Ê




Cơ chӃ thӏ trưӡng đã rung lên hӗi chuông cҧnh báo bao sӵ thay đәi cӫa nӅn kinh tӃ ViӋt
Nam 
 nhӳng thұp niên gҫn đây. Trong nӅn kinh tӃ thӏ trưӡng hoҥt đӝng đҫy sôi nәi
và cҥnh tranh gay gҳt, đӇ thu đưӧc lӧi nhuұn cao và đӭng vӳng trên thương trưӡng, các
nhà kinh tӃ cũng như các doanh nghiӋp phҧi nhanh chóng tiӃp cұn, nҳm bҳt nhӳng vҩn đӅ
mӟi cӫa nӅn kinh tӃ mӟi, bên cҥnh nhӳng nghiӋp đӭng vӳng và không ngӯng phát triӇn
thì mӝt bӝ phұn không nhӓ các doanh nghiӋp do năng lӵc quҧn lí kinh doanh kém và do
nhiӅu lí do khác nӳa đã lâm vào tình trҥng mҩt khҧ năng thanh toán các khoҧn nӧ đӃn hҥn
ҧnh hưӣng đӃn thu nhұp, đӡi sӕng cӫa công nhân viên nói riêng và cӫa toàn ngành kinh tӃ
đҩt nưӟc nói chung làm cho vӏ thӃ kinh tӃ đҩt nưӟc bӏ sөt giҧm trong tә chӭc kinh
tӃ.Chính vì thӃ mӝt câu hӓi đһt ra cho các doanh nghiӋp là làm thӃ nào đӇ có thӇ sӕng sót
đưӧc trong cuӝc đҩu tranh sinh tӗn, đӭng vӳng chҳc trong nӅn kinh tӃ khi mà các quy
luұt cҥnh tranh, quy luұt cung-cҫu, quy luұt giá trӏ tác đӝng mҥnh mӁ tӟi các doanh
nghiӋp. Tҩt cҧ nhӳng vҩn đӅ đó đã thôi thúc chúng em đi vào nghiên cӭu đӅ tài ³„


  
 
   


Do trình đӝ và thӡi gian có hҥn, trong quá trình nghiên cӭu đӅ tài chҳc chҳn còn
nhiӅu thiӃu sót, chúng em kính mong sӵ góp ý chân thành cӫa thҫy cô và bҥn đӑc đӇ đӅ
tài nghiên cӭu đưӧc hoàn thiӋn hơn.
Xin chân thành cҧm ơn!















1
 
Ê 


„

        „  

     !" 
  #   $ %&!'
  ( )*&!+ , - $# % ./ 0 0 *&12  ( 
3 '4&5
„
 6
    7 4.&8 9: &;4<
=;> &!) 2 !"

   !'5?
























;
 


Ê

!
" #........................................................................................................................z

„ $%&'()*+  +  ,
...............................................................5
1.1. Tính cҩp thiӃt nghiên cӭu cӫa đӅ tài.............................................................................6
1.;. Xác lұp và tuyên bӕ vҩn đӅ nghiên cӭu........................................................................6
1.z. Các mөc tiêu nghiên cӭu..............................................................................................6
1.4. Các câu hӓi đһt ra cho nghiên cӭu................................................................................6
1.5. Phҥm vi nghiên cӭu............................................................................... ............... ......6
1.6. Ý nghĩa cӫa nghiên cӭu................................................................................................6
1.7. KӃt cҩu cӫa báo cáo......................................................................................................7
„ #-%&.Ê„!&/012 3Ê4Ê5 13/6&

"   #
7819„
„
:
7 8
8;„8 „/6&



;.1. Mӝt sӕ khái niӋm, đӏnh nghĩa cơ bҧn............................................................................8

;.1.1. Khái niӋm doanh nghiӋp............................................................................................8‘
;.1.;.Suy thoái doanh nghiӋp«..........................................................................................9
;.1.;.Suy thoái kinh tӃ.........................................................................................................9
;.;. Mӝt sӕ lý thuyӃt vӅ vҩn đӅ nghiên cӭu««««««««........................................9
;.;.1.Tính tҩt yӃu khách quan cӫa suy thoái doanh nghiӋp................................................9
;.;.;. Các biӇu hiӋn vӅ suy thoái doanh nghiӋp................................................................10
;.;.z. Lý thuyӃt vӅ mӝt sӕ biӋn pháp khҳc phөc suy thoái...............................................11

;.z.Tәng quan tình hình khách thӇ và nhӳng nghiên cӭu có liên quan ӣ ViӋt Nam«...19

;.4.Các nghiên cӭu có liên quan«««««««««««««««««««««...19

„ #<%8 #8

8 #
= „19;>&?@8 &A„
&„&BC #&D D /6&

„„
„"   #
78&C

1
7& 19„
„:
7 8
8;„8 „-

z.1. Phương pháp hӋ nghiên cӭu........................................................................................;;

z.;. Đánh giá tәng quan tình hình các doanh nghiӋp trong nưӟc«««««««..««;;

z.z. Phân tích tình hình tài chính cӫa công ty thuӕc lá Thanh Hóa«««««««...«;z
z
z.4. Nguyên nhân suy thoái công ty thuӕc lá Thanh Hóa và nhӳng lӵa chӑn cӫa công ty
đӇ vӵc dұy công ty««««««««««««««««««««««.«...............;4

z.4.1. Nguyên nhân cӫa suy thoái....................................................................................;4

z.4.;. Lӵa chӑn cӫa công ty đӇ vưӧt qua suy thoái«««««««............................ ;5

z.4.z. Nhӳng mһt đã làm đưӧc và hҥn chӃ cӫa các giҧi pháp này««««««««...;8

z.5. Bài hӑc tӯ nhӳng doanh nghiӋp đã vưӧt qua suy thoái«.......................................;9

„ $
1%„
EFG F)HI*JK)L )KI* ,<-

4.1. Các kӃt luұn và phát hiӋn qua nghiên cӭu.................................................................z;

4.;. Các thҧo luұn vӅ các vҩn đӅ đһt ra qua nghiên cӭu...................................................zz
4.z. Các dӵ báo vӅ vҩn đӅ nghiên cӭu..............................................................................z7
4.4. Các đӅ xuҩt kiӃn nghӏ................................................................................................z9
4.5. Nhӳng hҥn chӃ nghiên cӭu và vҩn đӅ đһt ra tiӃp tөc nghiên cӭu..............................40
;>&Ê5 M-
"  „&9
Ê
7&;@ M<
















4
 





„ #%&N #?  #
= „3&9


&O 
K E ,

I*H 
Cùng vӟi thӡi gian và sӵ phát triӇn cӫa đҩt nưӟc, nӅn kinh tӃ ViӋt Nam đã bưӟc
vào thӡi kǤ phát triӇn mӟi: chuyӇn tӯ nӅn kinh tӃ kӃ hoҥch hoá tұp trung sang nӅn kinh tӃ
thӏ trưӡng có sӵ quҧn lý vĩ mô cӫa nhà nưӟc. Cơ chӃ thӏ trưӡng đã tҥo điӅu kiӋn thuұn lӧi
cho sӵ xuҩt hiӋn cӫa hàng loҥt các doanh nghiӋp mӟi vӟi sӵ đa dҥng phong phú cӫa các
sҧn phҭm. Đây chính là nhân tӕ làm cho nӅn kinh tӃ thӏ trưӡng ӣ ViӋt Nam trӣ nên cҥnh
tranh quyӃt liӋt. Tӗn tҥi và phát triӇn không phҧi là mӝt điӅu dӉ dàng đӕi vӟi bҩt kǤ mӝt
doanh nghiӋp nào.

Đһc biӋt ngày 11/01/;007, ViӋt Nam chính thӭc gia nhұp Tә chӭc Thương Mҥi
Quӕc TӃ WTO, và là thành viên thӭ 150 trong tә chӭc kinh tӃ thӃ giӟi. Vào WTO, bên
cҥnh nhӳng cơ hӝi thuұn lӧi chӫ yӃu ViӋt Nam phҧi chҩp nhұn vӟi mӭc cҥnh tranh cao
hơn trên toàn cҫu và sӭc cҥnh tranh sӁ thúc đҭy nӅn kinh tӃ phát triӇn năng đӝng hơn.
Cҥnh tranh sӁ diӉn ra gay gҳt hơn, vӟi nhiӅu ³đӕi thӫ´ hơn, trên bình diӋn rӝng hơn, sâu
hơn. Đây là sӵ cҥnh tranh giӳa sҧn phҭm cӫa ta vӟi sҧn phҭm các nưӟc, giӳa doanh
nghiӋp nưӟc ta vӟi doanh nghiӋp các nưӟc, không chӍ trên thӏ trưӡng thӃ giӟi và ngay
trên thӏ trưӡng nưӟc ta do thuӃ nhұp khҭu phҧi cҳt giҧm tӯ mӭc trung bình 17,4% hiӋn
nay xuӕng mӭc trung bình 1z,4% trong vòng z đӃn 5 năm tӟi, nhiӅu mһt hàng còn giҧm
mҥnh hơn.

Chính vì thӃ doanh nghiӋp yӃu vӅ tiӅm lӵc kinh tӃ cũng như thương hiӋu không
có khҧ năng cҥnh tranh sӁ bӏ đào thҧi khӓi thӏ trưӡng. Hұu quҧ là sӕ lao đӝng thҩt nghiӋp
tăng cao, mӝt gánh nһng cho xã hӝi và Chính phӫ.

NӃu coi nӅn kinh tӃ là mӝt cơ thӇ thӕng nhҩt thì mӛi doanh nghiӋp là mӝt tӃ bào
cӫa nӅn kinh tӃ.Vì vұy sӵ phát triӇn hay tөt hұu cӫa doanh nghiӋp có thӇ làm cho nӅn
kinh tӃ phát triӇn hay yӃu kém.Do vai trò hӃt sӭc quan trӑng đó nên viӋc tìm ra nguyên
nhân sâu xa cӫa tinh trҥng suy thoái doanh nghiӋp và nhӳng đӅ xuҩt cho viӋc khҳc phөc
suy thoái doanh nghiӋp là rҩt bӭc thiӃt và nóng bӓng, góp phҫn không nhӓ cho sӵ phát
triӇn kinh tӃ ViӋt Nam.

5
-P
F)H,Q)KI* ,
RI*H %
Tӯ tình hình kinh doanh ngày càng thua lӛ cӫa các doanh nghiӋp, và nguy cơ sӁ
bưӟc sang thӡi kì suy thoái đang đe dӑa sӵ sӕng còn cӫa mình đòi hӓi chính bҧn thân
doanh nghiӋp phҧi tӵ tìm cho mình mӝt lӕi thoát, con đưӡng sӕng. Chúng em đã quyӃt
đӏnh chӑn đè tài nghiên cӭu lබNhӳng biӋn pháp khҳc phөc suy thoái doanh nghiӋp¶¶
Tìm hiӇu đưӧc nhӳng giҧi pháp có thӇ đưa doanh nghiӋp bưӟc ra khӓi suy thoái sӁ
giúp doanh nghiӋp xác đӏnh đưӧc hưӟng đi, biӋn pháp phù hӧp đӇ thoát khӓi suy thoái
vӟi điӅu kiӋn thӵc tӃ, khách quan cӫa chính doanh nghiӋp, tӯ đó có cái nhìn lҥc quan hơn
vào tương lai cӫa bҧn thân doanh nghiӋp mình. Khҳc phөc đưӧc mӕi đe dӑa có nghĩa là
doanh nghiӋp đã dҫn trӣ lҥi và bưӟc vào chu kì kinh doanh mӟi, đӗng nghĩa vӟi nӅn kinh
tӃ đưӧc phөc hӗi và phát triӇn cao

<„

 , ,


Xây dӵng đưӧc mӝt hӋ thӕng cơ sӣ lí luұn vӅ suy thoái doanh nghiӋp
Đánh giá và chӍ ra đưӧc nguyên nhân dүn đӃn suy thoái doanh nghiӋp nói riêng, tӯ
đó dүn tӟi suy thoái kinh tӃ nói chung
Nghiên cӭu vӅ tình hình suy thoái các doanh nghiӋp ӣ ViӋt Nam trong nhӳng năm
gҫn đây. Đưa ra ý kiӃn,đӅ xuҩt vӅ các biӋn pháp khҳc phөc phù hӧp vӟi thӵc tӃ

M„

 S ITR
 ,
%

Doanh nghiӋp có kӃt quҧ kinh doanh hàng năm như thӃ nào thì bӏ đánh giá là trong
tình trang suy thoái
Nguyên nhân trӵc tiӃp và gián tiӃp đҭy doanh nghiӋp lâm vào tình trҥng này
Tình hình suy thoái cӫa các doanh nghiӋp ViӋt Nam trong thӡi gian gҫn đây đang
có xu hưӟng như thӃ nào? Các biӋn pháp đӇ hҥn chӃ sӕ lưӧng doanh nghiӋp suy thoái

U8 V)  ,
%

Đӕi tưӧng nghiên cӭu: suy thoái doanh nghiӋp
Thӡi gian nghiên cӭu: Trong nhӳng năm:;008-;010
Không gian nghiên cӭu: Nhà máy thuӕc lá Thanh Hóa và mӝt sӕ doanh nghiӋp khác như:
công ty Toyota
W4 X
 ,
%
ViӋc nghiên cӭu nhưng chính sách, phương pháp giúp DN vưӧt khӓi suy thoái là 1 viӋc
làm vô cùng quan trӑng và cҩp thiӃt. Doanh nghiӋp suy thoái tӭc là kinh doanh thua lӛ,
kinh doanh thua lӛ thì ҧnh hưӣng trӵc tiӃp tӟi doanh thu và lӧi nhuұn, do đó ҧnh hưӣng
tӟi thu ngân sách nhà nưӟc,đӡi sӕng ngưӡi lao đӝng giҧm sút. Khi doanh nghiӋp áp dөng
nhӳng phương pháp khҳc phөc suy thoái thành công, tӭc là doanh nghiӋp đã vӵc dұy và

6
thoҳt khӓi suy thoái trӣ lҥi hoһt đӝng kinh doanh bình thưӡng trҧi qua tuҫn tӵ 4 chu kì
sӕng cӫa doanh nghiӋp:thâm nhұp, tăng trưӣng, mӣ rӝng, suy thoái
Doanh nghiӋp tăng trưӣng sӁ nâng cao: doanh sӕ, tӹ suҩt lӧi nhuұn trên vӕn chӫ sӣ
hӳu; tӕc đӝ tăng trưӣng doanh sӕ; sӕ lao đӝng, mӭc đóng góp ngân sách Nhà nưӟc;
nhӳng đóng góp tӯ thiӋn xã hӝi và năng lӵc quҧn lý; khҧ năng kiӇm soát rӫi ro; bҧo đҧm
tăng trưӣng bӅn vӳng cӫa doanh nghiӋp
Y;E
K
F)Z%
Ngoài phҫn mөc lөc, lӡi mӣ đҫu, kӃt luұn, danh mөc tài liӋu tham khҧo, danh
mөc tӯ viӃt tҳt đӅ tài đưӧc chia thành 4 chương:
Chương 1: Tәng quan nghiên cӭu đӅ tài
Chương ;: Tóm lưӧc mӝt sӕ vҩn đӅ lý luұn vӅ suy thoái
Chương z: Phương pháp nghiên cӭu và kӃt quҧ phân tích thӵc trҥng suy thoái, các biӋn
pháp khҳc phөc suy thoái doanh nghiӋp ӣ ViӋt Nam trong giai đoҥn hiӋn nay.
Chương 4: Các kӃt luұn, thҧo luұn và đӅ xuҩt vӅ các biӋn pháp khҳc phөc suy thoái doanh
nghiӋp ӣ ViӋt Nam trong giai đoҥn hiӋn nay.

„ #-%&.Ê„!&/012 3Ê4Ê5 13/6&

"  
#
7819„
„:
7 8
8;„8 „/6&


-[Q 
I\  X
%
;5@5@5:    A

7
 VӅ góc đӝ pháp lý, theo Khoҧn 1 ĐiӅu4 Luұt ban hành ngày ;9 tháng 11 năm
;005 cӫa ViӋt Nam, khái niӋm vӅ doanh nghiӋp như sau: "±
‘‘
‘ ‘
‘‘
‘‘‘  ‘‘
‘ ‘‘ ‘‘
‘ ‘ ‘
 ‘
‘
‘‘‘
‘
‘‘

‘‘‘ ‘‘‘
‘‘‘ ‘
‘‘
‘
‘‘
" Trên
thӵc tӃ doanh nghiӋp đưӧc gӑi bҵng nhiӅu thuұt ngӳ khác nhau:cӱa hàng, nhà máy, xí
nghiӋp, hãng,«

* Nhӳng đһc điӇm hӑat đӝng cӫa doanh nghiӋp nói chung

- Mang chӭc năng sҧn xuҩt kinh doanh.

- Tӕi đa hóa lӧi nhuұn là mөc têu kinh tӃ cơ bҧn, bên cҥnh các mөc tiêu xã hӝi.

- Phҧi chҩp nhұn sӵ cҥnh tranh đӇ tӗn tҥi và phát triӇn.

* Các loҥi hình doanh nghiӋp

'‘ ±
‘‘
‘

Doanh nghiӋp nhà nưӟc là tә chӭc kinh tӃ do nhà nưӟc đҫu tư vӕn, thành lұp và tә
chӭc quҧn lý, hoҥt đӝng kinh doanh hoһc hoҥt đӝng công ích nhҵm thӵc hiӋn các mөc
tiêu kinh tӃ-xã hӝi do nhà nưӟc giao.

'‘ ±
‘‘‘

Doanh nghiӋp tư nhân là doanh nghiӋp mà trong đó, tài sҧn cӫa nó là thuӝc sӣ hӳu
mӝt cá nhân duy nhҩt.

'‘ ±
‘‘‘‘‘‘

Đây là loҥi hình doanh nghiӋp mà các thành viên sӁ cùng góp vӕn, cùng chia lӧi
nhuұn, cùng chӏu lӛ tương ӭng vӟi phҫn vӕn góp và chӍ chӏu trách nhiӋm vӅ các khoҧn nӧ
cӫa công ty trong phҥm vi phҫn vӕn cӫa mình góp vào công ty. Có 0; hình thӭc công ty
chính là công ty trách nhiӋm hӳu hҥn và công ty cә phҫn. Ngoài ra còn có mӝt hình thӭc
công ty khác là công ty dӵ phҫn. Công ty loҥi này không có tài sҧn riêng, không có trө sӣ
riêng và thông thưӡng hoҥt đӝng cӫa nó dӵa và tư cách pháp nhân cӫa mӝt mӝt trong các
thành viên.

'‘ ®‘‘

Hӧp tác xã là 01 tә chӭc kinh tӃ tӵ chӫ do ngưӡi lao đӝng có nhu cҫu và lӧi ích
chung tӵ nguyӋn cùng góp vӕn đҫu tư, góp sӭc lұp ra theo qui đӏnh cӫa pháp luұt đӇ phát

8
huy sӭc mҥnh cӫa tұp thӇ và cӫa tӯng xã viên, nhҵm giúp nhau thӵc hiӋn có hiӋu quҧ hơn
các hoҥt đӝng sҧn xuҩt kinh doanh
--/   
%

Suy thoái doanh nghiӋp: Là sӵ giҧm đi cҧ vӅ quy mô và hiӋu quҧ kinh doanh cӫa
doanh nghiӋp,thưӡng đưӧc biӇu hiӋn ӣ sӵ thu hҽp thӏ trưӡng, thӏ phҫn, sӵ yӃu kém tài
chính, sӵ giҧm sút uy tín, vӏ thӃ doanh nghiӋp, sӵ thay đәi theo chiӅu hưӟng xҩu cӫa các
chӍ sӕ tài chính như suy giҧm doanh thu,lӧi nhuұn, tӹ suҩt lӧi nhuân«

-</    E
Suy thoái kinh tӃ: Đưӧc đӏnh nghĩa trong Kinh tӃ hӑc vĩ mô là sӵ suy giҧm
cӫa Tәng sҧn phҭm quӕc nӝi thӵc trong thӡi gian hai hoһc hơn hai quý liên tiӃp trong
năm (nói cách khác, tӕc đӝ tăng trưӣng kinh tӃ âm liên tөc trong hai quý).

--[Q] E
)KI* ,
%


--&O KE
(
   
%
Trong nӅn kinh tӃ thӏ trưӡng, do sӵ chi phӕi khҳc nghiӋt cӫa quy luұt cҥnh tranh và
các quy luұt kinh tӃ vӕn có cӫa thӏ trưӡng thì tăng trưӣng hoһc suy thoái là tҩt yӃu khách
quan đӕi vӟi các doanh nghiӋp thuӝc mӑi thành phҫn kinh tӃ. Thӵc tӃ đã chӭng minh
rҵng trong nӅn kinh tӃ thӏ trưӡng,sӵ ra đӡi,tӗn tҥi và phát triӇn hoһc là sӵ tiêu vong, phá
sҧn cӫa doanh nghiӋp là tҩt yӃu và luôn gҳn vӟi nhӳng lý do nhҩt đӏnh.
'‘ Tác đӝng cӫa các quy luұt kinh tӃ thӏ trưӡng
Các quy luұt kinh tӃ khách quan như quy luұt giá trӏ, quy luұt cung cҫu,quy luұt
cҥnh tranh«có tác đӝng nhҥy cҧm đӃn hoҥt đӝng kinh doanh cӫa doanh nghiӋp. Sӵ tác
đӝng cӫa các quy luұt này có thӇ tҥo cơ hӝi thúc đҭy doanh nghiӋp tăng trưӣng,hoһc cũng
có thӇ tҥo ra rӫi ro đһt doanh nghiӋp trưӟc nguy cơ suy thoái.
'‘ Thay đәi chính sách pháp luұt cӫa nhà nưӟc:
Đây là cơ hӝi,cũng có thӇ dүn doanh nghiӋp tӟi tình trҥng khó khăn. Mӛi giai đoҥn
khác nhau,Nhà nưӟc có nhӳng thay đәi trong hӋ thӕng chính sách pháp luұt đӇ quҧn lý
nӅn kinh tӃ-xã hӝi phù hӧp vӟi điӅu kiӋn trong tӯng thӡi kǤ nhҩt đӏnh. Đòi hӓi ngưӡi
quҧn lý doanh nghiӋp phҧi nҳm bҳt đưӧc nhӳng thay đәi đó đó đӇ có nhӳng quyӃt đӏnh
điӅu chӍnh kӏp thӡi nhҵm duy trì әn đӏnh và phát triӇn hoҥt đӝng kinh doanh cӫa mình
phù hӧp vӟi chính sách pháp luұt nhà nưӟc.
'‘ Trình đӝ quҧn lý kinh doanh:
Trình đӝ tә chӭc quҧn lý kinh doanh sӁ liên quan trӵc tiӃp đӃn viӋc lӵa chӑn các
phương án,kӃ hoҥch kinh doanh,dӵ án đҫu tư tӕi ưu, viӋc thӵc thi các phương án kӃ
hoҥch kinh doanh và dӵ án đҫu tư. ViӋc lӵa chӑn đưӧc phương án kinh doanh,dӵ án đҫu
tư tӕi ưu là vҩn đӅ quan trӑng đӕi vӟi doanh nghiӋp. Vì vұy trình đӝ tә chӭc kinh doanh
cӫa doanh nghiӋp có ý nghĩa quyӃt đӏnh sӵ tӗn tҥi và phát triӇn cӫa doanh nghiӋp.
'‘ my tín cӫa doanh nghiӋp:
my tín cӫa mӝt doanh nghiӋp đưӧc thӇ hiӋn trong mӕi quan hӋ vӟi các tә chӭc tín
dөng, vӟi bҥn hàng, khách hàng,«Mӝt doanh nghiӋp có uy tín, vӏ thӃ cӫa doanh nghiӋp

9
ngày càng đưӧc cӫng cӕ, các nguӗn tiӅm năng, điӅu kiӋn vұt chҩt cӫa doanh nghiӋp đưӧc
khai thác mӝt cách triӋt đӇ, nó đҧm bҧo cho sӵ tӗn tҥi và phát triӇn bӅn vӳng cӫa doanh
nghiӋp.
'‘ Tác đӝng cӫa khoa hӑc công nghӋ:
Khoa hӑc công nghӋ có tác đӝng trӵc tiӃp đӃn sӵ phát triӇn hoһc suy thoái doanh
nghiӋp. NӃu doanh nghiӋp có thӇ nҳm bҳt, theo kӏp đưӧc sӵ phát triӇn cӫa khoa hӑc công
nghӋ, tӯ đó có thӇ nâng cao chҩt lưӧng sҧn phҭm, tiӃt kiӋm chi phí, tҥo thuұn lӧi cho
doanh nghiӋp phát triӇn. Ngưӧc lҥi, nӃu không thӇ nҳm bҳt đưӧc, sӁ khiӃn doanh nghiӋp
trӣ nên lҥc hұu, tөt lùi, dүn tӟi suy thoái doanh nghiӋp là tҩt yӃu.
'‘ Tác đӝng cӫa tình hình tài chính doanh nghiӋp:
Các chӍ tiêu tài chính, đһc biӋt vӅ cơ cҩu tài sҧn, cơ cҩu nguӗn vӕn, quyӃt đӏnh đӃn
tình hình phát triӇn hoһc suy thoái.
'‘ Ý thӭc ngưӡi lao đӝng:
Ngưӡi lao đӝng là mӝt thành phҫn cӕt yӃu cӫa doanh nghiӋp. ý thӭc cӫa ngưӡi lao
đӝng tӕt hay xҩu tác đӝng tӟi viӋc doanh nghiӋp có thӇ phát triӇn hay không.
---„
 ^
)*   
%
- VӅ doanh thu:
Doanh thu cӫa doanh nghiӋp là biӇu hiӋn bҵng tiӅn cӫa giá trӏ các lӧi ích kinh tӃ
mà doanh nghiӋp đҥt đưӧc dưӟi hình thӭc tăng tài sҧn hoһc giҧm công nӧ cӫa doanh
nghiӋp. Doanh thu cӫa doanh nghiӋp là chӍ tiêu tài chính quan trӑng phҧn ánh khҧ năng
chiӃm lĩnh thӏ trưӡng, vӏ thӃ cӫa doanh nghiӋp. Trong trưӡng hӧp kӃt cҩu mһt hàng không
thay đәi, loҥi trӯ sӵ biӃn đӝng cӫa giá cҧ thӏ trưӡng, nӃu doanh thu cӫa doanh nghiӋp có
xu hưӟng tăng lên không ngӯng thì đó chính là dҩu hiӋu cӫa sӵ tăng trưӣng.
Ngưӧc lҥi, nӃu doanh thu cӫa doanh nghiӋp không әn đӏnh hoһc suy giҧm,chӭng
tӓ khҧ năng chiӃm lĩnh thӏ trưӡng yӃu kém,dҩu hiӋu cӫa sӵ suy thoái.
ChӍ tiêu đánh giá tình hình doanh thu cӫa doanh nghiӋp:
Mӭc tăng doanh thu hҵng năm= Doanh thu thӵc hiӋn năm so sánh-Doanh thu thӵc hiӋn
năm gӕc.
Tӕc đӝ tăng doanh thu hҵng năm=Mӭc tăng doanh thu hҵng năm/Doanh thu thӵc hiӋn
năm gӕc.
'‘ VӅ lӧi nhuұn:
Vӟi mӛi doanh nghiӋp bҩt kì thì lӧi nhuұn luôn là mӕi quan tâm hàng đҫu, là cái
mà doanh nghiӋp luôn hưӟng đӃn.và các nhà đҫu tư cũng luôn quan tâm tӟi chӍ tiêu này
đӇ đưa ra nhӳng quyӃt đӏnh cӫa mình. Lӧi nhuұn là chӍ tiêu tài chính tәng hӧp đánh giá
chҩt lưӧng và hiӋu quҧ kinh doanh cӫa doanh nghiӋp.mӝt doanh nghiӋp có chӍ tiêu lӧi
nhuұn dương, và năm sau cao hơn năm trưӟc, vӟi tӕc đӝ tăng ngày càng lӟn là dҩu hiӋu
cӫa tăng trưӣng. NӃu chӍ tiêu lӧi nhuұnâm, hoһc ngày càng sөt giҧm, thua lӛ kéo dài.

ChӍ tiêu đánh giá tình hình doanh nghiӋp dӵa vào lӧi nhuұn:

HӋ sӕ lӧi nhuұn ròng: phҧn ánh khoҧn thu nhұp ròng (thu nhұp sau thuӃ) cӫa mӝt công ty
so vӟi doanh thu cӫa nó.

10
HӋ sӕ lӧi nhuұn ròng(ROE) = lӧi nhuұn ròng/doanh thu.

Trên thӵc tӃ, hӋ sӕ lӧi nhuұn ròng giӳa các ngành là khác nhau, còn trong bҧn thân
mӝt ngành thì công ty nào quҧn lý và sӱ dөng các yӃu tӕ đҫu vào tӕt hơn thì sӁ có hӋ sӕ
này cao hơn. Xét tӯ góc đӝ nhà đҫu tư, mӝt công ty có điӅu kiӋn phát triӇn thuұn lӧi sӁ có
mӭc lӧi nhuұn ròng cao hơn lӧi nhuұn ròng trung bình cӫa ngành và có thӇ liên tөc tăng.
Và nӃu mӭc lӧi nhuұn ròng cӫa cùng mӝt doanh nghiӋp mà năm sau ngày càng sөt giҧm
hơn so vӟi nhӳng năm trưӟc đó thì có nghĩa là doanh nghiӋp đang đӕi mһt vӟi tình trҥng
kinh doanh kém hiӋu quҧ,nguy cơ suy thoái đang tӟi dҫn

Mӭc tăng lӧi nhuұn hҵng năm: Lӧi nhuұn thӵc hiӋn năm so sánh - Lӧi nhuұn thӵc hiӋn
năm gӕc
Tӕc đӝ tăng lӧi nhuұn hҵng năm = Mӭc tăng lӧi nhuұn hҵng năm/Lӧi nhuұn thӵc hiӋn
năm gӕc.
Tӹ sӕ lӧi nhuұn trên vӕn chӫ sӣ hӳu cho biӃt cӭ 100 đӗng vӕn chӫ sӣ hӳu cӫa
công ty cә phҫn này tҥo ra bao nhiӅu đӗng lӧi nhuұn. NӃu tӹ sӕ này mang giá trӏ dương,
là công ty làm ăn có lãi; nӃu mang giá trӏ âm là công ty làm ăn thua lӛ.

'‘ VӅ hiӋu quҧ sӱ dөng vӕn kinh doanh:

ĐӇ hoҥt đӝng sҧn xuҩt kinh doanh thì doanh nghiӋp phҧi đҫu tư mӝt lưӧng vӕn
nhҩt đӏnh và lưӧng vӕn này liên tөc đưӧc bә sung. HiӋu quҧ sӱ dөng cӫa doanh nghiӋp là
chӍ tiêu tương đӕi phҧn ánh mӝt đӗng vӕn mang lҥi bao nhiêu đӗng lӧi nhuұn cho doanh
nghiӋp. NӃu hiӋu quҧ sӱ dөng vӕn cӫa doanh nghiӋp cao hơn các doanh nghiӋp khác
cùng ngành kinh doanh, và hiӋu quҧ sӱ vӕn năm sau cao hơn năm trưӟc là dҩu hiӋu cӫa
tăng trưӣng. NӃu hiӋu quҧ sӱ dөng vӕn thҩp và ngày càng giҧm, cho thҩy doanh nghiӋp
có nguy cơ rơi vào suy thoái.
HӋ sӕ phөc vө cӫa vӕn kinh doanh= doanh thu thӵc hiӋn trong kì/Vӕn kinh doanh bình
quân
HӋ sӕ sinh lӧi cӫa vӕn kinh doanh=Lӧi nhuұn sau thuӃ/vӕn kinh doanh bình quân.
'‘ Khҧ năng thanh toán:
Khҧ năng thanh toán cӫa doanh nghiӋp là chӍ tiêu tài chính giӳ vai trò quan trӑng
trong viӋc khҧo sát tình hình tài chính cӫa doanh nghiӋp. Khҧ năng thanh toán ngày càng
giҧm sút, yӃu kém chӭng tӓ tình hình hình tài chính không tӕt, doanh nghiӋp đang lâm
vào tình trҥng thiӃu khҧ năng thanh toán và có thӇ dүn đӃn mҩt khҧ năng thanh toán.
HӋ sӕ khҧ năng thanh toán chung = Tәng tài sҧn/Nӧ phҧi trҧ.
HӋ sӕ khҧ năng thanh toán ngҳn hҥn = Tài sҧn ngҳn hҥn/Nӧ ngҳn hҥn phҧi trҧ
HӋ sӕ khҧ năng thanh toán chung = (Tài sҧn ngҳn hҥn-Hàng tӗn kho)/Nӧ ngҳn hҥn phҧi
trҧ
HӋ sӕ khҧ năng thanh toán bҵng tiӅn = Tài sҧn bҵng tiӅn/Nӧ ngҳn hҥn phҧi trҧ.
'‘ VӅ bҧo toàn và tăng trưӣng vӕn:
Bҧo toàn, tăng trưӣng vӕn kinh doanh là viӋc giӳ gìn nguyên vҽn và nâng cao giá
trӏ thӵc cӫa vӕn kinh doanh qua mӛi chu kì kinh doanh hoһc sau nhӳng khoҧng thӡi gian
nhҩt đӏnh.chӍ tiêu mӭc bҧo toàn, tӕc đӝ tăng trưӣng vӕn trong kì cӫa doanh nghiӋp phҧn

11
ánh phҫn nào chҩt lưӧng, hiӋu quҧ kinh doanh cӫa doanh nghiӋp. Quan trӑng hơn là nó
phҧn ánh chҩt lưӧng, cũng như viӋc quan tâm cӫa doanh nghiӋp tӟi công tác bҧo toàn và
phát triӇn vӕn kinh doanh cӫa doanh nghiӋp, là vҩn đӅ quyӃt đӏnh đӃn sӵ tӗn tҥi và phát
triӇn cӫa doanh nghiӋp.
Mӭc bҧo toàn, tăng trưӣng vӕn trong kì =Vӕn chӫ sӣ hӳu thӵc có cuӕi kì-Vӕn chӫ
sӣ hӳu thӵc có đҫu kì x HӋ sӕ trưӧt giá bình quân.
Tӕc đӝ tăng trưӣng vӕn= Mӭc bҧo toàn, tăng trưӣng vӕn trong kì/vӕn chӫ sӣ hӳu
phҧi bҧo toàn đӃn cuӕi kì.
--<ÊO E),[Q
  
 
  %
Năm ;008, cuӝc đҥi khӫng hoҧng tài chính toàn cҫu nә ra đã gây tác đӝng và ҧnh
hưӣng đӃn hҫu hӃt các nӅn kinh tӃ. Tҥi ViӋt Nam, các doanh nghiӋp, đһc biӋt là doanh
nghiӋp xuҩt nhұp khҭu, đã chӏu nhiӅu ҧnh hưӣng tiêu cӵc do thӏ trưӡng nưӟc ngoài bӏ thu
hҽp, đӗng mSD tăng giá mҥnh, hoҥt đӝng tín dөng bӏ thҳt chһt, doanh nghiӋp khó tiӃp cұn
vӕn ngân hàng« nhiӅu doanh nghiӋp vӯa và nhӓ vүn còn thua lӛ, nӧ nҫn« Chính vì vұy,
viӋc tìm nhӳng giҧi pháp tài chính phù hӧp trong thӡi điӇm này là mӝt yêu cҫu cҩp thiӃt,
nhҵm chuҭn bӏ hành trang cho giai đoҥn mӟi.‘Doanh nghiӋp phҧi bám sát nhӳng gõi kích
thích, tái cҩu trúc cho nӅn kinh tӃ. Tҩt nhiên, dù thӃ nào thì doanh nghiӋp cũng phҧi chӫ
đӝng vươn lên trưӟc hӃt bҵng chính sӭc lӵc cӫa mình.
BiӋn pháp khҳc phөc suy thoái chӫ yӃu là: & 
KR_
 

--<; 


Tái cҩu trúc doanh nghiӋp là quá trình khҧo sát, đánh giá lҥi cҩu trúc hiӋn tҥi và đӅ
xuҩt giҧi pháp cho mô hình cҩu trúc mӟi nhҵm tҥo ra ³trҥng thái´ tӕt hơn cho doanh
nghiӋp nhҵm thӵc hiӋn nhӳng mөc tiêu đӅ ra trong nhӳng điӅu kiӋn, hoàn cҧnh luôn thay
đәi. Mөc tiêu chung cӫa tái cҩu trúc là đҥt đưӧc mӝt ³thӇ trҥng tӕt hơn´ cho doanh
nghiӋp đӇ doanh nghiӋp hoҥt đӝng hiӋu quҧ dӵa trên nhӳng nӅn tҧng vӅ sӭ mӋnh, tҫm
nhìn, đӏnh hưӟng chiӃn lưӧc sҹn có cӫa doanh nghiӋp.

 --<-8 V  
KR_
 

%

`& a[  
KR_


b&„&H 
O : là viӋc thӵc hiӋn mӝt cơ cҩu vӕn phù hӧp thông qua viӋc xây
dӵng và xác đӏnh tӹ lӋ vӕn chӫ sӣ hӳu và nӧ thích hӧp, qua đó tҥo điӅu kiӋn cho DN phát
triӇn bӅn vӳng. Trong mӝt sӕ trưӡng hӧp, TCT tài chính là lӵa chӑn cơ cҩu tài chính phù
hӧp nhҩt và thӵc hiӋn nó; dành cho các DN không có điӅu đáng lo vӅ kinh doanh hay
triӇn vӑng kinh doanh nhưng lҥi đang đӕi mһt vӟi nhӳng khó khăn tài chính do sӱ dөng
quá nhiӅu nӧ, hoһc dӵa quá nhiӅu vào nӧ ngҳn hҥn.

Đây là quá trình tә chӭc, sҳp xӃp lҥi các nguӗn vӕn kinh doanh cӫa DN
thông qua viӋc lӵa chӑn và thӵc hiӋn các quyӃt đӏnh tài trӧ cӫa DN nhҵm đҥt đưӧc

1;
 mӝt cҩu trúc nguӗn vӕn hӧp lý thích ӭng vӟi tӯng giai đoҥn phát triӇn, thӵc hiӋn
có hiӋu quҧ các mөc tiêu kinh doanh mà DN đӅ ra.
NӃu hiӇu theo nghĩa rӝng hơn, tái cҩu trúc nguӗn vӕn không chӍ là quá trình
tә chӭc, sҳp xӃp lҥi các nguӗn vӕn hiӋn có mà bao gӗm cҧ viӋc lӵa chӑn và đa
dҥng hóa các kênh huy đӝng vӕn, tә chӭc hoҥt đӝng kinh doanh hiӋu quҧ, làm
lành mҥnh hóa tình hình tài chính... trong tӯng thӡi kǤ nhҩt đӏnh đӇ tӯ đó gia tăng
giá trӏ DN.

Bӕi cҧnh suy thoái kinh tӃ nhӳng năm qua nҧy sinh nhiӅu nguyên nhân khách quan
và chӫ quan dүn đӃn DN phҧi tái cҩu trúc nguӗn vӕn. Tùy tӯng hòan cҧnh cө thӇ, DN lӵa
chӑn cách tái cҩu trúc nguӗn vӕn nhҩt đӏnh. Tӵu trung lҥi, có nhӳng dҥng DN cҫn tái cҩu
trúc nguӗn vӕn sau đây:

N
-;B   &CDEA Hai năm qua, không ít nhӳng DN do

yӃu kém trong công tác quҧn lý hay do các nguyên nhân khách quan đã dүn đӃn tình
trҥng bӏ thua lӛ nһng nӅ. Nhӳng khoҧn tәn thҩt do thua lӛ trưӟc hӃt chӫ sӣ hӳu phҧi gánh
chӏu. Xét vӅ mһt tài chính, sӵ thua lӛ khiӃn cho giá trӏ tài sҧn cӫa DN bӏ giҧm đi và tҩt
yӃu vӕn chӫ sӣ hӳu cũng bӏ giҧm theo. NӃu tình trҥng đó tiӃp tөc diӉn ra, vӕn chӫ sӣ hӳu
sӁ bӏ hao hөt nhanh chóng, vô hình chung khiӃn hӋ sӕ nӧ ngày càng tăng lên và rӫi ro tài
chính cũng càng đe dӑa sӵ tӗn tҥi cӫa DN.

Vӟi tình trҥng này, mӝt mһt đòi hӓi DN phҧi tә chӭc lҥi sҧn xuҩt, kinh doanh, mһt
khác phҧi tái cҩu trúc nguӗn vӕn đӇ cҧi thiӋn tình hình tài chính. ĐӇ giҧm lӛ, DN cҫn cҳt
bӟt nhӳng chi phí không cҫn thiӃt, hҥn chӃ khoҧn vay đҫu tư vào nhӳng dӵ án chưa thu
lӡi đưӧc ngay, chҩp nhұn thu gӑn ngành nghӅ, rút bӟt chi nhánh, đҥi lý thiӃu hiӋu quҧ,
tìm mӑi cách đҭy mҥnh doanh thu bҵng tăng khҧ năng tiêu thө sҧn phҭm, giҧm giá thành
đҫu vào... tӯng bưӟc đưa cҩu trúc nguӗn vӕn dҫn trӣ lҥi cân bҵng.

N
-;B/1=F*&G+GA Khӫng hoҧng tài chính đã đem lҥi cơ hӝi
cho mӝt sӕ ngành nghӅ và không ít DN vүn có mӭc tăng trưӣng tӕt. Tuy nhiên, mӝt sӕ
DN không quҧn lý đưӧc tӕc đӝ tăng trưӣng cӫa mình dүn đӃn sӵ tăng trưӣng quá nhanh
thұm chí rơi vào tình trҥng quá "nóng". ĐiӅu này trưӟc mҳt dӉ làm cҥn kiӋt các nguӗn lӵc
tài chính cũng như khiӃn cho cҩu trúc nguӗn vӕn mҩt cân đӕi nghiêm trӑng. Khi tăng
trưӣng quá nhanh, nhu cҫu vӕn cho đҫu tư là rҩt lӟn.

Trong trưӡng hӧp này, mһc dù đã huy đӝng tӕi đa nguӗn vӕn bên trong nhưng
không thӇ đáp ӭng đưӧc yêu cҫu DN buӝc phҧi gia tăng huy đӝng vӕn tӯ bên ngoài và
thӵc tӃ cho thҩy nhiӅu DN đã đi vay khӕi lưӧng lӟn đӇ đҫu tư vào tài sҧn cӕ đӏnh và mӣ
rӝng quá mӭc sӱ dөng tín dөng thương mҥi tӯ các nhà cung cҩp. ĐӇ tránh hӋ sӕ nӧ quá
cao, có thӇ làm DN mҩt kiӇm soát trong trưӡng hӧp rӫi ro xҧy ra, DN phҧi kiӇm soát chһt
các dӵ án, chương trình đҫu tư, có kӃ hoҥch thu hӗi vӕn và trҧ nӧ đúng hҥn đӏnh hoһc tӕi
thiӇu cũng có các phương án dӵ phòng khi yӃu tӕ không thuұn lӧi xҧy ra.

1z
 Bӝ phұn tài chính cӫa DN phҧi thưӡng xuyên theo dõi, báo cáo sӵ luân chuyӇn cӫa
dòng tiӅn trong DN, dӵ báo nhӳng khó khăn phát sinh và tham mưu cho ban lãnh đҥo DN
các phương án tránh rӫi ro tài chính. Dҫn dҫn, DN phҧi bә sung vӕn chӫ sӣ hӳu thông
qua tìm kiӃm cә đông chiӃn lưӧc đӇ cân bҵng vӕn chӫ sӣ hӳu và vӕn nӧ hoһc giҧm dҫn
các khoҧn nӧ vay vӅ giӟi hҥn an toàn. Quá trình cҩu trúc lҥi nguӗn vӕn có thӇ dài, có thӇ
ngҳn nhưng đây là viӋc làm tҩt yӃu.

N
-;B; !H I&1
   J &)4  3 AĐây

là nhӳng thay đәi bình thưӡng cӫa DN trong bӕi cҧnh hұu khӫng hoҧng tài chính toàn
cҫu. Dĩ nhiên, cҩu trúc kinh doanh thay đәi khiӃn cho rӫi ro kinh doanh cӫa DN cũng có
sӵ biӃn đӝng. Mӛi mӝt ngành kinh doanh có đһc điӇm kinh tӃ - kӻ thuұt khác nhau và tӯ
đó mӭc đӝ rӫi ro kinh doanh cũng khác nhau. Mӝt khi có sӵ thay đәi cҩu trúc kinh doanh
thì DN phҧi tính đӃn mӭc đӝ rӫi ro kinh doanh trong rӫi ro tәng thӇ cӫa DN. ĐiӅu đó
cũng đòi hӓi DN phҧi tái cҩu trúc nguӗn vӕn làm cho cҩu trúc nguӗn vӕn phù hӧp hơn
trưӟc sӵ thay đәi cӫa cҩu trúc sҧn xuҩt kinh doanh.

Trong điӅu kiӋn kinh doanh hiӋn nay, viӋc mua bán, sáp nhұp, hӧp nhҩt DN xҧy ra
ngày càng nhiӅu. Sau khi sáp nhұp hay hӧp nhҩt DN, hoҥt đӝng tái cҩu trúc đòi hӓi nguӗn
vӕn làm cho cҩu trúc nguӗn vӕn hӧp lý hơn nhҵm đҥt tӟi sӵ gia tăng tӹ suҩt lӧi nhuұn
vӕn chӫ sӣ hӳu hay thu nhұp mӝt cә phҫn cũng như sӵ gia tăng giá trӏ DN. Trong trưӡng
hӧp này, ban lãnh đҥo DN phҧi rà soát thұt kӻ cҩu trúc nguӗn vӕn cӫa tӯng bӝ phұn, đánh
giá các rӫi ro tài chính tӯ riêng lҿ đӃn tәng thӇ và có phương án tăng cưӡng năng lӵc tài
chính cho nhӳng bӝ phұn trӑng yӃu, quyӃt đӏnh đӃn doanh thu và lӧi nhuұn

b&„&

K'

)H VI[: DN cҫn tұp trung vào các vҩn đӅ: chiӃn lưӧc và cơ
cҩu tә chӭc hoҥt đӝng; danh mөc sҧn phҭm, thӏ trưӡng và chiӃn lưӧc đҫu tư, quҧn trӏ và
văn hoá DN; phương thӭc điӅu hành, các chӃ đӝ chính sách.

- ĐiӅu chӍnh cơ cҩu các hoҥt đӝng: điӅu chӍnh cơ cҩu các mөc tiêu chiӃn lưӧc,
ngành nghӅ kinh doanh, chӫng loҥi sҧn phҭm hàng hóa, đӏa bàn hoҥt đӝng...

- ĐiӅu chӍnh cơ cҩu tӗ chӭc bӝ máy: tái bӕ tӯ phân công chӭc năng, nhiӋm vө,
quyӅn hҥn cӫa các bӝ phұn, các cҩp quҧn lý, các chӭc danh...

- ĐiӅu chӍnh cơ cҩu thӇ chӃ: điӅu chӍnh các cơ chӃ, chính sách thông qua sӵ rà
soát, thay đӗi hӧp lý hóa tӯ các quy trình công viӋc đӃn các quy chӃ, quy đӏnh

- ĐiӅu chӍnh cơ cҩu các nguӗn lӵc: điêu chӍnh cơ cҩu đҫu tư tҥo lұp các nguӗn lӵc
và tái phân bә sӱ dөng các nguӗn lӵc

14
 Thӡi điӇm mà các DN cҫn TCT khi thҩy thiӃu hөt các chiӃn lưӧc và kӃ hoҥch. NӃu
chiӃn lưӧc không đưӧc hoҥch đӏnh và quҧn lý đҫy đӫ sӁ ҧnh hưӣng rҩt lӟn đӃn hoҥt đӝng
tương lai cӫa DN. DN cũng cҫn TCT khi:

-Khi đӝi ngũ lãnh đҥo làm viӋc không hiӋu quҧ. Tính cách, hiӇu biӃt, kinh nghiӋm
cá nhân cӫa đӝi ngũ lãnh đҥo DN đóng vai trò quan trӑng, bӣi chính sӵ linh hoҥt, quyӃt
đoán, dám đương đҫu và chҩp nhұn rӫi ro sӁ giúp cho DN có nhӳng bưӟc đӝt phá trong
quá trình phát triӇn cӫa mình. Ngưӧc lҥi, nhӳng ngưӡi ngҥi thay đәi, sӧ rӫi ro sӁ kìm hãm
sӵ phát triӇn cӫa DN.

- Khi cơ cҩu vӕn, cơ cҩu tài chính cӫa DN chưa phù hӧp và thiӃu các kiӇm soát tài
chính cũng là lúc cҫn TCT. Đây là mӝt lý do mà nhiӅu DN hiӋn nay cҫn tái cơ cҩu nguӗn
tài chính đӇ đҧm bҧo cho DN hoҥt đӝng tӕt.

- Khi quҧn trӏ nguӗn nhân sӵ yӃu, kém cũng cҫn TCT, điӅu chӍnh kӏp thӡi và phҧi
có đӏnh hưӟng mang tính lâu dài.

- Khi trong tә chӭc có sӵ phӕi hӧp hoҥt đӝng không hiӋu quҧ do cơ cҩu chưa hӧp
lý cũng là lúc nên TCT. Mӝt cơ cҩu tә chӭc đưӧc thiӃt kӃ tӕt sӁ có khҧ năng cho phép
DN sӱ dөng thông tin tӯ các bӝ phұn mӝt cách hiӋu quҧ, tӯ đó giúp cho hoҥt đӝng phӕi
hӧp giӳa các đơn vӏ đưӧc chһt chӁ và lãnh đҥo điӅu hành tӕt hơn.

`& a V)  
KR_
%

* Tái cҩu trúc nӝi sinh: Là hình thӭc tái cҩu trúc trong nӝi bӝ doanh nghiӋp,liên
quan đӃn thay đәi,điӅu chӍnh các yӃu tӕ,các mӕi quan hӋ bên trong nӝi bӝ doanh nghiӋp
nhҵm đҥt trҥng thái cân bҵng mӟi cho tăng trưӣng và phát triӇn doanh nghiӋp tӕt hơn.
* Tái cҩu trúc ngoҥi sinh: Là hình thӭc tái cҩu trúc liên quan giӳa các doanh
nghiӋp vӟi nhau nhҵm xác lұp mӝt vӏ thӃ cân bҵng mӟi đӇ tҥo tiӅn đӅ cho tăng trưӣng và
phát triӇn ӣ mӭc cao hơn
. - Mua lҥi doanh nghiӋp:
Là giao dӏch đưӧc thӵc hiӋn khi mӝt doanh nghiӋp nhұn đưӧc toàn bӝ tài sҧn và
các khoҧn nӧ cӫa mӝt doanh nghiӋp khác theo mӭc giá thӓa thuұn nhҩt đӏnh.Doanh
nghiӋp bӏ bán sӁ chҩm dӭt sӵ tӗn tҥi cӫa mình,doanh nghiӋp mua lҥi phҧi trҧ cho chӫ sӣ
hӳu cӫa doanh nghiӋp bӏ bán mӝt sӕ tiӅn mһt hay chӭng khoán nhҩt đӏnh theo giá đã thӓa
thuұn.

-.Sáp nhұp hay hӧp nhҩt doanh nghiӋp:
Sáp nhұp doanh nghiӋp theo nghĩa hҽp là giao dӏch trong đó mӝt hoһc mӝt sӕ
doanh nghiӋp tӯ bӓ pháp nhân cӫa mình đӇ gia nhұp vào mӝt doanh nghiӋp khác. Doanh
nghiӋp nhұn sáp nhұp sӁ tiӃp nhұn toàn bӝ tài sҧn, quyӅn, lӧi ích hӧp pháp và nghĩa vө
cӫa doanh nghiӋp bӏ sáp nhұp. Sau khi viӋc sáp nhұp hoàn thành doanh nghiӋp bӏ sáp

15
nhұp sӁ chҩm dӭt sӵ tӗn tҥi cӫa mình. Sáp nhұp theo nghĩa rӝng ngoài đӏnh nghĩa theo
nghĩa hҽp còn bao gӗm cҧ viӋc hai hoһc nhiӅu doanh nghiӋp chuyӇn toàn bӝ tài sҧn,
quyӅn, nghĩa vө và lӧi ích hӧp pháp cӫa mình đӇ hình thành mӝt doanh nghiӋp mӟi, đӗng
thӡi chҩm dӭt sӵ tӗn tҥi cӫa các doanh nghiӋp trưӟc sáp nhұp (sáp nhұp theo nghĩa rӝng
bao gӗm cҧ hӧp nhҩt).
Sáp nhұp diӉn ra khi mӝt doanh nghiӋp nhұp vào mӝt doanh nghiӋp khác và chҩm
dӭt sӵ tӗn tҥi cӫa mình. Ví dө, khi doanh nghiӋp A nhұp vào doanh nghiӋp B, doanh
nghiӋp A sӁ không tӗn tҥi nӳa, cә phiӃu cӫa doanh nghiӋp A sӁ đưӧc chuyӇn đәi sang cә
phiӃu cӫa doanh nghiӋp B. Cách thӭc quҧn lý điӅu hành doanh nghiӋp sau sáp nhұp khác
vӟi trưӡng hӧp mua lҥi doanh nghiӋp vì hai doanh nghiӋp sáp nhұp sӁ bҳt tay nhau ³đӗng
vai phҧi lӭa´ dù rҵng trên thӵc tӃ vӅ mһt pháp lý có mӝt bên bӏ sӣ hӳu và mӝt bên đưӧc
sӣ hӳu.
Nhìn rӝng ra, hӧp nhҩt doanh nghiӋp cũng là mӝt dҥng đһc biӋt cӫa cӫa sáp nhұp.
Ví dө doanh nghiӋp A và doanh nghiӋp B hӧp nhҩt lҥi tҥo nên doanh nghiӋp C, nghĩa là
sӁ không còn tên doanh nghiӋp A hay doanh nghiӋp B nӳa sau khi hӧp nhҩt diӉn ra, mà
chӍ còn tӗn tҥi doanh nghiӋp C và tҩt nhiên cә phiӃu cӫa doanh nghiӋp A và doanh nghiӋp
B sӁ chuyӇn sang cә phiӃu cӫa doanh nghiӋp C.
Phân loҥi hӧp nhҩt doanh nghiӋp:
- Hӧp nhҩt doanh nghiӋp theo chiӅu ngang (Horizontal Mergers): 
Hӧp nhҩt theo chiӅu ngang (gӑi là hӧp nhҩt chiӅu ngang) là sӵ hӧp nhҩt giӳa hai
doanh nghiӋp kinh doanh và cùng cҥnh tranh trӵc tiӃp, chia sҿ cùng dòng sҧn phҭm, cùng
thӏ trưӡng. KӃt quҧ tӯ viӋc hӧp nhҩt theo hình thӭc này sӁ mang lҥi cho bên hӧp nhҩt cơ
hӝi mӣ rӝng thӏ trưӡng, tăng hiӋu quҧ trong viӋc kӃt hӧp thương hiӋu, giҧm chi phí cӕ
đӏnh, tăng cưӡng hiӋu quҧ hӋ thӕng phân phӕi, ... Rõ ràng, khi hai đӕi thӫ cҥnh tranh trên
thương trưӡng kӃt hӧp lҥi vӟi nhau (dù hӧp nhҩt hay thâu tóm) hӑ không nhӳng giҧm bӟt
cho mình mӝt ³đӕi thӫ´ mà còn tҥo nên mӝt sӭc mҥnh lӟn hơn đӇ đương đҫu vӟi các ³đӕi
thӫ´ còn lҥi.
- Hӧp nhҩt doanh nghiӋp theo chiӅu dӑc (Vertical Mergers): 
Hӧp nhҩt theo chiӅu dӑc là sӵ hӧp nhҩt giӳa hai doanh nghiӋp nҵm trên cùng mӝt
chuӛi giá trӏ, dүn tӟi sӵ mӣ rӝng vӅ phía trưӟc hoһc phía sau cӫa doanh nghiӋp hӧp nhҩt
trên mӝt chuӛi giá trӏ đó.
Hình thӭc hӧp nhҩt này đưӧc chia thành hai nhóm nhӓ:
(i) Hӧp nhҩt tiӃn (forward): trưӡng hӧp này xҧy ra khi mӝt doanh nghiӋp mua lҥi
doanh nghiӋp khách hàng cӫa mình, ví dө: doanh nghiӋp may mһc mua lҥi chuӛi cӱa
hàng bán lҿ quҫn áo;
(ii) Hӧp nhҩt lùi (backward): trưӡng hӧp này xҧy ra khi mӝt doanh nghiӋp mua lҥi
nhà cung cҩp cӫa mình, ví dө như doanh nghiӋp sҧn xuҩt sӳa mua lҥi doanh nghiӋp bao
bì, đóng chai hoһc doanh nghiӋp chăn nuôi bò sӳa, « Hӧp nhҩt theo chiӅu dӑc đem lҥi
cho doanh nghiӋp tiӃn hành hӧp nhҩt lӧi thӃ vӅ đҧm bҧo và kiӇm soát chҩt lưӧng nguӗn

16
hàng hoһc đҫu ra sҧn phҭm, giҧm chi phí trung gian, khӕng chӃ nguӗn hàng hoһc đҫu ra
cӫa đӕi thӫ cҥnh tranh «
- Hӧp nhҩt doanh nghiӋp tә hӧp (Conglomerate Mergers):
Hӧp nhҩt tә hӧp bao gӗm tҩt cҧ các loҥi hӧp nhҩt khác (thưӡng hiӃm khi có hình
thӭc hӧp nhҩt). Mөc đích cӫa hӧp nhҩt theo hình thӭc này nhҵm giҧm thiӇu rӫi ro nhӡ đa
dҥng hóa, cҳt giҧm chi phí và cҧi tiӃn hiӋu quҧ, « Hӧp nhҩt tә hӧp đưӧc phân thành z
nhóm:
(a) Hӧp nhҩt tә hӧp thuҫn túy: trưӡng hӧp này khi hai doanh nghiӋp không có mӕi
quan hӋ nào vӟi nhau, như mӝt công ty thiӃt bӏ y tӃ mua mӝt công ty thӡi trang;
(b) Hӧp nhҩt bành trưӟng vӅ đӏa lý: hai doanh nghiӋp cùng sҧn xuҩt mӝt loҥi sҧn
phҭm nhưng tiêu thө trên hai thӏ trưӡng hoàn toàn cách biӋt vӅ đӏa lý, chҷng hҥn mӝt tiӋm
ăn ӣ Hà Nӝi mua mӝt tiӋm ăn ӣ Thái Lan;
(c) Hӧp nhҩt đa dҥng hóa sҧn phҭm: hai doanh nghiӋp sҧn xuҩt hai loҥi sҧn phҭm
khác nhau nhưng cùng ӭng dөng mӝt công nghӋ sҧn xuҩt hoһc tiӃp thӏ gҫn giӕng nhau, ví
dө mӝt doanh nghiӋp sҧn xuҩt bӝt giһt mua mӝt doanh nghiӋp sҧn xuҩt thuӕc tҭy vӋ sinh.
Tuy nhiên, hình thӭc hӧp nhҩt tә hӧp không phә biӃn bҵng hai hình thӭc trên.
--<</c
 E   
KR_
 

NӅn kinh tӃ ViӋt Nam đã trҧi qua hơn hai mươi năm cӫa quá trình đӕi mӟi. Ӣ
cҧ DNNN và doanh nghiӋp ngoài quӕc doanh, nhu cҫu tái cҩu trúc doanh nghiӋp đã trӣ
thành cҩp bách.
Vӟi các DNNN, tình trҥng làm ăn kém hiӋu quҧ đã xҧy ra ngày càng nhiӅu. Cơ
chӃ chӫ quan đã ngày càng bӝc lӝ nhӳng nhưӧc điӇm lӟn kìm hãm sӵ phát triӇn cӫa nӅn
kinh tӃ quӕc dân. Vì vұy, đa dҥng hoá sӣ hӳu cӫa DNNN đã trӟ thành mӝt nhu cҫu cҩp
bách. Giao, bán, khoán, cho thuê và cә phҫn hoá các DNNN là chú trương đã đưӧc thӵc
hiӋn trong nhӳng năm vӯa qua. Đó chính là biӃu hiӋn sinh đӝng cӫa viӋc tái cҩu trúc
DNNN.
Vӟi các doanh nghiӋp ngoài quӕc doanh, nhu cҫu tái cҩu trúc xuҩt phát tӯ nhӳng
lý do sau đây:
- Quy mô doanh nghiӋp lӟn lên nhanh chóng. NӃu nhӳng ngày đҫu thành lұp, mӕi
doanh nghiӋp chӍ có tӯ 10 đӃn ;0 lao đӝng thì đӃn nay sӕ doanh nghiӋp có tӯ 100 đӃn
hàng nghìn lao đӝng không còn là hiӃm. Quy mô vӅ vӕn chӫ sӣ hӳu cũng tương tӵ, đã
xuҩt hiӋn nhiӅu doanh nghiӋp có sӕ vӕn tӯ 10 tӹ đӗng đӃn hàng trăm tӹ đӗng.
- Phҥm vi hoҥt đӝng rӝng hơn.NӃu nhӳng năm trưӟc đây, phҫn lӟn các doanh
nghiӋp ngoài quӕc doanh chӍ hoҥt đӝng trong đӏa bàn tӍnh, thành phӕ, thұm chí là trong
mӝt quұn, huyӋn thì dҩn nay, mӝt sӕ lưӧng lӟn các doanh nghiӋp đã hoҥt đӝng trong
phҥm vi cá nưӟc. Hơn nӳa, trong tiӃn trình hӝi nhұp kinh tӃ quӕc tӃ, nhiӅu doanh nghiӋp
đang vươn ra thӏ trưӡng thӃ giӟi. Xuҩt nhұp kháu trӵc tiӃp, mӟ văn phòng đҥi diӋn, chi

17
nhánh ӟ nưӟc ngoài và dҫu tư ra nưӟc ngoài đã và đang là xu thӃ phát triӇn mҥnh dӕi vӟi
các doanh nghiӋp.
-Lĩnh vӵc hoҥt đӝng kinh doanh đa dҥng hơn. NӃu như trong nhӳng năm đҫu,
phҧn lӟn các doanh nghiӋp ngoài quӕc doanh chӍ hoҥt đӝng trong lĩnh vӵc thương mҥi và
dӏch vө - nhӳng lĩnh vӵc rҩt quan trӑng đӕi vӟi sӵ phát triӇn nӅn kinh tӃ quӕc dân nhưng
đòi hӓi vӕn đҫu tư không lӟn - thì đӃn nay, sӕ lưӧng các doanh nghiӋp đҫu tư vào sҧn
xuҩt vӟi nhӳng dӵa án lӟn đã tăng lên đáng kӃ. Các doanh nghiӋp ngoài quӕc doanh đã
có mһt trên nhӳng "trұn đӏa" mà chӍ 5 năm trӣ vӅ trưӟc, đó còn là lĩnh vӵc đӝc quyӅn cӫa
các doanh nghiӋp nhà nưӟc như vұn tҧi biӇn, sҧn xuҩt xi măng, thuӹ điӋn, hàng không,
v.v...
- Cùng vӟi sӵ lӟn lên vӅ quy mô, mӣ rӝng hơn vӅ phҥm vi hoҥt đӝng và lĩnh vӵc
kinh doanh, văn hoá doanh nghiӋp, uy tín trong kinh doanh, xây dӵng và phát
triӇn thương hiӋu... cũng đã đưӧc quan tâm.
Nhӳng nhân tӕ mӟi nêu trên là mӝt tҩt yӃu khách quan trong quá trình phát triӇn
cӫa các doanh nghiӋp ngoài quӕc doanh. Đó không phái là đһc thù cӫa nưӟc ta mà là sӵ
thay đӕi mang tính quy luұt trong sӵ phát triӇn.
ĐӃn lưӧt nó, nhӳng nhân tӕ mӟi nêu trên làm xuҩt hiӋn mӝt mâu thuүn lӟn: sӵ
không tương thích giӳa cơ chӃ quҧn lý cӫa doanh nghiӋp vӟi quy mô, phҥm vi và nhӳng
yêu cҫu mӟi. Mâu thuүn này xuҩt hiӋn ӣ tҩt cҧ các doanh nghiӋp ngoài quӕc doanh vӟi
nhӳng mӭc đӝ khác nhau. Mӝt nguyên nhân cơ bҧn làm nҧy sinh mâu thuүn nêu trên là,
phҫn lӟn các doanh nghiӋp ngoài quӕc doanh VӋt Nam đưӧc tә chӭc, quҧn lý trong phҥm
vi gia đình hay còn gӑi là phương thӭc ³gia đình trӏ´. Khi quy mô doanh nghiӋp lӟn lên,
phҥm vi hoҥt đӝng rӝng hơn, khҧ năng sҹn có trong mӝt gia đình vӅ vӕn, kӻ năng quҧn
trӏ, nhân lӵc quҧn lý cao cҩp không thӃ đáp ӭng đưӧc nӳa. NӃu cӭ tiӃp tөc duy trì phương
thӭc "gia đình trӏ´ trong quҧn lý doanh nghiӋp, hұu quҧ chҳc chҳn sӁ xuҩt hiӋn là sӵ đә
vӥ tӯng bӝ phұn và dҫn dҫn sӁ đӛ vӥ toàn bӝ hӋ thӕng quҧn lý cӫa doanh nghiӋp. Vӟi hұu
quҧ đó, doanh nghiӋp càng lӟn nhanh vӅ quy mô, mӟ rӝng nhanh hơn vӅ phҥm vi hoҥt
đӝng thì sӵ suy yӃu, thұm chí dүn đӃn phá sҧn sӁ ngày càng nhanh hơn.
Tӯ nhӳng phân tích trên có thӇ kӃt luұn rҵng, tái cҩu trúc doanh nghiӋp hay nói
cách khác là tә chӭc lҥi doanh nghiӋp là mӝt đòi hӓi khách quan dӕi vӟi tҩt cҧ các doanh
nghiӋp trong nhӳng năm sҳp tӟi nӃu doanh nghiӋp muӕn tӗn tҥi và phát triӇn trong diӉn
biӃn phӭc tҥp cӫa nӅn kinh tӃ toàn cҫu hiӋn nay
--<U  d [    $       (E    
K R_
  

%
- Tái cҩu trúc doanh nghiӋp cơ bҧn: Khҧo sát, đánh giá mô hình cҩu trúc hiӋn tҥi
(hӧp lұp mô hình cҩu lý, bҩt hӧp lý . ); ThiӃt trúc công ty mӟi; Xácđӏnh trách nhiӋm
quyӅn hҥn cӫa tӯng phòng ban, mô tҧ công viӋc cho tӯng cá nhân; Xây dӵng hӋ thӕng
quҧn lý tәng thӃ (nӝi quy, quy đӏnh, quy chӃ, thӫ tөc, biӇu mүu), Tұp huҩn triӇn khai;
Vұn hành và duy trì vұn hành hӋ thӕng quҧn lý mӟi,...

18
 - Tái cҩu trúc doanh nghiӋp chuyên sâu: Bao gӗm công viӋc cӫa tái cҩu trúc doanh
nghiӋp cơ bҧn, cӝng thêm: Tái thiӃt lұp chính sách quҧn trӏ hành chính, nhân sӵ chuyên
sâu; Tái thiӃt lұp chính sách quҧn trӏ chiӃn lưӧc tiӃp thӏ, kinh doanh; Tái thiӃt lұp chính
sách quҧn trӏ cung ӭng; Tái thiӃt lұp quҧn trӏ sҧn xuҩt, kӻ thuұt; Tái thiӃt lұp chính sách
quҧn trӏ kӃ toán, tài chính; Tái thiӃt lұp các chính sách quҧn trӏ khác.

-<&'(+  + 
 ^)H d ,

 ,(e1

 
„ Q
 &  
Công ty thuӕc lá Thanh Hóa đưӧc thành lұp ngày 1;-6-1966. Là doanh nghiӋp
nhà nưӟc, thành viên cӫa tәng công ty thuӕc lá ViӋt Nam vӟi ngành nghӅ kinh doanh
chính là tә chӭc sҧn xuҩt và tiêu thө thuӕc lá điӃu.
Vӟi quy mô tương đӕi lӟn, cҩu trúc tә chӭc khá chһt chӁ, gӗm ban lãnh đҥo, 9
phòng ban, z phân xưӣng chính, 1 phân xưӣng phө và mӝt sӕ bӝ phұn hӛ trӧ khác.
Vӟi mөc tiêu là đáp ӭng nhu cҫu tiêu dung cӫa xã hӝi, ngay tӯ khi mӟi thành lұp,
vӟi cơ sӣ vұt chҩt, trang thiӃt bӏ thô sơ, mӛi năm chӍ sҧn xuҩt 1;-16 triӋu bao. Sau đó
đưӧc đҫu tư mӣ rӝng, năng lӵc sҧn xuҩt cӫa công ty mӣ rӝng, mӛi năm có thӇ đҥt sҧn
lưӧng 150 triӋu bao. Trong nhӳng năm cӫa thұp niên 80 và 90, công ty đã có mӝt sӵ phát
triӇn mҥnh mӁ. Sҧn phҭm cӫacông ty không nhӳng đưӧc tiêu thө trên thӏ trưӡng trong
nưӟc mà còn xuҩt khҭu ra nưӟc ngoài.
Công ty đã tҥo ra nhiӅu công ăn viӋc làm cho ngưӡi lao đӝng. Giҧi quyӃt vҩn đӅ
viӋc làm cho đӏa phương, và hàng năm là bӝ phұn đóng góp lӟn nhҩt vào ngân sách đӏa
phương.
Tuy nhiên trong nhӳng năm gҫn đây, công ty đã rơi vào tình trҥng suy thoái vӟi
nhӳng diӉn biӃn xҩu trong hoҥt đӝng kinh doanh, sӵ sөt giҧm cҧ vӅ snar lưӧng tiêu thө,
doanh thu và lӧi nhuұn. Nhҩt là trong khoҧng năm ;008, ;009, cũng bӏ cuӕn theo cơn bão
suy thoái, khiӃn cho tình hình công ty càng bӏ đe dӑa hơn.
Trong tình hình đó, công ty đã có nhӳng biӋn pháp gì đӇ kéo doanh nghiӋp mình
khӓi vũng bùn suy thoái?

-M„
 ,

 ,(


Y-*& 4&    4&  #
/    E (tiӃng Anh: 


‘
 ) đưӧc đӏnh nghĩa
trong Kinh tӃ hӑc vĩ mô là sӵ suy giҧm cӫa Tәng sҧn phҭm quӕc nӝi thӵc trong thӡi gian
hai hoһc hơn hai quý liên tiӃp trong năm (nói cách khác, tӕc đӝ tăng trưӣng kinh tӃ âm
liên tөc trong hai quý). Tuy nhiên, đӏnh nghĩa này không đưӧc chҩp nhұn rӝng rãi. Cơ
quan nghiên cӭu kinh tӃ quӕc gia (NBER) cӫa Hoa KǤ đưa ra đӏnh nghĩa vӅ suy thoái
kinh tӃ còn mұp mӡ hơn 
‘‘‘‘
‘
‘‘‘ ‘‘ ‘
‘
‘‘

19
. Suy thoái kinh tӃ có thӇ liên quan sӵ suy giҧm đӗng thӡi cӫa các chӍ sӕ kinh tӃ
cӫa toàn bӝ hoҥt đӝng kinh tӃ như viӋc làm, đҫu tư, và lӧi nhuұn doanh nghiӋp. Các thӡi
kǤ suy thoái có thӇ đi liӅn vӟi hҥ giá cҧ (giҧm phát), hoһc ngưӧc lҥi tăng nhanh giá cҧ
(lҥm phát) trong thӡi kì đình lҥm.
Mӝt sӵ suy thoái trҫm trӑng và lâu dài đưӧc gӑi là     E. Sӵ tan vӥ tàn
phá nӅn kinh tӃ là suy sөp/đә vӥ kinh tӃ.

„
 

f  E

Chu kǤ kinh tӃ

Khӫng hoҧng kinh tӃ toàn cҫu trong thӡi gian qua đã tҥo ra nhiӅu thách thӭc đӕi
vӟi sӵ tӗn tҥi và phát triӇn cӫa các Doanh nghiӋp ViӋt Nam. Theo hiӋp hӝi Doanh nghiӋp
nhӓ và vӯa ViӋt nam: Khoҧng ;0% doanh nghiӋp khó có thӇ tiӃp tөc hoҥt đӝng, 60%
doanh nghiӋp vҩn đang gһp rҩt nhiӅu khó khăn do sӵ tác đӝng cӫa khӫng hoҧng (Nguӗn:
VnExpress). Theo dӵ báo cӫa APEC, cuӝc khӫng hoҧng này sӁ chҩm dӭt vào năm ;010.
(Nguӗn: Vietnamnet)

Vұy trong khoҧng thӡi gian cho đӃn ;011, các doanh nghiӋp ViӋt Nam cҫn làm gì đӇ
đӕi phó và tӗn tҥi qua thӡi kì suy thoái này?

°‘ Cҳt giҧm chi phí: hành chính, marketing, nhân sӵ

;0
°‘ Thay đәi cơ cҩu tә chӭc và cҧi tҥo bӝ máy nhân sӵ

°‘ Cҳt giҧm nhân sӵ

°‘ Sát nhұp công ty

°‘ Tұp trung vào các giá trӏ cӕt lõi đӇ tăng tính cҥnh tranh

;1
 „ #<%8 #8
8 #
= „19;>&?@8 &A„
&„&BC #&D D /6&

„„
„"   #
78
&C
1
7& 19„
„:
7 8
8;„8 „

<8 $ 
 ,

z5@5@K =   & 3 4-C&
Sӱ dөng sӕ liӋu thӭ cҩp tӯ báo cáo tài chính cӫa công ty thuӕc lá Thanh Hóa
Ngoài ra còn có dӳ liӋu thu thұp tӯ các phương tiӋn thông tin đҥi chúng, báo điӋn
tӱ. Tӯ các trang web như: http://www.doanhnhanz60.com, http://www.vinataba.com.vn.
<-8 $  ,
%
Phân tích báo cáo tài chính cӫa công ty đӇ đánh giá thӵc trҥng cӫa công ty. Thông
qua các chӍ sӕ vӅ doanh thu, lӧi nhuұn, nӧ phҧi trҧ, hàng tӗn kho. Tìm hiӇu vӅ các biӋn
pháp đã đưӧc công ty sӱ dөng và đưa ra nhӳng đánh giá cũng như nhӳng đӅ xuҩt.
Trong giӟi hҥn phҥm vi cӫa đӅ tài, chúng tôi đã sӱ dөng :
<-8 $  O
%
 Phương pháp phân tích cho phép thông qua các sӕ liӋu, tính toán ra các chӍ sӕ đӇ
tӯ đó có thӇ đưa ra đánh giá vӅ tình hình cӫa công ty. Phҧn ánh đưӧc hoҥt đӝng cӫa công
ty bình thưӡng hay không và cho thҩy vҩn đӅ mà công ty đang gһp phҧi.
<--8 $   GI   %
Thông qua phương pháp này, chúng tôi có thӇ căn cӭ so sánh tình hình cӫa công
ty ӣ thӡi điӇm trưӟc và sau khi tiӃn hành các biӋn pháp khôi phөc suy thoái, đưa ra nhӳng
nhұn xét, đánh giá vӅ hiӋu quҧ cӫa nhӳng biӋn pháp đó, đӗng thӡi đӅ xuҩt nhӳng giҧi
pháp mӟi.
<-   '(+  + 

 
R$L
%
Bӕi cҧnh nghiên cӭu là khoҧng thӡi gian tӯ ;008-;010, là khoҧng thӡi gian mà
nӅn kinh tӃ thӃ giӟi đang phҧi trҧi qua cơn bão suy thoái nghiêm trӑng. NӅn kinh tӃ ViӋt
Nam theo đó cũng chӏu nhӳng ҧnh hưӣng nhҩt đӏnh.
Trong khoҧng thӡi gian này, tҥi ViӋt Nam, nhӳng công ty lӟn vүn trө vӳng,
nhưng hàng loҥt các doanh nghiӋp vӯa và nhӓ đã phҧi gánh chӏu nhӳng thiӋt hҥi nһng nӅ.
Năm ;008, vӕn đҫu tư trӵc tiӃp tӯ nưӟc ngoài (FDI) giҧm nhiӅu. Mӭc đҫu tư
40, 50 tӍ mSD mà các nhà đҫu tư nưӟc ngoài đã ký trong năm ;008 chӍ là dư âm cӫa
nhӳng năm trưӟc. Trong năm ;008, lưӧng đҫu tư đưӧc giҧi ngân chӍ còn khoҧng 10 -
15% (trong khi nhӳng năm trưӟc là ;0 - ;5%) cӫa con sӕ 40, 50 tӍ này. Vӕn viӋn trӧ
ODA và lưӧng kiӅu hӕi cũng giҧm do tâm lý bҩt an chung vì nhӳng ҧnh hưӣng nghiêm
trӑng cӫa cuӝc khӫng hoҧng dai dҷng và tình hình kinh tӃ suy thoái ngày mӝt trҫm trӑng.
Bên cҥnh đó, lĩnh vӵc tài chính và xuҩt khҭu ӣ nưӟc ta cũng đương đҫu vӟi nhiӅu khó
khăn, nhҩt là khi cán cân cҫu trên thӃ giӟi đӗng lõa giҧm dүn đӃn lưӧng cung trong nưӟc

;;
xuҩt khҭu không có nơi tiêu thө. Thӏ trưӡng chӭng khoán lҳng xuӕng trong thӡi gian dài.
ChӍ sӕ P/E sӁ tiӃp tөc giҧm xuӕng còn z-5, tӯ khoҧng 10-;0 cӫa năm ;007. Các nhà đҫu
tư nưӟc ngoài bán ra gҩp z-5 lҫn lưӧng mua vào và sӁ tiӃp tөc xu hưӟng này đӇ thu hӗi
vӕn, dù bӏ lӛ. Thӏ trưӡng chӭng khoán không còn khҧ năng là mӝt nguӗn gây vӕn cho
doanh nghiӋp.
Mһt khác, do ҧnh hưӣng cӫa suy thoái kinh tӃ, mӭc sӕng cӫa đҥi bӝ phұn nhân
dân cũng theo đó mà giҧm sút. ĐiӅu đó có tác đӝng tӟi mӭc chi tiêu cӫa ngưӡi tiêu dùng.
ViӋc hҥn chӃ tiêu dùng gây khó khăn cho tiêu thө hàng hóa cӫa các doanh nghiӋp, dүn
đӃn các doanh nghiӋp càng lâm vào tình trҥng khó khăn hơn.
ViӋt Nam có khoҧng z50.000 doanh nghiӋp, 90% là doanh nghiӋp vӯa và nhӓ
- theo sӕ liӋu cuӕi tháng 8/;008 cӫa Bӝ KӃ hoҥch và Đҫu tư. Con sӕ doanh nghiӋp trên
bӡ vӵc phá sҧn theo HiӋp hӝi Doanh nghiӋp vӯa và nhӓ khoҧng hơn 60.000.
Tính đӃn thӡi điӇm z1-10-;008, trong sӕ hơn 60.000 doanh nghiӋp có nguy
cơ phá sҧn, khoҧng mӝt nӱa đã thӵc sӵ ngӯng hoҥt đӝng hoһc chuyӇn hưӟng, z0.000
doanh nghiӋp còn lҥi đang ӣ trong tình trҥng đҫy khó khăn.

<<8 O
+  + H 
O 

 Q
 &  

Đưӧc thành lұp tӯ năm 1966, giai đoҥn tӯ năm 1988-1995 công ty đã có mӝt
sӵ phát triӇn toàn diӋn tӕc đӝ cao và sӵ đҫu tư công nghӋ lӟn. Nhưng trong thӡi gian
nhӳng năm gҫn đây, công ty đã bӝc lӝ nhӳng dҩu hiӋu suy thoái rõ rӋt.
Đơn vӏ: triӋu đӗng

ChӍ tiêu ;008 ;009 ;010

Vӕn góp chӫ sӣ hӳu 7094z 7094z 7094z
Doanh thu bán hàng 615986 5;89;7 4886z4
Doanh thu thuҫn z7;z97 z;91;8 z00657
Lӧi nhuұn sau thuӃ 599; 5;85 498;
 Nhìn vào bҧng trên, có thӇ nhұn thҩy công ty đang bӏ rơi vào tình trҥng suy
thoái. Các sӕ liӋu vӅ cҧ doanh thu,lӧi nhuұn đã cho thҩy rõ điӅu đó. Tӯ năm ;008 tӟi
;010, doanh thu bán hàng liên tөc giҧm. Tӯ năm ;008 tӟi ;009, giҧm 87059 triӋu đӗng,
tương đương vӟi 14,1zz%. Năm ;010 giҧm 40;9z triӋu đӗng so vӟi ;009, tương đương
vӟi 7,6 %.
Doanh thu thuҫn năm ;009 giҧm 4z;69 triӋu đӗng so vӟi ;008, tương đương
vӟi 11,9619%. Năm ;010 so vӟi ;009 đã giҧm ;8471 triӋu đӗng, tӭc 8,650%.
Lӧi nhuұn sau thuӃ cũng giҧm liên tөc. Năm ;009 giҧm so vӟi ;008 là 707
triӋu đӗng, hay 11,799%. Năm ;010 đã giҧm z0z triӋu đӗng, tӭc 6,081% so vӟi ;009.
Vӕn chӫ sӣ hӳu vүn giӳ nguyên ӣ con sӕ 7094z triӋu đӗng, không hӅ đưӧc bә
sung thêm trong suӕt z năm gҫn đây.

;z
 VӅ tình hình vay nӧ cӫa công ty:
Đơn vӏ: TriӋu đӗng
Năm ;008 ;009 ;010
Vay nӧ ngҳn hҥn 19919 401;7 5;711
Phҧi trҧ ngưӡi bán ;5416 z8650 4;147
Vay nӧ dài hҥn z;9 749 10;8
Các khoҧn nӧ cӫa công ty tăng lên qua mӛi năm. Khҧ năng thanh toán cӫa công
ty giҧm. Gánh nһng nӧ nҫn là vҩn đӅ lӟn đӕi vӟi công ty vào thӡi điӇm này. Khi mà hoҥt
đӝng kinh doanh ngày càng khó khăn, thì công ty vүn phҧi vay nӧ đӇ tiӃp tөc duy trì sҧn
xuҩt kinh doanh, trҧ lương cho công nhân và các hoҥt đӝng khác. ĐiӅu đó có thӇ giҧi
thích vì sao mà sӕ nӧ cӫa công ty vүn tăng qua các năm.
VӅ tình hình hàng tӗn kho:
Đơn vӏ: TriӋu đӗng
Năm ;008 ;009 ;010
Nguyên vұt liӋu 4z156 84710 1;z77z
Công cө- Dөng cө 10z 144 165
Thành phҭm 7451 154;8 19;50
Hàng hóa 15; 178 ;01

Lưӧng hàng tӗn kho tăng dҫn qua các năm đã cho thҩy nhӳng khó khăn mà
công ty gһp phҧi trong tiêu thө sҧn phҭm. Thӏ phҫn cũng bӏ thu hҽp. Cҥnh tranh ngày
càng cao, các sҧn phҭm thuӕc lá nhұp ngoҥi ngày càng phә biӃn trên thӏ trưӡng, vӟi chҩt
lưӧng vưӧt trӝi, dүn đӃn viӋc mӣ rӝng thӏ trưӡng tiêu thө gҫn như là không thӇ vӟi công
ty vào lúc này.
Vӟi tình hình sҧn xuҩt kinh doanh khó khăn như trên, nhӳng chӏu ҧnh hưӣng
lӟn nhҩt đó là các cán bӝ công nhân viên cӫa nhà máy. Do chӃ đӝ hưӣng lương theo sҧn
phҭm tiêu thө, nên khi mà viӋc tiêu thө hàng hóa trӣ nên khó khăn, thu nhұp giҧm, vӟi
đӗng lương ít ӓi, đӡi sӕng cӫa hӑ trӣ nên khó khăn hơn. Hơn nӳa, vӟi thӏ trưӡng cҥnh
tranh ngày càng khӕc liӋt, nӃu tình hình cӫa công ty không đưӧc cҧi thiӋn, thì nó khó có
thӇ tӗn tҥi đưӧc. ĐiӅu đó đһt ra cho đӝi ngũ lãnh đҥo cӫa công ty câu hӓi lӟn, đó là làm
sao đӇ vưӧt qua suy thoái?
<M ,   
 Q
 &  )H dc
g


I^)c
F
%
<M , 
  %
ĐӇ tìm đưӧc giҧi pháp cӭu công ty, cҫn tìm hiӇu rõ nguyên nhân dүn đӃn tình
trҥng hiӋn tҥi cӫa công ty.
Thӭ nhҩt: Phҧi kӇ đӃn đҫu tiên đó là nguyên nhân khách quan. Suy thoái
doanh nghiӋp là tҩt yӃu. Công ty thuӕc lá A đã có 1 quá trình phát triӇn tính tӟi thӡi điӇm

;4
này đã là 45 năm. Đây là 1 thӡi gian không phҧi ngҳn. Mӝt doanh nghiӋp cũng như 1 cơ
thӇ sӕng, có hình thành, phát triӇn, và suy thoái. Trҧi qua mӝt thӡi gian dài phát triӇn, đây
là thӡi điӇm mà công ty đang đi vào quy luұt chung cӫa mình, đó là suy thoái.
Thӭ hai: Tính cҥnh tranh khӕc liӋt cӫa nӅn kinh tӃ thӏ trưӡng. Nhҩt là khi mà
nӅn kinh tӃ ViӋt Nam mӣ cӱa hӝi nhұp, chính thӭc gia nhұp WTO vào năm ;007. ĐiӅu
đó đã tҥo thuұn lӧi cho hàng hóa nưӟc ngoài thâm nhұp vào thӏ trưӡng ViӋt Nam dӉ dàng
hơn,trong đó có mһt hàng thuӕc lá. Vӟi các nhãn hiӋu thuӕc lá nәi tiӃng như: Marlboro
Đã đһt công ty thuӕc lá trưӟc thách thӭc là làm thӃ nào đӇ cҥnh tranh đưӧc vӟi nhӳng sҧn
phҭm vưӧt trӝi so vӟi nhӳng sҧn phҭm ³truyӅn thӕng´ cӫa công ty mình.
Thӭ ba: Lҥc hұu vӅ công nghӋ và dây chuyӅn sҧn xuҩt. Sӱ dөng mӝt dây
chuyӅn công nghӋ tӯ suӕt hơn 40 năm qua, ít cҧi tiӃn. Nhӳng lҥc hұu đó đã làm giҧm khҧ
năng sҧn xuҩt cũng như chҩt lưӧng cӫa sҧn phҭm.
Thӭ tư: Vҩn đӅ vӅ ngӗn nhân lӵc. Tuy đӝi ngũ cán bӝ công nhân viên đông
đҧo song nhӳng ngưӡi có trình đӝ, có chuyên môn lҥi thҩp. Lao đӝng cӫa nhà máy phҫn
lӟn là lao đӝng phә thông, không có bҵng cҩp. Phҫn lӟn nhӳng ngưӡi có năng lӵc đã ròi
bӓ công ty do điӅu kiӋn đӇ phát triӇn là hҥn chӃ. Các chӃ đӝ đãi ngӝ không đӫ hҩp dүn đӇ
níu giӳ chân ngưӡi tài.
Thӭ năm: Do quan niӋm cӫa ngưӡi tiêu dùng. Mһc dù cùng sҧn xuҩt loҥi
thuӕc lá mang nhãn hiӋu là Vinata ba, nhưng rõ ràng Vinataba do nhà máy thuӕc lá A sҧn
xuҩt ít đưӧc ưa chuӝng hơn so vӟi Vinataba Sài Gòn, cho dù chҩt lưӧng là tương đương
nhau.
Thӭ sáu: Chính sách hҥn chӃ tiêu tiêu thө thuӕc lá cӫa nhà nưӟc. Vӟi đһc thù
đây là loҥi hàng hóa đһc biӋt, không có lӧi cho sӭc khӓe cӫa ngưӡi tiêu dùng, gҫn đây
nhà nưӟc đã đưa ra nhӳng chính sách gây bҩt lӧi cho tiêu thө thuӕc lá. Như: Cҩm hút
thuӕc ӣ nơi công cӝng, cҩm hút thuӕc ӣ văn phòng, hӝi hӑp...
Thӭ bҧy: Vҩn đӅ trong quҧn lý. Đӭng trưӟc nhӳng thách thӭc,đòi hӓi nhà
quҧn lý phҧi nҳm rõ tình hình, và đӅ ra nhӳng chӍ đҥo mang tính chiӃn lưӧc cho công ty.
ThӃ nhưng nhӳng bưӟc đi đưӧc vҥch ra có thӇ chưa hoàn toàn xác đáng, hӧp lý.
<M-Êc
g

I^)$h(  %
Đӭng trưӟc nhӳng khó khăn đó, ban lãnh đҥo cӫa công ty đã cӕ gҳng tìm
nhiӅu giҧi pháp đӇ vӵc dұy công ty mình.
Đó là viӋc làm không hӅ đơn giҧn.
- VӅ sҧn phҭm, thӏ trưӡng:
Nhұn thҩy sҧn phҭm cӫa công ty không đáp ӭng đưӧc vӟi thӏ hiӃu, yêu cҫu
ngày càng cao cӫa khách hàng, công ty đã tұp trung vào đҫu tư nghiên cӭu nâng cao chҩt
lưӧng sҧn phҭm và cho ra đӡi nhӳng sҧn phҭm mӟi. Bên cҥnh nhӳng cái tên đã làm nên
tên tuәi cӫa nhà máy thuӕc lá A như Bông Sen, Vinataba, Blue River...,mӟi đây, công ty

;5
còn cho ra đӡi nhӳng sҧn phҭm mӟi như Valentine,...vӟi mүu mã đҽp mҳt và giá cҧ phҧi
chăng.
Phân đoҥn thӏ trưӡng, ӭng vӟi mӛi phân đoҥn là mӝt sҧn phҭm đһc trưng
riêng.
+Thu nhұp thҩp: Thuӕc lá đҫu lӑc cҩp thҩp gӗm thuӕc thơm và men thol:
Valentine
+ Thu nhұp vӯa: Thuӕc lá đҫu lӑc bao cӭng trung cҩp: Blue river, Vinataba
+ Thu nhұp cao: Thuӕc lá đҫu lӑc bao cӭng cao cҩp: Mild Seven và Winston
Công ty nhұn ra rҵng đӕi tưӧng mình hưӟng tӟi là bӝ phұn dân cư có thu
nhұp thҩp và trung bình. Bӣi viӋc tҥo ra nhӳng dòng sҧn phҭm thuӕc lá cao cҩp, mang
tính cҥnh tranh dành cho ngưӡi có thu nhұp cao vӟi điӅu kiӋn cӫa công ty là không thӇ.
NӃu cӭ tiӃp tөc tұp trung vào nhóm khách hàng này thì thҩt bҥi là điӅu khó tránh khӓi.
ĐӇ nâng cao chҩt lưӧng sҧn phҭm cӫa mình hơn,công ty cũng chú trӑng tӟi
khâu nguyên liӋu. Trưӟc đây, nӃu công ty chӍ sӱ dөng nhӳng nguyên liӋu truyӅn thӕng
đưӧc trӗng trong nưӟc như vùng núi phía Bҳc, Thanh Hóa, Quҧng Nam, Bình Thuұn thì
nay công ty đã quan tâm hơn tӟi các giӕng Burler, nâu phơi, oriental...và nguӗn nguyên
liӋu nhұp ngoҥi.
- VӅ công nghӋ:
Tӯ năm ;001, xuҩt phát tӯ mөc tiêu cái tiӃn công nghӋ, công ty đã hӧp tác
vӟi Tұp đoàn Thuӕc lá Nhұt Bҧn (JTI) đӇ sҧn xuҩt thuӕc lá Mild Seven và Winston tiêu
thө trong nưӟc và xuҩt khҭu.
JTI đã hӛ trӧ cho công ty mӝt dây chuyӅn sҧn xuҩt mӟi tiên tiӃn, hiӋn đҥi tư vҩn cho
Công ty trong viӋc kiӇm soát côn trùng gây hҥi, thưӡng xuyên kiӇm tra môi trưӡng sҧn
xuҩt và có nhӳng cҧnh báo đӇ Công ty thӵc hiӋn; Đào tҥo cán bӝ kӻ thuұt đӇ kiӇm soát
chҩt lưӧng sҧn phҭm.
Chính vì tҫm quan trӑng cӫa công nghӋ nên phòng công nghӋ vӟi chӭc năng
chính là quҧn lý chҩt lưӧng sҧn phҭm, chҩt liӋu, hương liӋu, xӱ lý quy trình công nghӋ,...
đưӧc chú trӑng hơn.
- VӅ nhân sӵ:
Trong thӡi kì khó khăn cӫa công ty, khi mà doanh thu cũng như lӧi nhuұn
liên tөc giҧm, thì ban lãnh đҥo công ty đã đưa ra quyӃt đӏnh thay đәi bӝ máy nhân sӵ cũ.
Mһc dù viӋc cҳt giҧm lao đӝng là điӅu mà các doanh nghiӋp cӕ gҳng hҥn chӃ. Song trong
hoàn cҧnh này, nӃu cӭ duy trì mӝt lưӧng lao đӝng lӟn trong khi thiӃu viӋc làm thì đó sӁ
trӣ thành gánh nһng cho công ty. Đӝi ngũ công nhân tӯ trên 1000 ngưӡi đã đưӧc cҳt giҧm
xuӕng còn 850.
Lӵa chӑn cӫa công ty đó là đưa ra chӃ đӝ nghӍ mҩt sӭc hoһc nghӍ hưu sӟm
đӕi vӟi nhӳng lao đӝng tuәi cao, năng lӵc không cao. Đó cũng là mӝt biӋn pháp cӭu cánh
tҥm thӡi cho công ty, nhҵm cҳt giҧm 1 phҫn chi phí.
;6
 -VӅ bӝ máy lãnh đҥo:
Trong năm ;009, công ty thuӕc lá A đã có nhӳng thay đәi lӟn, nhӳng sҳp
xӃp lҥi trong bӝ máy lãnh đҥo. Cơ cҩu lҥi tә chӭc các phòng ban, bә nhiӋm nhӳng vӏ trí
mӟi.
Hành đӝng này cӫa công ty có thӇ coi là nӛ lӵc muӕn đem lҥi mӝt hưӟng đi mӟi cho
chính mình tӯ nhӳng thay đәi này.
Mөc đích cӫa nó là quá rõ ràng. Bӣi chúng ta hiӇu rҵng mӝt doanh nghiӋp thành hay bҥi?
Xuҩt phát tӯ nhӳng ngưӡi chèo lái và dүn dҳt nó.
- ChuyӇn đәi loҥi hình công ty:
Trưӟc đây, công ty thuӕc lá A tӗn tҥi dưӟi hình thӭc công ty trách nhiӋm
hӳu hҥn 1 thành viên, hoҥt đӝng đӝc lұp. Song vӟi tình hình khó khăn gһp phҧi, vӅ cҧ
vӕn, sҧn xuҩt và tiêu thө sҧn phҭm, vӟi năng lӵc hiӋn tҥi thì công ty khó có khҧ năng tӵ
mình vưӧt qua. Do đó, công ty đã gia nhұp và trӣ thành mӝt thành viên cӫa Tәng công ty
thuӕc lá ViӋt Nam, trӣ thành mӝt doanh nghiӋp nhà nưӟc.
Nhӡ vұy, Công ty đã đưӧc tәng công ty hӛ trӧ rҩt nhiӅu vӅ nhiӅu mһt. Trong lĩnh vӵc bao
tiêu, tiêu thө sҧn phҭm ӣ thӏ trưӡng trong nưӟc.
- Văn hóa doanh nghiӋp:
Đӕi vӟi bҩt cӭ 1 doanh nghiӋp nào, dù trong thӡi kì phát triӇn hay suy
thoái thì văn hóa doanh nghiӋp, phương châm hoҥt đӝng cӫa doanh nghiӋp đưӧc xem như
là yӃu tӕ vô cùng quan trӑng và cҫn thiӃt. Vӟi công ty thuӕc lá A cũng vұy, mһc dù bӏ rơi
vào suy thoái, thӃ nhưng công ty vүn luôn đӅ cao phương châm: ĐӇ đi đӃn thành công
cӫa mөc tiêu đӅ ra, mӛi con ngưӡi, mӛi bӝ phұn máy móc, mӛi phân xưӣng đӅu phҧi hoҥt
đӝng mӝt cách hiӋu quҧ, tiӃt kiӋm. Do vұy, Công ty luôn chú trӑng đҭy mҥnh phong trào
thi đua phát huy nӝi lӵc: ³Lao đӝng sáng tҥo vӟi năng suҩt - chҩt lưӧng và hiӋu quҧ´ đӃn
mӛi cán bӝ, công nhân viên chӭc, tҥo thành luӗng gió mӟi phát triӇn rӝng khҳp trong toàn
Công ty. NhiӅu công trình, giҧi pháp cҧi tiӃn kӻ thuұt đã đưӧc áp dөng trong sҧn xuҩt.
Riêng năm ;010, Công ty có 1; sáng kiӃn, cҧi tiӃn kӻ thuұt, làm lӧi khoҧng 1,; tӹ đӗng.
Đһc biӋt đã hoàn thành sáng kiӃn cҧi tiӃn áp dөng tách lá mҧnh trên dây chuyӅn sҧn xuҩt
sӧi, vӟi sҧn lưӧng gia công đҥt trên 800 tҩn lá, 160 tҩn sӧi cӑng và doanh thu đҥt trên
10,5 tӹ đӗng. Sáng kiӃn này đã nâng cao tӹ lӋ lá mҧnh trong sҧn xuҩt nhҵm nâng cao chҩt
lưӧng sҧn phҭm, đӗng thӡi tҥo ra mӝt hưӟng mӟi trong sҧn xuҩt kinh doanh cӫa Công ty:
Nghiên cӭu chӃ tҥo dây chuyӅn hӗi ҭm lá đӇ phөc vө cho gia công tách lá mҧnh; chӃ tҥo
máy dây chuyӅn ép kiӋn đã đưa vào sҧn xuҩt, đưa băng tҧi rung thay thӃ nhұp phө tùng
ngoҥi, cҧi tiӃn các chi tiӃt cӫa máy đóng bao theo yêu cҫu cӫa khách hàng.
- Đҭy mҥnh phong trào tiӃt kiӋm, cҳt giҧm chi phí:
Phong trào tiӃt kiӋm 10đ vàng/đơn vӏ sҧn phҭm và đưӧc triӇn khai chӍ đҥo
thӵc hiӋn có hiӋu quҧ, tә chӭc sҧn xuҩt hӧp lý, thӵc hành tiӃt kiӋm đưӧc sӕ tiӅn l1,117 tӹ
đӗng. Phong trào này cũng đã khuyӃn khích nhӳng sáng kiӃn trong sҧn xuҩt nhҵm tiӃt
kiӋm tӕi đa chi phí mà không làm ҧnh hưӣng tӟi chҩt lưӧng sҧn phҭm.

;7
 - ChӃ đӝ đãi ngӝ vӟi cán bӝ công nhân viên:
Mһc dù điӅu kiӋn cӫa công ty còn nhiӅu khó khăn, nhưng vӟi quan điӇm
cӫa ban lãnh đҥo, đó là lҩy con ngưӡi làm trung tâm, không nhӳng không hҥn chӃ, mà
còn tăng cưӡng các chӃ đӝ đãi ngӝ vӟi đӝi ngũ nhân sӵ. ĐiӅu kiӋn làm viӋc, bӳa ăn công
nghiӋp, chӃ đӝ bӗi dưӥng đӝc hҥi,« không ngӯng đưӧc cҧi thiӋn. Công tác khám chӳa
bӋnh, các hoҥt đӝng TDTT, văn nghӋ đưӧc quan tâm thưӡng xuyên, thu hút đông đҧo
CBCNV tham gia, giành đưӧc nhiӅu thành tích cao. Hҵng năm, công ty tә chӭc 1 đӧt
khám bӋnh toàn diӋn cho toàn thӇ cán bӝ và công nhân cӫa mình.
- Mӣ rӝng lĩnh vӵc kinh doanh:
Có thӇ có nhiӅu ý kiӃn cho rҵng, mӝt khi doanh nghiӋp đang khó khăn thì
viӋc mӣ rӝng hoҥt đӝng kinh doanh là sai lҫm. Nhưng thӵc tӃ, ban lãnh đҥo công ty đã
tìm kiӃm cơ hӝi tӯ thách thӭc này. Công ty đã liên kӃt vӟi công ty TNHH Tiên Sơn, vӟi
mһt hàng sҧn xuҩt là đӗ gӛ Mĩ nghӋ phөc vө thӏ trưӡng trong nưӟc và xuҩt khҭu. ĐiӅu
này đã tҥo viӋc làm cho mӝt bӝ phұn lao đӝng, lҥi giúp công ty thӱ sӭc mình trong lĩnh
vӵc mӟi.
Bên cҥnh đó, công ty đã có nhiӅu cӕ gҳng phát huy năng lӵc sҧn xuҩt,
máy móc thiӃt bӏ hiӋn có tích cӵc tìm kiӃm hӧp đӗng gia công, chӃ biӅn nguyên liӋu, in
ҩn, tҥo thêm viӋc làm, góp phҫn tăng thu nhұp cho cán bӝ công nhân viên.
<M< dTIiHI$h
)H V
E


   H%
<M<;E($L
I%j
Có thӇ nói vӟi tҩt cҧ nhӳng nӛ lӵc cӫa công ty, nhҩt là trong thӡi điӇm nӅn
kinh tӃ trong nưӟc và thӃ giӟi đang phҧi trҧi qua cuӝc suy thoái tӗi tӋ, thì nhӳng dҩu hiӋu
lҥc quan cӫa công ty là điӅu đáng mӯng.

<M<-V
E%
Mһc dù các giҧi pháp đã đem lҥi nhӳng dҩu hiӋu khҧ quan ban đҫu, nhưng
bên cҥnh đó cũng bӝc lӝ nhӳng hҥn chӃ nhҩt đӏnh.
- ViӋc mӣ rӝng, tìm kiӃm cơ hӝi trong lĩnh vӵc sҧn xuҩt hoàn toàn mӟi, đó
là đӗ gӛ mĩ nghӋ, nhưng lҥi không có sӵ nghiên cӭu, đánh giá khҧ năng cӫa công ty kӻ
càng cũng như triӇn vӑng vӅ thӏ trưӡng, điӅu này đã dүn tӟi viӋc hoҥt đӝng không mҩy
hiӋu quҧ cӫa ngành nghӅ mӟi này, và kӃt cөc là phҧi đóng cӱa phân xưӣng Mĩ nghӋ sau
mӝt thӡi gian ngҳn hoҥt đӝng.
 - ViӋc hӧp tác vӟi tұp đoàn thuӕc lá Nhұt Bҧn vӅ cơ bҧn đem lҥi nhӳng lӧi
ích lӟn cho công ty. Song khi tiӃp cұn vӟi mӝt công nghӋ vưӧt trӝi hơn hҷn, thì đòi hӓi
phía công ty cũng phҧi chuҭn bӏ cho mình mӝt đӝi ngũ nhân sӵ có trình đӝ, có khҧ năng
tiӃp thu, hӑc hӓi cũng như mӝt cơ sӣ vұt chҩt kĩ thuұt đҫy đӫ đӇ có thӇ vұn hành tӕt nhҩt
quy trình công nghӋ mӟi. ThӃ nhưng đó là điӅu mà công ty chưa làm đưӧc. Bӣi vұy đã
không phát huy đưӧc tӕi đa nhӳng thuұn lӧi cӫa quá trình hӧp tác này.
;8
 -ViӋc cҧi tә lҥi bӝ máy lãnh đҥo nhҵm đem lҥi nhӳng hưӟng đi mӟi mҿ cho
doanh nghiӋp và thay đәi tình trҥng hiӋn tҥi cӫa công ty. Nhưng trong quá trình tә chӭc,
bә nhiӋm còn nhiӅu bҩt hӧp lý. Nên bӝ máy lãnh đҥo không thӇ hoҥt đӝng tӕt như kì
vӑng.
Cơ cҩu tә chӭc hiӋn tҥi cӫa công ty cҩu tҥo theo nguyên tҳc quen thuӝc cӫa
kim tӵ tháp, đáy là toàn thӇ công nhân gánh toàn thӇ cơ cҩu trên vai, và các cҩp bұc kiӇm
soát chӗng chҩt lên nhau cho đӃn trên đӍnh. Dù hӋ thӕng tә chӭc đó có logic tӟi đâu đi
nӳa thì nó vүn chӭa mҫm mӕng cӫa bӋnh quan liêu. Toàn bӝ hӋ thӕng cҩp bұc, bӭc vách
ngăn, cҩu trúc phӭc tҥp vӅ quҧn trӏ này đã hҥn chӃ sӵ nhҥy bén cӫa công ty vӟi môi
trưӡng.
- Công tác nhân sӵ dù đã đưӧc chú trӑng hơn song có lӁ nhӳng chính sách
đãi ngӝ, thu hút ngưӡi tài cӫa công ty là chưa đӫ hҩp dүn nên tính tӟi thӡi điӇm hiӋn tҥi,
sӕ lưӧng nhân sӵ có năng lӵc tӕt là rҩt ít ӓi.

<U:H  g
k d 

Ii)$h(  %
Suy thoái doanh nghiӋp là tình trҥng mà rҩt nhiӅu doanh nghiӋp đã phҧi đӕi
mһt, cҧ ӣ ViӋt Nam cũng như thӃ giӟi. Vưӧt qua hay đҫu hàng? Là ngưӡi đi sau, lӧi thӃ
mà công ty có đó là bài hӑc kinh nghiӋm tӯ nhӳng ngưӡi đi trưӟc, trong đó có cҧ nhӳng
tên tuәi lӟn.
Cái tên Toyota đã trӣ nên quá nәi tiӃng trên toàn thӃ giӟi Cách đây chưa
đҫy hai thұp niên, Toyota đã tӯng vưӧt mһt General Motors (GM) trӣ thành nhà sҧn xuҩt
ô tô hàng đҫu thӃ giӟi và giӳ vӳng vӏ thӃ này trong nhiӅu năm liӅn. Vұy mà, giӡ đây,
không ai khác chính Akio Toyoda - vӏ chӫ tӏch mӟi và cũng là cháu nӝi cӫa ngưӡi sáng
lұp tұp đoàn - lҥi tuyên bӕ tұp đoàn đang chao đҧo trong vòng xoáy khӫng hoҧng. Toyota
vүn là mӝt tұp đoàn có quy mô vô cùng lӟn. Mӝt sӕ ngưӡi trong ngành và nӝi bӝ tұp
đoàn cho rҵng Akio Toyoda đang nghiêm trӑng hóa vҩn đӅ. Tuy nhiên, dù ngưӡi ta có cӕ
tình chӕi bӓ thì Toyota vүn bӝc lӝ nhӳng dҩu hiӋu khӫng hoҧng quá rõ rӋt.
Ngày ;;/1;/;008, Toyota cho biӃt hãng này kӃt thúc mӝt thұp kӹ phát triӇn
như vũ bão và nhұn mӭc lӛ lҫn đҫu tiên kӇ tӯ năm 19z8.
Hãng xe lӟn thӭ hai thӃ giӟi ưӟc tính mӭc lӛ năm ;008 có thӇ là 1,66 tӹ mSD. Con sӕ
này thӵc sӵ "sӕc" bӣi năm ;007, lӧi nhuұn cӫa Toyota là ;5,; tӹ mSD
Doanh sӕ toàn cҫu năm ;008 cӫa Toyota chӍ đҥt 8,97 triӋu chiӃc và giҧm lҫn
đҫu tiên sau mӝt thұp kӹ. Các thӏ trưӡng bӏ ҧnh hưӣng nһng nhҩt là Nhұt, châu Âu và Mӻ.
Ngoài nhӳng hành đӝng đóng cҧ tҥm thӡi toàn bӝ nhà máy ӣ Nhұt, dӯng
nhiӅu dӵ án ӣ các quӕc gia, Toyota đang xem xét cho thêm z.000 nhân công tҥm thӡi ӣ
Nhұt nghӍ viӋc. Tháng 11 năm ngoái, z.000 nhân công nhұn đưӧc tin công ty không gia
hҥn khi hӧp đӗng cӫa hӑ kӃt thúc vào tháng z/;009.

;9
 Trong khi các đӕi thӫ trӵc tiӃp cӫa Toyota điӇn hình là Volkswagen và
Hyundai đӅu đã trө vӳng trong khӫng hoҧng thì Toyota lҥi đӇ mҩt hoһc không thӇ mӣ
rӝng thӏ phҫn ӣ tҩt cҧ các thӏ trưӡng trên toàn thӃ giӟi ngoҥi trӯ Nhұt Bҧn - thӏ trưӡng vӕn
đã bӏ thu hҽp tӯ rҩt nhiӅu năm trưӟc cuӝc khӫng hoҧng năm ;008. Tҥi Mӻ - thӏ trưӡng
vӕn đem lҥi doanh sӕ và lӧi nhuұn lӟn nhҩt cho hãng - Toyota bӏ tҭy chay gay gҳt sau vө
bê bӕi cho xuҩt xưӣng nhӳng chiӃc xe hơi không đҥt tiêu chuҭn an toàn.
Tҥi Trung Quӕc, Ҩn Đӝ, Brazil - nhӳng thӏ trưӡng hӭa hҽn tӕc đӝ tăng trưӣng
mҥnh mӁ - doanh sӕ bán cӫa Toyota cũng bӏ chӳng lҥi. Thұm chí, ngay cҧ trong lĩnh vӵc
sҧn xuҩt xe hơi thân thiӋn vӟi môi trưӡng, Toyota vӕn ӣ vӏ trí sӕ mӝt nay cũng đã bӏ các
đӕi thӫ khác bҳt kӏp bӣi nhiӅu nhà sҧn xuҩt xe đӗng loҥt cho ra đӡi các dòng xe bҧo vӋ
môi trưӡng trưӟc khi các nhà làm luұt áp hàng loҥt các quy đӏnh lưӧng khí thҧi ӣ mӭc
thҩp.
Trong quý đҫu ;009, mӭc thua lӛ cӫa Toyota còn lӟn hơn cҧ General Motor -
mӝt tұp đoàn ít lâu sau cӵc chҷng đã phҧi tuyên bӕ phá sҧn đӇ tái cơ cҩu. Đҵng sau tҩt cҧ
nhӳng sӵ viӋc này, ngưӡi cӫa Toyota phҧi thӯa nhұn mӝt sӵ thӵc chua chát rҵng mình
đang dҫn đӇ các đӕi thӫ đuәi kӏp bӣi đӕi thӫ cӫa hӑ đã cho ra đӡi nhӳng dòng xe có chҩt
lưӧng đҧm bҧo và hӧp thӏ hiӃu ngưӡi tiêu dùng trong khi Toyota chӍ biӃt rұp khuôn các
sҧn phҭm hàng loҥt hӃt sӭc cөc mӏch và bình thưӡng đӇ phөc vө sӕ đông.
Không nҳm bҳt thӏ hiӃu cӫa khách hàng, không tҥo ra đưӧc nhӳng sҧn phҭm
vưӧt trӝi, mang tính cҥnh tranh cao, cӭ rұp khuôn theo nhӳng sҧn phҭm cũ, nhӳng sҧn
phҭm truyӅn thӕng, đó cũng chính là mӝt trong nhӳng vҩn đӅ mà công ty thuӕc lá A đang
gһp phҧi.
Vұy Toyota đã làm gì đӇ vưӧt qua thӡi kì khó khăn này?
Thӵc tӃ,Toyota đã thӵc hiӋn bài toán đәi tưӟng đӇ vưӧt qua khӫng hoҧng.
Nhұn thҩy đӇ có đưӧc nhӳng thay đәi mang tính quyӃt đӏnh, Tұp đoàn cҫn
đưӧc dүn dҳt đi theo mӝt hưӟng mӟi. Tӯ suy nghĩ đó, ngày ;0/1/;010, hãng xe lӟn thӭ
hai thӃ giӟi chính thӭc bә nhiӋm Akio Toyoda trӣ thành Tәng giám đӕc, thay cho ngưӡi
tiӅn nhiӋm Katsuaki Watanabe, nhҵm vưӧt qua tình trҥng xҩu nhҩt trong lӏch sӱ.
Mamoru Kato, mӝt chuyên gia phân tích vӅ ngành công nghiӋp thuӝc trung
tâm nghiên cӭu Tokai Tokyo Research Centre nhұn đӏnh viӋc bә nhiӋm này sӁ giúp công
ty xây dӵng lҥi chiӃn lưӧc phát triӇn và ông Toyoda sӁ điӅu chӍnh nhӳng thiӃu sót trong
chính sách mӣ rӝng cӫa Toyota.
Akio Toyoda bҳt đҫu trӣ thành mӝt thành viên trong ban lãnh đҥo cӫa
Toyota tӯ năm ;000 và giӳ chӭc phó giám đӕc điӅu hành tӯ năm ;005. Ông Toyoda nәi
tiӃng vӟi tính thân thiӋn, khiêm tӕn và có phong cách trҿ trung,đưӧc kì vӑng rҵng đây
chính là chìa khóa cho sӵ thành công cӫa Toyota trong tương lai.
Nhҵm đӕi phó vӟi khó khăn trưӟc mҳt, Toyota đã cҳt giҧm chi tiêu hơn 10%
và phҧi đӇ nhӳng công nhân tҥm thӡi ra đi, bҧo đҧm cho các công nhân chính thӭc đưӧc
hưӣng chính sách thuê làm suӕt đӡi như hӑ vүn đưӧc hưӣng tӯ trưӟc đӃn nay.

z0
 Nҳm bҳt đưӧc vҩn đӅ cӫa các sҧn phҭm cӫa mình,Toyota tұp trung vào
chҩt lưӧng, lҩy lҥi hình ҧnh cӫa thương hiӋu,Toyota cũng xem xét lҥi chuӛi sҧn xuҩt và
cung ӭng ôtô cӫa mình trên khҳp thӃ giӟi, tăng cưӡng xuҩt xưӣng nhӳng mүu thân thiӋn
vӟi môi trưӡng. Lên kӃ hoҥch cho đӃn năm ;0z0 khi mà các loҥi xe lai hybrid, xe chҥy
hydro trӣ thành phә thông, thay thӃ cho xe sӱ dөng đӝng cơ đӕt trong.
Toyota đưӧc dүn dҳt bӣi mӝt vӏ chӫ tӏch biӃt rõ vҩn đӅ doanh nghiӋp đang
thӵc sӵ vҩp phҧi là gì: đó là viӋc đӇ rơi mҩt vӏ thӃ hàng đҫu vӅ chҩt lưӧng vì mҧi mê chҥy
theo sӕ lưӧng bҵng mӑi giá và viӋc không còn đһt nhu cҫu cӫa khách hàng lên hàng đҫu.
Khi nhұn ra sai lҫm, Toyota đang nӛ lӵc đӇ lҩy lҥi chҩt lưӧng và sӵ tin cұy cӫa khách
hàng. Giӡ đây, hӑ đang tiӃp tөc cho ra đӡi nhӳng mүu xe hơi mӟi đҫy cҧm hӭng và sáng
tҥo.
Trong năm ;010, có thӇ nói Toyota đã lҩy lҥi đưӧc vӏ thӃ cӫa mình. Theo
báo cáo cӫa tұp đoàn, doanh sӕ cӫa tұp đoàn Toyota tăng 8% trong năm ;010, đҥt mӭc
8,418 triӋu xe, bҩt chҩp tình trҥng tӗi tӋ nhҩt trong lӏch sӱ phát triӇn cӫa hãng xe hơi này
trong năm ;008, ;009.

Lùi vӅ khoҧng thӡi gian xa hơn mӝt chút, cuӕi năm ;00; tuy ABB là mӝt
hãng lӟn vӅ tӵ đӝng hóa và kӻ thuұt điӋn cӫa Thөy Sĩ, nhưng hӑ đã tiӃn tӟi bӡ vӵc phá
sҧn. Nguyên nhân là do ABB có nhiӅu đơn vӏ khác nhau và mӛi đơn vӏ đӅu có đӝng cơ và
mөc tiêu lӧi nhuұn khác nhau. Chính vì vұy, các quyӃt đӏnh dӵ thҫu cho nhӳng dӵ án lӟn
liên quan tӟi nhiӅu đơn vӏ thưӡng bӏ trì hoãn và dүn tӟi thҩt bҥi trong viӋc cҥnh tranh.
Khi nhұm chӭc, vӏ CEO mӟi cӫa ABB là Jurgen Dormann đã phân tích
nhӳng thҩt bҥi trong viӋc ra quyӃt đӏnh, và bҵng cách cӫng cӕ và tұp trung vào nguyên
nhân lӡi lӛ, Dormann nghiên cӭu tình trҥng chӗng chéo giӳa các đơn vӏ. ViӋc tái tә chӭc
thành công và ABB đã phөc hӗi đưӧc khҧ năng dӵ thҫu nhanh chóng, đӗng thӡi cҥnh
tranh mҥnh mӁ.
Dormann và nhӳng cӝng sӵ đã hiӇu đưӧc mөc đích cӫa cҩu trúc tә chӭc mӟi
là nhҵm đӇ trӧ giúp và làm trơn tru quá trình đưa ra quyӃt đӏnh, cũng như thҩy đưӧc
nhӳng vҩn đӅ khác đӅu có tҫm quan trӑng như nhau.
Tҥi sao các quyӃt đӏnh cҫn phҧi tұp trung? Hoҥt đӝng cӫa tә chӭc thұt ra
chính là tәng sӕ quyӃt đӏnh do tә chӭc đưa ra và thӵc thi. Sơ đӗ tә chӭc mӟi sӁ không thӇ
làm đưӧc gì nhiӅu trӯ phi nó dүn tӟi nhӳng quyӃt đӏnh và viӋc thӵc thi nhanh hơn và tӕt
hơn.

z1
„ $
1%„
EFG F)HI*JK)L )KI* ,

M„
EF)H 
( ,

M& 
KR_
 
j[KE
(
Trưӟc áp lӵc hӝi nhұp kinh tӃ quӕc tӃ, các doanh nghiӋp (DN) ViӋt Nam, vӕn
nhiӅu yӃu kém, buӝc phҧi lӵa chӑn giai pháp sӕng còn: Tái cҩu trúc.
TCT DN phҧi luôn luôn đưӧc xem xét mӝt cách thưӡng xuyên. NӃu không thì sӵ
mҩt cân bҵng cӫa hӋ thӕng có thӇ xҧy ra bҩt cӭ lúc nào, dүn đӃn khҧ năng: hӋ thӕng bӏ tan
vӥ (DN phá sҧn); hoһc hӋ thӕng tӗn tҥi nhưng trơ lì, xơ cӭng và thiӃu sӭc sӕng (DN vүn
tӗn tҥi nhưng không phát triӇn
Các DN ViӋt Nam (VN) hiӋn đang bӝc lӝ 4 yӃu kém cơ bҧn: Chҩt lưӧng sҧn phҭm
hàng hóa và dӏch vө do mình tҥo ra không có tính đӗng đӅu; chí phí đҫu vào cao; năng
lӵc quҧn trӏ kém và khҧ năng đáp ӭng thӏ trưӡng không cao. Nhӳng yӃu kém này sӁ bӝc
lӝ rõ hơn khi ViӋt Nam gia nhұp WTO. Chính vì vұy các doanh nghiӋp cҫn phҧi đәi mӟi,
phҧi tái cҩu trúc lҥi đӝi ngũ nhân sӵ, cơ cҩu tә chӭc cӫa chính bҧn thân doanh nghiӋp
mình đӇ sӕng sót và phát triӇn trong môi trưӡng cҥnh tranh đҫy khӕc liӋt này
M-&  I ^ 
KR_
 


DN cũng cҫn TCT khi đӝi ngũ lãnh đҥo làm viӋc không hiӋu quҧ. Tính
cách, hiӇu biӃt, kinh nghiӋm cá nhân cӫa đӝi ngũ lãnh đҥo DN đóng vai trò quan trӑng,
bӣi chính sӵ linh hoҥt, quyӃt đoán, dám đương đҫu và chҩp nhұn rӫi ro sӁ giúp cho DN
có nhӳng bưӟc đӝt phá trong quá trình phát triӇn cӫa mình. Ngưӧc lҥi, nhӳng ngưӡi ngҥi
thay đәi, sӧ rӫi ro sӁ kìm hãm sӵ phát triӇn cӫa DN.
Khi cơ cҩu vӕn, cơ cҩu tài chính cӫa DN chưa phù hӧp và thiӃu các kiӇm soát
tài chính cũng là lúc cҫn TCT. Đây là mӝt lý do mà nhiӅu DN hiӋn nay cҫn tái cơ cҩu
nguӗn tài chính đӇ đҧm bҧo cho DN hoҥt đӝng tӕt.
Khi quҧn trӏ nguӗn nhân sӵ yӃu, kém cũng cҫn TCT, điӅu chӍnh kӏp thӡi và phҧi
có đӏnh hưӟng mang tính lâu dài.
Khi trong tә chӭc có sӵ phӕi hӧp hoҥt đӝng không hiӋu quҧ do cơ cҩu chưa hӧp
lý cũng là lúc nên TCT. Mӝt cơ cҩu tә chӭc đưӧc thiӃt kӃ tӕt sӁ có khҧ năng cho phép
DN sӱ dөng thông tin tӯ các bӝ phұn mӝt cách hiӋu quҧ, tӯ đó giúp cho hoҥt đӝng phӕi
hӧp giӳa các đơn vӏ đưӧc chһt chӁ và lãnh đҥo điӅu hành tӕt hơn.
Mҥnh dҥn tái cҩu trúc doanh nghiӋp không chӍ mӣ đưӧc lӕi đi an toàn trong
thӡi khӫng hoҧng mà còn tұn dөng cơ hӝi đӇ tҥo ra nhӳng giá trӏ thương hiӋu mӟi. Vӟi
diӉn biӃn cӫa nӅn kinh tӃ hiӋn tҥi và tác đӝng cӫa cuӝc khӫng hoҧng tài chính thӃ giӟi,
các chuyên gia nhұn đӏnh đây là thӡi điӇm tӕt nhҩt đӇ doanh nghiӋp (DN) VN thӵc hiӋn
tái cҩu trúc. Và thӵc tӃ, đã có khá nhiӅu bài hӑc thành công vӅ tái cҩu trúc DN trong hoàn
cҧnh tương tӵ tӯ nhӳng tұp đoàn lӟn trên thӃ giӟi.

z;
 Quá trình TCT DN đưӧc thӵc hiӋn ӣ các mһt: tә chӭc và quҧn lý, tài sҧn, sҧn
phҭm, thӏ trưӡng, lao đӝng« Ngưӡi lao đӝng khi đó sӁ chӏu sӵ tác đӝng rҩt mҥnh cӫa
quá trình thay đәi. ĐӇ tránh nhӳng cú ³sӕc´ cho ngưӡi lao đӝng khi bӏ thuyên chuyӇn
hoһc cҳt giҧm do quá trình TCT tә chӭc thì DN nên có sӵ chuҭn bӏ cho hӑ. Đó là: cung
cҩp thông tin cҫn thiӃt vӅ quyӅn lӧi và trách nhiӋm đӇ ngưӡi lao đӝng chӫ đӝng trong
công viӋc; trang bӏ nhӳng kiӃn thӭc cҫn thiӃt đӇ hӑ tiӃp cұn vӟi vӏ trí mӟi sau khi TCT.
Trong bҩt kǤ tình huӕng nào, thӡi cơ luôn là yӃu tӕ quan trӑng. Do vұy DN cҫn
xác đӏnh đúng thӡi điӇm TCT, tránh quá sӟm hoһc quá muӝn.

5;5„
 F)* d)KI*ITR( ,


M-& F)*


  
 
  
1* O
O  %

Chính phӫ cҫn có nhӳng chính sách khuyӃn khích các doanh nghiӋp đәi mӟi công
nghӋ(Mác,Keynes,trӑng cung). Hӛ trӧ lãi suҩt là mӝt chính sách tӕt nӃu dành cho các
doanh nghiӋp đәi mӟi công nghӋ nhҵm thúc đҭy đҫu tư vӟi công nghӋ mӟi, tҥo ra nhiӅu
công ăn viӋc làm, thu nhұp

Hӛ trӧ cho các doanh nghiӋp bҵng cách hҥ lãi suҩt cho vay. Phát đӝng phong trào
yêu nưӟc¶¶Ngưӡi ViӋt Nam dùng hàng ViӋt Nam¶¶. các gói kích thích kinh tӃ cӫa chính
phӫ ViӋt Nam, nhҩt là gói kích thích kinh tӃ lҫn thӭ ; và thӭ z nӕi tiӃp gói kích thích kinh
tӃ lҫn thӭ 1 vӟi mөc tiêu liên kӃt mөc tiêu ngҳn hҥn vӟi mөc tiêu trung hҥn, tұp trung vào
các chương trình như: bù lãi suҩt ; năm cho công nghiӋp phө trӧ, cho các doanh nghiӋp
trong viӋc đәi mӟi công nghӋ, ngân sách nhà nưӟc đҫu tư vào hҥ tҫng xã hӝi, đһc biӋt cho
nông dân vay vӕn (kӇ cҧ vay mua sҳm hàng tiêu dùng và nông cө sҧn xuҩt như: sҧn phҭm
máy móc, thiӃt bӏ cơ khí, phương tiӋn phөc vө sҧn xuҩt và chӃ biӃn nông nghiӋp)

1* O 


Cùng vӟi viӋc ViӋt Nam gia nhұp WTO, cӝng đӗng doanh nghiӋp ViӋt Nam đã
phát triӇn mҥnh mӁ, đòi hӓi các doanh nghiӋp phҧi có nhӳng bưӟc điӅu chӍnh, tái cҩu trúc
ӣ tӯng mӭc đӝ và cҩp đӝ khác nhau. Tái cҩu trúc hay tái lұp, phҧi đưӧc bҳt đҫu bҵng viӋc
"tái lұp chính mình" ӣ cҩp lãnh đҥo cao nhҩt cӫa doanh nghiӋp. Không có sӵ "tái lұp
chính mình" ҩy, ngưӡi chӫ doanh nghiӋp không thӇ thay đәi đưӧc nhұn thӭc và không thӃ
có đưӧc quyӃt tâm "xӟi" lên mӑi ngóc ngách cӫa doanh nghiӋp đӃ tìm ra nhӳng loҥi
"bӋnh tұt" tӯng đưӧc che giҩu dưӟi nhiӅu hình thӭc. Đa phҫn, nhӳng bӋnh tұt ҩy có
nguyên nhân sâu xa là tӯ ngưӡi lãnh đҥo cao nhҩt cӫa doanh nghiӋp. Và viӋc "chӳa" đưӧc
chúng hay không, phҫn lӟn phө thuӝc vào chӫ doanh nghiӋp hơn là ngưӡi bác sĩ.

zz
 ĐiӅu kiӋn đӫ hay có thӇ gӑi là mӝt biӋn pháp "tái cҩu trúc" quan trӑng nhҩt là thay
đәi tư duy trong quҧn lý. Trưӟc hӃt và quan trӑng nhҩt là sӵ thay đәi tư duy trong quҧn lý
ӣ chӫ doanh nghiӋp, đó là: xoá bӓ ngay tư duy "ông chӫ- đӝc quyӅn trong quҧn lý´ thay
đәi tư duy trong quan hӋ vӟi ngưӡi lao đӝng; Thưӧng tôn pháp luұt trong quҧn lý, kinh
doanh; Giӳ chӳ tín trong kinh doanh, tôn trӑng các cam kӃt. Tái cҩu trúc doanh nghiӋp
bao gӗm rҩt nhiӅu viӋc phҧi làm, trong đó, có nhӳng viӋc là hӳu hình, có nhӳng viӋc là
vô hình. Thay đӕi tư duy trong quҧn lý là "tái cҩu trúc" vô hình nhưng đó lҥi là nhân tӕ
quyӃt đӏnh đӕi vӟi sӵ thành công cӫa toàn bӝ chương trình tái cҩu trúc doanh nghiӋp ӣ
nưӟc ta hiӋn nay.

1* O:[
O R\

Bӝ Chính trӏ kӃt luұn, cҫn đҭy mҥnh viӋc tái cҩu trúc doanh nghiӋp nhà nưӟc theo
hưӟng: cә phҫn hóa các tұp đoàn kinh tӃ, các tәng công ty nhà nưӟc; tұp trung phát triӇn
ngành sҧn xuҩt chính cӫa doanh nghiӋp; không khuyӃn khích phát triӇn nhӳng ngành
không liên quan đӃn ngành sҧn xuҩt chính; sӟm xác đӏnh cơ quan nhà nưӟc đóng vai trò
chӫ sӣ hӳu doanh nghiӋp, khҳc phөc tình trҥng không rõ ràng như hiӋn nay;...


M--& 
KR_
 
  lm

Trên thӵc tӃ, tái tә chӭc công ty là viӋc đҫu tư đҫy rӫi ro vӅ thӡi gian, công sӭc, tài
nguyên và thұm chí nhiӅu khi không hiӋu quҧ. Trong ba năm trưӟc khi phá sҧn, hãng xe
hơi Chrysler đã ba lҫn tái tә chӭc cҩu trúc và cuӕi cùng đành phҧi ngұm ngùi kӃt hӧp vӟi
hãng Fiat.
Theo nghiên cӭu gҫn đây vӅ 57 trưӡng hӧp tái cҩu trúc tә chӭc lӟn do Hãng Cӕ vҩn chiӃn
lưӧc và Kinh doanh toàn cҫu Bain & Company tiӃn hành, chưa đҫy 1/z sӕ trưӡng hӧp
thành công và hơn ;/z trưӡng hӧp còn lҥi thҩt bҥi hoàn toàn.
Tái tә chӭc công ty không chӍ đơn thuҫn là cҧi tә nhân sӵ trên bҧng sơ đӗ tә chӭc công
ty. Đó chính là viӋc cҧi tә khҧ năng cӫa công ty đӇ có thӇ đưa ra đưӧc nhӳng quyӃt đӏnh
quan trӑng nhҩt, đӇ nhân viên có thӇ có nhӳng quyӃt đӏnh tӕt hơn cùng vӟi khҧ năng
quyӃt đӏnh nhanh chóng. ViӋc cҧi tә cũng làm gia tăng lӧi nhuұn hay các quyӃt đӏnh
mang lҥi hiӋu quҧ.

M-<1

 

KH
 EG $ aI   
  E


,
  +)

 

KR$L
 E  nk
O 

 
&c
 

 
G

FIH   E+ 
 
KR_
 $ EHm

Trên thӵc tӃ, vҩn đӅ tái cҩu trúc ӣ các doanh nghiӋp này cũng có thӇ nói là
hӑ mӣ, khép và đóng ± Nghĩa là hӑ mӣ rӝng ngành nghӅ gì, khép lҥi lĩnh vӵc nào và lĩnh
vӵc nào thì đóng lҥi, không làm nӳa. ĐiӅu này đưӧc chӭng minh mӝt cách mҥnh mӁ
z4
trong giai đoҥn khoҧng 5 năm trӣ lҥi đây, nhҩt là trưӟc và sau giai đoҥn bùng phát cӫa thӏ
trưӡng chӭng khoán cũng như cuӝc khӫng hoҧng kinh tӃ toàn cҫu.

Thӵc tiӉn hoҥt đӝng cӫa nhӳng doanh nghiӋp này cho thҩy nhӳng doanh
nghiӋp mӣ mà không phҧi khép, phҧi đóng là nhӳng doanh nghiӋp cӭ thӍnh thoҧng (có
khi là vài ba năm, dăm bҧy năm) mӟi mӣ rӝng mӝt ngành nghӅ hay lĩnh vӵc nào đó,
nhưng hӑ vүn lҩy ngành nghӅ cũ làm chính, làm trӑng tâm. Khi mӣ rӝng nhӳng lĩnh vӵc
mӟi thì đӅu có liên quan, phө trӧ, kӃt hӧp vӟi lĩnh vӵc, ngành nghӅ chính truyӅn thӕng
cӫa mình. Mӝt doanh nghiӋp đӃn thӡi điӇm hiӋn nay đã gһt hái đưӧc rҩt nhiӅu thành công
tӯ lĩnh vӵc mà mình mӟi mӣ ra là kinh doanh khu đô thӏ cho biӃt: Vҩt vҧ lҳm, mӋt mõi
lҳm, tính toán, đһt ra kӃ hoҥch mҩt mҩy năm, mҩy năm chuҭn bӏ nӳa rӗi mӟi quyӃt đӏnh.
Mһc dù DN chúng tôi làm trong lĩnh vӵc xây dӵng, thӵc lӵc tương đӕi mҥnh (chӫ yӃu
xây dӵng công nghiӋp, dân dөng), nhưng khi mӣ rӝng thêm lĩnh vӵc xây dӵng, kinh
doanh bҩt đӝng sҧn cũng phҧi mҩt tӟi 10 năm. ĐӃn thӡi điӇm hiӋn nay, nói là thành công,
nhưng nói thұt cũng chӍ là nhӳng thành công bưӟc đҫu, chưa biӃt rӗi có phҧi khép hay
đóng hay không?

Ngưӧc lҥi không ít doanh nghiӋp vì không xem xét kӻ thӡi cuӝc, nhìn nhұn
chưa kӻ vҩn đӅ đã vӝi chuyӇn hưӟng kinh doanh, lҩy mӝt sӕ lĩnh vӵc, ngành nghӅ mӟi
đưӧc mӣ ra làm nòng cӕt (nhҩt là mҧng đҫu tư tài chính, ngân hàng, bҩt đӝng sҧn và
nhӳng mҧng này chҷng có gì có thӇ kӃt hӧp vӟi ngành nghӅ truyӅn thӕng cӫa mình), bӓ
lĩnh vӵc, ngành nghӅ truyӅn thӕng mà mình đã gây dӵng, tӗn tҥi, hiӇu rõ ràng xuӕng vӏ trí
thӭ ;, thӭ ba. KӃt quҧ là khi khӫng hoҧng xҭy ra, thӏ trưӡng chӭng khoán xuӕng dӕc« hӑ
thҩt bҥi trong lĩnh vӵc mӟi. NhiӅu doanh nghiӋp hiӇu nhanh vҩn đӅ này và hӑ ngay lұp
tӭc quyӃt đӏnh tái cҩu trúc, lҥi chuyӇn hưӟng. Hӑ khép, đóng ngay lұp tӭc nhӳng ngành
nghӅ, lĩnh vӵc mӟi mӣ và lҥi lҩy ngành nghӅ, lĩnh vӵc sҧn xuҩt, kinh doanh truyӅn thӕng
làm chӫ đҥo như trưӟc vӟi quan điӇm ³nhҩt nghӋ tinh, nhҩt thân vinh´. Phҫn lӟn các
doanh nghiӋp này lҥi tiӃp tөc thành công và phát triӇn. Tuy nhiên, nhiӅu DN chұm chân
trong viӋc Mӣ, đóng và khép vүn đang phҧi vұt lӝn vӟi hàng loҥt khó khăn. Hӑ có tiӃp
tөc thành công hay không vүn đang là câu hӓi?

M-<1+ 
KR_
 KV m

Có doanh nghiӋp vӟi doanh sӕ cҧ ngàn tӍ đӗng, quy mô nhân viên trên ngàn
ngưӡi suӕt mҩy năm qua đã ³loay hoay´ mãi vӟi chuyӋn tái cҩu trúc. Doanh nghiӋp đã
không tiӃc tiӅn thuê mӝt công ty tư vҩn vӅ đӇ khӣi xưӟng và dүn dҳt quá trình tái cҩu
trúc.
Hӑ bҳt đҫu bҵng viӋc vӁ lҥi sơ đӗ tә chӭc, viӃt lҥi quy chӃ tә chӭc hoҥt đӝng cӫa các
phòng/ban, viӃt các bҧn mô tҧ công viӋc; rӗi soҥn thҧo các quy trình làm viӋc và hoàn

z5
thành mӝt bӝ tài liӋu đӗ sӝ vӟi đҫy đӫ các ³hưӟng dүn´, ³quy trình´, ³quy phҥm´« đưӧc
đóng thành tұp dày. Bӝ tài liӋu đã đưӧc chuyӇn giao cho lãnh đҥo doanh nghiӋp mӝt cách
trang trӑng trong mӝt buәi lӉ hoành tráng vӟi sӵ tham gia cӫa nhiӅu quҧn lý cҩp cao và
cҩp trung.
TiӃp theo đó, chӫ doanh nghiӋp cũng đã bӓ không ít tiӅn cho các công ty ³săn
đҫu ngưӡi´ đӇ chiêu dө nhân tài vӅ nhҵm thay thӃ, ³nâng cҩp´ bӝ máy nhân sӵ cho phù
hӧp vӟi sơ đӗ tә chӭc mӟi, chӭc năng, nhiӋm vө mӟi và nhӳng bҧn mô tҧ công viӋc mӟi.
Toàn bӝ quá trình viӃt lách, soҥn thҧo, hiӋu chӍnh, hoàn thiӋn và hưӟng dүn sӱ dөng bӝ
tài liӋu mҩt cҧ năm trӡi. Công tác tuyӇn dөng, tái bӕ trí, thuyên chuyӇn, thay thӃ ngưӡi«
cũng kéo dài suӕt năm.
ThӃ nhưng chӍ sau chưa đҫy nӱa năm, bӝ tài liӋu hҫu như đã bӏ ³xӃp xó´,
không mҩy ai quan tâm sӱ dөng. Các ³nhân tài´ mӟi thì lҫn lưӧt ra đi, không hҽn ngày
vӅ, doanh nghiӋp lҥi trӣ vӅ vӟi nhӳng con ngưӡi cũ, cách làm cũ, thói quen cũ. Chӫ
doanh nghiӋp đһt lҥi vҩn đӅ, và lҥi tìm kiӃm nhà tư vҩn khác«
Không chӍ mӝt doanh nghiӋp này, nhiӅu doanh nghiӋp cũng lâm vào hoàn cҧnh
tương tӵ khi thӵc hiӋn tái cҩu trúc. Vì sao như vұy?

&   K, viӋc giao cho mӝt đơn vӏ tư vҩn làm nhiӋm vө ³khӣi xưӟng´ và
³dүn dҳt´ quá trình tái cҩu trúc doanh nghiӋp là mӝt sai lҫm. Tái cҩu trúc là sӭ mӋnh cӫa
doanh nghiӋp, phҧi do chính lãnh đҥo cao nhҩt cӫa doanh nghiӋp khӣi xưӟng và dүn dҳt
đӃn tұn cùng. ĐiӅu này đӗng thӡi cũng đӇ khҷng đӏnh quyӃt tâm cӫa lãnh đҥo doanh
nghiӋp. Đơn vӏ tư vҩn chӍ nên là nhӳng ngưӡi hưӟng dүn cách làm, cách thӵc hiӋn và
đóng vai trò cӕ vҩn, phҧn biӋn cho doanh nghiӋp đӇ cùng doanh nghiӋp tìm ra cách thӭc
tӕt nhҩt.
Không ai hiӇu doanh nghiӋp bҵng chính chӫ doanh nghiӋp và nhӳng ngưӡi đang làm
viӋc cho doanh nghiӋp. Ngay cҧ viӋc soҥn tài liӋu cũng phҧi do chính ngưӡi bên trong
doanh nghiӋp tӵ soҥn thҧo dưӟi sӵ hӛ trӧ và hưӟng dүn cӫa chuyên gia tư vҩn. Có như
vұy thì ngưӡi viӃt mӟi xem đó là sҧn phҭm cӫa mình, chính mình đһt ra nhӳng luұt lӋ,
quy trình, và chính mình phҧi tuân thӫ chúng, chӭ không phҧi do ngưӡi khác viӃt và áp
đһt.
&   G tái cҩu trúc không phҧi là quá trình chӍ có ³vӁ´ và ³viӃt´. KӃt quҧ
cӫa tái cҩu trúc không chӍ là mӝt bӝ tài liӋu đӗ sӝ đưӧc bàn giao theo cách thӭc trang
trӑng, hoành tráng là đӫ. Nhӳng thӭ đưӧc trình bày trên giҩy có khi lҥi là nhӳng thӭ rҩt
xa lҥ vӟi thӵc tӃ vұn hành cӫa doanh nghiӋp.
& , tái cҩu trúc, vӟi mөc tiêu là ³nâng cao thӇ trҥng´ cӫa ³hҥ tҫng cơ
sӣ´ doanh nghiӋp, bҳt buӝc phҧi dӵa trên nӅn tҧng cӫa mӝt ³thưӧng tҫng kiӃn trúc´ hoàn
hҧo. NӃu ³thưӧng tҫng kiӃn trúc´ có quá nhiӅu bҩt cұp, sai sót, viӋc cӫng cӕ ³hҥ tҫng cơ
sӣ´ chӍ càng làm cho doanh nghiӋp thêm sa lҫy.

z6
 ³Thưӧng tҫng kiӃn trúc´ bao gӗm nhӳng ³hҥng mөc´ ӣ ³tҫng cao´ cӫa doanh nghiӋp
như triӃt lý kinh doanh, sӭ mӋnh, hoài bão, giá trӏ cӕt lõi, các chuҭn mӵc đҥo đӭc, hành
vi, văn hóa doanh nghiӋp, các mөc tiêu, đӏnh hưӟng chiӃn lưӧc, chiӃn lưӧc công ty. Còn
hҥ tҫng cơ sӣ là nhӳng cơ cҩu tә chӭc, nguӗn nhân lӵc, cơ chӃ quҧn lý, điӅu hành, các
hoҥt đӝng và quá trình, các nguӗn lӵc« Cơ cҩu và cơ chӃ là đӇ phөc vө cho chiӃn lưӧc.
NӃu chiӃn lưӧc sai, thì dù có cơ cҩu, cơ chӃ và nguӗn nhân lӵc tuyӋt hҧo, doanh nghiӋp
cũng sӁ rơi vào thҩt bҥi nhanh chóng. ViӋc bҳt đҫu bҵng cách ³vӁ lҥi´ sơ đӗ tә chӭc như
trưӡng hӧp kӇ trên chӍ là mӝt cách tiӃp cұn ³phҫn ngӑn´ mà không nhìn thҩy phҫn gӕc,
vӕn là yӃu tӕ quyӃt đӏnh.
& $, quá trình tái cҩu trúc hay tái lұp doanh nghiӋp có bҧn chҩt giӕng như
viӋc chӳa bӋnh cho mӝt cơ thӇ có vҩn đӅ. Không thӇ chӳa dӭt căn bӋnh nӃu như không
biӃt đưӧc chính xác căn bӋnh và nguyên nhân đích thӵc cӫa nó. Muӕn biӃt chính xác căn
bӋnh cũng như nguyên nhân, chúng ta không thӇ không khám bӋnh mӝt cách tӍ mӍ và làm
các xét nghiӋm, kiӇm tra chuyên sâu. Không thӇ bҳt tay ngay vào quá trình tái cҩu trúc
doanh nghiӋp khi chưa tiӃn hành mӝt cuӝc khҧo sát toàn diӋn và chuyên sâu. Và cuӝc
khҧo sát này không thӇ chӍ dӯng lҥi ӣ ³hҥ tҫng cơ sӣ´.
„Q 
, tái cҩu trúc hay tái lұp, phҧi đưӧc bҳt đҫu bҵng viӋc ³tái lұp chính
mình´ ӣ cҩp lãnh đҥo cao nhҩt cӫa doanh nghiӋp. Không có sӵ ³tái lұp chính mình´ ҩy,
ngưӡi chӫ doanh nghiӋp không thӇ thay đәi đưӧc nhұn thӭc và không thӇ có đưӧc quyӃt
tâm ³xӟi´ lên mӑi ngóc ngách cӫa doanh nghiӋp đӇ tìm ra nhӳng loҥi ³bӋnh tұt´ tӯng
đưӧc che giҩu dưӟi nhiӅu hình thӭc. Đa phҫn, nhӳng bӋnh tұt ҩy có nguyên nhân sâu xa
là tӯ ngưӡi lãnh đҥo cao nhҩt cӫa doanh nghiӋp. Và viӋc ³chӳa´ đưӧc chúng hay không,
phҫn lӟn phө thuӝc vào chӫ doanh nghiӋp hơn là ngưӡi bác sĩ.
Như vұy, quá trình tái cҩu trúc thҩt bҥi trưӟc hӃt là do cách hiӇu, sau đó mӟi do
cách làm. Vì thӃ, ngưӡi chӫ doanh nghiӋp, ngoài quyӃt tâm, cҫn phҧi tìm hiӇu thұt kӻ đӇ
nhұn thӭc thұt rõ bҧn chҩt thӵc sӵ cӫa quá trình này là gì trưӟc khi ³đһt trӑn´ sӵ nghiӋp
vào tay nhà tư vҩn.
M<„
c )*R ^)g)*

)KI* ,


M< „
 c   )* +  +      )H  
  
    


  

R$ 
Khi khҧo sát kӻ các doanh nghiӋp có sӵ phát triӇn mҥnh và bӅn vӳng, ta thưӡng
thҩy nhӳng điӇm chung như sau: tái cҩu trúc là mӝt hӋ quҧ cӫa sӵ cҧi tiӃn liên tөc đӇ đáp
ӭng sӵ thay đәi không ngӯng cӫa cơ chӃ thӏ trưӡng, công nghӋ và khoa hӑc, môi trưӡng
nhân văn và sinh thái.

Có nghĩa là các ban tәng giám đӕc không đưӧc chӫ quan xem thành công
cӫa hiӋn tҥi là bҩt biӃn. Và nhҩt là, không đӇ quyӅn lӵc làm hoa mҳt mà nghĩ rҵng mình
là tҩt cҧ. Madoff, ngưӡi ³chiӃm dөng¶¶ sӕ tiӅn bҥc tӍ, có lúc là ³bҥn thân thiӃt¶¶ vӟi nhiӅu

z7
giӟi quyӅn lӵc. Nhưng chӍ trong vài tháng, ông không còn cơ hӝi đӇ tái cҩu trúc công ty
tài chính quӕc tӃ cӫa mình vì phҧi lĩnh án tù và phá sҧn.
Mӑi trưӡng phái quҧn trӏ hӑc và chính trӏ hӑc đӅu thӯa nhұn mӝt nguyên lý:
con ngưӡi cҩu thành tә chӭc. Con ngưӡi thay đәi, tә chӭc thay đәi. Tái cҩu trúc là điӅu
tҩt yӃu theo thӡi gian. Chӑn ³lúc nào¶¶ đӇ giҧi tӓa nhӳng ³vì sao¶¶ bҵng cách ³thӃ nào¶¶
nhҵm đҥt nhanh mӝt chu kǤ phát triӇn mӟi có sӵ bӅn vӳng lâu dài nhҩt.
Thӡi điӇm và mӭc đӝ cӫa ba điӇm nhҩn ³lúc nào, vì sao, thӃ nào¶¶ cho sӵ tái
cҩu trúc thành công tùy thuӝc vào hiӋn trҥng kӻ thuұt, nhân lӵc, tài lӵc, thӏ trưӡng cӫa
doanh nghiӋp. Mӛi doanh nghiӋp có mӝt thӃ và lӵc dӵa vào mӝt hay nhiӅu điӇm nhҩn
trên đӇ tҥo ra sӭc cҥnh tranh trong cơ chӃ kinh tӃ thӏ trưӡng tҥi quӕc gia mình và toàn
cҫu. Tuy nhiên, tính đa cӵc hay đa chiӅu, đһc biӋt là tӯ sӵ toàn cҫu hóa cӫa các nӅn kinh
tӃ hiӋn nay, dӉ làm phân hóa nhanh nhӳng điӇm mҥnh có sҹn.
Khi xét đӃn thӵc tӃ ViӋt Nam, chúng ta có thӇ nhұn thҩy rõ thӃ mҥnh là
nhân công rҿ, nhưng năng suҩt lao đӝng thҩp vì tính kӹ luұt và trình đӝ tay nghӅ kém (kӻ
thuұt, nhân lӵc). Hay sӵ thiӃu minh bҥch vӅ vҩn đӅ tài lӵc, đһc biӋt khâu đãi ngӝ cҩp lãnh
đҥo, cán bӝ chӫ chӕt vì nhӳng cơ chӃ hành chính, tài chính. Không hiӃm gһp nhӳng
ngưӡi đưӧc giao quyӅn quyӃt đӏnh hàng chөc hay hàng trăm triӋu đô la nhưng lương đãi
ngӝ chính thӭc chӍ ӣ mӭc quá khiêm tӕn, dүn đӃn sӵ không minh bҥch. Hoһc mӝt ví dө
khác là tính nhiӋm kǤ làm các ban tәng giám đӕc chӍ chú trӑng đӃn thành công ngҳn hҥn,
không muӕn đҫu tư cho trung hҥn, dài hҥn. ĐiӅu đó dүn đӃn viӋc đҫu tư dàn trҧi và manh
mún. Cái giá phҧi trҧ là kӻ thuұt không còn giá trӏ gia tăng, mҩt chҩt xám, giá thành cao,
mҩt sӵ cҥnh tranh (kӻ thuұt, nhân lӵc, tài lӵc, thӏ trưӡng)
Mӝt điӅu đáng chú ý nӳa là trong tương lai, xu hưӟng mua bán và sáp nhұp
doanh nghiӋp sӁ diӉn ra mҥnh mӁ hơn. Đó đưӧc coi là giҧi pháp hiӋu quҧ nhҩt cho các
doanh nghiӋp thiӃu vӕn và thiӃu năng lӵc đӇ có thӇ vưӧt qua khӫng hoҧng.
Tính đӃn hӃt tháng 8/;008, mӭc lҥm phát ӣ ViӋt Nam vүn cao (;;,14%),
tình hình kinh tӃ thӃ giӟi có nhiӅu biӃn đӝng đã làm gia tăng mӝt loҥt các chi phí đҫu vào
cӫa các doanh nghiӋp như: chi phí nhân công, tiӅn lương, nguyên vұt liӋu nhұp khҭu...
Trong khi đó, đҫu ra lҥi không tăng đưӧc tương ӭng«
Lҥm phát cao dүn đӃn chính phӫ quyӃt đӏnh thҳt chһt chính sách tiӅn tӋ,
ҧnh hưӣng lӟn tӟi viӋc tiӃp cұn nguӗn vӕn tín dөng tӯ các ngân hàng cӫa các doanh
nghiӋp. Mӝt sӕ khoҧn vay dành cho các doanh nghiӋp ViӋt Nam chӍ nҵm vào khoҧn vay
vӕn lưu đӝng hoһc trong khoҧng thӡi gian ngҳn hҥn dưӟi 1 năm.
Ngay cҧ khi vay đưӧc thì vӟi lãi suҩt cho vay trung bình khoҧng
;1%/năm buӝc các doanh nghiӋp phҧi cân nhҳc, thұm chí không dám vay. Vì theo tính
toán cӫa các chuyên gia kinh tӃ, nӃu vay vӟi mӭc lãi suҩt ;1% thì doanh nghiӋp phҧi đҥt
mӭc lӧi nhuұn khoҧng 40% mӟi bҧo đҧm hoҥt đӝng kinh doanh.
Theo thӕng kê, hiӋn có khoҧng z50.000 doanh nghiӋp đang hoҥt đӝng tҥi
ViӋt Nam vӟi 95% trong sӕ đó là các doanh nghiӋp vӯa và nhӓ. Các doanh nghiӋp vӯa và
nhӓ cũng là mӝt yӃu tӕ rҩt quan trӑng trong nӅn kinh tӃ ViӋt Nam nhưng đang là nhóm bӏ
z8
ҧnh hưӣng nhiӅu nhҩt trong khó khăn kinh tӃ hiӋn nay ӣ ViӋt Nam. Và theo ông Phan
Xuân Cҫn, có tӟi z0% các doanh nghiӋp vӯa và nhӓ đang phҧi đӕi mһt vӟi nguy cơ phá
sҧn!
Rõ ràng, rҩt nhiӅu doanh nghiӋp ViӋt Nam hiӋn đang rơi vào tình trҥng bӃ
tҳc vì thiӃu vӕn trҫm trӑng. Bӣi vұy, các chӫ doanh nghiӋp đã nghĩ tӟi viӋc bán bӟt cә
phҫn, thұm chí bán cҧ công ty cho các đӕi tác nưӟc ngoài đӇ có thêm các nguӗn vӕn, hӛ
trӧ cho các hoҥt đӝng sҧn xuҩt kinh doanh.
Trong thӡi gian qua, chúng ta đã chӭng kiӃn nhӳng vө mua bán cә phҫn
giӳa các công ty ViӋt Nam và nưӟc ngoài. ĐiӇn hình như ngân hàng HSBC mua ;0% cә
phҫn cӫa ngân hàng Techcombank; Công ty bҧo hiӇm nhân thӑ Daiichi mua lҥi toàn bӝ
100% cә phҫn cӫa Bҧo Minh CMG; Indochina capital mua lҥi ;0% cә phҫn cӫa công ty
đӏa ӕc Hoàng Quân vӟi giá ;0 triӋu mSD...

MM„
I*JK E \)L )KI* ,


Tái cҩu trúc hay tái lұp, phҧi đưӧc bҳt đҫu bҵng viӋc "tái lұp chính mình" ӣ cҩp
lãnh đҥo cao nhҩt cӫa doanh nghiӋp. Không có sӵ "tái lұp chính mình" ҩy, ngưӡi chӫ
doanh nghiӋp không thӇ thay đәi đưӧc nhұn thӭc và không thӃ có đưӧc quyӃt tâm "xӟi"
lên mӑi ngóc ngách cӫa doanh nghiӋp đӃ tìm ra nhӳng loҥi "bӋnh tұt" tӯng đưӧc che giҩu
dưӟi nhiӅu hình thӭc. Đa phҫn, nhӳng bӋnh tұt ҩy có nguyên nhân sâu xa là tӯ ngưӡi lãnh
đҥo cao nhҩt cӫa doanh nghiӋp. Và viӋc "chӳa" đưӧc chúng hay không, phҫn lӟn phө
thuӝc vào chӫ doanh nghiӋp hơn là ngưӡi bác sĩ.

ĐiӅu kiӋn đӫ hay có thӇ gӑi là mӝt biӋn pháp "tái cҩu trúc" quan trӑng nhҩt là thay
đәi tư duy trong quҧn lý. Trưӟc hӃt và quan trӑng nhҩt là sӵ thay đәi tư duy trong quҧn lý
ӣ chӫ doanh nghiӋp, đó là: xoá bӓ ngay tư duy "ông chӫ- đӝc quyӅn trong quҧn lý´ thay
đәi tư duy trong quan hӋ vӟi ngưӡi lao đӝng; Thưӧng tôn pháp luұt trong quҧn lý, kinh
doanh; Giӳ chӳ tín trong kinh doanh, tôn trӑng các cam kӃt. Tái cҩu trúc doanh nghiӋp
bao gӗm rҩt nhiӅu viӋc phҧi làm, trong đó, có nhӳng viӋc là hӳu hình, có nhӳng viӋc là
vô hình. Thay đӕi tư duy trong quҧn lý là "tái cҩu trúc" vô hình nhưng đó lҥi là nhân tӕ
quyӃt đӏnh đӕi vӟi sӵ thành công cӫa toàn bӝ chương trình tái cҩu trúc doanh nghiӋp ӣ
nưӟc ta hiӋn nay

Tái cҩu trúc mӝt doanh nghiӋp không chӍ làm mҥnh phҫn ³xác´ mà cҫn phҧi có
mӝt hoài bão mӟi cho tұp thӇ lãnh đҥo, công nhân viên. Đó chính là phҫn ³hӗn´. Ngưӡi
ta đã nói nhiӅu đӃn các cөm tӯ văn hóa doanh nghiӋp, thương hiӋu, đҥo đӭc doanh
nghiӋp, trách nhiӋm cӝng đӗng« Thұt ra, đó là nhӳng gì cҩu thành mӝt lý tưӣng sӕng
cӫa doanh nghiӋp. Không có tә chӭc nào thăng hoa đưӧc khi không có mӝt lý tưӣng thұt
sӵ đưӧc các tác nhân cҩu thành san sҿ, hun đúc.
Câu chuyӋn tái cҩu trúc là mӝt câu chuyӋn hӋ trӑng cӫa ban tәng giám đӕc, đһc
biӋt là cӫa ngưӡi đӭng đҫu doanh nghiӋp. Câu châm ngôn ³sai mӝt ly, đi mӝt dһm´ nên

z9
đưӧc suy ngүm chín chҳn khi sӱa soҥn sách lưӧc tái cҩu trúc. Hành đӝng cân nhҳc là
đúng nhưng rҩt cҫn sӵ quyӃt liӋt khi đã phân tích đưӧc các điӇm mҥnh, điӇm yӃu cӫa hiӋn
tҥi và xâu chuӛi mӝt cách mҥch lҥc mӋnh đӅ tái cҩu trúc ³lúc nào, vì sao, thӃ nào´! Thұt
ra, đӇ tránh tái cҩu trúc ³nóng´ vì đó là cách tái cҩu trúc hҥ sách.
Quҧn trӏ thao lưӧc, thông minh là bӕn điӇm nhҩn ³nhân lӵc, kӻ thuұt, tài lӵc, thӏ
trưӡng´ nên đưӧc xem xét mӝt cách thưӡng xuyên, tәng thӇ vӟi nhӳng phương án đo
lưӡng khách quan, trong đó tính ³kӹ luұt, chuyên nghiӋp, hài hòa´ đưӧc xem là kim chӍ
nam. Mӑi tái cҩu trúc đӅu nhҳm đӃn mӝt mөc đích chính, đó là có đưӧc mӝt chiӃn lưӧc,
sách lưӧc lãnh đҥo, điӅu hành vĩ mô mӟi, phù hӧp nhҩt đӇ tұn dөng nhân lӵc, kӻ thuұt, tài
lӵc, thӏ trưӡng mӝt cách thao lưӧc, hiӋu quҧ nhҩt cho sҧn xuҩt.
Lҩy nguӗn nhân lӵc, lao dӝng làm nòng cӕt, là mөc tiêu. Gҫn đây có mӝt xu
hưӟng mӟi là tìm kiӃm nguӗn nhân sӵ đa năng, có thӇ đҧm nhұn nhiӅu vӏ trí, nheiefu
công viӋc, năng đӝng, dӉ dàng thích nghi vӟi thay đәi. Nghe có vҿ khó khăn và thӵc sӵ
tìm kiӃm không hӅ dӉ, nhưng nӃu có thӇ làm tӕt công tác nhân sӵ thì nhiӅu vҩn đӅ cӫa
doanh nghiӋp sӁ đưӧc giҧi quyӃt trong thӡi kì khó khăn, nhҩt là giҧm chi phí thuê nhiӅu
lao đӝng.
Đӕi vӟi bҩt cӭ mӝt doanh nghiӋp nào, viӋc quan tâm tӟi ³ sӭc khӓe´ cӫa
doanh nghiӋp mình thưӡng, đӇ có thӇ đưa ra nhӳng dӵ báo sӟm, ngăn ngӯa suy thoái kӏp
thӡi vүn là giҧi pháp quan trӑng nhҩt. SӁ dӉ dàng hơn rҩt nhiӅu so vӟi viӋc phát hiӋn quá
muӝn rӗi mӟi tìm cách giҧi quyӃt.
MU d V
E ,
)H)KI*ITR
 E
 ,


MUV
E%
+ Các sӕ liӋu thu thұp đưӧc đӇ phân tích chưa phҧi là sӕ liӋu chính
thӭc,bӣi vұy viӋc đánh giá chưa hoàn toàn chính xác và sát vӟi thӵc tӃ.
+ Do kiӃn thӭc thӵc tӃ chưa nhiӅu nên chưa khai thác sâu nhiӅu mһt cӫa
vҩn đӅ. Mӝt sӕ giҧi pháp đưa ra có thӇ chӍ mang tính lý thuyӃt.
+ Có nhiӅu nguyên nhân dүn tӟi suy thoái doanh nghiӋp, kèm theo đó là
các giҧi pháp khҳc phөc cũng không giӕng nhau. Nghiên cӭu vӅ các giҧi
pháp khҳc phөc suy thoái doanh nghiӋp nói chung nên chưa có điӅu kiӋn
đӇ nghiên cӭu kĩ vӟi tӯng điӅu kiӋn cө thӇ.
MU-1KI*ITR
 E
 ,
)*
  
 
   


+ TiӃp tөc đánh giá,lӵa chӑn và hoàn thiӋn các giҧi pháp khҳc phөc suy

40
thoái doanh nghiӋp trong tӯng điӅu kiӋn cө thӇ, giúp doanh nghiӋp có
thӇ đӕi phó tӕt hơn vӟi tình trҥng này.
+ Đi sâu hơn vào các giҧi pháp ngăn ngӯa tình trang suy thoái, đӇ các
doanh nghiӋp có thӇ tránh rơi vào suy thoái.
+Nghiên cӭu và bә sung các biӋn pháp khҳc phөc suy thoái cӫa Chính phӫ và bҧn
thân doanh nghiӋp, làm cho nó trӣ nên thӵc sӵ tӕi ưu, hiӋu quҧ trong cuӝc chiӃn đҭy lùi
suy thoái

;>&Ê5 

Nҳm bҳt đưӧc mӝt sӕ biӋn pháp khҳc phөc suy thoái doanh nghiӋp sӁ giúp các
doanh nghiӋp vӵc dұy và bưӟc vào chu kì kinh doanh mӟi tӕt hơn. Tӯ đó nӅ kinh tӃ ViӋt
Nam khôi phөc, dҫn trӣ nên hưng thӏnh. Xuҩt phát tӯ nhu cҫu cӫa nӅn kinh tӃ, đӅ tài đã
đưa ra mӝt sӕ đӅ xuҩt đóng góp mӝt phҫn nhӓ cho hӋ thӕng các biӋn pháp vӅ suy thoái
doanh nghiӋp ± vҩn đӅ nóng bӓng không chӍ cӫa mӝt bӝ phұn, mӝt doanh nghiӋp, mӝt
ngành hay mӝt lĩnh vӵc kinh tӃ mà là cӫa toàn ngành kinh tӃ
ViӋc nghiên cӭu các biӋn pháp khҳc phөc suy thoái kinh tӃ thông qua các lí thuyӃt,
các mô hình đã giúp chúng em phҫn nào hiӇu đưӧc tҫm quan trӑng cӫa chúng trong nӅn
kinh tӃ, có mӝt cách nhìn tәng hӧp hơn đӇ tӯ đó có thӇ rút ra đưӧc nhӳng bài hӑc, nhӳng
kinh nghiӋm đӕi vӟi bҧn thân.

41