You are on page 1of 48

!

 

MҤNG MÁY TÍNH-AN TOÀN THÔNG TIN

Sӕ tiӃt: 45
Giáo viên: ThS. NguyӉn Công Nhұt
E-mail: nhatnc80@gmail.com
Mobile: 0915.18.46.48

|  
 
  

!  

Mөc đích môn hӑc

|  
 
  

!  

BÀI 1. KHÁI NIӊM CƠ BҦN Vӄ MҤNG MÁY TÍNH

Mҥng máy tính là mӝt nhóm các máy tính, thiӃt bӏ ngoҥi vi đưӧc nӕi kӃt vӟi
nhau thông qua các phương tiӋn truyӅn dүn như cáp, sóng điӋn tӯ, tia hӗng
ngoҥi... giúp cho các thiӃt bӏ có thӇ trao đәi dӳ liӋu vӟi nhau mӝt cách dӉ dàng.
r       
     
- Các loҥi máy tính: Üalm, Laptop, ÜC, MainFrame...
- Các thiӃt bӏ giao tiӃp: Card mҥng (NIC hay Adapter), Hub, Switch, Router...
- Môi trưӡng truyӅn dүn: cáp, sóng điӋn tӯ, sóng vi ba, tia hӗng ngoҥi...
- Các protocol: TCÜ IÜ, NetBeui, Apple Talk, IÜ SÜ...
- Các hӋ điӅu hành mҥng: WinNT, Win2000, Win2003, Netware, Unix...
- Các tài nguyên: file, thư mөc
- Các thiӃt bӏ ngoҥi vi: máy in, máy fax, Modem, Scanner...
- Các ӭng dөng mҥng: phҫn mӅm quҧn lý kho bãi, phҫn mӅm bán vé tàu...

|  
 
  

!  

BÀI 1. KHÁI NIӊM CƠ BҦN Vӄ MҤNG MÁY TÍNH

Server (máy phөc vө): là máy tính đưӧc cài đһt các phҫn mӅm chuyên dөng
làm chӭc năng cung cҩp các dӏch vө cho các máy tính khác. Tùy theo dӏch vө
mà các máy này cung cҩp, ngưӡi ta chia thành các loҥi server như sau: File
server (cung cҩp các dӏch vө vӅ file và thư mөc), Ürint server (cung cҩp
các dӏch vө vӅ in ҩn).
Client (máy trҥm): là máy tính sӱ dөng các dӏch vө mà các máy server cung
cҩp. Do xӱ lý sӕ công viӋc không lӟn nên thông thưӡng các máy này không
yêu cҫu có cҩu hình mҥnh.
Üeer: là nhӳng máy tính vӯa đóng vai trò là máy sӱ dөng vӯa là máy cung cҩp
các dӏch vө. Máy peer thưӡng sӱ dөng các hӋ điӅu hành như: DOS, WinNT
Workstation, Win9, Win Me, Win2K Ürofessional, WinÜ...
Media (phương tiӋn truyӅn dүn): là cách thӭc và vұt liӋu nӕi kӃt các máy lҥi vӟi
nhau.

|  
 
  

!  

BÀI 1. KHÁI NIӊM CƠ BҦN Vӄ MҤNG MÁY TÍNH

Shared data (dӳ liӋu dùng chung): là tұp hӧp các tұp tin, thư mөc mà các máy
tính chia sҿ đӇ các máy tính khác truy cұp sӱ dөng chúng thông qua mҥng.
Resource (tài nguyên): là tұp tin, thư mөc, máy in, máy Fax, Modem, ә
CDROM và các thành phҫn khác mà ngưӡi dùng mҥng sӱ dөng.
User (ngưӡi dùng): là ngưӡi sӱ dөng máy trҥm (client) đӇ truy xuҩt các tài
nguyên mҥng. Thông thưӡng mӝt user sӁ có mӝt username (account) và mӝt
password. HӋ thӕng mҥng sӁ dӵa vào username và password đӇ biӃt bҥn là ai,
có quyӅn vào mҥng hay không và có quyӅn sӱ dөng nhӳng tài nguyên nào
trên mҥng.
Administrator: là nhà quҧn trӏ hӋ thӕng mҥng.

|  
 
  

!  

CÁC LOҤI MҤNG MÁY TÍNH


Mҥng cөc bӝ LAN (Local Area Network)
Mҥng LAN là mӝt nhóm máy tính và các thiӃt bӏ truyӅn thông mҥng đưӧc nӕi
kӃt vӟi nhau trong mӝt khu vӵc nhӓ như mӝt toà nhà cao ӕc, khuôn viên
trưӡng đҥi hӑc, khu giҧi trí ...
Các mҥng LAN thưӡng có đһc điӇm sau:
- Băng thông lӟn, có khҧ năng chҥy các ӭng dөng trӵc tuyӃn như xem phim,
hӝi thҧo qua mҥng.
- Kích thưӟc mҥng bӏ giӟi hҥn bӣi các thiӃt bӏ.
- Chi phí các thiӃt bӏ mҥng LAN tương đӕi rҿ.
- Quҧn trӏ đơn giҧn.

|  
 
  

!  

CÁC LOҤI MҤNG MÁY TÍNH

Mҥng đô thӏ MAN (Metropolitan Area Network)

Mҥng MAN gҫn giӕng như mҥng LAN nhưng giӟi hҥn cӫa nó là mӝt thành phӕ
hay mӝt quӕc gia. Mҥng MAN nӕi kӃt các mҥng LAN lҥi vӟi nhau thông qua
các phương tiӋn truyӅn dүn khác nhau (cáp quang, cáp đӗng, sóng...) và các
phương thӭc truyӅn thông khác nhau.
Đһc điӇm cӫa mҥng MAN:
- Băng thông mӭc trung bình, đӫ đӇ phөc vө các ӭng dөng cҩp thành phӕ hay
quӕc gia như chính phӫ điӋn tӱ, thương mҥi điӋn tӱ, các ӭng dөng cӫa các
ngân hàng...
- Do MAN nӕi kӃt nhiӅu LAN vӟi nhau nên đӝ phӭc tҥp cũng tăng đӗng thӡi
công tác quҧn trӏ sӁ khó khăn hơn.
- Chi phí các thiӃt bӏ mҥng MAN tương đӕi đҳt tiӅn.

|  
 
  

!  

CÁC LOҤI MҤNG MÁY TÍNH


Mҥng diӋn rӝng WAN (Wide Area Network)

Mҥng WAN bao phӫ vùng đӏa lý rӝng lӟn có thӇ là mӝt quӕc gia, mӝt lөc đӏa
hay toàn cҫu. Mҥng WAN thưӡng là mҥng cӫa các công ty đa quӕc gia hay
toàn cҫu, điӇn hình là mҥng Internet. Do phҥm vi rӝng lӟn cӫa mҥng WAN nên
thông thưӡng mҥng WAN là tұp hӧp các mҥng LAN, MAN nӕi lҥi vӟi nhau
bҵng các phương tiӋn như: vӋ tinh (satellites), sóng viba (microwave), cáp
quang, cáp điӋn
Đһc điӇm cӫa mҥng WAN:
- Băng thông thҩp, dӉ mҩt kӃt nӕi, thưӡng chӍ phù hӧp vӟi các ӭng dөng offline
như e-mail, web, ftp ...
- Phҥm vi hoҥt đӝng rӝng lӟn không giӟi hҥn.
- Do kӃt nӕi cӫa nhiӅu LAN, MAN lҥi vӟi nhau nên mҥng rҩt phӭc tҥp và có tính
toàn cҫu nên thưӡng là có tә chӭc quӕc tӃ đӭng ra quҧn trӏ.
- Chi phí cho các thiӃt bӏ và các công nghӋ mҥng WAN rҩt đҳt tiӅn.

|  
 
  

!  

CÁC LOҤI MҤNG MÁY TÍNH


Mҥng Internet

Mҥng Internet là trưӡng hӧp đһc biӋt cӫa mҥng WAN, nó cung cҩp các dӏch vө
toàn cҫu như mail, web, chat, ftp và phөc vө miӉn phí cho mӑi ngưӡi.

|  
 
  

!  

CÁC MÔ HÌNH  LÝ MҤNG

Cơ bҧn có ba loҥi mô hình xӱ lý mҥng bao gӗm:


- Mô hình xӱ lý mҥng tұp trung
- Mô hình xӱ lý mҥng phân phӕi
- Mô hình xӱ lý mҥng cӝng tác.

|  
 
  

!  
CÁC MÔ HÌNH  LÝ MҤNG

Mô hình xӱ lý mҥng tұp trung


Toàn bӝ các tiӃn trình xӱ lý diӉn ra tҥi máy tính trung tâm. Các máy trҥm cuӕi
(terminals) đưӧc nӕi mҥng vӟi máy tính trung tâm và chӍ hoҥt đӝng như
nhӳng thiӃt bӏ nhұp xuҩt dӳ liӋu, không lưu trӳ và xӱ lý dӳ liӋu.
Mô hình xӱ lý mҥng trên có thӇ triӇn khai trên hӋ thӕng phҫn cӭng hoһc phҫn
mӅm đưӧc cài đһt trên server.
Ưu điӇm: dӳ liӋu đưӧc bҧo mұt an toàn, dӉ backup và diӋt virus. Chi phí cho
các thiӃt bӏ thҩp.
KhuyӃt điӇm: khó đáp ӭng đưӧc các yêu cҫu cӫa nhiӅu ӭng dөng khác nhau,
tӕc đӝ truy xuҩt chұm.

|  
 
  

!  

CÁC MÔ HÌNH  LÝ MҤNG


Mô hình xӱ lý mҥng phân phӕi
Các máy tính có khҧ năng hoҥt đӝng đӝc lұp, các công viӋc đưӧc tách nhӓ và
giao cho nhiӅu máy tính khác nhau thay vì tұp trung xӱ lý trên máy trung tâm.
Tuy dӳ liӋu đưӧc xӱ lý và lưu trӳ tҥi máy cөc bӝ nhưng các máy tính này đưӧc
nӕi mҥng vӟi nhau nên chúng có thӇ trao đәi dӳ liӋu và dӏch vө.
Ưu điӇm: truy xuҩt nhanh, phҫn lӟn không giӟi hҥn các ӭng dөng.
KhuyӃt điӇm: dӳ liӋu lưu trӳ rӡi rҥc khó đӗng bӝ, backup và rҩt dӉ nhiӉm virus.

|  
 
  

!  

CÁC MÔ HÌNH  LÝ MҤNG

Mô hình xӱ lý mҥng cӝng tác.


Mô hình xӱ lý cӝng tác bao gӗm nhiӅu máy tính có thӇ hӧp tác đӇ thӵc hiӋn
mӝt công viӋc. Mӝt máy tính có thӇ mưӧn năng lӵc xӱ lý bҵng cách chҥy các
chương trình trên các máy nҵm trong mҥng.
Ưu điӇm: rҩt nhanh và mҥnh, có thӇ dùng đӇ chҥy các ӭng dөng có các phép
toán lӟn.
KhuyӃt điӇm: các dӳ liӋu đưӧc lưu trӳ trên các vӏ trí khác nhau nên rҩt khó
đӗng bӝ và backup, khҧ năng nhiӉm virus rҩt cao.

|  
 
  

!  

CÁC MÔ HÌNH QUҦN LÝ MҤNG

Workgroup
Trong mô hình này các máy tính có quyӅn hҥn ngang nhau và không có các
máy tính chuyên dөng làm nhiӋm vө cung cҩp dӏch vө hay quҧn lý. Các máy
tính tӵ bҧo mұt và quҧn lý các tài nguyên cӫa riêng mình. Đӗng thӡi các máy
tính cөc bӝ này cũng tӵ chӭng thӵc cho ngưӡi dùng cөc bӝ.
Domain
Ngưӧc lҥi vӟi mô hình Workgroup, trong mô hình Domain thì viӋc quҧn lý và
chӭng thӵc ngưӡi dùng mҥng tұp trung tҥi máy tính Ürimary Domain
Controller. Các tài nguyên mҥng cũng đưӧc quҧn lý tұp trung và cҩp quyӅn
hҥn cho tӯng ngưӡi dùng. Lúc đó trong hӋ thӕng có các máy tính chuyên dөng
làm nhiӋm vө cung cҩp các dӏch vө và quҧn lý các máy trҥm.

|  
 
  

!  

CÁC MÔ HÌNH ӬNG DӨNG MҤNG

Mҥng ngang hàng (peer to peer)


Mҥng ngang hàng cung cҩp viӋc kӃt nӕi cơ bҧn giӳa các máy tính nhưng
không có bҩt kǤ mӝt máy tính nào đóng vai trò phөc vө. Mӝt máy tính trên
mҥng có thӇ vӯa là client, vӯa là server. Trong môi trưӡng này, ngưӡi dùng
trên tӯng máy tính chӏu trách nhiӋm điӅu hành và chia sҿ các tài nguyên cӫa
máy tính mình. Mô hình này chӍ phù hӧp vӟi các tә chӭc nhӓ, sӕ ngưӡi giӟi
hҥn (thông thuӡng nhӓ hơn 10 ngưӡi), và không quan tâm đӃn vҩn đӅ bҧo
mұt. Mҥng ngang hàng thưӡng dùng các hӋ điӅu hành sau: Win95, Windows
for workgroup, WinNT Workstation, Win2000 Üroffessional, OS 2...
Ưu điӇm: do mô hình mҥng ngang hàng đơn giҧn nên dӉ cài đһt, tә chӭc và
quҧn trӏ, chi phí thiӃt bӏ cho mô hình này thҩp.
KhuyӃt điӇm: không cho phép quҧn lý tұp trung nên dӳ liӋu phân tán, khҧ
năng bҧo mұt thҩp, rҩt dӉ bӏ xâm nhұp. Các tài nguyên không đưӧc sҳp xӃp
nên rҩt khó đӏnh vӏ và tìm kiӃm.

|  
 
  

!  

CÁC MÔ HÌNH ӬNG DӨNG MҤNG


Mҥng khách chӫ (client- server)
Mӝt hӋ thӕng máy tính cung cҩp tài nguyên và dӏch vө cho cҧ hӋ thӕng mҥng
sӱ dөng gӑi là (server). Mӝt hӋ thӕng máy tính sӱ dөng các tài nguyên và dӏch
vө này đưӧc gӑi là máy khách (client). Các loҥi server như sau:
- File Server: phөc vө các yêu cҫu hӋ thӕng tұp tin trong mҥng.
- Ürint Server: phөc vө các yêu cҫu in ҩn trong mҥng.
- Application Server: cho phép các ӭng dөng chҥy trên các server và trҧ vӅ
kӃt quҧ cho client.
- Mail Server: cung cҩp các dӏch vө vӅ gӣi nhұn e-mail.
- Web Server: cung cҩp các dӏch vө vӅ web.
- Database Server: cung cҩp các dӏch vө vӅ lưu trӳ, tìm kiӃm thông tin.
HӋ điӅu hành mҥng dùng trong mô hình client - server là WinNT, Novell
NetWare, Unix, Win2K...
Ưu điӇm: do các dӳ liӋu đưӧc lưu trӳ tұp trung nên dӉ bҧo mұt, backup và
đӗng bӝ vӟi nhau. Tài nguyên và dӏch vө đưӧc tұp trung nên dӉ chia sҿ và
quҧn lý và có thӇ phөc vө cho nhiӅu ngưӡi dùng.
KhuyӃt điӇm: các server chuyên dөng rҩt đҳt tiӅn, phҧi có quҧn trӏ hӋ thӕng.

|  
 
  

!  

CÁC DӎCH VӨ MҤNG

Các dӏch vө mҥng phә biӃn nhҩt là:


- Dӏch vө tұp tin.
- Dӏch vө in ҩn.
- Dӏch vө thông điӋp.
- Dӏch vө thư mөc.
- Dӏch vө ӭng dөng.
- Dӏch vө cơ sӣ dӳ liӋu.

|  
 
  

!  

Dӏch vө tұp tin (Files Services)


Dӏch vө tұp tin cho phép các máy tính chia sҿ các tұp tin, thao tác trên các tұp
tin chia sҿ này như: lưu trӳ, tìm kiӃm, di chuyӇn...
- TruyӅn tұp tin: không có mҥng, các khҧ năng truyӅn tҧi tұp tin giӳa các máy
tính bӏ hҥn chӃ. phҫn lӟn các dӳ liӋu quan trӑng trên mҥng đӅu đưӧc lưu trӳ
tұp trung theo nhiӅu cách khác nhau:
- Lưu trӳ trӵc tuyӃn (online storage): dӳ liӋu đưӧc lưu trӳ trên đĩa cӭng nên
truy xuҩt dӉ dàng, nhanh chóng, bҩt kӇ thӡi gian. Nhưng phương pháp này có
mӝt khuyӃt điӇm là chúng không thӇ tháo rӡi đӇ trao đәi hoһc lưu trӳ tách rӡi,
đӗng thӡi chi phí lưu trӳ mӝt MB dӳ liӋu tương đӕi cao.
- Lưu trӳ ngoҥi tuyӃn (offline storage): thưӡng áp dөng cho dӳ liӋu ít khi cҫn
truy xuҩt (lưu trӳ, backup). Các thiӃt bӏ phә biӃn dùng cho phương pháp này là
băng tӯ, đĩa quang.
Lưu trӳ cұn tuyӃn (near- line storage): phương pháp này giúp ta khҳc phөc
đưӧc tình trҥng truy xuҩt chұm cӫa phương pháp lưu trӳ ngoҥi tuyӃn nhưng
chi phí lҥi không cao đó là chúng ta dùng thiӃt bӏ Jukebox đӇ tӵ đӝng quҧn lý
các băng tӯ và đĩa quang.
Di trú dӳ liӋu (data migration) là công nghӋ tӵ đӝng dӡi các dӳ liӋu ít dùng tӯ
kho lưu trӳ trӵc tuyӃn sang kho lưu trӳ cұn tuyӃn hay ngoҥi tuyӃn.

|  
 
  

!  

Dӏch vө in ҩn (Ürint Services)

Dӏch vө in ҩn là mӝt ӭng dөng mҥng điӅu khiӇn và quҧn lý viӋc truy cұp các
máy in, máy fax mҥng.
Các lӧi ích cӫa dӏch vө in ҩn:
Giҧm chi phí cho nhiӅu ngưӡi có thӇ chia nhau dùng chung các thiӃt bӏ đҳt tiӅn
như máy in màu, máy vӁ, máy in khә giҩy lӟn.
Tăng đӝ linh hoҥt vì các máy tính có thӇ đһt bҩt kǤ nơi nào, chӭ không chӍ đһt
cҥnh PC cӫa ngưӡi dùng.
Dùng cơ chӃ hàng đӧi in đӇ ҩn đӏnh mӭc đӝ ưu tiên nӝi dung nào đưӧc in
trưӟc, nӝi dung nào đưӧc in sau.

|  
 
  

!  

Dӏch vө thông điӋp (Message Services)


Là dӏch vө cho phép gӣi/nhұn các thư điӋn tӱ (e-mail). Công nghӋ thư điӋn tӱ
này rҿ tiӅn, nhanh chóng, phong phú cho phép đính kèm nhiӅu loҥi file khác
nhau như: phim ҧnh, âm thanh...
Ngoài ra dӏch vө này còn cung cҩp các ӭng dөng khác như: thư thoҥi (voice
mail), các ӭng dөng nhóm làm viӋc (workgroup application).

|  
 
  

!  

Dӏch vө thư mөc (Directory Services)


Dӏch vө này cho phép tích hӧp mӑi thông tin vӅ các đӕi tưӧng trên mҥng thành
mӝt cҩu trúc thư mөc dùng chung nhӡ đó mà quá trình quҧn lý và chia sҿ tài
nguyên trӣ nên hiӋu quҧ hơn.
Dӏch vө ӭng dөng (Application Services)
Dӏch vө này cung cҩp kӃt quҧ cho các chương trình ӣ client bҵng cách thӵc
hiӋn các chương trình trên server. Dӏch vө này cho phép các ӭng dөng huy
đӝng năng lӵc cӫa các máy tính chuyên dөng khác trên mҥng.
Dӏch vө cơ sӣ dӳ liӋu (Database Services)
Dӏch vө cơ sӣ dӳ liӋu thӵc hiӋn các chӭc năng sau:
- Bҧo mұt cơ sӣ dӳ liӋu.
- Tӕi ưu hóa tiӃn trình thӵc hiӋn các tác vө cơ sӣ dӳ liӋu.
- Phөc vө sӕ lưӧng ngưӡi dùng lӟn, truy cұp nhanh vào các cơ sӣ dӳ liӋu.
- Phân phӕi dӳ liӋu qua nhiӅu hӋ phөc vө CSDL.

|  
 
  

!  

Dӏch vө Web
Dӏch vө này cho phép tҩt cҧ mӑi ngưӡi trên mҥng có thӇ trao đәi các siêu văn
bҧn vӟi nhau. Các siêu bҧn này có thӇ chӭa hình ҧnh, âm thanh giúp các
ngưӡi dùng có thӇ trao đәi nhanh thông tin và sӕng đӝng hơn.

|  
 
  

!  

CÁC LӦI ÍCH THӴC Tӂ CӪA MҤNG.

TiӃt kiӋm đưӧc tài nguyên phҫn cӭng


Trao đәi dӳ liӋu trӣ nên dӉ dàng hơn
Chia sҿ ӭng dөng
Tұp trung dӳ liӋu, bҧo mұt và backup tӕt
Sӱ dөng các phҫn mӅm ӭng dөng trên mҥng
Sӱ dөng các dӏch vө Internet

|  
 
  

!  

Bài 2 MÔ HÌNH THAM CHIӂU OSI

Khái niӋm giao thӭc (protocol).


Là quy tҳc giao tiӃp (tiêu chuҭn giao tiӃp) giӳa hai hӋ thӕng giúp chúng hiӇu và
trao đәi dӳ liӋu đưӧc vӟi nhau.
Ví dө: Internetwork Üacket Exchange (IÜ), Transmission control protocol/
Internetwork Ürotocol (TCÜ IÜ), NetBIOS Extended User Interface
(NetBEUI)«

|  
 
  

!  

Bài 2 MÔ HÌNH THAM CHIӂU OSI

Các tә chӭc đӏnh chuҭn.


ITU (International Telecommunication Union): HiӋp hӝi ViӉn thông quӕc tӃ.
IEEE (Institute of Electrical and Electronic Engineers): ViӋn các kĩ sư điӋn
và điӋn tӱ.
ISO (International Standardization Organization): Tә chӭc Tiêu chuҭn quӕc
tӃ, trө sӣ tҥi Geneve, Thөy Sĩ. Vào năm 1977, ISO đưӧc giao trách nhiӋm thiӃt
kӃ mӝt chuҭn truyӅn thông dӵa trên lí thuyӃt vӅ kiӃn trúc các hӋ thӕng mӣ làm
cơ sӣ đӇ thiӃt kӃ mҥng máy tính. Mô hình này có tên là OSI (Open System
Interconnection - tương kӃt các hӋ thӕng mӣ)

|  
 
  

!  

Bài 2 MÔ HÌNH THAM CHIӂU OSI


Mô hình OSI.
Mô hình OSI (Open System Interconnection): là mô hình đưӧc tә chӭc ISO
đӅ xuҩt tӯ 1977 và công bӕ lҫn đҫu vào 1984. ĐӇ các máy tính và các thiӃt bӏ
mҥng có thӇ truyӅn thông vӟi nhau phҧi có nhӳng qui tҳc giao tiӃp đưӧc các
bên chҩp nhұn. Mô hình OSI là mӝt khuôn mүu giúp chúng ta hiӇu dӳ liӋu đi
xuyên qua mҥng như thӃ nào đӗng thӡi cũng giúp chúng ta hiӇu đưӧc các
chӭc năng mҥng diӉn ra tҥi mӛi lӟp.
Trong mô hình OSI có bҧy lӟp, mӛi lӟp mô tҧ mӝt phҫn chӭc năng đӝc lұp. Sӵ
tách lӟp cӫa mô hình này mang lҥi nhӳng lӧi ích sau:
- Chia hoҥt đӝng thông tin mҥng thành nhӳng phҫn nhӓ hơn, đơn giҧn hơn
giúp chúng ta dӉ khҧo sát và tìm hiӇu hơn.
- Chuҭn hóa các thành phҫn mҥng đӇ cho phép phát triӇn mҥng tӯ nhiӅu nhà
cung cҩp sҧn phҭm.
- Ngăn chһn đưӧc tình trҥng sӵ thay đәi cӫa mӝt lӟp làm ҧnh hưӣng đӃn các
lӟp khác, như vұy giúp mӛi lӟp có thӇ phát triӇn đӝc lұp và nhanh chóng hơn

|  
 
  

!  

Bài 2 MÔ HÌNH THAM CHIӂU OSI

Mô hình tham chiӃu OSI đӏnh nghĩa các qui tҳc cho các nӝi dung sau:
- Cách thӭc các thiӃt bӏ giao tiӃp và truyӅn thông đưӧc vӟi nhau.
- Các phương pháp đӇ các thiӃt bӏ trên mҥng khi nào thì đưӧc truyӅn dӳ liӋu,
khi nào thì không đưӧc.
- Các phương pháp đӇ đҧm bҧo truyӅn đúng dӳ liӋu và đúng bên nhұn.
- Cách thӭc vұn tҧi, truyӅn, sҳp xӃp và kӃt nӕi vӟi nhau.
- Cách thӭc đҧm bҧo các thiӃt bӏ mҥng duy trì tӕc đӝ truyӅn dӳ liӋu thích hӧp.
- Cách biӇu diӉn mӝt bit thiӃt bӏ truyӅn dүn.

|  
 
  

!  

Bài 2 MÔ HÌNH THAM CHIӂU OSI

Ÿ KiӃn trúc phân tҫng


- ĐӇ giҧm đӝ phӭc tҥp cӫa viӋc thiӃt kӃ và cài đһt mҥng, hҫu hӃt các máy tính
đӅu đưӧc phân tích thiӃt kӃ theo quan điӇm phân tҫng.
-Mӛi hӋ thӕng thành phҫn cӫa mҥng đưӧc xem như mӝt cҩu trúc đa tҫng, trong
đó mӛi tҫng đưӧc xây dӵng trên tҫng trưӟc nó.
- Sӕ lưӧng các tҫng cũng như tên và chӭc năng cӫa mӛi tҫng tuǤ thuӝc vào
nhà thiӃt kӃ.
- 1977 Tә chӭc tiêu chuҭn hoá quӕc tӃ (International Organization for
Standardization - ISO) đưa ra mӝt tiêu chuҭn vӅ mҥng.
- 1984 ISO đưa ra mô hình 7 tҫng gӑi là mô hình tham chiӃu cho viӋc nӕi kӃt
các hӋ thӕng mӣ (Reference Model for Open Systems Interconnection - OSI
Reference Model) gӑi tҳt là mô hình OSI. Mô hình này đưӧc dùng làm cơ sӣ
đӇ nӕi kӃt các hӋ thӕng mӣ phөc vө cho các ӭng dөng phân tán ¶ Mӑi hӋ thӕng
tuân theo mô hình tham chiӃu OSI đӅu có thӇ truyӅn thông tin vӟi nhau.

|  
 
  

!  

KiӃn trúc phân tҫng

|  
 
  

!  

Bài 2 MÔ HÌNH THAM CHIӂU OSI

- Üresentation Layer (lӟp trình bày): thoҧ thuұn khuôn dҥng trao đәi dӳ liӋu.
- Session Layer (lӟp phiên): cho phép ngưӡi dùng thiӃt lұp các kӃt nӕi.
- Transport Layer (lӟp vұn chuyӇn): đҧm bҧo truyӅn thông giӳa hai hӋ thӕng.
- Network Layer (lӟp mҥng): đӏnh hưӟng dӳ liӋu truyӅn trong môi trưӡng liên
mҥng.
- Data link Layer (lӟp liên kӃt dӳ liӋu): xác đӏnh viӋc truy xuҩt đӃn các thiӃt bӏ.
- Ühysical Layer (lӟp vұt lý): chuyӇn đәi dӳ liӋu thành các bit và truyӅn đi.

|  
 
  

!  

i
  

đӏnh nghĩa các qui cách vӅ điӋn, cơ, thӫ tөc và các đһc tҧ chӭc năng đӇ kích
hoҥt, duy trì và dӯng mӝt liên kӃt vұt lý giӳa các hӋ thӕng đҫu cuӕi. Mӝt sӕ các
đһc điӇm trong lӟp vұt lý này bao gӗm:
- Mӭc điӋn thӃ.
- Khoҧng thӡi gian thay đәi điӋn thӃ.
- Tӕc đӝ dӳ liӋu vұt lý.
- Khoҧng đưӡng truyӅn tӕi đa.
- Các đҫu nӕi vұt lý.

|  
 
  

!  

i     

cung cҩp khҧ năng chuyӇn dӳ liӋu tin cұy xuyên qua mӝt liên kӃt vұt lý. Lӟp
này liên quan đӃn:
- Đӏa chӍ vұt lý.
- Mô hình mҥng.
- Cơ chӃ truy cұp đưӡng truyӅn.
- Thông báo lӛi.
- Thӭ tӵ phân phӕi frame.
- ĐiӅu khiӇn dòng.

|  
 
  

!  

i     

Tҥi lӟp data link, các bít đӃn tӯ lӟp vұt lý đưӧc chuyӇn thành các frame dӳ
liӋu bҵng cách dùng mӝt sӕ nghi thӭc tҥi lӟp này. Lӟp data link đưӧc chia
thành hai lӟp con:
- Lӟp con LLC (logical link control).
- Lӟp con MAC (media access control).
Lӟp con LLC là phҫn trên so vӟi các giao thӭc truy cұp đưӡng truyӅn khác, nó
cung cҩp sӵ mӅm dҿo vӅ giao tiӃp. LLC hoҥt đӝng đӝc lұp vӟi các giao thӭc
truy cұp đưӡng truyӅn, cho nên các giao thӭc lӟp trên hơn (ví dө như IP ӣ lӟp
mҥng) có thӇ hoҥt đӝng mà không phө thuӝc vào loҥi phương tiӋn LAN. Lӟp
con LLC có thӇ lӋ thuӝc vào các lӟp thҩp hơn trong viӋc cung cҩp truy cұp
đưӡng truyӅn.
Lӟp con MAC cung cҩp tính thӭ tӵ truy cұp vào môi trưӡng LAN. Khi nhiӅu
trҥm cùng truy cұp chia sҿ môi trưӡng truyӅn, đӇ đӏnh danh mӛi trҥm, lӟp cho
MAC đӏnh nghĩa mӝt trưӡng đӏa chӍ phҫn cӭng, gӑi là đӏa chӍ MAC address. Đӏa
chӍ MAC là mӝt con sӕ đơn nhҩt đӕi vӟi mӛi giao tiӃp LAN (card mҥng).

|  
 
  

!  i  

lӟp mҥng chӏu trách nhiӋm lұp đӏa chӍ các thông điӋp, diӉn dӏch đӏa chӍ và tên
logic thành đӏa chӍ vұt lý đӗng thӡi nó cũng chӏu trách nhiӋm gӣi packet tӯ
mҥng nguӗn đӃn mҥng đích.
Lӟp này quyӃt đӏnh đưӡng đi tӯ máy tính nguӗn đӃn máy tính đích. Nó quyӃt
đӏnh dӳ liӋu sӁ truyӅn trên đưӡng nào dӵa vào tình trҥng, ưu tiên dӏch vө và
các yӃu tӕ khác.
Nó cũng quҧn lý lưu lưӧng trên mҥng chҷng hҥn như chuyӇn đәi gói, đӏnh
tuyӃn, và kiӇm soát sӵ tҳc nghӁn dӳ liӋu.
NӃu bӝ thích ӭng mҥng trên bӝ đӏnh tuyӃn (router) không thӇ truyӅn đӫ đoҥn
dӳ liӋu mà máy tính nguӗn gӣi đi, lӟp Network trên bӝ đӏnh tuyӃn sӁ chia dӳ
liӋu thành nhӳng đơn vӏ nhӓ hơn, nói cách khác, nӃu máy tính nguӗn gӣi đi các
gói tin có kích thưӟc là 20Kb, trong khi Router chӍ cho phép các gói tin có kích
thưӟc là 10Kb đi qua, thì lúc đó lӟp Network cӫa Router sӁ chia gói tin ra làm
2, mӛi gói tin có kích thưӟc là 10Kb. Ӣ đҫu nhұn, lӟp Network ráp nӕi lҥi dӳ
liӋu. Ví dө: mӝt sӕ giao thӭc lӟp này: IP, IPX,...Dӳ liӋu ӣ lӟp này gӑi packet
hoһc datagram.

|  
 
  

!  

i
i

lӟp vұn chuyӇn phân đoҥn dӳ liӋu tӯ hӋ thӕng máy truyӅn và tái thiӃt lұp dӳ
liӋu vào mӝt luӗng dӳ liӋu tҥi hӋ thӕng máy nhұn đҧm bҧo rҵng viӋc bàn giao
các thông điӋp giӳa các thiӃt bӏ đáng tin cұy. Dӳ liӋu tҥi lӟp này gӑi là
segment.
Lӟp này thiӃt lұp, duy trì và kӃt XӃp thӭ tӵ các phân đoҥn: khi mӝt thông điӋp
lӟn đưӧc tách thành nhiӅu phân đoҥn nhӓ đӇ bàn giao, lӟp vұn chuyӇn sӁ sҳp
xӃp thӭ tӵ các phân đoҥn trưӟc khi ráp nӕi các phân đoҥn thành thông điӋp
ban đҫu.
- KiӇm soát lӛi: khi có phân đoҥn bӏ thҩt bҥi, sai hoһc trùng lҳp, lӟp vұn chuyӇn
sӁ yêu cҫu truyӅn lҥi.
- KiӇm soát luӗng: lӟp vұn chuyӇn dùng các tín hiӋu báo nhұn đӇ xác nhұn.
Bên gӱi sӁ không truyӅn đi phân đoҥn dӳ liӋu kӃ tiӃp nӃu bên nhұn chưa gӣi
tín hiӋu xác nhұn rҵng đã nhұn đưӧc phân đoҥn dӳ liӋu trưӟc đó đҫy đӫ

|  
 
  

!  
i 

Ÿ Tҫng phiên kiӇm soát các (phiên) hӝi thoҥi giӳa các máy tính.
Ÿ Tҫng này thiӃt lұp, quҧn lý và kӃt thúc các kӃt nӕi giӳa trình ӭng dөng đӏa
phương và trình ӭng dөng ӣ xa.
lӟp này có chӭc năng thiӃt lұp, quҧn lý, và kӃt thúc các phiên thông tin giӳa
hai thiӃt bӏ truyӅn nhұn. Lӟp phiên cung cҩp các dӏch vө cho lӟp trình bày. Lӟp
Session cung cҩp sӵ đӗng bӝ hóa giӳa các tác vө ngưӡi dùng bҵng cách đһt
nhӳng điӇm kiӇm tra vào luӗng dӳ liӋu.
Bҵng cách này, nӃu mҥng không hoҥt đӝng thì chӍ có dӳ liӋu truyӅn sau điӇm
kiӇm tra cuӕi cùng mӟi phҧi truyӅn lҥi. Lӟp này cũng thi hành kiӇm soát hӝi
thoҥi giӳa các quá trình giao tiӃp, điӅu chӍnh bên nào truyӅn, khi nào, trong bao
lâu. Ví dө như: RÜC, NFS,... Lӟp này kӃt nӕi theo ba cách: Haft-duplex,
Simplex, Full-duplex

|  
 
  

!  

i

Ÿ Tҫng trình diӉn biӃn đәi dӳ liӋu đӇ cung cҩp mӝt giao
diӋn tiêu chuҭn cho tҫng ӭng dөng.
Ÿ lӟp này chӏu trách nhiӋm thương lưӧng và xác lұp dҥng thӭc dӳ liӋu
đưӧc trao đәi. Nó đҧm bҧo thông tin mà lӟp ӭng dөng cӫa mӝt hӋ
thӕng đҫu cuӕi gӣi đi, lӟp ӭng dөng cӫa hӋ thӕng khác có thӇ đӑc
đưӧc.
Ÿ Lӟp trình bày thông dӏch giӳa nhiӅu dҥng dӳ liӋu khác nhau thông
qua mӝt dҥng chung, đӗng thӡi nó cũng nén và giҧi nén dӳ liӋu. Thӭ
tӵ byte, bit bên gӣi và bên nhұn qui ưӟc qui tҳc gӣi nhұn mӝt chuӛi
byte, bit tӯ trái qua phҧi hay tӯ phҧi qua trái.
Ÿ NӃu hai bên không thӕng nhҩt thì sӁ có sӵ chuyӇn đәi thӭ tӵ các
byte bit vào trưӟc hoһc sau khi truyӅn. Lӟp presentation cũng quҧn lý
các cҩp đӝ nén dӳ liӋu nhҵm giҧm sӕ bit cҫn truyӅn. Ví dө: JÜEG,
ASCCI
|  
 
  

!  

i 

Lӟp ӭng dөng (Application Layer): là giao diӋn giӳa các chương trình ӭng
dөng cӫa ngưӡi dùng và mҥng. Lӟp Application xӱ lý truy nhұp mҥng chung,
kiӇm soát luӗng và phөc hӗi lӛi. Lӟp này không cung cҩp các dӏch vө cho lӟp
nào mà nó cung cҩp dӏch vө cho các ӭng dөng như: truyӅn file, gӣi nhұn E-
mail, Telnet, HTTP, FTP, SMTP«

ŸTҫng ӭng dөng là tҫng gҫn vӟi ngưӡi sӱ dөng nhҩt. Nó cung cҩp
phương tiӋn cho ngưӡi dùng truy nhұp các thông tin và dӳ liӋu trên
mҥng thông qua chương trình ӭng dөng.
Ÿ Tҫng này là giao diӋn chính đӇ ngưӡi dùng tương tác vӟi chương
trình ӭng dөng, và qua đó vӟi mҥng.

|  
 
  

!  

QUÁ TRÌNH  LÝ VÀ VҰN CHUYӆN CӪA MӜT GÓI DӲ LIӊU

Quá trình đóng gói dӳ liӋu (tҥi máy


gӱi)
Đóng gói dӳ liӋu là quá trình đһt dӳ liӋu
nhұn đưӧc vào sau header (và trưӟc
trailer) trên mӛi lӟp.
Lӟp Ühysical không đóng gói dӳ liӋu vì
nó không dùng header và trailer. ViӋc
đóng gói dӳ liӋu không nhҩt thiӃt phҧi
xҧy ra trong mӛi lҫn truyӅn dӳ liӋu cӫa
trình ӭng dөng. Các lӟp 5, 6, 7 sӱ dөng
header trong quá trình khӣi đӝng,
nhưng trong phҫn lӟn các lҫn truyӅn thì
không có header cӫa lӟp 5, 6, 7.

|  
 
  

!  

QUÁ TRÌNH  LÝ VÀ VҰN CHUYӆN CӪA MӜT GÓI DӲ LIӊU

Các dӳ liӋu tҥi máy gӱi đưӧc xӱ lý theo trình tӵ như sau:
- Ngưӡi dùng thông qua lӟp Application đӇ đưa các thông tin vào máy tính.
Các thông tin này có nhiӅu dҥng khác nhau như: hình ҧnh, âm thanh, văn
bҧn«
- TiӃp theo các thông tin đó đưӧc chuyӇn xuӕng lӟp Üresentation đӇ chuyӇn
thành dҥng chung, rӗi mã hoá và nén dӳ liӋu.
- TiӃp đó dӳ liӋu đưӧc chuyӇn xuӕng lӟp Session đӇ bә sung các thông tin vӅ
phiên giao dӏch này.
- Dӳ liӋu tiӃp tөc đưӧc chuyӇn xuӕng lӟp Transport, tҥi lӟp này dӳ liӋu đưӧc
cҳt ra thành nhiӅu Segment và bә sung thêm các thông tin vӅ phương thӭc
vұn chuyӇn dӳ liӋu đӇ đҧm bҧo đӝ tin cұy khi truyӅn.
- Dӳ liӋu tiӃp tөc đưӧc chuyӇn xuӕng lӟp Network, tҥi lӟp này mӛi Segment
đưӧc cҳt ra thành nhiӅu Üacket và bә sung thêm các thông tin đӏnh tuyӃn.
- TiӃp đó dӳ liӋu đưӧc chuyӇn xuӕng lӟp Data Link, tҥi lӟp này mӛi Üacket sӁ
đưӧc cҳt ra thành nhiӅu Frame và bә sung thêm các thông tin kiӇm tra gói tin
(đӇ kiӇm tra ӣ nơi nhұn).
- Cuӕi cùng, mӛi Frame sӁ đưӧc tҫng Vұt Lý chuyӇn thành mӝt chuӛi các bit,
và đưӧc đҭy lên các phương tiӋn truyӅn dүn đӇ truyӅn đӃn các thiӃt bӏ khác.

|  
 
  

!  

Quá trình truyӅn dӳ liӋu tӯ máy gӱi đӃn máy nhұn

Bưӟc 1: Trình ӭng dөng (trên máy gӱi) tҥo ra dӳ liӋu và các chương trình phҫn
cӭng, phҫn mӅm cài đһt mӛi lӟp sӁ bә sung vào header và trailer (quá trình
đóng gói dӳ liӋu tҥi máy gӱi).
Bưӟc 2: Lӟp Ühysical (trên máy gӱi) phát sinh tín hiӋu lên môi trưӡng truyӅn
tҧi đӇ truyӅn dӳ liӋu.
Bưӟc 3: Lӟp Ühysical (trên máy nhұn) nhұn dӳ liӋu.
Bưӟc 4: Các chương trình phҫn cӭng, phҫn mӅm (trên máy nhұn) gӥ bӓ
header và trailer và xӱ lý phҫn dӳ liӋu (quá trình xӱ lý dӳ liӋu tҥi máy nhұn).
Giӳa bưӟc 1 và bưӟc 2 là quá trình tìm đưӡng đi cӫa gói tin. Thông thưӡng,
máy gӱi đã biӃt đӏa chӍ IP cӫa máy nhұn. Vì thӃ, sau khi xác đӏnh đưӧc đӏa chӍ
IP cӫa máy nhұn thì lӟp Network cӫa máy gӱi sӁ so sánh đӏa chӍ IP cӫa máy
nhұn và đӏa chӍ IP cӫa chính nó:

|  
 
  

!  

Quá trình truyӅn dӳ liӋu tӯ máy gӱi đӃn máy nhұn

NӃu cùng đӏa chӍ mҥng thì máy gӱi sӁ tìm trong bҧng MAC Table cӫa mình đӇ
có đưӧc đӏa chӍ MAC cӫa máy nhұn. Trong trưӡng hӧp không có đưӧc đӏa chӍ
MAC tương ӭng, nó sӁ thӵc hiӋn giao thӭc ARP đӇ truy tìm đӏa chӍ MAC. Sau
khi tìm đưӧc đӏa chӍ MAC, nó sӁ lưu đӏa chӍ MAC này vào trong bҧng MAC
Table đӇ lӟp Datalink sӱ dөng ӣ các lҫn gӱi sau. Sau khi có đӏa chӍ MAC thì
máy gӱi sӁ gӣi gói tin đi (giao thӭc ARP sӁ đưӧc nói thêm).
- NӃu khác đӏa chӍ mҥng thì máy gӱi sӁ kiӇm tra xem máy có đưӧc khai báo
Default Gateway hay không.
+ NӃu có khai báo Default Gateway thì máy gӱi sӁ gӣi gói tin thông qua
Default Gateway.
+ NӃu không có khai báo Default Gateway thì máy gӣi sӁ loҥi bӓ gói tin và
thông báo "Destination host Unreachable"

|  
 
  

!  

Chi tiӃt quá trình xӱ lý tҥi máy nhұn

Bưӟc 1: Lӟp Ühysical kiӇm tra quá trình đӗng bӝ bit và đһt chuӛi bit nhұn
đưӧc vào vùng đӋm. Sau đó thông báo cho lӟp Data Link dӳ liӋu đã đưӧc
nhұn.
Bưӟc 2: Lӟp Data Link kiӇm lӛi frame bҵng cách kiӇm tra FCS trong trailer.
NӃu có lӛi thì frame bӏ bӓ.
Sau đó kiӇm tra đӏa chӍ lӟp Data Link (đӏa chӍ MAC) xem có trùng vӟi đӏa chӍ
máy nhұn hay không.
NӃu đúng thì phҫn dӳ liӋu sau khi loҥi header và trailer sӁ đưӧc chuyӇn lên
cho lӟp Network.
Bưӟc 3: Đӏa chӍ lӟp Network đưӧc kiӇm tra xem có phҧi là đӏa chӍ máy nhұn
hay không (đӏa chӍ IP) ?
NӃu đúng thì dӳ liӋu đưӧc chuyӇn lên cho lӟp Transport xӱ lý.

|  
 
  

!  

Chi tiӃt quá trình xӱ lý tҥi máy nhұn

Bưӟc 4: NӃu giao thӭc lӟp Transport có hӛ trӧ viӋc phөc hӗi lӛi thì sӕ đӏnh
danh phân đoҥn đưӧc xӱ lý. Các thông tin ACK, NAK (gói tin ACK, NAK dùng
đӇ phҧn hӗi vӅ viӋc các gói tin đã đưӧc gӣi đӃn máy nhұn chưa) cũng đưӧc xӱ
lý ӣ lӟp này. Sau quá trình phөc hӗi lӛi và sҳp thӭ tӵ các phân đoҥn, dӳ liӋu
đưӧc đưa lên lӟp Session.
Bưӟc 5: Lӟp Session đҧm bҧo mӝt chuӛi các thông điӋp đã trӑn vҽn. Sau khi
các luӗng đã hoàn tҩt, lӟp Session chuyӇn dӳ liӋu sau header lӟp 5 lên cho
lӟp Üresentation xӱ lý.
Bưӟc 6: Dӳ liӋu sӁ đưӧc lӟp Üresentation xӱ lý bҵng cách chuyӇn đәi dҥng
thӭc dӳ liӋu. Sau đó kӃt quҧ chuyӇn lên cho lӟp Application.
Bưӟc 7: Lӟp Application xӱ lý header cuӕi cùng. Header này chӭa các tham
sӕ thoҧ thuұn giӳa hai trình ӭng dөng.

|  
 
  

!  

MÔ HÌNH THAM CHIӂU TCÜ IÜ

Các bӝ phұn, văn phòng cӫa Chính phӫ Hoa KǤ đã nhұn thӭc đưӧc sӵ quan
trӑng và tiӅm năng cӫa kĩ
thuұt Internet tӯ nhiӅu năm trưӟc, cũng như đã cung cҩp tài chánh cho viӋc
nghiên cӭu, đӇ thӵc sӵ có
đưӧc mӝt mҥng Internet toàn cҫu. Sӵ hình thành kĩ thuұt Internet là kӃt quҧ
nghiên cӭu dưӟi sӵ tài trӧ
cӫa Defense Advanced Research Ürojects Agency (ARÜA DARÜA). Kĩ thuұt
ARÜA bao gӗm mӝt
tұp hӧp cӫa các chuҭn mҥng, đһc tҧ chi tiӃt cách thӭc mà các máy tính thông
tin liên lҥc vӟi nhau,
cũng như các quy ưӟc cho các mҥng interconnecting và đӏnh tuyӃn giao
thông. Tên chính thӭc là
TCÜ IÜ Internet Ürotocol Suite và thưӡng đưӧc gӑi là TCÜ IÜ, có thӇ dùng đӇ
thông tin liên lҥc qua
tұp hӧp bҩt kǤ các mҥng interconnected. Nó có thӇ dùng đӇ liên kӃt mҥng
trong mӝt công ty, không
nhҩt thiӃt phҧi nӕi kӃt vӟi các mҥng khác bên ngoài

|  
 
  

!  

Các lӟp cӫa mô hình tham chiӃu TCÜ IÜ

Lӟp Application: quҧn lý các giao thӭc, như hӛ trӧ viӋc trình bày, mã hóa, và
quҧn lý cuӝc gӑi.
Lӟp Application cũng hӛ trӧ nhiӅu ӭng dөng, như: FTP (File Transfer
Ürotocol), HTTP
(Hypertext Transfer Ürotocol), SMTP (Simple Mail Transfer Ürotocol), DNS
(Domain Name
System), TFTP (Trivial File Transfer Ürotocol).
- Lӟp Transport: đҧm nhiӋm viӋc vұn chuyӇn tӯ nguӗn đӃn đích. Tҫng
Transport đҧm nhiӋm viӋc
truyӅn dӳ liӋu thông qua hai nghi thӭc: TCP (Transmission Control Ürotocol)
và UDP (User
Datagram Ürotocol).
- Lӟp Internet: đҧm nhiӋm viӋc chӑn lӵa đưӡng đi tӕt nhҩt cho các gói tin.
Nghi thӭc đưӧc sӱ dөng
chính ӣ tҫng này là nghi thӭc IP (Internet Ürotocol).
- Lӟp Network Interface: có tính chҩt tương tӵ như hai lӟp Data Link và
Ühysical cӫa kiӃn trúc
OSI.

|  
 
  

!  

So sánh mô hình OSI và TCÜ IÜ

|  
 
  

!  

So sánh mô hình OSI và TCÜ IÜ

Các điӇm giӕng nhau:


Hình 2.6 ± So sánh mô hình OSI và mô hình TCP/IP
- Cҧ hai đӅu có kiӃn trúc phân lӟp.
- ĐӅu có lӟp Application, mһc dù các dӏch vө ӣ mӛi lӟp khác nhau.
- ĐӅu có các lӟp Transport và Network.
- Sӱ dөng kĩ thuұt chuyӇn packet (packet-switched).
- Các nhà quҧn trӏ mҥng chuyên nghiӋp cҫn phҧi biӃt rõ hai mô hình trên.
Các điӇm khác nhau:
- Mô hình TCP/IP kӃt hӧp lӟp Üresentation và lӟp Session vào trong lӟp
Application.
- Mô hình TCP/IP đơn giҧn hơn bӣi vì có ít lӟp hơn.
- Nghi thӭc TCP/IP đưӧc chuҭn hóa và đưӧc sӱ dөng phә biӃn trên toàn thӃ
giӟi.

|  
 
  

You might also like