Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”

төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

ГАРЧИГ

ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТ...............................................................................................................2
Õ¯ÑÍÝÃÒÈÉÍ ÆÀÃÑÀÀËÒ........................................................................................................3
ОРШИЛ.........................................................................................................................................4
Á¯ËÝà 1. ТӨСЛИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ, ХОЛБОГДОХ МЭДЭЭЛЭЛ ...............................5
Òºñëèéí åðºíõèé ìýäýýëýë.......................................................................................5
ТӨСЛИЙН ХҮЧИН ЧАДАЛ, ТЕХНИК, ТЕХНОЛОГИ ..................................................6
Ðàóíä-àï ãåðáèöèä íü БОАЖ, ХХААХҮ, ЭМ-ийн сайд нарын хамтарсан
тушаалаар батлагдсан Ìîíãîë óëñàä õýðýãëýõèéã çºâøººðñºí гербицид,
пестицидийн жагсаалтад орсон. ...................................................................6
Голлох техник, тоног төхөөрөмжүүдийн үзүүлэлт.............................................9

9
Т¿¿õèé ýä, òóñëàõ ìàòåðèàë, завсрын бîëîí ýöñèéí á¿òýýãäýõ¿¿í, хог хаягдал . 10
Төслийн эдийн засгийн үндсэн үзүүлэлтүүд ...................................................11
Ажилагсдын цалингийн сангийн зардал.........................................................11
Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн зардал........................................................13
Төслийн хувилбарууд ба хэрэгжүүлэх үе шат..................................................13
Төсөл хэрэгжих орчны газар ашиглалт, дэд бүтцийн хөгжил........................13
Төслийн орчны нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн түвшин..........................14
Төслийн нийгэм, эдийн засгийн үр өгөөж.........................................................15

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 1

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

ЗУРГИЙН ЖАГСААЛТ

Зураг 1. Ñàéõàí òîëãîéí

òàðèàëàíãèéí.........................................................................................6
Зураг 1. Ñàéõàí òîëãîéí òàðèàëàíãèéí.........................................................................................6 ....2

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 2

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

Õ¯ÑÍÝÃÒÈÉÍ ÆÀÃÑÀÀËÒ

Хүснэгт 1. Òåõíèê õýðýãñëèéí æàãñààëò ........................................................

Хүснэгт 2. Òîíîã òºõººðºìæèéí ¿ç¿¿ëýëò ............................................................
Хүснэгт 3. Ажилагсдын цалингийн сангийн зардал......................................
Хүснэгт 4. Салхины зонхилох чиглэл, харгалзах хурд, /м/с/.........................
Хүснэгт 5. Õºðñíèé äýýæ àâñàí öýã¿¿ä, òàëáàéí îíöëîã ....................................
Хүснэгт 6. Õºðñíèé õèìèéí ¿íäñýí øèíæ...............................................................
Хүснэгт 7. Õºðñíèé ÷èéã, ÷óëóóíû àãóóëàìæ, ýçýëõ¿¿í æèí, ìåõàíèê á¿ðýëäýõ¿¿í
Хүснэгт 8. Гацуурт ХХК-ний нийт худгийн тоо..........................................18
Хүснэгт 9. Òàðèàëàíãèéí òàëáàéí çîíõèëîã÷ óðãàìëûí á¿ëãýìäýë¿¿ä
Хүснэгт 10. Òóõàéí á¿ñ íóòãèéí õºõòºí àìüòäûí òºëººëºã÷èä.............................
Хүснэгт 11. Òºñºë õýðýãæèõ á¿ñ íóòãèéí øàâьæ.........................................20
Хүснэгт 12. Öàãààííóóð ñóìûí ìàëûí òîî /2009 îíû áàéäëààð/...............................
Хүснэгт 13. Öàãààííóóð ñóìûí ýäýëáýð ãàçðûí àøèãëàëò /2009 îíû áàéäëààð/. .
Хүснэгт 14. Íóòãèéí èðãýäèéí ñàíàë áîäîë.........................................................
Хүснэгт 15. Òºñëèéí áàéãàëü îð÷èíä ¿ç¿¿ëýõ ñºðºã íºëººëë¿¿ä,
õýëáýð, ¿ðãýëæëýõ õóãàöàà, ýð÷èì............................................
Хүснэгт 16. Ãîë ñºðºã íºëººëºë, ¿ðãýëæëýõ õóãàöàà, ýð÷èм...........................
Хүснэгт 17. Ѻðºã íºëººëëèéã áóóðóóëàõ, àðèëãàõ àðãà õýìæýý.....................
Хүснэгт 18. Àãààðûí ÷àíàðûí ñòàíäàðò .............................................................
Хүснэгт 19. Нөлөөллийг бууруулах, арилгах.................................................
Хүснэгт 20. Õºðñºíä áàéæ áîëîõ õîðò áîäèñûí çºâøººðºãäºõ äýýä àãóóëàìæ /ÇÄÀ/
...........................................................................................................................
Хүснэгт 21. Нөлөөллийг бууруулах, арилгах, хянах чиглэлээр авч хэрэгжүүлэх
арга хэмжээ .....................................................................................................
Хүснэгт 22. Байгалийн нөөц, баялагийг зохистой ашиглах арга хэмжээ
Хүснэгт 23. Ажиллагсадын эрүүл мэндèéã õàìãààëàõ...................................
Хүснэгт 24. Удирдлага зохион байгуулалт....................................................
Хүснэгт 25. Агуулахыг тохижуулах үйл ажиллагааны зардал ....................

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 3

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

ОРШИЛ
1990-ýýä îíîîñ õîéø 2000 îíû äóíä ¿å õ¿ðòýë ãàçàð òàðèàëàíãèéí
ñàëáàðò ºì÷ õóâü÷ëàë ÿâàãäàæ óëìààð ýíýõ¿¿ ñàëáàðûí ¿éëäâýðëýë
óíàëòàä îðñíîîð õèìèéí õîð, ãåðáèöèä, ýðäýñ áîðäîîíû õýðýãëýý ýðñ áàãàñ÷,
òàðèàëàíãèéí õºðñ ¿ðæèë øèìýýð ÿäóóð÷, óðãàö á¿ðýëä¿¿ëýõ ÷àäâàð íü
äîðîéòîæ ìóóäжээ. Õàðèí 2000 îíû äóíä ¿åýñ ýõëýí çàðèì íýã òîìîîõîí àæ àõóéí
íýãæ¿¿ä òàëáàéä ýðäýñ áîðäîî õýðýãëýõèéí õàìò ãàäààä îðíóóäàä òóðøèãäàí
õýðýãëýãäýæ èðñýí õîð, ãåðáèöèäèéã èõýýð õýðýãëýõ áîëñîí íü òàðèìëûí
óðãàöûã íýìýãä¿¿ëýõ íýã ¿íäñýí íºõöºë áîëæ ºãñºí.
Ãýõäýý ìàíàé óëñàä õýðýãëýãäýæ áóé õèìèéí áîäèñóóä, áîðäîîíóóäûí
õºðñºíä ¿ëäýõ ¿ëäýö, òýäãýýðèéí õîð õºíººëèéí òàëààð ñóäàëãàà
øèíæèëãýýíèé ìàòåðèàë дутагдалтай бөгөөд хэрэглэгч нар íýãäñýí
îéëãîëòîä õ¿ðýýã¿é байсаар ºíººã õ¿ðñýí.

Èéìýýñ ìàíàé îðîíä õýðýãëýãäýæ áóé õèìèéí áîäèñ-òàðèìàë óðãàìàë-õºðñ

ãýñýí мөчлөгийн îíöëîã, òýð äóíäàà òàðèàëàíãèéí òàëáàéí õîã óðãàìàë
óñòãàõàä àøèãëàäàã ñîíãîìîë ¿éë÷èëãýýòýé õîð, ãåðáèöèä, ìºí ºâ÷èí, õîðòíû
ýñðýã õýðýãëýæ áàéãàà ôóíãèöèä, èíñåêòèöèä, õºðñíèé ¿ðæèë øèìèéã
íýìýãä¿¿ëýõýýð õýðýãëýæ áàéãàà ýðäýñ áîðäîîíóóäàä àãóóëàãäàõ õèìèéí
áîäèñóóäûí ¿ëäýö íü òàðèìàë óðãàìëûí ¿ð, áóëöóó, ¿íäýñ, ¿ð, èø, íàâ÷ ìºí
öààøëààä õºðñºíä ÿìàð õýìæýýòýé ¿ëäýæ áàéãààã ìàíàé îðíû судлаачид,
ýðäýì øèíæèëãýýíèé áàéãóóëëàãóóä ñóäàëæ òîãòîîõ ¸ñòîé. Èíãýñíýýð õ¿í àìûí
ýð¿¿ë àæ òºðºõ, õ¿ðýýëýí áóé îð÷íû áîõèðäëûã áóóðóóëàõàä ñàéíààð
íºëººëºõ þì.
Áàéãàëü îð÷èí, àÿëàë æóóë÷ëàëûí ñàéä, Õ¿íñ, õºäºº àæ àõóé, õºíãºí
¿éëäâýðèéí ñàéä, Ýð¿¿ë ìýíäèéí ñàéäûí 2009 îíû 03 äóãààð ñàðûí 18-íû ºäðèéí
62/66/86 äóãààð õàìòàðñàí òóøààëûí 1, 2, 3 äóãààð õàâñðàëòóóäàä
õýðýãëýæ áîëîõ ïåñòèöèä, áîðäîîíû íýð òºðëèéã çààñàí áàéäàã.

̺í àòðûí 3-ð àÿíûã ýõë¿¿ëýýä 2 æèë ãàðóé õóãàöàà ºíãºð÷ áàéãàà õýäèé ÷
òºð çàñãèéí áîäëîãî øèéäâýðèéí äàãóó ýíýõ¿¿ àÿíûã ¿ðãýëæë¿¿ëýí ã¿éöýòãýõ
áîëîìæòîé. Ýñ òýãâýýñ ãàäààäààñ á¿õ òºðëèéí ãóðèë áóäàà, õ¿íñíèé íîãîîãîî
èìïîðòîîð àâ÷ óëìààð õ¿íñ òýæýýëèéí õóâüä ãàäààä îðíóóäààñ õàðààò áîëîõ áà
òýð õýìæýýãýýð óëñ îðíû òóñãààð òîãòíîë, õ¿í àìûí ýð¿¿ë àæ òºðºõ íºõöºë
àëäàãäàõ áîëíî.Èðãýí, ÀÀÍÁ-óóä ÷ äîòîîäûí íººö áîëîëöîîãîî àøèãëàí ººðñäèéí
õ¿÷ýýð газар тариаланд õºðñíèé ¿ðæèë øèìèéã íýìýãä¿¿ëýõ эрдэс бордоо,
хог ургамал устгах гербицидийг ашиглахаар íèëýýäã¿é õºðºí㺠îðóóëàëò
õèéæ áàéíà. Ýäãýýýð áàéãóóëëàãûí òîìîîõîí òºëººëºã÷ Ãàöóóðò ÕÕÊ-íû
õ¿ñýëòýýð Ýíâàéðîí ÕÕÊ-èàñ Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид,
áîðäîî èìïîðòëîõ òºñëèéí ÁÎÍÁͯ-íèé òàéëàíã áîëîâñðóóëàâ.

Байгаль орчны нарийвчилсан үнэлгээний ажлыг “Энвайрон” ХХК-ийн

захирал, Н. Эрдэнэсайханаар удирдуулсан шинжээчдийн багт

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 4

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

гидрогеологич, доктор, профессор М.Алей, хөрс судлаач, доктор

í.Íÿìñàìáóó, àãðîíîìè÷ äîêòîð Á.Àìàðñàíàà, экологич Т.Одонтуяа, экологич,
магистрант Д.Номин-Ундраа, компьютерийн системийн инженер
Э.Батмөнх нарын оролцсон эрдэмтэд, экспертийн баг хийж гүйцэтгэлээ.

Á¯ËÝà 1. ТӨСЛИЙН ТОДОРХОЙЛОЛТ, ХОЛБОГДОХ МЭДЭЭЛЭЛ

Òºñëèéí åðºíõèé ìýäýýëýë

Төслийн нэр
Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, áîðäîî èìïîðòëîõ
Òºñëèéí äóãààð
2010/S/04
Төслийн зорилго
Ýð÷èìæñýí óñàëãààòàé ãàçàð òàðèàëàíã õºãæ¿¿ëýõ, ÕÀÀ-í ñàëáàðò
îð÷èí ¿åèéí òåõíèê, òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëæ, õºäºº îðîí íóòàãò àæëûí áàéð
øèíýýð áèé áîëãîõ, àéìàã îðîí íóòãèéí õºãæèëä ººðèéí õóâü íýìðèéã îðóóëàõ
çîðèëãîòîé.
Төслийг хэрэгжүүлэгч
Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí Ñýëýíãý àéìàã äàõü ñàëáàð Áàÿí äóëààí-Óóë ÕÕÊ
Óëñûí á¿ðòãýëèéí äóãààð: 1311003055
Ðåãèñòðèéí äóãààð: 3734315
Төсөл хэрэгжүүлэгчийн хаяг
Ñýëýíãý àéìàã, Öàãààííóóð ñóì, Ñàëáàðûí çàõèðàë, Ý. Æàðãàë,
Óòàñ: 99119492, 631711
Төслийн байршил
Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð èìïîðòëîн оруулж ирэх гербицид,
áîðäîîг
Ñýëýíãý àéìãèéí Öàãààííóóð ñóìûí òºâººñ áàðóóí óðàãø 15 êì-ò Ñàéõàí òîëãîé
íýðòýé ãàçàðò Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí ñàëáàð Áàÿí äóëààí-Óóë ÕÕÊ-èéí Ãàçàð
òàðèàëàí, ÌÀÀ-í òºâийн талбайнуудад хэрэглэх юм.

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 5

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

Çóðàã 1.Ñàéõàí òîëãîéí òàðèàëàíãèéí Çóðàã 2. Төсөл хэрэгжүүлэх газрын

байрлал òàëáàé

ТӨСЛИЙН ХҮЧИН ЧАДАЛ, ТЕХНИК, ТЕХНОЛОГИ

Ãàçàð òàðèàëàíä ÎÕÓ-ààñ àçîò áîðäîî áóëàò, ÁÍÕÀÓ-ààñ àçîò ôîñôàòûí íèéëìýë
áîðäîî ïóìà ñóïåð, àëìàëèç àøèãëàõààð òºëºâëºñºí áàéíà. (ýäãýýð õèìèéí
áîäèñ, áîðäîîíóóäûí ñåðòèôèêàò, ãýðýýí¿¿äèéã õàâñðàëò 9 –ä îðóóëàâ.)
Ñýëýíãý àéìãèéí Öàãààííóóð, Çýëòýð, Íîìãîí ñóìäàä óñàëãààòàé òàëáàéд 1600
ãà, óñàëãààã¿é òàðèàëàíд 17000 ãà òàëáàéä òàðèàëàëò õèéõ áà ¿¿íýýñ
Óñàëãààòàé òàëáàéä, óëààí áóóäàé 845.8 ãà (Journey ñîðò), íîãîîí òýæýýëä
çîðèóëñàí àðâàéí (Copeland ñîðò)199 ãà, òîñíû óðãàìàë ðàïñûí Êàíîëà ñîðò 180
ãà, õ¿íñíèé øàð âàíäóéã 61 ãà-ä òàðèàëàõ áºãººä 34-0-0 àçîòûí áîðäîîã 800 òí,
11-46-0 àçîò ôîñôîðûí áîðäîîã 300 òí õýðýãëýíý.Óñàëãààã¿é òàëáàéä, Ñýëýíãý
ýëèò, Áóðÿòñêèé îñòèñòàÿ, Áóðÿòñêèé-79 ñîðòûã áóäààã òàðèõ áà 34-0-0
àçîòûí áîðäîîã 400-500 òí, 11-46-0 áîðäîîã 300 òí òóñ òóñ õîëüæ õºðñíèé
ãàäàðãóóä KRM áîðäîî öàöàæ õýðýãëýõýýð òºëºâëºñºí áàéíà.

2010 îíû òàðèàëàëòàíä ¿ð àðèóòãàõ, àð÷ëàõàä ÎÕÓ-ä ¿éëäâýðëýãäñýí ¿ð

àðèóòãàã÷ áîäèñ Áóëàò (C16H22ClN3O)-ûã 3000 ëèòð; òàðèìàëûí àð÷èëãààíä
Àëìàçèñ ÂÄÃ-600 (C14H15N5O6S) ãåðáèöèäèéã 200 êã, ÁÍÕÀÓ-ààñ Ïóìà ñóïåð
(C16H12CINO5) ãåðáèöèäèéã 33000 ëèòð òóñ òóñ àâ÷ àøèãëàõààð òºëºâëºñºí.

Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí òàðèàëàíä àøèãëàõ гербицид, áîðäîî õàäãàëàõ

àãóóëàõóóä Ñýëýíãý àéìãèéí Ñ¿õáààòàð, Öàãààííóóð ñóìäàä òóñ á¿ð 1000 òí,
Äàðõàí –Óóë àéìãèéí Äàðõàí ñóì 1000òí-û áàãòààìæòàé àãóóëàõóóäàä õèìèéí
áîäèñ, áîðäîî õàäãàëäàã áà, Óëààíáààòàð õîòîä Õ¿íñ òðåéä 1000 òí-û
áàãòààìæòàé àãóóëàõàä òºìñ õ¿íñíèé íîãîîíóóäûã õàäãàëàõ çîðèóëàëòààð
àøèãëàäàã. (Ýäãýýð ñêëàäóóäûí òàëààð òàéëàíãèéí 4-ð á¿ëýã îðóóëàâ)

2010 îíû óðèíø

Ãàöóóðò ÕÕÊ Ìîíãîëä àíõ óäàà óñàëãààã¿é òàëáàéä õèìèéí óðèíø õèéõ
çîðèëãîîð Notill òåõíîëîãèéã ¿éëäâýðëýëä íýâòð¿¿ëýí àìæèëòòàé õýðýãæ¿¿ëæ
áàéãàà þì. Ýíý òåõíîëîãèéã õýðýãëýñíýýð òàëáàéä ÷èéã õóðèìòëóóëàõ, õîã
óðãàìëûã óñòãàõ, õºðñºí äàõü õîã óðãàìëûí ¿ðèéí íººöèéã áàãàñãàõ, õºðñèéã
ñàëõèíû ýëýãäýë, ýâäðýëýýñ õàìãààëàõ óðãàìëûí íºìðºã ¿¿ñãýõýä à÷
õîëáîãäîëòîé.

2010 îíä íèéò 10000 ãà òàëáàéä õèìèéí óðèíø õèéõýýð òºëºâëºæ áàéãàà áà
öàöàëòûã ìýðãýæëèéí õ¿í óäèðäàí àæèëëóóëíà. Äýýðõ õýðýãöýýòýé
гербицидийг ÁÍÕÀÓ-ûí Õýáýé ìóæèéí “×è Ôýí Õèìèéí ¿éëäâýð” ÕÕÊ-ûí
á¿òýýãäýõ¿¿í 41% Glyphosate áóþó ðàóíä-àï ãåðáèöèäèéã îðóóëæ èðýõýýð
òºëºâëºæ áàéíà.(Áîäèñûí ìýäýýëëèéã õàâñðàëò 9-ä îðóóëàâ)
Ðàóíä-àï ãåðáèöèä íü БОАЖ, ХХААХҮ, ЭМ-ийн сайд нарын хамтарсан
тушаалаар батлагдсан Ìîíãîë óëñàä õýðýãëýõèéã çºâøººðñºí гербицид,
пестицидийн жагсаалтад орсон.

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 6

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

Òөсөлд ашиглах техник хэрэгсэл, үндсэн болон нэмэлт

материал
Òåõíèê õýðýãñëèéí æàãñààëò

Õ¿ñíýãò 1.
№ Марк Íýìýëò ìýäýýëýë Òоо Èðñýí îí

1 JD9430-1 450 HP 1 2009

2 JD9430-2 450 HP 1 2009
3 JD9430-3 450 HP 1 2009
4 JD9420-2 425 HP 1 2007
5 JD9420-3 425 HP 1 2007
6 JD9420-4 425 HP 1 2007
7 JD9420-6 425 HP 1 2007
8 JD6930-7 170 HP 1 2007
9 JD6920 150 HP 1 2004
10 JD6920S-5 150 HP 1 2006
11 JD6820-1 130 HP 1 2005
12 JD6820-2 130 HP 1 2005
13 JD6603-1 120HP 1 2006
14 JD3400-1 90 HP 1 2005
15 JD3400-5 90 HP 1 2008
16 JD3215-1 90 HP 1 2008
17 JD1204-1 120 HP 1 2007
18 JD1204-2 120 HP 1 2007
19 JD1204-3 120 HP 1 2007
20 JD1204-6 120 HP 1 2009
21 JD1204-8 2009
22 JD904-1 90 HP 1 2006
23 JDT654-1 65 HP 1 2006
24 JDT654-6 65 HP 1 2007
25 JDT654-3 65 HP 1 2006
26 JDT654-10 65 HP 1 2007
27 JDT654 65 HP 4
28 TV145-2 104 HP 1 2008
29 JD9680-1 250HP 1 2004
30 JD9880-1 450HP 1 2005
31 JD1076 160HP 13 2006
32 Morris õàâàã÷ 8900/18ì-3 Ìîððèñ õàâàã÷ 1 2007
33 Morris õàâàã÷ 8900/12.5ì-3 Ìîððèñ õàâàã÷ 2 2005
34 Morris Air Drill 7300/18ì-3 ¯ðëýã÷ 4 2008
35 International-4ì /¿ðëýã÷/-1 ¯ðëýã÷ 1 2035

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 7

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

36 Valmar 2455 ðàïñ ¿ðëýã÷-1 ¯ðëýã÷ 1 2006

37 International 730-2 ×èðã¿¿ë æàòèê 2 2007
38 Westward 3000 ×èðã¿¿ë æàòèê 1 2008
39 Jay Lor 3650 -1 Äàðø õîëèã÷ 1 2005
40 New Holland FP240 -1 Äàðøíû êîìáàéí 1 2005
41 Áàëë äàðàã÷ -3 Áàëë äàðàã÷ 2 2005
42 Simba ODH/23C/32/FW disk 4ì-2 Äèñê 2 2004
43 Sunflower disk 1435-33-10.5ì-1 Äèñê 1 2008
44 Bredal áîðäîî öàöàã÷ K54-2 Áîðäîî öàöàã÷ 1 2009
45 Auger ÷èðã¿¿ëä óãñàðäàã -1 Áóäàà à÷èã÷ 1 2004
46 Auger Buhler TC1035 ðåìåíü-1 Áóäàà à÷èã÷ 1 2005
Auger C841 /Buhler farm king
47 Áóäàà à÷èã÷
12.5ì-7 4 2007
Auger C841 /Buhler farm king
48 Áóäàà à÷èã÷
12.5ì-7 8
49 Auger Y1070TM24M-6pcs Áóäàà à÷èã÷ 1
System 92 Packer /áóë áîðíîé
50 Áóë áîðíîé
12m-4 1 2005
51 Unipress UP/5.5M òàëáàé òýãøëýã÷ 1 2004
52 New holland 195 /Áóóö öàöàã÷/-2 Áóóö öàöàã÷ 2 2009
Degelman 14-46/57 /Çàì õóñàã÷
53 Çàì õóñàã÷
-2 1 2007
Degelman 14-46/57 /Çàì õóñàã÷
54 Çàì õóñàã÷
-2 1 2005
55 KIRCHNER ÷èðäýã çàì õóñàã÷ Çàì õóñàã÷ 1 2004
56 Bailey trailer 14T ÷èðã¿¿ë-4 Òðàéëëåð 2 2004
57 Bailey trailer 14T ÷èðã¿¿ë-4 Òðàéëëåð 2 2005
58 Chafer T3000 Õîð öàöàã÷ 24ì-1 Õîð öàöàã÷ 1 2004
Hardi NAV1000M Õîð öàöàã÷
59 Õîð öàöàã÷
24ì-20 8
Õàäëàíãèéí òîíîã òºõººðºìæ
60 Hay Hiker 1400 ðóëîí 纺ã÷ -2 Ðóëîí 纺ã÷ 2 2007
New Holland 1063 äºðâºëæèí
61 Ïðåñ à÷èã÷
ïðåññ à÷èã÷-1 1 2007
62 Hesston 4910-1 Ïðåñëýã÷ 1 2009
63 Case 8555 ïðåñëýã÷-3 Ïðåñëýã÷ 2 2009
64 JD 568 /ºâñ áîîã÷/-2 Ïðåñëýã÷ 2 2007
65 Welger RP 520 /ºâñ ïðåññëýã÷-1 Ïðåñëýã÷ 1 2004
66 Rowse õàäóóð -2 Õàäóóð 2 2009
67 Buhler Inland Ñàðàí òàðìóóð-4 Òàðìóóð 1 2009

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 8

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

Голлох техник, тоног төхөөрөмжүүдийн үзүүлэлт

Òîíîã òºõººðºìæèéí ¿ç¿¿ëýëò
Õ¿ñíýãò 2.
¹ Íýð Õýìæèõ íýãæ Òîî, øèðõýã
1 Òðàêòîð JD 9420 Ш 8
2 Òðàêòîð JD 8430 Ш 2
3 Òðàêòîð JD 6820 Ш 8
4 Òðàêòîð JD 1204 Ш 12
5 ¯ð òàðèàíû ¿ðë¿¿ð Ш 4
Morris airdrill 18m
6 Õàâàã÷ Morris cultivator Ш 4
12.5 m
7 Õàâàã÷ Morris cultivator Ш 3
18 m
8 Áóë áîðíîé 24m Ш 4
9 Õîð öàöàã÷ Hardi sprayers Ш 5
24m1
10 Áîðäîî öàöàã÷ KRM bridal Ш 3
fertilizer apreder
11 Êîìáàéí JD 9880 STS Ш 3
12 Êîìáàéí JD 9680 WTS Ш 2
13 Êîìáàéí JD 9680 WTS Ш 1
14 Êîìáàéí JDT 1076 Ш 22
15 Ãàãíóóðûí àïïàðàò Ш 4
16 Áóäàà à÷èã÷ Ø 9

Çóðàã 3.Ãàçàð òàðèàëàíãèéí òåõíèê, òýýâðèéí õýðýãñë¿¿ä. Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí

Ñàéõàí òîëãîé òºâ

ÓÑÀËÃÀÀÍÛ ÒÎÍÎà ҪժªÐªÌÆ, ÒÅÕÍÈÊÈÉÍ ØÈÉÄÝË

Ñýëýíãý àéìãèéí Öàãààííóóð ñóìûí Áàÿíäóëààí-Óóë ÕÕÊ-èéí ñèñòåìèéí
áàðèëãà áàéãóóëàìæèéí àæëûí çóðãèéã áîëîâñðóóëàõàä Ì1:100000-èéí áàéð

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 9

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

ç¿éí çóðàã, öàã óóðûí õàðóóëóóäûí àæèãëàëò, ØÓÀ-èéí Ãåîýêîëîãèéí

õ¿ðýýëýíãèéí ôîíä çýðýãò ìàòåðèàëóóäàä ¿íäýñëýí Valmont International-èéí
ìýðãýæèëòí¿¿ä çóðàã òºñëèéã ãàðãàñàí áàéíà.
Óñíû ýõ ¿¿ñâýð: Ñýëýíãý ìºðºí
Óñàëãààíû ñ¿ëæýý: Óñàëãààíû ñ¿ëæýý Ä=490-2650 öèíêåí õîîëîé
Valmont 8120 12 ø
Äàëä ñ¿ëæýýíèé õîîëîéã îëîí óëñûí ISO 2001-2003
ñòàíäàðòûí øààðäëàãà õàíãàñàí õîîëîéãîîð õèéñýí áàéíà.

Т¿¿õèé ýä, òóñëàõ ìàòåðèàë, завсрын бîëîí ýöñèéí á¿òýýãäýõ¿¿í,

хог хаягдал
Óã êîìïàíèéí õîãèéí öýã íü òºâººñºº áàðóóí õîéø 5 êì-ò 200 ì2 талбай бүхий
óõñàí í¿õ þì. Óã í¿õýíä àõóéí, õàòóó õîã õàÿãäëûã áóëæ óñòãàäàã áàéíà.

Çóðàã 4. õîã õàÿãäëûí öýãèéí áàéäàë Çóðàã 5. Àõóéí õîã õàÿãäëûã áóëæ
áóé áàéäàë

Õèìèéí áîäèñûí ñàâ, áàãëàà áîîäëûã “Óðãàìàë õàìãààëàõ áîäèñ, гербицид,

áîðäîî õ¿ëýýí àâàõ, çàðöóóëàõ, àøèãëàõ æóðàì”-ûí äàãóó Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí
çàõèðëûí òóøààëààð êîìèññ òîìèëîí óñòãàäàã áàéíà. (õàâñðàëò 10. Õèìèéí
õîðòîé õîã õàÿãäàë óñòãàñàí òóõàé àêòóóä)

Хатуу хог хаягдал

Ãàçàð òàðèàëàíãèéí ¿éëäâýðëýë, áîðäîî àøèãëàõ ÿâöàä орчныг бохирдуулах
гол хүчин зүйл нь тоос шороо, гербицид, áîðäîîíû õýðýãëýñýí ñàâ áîîäîë,
ургамлын иш, навч нахиа, шатах, тослох материал, ахуйн чанартай
хатуу, шингэн хог хаягдал (шил, лааз, бөглөө, хуванцар сав, цаас,
завсрын хаягдал, үнс нурам, цэвэрлэгээний хог) гарна.

Дээрх ахуйн чанартай хог хаягдал нь ажилчдын хэрэглээнээс гарч

байна.

Шингэн хаягдал

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 10

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

Òºâèéí усанд орох газар, угаалгын байгууламж, бие засах газраас

гарах бохир усыг тунгаах/шингээх нүхэнд хийæ, øаардлага хангасан
бие засах газруудыг усны худгуудаас 500 м-ээс багагүй зайд угсаран
байрлуулжээ. Байгаль орчныг бохирдуулахгүй байх үүднээс
òàðèàëàíãèéí òàëáàéíóóä äýýð бие засах газар байгуулаàгүй.

Хийн хаягдал
Зам, òàðèàëàíãèéí òàëáàé, машин механизмаас ялгарах дэгдэмхий хий
SOX, NOX, COх, нүүрс-устөрөгч, утаа, тоос, хөө тортог.
Цөөн тооны агаар бохирдуулах эх үүсвэрүүдэд байнгын суурин
байгууламжууд, хөдөлгөөнт объектууд болон дэгдэмхий хий, тоос
үүсгэгч машин механизмууд орно.
Дэгдэмхий хий, тоос үүсгэгч машин механизмуудад:
Òðàêòîð, õîð öàöàã÷, өрөмдлөг, êîìáàéí, ýêñêаâàòîð машинууд болон
шороон замаар явж буй бүх тээврийн хэрэгсэл хамрагдана.
Öàöðàã èäýâõèò áîäèñûí õàÿãäëын эх үүсвэр байхг¿é.

Төслийн эдийн засгийн үндсэн үзүүлэлтүүд

Төсөл хэрэгжих нутаг дэвсгэр нь иргэдийн суурьшил сийрэг, хүн амын
нягтшил багатай.
Орчны эдийн засаг, газар ашиглалтын цар хүрээг авч үзвэл, Öàãààííóóð
сумын үндсэн үйлдвэрлэл нь газар тариалан, түүнчлэн нэлээд тархуу
байрлалтай бэлчээрийн мал аж ахуй юм.

Хөрөнгө оруулалт
Уг төслийн нийт хөрөнгө оруулалт нь 455.883.760 төгрөг бөгөөд
үүнээс өөрийн талаас 220.883.760 төгрөгөөр санхүүжүүлж, 235.000.000
төгрөгний ýðãýëòèéí зээл аван ажиллахààð òºëºâëºñºí áàéíà.

Жилийн ашиглалтын зардлын тооцоо

Ажилагсдын цалингийн сангийн зардал

Õ¿ñíýãò 3.
“Гацуурт” ХХК-с томилолтоор ажиллаж байгаа ажилчид

№ Àëáàí òóøààë Îðîí òîî Àæèëëàõ ¿íäñýí Æèëèéí öàëèí

õóãàöàà öàëèí /сар/
1 Зàõèðàë 1 400000 4800000
2 Хуулийн зөвлөх 1 250000 3000000
3 Инжинер 1 350000 4200000
4 Åðºíõèé íÿ-бо 1 400000 4800000
5 Хянагч ня-бо 1 250000 3000000
6 Ня-бо 1 400000 4800000
1 350000 4200000
3 250000 9000000
1 280000 3360000

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 11

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

1 230000 2760000
7 Нярав
8 Жолооч 35 250000 8750000
9 Засварчин 2 250000 6000000
1 Экскаватор 1 250000 3000000
0
1 Кранист 1 250000 3000000
1
1 Барилгын 1 250000 3000000
2 тóñëàõ
“Баян Дулаан Уул” ХХК-ийн ажилчид
1 Àæ àõóéí äàðãà 1 400000 4800000
1
1 Механикч 2 350000 8400000
2
1 Агрономич 3 350000 12600000
3
1 Оффис менежер 1 200000 2400000
4
1 АА-н менежер 1 250000 3000000
5 1 400000 4800000
1 Ня-бо 3 350000 12600000
6 1 400000 4800000
1 Нярав 1 300000 3600000
7 1 250000 3000000
1 230000 2760000

1 200000 2400000
1 Усалгааны 1 400000 4800000
8 оператор
1 Оператор 1 270000 3240000
9
2 Пүүлэгч 1 230000 2760000
0
2 Техникч 8 270000 25920000
1
2 230000 5520000
1 250000 3000000

2 Малзүйч 1 350000 4200000

2 1 250000 3000000
2 Малчин 24 180000 51840000
3
2 Цахилгаанчин 1 250000 3000000
4
2 Туслах ажилчин 3 200000 7200000
5
2 Харуул 1 200000 2400000

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 12

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

6
НИЙТ ДҮН 28760000 345120000

Нийгмийн даатгалын шимтгэлийн зардал

Нийт 114 ажилчны 1 жилийн цалин 345,120,000 төгрөг бөгөөд
үүнээс нийгмийн даатгалын шимтгэл 34,512,000 төгрөг болж байна.

Байгаль орчнûã хамгаалах зардал

Òºñºë õýðýãæ¿¿ëýã÷ êîìïàíèéí æèëèéí òºñºâò áàéãàëü îð÷íûã
õàìãààëàõ áîäèòîé çàðäàë òóñãàãäààã¿é áàéãàà áà áайгаль орчныг
хамгаалах ажлын төлөвлөгөөг төслийн үйл ажиллагаанаас байгаль
орчинд үзүүлэх нөлөөллийг тодорхойлох, төслийн явцад байгаль орчинг
хамгаалах хууль, стандарт, дүрэм, журмын дагуу жил бүр боловсруулан
хэрэгжүүлэх øààðäëàãàòàé. Ýнэõ¿¿ ажлын хүрээнд áàéãàëü õàìãààëàõ
òºëºâëºãºº, îð÷íû õÿíàëò øèíæèëãýýíèé õºòºëáºðò çààñàí ¿éë àæèëëàãààã
æèë á¿ðèéí áèçíåñ òºëºâëºãººíä òóñãàí õýðýãæ¿¿ëæ áàéõ õýðýãòýé.
(Эдгээр арга хэмжээг хэрэгжүүлэхийн тулд жил бүр 11.770.500 төгрөг
төсөâлөõ, òàéëàíãèéí 6, 7 á¿ëýã)

Төслийн хувилбарууд ба хэрэгжүүлэх үе шат

• Ýýëæëýí òàðèàëàõ ñèñòåìèéã ìºðäºæ àæèëëàñíààð äàðàà æèëèéí
òàðèàëàëòûã òºëºâëºõ.
• ªíäºð õ¿÷èí ÷àäàëòàé, îð÷èí ¿åèéí òîíîã òºõººðºìæ ¿éëäâýðëýëä
íýâòð¿¿ëýõ
• Ìàë àæ àõóé, ãàçàð òàðèàëàã õîñëóóëàí ÿâóóëæ áàðóóíû ºíäºð
õºãæèëòýé ôåðìåð áîëîí òàðèàëàíãèéí ¿éëäâýðèéí ò¿âøèíä õ¿ðãýíý.

Төсөл хэрэгжих орчны газар ашиглалт, дэд бүтцийн хөгжил

Цахилгаан хангамж
Ñàéõàí òîëãîéí óñëàëòûí ñèñòåì öàõèëãààí ýð÷èì õ¿÷ýý Ñýëýíãý
àéìãèéí Ç¿¿íá¿ðýí ñóìààñ àâäàã. Ãèäðàíò á¿õèé õóâààðèëàõ ãîë õîîëîéã 490-
2650ì-èéí óðòòàé êàáåëèéí õàìò ãàçàð äîîãóóð øóóäóó óõàæ òàâьсан байна.

Усан хангамж- Ундны ус

Ñýëýíãý ìºðíººñ óñíû ýõ ¿¿ñâýðèéã татаж авна.

Шатахуун хангамж, хадгалалт

Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí ãàçàð òàðèàëàíãèéí òºâ íü “Петровис” ХХК-тай гэрээтэй
ажиллаж, шатах, тослох материалын нөөцөө бүрдүүлдэг.
Сайхан толгойн тариалангийн төвийн ØÒÑ-ûí áàéðëàë:
N 50 05’04.5”
Å 105 46’02.0”

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 13

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

Çóðàã 6.Òºâèéí ØÒÑ àæèë÷äûí ñóóðèí, Çóðàã 7. ØÒÑ-ààñ 2 ì-èéí çàéä õèìèéí
óäèðäëàãûí áàéðíààñ 5 ì-èéí çàéä áàéðëàíà. áîäèñûí àãóóëàõ áàéðëàäàã

Зураг 8. ØÒÑ-ûí îéð îð÷èìä èë çàäãàé ò¿ëø àñãàðñàí áàéäàë

Дизель түлш хадгалах болон түгээлт хийдэг талбай нь ил задгай,

газрын гадаргаас ямар нэгэн тусгаарлалт хийгдээгүй байгаа нь хөрс
бохирдох, ойр орчимд нь ил гал гарсан тохиолдолд ихээхэн хэмжээний
талбайг хамрах эрсдэлтэй байна. Èйм учраас уг талбайг öåìåíòýн
хавтангаар бүрж, õàøàà õàìãààëàëò õèéæ, õºðñºíä ò¿ëø íýâòðэхгүй байх
íºõöлийг хангах хэрэгтэй юм.

Төслийн орчны нийгэм, эдийн засгийн хөгжлийн түвшин

Төсөл хэрэгжих нутаг дэвсгэрт хүн амын нягтшил багатай.
Òºñëèéí îрчìыí эдийн засаг, газар ашиглалтын цар хүрээг авч үзвэл,
Öàãààííóóð сумын үндсэн үйлдвэрлэл нь газар тариалан, түүнчлэн
ñèéðýã òàðõàëòòàé бэлчээрийн мал аж ахуй юм.

Òºñëèéí àæèë÷äûí íèéãìèéí îð÷èí

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 14

 Ãàöóóðò ÕÕÊ-èéí “Ãàçàð òàðèàëàíä àøèãëàõ çîðèëãîîð гербицид, бордоо èìïîðòëîõ”
төслийн байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын нарийвчилсан үнэлгээний тайлан

Çóðàã 9.Ñàéõàí òîëãîéí òºâ òàëáàé Çóðàã 10. Àæèë÷äûí áàéð

Төслийн нийгэм, эдийн засгийн үр өгөөж

Ýð÷èìæñýí óñàëãààòàé ãàçàð òàðèàëàíã õºãæ¿¿ëýõ, ÕÀÀ-í ñàëáàðò îð÷èí
¿åèéí òåõíèê, òåõíîëîãè íýâòð¿¿ëæ, õºäºº îðîí íóòàãò àæëûí áàéð øèíýýð áèé
áîëãîõ, àéìàã îðîí íóòãèéí õºãæèëä ººðèéí õóâü íýìýð îðóóëàõ.

Байгаль орчинд нөлөөлөх байдлын үнэлгээний ЭНВАЙРОН ХХК 15