CBDA3103 (T1) Analisis Dan Pemodelan Data

Fakulti Teknologi Maklumat
dan Komunikasi Multimedia
ANALISA DAN
PERMODELAN DATA
TUTORIAL 1 –
UNIT 1 Konsep Asas
Nor Aisyah Fadil

CBDA3103 Analisa dan Permodalan Data
Jan 2005
1
Subject Matter Expert/Author: Nor Aisyah Fadil (OUM) Copyright © ODL Jan 2005 Open University Malaysia
Objektif Kursus
Untuk memahami konsep dan teknologi
pangkalan data serta merekabentuk sebuah sistem
pangkalan data yang baik dan konsistent.
Ia meliputi :
KONSEP dan TEKNOLOGI Pangkalan Data,
TEKNIK dan METHODOLOGY yang menyokong
pembangunan Pangkalan Data,
Pengaplikasian TEKNIK PERNORMALAN dalam
pembangunan Pangkalan Data.
2
Keadah Penilaian
Kerja Kursus 50%

 Penglibatan online 5%
 Tugasan X 1 20%
 Ujian X2 25%
Peperiksaan (final) 50%

 Bahagian A - 20%
 Bahagian B - 30%
3
Perancangan Tutorial
Tutorial Aktiviti Masa
T1 - Overviu kursus - 10 m
- Perbincangan UNIT 1 / latihan / soalan tutorial - 70 m
- Overviu UNIT 2 & Soalan Tugasan - 40 m
T2 - Perbincangan UNIT 2 (bhg 1) / latihan UNIT 2 - 70 m
- UJIAN 1 - 30 m
- Perbincangan Tugasan - 20 m
T3 - Perbincangan UNIT 2 (bhg 2) / latihan / tutorial - 45 m
- Perbincangan UNIT 3 (bhg 1) / latihan UNIT 3 - 45 m
- Perbincangan Tugasan - 30 m
T4 - Perbincangan UNIT 3 (bhg 2) / latihan / tutorial - 80 m
- UJIAN 2 - 30 m
- Penyerahan tugasan - 10 m
T5 - Ulangkaji – UNIT 1 – 3 - 45 m
- Bincang contoh2 soalan exam - 45 m
- Penyelarasan Borang TMA - 30 m
4
UNIT 1
UNIT 1
KONSEP ASAS
5
Komponen UNIT 1
 Contoh-contoh Pengunaan Pangkalan Data

Konsep
Konsep  Istilah-istilah Pangkalan Data
Pangkalan
Pangkalan Data
Data
 Sistem Fail Biasa VS Sistem Pangkalan Data
 Konsep Pangkalan Data
 Sistem Pengurusan Pangkalan Data ( SPPD )
 Senibina Pangkalan Data

Persekitaran
Persekitaran  Bahasa Pangkalan Data
Pangkalan
Pangkalan Data
Data  Model Data & Permodelan Konseptual
 Fungsi SPPD
 Senibina SPPD
 Perancangan Pangkalan Data

Kitarhayat
Kitarhayat  Rekabentuk Pangkalan Data
Pangkalan
Pangkalan Data
Data  Implimentasi Pangkalan Data
 Pengujian & Penilaian
 Operasi & Penyelenggaraan
6
UNIT 1
UNIT 1
KONSEP ASAS
BAB 1
Pengenalan Kepada Pangkalan Data
7
1.0 Pengenalan
Objektif
• Pendedahan kepada Penggunaan Pangkalan Data
dalam kehidupan harian
• Memahami Ciri-ciri konsep fail biasa & kelemahannya
• Memahami Konsep Pangkalan Data serta Sistem
Pengurusan Pangkalan Data
• Mengetahui Faktor yang mempengaruhi jenis SPPD
yang digunakan
8
1.1 Penggunaan Pangkalan Data

Contoh Data yang Sistem yang terlibat Kegunaan Pangkalan Data
terlibat
Pasaraya: Barang - Sistem Rekod - Merekod transaksi yang
Kuantiti Pembelian – merekod berlaku – pembelian,
barang pembayaran
Harga barang setiap pembelian yang - Mengawal stok inventori –
Pembeli berlaku tentukan stok sentiasa
Resit - Sistem Inventori – cukup,
Pembekal menyimpan rekod - Analisa jualan – merekod
inventori barang- jualan yang berlaku untuk
barang yang terdapat menganalisa prestasi jualan
di pasaraya. harian.
9

terlibat
Library -Buku - system katalog – - Merekod bahan-bahan yang
-jurnal menyimpan rekod- terdapat di dalam library
-tajuk rekod bahan yang - Memudahkan fungsi carian
-peminjam disimpan di library bahan.
-tarikhpinjam - system carian – - Merekod maklumat bahan
-duedate m’yediakan fungsi yang dipinjam oleh
carian untuk mencari pengguna
bahan dilibrary
- system pinjaman –
menyimpan rekod2
peminjaman dan
pemulangan bahan
10

terlibat
Universiti pelajar - Sis. Mak. Pelajar – - Merekod, menyimpan,
pensyarah menyimpan rekod- kemaskini maklumat
kakitangan rekod pelajar pelajar, pensyarah,
kursus - Sis. pendaftaran kakitangan.
yuran pelajar – merekod - Merekod, mengira dan
gaji p’daftaran pelajar. Menganalisa keputusan
keputusan - Sis. Mak. Staff – peperiksaan pelajar.
maklumat staff. - Merekod, memantau
- Sistem Keputusan – rekod pembayaran yuran
Merekod keputusan pelajar.
11

terlibat
Klinik Pesakit - Sistem Mak. Pesakit – - rekod, simpan, semak
Doktor m’yimpan rekod pesakit rekod pesakit.
Ubat - Sistem Iventori – - rekod, simpan, kawal stok
Penyakit menyimpan rekod ubat. pharmacy.
Rawatan - Sistem Jadual Bertugas - Mendiagnose penyakit
Temujanji Doktor – menyimpan rekod pesakit.
bertugas doctor atau - Mengalert temujanji yang
jururawat. berlaku.
- Sistem Rawatan – - Memudahkan proses
m’yimpan rekod rawatan penjandualan bertugas.
pesakit.
- Sistem temujanji.
12
LATIHAN 1.1
Penggunaan Pangkalan Data:
• Runcitan:
- Cth: Sistem Point Of Sales (pengemaskinian stok semasa ketika jualan).
• Perbankan:
- Cth: Sistem ATM (capaian terhadap pangkalan data/maklumat akaun
pengguna).
• Perhotelan:
- Cth: Sistem Tempahan/Pengurusan Penginapan (capaian terhadap
status semasa bilik melalui rujukan terhadap pangkalan data
semasa).
• Pengangkutan:
- Cth: Sistem Jualan Tiket Penerbangan (capaian terhadap maklumat
penerbangan, penjadualannya dan penglibatan kakitangan).
13
1.2 Istilah Asas Pangkalan Data

Istilah Takrif Contoh
Data Fakta asas, data mentah, tidak - proton wira, merah, cantik,
membawa maksud apa2. CBDA3103
Maklumat - Koleksi atau gabungan antara - Jenis kereta buatan
data-data. Malaysia.
- Data mentah yang telah - Warna buah epal
diproses. - Kod subjek analisa dan
permodelan data.
Persekitaran - Domain sesuatu permasalahan - Kilang Kereta, Universiti,
Organisasi tempat dimana Sekolah, Hospital,
pangkalan data dibangunkan
Entiti - Objek unik dalam sesuatu - Persekitaran: Universiti
persekitaran - Entiti: Pelajar, Pensyarah,
Subjek
14
1.2 Istilah Asas Pangkalan Data
Istilah Takrif Contoh

Atribut Ciri2 yang - Entiti: Pelajar
menghuraikan - Atribut Nama: NoMatrik, Nama, NoIC,
tentang entiti Alamat
- Atribut Nilai: AC970708, Munirah, A800713,
Taman Universiti skudai.
Rekod Sekumpulan atribut - AC970708, Ahmad, A800713, Tmn Desa
- AC971234, Ali, A879876, Petaling Jaya
Fail kumpulan rekod yg - Fail pelajar,

diperlukan oleh
entity.
Pangkalan Sekumpulan fail yang - Pangkalan Data: Rekod Pelajar.
Data diperlukan oleh - Persekitaran: Universiti.
organisasi - Fail: Pelajar, Subjek, Pensyarah, Yuran
15
1.3 Sistem Fail Tradisional

Konsep Fail Biasa –
 Data /maklumat disimpan menggunakan sistem fail
biasa. – di lable dan di indeks untuk rujukan -
disimpan di kabinet.
Konsep Fail Elektronik
 Sistem berkomputer yang digunakan sebelum
kewujudan PD (menggantikan pengurusan fail secara
manual).
 Terdiri daripada koleksi program aplikasi
(berasingan) yang menyediakan servis kpd pengguna
akhir seperti penjanaan laporan.
16

KELEMAHAN KONSEP FAIL BIASA
1) Pengulangan - Data yang sama disimpan secara berulangkali.
Data - Cth: Nama, NoIC, Alamat pelajar disimpan setiap kali
pendaftaran semester dilakukan.
- Data Lewah - Data yang sama disimpan dalam 2 atau lebih fail.
- Cth: Nama, NoIC, Alamat pelajar disimpan dalam Fail
Pelajar dan Fail Yuran.
- Ketidak- - Kemaskini data tidak selaras.
selarasan Data - Cth: Alamat pelajar dalam Fail Pelajar ditukar tanpa
kemaskini Alamat dalam Fail Yuran - rujukan fail
yang berbeza menghasilkan maklumat yang
berbeza.
- Kawalan data - Data disimpan berasingan - merumitkan proses
yang lemah kawalan. Terdapat fail yg punyai data tidak lengkap.
17

2) Pengasingan - Data disimpan secara berasingan
Data - Sukar nak dapatkan maklumat daripada gabungan 2
fail.
- Cth: Rekod pendaftaran disimpan dalam Fail
Pendaftaran manakala rekod yuran disimpan
dalam Fail Yuran. Sukar untuk kenalpasti
pembayaran yuran mana untuk rekod pendaftaran
mana.
3) Kebersandaran - Berlaku bagi Sistem Fail elektronik. – Cth Ms Excel
Format Data - Perubahan pada format data menyebabkan aturcara
perlu diubah semula.
- Cth: Format IC lama di ubah kepada format IC baru.
18

4) Ketidakserasian - Berlaku dalam Sistem Fail Elektronik.
Fail - Fail dalam system berbeza disimpan dalam format
berbeza menyebabkan ia tidak serasi.
- Cth: Fail yang disimpan dalam Ms Word dan Ms
Excel.
5) Kesukaran - Rekod yang disimpan dalam fail atau jabatan
mewakilkan data berbeza sukar untuk dihubungkan.
organisasi. - Oleh itu gambaran secara keseluruhan organisasi
sukar dilakukan.
- Cth: sukar untuk memaparkan rekos keseluruhan
pelajar dalam Fail Fakulti yang berbeza.
19
LATIHAN 1.2
Contoh fail Biasa:

Kafeteria Noor
Bengkel Baiki Kereta
Kedai Runcit
Kelemahan Sistem?
Rujuk 1.3.2
Perbezaan Data dan maklumat?
Data: Fakta Asas
Maklumat: Koleksi data yang telah diproses
20
1.4 Konsep Pangkalan Data
PANGKALAN DATA
 Koleksi data yang berkaitan dihubungkan secara
logikal (dan keterangan tentang data) dan ia
dibangunkan untuk memenuhi keperluan maklumat
organisasi serta boleh dikongsi bersama.
 Ditakrif hanya sekali, tetapi digunakan berkali-kali
oleh pelbagai pengguna dari lokasi yang berlainan.
 Data yang tersimpan terkini, konsisten, dipercayai
dan tiada pengulangan data.
21
1.4 Konsep Pangkalan Data
SISTEM PANGKALAN DATA

 Sistem yang berasaskan pengunaan pangkalan data
SPPD
 Sistem Pengurusan Pangkalan Data
 Sistem perisian yang membolehkan pengguna
menakrif, mencipta, menyusun, mengemaskini
pangkalan data.
APLIKASI PANGKALAN DATA
 Aplikasi yang menggunakan Pangkalan Data dalam
Operasinya.
22
Komponen Persekitaran SPPD
DATA
PERKAKASAN PERISIAN TATACARA PENGGUNA
MESIN PENGGUNA
Perkakasan: komputer yang diguna untuk menakrif dan mencapai

pangkalan data.
Perisian: perisian SPPD, sistem pengoperasian, dan program aplikasi.
Data: Merupakan data mentah. Juga penghubung antara mesin dan
pengguna.
Tatacara: arahan & peraturan yg menerangkan penakrifan, manipulasi
dan capaian ke atas pangkalan data.
Pengguna: pengguna, pengaturcara & pentadbir pang. data.
23
Jenis SPPD
Jenis SPPD dipengaruhi oleh faktor-faktor:
- Seorang pengguna pada satu masa
Tunggal
Bilangan
- Lebih dari 1 pengguna boleh
Pengguna
Berbilang menggunakan PD yang sama
Terpusat - 1 SPPD menyokong 1 PD di satu

tempat
Lokasi - 1 SPPD menyokong 1 PD di beberapa
Teragih tempat
- SPPD menyokong transaksi harian:

Transaksi
Bilangan keputusan segera
Pengguna Sokongan - Maklumat dari data diperlukan untuk
keputusan membantu membuat keputusan
24
Kelebihan SPPD
Kawalan Data Lewah Keselamatan data
 Data disimpan dalam 1 lokasi  Data dilindungi daripada dicapai
Data sentiasa konsisten oleh pengguna yang tidak sah.
 data disimpan hanya sekali dan Capaian serentak
perubahan data dalam satu  Data yang sama dalam PD boleh
jadual  perubahan jadual dicapai oleh ramai pengguna
yang berkaitan. (lokasi yang berlainan) secara
Perkongsian data serentak.
 data daripada pelbagai sumber Ekonomikal
disimpan di tempat yang sama.  Tenaga, kos, storan
 Meningkatkan Produktiviti
25
Kelemahan SPPD
Kompleks Kos SPPD yang tinggi

 perisian yang kompleks dan  Harga SPPD yang tinggi
perlukan pemahaman terhadap menyebabkan organisasi sukar
fungsi-fungsinya. Kegagalan untuk membeli SPPD yang
memahami sistem lengkap.
Saiz storan yang besar Kos Peralihan Tinggi
 memerlukan satu ruang storan  Kos pemindahan data, latihan
untuk menampung saiz SPPD, kakitangan
perisian sistem, perisian-
perisian lain
 Keperluan & kos perkakasan
bertambah
26
UNIT 1
UNIT 1
KONSEP ASAS
BAB 2
Persekitaran Pangkalan Data
27
2.0 Pengenalan
Objektif
 Memahami senibina Pangkalan Data
 Memahami kepentingan 3 paras senibina
Pangkalan Data
 Membezakan 3 jenis bahasa Pangkalan Data
 Memahami konsep Model Data dan Permodelan
Konseptual
 Memahami fungsi-fungsi SPPD
28
2.1 Persekitaran Pangkalan Data

ANSI-SPARC (American National Standard Institute – Standard
Planning and Requirements Commitee) cadangkan piawaian bagi
senibina SPPD
Pandangan Pandangan
Pandangan22
Pandangan11 Pandangan
Pandangan33
Paras
Subskima 1 Subskima 2 Subskima 3
Luaran
Paras Kebebasan data
Konseptual Pemetaan Skima Konsepsual
logikal
Paras Kebebasan data
Pemetaan Skima Fizikal
Dalaman fizikal
Pengkalan Data Rajah 2.1
29

• Tujuan rekabentuk tiga aras:
 Capaian data sama oleh pengguna (pandangan berbeza)
tanpa beri kesan kepada pengguna lain.
 Interaksi pengguna PD bebas daripada keperluan
storan.
 Penukaran senibina storan PD oleh Pentadbir
pangkalan data (DBA) tanpa mengganggu paparan
pengguna.
 Senibina dalaman PD tidak mengganggu penukaran
aspek fizikal storan.
 Penukaran konsepsual atau senibina global PD oleh DBA
tanpa gangguan kepada pengguna. 30
Paras Luaran
• Pandangan pengguna terhadap pangkalan data –
Setiap pengguna mempunyai capaian yang berbeza
• Jenis Pandangan:
 Capaian data yang ditakrifkan di hadkan kepada
pengguna.
 Data yang sama mempunyai pandangan dan
persembahan yang berbeza.
 Sesetengah pandangan hanya menyimpan data maya
di mana data akan dijana apabila diperlukan sahaja.
31

Paras Konsepsual
• Aras pertengahan yang menerangkan keseluruhan struktur
logikal pangkalan data.
• Menerangkan: data apa & hubungan antara data.
• Mengandungi : - Entiti, attribut dan hubungan.
- Kekangan ke atas data.
- Maklumat semantik/makna ttg data.
- Maklumat keselamatan dan integriti.
• Menyokong setiap pandangan luaran.
• Maklumat pada aras ini tidak bergantung kepada bebas
storan supaya wujud kebebasan data di antara aras luaran
dan aras dalaman.
32

Aras Dalaman
• Aras yang paling hampir dengan Pangkalan Data.
• Menerangkan bagaimana data disimpan dalam
Pangkalan Data secara fizikal.
• Merangkumi struktur data dan organisasi fail untuk
menyimpan data di dalam peranti storan.
• Berkaitan dengan beberapa perkara seperti :
 Peruntukan ruang tempat storan (data dan indeks).
 Bagaimana data diwakilkan.
 Penyusunan rekod-rekod.
 Teknik data disimpan.
33
Skima PANGKALAN DATA

• Menerangkan keseluruhan PD.
• Terdapat tiga jenis skima iaitu:
Skima luaran Paras Luaran

Skima konsepsual Paras Konseptual
Skima dalaman Paras Dalaman
34
Pemetaan
• 2 jenis pemetaan
• Skema Luaran & Konseptual
 Pemetaan objek di paras konseptual dengan objek
di paras luaran
• Skema Konseptual dan Dalaman
 Pemetaan objek di paras konspetual dan paras
dalaman atau storan pangkalan data.
Rujuk Rajah 2.1
35

Pandangan Pengguna 1 Pandangan Pengguna 2
N_Patron No_Matrik No_Barkod Caw. N_Patron No_Barkod No_PBhn Denda
Prkt. Luaran
N_Patron No_Matrik No_Barkod No_PBhn Caw. T_Pulang

Prkt. Konsepsual

 Struct PEMINJAM{ int No_Matrik;
int No_Barkod;
int No_PBhn;
char N_Patron; char
Cawangan; Struct Peminjam*next;/*penunjuk untuk
rekod peminjam seterusnya*/
Prkt. Dalaman
36
Kebebasan Data
• Kekebalan paras lebih tinggi daripada perubahan di
paras bawahnya.
• Untuk mengelakkan aras tinggi daripada diganggu oleh
pertukaran pada aras rendah.
• 2 bentuk kebebasan data:
 Kebebasan Data Logikal
 Kebebasan Data Fizikal
37

Kebebasan Data Logikal
•merujuk kepada keselamatan skima luaran terhadap
perubahan dalam skima konsepsual.
•Penukaran kepada skima konsepsual (edisi, menukar
entiti yang baru, attribut/hubungan) dibolehkan tanpa
perlu menukar skima luaran atau menulis program aplikasi.
Kebebasan Data Fizikal
•merujuk kepada keselamatan penukaran skima
konsepsual kepada skima dalaman.
•Penukaran kepada skima dalaman (penggunaan fail
organisasi/peranti storan berbeza struktur,
mencincang) dibolehkan tanpa menukarkan konsepsual /
skima luaran.
38
2.2 Bahasa Pangkalan Data

• Tiada bahasa pengaturcaraan yang khusus untuk PD.
• Merupakan satu alat/kemudahan daripada bahasa
pengaturcaraan yang dikenali sebagai sub-bahasa.
Bahasa Pangkalan Data
Bahasa
BahasaTakrifan
Takrifan Bahasa
BahasaPengolahan
Pengolahan Bahasa
BahasaGenerasi
Generasi
Data
Data(DDL)
(DDL) Data
Data(DDL)
(DDL) Ke4
Digunakan Ke4(4GL)
(4GL)
Digunakanuntuk
untuk Digunakan
Digunakanutk
utkMembaca
Membaca Dikenali
Dikenalisebagai
sebagaiSub-bahasa
Sub-bahasa
menentukan
menentukanskema
skema dan
danmegemaskini
megemaskiniPD
PD data. Ia Tidak mengandungi
PD data. Ia Tidak mengandungi
PD Konstruk
Konstrukbagi
bagisemua
semuakeperluan
keperluan
pengkomputeran
pengkomputeran
39

Bahasa Takrifan Data
• Bertujuan membina struktur pangkalan data iaitu skema
luaran, skema konseptual dan skema dalaman.
• Ia menukar data yang di jana oleh atur cara aplikasi
atau terminal dari paras konseptual kepada paras fizikal
• Hasil dari perlaksanaan DDL ialah jadual dan disimpan
dalam kamus khas yang dipanggil kamus data.
40

Kamus Data
• komponen penting dalam SPPD yang menyimpan meta
data - iaitu sesuatu yang menceritakan tentang
pemerihalan data di dalam pangkalan data.
• Faedah Kamus Data:
 Maklumat data dikumpul dan disimpan secara terpusat,
 Makna data boleh ditakrif dengan jelas
 Komunikasi dan persefahaman antara pengguna mudah,
 Lewahan dan ketakselarasan dapat dikesan & dielakkan.
 Setiap perubahan kepada struktur pangkalan data dapat
direkodkan dengan segera.
41
Bahasa Pengolahan Data (DML )

 Sediakan set operasi untuk menyokong operasi
pengolahan data.
Operasi DML:
 Masukan data baru ke dalam PD.
 Memperbaiki data simpanan ke dalam PD.
 Memperbaiki kandungan PD.
 Hapus data dari PD.
42
Bahasa Pengolahan Data (DML)

Kelas Bahasa Pengolahan Data
Bahasa
Bahasa Bertatacara
Bertatacara Bahasa
Bahasa Tidak
Tidak Bertatacara
Bertatacara
Membenarkan
Membenarkan pengguna
pengguna Membenarkan
Membenarkanpengguna
pengguna
untuk
untukmemberitahu
memberitahusistem
sistem menerangkan
menerangkandata
dataapa
apayang
yang
data
dataapa
apayang
yangdiperlukan
diperlukan diperlukan
diperlukan TANPA
TANPA
dan
danbagaimana
bagaimana menentukan
menentukanbagaimana
bagaimanaiaia
mencapainya
mencapainya diperlukan
diperlukan
43

Bahasa Generasi ke4 (4GL)
 Lebih mudah digunakan
 Arahan pengaturcaraan lebih ringkas
Ciri-Ciri
Ciri-Ciri Fungsi
Fungsi Penggunaan
Penggunaan
Bahasa
BahasaPersembahan:
Persembahan:Bahasa
Bahasa Penjanaan
PenjanaanPenggunaan
Penggunaan
pertanyaan
pertanyaan&&penjanaan
penjanaanlaporan
laporan
Bahasa Penjanaan
PenjanaanLaporan
Laporan
Bahasakhusus:
khusus:bahasa
bahasapangkalan
pangkalan
data Penjanaan
PenjanaanBorang
datadan
danhamparan
hamparankerja
kerja Borang
Aplikasi
Aplikasipenjanaan:
penjanaan:menakrif,
menakrif, Penjanaan
PenjanaanGrafik
Grafik
menambah,
menambah,kemaskini,
kemaskini,capai
capaidata Bahasa
data BahasaPertanyaan
Pertanyaan
dari
daripangkalan
pangkalandata
datautk
utkmembina
membina
aplikasi
aplikasi
Bahasa
Bahasaperingkat
peringkattinggi
tinggiutk
utk
menjana
menjanakodkodaplikasi
aplikasi
44
2.3 Model Data

• Himpunan konsep, kekangan dan peraturan integriti yang
menerangkan tentang keadaan, perhubungan dan kekangan
data di dalam sesebuah organisasi.
• Mempunyai tiga komponen iaitu:
Skema Pengolahan Kawalan dan

menerangkan menerangkan jenis Pengesahan Data
tentang struktur operasi yang dilakukan menerangkan peraturan
data. ke atas data. integriti dan had data.
45
2.3 Model Data

2 jenis model data (MD)
Model Berasaskan Objek Model Berasaskan Rekod
Model Perhubungan Entiti Model Data Hieraki

-Berasaskan struktur pohon.
- Dalam permodelan data konseptual
-Nod akar: bhgn atas
- Konsep entiti, atribut, hubungan
-Nod daun: bhgn bawah
-Nod => rekod dan dihubungkan
Model Objek-Semantik
-Penerangan atribut secara artifak Model Data Rangkaian
-Atribut objek semantik - ERD -3 komponen: data, rekod, hubungan
-Hubungkan rekod (tuan) => rekod(ahli)
Model Berorientasikan Objek Model Data Hubungan

-Objek dilihat bercirikan perlakuan
-Berbentuk jadual : baris dan lajur
-Aliran keadaan menukar nilai atribut
-Lajur => atribut; baris => rekod
46
2.4 Fungsi SPPD

Penyimpanan, Capaian & Kemaskini data
 menyediakan kemudahan menyimpan, mengambil dan
mengemaskini data dalam pangkalan data.
Katalog Capaian Pengguna
 menyediakan suatu katalog – keterangan item data yang
disimpan dan boleh dicapai.
Menyokong transaksi
 Transaksi: suatu unit kerja yang mengandungi beberapa
arahan pengemaskinian terhadap data.
 mempunyai mekanisme memastikan semua arahan
kemaskinian dilakukan atau ditolak.
47
2.4 Fungsi SPPD
Kawalan keserentakan
 menyediakan satu mekanisme untuk memastikan PD
dikemaskini dengan betul apabila ramai pengguna
mengemaskini PD serentak.
Pemulihan daripada kegagalan sistem
 menyediakan satu mekanisme pemulihan PD apabila
berlaku kerosakan/bencana alam.
Khidmat Autoriti / Hak kuasa
 memastikan bahawa orang yang berhak sahaja
dibenarkan mencapai pangkalan data.
48
2.4 Fungsi SPPD

Perkhidmatan integriti
 menjaga kesahihan data.
 perubahan data mesti mengikut kekangan atau syarat
tertentu.
Sokongan komunikasi data
 berupaya disepadukan dengan perisian komunikasi.
 berupaya berintegrasi dengan pengurus komunikasi data.
Perkhidmatan Utiliti
 Menyediakan set pekhidmatan utiliti: import, pantauan,
analisa, statistik
49
2.5 Senibina SPPD

TELEPEMPROSESAN
• Senibina tradisional utk sistem multi-pengguna
• Terdiri daripada satu komputer dengan satu unit
pemprosesan dan beberapa terminal
• Semua proses dilaksanakan dalam lingkungan komputer
fizikal yang sama.
• Pengguna terminal disambungkan kepada komputer pusat
dan tidak mampu berfungsi dengan sendiri.
• Terminal menghantar mesej melalui subsistem kawalan
komunikasi kepada atur cara aplikasi pengguna
menggunakan perkhidmatan SPPD.
50
2.5 Senibina SPPD

PELAYAN-FAIL
 Proses yang dibahagikan dalam Rangkaian Kawasan
 Setempat (LAN).
 Pelayan fail menyimpan fail yang diperlukan oleh aplikasi dan
SPPD.
 Pelayan fail bertindak sebagai pemacu cakera keras yang
dikongsi.
 Aplikasi dan SPPD akan meminta fail daripada pelayan fail
apabila diperlukan.
51
2.5 Senibina SPPD

PELAYAN-FAIL
• Stesen kerja menghantar permintaan kepada pelayan
fail untuk meminta semua data yang disimpan dalam
cakera untuk keperluan SPPD.
• Kelemahan seni bina pelayan-fail adalah seperti
berikut:
 Bilangan trafik rangkaian yang tinggi.
 Salinan penuh SPPD perlu bagi setiap stesen kerja.
 Kerjasama, pemulihan dan kawalan integriti lebih
kompleks kerana terdapat beberapa SPPD yang cuba
untuk mencapai fail yang sama.
52
2.5 Senibina SPPD

PELAYAN-PELANGGAN
• Pangkalan data dan SPPD ditempatkan dalam satu
komputer - pelayan.
• Kom. Pelayan berkeupayaan pemprosesan yang tinggi
dan bertindak sebagai komputer yang memantau kom.
pelanggan yang disambungkan kepadanya di dalam satu
rangkaian setempat.
• Komputer pelayan itu dikenali sebagai ‘backend’
manakala komputer pelanggan sebagai ‘frontend’.
• Pelayan menyediakan khidmat pengurusan PD dan
Pelanggan memohon untuk mencapai PD
53
UNIT 1
UNIT 1
KONSEP ASAS
BAB 3
Perancangan Pangkalan Data
54
3.0 Pengenalan
Objektif
 Memahami 3 rekabentuk yang terlibat dalam
fasa rekabentuk pangkalan data.
 Memahami 3 bahagian penting dalam fasa
rekabentuk konseptual
 Memahami tujuan 6 fasa yang terlibat dalam
kitarhayat pembangunan pangkalan data
55
Kitarhayat Pembangunan PD (DDLC)
• Sistem Pangkalan Data merupakan sebahagian dari

Sistem Maklumat
• Sistem PD tertakluk kepada satu kitar hayat yang
dipanggil KITAR HAYAT PEM-BANGUNAN PANGKALAN
DATA (DDLC)
• DDLC menggunakan pendekatan berorientasikan data:
data menjadi asas rekabentuk.
• Melalui pendekatan ini, semua fungsi sistem
dibangunkan berdasarkan struktur data
56
Kitarhayat Pembangunan PD (DDLC)

DDLC mempunyai 6 fasa
• Penilaian awalan
Perancangan PD • Kajian kesauran
Rekabentuk PD • Mewakili data & perhubungan data

• Membekalkan model data A
K
Implimentasi dan • Merealisasikan rekabentuk PD
T
Pemuatan • Pembangunan sistem prototaip
I
• Pengujian dan penyahralatan V
Pengujian • Penilaian ke atas sistem I
T
• Pemasangan sistem I
Operasi
• Latihan Pengguna
Penyelenggaraan • Penilaian
• Penyelenggaraan
• Penambah baikan
Fasa 57
DDLC F1: Perancangan PD

Aktiviti yang terlibat :
- Analisa Objektif, Operasi, Struktur Organisasi
Menganalisa - Analisa sistem semasa
situasi organisasi - Cara: Temubual, pemerhatian, kajian
Takrif Masalah & - Masalah & kekangan sistem semasa

Kekangan - Cadangkan Penyelesaian
- Objektif sistem cadangan?? - Integrasi sistem??

Takrif Objektif - Perkongsian data?? - Cara perolehan data??
- Skop: ruanglingkup sistem

Takrif Skop &
- Sempadan: Persekitaran sistem
Sempadan - orang, hw, sw
- Penyediaan laporan kesesuaian & potensi

Kajian Kesauran sistem: teknologi, ekonomi, pengendalian
58
DDLC F2: Rekabentuk PD

Tujuan:
• Mewakili Data dan hubungan antara data
• Bekalkan Model Data yang menyokong transaksi
• Menentukan rekabentuk sistem memenuhi kehendak
pengguna
Aktiviti Rekabentuk
Rekabentuk Rekabentuk Rekabentuk

Konseptual Logikal Fizikal
59

Rekabentuk Konseptual
- Pendekatan Permodelan Data
- Mewakili objek dunia secara realistik
Aktiviti Yang terlibat
Permodelan Data Penormalan Pengesahan Model
- Data dimodelkan - Proses menentukan Data
berorientasikan objek kebersandaran atribut - Pengujian Rajah ER
nyata terhadap entiti - Pengesahan r/bentuk
- Menakrifan: Entiti, - Untuk mengatasi rajah ER
atribut, hubungan masalah pengulangan - Pastikan Model Data
- Model Data data, anomali bebas drpd model
- Konseptual - Pastikan model yang SPPD
terhasil adalah sah
60

Rekabentuk
Rekabentuk Logikal
Logikal
• Pemetaan reka bentuk konseptual kepada reka bentuk logikal
• Hasil: Model Data Logikal
• Menterjemahkan entiti, atribut dan hubungan kepada bentuk
perwakilan data yang serasi dengan model SPPD.
• Jika model data SPPD : berasaskan model hubungan = >
model data konseptual ditukar kepada bentuk jadual
Rekabentuk
Rekabentuk Fizikal
Fizikal
• Aspek fizikal data yang disimpan dalam storan & prestasi sistem.
• Model fizikal bergantung pada perisian SPPD.
• Ciri-ciri storan bergantung kepada perkakasan,
• Ciri-ciri capaian bergantung kepada sistem PD dan SPPD.
61
DDLC F3: Implimentasi & Pemuatan
Implimentasi
Implimentasi
proses merealisasikan reka bentuk pangkalan data
dan penggunaannya.
Prototaip
Prototaip
model yang berfungsi seperti sistem akhir tetapi
tidak dilengkapi dengan ciri-ciri yang sepenuhnya,
Pada fasa ini, pembangun memilih samada membangunkan

PROTOTAIP atau sistem sebenar
62
DDLC F3: Implimentasi & Pemuatan

Aktiviti
 Pemasangan SPPD
Memasang
Memasang SPPD
SPPD  Latihan Pengguna
 Pentadbir Pangkalan Data akan
mencipta kumpulan storan PD
 Mencipta Skema PD, Kamus

Mencipta
Mencipta Pang.
Pang. Data
Data Data, Pandangan Pengguna
Memuat  Memuatkan data ke PD

Memuat // Menukar
Menukar
Data  Mengubahsuaian format data
Data
63
DDLC F4: Pengujian & Penilaian

Aktiviti
Menguji
MengujiPangkalan
PangkalanData
Data&&Aturcara
AturcaraPenggunaan
Penggunaan

Pengujian
PengujianIntegrasi
Integrasi

Pengujian
PengujianUnit
Unit
Pengujian
PengujianSistem
Sistem
Penilaian
PenilaianPangkalan
PangkalanData
Data

Pengujian
PengujianPrestasi
Prestasi

Pengujian
PengujianKeselamatan
KeselamatanSistem
Sistem
Pengujian
PengujianSistem
Sistem
64
DDLC F5: Operasi

 Bermula apabila sistem beroperasi di persekitaran sebenar
 Berakhir => sistem digantikan dengan sistem baru
 Melibatkan penyediaan manual pengguna; latihan; sokongan
teknikal
Pendekatan
Pendekatan Operasi
Operasi
1) Rancangan Peralihan Terus:
Sis. semasa ditukar terus kepada sistem baru
2) Rancangan Peralihan Selari:
Sis. semasa dan baru beroperasi serentak
3) Rancangan Peralihan Perintis:
Sis. baru digunakan sebagai perintis di bhgn tertentu
4) Rancangan Peralihan Berperingkat:
Sis. baru beroperasi secara berfasa
65
DDLC F6: Penyelenggaraan & Evolusi
Penyelenggaraan
 proses memantau dan mengekalkan prestasi sistem
dan pangkalan data.
Tujuan:
 Memulihkan ralat yang terdapat dalam sistem,
 Penyesuaian ke atas pangkalan data
 Peningkatan kepada versi terkini
Pastikan penyelenggaraan tidak menggangu pengguna lain
66
Terima Kasih
67

CBDA3103 (T1) Analisis Dan Pemodelan Data

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

CBDA3103 (T1) Analisis Dan Pemodelan Data

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Fakulti Teknologi Maklumat

dan Komunikasi Multimedia

Nor Aisyah Fadil

Kerja Kursus 50%

Peperiksaan (final) 50%

 Contoh-contoh Pengunaan Pangkalan Data

 Senibina Pangkalan Data

 Perancangan Pangkalan Data

1.1 Penggunaan Pangkalan Data

1.1 Penggunaan Pangkalan Data

Contoh Data yang Sistem yang terlibat Kegunaan Pangkalan Data

1.1 Penggunaan Pangkalan Data

Contoh Data yang Sistem yang terlibat Kegunaan Pangkalan Data

1.1 Penggunaan Pangkalan Data

Contoh Data yang Sistem yang terlibat Kegunaan Pangkalan Data

1.2 Istilah Asas Pangkalan Data

1.2 Istilah Asas Pangkalan Data

Istilah Takrif Contoh

Fail kumpulan rekod yg - Fail pelajar,

1.3 Sistem Fail Tradisional

1.3 Sistem Fail Tradisional

1.3 Sistem Fail Tradisional

1.3 Sistem Fail Tradisional

Contoh fail Biasa:

1.4 Konsep Pangkalan Data

1.4 Konsep Pangkalan Data

SISTEM PANGKALAN DATA

Komponen Persekitaran SPPD

PERKAKASAN PERISIAN TATACARA PENGGUNA

Perkakasan: komputer yang diguna untuk menakrif dan mencapai

Terpusat - 1 SPPD menyokong 1 PD di satu

- SPPD menyokong transaksi harian:

Kompleks Kos SPPD yang tinggi

2.1 Persekitaran Pangkalan Data

Pengkalan Data Rajah 2.1

2.1 Persekitaran Pangkalan Data

2.1 Persekitaran Pangkalan Data

2.1 Persekitaran Pangkalan Data

2.1 Persekitaran Pangkalan Data

2.1 Persekitaran Pangkalan Data

Skima PANGKALAN DATA

Skima luaran Paras Luaran

2.1 Persekitaran Pangkalan Data

Rujuk Rajah 2.1

N_Patron No_Matrik No_Barkod No_PBhn Caw. T_Pulang

2.1 Persekitaran Pangkalan Data

2.1 Persekitaran Pangkalan Data

2.2 Bahasa Pangkalan Data

Bahasa Pangkalan Data

2.2 Bahasa Pangkalan Data

2.2 Bahasa Pangkalan Data

2.2 Bahasa Pangkalan Data

Bahasa Pengolahan Data (DML )

2.2 Bahasa Pangkalan Data

Bahasa Pengolahan Data (DML)

2.2 Bahasa Pangkalan Data

2.3 Model Data

Skema Pengolahan Kawalan dan

2.3 Model Data

Model Perhubungan Entiti Model Data Hieraki

Model Berorientasikan Objek Model Data Hubungan

2.4 Fungsi SPPD

2.4 Fungsi SPPD