Principles of

Corporate Finance
Kreu 5 Eighth Edition

Pse Kriteri i Vlerës

Aktuale Neto është më
i Mirë për Vendimet e
Investimeve
 5- 2

Çështjet Kryesore

 Vlera Aktuale Neto dhe Teknikat Alternative

 Norma e Kthimit e Librit
 Periudha e Rifitimit të Kapitalit të Investuar
 Norma e Brendëshme e Kthimit
 Indeksi i Përfitueshmërisë
 Racionimi i Kapitalit

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 3

Rasti i Vegetron
 Analiza e një Projekt të ri riskoz prej $1 milion
Së pari, parashikohen flukset e arkës që pritet të
gjenerojë projekti,
Së dyti, përcaktohet kostoja oportune e kapitalit,
Së treti, skontohen flukset e arkës me koston
oportune të kapitalit (PV e flukseve),
Së katërti, llogaritet NPV e projektit.
Rrjedhoja e zbatimit të projektit: Rritja e çmimit të
tregut të aksioneve të Vegetron

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 4

Rasti i Vegetron
 Shembull:
Vlera e tregut (milionë dollarë)
Aktivi Refuzimi i projektit Pranimi i projektit
Arka 1 0
Aktive të tjera 9 9
Projekti X 0 PV
10 9+PV

Projekti do të ndërmerret vetëm nëse PV> $ 1 milionë.

Gjithë vështirësia qëndron në përcaktimin e normës së
aktualizimit të flukseve që gjeneron projekti.

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 5

NPV dhe Lëvizja e Parave

 Çdo metodë e mundshme për vlerësimin e
projekteve të investimeve shkakton lëvizje të parave
të kompanisë, si më poshtë.
Para

Mundësitë e Mundësitë e
investimit Firma Aksionerët investimit (aktive
(AQT) financiare)

Investimi Alternativa: Aksionerët

pagesë investojnë për vete
dividendësh

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 6

Norma e Kthimit e Librit

 Norma e Kthimit e Librit ose Norma kontabile e kthimit.

Fitimi Kontabël
Norma e kthimit e librit 
Aktivet Kontabël
 Menaxherët e përdorin rrallë këtë normë në vendimmarrje,
sepse ajo është një mesatare e të gjithë aktiveve të firmës.
 Fitimi kontabël mesatar i viteve të kaluara nuk mund të
shërbejë si shtysë ose si pengesë për investimet e reja.
 Norma Kontabile e Kthimit 24%,
Kostoja Oportune e Kpaitalit 12%. Dilema!?

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 7

Payback
 Periudha e rififtimit të kapitalit të investuar e një
projekti është numri i viteve që kalojnë derisa cash
flow kumulativ i parashikuar të barazojë investimin
fillestar.

 Sipas Rregullit të payback, pranohen vetëm ato

projekte, investimi fillestar i të cilëve rifitohet
brenda afatit kohor të dëshiruar.

 Kjo metodë është problematike, pasi injoron cash

flows e viteve të mëpasshme dhe vlerën aktuale të
flukseve të ardhshme.

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 8

Payback
Shembull
Shqyrtojmë tre projekte dhe shohim gabimin që
mund të bëhet nëse do të insistonim për të pranuar
vetëm projektet me periudhë rifitimi 2 ose me pak
vjet.

Periudha
Projekti C0 C1 C2 C3 NPV@ 10%
e Rifitimit
A - 2000 500 500 5000
B - 2000 500 1800 0
C - 2000 1800 500 0

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 9

Payback
Shembull
Shqyrtojme tre projekte dhe shohim gabimin që
mund të bëhet nëse do të insistonim për të pranuar
vetëm projektet me periudhë rifitimi 2 ose më pak
vjet.
Periudha
Projekti C0 C1 C2 C3 NPV@ 10%
e Rifitimit
A - 2000 500 500 5000 3  2,624
B - 2000 500 1800 0 2 - 58
C - 2000 1800 500 0 2  50

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 10

Norma e Brendshme e Kthimit

Shembull:
Ju mund të blini një makineri për $4,000.
Investimi do të gjenerojë flukse parash
$2,000 dhe $4,000, respektivisht për dy vjet.
Sa është IRR e këtij investimi?

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 11

Norma e Brendshme e Kthimit

Shembull:
Ju mund të blini një makineri për $4,000. Investimi do të gjenerojë flukse
parash $2,000 dhe $4,000, respektivisht për dy vjet. Sa është IRR e
këtij investimi?

2,000 4,000
NPV  4,000   0
(1  IRR ) (1  IRR )
1 2

IRR  28.08%

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 12

Norma e Brendshme e Kthimit

2500
2000
1500
IRR=28%
1000
NPV (,000s)

500
0
-500
20

30
10

40

50

60

70

80

90

0
10
-1000
-1500
-2000
Norma e Skontimit (%)

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 13

Norma e Brendshme e Kthimit

Problemi 1 – Huamarrje apo Huadhënie?
 Me disa cash flows (siç shihet më poshtë), NPV e projektit
rritet me rritjen e Normës së Skontimit.
 Kjo është e kundërta e lidhjes normale ndërmjet NPV dhe
Normës së Skontimit.
Projekti C0 C1 IRR NPV @ 10%
A  1,000  1,500  50%  364
B  1,000  1,500  50%  364
 IRR të njëjta: a janë njëlloj joshës?
 A: fillimisht paguajmë $1,000, pra japim hua me 50%.
 B: fillimisht arkëtojmë $1,000, pra marrim hua me 50%.

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 14

Norma e Brendshme e Kthimit

 Le të shikojmë Projektin C:

Projekti Co C1 C2 C3 IRR NPV

me
10%
C +1,000 -3,600 +4,320 -1,728 +20% - 0.75

 Rezulton se projekti ka NPV=0, me normë skontimi 20%.

 Nëse kostoja oportune është 10%, (më e vogël nga IRR),
projekti është i mirë.
 Me normë skontimi 10%, projekti ka NPV negative, pra
duhet të refuzohet.
 Zgjidhja: t’i rikthehemi kriterit të NPV.

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 15

Norma e Brendshme e Kthimit

Problemi 2 – Normat e Kthimit të Shumëfishta
 Disa cash flows mund të gjenerojnë NPV=0, me dy norma të ndryshme
skontimi. Kjo ndodh kur cash flows ndryshojnë shenjë dy herë.
(Rasti i kompanive minerare)

 Fluksi i mëposhtëm gjeneron NPV = $A 3.3 milion, me 10%.

IRR = -44%) dhe IRR = +11.6%.

Cash Flows (në milion dollarë)

C0 C1...... ......C9 C10

 60 12 12  15

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 16

Norma e Brendshme e Kthimit

Problemi 2 – Normat e Kthimit të Shumëfishta
 Disa cash flows mund të gjenerojnë NPV=0, me dy norma të
ndryshme skontimi.
 Fluksi i mëposhtëm gjeneron NPV=$A 3.3 milion, me
IRR% = -44%) dhe IRR = +11.6%.

NPV
600

IRR=11.6%
300

0 Norma e
Skontimit

-30 IRR=-44%

-600

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 17

Norma e Brendshme e Kthimit

Problemi 2 – Normat e Kthimit të Shumëfishta
 Ka raste kur nuk ekziston asnjë IRR. Projekti C, për shembull,
ka NPV pozitive për të gjitha normat e aktualizimit.

Projekti C0 C1 C2 IRR NPV @10%

C  1,000  3,000  2,500 Zero  339
 Janë bërë shumë modifikime të teknikës së IRR, por kanë
qenë të papërshtatshëm.
 Zgjidhja: t’i kthehemi NPV-së.

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 18

Norma e Brendshme e Kthimit

Problemi 3-Projekte Reciprokisht Përjashtimorë
 Ndonjëherë IRR nuk merr parasysh faktin se projekte të ndryshme mund të kryejnë të njëjtën detyrë. Këta janë projektet
reciprokisht përjashtimorë.
 Dy projektet e mëposhtëm e ilustrojnë këtë problem.

 Cilin projekt do të zgjedhim?

Projekti C0 C1 IRR NPV @ 10%

E  10,000  20,000 100%  8,182
F  20,000  35,000  75%  11,818

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 19

Norma e Brendshme e Kthimit

Problemi 3 -Projekte Reciprokisht Përjashtimorë
Një zgjidhje: t’i referohemi IRR së flukseve shtesë:

Projekti C0 C1 IRR NPV @ 10%

F E  10,000  15,000 50%  3,636

IRR = 50% më e madhe se sa kostoja oportune = 10%.

Preferohet Projekti F.

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 20

Norma e Brendshme e Kthimit

Problemi 3-Projekte Reciprokisht Përjashtimorë
Supozim tjetër: Firma mund të ndërmarrë ose projektin G ose
projektin H, duke injoruar projektin I.
Flukset e arkës ($)

NPV me
Projekti C0 C1 C2 C3 C4 C5 etj IRR(%)
10%

G -9.000 +6.000 +5.000 +4.000 0 0 ... 33 +3.592

H -9.000 +1.800 +1.800 +1.800 +1.800 +1.800 ... 20 +9.000
I -6.000 +1.200 +1.200 +1.200 +1.200 ... 20 +6.000

Projekti G ka IRR më të madhe, por projekti H ka NPV më të madhe.

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 21

NPV apo IRR? Kontradikta

Problemi 3 - Projekte Reciprokisht Përjashtimorë
Grafiku: Vija blu projekti G, vija e kuqe projekti H.
Norma e skontimit e mospërfilljes është 15.6%
10000
Vlera aktuale neto ($)

5000

0
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

-5000

Norma e aktualizimit

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 22

NPV apo IRR? Kontradikta

 Kur norma e aktualizimit është 15.6%, të dy projektet gjenerojnë të njëjtën NPV.
 Me një normë aktualizimi 20% (IRR=20%), projekti H ka NPV=0, ndërsa projekti
G ka NPV pozitive.
 Me një normë aktualizimi 10% (kostoja oportune), projekti H ka NPV=$9,000 dhe
projekti G ka NPV=$3,592.
 Shqyrtojmë investimin shtesë:

Flukset e arkës ($)

NPV me
Projekti C0 C1 C2 C3 C4 C5 etj IRR(%)
10%

H-G
 Meqë IRR0 nga-4,200
investimi+3,200
shtesë (15.6%), është më +1,800
-3,300 +1,800 e madhe se...sa kostoja
15.6%oportune
+5.408
(10%), duhet të pranohet projekti H.

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 23

Norma e Brendshme e Kthimit

Problemi 4-Struktura kohore e Normave të
Interesit
 Ne supozojmë që normat e skontimit janë të
pandryshueshme gjatë jetës së projektit.
 Ky supozim nënkupton që të gjitha fondet janë
riinvestuar me interes IRR.
 Ky supozim është i pavërtetë.
 Prandaj është më mirë ta lëmë mënjanë IRR dhe të
përdorim NPV.

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 Racionimi i Kapitalit 5- 24

Indeksi i Përfitueshmërisë
 Kur burimet janë të kufizuara, indeksi i
përfitueshmërisë (PI) është një mjet që bën
zgjedhjen ndërmjet kombinimeve dhe
alternativave të projekteve të ndryshme
 Një grup projektesh dhe burimesh të kufizuara
mund të japë kombinime të ndryshme.
 Mesatarja e ponderuar më e lartë e PI tregon se
cilin projekt mund të zgjedhim.

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 25

Indeksi i Përfitueshmërisë

Cash Flows (milion $)

Projekti
Projekti CC00 CC1 CC2 NPV
NPV@@ 10%
10%
1 2
AA 10
10 30
30 55 21
21
BB 55 55 20
20 16
16
CC 55 55 1515 12
12

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 26

Indeksi i Përfitueshmërisë

Cash Flows (milion $)

Projekti
Projekti Investimi
Investimi($)
($) NPV
NPV($)
($) PIPI
AA 10
10 21
21 2.1
2.1
BB 55 16
16 3.2
3.2
CC 55 12
12 2.4
2.4

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 27

Indeksi i Përfitueshmërisë
NPV
Indeksi i Përfitueshmërisë 
Investimi

Shembull
Kemi vetëm $300,000 për të investuar. Cilin projekt
do të zgjedhim?

Proj NPV Investimi PI

A 230,000 200,000 1.15
B 141,250 125,000 1.13
C 194,250 175,000 1.11
D 162,000 150,000 1.08

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 28

Indeksi i Përfitueshmërisë
Shembull - Vazhdim
Proj NPV Investimi PI
A 230,000 200,000 1.15
B 141,250 125,000 1.13
C 194,250 175,000 1.11
D 162,000 150,000 1.08

Zgjedhim projektin me mesataren e ponderuar

më të lartë të PI
WAPI (BD) = 1.13(125) + 1.08(150) + 0.0 (25)
(300) (300) (300)
= 1.01

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved
 5- 29

Indeksi i Përfitueshmërisë
Shembull - Vazhdim
Proj NPV Investimi PI
A 230,000 200,000 1.15
B 141,250 125,000 1.13
C 194,250 175,000 1.11
D 162,000 150,000 1.08

Zgjedhim projektin me mesataren e ponderuar më të lartë të PI:

WAPI (BD) = 1.01
WAPI (A) = 0.77
WAPI (BC) = 1.12

McGraw-Hill/Irwin Copyright © 2006 by The McGraw-Hill Companies, Inc. All rights reserved