e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 1

kÕsTT dü÷≈£îÔ\T |ü$Á‘· y˚<ä eT+Á‘`ê\T

Ä#ês¡´ l møÏÿsê\ uÛsÑ <¡ ë«»——
l kÕsTT ‘·q Ä#·s¡D, J$‘· $<ÛëHê\ <ë«sê yÓ\˝Òì n<Ûë´‘·à kÕ<ÛäHê
s¡Vü≤kÕ´\qT ñ‘·Ôe÷~Ûø±s¡T˝…’q uÛÑ≈£îÔ\≈£î ‘Ó˝≤Œs¡T. ‘·øÏÿq yê] ø√düeTì yê#ê ≈£L&É yês¡T
q&ÉT#·Tø√e\dæq |ü+<Ûë\qT ‘Ó˝≤Œs¡T. yê{Ïqs¡∆+ #˚düTø=ì eTqq+ #˚d æ Ä#·]+#·Tø√e&Éy˚T e÷s¡Z+. Ä yêø±´\
s¡÷|ü+˝À ndü+U≤´≈£î˝…’q eTVü≤˙j·TT\ kÕ<ÛäHêqTuÛÑekÕs¡+ <ë– j·TT+≥T+<äì y˚πs #Ó|üŒqedüs¡+ ˝Ò<äT. n~
#·~$ jÓ÷∫ùdÔ ˇø£ $•wüº‘· >√#·]düTÔ+~. n$ @ ˇø£ÿ eT‘· kÕ+Á|ü<ëj· ÷ìøÏ #Ó+~q$>±e⁄. @ ˇø£ÿ eT‘·+˝Àì
Vü≤sƒ¡, eT+Á‘·, \j·T, sê»jÓ÷>±\ e+{Ï kÕ<ÛäHê kÕ+Á|ü<ëj·÷\≈£î |ü]$T‘·+ ø±e⁄. nìï eT‘ê\yês¡÷, nìï
kÕ+Á|ü<ëj·÷\T yês¡T @ ø°\ø£yÓTÆq Jeq kÕ<ÛäHê dü÷Á‘ê\qT $düà]+#·&É+ e\q ì»yÓTÆq Ä<Ûë´‹àø£ J$‘êìø°,
kÕ+Á|ü<ëj·Tø£yÓTÆq eT‘ê#êsê\≈£L dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+<√, n˝≤H˚ Ä<Ûë´‹àø£‘·≈£L J$‘êìøÏ dü+ã+<Ûä+
˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+<√, eT‘ê#êsê\≈£L HÓ’‹ø£ dü÷Á‘ê\ø£ dü+ã+<Ûä+ ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+<√, kÕ<ÛäHê n{Ϻ dü÷Á‘ê\
|üs¡e÷eX¯´ø£‘·qT ‘Ó\TŒ‘êsTT sT÷ kÕsTT dü÷≈£îÔ\T. n+fÒ Ä<Ûë´‹àø£‘·, eT‘ê\ ù|]≥ düe÷»+˝À »s¡T>∑T‘·Tqï
neø£‘·eø£\qT ìyê]+∫ n≥T düe÷C≤ìøÏ, kÕ<Ûä≈£î\≈£î >∑÷&Ü ÁX‚j·TdüT ‡ #˚≈£Lπsà kÕeTs¡∆´eTTqïB dü÷≈£îÔ\≈£î.
n+fÒ Ä<Ûë´‹àø£‘·, eT‘ê\ ù|]≥ düe÷»+˝À »s¡T>∑T‘·Tqï neø£‘·eø£\qT ìyê]+∫ n≥T
düe÷C≤ìøÏ, kÕ<Ûä≈£î\≈£î >∑÷&Ü ÁX‚j·TdüT‡ #˚≈£Lπsà kÕeTs¡∆´eTTqïB dü÷≈£îÔ\≈£î
ø£qTø£ n$ kÕ<ÛHä ê dü÷Á‘ê\T, <Ûsä à¡ dü÷Á‘ê\÷>∑÷&Ü. yê{Ïqs¡+∆ #˚dTü ø=ì bÕ{Ï+#·≥+‘√ ˝ÖøÏø£ J$‘êìøÏ kÕ<Ûqä ≈£L
eT<Û´ä qTqï n&ÉT>¶ √&É Áã<ä˝› ’… |ü]X¯ó<ä› e´øÏ>Ô ‘∑ · kÕ<ÛHä ê J$‘·yT˚ ñ‘·eÔ T kÕe÷õø£ J$‘êìøÏ |ü⁄Hê~>± s¡÷bı+<äT‘·T+~.
n+‘·es¡≈£L kÕ<Ûäqø£+‘·sêj·T+>± ø£ìŒ+∫q uÛÑ≈£îÔ\ ˝ÖøÏø£ J$‘·+ kÕ<Ûäq≈£î <√Vü≤<äø±] W‘·T+~. kÕ<Ûäq
kÕe÷õø£ J$‘êìï |ü]X¯ó<ä∆yÓTTqπsà kÕ<Ûäq+>± s¡÷bı+<äT‘·T+~. <Ó’yêìï $düà]+|ü #˚ùd~>± ‘·\#·ã&ÉT‘·Tqï
ÁbÕ|ü+∫ø£ J$‘·+ kÕ<ÛäqqT >∑Ts¡TÔ#˚ùd ‘√&ÉT ˙&É>± Á|ü‘·´ø£åeTe⁄‘·T+~.
n+‘˚ø±<äT. kÕsTTdü÷≈£îÔ\T πøe\+ eTqdüT‡ø£s¡∆eTj˚T´ |ü<äC≤\eT÷, X¯ã›C≤\eT÷ e÷Á‘·y˚T ø±<äT. n$
eTVü‰ eT+Á‘ê\T. ìs¡+‘·s¡+ Ä‘·àìwü˜ j·T+<äT ì*∫j·TT+&˚ Ä‘·ày˚‘·Ô\ yêø±´\T n{Ϻ nr‘· ‘·|üX¯ÙøÏÔ #˚‘·
ñ‘˚Ôõ‘·yÓTÆ ñ+{≤sTT. n+<äTπø n{Ϻ ñ‘·ÔeT Ä<Ûë´‹àø£ bÕs¡eX¯´+˝À dü‘·´Á<äwüº\ H√fi¯flqT+&ç yÓ\Te&ɶ$ >∑qTø£H˚
y˚<ë\T |ü$Á‘· eT+Á‘ê\T>± nHê~>± ì\#êsTT. KTsêqT e+{Ï Á>∑+<Ûë\jÓ TTø£ÿ $•wüº‘· n<˚. Ä yêø±´\≈£î
ns¡TΩ˝q’… Vü≤è<äj÷· \ô|’ eTqdüT‡≈£L, ãT~∆ø° nr‘·yTÓ qÆ Á|üu≤Û eeTT+≥T+~. eTqdüT‡, ãT~∆, @ Ä‘·àqT+&ç ñ<ä“$¤ kÕ›j÷Ó
n{Ϻ eT÷\yÓTÆq #Ó’‘·q´ πøåÁ‘·+˝ÀH˚ ˇø£ $•wüºyÓTÆq C≤>∑s¡DqT ø£* Z+#· >∑\e⁄. ø£qTø£ eTVü≤˙j·TT\ yêø±´\˙ï
X¯è‘·T˝Ò. X¯è‘·T\˝≤ @s¡Œ&çqy˚. yê{Ïì n<Û´ä j·Tq+ #˚jT· &É+, eTqq ì~Û <Ûë´dü\qT dü\T|ü&+É Ä‘·àÁbÕ|æøÔ ±eX¯´ø£+.

˙e⁄ ˇ|ü⁄Œø=qï |üìì düÁø£eT+>± ìs¡«]Ô+#·T

 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 2

kÕsTTu≤u≤
Ä<Ûë´‹àø£ yÓC’ ≤„ìø£ e÷dü|üÁ‹ø£
OFFICIAL ORGAN OF SRI MANGA BHARADWAJA TRUST

$wüj·Tdü÷∫ø£
1. kÕsTT dü÷≈£î\Ô T |ü$Á‘· y˚<ä eT+Á‘ê\T 01
2. »>∑‘ÿ· ˝≤´D+ 03
3. mes¡÷ mqï&É÷ jÓTø£ÿì |ü\ø¢ Ï ø£<∏ä 04
4. l kÕsTT dü#·Ã]Á‘· 06
5. l <ä‘·©Ô ˝≤eTè‘·eTT - d”]j·T˝Ÿ 08
6. yêsêÔ˝≤|üeTT ` d”]j·T˝Ÿ 12
NÛ|òt m&ç≥sY: l b˛\÷] lìyêdüsêe⁄ _.m.m˝Ÿ.m˝Ÿ._
7. kÕ«$T düeTs¡ú 15
m–®≈£L´{Ïyé m&ç≥sY: &܈ˆ ÄsY.mdt. X¯•<ÛäsY, |æôV≤#Y. &ç
8. »j·T »j·T l sêeTø£èwüí eTH√$ø±s¡ bÕπs! 19
dü+|ü⁄{Ï: 28 e÷]Ã 2011 dü+∫ø£: 11
9. >∑Ts¡T#·]Á‘· bÕsêj·TD 20
Ä‘êàqTuÛÑ÷‹ yêdüÔeeTì, 10. l bÕø£\bÕ{Ï >∑Ts¡Te⁄>±s¡T 21
e÷qe |ü ] D≤eT+ jÓ T Tø£ ÿ 11. l uÛÑs¡<ë«» s¡#·HêeTè‘·+ 24
|ü ] |ü P sêí e dü ú j · T ˙ #Ó | ü Œ ø£ 12. dü+‘√wü+ 25
13.C≤„ì e÷≥ø£s¡+∆ C≤„qT˝Ò ‘Ó˝≤Œ*! 29
‘·|Œü <äT. Ç{Ϻ |ü]D‹≈£î|üø]£ +∫
14. Á<äw`üº 1 30
q+‘·es¡≈L£ e÷Å‘y· T˚ eT‘ê#êsê\≈£î $\Teìyê«*. 15. ªkÕsTTHê<∏éµ n+fÒ 31
Å|>ü ‹∑ ìs√<Ûøä y£ TÓ qÆ eT‘·kÕ+Å|<ü ëj·÷\qT ãT<äT&∆ TÉ ,
Åø°düTÔ, eTVü≤eTà<é, •]&û kÕsTTu≤u≤ e+{Ï #·+<ë $es¡eTT\T
eTVü ‰ ‘· T à\T ìs¡ d æ + #ês¡ T . <Û ä s ¡ à dü + <˚ V ü ≤ + $&çÁ|ü‹ : s¡÷. 10`00
dü+e‘·‡s¡ #·+<ë : s¡÷. 100`00
ø£*–q|ü&ÉT kÕ+Å|ü<ëj·÷ìï>±ø£ Ç{Ϻ Ä‘·ày˚‘·Ô\T J$‘· #·+<ë : s¡÷. 1,116`00
(dü+ˆˆ˝À|ü\ 5 ‘˚*ø£ yêsTT<ë\˝À #Ó*¢+#·e#·TÃqT)
q&ç∫ #·÷|æq e÷sêZH˚ï nqTdü]+#ê\ì XÊÅdüÔ+ (20 dü+ˆˆ\bÕ≥T MT≈£î |üÁ‹ø£ |ü+|üã&ÉT‘·T+~)
≈£L&Ü #ÓãT‘·T+~. sê»b˛wü≈£î\T : s¡÷. 3,000`00
eTVü‰sê»b˛wü≈£î\T : s¡÷. 5,000`00
` Ä#ês¡´ l møÏÿsê\ uÛsÑ <¡ ë«»——
∫s¡THêe÷
eTVü‰•esêÁ‹, ¨© dü+<äs¡“¤+>± ª kÕsTTu≤u≤µµ bÕsƒ¡≈£î\≈£î l Sri Manga Bharadwaja Trust,
kÕsTT ÄodüT‡\¬ø’ ÁbÕs¡∆q Bhakta Nivas, 12-1-170/46P,Hanuman Nagar,
Jaipuri Colony, Nagole, Hyderabad - 500 068
kÕsTTu≤u≤ |üÁ‹ø£˝À yÓ\Te&˚ yê´kÕ\≈£î, n_ÛÁbÕj·÷\≈£î Äj·÷ s¡#·sTT‘·˝Ò website: www.saibharadwaja.org
u≤<ÛäT´\T. l eT+>∑uÛÑs¡<ë«» Á≥dtº≈£î m≥Te+{Ï u≤<Ûä´‘ê ˝Ò<äT. www.saimasterforums.org

ªªdü÷s¡´ #·+Á<ë<äT\Tqï+‘· yês¡≈£î Hê ne‘ês¡ ø±s¡´eTT ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄+≥T+~µµ.

 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 3

»>∑‘·ÿ˝≤´D+ leT‹ y˚<eä ‹

March 6e ‘˚ B ` |ü&ç ø°åDÏ+∫ b˛‘·Tqï H˚{Ï düe÷C≤ìøÏ <Ûäs¡àã<ä∆yÓTÆq >∑èVü≤düú´
j·÷eÁ‘·Œ|ü+#êìπø $•wüyº TÓ qÆ s√E. Ä J$‘·y˚T Ä#·s¡DqT ø£s¡‘·˝≤eT\ø£+>± #·÷|æ+#˚ ns¡T<Ó’q
s√E <ä ‘ êÔ e ‘ês¡ kÕ+Á|ü < ëj· T +˝Àì ˇø£ $q÷‘· ï <ä‘êÔe‘·sD ¡ + n~. kÕsTTHê<ÛTä ì m˝≤ ùd$+#ê˝À, Äj·Tq
n<Ûë´j·÷ìøÏ Hê+~ yêø£´+ nsTT+~. nHê~>± ñqï uÀ<Ûä\qT m˝≤ ns¡∆+ #˚düTø√yê˝À, yê{Ïì Ä#·s¡D˝ÀøÏ
<ä ‘ êÔ e ‘ês¡ #· ] Á‘· π ø ˇø£ ø=‘· Ô e T\T|ü ⁄ . n<˚ $ T≥+fÒ m˝≤ $#·ø£åD‘√ ‘Ó#·TÃø√yê˝À. Äj·Tq J$‘· $<ÛëHêìï
<ä‘êÔe‘êsêìøÏ >∑èVü≤kÕúÁX¯eT Ä$cÕÿs¡+ Ä s√EH˚ »]–+~. m˝≤ ns¡∆+ #˚düT≈£îì H˚{Ï J$‘·|ü⁄ |ü]dæú‘·T\≈£î m˝≤
Ç~ es¡ø£{Ï <ä‘êÔe‘êsê\˙ï m≈£îÿe uÛ≤>∑+ ne<Ûä÷‘· nq«sTT+#·Tø√yê˝À ns¡∆+ ø±yê\+fÒ yê] J$‘ê*ï ‘·s¡∫
kÕ+Á|ü < ëj· ÷ ìø√, dü H ê´kÕÁX¯ e T<Û ä s êàìø√, Ä»qà #·÷&Ü*‡+<˚. n|ü⁄Œ&ÉT kÕsTTHê<ÛäTì qT+∫ dü+|üPs¡í
ÁãVü≤à#·sê´ìø√ ÁbÕ<Ûëq´‘· ø£*–e⁄HêïsTT. yê] uÀ<Ûä\T dü + s¡ ø £ å D , nbÕs¡ y Ó T Æ q ø£ s ¡ T D m˝≤ \_Û d ü T Ô + <√
n+<ä]ø° e]Ô+∫Hê yê] u≤Vü≤´ Á|ües¡Ôq ô|’q #Ó|æŒq ‘Ó\TdüTø√yê\+fÒ yê] J$‘ê˝Ò ì\TyÓ‘·TÔ ñ<ëVü≤s¡D.
kÕ+Á|ü<ëj·÷\qqTdü]+#˚ e⁄+~. l bÕ<äT&ÉT, l>∑Ts¡T&ÉT, e´øÏÔ>∑‘·+>± Ád”Ô, |ü⁄s¡Twüß\T yê] yê] J$‘ê\qT m˝≤
l e÷DÏø£´ Á|üuÛÑT, l kÕ«$T düeTs¡ú Ms¡+<äs¡÷ ô|’ #Ó|æŒq eT\#·Tø√yê˝À, m˝≤ n<Ûë´‹àø£ <ë«sê, dü<äTZs¡T ùde <ë«sê
kÕ+Á|ü<ëj·÷\˝À @<√ ˇø£ <ëìøÏ #Ó+~q yê]>± bÕeTs¡T˝…q’ |ü]|üPs¡+í #˚dTü ø√yê˝À, ‘·<ë«sê düe÷C≤ìï #·÷dæ uÛj Ñ T· |ü&˚
eTq≈£ î ø£ ì |æ k ÕÔ s ¡ T . |ü ] |ü P s¡ í <ä ‘ êÔ e ‘ês¡ + >± |æ]øÏyêfi¯fl˝≤ ø±ø£, <ÛÓ’s¡´ kÕVü≤kÕ\‘√ J$‘êìï ìØ“¤‹>±
eTVü‰‘·Tà\+<ä]#˚‘ê ø°]Ô+#·ã&çq l kÕsTTu≤u≤ ≈£L&Ü >∑&ÉbÕ˝À ‘Ó*j·÷\+fÒ yê] J$‘· #·]Á‘·\T, düìïVæ≤‘·T\
|òøü s° T¡ >± eTq≈£î ø£ì|æ+#ês¡T. nsTT‘˚ Äj·Tq uÀ<Û\ä T n+<ä]ø° nqTuÛÑyê\÷ eTq≈£î ñ|üø£s¡D≤\T. eTq J$‘·+˝À
u≤u≤ ‘·eT düe÷~Û nq+‘·s¡+ ≈£L&Ü |ü]|üPs¡í dü<äTZs¡Te⁄>± ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄Hêïs¡T.
nsTT‘˚ Äj·TqqT ÄÁX¯sTT+∫ ùd$+#·&ÉyÓT˝≤? <ëìøÏ düe÷<Ûëqy˚T l n\y˚T\T eT+>± düy˚T‘·
uÛÑs¡<ë«E\ Ä$sꓤe+. Ä X¯óuÛÑ~qy˚T March 6e ‘˚B
e]Ô+#˚$. |ü]|üPs¡í e÷qe‘ê«ìï eTq eTqdüT\˝À HÓ\ø=*Œ, dü+uÛÑ$+#˚ dü+|òüT≥q\T, |ü]#·j·÷\T, edüTÔ kÕeTÁ–`M{Ï
Äô|’q dü<äTZs¡Te⁄>± |üs¡eT|ü<ëìøÏ #˚sTT|ü{Ϻ q&ç|æ+#˚ |ü≥¢ eTq <äèø£Œ<Ûä+ m˝≤ e⁄+&Ü˝À, eTq ø±˝≤ìï m˝≤
e÷s¡Z<äs¡Ùø±\T Äj·Tq uÀ<Ûä\T. ‘êeTs¡‘·+|üs¡>± yÓTT\TdüTÔqï dü~«ìjÓ÷>∑ |üs¡#·Tø√yê˝À dü‘ê‡+>∑‘ê´ìï ìs¡+‘·s¡+ m˝≤
ø£|ü≥ >∑Ts¡Te⁄\ ø£\Twæ‘· eT‘· kÕ+Á|ü<ëj·÷\ ã]qT+&ç nqTwæ˜+#ê˝À, ~q#·s¡´+‘ê kÕsTT|üs¡+>± eTq Ç‘·s¡
e÷qyê[ì s¡øÏå+∫ ì‘·´dü‘·T´&Ó’ dü<äTZs¡TyÓ’ ì*∫q n|üPs¡« u≤<Ûä´‘·\qT $düà]+#·≈£î+&ÜH˚ m˝≤ eT\#·Tø√yê˝À yê]
<ä‘êÔe‘ês¡yT˚ l kÕsTTHê<ÛTä &ÉT. Äj·Tq ‘·‘ê«ìï ns¡+∆ #˚dTü ≈£îì J$‘ê\qT+&ç H˚sT¡ Ãø√e#·TÃ. eTq dü+düÿè‹, kÕ+Á|ü<ëj·÷\
Äø£ [ +|ü ⁄ #˚ d ü T ø√ì<˚ e÷qyê[øÏ Ä<Û ë ´‹àø£ |ü≥¢, $<ä´ |ü≥¢, ñbÕ~Û |ü≥¢, ø£fi¯\ |ü≥¢ eTq n_ÛÁbÕj·÷\T
ñqï‹ nkÕ<Ûä´eTH˚ #ÓbÕŒ*. m˝≤ e⁄+fÒ dü+|òü÷ìøÏ ÁX‚j·Tdüÿs¡yÓ÷, H˚{Ï J$‘ê\qT
u≤u≤ ‘·eT düe÷~Û nq+‘·s¡+ ≈£L&Ü |ü]|üPs¡í j·÷+Á‹ø£+>± ø±ø£, Jeq ø£fi¯‘√ m˝≤ q&ÉT|ü⁄ø√yê˝À yê]
dü<äTZs¡Te⁄>± ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄Hêïs¡T. nsTT‘˚ Äj·TqqT J$‘ê\qT #·÷ùdÔ ‘Ó\TdüTÔ+~. Ç˝≤ @ <äèø£Œ<Ûä+˝À #·÷dæHê
ÄÁX¯sTT+∫ ùd$+#·&ÉyÓT˝≤? yê] J$‘ê\T eTq≈£î e÷s¡Z<äs¡Ùø±˝Ò. J$‘·+˝À nìï
<ëìøÏ düe÷<Ûëqy˚T l n\y˚T\T eT+>± düy˚T‘· uÛÑs¡<ë«E\ n+XÊ\÷ ìs¡+‘·s¡ Ä‘·à$ø±dü+yÓ’|ü⁄ e÷qe⁄\qT q&ç|æ+#˚
Ä$sꓤe+. Ä X¯óuÛÑ~qy˚T March 6e‘˚B. ì‘·´J$‘·+˝Àì kÕ<ÛHä ê\T>± eT\#·Tø√yê\˙, n+<äT≈£î Ä<Ûë´‹àø£ <äèø£Œ<Û+ä
<Ûäsêà<Ûäsêà\ $#·ø£åD ≈£L&Ü kÕ<Ûë´kÕ<Ûë´\ >∑+<äs¡>√fi¯+˝À eT÷\eT˙, ........continued on page 18
ªªqqTï q$Tàq yê]ì mqï&É÷ |ü‘·q+ ø±ìe«qTµµ
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 4

mes¡÷ mqï&÷É jÓTø£ÿì |ü\ø¢ Ï ø£<`ä∏ Ä#ês¡´ møÏÿsê\ uÛsÑ <¡ ë«»——
ˇø£|ü&ÉT Vü≤sê› Á>±eT+ qT+&ç |üjÓ÷>∑y˚T$÷? n˝≤ }]πø <ëìì jÓTes¡T yÓ÷kÕÔs¡T?µµ
jÓTes√ uÛÑ≈£îÔ\T l kÕsTTu≤u≤≈£î n+≥÷H˚ |ü\ø¢ ø° Ï n\+ø±s¡+ |üP]Ô#d˚ Tü HÔ êï&ÉT. n‘·&ç yÓTT+&ç
ˇø£|ü\¢ø° #˚sTT+∫ |ü+|æ+#ês¡T. Ä |ü\¢ø°ì uÛÑÁ<ä+>± ˇø£ yÓ’K]øÏ kÕsTT ñÁ>∑T˝…’, ªªqTe⁄« eTT+<äT sTTø£ÿ&É qT+&ç
#Óø£ÿ ô|f…º˝À ªbÕ¬sÙ˝Ÿµ>± _–+∫ |ü+|æ+#ês¡T. uÛÑ≈£îÔ\T Ä ˝Ò∫ ãj·T≥≈£î b˛‘êyê, ˝Ò<ë? H˚qT #Ó|Œæ qe÷≥ $qø£b˛‘˚
ô|f…ºqT <ë«s¡ø±e÷sTT eTT+–≥ u≤u≤ ≈£Ls=Ãqï ô|<ä› j˚T+ #˚kÕÔH√ #·÷&ÉT!µµ n+≥÷ Ç+ø± #Ó&ɶ>± ‹&ÉT‘·÷
sêsTTø°, ‘·T\d” ãè+<ëeHêìøÏ eT<Û´ä ô|{≤ºsT¡ . uÛ≈Ñ î£ \Ô T <ëìì dü≥ø± #·÷|æ+∫ u…~]+#ês¡T. nsTTHê |ü⁄s+¡ <äsπ ‘·«s¡‘«· s¡>±
‘Ó s ¡ y ê\ì jÓ T ìïkÕs¡ T ¢ Á|ü j · T ‹ï+∫Hê kÕsTT n\+ø£s¡D |üP]Ô #˚dæq ‘·s¡Tyê‘·H˚ kÕsTT e<›ä ôd\e⁄
nqTeT‹+#·˝Ò<äT. düTe÷s¡T ¬s+&ÉT eT÷&ÉT e÷kÕ\T n~ rdüTø=ì dü«Á>±e÷ìøÏ yÓfi≤fl&ÉT.
n˝≤H˚ |ü&çe⁄+~. Hê{Ï kÕj·T+Á‘·+ le÷Hé ã÷{°, u≤|üPkÕôV≤uŸ,
ˇø£s√E kÕsTTøÏ düìïVæ≤‘· uÛÑ≈£îÔ\˝À ˇø£¬s’q CÀ>¥ yÓ T T<ä \ sTTq uÛ Ñ ≈ £ î Ô \ +<ä s ¡ ÷ •]&û #· ] Á‘· ˝ À
|ü⁄s¡+<äsπ #=s¡e rdüTø=ì sTT˝≤ nHêï&ÉT, ªªu≤u≤, H˚˙s√E yÓTT≥ºyÓTT<ä≥ |ü\¢ø° ñ‘·‡eeTTq≈£î>±qT <ë«s¡ø±e÷sTT
á bÕ]Ù˝Ÿ $|æŒ, |ü\¢øÏì ãj·T≥≈£îrdæ |ü⁄e⁄«\‘√ eTT+–≥ #˚sês¡T. ‘êeTT e÷Á‘·eTT |ü\ø¢ ˝° À ≈£Ls=ÃquÀeTì
n\+ø£]kÕÔqT. á s√E #êe&ç ñ‘·‡e+˝À $TeTà*ï á kÕsTTu≤u≤ ;Û w æ à +#· T ø=Hêïs¡ T . Ç+{Ï q T+∫ dü ] >±
ªªH˚&ÉT |ü\¢ø° ñ‘·‡e+. $TeTà©ïs√E }πs–+|ü⁄‘√ #êe&çøÏ rdüT≈£îyÓfi¯‘êqT.µµ ‘êeTT n+<äT≈£î
e÷Á‘·eTT düT‘·s¡eT÷ n+^ø£]+#·uÀeTì ‘êyÓT{Ϻ |ü]dæú‘·T\˝Àq÷ |ü\¢ø° HÓø£ÿuÀeTì ìX¯Ãj·T+>±
#ÓbÕŒs¡T u≤u≤.
|ü\¢ø°˝À }πs–+∫ rdüT≈£îb˛‘êeTTµµ nHêï&ÉT. kÕsTT düeTj·÷ìøÏ e∫Ãq |ü⁄s¡+<äπs e÷Á‘·+ |ü\¢ø° ˝Ò≈£î+&Ü
düT‘·sêeT÷ ˇ|üø=q˝Ò<äT. ø±˙ |ü⁄s¡+<äπs Äj·Tq ‘êqT #êe&ç ñ‘·‡eeTT˝À bÕ˝§ZquÀqì |ü≥Tºã{≤º&ÉT.
nuÛÑ´+‘·s¡eTTqT ≈£L&É |ü{Ϻ+#·Tø√ø£ <ëìì $|üŒBj·T&ÜìøÏ CÀ>¥, ã÷{° yÓTT<ä\sTTq uÛ≈Ñ î£ \Ô T kÕsTTì ˇ|æŒ+#·p#ês¡T.
ñ|üÁø£$T+#ê&ÉT. u≤u≤ ¬s+&ÉT eT÷&ÉTkÕs¡T¢ n‘·ìì ø±˙ Äj·Tq ˇ|üø=q˝Ò<äT. uÛÑ≈£îÔ\+<äs¡÷ Äj·TqqT
>∑~›+#ês¡T. nsTTHê n‘·&ÉT $ì|æ+#·Tø=qø£b˛j˚Tdü]øÏ, m˝≤>∑sTTHê |ü\ø¢ ˝° À }πs–+#ê\qï dü+ø£\Œ+‘√ ñHêïs¡T.
Äj·Tq |ü≥ºsêì ø√|ü+‘√ n‘·ìì ‹&ÉT‘·÷, #·+ù|kÕÔqì ∫es¡≈£î y={Ϻ|ü\¢ø°˝À u≤u≤ bÕ<äTø£\T+∫ }πs–+#ê\ì,
u…~]dü÷Ô #˚‹˝À dü≥ø± |ü≥Tºø=ì n‘·ì $÷<ä≈î£ |üsT¡ >¬ ‘êÔsT¡ . kÕsTT e÷Á‘·+ bÕ<ä#ê]jÓÆT }πs–+|ü⁄‘√ u≤≥T #êe&çøÏ
Äj·Tq˝Àì Äy˚X¯+ #·÷dæq uÛÑ≈£îÔ\T uÛÑj·TÁuÛ≤+‘·T\sTT yÓfi≤fl\ì ìX¯Ãj·TeTsTT+~. dü]>± düeTj·÷ìøÏ ªªu≤u≤,
bÕ]b˛j·÷s¡T. |ü⁄s¡+<äsπ e÷Á‘·+ n<˚$÷ |ü{+ºÏ #·Tø√≈£î+&Ü |ü\ø¢ ì° H˚qT uÛTÑ »eTTô|’ m‘·TøÔ =H˚<ë?µµ nq&ç>±&ÉT |ü⁄s+¡ <äsπ .
‘êqT ‘·\ô|{Ϻq |üìøÏ ñ|üÁø£$T+#ê&ÉT. HÓeTà~>± bÕ]Ù˝Ÿ ªªÄ |üì qTe⁄« #˚jT· &ÜìøÏ M\T˝Ò<Tä , 125 e‘·T\Ô ~${°ì
$bÕŒ&ÉT. |ü\ø¢ ì° $|æŒ, |üP\‘√ n\+ø£]+#ê&ÉT. n+‘·es¡≈î£ yÓ*–+∫ qTe⁄« |ü≥Tºø√!µµ nHêïs¡T u≤u≤. ∫e]øÏ ~${°\
jÓ T +‘· > ±H√ π ø ø£ \ T y˚ d ü T Ô q ï u≤u≤ n‘· & É T $q&É ì }πs–+|ü⁄‘√ #êe&çøÏ ãj·T\T<˚]+~.
ìs¡ísTT+#·Tø=ì XÊ+‘·|ü&ܶs¡T. n~ >∑T]Ô+∫q |ü⁄s¡+<äπs Hê{Ï ñ‘·‡e+ |üPs¡Ôj·÷´ø£ Ä |ü\¢ø° eT÷&ÉT
|ü+‘·+>± nHêï&ÉT, ªªH˚&ÉT |ü\¢ø° ñ‘·‡e+. $TeTà©ïs√E Hê\TZs√E\ bÕ≥T #êe&ç˝ÀH˚ ñ+&çb˛sTT+~. ø±s¡D+
}πs–+|ü⁄‘√ #êe&çøÏ rdüT≈£îyÓfi¯‘êqT.µµ ‘êeTT n+<äT≈£î <ëìì <ë«s¡ø±e÷sTT˝ÀìøÏ rdüTø=ì sêe&ÜìøÏ kÕsTT
e÷Á‘· e TT dü T ‘· s ¡ e T÷ n+^ø£ ] +#· u ÀeTì ‘êyÓ T {Ï º ˇ|üø=q˝Ò<äT. ∫es¡≈£î jÓT˝≤>√ <ëì H=ø£ÿsêÁ‹ e÷Á‘·+
|ü]dæú‘·T\˝Àq÷ |ü\¢ø° HÓø£ÿuÀeTì ìX¯Ãj·T+>± #ÓbÕŒs¡T eTd” < ä T eTT+–≥ e⁄+#ês¡ T . n|ü ⁄ &É T <ëì≈£ î qï
u≤u≤. ªªnsTT‘˚ |ü\¢ø°ì U≤∞>± yÓ÷düT≈£îb˛e&É+ e\q ñ yÓ + &ç d æ + Vü ‰ \qT <=+>∑ ˝ … ‘ · T Ô ¬ ø fi≤fls¡ T . ø£ q Tø£ Ä
˙e⁄ dü‘ê´ìï n+{Ï ô|≥Tºø√! ˙ yÓ+≥ H˚HÓ|ü⁄Œ&É÷ e⁄+{≤qT.
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£
|ü\¢øÏqT+#·&ÜìøÏ ˇø£ πs≈£î\ ôw&ÉT¶ ì]à+#ê\ì uÛÑ≈£îÔ\T
ìX¯ÃsTT+#ês¡T. |ü⁄s¡+<äsπ kÕsTT nqTeT‹ ø√s¡øH£ ˚ ôw&ÉTq¶ T
ì]à+#·Hês¡+_Û+#ê&ÉT. u≤u≤ Ä düeTj·T+˝À ˝…+&û‘√≥≈£î
yÓfi≤fls¡T ø±˙ n‘·&TÉ Ä |üì ÁbÕs¡+_Û+#·>±H˚ Äj·Tq >∑u≤>∑u≤
n#·{ÏøÏe∫Ã,ªªnø£ÿ&É qTy˚«+#˚düTÔHêïe⁄?µµ nì >∑~›+#ês¡T.
n‘·&ÉT qe⁄«‘·÷, ªª$÷ |ü\¢ø°øÏ ∫qï ôw&ÉT¶ ì]àdüTÔHêïqT,µµ
ªªu≤u≤, Ábı<äT›{ÏqT+&ç qqTï n+‘· rÁe+>±
‹&ÉT‘·÷H˚ ñHêïs¡T, ø=&É‘êqT, #·+|ü⁄‘êqT n+≥÷
u…<ä]düTÔHêïs¡T. ø±˙ H˚H=ø£ÿ|üP≥ uÛÀ»q+
#Ój·T´˝Ò<äì n+‘· ‘·\¢&ç*¢b˛‘·THêïπs! H˚q+fÒ
$÷¬ø+<äTø£+‘· <äj·T?
nHêï&ÉT. Äj·Tq ñÁ>∑T˝…’, ªªqT$«ø£ÿ&çqT+&ç b˛‘êyê? ˝Òø£
˙‘·\ |ü>∑\>=≥ºeT+{≤yê?µµ n+≥÷ n‘·&ç $÷<ä¬øfi≤fls¡T.
n‘·&Üj·Tq ø±fi≤fly˚fi≤fl |ü&ç ôw&ÉT¶qT ì]à+#·ìeTàì
Áã‹e÷˝≤&ÉT. u≤u≤ eT]+‘· rÁe+>± ªªHê≈£î qTy=«<äT›.
|ü\¢ø°, ôw&ÉT¶, ndü˝Òe<äT› b˛!µµ nì πøø£\T y˚XÊs¡T.
ø±˙ ø±ùd|ü{øÏ ±j·Tq |üP]Ô>± XÊ+‹+∫, |ü⁄s¡+<äsπ
#˚düTÔqï |üì˝À CÀø£´+ #˚düTø=q˝Ò<äT. eT<Ûë´Vü≤ï Äs¡‹ #˚dæ
uÛÑ≈£îÔ\+<äs¡÷ Çfi¯fl≈£î yÓfi≤fls¡T. |ü⁄s¡+<äπs e÷Á‘·+ ôw&ÉT¶ |üì
#˚dü÷ÔH˚ ñHêï&ÉT. uÛÑ≈£îÔ\+‘ê ‹]– eTd”<äT≈£î #˚]Hê ≈£L&Ü
|ü⁄s¡+<äπs uÛÀ»qyÓTÆHê #˚j·T≈£î+&Ü |üì #˚düTÔHêï&ÉT. Ä
|ü]dæú‹ì kÕsTT uÛÑ]+#·˝Ò≈£î+&Ü ñHêïs¡T. ˇø£kÕ]
eT+<ä*kÕÔs¡T— eTs=ø£kÕ] >∑~›kÕÔs¡T. uÛÀ»HêìøÏ yÓfi¯fl≈£î+fÒ
ø=&É‘êqì u…~]kÕÔs¡T. ø=+‘·ùd|ü⁄ |ü≥ºsêì ø√|ü+‘√
e÷{≤¢&É≈£î+&Ü ≈£Ls=Ã+{≤s¡T. |ü<˚|ü<˚ n‘·ìπødæ #·÷kÕÔs¡T.
‘·q #˚‘√Ô bı≥º ìeTTs¡T≈£î+{≤s¡T.
ªªÄ |üìøÏe÷*qyê&ÉT, uÛÀ»Hêìø£sTTHê b˛≈£î+&Ü Hê ÁbÕD+
rdüTÔHêï&ÉT . qTe«sTTHê yê&çì |æ\T#·T≈£îb˛sêµµ nì kÕ{Ï
uÛÑ≈£îÔ\‘√ #ÓbÕŒs¡T. ∫es¡≈£î m+‘√ e´<Ûä‘√ ø±ø±kÕôV≤ãT‘√
Ç˝≤ nHêïs¡T, ªªH˚qT yê&ç‘√ m˝≤ y˚>π ~? n+<äs÷¡ uÛÀ»Hê\T
#˚deæ #êÃs¡T. yê&ÉT e÷Á‘·+ yÓfifl¯ &ÉT. e{Ϻ eT÷s¡T&â TÉ !µµ nHêïs¡T.
ªªø±<äT u≤u≤, n‘·&TÉ ôd\e⁄ ô|≥Tºø=ì e#êÃ&ÉT. yÓfifl‚ ˝À|ü\
ôw&ÉT¶|üì |üP]Ô #Ój·÷´\ì n‘·ì Á|üj·T‘·ï+. n‘·ìì
uÛÀ»HêìøÏ |æ\T#·Tø¬ fi¯flHê?µµ nHêï&ÉT ø±ø±. ªªqTe⁄« |æ*∫Hê
sê&ÉTsê. H˚qT #Ó_‘˚H˚ $q˝Ò<Tä !µµ nHêïs¡T u≤u≤. ø=~›ùd|ü{À¢
|ü⁄s¡+<äπs |üs¡T>∑q e∫à u≤u≤ bÕ<ë\ ô|’ |ü&ç |üdæyêì˝≤
j˚T&ÜÃ&ÉT. ªªm+<äT≈£îsê j˚T&ÉTkÕÔy?é }s¡Tø√µµ nHêïs¡T u≤u≤.
ªªdü÷s¡´ #·+Á<ë<äT\Tqï+‘· yês¡≈£î Hê ne‘ês¡ ø±s¡´eTT ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄+≥T+~µµ.
5
n‘·&TÉ ø£fió¯ fl ‘·T&ÉT#·Tø=+≥÷, ªªu≤u≤, Ábı<äT{› qÏ T+&ç qqTï
n+‘· rÁe+>± ‹&ÉT‘·÷H˚ ñHêïs¡T, ø=&É‘êqT, #·+|ü⁄‘êqT
n+≥÷ u…<ä]düTÔHêïs¡T. ø±˙ H˚H=ø£ÿ|üP≥ uÛÀ»q+
#Ó j · T ´˝Ò < ä ì n+‘· ‘· \ ¢ & ç * ¢ b ˛‘· T Hêïπ s ! H˚ q +fÒ
$÷¬ ø +<ä T ø£ + ‘· <ä j · T ? $÷e˝Ò qqTï ø£ ì ô|{Ï º ñ
+&˚ y ê¬ s es¡ T Hêïs¡ T ?µµ nHêï&É T . ªª H√s¡ T àjY T yÓ [ ¢
uÛÀ»q+#ÓsTT´, Hê Áù|>∑T\T Äø£*‘√ eT+&çb˛‘·THêïsTT!µµ
nHêïs¡T u≤u≤. s¬ +&É&TÉ >∑T\T y˚dqæ |ü⁄s¡+<äsπ yÓq≈£îÿ ‹]–,
ªªH˚qT yÓfi¯flqT. H˚qT yÓfi¯fl>±H˚ H˚ì+‘·ùd|ü⁄ ø£wæº+∫
ø£{qºÏ <ä+‘ê $÷s¡T |”øbÏ ÕπskÕÔsT¡ µµ nHêï&ÉT. u≤u≤ eTTK+˝À
Áù|eTuÛ ≤ e+ ô|\T¢ _ øÏ + ~. ªªH˚ H ˚ e THêï sêø£ å d ü T D≤í !
qTe«qT≈£îqï≥T¢ H˚H˚$÷ #Ój·T´qT˝Ò. m+‘Ó’Hê qTe⁄« Hê
_&ɶe⁄ ø£<ë!µµ nHêïs¡T. |ü⁄s¡+<äπs uÛÀ+#˚dæ e∫Ã,
kÕj·T+Á‘êìø± ôw&ÉT¶≈£î ˇø£ ‘·\T|ü⁄>∑÷&É _–+#ê&ÉT.
Ç+ø=ø£ ‘·\T|ü⁄ _–+#·e\dæe⁄+~. n‘·&TÉ |ü\ø¢ ì° Ä >∑~˝À
ô|{Ï º , kÕsTT bÕ<ë\≈£ î Á|ü D $T*¢ , ªªu≤u≤ Hê
ôd\esTTb˛sTT+~. ˇø£ÿ ‘·\T|ü⁄ e÷Á‘·y˚T _–+#ê*.
‘ê‘ê´bÕ{Ï˝Ÿ Äø±düÔ |üP]Ô #˚dæ ô|&É‘ê&ÉTµµ nHêï&ÉT. ªªÄ
dü+>∑‹ πs|ü⁄ Ä˝À∫kÕÔeTT˝Ò. ˙e⁄b˛sTT $ÁXÊ+‹ rdüTø√µµ
nHêïs¡T u≤u≤. |ü⁄s¡+<äπs eTsêï&ÉT yÓfi¯fl&ÜìøÏ kÕsTTì
ôd\e⁄ ø√sê&ÉT.ªª˙ |üì |üP]Ô#˚dæ yÓfi¯ó¢. eTq+ |üPqTø=qï
|ü ì eTqy˚ T |ü P ]Ô #˚ j · ÷ *. Ç+ø=ø£ fi ¯ fl ¬ ø |ü  &É ÷
n|ü Œ –+#· ≈ £ L &É < ä T . M\sTTq+‘· ‘· s ¡ # · T >± •]&û
edü÷Ô+&Ü*,µµ nHêïs¡T. ªª$÷s¡T s¡eTàqï|ü&ÉT ekÕÔeTT,
bıeTàì Ä<˚•+∫q|ü⁄&ÉT yÓ&É‘êeTTµµ nHêï&É‘·&ÉT, ªª
H˚q+<ä]˙ jÓT+‘√ ‘·s¡#·T>± •]&ûøÏ |æ\TdüTÔ+{≤qT, ø±˙
|æ*∫q|ü&É˝≤¢ sêe&ÜìøÏ n+<äs¡÷ dæ<ä›+>± ñ+&És¡T.
qTyÓ«[fl ˙|üì |üP]Ô#˚sTT. πsÁbı<äT›q Vü‰s¡‘·j·÷´ø£ yÓfi¯ó
<äTe⁄>±ìµµ nHêïs¡T. |ü⁄s¡+<äπs n˝≤H˚ #˚kÕ&ÉT. eTsêï&ÉT
n‘·ìøÏ ôd\$dü÷Ô kÕsTT, ªªˇø£s√E ‘·s¡Tyê‘· Çø£ÿ&çøÏ
sêe&É+ eTs¡Tee<äT›µµ nHêïs¡T. H˚&ÉT <ë«s¡ø±e÷sTT˝À
s¡<Ûëìï e⁄+#·T‘·Tqï >∑~ ÄHê&ÉT |ü⁄s¡+<äπs ì]à+∫q<˚.
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 6

l kÕsTT dü#·Ã]Á‘·
eTsê]ƒ eT÷\+: l ùV≤e÷<äŒ+‘·T |òæÁãe] dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT
ùd«#êäqTyê<ä+: |üs¡eT|üP»´ Ä#ês¡´ l møÏÿsê\ uÛÑs¡<ë«» n<Ûë´j·T+ ` 52
l >∑DÒXÊj·T qeT:, l düs¡dü«‘ÓÔÌ´ qeT:, l >∑Ts¡TuÛÀ´qïeT:,
l ≈£î\<˚e‘êjÓÆT qeT: l d”‘êsêeT#·+Á<ëuÛ≤´+ qeT: l dü<äTZs¡T kÕsTTHê<∏ëj·T qeT:
á dü#÷ ]Á‘·˝Àì ˇø£ÿ n<Ûë´j·T+ nsTTHê @ø±Á>∑ ∫‘·+Ô ‘√, ìj·TeTìwü˜ \‘√
bÕsêj·TD #˚ùdÔ #ê\T, yês¡T n|ü]$T‘· Äq+<ëìï bı+<äT‘ês¡T(51). me¬s’‘˚
‘·eT ÁX‚j·TdüT‡qT ø√s¡T≈£î+{≤s√, yês¡T Vü≤è<äj·T|üPs¡«ø£+>± á dü#·Ã]Á‘·qT
|ü]+ƒ #ê*. n|ü&ÉT yês¡T »Hêà+‘·sê\˝À >∑÷&É kÕsTT düàs¡D˝ÀH˚ e⁄+{≤s¡T(52).
kÕsTTu≤u≤ jÓTTø£ÿ ñ‘·‡yê˝…’q >∑Ts¡T|üP]íeT, >√≈£î˝≤wüº$T, |ü⁄D´‹~Û, ÁosêeT
qe$T `á s√E\˝À á Á>∑+<Ûëìï ‘·eT ‘·eT >∑èVü‰\˝À ìj·TeT+>± bÕsêj·TD
#˚j·÷*(53). me¬se] ø√]ø£\qqTdü]+∫ yê]yê]øÏ eTs¡T»qà\T ÁbÕ|æÔkÕÔsTT.
eTs¡DdüeTj·T+˝À ∫‘·Ô+ <˚ìì uÛ≤$düTÔ+<√ eTs¡T»qà\˝À n<˚ dü+uÛÑ$düTÔ+<äì
XÊÁkÕÔ\T #ÓãT‘êsTT(54) uÛÑ≈£îÔ\≈£î kÕsTTj˚T ÄÁX¯j·TkÕúqeTT. Äj·Tq ø£è|ü˝Òì<˚
$|òü÷ï\T q•+#·e⁄. ‘·*¢øÏ ‘·q _&ɶ\ô|’q Áù|eT, ø£s¡TD e⁄+&É&É+˝À
ÄX¯Ãs¡´y˚TeTTqï~?(55). Ç+‘·ø£+f… H˚H˚$T #Ó|üŒ>∑\qT? #Ó|üŒ&ÜìøÏ e÷≥\T
sêq|ü&ÉT eTÚq+>± e⁄+&É&Éy˚T dü]jÓÆTq~(56). eTTøÏÔø±+ø£å ø£\yês¡T ì‘·´eT÷
dü‘·ÿs¡à\T Ä#·]dü÷Ô qe $<ÛäuÛÑ≈£îÔ\qT n\es¡#·T≈£î+fÒ n+‘·:ø£s¡D |ü]X¯ó
<ä∆eTe⁄‘·T+~(57). ø±˙ Ç<ä+‘ê dü<äTZs¡Te⁄ jÓTTø£ÿ nqTÁ>∑Vü≤eTT ˝Òì<˚ kÕ<Ûä´+>±<äT. n~ ˝Òì<˚ |üs¡‘·‘·Ô« C≤„q+
ÁbÕ|æÔ+#·<äT.ªÁãôV’≤àyêVü≤+µ ªH˚H˚ ÁãVü≤àqTµ nì ì‘·´düàs¡D »s¡T >∑<äT. >∑Ts¡Te⁄ j·T+<äT ìX¯Ã\ uÛÑøÏÔ ø£\T>∑<äT(58).
>∑Ts¡T•wüß´\ dü+ã+<Ûä+ ‘·+Á&û ø=&ÉT≈£î\ dü+ã+<Ûä+ e+{Ï~. Çø£ÿ&É ‘·+Á&ç nH˚ b˛*ø£ HêeTe÷Á‘·y˚T. ø±s¡D+
‘·+Á&ç ÇVü≤˝Àø£ kÂU≤´\qT nqTuÛ$Ñ +#˚ jÓ÷>∑´‘·qT ø£\T>∑CkÒ ÕÔ&TÉ . ø±˙ >∑Ts¡Te⁄ |üs˝¡ Àø£ kÂU≤´ìï >∑÷&É Á|ükÕ~kÕÔ&TÉ (59).
‘·+Á&ç nXÊX¯«‘·yÓTÆq dü+|ü<äqT sTTkÕÔ&ÉT. >∑Ts¡Te⁄ XÊX¯«‘· ◊X¯« sê´ìï Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT, n$HêX¯yÓTÆq Ä‘êàq+<ëìï
nqTuÛÑ$+|üCÒkÕÔ&ÉT(60). ‘·*¢ ‘=$Tà~ e÷kÕ\T yÓ÷dæ eTq\qT ãj·T≥|ü&É y˚düTÔ+~. ø±˙ >∑Ts¡Te÷‘· n+<äT≈£î
_ÛqïyÓTÆq Ø‹˝À á ãj·T≥ Á|ü|ü+#·+ qT+∫ ˝À|ü\≈£î n+fÒ ‘·q˝ÀøÏ #˚s¡TÃ≈£î+≥T+~(61). n+‹eT düeTj·T+˝À
>∑Ts¡Tdüàs¡D #˚ùdÔ •wüß´ìøÏ >∑Ts¡Te⁄ kÕj·TT»´ eTTøÏÔì ‘·|üŒø£ Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT(62). >∑Ts¡Te⁄ jÓTTø£ÿ #˚‹<Óã“ •wüß´DÏí
»qqeTs¡ D ≤\ #· Á ø£ + qT+∫ ãj· T ≥ |ü & ˚ d ü T Ô + ~. >∑ T s¡ T e⁄ #Ó + ‘· <˚ V ü ≤ ‘ê´>∑ + »]–‘˚ n+‘· ø £ q ï
eTVü≤<들>∑´y˚TeTT+≥T+~?(63). >∑Ts¡Te⁄ jÓTTø£ÿ X¯øÏÔ‘√ •wüß´ìøÏ C≤>∑è‹ ø£\T>∑T‘·T+~. n+‘˚>±ø£ >∑Ts¡Te⁄ jÓTTø£ÿ
dü‘·´dü«s¡÷|ü kÕø屑êÿs¡+ ø£\T>∑T‘·T+~(64). mqï{Ϭø’Hê n+‘·yÓTT+<äe\dæq á X¯Øs¡+ >∑Ts¡Te⁄ #Ó+‘· |ü&çb˛‘˚ Çø£
|ü⁄qs¡®qà e⁄+&É<äT(65).
ªªz dü<äTZs¡TeT÷ØÔ! qqTï <ä+&ç+#·T. Hê nVü≤+ø±s¡+ düeT÷\+>± q•+#˚<ëø± qqTï u≤>± <ä+&ç+#·T. Hê≈£î
|ü⁄qs¡®qà\T ˝Òì dæú‹ì ø£\T>∑CÒsTT(66). Hê jÓTTø£ÿ ø£s¡à\qT <äVæ≤+∫y˚sTT. Hê jÓTTø£ÿ <Ûäsêà<Ûäsêà\qT ìs¡÷à*+#·T.
yÓ÷Vü≤+ ø±s¡D+>± ñ<ä“$¤ +#˚ HêÁuÛeÑ TqT ‘=\–+∫ |üse¡ TdüTU≤ìï Á|ükÕ~+#·T(67). Hê dü+ø£\Œ $ø£˝≤Œ\qT q•+|üCdÒ æ
˙e⁄ ˇ|ü⁄Œø=qï |üìì düÁø£eT+>± ìs¡«]Ô+#·T
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 7
ì]«ø£\Œdæú‹ì ø£\T>∑CÒsTT. Hê≈£î |ü⁄D´ bÕbÕ\T ¬s+&É÷ e<äT›. »qàsêVæ≤‘ê´ìï Á|ükÕ~+#·T(68). z >∑Ts¡T<˚yê! nìï
~≈£îÿ\j·T+<äT, ÁøÏ+<ä, ô|’q ` n+‘·{≤ yê´|æ+∫e⁄Hêïs¡T. ˙e⁄ düs¡«Á‘ê ì+&çe⁄Hêïe⁄. ∫es¡≈£î Hê˝À >∑÷&É qTy˚«
e⁄Hêïe⁄. n+<äTø£ì Hê˝Àì ª˙e⁄ `H˚qTµ nH˚ uÛ<Ò uä ≤Û yêìï q•+|üCsÒ TT(70). n+<äTe\qH˚ á ùV≤e÷<äŒ+‘·T |ü⁄qs¡q® à\
e\j·T+ qT+&ç ‘·|æŒ+#·T≈£îì ‘·qqT ‘êqT ñ<ä∆]+#·Tø√e&ÜìøÏ kÕsTT #·s¡D≤\qT |ü≥Tº≈£îì nqq´+>± X¯s¡DT
y˚&ÉT‘·THêï&ÉT(71).
ndü+U≤´≈£î˝…’q ‘·eT uÛÑ≈£îÔ\qT ñ<ä∆]+#·&ÜìøÏ á ùV≤e÷<äŒ+‘·TqT ì$T‘·Ôe÷Á‘·Tì>± #˚düT≈£îì ‘·eT á
dü#·Ã]Á‘·qT ‘êy˚T ÁyêXÊs¡T. Ç~ kÕe÷q´yÓTÆq $wüj·Te÷?(74). á kÕsTT#·]Á‘· Hê#˚ s¡∫+|üã&É&É+ ÄX¯Ãs¡´ø£s¡+. l
kÕsTTHê<∏äTì ø£è|ü˝Òì<˚ Hêe+{Ï bÕeTs¡TìøÏ~ nkÕ<Ûä´+(73). Hê≈£î l kÕsTTu≤u≤‘√ kÕìïVæ≤‘·´+ n+‘·>± ˝Ò<äT.
eTVü‰‘·Tà\qT ne>±Vü≤q #˚dTü ≈£îH˚ X¯øÔÏ n+‘·>± ˝Ò<Tä . yê]ì XÀ~Û+#˚≥+‘·{Ï kÕVü≤düeT÷ ˝Ò<Tä . nsTT‘˚ @ $wüj÷· HÓï’ Hê
$X¯«dæ+#·≈£î+&Ü #·÷ùd n\yê≥T e÷Á‘·+ e⁄+~(74). H˚qT Äj·TqqT nqq´uÛ≤e+‘√ ñbÕdüq #˚j·T˝Ò<äT. mqï&É÷
uÛÑ»q˝À >∑÷&É bÕ˝§Zì ms¡T>∑qT. Ç≥Te+{Ï Hê #˚‘· ‘·eT #·]Á‘·qT s¡ ∫+|üCÒdæ Á|ü»\≈£î n+~+#ês¡T(75). ‘·eT
dü+ø£\Œ+ Á|üø±s¡+ ‘·eT ©\\qT Hê≈£î düTŒ¤]+|üCÒdæ ‘·eT ø±yê´ìï ‘êy˚T ÁyêdüT≈£îHêïs¡T. á ùV≤e÷<äŒ+‘·T
HêeTe÷Á‘·y˚T(76). <√eT y˚Ts¡T |üs¡«‘êìï ô|’øÏ m‘·Ô>∑\<ë? |æ#·TÃø£≈£î düeTTÁ<ëìï U≤∞ #˚j·T&É+ kÕ<Ûä´e÷? ø±˙
dü<äTZs¡Te⁄ yÓ+≥ e⁄+&ç n<äT“¤‘· ø±sê´\qT dü+uÛÑ$+|üCÒkÕÔs¡T(77).
ÁXÀ‘·˝≤sê! Ç|ü&ÉT H˚qT $÷≈£î qeTdüÿ]düTÔHêïqT. á Á>∑+<Ûä+ sTT+‘·{Ï‘√ dü+|üPs¡íyÓTÆ+~. lkÕsTT
ÁyêsTT+#·T≈£îqï á Á>∑+<Ûëìï l kÕsTTu≤u≤πø n+øÏ‘+· #˚dTü HÔ êïqT(78) ∫qï ` ô|<ä˝› q’… ÁXÀ‘·\+<ä]ø° Hê Vü≤è<äjT· |üPs¡«ø£
kÕcÕº+>∑ qeTkÕÿs¡eTT\T. $÷ dü‘ê‡+>∑‘·´+˝À á kÕsTT#·]Á‘· nH˚ ø£<Ûë e÷*ø£qT |üP]Ô #˚XÊqT(79). nsTTHê á
Á>∑+<Ûëìï |üP]Ô #˚jT· &ÜìøÏ H˚HeÓ ]ì? n˝≤ uÛ≤$+#·&+É Hê nVü≤+ø±sêìï ‘Ó*j·TCÒdTü +Ô ~. kÕsTTj˚T dü÷Á‘·<ëÛ ]jÓTÆ q|ü⁄&ÉT
Áyêj·T&ÜìøÏ H˚qe]ì?(80). düs«¡ øπ X¢ Ê\≈£L eT÷\ø±s¡DyÓTqÆ á n_Ûe÷Hêìï ‘·´õ+∫ eTq >∑Ts¡Te⁄ jÓTTø£ÿ eTVæ≤eT\qT
>±q+ #˚kÕÔqT. Á|üuÀ<Ûä|üPs¡íø£yÓTÆq á yêø˘j·TC≤„ìï düe÷|æÔ #˚kÕÔqT(81).Ç+‘·{Ï‘√ á Á>∑+<Ûä+ |üP]Ô nsTT+~. Hê
eTH√s¡<+äÛ HÓsy¡ ]˚ +~. kÕsTT ø±s¡´+ |üPs¡sÔ TT+~. H˚qT ø£è‘ês¡T&ú qÉ j·÷´qT(82). á Á>∑+<Ûëìï dü+|üPs¡+í >± |ü]+ƒ ∫q≥¢sTT‘˚
ø√]ø£\T HÓs¡y˚s¡T‘êsTT. dü<äTZs¡T #·s¡D≤\qT Vü≤è<äj·T+˝À Á|ü‹wæº+#·T≈£î+fÒ uÛÑekÕ>∑sêìï düT\uÛÑ+>± <ë≥e#·TÃ(83).
á Á>∑+<Ûä |üsƒ¡qe\¢ s√>∑T\T Äs√>∑´e+‘·T\e⁄‘ês¡T. <ä]Á<äT\T <Ûäq e+‘·T\e⁄‘ês¡T. dü+ø£\Œ $ø£˝≤Œ\T q•kÕÔsTT.
BqT\≈£î XÊ+‹ \_ÛdTü +Ô ~(84). á Á>∑+<Ûëìï eTs¡\ eTs¡\ bÕsêj·TD #˚ùdyê]øÏ |æXÊ#·u≤<Ûä ‘=\–b˛‘·T+~. n|ükÕàs¡ø£
£yê´<ÛäT\T qj·TeTe⁄‘êsTT. eT÷>∑, #Ó${Ï, ≈£î+{Ïyê]øÏ >∑÷&É ÁX‚j· TdüT‡ \_ÛdüTÔ+~(85) nC≤„Hê+<Ûäø±s¡+˝À ∫≈£îÿ≈£îì
nbÕs¡ X¯øÏÔeT+‘·T&Ó’q |üs¡y˚TX¯«s¡Tì $düà]+∫qyês¡T á Á>∑+<ÛäbÕsêj·TD e\q ñ<ä∆]+|üã&É‘ês¡T(86). e÷qe⁄\T>±
»ìà+∫>∑÷&Ü <ëqe⁄\e˝… Á|üe]Ô+#˚yê]øÏ, Á|ü|ü+#·+ n+fÒ ˝ÖøÏø£ düTU≤\πø |ü]$T‘·eTì ‘·\#˚yê]ø° >∑÷&É ñ<ä∆s¡D
ø£\T>∑T‘·T+~(87).
l kÕsTTHê<ÛäTì ©\\T nq+‘·eTT\T. l kÕsTT á ùV≤e÷<äŒ+‘·T ‘·eT #·s ¡D≤\ #Ó+‘· ÄÁX¯j·T$T∫à ‘·eT
ùde≈£î $ìjÓ÷–+∫ á ùdeqT #˚sTT+#·T≈£îHêïs¡T(88). á düs¡«»>∑‘·TÔqT q&ç|æ+#˚yê&ÉT, ãT~∆ì Áù|πs|æ+#·Tyê&ÉT
nsTTq dü<äTZs¡TyÓ’q kÕsTT #·s¡D≤\j·T+<äT ∫es¡>± uÛÑøÏÔ‘√ Hê ø£˝ ≤ìï, eTdüÔø±˙ï >∑÷&É n]ŒdüTÔHêïqT(89).
l düeTs¡ú dü<äTZs¡T kÕsTTHê<Ûës¡ŒDeTdüTÔ. X¯óuÛÑ+ uÛÑe‘·T.

` düX‚wü+

ªªqqTï q$Tàq yê]ì mqï&É÷ |ü‘·q+ ø±ìe«qTµµ

 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£
l <ä‘·Ô©˝≤eTè‘·eTT
(l <ä‘êÔÁ‘˚j·TkÕ«$T #·]Á‘·)
|òæÁãe] dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT
ªªáX¯«s¡T&˚ dü>∑TDÁãVü≤àeTT. ‘·‘·Œ<ës¡e∆ TT áX¯«s¡T&ÉT
‘·«+ |ü<ës¡e∆ TT Je⁄&ÉT. »>∑‘·TÔ ` Je⁄&ÉT ` áX¯«s¡T&ÉT `
M{Ïì >∑T]+∫ ˇø£ÿ $wüj·T+! Ç$ nC≤„q »ì‘ê\qïe÷≥
eTi∫b˛≈£L&É<äT. n$<ä´j˚T ˝Ò<ëjÓT ø£<ë! Çø£ n$<ë´
ø£*Œ‘·yÓTqÆ Je⁄&Óø£ÿ&É? áX¯«s¡T&Óø£ÿ&É? Çø£ n$<ä´ ìs¡TDZ
ÁãVü≤àeTT‘√ ø£\e≥+ mø£ÿ&É?µµ
kÕ«$T e÷≥\T $+≥Tqï ns¡Tq® T&ÉT, ªªkÕ«MT eT]
MTs¡T nHê<äT\T Äs¡T nì #ÓbÕŒs¡T ø£<ë? nHê<äT˝Ò ˝Òeì
n+≥Tqï ø±s¡D+ @$T{Ï?µµ nì n&ç>±&ÉT.
kÕ«$T sTT˝≤ nHêïs¡T ªª ns¡TH® ê! e÷j·÷ ã<äT˝› …q’
»qT\qT e÷j· ÷ ã+<Û ä $eTT≈£ î Ô \ qT #˚ j · ÷ \H˚
dü+ø£\ŒeTT‘√H˚ y˚<äy˚<ë+>∑eTT\T kÕø屑Y uÛÑ>∑e+‘·Tì#˚
eTVü≤s¡T¸\≈£î nX¯Øs¡yêDÏ>± $ì|æ+|üã&ç yê]#˚ »qT\≈£î
Á|ükÕ~+|üã&ܶsTT. πøe\eTT ÁX¯eDeTT <ë«sê ãTTwüß\≈£î
\_Û + #êsTT ø£ q Tø£ H ˚ y˚ < ä e TT\T X¯ è ‘· T \T nì
|æ\Teã&ÉT‘·THêïsTT.
|ü+#·uÛÑ÷‘ê‘·àø£yÓTqÆ Á|ü|ü+#·+, ø±\>∑eTq+, düèwæº
jÓTTø£ÿ dæ‹ú >∑‘·T\T ` M{Ï >∑T]+∫ Ä˝À∫dü÷Ô ` ªá düèwæº
m˝≤ @s¡Œ&ç+~? m|ü&ÉT @s¡Œ&ç+~? BìjÓTTø£ÿ >∑eTq+
˙e⁄ dü‘ê´ìï n+{Ï ô|≥Tºø√! ˙ yÓ+≥ H˚HÓ|ü⁄Œ&É÷ e⁄+{≤qT.
8
` leT‹ l<˚$
m≥TqT+&ç ÁbÕs¡ + uÛ Ñ y Ó T Æ mø£ ÿ &É ≈ £ î b˛‘· T qï~?µ nì
dü+X¯j·T∫‘·T˝Ô …,’ düe÷<Ûëq+ ø√dü+ nH˚«wæ+#˚ yêfi¯¢ ø√dü+
ª‘· k Õà<ë«@‘· k Õà<ë‘· à q Äø±X¯ d ü ‡ +uÛ Ñ ÷ ‘· : µ e+{Ï
ÁbÕe÷DÏø£eTT\sTTq düèwæÁº |üÁøÏj·T\T, á nHê<äT\T Äiì
#Ó|üŒã&çq$.
#·÷&ÉT ns¡TH® ê! nE„\sTTq eTqTwüß´\≈£î mH√ï
dü+<˚Vü≤eTT\T+{≤sTT. ø£+{Ï eTT+<äT düŒwü+º >± Á|ü|ü+#·+
ø£ì|æd÷ü Ô e⁄+fÒ ªsTT~ n+‘ê $T<∏´ä µ nqï uÛ≤e+ düeTq«j·T
|ü&É≥+ #ê˝≤ ø£wüeº TsTTq $wüj·T+. n+<äTe\q yÓTT<ä≥
yê] <ë]˝ÀH˚ |üj·Tìdü÷Ô HêeTs¡÷|üeT\T ˝Òì sT÷
ìs¡TDZ ÁãVü≤àeTTq≈£î @y√ HêeTs¡÷|üeTT\T ø£*Œdü÷Ô sT÷
Á|ü|ü+#·+ e⁄qïfÒ¢ uÀ~Û+#·e\dæ e⁄+≥T+~. eTVü≤s¡T¸\T
‘Ó*j·TC…|æŒq Ä ù|s¡T¢ #Ó|ü⁄‘êqT $qT`
dü‘·´eTT ` C≤„qeTT ` nq+‘·eTT ` Ç$
ÁãVü≤àdü«s¡÷|üeTTqT uÀ~ÛkÕÔsTT. Çy˚ø±ø£ dü‘·TÔ ` ∫‘·TÔ `
Äq+<äeTT` Ä‘·à ` |üs¡e÷‘·à ` |üs¡ÁãVü≤àeTT` sTT+ø±`
edüTeÔ ⁄` nK+&ÉeTT` ne´j·TeTT` nø£så ¡eTT ` ì‘·´eTT
` ìs¡TZDeTT ` n~«rj·TeTT ` @ø£eTT ` nqTq$
≈£L&Ü ÁuVü≤àeTT >∑T]+∫ #Ó|ü⁄‘êsTT. Ç+ø±` áX¯ó&ÉT`
áX¯«s¡T&ÉT` •e⁄&ÉT` dü<ë•e⁄&ÉT` $wüßeí ⁄`ÁãVü≤à`n–ï`
Ç+Á<äT&ÉT` |üs¡eTT&ÉT` dü«sê≥Tº` $sê≥Tº` z+ø±s¡eTT
` ÁbÕDeTT ` áXÊqT&É T ` dü $ ‘· `$uÛ Ñ T e⁄ `
Hêsêj·TDT&ÉT ` Vü≤èw”πøX¯ó&ÉT ` <˚e⁄&ÉT ` |üX¯ó|ü‹ `
eTVü≤uÛÑ÷‘·eTT ` k˛eTT&ÉT ` uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT ` eTqTe⁄ `
$<Ûë‘· ` <Ûë‘· ` >∑Ts¡Te⁄ ` ø±\eTT ` Ä>∑eTø£s¡ Ô
`JeqeTT` eTè‘·T´e⁄` neTj·TeTT` j·T»„eTT ` Ç<ä´
` j·TEdüT‡ ` <Ûäs¡àeTT ` ;»eTT ` $<ÛëqeTT ` mdæï
nì #Óô|ŒqTø£qã&ÉTq~, $qã&ÉTq~, ‘·\+|üã&ÉTq~,
|ü⁄{Ϻq~, ô|s¡T>∑Tq~ ` ˇø£fÒ$T? á »>∑‘·T Ô n+‘ê
edüTÔe÷Á‘·eTT nì ‘Ó\TdüTø√. n+‘·≈£î$T+∫ y˚s√ø£{Ï
˝ÒH˚ ˝Ò<äT.
Ç~ n+‘ê ≈£L&Ü Ä‘·àdü«s¡÷|üy˚T.
sêC≤! ø±s¡MÔ sê´! ˙≈£î ø£*–q eTs=ø£ eTTK´yÓTqÆ
dü+<˚Vü≤eTTq≈£î düe÷<Ûëq+ #Ó|ü⁄‘êqT $qT.
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 9
ªMTs¡ T me]ì <Û ë ´ìkÕÔ s ¡ T ? MT≈£ î ≈£ L &Ü e⁄HêïqqTø=ì ‘êH˚ ø£s¡qÔ ˙, ‘êH˚ uÛÀø£qÔ ˙ nqTø=H˚≥≥T¢
<Û˚´j·TeTTqø£q<ë? nì ˙e⁄ n&ç>±e⁄. #˚ùd~ $πøå|ü X¯øÏÔ . e÷j·TqT düèõ+∫ <ëìì ‘·q
á HêjÓTTø£ÿ Ä‘·àdü«s¡÷|üeTTH˚ nVü≤]ïX¯\T H˚qT nBÛ q eTT˝À qT+#· T ø=H˚ y ê&˚ áX¯ « s¡ T &É T . n‘· & É T
<Ûë´ìdü÷Ô e⁄+{≤qT. dü∫Ã<ëq+<ä dü«s¡÷|ü⁄&ÉT. |üsÁ¡ ãVü≤àyT˚ e÷j·T #˚‘· Je⁄&ÉT>±
eTs=ø£ÿ $wüj·T+. Ä‘·à|ü<∏ä+˝À Á|üy˚•+∫ kÕ<Ûäq »>∑‘·T>Ô ±, áX¯«s¡T&ÉT>± yÓ\T>∑T‘·Tqï~. Jyê‘·à e÷j·T≈£î
ÁbÕs¡+uÛÑ <äX¯˝À qTqï eTqTwüß´\≈£î >∑eT´+ yÓ|’ ü⁄ n&ÉT>∑T\T ˝Àã&çq|ü⁄&ÉT ‘êH˚ |üs¡e÷‘·àqqï dü‘·´+ eTs¡T>∑|ü&ç
y˚ùd Áø£eT+˝À yê] ne>±Vü≤q qqTdü]+∫, eTVü≤s¡T¸\T dü T K<ä : U≤<ä T \qT nqTuÛ Ñ $ dü T Ô + ~. Ä e÷j· T qT
n$<ä´≈£î ≈£L&Ü HêeTeTT\T ø£*Œ+#ês¡T. yêì yêì eè‹Ô ‘=\–+#·T≥πø y˚<äeTT\ #˚‘· düèwæ,º Á|üfi¯j·TeTT\T @
uÛÒ<äeTT\qqTdü]+∫ Äj·÷ HêeTeTT\T @s¡Œs¡T|üã&ܶsTT. $<ÛäeTT>± ø£*Œ‘·eTT˝À ‘Ó*j·TC…|üŒã&ç+~. eT÷&ÛÉT\T Ä
n$ @$T≥+fÒ ` e÷j·T ` n$<ä´ ` |üs¡<˚$ ` eTqdüT‡ dü‘·´eTTqT ‘Ó\TdüTø=q˝Òø£ b˛‘·THêïs¡T.
` nHê~ ` >∑TDkÕeT´eTT ` ÁuÛÑeTeTT ` Á‹eè‘·TÔ ` n≥Te+{Ï eT÷&ÛÉT\ nC≤„qeTTqT ‘=\–+|üCÒùd
Á|ü<ÛëqeTT ` Á|üø£è‹ ` ÁãVü≤àjÓ÷ì ` ne´j·TeTT ` $<Ûëq+ ≈£L&Ü #Ó|ü⁄‘êqT $qT.
ne´ø£eÔ TT ` $ÁuÛÑeTeTT ` X¯øÏÔ ` ø±s¡DeTT ` nC≤„qeTT Ä‘·à|ü<ës¡+∆ ˇø£ÿfÒ. n<˚ HêHês¡÷|üeTT\T>±qTqï
` n<Ûë´düeTT ` jÓ÷Vü≤eTT ` Á|ükÕ´|üeTT ` ‘·eTdüT‡ ` »>∑‘·T>Ô ± yÓ÷Væ≤‘·TìøÏ ø£ì|ædü÷eÔ ⁄qï~. C≤„ìøÏ Ä $<Ûä+>±
Ç$ ø±s¡D n$<ä´ jÓTTø£ÿ HêeTeTT\T. ø£qT|æ+#·<Tä . ìÁ~+#˚yê&çøπ dü«|üï <äèXÊ´\T ø£qT|ækÕÔsTT>±ì
y˚T˝§ÿì e⁄qïyê&çøÏ ø£ìŒ+#·e⁄ >∑<ë! ª»>∑‘·TÔ nH˚~ ndü\T
‘·eTeTT`yÓ÷Vü≤eTT`eTVü‰yÓ÷Vü≤eTT`‘ê$TÁXe¯ TT`n+<∏‘ä ê$TÁXe¯ TT ˝Òø£b˛‘˚ m{≤¢ ø£ì|ædüT+Ô ~?µ nì ˙e⁄ n&ÉT>∑e#·TÃ. ˝Òì
nH˚ n$<ä´ jÓTTø£ÿ |ü+#·|üs¡«eTT\T ÁãVü≤àeTT qT+&ç dü«|üï+ ø£ì|æ+#·≥+ ˝Ò<ë? n˝≤π> ˝Òì »>∑‘·TÔ ≈£L&Ü
ÁbÕ<äTs¡“¤e+∫qy˚. yê{Ï ìeè‹ÔøÏ ñbÕj·TeTT\T ≈£L&Ü ø£ì|æ+#·≥+˝À $+‘· @eTTqï~?
#Ó | ü Œ ã&ܶ s TT. n$ ` C≤„ q eTT,$<ä ´ . M{Ï >∑ T ]+∫ düπs. @~ @eTsTTHê ` á$<Ûä+>± »>∑‘·TÔ nH˚~
#ÓbÕŒ\+fÒ`Ç$ ø±sê´‘·àø£ yÓ÷Vü≤eTT jÓTTø£ÿ HêeTeTT\ì e⁄qï≥T¢ > ± dü Œ wü º + >± ø£ ì |æ d ü T Ô + fÒ dü ‘ · ´ ‘· ‘ êÔ « ìï
#Ó|üŒ#·Tà Çø£ M{Ï $X‚w¢ üD≈£î eùd.Ô ... ‘Ó\TdüTø√e≥+ m{≤¢? n+{≤yê? <ëìøÏ düe÷<Ûëq+
‘· e TeTT n+fÒ ` dü « s¡ ÷ |ü nÁ|ü ø ±X¯ e TT. #Ó|ü⁄‘ê $qT.
(dü«s¡÷|üeTTqT eTs¡T>∑T|üs¡#˚~) ns¡T ®Hê! me«ì¬ø ’Hê ˇø£ edüT Ôe⁄qT e⁄qï~
yÓ÷Vü≤eTT n+fÒ ` <˚Vü≤_Ûìy˚X¯eTT. (<˚Vü≤y˚T ‘êqT e⁄qï≥T¢>± ø±≈£î+&Ü eTs√ø£ uÛ≤eq‘√ #·÷&É≥+ nH˚~
nH˚ uÛ≤e+) ÁuÛ≤+‹ e\qH˚ ø£\T>∑T‘·T+~. Ä edüTeÔ ⁄ jÓTTø£ÿ ndü\T
eTVü ‰ yÓ ÷ Vü ≤ eTT n+fÒ ` uÛ À Hê_Û ì y˚ X ¯ e TT. ‘·‘·«+ ‘Ó*j·÷\+fÒ Ä ÁuÛ≤+‹ì ‘=\–+#·Tø=q≥+ ‘·|üŒ
(uÛÀ>±_Û˝≤wü ø£*–e⁄+&É≥+) y˚s=ø£ e÷s¡yZ ˚T ˝Ò<äT. X¯óøÏìÔ #·÷∫ yÓ+&ç nì ÁuÛ≤+‹
‘ê$TÁX¯eTT n+fÒ ` Áø√<ÛäeTT. |ü&É≥+ ˝Ò<ë? |ü]o*+∫ #·÷ùd,Ô n~ yÓ+&ç ø±<äT nì
n+<∏ ä ‘ ê$TÁX¯ e TT n+fÒ `eTè‘· ‘ · T \´yÓ T Æ q ‘Ó\TdüT+Ô ~. m+&ÉT yÓTT<äTq› T #·÷∫ <=+>∑ nì ÁuÛ$Ñ TkÕÔeTT.
<ÛäquÛÀ>∑˝≤\dü. n~ πøe\eTT ø=j·T´ nì ‘Ó\TdüTø=qï|ü&ÉT ª<=+>∑µ
Çø£, $<ä´ n+fÒ `ÁX¯eDeTT e+{Ï kÕ<ÛäqeTT\‘√ nqï uÛ≤e+ ÁuÛÑeT nì ns¡e∆ TÚ‘·T+~. Nø£{Ï˝À Á‘ê&ÉTqT
bı+~q uÀ<Ûä\T. #·÷∫ bÕeTT nqTø=q≥+ ≈£L&Ü sTT≥Te+{Ï ÁuÛÑeTj˚T.
C≤„qeTT n+fÒ ` ÁX¯eD≤~ uÀ<Ûqä \ <ë«sê bı+~q n˝≤π> »>∑‘·TÔ e⁄qï<äqï uÛ≤eq ≈£L&Ü sTT≥Te+{Ï<˚.
ne>±Vü≤q. Á|ü|ü+#·+ sTT~es¡≈£î |ü⁄≥º˝Ò<äT. Çø£ eTT+<äT |ü⁄≥ºuÀ<äT.
ø±s¡MÔ sê´! Ç+ø± #ÓbÕŒ\+fÒ |üs¡e÷‘·àqT eTs¡|æ+|ü á uÛ≤eeT+‘ê e÷j·÷ ø±s¡´y˚T. eTq: ø£*Œ‘·y˚T.
CÒùd ∫Á‘y· TÓ qÆ Ä≥+ø±\T #Ó|⁄ü ‘êqT. á eT÷\ ÄC≤„qeTTq≈£î nsTT‘˚ sT÷ ÁuÛÑeTqT ‘=\–+#·Tø=q≥+ m˝≤?
ø±s¡DeTT\sTTq Äes¡DeTT ` $πø å|üeTT nH˚ ¬s+&ÉT á e÷j·TqT+&ç $eTT≈£î\Ô j˚T´~ m˝≤? n+fÒ....
X¯ ≈ £ î Ô \ THêïsTT. |ü s ¡ e ÷‘· à Hêe]+∫ Ä |ü s ¡ ‘ · ‘ êÔ « ìï eTT+<ä T >± ` eTqTwü ß ´&É T sT÷ ÁuÛ Ñ e TqT
‘Ó*j·T≈£î+&Ü #˚ùd<˚ Äes¡D X¯øÏ.Ô ‘êqT |üs¡e÷‘·à≈£î y˚s¡T>± ‘=\–+#·Tø=Hê\qï ÄdüøÏìÔ ø£*–e⁄+&É≥+ nedüs¡eTT.
ªªdü÷s¡´ #·+Á<ë<äT\Tqï+‘· yês¡≈£î Hê ne‘ês¡ ø±s¡´eTT ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄+≥T+~µµ.
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 10
dü‘«Ô· >∑TD dü+|üqTï˝…q’ eTqTwüß´\πø |üse¡ ÷s¡e∆ TTqT bı+<ë\qï |üs¡e÷‘·à ˇø£ÿ&˚ dü‘·´eTT.
Äø±+ø£å ‘·˝…‘·TÔ‘·T+~. dü»®q kÕ+>∑‘·´eTT #˚‘·, |ü⁄sêD nHê~ n$<ä´e\q Äj·Tqj·T+<äT áX¯«s¡T&ÉT,
ÁX¯eDeTT\ #˚‘· ªª»>∑‘·TÔ $T<∏ä´µµ nqï ãTTwæ |ü⁄+>∑e⁄\ Je⁄&ÉT nqï $uÛ≤>∑eTT\T j˚Ts¡Œ&çq≥T¢ düTŒ¤]+#·T#·Tqï~.
e÷≥\ô|’ $XÊ«dü+ ô|]–, sT÷ $T<∏ä´qT+&ç, e÷j·T, ÁuÛÑeT\ áX¯«s¡T&ÉT dü<ëq+<äT&ÉT. |ü⁄s¡TwüX¯ã∆yê#·T´&Ó’q
qT+&ç ãj·T≥ |ü&Ü\qï ‘·|üq yÓTT<ä˝Ö‘·T+~. dü<äT Zs¡T Je⁄&ÉT Äeè‘êq+<äT&ÉT. ÁãVü≤àeTT e\q ne´ø£eÔ TT e\q
uÀ<Ûä\‘√, jÓ÷>∑j·÷>±~ kÕ<ÛäqeTT\ <ë«sê düø£\ ÁuÛÑeT\ eTVü≤‘·TÔ ` eTVü≤‘·TeÔ \q nVü≤+ø±s¡eTT, nVü≤+ø±s¡eTT
qT+&ç $eTT≈£î˝Ô …’ õC≤„düTe⁄\T, eTTøÏøÔ ±eTT≈£î\T ‘·|üŒø£ \ø£´å e\q uÛ Ñ ÷ ‘· dü ÷ ø£ å à eTT˝… ’ q X¯ u ≤› ~ ‘· H êàÁ‘· \ T `
dæ~ì∆ kÕ~Û+#·>∑\s¡q≥+˝À m+‘·e÷Á‘·+ dü+<˚Vü≤+ ˝Ò<äT. |ü+#·‘H· êàÁ‘e· TT\ e\q |ü+#·d÷ü \∆ uÛ÷Ñ ‘·eTT\T »ì+#ÓqT.
ªn˝≤ø±<äT, »>∑‘·TÔ dü‘·´eTTµ nì #Ó|ü⁄‘·Tqï yê] Á‹>∑TDeTT\ e\q Ç+Á~j·TeTT\T, Ç+Á~j·÷~ÛcÕºq
e÷≥˝Ò ˙≈£î $XÊ«dü jÓ÷>∑´eTT\T>± nì|ædüTqÔ ï≥¢sTT‘˚, <˚e‘·\T, eTqdüT‡ »ì+#ÓqT.
eTT+<ä T >± ˙e⁄ ∫‘· Ô X ¯ ó ~∆ ø√dü + ì‘· ´ ø£ s ¡ à eTT\T, ns¡TH® ê! eTs=ø£ $wüj·Ty˚TeT+fÒ `ªdüèwæÁº ø£eT$T<˚µ
nqTcÕºqeTT\T #˚j·Te\dæ e⁄+≥T+~. ìwæ<ä∆ ø£s¡àeTT\T nqï ìj· T eTy˚ T MT ˝Ò < ä T . ø=ìï dü + <ä s ¡ “ ¤ e TT\˝À
#˚j·T≈£î+&Ü |ü$Á‘·yÓTÆq J$‘êìï m+‘√ nÁ|üeT‘·Ô‘√ Äø±X¯eTTq+&û, n–ï qT+&û ≈£L&É düèwæÁº ø£eTeTT #Ó|Œü ã&çq~.
>∑&ÉT|üe\dæ e⁄+≥T+~. uÛÑøÏÔ‘√ áX¯«s¡Tì |üPõ+#ê*. #·÷&ÉT sêC≤! πøe\eTT ÁuÛÑeT |üP]‘·eTT, eTq: ø£*Œ‘·eTT
ìs¡+‘·s¡+ Äj·TqqT uÛÑõ+#ê*. dü‘·ÿs¡à\qT #˚dü÷ Ô Ä nsTTq <ëìøÏ ˇø£ Áø£eTy˚T$T{Ï?!
ø£sà¡ |\üò eTT\qT áX¯«s¡TìøÏ n]Œ+#ê*. n˝≤ #˚d÷ü Ô e⁄+&É≥+ `á $<Û+ä >± qs¡,|üXó¯ , |üø±å ´<äT\T, <˚yêdüTsê<äT\T
e\q Áø£eT+>± ∫‘·eÔ TT |ü]X¯ó<äe∆ TÚ‘·T+~. Ä |ü]X¯ó<äy∆ ÓTqÆ yÓTT<ä˝q…’ uÛÖ‹ø£eTT˝…q’ dü÷\∆ , dü÷ø£àå , X¯Øs¡eTT\‘√ $X¯«eTT
eTqùd‡ á Á|ü|ü+#·eTT nXÊX¯«‘·eTì ‘Ó\TdüTø=+≥T+~. >√#·]düTqÔ ï~. ` Ç~ ñ|üÁø£eTeTT.
n+‘˚ø±<äT n≥Te+{Ï dü«#·Ã¤yÓTÆq eTqdüT‡≈£î sT÷ düèwæº Çø£ ñ|üdü+Vü≤s¡eTTqT #ÓbÕÔqT, $qT.
ndü\T »s¡T>∑˝<Ò ˙ä , øπ e\+ $T<∏´ä nqï dü‘´· + düŒwüeº TÚ‘·T+~. @$ mø£ÿ&É qT+&û |ü⁄≥Tº#·THêïjÓ÷ n$ nø£ÿ&ÉH˚
ÁuÛÑeT e\q e÷Á‘·y˚T Á|ü|ü+#·+ >√#·]düTqÔ ï<äqï $wüj·T+ \sTT+#· T #· T qï$. Ç+Á~j· T eTT\T ‘· < ä ~ Û < ˚ e ‘· \ T
‘Ó\TdüTø=qï eTqdüT‡ C≤„q yÓs’ ê>∑´ |üP]‘·yÓTqÆ |üs¡e÷s¡+∆ eTTqï>∑Tq$ ‘·yÓ÷ ø±s¡DeT>∑T nVü≤+ø±s¡eTT q+<äT
Äø£]¸‘·eTÚ‘·T+~. me]¬ø‘’ ˚ uÛÑ>∑e+‘·Tì j·T+<äT, >∑Ts¡Te⁄ nVü≤+ø±s¡eTT eTVü≤‘·TÔ q+<äT eTVü≤‘·TÔ Á|üø£è‹ j·T+<äT
q+<äT, ìX¯Ã\ uÛÑøÏÔ e⁄+≥T+<√ yê]øÏ á Á|ü|ü+#·eTT Á|üø£è‹ ÁãVü≤àeTT q+<äT \sTT+#·T#·Tqï$. nE„+&û
ndü ‘ · ´ eTT>± >√#· ] dü T Ô + <ä q ≥+˝À m+‘· e÷Á‘· e TT \j·TeTTqT düX‚wüeTì dü+<˚Væ≤+#·TqT. n+fÒ ` düèwæº
dü+<˚Vü≤eTT ˝Ò<äT. >∑Ts¡Te⁄jÓTTø£ÿ nqTÁ>∑Vü≤eTT‘√H˚ |üs¡e÷s¡ ∆ Áø£eT+ |ü⁄qsêeè‘·eTÚ‘·÷H˚ e⁄+≥T+<äì ` eTs¡\ eTs¡\
kÕ<Ûäq dü|òü©ø£è‘·eTÚ‘·T+~. dü<äTZs¡Te⁄ ø£è|ü‘√H˚ »>∑‘·TÔ dü+uÛÑ$dü÷ÔqT e⁄+≥T+<äì e÷j·÷ã<äT∆&Ó’q e÷qe⁄ìøÏ
$T<∏ ä ´ >± ‘Ó \ Tdü T ø=ì ÁãVü ‰ àq+<ëìï bı+<ä ≥ + nì|ædüT+Ô ~. ø±ì Ä‘·àC≤„ì nsTTqyê&ÉT sT÷ ÁbÕ|ü+∫ø£
kÕ<Ûä´|ü&ÉT‘·T+~. ÁuÛ ≤ +‘· T \ qT+&û $eTT≈£ î Ô & Ó ’ nìï+{Ï ˙ ‘· q j· T +<˚
ns¡T®Hê! ˙e⁄ j·÷>∑j·÷>±~ dü‘·ÿs¡à\T ìj·TeT \j·TyÓTT+~+#·Tø=ì |üs¡ÁãVü≤àyÓTTø£ÿfÒ yÓ\T>=+<äT‘·Tqï<äì
ìwüº\‘√ #˚XÊe⁄. düø£\ X¯óuÛÑø£s¡à\qT Hê≈£î n]Œ+#êe⁄. ‘Ó*dæq yê&Ó’ e⁄+{≤&ÉT.
n˝≤ #˚j·T≥+ e\q ˙ ∫‘·eÔ TT |ü]X¯ó<äy∆ ÓT+Æ ~. eTqdüT‡ ns¡TH® ê! ªªÁãVü≤à dü‘·´eTT ` »>∑‘·TÔ $T<∏ä´µµ nH˚
ìs¡à\yÓT+Æ ~. n≥Te+{Ï ìs¡à\yÓTqÆ eTqdüT‡ yÓs’ ê>∑´|üP]‘·yÓTÆ dü‘ê´ìï mqï&É÷ eTiTee<äT.› <ëìH˚ ∫+‘·q #˚düT+Ô fÒ Ä
düø£\ ÁuÛ≤+‘·T\ qT+&ç $eTTøÏÔ #Ó+~ |üs¡e÷s¡∆ kÕ<Ûäq ÁãVü≤ày˚T ˙e⁄ ø±>∑\e⁄.µµ` nì <ä‘·kÔ Õ«$T ø±s¡MÔ s¡T´q≈£î
#˚ùd+<äT≈£î ns¡ Ω‘·qT bı+~+~. Çø£ Á|üuÀ<ÛäeTT\qT uÀ~Û+#ê&Éì y˚<ä<Ûäs¡Tà&ÉT B|ü≈£îìøÏ #Ó|üŒ>±, B|ü≈£î&ÉT
ìsêj· ÷ dü e TT>± bı+<ä >∑ \ T>∑ T ‘êe⁄ nq≥+˝À ªª>∑Ts¡T<˚yê! kÕ«$T uÀ<Ûä\Hê\øÏ+∫q ø±s¡MÔ s¡T´&ÉT kÕ«$Tì
dü+<˚Vü≤y˚TeTT+~? sTT+ø± @y˚T$T $wüj·÷\ >∑T]+∫ n&ç>±&ÉT?µµ nì
Çø£ XÊÁdü Ô Á |ü e ÷D Áø£ e TeTT qqTdü ] +∫, ñ Á|üX¯ï+∫>± y˚<ä<Ûäs¡Tà&ç˝≤ #ÓbÕŒ&ÉT.
|ü Á ø£ e T`(ÁbÕs¡ + uÛ Ñ e TT) ñ|ü d ü + Vü ≤ s¡ e TT(eTT–+|ü ⁄ )\qT ø±s¡MÔ sê´s¡Tq® T&ÉT <ä‘êÔÁ‘˚jT· kÕ«$TøÏ qeTdüÿ]+∫,
#Ó|ü⁄‘êqT, $qT. ªªkÕ«MT! MT nqTÁ>∑Vü≤+‘√ Hê dü+<˚Vü≤\˙ï r]b˛j·÷sTT.
ªªqqTï q$Tàq yê]ì mqï&É÷ |ü‘·q+ ø±ìe«qTµµ
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 11
nsTT‘˚, H˚qT $qï $wüj·÷\˙ï eTqdüT‡˝À >∑{Ï>º ± ì\e≥+ ˝Ò<äT. |üs¡e÷s¡∆ kÕ<Ûäq s¡Vü≤kÕ´\˙ï #Ó|æŒq MTs¡T Ä
kÕ<Ûäq\˙ï #˚j·T>∑\ X¯øÏ˙Ô , kÕ<Ûäq\T |òü*+∫ |üs¡e÷q+<ä dæ‹ú ì bı+<ä>∑*π> n<äècÕº˙ï Hê≈£î Á|ükÕ~+#·+&ç.µµ nì
y˚&ÉTø=Hêï&ÉT.
kÕ«$T sTT˝≤ nHêïs¡T`
ªªns¡T®Hê! ˙e⁄ n<äèwüºe+‘·T&ç$. ˙e⁄ sêEyÓ’j·TT+&ç sê»´bÕ\Hê uÛ≤s¡eTT yÓ÷dü÷Ô ≈£L&Ü nVü≤+ø±s¡
s¡Væ≤‘·T&ÉyÓ’ Á‹ø£s¡D X¯ó~∆>± <Ûäsêàìï Ä#·]+#êe⁄. ˙e⁄ #˚ùd düø£\ ø£s¡à\T Hêπø n]Œdü÷ Ô ìcÕÿeTT&ÉyÓ’ J$+#êe⁄.
n+<äTe\q ˙≈£î ∫‘·XÔ ¯ó~∆ #˚≈£L], ìX¯Ã\ uÛÑøÏ,Ô yÓs’ ê>∑´eTT\T ø£*>±sTT. n+<äTe\qH˚ eTVü‰yêø£´eTT\qT $q>∑*>±e⁄.
eTVü‰yêø£´ ÁX¯eD+ e\q $y˚ø£+ ø£*–+~. ∫‘·ÔeTT˝Àì ÁbÕ|ü+∫ø£ uÛ≤eq\˙ï ‘=\–b˛sTT, yÓ÷ø£åeTTô|’ ÄdüøÏÔ
ø£*–+~.
z sêC≤! nK+&ÉyÓTÆq n~«rj·TyÓTÆq ÁãVü≤àkÕø屑êÿs¡+ ø±yê\+{≤yê? ‘·|üŒ≈£î+&Ü sTTkÕÔqT. ˙≈£î
sTTe«sêì<ä+≥÷ @MT ˝Ò<äì eTT+<˚ #ÓbÕŒqT ø£<ë! ‘=+<äs¡|ü&É<äT.› H˚qT }|ü<˚•+∫q kÕ<Ûäq s¡Vü≤kÕ´\qT qTe⁄«
#·ø£ÿ>± Ä#·]+#ê˝+fÒ eT]ø=ìï eTTU≤´+XÊ\qT ˙e⁄ ‘Ó*dæø=q≥+ nedüs¡+ yê{Ïì >∑T]+∫ #Ó|ü⁄‘êqT, $qT.
kÕ<Ûä≈£î&ÉT ì‘ê´ì‘·´ edüTÔ $y˚ø£eTT ` (@~ XÊX¯«‘·eTT, @~ nXÊX¯«‘·eTT `nqT $#·ø£Då ), ÇVü≤eTTÁ‘ês¡∆ |òü\
uÛÀ>∑$sê>∑eTT (◊Væ≤ø£yÓTÆq düTKuÛÀ>±\ |ü≥¢ $s¡øÏÔ), X¯e÷~wü≥ÿ dü+|ü‹Ô, eTTeTT≈£åî‘·«eTT` nH˚ sT÷ Hê\T>∑T
dü<äTDZ ≤\qT bı+~q <äsê«‘· ÁãVü≤àìwüß&º Óq’ dü<äTsZ ¡Te⁄qT ÄÁX¯sTT+#ê* Äj·Tq qT+&ç ÁX¯eD ` eTqq ` ì~Û<Ûë´dü `
<Ûës¡D\qT Ä#·s¡D˝ÀøÏ ‘Ó#·TÃø=Hê*. n|ü⁄&ÉT m+‘√ <äj·÷Vü≤è<äj·TT&Óq’ Ä dü<äTsZ ¡Te⁄ ªª‘·‘Y ` ‘·«yéT ` ndæµµ`
‘·‘·«Ô eTdæ ` yÓTT<ä˝…q’ eTVü‰yêø±´\qT ñ|ü<˚•kÕÔs¡T.
` düX‚wü+

C…’ kÕsTT e÷düsº Y !!

Á|æj·T >∑Ts¡T ã+<ÛäTe⁄˝≤sê! »>∑<äTZs¡T l kÕsTTe÷düºsY Ä•+∫q Ä<Û ë´‹àø£ ùde\q+~+#·&ÜìøÏ, ~e´»qì
n*y˚\TeT+>∑eTà uÛÑs¡<ë«E\ ÄodüT‡\‘√ ªl eT+>∑ uÛÑs¡<ë«» Á≥dtºµ kÕú|æ+#·ã&çq~. kÕsTTe÷düºsY
uÛÑ≈£îÔ\T, õC≤„düTe⁄\T`|ü⁄düÔø£eTT\T, bò˛{À\T yÓTT<ä\>∑T yê{Ïø=s¡≈£î>±ì, $sêfi¯eTT\T eT]j·TT Maga-
zine Subscriptions yÓTT<ä\>∑T nìï $wüjT· eTT\≈£î á ÁøÏ+~ nÁ&ÉdTü qT dü+Á|ü~+#·>\
∑ s¡T . D.D.\T, M.O.\T
≈£L&Ü á ÁøÏ+~ nÁ&ÉdüT≈£î |ü+|æ+#·>∑\s¡T.
Sri Manga Bharadwaja Trust,
Bhakta Nivas, 12-1-170/46P, Hanuman Nagar, Jaipuri Colony, Nagole, Hyderabad - 68
Phone :040-20063300
|üP»´ l kÕsTTe÷düºsY ùdyê_Û˝≤wüß\T sT÷ ÁøÏ+~ ∫s¡THêe÷\≈£î $sêfi≤\]Œ+∫ ‘·]+#·>∑\s¡T.
Magazine eT]j·TT
General Donations qT "Sri Manga Bharadwaja Trust", payable at Hyderabad
or Ongole ù|s¡Tô|’ M.O., D.D.\ <ë«sê |ü+|ü>\ ∑ s¡T
Annadanam Donations qT "Sri Manga Bharadwaja Trust (Sai Master)", payable at Hyderabad or
Ongole ù|s¡Tô|’ M.O., D.D.\ <ë«sê |ü+|ü>\ ∑ s¡T
Ashramam Donations qT "Sri Manga Bharadwaja Trust (Peace Foundation)", payable at
Hyderabad or Ongole ù|s¡Tô|’ M.O., D.D.\ ë«sê |ü+|ü>\ ∑ s¡T
Books order qT "Sri Manga Bharadwaja Trust (Publications)", payable at Hyderabad or Ongole
ù|s¡Tô|’ M.O., D.D.\ <ë«sê |ü+|ü>\∑ s¡T
˙e⁄ ˇ|ü⁄Œø=qï |üìì düÁø£eT+>± ìs¡«]Ô+#·T
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 12

|òæÁãe] dü+∫ø£ ‘·s¡TyêsTT

yêsêÔ˝≤|üeTT (d” ] j· T ˝Ÿ )
#˚dæq~ nqTuÛÑ$+#·e˝…qT
kÕ«.Á|ü. :` @ø£: bÕbÕì ≈£îs¡T‘˚ |òü\+ uÛÑTCÒÿÔ eTVü‰»q: ˆ
uÛÀø±Ôs√ $Á|üdüT#·´H˚Ô ø£sêÔ <√ùwD *|ü´‘˚ ˆˆ
ªªbÕ|üeTT ˇø£&ÉT #˚j·TTqT. <ëì |òü\eTTqT n+<äs¡T nqTuÛÑ$+#Ó<äs¡ T. nqTuÛÑ$+∫qyês¡T bÕ|üeTTqT+&ç
‘·|æŒ+#·Tø=HÓ<äs¡T. ø±ì #˚dæqyê&ÉT e÷Á‘·eTT Ä <√wüeTTqT+&ç ‘·|æ Œ+#·Tø=q˝Ò&ÉT.µµ
yê©àøÏãTTwæ Áu≤Vü≤àD≈£î≥T+ãeTTq »ìà+∫j·TT+&ÓqT. ø±ì u≤\´eTTqT+&çj·TT _Û\T¢ì Ç+≥ ô|]¬>qT. _Û\T¢˝Ò
‘·*<¢ +ä Á&TÉ \qTø=HÓ&yç ê&ÉT. n‘·&TÉ _Û\e¢ è‹ÔH˚ ne\+_+#ÓqT. ≈£î≥T+ãb˛wüqeTTq≈£î _Û\T¢\e˝… <ë]˝À b˛e⁄ u≤≥kÕs¡T\qT
ø=≥Tº#·T+&ÓqT. Ä e÷s¡eZ TT uÛÑj·T+ø£s¡yÓTqÆ <äì ‘Ó*dæø=ì mes¡TqT Ä <ë]ì yÓfiËfl&ç yês¡T ø±s¡T.
ø±ì <Ó’y˚#·Ã¤#˚ dü|üÔ eTVü≤s¡T¸\T Ä <ë]ì e∫Ã]. yê©àøÏ yê]ì ªªeÁdüÔeTT\T, bÕÁ‘·\T Çe«+&ç, ˝Òì#√
#·+|æy˚j·TT<äTµµqì #Óô|ŒqT.
ãTTwüß\T:` e÷≈£î #·∫Ãb˛jÓT<äeTìø±ì, e÷ eÁkÕÔ<äT\T ˙e⁄ rdüTø=HÓ<äeìø±ì uÛÑj·TeTT ˝Ò<äT. e÷≈£î
nVü≤+ø±s¡, eTeTø±s¡eTT\T ø£\T>∑e⁄. ˙e⁄ #·+|æq #·#·TÃyês¡eTTø±eTì e÷≈£î ‘Ó*j·TTqT. @\qq #·#·TÃ≥ X¯Øs¡ø±s¡´eTT.
ø±ì ˙e⁄ Ç+‘· eTVü‰ bÕ|üeTT #˚j·T#·THêïe⁄ø£<ë! <ëìì nqTuÛÑ$+#·Tyês¡T eT]jÓTTø£s¡T ø£\sê? ˙e⁄ bÕ|üeTT
≈£î≥T+ãeTTø=s¡≈£î #˚j·TT#·THêïe⁄. ø±e⁄q ˙ ≈£î≥T+ãeTTq+<ä* »qT\e<ä≈› £î yÓ[fl yês¡T á bÕ|üeTT |ü+#·Tø=HÓ<äπsyÓ÷
n&ÉT>∑TeTT.
yê©àøÏ:` MTs¡T ‘·|æŒ+#·Tø=qT≥≈£î á j·TTøÏ|Ô üqTï#·THêïs¡T.
ãTTwüß\T:` <√#Ó<äeqT uÛÑj·TeTT e÷≈£î ˝Ò<äT. y˚TeTT ˙≈£î ø£\T>∑T bÕ|üuÛ≤s¡eTTq+<äT <äj·T ø£*– #Ó|挋$T.
˙e⁄ Ç+{ÏøÏ yÓ[fl n&ç–s¡eTTà. y˚TeTT Çø£ÿ&˚ ì\ã&çj·TT+&Ó<äeTì Á|ü e÷DeTT #˚j·TT#·THêïeTT.
yê©àøÏøÏ |üPs¡«»qà dü+kÕÿs¡eTT düTŒ¤]+∫ yê] e÷≥\T q∫Ãq$. n‘·&ÉT Ç+{ÏøÏyÓ[¢ uÛ≤sê´_&É\¶ T bÕ|üeTTqT
|ü+#·Tø=HÓ<äπsyÓ÷ ‘Ó*dæø=HÓqT.
yês¡T #Ó|æŒ]. ªª#˚dæqyê&ÉT nqTuÛÑ$+#·e˝…qT. e÷πøMT? eTeTTà b˛wæ +#·T≥ ˙ ø£s¡eÔ ´eTT. ˙e⁄ @ $<ÛäeTT>∑HÓq’
dü+bÕ~+#·TeTT. Ä bÕ|üeTTq+<ä* uÛ≤>∑eTT‘√ e÷πø$T dü+ã+<ÛäeTT?µµ
á $<ÛäeTT>± Ç+{Ï˝Àìyês¡T n+<äs¡TqT bÕ|üeTTqT |ü+#·Tø=qT≥≈£î n+^ø£]+#·˝Ò<äT. ‘·q bÕ|üeTTq≈£î
uÛ≤>∑dTü &ú TÉ eT]jÓTTø£&TÉ ˝Òì dü+>∑‹ yê©àøÏ ‘Ó*dæø=HÓqT. n‘·&TÉ eTVü≤s¡T¸\ #·sD¡ eTT\j·T+<äT |ü&qç yê&Ó’ yê]qT|ü<X˚ e¯ TTqT
‘Ó*dæø=ì |üPs¡j í Ó÷>∑´‘·qT bı+<ÓqT. »>∑eTTq≈£î n|üPs¡« Ä<äs¡ÙeTTqT #·÷|æ+#ÓqT.
ñ<äj·T:` X¯ó<äe∆ T>∑T eè‹Ô‘·|üŒ n+‘·: ø£s¡DX¯ó~∆ø=s¡≈£î eT]jÓTTø£ kÕ<ÛäqeTT @<Óq’ ø£\<ë?
ìcÕÿeTø£ s ¡ à #˚ ≈ £ L &É n+‘· : ø£ s ¡ D eTT X¯ ó ~∆ ì bı+<ä T qT
kÕ«.ì. :` ìcÕÿeTuÛ≤eeTT‘√ ø£s¡à#˚j·TT≥#˚ ≈£L&É n+‘·:ø£s¡DeTT X¯ ó~∆bı+<äTqT.
ìcÕÿeTø£s¡àqT nq>± ø£s¡eÔ ´<äèw摺 √ |òü˝Ò#·Ã¤˝Ò≈£î+&É uÛÑ>∑eÁrŒ‹ø=s¡≈£î e÷Á‘·eTT ø£s¡à#˚j·TT≥. nq>± eTH√,
yêø±ÿj·TeTT\‘√ #˚j·TT ø£s¡à.
j·T‘·ÿs√wæ j·T<äXÊïdæ j·TE®¨wæ <ä<ëdæ j·T‘Y ˆ
j·T‘·|Ô üdü´dæ øöH˚j Ô ·T ‘·‘·Tÿs¡Twü« eT<äs¡ŒDyéT ˆˆ ^‘·. 9 Ä.
ªª˙e⁄ @$T#˚dæqqT, @$T ‹ìqqT, @$ ¨eTeTT#˚dæqqT, @~ <ëqeTT #˚dæqqT, @ ‘·|üeTT #˚dæqqT
n+‘·j·TTqT Hê≈£î n]Œ+#·TeTT.µµ
Ç+‘·˝À Ábıô|dò sü T¡ CÀw” pHê>∑&éÛ qT+&ç Ç<äs› T¡ $<ë´s¡T\∆ ‘√ e∫Ã]. l Á|øü ±XÊq+<äT\yês¡T l ì‘ê´q+<äT˝yê]øÏ
Ábıô|òdüs¡T>±]ì |ü]#·j·TeTT#˚dæ]. n|ü⁄Œ&ÉT Ábıô|òdüs¡T>±s¡T ì‘ê´q+<äT\yê]‘√ |ü*øÏ]. ªª‘·eTù|s¡T #ê˝≤ø±\eTTqT+&ç
˙e⁄ dü‘ê´ìï n+{Ï ô|≥Tºø√! ˙ yÓ+≥ H˚HÓ|ü⁄Œ&É÷ e⁄+{≤qT.
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 13
$qT#·THêïqT. kÕ«$TÁ|üø±XÊq+<äT\yês¡T Çø£ÿ&çøÏ e∫Ã]. yê] ø=s¡≈£î H˚qT Ç#·Ã≥≈£î e#·TÃ≥‘√ ‘·eT <äs¡ÙqeTT
\_Û+∫q~. Ábıô|òdüs¡T‘√ e∫Ãq Ç<äs› ¡T $<ë´s¡T\ú ˝ÀqT ˇø£s¡T _. @. ˝À #·<äTe⁄#·T+&ç]. eT]jÓTTø£s¡T Ç+≥s¡T˝À
#·<äTe⁄#·T+&ç]. yê]˝À ¬s+&Ée $<ë´]ú l ì‘ê´q+<äT\yê]ì n&ç¬>qT.
|üPs¡«eTT ÁãVü≤à#s· ê´ÁX¯eTeTTq+<äT Áu≤Vü≤àDT\T y˚<ë<Û´ä j·TqeTT yÓTT<ä\>∑Tq$ #˚jT· T#·T+&ç]. Ç|ü⁄Œ&ÉT ny˚$Tj·TT
˝Òe⁄. dü+<Ûë´e+<äHê~ ì‘·´ø£s¡àeTT\T ≈£L&É #˚j·TT≥˝Ò<äT. H˚qT @$T #˚j·Te˝…qT?
Äs¡T ì‘·´ø£s¡à\e\qqT ø£\T>∑T |òü\eTT
kÕ«. ì. :` ˙e⁄ ø±˝≤qT>∑TD+>± VüAD$<ä´quÛÑ´dæ+#·T#·THêïe⁄. n+<äT #˚ ˙e⁄ #˚j·Te\dæq wü≥ÿs¡à\qT
j·T<∏ë $~Û>± #˚j·T M\T ˝Òø£ b˛e#·TÃqT. nsTTqqT \|òüTTdü+<Ûë´<äT \qT #˚j·Te#·TÃqT. $<ë´uÛ≤´düeTTeTT–dæq
|æeTà≥ wü≥ÿs¡à\qT düeTÁ>∑eTT>± j·T<∏ë$~Û>± #˚j·TT≥#˚ bÕ|ü$eTT≈£ î&Ô Ée>∑T<äTe⁄.
dü+<Ûë´ kÕïq+ »|üXËÃ’ e <˚e‘êHê+ #· |üP»qyéTˆ
yÓX’ ¯«<˚e+ ‘·<∏ë‹<∏ä´+ wü{Ÿ ø£sêàDÏ ~H˚ ~H˚ˆˆ
ªªkÕïqeTT, dü+<Ûä´, »|üeTT, <˚e‘ês¡Ãq, yÓX’ ¯«<˚eeTT, n‹~Ûdü‘êÿs¡eTT Ç$ Á|ü‹ s√EqT #˚j·Te˝…qTµµ.
kÕïqeTT:` kÕïqdü+<Ûë´<äT\qT áX¯«s¡Á|”‘·´s¡úeTT ìj·Te÷qTkÕs¡eTT #˚dæq#√ n+‘·:ø£s¡DX¯ó~∆<ë«sê |üs¡e÷‘·Tàì
j·T+<äT uÛøÑ jÏÔ T· T, Ä‘·àC≤„qeTTqT bı+<äT jÓ÷>∑´‘·jT· T ø£\T>∑TqT. nH˚ø$£ <Ûeä TT\>∑T á düø±eTø£sà¡ \#˚ dü+kÕs¡ã+<Ûeä TTq+<äT
∫≈£îÿ|ü&çq qs¡Tq≈£î ìcÕÿeTø£s¡à#˚‘·H˚ $eTTøÏÔ ø£\T>∑TqT.
ø±e⁄q dü+<Ûë´e+<äHê~ø£eTT\T ‘·|üŒø£ Ä#·]+#·e˝…qì y˚<äeTT $~Û+#· T#·Tqï~. dü+<Ûä´ #˚dæq#√ #˚j·Te#·TÃqT
ø±ì kÕïqeTT #˚j·Te\dæq nedüs¡eTT @eTì n&ÉT>∑e#·TÃqT. ìÁ<ä j·T+<äT X¯Øs¡eTT e÷*q´eTTqT bı+<äTqT.
X¯Øs¡eTT düVü≤»eTT>± eT*qyÓTqÆ ~. nH˚ø£ ∫ÛÁ<äeTT\T ø£\ X¯Øs¡eTTqT |ü]X¯ó<äe∆ TT #˚j·TTq~ ÁbÕ‘·:ø±\ kÕïqy˚T.
ø±e⁄qH˚ uÛÑ>∑yêqT&ÉqT, <˚e‘·\TqT kÕïqeTTqT bı>∑&ç]. kÕïqeTT#˚ ñ‘ê‡Vü≤eTT, ‘·è|æ,Ô ∫‘·XÔ Ê+‹, ã\ eè~∆, ø±+‹,
X¯Øs¡|æwæº, kÂuÛ≤>∑´eTT, Äj·TTs¡«è~∆ yÓTT<ä\>∑T >∑TDeTT\T ø£\T>∑Tqì |üsêX¯sê~ ãTTwüß\T <Ûäs¡àXÊÁdü ÔeTT\j·T+<äT
#Ó|ü⁄Œ#·THêïs¡T.
dü+<Ûä´:` ãTTwüß\T ∫s¡ø±\eTT dü+<Ûë´e+<äqeTT‘√ u≤≥T »|üeTT#˚dæ BsêÈj·TTe⁄qT bı+~]. ãT~∆, j·TX¯eTT,
ø°],Ô n<Ûä´j·TqeTT yÓTT<ä\>∑TyêìøÏ |üìøÏe#·Tà ÁãVü≤à‘˚»eTTqTbı+~]. Äj·TTe⁄ yÓTT<ä\>∑Tq$ ø√s¡Tyês¡T #ê˝ø±\eTT
dü+<Ûë´e+<äqeTT #˚j·Te˝…qT. ~«E&ÉT, n+<äT˝ÀqT Áu≤Vü≤àDT&ÉT dü+<Ûë´e+<äqeTT #˚j·Tì#√ Áã‹øÏj·TTqï|ü⁄Œ&ÉT
X¯SÁ<äTì‘√ düe÷qeTT. #·ìb˛sTTq‘·s¡Tyê‘· n‘·ìøÏ ≈£îø£ÿ»qàeTT ø£\T>∑TqT. dü+<Ûä´qT Ä#·]+#·ì e÷qe⁄&ÉT n|ü$Á‘·T&ÉT.
n‘·ìøÏ ø£sêà~Ûø±s¡eTT ˝Ò<äT. dü+<Ûë´e+<äqeTTqT $&ÉHê&ç eT] @ø£s ¡àeTTqT #˚dæqqT <ëì |òü*‘·eTT \_Û+#·<äT.
dü+<Ûë´e+<äqeTT, >±j·TÁr»|üeTT #˚j·Tì Áu≤Vü≤àDT&ÉT X¯SÁ<äTì ø£+ fÒ V”≤qT&ÉT. >±j·TÁr‘·‘·Ô«eTTqT ‘Ó*dæø=ìq
Áu≤Vü≤àDT&ÉT ˝Àø£|üP»´‘·qT bı+<äTqT. ø±e⁄q dü+<Ûë´e+<äqeTT, >±j·TÁr »|üeTT ‘·|üŒø£ #˚j·Te˝…qT.
<˚e‘ês¡Ãq:` »bÕ<äT\‘·s¡Tyê‘· <˚e‘ês¡Ãq #˚j·Te˝…qT. |ü+#·<˚e‘êdü«s¡÷|üeTTq n+<ä] <˚e‘·\qT
|üPõ+#·e˝…qT. »\eTT, n–ï, Vü≤è<äj·TeTT, dü÷s¡T´&ÉT, y˚~ø£`MìøÏ‘ √&ÉT bÕcÕDÁ|ü‹eT\ qT+∫, áX¯«s¡ãT~∆‘√
|üPõ+#·e˝…qT. dü÷sê´~ qeÁ>∑Vü≤eTT\T, Á>±eT<˚e‘·\T eTTqï>∑Tyês¡T n+~]#˚ |üPõ+|üã&ÉT<äTs¡T.
yÓ’X¯«<˚eeTT:` ~«E\T >∑èVü≤´dü÷Á‘√ø£Ô$~Ûì yÓ’X¯«<˚eeTTqT Ä#·]+#·e˝…qT. ¨eTeTT #˚j·T<ä–q edüTÔe⁄
\_Û+∫q|ü⁄Œ&ÉT ø±∫q bÕ\Tø±ì, ˝Òø£ |ü+&ÉT,¢ |üPe⁄\T, ˝Ò‘·>∑&ç¶ @~ <=]øÏq <ëì‘√ $~Û$Væ≤‘·eTT>∑ ¨eTeTT
#˚j·Te˝…qT. yÓX’ ¯«<˚eeTT #˚j·Tì<˚ uÛÀ»qeTT#˚j·TTyês¡T qs¡ø£eTTqT bı+<Ó<äs¡T nì |üsêX¯s¡T\T ‘·q <Ûäs¡àXÊÁdüeÔ TTq
#Ó|æŒ]. n+<äT#˚ ñ|ü⁄Œy˚dæq ≈£Ls¡\T yÓTT<ä\>∑Tq$ ‘·|üŒ $T–*q Vü≤ yê´qïeTT\qT (H˚sTT, ô|s¡T>∑T yÓTT<ä\>∑Tq$) n–ï
j·T+<äT ¨eTeTT #˚j·Te˝…qT.
ø£D˙¶ ù|wüD° #·T©¢ ñ<ä≈£îMT“¤#· e÷s¡˙® ˆ
|üxÃdü÷Hê >∑èVü≤düdú ü´ ‘ê_Û: dü«s¡+Z q >∑#·Ã‹ˆˆ
>∑èVü≤düTúì Ç+{Ïj·T+<äT düìïø£\T¢, ‹s¡T>∑*, bısTT´, ≈£î+&É, N|ü⁄s¡Tø£≥º ñ|üjÓ÷–+|üã&ÉT≥#˚ JeVæ≤+dü
me] >∑T]+N ‘·|ü⁄Œ>± e÷{≤¢&Ée<äT.›
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 14
»s¡T>∑TqT. á ◊<äT$<ÛäeTT\>∑T Væ≤+dü\qT+&çj·TT ìeè‹Ôì bı+<ä+#·T≥≈£î yÓ’~ø£ <Ûäs¡àeTTq+<äT ÁãVü≤àj·T»„eTT,
|æ‘·èj·T»„eTT, uÛÑ÷‘·j·T»„eTT, eTqTwü´ j·T»„eTT nqT ◊<äT j·T»„eTT\T $~Û+#·ã&çq$.
n‹~∏ dü ‘ êÿs¡ e TT
uÛÀ»q düeTj·TeTTq eTqeTT m|ü⁄Œ&ÉTqT #·÷∫j·TT+&Éì, >√Á‘· XÊU≤<äT \T ‘Ó*j·Tì, Ä#ês¡$<ë´<äT\T≈£L&É
ms¡T>∑ì sêÁ‹e÷Á‘·eTT ñ+&ÉT e´øÏÔ n‹~∏. ‹~∏ nq>± ˇø£ s√E. ˇø£ s√Eø£+fÒ m≈£îÿeø±\eTT ñ+&Éìyê&ÉT n‹~∏.
ˇø£ Á>±eTeTT˝À $∫Á‘·eTT\>∑T Vü‰dü´ø£<∏ë<äT\qT Á|ü<ä]Ù+∫j·TT, dü +^‘·eTT <ë«sêqT J$‘·eTT >∑&ÉT|ü⁄ø=qTyê&ÉT ñ
Hêï&ÉqTø=qT&ÉT. n‘·ìøÏ uÛ≤s¡´, Ç+≥ n–ï nìïj·TT ñ+&ÉTqT. Ä‘·&ÉT y˚s=ø£ Ç+{ÏøÏ uÛÀ»qeTTq≈£î e∫Ãq n‹~∏>±
|ü]>∑DÏ+#·ã&É&ÉT. |üs¡Á>±eTeTTq+<äT ìedæ+#·T#·T yÓ ’X¯«<˚e düeTj·TeTTq nq>± uÛÀ»qdüeTj·TeTTq e∫Ãq#√
Ä‘·&ÉT n‹~∏ nqã&ÉTqT. ÄeT+Á‘·DeTT#˚ e#·TÃyê&ÉT n‹~∏ ø±&ÉT.
eTqdüàè‹j·T+<äT #Ó|üŒã&çq~.
#Ís√yêj·T~ #êD≤¶˝À X¯Á‘·Tsê« |æ‘·è|òü÷‘·ø£:ˆˆ
yÓX’ ¯«<˚y˚ ‘·T dü+ÁbÕù|Ô k˛ ‹~∏: düs¡«düeTà‘·:ˆˆ
ªª<=+>∑ø±ì #·+&Ü\T&ÉTø±ì X¯Á‘·Te⁄>±ì, |æÁ‘·TVü≤‘·´ #˚dæq yê&ÉT>±ì me«&Óq’ qT yÓX’ ¯«<˚eeTT #˚j·TT#·T+&É>±
e∫Ãq#√q‘·&ÉT n‹~∏>± |ü]>∑DÏ+|üã&ÉTqT.µµ
ªª$TÁ‘·T&Ó’qqT, X¯Á‘·TyÓ’qqT, eT÷s¡Tâ&Ó’qqT, |ü+&ç‘·T&Ó’qqT, yÓ’X¯´<˚eã*øÏ ∫es¡uÛ≤>∑eTTq e∫Ãq nq>±
uÛÀ»qdüeTj·TeTTq e∫Ãq n‘·&ÉT n‹~∏ nì n+<äs¡T n+^ø£]+∫]. >∑èVü≤düTú ;<äyê&Éj·TT nHêï<äT\T ˝Òø£b˛sTTqqT
uÛÑ÷$T, ˙s¡T, eT<ÛäTs¡eT>∑T |ü\Tÿ\T ˝Òì dü»q® >∑èVü≤eTT ñ+&É<äT. ªªn‹~∏ $wüßdí ü«s¡÷|ü⁄&ÉT. ‘·]+|üCÒj·TT≥≈£î e#·TÃqT.µµ
nì ‘·\∫ uÛÑøÏ‘Ô √ Ä‘·ìì uÛÀ»qeTTq≈£î ˝…eTàì ÁbÕ]ú+#·e˝…qT. @ Ç+{ÏqT+&ç n‹~∏ ìsêX¯‘√ yÓfi¯óflH√ Ä>∑èVü≤düTqú ≈£î
Ä‘·&ÉT ‘·qbÕ|üeTTqT Ç∫à đ·ì |ü⁄D´eTTqT rdæø=ì yÓ[flb˛e⁄qT.
‘·Tø±sêeTT ‘·q nuÛÑ+>∑Tq+<äT ÁyêôdqT.
ªªeTq Ç+{Ï˝À <˚e|üP» #˚j·TT#·T+&É>± me¬sq’ n‹~∏ e∫à ≈£Ls√Ãìq#√ Ä‘·ìì yÓTT<ä≥ dü‘·ÿ]+#·e˝…qT.
n≥T¢ #˚j·T≈£î+&É <˚e|üP» #˚j·TT≥ #ê˝≤ n<Ûäs¡àeTT. á n|üsê<ÛäeTT #˚j ·TTe´øÏÔ <˚e‘·\ô|’ #·+<äq |ü⁄cÕŒ<äT\qT
y˚dæqqT, n$ y˚j·TT#·T eT+Á‘·eTT\T #·~$qqT n$ nìïj·TTqT uÛÑ>∑yêqTì‘·\ô|’ sê‹‘√ ø={Ϻq≥T¢ n>∑TqT.
˙sTT+{ÏøÏ e∫Ãq n‹~∏ì n>ös¡eeTT#˚dæ <˚e⁄ì m<äT≥ |æ+&çe+≥\ |üfiËfleTT qT+#·T≥j·÷? eTqdüT‡q+<äT n{Ϻ uÛÒ<ä
uÛ≤eeTTqT ñ+∫ <˚e|üP» #˚j·T≈£îeTT. ˝Òì#√<Óe’ eTTqT ø=≥Tº≥#˚e#·Tà bÕ|üeTTqT ˙y˚ uÛÑ]+#·e\dæe#·TÃqT.µµ
` düX‚wü+
Annadhaanam list :-
1. S/Sri B. Narayana Murthy Parlaphemundi Rs.1343.00/-
S/Sri B. Nirmala (Orissa)
2. S/Sri P. Radhika-Upendra Sarma Pune Rs.3500.00/-
3. S/Sri S. Kusuma Hyderabad Rs.1360.00/-
4. S/Sri K.M.Gangaiah Bangarupeta(Nellore Dt.) Rs.2000.00/-
5. S/Sri A. Rama Govinda Reddy Allagadda Rs.1343.00/-
6. S/Sri Sai Prasanna Hyderabad Rs.2000.00/-
7. S/Sri T. Eswar Reddy Kadapa Rs.1343.00/-
8. S/Sri M. Sunitha Gooty Rs.1343.00/-

G.Donation List :-
1. S/Sri G. Brahmaiah Chirala Rs. 500.00/-
2. S/Sri G.R. Viswanath Secunderabad Rs.8800.00/-
3. S/Sri G.Brahmaiah Chirala Rs. 500.00/-
4. S/Sri G.R. Viswanath Secunderabad Rs.9400.00/-

ªªqqTï q$Tàq yê]ì mqï&É÷ |ü‘·q+ ø±ìe«qTµµ

 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£
kÕ«$T düeTs¡ú
sêE>±] |ü ≥ º | ü ⁄ fÒ q T>∑ T ≈£ î
eT<äyTÓ øÏÿ+~. ‘·sT¡ eTT≈£î+≥÷ek˛Ô+~.
ªª‘·|üø√+&ç, Á|üø£ÿ≈£îb˛+&ç, |ü]¬>‘·Ô+&çµµ nH˚ πøø£\‘√q÷,
ªs¡øÏå+#·+&ç, s¡øÏå+#·+&çµ nH˚ Vü‰Vü‰ø±sê\‘√q÷, ÁbÕD;Û‹‘√
q\T<Ód˝ü ≤ ñs¡T≈£î‘·Tqï Á|üC≤düeT÷Vü‰\‘√ nø£ÿ˝Ÿø√≥ |ü⁄sM¡ <ÛTä \T
ì+&ç b ˛j· ÷ sTT. Ä @qT>∑ T qT eX¯ | ü s ¡ # · T ø√e≥+
me]e˝≤¢ø±ø£b˛e&É+‘√ kÕúìø£ dü+kÕúHê~Û|ü‹ <ëìì ø±*Ã
#·+|üe\dæq~>± Ä»„sTT#êÃs¡H˚ e<ä+‹≈£L&Ü yê´|æ+∫+~.
Ä ;Û u Û Ñ ‘ · ‡ Á|ü C ≤yêVæ ≤ ì˙, >∑ + <ä s ¡ > √fi≤˙ï
@MT|ü{Ϻ+#·Tø√≈£î+&Ü z e´øÏÔ Ä M<ÛäT\˝ÀH˚ q&ÉTdü÷Ôe⁄Hêïs¡T.
Äj·Tq bÕ<ë\T #ê˝≤ bı&ÉT>±Ze⁄HêïsTT. $XÊ\yÓTÆq
bòÕ\uÛ≤>∑+ô|’ >∑+<ÛäeT÷, ø£dü÷Ô]‹\ø£eT÷ e⁄HêïsTT. Äj·Tq
ø£qTyÓTTq\T >√<ÛäTeTes¡í+>± e⁄HêïsTT. øö|”q<Ûë], #·ø£ÿì
|ü\Tes¡Tdü, ˝À‘Ó’q u§&É÷¶, ø£+sƒêq ‘·T\dæe÷\, s¡TÁ<ëø£å\T,
düŒ{¤ øÏ e£ T÷ e⁄HêïsTT. bı&Éyq’Ó #Óe⁄\T, eÁC≤\Tbı~–q <äT<äT\› T
Äj·Tq#Óe⁄\≈£î XÀ_ÛdTü HÔ êïsTT. #Ó$‘·yTÓ à\T n‹|ü\T#·>±e⁄+&ç
X¯Øs¡+ @e÷Á‘·+ ø£<ä*Hê <äT<äT›\‘√düVü‰ }>∑T‘·÷ ∫Á‘·+>±
e⁄HêïsTT. ô|<äb› ı≥º, $XÊ\yÓTqÆ uÛTÑ C≤\T, rÁe<äèwæ,º >∑T˝≤;s¡+>∑T
es¡ÃdüT‡‘√ m+‘√ düT+<äs¡+>± ø£ì|æ+#˚ Äj·Tq≈£î eè<ë∆|ü´+
ô|’ã&çHê X¯Øs¡<Ûës¡T&ÛÉ´y˚TMT #Ó&Éø£ j·TTe≈£îìe˝… ì{≤s¡T>±
q&ÉTdüTHÔ êïs¡T.
Äj·Tq q&ÉTdüTÔqï ÄM~Û˝Àπø Ä eT<ä|ü⁄fÒqT>∑T
|ü]¬>‘·TÔ≈£îedü÷Ô ‘·qyÓ’|ü⁄ dü÷{Ï>±edüTÔqï Äj·TqqT #·÷dü÷ÔH˚
uÛÑj·T+ø£s¡+>± |ò”T+ø£]+∫ ‘êqH˚«wædüTÔqï X¯‘·èe⁄ <=]øÏq≥T¢
eTVü ‰ y˚ > ∑ + >± ‘=+&É + ‘√ $dü T s¡ T ‘· ÷ e∫à rsê Äj· T q
düMTbÕìø=#˚Ãdü]øÏ Vü≤sƒê‘·TÔ>± ì\∫b˛sTT, ‘=Dø£ì u…Dø£ì
Äj·Tq <ÛÓ’sê´ìøÏ ÄX¯Ãs¡´b˛sTTq≥T¢ yÓqTø£≈£î ‘·–Z+~. Äj·Tq
sTT+ø± sTT+ø± eTT+<äT≈£î n&ÉT>∑T\Ty˚dü÷Ô <ëìøÏ<ä>∑Zs¡>±
edüTÔqïø=B› n~ sTT+ø± sTT+ø± Á|üXÊ+‘· ∫‘·TÔsê˝…’+~. <ëì
eTH√#ê+#· \ ´eT+‘ê m≥Tb˛sTT+<√ @yÓ ÷ ! ÄkÕú q
e÷e{Ï # Ó | æ Œ q≥T¢ $ ì eTs¡ ˝ ≤ ‹]– sê»uÛ Ñ e HêìøÏ
eTs¡*b˛sTT+~. @qT>∑+‘· ã\+ø£*–q e÷qe⁄ì˝Àì
˙e⁄ dü‘ê´ìï n+{Ï ô|≥Tºø√! ˙ yÓ+≥ H˚HÓ|ü⁄Œ&É÷ e⁄+{≤qT.
15
` Ä#ês¡´ l møÏÿsê\ uÛsÑ <¡ ë«»——
yêdüq\qT eT∫Ãø£#˚düTø√>∑\ düeTs¡Tú\T eTVü‰‘·Tà˝Òø£<ë!
düs¡«Je⁄\ Vü≤è<äj·÷~Û|ü‹jÓÆTq Äj·TH˚ düs¡«düeTs¡Tú&Ó’q l
nø£ÿ˝Ÿø√≥kÕ«$T.
kÕ«$T düeTs¡ú dü+ˆˆ 1856˝À yÓTT<ä{kÏ Õ] nø£ÿ˝Ÿø√≥
sê»<ë«s¡+e<ä› ø£ì|æ+#ês¡T. Äj·THÓ|ü &É÷ ˇø£ n˝ÖøÏød£ ‹úæ ˝À
e⁄+≥÷ eT]<˚˙ï \ø£´å ô|≥ºq≥T¢+{≤s¡T. »+≈£î, uÛj Ñ T· eTT n+fÒ
@$T{À Äj·Tq≈£î ‘Ó*j·T<äT. Äj·Tq #·s´¡ \T |üd|æ \æ \¢ #˚w\ºü e˝…
e⁄+{≤sTT. ñqà‘·TÔì˝≤>± ‘·q˝À‘êqT e÷{≤¢&ÉT≈£î+≥÷,
qe⁄«≈£î+≥÷ e⁄+{≤s¡T. ˇø=ÿø£ÿ|ü&ÉT Äj·Tq H√{ÏyÓ+≥
dü+düÿ è‘· XÀ¢ø±\T, ø°s¡Ôq\÷ <=s¡T¢‘·÷e⁄+{≤sTT. $T‘·uÛ≤wæ.
e÷{≤¢&çqø=B› e÷≥\÷ #·T≥÷º#˚]qyê] Ä+‘·s¡´+˝Àì
uÛ≤yê\≈£î ‘·–˝Ò˝≤ e⁄+{≤sTT.
nVü≤à<ë©U≤Hé nH˚ eTTdæ+¢ nø£ÿ˝Ÿø√≥ sê»<ë«s¡+e<ä›
‹s¡T>±&ÉT‘·Tqï kÕ«$Tì#·÷∫ |æ∫Ãyê&ÉT ø±uÀ\qT≈£îì
Ä≥\T|ü { Ï º + #· & ÜìøÏ U≤∞ ∫\TeTT>={≤º H êïj· T qøÏ ∫ Ã
ªªÇ<äT>√kÕ«$T! MTø√dü+ ∫\TeTT dæ<ä∆+#˚XÊqT. Á‘ê>∑+&çµµ
n+≥÷ m>∑‘ê[>± kÕ«$Tø£+~+#ê&ÉT. kÕ«$T ‘ê|”>±
<ëìq+<äT≈£îì |”\Ã>±H˚ n+<äT˝À+∫ ì|üs¡e«\÷, |òüTT|ü
|òüTT|üq bı>∑ u…’≥≈£îe#êÃsTT! <ë+‘√ Ä© Vü≤è<äj·T+˝À
kÕ«$T|ü≥¢ $XÊ«düeTH˚ ì|üs¡e« s¡>∑T\Tø=+~. Ä ‘·sê«‘·
n∫s¡ø±\+˝ÀH˚ nø£ÿ˝Ÿø√≥ |ü⁄s¡Á|ü»\T ‘·eTeT<Û´ä z ~e´CÀ´‹
yÓ\T>=+<ä&+É >∑eTì+#ês¡T.
‘·sê«‘· kÕ«$Tì }]˝Àì K+&√u≤ <˚yê\j·T+e<ä›
ø=+‘·eT+~#·÷∫ ªªmes¡TMTs¡T? mø£ÿ&ÉqT+∫ e#êÃs¡T?µµ nì
n&ç>±s¡T. n|ü&ÉT kÕ«$Tyê]‘√ ªªe÷ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T
e÷~>∑yês¡T. e÷~ ‘√fi¯fl|üìµµ nHêïs¡T. eTs=ø£]‘√ Äj·Tq,
ªªH˚qT j·TEπs«<ä Áu≤Vü≤àDT&ÉqT. e÷~ ø£X´¯ |ü >√Á‘·+. Hêù|s¡T
qs¡d+æ Vü≤uÛ≤Hé. ø£<∞ä eq+qT+∫ e#êÃqT. eT∞fl n&ç>±e+fÒ
‘·+‘êqTµµ nHêïs¡T. Ç+ø=ø£]‘√ Äj·Tq bı&çe÷≥\‘√ nHêïs¡T.
ªªeT÷\|ü⁄s¡Twüß&ÉT ` e≥eèø£å+ ` eT÷\+ ` eT÷˝≤ìøÏ
eT÷\+µµ nì. eTs=ø£]‘√ ªªnq+‘·yÓTÆq $X¯«y˚T H˚qT`H˚qT
düs«¡ Á‘ê e⁄HêïqT. nsTTHê düV‰ü ´Á~, –]HêsY, ø±•, e÷‘ê|üPsY,
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 16
ø£sM¡ sY, bÕ+#ê˝ÒX«¯ sY, W<äT+ãsY, ø£s+¡ CŸq>∑s,Y qs¡•+Vü≤yê&ç, n|üŒ{Ïø° eTÚq+eVæ≤+#ês¡T. eTs√s√E kÕj·T+Á‘·+ Ä
>∑+>±|üPsY Hê sTTwüº ìyêkÕ\Tµµ nì#ÓbÕŒs¡T. bÂsêDÏ≈£îì ‘·q‘√ z ø=+&ÉMT<ä≈£î rdüT≈£îyÓfi≤fls¡T kÕ«$T.
n|üŒ{ÏqT+N kÕ«$T ‘·eT eTVü‰düe÷~Û |üs¡´+‘·+ meTTø£\T ø=]πø#·*øÏ Ä bÂsêDÏ≈£î&ÉT >∑&É>∑&É eDø£kÕ>±&ÉT.
nø£ÿ˝Ÿø√≥˝ÀH˚ e⁄+&çb˛j·÷s¡T. Äs√E˝À¢ y˚\ø=B› »qT\T øö|”q<Ûë]jÓÆTq kÕ«$T n‘·ìyÓ’|ü⁄#·÷∫ ∫s¡Tqe⁄« q$«, ˇø£
kÕ«$T düs¡«»„‘ê«ìï #·$#·÷#ês¡T. 1857˝À ˇø£ s√C≤j·Tq #·\ì¢ sê‹ô|’ |ü&TÉ ø=ì >∑Ts¡øô£ |&É÷Ô ìÁ<äb˛j·÷s¡T. <äTs¡“s¤ y¡ TÓ Æq
n–Z|ü⁄\¢\T rdüTø=ì yê{ÏH=ø£ Áø£eT|ü<ä∆‹q H˚\˝ÀbÕ‹ ‘·q Ä #·*˝À kÕ«$T n+‘·Vü‰sTT>± m˝≤ ìÁ<äb˛‘·THêïs¡T? @
<äT|üŒ{Ï<ësê\Trdæ yê{Ï‘√ |ü⁄\¢\H=ø£<ëìø=ø£{Ï ø£≥º&É+ Ä#êä<ÛäHê˝Ò≈£î+&Ü eT+#·T>∑&ɶ˝≤+{Ï ã+&Éô|’ |ü&ÉTø=ì
yÓTT<ä\Tô|{≤ºsT¡ . @$T{ÏkÕ«MT #˚dTü HÔ êïs¡ì n&ç–‘˚ ªªH˚qT ôdH’ ê´ìï ìÁ<ä b ˛>∑ * –q áj· T Hêï H˚ q T dü + <˚ V æ ≤ +∫+~ nì
‘· j · ÷ s¡ T #˚ d ü T Ô H êïqTµµ nHêïs¡ T . eTs=ø£ k Õsêj· T q |üXÊÑêÔ||ü &ü kÉ Õ>±&ÉT. s¬ +&ÉT>∑+≥\ ‘·sê«‘· kÕ«$T˝Ò∫, ªªHê
sê»ÁbÕkÕ<ä + ˝Àì |ò æ s ¡ + >∑ T \˝À ‘· \ ô|{Ï º Ä&É T ≈£ î +≥÷ |ü≥TºbÕqT|ü⁄ m˝≤e⁄+<√ #·÷#êyê?µµ nì n&ç>±s¡T. ˇø£s√E
ø£ì|æ+#ês¡T. ‘·«s¡˝ÀH˚ yÓTT<ä{Ï kÕ«‘·+Á‘·´j·TT<ä∆+ yÓTT<ä˝…’ sêÁ‹ #·T≥÷º nH˚ø£eT+~ uÛÑ≈£îÔ\T |ü]y˚wæº+∫ e⁄+&É>± kÕ«$T
#ê˝≤eT+~ uÛ≤s¡rj·T jÓ÷<ÛäT\qT Á_{°wtyês¡T |òæs¡+>∑T\˝À >±&ÛÉìÁ<ä˝À eTTì– ‘·«s¡˝ÀH˚ >∑Ts¡ø£\T ô|≥ºkÕ>±s¡T.
‘·\\Tô|{Ï+º ∫ ù|*Ã#·+bÕs¡T. kÕ«$Tdüìï~Û˝ÀH˚e⁄qï >√$+<äsêeH˚ uÛÑ≈£îÔìøÏ kÕ«$T Ç˝≤
<Ûäì≈£î&Ó’q Áu≤Vü≤àDT&=ø±j·Tq >±D>±|ü⁄s¡+ <ä]Ù+∫ >∑Ts¡≈£\Tô|&É÷Ô ìÁ<äb˛‘·THêïπs$T{Ï? ì»yÓTÆq jÓ÷–øÏ ìÁ<ä
‘·q≈£î dü+‘êq+ ø£*–‘˚ y˚sTTeT+~ Áu≤Vü≤àDT\ø±πøåÁ‘·+˝ÀH˚ nH˚ dæ‘ú ˚ e⁄+&É<ìä XÊÁkÕÔ\T#Ó|⁄ü HÔ êïj˚T nH˚ dü+<˚V≤ü + eTqdüT˝À
dü+‘·s¡ŒD#˚kÕÔqì ÁyÓTT≈£îÿ≈£îHêï&ÉT. ‘·«s¡˝ÀH˚ n‘·ì ø√]ø£ yÓT~*+<√ ˝Ò<√ yÓ+≥H˚ kÕ«$Tø£qT\T$|æŒ n‘·ìπødæ#·÷dü÷Ô
HÓsy¡ ]˚ +~. nsTT‘˚ ÁyÓTT≈£îÿ rs¡TÃø√ø£eTT+<˚ bÕ|ü+ Ä Áu≤Vü≤àDT&ÉT ªªzjYT! ˙dü+<˚V‰ü ìøÏøÿ£ &É ‘êe⁄˝<Ò Tä µµ n+fÒ yÓqTyÓ+≥H˚ >∑Ts¡ø\£ T
yê´bÕs¡+˝À düs¡«+ø√˝ÀŒsTT _ø±]jÓÆT ~>∑T\T‘√ >∑T+&Ó|ü–* rj·T&É+ yÓTT<ä˝{… ≤ºsT¡ .
eTs¡DÏ+#ê&ÉT. n‘·ì uÛ≤s¡´ zs¡TŒ‘√ |æ\¢yêìì ô|+#·T‘·÷ ˇø£kÕ] dü+^¢ eTVü‰sêE kÕ«$T <äsÙ¡ Hês¡+∆ e#êÃs¡T.
e∫Ã+~>±˙ Ä+‘·s¡´+˝À ÁyÓTT≈£îÿ rs¡Ã˝Òq+<äT≈£î y˚<äq|ü&˚~. kÕ«$TøÏ#˚à $\TyÓ’q ø±qTø£\T me]ø£+{≤ã&É&É+ sTTwüº+˝Òø£
düìïVæ≤‘·T\ dü\Vü‰ô|’ ÄyÓT eTs¡˝≤ >±D>±|ü⁄s¡+ <ä]Ù+∫ ‘·q≈£î $\TyÓq’ s¡‘êï\qT s¡V≤ü dü´+>± bÕ\ø√yê _fi¯fl\eT<Û´ä ˝À bı~–
‘·s¡TD√bÕj·T+ #·÷|üeTì <ä‘êÔÁ‘˚j·TT\yê]H˚ ÁbÕ]∆+∫+~. kÕ«$Tø£+~+#·uÀj·÷&ÉT. kÕ«$T yê{Ïì ‘êø£HÓ’Hê ‘êø£ø£,
Äs√CÒ <ä‘·ÔeT÷]Ô ø£\˝À <äs¡Ùq$T∫à ªªnø£ÿ˝Ÿø√≥˝Àì kÕ«$T ø√|ü+>± ªªn$˙≈£î $\TyÓ’q eÁC≤˝Òø±e#·TÃ. e÷≈£îe÷Á‘·+
düeTs¡T\ú ≈£î uÛÀ»q+ô|≥Tº. yÓsTT´eT+~ Áu≤Vü≤àDT\≈£î nqï<ëq+ >∑T\ø£sêfi¯fl‘√ düe÷q+! qTy˚« rdüT≈£îbò˛µµ nHêïs¡T.
#˚dqæ |ò*ü eTyÓTTdüT+Ô <äµµì #ÓbÕŒs¡T. eTs¡THê&ÜyÓT nø£ÿ˝Ÿø√≥yÓ[fl ‘·eT •wüß´\qT eT∞fl ‘·eT+‘·yê]>± r]Ã~<ä≥› +˝ÀH˚
|æ\y¢ êìe˝… s√&ÉTô¶ |’ Ä&ÉT≈£î+≥Tqï kÕ«$Tì <ä]Ù+#·>H∑ ˚ Äj·Tq dü<Tä sZ T¡ e⁄˝…q’ eTVü‰‘·Tà\ düeTs¡‘∆ · sTT$T&çe⁄+~. yÓT+Æ <äØZ nH˚
‘·q≈£î uÛÀ»q+ô|≥ºeTì n&ç>±s¡T. ÄyÓT dü+‘√wü+>± düeT]Œ+∫q }s√¢ ˇø£ $∫Á‘· ≈£î≥T+ãeTT+~. Ä ≈£î≥T+ã+˝Àìyês¡+‘ê
HÓy’ <˚ ´ä + ‘·è|æ>Ô ± Äs¡–+∫ ªª$#ê]+#·≈î£ , y˚sTTeT+~ Áu≤Vü≤àDT\T |æ ∫ Ãyêπ s . ø±˝≤+‘· s ¡ + ˝À ˇø£ ÿ s¡ T ‘· | ü Œ $T>∑ ‘ ê
‘·è|æÔ#Ó+<ës¡Tµµ nHêïs¡T kÕ«$T. ≈£î≥T+ãdüuTÑÛ ´\+‘ê >∑‹+#ês¡T. Ä |æ∫Ãyêìì #·÷∫ C≤*|ü&qç
ø±j·TqTã{Ϻ #Ó≥TºqT ìs¡sí TT+#·eTì @düTÁø°dTü Ô düŒwüyº TÓ qÆ ˇø±j·Tq kÕ«$T <äs¡ÙHêìø£‘·ìï rdüT≈£îe#êÃ&ÉT. 15
dü+<˚X¯$T#êÃs¡T. m+<äTø£+fÒ dü+<˚Vü≤+ nH˚~ $XÊ«kÕìøÏ s√E\bÕ≥T kÕ«$T n‘·ìï>∑T]+∫ |ü{+ºÏ #·Tø√ø£, 16e s√Eq
ô|<ä› n&É+¶ øÏ. ˇø£kÕs=ø£ bÂsêDÏ≈î£ &ÉT kÕ«$Tì <ä]Ù+∫q|ü⁄&ÉT n‘·ìï ‘·q dü«düú˝≤ìøÏ yÓfi¯fleTHêïs¡T. n|üŒ{ÏqT+N n‘·ìøÏ
ˇø£ uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ düeT]Œ+∫q |ü≥TºbÕqT|ü⁄ô|’ |üe[+∫e⁄Hêïs¡T. á yêø˘d~æ ∆ \_Û+∫+~. Äj·Tq H√{Ïy+Ó ≥ @+eùdÔ n~ »]π>~.
bÂsêDÏ≈î£ &ÉT ªªkÕ«$TøÏ ≈£L&É |ü≥Tº|sü T¡ |ü⁄\T ø±yê*‡e#êÃj·÷? n|üŒ{ÏqT+N yÓT+Æ <äØZ yêdüT\+‘ê n‘·qT |æ∫Ãyê&ÉT>±&É˙, kÕ«$T
áj·TH˚$T kÕ«$T?µµ nì eTqdüT˝À nqT≈£îHêï&ÉT. kÕ«$T Á|ü u Û ≤ e+#˚ dæ < ä ∆ | ü ⁄ s¡ T wü ß &É T >± e÷sê&É ˙ ‘· \ #ês¡ T .
˙e⁄ ˇ|ü⁄Œø=qï |üìì düÁø£eT+>± ìs¡«]Ô+#·T
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 17
‘·+&√|ü‘·+&Ü\T>± »qT˝≤j·Tq <äs¡ÙHêìøÏe∫Ã, ‘·eTø√]ø£\T e⁄+{≤sTT ø£<ë!µµ n+fÒ, kÕ«$T qe⁄«‘·÷ ªªn$ ˙≈£îHêïj·÷?
Äj·Tq≈£î ìy˚~+∫ Äos¡«#·q+bı+<˚yês¡T. kÕe÷q´+>± Äj·Tq ˝Òø£ ˙ X¯Øsêìø±? n$ ˙y˚ nsTT‘˚ qTe⁄«yê{Ïì Ç+ø=ø£]øÏ
yê]øÏ nqT≈£ L \+>±H˚ dü e ÷<Û ë q$T#˚ à yês¡ T . n˝≤H˚ sTTe«>∑\>±*ø£<ë?µµ nHêïs¡T. düe÷<Ûëq+#Ó|Œü ˝Òø£ eTÚq+>±
‘·|Œü ø£»]π>$. ˇø√ÿkÕ]e÷Á‘·+ @MT#Óù|Œyês¡T ø±<äT. ˇø£kÕ] ÄyÓ T kÕ«$TøÏ •s¡ k Õ qeTdü ÿ ]+∫ eTs¡ * b˛sTT+~.
z <äTs¡<äèwüºe+‘·T&ÉT ‘·qø±s¡´+ ªHÓs¡y˚s¡T‘·T+<äµì #Ó|üŒeTì Ä ø=~›s√E˝À¢H˚ n+<äyÓTÆq bÕ*+&ÉT¢ ø£]–b˛sTT ÄyÓT eø£ådüú\+
eTVü‰‘·Tàì y˚~Û+#ê&ÉT. ªªne⁄‘·T+~µµ nì ˇø£ÿkÕs¡+fÒ MT |ü⁄sT¡ wüßìøÏ˝≤ ‘·j÷· s¡sTT+~. <ëì‘√ ÄyÓT˝Àì n|ü$Á‘·‘≈· L£ &Ü
kıy˚Tà+b˛‘·T+~. Hêø£cÕº\T>∑føº… ÿ£ &É+ MTøÏw+ºü ˝Ò<ë?µµ nq&ç>±&ÉT. ø£]–b˛sTT+~. ÄyÓT ‘·q J$‘·X‚cÕìï ø±o$X‚«X¯«s¡Tì
n|ü&Ü eTVü‰‘·Tà&ÉT, Çwüyº TÓ T∫Ãq≥T¢ e÷{≤¢&‘ç ˚ nø£ÿ˝Ÿø√≥kÕ«$T düìï~Û˝À |ü$Á‘·+>± >∑&ç|æy˚dæ+~.
‘·qqT ‘√\Te*#˚kÕÔs¡ì #ÓbÕŒs¡T. n+<ä] eTVü‰‘·Tà\e˝HÓ kÕ«$T eT÷&Û$É XÊ«kÕ\q÷,
kÕ<Û ä ≈ £ î ˝… + <ä s √ kÕ«$Te\¢ Ä<Û ë ´‹àø£ + >± ñ eT÷&ÛÜ#êsê\q÷, ≈£î\eT‘· $eø£å‘·q÷ düVæ≤+#˚yês¡Tø±<äT.
<ä]∆ +|üã&ܶsT¡ . |ü+&ÉØ|ü⁄s¡ ìyêdæjTÆÓ q $sƒ˝¡ ŸkÕ«$T >=|üŒjÓ÷–. >√bÕ\sêeH˚ Áu≤Vü≤àDT&ÉT kÕ«$T <äsÙ¡ Hês¡+∆ nø£ÿ˝Ÿø√≥sê>±,
jÓ÷>∑kÕ<Ûäq˝À Äj·Tq≈£î ÄC≤„#·Áø£eTH˚ jÓ÷>∑πø+Á<ëìï n‘·ìø£øÿ£ &É kÕïHêìøÏ ˙s¡T <=s¡øÿ£ b˛j˚Tdü]øÏ, ˇø£ Vü≤]»qT&ç
y˚ T ˝§ÿ\Œ&É y Ó T ˝≤>√ ‘Ó * j· T ˝Ò < ä T . Äj· T q kÕ«$Tì sTT+{Ïe<ä› kÕïq+#˚XÊs¡T. kÕ«$T ùde≈£î&Ó’q ã\e+‘·sêe⁄
dü+<ä]Ù+∫q|ü&ÉT Äj·TqqT #·÷dü÷HÔ ˚ kÕ«$T Ä jÓ÷>∑kÕ<Ûqä ≈£î ÁXÀÁ‹j·T Áu≤Vü≤àDT&ÉT. n‘·qT n~#·÷∫ >√bÕ\sêe⁄qT
|ü]cÕÿsêìï dü÷∫+#˚ jÓ÷>∑dü÷Á‘êìï $ì|æ+∫ n‘·ìô|’ ì+~+#ê&ÉT. ‘·sê«‘· kÕ«$T n‘·ì∫Ãq ìy˚<qä qT d”«ø£]+#·ø£
jÓ÷>∑<äèwæºì ì*bÕs¡T. yÓ+≥H˚ $sƒ¡˝ŸkÕ«$T eTTqTô|qï&É÷ ªªVü≤]»qTDÏí ‘êø£&+É ‘√H˚ n|ü$Á‘·eTÚ‘êsê?µµ n+fÒ eT+<ä*+∫,
ms¡T>∑ì <Ûë´qdæú‹˝À eTTì– ø=ìï >∑+≥\bÕ≥˝≤π> ñqï‘· Hê\T>∑Ts√E\ ‘·sê«‘·, #˚dqæ bÕbÕìøÏ ÁbÕj·T•Ã‘·+Ô >± n‘·ìï
düe÷~Ûìwü˜˝À ì\∫b˛j·÷s¡T. ÁXÀÁ‹j·TT&É÷, ÁãVü≤àìwüߘ&É÷ >√bÕ\sêe⁄≈£î ùde#˚j·TeTì ÄC≤„|æ+#ês¡T.
nsTTq >∑Ts¡Te⁄HêÁX¯sTTùdÔ e#˚à |òü\+ sTT~ø±<ë! 1878 <ä>sZ∑ ¡ |ü&TÉ +Ô &É>± ˇø£s√E kÕ«$T ˇø£u≈ÑÛ î£ ìÔ ‘√
Äs√E˝À¢ dü+kÕúHêBÛX¯ó\T kÕ«$T ‘·eT sêÁcÕº˝À¢H˚ nHêïs¡ ÷ , ªªHêj· T Hê! y˚ T $Tø£ #ê˝≤
e⁄+&Ü\qTø√e&É+˝À ÄX¯Ãs¡´y˚TMT˝Ò<äT. ãs√&ÜsêE>±s¡T <ä÷s¡Á|üj·÷D+#˚j·TuÀ‘·THêïeTT. n|ü&ÉT qTe⁄« qqTï
kÕ«$Tì nø£ÿ˝Ÿø√≥qT+∫ ‘·eT sêC≤´ìøÏ s¡|Œæ +#˚≥≥T¢sTT‘˚ ô|<ä› ùd$kÕÔyê!µµ nHêïs¡T. ‘·sê«‘· uÛÑ≈£îÔ˝≤j·Tq≈£î ø£s¡÷Œs¡Vü‰s¡‹
ãVü Q e÷q$TkÕÔ q ì≈£ L &Ü Á|ü ø £ { Ï + #ês¡ T . ãs√&Ü sTTe«uÀ‘˚ yÓ\T>∑T‘·Tqï ø£s¡÷ŒsêHêïj·Tq Á‘√dæy˚j·TkÕ>±s¡T.
eTVü‰eT+Á‹jÓÆTq ‘ê‘ê´kÕôV≤uŸ ‘·|üŒ eT¬se«s¡÷ n+<äT≈£î ‘·qT m|ü&É÷ |ü&ÉT≈£îH˚ |üs¡T|ü⁄ô|’ |ü&ÉTø√e&É+ e÷ìy˚dæ
eTT+<äT≈£îsê˝Ò<Tä . ‘êqqTø=qï |ü<øä∏ +£ Á|üø±s¡+ ‘ê‘ê´kÕôV≤uŸ <ëìï#·T{º#T· {Ϻ Á|üøÿ£ qô|fÒyº ês¡T. y˚T 8e ‘˚B düMT|ædTü +Ô <äq>±
yÓ \ ˝Ò ì ø±qTø£ \ ‘√ nø£ ÿ ˝Ÿ ø √≥#˚ ] kÕ«$T ùde≈£ î \qT Äj·Tq sêfi¯fl‘√ ∫qï ∫qï düe÷<ÛäT\Tø£&É÷Ô ø£ì|æ+#˚yês¡T.
eX¯|sü T¡ Ãø√yê\ì #˚dæ Á|üjT· ‘·ï+ |ò*ü +#·øb£ ˛j˚Tdü]øÏ, kÕ«$Tì ‘·sê«‘êj·Tq≈£î »«s¡+e∫à ÄVü‰s¡+rdüTø√e&É+ |üP]Ô>±
yÓ÷dü+‘√ ãs√&Ü#˚sêÃ\ì Äj·TH=ïø£ y˚THê˝ÀmøÏÿ+∫, e÷ìy˚dæ m≈£îÿeø±\+ eTÚq+>± >∑&É|ükÕ>±s¡T. ªªkÕ«MT,
u…’≥‘êfi¯+y˚dæ, ø£&ÉuŸ>±+ ¬s’˝Ò«ùdºwüHé #˚sêÃ&ÉT. nø£ÿ&É MTs¡T eT∞fl Äs√>∑´+>± ø£ì|æ+#˚<|Ó ü &ÉT?µµ nì ˇø£ uÛ≈Ñ î£ &Ô &É –ç ‘˚
‘êfi≤\Trdæ#·÷ùdÔ @eTT+~? n+‘êU≤[ ` kÕ«$T n+<äT˝À Äj·Tq Á|üXÊ+‘·‘·‘√ Ç˝≤ nHêïs¡T: ªªHê Äs√>∑´+ sTTø£
˝ÒsT¡ ! u≤>∑ T |ü & É u À<ä T . Hê dü « dü ú ˝ ≤ìøÏ H˚ q T #˚ s ¡ T ≈£ î H˚
ø=+<äsd¡ ÷ü j·T|üsT¡ \T kÕ«$Tì ÁuÛwÑ ßü ìº #˚j÷· \ì sê<Ûä düeTj·Te÷düqïyÓTÆ+~µµ nHêïs¡T. uÛÑ≈£îÔ*#˚à eT+<äT\Hêj·Tq
nH˚ y˚X¯´qT kÕ«$T#Ó+‘·≈£î|ü+bÕs¡T. ÄyÓTqT#·÷dü÷Ô kÕ«$T, ìsêø£]+#˚yês¡T. ªªeT∞fl e÷ô|’ MTs¡T <äj·T#·÷ù|<Ó|ü&ÉTµµ
ªª|ü⁄sT¡ wüßì˝À˝Òì Á|ü‘´˚ ø£‘· Ád”˝Ô À e÷Á‘·+ @eTT+~?µµ nì n&ç>±s¡T. nì n&ç–q uÛ≈Ñ î£ ìÔ ‘√ kÕ«$T ªª|üs«¡ ‘ê\T |æ*∫q|ü&ÉTµµ nHêïs¡T.
n+<äTø±y˚X´¯ s√wü+‘√ ªªm+<äT≈£î˝Ò<Tä ? Ád”\Ô ≈£î n+<äyTÓ qÆ s=eTTà\T n˝≤H˚ n&ç–q eTs√uÛÑ≈£îÔìøÏ ªª|ü+&É] <ä>∑∆yÓTÆq|ü&ÉTµµ nì
me] >∑T]+N ‘·|ü⁄Œ>± e÷{≤¢&Ée<äT.›
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 18
düe÷<Ûëq$T#êÃs¡T.
y˚T 8e ‘˚B kÕ«$T ˇø£>√e⁄qT <ä÷&É‘√bÕ≥T $&ç∫y˚jT· eTHêïs¡T. yês¡˝≤#˚jT· >±H˚ Ä Äe⁄, <ä÷&É≈L£ &Ü kÕ«$Tø£‘´· +‘·
Á|”‹bÕÁ‘·yÓTÆq eTÁ]#Ó≥Tº#·T≥÷º Á|ü<äø£åDeTT#˚dæ kÕ«$TbÕ<ë\qT ‘·eT ‘·\‘√ ‘êø±sTT. ‘·sê«‘êj·Tq me]H√ |æ*∫ X¯ì
MTqsê•˝À e⁄Hêï&Éì ìsê∆s¡D#˚düTø=ì, ªªÇø£H˚qT ‘·|üŒø£yÓ[fl Ä eèø£ å+˝À ©qeTyê*µµ n+≥÷ uÛÑ≈£îÔ\düVü‰j·T+‘√ ˝Ò∫≈£Ls=Ãì,
ø£qT\TeT÷düT≈£îHêïs¡T. n|ü&Üj·Tq eTTK+ ‘˚»düT‡‘√ yÓ\>∑kÕ–+~. ªªHê ìÁwüÿeTD≤ìï >∑T]+∫ mes¡÷ $#ê]+#·ø+£ &ç. Hê
uÛÑ≈£îÔ\T |æ*∫q Á|ü‹ |æ\T|üP Hê≈£î$ì|ædüTÔ+~. H˚qT düs¡«Á‘ê, düs¡«<ë e⁄+≥÷H˚ e⁄+{≤qTµµ nHêïs¡T. yÓ+≥H˚ Äj·Tq
|ü<ëàdüq+˝À ≈£Ls¡TÃì ‘·eT Ä‘·àqT nq+‘·+˝À ©q+#˚XÊs¡T. eTVü≤sêE kÕ«$Tyê] uÛÖ‹ø£ø±j·÷ìï }πs–dü÷Ô rdüT≈£îyÓ[fl
kÕ«$T ø£‘·´+‘· Á|æj·TyÓTÆq eTÁ]#Ó≥TºÁøÏ+<ä düe÷~Û#˚sTT+#ês¡T.
kÕ«$T düeTs¡Tú\÷, •]&û kÕsTTu≤u≤, ˇπø n‘·T´‘·ÔeT kÕúsTTøÏ#Ó+~q Ç<ä›s¡T eTVü‰‘·Tà\H˚ø±ø£, Ç<ä›s¡T eTVü‰‘·Tà\÷
ˇø£]ø=ø£s¡T _ÛqTï\Tø±s¡ì Ä ÁøÏ+~ ©\\T ìs¡÷|ækÕÔsTT.
kÕ«$T düeTs¡T\ú T eTVü‰düe÷~Û#+Ó <äT‘ês¡q>± øπ X¯eHêj·Tø˘ nH˚u≈ÑÛ £î&Ô TÉ ø£˙ï{Ï‘√ kÕ«$Tì ªªMTs¡Tb˛‘˚ Çø£e÷≈£î ~¬øÿes¡T?µµ
nì n&ç–‘˚ kÕ«$T ªªHê ne‘ês¡+ •]&û˝Àe⁄+~. qTyê«j·TqqT ùd$dü÷Ô dü+‘√wü+>± e⁄+&ÉTµµ nì#ÓbÕŒs¡T. kÕ«$T#Ó|æŒq≥T¢
πøX¯eHêj·Tø˘ •]&û#˚] kÕsTTì <ä]Ù+#·>±H˚ u≤u≤ n‘·ìì ‘·qyê&ÉT>± >∑T]Ô+#ê&ÉT.
uÛ≤sTTø£èwüJí kÕ«$T bÕ<äTø£\qT |üPõ+#·&ÜìøÏ nø£ÿ˝Ÿø√≥ yÓfi≤fl&ÉT. Äs√E sêÁ‹ kÕ«$T dü«|üï<äsÙ¡ q$T∫Ã, ªªH˚ì|ü&ÉT
•]&û˝À e⁄HêïqT. qTe«ø£ÿ&É˝Ò yÓfi¯óflµµ nì #ÓbÕŒs¡T. ø£èwüíJ •]&ûyÓ[fl kÕsTTdüìï~Û˝À Äs¡Te÷kÕ\THêï&ÉT. ∫e]ø±‘·&ÉT
nø£ÿ˝Ÿø√≥ yÓfi¯fl&ÜìøÏ ‘·qø£qTeT‹ìeTàì kÕsTTìø√sê&ÉT. kÕsTT n‘·ì‘√ ªªÄ eTVü≤sêE Ç|ü&ÉT Hês¡÷|ü+˝À e⁄Hêïs¡T.
qTe«ø£ÿ&çø¬ fi¯fl&ÉyTÓ +<äT≈£îµµ nHêïs¡T.

continued from page 3

dü<äTZs¡Te⁄ì ìwü˜, z]$T\‘√ ùd$+∫ ‘·]+#·&Éy˚T yê{Ï \ø£å´+ ø±yê\˙, ˝Òø£b˛‘˚ e÷qe⁄&ÉT ìs¡+‘·s¡+ nH˚«wæ+#˚
n+‘·T˝Òì XÊ+‹, Äq+<ë\T nkÕ<Ûë´\˙ á <ä‘êÔe‘ês¡+ eTq≈£î Á|üuÀ~ÛdüTÔ+~.
kÕsTT ‘·eTqT nqq´+>± ùd$+∫qyê]ì ‘·eT+‘·yês¡T>± #˚kÕÔeTì Á|üe÷D+ #˚XÊs¡T. <ëìøÏ ìs¡÷|üD>± ‘êH˚
neTà>±s¡T, e÷düsº T¡ >±s¡¢ s¡÷|ü+˝À ‹]– eTqeT<Û´ä »ìà+∫ ñ‘·eÔ T •wüß´\T>± J$+∫ eTq≈£î e÷s¡<Z sä Ù¡ ø£+ nj·÷´s¡T. ‘·eT
Á|ü‹s¡÷bÕ\T>± eTq eT<Ûä´ ì*bÕs¡T. eTdüºs¡T>±s¡T düe÷~Û #Ó+~q ‘· sê«‘· ≈£L&Ü ì‘·´ dü‘·T´˝…’ ‘·eTqT ùd$+∫qyê]ì
s¡øÏådü÷ÔH˚ e⁄Hêïs¡T. neTà>±s¡T düX¯Øs¡+>± e⁄+≥÷ ‘·eT <ä>∑Zs¡≈£ î e#˚à Äs¡TÔ\qT, nsê∆s¡T∆\qT, õC≤„düTe⁄\qT ◊Væ≤ø£+>±qT,
bÕs¡e÷]∆ø£+>±q÷ s¡øÏådü÷Ô, ñ<ä∆]dü÷Ô e⁄Hêïs¡T. düX¯Øs¡T˝…’q dü<äTZs¡Te⁄ ùd$+∫ ‘·]+#˚+<äT≈£î e÷qyê[øÏ neø±X¯$Tdü÷Ô
e⁄Hêïs¡T.
neTà>±s¡T, e÷düºs¡T>±s¡T ¬s+&ÉT y˚s¡Ty˚s¡T <ä‘êÔe‘êsê\T ø±s¡T. ˇπø <ä‘êÔe‘ês¡ ø±s¡´+˝Àì ¬s+&ÉT bÕsêÙ«\T.
e÷qyê[øÏ eTVæ≤‘·esê\T. n+<äTπø yê] ø£fi≤´D+ »>∑‘·ÿfi≤´Dy˚T, <ëìøÏ ø£s¡Ô, ø£s¡Ôè‘·«eT÷ l kÕsTTHê<ÛäT&˚.
l dü∫Ã<ëq+<ä dü<äTZs¡T n*y˚\T eT+>∑eTà düVæ≤‘· uÛÑs¡<ë«» eTVü≤sêCŸ ø° C…’

˙e⁄ dü‘ê´ìï n+{Ï ô|≥Tºø√! ˙ yÓ+≥ H˚HÓ|ü⁄Œ&É÷ e⁄+{≤qT.

 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£
»j·T »j·T l sêeTø£èwüí eTH√$ø±s¡ bÕπs!
ñ|ü H ê´j· T eT÷]Ô : eTVü ‰ X¯ j · ÷ ?
dü+kÕsêìï ‘·´õ+#ê˝≤?
lsêeTø£èwüßí\T: nø£ÿπs¢<äT. m+<äT≈£î?
dü+kÕs¡+˝À e⁄+≥÷H˚ kÕ~Û+#·e#·TÃ. ø±˙ Äs¡+uÛÑ+˝À ø=ìï
s√E\T @ø±+‘·yêdü+ #Ój·÷´*. kÕ<Ûäq\T #Ój·÷´*.
uÛÀ»HêìøÏ Ç+{ÏøÏ ˇø£kÕ] e#˚Ã˝≤ düMT|ü+˝À ˇø£ >∑~ì
@sêŒ≥T #˚düTø√yê*. H√{Ï‘√ »qø£eTVü‰sêE nì #Óù|ŒùdÔ
n˝≤ ø±˝Òs¡T. Äj·Tq ‘·\ÁøÏ+<äT\T>± ì\ã&ç @ø±+‘·+˝À
m+‘√ ‘·|üdüT‡ #˚dæ e⁄Hêï&ÉT. MTs¡T ø±düÔsTTHê #˚j·T+&ç.
n|ü&ÉT »qø£ eTVü‰sêE ø±e#·TÃ.
@ø±+‘·yêdü+ #˚j·T≈£î+fÒ Bs¡Èø±*ø£ yê´~Û m˝≤
qj·TeTe⁄‘·T+~? rÁe »«s¡e÷jÓT! Ä s√– >∑~˝À }s¡>±j·T,
∫+‘·|+ü &ÉT, ˙{Ï≈L£ C≤ e⁄+∫‘˚ m˝≤? ù|s¡T¢ #ÓãT‘·T+fÒH˚ Hê
H√s¡÷s¡T‘√+~ #·÷&É+&ç (n+<äs¡÷ qyê«s¡T). Ád”Ô˝Ò Ä
ePs¡ > ±j· T , ∫+‘· | ü + &É ÷ qT. uÛ À >±dü π ø Ô ˙{Ï ≈ £ L C≤.
$wüj·T‘·èwüí\≈£î n+‘˚˝Ò<äT. <ëìøÏ ‘√&ÉT Ä edüTÔe⁄\˙ï s√–
>∑~˝À e⁄+#·≥e÷? @ø±+‘·yêdü+˝À kÕ<Ûäq\T nqTwæº+∫,
uÛ Ñ > ∑ e +‘· T ì |ü ≥ ¢ uÛ Ñ ø Ï Ô ì bı+~, Ä<Û ë ´‹àø£ X¯ ø Ï Ô ì
dü+kÕs¡+˝À e⁄+≥÷ uÛÑ>∑e˝≤¢uÛÑ+ bı+<ä>√]‘˚,
ˇø£#˚‘√Ô Äj·Tq bÕ<ë\T |ü⁄#·TÃø√, ¬s+&Ée #˚‘√Ô
ø£s¡Ôyê´*ï ìs¡«]Ô+#·T. ‘·sê«‘· ¬s+&ÉT #˚‘·T\‘√q÷
uÛÑ>∑e+‘·Tì bÕ<ä|ü<ëà\qT n+{Ïô|≥Tºø=ì
e⁄+&Ée#·TÃ. |üP]Ô>± uÛÑ>∑e∫ä+‘·q˝À >∑&É|üe#·TÃ.
ô|+bı+~+#·Tø=ì Ç+{ÏøÏ yÓfió¯ fl. n|ü&ÉT ø±$T˙ ø±+#·Hê\T
ìH˚ï$T #˚j·T˝Òe⁄. dü+kÕs¡+˝À e⁄+≥÷ uÛÑ>∑e˝≤¢uÛÑ+
bı+<ä>√]‘˚, ˇø£#‘˚ √Ô Äj·Tq bÕ<ë\T |ü⁄#·TÃø√, s¬ +&Ée #˚‘√Ô
ø£syÔ¡ ê´*ï ìs¡«]Ô+#·T. ‘·sê«‘· s¬ +&ÉT #˚‘T· \‘√q÷ uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì
bÕ<ä | ü < ëà\qT n+{Ï ô |≥Tº ø =ì e⁄+&É e #· T Ã. |ü P ]Ô > ±
uÛÑ>∑e∫ä+‘·q˝À >∑&É|üe#·TÃ.
ñ|üHê´eTeT÷]Ô(Äq+<ä+‘√): y˚T+ Bìï eTs¡∫b˛‘·THêï+
ˇπ ø kÕ] »qø£ e TVü ‰ sêE nsTTb˛sTTq≥T¢
uÛ≤$düTÔHêï+.(lsêeTø£èwüßí\T, ‘·øÏÿqyês¡T qyê«s¡T). ªÇ+{À¢
e⁄+≥÷H˚ uÛÑ>∑e+‘·Tì bı+<äe#·Tõ ` á e÷≥ $+fÒH˚
XÊ+‹, dü+‘√cÕ\T ø£\T>∑T‘·THêïsTT.
lsêeTø£èwüßí\T: MT¬s+<äT≈£î dü+kÕsêìï ‘·´õ+#ê*? ø√≥˝À
e⁄+≥÷H˚ j·TT<ä+∆ #˚jT· ≥+ eT+∫~. ø£*j·TT>∑+˝À Je⁄\≈£î
ªªdü÷s¡´ #·+Á<ë<äT\Tqï+‘· yês¡≈£î Hê ne‘ês¡ ø±s¡´eTT ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄+≥T+~µµ.
19
|æ. yê≥‡Hé
ÄVü‰s¡+ <=s¡øq£ |ü&ÉT <˚e⁄&ÉT, ^e⁄&É÷ n˙ï m–]b˛‘êsTT.
Ç+Á~j·÷\‘√, Äø£*<ä|ü \‘√ b˛sê&Ü*. n~ dü+kÕs¡+˝À
e⁄+≥÷ #˚jT· &ÉyT˚ eT+∫~. uÛ≤s¡´‘√ J$+#·&+É <√wü+ø±<äT.
s√>∑+eùdÔ ùde #˚j·T&ÜìøÏ Á|üø£ÿq eTqwüß´\÷ e⁄+{≤s¡T.
ñ|üHê´j·TeT÷]Ô: eTVü≤X¯j·÷! H˚qT bÕ|æì.
lsêeTø£èwüß\í T: ªH˚qT uÛ>Ñ e∑ Hêïe÷ìï düà]+#êqT. sêeTT&ÉT
nH√ Vü≤] nH√ |ü*ø±qT. Çø£ Hêπø$T{Ï bÕ|ü+!µ n≥Te+{Ï
$XÊ«dü+ e⁄+&Ü*, uÛÑ>∑eHêïeT eTVü≤‘·à´+˝À $XÊ«dü+
e⁄+&Ü*.
ñ|üHê´j·TeT÷]Ô: kÕ«MT, á $XÊ«dü+ m˝≤ ø£\T>∑T‘·T+~?
lsêeTø£èwüß\í T: uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì |ü≥¢ nqTsê>∑+ ø£*– e⁄+&Ü*.
uÛ≤s¡´≈£î »ãT“ #˚ùdÔH√, <Ûäq qwüº+ yê{Ï*¢‘˚H√, ñ<√´>∑+
ø√düyÓ÷ ˝À≈£î\T ø£&Ée\ |üs¡´+‘·+ ø£˙ïs¡T ø±s¡TkÕÔs¡T.
uÛÑ>∑e+‘·Tì ø√dü+ mes¡T $\|ækÕÔs¡T? #Ó|üŒ+&ç #·÷<ë›+.
ñ|üHê´eTeT÷]Ô: kÕ«$T, y˚T+ >∑èVü≤düT\ú +. ˝ÖøÏø£ u≤<Û´ä ‘·\T
m+‘·ø±\+ ìs¡«]Ô+#ê*?
lsêeTø£èwüßí\T: MT≈£î u≤<Ûä´‘·\Tqïe÷≥ ì»y˚T. |æ\¢\qT
j·TTø£Ôej·TdüTÿ\j˚T´ es¡≈£L b˛wæ+#ê*. qTe⁄« Áã‹øÏ
e⁄qï+‘·es¡≈£L uÛ≤s¡´≈£î dü<√“¤<Ûä >±$+#·T, b˛wæ+#·T. ÄyÓT
o\e‹ nsTT‘˚ ˙ eTs¡D≤q+‘·se¡ T÷ ÄyÓT b˛wüD≈£î @sêŒ≥T
#˚deæ ⁄+#·T. n˝≤ #˚jT· ≈£î+fÒ MTs¡T ìs¡j
› T· T\T. X¯óø£<y˚ ê<äT\T
<äj·÷eTj·TT\T. <äj·T˝Òìyê&ÉT eTìùwø±&ÉT.
Á‘Ó˝’ À≈£î´&ÉT: kÕ«MT, dü+kÕs¡ J$‘·+ >∑&TÉ |ü⁄‘·Tqïyê]øÏ C≤„q+
ì»+>± \_ÛdüTÔ+<ë?
lsêeTø£èwüßí\T (qe⁄«‘·÷): @eTj·÷´, qTe⁄« u…\¢+˝Àq÷
e⁄Hêïe⁄, bÕø£+˝Àq÷ e⁄Hêïe⁄ ø£<ë! uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì ô|’ eTqdüT‡
ì*ù|ø£<ë dü+kÕs¡+ #˚düTÔHêïe⁄. ìX¯Ãj·T+>± \_ÛdüTÔ+~.
<˚Vü≤+, ◊X¯«s¡´+ XÊX¯«‘·+ ø±e⁄. ˇø£ ‘ê>∑TuÀ‘·T |üP»˝Àì
<äTsêZÁ|ü‹eT‘√, ªne÷à, qTe⁄« m+‘·>± n\ø£]+#·T≈£îHêï
¬s+&ÉT eT÷&ÉT s√E\˝À ìqTï >∑+>∑˝À bÕπskÕÔs¡Tµ
nHêï&ÉT.(n+<äs¡÷ qyê«s¡T). yê´≈£î\ eTqdüTÿ&ÉyÓ’ neTàqT
ÁbÕ]∆+#·T. ÄyÓT <äs¡Ùq+ ø£*–‘˚ $wüj·÷düøÏÔ nH˚ s¡dü+
‘êqT>± m+&çb˛‘·T+~. ªÄyÓT Hê kı+‘· ‘·*¢µ nqï uÛ≤eq
e⁄+fÒ ‘·ø£åDy˚T kÕ<Ûä´+ ne⁄‘·T+~.
ì‘· ´ Je⁄\T, eTTø£ Ô J e⁄\T, eTTeTTø£ å J e⁄\T,
ã<∆äJe⁄\T ` Ç˝≤ |ü\Ts¡ø±\T e⁄Hêïs¡T. Hês¡<äT&ÉT, X¯ó
≈£î&ÉT yÓTT<ä˝…’qyês¡T eTTø£ÔJe⁄\T. Mfi¯ófl e\˝À mqï&É÷
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 20
∫≈£îÿø√s¡T. d”ºeTsY˝≤ ‘êeTT rs¡+ #˚s¡≥y˚T ø±ø£, @qT>∑T\qT
≈£î&Ü rdüT≈£îyÓfifl¯ >∑\s¡T. ‘·sê«‘· eTTeTT≈£îå e⁄\T. Mfi¯ófl $wüj÷· düøÔÏ ª>∑Ts¡T#·]Á‘·µ bÕsêj·TD
e\qT+&ç $&ç|ü&É{≤ìøÏ ÁbÕD≤˝§&ç¶ bÕ≥T|ü&É‘ês¡T. Mfi¯fl˝À ªl >∑Ts¡T#·]Á‘·µ bÕsêj·TD $<ÛëHêìï $e]+#·eTì
ø=+<äs¡T e\qT+&ç ‘·|æŒ+#·T≈£î+{≤s¡T. yês¡T eTTø£ÔJe⁄\T.
ã<ä ∆ J e⁄\T $wü j · ÷ dü ø £ Ô ‘ · ˝ À ∫≈£ î ÿã&ç q yês¡ T m+<äs√ uÛ≈Ñ î£ \Ô T, bÕsƒ≈¡ î£ \÷ ÁyêdüTHÔ êïs¡T. yÓTT<ä≥ eTVü‰‘·Tà\
düTŒ¤sD¡ ˝Òìyês¡T. eTs¡DX¯jT· ´ô|’ ñqï|ü&ÉT uÛ≤s¡´_&É\¶ qT #·÷∫, $wüj·T+˝ÀqT, yê] #·]Á‘· bÕsêj·TD $wüj·T+˝Àq÷
ªB|ü+˝À m+<äT≈£î Çìï e‘·TÔ\T! ˇø£ e‹Ô #ê\T, ˝Ò≈£î+fÒ >∑Ts¡TÔ+#·Tø√e\dæq eTTK´dü÷Á‘·eTTqï~. yê] $wüj·T+˝À
q÷HÓ r]b˛‘·T+~!µ n+{≤s¡T. _&ɶ #·ìb˛sTT+<äì <äT:K+ uÛÑ≈£îÔ\T ‘Ó*j·Tø£>±ì, nX¯ø£Ô‘·e\q>±ì @ìj·Te÷HÓ’ïHê
eTT+#·T≈£îsê>± $\|ækÕÔsT¡ . ø±˙, Á|ü‹j˚T{≤ _&É\¶ qT ø£+≥÷H˚ Ä#·]+#·˝Òø£b˛‘˚ @$<ÛäyÓTÆq Ä|ü<ä, ø°&É÷ ø£\Z<äT. HÓ‹Ô
e⁄+{≤s¡T. ≈£îe÷¬sÔ $yêVü≤+˝À n+‘ê U≤∞ nsTTb˛sTTHê, nD#·≥+, ªu…&çdæø=≥º&É+µ ˝≤+{Ïy˚$÷ e⁄+&Ée⁄. ÁX¯<ä∆
Ä&É|\æ \¢ qT ø£+≥÷H˚ e⁄+{≤s¡T. ª@+ #ÓjT· ´&É+, Hê ‘·\sê‘·µ ˝À|æ+∫Hê Ä y˚Ts¡≈î£ dü‘Œ· *¤ ‘·eTT ‘·>eZ∑ #˚ÃyÓ÷>±ì <äTwüŒ*¤ ‘·+
n+{≤s¡T. rs¡∆j·÷Á‘·≈£î yÓ[‘˚ uÛÑ>∑e+‘·Tì >∑T]+∫ ∫+‘·q e÷Á‘·yTÓ qï&É÷ ø£\<Z Tä . eTVü≤˙j·TT\T øπ e\+ uÛøÑ |Ô£ sü êBÛqT\T.
#˚ j · ÷ {≤ìøÏ M]øÏ r]π ø <=s¡ ø £ < ä T . eT÷≥eTT˝… ¢ \ qT ø£qTø£ kÕsTTu≤u≤ J$‘· #·]Á‘·HÓ˝≤ bÕsêj·TD #˚kÕÔyÓ÷
yÓ÷j·T&É+˝ÀH˚ Mfi¯fl ÁbÕD+ b˛‘·T+~. Çø£ Ä\j·÷ìøÏ b˛‘˚ n˝≤H˚ ªl >∑Ts¡T#·]Á‘·µ >∑÷&É bÕsêj·TD #˚j·Te#·TÃ.
_&Éq¶ T Á|ü<øä D åÏ + #˚sTT+#·&+É ˝ÀH˚ Äsê≥|ü&‘É ês¡T. n+<äs÷¡ <√wüyT˚ $÷˝Ò<Tä . Ç|ü&ÉT yÓ\Te&ɶ ªl >∑Ts¡T#·]Á‘·µ Á>∑+<Û+ä ˝À
düe÷qy˚T n+≥THêïsê? mìï s¡ø±\ dü«uÛ≤yê\T! ‘Ó*Œq bÕsêj·TD Áø£eT+ kÕ+Á|ü<ësTTø£+>± yÓqTø£{Ï qT+∫
n+‘·s¡+>±q dü+kÕs¡+ |ü≥¢ ÄdüøÏÔ e⁄+fÒ eTs¡D eTVü‰sêÁwüº <˚X¯+˝À bÕ{Ï+#·ã&ÉT‘·Tqï $<Ûëq+. n+<äT˝À
düeTj·T+˝À n<˚ eTT+<äT≈£î e∫à ì\ã&ÉT‘·T+~. ∫\Tø£ @ n+XÊìï bÕ{Ï+#·˝Ò≈£îHêï Á|üe÷~+#·&ÉeT+≥÷ @$÷
ªsê<Ûëø£ècÕíµ n+≥T+~. ø±˙ |æ*¢ |ü≥Tº≈£îH˚|ü&ÉT ªø°#Y ø°#Yµ ñ+&É<äì uÛÑ≈£îÔ\T >∑Ts¡TÔ+#·Tø=yê*.
eTì düVü≤»dü«s¡y˚T $qã&ÉT‘·T+~. bÕsêj·TD≤q+‘·s¡+ n‹~Û |üP», uÛÀ»qeTT\
uÛÑ≈£îÔ&ÉT: kÕ«MT! ˇø£ e´øÏÔ eTTqT|ü⁄ uÛÑ>∑e∫ä+‘·q #˚XÊ&ÉT, >∑T]+∫ #Ó|Œæ q <ëìì>∑÷&É sT÷˝≤H˚ Á>∑V≤æ +#ê*. Äø£*>=ì,
ø±˙ eTs¡D düeTj·T+˝À #˚jT· ˝Ò<Tä . n‘·&TÉ ‹]– dü+kÕs¡+˝ÀøÏ uÛÀ»q düeTj·÷ìøÏ nø£kÕà‘·TÔ>± |üsêsTT ePs¡T qT+∫
˝≤>∑ã&É‘ê&Ü? e∫Ãqyê&ÉT n‹~Û. Hê{ÏøÏ y˚s=ø£ uÛÀ»q edü‹ ˝Òìyê&ÉT
lsêeTø£èwüß\í T: Je⁄&ÉT uÛ>Ñ e∑ ∫ä+‘·q #˚kÕÔ&TÉ ø±˙, $XÊ«dü+ n‹~Û. á s√E\˝À j·÷ |ü]dæú‹ ˇø£ |ü{≤ºq me]ø°
ø£ * – e⁄+&É & É T . eT∞fl eT∞fl eTs¡ ∫ b˛‘ê&É T . ÁbÕD+ sê<äT. ø£qTø£H˚ uÛÀ»HêìøÏ |æ\e&É+ øπ e\yÓTTø£ ˝≤+#Ûq· +>±
b˛j˚T≥|ü&ÉT uÛÑ>∑e+‘·Tì ‘·\+|ü⁄ e⁄+&Ü\+fÒ e÷s¡Z+ s¡÷bı+~+~. ˇø£ kÕ+|òæTø£yÓTÆq eTsê´<ä>± nsTT+~.
eTT+<äT>±H˚ #˚düTø=ìe⁄+&Ü*. uÛÑ>∑e+‘·Tì ìs¡+‘·s¡+ <ëqeTT, <Ûsä à¡ eTT yÓTT<ä˝q’… $wüj÷· \ìï+{Ï˝À sT÷
‘·\#·Tø√e&É+ nuÛ≤´dü+ #˚dTü ≈£î+fÒ ∫e]ø£D å +˝Àq÷ Äj·Tq s√E eTq+ >∑Ts¡TÔ+#·Tø√e\dæq<=ø£ÿfÒ: <Ûäs¡à‘·T´‹ »]–
düàs¡D≈£î ekÕÔ&ÉT. b˛‘·Tqï sT÷ø±\+˝À Á|ü‹ ÄdæÔ≈£î&ÉT, uÛÑ≈£îÔ&ÉT ‘·q≈£î
uÛÑ≈£îÔ&ÉT: nyÓ÷|òüT yê≈£îÿ\T! n<äT“¤‘· Á|üe#·Hê\T! uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT y˚T\T #˚dæq <ëìøÏ Á|ü‹>± <Ûäs¡à Á|ü#ês¡+
lsêeTø£èwüß\í T: @<√ e´s¡∆ Á|üd+ü >∑+. Hê dæ‹ú @$T{À ‘Ó\TkÕ? »]π>+<äT≈£î j·T<ÛëX¯øÏÔ <√Vü≤<ä+ #˚dü÷Ô b˛yê*. bÕsêj·TD
H˚qT j·T+Á‘êìï, ÄyÓT q&ÉT|ü⁄q{Ϻ~. ÄyÓT m˝≤ q&ç|æùdÔ ‘· s ê«‘· uÛ À »q+ ô|≥º e Tì bÕsêj· T D ìj· T eT+>±
n˝≤ q&ÉTkÕÔqT, m˝≤ #˚sTTùdÔ n˝≤ #˚kÕÔqT. $~Û+#·ã&çq|ü⁄&ÉT n~ M\Tø±ì yês¡+<äs¡÷ >∑÷&É <Ûäs¡à
Á‘Ó’˝À≈£î´&ÉT eT∞fl bÕ&ÉkÕ>±&ÉT. eTè<ä+>∑ ‘êfi≤\T Á|ü#ês¡ì~ÛøÏ Ä yÓTT‘êÔìï $sêfi¯eTT>± |ü+|æ m+<äs√
»‘·ø*£ kÕsTT. lsêeTø£èwüß\í T Áù|yÓ÷qà‘·‘Ô ‘· √ qè‘·´+ #˚XÊs¡T. ø=qTø√ÿ˝Òì Äs¡T\Ô ≈£î ªl >∑Ts¡T#·]Á‘·µ, ªl kÕsTT©˝≤eTè‘·eTTµ
n˝≤H˚ düe÷~Ûd‘úæ T· \j·÷´s¡T. dæsú <¡ èä wæ!º <äsV¡ ‰ü dü e<äq+! eT∞fl e+{Ï ø£\Œeèøå±\T n+<˚˝≤>∑ <√Vü≤<ä+ #˚jT· e#·TÃ. ìC≤ìøÏ
n<˚ bÕs¡eX¯´ dæú‹! es¡íHêr‘· <äèX¯´+!!
` l sêeTø£èwüí ø£<∏ëeTè‘·+`2 qT+&ç n˝≤ ‘·eT <Ûäs¡à+ $\dæ\¢&Éy˚T |üs¡e÷‘·à≈£î n‘·´+‘·
Á|”‹ø£s¡eTì ø=+#Óe÷˝À∫ùdÔ ‘Ó\TdüTÔ+~.

ªªqqTï q$Tàq yê]ì mqï&É÷ |ü‘·q+ ø±ìe«qTµµ

 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£
l bÕø£\bÕ{Ï >∑Ts¡Te⁄>±s¡T ` Ä#ês¡´ l møÏÿsê\ uÛsÑ <¡ ë«»——
¬ s +&É e kÕ] H˚ q T u≤ãT>±]ì
<ä]Ù+∫q|ü⁄&ÉT »]–q dü+uÛ≤wüD
Á|ü‘´˚ ø£+>± Áyêj·Te\dæ e⁄qï~. Ä dü+<äs“¡ +¤ ˝À H˚qT u≤ãT>±]
e<ä› eT÷&ÉT s√E\THêïqT. Hê $yêVü≤ Á|ükÕÔeq nj·÷´ø£,
u≤ãT>±s¡T ˇø£ ø√j·T|æ\¢yêDÏí |æ*∫ #Ó+ãT‘√ ˙s¡T rdüT≈£îì
‘·eT‘√ >∑÷&É s¡eTàì, nedüs+¡ rs¡TÃø√e&ÜìøÏ n&É$˝ÀøÏ yÓfi≤fls¡T.
yês¡≥T yÓfifl¯ >±H˚, ªyê] dæ‹ú @$T{Ï? yê] kÕ<Ûqä @$T{Ï?µ nqï
Á|ü X ¯ ï \T Hê˝À ‘· ˝ … ‘ êÔ s TT. H˚ q T >∑ e Tì+∫q eT÷&É T
$X‚cÕ\THêïsTT. (1) n+‘· $kÕÔsy¡ TÓ qÆ n&É$˝Àì Á≈£Ls¡eTè>±\T,
bÕeTT\T, <=+>∑\ <ä>∑Zs¡ qT+&ç düs¡«eT÷ yê] ÄBÛq+˝À
e⁄+{≤sTT. n&É$˝Àì @ Á>±eTdüT˝ú §∫à |ü⁄* yê] }fiÀfløÏ e∫Ã
|üXó¯ e⁄\HÓ‘T· ≈Ô î£ b˛‘√+<äì yê]‘√ #Ó|ü ≈£îHêï, Äj·Tq Ä ~≈£îÿ>±
#·÷∫, ªÇø£ sê<äT˝Òµ n+fÒ Çø£sê<äT. (2) @ düeTj·T+˝À
m+‘·eT+~ yê] <äs¡ÙHês¡∆+ Vü≤sƒê‘·TÔ>± ÄÁX¯e÷ìøÏ e∫ÃHê,
n+<ä]ø° ø=~›ùd|ü{À¢ uÛÀ»q+ ô|fÒkº ÕÔsT¡ .(3) yê] X¯Øs¡+ ô|q’ Tqï
ÇÁd”Ô ã≥º\T @e÷Á‘·+ q*–Hê yê{Ïì e÷]Ãy˚dæ, eT∞fl ÇÁd”Ô
ã≥º\T y˚düTø√e\dæ+<˚! Ç˝≤ dü>∑≥Tq s√E≈£î 4,5 kÕs¡¢qï
>∑T&ɶ\T e÷s¡TdüTÔHêïs¡T. H˚qTqïìï s√E\˝À mes¡÷ e∫à Ä
ã≥º\T ñ‘·ø&£ +É >±ì, ñ‹øÏ+∫ rdüT≈£îsêe&É+ >±ì »s¡T>∑˝<Ò Tä .
yê]¬øìï ã≥º\T+&Ü˝Àqì ÄX¯Ãs¡´y˚Tdæ+~. yÓ+≥H˚ ˝Ò∫ ≈£î{°s+¡
˝À|ü\≈£î yÓ[fl yê] kÕe÷q+‘ê >±*+#êqT. n+‘· ‘·s¡#·T>±
e÷]à m|ü&É÷ eT+∫$ ‘=&ÉT≈£îÿ+≥÷+&É&ÜìøÏ ø±e\dæq
eÁkÕÔ\T ˝ÒH˝˚ eÒ ⁄. $&ç∫q >∑T&ɶ mø£ÿ&Ü ø£ìŒ+#·˝<Ò Tä . n~ Hê≈£î
$+‘·>± ‘√∫+~. yÓqTø£ e+≥bÕø£˝À >∑÷&É m|ü&Ó+‘· eT+~
e∫ÃHê e+&ç+∫ ô|≥º&ÜìøÏ ‘·–q _j·T´eTT |ü|ü, ≈£Ls¡\T
e+{Ï |ü<ësê∆\T >±ì, nìï e+≥bÕÁ‘·\T >±ì ˝Òe⁄. ˇø£
ô|f…º˝À ø=~›&Ó’Ø\T, u…’+&ÉT #˚dæ ô|{Ϻq bÕ‘· ªø£fi≤´DY ø£\Œ‘·s¡T µ
(Væ≤+B) |üÁ‹ø£\÷ e÷Á‘·eTTHêïsTT. ˇø£{Ï s¬ +&ÉT ø£˝≤\THêïsTT.
Á|üø£ÿH˚ >∑÷{À¢ bÕ+&ÉTs¡+>∑ eTVü≤‘·à´eTT, ñ‘·Ôs¡ sêeT#·]‘·eTT
e+{Ï Á>∑+<∏ë\THêïsTT. H˚ìe˙ï u≤>± |üso¡ *+#·&eÉ Tj˚T´dü]øÏ
ø=~› <ä÷sêq u≤ãT>±s¡T ‹]– edüTÔqï n*øÏ&ç $ì|æ+∫+~.
Äj·Tq ˇø£{Ï s¬ +&ÉTkÕs¡T¢ >±+Á&ç+∫ ñy˚Tàdæq X¯ãe› TT, ndüŒwü+º >±
Ä ø√j·T|æ\y¢ êì‘√ e÷{≤¢&TÉ ‘·÷+&É&eÉ TT $ìŒ+#êsTT. yÓ+≥H˚
H˚qT @MT ms¡T>∑q≥T¢ |ü+#·˝Àø=∫à ≈£Ls¡TÃHêïH˚>±ì, H˚qT
#˚dTü qÔ ï<ä+‘ê Äj·Tq≈£î ‘Ó\Tdü÷+Ô ≥T+<äì|æ+∫+~. eTs¡Tø£Då y˚T
Äj·Tq ≈£î{°sêìï düMT|æ+#ês¡T. yê] m&ÉeT #ÓsTT´ Ä ø√j·T
ªªqqTï q$Tàq yê]ì mqï&É÷ |ü‘·q+ ø±ìe«qTµµ
21
j·TTe≈£îì uÛÑT»+ MT<äTqï~. Äj·Tq Ä eTT+–{À¢ ø=+#Ó+
<ä ÷ s¡ + >± ì\TÃì qe⁄«‘· ÷ Hêπ ø dæ #· ÷ ∫
ø£qTu§eTà˝…>sπ∑ XÊs¡T.ªªÇ+<ëø£{qÏ T+N n+‘ê >±*+#êe⁄ >∑<ë,
˙πø$T ‘Ó*dæ+~?µµ nì qHÓï>∑‘ê[ #˚dTü qÔ ï≥T¢qï~ yê] #·÷|ü⁄.
Ç+‘·˝À Ä ø√j·T|æ\¢yê&ÉT ≈£î+&É‘√ ˙s¡T ‘Ó∫à yê] ø±fi¯fl
#Ó|ü\T, #˚‘·T\T >∑÷&Ü ø£&ç>±&ÉT. ‘·Tyê«\T‘√ ‘·T&ç∫, yês¡T
$&ç∫q #Ó|ü\T #·÷s¡T˝À >∑T∫à yÓ[¢b˛j·÷&ÉT.
yês¡T qqTï |ü\ø£]+∫q $<Ûëq+ qqTï s¬ #·Ã>={Ï+º ~.
eTTdüT>∑T˝À >∑T<äT›˝≤≥ >±ø£, ãj·T≥|ü&ç yê]ì n&çπ>j·T≥+
eT+∫<äì|æ+∫+~. ø±ì yês¡T ì»y˚T #ÓãT‘êsê? nìŒ+∫`
ªªu≤ãT>±s¡÷, ˇø£ $wüj·TeT&ÉT>∑T‘êqT, ì»+ #ÓãT‘êsê?µµ
nHêïH˚>±ì n+‘·{Ï yê]q˝≤ n&É>≈∑ L£ &É<y˚ ÷Ó qqï »+≈£î ‘=+–
#·÷∫+~. H˚HÓ+<äT≈£î #ÓbÕŒ*? nì Äj·Tq&ç–‘˚ Hê
düeT<Ûëqy˚T$T{Ï? Hê≈£î ì»+ #Ó_‘˚ Äj·Tq≈£î y√]π>~, ˝Ò≈î£ +fÒ
Äj·Tq≈£î b˛j˚T~ @$T{Ï? Äj·Tq #Ó|æŒHê <ëì e\q H˚qT
kÕ~Û + #· > ∑ \ <˚ e TTqï~? u≤ãT>±s¡ T H˚ q ÷Væ ≤ +∫q≥T¢
düe÷<Ûëq$Te«˝Ò<äT dü]>∑<ë, m+‘√ VüQcÕs¡T>± ‘·\
m>∑Ts¡y˚dü÷Ô, ªˇø£ÿfÒ$T \ø£å n&ÉT>∑T #ÓãT‘êqTµ n+≥÷ Hê
‘√&É ô|’ #ÓsTT´y˚dæ #·]∫ Á|üø£ÿH˚ ≈£Ls¡TÃHêïs¡T. yê] düìï~Û˝À
H˚ q T >∑ e Tì+∫q ©\\T #Ó | æ Œ , ªÇe˙ï m˝≤
»s¡T>∑T‘·THêïj·T+{≤s¡T?µ nHêïqT. Äj·Tq qe⁄«‘·÷ Hê
eTTK+π ø dæ |ü ] o\q>± ø=~› ù d|ü ⁄ #· ÷ ∫, ªÇy˚ $
|ü⁄düÔø±\¬øøÏÿ+#·q+fÒ #ÓãT‘êqT.düπsHê?µ nHêïs¡T. H˚qT
e÷{Ï#êÃqT. n+<äTøπ yês¡T #Ó|Œæ q $wüj÷· \T n˙ï Áyêj·Te#√Ã
Áyêj·T≈£L&É<√qqï dü+<˚Vü≤+‘√H˚ yÓTT<ä{Ï eTTÁ<äD˝À
Áyêj·T˝Ò<äT. u≤>± Ä˝À∫+∫q MT<ä≥ yê{Ï˝À ø=HÓ’ïHê
Á|üø{£ +Ï #·&+É e\q kÕ<Û≈ä î£ \¬ø+‘√ ñ|üj÷Ó >∑eTT+≥T+<äì|æ+∫,
ø=ìï+{Ïì ÁyêdüTHÔ êïqT.
u≤ãT>±s¡T ø=~› ìeTTcÕ\T eTÚq+>± ≈£Ls¡TÃì, ªªÇ<˚
>±j·TÁr dæ~∆ n+fÒ!µµ nHêïs¡T . eT]ø=ìï ø£åD≤˝≤–, ªªnìï
s¡÷bÕ\˝Àq÷ e⁄qï |üs¡e÷‘·à X¯øÏÔ eTqqT XÊX¯«‘·+>±
nqTÁ>∑V≤æ +#·&yÉ T˚ >±j·TÁr dæ~.∆ n<˚ eTq˝Àq÷ e⁄+&ç eTqqT
Áù|πs|ædü÷Ô e⁄+≥T+~. eTqyÓT|ü⁄Œ&É÷ eTs¡Te≈£î+&Ü ÁX¯<ë∆
uÛÑ≈£îÔ\‘√, e÷‘·è uÛ≤e+‘√ <ëìì >∑T]ÔdüTÔ+fÒ `eTqy˚TMT
ø√s¡qø£ÿs¡˝Ò≈£î+&ÜH˚ nìï+{≤e⁄qï Ä X¯øÏÔ, #·+{Ï _&ɶ≈£îe˝…,
eTqø£edüs¡yÓTÆqe˙ï #˚dü÷Ô+≥T+~. n˙ï #˚ùd~ Äy˚Tqì
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 22
ø£è‘·»‘„ ‘· √ >∑Ts¡T+Ô #·Tø√yê*! eTqø£+‘·{Ï dæ‹ú ø£*–+<äqï ‘·\+|ü⁄ $y˚ø±q+<äTìøÏ n≥Te+{Ï nqTuÛÑe$T#êÃs¡T. n˝≤ nsTT‘˚H˚
e∫ÃHê, nVü≤+ø±s¡+ ‘·˝…‹ÔHê` n<˚ ÄyÓT≈£L, eTq≈£L eT<Ûä´ ñ|ü<˚X¯+!µµ yê] e÷≥\˝Àq÷ eTTK+˝Àq÷ ˇø£ $<ÛäyÓTÆq ñ
‘Ós¡ ne⁄‘·T+~. n|ü⁄Œ&ÉT >∑÷&É n{Ϻ kÕ<Û≈ä î£ ìøÏ |üPs¡«|ü⁄ ‘·|dü ü T‡ ‘˚Ô»+ Á|üø£≥yÓTÆ+~. ªªn+‘·{Ï yês¡T MTs¡THêïs¡T >∑<ë!µµ
e\q ø=+‘· X¯øÏÔ e⁄+&Ée#·TÃ. <ëì‘√ n‘·&ÉT #˚ùd ø±sê´\T nq<ä \ #êqT>±ì, n+‘· ˝ ÀH˚ Äj· T q, ªªˇø£ y ˚ fi ¯
e÷Á‘·+ ‘·>∑ì$. |üs¡e÷‘·à e<ä› <=>∑‘·q+ #˚dæqfÒ¢ ne⁄‘·T+~. |üs¡eTVü≤+dü+‘·+{Ï yês¡THêï, Äj·Tq #˚j·T>∑\ ñ|ü<˚XÊìï
á $wüj·T+ m|ü⁄Œ&É÷ @eTs¡≈£î+&Ü e⁄+&É >∑\>∑&Éy˚T >±j·TÁr rdüTø√>∑\>±\+fÒ $y˚ø±q+<äT&É+‘·{yÏ ê&ÉT ø±yê*!µµ
dæ~.∆ >±j·TÁr eT+Á‘·+ m˝≤ »|æ+#ê˝À ‘Ó\TdüT≈£îì »|æùdÔ Ç{Ϻ yÓ+≥H˚, ªªñ|ü<˚XÊ\ø√dü+ |üs¡T¬>‘·Ôe<äT›µµ nqï
dæú‹ ø£\T>∑T‘·T+~µµ nHêïs¡T. kÕsTTu≤u≤ yêø±´ì¬ø+‘· ˝À‘·T+<√ Hêø£|ü⁄Œ&És¡úyÓTÆ+~. dü|üÔ]¸
Ä e÷≥ $q+&É+‘√H˚ Hê ÁbÕD≤\T ˝Ò∫ e#êÃsTT. @ eT+&É\+ qT+&ç e÷qe ø£fi≤´D≤ìøÏ ne‘·]+∫q ~yê´+X¯
eT+Á‘·yÓTÆHê dæ~∆ \_Û+#ê\+fÒ, Ä eT+Á‘· dæ~∆ bı+~qyê] dü+uÛ÷Ñ ‘·T&ÉT $y˚ø±q+<äT&Éì |üse¡ T Vü≤+düjT˚ ˇø£kÕ] #ÓbÕŒs¡T.
e<ä › H ˚ ñ|ü < ˚ X ¯ + bı+<ë\˙, yê] ùde˝À e⁄+&ç y˚sT¡ <ë]‘√#·ø,£ ªªb˛˙ me]HÓH’ ê <ä>sZ∑ ≈¡ î£ rdæ, yê]øÏ dü]jÓTÆ q
<ëìqqTwæ+º #·e\dæq $<Ûëq+ ‘Ó\TdüTø√yê\˙ yÓqTø£ ô|<ä\› e\¢ •ø£åDì∫Ã, n+‘·{Ï ñ|ü<˚XÊìø£s¡TΩ\T>∑ r]Ã~~›jÓÆTHê
$HêïqT. kÕe÷q´+>± n+<äs¡÷ ñ|üqj·Tq+˝À n+‘·{Ï yê] MTs¡ T |ü < ˚ • +#· & É + eT+∫~. ˝Ò ≈ £ î +fÒ á $<ä ´ j˚ T
e<ä› ñ|ü<˚X¯+ bı+<ä˝Òø£b˛e&Éey˚T H˚{Ï Á|ü»\ ˝À|üeTì >∑÷&É n+‘·]+#·e#·TÃ.....µµ nì >=DÏ>±qT. Äj·Tq #·Ts¡T≈£î>±
ô|<ä›\ e\¢ $HêïqT. n|ü⁄Œ&ÉT Hê≈£î|üqj·Tq+˝À »]–q ñ ˇø£ÿkÕ] Hêπødæ #·÷∫, ªªn+<äTø£sT¡ Ω˝sÒ Œ¡ &É|¶ ⁄ü Œ&ÉT y˚TeTT X¯Øs¡+
|ü<˚X¯+|ü≥¢ ndü+‘·è|æÔ ø£*–, Ä eT+Á‘·dæ~∆ >∑\yês¡T \_ÛùdÔ $&ç#ê¬ø’Hê ñ|ü<˚•+#·>∑\+!µµ nHêïs¡T. |ü~ ì$TcÕ\T
eT∞fl ñ|ü<˚X¯+ bı+<ë\ì m+‘·>±H√ nqT≈£îHêïqT. ÄHê&ÉT HêπøeTHê˝À ‘Ó*j·T<äT. n+‘·˝À Äj·TH˚ Ç˝≤ #Ó|üŒkÕ>±s¡T`
n˝≤+{Ï eTVü‰‘·TàDÏí #·÷düTÔHêïqT. n+<äT≈£î ì<äs¡Ùq+>± yê] ªndü© s√E\˝À »]π>~ ñ|ü<X˚ y¯ T˚ >±<äT. eT+Á‘êìøÏ
X¯ ø Ï Ô ˙ #· $ #· ÷ #êqT. á neø±X¯ + e<ä T \T≈£ î +fÒ Çø£ X¯øÏÔ, ;»eTT, ø°\ø£eTT, eTTÁ<ä` nqï$ Hê\T>∑÷ Äj·TTe⁄
sê<äì|æ+∫+~. |ü≥T¢ e+{Ï$. ny˚$T{À ‘Ó*dæqyê&˚ ˝Ò&ÉT. Á|ü‹yês¡÷ »|ü+
ªn˝≤ nsTT‘˚, u≤ãT>±s¡T, MT¬se¬s’Hê jÓ÷>∑T´\qT #˚ùd eTT+<äT ªÇ~ ;»eTTµ, ªÇ~ X¯øµÔÏ , ªÇ~ ø°\ø£eTTµ, n+≥÷
mqTï≈£îì yê]ø± eT+Á‘·eTT|ü<˚•+#·sê<ë? dæ~∆ ø£*–e⁄+&û, Ä eT+Á‘·eTT ˝Àì uÛ≤>±\T eP]πø #Ó|ü⁄Œ≈£îì, ‘·sê«‘· HêeT+
>±j·TÁr ñ|ü<˚•+#˚yês¡T \_Û+#·q+<äTe\¢ ñ|üqj·THê~ »|æ+∫q≥T¢ eT+Á‘·+ »|ækÕÔs¡T. n~ dü]ø±<äT. eT+Á‘·+˝À
dü+kÕÿsê\˙ï sT÷Hê&ÉT ìs¡søú¡ ±\e⁄‘·THêïsTTµ nHêïqT. ˇø=ÿø£ÿ ;C≤ø£åsêìï m˝≤ ñ|üjÓ÷–+#ê\qï~ ª;»eTT, X¯øÏÔ,
u≤ãT>±s¡T q$« ePs¡T≈£îHêïs¡T. Ä qe⁄« Hêø£syú¡ TÓ +Æ ~` ø°\ø£eTTµ nqï |ü<ë\T dü÷∫kÕÔsTT. yê{Ï ns¡úy˚T$T{À
Hê eTqdüT‡˝À e⁄qï Ä jÓ÷>∑T´&ÉT H˚H!˚ eT∞fl n<˚ Á|üXï¯ y˚kÕqT. ‘Ó*j·T≈£î+&Ü yê{Ïì e*¢ùdÔ @eTe⁄‘·T+~? s√&ÉT¶ eT<Ûä´˝À
ªªá s√E˝À¢ ñ|ü<•˚ +#·>\∑ yêπs ˝ÒsT¡ — n˝≤+{Ï yês¡THêï ø±s¡T #Ó&çb˛sTT+<äqTø√! n|ü⁄Œ&ÉT ª¬s+∫, kÕŒ¤qsY, C≤ø°µ nH˚
Ä ñ|ü<X˚ +¯ bı+<ä>\∑ yês¡÷ ˝ÒsT¡ µµ. nHêïs¡T. n˝≤ n+≥Tq|ü⁄Œ&ÉT |ü]ø£sê\T|üjÓ÷–+∫ ø±s¡T q&ç#˚˝≤ #˚j·T&É+ ªX¯øÏÔ, ;»+,
yê] eTTK+ m+‘√ >∑+;Ûsy¡ TÓ +Æ ~. ø£+sƒ<¡ «ä ì <äè&ÛyÉ TÓ +Æ ~. nsTTHê ø°\ø£+µ nqï yê{Ï ns¡ú+ ‘Ó*dæ $ìjÓ÷–+#·&É+. n˝≤>±ø£,
H˚qT Ä Á|üdüøÏÔ $&Ée<ä\#·Tø√˝Ò<äT. ªªñ|ü<˚•+#·>∑\yês¡T ø±s¡ T m<ä T ≥ ≈£ L s¡ T Ãì Ä eT÷&É T |ü ] ø£ s ê\q÷,
MTs¡THêïs¡T ø£<ë!µµ n+<ëeTqT≈£îHêïqT. ø±ì Ä yêø£´+˝À s¬ +&Ée m<äT≥qT+#·Tø=ì, yê{Ïì #·÷|ü⁄‘·÷ yê{Ïù|s¡T¢ #Ó|æŒq+‘·
uÛ≤>∑+ Hêø£es√<ÛäyÓTÆ+~. Hê uÛ≤yê\T yê]øÏ ‘Ó*j·T≈£î+fÒ>±! e÷Á‘êq ø±s¡T q&ÉeqfÒ¢, Ä ;C≤ø£åsê\T e*¢+∫q+<äT e\q
eT∞fl ∫qï>± qyê«s¡T. H˚Hêqe⁄«qT |ü{+ºÏ #·Tø√≈£î+&Ü |ü≥Tº<\ä >± eT+Á‘·+ düJe+ ø±C≤\<äT.
n&ç>±qT,ªªn+fÒ? ` Hê≈£î u≤>± ns¡ú+>±˝Ò<äT, $e]+#·+&ç!µµ ªeTTÁ<äµ n+fÒ >∑÷&É #˚‘T· \T, Áy˚fió¯ fl ø=ìï uÛ+Ñ –eT\˝À
u≤ãT>±s¡Hêïs¡T` ªªñ|ü<˚X¯eT+fÒ #Ó$˝À eT+Á‘·+ e⁄+#·&eÉ TqT≈£î+{≤s¡T. yêdüeÔ + n+‘·e÷Á‘·yT˚ nsTT‘˚ yê{Ïì
#Ó|Œü &É+ e÷Á‘·yT˚ >±<äT. mø£ÿ&√ e⁄Hêï&Éì ˙e⁄ ‘·\#˚ |üse¡ ÷‘·à >∑Ts¡TeTTK‘·: ‘Ó\TdüTø√e\dæq nedüsy¡ T˚ $T{Ï? e{Ϻ bò˛{À\T
` nìï s¡÷bÕ\˝Àq÷, ˙˝Àq÷>∑÷&É á ø£åD+˝À e⁄Hêïs¡qï #·÷∫ me¬sH’ ê H˚sT¡ Ãø√e#·Tà >∑<ë! eTq#˚‘T· \T, Áy˚fió¯ fl`eTq˝Àì
<äsÙ¡ q+` n+fÒ Á|ü‘´· øå±qTuÛeÑ +`Çe«>∑*–‘˚H˚ ñ|ü<X˚ e¯ Te⁄‘T· +~. ø=ìï ÁøÏj·÷ X¯≈£îÔ\≈£î dü+πø‘ê\T. Ä ÁøÏj·÷ X¯≈£îÔ\qT
ñ<ëVü≤s¡D≈£î, sêeTø£èwüí |üs¡eTVü≤+dü ‘·eT bÕ<ädüŒs¡Ù‘√ eTqy˚TØ‹>± $ìjÓ÷–+#·Tø=+fÒ eT+Á‘·+ X¯øeÔÏ +‘·eTÚ‘·T+<√
me] >∑T]+N ‘·|ü⁄Œ>± e÷{≤¢&Ée<äT.›
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 23
‘Ó*j·÷*. yê{Ïq˝≤ ô|≥Tºø√>∑\>±\+fÒ n~ ‘Ó*dæq >∑Ts¡Te⁄ ≥÷]düTº ãdüT‡˝À d”≥T ]»s¡T«#˚sTT+#·Tø√&É+˝≤+{Ï~. uÛÑøÏÔ
e<ä› n+<äT≈£î ø±e\dæq jÓ÷>∑ÁøÏj·T\uÛÑ´dæ+#ê*µµ nHêïs¡T. ÁX¯<\∆ä H˚ #ÛêØ® #Ó*+¢ #·T≈£î+fÒ Ä ãdüT‡yê&˚ ìqTï >∑eT´+ #˚sT¡ kÕÔ&TÉ .
Hê ÄX¯\T |üP]Ô>± n&çj÷· X¯\j·÷´sTT. düsà¡ eT÷ ‘Ó*dæq eT<Û´ä ˝À ãdüT‡πøÇã“+<=∫ÃHê u≤<Û´ä ‘· n‘·ì<˚! ˙≈£î uÛÀ»qeTT,
yês¡T, düeTs¡Tú\T Ç˝≤ n+≥T+fÒ Hêe+{Ï eTTeTT≈£åîe⁄\ >∑‹ ø±|ò” yÓTT<ä˝…’q edü‘·T\T ≈£L&Ü n‘·&˚ #·÷kÕÔ&ÉT. n‘·ìô|’
@+ >±yê*? nqT≈£îHêïqT. Ç+‘·˝À u≤ãT>±πs nHêïs¡T` $XÊ«düeTT+∫ düeTj·÷ìøÏ ãdüT‡˝À Vü‰»s¡e&Éy˚T ˙ |üì!µµ
ªªqH˚ï>±<äT— m|ü⁄Œ&É÷ me]˙ eT+Á‘·eTT|ü<˚•+#·eTì u≤ãT>±] H√{ÏyÓ+≥ kÕsTTHê<∏äT&˚ n\Hê{Ï ‘·eT
n&É>e∑ <äT.› me¬sH’ ê ˙e<äø› =∫Ã, ªH˚qT ˙≈£î|ü<•˚ kÕÔqT. ˙ø£+‘ê Ä<˚XÊìøÏ ns¡+ú $e]düTHÔ êïs¡ì yÓ+≥H˚ düTŒ¤]+∫+~. H˚ yÓfió¯
»s¡T>∑T‘·T+~µ nì #Ó|Œæ Hê qeTàe<äT.› ñ|ü<X˚ e¯ T+fÒ @yÓ÷ ‘Ó*dæq ‘·Tqï Ä<Ûë´‘·à |ü<+ä∏ ˝À n+‘·sꓤ>+∑ >± u≤ãT>±s¡T u≤<Û´ä ‘·\˙ï
yê&Óyê&É÷ n˝≤ nq&ÉT. ndü\T ñ|ü<˚X¯+ rdüTø=q&Éy˚T m+‘√ d”«ø£]+∫, $yêVü≤+ ùddüTø√eT˙ #ÓbÕŒs¡ì, n~>∑÷&É yê]
u≤<Û´ä ‘·‘√ >∑÷&çq |üì`eT+∫ ø±s¡T ø=qTø√ÿe&É+ e+{Ï<˚ nqTø√! <ë«sê kÕsTTHêø£+~+∫q dü+<˚X¯y˚Tqì ns¡úyÓTÆ+~. ˇø£e+ø£
ø±s¡T ø=qï+‘· e÷Á‘êH˚ ˇs=π><˚MT ˝Ò<äT` m+‘√ u≤<Ûä´‘· MT<ä ãTTD≤qTã+<Ûë\T Hê kÕ<Ûäqø£+‘·sêj·T+>±≈£î+&Ü dü\Vü‰
y˚düT≈£îqïfÒ¢. <ëìì ñ|üjÓ÷–+#·Tø√>∑\>±\+fÒ ø=<√› >=b˛Œ Ç#êÃs¡T. n≥Tô|’ Hê ø£seÔ¡ ´+ düŒwü+º #˚kÕs¡T. n+<äT≈£î ì<äsÙ¡ q+?
<ëì ìsêàDeTT, n~ |üì#˚ùd rs¡T ‘Ó\TdüTø√yê*. eT<Ûä´˝À @ ‘·sê«‘· •]&û˝À kÕsTT>∑÷&É ÄHê{Ï yê] Ä<˚XÊìï <Ûèä e|üs#¡ ês¡T.
Çã“+~ e∫ÃHê <ëìì #·øÿ£ ~<äTø› √e&É+ #˚‘q· yê«*. ô|Á{À\T, n+‘˚ ø±<äT, kÕ{Ï yê]øÏ Á|ü‘´· ø£+å >± ùde m˝≤ #˚j÷· ˝À≈£L&É
ÄsTT\T, ôdº|ò”ï, #·Áø±\˝À >±* dü]>± e⁄HêïjÓ÷ ˝Ò<√ Äj· T H˚ #· ÷ |æ + #ês¡ T . e∫Ãq uÛ Ñ ≈ £ î Ô \ ø±j· T q uÛ À »q+
#·÷#·Tø√yê*. u≤>± Á&Ó$’ +>¥ e∫Ãe⁄+&Ü*. ø±s¡D+ Ä ø±s¡T≈£î ô|≥º<\ä ∫q|ü⁄Œ&ÉT, e+≥ <ä>sZ∑ q¡ T+&ç düs«¡ eT÷ yêπs dü«j·T+>±
Á&Ó’es¡T ˙y˚!µµ Ä e÷≥\T $+≥÷+fÒ Hê¬ø+‘√ ìs¡T‘ê‡Vü≤+ #˚ùdyês¡T. n+‘˚>±ì e+≥ #˚jT· &ÜìøÏ ø=+<ä]˙, e&ç+¶ #˚+<äT≈£î
ø£*–+~. nsTTHê Ç˝≤ nHêïqT`ªªnsTT‘˚ eT], ø=+‘·eT+~øÏ ø=+<ä]˙ |ü⁄s¡e÷sTT+∫, yês¡T ø£Ás¡ ô|‘·qÔ + e÷Á‘·+ #˚dæ n<˚
eT+Á‘·+ |ò*ü +∫q≥T¢ ø£ìŒdüT+Ô <˚! nB>±ø£ ô|<ä\› e<äø¬› [fl ñ|ü<X˚ +¯ ùdyêø±s¡´eTq˝Ò<äT. j·T<∏ëX¯øÏÔ eTqeT÷ n˝≤π> #˚j·÷\ì
bı+<äì<˚ ˝≤uÛ+Ñ ˝Ò<+ä {≤s¡T >∑<ë? <˚X+¯ ˝À m+<äs√ ñ|ü<X˚ Ê\T yê] uÀ<Ûä. Á|ü‹eTìwæ Äràj·T‘·‘√ ‘·q e<ä›ø=∫Ãq ù|<ä\≈£î,
#˚düTÔHêïs¡T, m+<äs√ bı+<äT‘·THêïs¡T >∑<ë?µµ nHêïs¡T. n‹~∏øÏ dü«j·T+>± e+&ç, ˝Òø£ Ç+{À¢ e+&ç+∫ ô|{≤º*. Ç˝≤
u≤ãT>±s¡T yÓ+≥H˚ #ÓbÕŒs¡T` ªª<ëìπøeTTqï~? ñ Äràj·T‘·, n‹~∏ ùde nqï$ ì‘·´J$‘·+˝À kÕe÷q´yÓTÆq
|üqj·THê\T, ô|[flfi¯Sfl, ‘·~›Hê\T πøe\+ m˝≤ ˝≤+#Û·Hê\T>± uÛ≤>±\T >±yê* >±ì, Á|ü‘´˚ ø£+>± ˇø£ Á|ü<sä Ù¡ q>±, Á|ü‘´˚ ø£yTÓ qÆ
e÷]b˛j·÷jÓ÷, ñ|ü<˚X¯eT÷ n˝≤H˚ nsTT+~. <ëì ns¡ú+ ø±s¡´Áø£eT+>± »s¡T>∑&+É ‘·eT \ø£´å +>±<äì u≤ãT>±] uÛ≤eeTT,
‘Ó*j·Tø£ #˚ùdyês¡T ø=+<ä¬s’‘˚, |ü~eT+~˙ ‘·eT ø±fi¯fl e<ä› •]&û kÕsTT uÛ≤eeTTHêï. n+<äTπø yês¡T Á|ü‘˚´øÏ+∫ yê]
ø£fÒºdüTø√&ÜìøÏ eT]ø=+<äs¡T ñ|ü<˚XÊ\T #˚düTÔHêïs¡T. @ uÛÑ≈£îÔ\ø£˝≤{Ï kÕeT÷Væ≤ø£ ùdyêø±s¡´Áø£e÷\T »]|æ+#·eTì
ø=~›eT+~¬øH’ ê eT+Á‘·+ |ò*ü +∫q≥T¢ ø£ì|æùdÔ n+<äT≈£î ø±s¡D+ Ä<˚•+#·˝Ò<äT. n<˚ Á|üø£è‹ dæ<ä∆yÓTÆq |ü<ä∆‹. eTq≈£î eèøå±\T,
|üPs¡«»qà dü+kÕÿs¡+>± yê]˝À dü‘«Ô· >∑TD+ ã\+>± e⁄+&É&yÉ T˚ . ô|’s¡T¢, |üX¯óe⁄\T n˝≤π> ùde #˚düTÔHêïj·Tì u≤ãT>±] uÀ<Ûä.
n≥Te+{Ï yê]øÏ HêeT »|ü+‘√ >∑÷&É n˝≤+{Ï |ò*ü ‘·yT˚ edüT+Ô ~. `Ä#ês¡´ uÛsÑ <¡ ë«» >±s¡T s¡∫+∫q
yês¡T >±j·TÁr eT+Á‘·+ »|æ+∫Hê, H˚qT #Ó|Œæ q<ä+‘ê ‘Ó*j·T≈£î+fÒ ªl bÕø£\bÕ{Ï >∑Ts¡Te⁄>±s¡Tµ #·]Á‘· qT+&ç.
<ëìì HêeT+>± »|æ+∫qfÒ¢ ne⁄‘·T+~ >±ì eT+Á‘·»|üeTe<äT. Á|ü‘T· \≈£î:` l >∑Ts¡TbÕ<äTø± |ü_øπ¢ wüH‡é ,
¬s+{ÏøÏ ‘˚&Ü e⁄qï~. HêeT»|ü+˝À X¯s¡D≤>∑‹ Ç$T&ç e⁄qï~. c/o Sri Manga Bharadwaja Trust,
>∑qTø£, eTq Vü≤è<äj·T+ ˝Àì uÛÑ>∑e+‘·T&˚ eTq˝À ‘·–q e÷s¡TŒ Bhakta Nivas, 12-1-170/46P, Hanuman Nagar,
‘ÓkÕÔ&ÉT. eT+Á‘·»|ü+˝À u≤<Ûä´‘· eTqô|’ ≈£L&Ü e⁄+≥T+~— Jaipuri Colony, Nagole, Hyderabad - 68
Phone : 040-20063300
eT+Á‘êqTcÕºq $<Ûëq+ ‘Ó\TdüTø=ì #˚j·T&É+ eTq u≤<Ûä´‘·!µµ
ªªnsTT‘˚ e÷e+{Ïyê] >∑‘$˚ T{Ï?µµ ` yÓ+≥H˚ n&ç>π XÊqT.
ªª<ëìπø$T? ˙e⁄ b˛‘·Tqï e÷s¡Z+ >∑÷&É sê»u≤fÒ!
Ç+‘· u≤<Û´ä ‘êeVæ≤+∫ kÕ~Û+#˚yês¡T @ dæ‹ú bı+<äT‘ês√, <ëìH˚
˙e⁄ yÓfi‚fl e÷s¡Z+˝À >∑÷&Ü #˚s¡T‘ês¡T. ˙e⁄ b˛‘·Tqï e÷s¡Z+
ªªdü÷s¡´ #·+Á<ë<äT\Tqï+‘· yês¡≈£î Hê ne‘ês¡ ø±s¡´eTT ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄+≥T+~µµ.
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 24

l uÛÑs¡<ë«» s¡#·HêeTè‘·+

ìwü˜ ` z]$T
Ä Á>±e÷ìøÏ <ä÷s¡+>± ∫qï ≈£î{°s¡+˝À ˇ+≥]>± J$düTÔ+&˚ ‘·|üdæ« <ä> ∑Zs¡≈£î yÓ[fl @ ø£wüºyÓTT∫Ãq #Ó|üø=q&É+ Ä
Á>±eTdüTú\≈£î |ü]bÕ{Ï nsTT+~. Äj·Tq Äos¡«~ùdÔ n$ ‘=\T>∑T‘êj·Tì yê] qeTàø£+, nqTuÛÑe+.
ˇø£kÕ] Á>±eT+˝À ≈£îø£ÿ\≈£î ø√fi¯fl≈£L nìï+{Ïø° n+≥Tyê´~Û e∫à #·ìb˛‘·THêïj·Tì yêfi¯fl+‘ê #Ó|ü ≈£î+fÒ ªªn˙ï eTq
eT+∫πøµµ nHêïsê kÕ<ÛTä e⁄. Á>±eTdüT\ú øπ $÷ bÕ\Tb˛˝Ò<Tä . Äs√E\˝À sTT+{À¢ n–ï, BbÕ\T yÓ*–+#·Tø=H˚+<äT≈£î kÂ\uÛ≤´*+ø±
sê˝Ò<äT. n+<ä]fi¯fl˝À n–ï ˇπøs√E Ä]b˛sTT+~. sêÁ‹ ø£{Ïø£ Nø£{À¢ n+<äs¡÷ eT>∑Zø£ ‘·|üŒ<äì kÕ«$TøÏ #Ó|ü≈£î+fÒ eTs¡˝≤
ªªn+‘ê eTq eT+∫πøµµ nHêïs¡T. Çø£ Ä Á>±eTdüTú\T ªªÁyÓTTøÏÿq es¡$÷ì y˚\TŒµµ nqï ˙‹ bÕ{Ï+#ê˝ÒyÓ÷qqTø=Hêïs¡T. ø±ì
‘Ó\¢yêsêø£ ‘Ó*dæ+~ ` ˇø£ ô|<ä› <√|æ&ç eTTsƒê Ä |ü]düs¡ Á>±e÷\˙ï <√∫, ;ÛuÛÑ‘·‡+ #˚XÊs¡T. Ä Á>±eT+˝À e÷Á‘·+ BbÕ\T˝Òø£,
≈£îø£ÿ\T yÓTTs¡>∑ø£ dü<äT›eTDÏ– e⁄+&É&É+ e\q nø£ÿ&É Á>±eTy˚T˝Ò< äqTø=ì <=+>∑\ eTTsƒê n≥T sê˝Ò<äì ‘Ó*dæ+~.ªªn+‘ê eTq
eT+∫πøµµ nì kÕ«$T m+<äTø£Hêï&√ n|ü&ÉT yês¡+<ä]ø° ns¡úyÓTÆ+~.
ùdø£s¡D: ªªe÷düºsYµµ
˙e⁄ ˇ|ü⁄Œø=qï |üìì düÁø£eT+>± ìs¡«]Ô+#·T
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£
dü+‘√wü+
e÷qe J$‘·+ jÓTTø£ÿ Å|ü<Ûëq \ø£å´+
dü+‘√wü+. <ëìHÓ˝≤ bı+<ë*? m˝≤
ì\T|ü⁄ø√yê*? ø√˝ÀŒsTTq<ëìï ‹]–
m˝≤ bı+<ä&É+? Ç<˚ e÷qe⁄&ç ‘·Vü≤‘·Vü≤. eT‘êqTuÛÑe+ á
\øå ± ´ìï HÓ s ¡ y ˚ ] Ãq|ü  &É T <ëìì Å‘√dæ y ˚ ù d n~Û ø ±s¡
yÓTe]≈£î+~?
dæ.Væ≤©º (C. Hilty) nqT »s¡àHé s¡#s· TT‘· uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì
kÕMT|ü´+ nqTuÛÑyÓ’ø£ y˚<ä´eT˙, Bì˝Àì $•wüº‘· kÕ{Ï˝Òì
Äq+<äeT˙, n<˚ uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì ÄdæøÔ ±´ìøÏ ãTTEe˙, e÷qe⁄&ÉT
ø√πs á Å|<ü ëÛ q\øå±´ìï uÛ>Ñ e∑ <ëqTuÛ÷Ñ ‹ Å|kü Õ~+#·>\∑ <äT ø£qTø£
eT‘·+ J$‘êìøÏ n‘ê´eX¯´ø£eT˙ ‘·q nqTuÛÑyêHêï<Ûës¡+>±
ÅyêkÕÔs¡T.
á ø±s¡D+>±H˚ ª&܈ˆ ùV≤˝Ÿµ (Hale) ª|æ\¢\≈£î
|ü d æ ‘ · q +˝ÀH˚ uÛ Ñ > ∑ e +‘· T &É T dü s ¡ « yê´|æ n˙, J$‘· +
Äj·TqeTj·T+>± #˚düTø√e#·Ã˙ uÀ~Û+∫q≥¢sTT‘˚, m{Ϻ
ø£ c Õº \ HÓ ’ H ê n‹Åø£ $ T+#· > ∑ \ X¯ ø Ï Ô á ø±s¡ D +>±
yê]ø£+<äTu≤≥T˝À ñ+≥T+<äì uÀ~ÛùdÔ yês¡T J$‘êìï m+‘√
düTHêj·÷dü+>± m<äTs√ÿ>∑\s¡Tµ n+{≤s¡T.
~yê´qTuÛ Ñ ÷ ‹ Å|ü k Õ~+#˚ Äq+<ä + ÅuÛ ≤ +‹
e÷Å‘·y˚TyÓ÷qì ùV≤‘·Tyê<äT\qe#·TÃ. BìøÏ düe÷<Ûëq+>±
ÄyÓT]ø±˝À HêHê{Ïø° M~∆ bı+<äT‘·Tqï ˇø£ Ä<Ûë´‹àø√<ä´e÷ìï
>∑÷]Ã $*j·TyéT CÒyTé ‡ $e]kÕÔsT¡ . á ñ<ä´eT+ ÅbÕs¡q∆ e\¢,
Ädæøú ‘£ H· ê<Ûës¡+ #˚døæ =qï ‘ê‹«ø£ <äèwæqº \es¡#T· ø√e&É+ e\q,
yÓ’<ä´ ì|ü⁄DT\T ôd’‘·eT÷ ìyê]+#·˝Òì yê´<ÛäT\HÓìï+{ÏH√
ìyê]+#·e#·Ãì ì<äs¡ÙHê|üPs¡«ø£+>± ìs¡÷|ædüTÔHêïs¡T.
ªªÅ>∑ T &ç ¶ y êfi¯ fl ≈£ î <ä è wæ º \_Û + ∫+~— ≈£ î +{Ï y ês¡ T
q&Ée>∑*>±s¡T. Ä»qàs√>∑T\T Äs√>∑´e+‘·T\j·÷´s¡T. uÛ≤Ø
jÓ T ‘· T Ô q |ü ‹ ‘· T \T bÕeqT\j· ÷ ´s¡ T . ndü + U≤´ø£ y Ó T Æ q
≈£î≥T+u≤\≈£î dü+‘√wü+ \_Û+∫+~µµ nì á ñ<ä´eT+
Å|ü‹uÛÑqT >∑÷]à CÒyéT‡ n+{≤s¡T. Ä <˚X¯+˝Àì yÓ’<äT´\+‘ê
m+‘· nsTTwüº+>±HÓ’Hê ø£fi¯ófl ‘Ós¡eø£ ‘·|üŒ˝Ò<äT. ñ<ëVü≤s¡D≈£î
ø£s¢ ÿY $X¯«$<ë´\j·T+˝Àì &܈ˆ >√&És¶Y "The Effects of mind
on Body as evidenced by faithcures" Å>∑+<∏ä+˝À Ç˝≤
n+{≤s¡T: ªªá Ø‹q yê´<ÛäT\T ‘·>∑TZ‘·THêïj·Tqï yê<ëìï
y˚TyÓT+‘·>± $eT]Ù+∫q|üŒ{Ïø° yê´<ÛTä \ô|’ s√>∑T\ eTqdüT‡\≈£î
m+‘√ Å|üuÛ≤eeTTqï<äì ìs¡÷|æ+#˚ Ä<Ûësê˝…H√ï e⁄HêïsTT.
á <˚X¯+˝Àì >=|üŒyÓ’<äT´\T, >=|üŒ ÄdüŒÅ‘·T\T rÅe+>±
Å|j ü T· ‹ï+∫ $|ò\ü yÓTqÆ øπ qT˝ÒH√ï á Ø‹q ìyês¡Dj·÷´sTTµµ.
ªªqqTï q$Tàq yê]ì mqï&É÷ |ü‘·q+ ø±ìe«qTµµ
25
` Ä#ês¡´ l møÏÿsê\ uÛsÑ <¡ ë«»——
Ç˝≤ ìyês¡ D bı+~q yê]˝À Ä<Û ä T ìø£
$<ë´e+‘·T˝…+<äs√ ñHêïs¡T. Ç~ ˇø£Hê{Ï dü+>∑‹ ø±<äT—
ˇø£ ÅbÕ+‘êìøÏ |ü]$T‘·+ ø±<äT— $|ò\ü yÓTqÆ øπ düT\T ˝Òeì
ø±<äT— ø±ì dü|\üò yÓTqÆ øπ düT˝Ò m+‘√ n~Ûø+£ >± e⁄HêïsTT.
Å|ü»\ e÷qdæø£ yÓ’K]ì dü]~~›q≥¢sTT‘˚ e÷eT÷\T
yÓ’<äT´\T dü]~<ä›˝Òì mH√ï yê´<ÛäT\ qT+&ç yês¡T $eTTøÏÔ
bı+<ä T ‘ês¡ q &ÜìøÏ , dü ‘ · ´ yÓ T Æ q ‘ê‹«ø£ <ä è wæ º ø Ï
»qT\+{Ï ô |≥Tº ø √e&É + e\¢ m+<ä s √ s√>±\≈£ î
>∑ T ]ø±≈£ î +&Ü ñ+&É > ∑ \ s¡ ì #Ó | ü Œ &ÜìøÏ ‘· – qìï
Ä<Ûësê\THêïsTT.
Ç≥Te+{Ï ñ<ä´e÷\H˚ø£eTTHêïsTT. "Dont
Worry" ñ<ä´eT+, ªªÅød Ïj ºæ T· Hé ôdq’ T‡ ñ<ä´eT+µµ, "Divine
Healing" yÓTT<ä˝…’q$ ñ<ä´e÷\ìï+{Ïø° eT÷\düÔ+uÛÑ+
e+{Ï$. meTs¡‡Hé, u…sYÿ© yÓTT<ä˝…’q ‘ê‹«≈£î\ <ë«sêqT,
jÓ÷>±uÛ≤´dü+ <ë«sêqT, Ä <˚XÊìøÏ #˚]q Væ≤+<ä÷ eT‘·
dæ < ë∆ + ‘· + jÓ T Tø£ ÿ Å|ü u Û ≤ yê*$: e÷qe⁄ì˝À
s¬ +&É+XÊ\THêïj·T˙, Ç+Å~j·T eTH√<˚V‰ü \≈£î |ü]$T‘·yTÓ qÆ
J$‘·+, kÕ«sê∆ìøÏ |ü]$T‘·yÓTÆq~ ˇø£{Ï— ì>∑÷&ÛÉeTT,
$XÊ«‘·àø£eTT nsTTq~ ¬s+&Ée~. yÓTT<ä{Ï<ëì˝ÀH˚
J$‘êqï+{Ï˙ >∑&çù| e÷qe⁄&ÉT, ‘·|üŒø£ uÛÑj·÷ìøÏ
>∑Tsö‘ê&ÉT. uÛÑj·T+ nH˚~ |üX¯óJ$‘êìøÏ nedüs¡y˚TyÓ÷
ø±ì e÷qe⁄&çøÏ ø±<äT.µµ
á dæ<ë∆+‘êH˚ï $|ü⁄©ø£]dü÷Ô ÄsY.&ÉãT¢. Åf…ÆHé
(R.W. Trine) Ç˝≤ ÅyêkÕÔs¡T : ªªdüsê«ìø° Ä<Ûës¡eT÷,
nq+‘·eT÷ nsTTq JeX¯øÏÔH˚ H˚qT <Ó’eeT+{≤qT...
Äj·Tq eTq JyêìøÏ Je+— Äj·Tq eTq ÅbÕDy˚T.
eTqeT+‘ê Äj· T q JeX¯ ø Ï Ô ì |ü + #· T ø=+{≤eTT.
|ü]$T‘·yÓTÆq e´≈£îÔ\T>± s¡÷bı+~q Äj·Tq nq+‘·yÓTÆq
Ä‘·àX¯πøÔ eTq+. Ç+‘·≈£î $T+∫ eTq≈£î, <Ó’yêìø° uÒ<Ûä+
˝Ò<äT... á yêdüÔyêìï eTqyÓT+‘· j·T<ës¡ú+>± <ä]ÙùdÔ
n+‘·>± nq+‘·yTÓ qÆ ÅbÕDX¯øÔÏ eTq˝À+∫ |üì#˚dTü +Ô ~...
eTq˝Àì <Ó’e‘ê«ìï >∑T]ÔùdÔ, $X¯«eTH˚ ª|üesYVü≤Ödtµ ≈£î
eTq j· T +Å‘ê+>±ìï u… \ Tº \ ‘√ ã+~Û + #· T ≈£ î qï
yêfi¯fleTÚ‘êeTT.µµ
á dæ<ë∆+‘·eTT ñ<ä´e÷\yê¬s˝≤ $ìjÓ÷–kÕÔs√
ñ<äVü≤]+#·&ÜìøÏ ‘·q $TÅ‘·T\ ˝ÒK\ qT+&ç ø=ìï
yêø±´\T<äVü≤]kÕÔ&ÉT CÒyéT‡ : ªªuÛÑ>∑e+‘·T&Éqã&˚ ~e´X¯øÏÔ
qT+&ç eTqeTT _ÛqïeT˙, e÷qe⁄\T ˇø£] qT+∫ ˇø£s¡T
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 26
_ÛqTï\qï uÛ≤ey˚T s√>±ìøÏ, ã\V”≤q‘·≈£î, ìdü‡+‘√cÕìø° qqTuÛ$Ñ +#·e#·TÃ. BìøÏ Åù|eT, C≤„qeTT, XÊ+‹, X¯ø,ÔÏ düeTè~∆
Å|ü<Ûëq ø±s¡D+. @düTÅø°düTÔ e˝… ªH˚qT ` Hê ‘·+Å&û ˇø£ÿfÒµ e+{Ï >∑ T D≤\T >∑ \ nq+‘· y Ó T Æ q <Ó ’ e + n+‘· { ≤,
nì $XÊ«dü+‘√ >∑T]Ô+#·>∑\ e´øÏÔøÏ s√>∑ìyês¡D y˚s=ø£s¡T n+<ä]˝Àq÷ yê´|æ+∫ ìqTï ø±bÕ&ÉT‘·Tqï<äì >∑Ts¡TÔ
#˚j·Tqedüs¡+ ˝Ò<äT. ªªá yêø±´\qT Åyêdæq e´øÏÔ yÓqTï≈£î, ô|≥Tº≈£î+fÒ #ê\T., Ç<˚ ‘Ó+|ü⁄˝Òì |üP»´uÛ≤e+.µµ
ø±fi¯fl≈£î |üø£åyê‘·+ e∫à #ê˝≤ dü+e‘·‡sê\T eT+#·+˝À á kÕ<Ûqä øπ <∏*ä ø˘\T uÛ>Ñ e∑ ‘ê‡MT|ü´kÕ<Ûqä n+{≤s¡T.
e⁄Hêï&ÉT. n‘·ìø° |ü<‹∆ä q s√>∑ìyês¡DqÆ… |üŒ{Ï qT+&û ìs¡+‘·s+¡ BìH˚ ª˝…jT· ÷Héµ nqT Åô|+ò ∫ Ä<Ûë´‘·ày˚‘Ô· Ç˝≤ $e]+#ês¡T:
‘·q J$‘êìï Å|üC≤ ùde˝À >∑&çbÕ&ÉT. ªªeTq+ J$‘·+˝À HÓs¡y˚s¡Ãe\dæq <Ûäsêà\qT >∑÷]Ã
ô|’ #Ó|æŒq eT÷\ dü÷Å‘ê\qT nqTø£åD+ ‘·eT ∫+‹+#·qedüs¡+ ˝Òì düeTj·T+˝À eTq eTqdüT‡qT
J$‘ê\≈£î e]Ô+|ü#˚düT ø√e&É+ <ë«sê m+<äs√ |òüTÀs¡yÓTÆq Ä<Û ë ´‹àø£ d æ ú ‹ ˝ÀøÏ |ü + bÕ*... Ç˝≤ ˇø£ ÿ HÓ \
yê´<ÛäT\ qT+&ç ìyês¡D bı+~q ñ<ä+‘ê\qT ø√ø=\¢\T>± Vü≤è<äj·T|üPs¡«ø£+>± #˚ùdÔ m+‘· ÄX¯Ãs¡´ø£s¡yÓTÆq |òü*‘·+
CÒyéT‡ ñ≥+øÏkÕÔs¡T. \_ÛdTü +Ô <ä+fÒ Ä e´øÏÔ @ |ü]dæ‹ú ˝Àq÷ e´s¡yú TÓ qÆ jÓ÷#·q\‘√
ªn+‘·{≤ <Ó’eX¯πøÔ ì+&ç ñ+fÒ düèwæº˝À <äT'KeTT, ìs¡¢ø£å´+>± ø±\+ >∑&É|ü&ÉT. Åø£eT+>± uÛÑ>∑e+‘·Tì düìï~Ûì
u≤<Ûä, s√>∑eTT m+<äT≈£îHêïsTT?µ nqï Å|üX¯ï≈£î á ñ<ä´eT+ Å|ü‘·´ø£å+>± nqTuÛÑ$+#·Hês¡+_ÛkÕÔ&ÉT...µµ
yês¡T #Ó|æŒq düe÷<Ûëq+ ∫Å‘·+>± ñ+~ ` ªªeTq˝ÀqTqï~ ô|’q #Ó|æŒq Ø‹q nìyês¡´yÓTÆq yê´<ÛäT\ qT+&ç
<Óe’ X¯øπ Ô nsTTq+<äTq yêdüyÔ êìï >∑T]Ô+#·˝ìÒ nC≤„qy˚T s√>∑eTT, $eTTøÏÔ bı+~qyê] kÕøå±´\qT $*j·T+ CÒyéT‡ ø=ìï+{Ïì
u≤<Û,ä <äT'KeTT ñqï≥T¢ nqTuÛyÑ êìï ø£*–düT+Ô ~µµ nì. n+fÒ ñ<äVü≤]kÕÔs¡T. yê{Ïìø£ÿ&É dü+øÏå|üÔ+>± Å|ükÕÔ$kÕÔqT :
<äT'U≤ìøÏ n$<˚´ ø±s¡DeTì Ms¡T #ÓãT‘ês¡T. á ñ<ä´eT+ 1. ˇø£ e´øÏÔ ÅøÏ+<ä |ü&ܶ&ÉT. eT&çeT $]–+~.
kÕ~ÛdTü qÔ ï $»j·÷\ >∑÷]à ªCÒyTé ‡µ Ç˝≤ n+{≤s¡T: ª#·÷&É&ÜìøÏ #·+ø£\ ÅøÏ+<ä ø£Ås¡\T ô|≥Tº≈£îì q&ç#˚yê&ÉT. ô|’q #Ó|æŒq
m+‘· ‘Ó*$ ‘·≈£îÿe>± nì|æ+∫q|üŒ{Ïø° á ñ<ä´eT+ jÓTTø£ÿ n<ä T “¤ ‘ · Ø‹q s√>±ìï ìyê]+#· > ∑ \ ˇø£ e´øÏ Ô
oÅ|Tüò yê´|æ,Ô s√>∑ìyês¡D˝À n~ kÕ~ÛdTü qÔ ï |òTü q $»j·÷\q÷ dü\Vü‰\qqTdü]+∫ Vü≤è<äjT· |üPs¡«ø£+>± Ç˝≤ <Ûë´ì+#ê&ÉT.
#·÷∫q≥¢sTT‘˚ uÛ$Ñ wü´‘·T˝Ô À eT‘· $XÊ«kÕ_Ûeè~∆˝À Ç~ m+‘·{Ï ªª<Ó’eeTT ‘·|üŒ y˚πs~j·T÷ ˝Ò<äT— JeeTT, düs¡«eTT Äj·Tq
Å|ü < Û ë qbÕÅ‘· eVæ ≤ +#· > ∑ \ <√ >∑ T ]Ô + #· e #· T Ã... eTq+ qT+&ç |ü]|üPs¡í dæ‹ú ˝À yÓ\Te&ÉT‘·T+~ (ø£qTø£) H˚H{Ó ºÏ u≤<Ûqä ÷
yÓTT≥ºyTÓ T<ä≥>± >∑Ts¡T+Ô #·Tø√e\dæ+<˚eT+fÒ eTq+ bÕ˝§Zq˝Òì, bı+<äC≤\qT— Äj·Tqj˚T Bìì dü]#˚jT· T<äTs¡T >±ø£!µµ nì,
kÕ~Û+#·˝Òì á n<äT“¤‘· |òü*‘ê\qT πøe\+ nø±s¡D+>± n≥T ‘·sê«‘· Ä s√CÒ m{Ϻ ø£wüºeT÷ ˝Òø£ n‘·&ÉT ¬s+&ÉT yÓTÆfi¯ófl
Å‘√dæ y˚j·T&ÉeT+‘· eT÷&ÛÉ‘·«$T+ø√{Ï ˝Ò<äTµµ Ç≥Te+{Ï q&Ée>∑*>±&ÉT.
n<äT“¤‘êqTuÛÑyê\qT, ì<äs¡ÙHê\qT bı+~q ndü+U≤´≈£î\≈£î 2. ˇø£ e´øÏÔ 12 dü+e‘·‡sê\˝À $|üØ‘·yÓTÆq
ùV≤‘·Tyê<äT\ >∑T&ç¶ $eTs¡Ù m˝≤ q#·Ã>∑\<äT? &܈ˆ >√&ÉsY¶ ã\V”≤q‘·≈£L, n+<Ûä‘ê«ìø° >∑T¬s’Hê&ÉT. j·T÷s¡|t˝Àq÷,
n+<äTπø Ç˝≤ n+{≤s¡T : ªªe÷qdæø£ X¯øÏÔ <ë«sê s√>±\qT nyÓ T ]ø±˝Àq÷ e⁄qï Å|ü U ≤´‘· yÓ ’ < ä T ´\+<ä s ¡ ÷ @MT
ìyê]+#· T ø√e&ÜìøÏ ø±e\dæ q dü ÷ Å‘ê\˙ï eT‘· + ˝À #˚j·T˝Òø£b˛j·÷s¡T. n|ü&ÉT uÀdüºHé q>∑s¡+˝À e÷qdæø£
n‘·T´‘·ÔeTyÓTÆq Ø‹˝À bı+<äT|üs¡#·ã&ç ñHêïsTT. eT‘· X¯øÏÔ‘√s√>±ìï ìyês¡+#·>∑\ e´øÏÔ e⁄Hêï&Éì ‘Ó*dæ nø£ÿ&çøÏ
dæ<ë∆+‘ê\qqTdü]+∫ J$+#·&É+ n‘·´+‘·yÓTÆq y˚T\T yÓfi≤fl&ÉT. Hê{ÏøÏ n‘·ìø£≥Te+{Ï |ü<ä∆‘·T\MT<ä $XÊ«düeT÷
#˚jT· >∑\<äT.µµ ˝Ò<Tä . n$XÊ«düeT÷ ˝Ò<Tä . ì‘·´eT÷ ˇø£ ns¡>+∑ ≥ Ä yÓ<’ Tä ´ì
á ñ<ä´e÷\≈£î #Ó+~q ø=+<äsT¡ Å|eü TTKT\T uÀ~Û+#˚ m<äT≥ ≈£Ls¡TÃH˚yê&ÉT. 11,12 s√E\j˚T´dü]øÏ ‘·q˝À qT+&˚
dü÷Å‘ê\qT ø=ìï+{Ïì CÒyTé ‡ bı+<äT|üsT¡ kÕÔsT¡ : ªªeTH√uÛ≤yê\qT ˇø£ q÷‘·qyÓTÆq X¯øÏÔ ñ‘·ŒqïeTe⁄‘·Tqï≥T¢ nqTuÛÑeyÓTÆ+~.
‘êHÓqTï≈£îqï \ø£å´+‘√ ◊ø£´yÓTT+~+#·&É+ H˚s¡TÃø√yê*. ø=ìï dü+e‘·‡sê\ ‘·sê«‘· yÓTT<ä{ÏkÕ]>± #·<äTe>∑*>±&ÉT.
Ç+<ä T ≈£ î >±qT ì‘· ´ eT÷ Å|ü X Ê+‘· y Ó T Æ q <Û ë ´Hêìï eT÷&ÉT Hê\T>∑T yêsê\˝À |üP]Ô Äs√>∑´+ \_Û+∫+~. á
ø=qkÕ–+#·&ÜìøÏ ø=+‘·ø±˝≤ìï øπ {≤sTT+#ê*— n~ Ä<Ûë´‹àø£ $wüj·TyÓTÆ ‘·q n_ÛÅbÕj·÷ìï n‘·&ç˝≤ #ÓbÕŒ&ÉT: ªªHê&ÉT
uÛ≤yêìø£qTyÓq’ yê‘êes¡D+>∑\ >∑~ nsTT‘˚ u≤>∑T+≥T+~.... Hê˝À ø£*–q XÊØs¡ø£yÓTÆq e÷s¡TŒ, Hê e÷qdæø£ kÕúsTT˝À
ø=+‘· ø±˝≤ìøÏ ˙e⁄ Ä|ò”düT˝À >±ì, »q düeTàs¡∆+>∑+ M~Û˝À ø£*–q e÷s¡Œ e\¢H˚ e∫Ã+<äq&ÜìøÏ >∑{ºÏ Ä<Ûës¡+ <=]øÏ+~.
ñqï|ü&ÉT >±ì, ˙ e÷qdæøy£ TÓ qÆ uÛ≤yê\ düV‰ü j·T+‘√ XÊ+‹ Hê e÷qdæø£ kÕúsTT˝À e÷s¡TŒ ≈£L&Ü }Vü‰»ì‘·+ ø±<äì,
me] >∑T]+N ‘·|ü⁄Œ>± e÷{≤¢&Ée<äT.›
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 27
Væ≤|üï{Ï»yéT e\q ø±<ä˙, n‹ e÷qdæø£yÓTÆq Ø‹q n‘·ì d”ºô|òHé Åu≤&˚¢ ìs¡ø£åsêdüT´&ÉT. ‘·q 14e @≥ ˇø£
e÷qdæø£dæú‹ Hê˝ÀøÏ Å|üy˚X¯ô|≥ºã&ç+<ä˙ Hê $XÊ«dü+... á ø£åDø±\+ @düT<äs¡ÙHêìï ‘·q >∑~˝À bı+<ë&ÉT. ªªÄ
e÷qdæø£ ∫øÏ‘ê‡ |ü<‹∆ä jÓTTø£ÿ ìs¡Tw› yºü TÓ qÆ |ò*ü ‘ê\T Å|øü è£ ‹˝À dü+‘√wü+˝À eDÏøbÏ ˛j·÷qT. Ä ‘·sê«‘· ≈£L&Ü Ä dü+‘√wü+
|üì#˚ùd X¯≈£îÔ\ >∑÷]Ã, yê{ÏHÓ˝≤ $ìjÓ÷–+#·Tø√yê˝À Hê¬ø+‘·>± e⁄+<ä+fÒ... Hêø=∫Ãq nqTuÛÑey˚T e÷qeC≤‹
eTq¬ø+‘· ‘Ó*j·T<√ ìs¡÷|æ+#êj·Tì Hê uÛ≤e+. á |ò*ü ‘ê\T ø£+‘·{øÏ ° eùdÔ u≤>∑T+&ÉTqì|æ+∫+~.µµ nHêï&ÉT. n≥T ‘·sê«‘·
ø±ø£‘ê∞j·T+ ø±<äì Hê kÕ{Ïyê] nqTuÛeÑ y˚T ìs¡÷|ædTü +Ô ~µµ. n‘· ì π ø eTs=ø£ k Õ] kÕeT÷Væ ≤ ø£ + >± ÅbÕ]ú d ü ÷ Ô + &É > ±
3. ˇø£ |üdæ_&ɶø=∫Ãq s√>±ìï ˇø£ yÓ’<äT´&ÉT ~yê´qTuÛÑ÷‹ ø£*–+~. n|üŒ{Ï ‘·q dæú‹ n‘·&ÉT sTT˝≤
ìyê]+#·˝Òb˛j·÷s¡T. ‘·+Å&çøÏ e÷qdæø£ ∫øÏ‘·‡MT<ä m{Ϻ e]íkÕÔ&ÉT : ªªÄ dü+‘√wü+ Hê Ä‘·àqT |üP]Ô>± kÕ«BÛq+
qeTàø£eT÷ ˝Òø£b˛sTTHê $TÅ‘·T\ dü\Vü‰qqTdü]+∫ e÷qdæø£ #˚dTü ≈£î+~. n{Ϻ Äq+<ëìï HêøÏø£ Å|kü Õ~+#·e<äì› , Å|kü Õ~ùdÔ
∫øÏ‘·‡ #˚sTT+#ê&ÉT. s√>∑+ ‘·–Z+~. n‘·&ç˝≤ nHêï&ÉT: ªªá H˚qT ‘·≥Tºø√˝Òqì uÛÑ>∑e+‘·Tì ÅbÕ]ú+#êqT.µµ
∫øÏ‘ê‡|ü<ä∆‹ô|’ Hêø±düøÏÔ ø£*– Ä dæ<ë∆+‘êìï, <ëì Ø‘·T\qT &˚$&é Åu…’HÓsY¶ (David Brainerd) ‘·q nqTuÛÑyêìï
ÅX¯<ä∆>± #·<äeHês¡+_Û+#êqT. Åø£eT+>± Hê n+‘·s¡+>∑+˝À á ÅøÏ+~ $<Ûä+>± e]íkÕÔs¡T : ªªÄ ~e´yÓTÆq ø±+‹ qqTï
m+‘·{Ï XÊ+‹ \_Û+∫+<ä+fÒ Hê Å|ües¡ÔH˚ e÷]b˛sTT+~. düyÓ÷àVæ≤‘·Tì #˚dæ+~— Äq+<ä|üs¡∫+~— Hê e´øÏÔ‘ê«H˚ï
á e÷s¡TŒqT Hê _&ɶ\T, $TÅ‘·T\T ≈£L&É >∑T]Ô+#ês¡T. ø£ã[+∫+~. H˚qH˚ ˇø£ e´øÏÔì ñHêïqH˚ dü+>∑‘˚ ‘√#·˝Ò<äT.
Hê˝À∫sê≈£î nH˚~ ˝Ò≈£î+&Ü b˛sTT+~. Hê eTTK+˝À Hê≈£ î eTTøÏ Ô >∑ ÷ ]Ãq jÓ ÷ #· H ˚ ˝Ò < ä T ... Ç≥Te+{Ï
e´ø£ÔeTj˚T´ uÛ≤e+˝À >∑÷&Ü e÷s¡TŒ ø£*–+~. #·]Ã+&É+˝À n+‘·s¡+–ø£yÓTÆq Äq+<ä+, XÊ+‹ ÄX¯Ãsê´\˝À sêÅ‹
H˚HÓ|ü&É÷ eT÷s¡â‘·«eTT, rÅe‘·, ndüVü≤qeTT ø£*– ñ Nø£ { Ï | ü & ˚ < ëø£ ñ+&ç b ˛j· ÷ qT. n≥T ‘· s ê«‘· á
+&˚yê&çì. n≥Te+{Ï H˚qT düVü≤qeTT, düVü≤è<äj·T‘·\qT ~e´<ä s ¡ Ù Hêìï >∑ ÷ ]à jÓ ÷ ∫+#· k Õ>±qT. eTs¡ T s√E
bı+<ëqT. m|ü&É÷ ∫sê≈£î>±qT, ø√|ü+>±qT ñ+&˚ H˚qT kÕj·T+Å‘·eT+‘ê≈£L&Ü Hê eTqdüT‡ Ä eT<ÛäTs¡yÓTÆq
Å|üXÊ+‘·+>± ‘·j·÷s¡j·÷´qT. yê´bÕs¡ Ø‘ê´ me]HÓ’Hê XÊ+‹qqTuÛÑ$dü÷ÔH˚ ñqï~. H˚H=ø£ Åø=‘·Ô Å|ü|ü+#·+˝À ñ
Åø=‘·yÔ ê]ì ø£\TdüTø√e\dæ e∫Ãq|ü⁄&ÉT, m|ü&É÷ uÛj Ñ T· |ü&H˚ q˚ T, qï≥¢ì|æ+∫+~. Hê #·T≥÷º ñqï Å|ü‹ edüTÔeP m|üŒ{Ïe˝…
Ç|ü⁄&Ó+‘√ Ä‘·à$XÊ«düeTT, XÊ+‹ ø£*– e⁄HêïqT. Hê˝Àì ø±ø£ q÷‘·q+>± ø£ì|æ+∫+~.µµ
e÷s¡Œ+‘ê kÕ«sêúìï ìs¡÷à*+#·&ÉeTT yÓ’|ü⁄πø ñqTàKyÓTÆ+<äì Ç˝≤π> nìï eT‘· Å>∑+<Ûë\qT+&ç, eT‘·düTú\
#Ó|üŒe#·T× dü÷ú\eTT, Ç+Å~j·T »q´eT÷ nsTTq kÕ«s¡úy˚T J$‘ê\qT+&ç ~yê´qTuÛÑ÷‘·T\qT ù|s=ÿqe#·TÃ. á
ø±ø£ u≤<Ûä, <äTKeTT, |ü]‘ê|üeTT, ndü÷j·T yÓTT<ä˝…’q nqTuÛ Ñ y ê\T π ø e\+ }Vü ≤ »ì‘ê\T ø±<ä q &ÜìøÏ
yê{Ïø±<Ûës¡yÓTÆq kÕ«s¡∆+ ≈£L&Ü ìs¡÷à\qyÓTÆ+~. nìï{≤ Ä<Ûësê\THêïsTT. n{Ϻ nqTuÛÑyê\≈£î >∑T] nsTTq e´≈£îÔ\
uÛ>Ñ e∑ +‘·T&˚ ñHêï&Éì, e÷qe⁄ì eT÷\‘·‘«· eTT ~e´yÓTqÆ <äqï X¯Øs¡+˝ÀqT, eTqdüT‡˝ÀqT, q&Ée&ç˝ÀqT XÊX¯«‘·yÓTÆq
>∑T]Ô+|ü⁄ yÓ’|ü⁄πø ì‘·´J$‘·+˝À á e÷s¡TŒ ñqTàKyÓTÆ+~.µµ e÷s¡TŒ\T sêe&É+ >∑eTHês¡Ω+. ÅbÕ{Ÿ nqT eTqdü‘Ô «· XÊÅdyÔü ‘˚ Ô·
á e÷düdæø£ ∫øÏ‘ê‡|ü<ä∆‹ø±<Ûës¡yÓTÆq ÄdæÔø£uÛ≤e+ ‘êqT |ü]XÀ~Û+∫q yê]˝À ø£˙dü+ 37% Ç≥Te+{Ï
πøe\+ uÛ≤eq e÷Å‘·y˚Tø±<ä˙, <ëìquÛÑ´dæ+#·>∑*–q|ü⁄&ÉT nqTuÛÑyê\ e\qH˚ uÛÑ>∑e+‘·Tìô|’ $XÊ«dü+ ø£*–e⁄Hêïs¡ì
e´≈£îÔ\˝À uÛÖ‹ø£+>±qT, e÷qdæø£+>±qT ≈£L&Ü e÷s¡TŒ The Religious Consciousness, Psychology of Religious
edüTÔ+<ä˙ nq&Üìø° mH√ï Ä<Ûësê\THêïsTT. n+‘˚ø±ø£ Belief nqT Å>+∑ <Ûë\˝À #ÓãT‘ês¡T. ìC≤ìøÏ »>∑Å‘Œ· dæ<y∆ä TÓ qÆ
yêdüeÔ yÓTqÆ Ä<Ûë´‹àø±qTuÛeÑ + bı+~qyê] nqTuÛyÑ ê\T ≈£L&É eT‘ê\˙ï ãTTwüß\T, ãT<äT&∆ TÉ , @düT, eTVü≤eTà<é, >∑Ts¡THêqø˘
á dæ<ë∆+‘êìøÏ dü]b˛j˚T$>± e⁄HêïsTT. e+{Ï eT÷\ |ü ⁄ s¡ T wü ß \ ~yê´qTuÛ Ñ y ê\Hê<Û ë s¡ + >±
Ç≥Te+{Ï nqTuÛÑyê\HÓìï+{ÏH√ $*j·TyéT CÒyéT‡ #˚düTø=ì>∑<ë Äs¡+uÛÑyÓTÆq$! yês¡T uÀ~Û+∫q e÷sêZ\T,
(The varietieis of Religious Experience), ÅbÕ{Ÿ (Pratt) bÕ{Ï+∫q $•wüº e´≈£îÔ\ nqTuÛÑyê\Hê<Ûës¡+>± #˚düT≈£îH˚
(The religious consciousness) ø±¢sYÿ (Clark : The n$ ø=qkÕ>∑T‘·THêïsTT. Væ≤+<ä÷ eT‘·+˝À sêeTø£èwüí
Psychology of Religion) e+{Ï s¡#s · TT‘·\T m+<äs√ e´≈£î\Ô |üse¡ TVü≤+dü, $y˚ø±q+<äT&ÉT, s¡eTDeTVü≤]¸ yÓTT<ä˝q’… yêØ
nqTuÛyÑ ê\qT Å>+∑ <Ûdä +Ôü #˚XÊs¡T. ø=~› eT+~ nqTuÛyÑ ê\ìø£ÿ&É ø√eπø ekÕÔs¡T. uÖ<ä∆+ ≈£L&Ü Ç≥Te+{Ï nqTuÛÑyê\qT
ñ<äVü≤]<ë›eTT. bı+~q eTVü‰‘·Tà\ e\qH˚ »bÕHé, nyÓT]ø±, j·T÷s¡|t
˙e⁄ ˇ|ü⁄Œø=qï |üìì düÁø£eT+>± ìs¡«]Ô+#·T
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 28
yÓTT<ä˝…’q ÅbÕ+‘ê\˝À H˚{Ïø° n_Ûeè~∆ #Ó+<äT‘·÷+~. n|ü&ÉT kÕ<Û´ä eTÚ‘·T+~. Vü≤è<äjT· ø±]ƒq´eTT ø£sT¡ >∑T‘·T+~.
nsTT‘˚ á ~yê´qTuÛÑ÷‹ jÓTTø£ÿ eTTK´ \ø£åDeTT kÕ«s¡úeTH˚ sê‹>√&É ≈£L\T‘·T+~. Hê{Ïes¡≈£L e⁄qï
ªªdüs«¡ eTT uÛ>Ñ e∑ qàj·TeTTµµ nH˚ nqTuÛeÑ +˝À ªªH˚qT y˚sT¡ — »>∑‘T· Ô kÕ«s¡ ú | ü P ]‘· y Ó T Æ q uÛ À >∑ ˝ ≤\dü n<ä è X¯ ´ eTÚ‘· T +~.
y˚s¡Tµµ nqï |ü]$T‘· e÷qdæø£ <äèwæº \sTT+#·≥y˚Tqì ñ<ëVü≤s¡D≈£î ªVü‰&˚µ¢ nH˚ e´øÏÔ n≥Te+{Ï ~yê´qTuÛyÑ êìï
>∑T]Ô+#·e\dæ e⁄+≥T+~. á $wüj÷· H˚ï eTdü‘Ô «· XÊÅd+Ôü <äècÕº´ bı+<ä>±H˚ nÅ|üj·T‘·ï+>± ‘·q≈£îqï eT<ä´bÕHêìï
eT‘·‘·‘êÔ«ìï |ü]o*+∫q ªÅbıô|òdüsY \÷u≤µ (Leuba) e<ä\Tø√>∑*>±&ÉT. ª>±]qsYµ nH˚ e´øÏÔ <Ûä÷eTbÕHêìï
ÅyêkÕÔs¡T. á $wüj·÷H˚ï $*j·T+ CÒyéT‡ eT]j·TT ªkÕºsY ãø˘µ e÷qT≈£ î Hêï&É T . áHê&É T ≈£ L &Ü Ä<Û ë ´‹àø£ J$‘·
(Starbuck) nqT eTqdüÔ‘·« XÊÅdüÔy˚‘·Ô ≈£L&Ü k˛<ëVü≤s¡D+>± $<ÛëHêqïqTdü]+∫ eT‘·TÔeT+<äT≈£î <ëdüT˝…’q m+<äs√
$e]kÕÔs¡T. ˇø£ÿ ñ<ëVü≤s¡D : ˇø£ e´øÏÔ ‘·q nqTuÛÑyêìï bÕXÊÑ· ´ j· T Te≈£ î \T yê{Ï u≤] qT+&ç
ÅyêkÕÔ&ÉT : ªªHê&ÉT @ jÓ÷#·q, edüTÔe⁄, e´øÏÔ ø£+fÒ ≈£L&É ‘·|æŒ+#·T≈£î+≥THêïs¡ì XÊÅdüÔE„\T n+^ø£]düTÔHêïs¡T.
uÛÑ>∑e+‘·T&Ó≈£îÿe yêdüÔeeTT— H˚Hêj·Tq ñìøÏì yêdüÔe+>± ndü÷j·T, <˚«wüeTT, Åø√<ÛäeTT ‘=\–, W<ës¡´eTT, ø£åeT,
nqTuÛ$Ñ düTHÔ êïqT. Äj·Tq ñìøÏì m+&É˝ÀqT, yêq˝ÀqT ≈£L&Ü <äjT· Å|øü ≥£ eTÚ‘êj·Tì &܈ˆ &=e÷wt (Domash) nHêïs¡T.
nqTuÛ$Ñ düTHÔ êïqT,µµ eTs=ø£ e´øÏÔ Ç˝≤ #ÓãT‘ê&ÉT: ªªuÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT ªÅbıˆˆ kÕºsY ãø˘µ ùdø£]+∫q uÛÑ≈£îÔ\ nqTuÛÑyê\˝À ÅoeT‹
uÛÖ‹ø£yÓTÆq yê‘êes¡D+ e˝…H˚ qqTï |ü]y˚wæº+∫ ñHêï&ÉT. m&É«sY¶‡qT ù|s=ÿ+{≤&ÉT. ªH˚q+‘·≈£îeTT+<äT m|ü&É÷
Hê XÊ«dü ø£+fÒ ≈£L&É Hê≈£î Äj·Tq düìïVæ≤‘·T&ÉT. nø£åsê˝≤ nqTuÛÑ$+#·ì m+‘√ <äè&ÛÉeTT, eT<ÛäTs¡eTT nsTTq
H˚qT Äj·Tq˝À J$düTÔHêïqT, Åã‘·T≈£î‘·THêïqT, ñìøÏ ø£*– Åù|eTqqTuÛ$Ñ +#êqT. n~ es¡Hí êr‘·eTT.µµ Ç{Ϻ Åù|eT Ç‘·s¡
e⁄HêïqT.µµ ÅbÕDT\ô|’ ≈£L&Ü ø£\T>∑T‘·T+<äq&ÜìøÏ b˛˝…+&é≈î£ #Ó+~q
uÛ≈Ñ î£ \Ô #·se¡ ÷qTuÛyÑ êqï+‘ê bÕ¢{qÏ dt (Plotinus) nqT ª{À$j·÷Héd”ÿµ (Towianski) nqTuÛÑe+ dü÷∫düTÔ+~.
Å|üU≤´‘· ÅbÕNq ‘·‘·Ô«y˚‘·Ô Ç˝≤ Åø√&ûø£]kÕÔs¡T : ªª#·s¡eT <äX¯˝À eTT]øÏ > ± e⁄qï ˇø£ ≈£ î ø£ ÿ n‘· ì MT<ä ø±fi¯ S flì
eTqy˚T <Ó’eyÓTÆ ñ+&É&Üìï nqTuÛÑ$kÕÔeTT... uÛÑ≈£îÔ&ÉT ‘·qqT Ä&ÉT‘·Tqï|ü&ÉT mes√ #·÷∫ Ä ≈£îø£ÿqT ‘·q >∑T&ɶ\q˝≤
‘·qT <Ó’yêìøÏ düeTs¡ŒD #˚düTø=ì <ëì‘√ ◊ø£´‘· #Ó+<äT‘ê&ÉT eTT]øÏ #˚j·TìdüTÔHêïy˚eTì n&ç>±&ÉT. Äj·Tì˝≤ ã<äT\T
` s¬ +&ÉT eè‘êÔ\ øπ +Å<ë\T ˇø£fqÆ… ≥T¢. Ä <äsÙ¡ Hêìï e]í+#·&+É #ÓbÕŒ&ÉT. ªªÄ ≈£îø£ÿ qqTï yÓTT<ä{ÏkÕ]>± #·÷∫q|üŒ{Ïø°
n+<äTπø ø£wüº+. ‘·qqT+∫ y˚s¡Tø±q≥T¢ nqTuÛÑ$+∫q <ëìì m+‘√ ùdïVü≤uÛ≤yêìï e´ø£Ô+ #˚dæ+~. H˚qT <ëìï
y˚¬s’q≥T¢>± e]í+#·&ÉyÓT˝≤ kÕ<Ûä´+?µµ n+^ø£]+#·&É+ e\¢ m+‘√ dü+‘√cÕìï bı+~+~. H˚qT
Ç≥Te+{Ï ~yê´qTuÛyÑ ê\qT bı+~qyê] J$‘·+˝À <ëìï ‘√˝Òdæq≥¢sTT‘˚ <ëì Vü≤è<äj·÷ìï >±j·T|üs¡∫,
e#˚à XÊX¯«‘·yTÓ qÆ e÷s¡TŒ\qT ã{Ϻ e÷qe J$‘·+˝À eT‘êìøÏ HÓ’‹ø£+>± <ëìì <Óã“ø={Ϻqyê&çHÍ‘êqT. ‘·<ë«sê
˝Òø£ Ä<Ûë´‹àø£‘·≈£î >∑\ $\Te\qT >∑T]Ô+#·e\dæ e⁄≥T+~. <ëH˚ïø±ø£ Ä kÕúsTTπø #Ó+~q düs«¡ Je⁄\q÷ >±j·T|üs∫¡ q
<ëìì >∑T]+∫ $*j·T+ CÒyéT‡ Ç˝≤ ÅyêkÕÔs¡T : yê&çHÍ‘êqT. <ëì yÓTÆÅ‹ì ìsêø£]+#·&É+ e\¢ <ëìøÏ
n≥Te+{Ï nqTuÛÑyêìï bı+~qyês¡T @ <˚XÊìø°, @ »]π> nHê´j·T+‘√ b˛*ùdÔ Hê >∑T&É\¶ qT eTT]øÏ #˚jT· &É+
eT‘êìøÏ #Ó+~q|üŒ{Ïø,° yê]˝À ø£ì|æ+#˚ Å|<ü ëÛ qyÓTqÆ \ø£Då ≤\T e\q ø£*–+∫q qwü+º #ê˝≤ dü«\Œ+. eTq+ kÕ<Û´ä yÓTqÆ +‘·
¬s+&ÉT : Ç‘·s¡T\ |ü≥¢ nbÕs¡yÓTÆq Åù|eT, ‘·q $wüj·T+˝À es¡≈î£ »+‘·Te⁄\ |ü]dæ‹ú ì dü+‘√wüøs£ +¡ >± #˚j÷· *. nìï
ø±]ƒq´eTT. n{Ϻyê] J$‘·+˝À e#˚à e÷s¡TŒqT #·ø£ÿ{Ï ÅbÕDT\ |ü≥¢ düeTuÛ≤e+ eTq˝À HÓ\ø=\TŒø√yê*µµ
b˛*ø£ìkÕÔsT¡ CÒyTé ‡, düTK˝À\Tsê˝…q’ ˇø£ ÅdÔ” qT<ëVü≤s¡D+>± nHêï&ÉT.
rdüTø√+&ç. ÄyÓT m+‘· ∫qï ø£cÕºqïsTTHê m<äTs√ÿe&ÜìøÏ m+‘· øÏ¢wüº|ü]dæú‹˝ÀHÓ’Hê ìX¯Ã\‘·, <ÛÓ’s¡´eTT,
ìsêø£]düTÔ+~. ø±ì ÄyÓT ‘·*¢ø±>±H˚ Ä e÷‘·è‘·«|ü⁄ XÊ+‹, Åù|eT\T, #Ó<äs¡ì ôdúÌsê´ìï á Ä<Ûë´‹àø±qTuÛÑ÷‹
bÕs¡eX¯´+˝À m+‘·{Ï ÅXe¯ THÓH’ ê _&Éô¶ |’ Åù|eT‘√ n+^ø£]düT+Ô ~. sTTe«>∑\<äì, e÷qe ÅX‚j·TdüT‡ ø√dü+ ‘·eT J$‘ê\H˚
_&ɶø√dü+ m+‘Ó’Hê ìÅ<äy˚T\T≈£î+≥T+~. $düT>∑T˝Ò≈£î+&Ü ‘ê´>∑+ #˚dqæ Ä<Ûë´‹àø£y‘˚ \Ô· J$‘ê\qT #·]Å‘˝· À mHÓï’ Hê
m+‘Ó’Hê |üì#˚düTÔ+~. Ç‘·s¡T\≈£î u≤<Ûäì|æ+#˚ |üqT\qT #·÷&Ée#·TÃqT.
e÷‘·è‘·«eTT düTKeTj·T+ #˚düTÔ+~. n˝≤π> ~yê´qTuÛÑ÷‹ `Ä#ês¡´ uÛsÑ < ¡ ë«» >±s¡T s¡∫+∫q
bı+~qyê]øÏ ˇø£|ü&ÉT nkÕ<Ûä´eTì|æ+∫q W<ës¡´eTT ª$C≤„q M∫ø£\Tµ >Á +∑ <Û+ä qT+&ç.
ªªqqTï q$Tàq yê]ì mqï&É÷ |ü‘·q+ ø±ìe«qTµµ
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 29

C≤„ì e÷≥ø£s¡ú+ C≤„qT˝Ò ‘Ó˝≤Œ*`!Ä#ês¡´ l møÏÿsê\ uÛsÑ <¡ ë«»——

uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT, >∑Ts¡Te⁄, Ä‘·à y˚sT¡ >±<äì, sT÷ eT÷&ÉT eT÷s¡T\Ô ˝À qTqïB ˇø£fqÒ ì Ä~X¯+ø£sT¡ \T
<äøDåÏ ≤eT÷]Ô k˛ÔÁ‘·+˝À düŒwü+º >± ÁyêkÕs¡T. ø±ì Ä dü‘ê´ìï Á|ü‘´· øå±qTuÛeÑ +>± ‘Ó˝ŒÒ yêπs >∑Ts¡Teì, ø£qTø£
>∑Ts¡Te⁄qT ÄÁX¯sTT+#·&+É jÓT+‘√ nedüse¡ Tì Ä~X¯+ø£sT¡ ˝Ò >±ø£ Ä<Ûë´‹àø£ kÕ+Á|ü<ëj·÷\˙ï #ÓãT‘·THêïsTT. uÛ>Ñ y∑ êHé
s¡eTDeTVü≤]¸ <ëìì sTT˝≤ $e]+#ês¡T: e÷qe⁄&ÉT yÓTT<ä≥ ø£cÕº\T ‘=\>±\ì, ø√]ø£\T rsê\ì |üse¡ ÷‘·àqT ÄÁX¯sTTkÕÔ&TÉ .
‘·sê«‘· Áø£eT+>± uÛ>Ñ e∑ +‘·Tì Áù|$T+#·&+É H˚sT¡ Ãø=ì Äj·TqqT #˚s¡Tø√yê\ì Äsê≥ |ü&‘É ê&ÉT. n|ü&ÉT uÛ>Ñ e∑ +‘·T&ÉT ˇø£
>∑Ts¡Te⁄ s¡÷|ü+˝À n‘·&øç Ï ‘ês¡d*ü ¢ nqTÁ>∑V≤æ kÕÔ&TÉ . Áø£eT+>± Ä >∑Ts¡Te⁄, ‘·q Ä‘·à, uÛ>Ñ e∑ +‘·T&É÷ ˇø£ÿfÒqì eTTeTT≈£îå e⁄
‘Ó\TdüTø=+{≤&ÉT. n<˚ C≤„q+. á #·øÿ£ ì dü‘ê´ìï kÕsTT ‘·eT uÛ≈Ñ î£ Ô\ø¬ ˝≤ ‘Ó*bÕs√ #·÷<ë›eTT.
ˇø£kÕ] ˇø£ uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ mH√ï düeTdü´\T, ø£cÕº\T rsê\qï ÄX¯‘√q÷, ø√]ø£\T HÓsy¡ s˚ ê\qï <äèw摺 √q÷ •]&û edüTqÔ ï
kÕ{Ïyê]‘√ l kÕsTTe+{Ï dü‘T· Œs¡TwüßDÏí n˝≤+{Ï ‘·T#·Ãy¤ TÓ qÆ ˝ÖøÏø£ ‘·\+|ü⁄\‘√ <ä]Ù+#·sê<äì, øπ e\+ ìcÕÿeT uÛøÑ ÔÏ uÛ≤e+‘√
<ä]Ù+#ê\˙ uÀ~Û+#·Hês¡+_Û+#ê&ÉT. yÓ+≥H˚ kÕsTT n‘·DíÏ |æ*|æ+∫ n‘·&˝É ≤ #Ó|Œü &É+ ‘·><∑ ìä , yÓTT<ä≥ ‘·eTqT n+<äs÷¡
n˝≤H˚ ˝ÖøÏø£yÓTÆq ÄX¯\‘√ ÄÁX¯sTT+∫ Áø£eT+>± Áù|eT‘√ ìcÕÿeT+>± ùd$+#·&É+ H˚s¡TÃ≈£î+{≤s¡˙ #ÓbÕŒs¡T. ªl
kÕsTT©˝≤eTè‘·eTTµ˝Àì uÛ≈Ñ î£ \Ô nqTuÛyÑ ê˝…ìï #·÷∫Hê sTT<˚ dü‘´· + >√#·]düT+Ô ~. ∫e]øÏ Äj·TqqT ùd$+∫qyê]˝À nÁ>∑>D∑ T´\T>±
˝Àø£U≤´‹ q+~q ñbÕdü˙u≤u≤ e÷Á‘·+ kÕsTTHÓ+<äT≈£î yÓTT<ä≥ ÄÁX¯sTT+∫q~? ÁbÕD≤j·÷eT+ #˚d÷ü +Ô fÒ m<√ bıs¡bÕ≥T
»]– XÊ«dü dü]>± n&Éøb£ ˛sTTq|ü⁄&ÉT Ä u≤<Ûä ‘=\>±\ì>∑<ë Äj·Tq kÕsTTì ÄÁX¯sTT+∫q~? Ç|üŒ{ÏøÏ ˇø£ n+XÊìï
$e]+#·T≈£îHêï+ ` yÓTT<ä≥ ø√]ø£\‘√H˚ e÷qe⁄&ÉT uÛ>Ñ e∑ +‘·TDÏí X¯s¡DT bı+<äT‘ê&É˙, bı+<äe#·Ãì, yê] uÛøÑ ÔÏ düs¬ q’ kÕúsTTøÏ
#˚sêø£ kÕsTT e+{Ï dü<Tä sZ T¡ e⁄ s¡÷|ü+˝À Ä <Óe’ y˚T <äsÙ¡ q$TkÕÔsì¡ >∑÷&É sT÷ uÛ≈Ñ î£ \Ô nqTuÛyÑ ê\T ìs¡÷|ædTü HÔ êïsTT. Çø£ sT÷
>∑Ts¡Te⁄ eT÷&Ée dü‘ê´ìï m˝≤ uÛ≈Ñ î£ \Ô ≈£î ‘Ó\TŒ‘ê&√ #·÷<ë›eTT.
ÁokÕsTTì Á|ü‘´· ø£+å >± <ä]Ù+∫q yê]ô|’ Äj·Tq kÕìï<Û´ä Á|üu≤Û eyÓT˝≤ e⁄+&˚<√qqï $wüj÷· ìï ÁoeT‹ ªy˚TH˚»sYµ nH˚
uÛ≈Ñ î£ sÔ ê\T sTT˝≤ e]í+∫+~: ªª Äj·Tq eTq Vü≤è<äjT· +˝ÀH˚ >±ø£ X¯Øs¡+˝Àì Á|ü‹ nDTe⁄˝Àq÷ ì+&çjT· THêïs¡ì|æ+#˚~.
Äj·Tq |ü*ÿq ø=~› e÷≥\T, #˚dqæ ˇø£ÿ ø£<*ä ø£ e\q Äj·Tq≈£î eTq uÛÑ÷‘· uÛ$Ñ wü´<ä«s¡eÔ ÷Hê\T, düs«¡ eT÷ ‘Ó\TdüTqì
ns¡yú TÓ bÆ ˛sTT+~. dü+|üPs¡yí TÓ qÆ $XÊ«dü+‘√ Äj·TqqT X¯sD¡ T bı+<ä&+É <ä|Œü #˚jT· e\dæq~ y˚sπ $÷ ‘√#˚~>±<äT... Äj·Tq
düìï~Û˝À n&ÉT>∑T ô|{Ïqº <ä>sZ∑ ¡ qT+&ç Äj·Tq düs«¡ E„&TÉ , düs«¡ düeTs¡T&∆ TÉ , düs«¡ >∑‘T· &É÷ nqï nqTuÛeÑ + ø£\TZ‘÷· H˚ e⁄+&˚~—
Äj·Tq s¡øDå£ nqTø£Då eT÷ nqTuÛeÑ eTj˚T´~µµ.
Áø£eT+>± sT÷ nqTuÛeÑ + Äj·Tq düìï~Û˝À >±ø£ düs«¡ <ë m˝≤ ø£˝<ZÒ √ >∑÷&É Ä uÛ≈Ñ î£ sÔ ê* nqTuÛyÑ ê\T ìs¡÷|ækÕÔsTT.
‘·eTjÓTTø£ÿ sT÷ ‘·‘êÔ«ìï dü÷∫dü÷HÔ ˚ ø±uÀ\T u≤˝≤uÛ≤eP nH˚ ˇø£ uÛ≈Ñ î£ &Ô TÉ ˇø£ ns¡s∆ êÁ‹ eTo<äT˝À kÕsTTì <ä]Ù+∫
‘·q≈£î ñ|ü<X˚ $¯ T∫à •wüß´ì #˚dTü ø√e\dæ+~>± ø√]q|ü⁄&ÉT, ªª>∑Ts¡Te⁄+&ç rs¡e\dæq nedüs+¡ ˝Ò<Tä . düs«¡ eT÷ eTq˝ÀH˚
e⁄qï~. eTqy˚T$T #˚kÕÔy÷Ó <ëìøÏ‘>· Z∑ |ò*ü ‘·yTÓ TdüT+Ô ~. ˙y˚~ sTT‘·sT¡ \øÏkÕÔy√ ˙≈£L n<˚ \_ÛdTü +Ô ~. y˚sπ >∑Ts¡Te⁄ nedüs+¡ ˝Ò<Tä .
n+‘ê ˙˝ÀH˚ e⁄qï~. Vü≤è<äjT· + ‘Ó˝ŒÒ ~ $q&É+, n~ #Ó|Œæ q≥T¢ q&Ée&ÉeT÷ H˚sT¡ Ãø√. eTqqT eTq+ #·÷#·Tø√yê* n<˚ eTq
>∑Ts¡Te⁄ nHêïs¡T kÕsTT.
dü÷\ú <äèwæøº Ï >∑Ts¡Te⁄ nedüs+¡ ˝Ò<ìä #Ó|Œæ q≥T¢ ‘√∫Hê sT÷ uÛ≈Ñ £î&Ô ç nqTuÛeÑ + #·÷ùdÔ n˝≤ Vü≤è<äjT· +˝À >∑Ts¡Te⁄qT
>∑T]Ô+#·&+É >∑÷&É n‘·ìøÏ kÕsTTj˚T Áø£eT+>± H˚sŒ¡ e\dæ e∫Ãq<äì ‘Ó*j·T>∑\<äT.

˙e⁄ ˇ|ü⁄Œø=qï |üìì düÁø£eT+>± ìs¡«]Ô+#·T

 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 30

Á<äwüº `1 `<ë«s¡ø±Hê<∏é
kÕe÷q´ J$‘·eT+‘ê @<√ ˇø£ dü÷#·q>± ø=+‘· #Ó|üŒe#·TÃ. <ëìøÏ ˇø£ ñ<ëVü≤s¡D.
$wüjT· + >∑T]+∫ ∫+‹dü÷HÔ √, ˝Òø£ @<√ #·<äs¡+>∑+ Ä≥ |ü]#·j·T+ ñ+fÒ ˇø£ $wüj·T+
ˇø£ |üì˝À ìeT>∑ï+>± ñ+&É≥yÓ÷ #˚d÷ü Ô
‘Ó\TdüTÔ+~. Ä&˚yê&çø£Hêï eT+∫ m‘·TÔ\T #·÷ùdyê&çøÏ
s√E\T HÓ \ \T >∑ & ç ∫ b˛‘êsTT, á $$<Û ä ø£qã&É‘êsTT. Ä&˚yê&çøÏ n$ ‘·≥ºe⁄. n˝≤H˚ J$‘·+˝À
dü+|òüT≥q\ìï+≥˝Àq÷ eTqdüT‡ m|ü&É÷ düTU≤H√ï ˝Òø£ ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\T nqTuÛÑ$dü÷Ô ñ+fÒ eTqdüT dü]>±,
<äT:U≤H√ï nqTuÛÑ$dü÷Ô+≥T+~. düTU≤ìïwüº|ü&ç eT]+‘· ìwü Œ ø£ å b Õ‘· + >± |ü ] dæ ∆ ‹ ì >∑ e Tì+#· ˝ Ò < ä T . eTqdü T ‡
bı+<˚˝≤ Áù|sπ |æd÷ü ,Ô n~ \_Û+#·q|ü⁄&ÉT <äT:œdü÷Ô ñ+≥T+~.
nqTuÛÑyê\qT ªªuÛÀ–+#·&É+µµ ` n+fÒ nqTuÛÑ$+#·&É+ `
Ç˝≤ düTU≤\˝ÀH√, <äT:U≤\˝ÀH√ ˝Òø£ eTπs<Ó’Hê ¬s+{Ïø° #˚d÷ü Ô ñqï|ü&ÉT $&çe&ç #·÷&É˝<Ò Tä . n+fÒ ø£ãTs¡˝¢ À eTqdüT
eT<Ûä´düúyÓTÆq nqTuÛÑ÷‹H√ nqTuÛÑ$dü÷Ô, Ç+ø± düTK+ |ü&çb˛‘˚ <ëìøÏ ªªÇ˝≤ ø£ãTs¡¢˝À |ü&ܶH˚! ø±\+ eè<Ûë
\_Û+#·˝Ò<äì $\|ædü÷Ô J$‘·+ >∑&ç∫b˛‘·T+~. Çø£ Ç{Ϻ ne⁄‘·T+<˚! Bì ã<äT\T <Ûë´q+ #˚ùdÔ m+‘· u≤>∑T+&˚~!µµ
J$‘·+˝À ˇø£ >∑eT´eTT, e÷s¡ZeTT ˝Òø£, j·÷+Á‹ø£+>±, nì kÕe÷q´+>± >∑Ts¡TsÔ ê<äT. dæìe÷˝À ©qyÓTÆ dæìe÷qT
Ä&˚yê&çø£Hêï eT+∫ m‘·TÔ\T #·÷ùdyê&çøÏ ø£qã&É‘êsTT. Ä&˚yê&çøÏ n$ ‘·≥ºe⁄. n˝≤H˚ J$‘·+˝À
ˇ&ç<äT&ÉT≈£î\T nqTuÛÑ$dü÷Ô ñ+fÒ eTqdüT dü]>±, ìwüŒø£åbÕ‘·+>± |ü]dæ∆‹ì >∑eTì+#·˝Ò<äT.
n]wü&É«sêZ\≈£î ˝ÀHÓ’ uÛÑj·÷<äT\qT bı+<äT‘·÷ J$‘·+ ªªuÛÀ–+#˚µµ eTqdüT‡≈£î ˝…≥’ T¢ yÓ*>π <ëø± dæìe÷Vü‰\T ≈£L&Ü
‘·eT≈£î, kÕ{Ïyê]ø° ø£+≥ø£ÁbÕj·TyÓTÆ q&ÉTdüTÔ+~. düTŒ¤s¡D≈£î sê<äT. n˝≤H˚ J$‘·+˝À ≈£L&Ü! n˝≤ø±ø£
Ç˝≤+{Ï J$‘·+ qT+∫ ªªãj·T≥µµ |ü&ç ndü\T ñ J$‘êìï, eTqqT, Á|ü|ü+#êìï, düèwæº˙ eTqeTT dü]>±Z
qï~ @$T{À, <ä T :KyÓ T +<ä T ≈£ î +<√ Ä˝À∫+∫ n{Ï º ns¡∆+ #˚düTø√yê\+fÒ ªªuÛÀ–µµ>± ñqï eTqdüT‡qT ªªÁ<äwüºµµ
<äT:U≤ìï+∫ $eTTøÏìÔ Á|ükÕ~kÕÔeTT n+{≤sTT $$<Ûä kÕ<ÛHä ê kÕúsTTøÏ rdüT¬øfi≤fl*. n+fÒ ìwüŒø£åbÕ‘·yÓTÆq ms¡Tø£qT
e÷sêZ\T. ô|+bı+~+#·Tø=ì, ì•‘·+>± ªª#·÷&É>∑\>±*µµ. Ç~
nsTT‘˚ kÕ<Ûäq˝À @<√ ˇø£ <äX¯˝À $$<Ûä kÕ<ÛäHê »]π>+‘·es¡≈L£ eTq+ ø£fifl¯ ≈£î >∑+‘·\T ø£≥Tº≈î£ qïfÒq¢ +{≤s¡T
e÷sêZ\˙ï ˇø£ dü÷Á‘êìï Á|ü‹bÕ~kÕÔsTT. á düTK<äT:K uÖ<ä∆ eTVü‰‘·Tà\T. Ç˝≤ »s¡>∑ì<˚ dü‘·´+ <äs¡ÙqeTe«&É+
nqTuÛ Ñ e |ü s ¡ + |ü s ¡ qT+&ç Á|ü j · T ‘· ï |ü P s¡ « ø£ + >± nkÕ<Ûä´eT≥. ªªdü‘·´+µµ <ëø± m+<äT≈£î, $y˚ø£ yÓ’sê>±´\T
$&çe&ÉeT+{≤sTT. n˝≤ #˚jT· ≈£î+fÒ ˝≤uÛ+Ñ ˝Ò<ìä #ÓãT‘êsTT. ≈£L&Ü |üì#˚j·Te≥. Ç<˚ $wüj·T+ ªª$y˚ø£#·÷&ÜeTDϵµ˝À
ø=ìï e÷sêZ\˝À kÕ<Ûä≈£î&ÉT ø£fi¯ófl eT÷düT≈£îì, eTqdüTqT •wüß´ì \ø£åD≤\ es¡íq˝À #Ó|üŒã&ɶ~.
kÕ«X¯MT<√, eT+Á‘·+MT<√, ˝Òø£ eTπs<Ó’Hê $wüj·T+ MT<√ ø£qTø£ eTqdüT‡qT ªªuÛÀ–µµ kÕúsTT qT+&ç ªªÁ<äwüºµµ,
πø+ÁBø£]+#·&É+ <ë«sê eTqdüTqT BìqT+&ç ` á nqTuÛÑe n+fÒ #·÷#˚kÕúsTTøÏ ‘˚yê\qïe÷≥! ªªÇ~ ø£weºü ÷?µµ n+fÒ
|üs+¡ |üs¡ qT+∫ ãj·T≥≈£î ˝≤>∑&+É H˚sT¡ Ã≈£î+{≤&ÉT. ‘·sT¡ yê‘· ªª#˚dæ #·÷ùdÔ dü]!µµ nqï~ ˇø£ÿfÒ düe÷<Ûëq+. |ü≥Tº$&ÉTeø£
Je‘·eT+‘ê n˝≤H˚ ` n+fÒ n{Ϻ ªª<Ûë´düµµ ˝Òø£ <Ûë´q+˝À >∑ e ÷´ìï #˚ s ¡ ≥ y˚ T \ø£ å ´ +. ø£ q Tø£ Á|ü j · T ‘· ï +
ìeT>∑ïyÓTÆ ` M{Ï qT+&ç $&ÉTe&É j·T‹ïkÕÔ&TÉ . uÛøÑ ÔÏ e÷s¡yZ TÓ HÆ ê yÓTT<ä˝…&É<ëe÷?
Ç<˚ dü÷Á‘êìï uÛÑ>∑e+‘·T&ç |ü≥¢ uÛÑøÏÔ >ös¡yê\qT ñ
|üjÓ÷–+#·T≈£îì kÕ<Ûä≈£î&çøÏ Ç{Ϻ ªª$&çe&ÉT≥µµ »]π>≥Tº
#˚düTÔ+~.
ªªn˝≤ »]>±ø£ @eTÚ‘·T+~?µµ nì n&ÉT>∑T‘êπsyÓ÷
<ëìøÏ düe÷<Ûëq+ me]øÏ yês¡T ‘Ó\TdüTø√yê*. nsTT‘˚
me] >∑T]+N ‘·|ü⁄Œ>± e÷{≤¢&Ée<äT.›
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 31

ªkÕsTTHê<∏éµ n+fÒ? ` Ä#ês¡´ l møÏÿsê\ uÛsÑ <¡ ë«»——

düTe÷s¡T 1856 ÁbÕ+‘·+˝À ¬s+&ÉekÕ] #ê+<ébÕ{Ï˝Ÿ y˚Tq\T¢ì ô|[fl |ü] yês¡+‘√ ø£\dæ •]&û #˚]q
|òøü s° T¡ qT eTVü≤˝≤‡|ü‹ ªj·÷kÕsTTµ nì ÄVü‰«ì+#·&+É ‘√ kÕsTTHêeT+ Äj·Tq≈£î »>∑~«U≤´‘·yTÓ qÆ ù|s¡T>±
ì\∫b˛sTT+~. ªkÕsTTµ n+fÒ ªkÕ«$Tµ, ˝Òø£ eTVü‰˙j·TT&ÉT nì ns¡úeTT. ªu≤u≤µ nqï |ü<ëìøÏ ª‘·+Á&çµ,
ªHêqïµ nì ns¡ú+. á |ü<ä+ ÁbÕNq j·T÷<äTuÛ≤wü˝Àì ªnu≤“µ nqï |ü<ëìøÏ dü]b˛‘·T+~. @düTÁø°düTÔ m|ü&É÷ uÛÑ>∑e+‘·Tì
ªÁ‘·+&çµ nì >ös¡e+>± Á|ükÕÔ$+#˚yês¡T. n≥Te+{Ï~ Äj·TqqT j·T÷<äT\T •\Te y˚dæq|ü⁄&ÉT Äj·THÓ+‘√ u≤<Ûä#Ó+~, ô|<ä›>±
ªnu≤“µ nì uÛÑ>∑e+‘·Tì πøø£y˚dæ |æ\Tdü÷Ô ÁbÕD≤\T $&ç∫q≥T¢ u…’_˝Ÿ #ÓãT‘·T+~. nø£ÿ&É ªnu≤“µ nqï |ü<ëìï yê´U≤´ìdü÷Ô
$*j·TyéT u≤πs¢ÿ nqT |ü+&ç‘·T&ÉT Ä |ü<ä+ n‹ #·qTe⁄, Áù|eT\‘√ >∑÷&çq ªHêHêïµ nqï~ >∑÷&É n˝≤+{Ï<˚. ªkÕsTTu≤u≤µ
n+fÒ, á |òøü s° T¡ ªeTVü≤˙j·TT&ÉTµ, ª>∑Ts¡Te⁄µ e÷Á‘·yT˚ >±ø£ ‘·q uÛ≈Ñ î£ Ô\≈£î ‘·+Á&çjT· qïe÷≥. n+fÒ øπ e\+ •wüß´ì ns¡‘Ω êqs¡‘Ω \· qT
e÷Á‘·y˚T m+∫ Ä‘√àqï‹ì e÷Á‘·y˚T Á|ükÕ~+#˚yês¡T>±ø£, ø£qï _&ɶ\T>± ‘·q ÄÁ•‘·T\qT Áù|$T+∫, yê] ‘·|ü\qT Áù|eT‘√
eTìï+#˚yês¡ì ns¡ú+. á uÛ≤yêH˚ï Áø°düTÔ ‘êeTT Á|ü‘˚´ø£+>± bÕ|ü⁄\qT ‘·]+|ü#˚j·T&Üìπø ne‘·]+#êeTì #ÓbÕŒs¡T.
nsTT‘˚, m˝≤ e∫Ã+<√ >±ì, kÕsTTøÏ ªkÕsTTHê<∏µé nqï ù|s¡T>∑÷&É e∫Ã+~. dü÷\∆ +>± #ÓbÕŒ\+fÒ ªkÕsTTµ (eTVü≤˙j·TT\≈£î)
ªHê<ÛäT&ÉTµ ˝Òø£ Á|üuÛÑTe⁄ nì ns¡úyÓTTdüTÔ+~. n+fÒ dü‘·TŒs¡Twüß\˝À y˚T{Ïj·Tì ns¡∆eTT.
ìC≤ìøÏ kÕsTT eTVü≤˙j·TT\˝À¬ø\¢ ‘·\e÷ìø£eTì, ø√V≤æ q÷s¡T e+{Ïyês¡ì Äj·Tq düeTø±*≈£î˝…’q eTVü≤˙j·TT˝Ò nHêïs¡T.
lyÓTôV≤sYu≤u≤ >∑÷&É Á|ü|ü+#·+˝Àì $$<Ûä eTVü≤˙j·TT\+<ä]øÏ l kÕsTT kÕÁe÷≥ºì Äj·Tq $XÊ«ìπø >∑Ts¡Teì >∑÷&É nHêïs¡T.
ø±ì ªHê<∏µé nqï <ëìøÏ+ø± $X‚wyü TÓ qÆ ns¡+∆ >∑÷&É e⁄qï~. jÓ÷>∑$<ä´˝À ªHê<∏µä kÕ+Á|ü<ëj·TeTTqï~. >√sø¡ ,å£ eT‘˚‡´+Á<ä,
>∑Væ≤˙ Hê<∏äT\T yÓTT<ä\T>± ‘=$Tà~ eT+~ eTVü‰jÓ÷>∑T\T+&˚yês¡T M] kÕ+Á|ü<ëj·T+˝À ncÕº+>∑, eT+Á‘·, ‘·+Á‘·, j·T+Á‘·
$<ä´\˙ï düy˚Tàfi¯q+ #Ó+~j·TT+{≤sTT. á qeHê<ÛäT\T jÓ÷>∑T\ Á|ü|ü+#·+˝À Á|ü#·+&É Á|üø±+&ÉT\T. l kÕsTTu≤u≤ >∑÷&É sT÷
kÕ+Á|ü<ëj·÷ìøÏ #Ó+~qyês¡ì sT÷ ù|s¡T ‘Ó\TŒ‘·T+~. ªkÕsTTHê<∏é eTVü≤sêCŸµ nqï ù|s¡T˝À eT÷&ÉT n+XÊ\THêïsTT: ªkÕsTTu≤u≤µ,
ªHê<∏µé , ªeTVü≤sêCŸµ. ªkÕsTTµ`kÕ«$T: ªu≤u≤µ`‘·+Á&ç: Çø£ÿ&É ‘·+Á&çjT· H˚ Áù|eT, dü«‘·+Á‘·eT÷ e⁄HêïsTT. >∑Ts¡Teqï uÛ≤eeT÷ ñqï~.
ªHê<∏éµ nqï|ü&ÉT jÓ÷>∑T\ Á|ü|ü+#·+˝À Äj·Tq≈£îqï ñ‘·ÔeTkÕúq+ dü÷∫+#·ã&ÉT‘·T+~. ªeTVü≤sêCŸµ nqï|ü&ÉT ‘·q eTVæ≤eT
#˚‘· $XÊ«qï+‘·{Ï˙ uÛ≤dæ+|ü CÒj·T>∑\ |üs¡y˚TX¯«s¡ ‘·‘·«+ düTŒ¤]düTÔ+~. Äj·Tqj˚T ‘·+Á&ç, >∑Ts¡Te⁄, <Ó’eeT÷,‘·eT uÛÑ≈£îÔ\≈£î,
jÓ÷>∑T\≈£L Hê<ÛäT&ÉT.
Books on Sri Ramakrishna Paramhansa and Swami Vivekananda
Books in Telugu Books in English
l sêeTø£èwüí uÀ<ÛëeTè‘·eTT 25.00 My Idea of Education 34.00
uÛ≤s¡‘·+ Hê neTs¡ uÛ≤s¡‘·+ 20.00 Karma Yoga 18.00
C≤„q jÓ÷>∑+ 30.00 God Lived with Them 170.00
ãT~∆ jÓ÷>∑+ 15.00 The Lived with God 140.00
Raja Yoga 36.00
ø£s¡à jÓ÷>∑+ 15.00
Bhakti Yoga 16.00
l sêeTø£èwüí ø£<∏ëeTè‘·+-2 120.00 Jnana Yoga 50.00
kÕ«$T $y˚ø±q+<ä (2 uÛ≤>±\T ) 60.00 Letters of Swami Vivekananda 110.00
eTVü‰uÛ≤s¡‘·+ 5.00 Reminiscences of Swami Vivekananda 100.00
Hê neTs¡ dü+<˚X¯+ 30.00 Talks with Swami Vivekananda 58.00
uÛÑøÏÔ jÓ÷>∑+ 10.00 Complete Works of Swami Vivekananda-9 110.00
dü+<˚X¯ ‘·s¡+–DÏ(ø=\+uÀ`n˝ŸyÓTTsê) 40.00 Meditation and Its Methods 18.00
$y˚ø£ dü÷s√´<äj·TeTT 20.00 Vivekananda on Himself 100.00
Ramakrishna and Vivekananda 7.00
<Ó’e+‘√ düVü≤Jeq+ 100.00 Tales and Parables of Sri Ramakrishna 45.00
uÛÑ>∑e+‘·Tì düìï~Û˝À uÛÑ≈£îÔ\T 80.00 Lectures from Colombo to Almora 40.00
eTT$y˚ø±q+<ä ˝ÒU≤e[ 25.00 Complete Works of Swami Vivekananda 50.00
sêe÷j·TD+ 5.00 Sayings of Sri Ramakrishna 25.00
ªªdü÷s¡´ #·+Á<ë<äT\Tqï+‘· yês¡≈£î Hê ne‘ês¡ ø±s¡´eTT ø=qkÕ>∑T‘·÷H˚ e⁄+≥T+~µµ.
 e÷]à 2011 kÕsTTu≤u≤ e÷dü|üÁ‹ø£ 32

|ü s ¡ e T |ü P »´ Ä#ês¡ ´ l møÏ ÿ sê\ Ç‘·s¡ Á|ü#·Ts¡D\T

uÛÑs¡<ë«» e÷düºs¡T>±]#˚ s¡∫+#·ã&çq eTVü‰‘·Tà\ eTT<äT_› &É&¶ TÉ 55`00
n|üPs¡« Ä<Ûë´‹àø£ yÓ’C≤„ìø£ Á>∑+<∏äeTT\T ne<Ûä÷‘· ∫e≥+ neTà 35`00
l dæ<ë∆s¡÷&ÛÉ kÕ«$T #·]Á‘· 40`00
l kÕsTT ©˝≤eTè‘·+`l >∑Ts¡T #·]Á‘· 200`00
l kÕsTTu≤u≤ J$‘· #·]Á‘· 90`00 l kÕsTT e÷düºsY düèà‘·T\T 75`00
l kÕsTT ©˝≤eTè‘·eTT 70`00 eTs√ q+<äB|ü+ 55`00
l >∑Ts¡T #·]Á‘· 70`00 Ä#ês¡´ neTè‘· ˝ÒU≤e[ 40`00
l kÕsTT düìï~Û 75`00 uÛÑ>∑yêHé l uÛÑs¡<ë«» 125`00
l kÕsTT e÷düºsY Á|üe#·qeTT\T 75`00 BOOKS IN ENGLISH
l kÕsTTHê<Ûä Á|üuÀ<ÛëeTè‘·eTT 50`00
kÕsTTHê<∏ä |üP» 20`00 Sai Baba The Master 110-00
Guru Charitra 70-00
kÕsTTHê<∏ä düúeqeT+»] 5`00 Supreme Master (Swami Samartha) 60-00
•]&û Äs¡‘T· \T 6`00 Sai Baba of Shirdi and His Teachings 60-00
kÕsTTu≤u≤qT ùd$+#·&ÉyÓT+<äT≈£î 5`00 Life and Teachings of Hazarat Tajuddin Baba 60-00
dü‘‡· +>∑eTT`uÛ»Ñ q 5`00
•]&û πøåÁ‘· dü+<äs¡ÙqeTT 10`00
$C≤„q M∫ø£\T 40`00 BOOKS IN OTHER LANGUAGES
|ü]Á|Xü ï¯ 40`00 Sadguru Sai Baba (Hindi) 100-00
eT‘·yTÓ +<äT≈£î? 20`00 Sai Leelamrutham (Kannada) 80-00
@~ ì»+? 25`00 Sai Baba Jeevitha Charitham(Malayalam) 90-00
<Ûë´qjÓ÷>∑ düs¡«dü«+ 40`00 Sai Baba Leelamrutham (Tamil)
Sri Guru Charitra (Hindi)
80-00
50-00
ãT<ä∆<Ûë´q Vü≤è<äj·T+ 30`00 Sri Guru Chraitra (Kannada) 99-00
<ä‘êÔe‘ês¡ eTVü≤‘·à´+ 40`00 Swami Samartha (Kannada) 45-00
dü+Væ≤‘êj·Tq >∑Ts¡T ~«kÕVü≤Ádæ 80`00 Shirdi Arathi (Tamil)
Stavana Manjari (Tamil)
6-00
3-00
|ü⁄s¡Twüdü÷ø£Ô s¡Vü≤dü´+ 30`00
kÕsTTdü÷øÏ`Ô Ä#ês¡´yêDÏ 5`00
l bÕø£\bÕ{Ï >∑Ts¡Te⁄>±s¡T 45`00 SRI GURUPADUKA PUBLICATIONS
ne<Ûä÷‘· l Nsê\ kÕ«$T 25`00 c/o, Sri Manga Bharadwaja Trust,
ne<Ûä÷‘· l yÓ+ø£j·T´kÕ«$T 40`00 Bhakta Nivas, 12-1-170/46P, Hanuman Nagar,
Jaipuri Colony, Nagole, Hyderabad - 68
l Äq+<äe÷sTT neTà 30`00 Phone : 040-20063300
{Ïu…{Ÿ jÓ÷– $T˝≤πsbÕ #·]Á‘· 45`00
l Vü≤»s¡‘Y ‘êEB›Hé u≤u≤ #·]Á‘· 35`00 Send DD in favour of "Sri Manga
kÕ«$T düeTs¡ú (nø£ÿ˝Àÿ≥ kÕ«$T) 40`00 Bharadwaja Trust (Publications)",
eTqeTT`eTq dü+düÿè‹ 55`00 payable at Hyderabad OR Ongole

ªªqqTï q$Tàq yê]ì mqï&É÷ |ü‘·q+ ø±ìe«qTµµ