OpenStreetMap Krijoni Harten Tuaj

OpenStreetMap
Krijoni hartën tuaj
Krijuar nga: Besfort Guri

Për fotografitë dhe dizajnin e librit është përkujdesurë: Altin Ukshini
Gjithashtu ndihmuan në realizimin e këtij projekti:
FLOSSK (Free Libre Open Source Software Kosova)
Faleminderit OpenStreetMap wiki, per disa informacione basike ku dhe
jane marre.
Kjo punë është e licencuar nën Creative Commons CC-BY-NC-SA 3.0 .

Për më shumë informata rreth licencës gjeni
në http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/
2
Përmbajtja
1 Hyrje në OpenStreetMap 1

1.1 Çka është OpenStreetMap? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.2 Pse ta përdorim OpenStreetMap? . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.3 Pse të kontribuoni në OpenStreetMap? . . . . . . . . . . . . . 2
1.4 Historia e OpenStreetMap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
1.5 Arritjet e OpenStreetMap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2 Fillimi me OpenStreetMap 7
2.1 Shpjegimi i ballinës së ueb-faqes . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2.2 Krijoni llogarinë tuaj . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
2.3 Si ta përdorim slippy map? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
2.4 Komunikimi me zhvillues të tjerë të hartave . . . . . . . . . . 9
2.4.1 Listat e mail-eve . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
2.4.2 Bisedoni në IRC – in e OpenStreetMap . . . . . . . . . 10
2.4.3 Forumet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
2.5 OpenStreetMap në rrjetet sociale . . . . . . . . . . . . . . . . 11
3 GPS – Global Positioning System 13

3.1 Çka është GPS? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
3.2 Çka është GPS trace? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
3.3 Cilat pajisje më duhen mua për ta bërë një hartë? . . . . . . . 14
3.4 Konfiguroni GPS-marrësit tuaj . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
3.5 Merrni të dhënat tuaja në formën e duhur . . . . . . . . . . . 16
3.6 Shtoni regjistrimet GPX në OpenStreetMap . . . . . . . . . . 16
4 Programet e editimit për OpenStreetMap 19

4.1 Potlatch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
4.1.1 Filloni me Potlatch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
4.1.2 Vizatoni një vizë-segment . . . . . . . . . . . . . . . . 21
4.1.3 Editoni vijat-segmentet ekzistuese . . . . . . . . . . . . 22
4.1.4 Ndani ose bashkoni vijat-segmentet . . . . . . . . . . . 22
3
4 PËRMBAJTJA
4.1.5 Pikat e interesit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

4.1.6 Editoni etiketimet në Potlatch . . . . . . . . . . . . . . 23
4.2 JOSM – Java OpenStreetMap . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
4.2.1 Kuptojeni faqen e parë të JOSM . . . . . . . . . . . . 25
4.2.2 Shtoni pikat dhe vijat-segmente . . . . . . . . . . . . . 26
4.2.3 Përdorni etiketimet (vetitë) në JOSM . . . . . . . . . . 26
4.2.4 Shtoni informacionet e llogarisë suaj në JOSM . . . . . 26
4.3 Editorë të tjerë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
4.3.1 Merkaator . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
4.3.2 Mapzen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
4.3.3 Vespucci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
4.3.4 Mapzen POI Collector . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
4.3.5 OSM2go . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
5 Vetitë e hartës 31
5.1 Rrugët dhe hekurudhat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
5.2 Urat dhe tunelet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
5.3 Udhëkryqet dhe rrethet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
5.4 Malet, liqenet dhe lumenjtë . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
Hyrje në OpenStreetMap
1.1 Çka është OpenStreetMap?

http://www.openstreetmap.org/
OpenStreetMap është projekt për të ndërtuar një databazë të lirë me
të dhëna gjeografike nga e gjithë bota. Edhe pse ky filloi vetëm me futjen
e rrugëve në hartë, tani përfshin objektet, detet, plazhet, malet, rrugët për
alpinizëm, rrugët për çiklizëm etj.
“OpenStreetMap është hartë globale që zhvillohet nga një komunitet
në mbarë botën. Është e krijuar nën rregullat e sistemeve të hapura, të cilat
për bazë kanë lirinë e përdorimit dhe modifikimit të burimit të informacionit”.
OpenStreetMap është i ndërtuar nga komunitetet e ndryshme, që mbled-
hin të dhëna duke vozitur me automobila, biçikleta apo duke ecur nëpër
rrugë dhe duke i regjistruar me anë të GPS (Global Positioning System). Shu-
mica e kontribuuesve të OSM-së janë vullnetarë që punojnë në këtë projekt.
Gjithashtu, organizatat dhe qeveritë kanë filluar të kontribuojnë në këtë pro-
jekt.
OpenStreetMap përdor sistem të ngjashëm si Wiki, ku komuniteti mund
të shtojë dhe të editojë ndryshimet e caktuara në mbarë botën.
Të dhënat në OpenStreetMap janë të lira për t’u përdorur nga çdokush.
Është e realizuar nën liçensën që ju lejon ta kopjoni, ta ndryshoni dhe të ridis-
tribuoni të dhënat.
1.2 Pse ta përdorim OpenStreetMap?

Ju mund ta përdorni OpenStreetMap për shumë çështje, duke përf-
shirë aktivitetet komerciale, pa pasur nevojë të paguani për licencë. Ju mund
ta editoni informacionin dhe ta publikoni atë. Obligimi juaj i vetëm është t’a
shpërndani atë me të tjerët atë që lejon të gjithë që të kenë qasje dhe njohuri
në OpenStreetMap. Licenca që shfrytëzohet nga OpenStreetMap është Cre-
ative Commons Attribution Share- Alike 2.0 , CC-BY-SA.
Detajet që mund të futen në OpenStreetMap nuk janë vetëm rrugë. pra
njerëzit kanë shtuar telefonat publikë, vendstacionet e autobusëve, parkimet,
tualetet publike dhe shumë gjëra të tjera.
Dhe arsyeja më e mirë është krahasimi i fotografive të qytetit të Prizrenit.
2 CHAPTER 1. HYRJE NË OPENSTREETMAP
Figure 1.1: Screenshot nga maps.google.com
Figure 1.2: Screenshot nga openstreetmap.org
1.3 Pse të kontribuoni në OpenStreetMap?

Ndër gjërat e para që dua të shtoj këtu është se në shtetin më të ri
në botë, në Kosovë, nuk është e ndërtuar në mënyrën më të mirë të mund-
1.4. HISTORIA E OPENSTREETMAP 3
shme ndonjë hartë online, në mënyrë vullnetare deri më tash Kosova
është në gjendje mjaft të mirë në OpenStreetMap, mirëpo që duhet ende
shumë të punohet.
Është ndjenjë e mirë të punohet në OpenStreetMap. Krijuesit e OSM-
së në gjithë botën tregojnë mbi atë se kanë gjetur shumë vende të mira
që janë në zonën ku jetojnë ata, që nuk e kanë ditur më parë.
1.4 Historia e OpenStreetMap

Projekti i OSM-së ka filluar në gusht të vitit 2004, kur programeri
britanik, Steve Coast, shfrytëzonte një program të quajtur GPSDriver
në shumë gjëra. Ai kërkoi edhe alternativa të tjera, por nuk mundi të gjente
ndonjë.
Pasi prezantoi idenë e tij në takimin për open source në Londër, pa se
kishte shumë ide të ngjashme, por që nuk kishte filluar të ndërtohej ndonjëra
nga idetë e mëparshme.
Në mars të vitit 2006, u krijua programi i parë “Desktop” për Open-
StreetMap, JOSM. Është shkruar në Java dhe lejon krijimin e hartave offline.
Pas pak kohe, është krijuar harta e parë me ngjyra dhe harta të renderume
që quhen si Osmarender.
Në maj të vitit 2006, ishte takimi i parë për krijimin e hartës në ishullin e
quajtur Wight. Ka qenë hera e parë kur shumë krijues të hartave janë takuar
drejtpërdrejt.
Fondacioni i OSM-së është krijuar në gusht të vitit 2006 dhe infrastruk-
tura është krijuar nga donacione të ndryshme. Steve Coast, ideatori i këtij
projekti, ka qenë donatori kryesor dhe i vetëm në infrastrukturë për serverët,
emrat e ueb-faqeve dhe shumë gjëra të tjera.
Në shtator të vitit 2007, Automotive Navigation Data (AND), kom-
pani që bën harta, jep donacion të gjitha të dhënat e saj për këtë pro-
jekt në Holandë. Kjo ka qenë hera e parë që një kompani komerciale ka
dhënë të dhënat për këtë projekt.
1.5 Arritjet e OpenStreetMap

Për 6 vjet, OpenStreetMap është zhvilluar nga një projekt i vogël i
disa entuziastëve nga Londra, në një projekt me resurse globale me qindra
shfrytëzues. Për disa shfrytëzues është vetëm hobi, por për disa është projekt
shumë serioz.
Gjithashtu, mund të them se personat që e zhvillojnë OpenStreetMap
4 CHAPTER 1. HYRJE NË OPENSTREETMAP
janë shumë humanitarë. Në disa raste, për çështjet që kërkonin ndihmë të sh-
pejtë, u ngritën ekipet humanitare që ndihmuan në krijimin e hartave si në:
• Përmbytjet e Shkodrës
• Tërmeti në Gaza, Haiti
• Si dhe në Kebira.

Fillimi me OpenStreetMap
2.1 Shpjegimi i ballinës së ueb-faqes

Për të vizituar ueb-faqen e OpenStreetMap, duhet vizituar
www.openstreetmap.org . Impresionet e para shumica e njerëzve i
marrin nga ballina e faqes, e cila është dizajnuar që të jetë e lehtë për t’u
përdorur. Në fotografinë e mëposhtme ju do të shikoni ballinën e faqes
së OpenStreetMap.
Pjesa më e madhe e faqes është nga harta, e cila njihet me emrin e shkurtër
si slippy map. Gjithashtu, në pjesën e sipërme të faqes keni linqet interaktive,
me të cilat ju mund të kryeni funksione të ndryshme, si editimin e hartës,
të shikoni apo të ngarkoni GPS të dhënat. Në të djathtë të asaj ju mund
të shihni linqet për llogarinë e shfrytëzuesit.
Në krahun e majtë në fund të faqes është Side bar, në të cilin mund
të shihni linqet për OpenStreetMap në Wiki, blogun e lajmeve, faqen rreth
produkteve të OpenStreetMap, si dhe çelësin e hartës. Blogun e lajmeve ju
gjithashtu mund ta vizitoni në linkun www.opengeodata.org.
6 CHAPTER 2. FILLIMI ME OPENSTREETMAP
2.2 Krijoni llogarinë tuaj

Për t’u regjistruar, shkoni në www.openstreetmap.org, dhe zgjidhni op-
sionin sign up, i cili gjendet lart në të djathtë të faqes. Kjo do t’ju
dërgojë në formën e regjistrimit, siç shihet në fotografinë në vazhdim:
Ju keni nevojë për llogari në openstreetmap, nëse planifikoni të kon-
tribuoni në të dhënat e hartave për projekt. Edhe nëse ju nuk doni të kon-
tribuoni në OpenStreetMap, është ide e mirë nëse regjistroheni në Open-
StreetMap, që të keni kontakte apo të kontaktoni me personat e tjerë të cilët
kontribuojnë në hartë.

2.2. KRIJONI LLOGARINË TUAJ 7
Nëse jeni të shqetësuar për privatësinë tuaj, ju mund të regjistroheni me
një pseudonim. Ju gjithashtu mund ta ndryshoni emrin tuaj pasi që jeni
regjistruar.
Pasi ju keni kompletuar formën e regjistrimit, do të pranoni një e-mail
që do t’ju pyesë për konfirmimin e regjistrimin tuaj. Llogaria juaj do të ak-
tivizohet pasi ju të klikoni në linkun në atë e-mail. Pasi ju keni aktivizuar
llogarinë tuaj, ju mund të ndryshoni settings tuaj.
Ju mund të shtoni një përshkrim për ju, nëse do t’ju pëlqente, gjithashtu
mund të shtoni fotografinë tuaj të profilit apo ndonjë fotografi tjetër. Ju
gjithashtu mund të shtoni lokacionin e shtëpisë suaj, duke klikuar në slippy
map–in e vogël në faqen tuaj të settings–it. Kjo lejon që krijuesi i har-
tave të cilat kontribuojnë në OpenStreetMap të jetë afër jush. Nëse
ju njihni ndonjë zhvillues të hartave personalisht, ju mund ta shtoni si
shokë atë në OpenStreetMap.
Pasi ju keni kompletuar settings-in e llogarisë suaj, ju mund të shikoni

faqen e përdoruesit, pra tuajën (siç shihet në fotografinë e mëposhtme), ju
mund të bëni këtë edhe herë të tjera, duke klikuar në emrin tuaj në fillim
të faqes në anën e djathtë. Kjo tregon informacionet për ju, të cilat ju i keni
shtuar, listën e editimeve që keni bërë në OpenStreetMap, GPS të dhënat
tuaja dhe settings-in tuaj. Kjo mund t’ju ndihmojë edhe si lloj reference mbi
atë që ju e keni bërë.
2.3 Si ta përdorim slippy map?
Slippy Map është emër që përdoret për të treguar që përdoruesit
rrëshqasin në mënyrë interaktive në ueb-faqen e OpenStreetMap. Slippy
Map përdor një librari të Java Script-it, e quajtur Open Layer, që paraqet
një grup të shtresave që janë të mbledhura për të formuar një imazh të cak-
tuar. Nivele të caktuara tregojnë informacione më të hollësishme, me varësi
të rregullave të përdorura.
Ju mund të shkoni në thellësi të hartës që të mund t’i shihni më shumë de-
taje, duke përdorur veglën që gjendet në krahun e majtë të faqes (+,-
). Gjithashtu, mund të lëvizni nëpër hartë duke klikuar me tastin e
djathtë të mausit dhe duke e lëvizur atë. Ju gjithashtu mund të futeni
në thellësi të faqes duke përdorur butonin në mes të mausit (Scroll button).
Në anën e djathtë, ju do të shihni shenjën + me sfond të kaltër, kjo ju
mundëson që të shihni hartën në mënyra të ndryshme. Klikoni në + dhe do
t’ ju paraqitet fotografia në vazhdim.
Dy shtresat e para janë dizajnuar që të tregojnë informacionet e

përgjithshme të hartës, mirëpo që sa më shumë të futeni në thellësi të hartës
detajet e të dhënave do të rriten. Shtresa tjetër e quajtur Cycle Map,
që mund ta gjeni edhe në www.opencyclemap.org, tregon hartën topografike.
Ndërsa nëse selektojmë shtresën No Name, atëherë do të shohim se cilat
objekte në hartë nuk kanë emër apo informacionin se çfarë paraqet ai objekt.
2.4. KOMUNIKIMI ME ZHVILLUES TË TJERË TË HARTAVE 9
2.4 Komunikimi me zhvillues të tjerë të har-

tave
Siç dimë që OpenStreetMap projekti realizohet nga një komunitet
në mbarë botën, do t’ju duhet të komunikoni dhe t’i informoni krijuesit e
tjerë mbi atë që keni nevojë të informoheni mbi problemet që mund të keni
gjatë punës. Ju keni shumë mënyra për të arritur komunikimin që ju nevo-
jitet.
2.4.1 Listat e mail-eve

Metodat që përdoret shumë për të komunikuar është listat e mail–
eve, është një numër i madh i listave të mail–eve që kanë një diver-
sitet për OpenStreetMap komunitetin. Listat e mail–eve mund t’i gjeni
në http://lists.openstreetmap.org/. Ju duhet të regjistroheni në ndonjërën
listë të mail-eve për të postuar mesazhin tuaj. Janë pesë lista të mail–eve
që u interesojnë më së shumti zhvilluesve të hartave:
• Announce: (http://lists.openstreetmap.org/listinfo/announce). Kjo

listë e mail–eve ju ndihmon nëse nuk dëshironi të regjistroheni
në mailing-listat e tjera, mbi njoftimet që ndodhin në projektin e Open-
StreetMap.
• Talk: (http://lists.openstreetmap.org/listinfo/talk). Lista e mail–eve

për diskutime ju lejon të diskutoni me zhvillues të tjerë të hartave për
çështje gjenerale të OpenStreetMap.
• Newbies: (http://lists.openstreetmap.org/listinfo/newbies ). Kjo

listë e mail–eve shërben më shumë për personat që kyçen për
herë të parë në këtë projekt.
• Dev: (http://lists.openstreetmap.org/listinfo/dev). Kjo listë e

mail–eve u dedikohet më shumë zhvilluesve të programeve për editimin
e OpenStreetMap, ju mund të përdorni këtë listë të mail–eve për “bug”,
gabimet që ju keni hasur në ueb-faqe apo mbi editorin me të cilin ju
punoni mbi hartë.
• Legal Talk: (http://lists.openstreetmap.org/listinfo/legal-talk). Këtu

ju mund të diskutoni mbi çështjen e licencave. Pra, nëse keni in-
formata që ju doni t’i importoni në OpenStreetMap dhe nuk dini
se a keni të drejtë t’i përdorni ato, atëherë ju mund të kërkoni
ndihmë në këtë listë të mail–eve.
Gjithashtu, shumë vende të botës i kanë listat e mail–eve të tyre, ku mund
të diskutojnë mbi problemet apo zhvillimet e fundit në OpenStreetMap. Fat-
mirësisht, edhe Kosova ka listën e mail–eve të vet në OpenStreetMap, e cila
është:
talk-kosovo@openstreetmap.org
2.4.2 Bisedoni në IRC – in e OpenStreetMap

Vendi më i mirë për të marrë ndihmë të drejtpërdrejtë nga zhvil-
lues të hartave është Internet Relay Chat (IRC). Ju mund të futeni
në irc://irc.oftc.net/osm.
Nëse nuk keni një IRC program të instaluar, ju mund të përdorni
http://irc.openstreetmap.org/ duke shfrytëzuar uebin.
Vizitoni kontakt-faqen në wiki (http://wiki.openstreetmap.org/wiki/contact)
për listën e kanaleve/dhomave. Mund të përdorni #flossk kanalin/dhomën
për informacione në gjuhën shqipe.
2.4.3 Forumet
Ueb-forumi për OpenStreetMap është http://forum.openstreetmap.org/,
ku ju mund të diskutoni me zhvillues të tjerë të hartave. Forumi
nuk është ndoshta mënyra më e mirë për të komunikuar, siç janë IRC
kanalet/dhomat, apo listat e mail–eve, sepse ju duhet një kohë më e gjatë për
të marrë përgjigje.
2.5 OpenStreetMap në rrjetet sociale

Mos u befasoni se shumica e zhvilluesve të hartave dhe shfrytëzuesve
të OpenStreetMap-it përdorin faqet e ndryshme të rrjeteve sociale dhe
kanë krijuar prezencën e OpenStreetMap në rrjetet sociale. Rrjetet sociale
gjithashtu janë mjaft të përdorshme kur organizohen takime të ndryshme
për OpenStreetMap.
• Facebook grup: http://bit.ly/osmfbgroup
• Facebook fan page: http://bit.ly/osmfanpage
• Linked in grup: http://linkd.in/hG3mri
• Facebook grupi i Kosovës: http://on.fb.me/eCZ7Ks
GPS – Global Positioning System
3.1 Çka është GPS?

Departamenti i Mbrojtjes i Shteteve të Bashkuara të Amerikës filloi
kërkimet për sistemin satelitor të pozicionimit në vitin 1970. Kjo punë rezul-
toi me “GPS Global Position System”, i cili u fut në përdorim në vitin 1995.
Njëzetekatër satelitë janë lëshuar rreth orbitës me sukses. Në fillim u zhvillua
për përdorim ushtarak, që tani përdoret edhe për shfrytëzues të thjeshtë, për
çështje të ndryshme.
Sisteme të ngjashme si kjo janë duke u zhvilluar në Evropë dhe quhen
“Galileo“ nga Federata Ruse “GLONASS”, si dhe nga Republika qytetare
Kineze “Compass”. Ndërsa sistemi i vetëm i plotë që është zhvilluar nga
Departamenti i Mbrojtjes i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, njihet si
NAVSTAR, kështu që ne do të përshkruajmë se si NAVSTAR punon aktu-
alisht.
NAVSTAR përbëhet nga tri elemente: Segmenti i hapësirës, segmenti i
kontrollit, si dhe segmenti i përdoruesit.
• Segmenti i hapësirës është plejadë e satelitëve të tokës që rrotul-

lohen rreth tokës. Në projektin NAVSTAR janë 24 satelitë, prej
tyre janë 21 aktivë dhe 3 janë në gatishmëri. Çdo satelit ka
një orë shumë të saktë atomike në bord, dhe të gjitha orët e
të gjithë satelitëve janë të sinkronizuar rreth vetes. Çdo satelit trans-
meton një sinjal që përmban kohën dhe pozicionin e vet në qiell.
• Segmenti i kontrollit paraqet një numër të stacioneve tokësore, duke

përfshirë edhe master-stacionin që gjendet në Kolorado “Colorado
Spring”. Këto stacione monitorojnë sinjalet nga satelitët dhe trans-
metojnë ndonjë korrigjim të nevojshëm për satelitin. Korrigjimet
janë të nevojshme për shkak se satelitët e tyre mund të largohen nga
destinacionet e tyre.
• Segmenti i përdoruesit është marrësi juaj GPS. Kjo merr sinjale

të shumta nga satelitët dhe përdor të dhënat që ato përmbajnë për
të llogaritur pozicionin tuaj. Marrësi, pra pajisja GPS, ka gjithashtu
orën e vet, që të mund të kryhen llogaritjet për të treguar pozicionin
tuaj.
12 CHAPTER 3. GPS – GLOBAL POSITIONING SYSTEM
3.2 Çka është GPS trace?
GPS trace është thjesht një regjistrim i pozicionit tuaj me anë të ko-
munikimit të ndërsjellë me GPS satelitët dhe GPS marrësin tuaj. Tregon
rrugëtimin tuaj gjatë kohës që ju keni lëvizur.
Nëse ju regjistroni me GPS marrësin gjatë kohës që ecni në rrugën për
këmbësorë, si rezultat ju do të fitoni të dhëna të pozicionit të asaj rruge
dhe do të gjeni vendndodhjen e rrugës në botë. Gjatë punës së GPS,
ai do të regjistrojë pika të caktuara, të cilat pastaj do të paraqiten
në mënyrë të grafikonit dhe ju mund ta përdorni atë për të krijuar hartë,
që ndoshta mund ta përdorni edhe si pjesë e navigacionit. Nëse një pjesë e
madhe e personave regjistrojnë me GPS marrës, atëherë ju mund të keni
një hartë të plotë të asaj zone. Ky është principi për të mbledhur të dhënat
gjeografike. Ju mund të shihni në fotografinë në vazhdim kombinimin e
shumë regjistrimeve të GPS–it të qytetit të Prizrenit.
Figure 3.1: Screenshot i trace nga JOSM editori

3.3. CILAT PAJISJE MË DUHEN MUA PËR TA BËRË NJË HARTË?13
3.3 Cilat pajisje më duhen mua për ta

bërë një hartë?
Për të mbledhur GPS të dhënat, ju duhet një GPS marrës. Gjithashtu,
duhet që të dhënat të barten në kompjuterin tuaj. Këtë mund ta
bëni me USB-kabllo apo me kabllo serike, gjithashtu mund të bëni me
një kartë të memories apo edhe me bluetooth.
• Një fletore dhe një laps për të marrë shënime ekstra, si emrin e rrugëve
apo ndonjë gjë tjetër.
• Një regjistrues është mjaft i shtrenjtë, por e lehtë për t’u përdorur
gjatë kohës që ecni. Regjistroni pika të caktuara me GPS tuaj,
dhe pastaj shpjegoni atë pikë duke regjistruar zërin tuaj. Nëse keni
të regjistruar diçka, atëherë ju mund ta përdorni atë për të krijuar
hartën, JOSM editori përkrah krijimin e hartave me zë.
• Një kamerë digjitale do të jetë e mirë se ardhur pasi që shumica e
kamerave tani kanë një GPS marrës të integruar, mund të përdoret për
të mbledhur një informacion mjaft të detajuar pasi mund të fotografoni
shenjat e komunikacionit dhe t’i shtoni këto detaje.
Telefonat mobilë, të quajtur (Smart phone), mund të kombi-

nojnë një numër të madh të këtyre funksioneve, disa kanë dhe
GPS marrësin e integruar. Për më shumë informacion vizitoni
faqen e smart phone – ve në Wiki të OpenStreetMap –
http://wiki.openstreetmap.org/wiki/Smartphones .
3.4 Konfiguroni GPS-marrësit tuaj

Gjëja e parë që duhet të bëhet është që të jeni i sigurt
që GPS marrësi është duke përdorur sistemin e koordinatave WGS84.
Shumë marrës kanë të përfshirë edhe sistemin lokal të koordinatave, për t’i
bërë më lehtë të përdorshëm për t’u përdorur për hartat e printuara. Open-
StreetMap përdor vetëm WGS84 sistemin pra nëse ju regjistroni në sistemin
e gabuar, lokacionin ju do ta merrni me qindra metra larg cakut.
Juve ju duhet që me GPS marrësin tuaj, të merrni informacione sa
më shumë që është e mundshme, që do të bëjë të dhënat tuaja më të mira.
Disa marrës mund të marrin një pikë për sekondë. Nëse GPS marrësi
juaj nuk e bën këtë, nuk është problem, por sigurohuni që të marrë sa
më shumë që është e mundshme.
Ju duhet të dini si të filloni dhe të ndaloni regjistrimin. Disa marrës mund
të regjistrojnë konstant, mirëpo disa duhet që të fillojnë dhe të ndalojnë pro-
cesin. Smart phones – programi për regjistrim kërkon të fillojë dhe
të ndalojë regjistrimin.
3.5 Merrni të dhënat tuaja në formën e

duhur
OpenStreetMap pranon regjistrimet vetëm në GPX for-
matin. Ju mund të gjeni më shumë informacion për këtë format
në http://www.topografix.com/gpx.asp. Nëse marrësi juaj nuk krijon
rezultatin në GPX, ju duhet që të konvertoni në GPX. Aplikacioni që ju
mundëson që shumicën e formateve të konvertoni në GPX, quhet GPSBabel.
GPSBabel është softuer i lirë, që mund ta shkarkoni
në http://www.gpsbabel.org/ për Windows, MacOSX dhe Linux. Edhe pse
GPSBabel është më shumë i bazuar me anë të kodeve, ekziston edhe GUI
për disa nga sistemet operative. Në fotografitë në vazhdim mund të shihni
se si duket GPSBabel.
Figure 3.2: Screenshot nga GPSBabel editori

3.6. SHTONI REGJISTRIMET GPX NË OPENSTREETMAP 15
3.6 Shtoni regjistrimet GPX në Open-

StreetMap
Pasi ju keni regjistrimet tuaja në formatin GPX, ju mund t’i ngarkoni ato
në OpenStreetMap. Nuk është e obliguar t’i ngarkoni në OpenStreetMap,
GPS të dhënat. Nëse ju doni të shfrytëzoni Potlatch editorin, atëherë duhet
t’i ngarkoni GPS të dhënat, mirëpo nëse ju dëshironi t’i shfrytëzoni JOSM
apo Merkaator editorët atëherë ju mund t’i përdorni GPS të dhënat pa pasur
nevojë t’i ngarkoni ato.
Disa editorë mundësojnë që në mënyrë direkte të ngarkohen, por mënyra
më e thjeshtë për t’i shtuar GPS të dhënat është duke përdorur ueb-faqen,
si në fotografinë në vazhdim.
Ju tani shikoni formën për ngarkim, për të gjetur fajllin tuaj klikoni
në browser butonin, ju gjithashtu duhet të jepni një përshkrim të shkurtër
për secilin regjistrim që ngarkoni. Ju keni katër opsione të privatësisë:
• Private: Fsheh çdo detaj të regjistrimit tuaj nga përdoruesit e tjerë,
nuk publikohet në listën e të dhënave GPS që është publike.
• Public: Lejon pamjen e GPS të dhënave në listën publike të të dhënave
GPS.
• Trackable: Lejon pamjen e regjistrimeve, por nuk lejon të shihen se

kush i ngarkoi ato.
• Identifiable: Të dhënat GPS jo vetëm mund të shihen, por edhe mund
të shkarkohen nga çdokush.
Pasi të keni kompletuar formën për ngarkim, ju mund të klikoni në butonin
Upload për t’u ngarkuar regjistrimet tuaja.
Programet e editimit për
OpenStreetMap
Pasi keni mbledhur GPS të dhënat, keni bërë fotografi, keni
marrë shënime dhe keni mbledhur informacione të ndryshme, është koha
që të ktheni ato të dhëna në OpenStreetMap dhe të vendosen në databazën
e OpenStreetMap. Rruga për të bërë këtë është duke përdorur njeriun nga
programet e mëposhtme:
• Potlatch – editor i bazuar në ueb
• JOSM – Java editori i bazuar në desktop
• Merkaator – desktop aplikacioni për editim
Disa detaje të vogla që i bërë editorët të ndryshëm mes vete:
Potlatch JOSM Merkaator

Kërkesat Ueb-shfletues Sistemin Windows, Linux
me flash të in- operativ dhe Mac OSX
staluar të çfarëdoshëm me Qt
me Java 1.5
minimum të in-
staluar
Punon offline Jo Po Po
Duhet të instalo- Jo Jo Po
het
Ndihmon në kri- Pjesërisht Po Po
jimin e hartave
me anë të fo-
tografive
Ndihmon kri- Jo Po Po
jimin e hartave
nëpërmjet inciz-
imeve të zërit
18 CHAPTER 4. PROGRAMET E EDITIMIT PËR OPENSTREETMAP
4.1 Potlatch
Potlatch është editor i OpenStreetMap i bazuar në flash, që punon vetëm
online. Avantazhi më i madh i tij është se nuk ka nevojë të instalohet,
gjithashtu mund të ta përdorni në çdo kompjuter që ka qasje në internet dhe
ka një shfletues “Browser” dhe flash-in e instaluar.
4.1.1 Filloni me Potlatch

Ju duhet të keni shkruar emrin edhe fjalëkalimin që të mund të përdorni.
Mënyra më e thjeshtë për të filluar me editimin në Potlatch, duhet vetëm
të klikoni në edit butonin që gjendet tek butonat interaktivë, e cila fillon
menjëherë me ngarkimin e të dhënave që gjenden aktualisht. Kjo funksionon
duke filluar vetëm nga zoom niveli i 13 ose më i thellë.
Kur ju hapni Potlatch editorin, ju mund të zgjidhni njërin nga dy op-
sionet:
• Edit with save: Bëni ndryshimin, pastaj klikoni në “save” butonin për
t’u ruajtur të dhënat në serverët e OpenStreetMap
• Edit live: Ndryshimet tuaja do të ngarkohen kur ju i bëni ato
Figure 4.1: Screenshot nga openstreetmap.org – Potlatch
4.1.2 Vizatoni një vizë-segment

OpenStreetMap është e ndërtuar nga vizat-segmentet, ajo mund
të paraqet rrugë, lumë, hekurudhë etj.. Secila vizë-segment është e krijuar
nga pikat.
Si të vizatoni një vizë-segment
4.1. POTLATCH 19
• Klikoni në hartë për të filluar një vijë, që fillon me pikë.
• Pastaj klikoni në pozita të tjera duke krijuar pika, dhe në këtë rast
lidhja mes dy pikave ose më shumë paraqet një rrugë. Nëse keni
shtuar ndonjë pikë gabimisht, atëherë klikoni Delete ose Backspace
nga tastiera.
• Për të përfunduar, klikoni Enter, ose klikoni dy herë, ose në pikën
fillestare për të krijuar një qark.
Ju gjithashtu mund të krijoni rrugë apo lumenj apo ndonjë gjë tjetër duke
përdorur:
• Fotografitë ajrore të Yahoo në prapavijë duke klikuar on për të lëshuar
dhe off për të ndalur
• Gjithashtu ju mund t’i përdorni GPS regjistrimet për

atë zonë në të cilën jeni duke edituar ju.
• Ju gjithashtu mund t’i përdorni të dyja, fotografitë ajrore dhe GPS
regjistrimet në të njëjtën kohë
Nëse ju bëni ndonjë gabim dëshironi të largoni vetëm

një pikë atëherë klikoni Delete ose Backspace, por në qoftë se ju keni
gabuar komplet rrugën apo ndonjë gjë tjetër atëherë klikoni në ESC për
të fshirë të gjithë atë që e keni bërë.
4.1.3 Editoni vijat-segmentet ekzistuese

Së pari klikoni vijën-segmentin për ta selektuar atë. Për ta lëvizur
ndonjërën nga pikat në atë vijë klikoni në atë pikë dhe lëvizeni në pikën
që ju dëshironi ta zhvendosni atë. Për ta shtuar një pikë në vijë-segment ju
klikoni në vijën-segmentin ku dëshironi ta shtoni për të selektuar atë, pastaj
klikoni butonin Shift nga tastiera juaj dhe klikoni në pjesën ku doni ta shtoni.
Për të shtuar një pik ë të vetme në hapësirë, atë mund ta bëni shumë thjesht
duke klikuar në hapësirë. Për ta fshirë një pikë, atëherë vetëm klikoni butonin
Delete apo Backspace në tastierë. Ndërsa për ta vazhduar vijën-segmentin
më tutje, ju duhet të klikoni pikën e fundit në të cilën do të fillojë edhe
krijimi i pjesës në vazhdim, për të përfunduar vazhdimin ju mund të klikoni
dy herë ose Enter nga tastiera. Ndërsa për të fshirë një vijë-segment klikoni
në të për ta selektuar atë, pastaj klikoni në Shift dhe Delete për ta fshirë.
Për të lëvizur komplet vijën-segmentin, së pari sigurohuni se ju keni selektuar
vijën dhe pastaj klikoni në mes të dy pikave në të cilat është krijuar vija-
segmenti pastaj lëvizni në pjesën e caktuar, për të përfunduar atë klikoni
në ndonjë pjesë të hartës.
4.1.4 Ndani ose bashkoni vijat-segmentet

Për të ndarë një vijë-segment, së pari ju duhet të klikoni vijën të cilën
dëshironi ta ndani dhe pastaj klikoni në pikën në të cilën dëshironi të ndani
atë, dhe pastaj klikoni ’X’ nga tastiera.
Ndërsa për të bashkuar dy vija në një, nëse ato të dyja ekzistojnë,
atëherë selektojeni njërën dhe klikoni butonin Ctrl “Control” nga tastiera
juaj, dhe pastaj selektoni vijën tjetër.
4.1.5 Pikat e interesit

Pra, siç mund të krijojmë rrugë (vija-segmente), ju gjithashtu mund
të shtoni apo editoni pikat të cilat reprezentojnë dyqanet, qendrën e
ndonjë sheshi, pikat e telefonave ose ndonjë pikë të interesit.
Për të krijuar një pikë, ju duhet vetëm të klikoni dy herë në lokacionin e
caktuar. Ndërsa për të zhvendosur, së pari selektojeni dhe lëvizeni në pozi-
4.1. POTLATCH 21
cionin e dëshiruar, klikoni delete ose backspace për ta fshirë pasi që keni
selektuar.
Gjithashtu, siç shihet edhe në fotografinë më lart, ju gjithashtu mund
të përdorni këto pika të cilat nga fotografia na reprezenton atë që ekziston
brenda saj. Pra, çka ju duhet është vetëm të klikoni mbi ikonë dhe ta vendosni
atë në pozicionin e duhur.
4.1.6 Editoni etiketimet në Potlatch

Ju mund të shtoni informata se çfarë reprezenton vija-segmenti që ju
keni shtuar më herët. Mund të jetë rrugë, lumë apo diçka tjetër. Këto
informacione janë të njohura si “tags”, etiketime apo atribute ose specifika.
Secili tag është krijuar nga ’vetia’ dhe ’vlera’. Për një rrugë, ju duhet
të shtoni një etiketë që për veti do të ketë vlerën ’highway’ – që reprezen-
ton rrugë dhe për vlerë ’trunk’ për të treguar se çfarë lloj i rrugës është.
Ju gjithashtu mund të keni më shumë se një etiketim. Për të gjetur
më shumë informacione se çka ju mund të etiketoni mund të vizitoni faqen
http:/wiki.openstreetmap.org/wiki/Map Features .
Për të ndryshuar një etiketim, ju duhet të klikoni tek vetia dhe pastaj ju
mund të zgjidhni se çfarë reprezenton. Për të fshirë, ju duhet vetëm të fshini
tekstet tek vetia dhe vlera. Ndërsa për të shtuar një etiketim të ri klikoni
në shenjën + në fund në të djathtë si në fotografi.

4.2 JOSM – Java OpenStreetMap

Java OpenStreetMap, zakonisht i referuar sipas inicialeve të tij,
është një aplikacion për desktop, i shkruar në Java, i cili mundëson
editimin e OpenStreetMap. Atë mund ta përdorni në Windows, MacOS
dhe Linux. Projekti ka ueb-faqen e vet në http://josm.openstreetmap.de/
ku ju mund ta shkarkoni versionin e fundit të programit. Nëse ju nuk e
keni të instaluar Java-n ju duhet ta shkarkoni dhe ta instaloni, duke vizituar
http://java.sun.com/ .
JOSM ka shumë karakteristika të zhvilluara si krijimi i hartave me in-
cizimet e zërit audio dhe fotografive ajrore, që ju ndihmon që të dhënat
tuaja të kthehen në të dhëna gjeografike, pra në hartë. JOSM gjithashtu
ndihmon shumë funksione ekstra, siç mund të merrni regjistrimet nga GPS
në kohë reale dhe funksione të tjera.
Në ueb-faqen e JOSM ju mund të merrni dy versione të JOSM:
• Tested Version (http://josm.openstreetmap.de/josm-tested.jar)
• Latest Version (http://josm.openstreetmap.de/josm-latest.jar)
Versioni tested ka stabilitet më shumë, dhe është ky versioni që ju

duhet ta përdorni nëse nuk keni një nevojë të veçantë. Versioni latest
është më shumë up–to–date që ndoshta do të ketë ndonjë “bug”(funksion
gabim), dhe që ndoshta mund të mos kryejë funksionet e duhura në mënyrën
e duhur.
JOSM nuk ka nevojë të instalohet në kompjuter kjo ju ndihmon juve
që të përdorni edhe në kompjuterët publikë, por që duhet të keni kujdes për
emrin përdorues dhe fjalëkalimin.
4.2.1 Kuptojeni faqen e parë të JOSM

Pasi të hapni JOSM me sukses, ju do të shihni në dritaren kryesore në fil-
lim, “mesazhet e ditës”, të shkarkuara nga ueb-faqja e JOSM.
Klikoni në ikonën që tregon për të hapur file (një folder i kaltër me një fajll
në mes), ose klikoni Ctrl + O, për t’i marrë regjistrimet tuaja nëse nuk i
keni ngarkuar në OpenStreetMap. Dritarja kryesore e JOSM do të duket si
në fotografinë në vazhdim.
Në qendër të dritares ju do të shihni disa vija ngjyrë hiri që reprezen-
tojnë regjistrimet tuaja me GPS, që janë të vendosura në pjesën ku ju do
të editoni. Si çdo program tjetër, edhe JOSM ka shiritat e tij, në anën
e majtë të dritares ju mund të shihni disa ikona të hijezuara, sepse ato
mundësojnë të punoni me hartën dhe në këtë fotografi ne nuk kemi ende
4.2. JOSM – JAVA OPENSTREETMAP 23
Figure 4.6: Screenshot nga JOSM editori
hartën e shkarkuar nga OpenStreetMap. Gjithashtu, ju këto mund t’i gjeni

edhe në shiritin e menysë. Ndërsa tek ikona për të hapur fajllin ju keni
edhe disa ikona të tjera, prej tyre dy janë shumë të rëndësishme, ajo për
të shkarkuar të dhënat dhe ajo për të ngarkuar të dhënat në OpenStreetMap.
Si në fotografinë në vazhdim
Në anën e djathtë të faqes ju mund të shihni panelin e informacionit që tre-
gon mbi të dhënat e OpenStreetMap dhe informacionet nga më të ndryshmet.
Në fund të faqes ju mund të shihni shiritin e statusit, ku ju mund të shihni
koordinatat dhe informacione të tjera. Dua që me fotografitë në vazhdim t’ju
tregoj më shumë rreth mënyrës së editimit të të dhënave dhe ikonave të cilat
mund t’i gjeni në dritaren e JOSM.

4.2.2 Shtoni pikat dhe vijat-segmente

4.2.3 Përdorni etiketimet (vetitë) në JOSM
Pasi të shkarkoni të dhënat nga OpenStreetMap, ju mund t’i editoni ato.
Për të filluar krijimin e një pike apo vije-segment ju duhet të klikoni tek ikona
që tregon për të krijuar atë, dhe pastaj klikoni në vendin ku ju dëshironi
4.2. JOSM – JAVA OPENSTREETMAP 25
të krijoni pikën. Gjithashtu, ju mund të krijoni në të njëjtën formë vijën-
segmentin nëse ju vazhdoni me pikën tjetër. Në qoftë se doni të përfundoni,
klikoni dy herë mbi pikën përfundimtare apo klikoni tastin ESC nga tastiera
juaj. Për të fshirë një pikë apo një vijë-segment, ju duhet së pari të selektoni
pikën apo vijën-segmentin dhe pastaj të klikoni Delete tastin nga tastiera
juaj.
4.2.4 Shtoni informacionet e llogarisë suaj në JOSM

Për të shtuar etiketimet për një pikë apo vijë-segment që keni shtuar, ju
keni dy mënyra në JOSM për ta bërë këtë, duke klikuar në ADD butonin
që gjendet në panelin e informacionit si në fotografinë në vazhdim
Siç shihet edhe në fotografi, pasi keni klikuar në ADD butonin,
është shtuar edhe një dritare e re, në të cilën ne duhet të shtojmë atë etiketim
që dëshirojmë.
Ndërsa mënyra e dytë për të shtuar është duke klikuar në shiritin e
menysë Prestes, në të cilën mund të gjeni shumë gjëra që mund t’i etike-
toni (apo t’i jepni veti) objekt që keni shtuar ju.
Para se ju të ngarkoni të dhënat në OpenStreetMap, ju duhet të shtoni
detajet e llogarisë suaj. Ka dy mënyra për t’u vërtetuar në OpenStreetMap
serverin:
• Use Basic Authentication. Kjo mënyrë shfrytëzon emrin dhe

fjalëkalimin e njëjtë që e përdorim për t’u futur në OpenStreetMap
dhe është e thjeshtë për t’u ngritur, por transmetimi i detajeve tuaja
nëpër internet do të jetë si tekst i thjeshtë, që mund të jetë rrezik i
sigurisë për ju ndonjëherë.
• O Auth. Është më i sigurt, por ka nevojë që t’ju verifikojë në Open-
StreetMap para se të filloni editimin.
Për të hapur dritaren ku ju mund të shtoni këto duhet të klikoni Edit,
pastaj Preferences ose duke klikuar F12 nga tastiera juaj.
4.3 Editorë të tjerë

4.3.1 Merkaator
Merkaator është një tjetër editor desktop i OpenStreetMap, i shkuar
në gjuhën C++ dhe i gatshëm për Windows disa versione të Linux dhe
pranë realizimit për MacOS X. Këtë editor ju duhet ta instaloni para se ta
përdorni.
Merkaator është shumë i mbyllur në aspektin e shtesave të tjera ekstra,
siç përkrah JOSM për krijimin e hartave me zë - audio, dhe përdoret për GIS
(Geographical Information System) sistemet më shumë sesa editorët e tjerë.
Gjatë editimit të dhënave, ju mund ta përdorni Merkaator për t’ i renditur
hartat në shumë mënyra.
Ju mund ta shkarkoni versionin e fundit të Merkaatorit nga
http://www.merkaator.be/, ku mund të gjeni instruksionet se si ta instaloni
atë të platformën tuaj. Dokumentacionin tjetër për Merkaator ju mund
ta gjeni në wiki – http://wiki.openstreetmap.org/wiki/Merkaator . Pasi
të ndiqni instruksionet për të shkarkuar dhe pasi të instaloni Merkaator
për platformën tuaj, ju mund të filloni me hapjen e editorit. Në Start-
menynë në Windows, ose Applications menynë në Ubuntu, ndërsa në disa
distribucione të tjera të Linux ju duhet ta hapni me anë të Command Line.
4.3.2 Mapzen
Mapzen është editor i thjeshtë i bazuar në Flash, nga CloudMade nën
licencën e Open Source (me kod burimor të hapur). Për ta përdorur këtë ed-
itor, ju duhet një llogari në CloudMade që ndërlidhet me OpenStreetMap
llogarinë tuaj. Ueb-faqja të udhëzon përmes procesit të regjistrimit se si
të ndërlidhet. Kjo CloudMade llogari mund të përdoret për të krijuar njëlloj
rrjeti social për zhvilluesit e hartave që mund të ndërlidhet me Facebook dhe
Twitter. Njëlloj si tek Potlatch, edhe në Mapzen ju duhet së pari të selektoni
zonën që doni të editoni dhe pastaj flash-aplikacioni fillon.
Për ta përdorur Mapzen është shumë e thjeshtë.Ju mund ta përdorni
mausin për të lëvizur nëpër hartë, ose për të selektuar dhe për të zhvendosur
objektet. Mapzen ka një listë të madhe të ilustrimeve, e cila ju ndihmon
që të keni më të lehtë të krijoni objektet dhe t’i tregoni specifikat e objektit.
4.3. EDITORË TË TJERË 27
Figure 4.11: Nga http://wiki.openstreetmap.org/wiki/File:Mapzen.png
4.3.3 Vespucci
Vespucci është editor i OpenStreetMap për telefonat Android. Para se
të filloni krijimin e hartës suaj apo editimin e saj, ju duhet së pari të shkarkoni
zonën që ju dëshironi të editoni.
Për të shtuar një pikë të interesit, ajo me Vespucci mund të jetë mjaft e
saktë pasi të aktivizoni GPS e integruar në telefonin Android.
Figure 4.12: Nga http://wiki.openstreetmap.org/wiki/File:Vespucci screenshot.png
Gjithashtu, është edhe pjesa e avancuar e editimit, e cila mundëson

të shtoni. Nëse editoni rrugë, shtoni etiketime të ndryshme për një objekt,
atëherë klikoni mbi butonin Menu dhe zgjidhni opsionin Edit Tags pastaj
klikoni në pikën ose objektin për të cilin ju dëshironi të bëni ndryshimet.
4.3.4 Mapzen POI Collector

Mapzen POI Collector është aplikacion për iPhone dhe Android, i krijuar
për të shtuar dhe për të edituar pikat e interesit. Tregon vendin e saktë me
anë të pajisjes GPS dhe tregon hartën përreth tij.
Ju mundeni të krijoni pika të reja të interesit dhe të fshini apo t’i lëvizni
në vendndodhjen e pikave të interesit që gjenden në hartë, por editimin i
rrugëve nuk është i mundur.
Figure 4.13: Nga http://wiki.openstreetmap.org/wiki/File:Mapzen POI Collector.png
Mapzen POI Collector mund të shkarkohet nga Apple’s AppStore apo nga
Android Market Place, pa pasur nevojë për ndonjë pagesë. Për ta përdorur
Mapzen POI Collector, ju duhet të keni llogari në OpenStreetMap.
4.3.5 OSM2go
OSM2go është një editor tjetër për OpenStreetMap, gjithashtu ky editor
është zhvilluar për Nokia Maemo, por që mund të përdoret në kompjuterët
që kanë të instaluar një nga sistemet operative të Linux.
4.3. EDITORË TË TJERË 29
Funksionaliteti i tij është i kufizuar në krahasim me Potlatch ose

JOSM sepse ajo është e optimizuar për një ekran të vogël, kjo e bën
atë shumë të përshtatshëm për përdorim mobil.
Figure 4.14: Nga http://wiki.openstreetmap.org/wiki/File:Maemo5-0.7.23-

mainscreen.png
Specifikë e OSM2go editorit është se duhet të krijoni një projekt,

gjithashtu edhe përshkrimin dhe pastaj janë hapat e njëjtë si në çdo edi-
tor të OpenStreetMap.
Vetitë e hartës
Objektet e vizatuara në OpenStreetMap nuk mund të kenë kup-

tim pa i shtuar edhe ndonjë veti. Etiketimet të cilat i përmendëm
më parë ndryshe quhen edhe vetitë e hartës. Në OpenStreetMap, vetitë e
hartave janë të prezantuara nga pika apo vija-segmente të kombinuara me
një apo më shumë etiketime. Për të krijuar një objekt (për shembull një rrugë,
liqen apo çfarëdo që të jetë) në hartë, ju duhet të dini se ku të vizatoni pikën
apo vijën dhe cilin lloj të etiketimit ta përdorni për të përshkruar se çka
paraqet ai objekt.
5.1 Rrugët dhe hekurudhat

Natyrisht, grupi më i rëndësishëm i objekteve është ai i rrugëve. Ato
janë të etiketuara duke përdorur si veti ’highway’ duke i bashkangjitur edhe
më pas vlerën se çfarë paraqet ajo rrugë.
Në vazhdim do të shihni një listë të vogël se çfarë vlere mund
të marrë ’highway’
Vlera Të përdorura për
Trunk Janë rrugë të rëndësishme, dy-shiritëshe, por që nuk
janë autostrada
Primary Reprezentojnë rrugë të cilat zakonisht në qytetet tona
janë të lidhura në mes vete me këtë lloj të rrugës
Secondary Janë rrugë të cilat mund të paraqesin rrugën në qytete
që kanë rëndësi më të madhe
Residential Rrugë ku banohet, pra rrugë lokale në qytete apo fshatra
Hekurudhat janë të etiketuara duke përdorur ’railway’ vetinë, ndërsa
mund të marrë vlera të ndryshme si ’subway’ – që reprezenton hekurudhat
nëntokësore, ose railway = station për të treguar stacionet ku mund të mer-
rni trenin, dhe ajo më e përdorura është ’rail’ që tregon për hekurudhat me
gjatësi të mëdha.
5.2 Urat dhe tunelet

Kur rrugët dhe hekurudhat kalojnë në tunel apo mbi urë, atëherë duhet
të paraqiten edhe këto në OpenStreetMap dhe për këto mund të bëni këto
etiketime
32 CHAPTER 5. VETITË E HARTËS
tunnel = yes – për tunele
brige = yes – për ura
5.3 Udhëkryqet dhe rrethet

Rrethet e trafikut, siç etiketoni edhe rrugët ju duhet gjithashtu të etike-
toni në të njejtën formë edhe rrethet, ndërsa etiketimi i dytë që duhet të bëni
për rrethet e trafikut është
junction = roundabout
që na tregon se në atë pjesë është rreth-rrotullimit për automjete.

Për të treguar në mënyrën më të mirë të udhëkryqit duhet pasur një ku-
jdes të shtuar gjatë lidhjes së dy rrugëve, pra gjatë vendosjes së pikë-lidhjes,
dhe çfarë ju duhet të etiketoni është vetëm të etiketoni se çfarë rruge është nuk
ka edhe ndonjë etiketim shtesë.
5.4 Malet, liqenet dhe lumenjtë

Zonat me ngjyra bëjnë që harta të duket bukur. Ju mund të futni
në hartë malet, liqenet dhe lumenjtë nga fotografitë ajrore të hapura, pa
pasur nevojë që të krijoni GPS regjistrimet për ta bërë atë.
Për të krijuar një mal, liqen, atëherë ju duhet të krijoni një zonë, apo
një vijë-segment që është e lidhur mes vete, dhe pastaj të vendosni këto
etiketime
natural = water – për liqene
natural = wood – për male
apo për male mund të përdorni edhe këtë lloj të etiketimit
landuse = forest.

OpenStreetMap Krijoni Harten Tuaj

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

OpenStreetMap Krijoni Harten Tuaj

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

OpenStreetMap

Krijoni hartën tuaj

Krijuar nga: Besfort Guri

Kjo punë është e licencuar nën Creative Commons CC-BY-NC-SA 3.0 .

1 Hyrje në OpenStreetMap 1

3 GPS – Global Positioning System 13

4 Programet e editimit për OpenStreetMap 19

4.1.5 Pikat e interesit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

1.1 Çka është OpenStreetMap?

1.2 Pse ta përdorim OpenStreetMap?

Figure 1.1: Screenshot nga maps.google.com

Figure 1.2: Screenshot nga openstreetmap.org

1.3 Pse të kontribuoni në OpenStreetMap?

1.4 Historia e OpenStreetMap

1.5 Arritjet e OpenStreetMap

Figure 1.3: Screenshot nga openstreetmap.org

• Tërmeti në Gaza, Haiti

• Si dhe në Kebira.

2.1 Shpjegimi i ballinës së ueb-faqes

Figure 2.1: Screenshot nga openstreetmap.org

2.2 Krijoni llogarinë tuaj

Figure 2.2: Screenshot nga openstreetmap.org

Figure 2.3: Screenshot nga openstreetmap.org

Figure 2.4: Screenshot nga openstreetmap.org

Pasi ju keni kompletuar settings-in e llogarisë suaj, ju mund të shikoni

atë që ju e keni bërë.

2.3 Si ta përdorim slippy map?

Figure 2.5: Screenshot nga openstreetmap.org

Dy shtresat e para janë dizajnuar që të tregojnë informacionet e

2.4 Komunikimi me zhvillues të tjerë të har-

2.4.1 Listat e mail-eve

• Announce: (http://lists.openstreetmap.org/listinfo/announce). Kjo

• Talk: (http://lists.openstreetmap.org/listinfo/talk). Lista e mail–eve

• Newbies: (http://lists.openstreetmap.org/listinfo/newbies ). Kjo

• Dev: (http://lists.openstreetmap.org/listinfo/dev). Kjo listë e

• Legal Talk: (http://lists.openstreetmap.org/listinfo/legal-talk). Këtu

2.4.2 Bisedoni në IRC – in e OpenStreetMap

2.5 OpenStreetMap në rrjetet sociale

3.1 Çka është GPS?

• Segmenti i hapësirës është plejadë e satelitëve të tokës që rrotul-

• Segmenti i kontrollit paraqet një numër të stacioneve tokësore, duke

• Segmenti i përdoruesit është marrësi juaj GPS. Kjo merr sinjale

3.2 Çka është GPS trace?

Figure 3.1: Screenshot i trace nga JOSM editori

3.3 Cilat pajisje më duhen mua për ta

Telefonat mobilë, të quajtur (Smart phone), mund të kombi-

3.4 Konfiguroni GPS-marrësit tuaj

3.5 Merrni të dhënat tuaja në formën e

Figure 3.2: Screenshot nga GPSBabel editori

3.6 Shtoni regjistrimet GPX në Open-

• Trackable: Lejon pamjen e regjistrimeve, por nuk lejon të shihen se

• Potlatch – editor i bazuar në ueb

• JOSM – Java editori i bazuar në desktop

• Merkaator – desktop aplikacioni për editim

Potlatch JOSM Merkaator

4.1.1 Filloni me Potlatch

Figure 4.1: Screenshot nga openstreetmap.org – Potlatch

4.1.2 Vizatoni një vizë-segment

Figure 4.2: Screenshot nga openstreetmap.org – Potlatch

• Gjithashtu ju mund t’i përdorni GPS regjistrimet për

Nëse ju bëni ndonjë gabim dëshironi të largoni vetëm

4.1.3 Editoni vijat-segmentet ekzistuese

4.1.4 Ndani ose bashkoni vijat-segmentet