÒu kiÖn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt
Hé gia ®×nh, c¸ nh©n cã quyÒn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cho ngêi kh¸c khi
cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
1- Cã giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn cÊp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai;
2- Trong thêi h¹n cßn ®îc sö dông ®Êt;
 139

3- §îc phÐp chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ
ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai;
4- §Êt kh«ng cã tranh chÊp.
§iÒu 694. Gi¸ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt
C¸c bªn tho¶ thuËn vÒ gi¸ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt trªn c¬ së b¶ng gi¸ do
Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung ¬ng ban hµnh theo khung gi¸ cña
ChÝnh phñ quy ®Þnh.
§iÒu 695. Nguyªn t¾c chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt
1- ChØ ngêi sö dông ®Êt mµ ph¸p luËt cho phÐp chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt
míi cã quyÒn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt.
2- Khi chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt, c¸c bªn cã quyÒn tho¶ thuËn vÒ néi dung
cña hîp ®ång chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt phï hîp víi quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ
ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
3- Bªn nhËn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ph¶i sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých,
®óng thêi h¹n ghi trong quyÕt ®Þnh giao ®Êt cho hé gia ®×nh, c¸ nh©n cña c¬ quan
nhµ níc cã thÈm quyÒn vµ phï hîp víi quy ho¹ch t¹i ®Þa ph¬ng ®ã; ph¶i cã diÖn
tÝch ®Êt ®ang sö dông díi h¹n møc; ph¶i b¶o vÖ, c¶i t¹o, båi bæ lµm t¨ng kh¶ n¨ng
sinh lîi cña ®Êt; ph¶i b¶o vÖ m«i trêng; kh«ng lµm tæn h¹i ®Õn quyÒn, lîi Ých hîp
ph¸p cña ngêi sö dông ®Êt liÒn kÒ vµ xung quanh.
§iÒu 696. HiÖu lùc cña viÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt
ViÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cã hiÖu lùc kÓ tõ thêi ®iÓm ®îc ®¨ng ký
quyÒn sö dông ®Êt t¹i Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn.
§iÒu 697. HËu qu¶ cña viÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt tr¸i ph¸p luËt
Trong trêng hîp hîp ®ång chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt vi ph¹m c¸c ®iÒu kiÖn,
néi dung, h×nh thøc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt do ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai vµ Bé
luËt nµy quy ®Þnh, th× hîp ®ång ®ã v« hiÖu; ngêi vi ph¹m bÞ xö lý theo quy ®Þnh
cña ph¸p luËt. §Êt cã thÓ bÞ thu håi, tµi s¶n giao dÞch vµ hoa lîi thu ® îc cã thÓ bÞ
tÞch thu theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
Ngêi nµo lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n hoÆc vît qu¸ quyÒn h¹n cho phÐp
chuyÓn quyÒn, chuyÓn môc ®Ých sö dông ®Êt tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt, th×
bÞ xö lý theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 698. C¨n cø chÊm døt quyÒn sö dông ®Êt
1- QuyÒn sö dông ®Êt cña c¸ nh©n, hé gia ®×nh chÊm døt trong c¸c trêng hîp
sau ®©y:
a) Thêi h¹n sö dông ®Êt ®èi víi ®Êt ®îc Nhµ níc giao hoÆc cho thuª ®· hÕt;
b) Thêi h¹n sö dông ®Êt theo hîp ®ång chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®· hÕt;
c) Ngêi sö dông ®Êt tù nguyÖn tr¶ l¹i ®Êt ®îc giao;
d) Ngêi sö dông ®Êt chÕt mµ kh«ng cã ngêi thõa kÕ;
®) Cã quyÕt ®Þnh thu håi quyÒn sö dông ®Êt cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn;
e) DiÖn tÝch ®Êt sö dông kh«ng cßn do thiªn tai;
 140

g) C¸c trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

2- §Êt mµ Nhµ níc cha giao cho tæ chøc, hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông bÞ lÊn
chiÕm, ®Êt ®îc giao kh«ng theo ®óng thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ
®Êt ®ai ®Òu bÞ thu håi.
Ngêi cã thÈm quyÒn mµ cÊp ®Êt tr¸i ph¸p luËt, th× bÞ xö lý theo quy ®Þnh
cña ph¸p luËt.

CH¬NG II
HîP ®åNG CHUYÓN ®æI QUYÒN Sö DôNG ®ÊT

§iÒu 699. Hîp ®ång chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn, theo
®ã c¸c bªn chuyÓn giao ®Êt vµ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cho nhau theo c¸c ®iÒu
kiÖn, néi dung, h×nh thøc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®îc Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt
vÒ ®Êt ®ai quy ®Þnh.
§iÒu 700. §iÒu kiÖn chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt
Hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt l©m nghiÖp ®Ó trång
rõng, ®Êt ë ®îc chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt cho nhau khi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn
sau ®©y:
1- ThuËn tiÖn cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng;
2- Sau khi chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt ph¶i sö dông ®Êt ®ã ®óng môc
®Ých, ®óng thêi h¹n, trong h¹n møc ®èi víi tõng lo¹i ®Êt;
3- Trong thêi h¹n sö dông ®Êt ®îc quy ®Þnh khi Nhµ níc giao ®Êt.
§iÒu 701. H×nh thøc chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt
Hîp ®ång chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n. ViÖc
chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt ph¶i lµm thñ tôc vµ ®¨ng ký t¹i Uû ban nh©n d©n
cÊp cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 702. Néi dung chñ yÕu cña hîp ®ång chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt
Hîp ®ång chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt bao gåm c¸c néi dung chñ yÕu sau
®©y:
1- Hä, tªn, ®Þa chØ cña c¸c bªn;
2- Lý do chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt;
3- QuyÒn, nghÜa vô cña c¸c bªn;
4- Lo¹i ®Êt, h¹ng ®Êt, diÖn tÝch, vÞ trÝ, ranh giíi vµ t×nh tr¹ng ®Êt;
5- Thêi ®iÓm chuyÓn giao ®Êt;
6- Thêi h¹n sö dông ®Êt cña bªn chuyÓn ®æi; thêi h¹n sö dông ®Êt cßn l¹i cña
bªn ®îc chuyÓn ®æi;
7- Chªnh lÖch vÒ gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt, nÕu cã;
8- QuyÒn cña ngêi thø ba ®èi víi ®Êt chuyÓn ®æi, nÕu cã;
9- Tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn khi vi ph¹m hîp ®ång.
 141

§iÒu 703. NghÜa vô cña c¸c bªn chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt
C¸c bªn chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- ChuyÓn giao ®Êt cho nhau ®ñ diÖn tÝch, ®óng h¹ng ®Êt, ®óng lo¹i ®Êt,
®óng vÞ trÝ, ®óng t×nh tr¹ng nh ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång;
2- Sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých, ®óng thêi h¹n;
3- ChÞu lÖ phÝ vÒ viÖc chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt, ®èi víi diÖn tÝch
®Êt mµ m×nh ®îc chuyÓn ®æi vµ thùc hiÖn c¸c nghÜa vô cña ngêi sö dông ®Êt
theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai;
4- Thanh to¸n tiÒn chªnh lÖch, nÕu gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt chuyÓn ®æi
cña mét bªn cao h¬n, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c;
5- Bªn ®îc thanh to¸n sè tiÒn chªnh lÖch do gi¸ trÞ quyÒn sö dông ®Êt chuyÓn
®æi cao h¬n ph¶i nép thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi phÇn chªnh lÖch cao
h¬n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thuÕ chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt.
§iÒu 704. QuyÒn cña c¸c bªn chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt
C¸c bªn chuyÓn ®æi quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn kia giao ®Êt ®ñ diÖn tÝch, ®óng h¹ng ®Êt, ®óng lo¹i ®Êt,
®óng vÞ trÝ, ®óng t×nh tr¹ng nh ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång;
2- Yªu cÇu bªn kia giao cho m×nh toµn bé giÊy tê hîp ph¸p vÒ quyÒn sö dông
®Êt;
3- §îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi ®Êt ®· chuyÓn ®æi;
4- §îc sö dông ®Êt theo ®óng môc ®Ých, ®óng thêi h¹n.

CH¬NG III
HîP ®åNG CHUYÓN NHîNG QUYÒN Sö DôNG ®ÊT

§iÒu 705. Hîp ®ång chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn
tu©n theo c¸c ®iÒu kiÖn, néi dung, h×nh thøc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®îc Bé
luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai quy ®Þnh, theo ®ã ngêi sö dông ®Êt (gäi lµ bªn
chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt) chuyÓn giao ®Êt vµ quyÒn sö dông ®Êt cho ngêi ®îc
chuyÓn nhîng (gäi lµ bªn nhËn quyÒn sö dông ®Êt), cßn ngêi ®îc chuyÓn nhîng tr¶
tiÒn cho ngêi chuyÓn nhîng.
§iÒu 706. §iÒu kiÖn chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt
1- Hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt l©m nghiÖp ®Ó
trång rõng ®îc chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt khi cã mét trong c¸c ®iÒu kiÖn
sau ®©y:
a) ChuyÓn ®Õn n¬i c tró kh¸c ®Ó sinh sèng hoÆc s¶n xuÊt, kinh doanh;
b) ChuyÓn sang lµm nghÒ kh¸c;
c) Kh«ng cßn hoÆc kh«ng cã kh¶ n¨ng trùc tiÕp lao ®éng.
2- Hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông ®Êt ë ®îc chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt
khi chuyÓn ®i n¬i kh¸c hoÆc kh«ng cßn nhu cÇu sö dông ®Êt ë ®ã.
 142

§iÒu 707. H×nh thøc hîp ®ång chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt
Hîp ®ång chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n. ViÖc
chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt ph¶i ®îc phÐp cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn, ph¶i ®îc lµm thñ tôc vµ ®¨ng ký t¹i Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 708. Néi dung chñ yÕu cña hîp ®ång chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt
Hîp ®ång chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt bao gåm c¸c néi dung chñ yÕu sau
®©y:
1- Hä, tªn, ®Þa chØ cña c¸c bªn;
2- Lý do chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt;
3- QuyÒn, nghÜa vô cña c¸c bªn;
4- Lo¹i ®Êt, h¹ng ®Êt, diÖn tÝch, vÞ trÝ, ranh giíi vµ t×nh tr¹ng ®Êt;
5- Thêi h¹n sö dông ®Êt cña bªn chuyÓn quyÒn; thêi h¹n sö dông ®Êt cßn l¹i
cña bªn nhËn quyÒn;
6- Gi¸ chuyÓn nhîng;
7- Ph¬ng thøc, thêi h¹n thanh to¸n;
8- QuyÒn cña ngêi thø ba ®èi víi ®Êt chuyÓn nhîng, nÕu cã;
9- Tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn khi x¶y ra vi ph¹m hîp ®ång.
§iÒu 709. NghÜa vô cña bªn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt
Bªn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Xin phÐp chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai;
2- ChuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt trong thêi h¹n ®îc giao;
3- ChuyÓn giao ®Êt cho bªn nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®ñ diÖn tÝch, ®óng
h¹ng ®Êt, ®óng lo¹i ®Êt, ®óng vÞ trÝ, ®óng t×nh tr¹ng nh ®· tho¶ thuËn trong hîp
®ång vµ c¸c giÊy tê liªn quan ®Õn quyÒn sö dông ®Êt;
4- B¸o cho bªn nhËn quyÒn sö dông ®Êt vÒ quyÒn cña ngêi thø ba ®èi víi
quyÒn sö dông ®Êt ®îc chuyÓn nhîng, nÕu cã;
5- Nép thuÕ chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt, trõ trêng hîp ph¸p luËt cã quy
®Þnh kh¸c.
§iÒu 710. QuyÒn cña bªn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt
Bªn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §îc nhËn tiÒn chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt; nÕu bªn nhËn quyÒn sö
dông ®Êt chËm tr¶ tiÒn, th× ¸p dông theo quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 313 cña Bé
luËt nµy;
2- Huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i, nÕu bªn nhËn quyÒn sö
dông ®Êt tr¶ tiÒn chuyÓn nhîng kh«ng ®óng thêi h¹n hoÆc kh«ng ®Çy ®ñ.
§iÒu 711. §iÒu kiÖn cña ngêi ®îc chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt
Bªn nhËn quyÒn sö dông ®Êt ph¶i cã c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y:
 143

1- Cã nhu cÇu sö dông ®Êt;

2- Cha cã ®Êt hoÆc ®ang sö dông ®Êt díi h¹n møc theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt vÒ ®Êt ®ai vµ nÕu sau khi nhËn quyÒn sö dông ®Êt, th× ®Êt sö dông kh«ng
vît qu¸ h¹n møc ®èi víi tõng lo¹i ®Êt.
§iÒu 712. NghÜa vô cña bªn nhËn quyÒn sö dông ®Êt
Bªn nhËn quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Tr¶ ®ñ tiÒn, ®óng thêi h¹n vµ ®óng ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn cho bªn
chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt;
2- §¨ng ký quyÒn sö dông ®Êt t¹i Uû ban nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn theo
quy ®Þnh t¹i §iÒu 707 cña Bé luËt nµy;
3- Thùc hiÖn c¸c nghÜa vô kh¸c theo quy ®Þnh t¹i c¸c kho¶n 1, 2, 3, 4 vµ 7
§iÒu 79 cña LuËt ®Êt ®ai;
4- B¶o ®¶m quyÒn cña ngêi thø ba vÒ viÖc sö dông ®Êt.
§iÒu 713. QuyÒn cña bªn nhËn quyÒn sö dông ®Êt
Bªn nhËn quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt giao cho m×nh toµn bé giÊy tê hîp
ph¸p vÒ quyÒn sö dông ®Êt;
2- Yªu cÇu bªn chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt giao ®Êt ®ñ diÖn tÝch, ®óng h¹ng
®Êt, ®óng lo¹i ®Êt, ®óng vÞ trÝ, ®óng t×nh tr¹ng nh ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång;
3- §îc cÊp giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi ®Êt ®îc chuyÓn nh-
îng;
4- §îc sö dông ®Êt theo ®óng môc ®Ých, ®óng thêi h¹n.

CH¬NG IV
HîP ®åNG THUª QUYÒN Sö DôNG ®ÊT

§iÒu 714. Hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn tu©n theo c¸c
®iÒu kiÖn, néi dung, h×nh thøc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®îc Bé luËt nµy vµ
ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai quy ®Þnh, theo ®ã bªn cho thuª chuyÓn giao ®Êt cho bªn thuª
®Ó sö dông trong mét thêi h¹n, cßn bªn thuª ph¶i sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých, tr¶
tiÒn thuª vµ tr¶ l¹i ®Êt khi hÕt thêi h¹n thuª.
§iÒu 715. §iÒu kiÖn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt
1- Hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång c©y hµng n¨m,
nu«i trång thuû s¶n cã quyÒn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt, th× ®îc cho thuª quyÒn
sö dông ®Êt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Hoµn c¶nh gia ®×nh neo ®¬n, khã kh¨n do thiÕu lao ®éng, thiÕu vèn;
b) ChuyÓn sang lµm nghÒ kh¸c nhng cha æn ®Þnh.
2- Thêi h¹n cho thuª quyÒn sö dông ®Êt do c¸c bªn tho¶ thuËn nhng kh«ng ®îc
qu¸ ba n¨m; trong trêng hîp ®Æc biÖt khã kh¨n, th× thêi h¹n cho thuª cã thÓ kÐo dµi
theo quy ®Þnh cña ChÝnh phñ.
 144

§iÒu 716. H×nh thøc hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt
Hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n.
ViÖc thuª quyÒn sö dông ®Êt ph¶i ®îc lµm thñ tôc vµ ®¨ng ký t¹i Uû ban
nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 717. Néi dung chñ yÕu cña hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt
Hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt bao gåm c¸c néi dung chñ yÕu sau ®©y:
1- Hä, tªn, ®Þa chØ cña c¸c bªn;
2- Lý do cho thuª quyÒn sö dông ®Êt;
3- QuyÒn, nghÜa vô cña c¸c bªn;
4- Lo¹i ®Êt, h¹ng ®Êt, diÖn tÝch, vÞ trÝ, ranh giíi vµ t×nh tr¹ng ®Êt;
5- Thêi h¹n thuª;
6- Gi¸ thuª;
7- Ph¬ng thøc, thêi h¹n thanh to¸n;
8- QuyÒn cña ngêi thø ba ®èi víi ®Êt cho thuª, nÕu cã;
9- Tr¸ch nhiÖm do vi ph¹m hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt;
10- Gi¶i quyÕt hËu qu¶ khi hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt hÕt h¹n.
§iÒu 718. NghÜa vô cña bªn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt
Bªn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- §¨ng ký viÖc cho thuª quyÒn sö dông ®Êt;
2- ChuyÓn giao ®Êt cho bªn thuª ®ñ diÖn tÝch, ®óng vÞ trÝ, ®óng h¹ng ®Êt,
®óng lo¹i ®Êt, ®óng t×nh tr¹ng nh ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång;
3- Cho thuª quyÒn sö dông ®Êt trong thêi h¹n ®îc giao;
4- KiÓm tra, nh¾c nhë bªn thuª b¶o vÖ, gi÷ g×n ®Êt vµ sö dông ®Êt ®óng
môc ®Ých;
5- Nép thuÕ sö dông ®Êt, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c;
6- B¸o cho bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt vÒ quyÒn cña ngêi thø ba ®èi víi ®Êt
thuª, nÕu cã.
§iÒu 719. QuyÒn cña bªn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt
Bªn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt tr¶ ®ñ tiÒn thuª;
2- Yªu cÇu bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt chÊm døt ngay viÖc sö dông ®Êt
kh«ng ®óng môc ®Ých, huû ho¹i ®Êt hoÆc lµm gi¶m sót gi¸ trÞ cña ®Êt; nÕu bªn
thuª kh«ng chÊm døt ngay hµnh vi vi ph¹m, th× bªn cho thuª cã quyÒn ®¬n ph¬ng
®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång, yªu cÇu bªn thuª hoµn tr¶ ®Êt ®ang thuª vµ båi thêng
thiÖt h¹i;
3- Yªu cÇu bªn thuª tr¶ l¹i ®Êt khi thêi h¹n cho thuª ®· hÕt.
§iÒu 720. NghÜa vô cña bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt
 145

Bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:

1- Sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých, ®óng ranh giíi, ®óng thêi h¹n cho thuª;
2- Kh«ng ®îc huû ho¹i, lµm gi¶m sót gi¸ trÞ sö dông cña ®Êt vµ ph¶i thùc hiÖn
c¸c yªu cÇu kh¸c nh ®· tho¶ thuËn trong hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt;
3- Tr¶ ®ñ tiÒn thuª quyÒn sö dông ®Êt ®óng thêi h¹n, ®óng ®Þa ®iÓm vµ
theo ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn; nÕu viÖc sö dông ®Êt kh«ng sinh lîi, th× bªn thuª
vÉn ph¶i tr¶ ®ñ tiÒn thuª, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c;
4- Tu©n theo c¸c quy ®Þnh vÒ b¶o vÖ m«i trêng; kh«ng ®îc lµm tæn h¹i ®Õn
quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ngêi sö dông ®Êt xung quanh;
5- Tr¶ l¹i ®Êt ®óng t×nh tr¹ng nh khi nhËn sau khi hÕt thêi h¹n thuª quyÒn sö
dông ®Êt, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c vÒ t×nh tr¹ng ®Êt ®îc tr¶ l¹i;
6- Kh«ng ®îc cho ngêi kh¸c thuª l¹i quyÒn sö dông ®Êt, trõ trêng hîp ph¸p luËt
cã quy ®Þnh.
§iÒu 721. QuyÒn cña bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt
Bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn cho thuª chuyÓn giao ®Êt ®óng nh ®· tho¶ thuËn;
2- §îc sö dông ®Êt thuª æn ®Þnh theo thêi h¹n nh ®· tho¶ thuËn;
3- §îc hëng hoa lîi, lîi tøc tõ viÖc sö dông ®Êt;
4- §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 420 cña
Bé luËt nµy;
5- Yªu cÇu bªn cho thuª gi¶m, miÔn tiÒn thuª trong trêng hîp do bÊt kh¶ kh¸ng
mµ hoa lîi, lîi tøc bÞ mÊt hoÆc bÞ gi¶m sót.
§iÒu 722. ChËm tr¶ tiÒn thuª quyÒn sö dông ®Êt
Khi bªn thuª chËm tr¶ tiÒn thuª quyÒn sö dông ®Êt theo tho¶ thuËn, th× bªn
cho thuª cã thÓ gia h¹n; nÕu hÕt thêi h¹n ®ã mµ bªn thuª kh«ng thùc hiÖn nghÜa vô,
th× bªn cho thuª cã quyÒn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång thuª quyÒn sö
dông ®Êt, yªu cÇu bªn thuª hoµn tr¶ ®Êt. Bªn cho thuª cã quyÒn yªu cÇu bªn thuª tr¶
®ñ tiÒn trong thêi gian ®· thuª, kÓ c¶ l·i ®èi víi kho¶n tiÒn chËm tr¶ theo l·i suÊt nî
qu¸ h¹n do Ng©n hµng Nhµ níc quy ®Þnh t¬ng øng víi thêi gian chËm tr¶ t¹i thêi
®iÓm thanh to¸n.
§iÒu 723. Båi thêng thiÖt h¹i do ®Êt bÞ thu håi
1- Khi bªn cho thuª hoÆc bªn thuª cè ý vi ph¹m nghÜa vô cña ngêi sö dông ®Êt
dÉn ®Õn viÖc Nhµ níc thu håi ®Êt, th× bªn vi ph¹m ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho bªn
kia.
2- Trong trêng hîp hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt ®ang cã hiÖu lùc nhng do
nhu cÇu vÒ an ninh, quèc phßng, lîi Ých quèc gia, lîi Ých c«ng céng, mµ Nhµ níc thu
håi ®Êt, th× hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt chÊm døt tríc thêi h¹n.
Trong trêng hîp bªn thuª ®· tr¶ tiÒn tríc, th× bªn cho thuª ph¶i tr¶ l¹i cho bªn thuª
phÇn tiÒn cßn l¹i t¬ng øng víi thêi gian cha sö dông ®Êt; nÕu bªn thuª cha tr¶ tiÒn
th× chØ ph¶i tr¶ tiÒn t¬ng øng víi thêi gian ®· sö dông ®Êt.
 146

Bªn cho thuª ®îc Nhµ níc båi thêng thiÖt h¹i do thu håi ®Êt theo quy ®Þnh cña
ph¸p luËt, cßn bªn thuª ®îc Nhµ níc båi thêng thiÖt h¹i vÒ hoa lîi cã trªn ®Êt.
§iÒu 724. QuyÒn tiÕp tôc thuª quyÒn sö dông ®Êt khi mét bªn chÕt
1- Trong trêng hîp bªn cho thuª quyÒn sö dông ®Êt chÕt, th× bªn thuª vÉn ®îc
tiÕp tôc thuª quyÒn sö dông ®Êt cho ®Õn hÕt thêi h¹n thuª.
2- Trong trêng hîp bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt chÕt, th× thµnh viªn trong hé
gia ®×nh cña ngêi ®ã ®îc tiÕp tôc thuª quyÒn sö dông ®Êt cho ®Õn hÕt thêi h¹n
thuª nhng ph¶i b¸o c¸o víi c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
§iÒu 725. ChuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt trong thêi h¹n cho thuª quyÒn sö
dông ®Êt
Khi thêi h¹n cho thuª quyÒn sö dông ®Êt ®ang cßn, bªn cho thuª vÉn cã quyÒn
chuyÓn nhîng quyÒn sö dông ®Êt cho ngêi kh¸c, nÕu ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn cho phÐp, nhng ph¶i b¸o cho bªn thuª biÕt ®Ó bªn thuª thùc hiÖn nghÜa vô
víi ngêi nhËn quyÒn sö dông ®Êt.
Bªn thuª vÉn ®îc tiÕp tôc thuª cho ®Õn hÕt thêi h¹n thuª quyÒn sö dông ®Êt
theo hîp ®ång.
§iÒu 726. ChÊm døt hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt
1- Hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt chÊm døt trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) HÕt thêi h¹n thuª vµ kh«ng ®îc gia h¹n thuª tiÕp;
b) Theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn;
c) Nhµ níc thu håi ®Êt;
d) Mét trong c¸c bªn ®¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång hoÆc huû bá
hîp ®ång theo tho¶ thuËn hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;
®) Bªn thuª quyÒn sö dông ®Êt chÕt mµ trong hé gia ®×nh cña ngêi ®ã kh«ng
cßn thµnh viªn nµo kh¸c hoÆc kh«ng cã ngêi thõa kÕ hoÆc cã nhng kh«ng cã nhu
cÇu tiÕp tôc thuª.
2- Khi hîp ®ång thuª quyÒn sö dông ®Êt chÊm døt, ngêi thuª quyÒn sö dông
®Êt ph¶i kh«i phôc t×nh tr¹ng ®Êt nh khi nhËn ®Êt, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c
hoÆc ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai cã quy ®Þnh kh¸c. Tµi s¶n g¾n liÒn víi ®Êt ®îc gi¶i
quyÕt theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn.

CH¬NG V
HîP ®åNG THÕ CHÊP QUYÒN Sö DôNG ®ÊT

§iÒu 727. ThÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt

Hîp ®ång thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt lµ sù tho¶ thuËn gi÷a c¸c bªn tu©n
theo c¸c ®iÒu kiÖn, néi dung, h×nh thøc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt ®îc Bé luËt
nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai quy ®Þnh, theo ®ã bªn sö dông ®Êt dïng quyÒn sö
dông ®Êt cña m×nh ®Ó b¶o ®¶m viÖc thùc hiÖn nghÜa vô d©n sù.
Bªn thÕ chÊp ®îc tiÕp tôc sö dông ®Êt trong thêi h¹n thÕ chÊp.
§iÒu 728. §iÒu kiÖn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt
 147

Hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông ®Êt cã giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt ®-
îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn cÊp theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai,
th× cã quyÒn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p
luËt vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 729. ThÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt l©m nghiÖp ®Ó
trång rõng
Hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt l©m nghiÖp ®Ó trång
rõng ®îc thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt t¹i Ng©n hµng ViÖt Nam, t¹i c¸c tæ chøc tÝn
dông ViÖt nam do Nhµ níc cho phÐp thµnh lËp ®Ó vay vèn s¶n xuÊt.
§iÒu 730. ThÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt ë
Hé gia ®×nh, c¸ nh©n sö dông ®Êt ë do nhu cÇu s¶n xuÊt vµ ®êi sèng ®îc thÕ
chÊp quyÒn sö dông ®Êt víi c¸c tæ chøc kinh tÕ, c¸ nh©n ViÖt Nam ë trong níc.
§iÒu 731. H×nh thøc hîp ®ång thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt
Hîp ®ång thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt ®îc lËp thµnh v¨n b¶n.
ViÖc thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt ph¶i ®îc lµm thñ tôc vµ ®¨ng ký t¹i Uû ban
nh©n d©n cÊp cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 732. Ph¹m vi thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt
1- QuyÒn sö dông ®Êt cã thÓ ®îc thÕ chÊp mét phÇn hoÆc toµn bé.
2- Khi hé gia ®×nh, c¸ nh©n quy ®Þnh t¹i §iÒu 729 vµ §iÒu 730 cña Bé luËt
nµy thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt, th× nhµ ë, c«ng tr×nh x©y dùng kh¸c, rõng trång,
vên c©y vµ c¸c tµi s¶n kh¸c cña ngêi thÕ chÊp g¾n liÒn víi ®Êt chØ thuéc tµi s¶n
thÕ chÊp, nÕu cã tho¶ thuËn.
§iÒu 733. NghÜa vô cña bªn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt
Bªn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Giao giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt cho bªn nhËn thÕ chÊp;
2- Lµm thñ tôc ®¨ng ký viÖc thÕ chÊp, xo¸ viÖc ®¨ng ký thÕ chÊp khi hîp
®ång thÕ chÊp chÊm døt;
3- Kh«ng ®îc chuyÓn ®æi, chuyÓn nhîng, cho thuª quyÒn sö dông ®Êt ®· ®îc
thÕ chÊp;
4- Sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých, kh«ng lµm huû ho¹i, lµm gi¶m gi¸ trÞ cña
®Êt ®· thÕ chÊp;
5- Thanh to¸n tiÒn vay ®óng h¹n, ®óng ph¬ng thøc theo tho¶ thuËn trong hîp
®ång.
§iÒu 734. QuyÒn cña bªn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt
Bªn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §îc sö dông ®Êt trong thêi h¹n thÕ chÊp;
2- §îc nhËn tiÒn vay do thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt theo ph¬ng thøc ®· tho¶
thuËn;
3- Hëng hoa lîi thu ®îc, trõ trêng hîp hoa lîi còng thuéc tµi s¶n thÕ chÊp;
 148

4- NhËn l¹i giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt sau khi ®· thùc hiÖn xong
nghÜa vô thÕ chÊp.
§iÒu 735. NghÜa vô cña bªn nhËn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt
Bªn nhËn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Cïng víi bªn thÕ chÊp ®¨ng ký viÖc thÕ chÊp;
2- Tr¶ l¹i giÊy chøng nhËn quyÒn sö dông ®Êt khi bªn thÕ chÊp ®· thùc hiÖn
nghÜa vô ®îc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp.
§iÒu 736. QuyÒn cña bªn nhËn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt
Bªn nhËn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- KiÓm tra, nh¾c nhë bªn thÕ chÊp quyÒn sö dông ®Êt b¶o vÖ, gi÷ g×n ®Êt
vµ sö dông ®Êt ®óng môc ®Ých;
2- §îc u tiªn thanh to¸n nî trong trêng hîp tæ chøc ®Êu gi¸ quyÒn sö dông ®Êt
®· thÕ chÊp, sau khi trõ chi phÝ b¸n ®Êu gi¸.
§iÒu 737. Xö lý quyÒn sö dông ®Êt ®· thÕ chÊp
Khi ®· ®Õn h¹n thùc hiÖn nghÜa vô ®îc b¶o ®¶m b»ng thÕ chÊp quyÒn sö
dông ®Êt mµ bªn thÕ chÊp kh«ng thùc hiÖn hoÆc thùc hiÖn kh«ng ®óng nghÜa vô,
th× quyÒn sö dông ®Êt ®· thÕ chÊp ®îc xö lý nh sau:
1- Trong trêng hîp quyÒn sö dông ®Êt n«ng nghiÖp, ®Êt l©m nghiÖp ®Ó
trång rõng ®· thÕ chÊp t¹i Ng©n hµng ViÖt Nam, tæ chøc tÝn dông ViÖt Nam, th×
bªn nhËn thÕ chÊp cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn tæ chøc ®Êu
gi¸ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó thu håi vèn vµ l·i;
2- Trong trêng hîp quyÒn sö dông ®Êt ë ®· thÕ chÊp víi tæ chøc kinh tÕ, c¸
nh©n ViÖt Nam ë trong níc, th× bªn nhËn thÕ chÊp cã quyÒn yªu cÇu c¬ quan nhµ
níc cã thÈm quyÒn tæ chøc ®Êu gi¸ quyÒn sö dông ®Êt ®Ó thu håi vèn vµ l·i;
3- Tæ chøc ®Êu gi¸ quyÒn sö dông ®Êt nãi t¹i §iÒu nµy ph¶i phï hîp víi quy
®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.

CH¬NG VI
THõA KÕ QUYÒN Sö DôNG ®ÊT

§iÒu 738. Thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt.

Thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt lµ viÖc chuyÓn quyÒn sö dông ®Êt cña ngêi
chÕt sang cho ngêi thõa kÕ theo di chóc hoÆc theo ph¸p luËt phï hîp víi quy ®Þnh
cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 739. Ngêi ®îc ®Ó thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt.
Nh÷ng ngêi sau ®©y ®îc ®Ó thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt:
1- C¸ nh©n ®îc Nhµ níc giao ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång c©y hµng n¨m, nu«i
trång thuû s¶n;
2- C¸ nh©n, thµnh viªn cña hé gia ®×nh ®îc giao ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång
c©y l©u n¨m, ®Êt l©m nghiÖp ®Ó trång rõng, ®Êt ë;
 149

3- C¸ nh©n cã quyÒn sö dông ®Êt do ®îc ngêi kh¸c chuyÓn quyÒn sö dông
®Êt phï hîp víi quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ ph¸p luËt vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 740. §iÒu kiÖn ®îc thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång
c©y hµng n¨m, nu«i trång thuû s¶n.
Ngêi cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y th× ®îc thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt theo
di chóc hoÆc theo ph¸p luËt ®èi víi ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång c©y hµng n¨m, nu«i
trång thuû s¶n:
1- Cã nhu cÇu sö dông ®Êt, cã ®iÒu kiÖn trùc tiÕp sö dông ®Êt ®óng môc
®Ých;
2- Cha cã ®Êt hoÆc ®ang sö dông ®Êt díi h¹n møc theo quy ®Þnh cña ph¸p
luËt vÒ ®Êt ®ai.
§iÒu 741. Thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt theo di chóc ®èi víi ®Êt n«ng nghiÖp
®Ó trång c©y hµng n¨m, nu«i trång thuû s¶n.
Nh÷ng ngêi ®îc quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu 679 vµ §iÒu 680 cña Bé luËt nµy
vµ cã ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i §iÒu 740 cña Bé luËt nµy ®îc thõa kÕ quyÒn
sö dông ®Êt theo di chóc ®èi víi ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång c©y hµng n¨m, nu«i
trång thuû s¶n.
§iÒu 742. Thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt theo ph¸p luËt ®èi víi ®Êt n«ng
nghiÖp ®Ó trång c©y hµng n¨m, nu«i trång thuû s¶n
1- Nh÷ng ngêi ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 679 vµ §iÒu 680 cña Bé luËt nµy vµ cã
®ñ c¸c ®iÒu kiÖn ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 740 cña Bé luËt nµy ®îc thõa kÕ theo ph¸p
luËt ®èi víi quyÒn sö dông ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång c©y hµng n¨m, nu«i trång
thuû s¶n.
2- Trong trêng hîp kh«ng cã ngêi thõa kÕ cã ®ñ ®iÒu kiÖn quy ®Þnh t¹i §iÒu
740 cña Bé luËt nµy hoÆc cã nhng kh«ng ®îc hëng di s¶n, tõ chèi nhËn di s¶n, th×
Nhµ níc thu håi ®Êt ®ã.
§iÒu 743. Thõa kÕ quyÒn sö dông ®Êt ®èi víi ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång
c©y l©u n¨m, ®Êt l©m nghiÖp ®Ó trång rõng, ®Êt ë.
C¸ nh©n, thµnh viªn cña hé gia ®×nh ®îc giao ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång c©y
l©u n¨m, ®Êt l©m nghiÖp ®Ó trång rõng, ®Êt ë, sau khi chÕt cã quyÒn ®Ó thõa
kÕ quyÒn sö dông ®Êt cho ngêi kh¸c theo di chóc hoÆc theo ph¸p luËt.
§iÒu 744. QuyÒn tiÕp tôc sö dông ®Êt cña c¸c thµnh viªn trong hé gia ®×nh
Hé gia ®×nh ®îc Nhµ níc giao ®Êt n«ng nghiÖp ®Ó trång c©y hµng n¨m,
nu«i trång thuû s¶n, nÕu trong hé cã thµnh viªn chÕt, th× c¸c thµnh viªn kh¸c trong hé
®îc quyÒn tiÕp tôc sö dông ®Êt do Nhµ níc giao cho hé ®ã; nÕu trong hé gia ®×nh
kh«ng cßn thµnh viªn nµo, th× Nhµ níc thu håi ®Êt ®ã.
 150

PHÇN THø S¸U

QUYÒN Së H÷U TRÝ TUÖ Vµ CHUYÓN GIAO C«NG NGHÖ
CH¬NG I
QUYÒN T¸C GI¶
MôC 1
NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG

§iÒu 745. T¸c gi¶

1- T¸c gi¶ lµ ngêi trùc tiÕp s¸ng t¹o toµn bé hoÆc mét phÇn t¸c phÈm v¨n häc,
nghÖ thuËt, khoa häc.
2- Nh÷ng ngêi sau ®©y còng ®îc c«ng nhËn lµ t¸c gi¶:
a) Ngêi dÞch t¸c phÈm tõ ng«n ng÷ nµy sang ng«n ng÷ kh¸c lµ t¸c gi¶ t¸c phÈm
dÞch ®ã;
b) Ngêi phãng t¸c tõ t¸c phÈm ®· cã, ngêi c¶i biªn, chuyÓn thÓ t¸c phÈm tõ lo¹i
h×nh nµy sang lo¹i h×nh kh¸c lµ t¸c gi¶ cña t¸c phÈm phãng t¸c, c¶i biªn, chuyÓn thÓ
®ã;
c) Ngêi biªn so¹n, chó gi¶i, tuyÓn chän t¸c phÈm cña ngêi kh¸c thµnh t¸c phÈm
cã tÝnh s¸ng t¹o lµ t¸c gi¶ cña t¸c phÈm biªn so¹n, chó gi¶i, tuyÓn chän ®ã.
§iÒu 746. Chñ së h÷u t¸c phÈm
1- Chñ së h÷u t¸c phÈm bao gåm:
a) T¸c gi¶ lµ chñ së h÷u toµn bé hoÆc mét phÇn t¸c phÈm do m×nh s¸ng t¹o,
trõ trêng hîp t¸c phÈm s¸ng t¹o theo nhiÖm vô ®îc giao, theo hîp ®ång;
b) C¸c ®ång t¸c gi¶ lµ chñ së h÷u chung t¸c phÈm do hä cïng s¸ng t¹o, trõ trêng
hîp t¸c phÈm s¸ng t¹o theo nhiÖm vô ®îc giao, theo hîp ®ång;
c) C¬ quan, tæ chøc giao nhiÖm vô cho t¸c gi¶ lµ chñ së h÷u toµn bé hoÆc mét
phÇn t¸c phÈm do t¸c gi¶ s¸ng t¹o theo nhiÖm vô mµ c¬ quan hoÆc tæ chøc giao;
d) C¸ nh©n hoÆc tæ chøc giao kÕt hîp ®ång s¸ng t¹o víi t¸c gi¶ lµ chñ së h÷u
toµn bé hoÆc mét phÇn t¸c phÈm do t¸c gi¶ s¸ng t¹o theo hîp ®ång;
®) Ngêi thõa kÕ theo di chóc hoÆc ngêi thõa kÕ theo ph¸p luËt cña t¸c gi¶ lµ
chñ së h÷u t¸c phÈm ®îc thõa kÕ trong trêng hîp t¸c gi¶ ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c
phÈm ®ã;
e) C¸ nh©n hoÆc tæ chøc ®îc chñ së h÷u t¸c phÈm quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÓm a,
b, c, d vµ ® kho¶n 1 §iÒu nµy, chuyÓn giao c¸c quyÒn cña m×nh ®èi víi t¸c phÈm
theo hîp ®ång lµ chñ së h÷u quyÒn ®îc chuyÓn giao.
2- T¸c gi¶ s¸ng t¹o t¸c phÈm theo nhiÖm vô ®îc giao hoÆc theo hîp ®ång quy
®Þnh t¹i ®iÓm c vµ ®iÓm d kho¶n 1 §iÒu nµy cã c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i §iÒu 752
cña Bé luËt nµy.
§iÒu 747. C¸c lo¹i h×nh t¸c phÈm ®îc b¶o hé
1- T¸c phÈm v¨n häc, nghÖ thuËt, khoa häc ®îc Nhµ níc b¶o hé quyÒn t¸c gi¶
bao gåm:
 151

a) T¸c phÈm viÕt;

b) C¸c bµi gi¶ng, bµi ph¸t biÓu;
c) T¸c phÈm s©n khÊu vµ c¸c lo¹i h×nh biÓu diÔn nghÖ thuËt kh¸c;
d) T¸c phÈm ®iÖn ¶nh, vi-®i-«;
®) T¸c phÈm ph¸t thanh, truyÒn h×nh;
e) T¸c phÈm b¸o chÝ;
g) T¸c phÈm ©m nh¹c;
h) T¸c phÈm kiÕn tróc;
i) T¸c phÈm t¹o h×nh, mü thuËt øng dông;
k) T¸c phÈm nhiÕp ¶nh;
l) C«ng tr×nh khoa häc, s¸ch gi¸o khoa, gi¸o tr×nh;
m) C¸c bøc ho¹ ®å, b¶n vÏ, s¬ ®å, b¶n ®å cã liªn quan ®Õn ®Þa h×nh, kiÕn
tróc, c«ng tr×nh khoa häc;
n) T¸c phÈm dÞch, phãng t¸c, c¶i biªn, chuyÓn thÓ, biªn so¹n, chó gi¶i, tuyÓn
tËp, hîp tuyÓn;
o) PhÇn mÒm m¸y tÝnh;
p) T¸c phÈm kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
2- T¸c phÈm ®îc b¶o hé ph¶i lµ b¶n gèc.
3- Nhµ níc b¶o hé c¸c t¸c phÈm quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy kh«ng ph©n
biÖt h×nh thøc, ng«n ng÷ thÓ hiÖn vµ chÊt lîng cña t¸c phÈm.
§iÒu 748. C¸c ®èi tîng ®îc b¶o hé theo quy ®Þnh riªng cña ph¸p luËt
C¸c t¸c phÈm, v¨n b¶n, tµi liÖu sau ®©y ®îc Nhµ níc b¶o hé theo quy ®Þnh
riªng:
1- T¸c phÈm v¨n häc nghÖ thuËt d©n gian;
2- V¨n b¶n cña c¬ quan nhµ níc, tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi,
tæ chøc x· héi, tæ chøc x· héi - nghÒ nghiÖp, tæ chøc kinh tÕ vµ b¶n dÞch cña
nh÷ng v¨n b¶n ®ã;
3- Tin tøc thêi sù thuÇn tuý ®a tin.
§iÒu 749. T¸c phÈm kh«ng ®îc Nhµ níc b¶o hé
1- Nhµ níc kh«ng b¶o hé quyÒn t¸c gi¶ ®èi víi t¸c phÈm cã néi dung sau ®©y:
a) Chèng l¹i Nhµ níc ViÖt Nam, ph¸ ho¹i khèi ®oµn kÕt toµn d©n;
b) Tuyªn truyÒn b¹o lùc, chiÕn tranh x©m lîc, g©y hËn thï gi÷a c¸c d©n téc vµ
nh©n d©n c¸c níc; truyÒn b¸ t tëng, v¨n ho¸ ph¶n ®éng, lèi sèng d©m « ®åi trôþ, c¸c
hµnh vi téi ¸c, tÖ n¹n x· héi, mª tÝn dÞ ®oan, ph¸ ho¹i thuÇn phong mü tôc;
c) TiÕt lé bÝ mËt cña §¶ng, Nhµ níc, bÝ mËt qu©n sù, an ninh, kinh tÕ, ®èi
ngo¹i, bÝ mËt ®êi t cña c¸ nh©n vµ c¸c bÝ mËt kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh;
 152

d) Xuyªn t¹c lÞch sö; phñ nhËn thµnh tùu c¸ch m¹ng, xóc ph¹m vÜ nh©n, anh
hïng d©n téc; vu khèng, xóc ph¹m uy tÝn cña tæ chøc, danh dù vµ nh©n phÈm cña c¸
nh©n.
2- Mäi giao dÞch vÒ viÖc lu hµnh, sö dông vµ hëng lîi ®èi víi t¸c phÈm quy
®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy lµ bÊt hîp ph¸p vµ v« hiÖu; ngêi vi ph¹m bÞ xö lý theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt.

MôC 2
C¸C QUYÒN CñA T¸C GI¶, QUYÒN CñA CHñ Së H÷U T¸C PHÈM

§iÒu 750. QuyÒn cña t¸c gi¶

QuyÒn cña t¸c gi¶ bao gåm quyÒn nh©n th©n vµ quyÒn tµi s¶n cña t¸c gi¶ ®èi
víi t¸c phÈm do m×nh s¸ng t¹o.
§iÒu 751. C¸c quyÒn cña t¸c gi¶ ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm
1- T¸c gi¶ ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm cã c¸c quyÒn nh©n th©n ®èi víi
t¸c phÈm cña m×nh bao gåm:
a) §Æt tªn cho t¸c phÈm;
b) §øng tªn thËt hoÆc bót danh trªn t¸c phÈm; ®îc nªu tªn thËt hoÆc bót danh
khi t¸c phÈm ®îc c«ng bè, phæ biÕn, sö dông;
c) C«ng bè, phæ biÕn hoÆc cho ngêi kh¸c c«ng bè, phæ biÕn t¸c phÈm cña
m×nh;
d) Cho hoÆc kh«ng cho ngêi kh¸c sö dông t¸c phÈm cña m×nh;
®) B¶o vÖ sù toµn vÑn t¸c phÈm, cho phÐp hoÆc kh«ng cho phÐp ngêi kh¸c
söa ®æi néi dung t¸c phÈm.
2- T¸c gi¶ ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm cã c¸c quyÒn tµi s¶n ®èi víi t¸c
phÈm cña m×nh bao gåm:
a) §îc hëng nhuËn bót;
b) §îc hëng thï lao khi t¸c phÈm ®îc sö dông;
c) §îc hëng lîi Ých vËt chÊt tõ viÖc cho ngêi kh¸c sö dông t¸c phÈm díi c¸c
h×nh thøc sau ®©y:
- XuÊt b¶n, t¸i b¶n, trng bµy, triÓn l·m, biÓu diÔn, ph¸t thanh, truyÒn h×nh,
ghi ©m, ghi h×nh, chôp ¶nh;
- DÞch, phãng t¸c, c¶i biªn, chuyÓn thÓ;
- Cho thuª;
d) NhËn gi¶i thëng ®èi víi t¸c phÈm mµ m×nh lµ t¸c gi¶, trõ trêng hîp t¸c phÈm
kh«ng ®îc Nhµ níc b¶o hé.
§iÒu 752. C¸c quyÒn cña t¸c gi¶ kh«ng ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm
1- T¸c gi¶ kh«ng ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm cã c¸c quyÒn nh©n th©n
®èi víi t¸c phÈm mµ m×nh lµ t¸c gi¶ bao gåm:
a) §Æt tªn cho t¸c phÈm;
 153

b) §øng tªn thËt hoÆc bót danh trªn t¸c phÈm; ®îc nªu tªn thËt hoÆc bót danh
khi t¸c phÈm ®îc c«ng bè, phæ biÕn, sö dông;
c) B¶o vÖ sù toµn vÑn t¸c phÈm, cho phÐp hoÆc kh«ng cho phÐp ngêi kh¸c
söa ®æi néi dung t¸c phÈm.
2- T¸c gi¶ kh«ng ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm cã c¸c quyÒn tµi s¶n ®èi víi
t¸c phÈm mµ m×nh lµ t¸c gi¶ bao gåm:
a) §îc hëng nhuËn bót;
b) §îc hëng thï lao khi t¸c phÈm ®îc sö dông;
c) NhËn gi¶i thëng ®èi víi t¸c phÈm mµ m×nh lµ t¸c gi¶, trõ trêng hîp t¸c phÈm
kh«ng ®îc Nhµ níc b¶o hé.
§iÒu 753. QuyÒn cña chñ së h÷u t¸c phÈm kh«ng ®ång thêi lµ t¸c gi¶
1- Chñ së h÷u t¸c phÈm kh«ng ®ång thêi lµ t¸c gi¶ cã c¸c quyÒn nh©n th©n
®èi víi t¸c phÈm bao gåm:
a) C«ng bè, phæ biÕn hoÆc cho ngêi kh¸c c«ng bè, phæ biÕn t¸c phÈm thuéc
quyÒn së h÷u cña m×nh, trõ trêng hîp gi÷a t¸c gi¶ vµ chñ së h÷u cã tho¶ thuËn kh¸c;
b) Cho hoÆc kh«ng cho ngêi kh¸c sö dông t¸c phÈm thuéc quyÒn së h÷u cña
m×nh, trõ trêng hîp gi÷a t¸c gi¶ vµ chñ së h÷u cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Chñ së h÷u t¸c phÈm kh«ng ®ång thêi lµ t¸c gi¶ ®îc hëng lîi Ých vËt chÊt tõ
viÖc sö dông t¸c phÈm díi c¸c h×nh thøc sau ®©y:
a) XuÊt b¶n, t¸i b¶n, trng bµy, triÓn l·m, biÓu diÔn, ph¸t thanh, truyÒn h×nh,
ghi ©m, ghi h×nh, chôp ¶nh;
b) DÞch, phãng t¸c, c¶i biªn, chuyÓn thÓ;
c) Cho thuª.
§iÒu 754. Thêi ®iÓm ph¸t sinh quyÒn t¸c gi¶
QuyÒn t¸c gi¶ ph¸t sinh kÓ tõ thêi ®iÓm t¸c phÈm ®îc s¸ng t¹o díi h×nh thøc
nhÊt ®Þnh.
§iÒu 755. C¸c quyÒn cña ®ång t¸c gi¶
1- Trong trêng hîp nhiÒu ngêi cïng s¸ng t¹o t¸c phÈm, th× hä lµ ®ång t¸c gi¶ t¸c
phÈm ®ã. C¸c ®ång t¸c gi¶ lµ chñ së h÷u chung ®èi víi t¸c phÈm vµ ®îc hëng c¸c
quyÒn cña t¸c gi¶ theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 751 cña Bé luËt nµy; nÕu t¸c phÈm ®îc
s¸ng t¹o theo nhiÖm vô ®îc giao, theo hîp ®ång th× c¸c ®ång t¸c gi¶ ®îc hëng c¸c
quyÒn cña t¸c gi¶ theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 752 cña Bé luËt nµy.
2- Trong trêng hîp t¸c phÈm do c¸c ®ång t¸c gi¶ s¸ng t¹o gåm c¸c phÇn riªng
biÖt cã thÓ t¸ch ra ®Ó sö dông ®éc lËp, th× mçi ngêi cã quyÒn sö dông riªng biÖt
phÇn cña m×nh vµ ®îc hëng quyÒn t¸c gi¶ ®èi víi phÇn ®ã, nÕu c¸c ®ång t¸c gi¶
kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
§iÒu 756. C¸c quyÒn cña t¸c gi¶ ®èi víi t¸c phÈm s¸ng t¹o theo nhiÖm vô ®îc
giao hoÆc theo hîp ®ång
1- Trong trêng hîp t¸c phÈm ®îc s¸ng t¹o theo nhiÖm vô ®îc giao hoÆc theo
hîp ®ång, th× t¸c gi¶ ®îc hëng c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i §iÒu 752 cña Bé luËt nµy.
 154

2- Ngêi giao nhiÖm vô hoÆc ngêi giao kÕt hîp ®ång víi t¸c gi¶ cã c¸c quyÒn
quy ®Þnh t¹i §iÒu 753 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 757. C¸c quyÒn cña t¸c gi¶ dÞch, phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn
thÓ
1- T¸c gi¶ c¸c t¸c phÈm phãng t¸c, biªn so¹n, c¶i biªn, chuyÓn thÓ ®îc hëng c¸c
quyÒn t¸c gi¶ ®èi víi t¸c phÈm ®ã theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 751 hoÆc §iÒu 752 cña
Bé luËt nµy, nhng ph¶i ®îc t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm gèc cho phÐp vµ ph¶i
tr¶ thï lao cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm gèc; nÕu muèn thay ®æi néi dung
t¸c phÈm gèc, th× ph¶i ®îc t¸c gi¶ cho phÐp vµ ph¶i ghi tªn t¸c gi¶ vµ tªn t¸c phÈm
gèc.
2- §èi víi t¸c phÈm dÞch, th× t¸c gi¶ dÞch ®îc hëng c¸c quyÒn t¸c gi¶ theo quy
®Þnh t¹i §iÒu 751 hoÆc §iÒu 752 cña Bé luËt nµy, trõ quyÒn ®Æt tªn cho t¸c phÈm.
§iÒu 758. QuyÒn t¸c gi¶ ®èi víi t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, video ph¸t thanh, truyÒn
h×nh, s©n khÊu vµ c¸c lo¹i h×nh biÓu diÔn nghÖ thuËt kh¸c
1- §èi víi t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, vi-®i-«, ph¸t thanh, truyÒn h×nh, s©n khÊu vµ
c¸c lo¹i h×nh biÓu diÔn nghÖ thuËt kh¸c, th× ®¹o diÔn, biªn kÞch, quay phim, ngêi
dùng phim, nh¹c sÜ, ho¹ sÜ ®îc hëng c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i §iÒu 752 cña Bé luËt
nµy.
2- C¸ nh©n, tæ chøc s¶n xuÊt t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, vi-®i-«, ph¸t thanh, truyÒn
h×nh, s©n khÊu vµ c¸c lo¹i h×nh biÓu diÔn nghÖ thuËt kh¸c ®îc hëng c¸c quyÒn
quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ ®iÓm c kho¶n 2 §iÒu 751 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 759. QuyÒn yªu cÇu ®îc b¶o hé
T¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm khi bÞ ngêi kh¸c x©m ph¹m quyÒn t¸c gi¶, quyÒn
cña chñ së h÷u t¸c phÈm, cã quyÒn yªu cÇu ngêi cã hµnh vi x©m ph¹m hoÆc c¬
quan nhµ níc cã thÈm quyÒn buéc ngêi ®ã ph¶i chÊm døt hµnh vi x©m ph¹m, xin
lçi, c¶i chÝnh c«ng khai, båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 760. Giíi h¹n quyÒn t¸c gi¶
C¸ nh©n, tæ chøc ®îc sö dông t¸c phÈm cña ngêi kh¸c ®· ®îc c«ng bè, phæ
biÕn, nÕu t¸c phÈm kh«ng bÞ cÊm sao chôp vµ viÖc sö dông ®ã kh«ng nh»m môc
®Ých kinh doanh vµ kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn viÖc khai th¸c b×nh thêng t¸c phÈm,
kh«ng x©m h¹i ®Õn c¸c quyÒn lîi kh¸c cña t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm; c¸
nh©n, tæ chøc sö dông t¸c phÈm kh«ng ph¶i xin phÐp vµ kh«ng ph¶i tr¶ thï lao cho
t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm, nhng ph¶i ghi hoÆc nh¾c tªn t¸c gi¶ vµ nguån gèc
t¸c phÈm.
§iÒu 761. C¸c h×nh thøc sö dông t¸c phÈm kh«ng ph¶i xin phÐp, kh«ng ph¶i
tr¶ thï lao
1- ViÖc sö dông t¸c phÈm quy ®Þnh t¹i §iÒu 760 cña Bé luËt nµy bao gåm c¸c
h×nh thøc sau ®©y:
a) Sao l¹i t¸c phÈm ®Ó sö dông riªng;
b) TrÝch dÉn t¸c phÈm mµ kh«ng lµm sai l¹c ý cña t¸c gi¶ ®Ó b×nh luËn hoÆc
minh ho¹ trong t¸c phÈm cña m×nh;
 155

c) TrÝch dÉn t¸c phÈm mµ kh«ng lµm sai l¹c ý cña t¸c gi¶ ®Ó viÕt b¸o, ®Ó
dïng trong Ên phÈm ®Þnh kú, trong ch¬ng tr×nh ph¸t thanh, truyÒn h×nh, phim tµi
liÖu;
d) TrÝch dÉn t¸c phÈm mµ kh«ng lµm sai l¹c ý cña t¸c gi¶ ®Ó gi¶ng d¹y, kiÓm
tra kiÕn thøc trong nhµ trêng;
®) Sao l¹i t¸c phÈm ®Ó lu tr÷, dïng trong th viÖn;
e) DÞch, phæ biÕn t¸c phÈm tõ tiÕng ViÖt sang tiÕng d©n téc thiÓu sè ViÖt
Nam vµ ngîc l¹i;
g) BiÓu diÔn c¸c t¸c phÈm s©n khÊu vµ c¸c lo¹i h×nh biÓu diÔn nghÖ thuËt
kh¸c trong c¸c buæi sinh ho¹t v¨n ho¸, tuyªn truyÒn cæ ®éng ë n¬i c«ng céng;
h) Ghi ©m, ghi h×nh trùc tiÕp c¸c buæi biÓu diÔn víi tÝnh chÊt ®a tin thêi sù
hoÆc ®Ó gi¶ng d¹y;
i) Chôp ¶nh, truyÒn h×nh, giíi thiÖu h×nh ¶nh cña t¸c phÈm t¹o h×nh, kiÕn
tróc, nhiÕp ¶nh, mü thuËt øng dông trng bµy ë n¬i c«ng céng nh»m giíi thiÖu h×nh
¶nh cña c¸c t¸c phÈm ®ã;
k) ChuyÓn t¸c phÈm sang ch÷ næi cho ngêi mï.
2- QuyÒn sö dông t¸c phÈm quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy kh«ng ¸p dông ®èi
víi viÖc sao l¹i t¸c phÈm kiÕn tróc, t¸c phÈm t¹o h×nh, phÇn mÒm m¸y tÝnh.
§iÒu 762. §¨ng ký vµ nép ®¬n yªu cÇu b¶o hé quyÒn t¸c gi¶, quyÒn së h÷u
t¸c phÈm
1- T¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm cã quyÒn:
a) §¨ng ký t¸c phÈm thuéc së h÷u cña m×nh t¹i c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn;
b) Nép ®¬n yªu cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn b¶o hé quyÒn cña t¸c gi¶
hoÆc quyÒn cña chñ së h÷u t¸c phÈm khi c¸c quyÒn ®ã bÞ ngêi kh¸c x©m ph¹m.
2- T¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm ®· ®¨ng ký b¶o hé t¸c phÈm t¹i c¬ quan nhµ n-
íc cã thÈm quyÒn kh«ng cã nghÜa vô ph¶i chøng minh quyÒn së h÷u ®èi víi t¸c
phÈm ®· ®¨ng ký khi cã tranh chÊp.
§iÒu 763. ChuyÓn giao quyÒn t¸c gi¶
1- C¸c quyÒn nh©n th©n cña t¸c gi¶ kh«ng ®îc chuyÓn giao cho ngêi kh¸c, trõ
c¸c quyÒn nh©n th©n cña t¸c gi¶ ®ång thêi lµ chñ së h÷u ®îc quy ®Þnh t¹i ®iÓm c
vµ ®iÓm d kho¶n 1 §iÒu 751 cña Bé luËt nµy.
2- T¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm cã quyÒn chuyÓn giao mét phÇn hoÆc toµn bé
c¸c quyÒn tµi s¶n ®èi víi t¸c phÈm quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 751, kho¶n 2 §iÒu
752 hoÆc kho¶n 2 §iÒu 753 cña Bé luËt nµy cho ngêi kh¸c theo hîp ®ång hoÆc theo
quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ thõa kÕ.
§iÒu 764. Thõa kÕ quyÒn t¸c gi¶
1- Trong trêng hîp t¸c gi¶ chÕt, th× ngêi thõa kÕ cña t¸c gi¶ ®îc hëng c¸c
quyÒn sau ®©y:
a) C¸c quyÒn nh©n th©n ®îc quy ®Þnh t¹i ®iÓm c vµ ®iÓm d kho¶n 1 §iÒu
751 cña Bé luËt nµy, trõ trêng hîp t¸c gi¶ kh«ng ®ång thêi lµ chñ së h÷u t¸c phÈm;
 156

b) C¸c quyÒn tµi s¶n cña t¸c gi¶ ®èi víi t¸c phÈm quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu
751 hoÆc kho¶n 2 §iÒu 752 cña Bé luËt nµy.
Trong trêng hîp kh«ng cã ngêi thõa kÕ, ngêi thõa kÕ tõ chèi nhËn di s¶n hoÆc
kh«ng ®îc quyÒn hëng di s¶n, th× c¸c quyÒn ®ã thuéc Nhµ níc.
2- Trong trêng hîp ngêi thõa kÕ cña t¸c gi¶ chÕt tríc khi hÕt thêi h¹n b¶o hé, th×
ngêi thõa kÕ cña ngêi ®ã ®îc hëng c¸c quyÒn cña t¸c gi¶ quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu
nµy cho ®Õn hÕt thêi h¹n b¶o hé.
3- Ngêi thõa kÕ cña t¸c gi¶ ®îc hëng c¸c quyÒn tµi s¶n quy ®Þnh t¹i kho¶n 2
§iÒu 751, kho¶n 2 §iÒu 752 cña Bé luËt nµy lµ chñ së h÷u c¸c quyÒn ®îc chuyÓn
giao vµ cã quyÒn chuyÓn giao mét phÇn hoÆc toµn bé c¸c quyÒn ®ã cho ngêi kh¸c.
§iÒu 765. Thõa kÕ quyÒn cña ®ång t¸c gi¶
§èi víi t¸c phÈm ®ång t¸c gi¶ mµ c¸c ®ång t¸c gi¶ lµ chñ së h÷u chung hîp nhÊt
®èi víi t¸c phÈm, nÕu cã ®ång t¸c gi¶ chÕt mµ kh«ng cã ngêi thõa kÕ, ngêi thõa kÕ
tõ chèi nhËn di s¶n hoÆc kh«ng ®îc quyÒn hëng di s¶n, th× c¸c quyÒn vÒ tµi s¶n
cña ®ång t¸c gi¶ ®ã thuéc Nhµ níc.
§iÒu 766. Thêi h¹n b¶o hé quyÒn t¸c gi¶
Thêi h¹n b¶o hé quyÒn t¸c gi¶ ®îc quy ®Þnh nh sau:
1- C¸c quyÒn nh©n th©n cña t¸c gi¶ quy ®Þnh t¹i c¸c ®iÓm a, b vµ ® kho¶n 1
§iÒu 751, kho¶n 1 §iÒu 752 cña Bé luËt nµy ®îc b¶o hé v« thêi h¹n;
2- C¸c quyÒn nh©n th©n quy ®Þnh t¹i ®iÓm c vµ ®iÓm d kho¶n 1 §iÒu 751
vµ c¸c quyÒn tµi s¶n quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 751, kho¶n 2 §iÒu 752 cña Bé luËt
nµy ®îc b¶o hé trong suèt cuéc ®êi t¸c gi¶ vµ n¨m m¬i n¨m tiÕp theo n¨m t¸c gi¶
chÕt;
3- §èi víi t¸c phÈm ®ång t¸c gi¶, th× c¸c quyÒn nh©n th©n quy ®Þnh t¹i ®iÓm
c vµ ®iÓm d kho¶n 1 §iÒu 751 vµ c¸c quyÒn tµi s¶n quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 751,
kho¶n 2 §iÒu 752 cña Bé luËt nµy ®îc b¶o hé trong suèt cuéc ®êi c¸c ®ång t¸c gi¶
vµ n¨m m¬i n¨m tiÕp theo n¨m ®ång t¸c gi¶ cuèi cïng chÕt;
4- §èi víi t¸c phÈm ®iÖn ¶nh, t¸c phÈm ph¸t thanh, truyÒn h×nh, vi-®i-«, t¸c
phÈm di c¶o, th× c¸c quyÒn nh©n th©n quy ®Þnh t¹i ®iÓm c vµ ®iÓm d kho¶n 1
§iÒu 751 vµ quyÒn tµi s¶n quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 751, kho¶n 2 §iÒu 752 cña Bé
luËt nµy ®îc b¶o hé trong thêi h¹n n¨m m¬i n¨m, kÓ tõ ngµy t¸c phÈm ®îc c«ng bè
lÇn ®Çu tiªn;
5- §èi víi t¸c phÈm kh«ng râ t¸c gi¶ hoÆc t¸c phÈm khuyÕt danh, th× quyÒn t¸c
gi¶ thuéc Nhµ níc; nÕu trong thêi h¹n n¨m m¬i n¨m, kÓ tõ ngµy t¸c phÈm ®îc c«ng
bè lÇn ®Çu tiªn mµ x¸c ®Þnh ®îc t¸c gi¶, th× quyÒn t¸c gi¶ ®îc b¶o hé theo quy
®Þnh t¹i c¸c kho¶n 1, 2, 3 vµ 4 §iÒu nµy vµ thêi h¹n b¶o hé ®îc tÝnh tõ ngµy x¸c
®Þnh ®îc t¸c gi¶.

MôC 3
HîP ®åNG Sö DôNG T¸C PHÈM

§iÒu 767. Hîp ®ång sö dông t¸c phÈm

 157

1- Hîp ®ång sö dông t¸c phÈm lµ sù tho¶ thuËn gi÷a t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u
t¸c phÈm vÒ viÖc chuyÓn giao t¸c phÈm thuéc së h÷u cña m×nh cho c¸ nh©n, tæ
chøc kh¸c (gäi lµ bªn sö dông t¸c phÈm) sö dông t¸c phÈm.
2- Hîp ®ång sö dông t¸c phÈm ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n, trõ trêng hîp cã tho¶
thuËn kh¸c hoÆc ph¸p luËt cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 768. Néi dung cña hîp ®ång sö dông t¸c phÈm
Tuú theo tõng lo¹i hîp ®ång sö dông t¸c phÈm, c¸c bªn tho¶ thuËn nh÷ng néi
dung chñ yÕu sau ®©y:
1- H×nh thøc sö dông t¸c phÈm;
2- Ph¹m vi, thêi h¹n sö dông t¸c phÈm;
3- Møc nhuËn bót hoÆc thï lao vµ ph¬ng thøc thanh to¸n;
4- Tr¸ch nhiÖm cña mçi bªn khi vi ph¹m hîp ®ång;
5- C¸c néi dung kh¸c do c¸c bªn tho¶ thuËn.
§iÒu 769. NghÜa vô cña t¸c gi¶, chñ së h÷u t¸c phÈm
Theo hîp ®ång sö dông t¸c phÈm, t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm cã c¸c
nghÜa vô sau ®©y:
1- ChuyÓn giao t¸c phÈm cho bªn sö dông t¸c phÈm theo ®óng thêi h¹n, ®Þa
®iÓm ®· tho¶ thuËn; ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho bªn sö dông t¸c phÈm do viÖc
chuyÓn giao t¸c phÈm kh«ng ®óng thêi h¹n, ®Þa ®iÓm g©y ra;
2- Kh«ng ®îc chuyÓn giao t¸c phÈm cho c¸ nh©n, tæ chøc kh¸c sö dông khi cha
hÕt h¹n hîp ®ång, trõ trêng hîp ®îc bªn sö dông t¸c phÈm cho phÐp; nÕu vi ph¹m quy
®Þnh nµy mµ g©y thiÖt h¹i cho bªn sö dông t¸c phÈm, th× ph¶i chÊm døt hµnh vi vi
ph¹m vµ båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 770. QuyÒn cña t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm
Theo hîp ®ång sö dông t¸c phÈm, t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm cã c¸c
quyÒn sau ®©y:
1- Yªu cÇu bªn sö dông t¸c phÈm nªu tªn hoÆc bót danh cña t¸c gi¶ khi sö dông
t¸c phÈm;
2- Yªu cÇu bªn sö dông t¸c phÈm tr¶ ®ñ nhuËn bót hoÆc thï lao theo ®óng thêi
h¹n vµ ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn;
3- §îc chuyÓn giao t¸c phÈm cho nhiÒu ngêi sö dông, trõ trêng hîp cã tho¶
thuËn kh¸c víi bªn sö dông t¸c phÈm.
§iÒu 771. NghÜa vô cña bªn sö dông t¸c phÈm
Bªn sö dông t¸c phÈm cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Sö dông t¸c phÈm theo ®óng h×nh thøc, ph¹m vi vµ thêi h¹n ®· tho¶ thuËn;
2- Kh«ng ®îc chuyÓn giao t¸c phÈm cho c¸ nh©n hoÆc tæ chøc kh¸c sö dông,
nÕu kh«ng ®îc t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm cho phÐp;
3- Tr¶ ®ñ nhuËn bót hoÆc thï lao cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm theo
®óng thêi h¹n vµ ph¬ng thøc ®· tho¶ thuËn;
 158

4- Båi thêng thiÖt h¹i cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm, nÕu vi ph¹m
nghÜa vô quy ®Þnh t¹i c¸c kho¶n 1, 2 vµ 3 §iÒu nµy.
§iÒu 772. QuyÒn cña bªn sö dông t¸c phÈm
Bªn sö dông t¸c phÈm cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- C«ng bè, phæ biÕn t¸c phÈm trong thêi h¹n ®· tho¶ thuËn;
2- Sö dông t¸c phÈm theo ®óng h×nh thøc, ph¹m vi vµ thêi h¹n ®· tho¶ thuËn;
3- §¬n ph¬ng huû bá hîp ®ång vµ cã quyÒn yªu cÇu t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u
t¸c phÈm ph¶i båi thêng thiÖt h¹i, nÕu t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm ®· kh«ng
chuyÓn giao t¸c phÈm theo ®óng thêi h¹n, ®Þa ®iÓm ®· tho¶ thuËn;
4- §¬n ph¬ng ®×nh chØ thùc hiÖn hîp ®ång vµ yªu cÇu t¸c gi¶ hoÆc chñ së
h÷u t¸c phÈm båi thêng thiÖt h¹i, nÕu t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm vi ph¹m
nghÜa vô quy ®Þnh t¹i kho¶n 2 §iÒu 769 cña Bé luËt nµy.

MôC 4
QUYÒN, NGHÜA Vô CñA NGêI BIÓU DIÔN,
CñA Tæ CHøC S¶N XUÊT B¨NG ©M THANH, ®ÜA ©M THANH,
B¨NG H×NH, ®ÜA H×NH, Tæ CHøC PH¸T THANH, TRUYÒN H×NH

§iÒu 773. Ngêi biÓu diÔn

Ngêi biÓu diÔn bao gåm c¸ nh©n, tæ chøc biÓu diÔn, ngêi dµn dùng, ®¹o
diÔn ch¬ng tr×nh ca, móa, nh¹c, ch¬ng tr×nh ph¸t thanh, truyÒn h×nh, ®¹o diÔn,
diÔn viªn s©n khÊu vµ c¸c lo¹i h×nh biÓu diÔn nghÖ thuËt kh¸c.
§iÒu 774. NghÜa vô cña ngêi biÓu diÔn
Ngêi biÓu diÔn cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Xin phÐp t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm ®îc sö dông t¸c phÈm ®Ó tr×nh
diÔn nÕu t¸c phÈm cha ®îc c«ng bè;
2- Tr¶ thï lao cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm, trõ trêng hîp quy ®Þnh t¹i
®iÓm g kho¶n 1 §iÒu 761 cña Bé luËt nµy;
3- Båi thêng thiÖt h¹i cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm, nÕu vi ph¹m
nghÜa vô quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 vµ kho¶n 2 §iÒu nµy.
§iÒu 775. QuyÒn cña ngêi biÓu diÔn
Ngêi biÓu diÔn cã c¸c quyÒn sau ®©y:
1- §îc giíi thiÖu tªn khi biÓu diÔn;
2- §îc b¶o hé h×nh tîng biÓu diÔn kh«ng bÞ xuyªn t¹c;
3- Cho hoÆc kh«ng cho ngêi kh¸c ph¸t thanh, truyÒn h×nh trùc tiÕp ch¬ng
tr×nh biÓu diÔn cña m×nh t¹i n¬i ®ang biÓu diÔn, trõ trêng hîp ph¸t thanh, truyÒn
h×nh cã tÝnh chÊt têng thuËt nh÷ng sù kiÖn thêi sù hoÆc nh»m môc ®Ých sö dông
trong gi¶ng d¹y;
4- Cho hoÆc kh«ng cho ngêi kh¸c ghi ©m, ghi h×nh ch¬ng tr×nh biÓu diÔn vµ
lµm c¸c b¶n sao ®Ó phæ biÕn;
 159

5- Hëng thï lao tõ viÖc cho ngêi kh¸c sö dông ch¬ng tr×nh biÓu diÔn cña m×nh
quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 vµ kho¶n 4 §iÒu nµy, nÕu viÖc sö dông ch¬ng tr×nh biÓu
diÔn nh»m môc ®Ých kinh doanh;
6- Yªu cÇu c¸ nh©n, tæ chøc x©m ph¹m quyÒn cña ngêi biÓu diÔn chÊm døt
hµnh vi x©m ph¹m quyÒn cña ngêi biÓu diÔn, xin lçi, c¶i chÝnh c«ng khai vµ båi
thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 776. NghÜa vô cña tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh,
b¨ng h×nh, ®Üa h×nh
Tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh cã c¸c
nghÜa vô sau ®©y:
1- Giao kÕt hîp ®ång b»ng v¨n b¶n víi t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm, nÕu
sö dông t¸c phÈm cha ®îc c«ng bè ®Ó s¶n xuÊt ch¬ng tr×nh cña m×nh;
2- Ghi tªn t¸c gi¶, tªn ngêi biÓu diÔn, b¶o ®¶m sù toµn vÑn néi dung t¸c phÈm
vµ ph¶i tr¶ thï lao cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm, nÕu sö dông t¸c phÈm ®·
®îc c«ng bè ®Ó s¶n xuÊt ch¬ng tr×nh cña m×nh;
3- Giao kÕt hîp ®ång víi ngêi biÓu diÔn vµ tr¶ thï lao, nÕu sö dông ch¬ng
tr×nh biÓu diÔn cña ngêi ®ã ®Ó s¶n xuÊt ch¬ng tr×nh cña m×nh.
§iÒu 777. QuyÒn cña tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng
h×nh, ®Üa h×nh
1- Tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh cã
c¸c quyÒn sau ®©y ®èi víi s¶n phÈm do m×nh s¶n xuÊt:
a) Cho hoÆc kh«ng cho nh©n b¶n, ph¸t hµnh s¶n phÈm;
b) Hëng lîi khi s¶n phÈm ®îc sö dông.
2- C¸c quyÒn cña tæ chøc s¶n xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh,
®Üa h×nh ®îc b¶o hé trong thêi h¹n n¨m m¬i n¨m, kÓ tõ ngµy b¨ng ©m thanh, ®Üa
©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh ®îc phæ biÕn lÇn ®Çu tiªn.
3- Trong thêi h¹n ®îc b¶o hé, tæ chøc ®îc chuyÓn giao quyÒn cña tæ chøc s¶n
xuÊt b¨ng ©m thanh, ®Üa ©m thanh, b¨ng h×nh, ®Üa h×nh ®îc tiÕp tôc hëng c¸c
quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy cho ®Õn khi hÕt thêi h¹n ®îc b¶o hé.
§iÒu 778. NghÜa vô cña tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh
Tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh cã c¸c nghÜa vô sau ®©y:
1- Xin phÐp vµ tr¶ nhuËn bót cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm, nÕu sö
dông t¸c phÈm cha c«ng bè ®Ó x©y dùng ch¬ng tr×nh ph¸t thanh, truyÒn h×nh cña
m×nh;
2- Ghi tªn t¸c gi¶, tªn ngêi biÓu diÔn, b¶o ®¶m sù toµn vÑn néi dung t¸c phÈm
vµ tr¶ thï lao cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm, nÕu sö dông t¸c phÈm ®· c«ng
bè ®Ó x©y dùng ch¬ng tr×nh ph¸t thanh, truyÒn h×nh cña m×nh;
3- Tr¶ nhuËn bót cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm ®èi víi t¸c phÈm c¶i
biªn, chuyÓn thÓ vµ tr¶ thï lao cho t¸c gi¶ hoÆc chñ së h÷u t¸c phÈm ®èi víi t¸c
phÈm gèc, nÕu sö dông t¸c phÈm c¶i biªn, chuyÓn thÓ ®Ó x©y dùng ch¬ng tr×nh
ph¸t thanh, truyÒn h×nh cña m×nh.
§iÒu 779. QuyÒn cña tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh
 160

1- Tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh cã c¸c quyÒn sau ®©y ®èi víi ch¬ng tr×nh
cña m×nh:
a) Cho hoÆc kh«ng cho ph¸t l¹i ch¬ng tr×nh;
b) Cho hoÆc kh«ng cho lµm c¸c b¶n sao ch¬ng tr×nh nh»m môc ®Ých kinh
doanh.
2- C¸c quyÒn cña tæ chøc ph¸t thanh, truyÒn h×nh ®îc b¶o hé trong thêi h¹n
n¨m m¬i n¨m, kÓ tõ ngµy ch¬ng tr×nh ph¸t thanh, truyÒn h×nh ®îc ph¸t lÇn ®Çu
tiªn.
3- Trong thêi h¹n ®îc b¶o hé, tæ chøc ®îc chuyÓn giao quyÒn cña tæ chøc ph¸t
thanh, truyÒn h×nh ®îc tiÕp tôc hëng c¸c quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy cho
®Õn hÕt thêi h¹n b¶o hé.

CH¬NG II
QUYÒN Së H÷U C«NG NGHIÖP
MôC 1
NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG

§iÒu 780. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp

QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp lµ quyÒn së h÷u cña c¸ nh©n, ph¸p nh©n ®èi víi
s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, quyÒn sö
dông ®èi víi tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ vµ quyÒn së h÷u ®èi víi c¸c ®èi t îng kh¸c do
ph¸p luËt quy ®Þnh.
§iÒu 781. C¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp ®îc Nhµ níc b¶o hé
C¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp ®îc Nhµ níc b¶o hé gåm: s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p
h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ vµ
c¸c ®èi tîng kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh, trõ c¸c ®èi tîng ®îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 787
cña Bé luËt nµy.
§iÒu 782. S¸ng chÕ
S¸ng chÕ lµ gi¶i ph¸p kü thuËt míi so víi tr×nh ®é kü thuËt trªn thÕ giíi, cã
tr×nh ®é s¸ng t¹o, cã kh¶ n¨ng ¸p dông trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ- x· héi.
§iÒu 783. Gi¶i ph¸p h÷u Ých
Gi¶i ph¸p h÷u Ých lµ gi¶i ph¸p kü thuËt míi so víi tr×nh ®é kü thuËt trªn thÕ
giíi, cã kh¶ n¨ng ¸p dông trong c¸c lÜnh vùc kinh tÕ - x· héi.
Nhµ níc khuyÕn khÝch mäi ho¹t ®éng s¸ng kiÕn, c¶i tiÕn kü thuËt, hîp lý ho¸
s¶n xuÊt.
§iÒu 784. KiÓu d¸ng c«ng nghiÖp
KiÓu d¸ng c«ng nghiÖp lµ h×nh d¸ng bªn ngoµi cña s¶n phÈm, ®îc thÓ hiÖn
b»ng ®êng nÐt, h×nh khèi, mµu s¾c hoÆc sù kÕt hîp nh÷ng yÕu tè ®ã, cã tÝnh míi
®èi víi thÕ giíi vµ dïng lµm mÉu ®Ó chÕ t¹o s¶n phÈm c«ng nghiÖp hoÆc thñ c«ng
nghiÖp.
§iÒu 785. Nh·n hiÖu hµng ho¸
 161

Nh·n hiÖu hµng ho¸ lµ nh÷ng dÊu hiÖu dïng ®Ó ph©n biÖt hµng ho¸, dÞch vô
cïng lo¹i cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh kh¸c nhau. Nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ lµ
tõ ng÷, h×nh ¶nh hoÆc sù kÕt hîp c¸c yÕu tè ®ã ®îc thÓ hiÖn b»ng mét hoÆc
nhiÒu mÇu s¾c.
§iÒu 786. Tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸
Tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ lµ tªn ®Þa lý cña níc, ®Þa ph¬ng dïng ®Ó chØ xuÊt
xø cña mÆt hµng tõ níc, ®Þa ph¬ng ®ã víi ®iÒu kiÖn nh÷ng mÆt hµng nµy cã c¸c
tÝnh chÊt, chÊt lîng ®Æc thï dùa trªn c¸c ®iÒu kiÖn ®Þa lý ®éc ®¸o vµ u viÖt, bao
gåm yÕu tè tù nhiªn, con ngêi hoÆc kÕt hîp c¶ hai yÕu tè ®ã.
§iÒu 787. C¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp kh«ng ®îc Nhµ níc b¶o hé
Nhµ níc kh«ng b¶o hé c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp tr¸i víi lîi Ých x· héi,
trËt tù c«ng céng, nguyªn t¾c nh©n ®¹o vµ c¸c ®èi tîng kh¸c mµ ph¸p luËt vÒ së h÷u
c«ng nghiÖp quy ®Þnh kh«ng ®îc b¶o hé.

MôC 2
X¸C LËP QUYÒN Së H÷U C«NG NGHIÖP

§iÒu 788. X¸c lËp quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp theo v¨n b»ng b¶o hé
QuyÒn së h÷u ®èi víi s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp,
nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ quyÒn sö dông tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ ®îc x¸c lËp theo v¨n
b»ng b¶o hé do c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn cÊp.
QuyÒn së h÷u ®èi víi c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp kh¸c còng ®îc x¸c lËp
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 789. QuyÒn nép ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé
1- Nh÷ng ngêi sau ®©y cã quyÒn nép ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé s¸ng
chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp:
a) T¸c gi¶, c¸c ®ång t¸c gi¶ t¹o ra s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng
nghiÖp b»ng c«ng søc vµ chi phÝ riªng cña m×nh;
b) Ngêi sö dông lao ®éng ®èi víi s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng
nghiÖp do ngêi lao ®éng t¹o ra trong khi thùc hiÖn nhiÖm vô ®îc giao, nÕu kh«ng
cã tho¶ thuËn kh¸c;
c) C¸ nh©n, ph¸p nh©n giao kÕt hîp ®ång thuª nghiªn cøu, triÓn khai khoa häc
- kü thuËt víi t¸c gi¶, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c;
d) C¸ nh©n, ph¸p nh©n ®îc chuyÓn giao s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu
d¸ng c«ng nghiÖp theo hîp ®ång hoÆc theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
2- C¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ kh¸c s¶n xuÊt, kinh doanh hîp ph¸p cã
quyÒn nép ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cña m×nh.
3- C¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ kh¸c s¶n xuÊt, kinh doanh s¶n phÈm ®Æc
biÖt t¹i ®Þa ph¬ng cã nh÷ng yÕu tè ®Æc trng theo quy ®Þnh t¹i §iÒu 786 cña Bé
luËt nµy cã quyÒn nép ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸
cho s¶n phÈm cña m×nh.
§iÒu 790. QuyÒn u tiªn
 162

1- QuyÒn u tiªn ®èi víi ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p
h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ vµ
c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh ®îc x¸c ®Þnh theo
ngµy u tiªn.
2- Ngµy u tiªn lµ ngµy ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé tíi c¬ quan nhµ níc cã
thÈm quyÒn hoÆc ®îc x¸c ®Þnh theo ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ
nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia.
3- Trong trêng hîp muèn hëng quyÒn u tiªn theo c¸c ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng
hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia, th× ph¶i nªu râ trong ®¬n
vÒ viÖc hëng quyÒn ®ã. Ngêi nép ®¬n ph¶i chøng minh vÒ quyÒn u tiªn cña m×nh.
§iÒu 791. Thêi h¹n b¶o hé
QuyÒn së h÷u ®èi víi c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp ®îc b¶o hé trong thêi
h¹n v¨n b»ng b¶o hé cã hiÖu lùc vµ cã thÓ ®îc gia h¹n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
§iÒu 792. Huû bá v¨n b»ng b¶o hé
1- V¨n b»ng b¶o hé cã thÓ bÞ huû bá trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Vµo thêi ®iÓm cÊp v¨n b»ng b¶o hé ®èi tîng nªu trong v¨n b»ng b¶o hé
kh«ng ®¸p øng c¸c tiªu chuÈn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt;
b) V¨n b»ng b¶o hé ®îc cÊp cho ngêi kh«ng cã quyÒn nép ®¬n;
c) Nh÷ng trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
2- Trong trêng hîp v¨n b»ng bÞ huû bá, th× kh«ng lµm ph¸t sinh quyÒn së h÷u
c«ng nghiÖp.
§iÒu 793. §×nh chØ hiÖu lùc cña v¨n b»ng b¶o hé
1- HiÖu lùc cña v¨n b»ng b¶o hé bÞ ®×nh chØ trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
a) Chñ së h÷u ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp kh«ng nép lÖ phÝ duy tr× hiÖu lùc
cña v¨n b»ng b¶o hé ®óng thêi h¹n;
b) Chñ së h÷u quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸, ngêi sö
dông tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ chÊm døt ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh;
c) Chñ së h÷u quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸ kh«ng sö
dông hoÆc kh«ng chuyÓn giao quyÒn sö dông trong thêi h¹n do ph¸p luËt quy ®Þnh,
kÓ tõ ngµy v¨n b»ng b¶o hé nh·n hiÖu hµng ho¸ cã hiÖu lùc;
d) Nh÷ng trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.
2- Trong trêng hîp v¨n b»ng b¶o hé bÞ ®×nh chØ hiÖu lùc, th× quyÒn së h÷u
c«ng nghiÖp chÊm døt, kÓ tõ thêi ®iÓm hiÖu lùc cña v¨n b»ng b¶o hé bÞ ®×nh
chØ.

MôC 3
CHñ Së H÷U C¸C ®èI TîNG Së H÷U C«NG NGHIÖP,
T¸C GI¶ S¸NG CHÕ, GI¶I PH¸P H÷U ÝCH, KIÓU D¸NG C«NG NGHIÖP

§iÒu 794. Chñ së h÷u ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp

 163

C¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ kh¸c ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
cÊp hoÆc ®îc chuyÓn giao v¨n b»ng b¶o hé s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng
c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp kh¸c lµ chñ së
h÷u s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸ vµ c¸c
®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp ®ã.
§iÒu 795. Ngêi cã quyÒn sö dông hîp ph¸p tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸
C¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ kh¸c ®îc c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
cÊp v¨n b»ng b¶o hé tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ lµ ngêi cã quyÒn sö dông hîp ph¸p tªn
gäi xuÊt xø hµng ho¸ ®ã.
§iÒu 796. QuyÒn cña chñ së h÷u c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp
1- Chñ së h÷u s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu
hµng ho¸ cã c¸c quyÒn sau ®©y:
a) §éc quyÒn sö dông ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp;
b) ChuyÓn giao quyÒn sö dông ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp cho ngêi kh¸c;
c) Yªu cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn buéc ngêi cã hµnh vi x©m ph¹m
quyÒn së h÷u cña m×nh ph¶i chÊm døt hµnh vi x©m ph¹m vµ båi thêng thiÖt h¹i.
2- QuyÒn së h÷u ®èi víi s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp,
nh·n hiÖu hµng ho¸ cã thÓ ®îc ®Ó thõa kÕ hoÆc chuyÓn giao cho ngêi kh¸c.
§iÒu 797. QuyÒn cña ngêi cã quyÒn sö dông tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸
1- Ngêi cã quyÒn sö dông tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ cã c¸c quyÒn sau ®©y:
a) Sö dông tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ cho c¸c s¶n phÈm cña m×nh;
b) Yªu cÇu c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn buéc ngêi sö dông bÊt hîp ph¸p tªn
gäi xuÊt xø hµng ho¸ ph¶i chÊm døt viÖc sö dông bÊt hîp ph¸p ®ã vµ båi thêng thiÖt
h¹i.
2- QuyÒn sö dông tªn gäi xuÊt xø hµng ho¸ kh«ng ®îc chuyÓn giao cho ngêi
kh¸c b»ng bÊt cø h×nh thøc nµo.
§iÒu 798. NghÜa vô cña chñ së h÷u s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng
c«ng nghiÖp
Chñ së h÷u s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp cã c¸c nghÜa
vô sau ®©y:
1- Tr¶ thï lao cho t¸c gi¶ trong trêng hîp t¸c gi¶ kh«ng ®ång thêi lµ chñ së h÷u,
nÕu chñ së h÷u vµ t¸c gi¶ kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c;
2- Nép lÖ phÝ duy tr× hiÖu lùc cña v¨n b»ng b¶o hé;
3- Sö dông hoÆc chuyÓn giao quyÒn sö dông ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp
cho ngêi kh¸c theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn theo quy ®Þnh
t¹i §iÒu 802 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 799. T¸c gi¶ s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp
1- T¸c gi¶ s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp lµ ngêi s¸ng t¹o
ra s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®ã.
2- C¸c ®ång t¸c gi¶ s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp lµ
nh÷ng ngêi cïng s¸ng t¹o ra s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®ã.
 164

§iÒu 800. QuyÒn cña t¸c gi¶ s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng
nghiÖp
1- T¸c gi¶ s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp cã c¸c quyÒn
sau ®©y:
a) Ghi tªn vµo v¨n b»ng b¶o hé s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng
nghiÖp vµ c¸c tµi liÖu khoa häc kh¸c;
b) NhËn thï lao khi s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®îc
sö dông, nÕu chñ së h÷u vµ t¸c gi¶ kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c;
c) Yªu cÇu Toµ ¸n, c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn kh¸c xö lý c¸c hµnh vi x©m
ph¹m quyÒn t¸c gi¶ cña m×nh;
d) NhËn gi¶i thëng ®èi víi s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng
nghiÖp mµ m×nh lµ t¸c gi¶.
2- §ång t¸c gi¶ s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp cã c¸c
quyÒn quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy.

MôC 4
Sö DôNG H¹N CHÕ QUYÒN Së H÷U C«NG NGHIÖP

§iÒu 801. QuyÒn cña ngêi ®· sö dông tríc s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých,
kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp
Ngêi ®· sö dông s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp tríc
ngµy chñ së h÷u nép ®¬n yªu cÇu cÊp v¨n b»ng b¶o hé, th× cã quyÒn tiÕp tôc ® îc
sö dông s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®ã, nhng kh«ng ®îc
më réng khèi lîng, ph¹m vi ¸p dông vµ kh«ng ®îc chuyÓn giao quyÒn sö dông cho
ngêi kh¸c.
§iÒu 802. ChuyÓn giao quyÒn sö dông s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu
d¸ng c«ng nghiÖp theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn
Trªn c¬ së ®¬n yªu cÇu cña ngêi cã nhu cÇu sö dông, c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn cã thÓ ra quyÕt ®Þnh buéc chñ së h÷u s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu
d¸ng c«ng nghiÖp ph¶i chuyÓn giao cã thï lao quyÒn sö dông c¸c ®èi tîng së h÷u
c«ng nghiÖp trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- Chñ së h÷u kh«ng sö dông hoÆc sö dông ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp
kh«ng phï hîp víi yªu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt níc mµ kh«ng cã lý do
chÝnh ®¸ng;
2- Ngêi cã nhu cÇu sö dông ®· cè g¾ng dïng nhiÒu h×nh thøc ®Ó tho¶ thuËn
víi chñ së h÷u mÆc dï ®· ®a ra møc gi¸ hîp lý, nhng chñ së h÷u vÉn tõ chèi ký kÕt
hîp ®ång chuyÓn giao quyÒn sö dông ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp;
3- ViÖc sö dông ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp nh»m ®¸p øng c¸c nhu cÇu quèc
phßng, an ninh quèc gia, phßng bÖnh, ch÷a bÖnh cho nh©n d©n vµ c¸c nhu cÇu cÊp
thiÕt kh¸c cña x· héi.
§iÒu 803. Sö dông s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp
kh«ng ph¶i xin phÐp, kh«ng ph¶i tr¶ thï lao cho chñ së h÷u
 165

Trong thêi h¹n v¨n b»ng b¶o hé s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng
nghiÖp cã hiÖu lùc, mäi c¸ nh©n, ph¸p nh©n vµ c¸c chñ thÓ kh¸c ®Òu cã thÓ sö
dông c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp mµ kh«ng ph¶i xin phÐp, kh«ng ph¶i tr¶ thï
lao cho chñ së h÷u, nÕu:
1- ViÖc sö dông c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp ®ã kh«ng nh»m môc ®Ých
kinh doanh;
2- Lu th«ng vµ sö dông c¸c s¶n phÈm ®ã do chñ së h÷u, ngêi cã quyÒn sö dông
tríc, ngêi ®îc chuyÓn giao quyÒn sö dông ®a ra thÞ trêng;
3- Sö dông c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp trªn c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i cña níc
ngoµi ®ang qu¸ c¶nh hoÆc t¹m thêi ë trªn l·nh thæ níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa
ViÖt Nam, mµ viÖc sö dông chØ nh»m môc ®Ých duy tr× ho¹t ®éng cña c¸c ph¬ng
tiÖn ®ã.

MôC 5
B¶O Hé QUYÒN Së H÷U C«NG NGHIÖP

§iÒu 804. B¶o hé quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp

1- Ngêi nµo sö dông c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp cña ngêi kh¸c trong thêi
h¹n b¶o hé mµ kh«ng xin phÐp chñ së h÷u ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp, th× bÞ coi
lµ x©m ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp, trõ c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i §iÒu 801 vµ
§iÒu 803 cña Bé luËt nµy.
2- Khi quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp bÞ x©m ph¹m, th× chñ së h÷u cã quyÒn quy
®Þnh t¹i ®iÓm c kho¶n 1 §iÒu 796 cña Bé luËt nµy.
§iÒu 805. C¸c hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp
1- C¸c hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u ®èi víi s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých
theo quy ®Þnh cña kho¶n 1 §iÒu 804 cña Bé luËt nµy bao gåm:
a) S¶n xuÊt s¶n phÈm theo s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých ®îc b¶o hé t¹i ViÖt
Nam;
b) Sö dông, nhËp khÈu, qu¶ng c¸o, lu th«ng s¶n phÈm mµ s¶n phÈm ®ã ®îc
s¶n xuÊt theo s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých ®îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam;
c) ¸p dông c¸c ph¬ng ph¸p mµ ph¬ng ph¸p ®ã ®îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam lµ s¸ng
chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých.
2- C¸c hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp quy ®Þnh t¹i
kho¶n 1 §iÒu 804 cña Bé luËt nµy bao gåm:
a) S¶n xuÊt s¶n phÈm theo kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp ®îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam;
b) NhËp khÈu, b¸n, qu¶ng c¸o hoÆc sö dông c¸c s¶n phÈm chÕ t¹o theo kiÓu
d¸ng c«ng nghiÖp ®îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam nh»m môc ®Ých kinh doanh.
3- C¸c hµnh vi x©m ph¹m quyÒn së h÷u ®èi víi nh·n hiÖu hµng ho¸ quy ®Þnh
t¹i kho¶n 1 §iÒu 804 cña Bé luËt nµy bao gåm:
a) G¾n nh·n hiÖu ®îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam cña ngêi kh¸c hoÆc nh·n hiÖu t¬ng
tù lªn bao b×, s¶n phÈm cña m×nh;
 166

b) NhËp khÈu, b¸n hoÆc chµo hµng c¸c s¶n phÈm cã g¾n nh·n hiÖu hµng ho¸
®îc b¶o hé t¹i ViÖt Nam trªn thÞ trêng ViÖt Nam.

CH¬NG III
CHUYÓN GIAO C«NG NGHÖ
MôC 1
NH÷NG QUY ®ÞNH CHUNG

§iÒu 806. §èi tîng chuyÓn giao c«ng nghÖ

1- §èi tîng chuyÓn giao c«ng nghÖ bao gåm:
a) C¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp cã hoÆc kh«ng kÌm theo m¸y mãc thiÕt bÞ
mµ ph¸p luËt cho phÐp chuyÓn giao;
b) BÝ quyÕt, kiÕn thøc kü thuËt vÒ c«ng nghÖ díi d¹ng ph¬ng ¸n c«ng nghÖ,
c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt, quy tr×nh c«ng nghÖ, phÇn mÒm m¸y tÝnh, tµi liÖu thiÕt
kÕ, c«ng thøc, th«ng sè kü thuËt, b¶n vÏ, s¬ ®å kü thuËt cã kÌm hoÆc kh«ng kÌm
theo m¸y mãc thiÕt bÞ;
c) C¸c dÞch vô kü thuËt, ®µo t¹o nh©n viªn kü thuËt, cung cÊp th«ng tin vÒ
c«ng nghÖ chuyÓn giao;
d) C¸c gi¶i ph¸p hîp lý ho¸ s¶n xuÊt.
2- Trong trêng hîp ®èi tîng chuyÓn giao c«ng nghÖ ®· ®îc ph¸p luËt b¶o hé díi
d¹ng c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp, th× viÖc chuyÓn giao quyÒn së h÷u, quyÒn
sö dông c¸c ®èi tîng ®ã ph¶i ®îc thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt tríc khi tiÕn
hµnh viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ.
§iÒu 807. QuyÒn chuyÓn giao c«ng nghÖ
1- Nhµ níc b¶o ®¶m lîi Ých hîp ph¸p cña mäi c¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ
kh¸c trong ho¹t ®éng chuyÓn giao c«ng nghÖ.
2- C¸ nh©n, ph¸p nh©n, c¸c chñ thÓ kh¸c lµ chñ së h÷u c¸c ®èi tîng së h÷u
c«ng nghiÖp hoÆc cã quyÒn ®Þnh ®o¹t c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp, lµ chñ së
h÷u bÝ quyÕt, kiÕn thøc kü thuËt cã quyÒn chuyÓn giao quyÒn sö dông c¸c ®èi t-
îng së h÷u c«ng nghiÖp, bÝ quyÕt, kiÕn thøc kü thuËt.
§iÒu 808. Nh÷ng trêng hîp kh«ng ®îc chuyÓn giao c«ng nghÖ
Kh«ng ®îc chuyÓn giao c«ng nghÖ trong c¸c trêng hîp sau ®©y:
1- C«ng nghÖ kh«ng ®¸p øng c¸c quy ®Þnh do c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn ban hµnh;
2- Nh÷ng trêng hîp kh¸c do ph¸p luËt quy ®Þnh.

MôC 2
HîP ®åNG CHUYÓN GIAO C«NG NGHÖ

§iÒu 809. H×nh thøc hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ
1- Hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ ph¶i ®îc lËp thµnh v¨n b¶n vµ ph¶i ®¨ng
ký hoÆc xin phÐp c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn, nÕu ph¸p luËt cã quy ®Þnh.
 167

2- ViÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ theo quyÕt ®Þnh cña c¬ quan nhµ níc cã
thÈm quyÒn còng ph¶i ®îc thùc hiÖn th«ng qua hîp ®ång b»ng v¨n b¶n.
§iÒu 810. Thêi h¹n hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ
1- Hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ cã thêi h¹n kh«ng qu¸ b¶y n¨m, kÓ tõ
ngµy hîp ®ång cã hiÖu lùc. Trong trêng hîp cÇn thiÕt, c¬ quan nhµ níc cã thÈm
quyÒn cã thÓ cho phÐp kÐo dµi thêi h¹n hîp ®ång, nhng kh«ng qu¸ mêi n¨m.
2- Thêi h¹n chuyÓn giao c«ng nghÖ theo c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi vµo ViÖt
Nam ®îc tÝnh theo thêi h¹n ®Çu t.
§iÒu 811. Thêi ®iÓm cã hiÖu lùc cña hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ
C¸c bªn cã thÓ tho¶ thuËn vÒ thêi ®iÓm cã hiÖu lùc cña hîp ®ång. Trong trêng
hîp hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ ph¶i ®¨ng ký hoÆc xin phÐp c¬ quan nhµ níc
cã thÈm quyÒn, th× thêi ®iÓm cã hiÖu lùc cña hîp ®ång ®îc tÝnh tõ ngµy ®¨ng ký
hoÆc ngµy cÊp giÊy phÐp.
§iÒu 812. Néi dung hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ
Tuú theo ®èi tîng cña hîp ®ång chuyÓn giao c«ng nghÖ, c¸c bªn cã thÓ tho¶
thuËn c¸c néi dung chñ yÕu sau ®©y:
1- §èi tîng hîp ®ång, tªn, ®Æc ®iÓm c«ng nghÖ, néi dung c«ng nghÖ, kÕt qu¶
¸p dông c«ng nghÖ;
2- ChÊt lîng c«ng nghÖ, néi dung vµ thêi h¹n b¶o hµnh c«ng nghÖ;
3- §Þa ®iÓm, thêi h¹n, tiÕn ®é chuyÓn giao c«ng nghÖ;
4- Ph¹m vi, møc ®é gi÷ bÝ mËt c«ng nghÖ;
5- Gi¸ cña c«ng nghÖ vµ ph¬ng thøc thanh to¸n;
6- Tr¸ch nhiÖm cña c¸c bªn vÒ b¶o hé c«ng nghÖ;
7- Cam kÕt vÒ ®µo t¹o liªn quan ®Õn c«ng nghÖ ®îc chuyÓn giao;
8- NghÜa vô vÒ hîp t¸c vµ th«ng tin cña c¸c bªn;
9- §iÒu kiÖn söa ®æi vµ huû bá hîp ®ång;
10- Tr¸ch nhiÖm do vi ph¹m hîp ®ång vµ thñ tôc gi¶i quyÕt tranh chÊp.
§iÒu 813. Gi¸ cña c«ng nghÖ
Gi¸ c«ng nghÖ chuyÓn giao do hai bªn tho¶ thuËn. Trong trêng hîp ph¸p luËt cã
quy ®Þnh vÒ khung gi¸, th× ph¶i tu©n theo quy ®Þnh ®ã.
§iÒu 814. ChÊt lîng c«ng nghÖ ®îc chuyÓn giao
C¸c bªn tho¶ thuËn vÒ chÊt lîng c«ng nghÖ ®îc chuyÓn giao theo c¸c c¨n cø
sau ®©y:
1- Môc ®Ých sö dông cña c«ng nghÖ;
2- ChØ tiªu vÒ chÊt lîng vµ kinh tÕ - kü thuËt cña c«ng nghÖ;
3- C¸c chØ tiªu vÒ chÊt lîng s¶n phÈm;
4- C¸c quy ®Þnh vÒ h×nh d¸ng s¶n phÈm;
5- C¸c tiªu chuÈn vÒ b¶o vÖ m«i trêng.
 168

§iÒu 815. B¶o hµnh vµ thêi h¹n b¶o hµnh

1- Bªn chuyÓn giao c«ng nghÖ cã nghÜa vô b¶o hµnh c«ng nghÖ ®îc chuyÓn
giao theo ®óng chÊt lîng c«ng nghÖ mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn theo quy ®Þnh t¹i
§iÒu 814 cña Bé luËt nµy.
2- Thêi h¹n b¶o hµnh do c¸c bªn tho¶ thuËn hoÆc do ph¸p luËt quy ®Þnh.
3- Trong thêi h¹n b¶o hµnh nÕu c«ng nghÖ ®îc chuyÓn giao kh«ng ®¸p øng
®óng chÊt lîng mµ c¸c bªn ®· tho¶ thuËn, th× bªn chuyÓn giao c«ng nghÖ ph¶i thùc
hiÖn c¸c biÖn ph¸p kh¾c phôc khuyÕt tËt cña c«ng nghÖ b»ng chi phÝ cña m×nh.
4- Trong trêng hîp bªn chuyÓn giao c«ng nghÖ ®· thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p
kh¾c phôc mµ vÉn kh«ng ®¹t c¸c chØ tiªu chÊt lîng, th× bªn ®îc chuyÓn giao c«ng
nghÖ cã quyÒn huû bá hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 816. QuyÒn cña ngêi ®îc chuyÓn giao quyÒn sö dông c¸c ®èi tîng së
h÷u c«ng nghiÖp trong trêng hîp quyÒn sö dông bÞ ngêi thø ba x©m ph¹m
1- Ngêi ®îc chuyÓn giao quyÒn sö dông c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp, cã
quyÒn yªu cÇu chñ së h÷u ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp, Toµ ¸n hoÆc c¬ quan nhµ
níc cã thÈm quyÒn kh¸c buéc ngêi cã hµnh vi x©m ph¹m quyÒn sö dông hîp ph¸p cña
m×nh ph¶i chÊm døt hµnh vi x©m ph¹m ®ã.
2- Trong trêng hîp ngêi ®îc chuyÓn quyÒn sö dông trùc tiÕp khëi kiÖn t¹i Toµ
¸n, th× chñ së h÷u quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ph¶i tham gia b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých
hîp ph¸p cña ngêi ®îc chuyÓn quyÒn sö dông c¸c ®èi tîng së h÷u c«ng nghiÖp.
§iÒu 817. B¶o ®¶m c«ng nghÖ ®îc chuyÓn giao kh«ng bÞ quyÒn cña ngêi
thø ba h¹n chÕ
1- C¸c bªn tho¶ thuËn vÒ ph¹m vi b¶o ®¶m c«ng nghÖ ®îc chuyÓn giao kh«ng
bÞ quyÒn cña ngêi thø ba h¹n chÕ; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn, th× ph¹m vi b¶o ®¶m
lµ l·nh thæ níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
2- Khi viÖc sö dông c«ng nghÖ ®îc chuyÓn giao bÞ quyÒn cña ngêi thø ba h¹n
chÕ trong ph¹m vi b¶o ®¶m quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy, th× bªn ®îc chuyÓn
giao c«ng nghÖ cã quyÒn yªu cÇu bªn chuyÓn giao c«ng nghÖ kh¾c phôc nh÷ng h¹n
chÕ ®ã b»ng chi phÝ cña m×nh hoÆc yªu cÇu gi¶m gi¸. Trong trêng hîp kh«ng thÓ
kh¾c phôc ®îc h¹n chÕ hoÆc viÖc kh¾c phôc ®ßi hái chi phÝ qu¸ cao, th× c¸c bªn
cã quyÒn huû bá hîp ®ång; bªn ®îc chuyÓn giao c«ng nghÖ cã quyÒn yªu cÇu bªn
chuyÓn giao c«ng nghÖ ph¶i båi thêng thiÖt h¹i.
§iÒu 818. QuyÒn ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®îc chuyÓn giao
1- Bªn ®îc chuyÓn giao c«ng nghÖ cã quyÒn ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®îc
chuyÓn giao mµ kh«ng ph¶i th«ng b¸o cho bªn chuyÓn giao c«ng nghÖ biÕt, trõ tr-
êng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.
2- Trong trêng hîp bªn chuyÓn giao c«ng nghÖ quan t©m ®Õn kÕt qu¶ ph¸t
triÓn c«ng nghÖ, th× bªn chuyÓn giao tho¶ thuËn víi bªn ®îc chuyÓn giao vÒ viÖc
chuyÓn giao kÕt qu¶ míi ®¹t ®îc theo nguyªn t¾c hai bªn cïng cã lîi.
§iÒu 819. ChuyÓn giao l¹i c«ng nghÖ
1- Bªn ®îc chuyÓn giao l¹i c«ng nghÖ cã quyÒn chuyÓn giao l¹i c«ng nghÖ
cho ngêi kh¸c, nÕu ®îc bªn chuyÓn giao c«ng nghÖ ®ång ý.
 169

2- Bªn chuyÓn giao c«ng nghÖ kh«ng ®îc tõ chèi viÖc chuyÓn giao l¹i, nÕu
viÖc chuyÓn giao ®ã v× lîi Ých cña Nhµ níc, lîi Ých c«ng céng theo quyÕt ®Þnh
cña c¬ quan nhµ níc cã thÈm quyÒn.
§iÒu 820. NghÜa vô gi÷ bÝ mËt
1- C¸c bªn tho¶ thuËn vÒ ph¹m vi, møc ®é b¶o mËt ®èi víi c«ng nghÖ ®îc
chuyÓn giao; nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn, th× bªn ®îc chuyÓn giao c«ng nghÖ ph¶i gi÷
bÝ mËt vÒ tÊt c¶ c¸c th«ng tin lµ néi dung hoÆc cã liªn quan ®Õn c«ng nghÖ ®îc
chuyÓn giao trong suèt thêi gian hîp ®ång cã hiÖu lùc nh b¶o vÖ c¸c th«ng tin bÝ
mËt cña chÝnh m×nh.
2- Trong trêng hîp bªn ®îc chuyÓn giao c«ng nghÖ vi ph¹m nghÜa vô quy
®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy, th× ph¶i båi thêng thiÖt h¹i cho bªn chuyÓn giao c«ng
nghÖ.
§iÒu 821. Hîp ®ång chuyÓn giao ®éc quyÒn sö dông s¸ng chÕ, gi¶i ph¸p h÷u
Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸
1- Trong trêng hîp c¸c bªn tho¶ thuËn vÒ chuyÓn giao ®éc quyÒn sö dông s¸ng
chÕ, gi¶i ph¸p h÷u Ých, kiÓu d¸ng c«ng nghiÖp, nh·n hiÖu hµng ho¸, th× trong ph¹m
vi ®éc quyÒn do c¸c bªn tho¶ thuËn, bªn chuyÓn giao ®éc quyÒn sö dông c¸c ®èi t-
îng trªn kh«ng ®îc chuyÓn giao quyÒn sö dông cho ngêi thø ba.
2- Trong trêng hîp bªn chuyÓn giao ®éc quyÒn sö dông c¸c ®èi tîng së h÷u
c«ng nghiÖp vi ph¹m nghÜa vô quy ®Þnh t¹i kho¶n 1 §iÒu nµy, th× bªn ®îc chuyÓn
giao cã quyÒn yªu cÇu bªn chuyÓn giao chÊm døt hµnh vi vi ph¹m vµ båi thêng thiÖt
h¹i hoÆc huû bá hîp ®ång.
§iÒu 822. Hîp ®ång chuyÓn giao quyÒn sö dông nh·n hiÖu hµng ho¸
1- Trong hîp ®ång chuyÓn giao quyÒn sö dông nh·n hiÖu hµng ho¸, c¸c bªn cã
thÓ tho¶ thuËn bªn ®îc chuyÓn giao cã nghÜa vô ph¶i b¶o ®¶m chÊt lîng s¶n phÈm,
hµng ho¸ mang nh·n hiÖu ®îc chuyÓn giao ph¶i t¬ng ®¬ng víi chÊt lîng s¶n phÈm,
hµng ho¸ cïng lo¹i mang nh·n hiÖu hµng ho¸ cña bªn chuyÓn giao.
2- Bªn chuyÓn giao nh·n hiÖu hµng ho¸ cã quyÒn kiÓm tra chÊt lîng s¶n
phÈm, hµng ho¸ cña bªn ®îc chuyÓn giao; yªu cÇu bªn ®îc chuyÓn giao ph¶i thùc
hiÖn c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó b¶o ®¶m chÊt lîng s¶n phÈm, hµng ho¸; huû bá
hîp ®ång vµ yªu cÇu båi thêng thiÖt h¹i, nÕu bªn ®îc chuyÓn giao kh«ng thùc hiÖn
hoÆc thùc hiÖn kh«ng cã kÕt qu¶ yªu cÇu cña m×nh.
§iÒu 823. Hîp ®ång chuyÓn giao kÕt qu¶ nghiªn cøu, triÓn khai c«ng nghÖ
míi
1- Trong hîp ®ång chuyÓn giao kÕt qu¶ nghiªn cøu, triÓn khai c«ng nghÖ míi,
c¸c bªn tho¶ thuËn vÒ tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p b¶o hé quyÒn së h÷u
c«ng nghiÖp, ph¬ng thøc vµ møc tr¶ thï lao cho t¸c gi¶ t¹o ra kÕt qu¶ nghiªn cøu,
triÓn khai c«ng nghÖ ®ã.
2- Trong trêng hîp c¸c bªn kh«ng tho¶ thuËn vÒ tr¸ch nhiÖm b¶o hé quyÒn së
h÷u c«ng nghiÖp, th× bªn ®îc chuyÓn giao kÕt qu¶ nghiªn cøu, triÓn khai c«ng
nghÖ míi, cã quyÒn nép ®¬n yªu cÇu b¶o hé kÕt qu¶ nghiªn cøu, triÓn khai c«ng
nghÖ míi vµ ph¶i tr¶ thï lao cho t¸c gi¶ khi sö dông kÕt qu¶ nghiªn cøu, triÓn khai
c«ng nghÖ ®ã.
 170

§iÒu 824. Hîp ®ång dÞch vô hç trî, t vÊn c«ng nghÖ, ®µo t¹o nh©n viªn kü
thuËt, cung cÊp th«ng tin vÒ c«ng nghÖ
1- Theo hîp ®ång dÞch vô hç trî, t vÊn c«ng nghÖ, ®µo t¹o nh©n viªn kü thuËt,
cung cÊp th«ng tin vÒ c«ng nghÖ, c¸c bªn ph¶i tho¶ thuËn vÒ chÊt lîng dÞch vô, thêi
gian vµ c¸ch thøc tiÕn hµnh dÞch vô, tr×nh ®é chuyªn m«n cña ngêi lµm dÞch vô vµ
kÕt qu¶ ph¶i ®¹t ®îc.
2- Trong trêng hîp c¸c bªn kh«ng tho¶ thuËn vÒ chÊt lîng dÞch vô vµ kÕt qu¶
cÇn ®¹t ®îc, th× bªn thùc hiÖn dÞch vô ®îc xem lµ hoµn thµnh nghÜa vô cña m×nh,
nÕu ®· thùc hiÖn c«ng viÖc dÞch vô thËn träng, theo ®óng kh¶ n¨ng vµ trong thêi
h¹n tho¶ thuËn.
§iÒu 825. Söa ®æi, huû bá hîp ®ång
1- C¸c bªn ph¶i th«ng b¸o cho nhau vÒ nh÷ng kiÕn thøc khoa häc, kü thuËt míi
¶nh hëng tíi viÖc thùc hiÖn hîp ®ång vµ ph¶i xem xÐt vÒ kh¶ n¨ng söa ®æi, huû bá
hîp ®ång.
2- Quy ®Þnh vÒ h×nh thøc hîp ®ång t¹i §iÒu 809 cña Bé luËt nµy còng ®îc ¸p
dông trong trêng hîp söa ®æi, huû bá hîp ®ång.
3- Trong trêng hîp hîp ®ång bÞ söa ®æi hoÆc huû bá do ¶nh hëng cña kiÕn
thøc khoa häc, kü thuËt míi mµ c¸c bªn kh«ng thÓ lêng tríc ®îc vµo thêi ®iÓm ký
kÕt hîp ®ång, th× bªn chuyÓn giao c«ng nghÖ ph¶i chÞu c¸c chi phÝ ph¸t sinh do
viÖc söa ®æi hoÆc huû bá hîp ®ång, trõ trêng hîp cã tho¶ thuËn kh¸c.

PHÇN THø B¶Y

QUAN HÖ D©N Sù Cã YÕU Tè NíC NGOµI

§iÒu 826. Quan hÖ d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi

Trong Bé luËt nµy quan hÖ d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi ®îc hiÓu lµ c¸c quan
hÖ d©n sù cã ngêi níc ngoµi, ph¸p nh©n níc ngoµi tham gia hoÆc c¨n cø ®Ó x¸c
lËp, thay ®æi, chÊm døt quan hÖ ®ã ph¸t sinh ë níc ngoµi hoÆc tµi s¶n liªn quan
®Õn quan hÖ ®ã ë níc ngoµi.
§iÒu 827. ¸p dông ph¸p luËt d©n sù Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam,
®iÒu íc quèc tÕ, tËp qu¸n quèc tÕ vµ ph¸p luËt níc ngoµi
1- C¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt d©n sù Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
®îc ¸p dông ®èi víi quan hÖ d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi, trõ trêng hîp Bé luËt nµy cã
quy ®Þnh kh¸c.
2- Trong trêng hîp ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam
ký kÕt hoÆc tham gia cã quy ®Þnh kh¸c víi quy ®Þnh cña Bé luËt nµy, th× ¸p dông
quy ®Þnh cña ®iÒu íc quèc tÕ.
3- Trong trêng hîp viÖc ¸p dông ph¸p luËt níc ngoµi ®îc Bé luËt nµy, c¸c v¨n
b¶n ph¸p luËt kh¸c cña Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam quy ®Þnh hoÆc ®îc
®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia
viÖn dÉn, th× ph¸p luËt níc ngoµi ®îc ¸p dông ®èi víi quan hÖ d©n sù cã yÕu tè níc
ngoµi; nÕu ph¸p luËt níc ®ã dÉn chiÕu trë l¹i ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa
ViÖt Nam, th× ¸p dông ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
 171

Ph¸p luËt níc ngoµi còng ®îc ¸p dông trong trêng hîp c¸c bªn cã tho¶ thuËn
trong hîp ®ång, nÕu sù tho¶ thuËn ®ã kh«ng tr¸i víi quy ®Þnh cña Bé luËt nµy vµ
c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
4- Trong trêng hîp quan hÖ d©n sù cã yÕu tè níc ngoµi kh«ng ®îc Bé luËt nµy,
c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam, ®iÒu íc quèc
tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia hoÆc hîp ®ång
d©n sù gi÷a c¸c bªn ®iÒu chØnh, th× ¸p dông tËp qu¸n quèc tÕ, nÕu viÖc ¸p dông
hoÆc hËu qu¶ cña viÖc ¸p dông kh«ng tr¸i víi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ph¸p luËt
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
§iÒu 828. Nguyªn t¾c ¸p dông ph¸p luËt níc ngoµi vµ tËp qu¸n quèc tÕ
Trong c¸c trêng hîp quy ®Þnh t¹i kho¶n 3 §iÒu 827 cña Bé luËt nµy, th× ph¸p
luËt níc ngoµi, tËp qu¸n quèc tÕ còng chØ ®îc ¸p dông, nÕu viÖc ¸p dông hoÆc hËu
qu¶ cña viÖc ¸p dông ®ã kh«ng tr¸i víi c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña ph¸p luËt Céng hoµ
x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
§iÒu 829. C¨n cø chän ph¸p luËt ¸p dông ®èi víi ngêi kh«ng quèc tÞch hoÆc
ngêi níc ngoµi cã nhiÒu quèc tÞch níc ngoµi
1- Trong trêng hîp Bé luËt nµy quy ®Þnh ¸p dông ph¸p luËt cña níc mµ ngêi níc
ngoµi lµ c«ng d©n, th× ph¸p luËt ¸p dông ®èi víi ngêi kh«ng quèc tÞch lµ ph¸p luËt
cña níc n¬i ngêi ®ã thêng tró; nÕu ngêi ®ã kh«ng cã n¬i thêng tró, th× ¸p dông ph¸p
luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
2- Trong trêng hîp Bé luËt nµy quy ®Þnh ¸p dông ph¸p luËt cña níc mµ ngêi níc
ngoµi lµ c«ng d©n, th× ph¸p luËt ¸p dông ®èi víi ngêi níc ngoµi cã nhiÒu quèc tÞch
níc ngoµi lµ ph¸p luËt cña níc mµ ngêi ®ã cã quèc tÞch vµ thêng tró vµo thêi ®iÓm
ph¸t sinh quan hÖ d©n sù; nÕu ngêi ®ã kh«ng thêng tró t¹i mét trong c¸c níc mµ ngêi
®ã cã quèc tÞch, th× ¸p dông ph¸p luËt cña níc mµ ngêi ®ã cã quèc tÞch vµ cã mèi
liªn hÖ g¾n bã nhÊt.
§iÒu 830. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ngêi níc ngoµi
Ngêi níc ngoµi cã n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù t¹i ViÖt Nam nh c«ng d©n ViÖt
Nam, trõ trêng hîp Bé luËt nµy, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt kh¸c cña Céng hoµ x· héi chñ
nghÜa ViÖt Nam cã quy ®Þnh kh¸c.
§iÒu 831. N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ngêi níc ngoµi
1- N¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ngêi níc ngoµi ®îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña
níc mµ ngêi ®ã lµ c«ng d©n, trõ trêng hîp ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt
Nam cã quy ®Þnh kh¸c.
2- Trong trêng hîp ngêi níc ngoµi x¸c lËp, thùc hiÖn c¸c giao dÞch d©n sù t¹i
ViÖt Nam, th× n¨ng lùc hµnh vi d©n sù cña ngêi níc ngoµi ®îc x¸c ®Þnh theo ph¸p
luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
§iÒu 832. N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n níc ngoµi
1- N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n níc ngoµi ®îc x¸c ®Þnh theo ph¸p
luËt cña níc n¬i ph¸p nh©n ®ã thµnh lËp, trõ trêng hîp ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ
nghÜa ViÖt Nam cã quy ®Þnh kh¸c.
2- Trong trêng hîp ph¸p nh©n níc ngoµi x¸c lËp, thùc hiÖn c¸c giao dÞch d©n
sù t¹i ViÖt Nam, th× n¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n níc ngoµi ®îc x¸c
®Þnh theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
 172

§iÒu 833. QuyÒn së h÷u tµi s¶n

1- ViÖc x¸c lËp, chÊm døt quyÒn së h÷u, néi dung quyÒn së h÷u ®èi víi tµi
s¶n ®îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña níc n¬i cã tµi s¶n ®ã, trõ trêng hîp ph¸p luËt
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã quy ®Þnh kh¸c.
2- QuyÒn së h÷u ®èi víi ®éng s¶n trªn ®êng vËn chuyÓn ®îc x¸c ®Þnh theo
ph¸p luËt cña níc n¬i ®éng s¶n ®îc chuyÓn ®Õn, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
3- ViÖc ph©n biÖt tµi s¶n lµ ®éng s¶n hoÆc bÊt ®éng s¶n ®îc x¸c ®Þnh theo
ph¸p luËt cña níc n¬i cã tµi s¶n ®ã
§iÒu 834. Hîp ®ång d©n sù
1- H×nh thøc cña hîp ®ång d©n sù ph¶i tu©n theo ph¸p luËt cña níc n¬i giao
kÕt hîp ®ång. Trong trêng hîp hîp ®ång ®îc giao kÕt ë níc ngoµi mµ vi ph¹m h×nh
thøc hîp ®ång, th× vÉn cã hiÖu lùc vÒ h×nh thøc hîp ®ång t¹i ViÖt Nam, nÕu h×nh
thøc cña hîp ®ång ®ã kh«ng tr¸i víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ
nghÜa ViÖt Nam.
2- QuyÒn vµ nghÜa vô cña c¸c bªn theo hîp ®ång d©n sù ®îc x¸c ®Þnh theo
ph¸p luËt cña níc n¬i thùc hiÖn hîp ®ång, nÕu kh«ng cã tho¶ thuËn kh¸c.
Hîp ®ång d©n sù ®îc giao kÕt t¹i ViÖt Nam vµ thùc hiÖn hoµn toµn t¹i ViÖt
Nam, th× ph¶i tu©n theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
Trong trêng hîp hîp ®ång kh«ng ghi n¬i thùc hiÖn, th× viÖc x¸c ®Þnh n¬i thùc
hiÖn hîp ®ång ph¶i tu©n theo ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
3- Hîp ®ång d©n sù liªn quan ®Õn bÊt ®éng s¶n ë ViÖt Nam ph¶i tu©n theo
ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam.
§iÒu 835. Båi thêng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång
1- ViÖc båi thêng thiÖt h¹i ngoµi hîp ®ång ®îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña níc
n¬i x¶y ra hµnh vi g©y thiÖt h¹i hoÆc n¬i ph¸t sinh hËu qu¶ thùc tÕ cña hµnh vi
g©y thiÖt h¹i.
2- ViÖc båi thêng thiÖt h¹i do tµu bay, tµu biÓn g©y ra ë kh«ng phËn quèc tÕ
hoÆc biÓn c¶ ®îc x¸c ®Þnh theo ph¸p luËt cña níc mµ tµu bay, tµu biÓn mang quèc
tÞch, trõ trêng hîp ph¸p luËt vÒ hµng h¶i, ph¸p luËt vÒ hµng kh«ng cña Céng hoµ x·
héi chñ nghÜa ViÖt Nam cã quy ®Þnh kh¸c.
3- Trong trêng hîp hµnh vi g©y thiÖt h¹i x¶y ra ë ngoµi l·nh thæ níc Céng hoµ
x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam mµ ngêi g©y thiÖt h¹i vµ ngêi bÞ thiÖt h¹i ®Òu lµ c«ng
d©n hoÆc ph¸p nh©n ViÖt Nam, th× ¸p dông ph¸p luËt Céng hoµ x· héi chñ nghÜa
ViÖt Nam.
§iÒu 836. QuyÒn t¸c gi¶
QuyÒn t¸c gi¶ cña ngêi níc ngoµi, ph¸p nh©n níc ngoµi ®èi víi t¸c phÈm lÇn
®Çu tiªn ®îc c«ng bè, phæ biÕn t¹i ViÖt Nam hoÆc ®îc s¸ng t¹o vµ thÓ hiÖn díi
h×nh thøc nhÊt ®Þnh t¹i ViÖt Nam, th× ®îc b¶o hé theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ c¸c ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi
chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia.
§iÒu 837. QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp
 173

QuyÒn së h÷u c«ng nghiÖp cña ngêi níc ngoµi, ph¸p nh©n níc ngoµi ®èi víi
c¸c ®èi tîng cña quyÒn së h÷u c«ng nghiÖp ®· ®îc Nhµ níc Céng hoµ x· héi chñ
nghÜa ViÖt Nam cÊp v¨n b»ng b¶o hé, th× ®îc b¶o hé theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vµ c¸c ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi
chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt hoÆc tham gia.
§iÒu 838. ChuyÓn giao c«ng nghÖ
ViÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ gi÷a c¸ nh©n, ph¸p nh©n ViÖt Nam víi ngêi níc
ngoµi, ph¸p nh©n níc ngoµi, viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ tõ níc ngoµi vµo ViÖt
Nam vµ tõ ViÖt Nam ra níc ngoµi, ph¶i tu©n theo quy ®Þnh cña Bé luËt nµy, c¸c v¨n
b¶n ph¸p luËt kh¸c cña Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam vÒ chuyÓn giao c«ng
nghÖ vµ c¸c ®iÒu íc quèc tÕ mµ Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam ký kÕt
hoÆc tham gia.

Bé luËt nµy ®· ®îc Quèc héi níc Céng hoµ x· héi chñ nghÜa ViÖt Nam kho¸ IX,
kú häp thø 8, th«ng qua ngµy 28 th¸ng 10 n¨m 1995.