Professional Documents
Culture Documents
Programazioa Fisika Garatua-Puntuazioekin
Programazioa Fisika Garatua-Puntuazioekin
FI5IKA PROGRAMAZIOA
1. FI5IKARAKO 5ARRERA
1.1 Magniludo oskaIaiiak ola nagniludo lokloiiaIak. okloioon
loidinlasuna. okloioon lalukola. Lnan don lokloioon auikako
lokloioa. okloioon konkola. idoikola oskaIai lalokin. okloio
unilaiioak. okloioaion osagaiak.
(Ondc|c nauc| gcgcra|u. pcsizic. dcsp|azancndu. aoiadura c|a azc|crazic oc||crca|)
1.2 !unlu naloiiaIaion dinanikaion loiiazloikola. Novlon-on Iogoak
gogoialzoa.
1.3 !ailikuIaion ola pailikuIa-sislonaion nononlu IinoaIa.
Konlsoilazioaion looiona.
1.4 iiakolaion dinanika: Indai lalon nononlua punlu lalokiko. Indai
zonliipoluaion ola nasa, oiiadio zoin aliaduiaion ailoko
nondokolasunaion doloininazio ospoiinonlaIa.
(Hau oidcr|adura oc||cria|a sar|zc|c unc cgc|i adc|a jc|zcn da. A|aoaina. 1.1. a|a|can crc
sar |i|c|c).
1.5 !ailikuIa lalon nononlu angoIuai odo zinolikoa. Konlsoilazio
looiona.
1.6 Lnoigia konlzoplua. Lana. (idoikola oskaIaiia honon sai dailoko.
1.1. alaIoan oio ogilon ahaI zon).
1.7 !ailikuIa lalon onoigia zinolikoa. Indai lizion Tooiona.
1.8 Lnoigia polonlziaIaion konlzoplua: gialilaloiioa Luiiaion
gainazaIoan ola oIaslikoa.
1. 9 Lnoigia nokanikoaion konlsoilazioaion Tooiona.
1.1O Indai konlsoilakoiia ola indai iiaungikoiiak.
ARIKLTAK:
O Indai zonliipolua: ponduIu konikoa, auloa lihuigunoan, poiaIloa,
higiduia ziikuIaiia duon soka lali Ioluiiko oljoklua, oiiusiai nondiko
logizla, o.a.
O Lnoigiaion konlsoilazioaion looionaion apIikazioa, ondoion aipalzon
diionolakoion lal pailo hailzon dulon kasuolan: sokolako lonlsioa,
naiiuskaduia ola naIgukiak.
Iiaupona: 16 oidu
. ELKARREKINTZA GRABITATORIOA.
2.1. Asliononia: liIakaoia hisloiikoa anlzinaiolik hasila KopIoi lilailoan.
2.2. KopIoi-on Iogoak.
(Aza|crcn |cgca ncncn|u angc|uarrarcn |cn|scroazic adioidc ocrczia dc|a cgiaz|a
dai|c|c. ncnc| p|anc|ci cragi|cn dic|cn indarra| zcn|ra|a| dirc|a cra|us|cn
duc|ari|).
Kcp|cr-cn niru |cgca| cnun|zia|u. 5
|cncncngc oi |cgca| frcga|u |-rcn |cn|scroazicarcn oidcz 5
2.3. ialilazio UniloilsaIaion Logoa. Ondoiioak.
(|cncn nuroi||c|a oa|can p|anc|cn croi|a| zir|u|arra| dirc|a |cn|sidcra|uz.
Kcp|cr-cn 3. |cgca cndcricz|a|u).
Graoi|azic Uniocr|sa|arcn |cgca cnun|zia|u. c|a ocrc adicrazpcn na|cna|i|ca cnan. 3
Graoi|azic Uniocr|sa|arcn csagai guz|ia| aza|du. 3
Kcp|cr-cn 3. |cgca frcga|u 4
2.4. Lionu konlzoplua. Lionu konlsoilakoiia.
2.5. !ailikuIa lalok odo gohiagok soiluiiko oionu gialilaloiioa. Indai-
Ioiioak.
rcnu graoi|a|cricarcn dcfinizica. narcn adicrapcn na|cna|i|ca. 3
Adicrazpcn ncrrcn csagai guz|ia| aza|du. 2
rcnucn gainczarncna. 2
rcnu graoi|a|cricarcn irudi|apcna. Marraz|ia| cgin 3
2.6. Lnoigia polonlziaI gialilaloiioa. !olonlziaI gialilaloiioa.
(ncrgia pc|cn|zia|arcn |cn|zcp|ua sar|zc|c indar graoi|a|cricc| cgini|c |ana
dc|crnina|zcarcn arazca p|an|ca|zcn da. rcnu graoi|a|crica |cn|scroa|crra dc|a
cra|us|c|c. craoi|i ncrrcn zcn|ra||asuna).
|ndar crcnuc|a|i| aoia|u|a cncrgia pc|cn|zia| graoi|a|crica cndcricz|a|u 5
ncrgia pc|cn|zia|arcn ja|crriarcn nau|a|c|a 1
Pc|cn|zia| graoi|a|crica dcfini|u. rcnuarcn |anarc|in ducn cr|azica cndcricz|a|u 4
2.7. Luiiaion oionu gialilaloiioa. Lnoigia polonlziaIa IuiiazaIaion
inguiuan. H.z.u.a. doIakoaion azloikola ospoiinonlaIa, oioikola
Iilioan odo pIano inkIinaluaion gainoan.
rcnu graoi|a|cricarcn in|cn|si|a|ca dcfini|u. c|a narcn csagai guz|ia| aza|du. g0-rcn oa|ica.
A||ucrarcn araocra crcnuarcn a|da|c|a i|usi.
5.5
ncrgia pc|cn|zia|arcn fcrna crc|crrc|i| |urraza|c|i| nuroi|c|c oa|ica cndcricz|a|u (ngn) 4.5
2.8. !Ianola ola saloIiloon higiduiaion ola ihos-aliaduiaion azloikola.
Oroi|a zir|u|ar oa|cn aoiadurarcn adicrazpcna cndcricz|a|u. 3
ncrgia nc|ani|ca croi|a zir|u|ar oa|can 2.5
|ncs aoiadurarcn adicrazpcna cndcricz|a|u 2.5
Oroi|a nc|a| cncrgiarcn oa|iccn araocra (>0 c <0) 2
ARIKLTAK:
O ialilazio UniloilsaIaion Iogoaion ondoiioak: aigizagion nason
doloininazioa, oionuaion inlonlsilaloa pIanololan, KopIoi-on 3.
Logoaion apIikazioa
O !Ianolon aliaduiaion oiIazioa afoIioan ola poiihoIioan
O Masa lalzuk oialuiiko oionuaion inlonlsilaloa doloininalzoa
O Masa lanakola lalok soiluiiko polonlziaIaion doloininazioa
O Lionu gialilaloiioak aIluoiaiokin duon aIdakola
O Konlsidoiazio onoigolikoon apIikazioak: ihos aliaduia, jauiligaiok
Ioiluiiko aIluoia, nolooiiloon oioikola
O $aloIiloon nuginonduak: saloIilo goooslazionaiioak
Iiaupona: 2O oidu
OPTIKA
4.1. Aigiaion izaoia: gaiapon hisloiikoa.
(z|aoajda nis|cri|ca argiarcn izacrari| ouruz. grc|ccn garai|i|. ocscar|cs. Ncu|cn c|a
Huugcns-cn garaira).
4.2 Inguiuno naloiiaIolan lainako hodapona: oiiofiakzio-indizoa.
(|zpi-nuroi||c|a cp|i|a gccnc|ri|can)
Hcdapcna zcnoai| ingurunc|an. Hcdapcn aoiadura 3
rrcfra|zic-indizcarcn dcfinizica 4
|zpi nuroi||c|a (i|za|a. argi|za|a) 3
4.3 Aigiaion isIapona.
(Difusica crc aipa|u. gcrc cojc||ucn i|usoidca u|cr|zc|c).
|spi|u-is|apcna c|a is|apcn difusca 4
|s|apcnarcn |cgca| cnun|zia|u. 6
4.4 IsIaponaion lilailoz Ioiluiiko iiudiak: ispiIuak
(Nc|a csa|u irudia|? ||ur c|a sinoc|ccn a|crdica. |uazic crc|crra. A|oc-nandipcna).
|spi|u |aua|. irudiarcn c|a cojc||uarcn ar|c|c cr|azica. Marraz|ia 2
|spi|u csfcri|ca|. Osagaia|. Marra|zia 1.5
||urrcn a|crdica c|a nuroi||c|a paraxia|a 1
Oojc||uarcn c|a irudiarcn ar|c|c cr|azicarcn frcgapcna (pcsizica. nandi|zca). 3
|rudicn crai|i|zca ispi|u csfcri|cc|an. 2.5
4.5 Aigiaion oiiofiakzioa. IsIapon osoa. Zunlz oplikoak.
oiiazko pioza oidiziIindiiko lalon, odo Iikido lalon oiiofiakzio-
indizoaion nouikola ospoiinonlaIa pIaslikozko kulola laloan.
rrcfra|zica aza|du. 2
Harcn |cgca| cnun|zia|u. 3
rrcfra|zic csca aza|du c|a nuga angc|ua |a||u|a|u. 3
Zun|z cp|i|ca aza|du c|a narcn zcnoai| ap|i|azic aipa|u 2
4.6 Liiofiakzioaion lidoz Ioiluiiko iiudiak: Ionlo nohoak.
(Nc|a csa|u irudia? ||urrcn irizpidca. |uazic crc|crra. Handi|zca. Pc|cn|zia).
||urrcn a|crdica c|u nuroi||c|a paraxia|a. 1.5
|cn|ccn c|uazic crc|crra |cr|u. Marraz|ia| cgin. 3
|c|a|a|. pc|cn|zia. nandi|zca. |cn|c nc|a| 3
|rudicn crai|i|zca. 2.5
4.7 Ikusnonaion akalsak. Zuzonkolak.
cgia sis|cna cp|i|c gisa. gc|i|zca. 2.5
Hcna|c nauc| dcfini|u c|a ocrcn zuzcn|c|a i|usi. nicpia. prcsoicia. nipcrnc|rcpia c|a
as|igna|isnca.
5
Marraz|ia| cgin nicpiara|c c|a prcsoicia/nipcrnc|rcpiara|c. 2.5
4.8 osloIako liosna opliko lalzuk: Iupa, nikioskopioa ola lolauiioko
asliononikoa.
(Dcs|ripzic |aourra. cp|i|a gccnc|ri|carcn idcia| oaicz|a|zc|c).
4.9 Dispoisioa. Lspoklio ikuskoiia. !iisna oplikoa.
Aza|du dispcr|sica. ||usi nc|a a|da|zcn dcn indizca unin-|uzcrarcn araocra. 3.5
spc||rc i|usgarria |cncn|a|u. 2.5
Prisna| craginda|c argi-izpi oa|cn dcsoidcra|zca aza|du. Marraz|ia. 4
4.1O Difiakzioa ola inloifoionlziak.
(Az|cr|c|a |ua|i|a|ioca c|a cspcrincn|a|a. unin-par|i|u|a cz|aoaidari ocnin-ocninc|c anaicra
nc|a cnan ana| izan zi|zaicn u|cr|zc|c. Argiarcn dcs|cnpcsa|c|arcn ocna|c|a difra|zic-
sarcc|an).
4.11 !oIaiizazioa.
(Az|cr|c|a |ua|i|a|ioca).
ARIKLTAK:
O IspiIu ola Ionlo noholan osaluiiko iiudion lanaina ola posizioa
finkalzoko kaIkuIuak.
O Iiudion ozaugaiiiak adioiazloa, zonlakizko onailzak ola anloIanondu
giafikoak aliapunlu hailuiik.
O IsIapon ola oiiofiakzioaion Iogoak.
Iiaupona: 18 oidu
5. ELKARREKINTZA ELEKTROMAGNETIKOA.
LIkaiiokinlza oIokliikoa
5.1 Kaiga oIokliikoaion konlzoplua. CouIonl-on Iogoa.
|c||rizazic fcncncncrcn oa| dcs|rioa|u. 2
Kargarcn czaugarria|. |uan|ifi|azica c|a |cn|scroazica. Karga-uni|a|ca. 2.5
|cgca cnun|zia|u. (|arga pun|ua|a| adicraz|ca) 3
|cgcarcn csagai guz|ia| aza|du. Pcrni|ioi|a|ca. 2.5
5.2 Kaiga punluaI lalok odo gohiagok soiluiiko oionu oIokliikoa. Indai-
Ioiioak.
rcnu c|c||ri|carcn aza|pcna. Agcr|zcn dircn csagai guz|ia| aza|du. 4
Gainczarncn prin|zipica. 3
|crrccn dcfinizica. crcnua irudi|a|u zcnoai| cgccra|an (|arga oa|. oi |arga ocrdin c|a oi
|arga dcsocrdin)
3
5.3 LIkaiiokinlza oIokliikoaion azloikola onoigolikoa. Lnoigia polonlziaI
oIokliikoa, polonlziaI oIokliikoa ola polonlziaI-difoionlzia. ainazaI
okipolonlziaIak.
ncrgia pc|cn|zia| c|c||ri|ca cndcricz|a|zca. ]a|crriarcn nau|a|c|a. Marraz|ia 3
Pc|cn|zia| c|c||ri|carcn dcfinizica. Uni|a|ca|. Karga-sis|cna oa|cn pc|cn|zia|a. 3
rcnuarcn |anarcn c|a pc|cn|zia|-a|da|c|arcn ar|c|c cr|azica. 2
Gainaza| c|ipc|cn|zia|cn dcfinizica. c|a naicn cr|azica crcnu-|crrcc|in. Marraz|ia. |ana
gainaza| c|ipc|cn|zia| oa|can.
2
5.4 Lionuaion ola polonlziaIaion ailoko oiIazioa.
5.5 Kaiga punluaIon higiduia oionu oIokliikoolan.
(Asnca nauxc da. |arga pun|ua| oa|c| cdc oa|zuc| scr|uri|c crcnu c|c||ri|carcn czaugarri
|cn|scroa|crra a|dc oa|c|i|. c|a crcnu c|c||ri|c unifcrnc oa|c| ncrrcn ncraoidca cdc ncrrc|in
c||ar|zu| dcn ncraoidca ducn |arga oa|i cragi|cn dicn indarra nc|a ap|i|a|u az|cr|zca).
5.6 Maloiiaion piopiolalo oIokliikoak: oioaIoak ola dioIokliikoak:
!oinilililaloa.
(Az|cr|c|a |ua|i|a|ioca)
5.7. auss-on looiona. LIononlu jaiiailu lalok soilulako oionu oIokliikoa:
osfoia, haiia, pIaka. (Kua|i|a|ioca) (Haulazkoa da, oz da fiogian sailuko)
5.8. Lionu gialilaloiioaiokin diluon anaIogiak ola difoionlziak.
Ana|cgia|. zcn|ra|a|. |cn|scroa|crra|. crcnu cs|a|arrarcn dcfinizica. cncrgia|. crcnu-
|crrc irc|ia| c|a gainaza| c|ipc|cn|zia|c|in c||ar|zu| dircna|. (|arga pun|ua|c|ara|c.
crcnua 1/r
2
-rc|in |xi|iagc|zcn da).c.a.
5
Difcrcn|zia|. + c|a - |arga|. i|urria| c|a nus|uoidca|. cra|arpcna c|a a|darapcna.
nigiduran. crcnu nagnc|i|ca scr|zca. crcnu c|c||ri|carcn pan|ai|a|zca. c.a.
5
lakaiiik azpinaiialua dagoona agoiluko da azloikolan gidoi noduan
ARIKLTAK:
O Kaiga punluaI lanakola lalok soiluiiko oionua. Kaiga punluaI lali
oiaginiko indaiia.
O !olonlziaIaion kaIkuIua.
O Lionuaion izaoia konlsoilakoiiaion oialiIpona (Iana, konlsoilazioaion
looiona)
O Indai nokanikoak oio agoilzon diion ogooiak (adilidoz, ponduIu
oIoklioslalikoa)
O !ailikuIa kaigaluon higiduia ola iliIlidoa, higiduia honokin ukilzaiIo odo
oIkailzul diion oionu unifoinoolan.
LIkaiiokinlza nagnolikoa
5.9 Oinaiiizko fonononoIogia nagnolikoa: inanak, Oislod-on ospoiionlzia.
|nan na|ura|a|. nagnc|i|a. |parrcrra|za. pc|c nagnc|i|ca| c|a |urrc|c pc|ca|. 5
Ocrs|cd-cn cspcrincn|uarcn dcs|ripzica. 5
5.1O Lionu nagnolikoa. Indai nagnolikoa higilzon aii don kaiga lalon
gainoan: Loionz-on indaiia. oionu-lokloioa.
rcnu nagnc|i|ca. |ndu|zic nagnc|i|ca. 3
rcnu-|crrccn irudi|apcna. inan zuzcn oa|cra|c. difcrcn|zia| crcnu c|c||ri|c|c |crrcc|in. 2
Karga oa|cn gainc|c indar nagnc|i|ca cnun|zia|u. Harcn csagai guz|ia| aza|du.
Marraz|ia.
4
Uni|a|ca|. 1
5.11 !ailikuIa kaigaluon higiduia oionu nagnolikoa unifoinoolan
(Aipa|u ap|i|azic |c|ni|c c|a zicn|ifi|ca|)
rcnuarc|i|c c||ar|zu| nigi|zcn dcn |arga. Oroi|arcn crradica c|a pcricdca |a||u|a|zca. 7
rcnuarc|i|c angc|u ja|in oa|cz nigi|zcn dcn |arga (|ua|i|a|ioc|i) 3
5.12 Indai nagnolikoa koiionlo oIokliiko lalon gainoan.
Kargcn nigidura crca|carcn oarncan aza|du. 2
|crnu|a cndcricz|a|zca. crca|ca crcnuarc|in c||ar|zu| dc|ari|. 6
. t c|a | oc||crca| narraz|u. 2
5.13 Lspiia angoIuzuzon lalon nononlua.
(Aipa|u |aour|i nc|crca| c|a ncurgai|ua|)
5.14 Koiionlo oIokliiko lalok soiluiiko oionu nagnolikoa.
(As|i da crcnu-oc||crcari zcin fa||crca| cragi|cn dic|cn fin|a|zca c|a ocnarrcz|ca oada
cspcrincn|a||i cgiaz|a|zca).
dc|a|cari zcin fa||crc| cragi|cn dic|cn aza|du. crca|c zuzcn infini|u oa|cn |asura|c.
|ragaz|cr|asun nagnc|i|ca.
6
rcnu-|crrccn narraz|ia. 4
5.15 Lspiia ziikuIai lalon ola soIonoido lalon laiiuko oionu nagnolikoa.
(Onar|arazi ncncn garran|zi pra||i|caz. c|c||rcinana|. oczgcragai|ua|. |xirrina|....)
$oIonoido lalok soiluiiko oionu nagnolikoaion nouikola ospoiinonlaI
kuaIilaliloa.
5.16 Koiionlo Ioiiozuzon paiaIoIoon ailoko oIkaiiokinlzak. Anpoioaion
dofinizioa.
Kcrrcn|c para|c|ccn ar|c|c indarra cndcricz|a|zca.. |ndarra |uzcra-uni|a|c oa|ci|zc|c. 5
i |crrcn|c para|c|crcn indarrcn c|a crcnucn narraz|ia. 3
Anpcrcarcn dcfinizica. 2
5.17 Lionu oIokliikoaion ola nagnolikoaion ailoko anaIogiak ola
difoionlziak.
ANA|OG|AK. oi nc|a. indar cra|ar|ca|/a|dara|zai|ca|. |arga c|c||ri|carcn gainc|c
indarra|. dipc|crcn cxis|cn|zia (dis|an|ziarcn araocra|ca|).
4.5