05 Paremvolh Taylor

HY200.
ΓΠΖ΢ΣΕΙΟΚΖΗΟ΢
ΤΠΟΘΟΓΖ΢ΙΟ΢
ΠΑΡΓΙΒΟΘΕ
& ΠΡΟ΢ΓΓΓΖ΢Ε ΙΓ TAYLOR
Π. Σ΢ΟΙΠΑΚΟΠΟΤΘΟΤ
ΠΑΚΓΠΖ΢ΣΕΙΖΟ ΘΓ΢΢ΑΘΖΑ΢
ΣΙΕΙΑ ΙΕΥΑΚΖΗΩΚ Ε/Τ ΣΕΘΓΠΖΗΟΖΚΩΚΖΩΚ & ΔΖΗΣΤΩN
Βαζηθό πνόβιεμα πανεμβμιήξ
 Ιε δμζμέκα ηα δεδμμέκα (xi, yi), i=1,...,m , με x1< x2<...<xm,
οπμιμγίζηε μία ζοκάνηεζε f:RR η.ς.
f(xi) = yi, i=1,...,m.
 H f μκμμάδεηαη πανεμβάιιμοζα ζοκάνηεζε ηςκ παναπάκς

δεδμμέκςκ.
 Γπηπιέμκ δεδμμέκα μπμνεί κα δίδμκηαη (π.π. ε πανάγςγμξ ζηα

ζεμεία αοηά).
 Γπηπιέμκ ζοκζήθεξ μπμνεί κα απαηημύκηαη, π.π. μμαιόηεηα,

μμκμημκία ή θονηόηεηα ηεξ πανεμβάιιμοζαξ.
 Θα μειεηήζμομε πανεμβάιιμοζεξ ζοκανηήζεηξ μηαξ μεηαβιεηήξ.
2 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

Γηαηί;
 Ακηηθαζηζημύμε πμιύπιμθεξ ζοκανηήζεηξ με πμιοώκομα.
 Γνήγμνμξ θαη εύθμιμξ οπμιμγηζμόξ πμιοςκύμςκ.
 Γύθμιμξ οπμιμγηζμόξ παναγώγςκ θαη μιμθιενςμάηςκ.
 ΢πεδηαζμόξ μμαιήξ θαμπύιεξ μεηαλύ δεδμμέκςκ.

Πανεμβμιή θαη πνμζέγγηζε
 Γλ΄μνηζμμύ, ε πανεμβάιιμοζα ζοκάνηεζε πενκά από ηα

ζεμεία/δεδμμέκα αθνηβώξ.
 Ε πανεμβμιή δεκ είκαη ε πημ θαηάιιειε μέζμδμξ όηακ ηα

δεδμμέκα είκαη εοαίζζεηα ζε ζθάιμαηα.
 Γηα κα αθαηνέζμομε ζόνοβμ από ηα δεδμμέκα πνεζημμπμημύμε

μέζμδμ ειαπίζηςκ ηεηναγώκςκ.
 Ε πνμζέγγηζε είκαη θαηάιιειε γηα εηδηθέξ ζοκανηήζεηξ.

Σύπμη ζοκανηήζεςκ πμο πνεζημμπμημύκηαη γηα
πνμζέγγηζε δεδμμέκςκ θαη ζοκανηήζεςκ.
Καηά ημήμαηα Splines

Πολσώνσμα γραμμικά πολσώνσμα
Ρηηές ζσναρηήζεις Σριγωνομεηρικές Εκθεηικές

ζσναρηήζεις ζσναρηήζεις

Ακηημεηώπηζε δεδμμέκςκ
Παρεμβολή Προζέγγιζη με άλλες μεθόδοσς

(π.τ., ελάτιζηα ηεηράγωνα)

Ακηημεηώπηζε ζοκανηήζεςκ
Παρεμβολή με
Ανάπησγμα Taylor διάθορες μεθόδοσς

΢οκανηήζεηξ πμο πνεζημμπμημύκηαη γηα
πανεμβμιή
 Γίδε ζοκανηήζεςκ πμο πνεζημμπμημύκηαη γηα

πανεμβμιή:
 Πμιοώκομα,
 Ηαηά ημήμαηα πμιοςκομηθέξ ζοκανηήζεηξ,
 Σνηγςκμμεηνηθέξ ζοκανηήζεηξ,
 Γθζεηηθέξ ζοκανηήζεηξ,
 Ρεηέξ ζοκανηήζεηξ,
 Θα αζπμιεζμύμε με πμιοώκομα θαη θαηά ημήμαηα
πμιοςκομηθέξ ζοκανηήζεηξ.
 Πανεμβμιή με ηνηγςκμμεηνηθέξ ζα δμύμε ζε
μεηαζπεμαηηζμμύξ Fourier.

Γηζαγςγή / Γπακάιερε Ιαζεμαηηθώκ
εκκμηώκ
΢σνάρηηζη Καμπύλη
Σύποι ζσναρηήζεων:
N
Αναλσηική: f ( x)   a i x i
i 0

Γηζαγςγή / Γπακάιερε Ιαζεμαηηθώκ
εκκμηώκ (ζοκέπεηα)
΢σνετής ή μη:
αζσνετής ζσνετής με αζσνετή 1η

ζσνετής 1οσ βαθμού
παράγωγο
4  ( x  2) 2 , x  2

f ( x)   2
Διακριηή: 4  ( x  2) , x  2
3
 3
Σο πεδίο οριζμού είναι ζύνολο από πεπεραζμένα (ή αριθμήζιμα ηο πλήθος)

ζημεία:
ai  a( xi )  , i  1,

Θεώνεμα Weierstrass:
Ακ ε f είκαη ζοκεπήξ ζοκάνηεζε ζημ θναγμέκμ

δηάζηεμα [a,b], ηόηε γηα θάζε ε>0 οπάνπεη
πμιοώκομμ pn βαζμμύ n=n(ε), η.ς.
max f ( x)  pn ( x)  
x[ a ,b ]
Προζοτή: Ασηό δεν ζημαίνει όηι ηο pn και η f ηέμνονηαι ζε κάποια ζημεία.

Πανεμβμιή δεδμμέκςκ/ζοκανηήζεςκ με
πμιοώκομα
 Δεδμμέκα: {(xi, yi)}, i=0,1,…,n, yi μεηνήζεηξ ή f(xi)
 Δεημύμεκμ: Έκα πμιοώκομμ p, ειάπηζημο βαζμμύ, πμο κα

πενκά από ηα παναπάκς ζεμεία.
 Απάκηεζε: Τπάνπεη έκα θαη μμκαδηθό πμιοώκομμ, βαζμμύ

μηθνόηενμο ή ίζμο με n, ημ μπμίμ πανεμβάιιεηαη ζηα ζεμεία
αοηά.
 Σνόπμη οπμιμγηζμμύ:
 Lagrange
 Ιέζμδμξ πίκαθα
 Newton
 Δηαηνεμέκεξ δηαθμνέξ

΢οκανηήζεηξ βάζεξ
 Γηα θαζμνηζμέκα δεδμμέκα, ε μηθμγέκεηα ηςκ ζοκανηήζεςκ πμο
πανεμβάιιεηαη ζε αοηά θαζμνίδεηαη από έκα ζύκμιμ
ζοκανηήζεςκ βάζεξ, θ0(x),...,θn(x).
 Ε πανεμβάιιμοζα ζοκάνηεζε f είκαη γναμμηθόξ ζοκδοαζμόξ
ηςκ ζοκανηήζεςκ βάζεξ. n
f ( x )   c j j ( x )
j 0
 Γηα κα πανεμβάιιεηαη ε f ζηα ζεμεία (xi,yi), i=0,...,m ζα πνέπεη:
n
f ( xi )   c j j ( xi )  yi , i  0,1,..., m
j 0
ημ μπμίμ είκαη ηζμδύκαμμ με ημ γναμμηθό ζύζηεμα
Ac  y
με ημ c δηάκοζμα με n ζημηπεία, θαη ημκ πίκαθα Α κα πενηέπεη
ηηξ ηημέξ ηςκ ζοκανηήζεςκ βάζεξ ζε ζεμεία xi , αij = θj-1 (xi-1).

Bάζε πμιοςκύμςκ από μμκώκομα
Ακ πνεζημμπμηήζμομε μμκώκομα ζακ βάζε
γηα ημ πώνμ ηςκ πμιοςκύμςκ, δειαδή:
 j ( x)  x j , j  0,1,..., n
ηόηε ημ πμιοώκομμ πανεμβμιήξ είκαη ηεξ
μμνθήξ:
pn ( x )  c0  c1 x  c2 x 2  ...  cn x n
όπμο μη ζοκηειεζηέξ ci, οπμιμγίδμκηαη από
ηε ιύζε ημο ζοζηήμαημξ:
1 x0  x0n  c0   y0 
 n   y 
1 x  x c
Ac   1 1  1 
  1  y
          
 n    

1 xn  xn  cn   yn 
μ πίκαθαξ Α ιέγεηαη πίκαθαξ Vandermonde.

Bάζε πμιοςκύμςκ από μμκώκομα

Πανάδεηγμα με βάζε ηα μμκώκομα
Τπμιμγίζηε ημ πμιοώκομμ 2μο βαζμμύ πμο πανεμβάιιεηαη ζηα
ζεμεία (-2, -27), (0, -1), (1, 0). Υνεζημμπμηώκηαξ ηε βάζε ηςκ
μμκώκομςκ, ημ γναμμηθό ζύζηεμα είκαη:
1 x0 x02  c0   y0 
 
Ac  1 x1 x12   c1    y1   y
   
1 x2 x2  c2   y2 
2

γηα ηα ζογθεθνημέκα δεδμμέκα:
1  2 4 c0   27   1
Ac  1 0 0  c1     1  y  c   5
      
1 1 1 c2   0   4
θαη ημ δεημύμεκμ πμιοώκομμ είκαη ημ:
p2 ( x)  1  5x  4 x 2

Πανεμβμιή με βάζε ηα μμκώκομα
 Σμ θόζημξ ηεξ ιύζεξ ημο ζοζηήμαημξ είκαη Ο(n3).
 Ο πίκαθαξ Α έπεη θαθή θαηάζηαζε, εηδηθά όηακ μ βαζμόξ ημο
πμιοςκύμμο είκαη μεγάιμξ.
 Οη ζοκηειεζηέξ ημο πμιοςκύμμο οπμιμγίδμκηαη με μηθνή
αθνίβεηα.
 Δηαιέγμκηαξ μηα δηαθμνεηηθή βάζε, μ ακηίζημηπμξ πίκαθαξ έπεη
θαιύηενε θαηάζηαζε θαη μμνθή.
 Ηαιύηενε θαηάζηαζε  μεγαιύηενε αθνίβεηα ζημκ οπμιμγηζμό
ηεξ ιύζεξ.
 Ηαιύηενε μμνθή  μηθνόηενμ θόζημξ.

Πανεμβμιή – Πανάζηαζε ζε μμνθή
Lagrange
Γηα δεδμμέκα ζεμεία (xi, yi), i=0,...,n, μη ζοκανηήζεηξ βάζεηξ
Lagrange μνίδμκηαη ςξ: n
 x  x 
k  0 ,k  j
k
 j ( x)  , j  0,..., n
 x  xk 
n
j
k  0 ,k  j
Γηα ηε βάζε Lagrange ηζπύεη:
1 if i  j
 j ( xi )   , i,j  0,...,n
0 if i  j
επμμέκςξ μ πίκαθαξ Α (ζημ ζύζηεμα Ax=y) είκαη μ μμκαδηαίμξ
 μη ζοκηειεζηέξ ημο πμιοςκύμμο είκαη ηα παναπάκς yi, άνα
pn ( x)  y0 0 ( x)  y11 ( x)  ...  yn  n ( x)

Lagrange
Σα 5 πμιοώκομα βάζεξ
Lagrange γηα ηα ζεμεία 0,
0.25, 0.5, 0.75, 1.
Ε πανεμβάιιμοζα θαηά
Lagrange είκαη πμιύ εύθμιμ
κα μνηζζεί αιιά ανθεηά
πμιύπιμθμ κα βνμύμε ηεκ
ηημή ηεξ γηα δηάθμνα άιια
ζεμεία.
Ε μμνθή ηεξ πανεμβάιιμοζαξ
θάκεη πμιύπιμθε ηεξ
παναγώγηζε θαη ηεκ
μιμθιήνςζε ηεξ.

Πανεμβμιή – Πανάζηαζε ζε μμνθή Lagrange

Lagrange
Γηα δεδμμέκα ζεμεία (-2, -27), (0, -1), (1, 0), ημ
πμιοώκομα Lagrange δεοηένμο βαζμμύ πμο
πανεμβάιιεηαη ζηα παναπάκς ζεμεία μνίδεηαη ζακ:
( x  0)( x  1) ( x  2)( x  1) ( x  2)( x  0)

p2 ( x )  27  ( 1) 0
( 2  0)( 2  1) (0  2)( 0  1) (1  2)(1  0)

x ( x  1) ( x  2)( x  1)
p2 ( x )  9 
2 2

Newton
Γηα δεδμμέκα ζεμεία (xi, yi), i=0,...,n, μη ζοκανηήζεηξ βάζεηξ
Newton μνίδμκηαη ςξ:
j 1
 j ( x )   x  xk , j  0,..., n
k 0
όπμο ημ π0 είκαη ίζμ με μμκάδα πακημύ. Σα πμιοώκομα

πανεμβμιήξ θαηά Newton έπμοκ ηεκ μμνθή:
pn ( x)  c0  c1 ( x  x0 )  c2 ( x  x0 )( x  x1 )  ... 
cn ( x  x0 )( x  x1 )...( x  xn 1 )
Γπεηδή γηα i<j, πj(xi)=0, μ πίκαθαξ Α(ζημ ζύζηεμα Ac=y) είκαη
θάης ηνηγςκηθόξ αθμύ αij = πj-1(xi-1).

Newton
Γηα δεδμμέκα ζεμεία (-2, -27), (0, -1), (1, 0), ημ πμιοώκομμ
Newton δεοηένμο βαζμμύ πμο πανεμβάιιεηαη ζηα παναπάκς
ζεμεία μνίδεηαη ζακ ιύζε ημο ζοζηήμαημξ:
1 0 0  c0   y0 
1 x  x 0 c    y 
 1 0  1   1 
1 x2  x0 x2  x0 x2  x1  c2   y2 
δειαδή
1 0 0 c0   27   27 
1 2 0  c     1   c   13 
  1   
1 3 3 c2   0    4 
μπόηε ημ πμιοώκομμ γνάθεηαη ζακ:
p( x )  27  13( x  2)  4( x  2) x
Newton
 Σα 5 πμιοώκομα βάζεξ Newton γηα
ηα ζεμεία 0, 0.25, 0.5, 0.75, 1.
 Ε πανεμβάιιμοζα θαηά Newton

οπμιμγίδεηαη ζε Ο(n2) πνάλεηξ (πνμξ
ηα εμπνόξ ακηηθαηάζηαζε).
 Ε πανεμβάιιμοζα μπμνεί οπμιμγηζζεί

εύθμια ζε δηάθμνα άιια ζεμεία(με
ζπήμα Horner).
 Ζζπύεη:
 πj+1(x)= πj(x)(x-xi)
 pj+1(x)=pj(x)+cj+1πj+1(x)
 Tμ θόζημξ μεηαλύ οπμιμγηζμμύ ηςκ

ζοκηειεζηώκ ηεξ πανεμβάιιμοζαξ θαη
οπμιμγηζμμύ ηςκ ηημώκ ηεξ ζε
δηάθμνα ζεμεία είκαη ίδηαξ ηάλεξ.
Πανεμβμιή – Πανάζηαζε ζε μμνθή Newton

Πανεμβμιή – Δηαηνεμέκεξ Δηαθμνέξ
Έζης fЄC[α,b], θαη xi Є[α,b], i=0,1,..., με xi ≠ xj με i ≠ j. Σόηε
μνίδμομε επαγςγηθά ςξ πνμξ i :
0 ( xi )( f ) : f ( xi ), i  0,1,...
i 1 ( x1 ,, xi )( f )  i 1 ( x0 ,, xi 1 )( f )
 ( x0 ,, xi )( f ) :
i
, i  1,2,...
xi  x0
Ο ανηζμόξ Δi(x0,…,xi) ιέγεηαη δηαηνεμέκε δηαθμνά ηάλεξ i ηεξ f
ώξ πνμξ ηα ζεμεία x0,…,xi .
Πρόταση: Σα ci ζημ πμιοώκομμ πανεμβμιήξ θαηά Newton

είκαη ίζα με ηε δηαηνεμέκε δηαθμνά ηάλεξ i ηεξ f, δειαδή:
pn ( x)  0 ( x0 )( f )  1 ( x0 , x1 )( f )( x  x0 ) 
2 ( x0 , x1 , x2 )( f )( x  x0 )( x  x1 )  ... 
n 1
 ( x0 ,, xn 1 )( f )( x  x0 )( x  x1 )...( x  xn )
Τπμιμγηζμόξ Δηαηνεμέκςκ Δηαθμνώκ
n0 1 2 
x0  ( x0 )( f )
0
x1  ( x1 )( f )   ( x0 , x1 )( f )
0 1
x2  ( x1 )( f )   ( x1 , x2 )( f )   ( x0 , x1 , x2 )( f )
0 1 2
   

Τπμιμγηζμόξ Δηαηνεμέκςκ Δηαθμνώκ -
Πανάδεηγμα
Για ηα δεδομένα ζημεία (-2, -27), (0, -1), (1, 0), ηο πολσώνσμο
δεσηέροσ βαθμού ποσ παρεμβάλλεηαι ζε ασηά είναι:
n0 1 2 
x0  2  27
x1  0 1  13
x2  1 0  1  4
   
p( x )  27  13( x  2)  4( x  2) x

Ιεημκεθηήμαηα πανεμβμιήξ με
πμιοώκομα
 Σμ ζθάιμα ηεξ πανεμβμιήξ είκαη :

f ( n 1) ( ) n
x  a, b   ( a, b) f ( x )  p( x )   ( x  xi )
( n  1)! i 0

n f ( n 1)
f p  max  ( x  xi ) 
 a  x b
i 0 ( n  1)!
 Πμιιά ζεμεία πανεμβμιήξ  μεγάιμ βαζμό πμιοςκύμμο 

πμιιέξ πνάλεηξ  μεγάια ζθάιμαηα ζηνμγγύιεοζεξ.
 Ακ ε ζοκάνηεζε έπεη παναγώγμοξ πμο μεηαβάιιμκηαη έκημκα 
μεγάιμ ζθάιμα πνμζέγγηζεξ (π.π. ζοκάνηεζε Runge)

Ιεημκεθηήμαηα πανεμβμιήξ με
πμιοώκομα
 Σμ ζθάιμα ηεξ πανεμβμιήξ είκαη μεγάιμ γηα μεγάιμο βαζμμύ

πμιοώκομα, π.π. γηα n=20 με μμμηόμμνθε δηαμένηζε ημ ζθάιμα
θνάζζεηαη:
h n 1
f  pn  f ( n 1)

4( n  1) 
γηαηί
n
n! n 1
max  ( x  xi )  h ,
a  x b 4
i 0
h  xi 1  xi
1
f ( x) 
1  25 x 2
Σσνάρηηζη Runge

Σύπμη ζεμείςκ / δηαμενίζεςκ
΢ημ δηάζηεμα πανεμβμιήξ [a, b] μπμνμύμε κα έπμομε

ηηξ ελήξ πενηπηώζεηξ:
ba
 Ομμηόμμνθε δηαμένηζε: xi  a  i * h, h  , i  0,1, n
n
2i  1 
 ΢εμεία Chebychev xi  cos( ), i  0,1, n
n 1 2
Πνμζμπή: ηα xi ακήθμοκ ζημ (-1, 1) θαη ζοζζςνεύμκηαη ζηα άθνα ημο.
 ηοπαία (δηαηεηαγμέκα) ζεμεία

Πμιοώκομα Chebychev, νίδεξ
πμιοςκύμςκ Chebychev
 Σα πμιοώκομα Chebychev
μνίδμκηαη:
Tn ( x)  cosn arccos x , x   1,1, n  0,1,...,
Οη νίδεξ ημοξ είκαη ηα ζεμεία:

1
 f ( x) 
1  25 x 2
2i  1 
xi  cos( ), i  0,1, n
n 1 2
Σσνάρηηζη Runge
 Σμ ζθάιμα ηεξ πανεμβμιήξ είκαη
πμιύ μηθνόηενμ γηα μεγάιμο
βαζμμύ πμιοώκομα, π.π. γηα
n=20.
 Γεκηθά ηζπύεη γηα ημ ζθάιμα:
1 ( n 1)
f  pn 1  f

(n  1)! 2n 

Ακάπηογμα Taylor
Θεώνεμα: Ακ f ομαλή ζοκάνηεζε ηόηε ηζπύεη

f n ( )
f ( x)   ( x   )n
n 0 n!
m
f n ( )
Ακ Tm ( x )   ( x   )n ηόηε Tm  f ημ 
θαζώξ m
n 0 n!
θαη ημ ζθάιμα δίδεηαη από
f n 1 ( )
Rn ( x )  f ( x )  Tn ( x )  ( x  a )n 1 ,   ( x,  )
(n  1)!

Παναδείγμαηα
f ( x) cos( x), a  0

Παναδείγμαηα
f ( x) 1 / x, a  1

Πανεμβμιή με θαηά ημήμαηα
πμιοςκομηθέξ ζοκανηήζεηξ
 Όπςξ είδαμε ε θαηαζθεοή εκόξ πμιοςκύμμο πμο κα πανεμβάιιεηαη ζε n

ζεμεία μπμνεί κα είκαη ιακζαζμέκε ελ΄αηηίαξ ηεξ ζομπενηθμνάξ ηςκ
δεδμμέκςκ.
 Οη θαηά ημήμαηα πμιοςκομηθέξ ζοκανηήζεηξ δίκμοκ μηα εκαιιαθηηθή
ιύζε ζηα πνμβιήμαηα (ζεςνεηηθά/πναθηηθά) με ηα πμιοώκομα μεγάιμο
βαζμμύ.
 Σμ θύνημ πιεμκέθηεμα ηεξ μεζόδμο αοηήξ είκαη όηη μεγάιμξ ανηζμόξ
δεδμμέκςκ μπμνεί κα δεμημονγήζεη παμειμύ βαζμμύ πμιοώκομα.
 ΢ηεκ θαηά ημήμαηα πμιοςκομηθή πανεμβμιή, γηα δεδμμέκα ηεξ μμνθήξ
(xi, yi), i=0,1,...,n, ζε θάζε δηάζηεμα [xi, xi+1] μνίδεηαη δηαθμνεηηθό
πμιοώκομμ.
 Σα ζεμεία xi ιέγμκηαη θόμβμη ηεξ πανεμβμιήξ.

Πιεμκεθηήμαηα
 Σα γναμμηθά ζοζηήμαηα πμο πνμθύπημοκ από ηηξ splines έπμοκ πμιύ
θαιέξ ηδηόηεηεξ (ηνηδηαγώκημη, ζομμεηνηθμί, ακηηζηνέρημμη, αοζηενά
θονηανπηθή δηαγώκημ)  ιύκμκηαη γνήγμνα θαη με μεγάιε αθνίβεηα.
 Οη θαηά ημήμαηα πμιοςκομηθέξ ζοκανηήζεηξ πμο πνμθύπημοκ είκαη
ανθεηά μμαιέξ.
 Ο βαζμόξ ηςκ επημένμοξ πμιοςκύμςκ είκαη μηθνόξ.
 Ιηθνόηενα ζθάιμαηα από πμιοώκομα πανεμβμιήξ Lagrange.
 Eλ΄αηηίαξ ηεξ μμνθήξ ημοξ μπμνμύμε κα οπμιμγίζμομε εύθμια θαη με
αθνίβεηα ηεκ ηημή ημοξ ζε δηάθμνα ζεμεία (εθηόξ αοηά ηεξ πανεμβμιήξ),
ηεκ πανάγςγμ ημοξ, ημ μιμθιήνςμα ημοξ θιπ.

Πανεμβμιή με θαηά ημήμαηα
πμιοςκομηθέξ ζοκανηήζεηξ (ζοκέπεηα)
 Ε πημ απιή πανεμβμιή με θαηά ημήμαηα

πμιοςκομηθέξ ζοκανηήζεηξ είκαη αοηή με ηα κατά
τμήματα γραμμικά πολυώμυμα.
 ΢οκέπεηα αιιά όχι μμαιόηεηα.

Πανεμβμιή με θαηά ημήμαηα γναμμηθέξ
ζοκανηήζεηξ
Πνμζεγγίδμομε ηεκ f με ηε s, όπμο:
s  C o ([ a, b]), s   f ( xi )i
i
Σο a-priori ζθάλμα ηης προζέγγιζης είναι
h2
s f 
 f '' 
8

Πανεμβμιή με θαηά ημήμαηα γναμμηθέξ
Οη ζοκανηήζεηξ βάζεξ:
 x  x1
 , x0  x  x1
 0 ( x)   x1  x0
 0, x  x0 , x  x1
 x  xi 1
 x  x , xi 1  x  xi
 i i 1


i ( x)   x  xi 1 , i  1,..., n  1

 x x , xi  x  x i 1
 i 1 i

 0, x  xi 1 , x  xi 1
 x  xn 1
 , xn 1  x  xn
 n ( x)   xn  xn 1
 0, x  xn 1 , x  xn

Πανάδεηγμα
Για ηα δεδομένα ζημεία (-2, -27), (0, -1), (1, 0), ηο καηά ημήμαηα
γραμμικό πολσώνσμο ποσ παρεμβάλλεηαι ζε ασηά είναι:
p( x)  270 ( x)  11 ( x)  02 ( x)

 ,
x
2 x 0
 0 ( x)   2

0, x  2, x  0
x  2
 , 2 x 0

1 ( x)    2( x  1), 0  x  1


 0, x  2, x  1
13x  1,  2  x  0
 x  1, 0  x  1
p ( x)  
 x, 0  x  1
 2 ( x)   0, x  2, x  1
0 , x  0 , x  1
Πανεμβμιή με θαηά ημήμαηα θοβηθέξ
Η s (κσβική spline) παρεμβάλλεηαι

ζηην f, όποσ:
s  C 2 ([ a, b]),
s ( xi )  f ( xi ),
s ' ( x0 )  f ' ( x0 ), s ' ( xn )  f ' ( xn ),
ή
s ' ' ( x0 )  f ' ' ( x0 ), s ' ' ( xn )  f ' ' ( xn )
5h 2 ( 4 )
s f 
 f
384 

  x  xi  2 3
 3
, xi  2  x  xi 1
 6 h


 
2  x  x i  2

 x  x i 3
, xi 1  x  xi
3 h 2
2h 3


si ( x)   1 xi 1  x  xi 1  x 2  xi 1  x 3 , i  1,..., n  1
6   2
 3
, x i  x  x i 1
 2 h 2 h 2 h


  xi  2  x 3
, xi 1  x  xi  2
 6h 3


0, x  [x i-1 , x i  2 ]

Ηαηά Σμήμαηα Ηοβηθή Πανεμβμιή με Splines
 Οη Splines είκαη θαηά ημήμαηα πμιοςκομηθέξ ζοκανηήζεηξ βαζμμύ k, με ζοκεπή
έςξ θαη ηε k-1 πανάγςγμ.
 Π.π: Οη γναμμηθέξ splines είκαη βαζμμύ 1, άνα είκαη ζοκεπήξ αιιά όπη μμαιέξ!!!
 Οη θοβηθέξ Splines έπμοκ ζοκεπή έςξ θαη ηεκ 2ε πανάγςγμ.
 4n μη άγκςζημη πμο απαηηείηαη κα οπμιμγίζμομε. Άνα πόζεξ εληζώζεηξ
πνεηαδόμαζηε;
 2(n-1)+2 μη ζοκζήθεξ από ηεκ πανεμβμιή ζηα γκςζηά ζεμεία. (γηαηί;;;)
 n-1 μη ζοκζήθεξ ζοκέπεηαξ 1εξ παναγώγμο (γηαηί;;;)
 n-1 μη ζοκζήθεξ ζοκέπεηαξ 2εξ παναγώγμο (γηαηί;;;)
 Οη 2 (γηαηί;;;) ζοκζήθεξ πμο μαξ πνεηάδμκηαη είκαη επηπιέμκ ζοκζήθεξ πμο
ηίζμκηαη ζηα άθνα:
 Σημή ηεξ 1εξ παναγώγμο ζηα άθνα x0, xn
 Σημή ηεξ 2εξ παναγώγμο ζηα άθνα x0, xn
 θοζηθέξ θοβηθέξ splines ακ ε 2ε πανάγςγμξ είκαη 0

Πανεμβμιή Hermite
 Δεδμμέκα: {(xi, f(xi), f’(xi))}, i=0,1,…,n
 Δεημύμεκμ: Έκα πμιοώκομμ p, ειάπηζημο βαζμμύ, γηα ημ μπμίμ ηζπύεη:
p(xi) = f(xi), p’(xi) = f’(xi), i=0,1,…,n
 Γηα κα έπμομε μμκαδηθή ιύζε ζα πνέπεη ημ πιήζμξ ηςκ αγκώζηςκ κα

είκαη ημ ίδημ με ημ πιήζμξ ηςκ δεδμμέκςκ.
 Απάκηεζε: Τπάνπεη έκα θαη μμκαδηθό πμιοώκομμ, βαζμμύ μηθνόηενμο ή
ίζμο με 2(n+1)-1, ημ μπμίμ πανεμβάιεηαη ζηα ζεμεία αοηά.
 Σοπηθή επηιμγή ζοκανηήζεςκ γηα πανεμβμιή Hermite είκαη ηα θαηά

ημήμαηα πμιοώκομα 3μο βαζμμύ.

Ηαηά Σμήμαηα Ηοβηθή Πανεμβμιή
Hermite
 Ε πανεμβάιιμοζα είκαη θαηά ημήμαηα πμιοώκομμ 3μο βαζμμύ με ζοκεπή

1εξ ηάλεξ πανάγςγμ.
 Ιε n+1 θόμβμοξ πνεηάδεηαη κα οπμιμγίζμομε 4n ζοκηειεζηέξ (γηαηί;;).
 2(n+1) ζοκζήθεξ από ηα δεδμμέκα μαξ δίδμοκ ηηξ 4n ζπέζεηξ πμο
πνεηαδόμαζηε (γηαηί;;)..
 Οη ζοκανηήζεηξ βάζεξ πμο πνεζημμπμημύμε εδώ είκαη μη Vi(x), Si(x),
i=0,1,…,n
με  Vi ( x j )   ij , Vi ' ( x j )  0 1, i  j
 ,  ij  
Si ( x j )  0, Si ' ( x j )   ij 0, i  j
μπόηε ε πανεμβάιιμοζα
n
γνάθεηαη ζακ
g ( x)   f ( xi )Vi ( x)  f ' ( xi ) Si ( x) 
k 0

Hermit ζοκανηήζεηξ
Η g (κσβική spline) παρεμβάλλεηαι

ζηην f, όποσ:
g  C 1 ([ a, b]), g   f ( xi )Vi  f ' ( xi ) Si

i
g ( xi )  f ( xi ), g ' ( xi )  f ' ( xi )
h2
g f 
 f ( 4)
384 

Δηαθνηηέξ ζοκανηήζεηξ
 ΢ύκμιμ ζεμείςκ  δεκ έπμομε ηε δοκαηόηεηα κα οπμιμγίζμομε
ημ ζθάιμα ζε ζπέζε με άιια ζεμεία πμο μαξ εκδηαθένμοκ θαη πμο
δεκ έπμομε δεδμμέκα.
 Ε επηιμγή ηεξ μεζόδμο πανεμβμιήξ βαζίδεηαη ζημ πώνμ από
όπμο πνμένπεηαη ημ πνόβιεμα θαη ζηηξ ηδηόηεηεξ πμο ζέιμομε κα
έπεη ε πανεμβάιιμοζα.

Γθηίμεζε ζθάιμαημξ εθ ηςκ οζηένςκ (a-
posteriori)
 Ακ έπμομε p ή s πανεμβάιιμοζεξ ηεξ f ηόηε μπμνμύμε κα

μεηνήζμομε ημ ζθάιμα ηεξ πανεμβμιήξ με δηάθμνμοξ ηνόπμοξ
(ςζηόζμ ηζμδύκαμμοξ):
 Οιμθιήνςμα ηεξ δηαθμνάξ ημοξ ζε όιμ ημ δηάζηεμα ηςκ ζεμείςκ
πανεμβμιήξ.
 Ιέγηζηε θαηά απόιοηε ηημή δηαθμνά ημοξ ζε έκα μεγάιμ ζύκμιμ
ζεμείςκ (εθηόξ ηςκ ζεμείςκ πανεμβμιήξ) .

Τιηθό από ημ MatLab γηα πανεμβμιή
 polyfit(x,y,length(x)-1) + polyval(syntelestes , xplot)
 interp1(x, y, ’*********’)
 spline(......) + ppval(.......)
 interp2(.....) γηα 2-δηάζηαηε πανεμβμιή
 interp3(.....) γηα 3-δηάζηαηε πανεμβμιή
 Δηθό ζαξ ιμγηζμηθό.......

Βηβιημγναθία
 Ανηζμεηηθέξ Τπμιμγηζηηθέξ Ιέζμδμη ζηεκ
Γπηζηήμε θαη ηε Ιεπακηθή (C.Pozrikidis)
 Γηζαγςγή ζηεκ Ανηζμεηηθή Ακάιοζε (Γ. Αθνίβε, Β.
Δμογαιή)
 Ανηζμεηηθή Ακάιοζε I (Ι. Βναπάηεξ)
 Scientific Computing, An Introductory Survey

(M. Heath)

Γνςηήζεηξ
 Ζζημζειίδα μαζήμαημξ:
http://eclass.uth.gr/
http://support.inf.uth.gr/courses/CE200/
 Ε. Υμύζηεξ, Γ3-10, enh@uth.gr

 Π. Σζμμπακμπμύιμο, Γ3-12, yota@uth.gr

05 Paremvolh Taylor

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

05 Paremvolh Taylor

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

HY200.

 H f μκμμάδεηαη πανεμβάιιμοζα ζοκάνηεζε ηςκ παναπάκς

 Γπηπιέμκ δεδμμέκα μπμνεί κα δίδμκηαη (π.π. ε πανάγςγμξ ζηα

 Γπηπιέμκ ζοκζήθεξ μπμνεί κα απαηημύκηαη, π.π. μμαιόηεηα,

 Θα μειεηήζμομε πανεμβάιιμοζεξ ζοκανηήζεηξ μηαξ μεηαβιεηήξ.

2 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

 Ακηηθαζηζημύμε πμιύπιμθεξ ζοκανηήζεηξ με πμιοώκομα.

 Γνήγμνμξ θαη εύθμιμξ οπμιμγηζμόξ πμιοςκύμςκ.

 Γύθμιμξ οπμιμγηζμόξ παναγώγςκ θαη μιμθιενςμάηςκ.

 ΢πεδηαζμόξ μμαιήξ θαμπύιεξ μεηαλύ δεδμμέκςκ.

3 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

 Γλ΄μνηζμμύ, ε πανεμβάιιμοζα ζοκάνηεζε πενκά από ηα

 Ε πανεμβμιή δεκ είκαη ε πημ θαηάιιειε μέζμδμξ όηακ ηα

 Γηα κα αθαηνέζμομε ζόνοβμ από ηα δεδμμέκα πνεζημμπμημύμε

 Ε πνμζέγγηζε είκαη θαηάιιειε γηα εηδηθέξ ζοκανηήζεηξ.

4 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

Καηά ημήμαηα Splines

Ρηηές ζσναρηήζεις Σριγωνομεηρικές Εκθεηικές

5 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

Παρεμβολή Προζέγγιζη με άλλες μεθόδοσς

6 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

7 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

 Γίδε ζοκανηήζεςκ πμο πνεζημμπμημύκηαη γηα

8 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

9 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

αζσνετής ζσνετής με αζσνετή 1η

Σο πεδίο οριζμού είναι ζύνολο από πεπεραζμένα (ή αριθμήζιμα ηο πλήθος)

10 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

Ακ ε f είκαη ζοκεπήξ ζοκάνηεζε ζημ θναγμέκμ

Προζοτή: Ασηό δεν ζημαίνει όηι ηο pn και η f ηέμνονηαι ζε κάποια ζημεία.

11 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

 Δεημύμεκμ: Έκα πμιοώκομμ p, ειάπηζημο βαζμμύ, πμο κα

 Απάκηεζε: Τπάνπεη έκα θαη μμκαδηθό πμιοώκομμ, βαζμμύ

12 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

13 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

14 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

15 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

16 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

17 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

18 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

19 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

20 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

( x  0)( x  1) ( x  2)( x  1) ( x  2)( x  0)

21 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

όπμο ημ π0 είκαη ίζμ με μμκάδα πακημύ. Σα πμιοώκομα

22 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

 Ε πανεμβάιιμοζα θαηά Newton

 Ε πανεμβάιιμοζα μπμνεί οπμιμγηζζεί

 Tμ θόζημξ μεηαλύ οπμιμγηζμμύ ηςκ

25 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

Πρόταση: Σα ci ζημ πμιοώκομμ πανεμβμιήξ θαηά Newton

27 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

28 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

 Σμ ζθάιμα ηεξ πανεμβμιήξ είκαη :

 Πμιιά ζεμεία πανεμβμιήξ  μεγάιμ βαζμό πμιοςκύμμο 

29 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

 Σμ ζθάιμα ηεξ πανεμβμιήξ είκαη μεγάιμ γηα μεγάιμο βαζμμύ

30 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

΢ημ δηάζηεμα πανεμβμιήξ [a, b] μπμνμύμε κα έπμομε

Πνμζμπή: ηα xi ακήθμοκ ζημ (-1, 1) θαη ζοζζςνεύμκηαη ζηα άθνα ημο.

 ηοπαία (δηαηεηαγμέκα) ζεμεία

31 ΗΥ200, ΤΜΗΥΤΔ, Πανεπιζηήμιο Θεζζαλίας yota@inf.uth.gr

Οη νίδεξ ημοξ είκαη ηα ζεμεία: