c



 





Th i ti t chuy n mùa, viêm xoang r t d m c ph i và r t hay b tái phát. B nh g p m i
l a tu i và có th b viêm xoang c p tính ho c m n tính. Khi th i ti t thay đ i b nh th ng
d xu t hi n và viêm xoang m n tính r t d tái phát nh t là viêm xoang d ng.

Vai trò c a và bi u hi n c a b nh viêm xoang

Xoang là nh ng khoang tr ng c a x ng s . Các khoang tr ng đó đ c t o nên quanh h c

mÔi. M t trong c a các xoang đ c bao b c m t l p niêm m c m m m i v i vô s các nhung
mao nh li ti và các mao m ch (m ch máu r t nh ). Nhung mao c a niêm m c xoang nhu đ ng
theo m t chi u duy nh t và h ng ra phía ngoài. Nhung mao c a niêm m c xoang có tác d ng
ngăn không cho vi sinh v t phát tri n và gi chúng l i đ t o đi u ki n cho t bào b ch c u
đ n tiêu di t chúng. M t trong c a niêm m c còn có các h ch ti t nhày làm cho niêm m c c a
xoang luôn tr n, bóng và là môi tr ng đ bài xu t vi sinh v t ra ngoài.

Do c u t o c a xoang là các h p r ng nên chúng có kh năng làm gi m tr ng l ng c a kh i

h p s và tham gia đi u hoà không khí. Các xoang còn có nhi m v h t s c quan tr ng là s i
m không khí khi th i ti t l nh và làm mát không khí khi tr i nóng nh vào s đi u hoà c a h
th ng mao m ch c a xoang.

Xoang có th b b nh b i c ch d ng nên đ c g i là viêm xoang d ng. Viêm xoang

d ng ph thu c vào các lo i d nguyên (kháng nguyên) xâm nh p vào trong xoang đ c bi t
là các lo i d nguyên mang tính ch t d ng m nh và r t l đ i v i c th nh ph n hoa,
lông chó, mèo, ký sinh trùng nh b , m t, ve và g p ph i c th có c đ a d ng thì b nh
s xu t hi n s m h n, n ng h n.

Khi th i ti t chuy n mùa nh th i ti t thay đ i t nóng chuy n sang l nh, gió mùa đông b c,
áp th p nhi t đ i, m t thì xu t hi n ng a mÔi, h t h i, đau đ u, đau d c theo s ng
mÔi, các ch t nh y c a xoang s ch y xu ng h ng làm cho ng i b nh có c m giác r t khó
ch u. Viêm xoang d ng ít khi có s t tr khi có b i nhi m vi sinh v t.

N u b viêm xoang do nhi m vi sinh v t (có th là vi khu n, có th là do virút ho c có th là do

vi n m) thì đ c g i là viêm xoang nhi m khu n. Viêm xoang nhi m khu n th ng có s t
nh , nh ng đôi khi có s t cao, rét run, đau nh c đ u, kèm theo viêm m t s b ph n thu c
đ ng hô h p khác nh viêm mÔi, h n g, viêm amidan, có tr ng h p gây viêm tai. N u đ
viêm xoang m n tính thì vi c đi u tr s g p không ít khó khăn và cÔng có nhi u nguy c gây
bi n ch ng nguy hi m, ví d nh r i lo n ti n đình.

Khi th i ti t chuy n mùa nên làm gì đ phòng viêm xoang?

Đ phòng b nh viêm xoang thì cÔng t ng t nh đ phòng m c các b nh v đ ng hô

h p. Vì v y khi th i ti t thay đ i c n m c m nh t là vùng c , ng c, mÔi.

Không t m n c l nh mà c n t m n c nóng. Khi t m c n t m trong bu ng kín gió. T m

xong c n lau thân mình và đ u, m t, c th t khô và m c qu n áo ngay.

C n v sinh h ng, mi ng hàng ngày nh đánh răng tr c và sau khi ng d y, sau m i b a ăn

và súc h ng n c mu i sinh lý. N u gi đ c h ng, mi ng không b viêm thì h n ch r t
nhi u đ n vi c b viêm xoang cÔng nh b nh viêm xoang tái phát, b i vì h th ng xoang và các
b ph n đ ng hô h p trên liên thông v i nhau.

Nh ng ng i đã b viêm xoang m n tính và c ng i bình th ng thì hàng ngày nên nh mÔi

b ng n c mu i sinh lý (lo i thu c này có bán các qu y thu c tây y). Đ i v i tr em và
ng i cao tu i càng c n th c hi n t t v sinh s ch s đ ng hô h p trên m t cách
th ng xuyên càng t t.

M i khi đi ra đ ng ngoài vi c m c m thì c n đeo kh u trang, nên dùng lo i có kh năng

h n ch s xâm nh p c a b i.

Khi nghi ng b viêm xoang ho c viêm đ ng hô h p thì c n đi khám bác sĩ ngay, t t nh t là

khám bác sĩ chuyên khoa tai, mÔi, h ng. Sau khi đ c khám b nh thì tu theo b nh viêm xoang
thu c lo i gì mà bác sĩ s cho đi u tr và t v n thích h p. Ng i b viêm xoang và viêm
xoang tái phát c n thi t đi u tr theo đ n c a bác sĩ khám b nh, tuân th đ y đ các lo i
thu c, không t đ ng gi m li u ho c tăng li u và không đ c thay th thu c này b ng
thu c khác khi ch a có ý ki n c a bác sĩ khám b nh. Không nên t ch n đoán và t đi u tr
n u b n thân không bi t chuyên môn. Không nên t mua thu c kháng sinh đ đi u tr b nh
viêm xoang n u làm nh v y s l i b t c p h i, nghĩa là b nh thì không kh i mà có khi b nh
còn tăng lên ho c gây tai bi n r t nguy hi m.

Nh ng tr ng h p viêm xoang m n tính tái phát khi th i ti t thay đ i do chuy n mùa cÔng
không nên dùng đ n c a bác sĩ khám l n tr c đ đi u tr cho l n tái phát này ho c dùng
đ n c a ng i khác cÔng có tri u ch ng t ng t đ đi u tr cho mình.
Ngoài ra n u dùng kháng sinh không đúng ch đ nh c a bác sĩ khám b nh có th làm cho vi
khu n kháng l i thu c kháng sinh (th ng quen g i là nh n thu c kháng sinh hay là quen thu c
kháng sinh) thì nh ng l n b nh tái phát mà nguyên nhân cÔng do vi khu n ho c b i nhi m vi
khu n thì vi c đi u tr r t khó khăn.

Theo PGS.TS.TT T. Bùi Kh c H u

S c kh e & Đ i s ng