Professional Documents
Culture Documents
അഴ മത രഹ ത ജനപക വ കസന
3. രണ മ തകകള
ദകരളത തW വ കസനര aത5 rടന പരമ യ അപഭ ശത ന ഇടയ C യ മന യ.ഡ .എഫ5 സരC ര തW
ദമലപറ, നടപട കളതട പത r ത ഏതറ രകമ യ രന. ദകരള പട ണ മരണങളതടയ കരഷക
ആതഹത കളതടയ ന ട യ മ റ . ന രമ രജന തചÂതപട എന കരത യ രന പകരചവ ധ കള
ത ര ചവന. വരa"യ ക2 പങള രപതപട. തപണവ ണ ഭസ rങള തപരക . അദധ ദ2 ക വളരന.
ത"വവ സ rങള ദകരളതത സരക ത സദങതമ C . തപ തസ2ങള ല ദബ ബകള
കതണ@നത , ദരഹമ യ സ5ദഫ ടനങള ഉണ വനത വ പകമ യ റ ദപ രട തചÂതപട. കട യ
ഇടതപട2 തW ഇടതപക പ രമര ത ല ന നള വ ത ച2ന ദകരളതത എവ തട തക തണത ക
എനത തW തറനക ട2 യ ആ വരഷങള.
1. ക ര കമമ യ അധ ക ര വ ദകന"കരണത ന5
2. മ കച ¢മസമ ധ ന പ 2നത ന5
3. ശദജ2വ തരണ ര aതത മ കച പവരതനത ന5 മന5 അവ രഡകള
4. സര»ശ ക അഭ യ ന അപര സപമറ ത2 വതര മ കച ര"ത യ ല നടപ C യത ന5.
5. ഊരജ സ രകണ പവരതനങളC5
6. ശച തY പര പ 2നത ന5
7. ര ഷ"യ സY സ ഭ"മ ദയ ജന മ കച ര"ത യ ല നടപ കനത ന5
8. 'എതW മര ' പദത ക വനത നപറത5 വക വരണ ത"രകനത ന
9. ഹയരതസCണറ പദവശനത ന5 ഏകജ 2കസ വ ധ ന നടപ 2 C യത ന5
10.ദസ ഫ5തവയര വ കസനത ന5
11. ന കത വകപ ത2 ഇ-aദവരണനസ ന5 3 അവ രഡകള
12.ടറ സത ന5 26 അവ രഡകള
എല വരക ദകമ
ജനന മതല മരണ വതര സ മഹ സരക
പ വതപടവതരല ബ പ എല
ള തര ആ വ സ കള മഖ ധ രയ ല
പര വരത ത ¢ സ ന കള
പ ദന C സമ യ
ത"രദ ശത ന5 പ ദCജ5
വ ക2 aര അശരണര
പവ സ ദകമ
33. ദകരള സമ 5rടനയതട ശക ദí തസ ണ5 പവ സ കള. എന ല, ഇവരതട സരക തതY
സ സ നത തW വ കസനപ¢ യയ ല ഉളദചരC ന നമC5 ഇന യ കഴ , ട ല. പവ സ കളതട
സമ ദകരളത തW വ കസനത ന5 പദയ ജനതപട@നത നദവണ രപ"കര ച ഇനതകല,
അലബര ക5 തടങ യ സ പനങളതട അനഭവങള പര ദശ ധ ച5 ഇതര സ ര ഭങള വ പ2തപട@ .
പവ സ ഡവ2പ5തമW5 ദക രപദറഷന രപ"കര ക . വ ഭ സ , ആശപത , വ വസ യ സ പനങള,
ഭവന ന രമ ണ ദമഖ2യ ല ഇത തW പവരതനങള വ പ പ ക . പവ സ പനരധ വ സ പദത C5
രപ നലക .
34. ദകനസരC ര ഇതവതര പവ സ ദകമത ന യ ഒര സ5ക"മ ആര ഭ C ന തÂ റ യ ട ല. സ സ ന
സരC ര ആര ഭ ച ടള ദകമന ധ വഴ ആകരഷകമ യ തപനഷന പദത നടപ ക . വ മ ന
സരവ"സ തW ച രജ5 ഭ"മമ യ ഉയര@ന നടപട അവസ ന പ കനത നള ഇടതപടല സരC ര ഭ aത5
ന ന ഉണ ക . aളഫ5 സര»"സകള ല ട ക5സ5 ഏരതപടത ത ര കനത നള സമരh തചല@ .
തക ച ന എയരദപ രട5 അദത റ റ aളഫ5 മ2യ ള കതള 2ക മ ട5 മദന ടവച ഇWരന ഷണല
എയരസ2ന തടങവ നള ന രദhശ നടപ 2 C ന സമരh തചല@ .
35. കട ദയറ ന യമങള ക ദ2 ച തമ യ പര ഷ5കര കനത നള സമരh ദകനസരC ര ല തചല@ .
ത ഴവരമ നC ര യ തത ഴ 2 ള കളതടയ സ" തത ഴ 2 ള കളതടയ അരക ത വസ പര ഹര കനത ന5
സമUമ യ ന യമ ആവ ഷ5കര കനത നള ഇടതപടല നട@ . aളഫ5 ര ജ ങള ല ആര ഭ C ന
ദപ കന 2"aല തസലകളതട പവരതന ക ര കമമ ക . ജയ ലകള ല കഴ യനവതര ന ട ദ2ക ത ര ച
തക ണവരനത നളള സ ധ മ യ നടപട കള സY"കര ക . ദകമന ധ യ ല അ aമ കനത നള
പ യപര ധ ഉയര@ .
യവജനദകമ
36. തദhശസYയ ഭരണ സ പനങള ല സ പ Cതപട യത5 ദക -ഓരഡ ദനഷന ക¥ണസ ലകള, യത5
ദക -ഓരഡ ദനറരമ ര, യത5 തസWറകള എന" സ വ ധ നങതള കടതല ശകമ ക . ജ ല ട സ നത ല
വ കസനര aതത യവജനകട യ ഉറപവര@നത ന യ ദക -ഓരഡ ദനഷന ക¥ണസ ലകള
രപ"കര ക .
37. സ5ദപ രട5സ5 ക¥ണസ ല-യവജനദകമദബ രഡ5 പവരതനങതള ഏദക പ പ ക . തത ഴ ലവകപ5,
വ ഭ സവകപ5, സ സ5ക ര ക വകപ5, സ മഹ ദകമവകപ5 എന വയമ യ യവജനദകമ
പവരതനങള ഏദക പ പ കനത നള സ വ ധ ന തക ണവര . ദകരള യത5ദഫ റതത, ദകരള
യവതYത തW ഏറവ വ2 യ ഒ@ദചര2 യ വ പ2"കര ക .
38. ദകരളത ത2 എ ദË യ5തമW5 എക5സദചഞകതള അട മട പനസ rട പ ക . എല തര
തത ഴ 2വസരങതളയ (സYക ര ദമഖ2 ഉളതപതട) വ ഭ സ അവസരങതളയ ഏദക പ പ കന
കര@റ സ വ ധ നമ യ എ ദË യ5തമW5 എക5സ5ദചഞകതള മ റ .
39. യവജനദശഷ വരദ പ കനത നള പര പ ട കള സ rട പ ക . ഔപച ര ക വ ഭ സത തW
ഭ aമല ത ഇതര എല പര ശ"2പദത കതളയ ഏദക പ പ C ന ദനതതY തക ടC ന
ദന രCയമ യ ദചരന5, പ"-ഡ പ രചര ഓറ യദWഷന ദക ഴ5സകള ഉളതപതട വ പ2"കര C ന
യവജനദകമദബ രഡ ന5 അവസരതമ രക .
കഷ യ ഭക സരകയ
അര ശ" പദത
40. തനലകഷ പദത C യ 'അര ശ"' എതന ര സമU സ5ക"മ ന5 രപ നലക . തദhശസYയ ഭരണ
സ പനങളതട മധ സതയ ല തര ശ ടന ഭമ കഷ തചയനത നള സ വ ധ ന ഉണ ക . ഇവ തട കഷ
തചÂ ന തÂ റ വനവരക സരC ര തW ആനക2 ങള പ2 ശരഹ ത വ യയ വ ള ഇനഷYറനസ
2ഭ മ കനത നള നടപട കള സY"കര ക . ഗപ5 ഫ മകള, ദ2ബര ബ ങകള, പ ടദശഖര സമ ത കള,
a 2സ, സY ശയ സ rങള എന വയതടതയല ആഭ മഖ ത ലള ഗപ5 അട സ നത ലള കഷ തയ
ദപ ത ഹ പ C നള നടപട സY"കര ക . കരഷകതത ഴ 2 ള കളC5 വ ഗ പര ശ"2നവ ആധന ക
ഉപകരണങള 2ഭ മ C U"ന ആരമ എല ദബ C ല രപ"കര ക . ക രഷ ക ദമഖ2യ ല
തത ഴ 2 ള കതള 2ഭ മല ത ഇടങള ല അനദയ ജ മ യ ത2ത ലള യനവലCരണ പര പ ട കള
തക ണവരനത നള സ വധ ന ഉണ ക .
41. തനലവയല വ സത ഓദര വരഷവ ആയ ര തഹകര വ"ത വരദ പ ക . തനല തW സ ഭരണ എല
ജ ലകള ദ2യ സഹകരണ സ rങള വഴ വ പ പ കന പദത കറമറ ര"ത യ ല നടപ 2 ക .
പത വരഷ ഒര രപ വ"ത തനല തW സ ഭരണവ 2 ഉയര@ .
42. നട"ല വസCളതട ഗണദമന ഉറപ5 വര@നത ന5 ക രഷ ക സരവക2 ശ 2യ കഷ വകപ സ"ഡ5
ഫ മകള കഷ C ര ഇതര ഏജനസ കള ദചരനള സ ദയ ജ ത പവരതന നടപ 2 ക .
പചCറ യ ല സYയ പര പത
43. പചCറ യതട ക ര ത ല സYയ പര പത ദനട തയടക . വയലകള ല തടരവ ളയ യ
തതങ നദത പകള ല മറ ഇടവ ളയ യ പചCറ കഷ C5 ദപ ത ഹന നലക കഷ ആ യകരമ C ന
നടപട സകതC ള . പരയ ടകഷ യതട ഭ aമ യ ഔഷധ കഷ ദപ ത ഹ പ ക . കണ കഷ , പഷ
കഷ എന വ വ പ പ കനത നള നടപട സY"കര ക . aളഫ5 ര ജ ങള ദ2ക മറ പചCറ കള
പഴവരaങള കയറ അയയനത5 വരദ പ ക .
44. കഷ C രദനയ കഷ ഭമ ദയയ ദകനസ നത5 ന രത തക ണ5 ജ2ദസചന വകപ തW
പവരതനങള പനÀസ rട പ ക . തചറക ട പദത കള പ സ ഷന ഫ മ a5 ദപ ലള സ വ ധ നങള
ദപ ത ഹ പ ക . മണ5 പര ദശ ധന ശക തപടത മണ5 അറ ഞള കഷ ദപ ത ഹ പ കന
സമ യ തക ണ5 വര . ഇC ര ത ല ബനതപട വകപകളദടയ കരഷക സ rടനകളദടയ കട യ
പവരതന സ rട പ ക .
45. കഷ ഭവനകള ത2 അദU ക ന കകളതട പവരതനങളC5 കത മ യ ക2ണര തÂ റ കകയ അദU
ക ന കകള ആഴയ ല ഒര വസ എന ന 2യ ല കത മ യ പവരത പ കകയ തചയ . കരഷകതര
വ ള ചദചര@തക ണളള വജ ന വ പന പവരതനങള സ rട പ ക .
46. കഷ C രതടയ കരഷകതത ഴ 2 ള സ rടനകളതടയ മറ ബഹജനങളതടയ പങ ള തദത തട
തദhശ സYയ ഭരണസ പനങളതട ആഭ മഖ ത ല ന"രതട വ കസന പര പ ട കടതല വ പ2മ ക .
ന"രതട മ സര Ë ന ഉണ ക . ഉപUഹ സ വ ധ നതതകട ഉപദയ aതപടത ഈ പവരതനതത
കടതല ശ സ"യമ ക .
47. കരഷക തപനഷന സമUപദത യ യ വ കസ പ ക . ക രഷ ക വ യകള കത മ യ
ത ര ചടയനവരC5 ദപ ത ഹനമ യ പ2 ശ സബ5സ ഡ അനവ ക .
പ 2 ല മടയ ല സYയ പര പത
പരമര aത വ വസ യങള
കശവണ
63. കശവണ ദക രപദറഷന ക തപക5സ ബ ങകളC5 നലക നള 100 ദക ട യ ലപര രപയതട
കട ശ ക സരC ര ഏതറടക . ഫ കറ കളതട നവ"കരണ സമയബന തമ യ പരത യ ക .
ഉലപനങളതട സവവ ധ വലCരണ ഊരജ തതപട@ . ഇതവഴ ആഭ നര കദമ ളത ല ശകമ യ
ഇടതപട ന കഴ യ .
64. കശമ ങയതടയ കശവണ ദത ട തWയ ഉപദയ a വ ണ ജ ട സ നത ല
വ കസ പ കനത നള നടപട സY"കര ക . കശമ വ5 കഷ കള സ5ക" തര ശഭമ യ ല തതങ ന5
ഇടവ ളയ യ സമയബന തമ യ പരത യ ക .
65. ക ഷG ദബ രഡ5 രപ"കര C ന ദകനസരC ര ല സമരh തചല@ .
സകതറ
66. കണര ത2 ഇനസ റ യട5 ഓഫ5 ഹ നഡ5ല ആW5 തടക5സസല തടക5ദന ളജ ദ ശ"യ ന 2വ രത ല
ഉയര@നത നള നടപട സY"കര ക . സകതറ യതട ഉലപന സവവ ധ വലCരണത ന ഉലപ ന
പ¢ യയതട ആധന കവലCരണത നമള നടപട കള തYര തതപട@ .
67. ന2 തW അമ തമ യ വ 2Cയറമ ണ5 സകതറ ദമഖ2 ദനര ടന മതറ ര മഖ പശ5ന . അസ സ5കത
വസവ യ കഴ ന2 തW ¥ര2ഭ പര ഹര കനത ന5 ദകരളത ത2 സഹകരണ സ ന ങ5
മ ലകദള ടനബന ച5 കഴ നല ന രമ ണദകനങള സ പ കനത ന5 സരC ര ധനസഹ യ
നലകകയണ യ . ന25 സ സ5കര കനത ന ച യ മകനത ന ഒര ന25 സ സ5കരണശ 2 ഉടന
ആര ഭ കനത നള നടപട സY"കര ക .
68. സഹകരണസ rങളതട പന:സ rടനയ കടതല പണ 2ഭ മ ക . അദത തട പ തതന ബ ന മ
സ rങതള ന"C തചയനത നളള നടപട കള തYര തതപട@ . ഹ നതടക5സ തWയ ഹ നവ"വ തWയ
പന:സ rടന പരത യ ക . ഇവ സ rങളC5 നലക നള കട ശ ക ആറമ സത നള ല തക ട@
ത"രക .
കള മണ വ വസ യങള
മള വ വസ യ
കരക¥ശ2
72. തക ല ജ ലയ ല ഉമയനലര, ദക ഴ ദC ട5 നടവണര എന" സ2ങള ത2 കരക¥ക2 പര ശ"2ന
ദകനങള വ പ2തപട@നത നള നടപട സY"കര ക .
73. കരക¥ശ2 ഉലപ ന പ¢ യയ ല തനത യ പ രമര ന 2ന രത തതന യന സ ദങത ക
വ കള ഉപദയ aതപട@നത നള സഹ യങള നലക . ഹ W ¢ ഫ5 ഡവ2പ5തമW5 ദക രപദറഷതW
ദറ തമറ"ര യല ബ ങ തW പവരതന ശക തപട . ആരട സ നസ5 ദക രപദറഷതW പവരതന
വ പ2"കര ക .
ബ"ഡ
74. ദനശ5ബ"ഡ സഹകരണ സ rത ല ഏരതപടത യ ര കന പദത ക റ ടയരതമW5 പദത
സYക ര ദമഖ2യ ദ2ക കട വ പപക . ദനശ5ബ"ഡ സഹകരണസ rത തW
സവവ ധ വലCരണത ന5 പദത ക ധനസഹ യ നലക .
തചത5
75. തചത5 വ വസ യതത പനÀസ rട പ ക . തചത5 ദമഖ2യ ല സഹകരണ സ rങതള
ദപ ത ഹ പ ക . സഹകരണ ട സ നത ല ന"ര ഉലപ പ ക . വ ജCള തനത തര കരശനമ യ
നടപട സY"കര ക . കളഷ പകളതട നവ"കരണത ന5 ഒര പദത ക സ5ക"മ ന5 രപ നലകനത ണ5.
ഖ U മവ വസ യങള
വ ണജ
77. ച ലറ വ പ രര a വ ദ ശ-ന ടന കതകകളC5 തറനതക ടകന യ.പ .എ aവണതമW തW നയ
ഉയര@ന ഭ"ഷണ യ ലന ന5 വ പ ര കതള രക കനത ന യ ത തഴ പറയന നടപട കള സകതC ള .
വ ണ ജ മ ഷന രപ"കര ക . ഈ ദമഖ2യ ത2 സരC ര തW ദന ഡല ഏജനസ യ യ ട യ ര ക
വ ണ ജ മ ഷന പവരത കക. 2020-നക സകവര ദCണ കത മ യ 2ക ങള ഒര റ"തടയ ല നയവ
പഖ പ ക . ഈ നയത ല പശ ത2 സ¥കര , പര സ ത , ദപ ത ഹനങള, ദസ ണ a5, കസര,
തതരദവ രCചവടC ര, വഴ ദയ ര സ¥കര ങള തടങ യവതയല സ ബന ചളള നയങള
ഉളതC ളണ . വ ണ ജ വമ യ ബനതപട എല വകപകളതടയ പവരതനങതള പഖ പ ത
2ക ങളC5 അനസതമ യ ഏദക പ പ കക വ ണ ജ മ ഷന യ ര ക .
78. ദകരള റ"തടയ ല എതന ര പത യ ബ നഡ5 സഷ ക . ഇത ന വശ മ യ പച രണ ടറ സവമ യ
ബനതപടത നട@ . ദകരളത ത2 വ ണ ജ ദമഖ2തയകറ ച5 ആകരഷകമ യ പത ഛ യ
സഷ കകയ ണ5 ഈ ബ നഡ5 പച രണത തW 2ക . U W5 ദകരള ദഷ പ a5 തഫസ വല
വ പ2തപടത അടത അഞവരഷത നളള ല ദകരളതത മറ സ സ നങള ത2യ വ ദ ശതതയ
ടറ സകളതട ദഷ പ a5 തഡസ ദനഷന C മ റ .
79. ദറ ഡ ന രമ ണത ന മറ സ2തമടകദമ ള വ പ ര കളC5 പനരധ വ സ പദത നടപ ക .
80. വ പ ര ദകമന ധ ആനക2 ങള വ പ2തപട@ .
ന രമ ണ ദമഖ2
81. സ മW5, കമ , തപയ നകള തടങ യവയതട വ 2കള ഉലപ ന തച2വമ യ ബനതപടത തത
ഏകപക"യമ യ ഉയര@ന കതകകളതട നടപട യ5തCത തര തത ഴ 2 ള കളതടയ ഇതര
ജനവ ഭ aങളതടയ ശകമ യ തചറ@ന ലപ5 ഉയരത തC ണവര . ഈ ര aത5 കതകകതള
പ"ണ പ കന ദകനസരC ര തW നയ തറനക ടകയ ഇത തനത തര ദകനസരC ര ല സമരh
തചല@കയ തചയ .
82. ന രമ ണര aതത പത സന പര ഹര കനത നള നടപട കള സY"കര ക . പ റമടകളതട
പവരതനത നള തടസ ന"C തചയനത ന വശ മ യ ചടങള തക ണവര . ഡ മകള ലന ന5 മണല
സഹ യവ 2യ5 2ഭ മ ക . മണല, പ റ തടങ യവയ5 ബ ല ന രമ ണ സ മU കള വ കസ പ ക . പത യ
ന രമ ണ സ ദങത കവ കതള ദപ ത ഹ പ ക .
83. ന 2വ ല തത ഴ ത2ടകനവതര പനÀപര ശ"2 പ കനത ന സവ ഗ വ സനപണ യമള ആധന ക
തത ഴ ലദസനതയ വ രതതടകനത ന ഫ2പ മ യ പര ശ"2ന പര പ ട കള ആവ ഷ5കര ക .
തത ഴ 2 ള കളതട ദകമവ സ മഹ സരകയ ഉറപ കനത ന5 ആര ഭ ച നടപട കള ശക തപട@ .
84. അന സ സ ന തത ഴ 2 ള കളC5 അരഹമ യ ആനക2 നലകനത ന തമചതപട തത ഴ ല
സ ഹചര ങള സ മഹ സരകയ ഉറപ കനത ന ദവണ സ വ ധ നങള ഏരതപട@ .
ഭ¥ത ക പശ ത2 സ¥കര ങള
സവ žത
88. സ ധ മ യ ഇടങള ല ജ2സവ žത പദത കള തടങനത ന പരത"കര കനത ന ഊരജ ത
നടപട കള സY"കര ക . പ ര സ ത ക പശ5നങള കട കണC ത2ട@തക ണ യ ര ക ഇവ
ആര ഭ കക. ന 2വ ല ന രമ ണത ല ഇര കന 331 തമa വ ട5 സ പ ത ദശഷ യള 12 ഇടതര
ജ2സവ žത പദത കള പരത"കര ക . ഇത നപറതമ 158 തമa വ ട5 സ പ ത ദശഷ യള 17 പത യ
ജ2സവ žത പദത കള ഉടന ആര ഭ കനത നള നടപട സY"കര ക .
89. സബതരണ കലCര പ ട@ന ന അനവ ച ക ട യ കലCര ഉപദയ aതപടത 1000 തമa വ ട5
വരന സവ žത ന 2യ സ പ C നള നടപട കള തYര തതപട@ . പകത വ തക 2ഭ മ കനദത തട
തക ച യ ല ച"ദമന യ ല 1000 തമa വ ട തW ത പന 2യങള സ പ കനത ണ5. ന 2വ ല ഡ"സല
ഉപദയ a ച5 പവരത കന ത പന 2യങതള പകത വ തക ഉപദയ a ച5 പവരത കനവയ C മ റ .
ദമലപറ, പദത കള സമയബന തമ യ പരത"കര കകയ ദകന പള ലന ന ദകരളത ന5
അരഹമ യ വ ഹ ത ഉറപവരത ന കഴ , ല സവ žത പത സന ഒഴ വ C ന വ . പസരണ നഷ
കറയ നള നടപട കള ഇന യ ഊരജ തതപട@ .
90. ഇന യ ല ഉലപ പ കന പകത വ തക , ന 2വ ല എല.എന.ജ തടരമ ന2 ദന ടനബനമ യ
ന രമ കന സപപ5 സ2ന ഉപദയ a ച5 ദകരളത ല എത കനത നള നടപട കള സY"കര ക .
തമചതപട പര സ ത സ¥ഹ ഇനനതമന ന 2യ5 ക സരദക തട ച"ദമന യ ല എറണ കളതത
ബഹപര@ പകത വ തക പദത കള ആര ഭ കനത ന5 ഇന ന പകത വ തക 2ഭ ത
ഉറപവര@നത നള നടപട സY"കര ക . പധ ന നaരങള ല a രഹ ക-വ വസ യ ക ആവശ ങളക
ത"രദ ശത5 മത ബനന ദബ ടകളക തക.എസ5.ആര.ട .സ ബസകളക 2ഭ മ ക .
91. സ¥ദര രജ , ക റ ട , മ ന സമദ¢ സഹഡല എന വയതട ഉപദയ aതത ദപ ത ഹ പ ക .
ഇത നനസതമ യ അനരട തന പനÀസ വ ധ ന തചയ .
92. സ"റ5 സ2റകള തടങ യ തപ ത സ വ ധ നങള തദhശ സYയ ഭരണ സ പന ങളതട കട സജ"വ
സഹകരണദത തട തമചതപട@ . തപ ത വ ളകകളതട ഊരജ കമത തമചതപട@നത ന അവയതട
പര പ 2ന ക ര കമമ കന ത ന തദhശ സYയ ഭരണ സ പനങളതട പങ ള ത ഉറപവര@ .
93. ഒനരദC ട സ .എഫ5.എല പര പ ട യതട തടരചയ യ ഇതതതന ബളബകള വ തരണ തചÂ നള
രണ rട ആവ ഷ5കര ക . a രഹ ക സവ žത ഉപദഭ a കറയനത ന5 ദപ ത ഹന ര¯ കട കളC5
എനരജ ത¢ഡ റ5 കപണ നലകന സ5ക" നടപ 2 ക . തപ ത തകട ടങള ത2 ഊരജവ യ കറയനത ന5
എസ5ദക ദമ ഡല കമന രപ"കര ക . വ വസ യ സ പനങള ല സരC ര സ പനങള ല
സവ žത യതട ഉപദയ aകമത ഉറപവര@നത ന5 എനരജ ഓഡ റ a5 ന രബനമ ക .
മറ പശ ത2 സ¥കര ങള
നaര വ കസന
ജ2ദസചനവ ജ2നയവ
വ വസ യ ദമഖ2കള
തപ തദമഖ2
106. തപ തദമഖ2യ ത2 ഉത5പ നദശഷ അഞ വരഷ തക ണ5 ഇരട യ ക . ഇത ന യ ന 2വ ലളള
സ പനങളതട വ പ2"കരണത ന പത യവ സ പ കനത നമ യ ഒര സമയബന ത പര പ ട ആറ
മ സത നക പഖ പ ക . 2011-12 ദ2യളള പവരതനങള ബജറ ല പഖ പ ച ടണ5.
107. തപ തദമഖ2 സ പനങള അനബന വ വസ യങതള ദപ ത ഹ പ കനത ന5 ഉതകന സമ"പന
സകതC ള . ഉ ഹരണത ന5 ദകരള ദസ പ5സ5 ആനഡ5 ഓയ ലസ ന5 ദസ പന രമ ണവമ യ ബനതപട5
ഒടനവധ തചറ യ സ ര ഭങളതട ഉപദ ഷ വ യ പദമ ടറ യ പവരത ക . കട ബശ"യതടയ തദhശ
സYയ ഭരണ സ പനങളതടയ സഹ യദത തട ഇതര കസറകള രപ"കര കനത5 ആ ദമഖ2കളതട
സ മത ക വ കസനതത സഹ യ ക .
108. തപ തദമഖ2 സ പനങളC5 ബ ധകമ യ ഒര മ തക കമന ഭരണ ച രടര വ കസ പ ക .
ഡയറകര ദബ രഡകള എങതന ത രത,ടCണ . അവയതട ചമത2കള എന യ ര Cണ , ദബ രഡ
മ ദനജ5തമന തമ ലള ബന തടങ യവ ഈ മ തക ച രടറ ല ന രവച ക . ന ശ ത വ ണ ജ
മ ന ണങള പര പ 2 കന കമന കളക സYയ ഭരണ അനവ ക . ദകന തപ തദമഖ2
സ പനങള ത2നദപ ത2 സ സ ന@ ഭരണവകപ ന തപ തദമഖ2 സ പനത നമ ടയ ല
ധ രണ പത ന രബനമ ക . അതത വരഷങള ല എതന തCയ ണ5 ദനട തയടദCണതതന
അത നദവണ ഈ സ പനങളC5 ഏത വ ധത ലള സYതനഭരണ ധ ക രമ ണ5 നലദകണതതന ഈ
ധ രണ പതത ല കത മ യ ദ¢ ഡ"കര ക . സമ ന സYഭ വമളള തപ തദമഖ2 സ പനങള തമ ല
2യ പ ക .
109. മ ദനജ5തമW5 പരണമ യ തപ ഫഷണസ2സ5 തചയ . മ ദനജ5തമW ല തത ഴ 2 ള പ ത ന ധ
അനവ ക . 2 ഭത ല ന ശ തവ ഹ ത ന"C തവച തക ണളള തപനഷന പദത തപ തദമഖ2
സ പനങളC യ ആവ ഷ5കര ക .
110. എഫ5എസ ട , എച5എ ട , റ സഫനറ"സ5, ഷ പ5യ രഡ5, ഹ നസ ന നGസ5 പ W5 തടങ യ ദകന
തപ തദമഖ2 സ പനങളതട നവ"കരണത ന വ പ2"കരണത ന ശകമ യ സമരh തചല@ .
തക ച യ ത2 എലഎനജ തടരമ നല സമയബന തമ യ നടപ 2 കനത ന5 മനaണന നലക . പകത
വ തകതത അട സ നമ C എഫ5എസ ട യ ല യറ യ ദക Ëക5സ5, ക സരദക തട തടക5ദന തകമ Cല
ദക Ëക5സ5, അമ2ദമട ല a സ5 ¢ Cര ദക Ëക5സ5, തടങ യ വ വസ യങള തചറക ട അനബന
വ വസ യങള ആര ഭ കനത ന5 ഒര മ സര Ë ന തÂ റ C നടപ 2 ക .
111. നമതട കര മണല ഉപദയ a ചളള സടറ ന യ സ5ദപ ഞ ദ2 ഹവമടC സടറ ന യ
വ കസനത ന5 ഒര മ സര Ë ന തÂ റ കനത ണ5. ചവറയ ത2യ ത രവനനപരതതയ സടറ ന യ
ഫ കറ കള വ പ2"കര കനത ന ആധന"കര കനത ന നടപട തയടക .
സYക ര വ വസ യദമഖ2
വ വര -വ ന മയ സ ദങത കവ വ വസ യങള
ന ദന സ ദങത ക വ
ടറ സ
136. ഏറവ ദവaതയ ല വളരന പത യ വ വസ യ ദമഖ2യ ണ5 ടറ സ . ടറ സത തW സ ധ തകള
പരമ വധ പദയ ജനതപട@നത ന അത തW ദഷ ഫ2ങള പരമ വധ കറയനത ന ദവണ യ ണ5
എലഡ എഫ5 സരC ര ഉതരവ ത ടറ സ നയ രപ"കര ചത5. ഇത5 ഫ2പ മ യ നടപ കക
എനത യ ര ക അടത അഞവരഷതത 2ക .
137. ടറ സ5 തഡസ ദനഷനകള ത2 പശ ത2 സ¥കര ങള വ പ2"കര കകയ അവയതട മ ദനജ5തമന
കമ റ കളതട പവരതന കടതല ഫ2പ മ കകയ തചയ . പ ദ ശ ക ഭരണകടങളതട പങ ള ത
ടറ സ വ കസനത ല ഉറപവര@ . ഏതത ര സജവ ദമഖ2യ ത ങ വന ഭ രത ന5 പര ധ യണ5. ഇത
സ ബന ച പഠന നട@കയ ആ പര ധ 2 r C തത ടറ സ പവരതനങതള ¢മ"കര കകയ തചയ .
138. ആദര a ടറ സ , ഫ ടറ സ , ഇദC ടറ സ , അഡYàര ടറ സ തടങ യ ടറ സത തW
സവവ ദ മ രന സ ധ തകതള ഉപദയ aതപട@നത ന5 നടപട കള സY"കര ക . ദകരളത തW തനത
സജവസമ@കള യ ക 2 വസ, ക യലകള, ബ"ചകള, വന മa സദങതങള, ആയരദ» ഇവതയ
ഉപദയ a ച5 ടറ സ പദത കള മദന ട തക ണദപ ക നള പര പ ട കള ആവ ഷ5കര ക . എല ടറ സ5
ദകനങള ല ഗണദമനയ സ¥കര ങള ഉറപവര@നത ന5 ആവശ മ യ നടപട കള സY"കര ക .
139. മസ ര സ5, ത2ദശര , ആ2പഴ, ത രവനനപര , വയന ട5 സപതക സ രകണ സരകGടകള
പരത"കര ക . യതനസ5ദക യതട സഹ യദത തട സ5സപസസ5 റട5 എന സപതക അനരദhശ"യ
സരCGട5 യ ഥ ര¯ മ ക . മപത ലപര ര ജ ങള പങ ള കള യ ടളള ഈ ബഹ 5 സ ര ഭ ദകരളത ത2
ടറ സത തW മഖച യ മ റ .
140. ആയരദവ ച ക തയ സ സ5C ര ക ക2 രപങള ടറ സത തW അത രകവ ,
വ ണ ജ വലകരണ മ2 അധÀപത C ത ര C ന കരശനമ യ മ ന ണങള ആവ ഷ5കര ക .
ടറ സത തW സ സ5C ര ക പത r തങളതCത തര ജനങതള ദബ ധവത5കര കകയ തചയ .
141. ടറ സത തW സ മത ക ദനട പ ദ ശ ക സമ 5rടനയ കട സഹ യകരമ വ
എനറപവരദതണതണ5. തചറക ട സ ര ഭങളക പരമ വധ സ ധ തകള തറകനത ണ5.
142. ടറ സ5 ഡസ ദനഷന എന ന 2യ ല ദകരളത തW പശസ കടതല വളര@നത ന5 ശകമ യ
പച രണ വ ദ ശര ജ ങള 2ടC തടരന നട@ . ദകരള ട വല മ രട ന5 കടതല ധനസഹ യ
അനവ ക .
143. ടറ സ ദമഖ2യതട ദമലളള ന കത ഭ ര കറയ .
സ മഹ പശ ത2 സ¥കര ങള
ആദര a
144. വദജനങളതട പദത കമ യ മ നസ ക ആദര a പശ5നങതളകറ ച5 പഠനവ ഇടതപടല നട@ .
ജ"വ തസശ2" ദര aങതള പത ദര ധ കനത ന ച ക ത കനത ന ത ത2 സ വ ധ നത ത2
ത തഴതട5 മതല 2ഭ മ യ സ ധ ത ഉപദയ aതപട@ . സ നYന ച ക ത പദത യമ യ ബനതപടത
'വദയ മ ത ' പര പ ട നടപ 2 ക .
145. ആശപത കളതട സ¥കര ങള വ പ2തപട@ . സ ഫ5 പ ദറണ പര ഷ5കര ച5 ആവശ മ യ
ദഡ കരമ തരയ ദനഴ5സമ തരയ പ ര തമഡ Cല സ ഫ തനയ ന യമ ക .
146. ദസവനത തW ഗണന 2വ ര തമചതപട@നത ന5 ദഡ കരമ രക ഇതര ജ"വനC രക
തടരപര ശ"2ന നലക . തമഡ Cല ദക ദളജകള ത2 ദഡ കരമ രതട സYക ര ച ക ത ന ദര ധന
വ ജ 2നസ5 സ വ ധ ന ഏരതപടത ഫ2പ മ യ ന ര"ക കനത നള സ വ ധ ന ഏരതപട@ .
147. സ ര»ത കവ സ¥ജന വമ യ ആദര a ദസവന ര ദ ജനവ ഭ aങളC5 സ മ യ കമ യ തതന
എല ക 2@ ഉറപ5 വര@ . മറ5 ര ജ ങള ത2 ഇന റനസ5 സ വ ധ നത ലണ യ പ ള ചകള പഠ ച5
ഇന റനസ5 സ വ ധ ന ശക തപട@ . 108 ആ ബ2നസ5 സമ യ സ ര»ത കമ ക .
148. സ ദങത ക വ യതട വ ക സത നനസര ച5 ദസവനര"ത കള അത ന വശ മ യ പത യ
ഉപകരണങള വ കസ പ Cതപടനണ5. എന ല ഇതര ഉപകരണങള ഉപദയ a കനത ന5
ആവശ മ യ പ രതമഡ Cല പവരതകരതട അഭ വ ദനര ടന. ആവശ അനസര ച5 പത യ ദക ഴ5സകള
ഈ ദമഖ2യ ല ഉണ ദകണ യ ര കന. കട തത സYക ര ദമഖ2യ ല ദജ 2 തചയന പ ര തമഡ Cല
പവരതകരതട ദയ a ത ഉറപ5 വര@നത നള നടപട സY"കര ക .
149. ഔഷധങളതട ഗണന 2വ ര ഉറപവര@നത ന5 തമഡ Cല ദക ദളജകള ത2 ഫ രമസ
ഡ പ രട5തമനകള വ കസ പ ച5 ഇത നള സ വ ധ ന ഏരതപട@ . ജ ല ത2ത ല സഹതടക5 Ìa5
തവയരഹ¥സകള ആര ഭ കനത ണ5.
150. ദസറ5 ഡ സ"സ5 സരവയ 2നസ5 തസല തW പവരതന കടതല വ പ2തപട@ .
151. ആയരദ» -ദഹ മ ദയ ദമഖ2കള ല വ2 യ ദത ത ലള അട സ ന സ¥കര ഉണ യ ടണ5. ഈ
വളരച ന 2ന ര@ . ജ"വതസശ2" ദര aങള ന യന കനത നള സ5തപഷ 2 റ ക ന കകള
ആര ഭ ക . തമഡ Cല ഇനഷYറനസ ല ആയരദ» -ദഹ മ ദയ വ ഭ aങതളകട ഉളതപടത ന നടപട
സY"കര ക . ആയരദ» ഔഷധദമഖ2യ ല aദവഷണപവരതന ദപ ത ഹ പ ക . മരനകളതട
സ നദഡരസഡദസഷന, വ 2 ദഡഷന എന വ ഉറപവര@ .
വ ഭ സ
152. ദകരളത ത2 മഴവന പ"സ5കള പ യC തരയ ഉളതC ള ന പറന വ ധത ല സ ര»ത കവ
ശ സ"യവമ യ പ"സ5കള വ ഭ സ നടപ 2 ക . ന 2വ ലള അ aനവ ട കളതടയ ദ2 വര സപമറ
സ5കളകളതടയ ഭ¥ത ക സ¥കര ങള കട പദയ ജനതപടത തC ണ യ ര ക ഇത5 നടപ 2 കക.
153. തപ തവ ഭ സതത ശക തപട@നത നള നടപട സY"കര ക . ഇത ന യ ജനപത ന ധ കള
അധ പകര രക ത Cള വ ഭ സ തലപരര ദചരനള കട യ തദhശ സYയ ഭരണ സ പനങളതട
സഹ യദത തട സ rട പ ക . പഠനത ല പ ദന C ന ലകന വ ര¯ കതള സഹ യ C ന
മത രനവരതടയ യവജനസ rടനകളതടയ Uനശ 2കളതടയ സഹ യ ഉപദയ aതപട@ .
154. വ ഭ സ അവക ശ ന യമ ദകരള"യ പശ ത2 കട കണC ത2ട@തക ണ5 നടപ 2 കന
ര"ത യ യ ര ക അവ2 ബ കക.
155. ക2 -ക യ ക അ ശങതള വ ഭ സത തW എല ത2ങള ല ഉളദചരകനത നള നടപട
സY"കര ക .
156. കട കള അനഭവ കന ശ ര"ര കവ മ നസ കവമ യ പശ5നങള സകക ര തചയ5 അവരC5
ആതവ ശY സദത തട പശ5നങതള അഭ മഖ"കര കനത നള ദശഷ സ5കള rടത ല തതന
ആരജ കനത നള നടപട സY"കര ക .
157. മ തഭ ഷ പഠന ന രബന തമ യ നടപ 2 കനത നള നടപട കളമ യ മദന ടദപ ക .
അദത തട പ തതന ബനഭ ഷ എന ന 2യ ല ഇ ഗ"ഷ5 വ ന മയദശഷ വരദ പ കനത നള
സ വ ധ നങള കട കളC5 ത ലപര മള മറ5 ഭ ഷകള പഠ C നള സ¥കര വ ഉണ ക .
158. എല ത2ങള ല കടതല വ ഭ സ അവസരങള സഷ കനത ന5 സരC ര യത5ന ക . അത ന5
പര മ ത കള ഉളതതക ണ5 സ മഹ ന യനണങളക വ ദധയമ യ സY ശയ സ പനങള
അനവ ക . സഹകരണ ദമഖ2യ സരC ര ന യന ത ദമഖ2യ ഈ ദമഖ2യ ല പ മഖ നലക .
ഗണദമന, സ മഹ ന"ത എന വ ഈ സ പനങള ല ഉറപവരത ന സരC ര സ ജ aരകമ യ ര ക .
159. ഇന Cക@ പറ@മള വ ഭ സ സ പനങളമ യ ¢ യ തകമ യ അC മ ക
സഹകരണത നള അവസരങള വരദ പ കനത നള നടപട സY"കര ക . അദ പക
പര ശ"2നത ന തടരപഠനത ന ആവശ മ യ സ ര സ വ ധ നങള ഏരതപട@ . ആധന ക
ആശയവ ന മയ സദങതങള പരണമ യ ഉപദയ aതപടത തക ണ5 ഓപണ സരവക2 ശ 2 സ പ ക .
160. അധ ക ര വ ദകന"കരണവ അC മ ക മ കവ സY.യ ഭരണവ സ മഹ ഉതരവ തവ
ജന ധ പത പ ത ന ധ വ ഉറപ ക വ ധവ അC മ ക ആവശ ങള അന യ ദസന ന റദവറനത ന
സഹ യകമ യ ര"ത യ ല സരവക2 ശ 2കളതടയ മറ5 ഉനത വ ഭ സ സ പനങളതടയ
ന യമവ വസകള ഭരണന രവഹണവ പര ഷ5കര ക .
161. വ ര¯ പദവശന , ഫ"സ ര വ5 എന വയ5 സരവക2 ശ 2ത2ത ല ഏക ജ 2ക സ വ ധ ന
ഏരതപട@ .
162. സY ശയ സ പനങള ല ഉളപതട വ ര¯ കളദടയ അദ പകരദടയ അനദ പകരദടയ
ജന ധ പത അവക ശങള സ rടന സY തന വ പര രക കനത നദവണ ന യമ - ഭരണ നടപട കള
സകതC ള .
163. ശ ര"ര കമ യ പയ സ അനഭവ കന വ ര¯ കളകദവണ പദത ക അട സ ന സ¥കര ങള
പഠനപവരതനങള എല ഉനത വ ഭ സ സ പനങള ല ഉറപ ക .
ഐ.ട .ഐകള
164. കടതല ഐ.ട .ഐകള സ പ ക . ന 2വ ലളള ദടഡകളതട കര ക2വ പര ശ"2ന മറകള
പര ശ"2ന സ¥കര ങള ക ദ2 ച തമ യ പര ഷ5കര ക . വ വസ യ സ പനങള പര ശ"2ന
സ പനങളമ യളള ബനവ വ വരവ ന മയവ സഹകരണവ തമചതപട@നത നള നടപട കള
സY"കര ക .
സ സ5ക ര
168. സ2ബറ ക¥ണസ 2 ന5 ന യമമനസര ച5 2ഭ ദCണ ന കത വ ഹ ത 2ഭ കന എന5 ഉറപവര@ .
Uനശ 2 സ rങളകളള U W ല വരദന വര@ . U മ"ണ സ2ബറ കള ല ഇWരതനറ5 അടCമളള
അട സ ന സ¥കര ങള ന 2വ രമളള പസക ദശഖരവ ഉറപവര@നത നള നടപട സY"കര ക .
സ2ദബറ യന രതട അ2വനസ5 വരദ പ ക .
169. ന ട തW സ സ5C ര ക ദകനങള യ Uനശ 2കതള വളരത എടകനത നള നടപട
സY"കര ക . തദhശ സYയ ഭരണ സ പനങളതട വ കസന, വ ജ ന വ പനത തW മഖ കണ യ യ
Uനശ 2കതള മ റ തയടക .
170. അC മ കളകള ധനസഹ യ aണ മ യ വരദ പ ക . അനരദ ശ"യ ന 2വ രത ലള ഫ 2 ,
ന ടക, സ a"ത, നത, ച തക2 ഉതവങളC5 ധനസഹ യ ഉറപവര@ .
വ യനശ 2കളതCനദപ ത2തതന ആരട5സ5 കബകളക ധനസഹ യ ഉറപവര@ . ഇവ കട തത
ന രവധ സ സ5ക ര ക സ പനങള സ സ ന@ണ5. അവയ5 ആവശ മ യ ധനസഹ യ 2ഭ മ ക .
ദa ത ക2കതള സ രക കനത ന5 നടപട സY"കര ക .
171. മ2യ ള മ ഷന ശക തപട@ . മ2യ ള ഭ ഷ പഠനത ന aദവഷണത ന
സര»ക2 ശ 2കളക ഇനസ റ യടകളക വ വ ധ ഏജനസ കളക പദത ക ധനസഹ യ
ഉറപവര@ .
172. പ ദ ശ ക തട2 വ ഷന ച നലകതള ദപ ത ഹ പ ക . പ ദ ശ ക പതപവരതകരക ച നല
പവരതകരക ദകമന ധ ഏരതപട@ .
സ5ദപ രട5സ5
173. എല ജ ലകള ല ക യ ക പര ശ"2നത ന5 മ കച സ¥കര മണ ക . മ ടമ ടCര യ ക യ ക
പത ഭകതള പര ശ"2 പ കനത ന5 ഒര തസWര ഓഫ5 എക5സ2നസ5 ഉണ ക . ദ2 ദക തര
ന 2വ രത ലള എല ഭ¥ത ക സ¥കര ങള ഇവ തട ഉറപവര@ .
174. സ സ നത നക@ പറ@ നടകന മതരങള ല വ ജയ കനവരC യ ദപ ത ഹക ക യ ക
പര ശ"2ന ക മകള സ rട പ ക .
175. ദകരളത ത2 ക യ ക വ ഭ സ ദക ഴ5സകളC5 ഒര ഏക"കത സYഭ വ രപതപട@നത നള
നടപട കള സY"കര ക .
176. ക യ കത രങതള സഹ യ കനത ന യ സ സ ന ട സ നത ല ഒര സ5ദപ ണസറ a5 തസല
ആര ഭ ക .
177. സ5ദപ രട5സ ല ന ശ ത ന 2വ ര പ2ര@ന സ5കളകളC5 പദത ക ധനസഹ യ നലക . സ5കള
ക യ കര a@ള കരന5 പത ഭകതള തചറ യ പ യത ലതതന കതണത ദപ ത ഹ പ കനത നള
സ വ ധ നങള ശക തപട@ .
ഭരണപര ഷ5ക ര
സഹകരണ
178. സYന ഫണ ല അധ കര ച5 സà ത നഷമള സ സ ന സഹകരണ ബ ങ ല സ സ ന
സരC ര തW ഓഹര മ2ധനപങ ള ത വരദ പ ക . അതപക5സ5 സ rങളക നലക യ ടളത
ന ഷ5¢ യ വ യ ആയ ത"രനതമ യ വ യകള സ നദഡരഡ5 വ യകള കകയ തചയ .
179. ജ"വനകമമല ത സഹകരണ സ rങളതട പനരദ രണത ന യ കരമ പദത തÂ റ കകയ
ഒര ദക രപസ5 ഫണ5 രപ"കര കകയ തചയ . 2 കY ദഡഷന ദ2C5 ന"ങ തC ണ ര കന അരബന
സഹകരണ ബ ങകളC5 ഓഹര മ2ധന നലക സഹ യ ക .
180. എല പà യ@കള ല സഹകരണ വ പണന ദകനങള ന"ത തമഡ Cല ദസ റകള തടങ .
181. സഹകരണ പ ഥമ ക വ യ സ rങള ത2 ന ദകപകരക വ യC രക ഇനഷYറനസ5 പര രക
ഏരതപട@ . ബ ങ ങ5 ന യനണ ന യമത തW പര ധ യ ല വര ത വ യ സ rങള ത2 ന ദകപകരC5
ഒര 2ക രപയ5 തഡദപ സ റ5 a രW ഉറപ5 വര@ .
182. സഹകരണ വ യ സ rങളC5 അനദയ ജ മ യ ദസ ഫ5തവയര വ കസ പ തചടകകയ
കമGടസറസ5ഡ5 ആഡ റ ങ5 സ ധ മ കകയ തചയ . സ സ ന സഹകരണ ബ ങ5, ജ ല
സഹകരണബ ങകള, അരബന സഹകരണ ബ ങകള നല ന 2യ ല പവരത കന പ ഥമ ക ക രഷ ക
വ യ സ rങള എന വതയ ഉളതപടത തC ണ5 എ.റ .എ .ശ ഖ2 വ പ2തപട@ .
183. റ സരവ5 ബ ങ5 സ2സനസ ല ത ജ ലസഹകരണ ബ ങകളC5 2012 ന മമ5 സ2സനസ5
2ഭ കനത നള ദയ a തകള സകവര കനത ന5 ആവശ മ യ സഹ യ 2ഭ മ ക .
ദ വസY
184. ശബര മ2 മ സര Ë ന നടപ 2 ക . അത തW ആ rടമ യ 100 ദക ട രപയതട തച2വ5 വരന
ന 2യല പ രC a5, വ2 യ നടപനല രണ ന 2, അരവണ ന രമ ണശ 2 മ റ സ പ Cല, ഭകരC5
ത ര ചദപ ക ന പദത ക പ ത തടങ യവ അടത മകരമ സത ന മമ5 പരത"കര ക . ശബര
പ തയ യ തറയ ലദവയ റവനG വകപ സ യകമ യ കല ട5 ത ര ച ര കന ഐതC മ5 (പ 2യ
സമ"പ ) വതരയള സ2ത തW വ 2 നലക നള നടപട കള ഉടന പരത യ ക . എരദമ2 വതരയള
ദരതത സ2തമടപ നള നടപട കള ആര ഭ കവ നള ന രദhശ നലക .
ദ2 ടറ
185. ദകന ദ2 ടറ ന യമ സ സ നങളC5 അധ ക ര നലക തC ണള ര"ത യ ല ദഭ aത
തചയനത ന5 സമരh തചല@ . ദ2 ടറ മ ഫ യതയ ദകരളത ലന ന5 പറത കനത നദവണ
എല വ ധ നടപട കള സY"കര ക . ദകരള ഭ a കറ സ രക ക .
തസ¢ദടറ യറ ഡ പ രട5തമനകള
186. വനക ട ദപ ജകകളതട ദമ ണ ററ a ന5 പദത ക സ വ ധ നമണ ക . ദകന വ ഷ5കത പദത കള
ദകരളത ന5 കടതല അനദയ ജ മ കനത നദവണ ദകനസരC ര ല സമരh തചല@ . എല മ സവ
അവയതട നടത പ5 അവദ2 കന തചയന സമ യ തക ണവര .
187. സ സ ന തസ¢ദടറ യറ ല ന ന വകപകള ദ2ക വകപകള ല ന ന ത തഴത2ങള ദ2ക
വ ദകന"കര ദCണ അധ ക രങള, ധനക ര അധ ക രങള ഉളതപതട, അട യന രമ യ വ ദകന"കര ച
നലകണ . ഓദര തട ല സകക ര തചദÂണ ക ര ങള അന വ ര മ യ സ ഹചര ങള 2ല തത മകള
തട ദ2C5 ദപ കന ല തയന5 ഉറപ5 വര@ .
188. ക 2ഹരണതപട സരവ"സ5 ന യമങള ചടങള മ നവലകള , മ രaന രദhശങള ര"ത
സമ യങള ക ദ2 ച തമ യ പതകനത ന5 സമയബന തമ യ പദത ആവ ഷ5കര ക . തടകള
കറചതക ണ5 തസ¢ദടറ യറ5 ഭരണ സ വ ധ നത ല ദവണ പര ഷ5ക രങള പരത യ Cണ .
189. മ ഡ ല മ ദനജ5തമW5 ശകമ കനത ന5 ദസറ5 സ വ ല സരവ"സ5 രപ"കര Cണതമന ഭരണ
പര ഷ5ക ര കമ"ഷന ന രദhശ നടപ 2 ക .
190. അഴ മത രഹ തവ സ ശദവമ യ സ വ ല സര»"സ5 എന 2ക ദത തട ദ2 ക യക,
ഓ ബഡ5സ ന, വ ജ 2നസ5 സ വ ധ നങതള ഫ2പ മ C നണ5. സ സ ന അഡ ന സ5ദടറ"വ5 സര»"സ5
ഓ ബഡ5സ ന പ വരത കമ കനത യ ര ക .
191. സ സ ന ജ"വനC രതടയ അദ പകരതടയ തപ തസ2 മ റത ന5 വ ഭ സവകപ ല
വ കമ യ മ ന ണങളതട അട സ നത ല നടപ 2 C യ ഓണസ2ന സ വ ധ ന എല
വകപകള ദ2ക വ പ പ ക .
192. 'ദസവന വക ശ ന യമ ' തക ണവര . ന 2വ ലള തറദC രഡകളതടയ രജ സറകളതടയ
അട സ നത ല നലക വനത കടതല അദനYഷണ ആവശ മ ല തതമ യ സരട ഫ Cറകള അടത
പവത വസ തതനയ അദനYഷണത തW അട സ നത ല നലദകണ സരട ഫ Cറകള
തറദC രഡകള പരമ വധ അà5 വസത നള ല നലക ന നടപട സY"കര ക . ഇത ന യ
ആഫ"സകതള തമ ല ഓണസ2ന വഴ ബന പ ക . സരC ര ന 2ഭ കന വ വ ധങള യ ന ദവ നങള
അവയതട സYഭ വ അനസര ച5 ഓദര വ ഭ aത ന ന ശ ത സമയത നളള ല ത"രപകലപ ച5
പര ത C രതന അറ യ Cണതമന5 വ വസ തചയ . ഇത ല വ"ഴവര@ന ഉദ aസര ല ന ന5 പ ഴ
ഈട ക .
വ വര സ ദവ ന സ ദങത കവ യ ഇ-aദവണനസ
193. വ വ ധ വകപ5 - സ പനത2ങള ല സàയ Cതപട ര കന വ വരദശഖര (ഡ റ ദബയ5സ5)
ഉ 5Uഥ പ ക . ഉ ഹരണമ യ ഫണ5സ5 മദഖന ന കത പ ര യദമ ള തതന ബനതപട തദhശ ഭരണ-
വകപ5 സ പനങള ല ഈ വ വര പതC ദചരCതപടക എന ര"ത ആവ ഷ5കര ക .
194. രജ സറകള ഫയലകള എഴത സക കന വ വരങള ഡ ജ റല രപത ദ2C5 മ റ ദതaത യ ല
വ വരവ ന മയ നടത ദസവന 2ഭ മ കന സ വ ധ ന രപതപട@ . ഇതര വ വരമ റ
വര@ദമ ള അവയതട കത തയ വ ശY സ തയ ഉറപവരത ന ദരഖ"കതവ വരങളതട പരസര
സകമ റവ വ ന ദയ aവ ഉറപ കനത ന ഉള നയവ നടപട ¢മവ അവയതട ന യമസരകയ യള
ചട വ വസകള ഉണ ക .
195. ഭദരഖകള ഡ ജ റസ2സ5 തചയ5 സക C ന സരC ര ആവശ ങളക തപ ത ആവശ ങളക
അനമത ദതട തC ണ5 പരസര സകമ റ ഉപദയ a C ന വ വസതപട@ .
196. വ വ ധ പദത കളതട ആസതണ , ഗണദഭ കന രണയ , തടങ യവയ5 പ¥രരതട വ വരങള, ജനന-
മരണവ വരങള, വ ര¯ വ വരങള ദവ ടര വ വരങള തടങ യ അട സ ന വ വരങള പരസര
സകമ റ വ ന ദയ a C ന വ വസതപട@ .
197. സ ന ന ഭരണ പവത കള ല ഇ2ക5ദട ണ ക5 ദരഖകളതടയ ഡ ജ റല സ a5ദനചറ തWയ
പദയ a സ ധ മ C ദസവന ന ര»ഹണ ദതaത യ 2 C ന നടപട യണ കണ .
198. സ ര»ത ക ഈ.സ കരത നടപ C നള ത"വയത5ന തദhശഭഭരണത2ത ല 2"പ5 ദകരള മ ഷന
ഉളതപതട ഉപദയ aതപടത സ ധ തമ ക . ഇത ന യ ന 2വ ലള ഐ.ട .മ ഷന, ഐ.തക.എ തടങ യ
ശ ഖ2 സ വ ധ നങതള പസ rട പ ച5 ഉപദയ aതപട@ .
അധ ക രവ ദകന"കരണ
199. അധ ക രവ ദകന"കരണത തW ഭ aമ യ ഒദടതറ അധ ക രങള ത ദഴക നലക യ ടണ5.
പ2വകപകള ല ഉദ aസതരയ തദhശഭരണ സ പനങള ദ2ക വ ന സ ച ടണ5. ഈ പനരവ ന സ
പ¢ യ അധ ക രത ത2ത ഒരവരഷത നക പരത യ ക . സകമ റതപടന ജ"വനC രതട
ന ര»ഹണപരവ ന യനണപരവമ യ ദമലദന ട അധ ക ര തദhശഭരണസ പനങളC5 ഭ രദമലപ ക .
ഇത ന യ സ2നസ ഡ പ രടതമനകളതട അട സ നത2 ന ര»ഹണകത ങള പരണമ യ
തദhശഭരണ¢മവമ യ ഏദക പ പ ക .
200. ജ ല ആസതണസമ ത ദകരളത ന5 അനദയ ജ മ യ വ ധ പന:സ rട പ കകയ ഡ .പ .സ
തസ¢ദടറ യറ5 രപ"കതമ കകയ തചയ5 ന ര»ഹണകമമ ക .
201. പà യത5-നaര ഭരണ മ നYല, ബജറ5-അC¥ണ5സ5, ഓഡ റ5 മ നYല എന വ ഉണ കനത നള
നടപട സY"കര ക . ചടങള അട യനരമ യ രപ"കര ക .
202. U മസഭകള ഫ2പ മ കനത ന അയലകടങള, തറസ ഡനസ5 അദസ സ ദയഷനകള തടങ യവ
U മസഭകളതട ഉപrടകങള C വളര@ .
203. സനദസ ദങത കപവരതകര അടങന കരമ സമ ത കള, സ മഹ ന യമക ര പവരതകര
അടങന ജ Uത സമ ത കള, സ 5ഭരണഭ aമ യ പര ത പര ഹ ര സമ ത കള,
സ മഹ വദ2 കനസമ ത കള, സ പനമ ദനജ5തമW5 സമ ത കള എന വയതട പവരതന
ശക തപട@നത ന വശ മ യ ഇടതപടല നട@ .
204. സ നഡ a5 കമ റ കതള പ ദയ a ക വ ദകന"കത ധ ക ര ന ര»ഹണദവ കള യ
ഉതരവ തതപട@ വ ധ ന യമ-ചട ദഭ aത കള നടപ C ശ ക"കര ക .
205. എല പà യത ല ഒര തപ ത കള സ2വ തപ ത ശശ നവ ഉറപവര@ . ജനങളC5
ഒ@കട ന ആശയവ ന മയ നടത ന സ¥കര തപടന വ ധത ലള കമGണ റ തസWറകദള ഓപണ
എയര ത ദയററകദള എല പà യ@കള ല ഉറപവര@ .
ജഡ"ഷ റ
206. ക"ഴ5ദക ടത കള ത2 ഭ¥ത ക സ ഹചര തമചതപട@നത നള നടപട സY"കര ക .
കട ബദക ടത കളതട എണ വരദ പ ക . ജഡ5ജ മ ര, ക¥ണസ 2രമ ര തടങ യവരC5 2 a വദബ ധ
പര ശ"2നങള നലക .
207. 2"aല സര»"സ5 അദത റ റ യതട പവരതന തമചതപട@ . തപ ടകന ഓഫ"സരമ ര, സര»"സ5
തപ സവഡരമ ര, ജ Uത സമ ത കള, വന ത തസലകള എന വയമ യ തനറ5വരC a5 ഉണ ക .
തത ഴ ല നയ
208. തത ഴ 2 ള -തത ഴ ലടമ ബന തമചതപട@നത ന ഉലപ നത തW ഗണന 2വ രവ
ക ര കമതയ ഉയര@നത ന തത ഴ 2 ള സ rടനകദള ട5 ചരച തചയക എനത5 എല.ഡ .എഫ തW
നയമ യ ര ക . ഇ.എസ5.ഐ വ പ2"കര ക . തത ഴ 2 ള കതള ബ ധ കന പശ5നങള ല
ത"രമ നതമടകനത ന5 മമ5 ദടഡ5 യണ യനകളമ യ ചരച തചയ എനത5 എല.ഡ .എഫ5 സരC ര തW
നയമ യ ര ക .
209. തത ഴ 2 ള കളതട ന യമ യ ആവശ ങളകാ ാ അവക ശങളക പരണ സ രകണ നലക .
ആദര a കരമ യ തത ഴ ല ബനത ലതട വ വസ യവലCരണത ന5 കടതല ദപ ലസ ഹനജനകമ യ
¢ യ തക അനര"ക സഷ C ന നടപട സY"കര ക . പത യ വ വസ യസ ര ഭങളതട
ന രമ ണrടത ല പവരതനങളതട പ ര ഭ ശയ ല അന ദര a കരമ യ തത ഴ ല കഴപങള
മ2മണ കന പശ5നങള പര ഹര C ന ആവശ മ യ കരശന സ വ ധ നങള ദടഡ5 യണ യനകളമ യ
ആദ2 ച ച5 ഏരതപട@ .
210. വ പ ര സ പനങള ല മറ5 സYക ര സ പനങള ല ദജ 2 തചയന സ"കള ഉളതപതടയളവരC5
സരക തതY ഉറപവര@ന തരത ലളള നടപട കള സY"കര ക .
211. തത ഴ ലവകപ5 ശക തപട@ .
212. മറ5 സ സ നങള ല ന ന ദകരളത ല വന തത ഴ ത2ടകനവരതട സ ത തയകറ ച5
സമU ദനYഷണ നട@ . ഇWര സ5ദററ5 സമUW5 വരദCഴ5സ5 ആക5 നടപ 2 ക .
മ നയ
213. മ വ മയകമരനകള സമഹത ല ഗരതരമ യ പശ5നങള സഷ കന. അവ വരജ കനത ന5
ആവശ മ യ ദബ ധവലCരണ പവരതനങള വളതര പധ നതപടത ണ5. മ പ നതത കരശനമ യ
ന രലസ ഹതപട@ന ഒര നയമ ണ5 ഇടതപക ജന ധ പത മനണ കളത5. മ പ ന സക തCത തര
വ പ2മ യ ദബ ധവലCരണ പര പ ട കള U മസഭകളതട പങ ള തദത തട ആവ ഷ5കര ക .
മ മ ഫ യയ5തCത തര കരശനമ യ ന യമനടപട കള സY"കര കനത ണ5.
214. വ ദ ശ മ ഷ പകളകള ന യനണങള കടതല കരCശമ ക . വ"ര കട യ മ ങതള
ന രത ഹതപട@കയ അദത സമയ വ"ര കറ, കളദപ ലള പരമര aത മ ഗണന 2വ ര
ഉറപവരത 2ഭ മ കകയ തചയക എനത യ ര ക ഇടതപക ജന ധ പത മനണ യതട നയ . വ ജ
കള തനത തര കരശനമ യ നടപട കള തടര . തച@വ വസ യ സ രകണത നള നടപട തത ഴ 2 ള
സ rടനകളമ യ ചരച തചയ5 രപ നലക .
aത aത
215. തക.എസ5.ആര.ട .സ തചയന ദസവന കണC ത2ടത5 മത യ യ സഹ യ നലക . കടബ ധ ത
ഒറതവണ ത"രപ5 വഴ ഇല ത ക . ഇത ന യ പദത ക പ ദCജ ന5 രപ നലക . തപനഷന മ സ
തതന തക.എസ5.ആര.ട .സ വ തരണ തചയന എനക ര ഉറപ5 വര@ .
റവനG
216. കദÂറC രതCത തര കരശന നടപട സY"കര ക .
പര സ ത നയ
217. ത"രദ ശ പര പ 2ന ഉളതപതട പര സ ത സ രകണപവരതനങള വ കസന പദത കളമ യ
സ ദയ ജ പ ച5 നടപ 2 കന ര"ത പ വരത കമ ക .
218. ഹര ത സ ദങത ക വ പദയ aത ലതട ഊരജ ഉപദഭ a കറയകയ , പകത വ ഭവ
സ രകണവ വ ന ദയ aവ ¢മ"കര കകയ സസ ര വ കസനത ലന യള സ മഹ -സ മത ക
വ കസന¢മത ന5 മനaണന നലകകയ തചയ .
219. മ2 നജ2 ശദ"കര ച5 പനÀച ¢മണ നടത യ പ ഴ5വസCളതട പരമ വധ പനരപദയ a
സ ധ മ C യ വ വസ യങതള സ"ദറ ഡ സ5ച രജ5 എന 2ക സകവര കനത ന5 ദപര പ ക .
ഇത ന യ സ ദങത ക വ 2ഭ മ കനത നള ഇടതപടല നട@ .
220. ഇന ന 2വ ലള മ2 ന"കരണ ന യനണ ന യമത ല മ2 ന"കരണ ന യനണ ദബ രഡ തW
പവരതനത ല ഉള പര മ ത കള ദപ ര യകള പര ഹര ക .
221. ക"ന തടക5ദന ളജ , U"ന തടക5ദന ളജ തടങ യ നതന സദങതങതള സമഹത തW
ആവശ ത നതകന ര"ത യ ല പദയ aത ത2ത കനത ന5 പര സ ത പര പ 2ന ഏജനസ തയ
പ പമ കന തരത ലള ഇടതപടല നട@ .
222. പ ദ ശ ക സരC രകള വ വ ധ സരC ര വകപകള നടപ 2 C വരന വ കസന പവരതനങള
പര സ ത ക സമഹത ന ദ ഷമളവ കനവയതലന5 ഉറപവര@നത നള നടപട സY"കര ക .
അദത സമയ ദകവ2 പര സ ത വ മയരത വ കസന പവരതനങതള തടസതപട@ന ന"Cങതള
തറന5 ക ടകയ തചയ . Ë സ C തW ഉപദയ a ന രത തപട@നത നള നടപട കള സY"കര ക .
വ മകഭടന ര
231. വ മകഭടന രC യ ആര ഭ കറ ച ഇ.സ .എച5.എസ5 ദപ ള ക ന C ന5 സ2 2ഭ മ കനത നള
നടപട സY"കര ക .
232. മ2പറ ജ ലയ ല വ മകഭടന ര രപ നലക യ സസന ക പബ ക5 സ5കള ന5 എന.ഒ.സ നലക .
233. യദ സ രകങളതട ന രമ ണവമ യ ബനതപടള പശ5നങള പര ഹര ക .
234. അരദ സസന ക വ ഭ aങളതട പശ5നങള പര ഹര കനത നള നടപട കള സY"കര ക .
അഴ മത തCത തര
235. അഴ മത രഹ ത സ ശദഭരണ എല.ഡ .എഫ5 ഉറപവര@
236. ഒരവരഷ തക ണ5 വ ജ 2നസ5 ദകസകള ല അദനYഷണ പരത യ C ദകസകള ദക ടത യ ല
സമരപ CതC വ ധത ല വ ജ 2നസ5 വകപ തന ആധന കവലCര ക . പത യ വ ജ 2നസ5
ദക ടത കള സ പ ക .
237. സ ശദമ യ സ വ ല സരവ"സ അഴ മത രഹ ത തപ തപവരതനവ ഉറപവര@നത ന5 സമUമ യ
ന യമന രമ ണ നട@ . അത ദ2C യ ന 2വ ലള അഴ മത ന ദര ധന ന യമത ല ദകരള ദ2 ക യക
ന യമത ല സമUമ യ മ റങള വര@ .
238. അഴ മത , ക ര കമതയ ല യ എന വയ5തCത ര യ സ rടനകളതട സഹ യദത തട വ2 യ
ബഹജന ക മയ ന ആര ഭ കനത ശകമ യ ഭരണനടപട കള സY"കര കനതമ ണ5.
239. തപ തപവരതകതരകറ ച അവരതട സY@വ വരങതളകറ ച ജനങളC5 സത ര വ
വ ശY സ ദയ a വമ യ ന 2യ ല വ വര നലകവ ന അന സ സ നങള ദ2 അന ര ജ ങള ദ2
അവരകള സY@Cള തപ തജനമധ ത ല തവള ച ക ണവ ന ഇനള സ വ ധ ന അപര പമ ണ5.
ഇത ന യ ദകരള ദ2 ക യക ന യമത ല ചടങളക ആവശ മ യ പര ഷ5ക രങള വര@നത ണ5.
സ വരണനയ
240. പട കജ ത /പട കവരaC രക വ ഭ സപരമ യ സ മഹ മ യ പ ദന C ന ലകന
ജനവ ഭ aങളക സരC ര ഉദ aങള ല ഇനള ദത ത ല സ വരണ തടരണതമന നയത ല
എല.ഡ .എഫ5. ഉറച ന ലകന. സ വരണക ര ത ല പരസര വ രദവ അവസരവ പരവമ യ
ന 2പ ടകള സY"കര കനവരതട ഒര മനണ യ ണ5 യ.ഡ .എഫ5. ഓദര സമ യത ന അരഹതതപട
സ വരണ നക2 മഴവന അവരക തതന ക ടതമന5 ഉറപവരദതണത ണ5. അദത തട പ , മദന C
സമ യങള ത2 പ വതപടവരC5 10% സ വരണ ഏരതപട@കയ ദവണ . ഈ രണ ക ര ങള നടപ ല
വര ന ഉച തമ യ ഭരണrടന ദഭ aത ആവശ മ ണ5. ഇതരതമ ര ഭരണrടന ദഭ aത നടപ ല
വരത ന എല.ഡ .എഫ5. പര ശമ കനത യ ര ക .
241. ള ത5 സ¢സവരC5 പട കജ ത C രകള ആനക2 ങള 2ഭ മ Cണതമന ആവശ
ന യയകമ തണന5 എല.ഡ .എഫ5 കരതന. ഇത പ ദയ a കമ യ നടപ 2 കദമ ള ന 2വ ലള
പട കജ ത വ ഭ aങള അനഭവ ചവരന ആനക2 ങള പരണമ യ സ രക C നള നടപട കള
സY"കര ദCണത ണ5. ഇC ര അവരതട സ rടനകളമ യ ചരച തചയ5 അഭ പ യസമനYയ ഉണ C ന
നടപട കള സY"കര ക .
ഉപസ ഹ ര
ആദa ളവലCരണ-ഉ രവലCരണ നയങള പ നടരന കഴ , യ.ഡ .എഫ5 സരC ര ദകരള ദനട യ
ദനടങതള മഴവന തകരകന തരത ലള ന 2പ ട ണ5 സY"കര ചത5. ഇത ലന ന വ ത സമ യ ഓദര
ദമഖ2യ ല ജനക"യ ബ 2 ന5 രപ നലക ന ണ5 എല.ഡ .എഫ5 സരC ര പര ശമ ചത5. മദതതര
അട തറയ സ മ ജ തYവ രദ സമ"പനവ ഇതര വ കസനത ന5 അത ന ദപക തമ ണ5. ഇത തW
അട സ നത ല സ മത ക വളരചയ സ മഹ -സ മത ക ന"ത യ ഒന ചതക ണദപ കന ദകരള
വ കസന മ തകയ5 രപ നലക . അന യന തമ യ കദമ ളവലCരണമ ണ5 വ കസന മ രa എന
ധ രണ ത ര@നത ന5 ഈ നയങള ലതട സ ധ മ വകയ തചയ.
പകടനപത കയ ല എല.ഡ .എഫ5 ജനങളതട മമ ല വച വ ഗ നങള നടപ 2 C മദന ടദപ വകയ ണ5
ഈ സരC ര തചയത5. ദനടങളതട ന റവ ല ന നതക ണ5 കടതല ദശ ഭനമ യ ന ളയ ദ2C5 ഇടതപക
ജന ധ പത മനണ ആതവ ശY സദത തട ഉറദന കകയ ണ5. കഴ , അഞവരഷതത ഭരണത ന5 ഒര
തടരച ഉണ ദയ ത"ര. കഴ , അഞവരഷതത അനഭവങള ഉളതC ണതക ണ5 പതന വ കസന മ തക
സഷ C യള കരമപര പ ട ദകരളത ത2 ജനങളതട മന ല എല.ഡ .എഫ5 അവതര പ കനത5. ഇത5
നടപ ല വരത ന, ഇടതപക ജന ധ പത മനണ യതട മഴവന സ ന ര¯ കദളയ വ ജയ പ C ന
ദകരളത ത2 പബദര യ മഴവന ജനങദള ട ഇടതപക ജന ധ പത മനണ സവ നയ അഭ ര¯ കന.
സവC വ ശYന
കണവ"നര
എല.ഡ .എഫ5 സ സ ന കമ റ