TÊ UNDI Ê VIÁJI?

BY DR. AZÁGUA
IN LIBERAL ONLINE
10 DI ABRIL DI 2007
Kêl anu azágua sinta el dâ. El dâ tantu ki tê pásu nase na txôn. Ka un, ka dôs. Pásu di tudu
kualidadi: Gón-gón, João-prétu, borrêdju-di-kolêra, taranbola, kagarra, pedrêru, pedrêru-azul, jábi-
jábi, rábu-junku, alkatrás, rabil, garsa, kudjerêru, milhárfi, kanhóta, áza-kurtu, gintxu, fransêdju,
sotadôr, kartunís, galinha-guiné, perna-kunpridu, korredêra, borrêdju, taranbola, masariku, perna-
verdi, róla-di-mar, pilritu, gaivota, ponba-di-tótxa, kuruja, andurinha, pasadinha, pastôr, kalhandra,
kotovia, kalhandra, tetxóta, pardal, totinêgru, kôrbu, pardal, txóta, biku-di-lákri
Un manêlobu – inimigu di kôrbu – (tudu dôs krê kumê mindju na mesmu txôn) fika ta ronda n’ar, ta dâ-
báxu ta dâ-riba, ku speransa di kumê mindju na txôn di Mané Fatuzés. Má kêl dia, Mané, fártu di simia y
rasimia, stába preparadu ta sperába, kér kôrbu kér manêlobu, ku sê funda na mon, y sê txapaláti. Mané
tenêba kês midjó pedra rôlizu djuntadinhu, serénu-susegadu, sintadu ta spera. Dentu kêl, manêlobu dâ
un kanbalhóta el dixe kabésa báxu sima un aviãu-ajátu. El pasa na ladu di Mané sima kêl aviãu
supersóniku fransês, el torna subi pa séu. Mané sabêba m’el staba ta intimidaba el, ta tenta pô-l medu.
Mané ka perde tenpu. El pega na sê funda, el panha un pedra rôlizu el prepara. Kêl dia éra gérra di Mané
ku manêlobu. Ditu fêtu. Dentu kêl, kêl manêlobu torna dixe kabésa báxu na diresãu di Mané. Mané finka
pé skêrdu na txon pa frenti, el dâ sê funda bórta três bês; el trâ kêl manêlobu ku pedra ki panha-l sertêru
na kabésa. Ôdju môpí, kabésa prutxí, tésta falupâ. Kêl manêlobu kai mórtu-séku, ku áza largadu na txon,
pé stikadu sima kokêru di Monti-Nêgru.
Ôdja ki kêl kôrbu ôdja kuza ki Mané faze kêl manêlobu, el rola sê manta el pô pé na kamin, el ba lonji ka
sê pa undi. Mané pindra kêl manêlobu n’un pé di tanbarina ben áltu undi tudu pásu ki pasa na zóna pa
pode ôdja. Tudu kôrbu ku manelôbu ki pasa ta fika ta ronda má sen kai na txon di Mané.
Kêl anu azágua sinta el dâ. El dâ tantu ki tê pásu nase na txôn. Ka un, ka dôs. Pásu di tudu kualidadi:
Gón-gón, João-prétu, borrêdju-di-kolêra, taranbola, kagarra, pedrêru, pedrêru-azul, jábi-jábi, rábu-junku,
alkatrás, rabil, garsa, kudjerêru, milhárfi, kanhóta, áza-kurtu, gintxu, fransêdju, sotadôr, kartunís, galinha-
guiné, perna-kunpridu, korredêra, borrêdju, taranbola, masariku, perna-verdi, róla-di-mar, pilritu, gaivota,
ponba-di-tótxa, kuruja, andurinha, pasadinha, pastôr, kalhandra, kotovia, kalhandra, tetxóta, pardal,
totinêgru, kôrbu, pardal, txóta, biku-di-lákri.
Uns tinha nómi, ôtus dádu nómi, ôtus inda fika di dádu nómi. Kês ki morre, ka faze falta. Ê sin k’ê mundu.
Uns ta morre ôtus ta nase.
Mindju ten ki nase, azágua ten ki dâ! Si ka dâ es anu, ta dâ ot’anu!

Dr. Azágua