BAB DUA

Dasar Campur Tangan

British di
Negeri-negeri Melayu
 Faktor-faktor Campur Tangan
• Kekayaan hasil bumi negeri-negeri Melayu
• Revolusi Perindustrian di Eropah
• Pembinaan Terusan Suez dan kapal wap
• Bimbang campur tangan kuasa Eropah lain
• Pertukaran dasar
• Desakan pedagang
 Desakan Pedagang
Timbul huru hara akibat
pertelingkahan pembesar dan
pergaduhan kongsi gelap.

Pedagang Negeri-negeri Selat rugi

dan mendesak Kerajaan British
campur tangan
Kekayaan Hasil Bumi

Bijih
Emas
Besi

Arang
Batu Bijih
Timah
Revolusi Perindustrian di Eropah
1. British memerlukan bijih timah untuk
perusahaan mengetin Makanan

2. Negeri-negeri Melayu menjadi tempat

memasarkan hasil keluaran kilang
mereka
Pembinaan Terusan Suez
dan
kapal wap
 PembukaanTerusan Suez dapat
memendekkan jarak perjalanan dari
England ke Tanah Melayu

Kapal wap mempercepat

perjalanan dan
membawa muatan
yanglebih banyak
Bimbang Campur Tangan
Kuasa Eropah Lain

Kemaraan kuasa Eropah

yang lain iaitu:
Belanda
Perancis
Sepanyol
 Pertukaran dasar
1873, Kemenangan Parti
Konservatif telah menukar
Dasar
Tidak Campur Tangan kepada
Dasar Campur Tangan
Jom Ulangkaji
1. Sebelum 1874 , British mengamalkan dasar campur
tangan secara tidak langsung dalam hal ehwal negeri-
negeri Melayu.

Apakah bukti British telah mengamalkan dasar tersebut?

I Campur tangan dalam hal ehwal negeri Perak

II Memaksa Sultan Selangor menerima seorang Penasihat
III British telah mengambil Pulau Pinang, Singapura dan Melaka
IV Negeri-negeri Selat menjalin hubungan dagangan dengan negeri Melayu

A I dan II
B II dan III
C III dan IV
D I dan IV
2. • Peningkatan permintaan bahan mentah
•Perluasan kawasan pasaran

Maklumat di atas adalah kesan daripada Revolusi Perindustrian di Eropa

pada kurun ke – 19.
Apakah kesannya terhadap Tanah Melayu?

A Perkembangan industri desa

B Perpecahan Negeri-negeri Melayu
C Terhapusnya pertanian sara diri
D Campur tangan kuasa asing
2.2 Keadaan di Perak, Selangor,
Negeri Sembilan dan Pahang
Memberi Peluang Campur Tangan
British

 Ketidakstabilan di Perak
 Perang Klang di Selangor
 Perbalahan di Sg. Ujong di Negeri Sembilan
 Bimbang Pertapakan Kuasa Eropah Lain di Pahang
 Ketidakstabilan di Perak
• Faktor 1
• Larut ( Kelian Pauh& Kelian Bharu) kaya
bijih timah
• 1848-Long Jaafar bawa masuk orang Cina
kerja di lombong.
• Cetus pergaduhan antara kongsi gelap
Ghee Hin&Hai San
• Berlakunya Perang Larut
Campur tangan British berlaku
apabila :
Ngah Ibrahim - Menteri Larut
lantik
Kapten Speedy
( Tim. Pesuruhjaya Polis Neg.Selat )
bantu tamatkan
kekacauan
 Faktor 2

Perebutan takhta
antara
Raja Abdullah dan Sultan Ismail
kerana
sistem pewarisan takhta tidak dipatuhi
 Sistem Pewarisan Takhta Perak

Seseorang anak raja

perlu pegang 3
Sulltan jawatan :
Raja Di Hilir
Raja Muda Raja Bendahara
Raja Muda
Raja Bendahara Sebelum berhak ditabal
jadi Sultan

Raja Di Hilir
Raja Abdullah minta bantuan British
iktiraf dirinya jadi
Sultan

Andrew Clarke
( Gabenor Negeri Selat )
campur tangan
bawa pada
Perjanjian Pangkor 1874
Latihan
1. Apakah kesan penting daripada Perjanjian Pangkor 1874?

A. Raja Ismail diiktiraf sebagai Sultan Perak

B. Perak ditadbir oleh seorang Residen British
C. Masalah perebutan takhta gagal diselesaikan
D.
British terpaksa menanggung kos untuk memulihkan ke
amanan di Perak
2. Masalah perebutan takhta di Perak berlaku di
antara

A Raja Mahadi dengan Raja Abdullah

B Raja Abdullah dengan Raja Ismail
C Dato’ Sagor dengan Ngah Ibrahim D
Dato’ Maharajalela dengan Raja Ismail
 KEADAAN DI SELANGOR
• Perang Klang
• Serangan kapal dagang British
• Serangan rumah api di Tanjung Rachado
 Perang Klang
Raja Abdullah Raja Mahadi

Merebut daerah Klang yang

kaya dengan bijih timah

• Sultan Abdul Samad lantik Tengku Kudin

untuk tamatkan Perang Klang
• Tengku Kudin minta bantuan British
 1873 Serangan kapal dagang British
berdekatan dengan Langat

1874 Serangan rumah api British di

Tanjung Rachado

1874 - J. G Davidson – Residen pertama

Frank Swettenham – Pen. Residen
Latihan
1. Kekayaan daerah Klang menjadi rebutan dan
perbalahan di Selangor. Keadaan ini mencetuskan
Perang Klang yang berlaku antara

A. Tengku Kudin dengan Raja Ismail

B. Raja Mahadi dengan Raja Abdullah
C. Raja Sulaiman dengan Raja Abdullah
D. Sultan Abdul Samad dengan Tengku Kudin
2. Antara peristiwa berikut, yang manakah menyebabkan pelantikan

J.G. Davidson sebagai Residen pertama di Selangor?

I Penglibatan Sultan Abdul Samad dalam Perang Klang

II Penglibatan Sultan Abdul Samad dalam pertelingkahan kongsi
gelap
III Penyerangan rumah api yang dibina oleh British di Tanjung
Rachado
IV Perompakan kapal dagang British dalam perjalanan dari Pulau
Pinang ke Melaka

A I dan II
B II dan III
C III dan IV
D I dan IV
 Perbalahan di Sg. Ujong, Negeri Sembilan

Dato’ Bandar
Dato’ Kelana • mendapat sokongan
• mendapat sokongan Berebut untuk penduduk tempatan
British Menguasai Sg.Ujong dan pelombongan Cina

Sg. Linggi dalam Sg.Ujong,

• Jalan perhubungan utama

ke pelabuhan Melaka
• Pembesar yang
memungut cukai
memperolehi pendapatan
lumayan
 British memberi bantuan kepada Dato’Kelana dan
menewaskan Dato’Bandar (dibuang negeri ke
Singapura)

Dato’Bandar tidak mengiktiraf perjanjian

Menentang tindakan British mengutip cukai di
Sungai Linggi

British menempatkan P.J.Murray – Residen Pertama di

daerah Sungai Ujong

1874 - Dato’ Kelana menandatangani perjanjian dengan

British
 British dapat kuasai Jelebu, Rembau dan
Seri Menanti dengan cara menempatkan
Pegawai Majistret dan Pemungut Hasil

1895 semua daerah

disatukan – Negeri
Sembilan

KESAN

Tunku Muhammad ibni Yamtuan

Antah –yang DiPertuan Besar
Negeri Sembilan

Martin Lister – Residen

British pertama
Jom Ulangkaji
 Sungai Linggi

1. Apakah kepentingan sungai tersebut?

AKemudahan untuk kapal memunggah barang

B Penghubung antara daerah di Negeri Sembilan
C Membekalkan makanan dan minuman yang bersih
D Tempat pembesar memperoleh pendapatan lumayan
 - Menempatkan Residen di Sungai Ujong
- Menempatkan majistret dan pemungut hasil di Rembau

2. Maklumat di atas boleh dikaitkan dengan

A Faktor campurtangan Inggeris di Negeri Sembilan

B Kesan penguasaan British di Negeri Sembilan
C Langkah British mengukuhkan kuasa di Negeri Sembilan
D Kepentingan campurtangan British di Negeri Sembilan
BRITISH BIMBANG PERTAPAKAN

KUASA EROPAH LAIN

DI PAHANG
1 Pahang negeri Melayu terakhir menerima
Residen British
2 Sultan Ahmad berusaha mengelakkan
Pahang daripada dijajah kerana tidak mahu
hilang kedaulatan
3 Mencontohi Johor dengan menyekat
pengaruh British
4 Membawa masuk pelabur Eropah untuk
memajukan Pahang
5 Tidak disenangi British dan berasa
kedudukannya tergugat
6 British berusaha meluaskan pengaruhnya di
Pahang

7 1886, Frank Swettenham dan Frederick Weld,

gagal memujuk Sultan Ahmad

8 1887, mendapatkan bantuan Sultan Abu

Bakar (Johor) memujuk Sultan Ahmad Shah
9 Hugh Clifford dilantik wakil British

10 1888, British memaksa Sultan Ahmad

menerima Residen British dengan alasan
baginda tidak mampu mewujudkan
ketenteraman di Pahang berikutan
peristiwa pembunuhan warganegara
British berbangsa Cina (Go Hui) ditemui
mati berhampiran istana Sultan Pahang
Jom Ulangkaji
 Soalan penilaian

1. Sultan Ahmad berusaha untuk mengelakkan Pahang

daripada dijajah oleh British.
Apakah tindakan baginda untuk mengekalkan kedaulatan
Pahang?
I Mencontohi Sultan Abu Bakar dalam
membangunkan Pahang
II Mengalakkan kemasukan pelabur Eropah
III Membuat pakatan dengan kuasa Perancis
IV Mengukuhkan angkatan ketenteraan

AI dan II C III dan IV

B II dan III D I dan IV
2 Bagaimanakah cara Sultan Ahmad berusaha
mengelakkan Pahang daripada dijajah oleh
British
A Membawa masuk pelabur Eropah
untuk memajukan Pahang
B Menerima seorang penasihat
British untuk menguruskan rakyat
Pahang
C Menandatangani perjanjian
dengan British
D Berbaik dengan kuasa asing lain
 Pada tahun1888, seorang warga negara
British berbangsa Cina bernama Go Hui
ditemui mati berhampiran istana Sultan
Ahmad.
3 Apakah kesan langsung peristiwa tersebut ke
atas negeri Pahang?

A Perdagangan British terancam

B Pahang menerima seorang Residen
C Pesalah telah ditangkap dan dihukum mati
D Hubungan British dengan pembesar Melayu
renggang
 Sejarah mengajar kita
menjadi lebih dewasa…..

Oleh itu,

Sentiasalah berwaspada terhadap anasir

luar
dan
bijaksanalah dalam membuat keputusan
RESIDEN BRITISH DI NEGERI-NEGERI MELAYU
RESIDEN MENGGUGAT KUASA
SULTAN DAN PEMBESAR

MENGUASAI
MENCAMPURI
PENTADBIRAN
ADAT

MEMAKSA MENERIMA MENGAMBIL ALIH

NASIHAT PUNGUTAN CUKAI
 MENGUASAI
MENGUASAIPENTADBIRAN
PENTADBIRAN

SISTEM RESIDEN MENYEBABKAN SULTAN

DAN KEHILANGAN KUASA KERANA
RESIDEN MENJALANKAN SEMUA URUSAN
PENTADBIRAN NEGERI.
 MENCAMPURI ADAT

• RESIDEN MELAMPAUI BIDANG KUASA

MEREKA APABILA MENGHAPUSKAN
AMALAN PERHAMBAAN.

• BAGI SULTAN DAN PEMBESAR, AMALAN

PERHAMBAAN MERUPAKAN
AMALAN TURUN TEMURUN DALAM
MASYARAKAT MELAYU TRADISIONAL
• RESIDEN MENASIHATI SULTAN DALAM
SEMUA PERKARA PENTADBIRAN
KECUALI YANG BERKAITAN DENGAN
AGAMA ISLAM DAN ADAT ISTIADAT
MELAYU.
• NASIHAT RESIDEN MESTI DIPATUHI
DAN DILAKSANAKAN.
 MENGAMBIL ALIH
PUNGUTAN CUKAI

• RESIDEN MENGAMBIL ALIH PUNGUTAN

CUKAI YANG SEBELUM ITU DIPEGANG OLEH
SULTAN DAN PEMBESAR.

• PUNGUTAN CUKAI AKAN DIAMBIL ALIH

OLEH PEGAWAI BRITISH IAITU PEGAWAI
MAJISTRET DAN PEMUNGUT HASIL.
Jom Ulangkaji
 Soalan-soalan Penilaian

1. Apakah kesan pengenalan sistem Residen

di Negeri-negeri Melayu?
A Pentadbiran berjalan dengan licin
B Kuasa Sultan dan pembesar tergugat
C Hak memungut cukai dipegang oleh
Sultan
D Perbelanjaan negeri meningkat
2. Antara berikut, yang manakah Residen
British yang telah dilantik di Negeri- negeri
Melayu?
I J.W.W. Birch di Perak
II Martin Lister di Negeri Sembilan
III J.P. Rodger di Selangor
IV J.G. Davidson di Pahang

A I dan II
B II dan III
C III dan IV
D I dan IV
3. Mengapakah pengenalan Sistem Residen di Tanah
Melayu hingga hujung kurun ke-19 mengecewakan
Raja-raja Melayu.
I Residen berkuasa melantik pembesar tempatan
II Bidang kuasa Residen berbeza antara negeri
III Residen berkuasa dalam pentadbiran kecuali hal
ehwal agama dan adat istiadat Melayu
IV Sultan dimestikan menerima nasihat residen

A I, II dan III
B I, II dan IV
C I, III dan IV
D II, III dan IV
 JIKA MALAYSIA INGIN
MEMPERTAHANKAN
KEMERDEKAANNYA, NEGARA INI
MESTILAH MEMPUNYAI KEKUATAN
TERSENDIRI. YANG DIMAKSUDKAN
IALAH KEKAYAAN EKONOMI DAN
KEMEMPUAN MEMBANGUNKAN
NEGARA SENDIRI.
2.4 Pengukuhan Kuasa British Melalui
Pembentukan Negeri-negeri Melayu
Bersekutu
 KELEMAHAN
SISTEM RESIDEN

PERKONGSIAN
FAKTOR KESELAMATAN
PERKHIDMATAN

FAKTOR-FAKTOR
PENUBUHAN NEGERI-NEGERI
MELAYU BERSEKUTU
1896

KRISIS KEWANGAN SISTEM PERHUBUNGAN

PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN 1896

AKHIR 1895, IANYA DITANDATANGANI DAN

BERKUATKUASA 1 JULAI 1896

PERAK,SELANGOR, NEGERI SEMBILAN DAN

PAHANG DISATUKAN

PUSAT PENTADBIRAN DI KUALA LUMPUR

( DIKETUAI RESIDEN JENERAL)

RESIDEN JENERAL PERTAMA

FRANK SWETTENHAM
 PESURUHJAYA TINGGI BRITISH
(GABENOR NNS DI SINGAPURA)

RESIDEN JENERAL
(BERPUSAT DI KUALA LUMPUR)

RESIDEN PERAK RESIDEN SELANGOR RESIDEN N. SEMBILAN RESIDEN PAHANG

(JWW BIRCH) (JG DAVIDSON) (MARTIN LISTER) (JP RODGER)

STRUKTUR PENTADBIRAN PERSEKUTUAN 1896

(NNMB)
Jom Ulangkaji
 *Residen menjadi terlalu berkuasa
*Gabenor NNS gagal mengawal
kuasa residen

1. Apakah tindakan yang diambil oleh pihak British untuk

mengatasi masalah di atas?

A Melantik Residen Jeneral

B Melucutkan jawatan Residen
C Menubuhkan gagasan Malayan Union
D Membentuk negeri-negeri Melayu Bersekutu
 Penubuhan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu

2. Berikut merupakan manfaat penubuhan negeri

berkenaan, iaitu
I mengukuhkan pertahanan
II menambahkan kos pentadbiran
III meningkatkan taraf hidup rakyat
Iv sistem perhubungan dapat dimajukan

A I, II, dan III

B I, II, dan IV
C I, III, dan IV
D II, III, dan IV
2.5 Pembentukan Persekutuan Mencabar Kewibawaan Sultan

• Kuasa pentadbiran - Residen Jeneral

• Kerajaan pusat menubuhkan jabatan
– diketuai Pegawai British
– penglibatan orang Melayu terhad
• Sultan mengikut nasihat Residen Jeneral
kecuali hal ehwal agama dan adat Melayu

Sultan tidak berpuas hati apabila kuasa

pentadbiran diambil alih oleh Residen Jeneral

1897 - British menubuhkan Durbar

 DURBAR
(Persidangan Raja-raja
Melayu)

Ahli-ahli
Durbar pertama di Durbar Kedua di
i. Pesuruhjaya
Kuala Kangsar, Kuala Lumpur
ii. Raja-raja Melayu
1897 Perak 1903
iii. Residen Jeneral
iv. 4 orang Residen
 DURBAR KEDUA
Desakan Sultan Idris
• Kuasa Raja-raja Melayu dikembalikan
• Bilangan pegawai Melayu yang
berkhidmat dengan kerajaan ditambah
dan dilantik ke jawatan lebih tinggi
• Bahasa Melayu diiktiraf bahasa rasmi
 Tindakan British (1909)
• Menggantikan Durbar dengan Majlis
Mesyuarat Persekutuan
• Menggantikan Residen Jeneral dengan
Ketua Setiausaha
• Setuju serah semula kuasa mentadbir
kepada Majlis Mesyuarat Negeri
Jom Ulangkaji
 2.5 Pembentukan Persekutuan Mencabar Kewibawaan
Sultan
1. Sultan Perak, Sultan Idris, telah melahirkan rasa tidak
puas hati baginda dalam Durbar kedua yang
dilangsungkan di Kuala Lumpur pada tahun 1903.

Maklumat di atas menerangkan pandangan Sultan Idris selepas

pembentukan Negeri-negeri Melayu Bersekutu.
Apakah perkara-perkara yang diungkitkan oleh baginda?

I Kehilangan kuasa raja Melayu

II Hak keistimewaan orang Melayu
III Pemusatan kuasa di tangan Residen Jeneral
IV Kekurangan pegawai tinggi berbangsa Melayu dalam kerajaan

A I, II dan III
B I, II dan IV
C I, III dan IV
D II, III dan IV
2. Antara berikut, yang manakah menganggotai Durbar?

I Residen
II Residen Jeneral
III Gabenor Jeneral
IV Pesuruhjaya Tinggi

A I, II dan III
B I, II dan IV
C I,III dan IV
D II, III dan IV
SEKIAN
 TAHNIAH….
Anda memang bijak !!!...
CUBA LAGI….