MGA KAGANAPAN

BAGO AT SA PANAHON
NI RIZAL (OVERVIEW)
MGA KAGANAPAN SA LOOB NG
PILIPINAS
BAGO ANG PANAHON NI RIZAL
 Mercantalismo

 Laissez-faire

 GALLEON trade

 Pagbubukas ng mga tampalan

 Pagtatatag ng mga banyagang establisyamento.

ANG PANAHON NI RIZAL
 Pagpapaunlad ng Edukasyon

 Unang paglasap ng mg pilipino sa liberal na pamamahala

 Pag-aakusa kay Donya Teodora

 Paggarote sa tatlong paring martir (GOMBURZA)

 Pagpapaunlad ng Kolanyal na Pangangasiwa

* monopolyo ng tabacco
*pagpawi ng parangal at pagpalit nito ng
cedula

 Royal Decree of 1884

 Royal Decree on May 29, 1885
 Royal Decree on May 6, 1886
 Spanish Penal Code
 Code of Commerce
 Civil Code
 Maura Law
MGA KAGANAPAN SA LABAS
NG PILIPINAS
Sa ika-19 na dantaon ay inilarawan na
isang daigdig na puno ng hamon at
pagbabago
•Positibo at negatibong Reaksyon.

Mga pagbabagong tuwirang

nakaapekto sa lipunan.
*Mga Pagbabagong naghatid ng
Pakikibaka ng mga sinakop na bansa sa
pagkabansa (Nasyonalismo).
Sa Ingglatera:

•Rebolusyong Amerikano-Inglatera
noong(1775-1783) na nagresulta ng
kalayaan ng Amerika.

•Pagaalsa ng ng mga Prases laban sa

pamamahalang absolute ng mga
bourbons.
Ang Europa ang higit na nakaranas
ng mga pagbabago sa panahong ito:

•1830-paglaya ng Griyego sa mga

Turko
•1861- Paglaya at pagkakaisa bilang
bansa ng Italya sa pamamagitan nina
Garibaldi Mazzini at Cavour.
•1871- Napag-isa ni Otto Von Bismarck
ang Germany.
•1905- Nakalaya ang mga Sweden sa
mga Norwegian.
 Ang pananakop ng mga Espanyol ay
nagumpisa ang sunod-sunod na pag-aalsa
ng kanilang mga nasasakupa mula 1800-
1825.
•Mga bansang Latino-Amerikano gaya
ng Venezuela, Columbia, Bolivia, at
Peru ay napalaya sa pamumuno ni
Simoun de Bolivar.
•At Timog bahagi ng Peru sa
pamumuno ni Jose San Martin
•Lumaya ang Mehiko noong 1821
•Lumaya ang Canada noong 1867
 ASIA MAN AY UMUSBONG RIN ANG
NASYONALISMO:

Sa japan ay nagkaroon ng mahabang

seklusyon sa ilalim ng shogun ate.
Sa Tsina man, nang masakop ang ilang
bahagi ng kanilang bansa.

Ang India ay nag-alsa laban sa

Britain.
PAGUSBONG
NG
DEMOKRASYA
 PAGKALIPAS NG MGA PAG-AALSA AY
NAGUMPSA NA RIN ANG DEMOKRASYA.

1875 ay naitatag ang ikatlong republika ng

Pranssya, nagkaroon ng karapatang bumoto ang
mga mamamayan.
 Nagkaroon ng reporma sa Inglatera
gamit ang Parliamentaryo upang
mapatatag ang Demokrasya
Ang mga reporma ay nakapaloob sa mga acta ng
pagbabago noong 1832, 1865, at 1884

Noong 1831, gumamit ng Saligang Batas ang

Belgium.
1848, pinagtibay ang karapatang pagboto sa
Switzerland.
1885, nagumpisa ang pagboto gamit ang balota sa
Australia.

Noong 1893, nawakasan ang pang-aalipin sa America na

dulot ng Guerra Civil (1860-1865)
Modernisasyon:

Sasakyan:
Bapor
Lokomobil

Teknolohiya:
Telepono Koreo
Telegrama Pahayagan
Kable
PAGHUBOG KAY
RIZAL
DR. JOSÉ PROTACIO RIZAL MERCADO
Y ALONSO REALONDA

 Kapanganakan: Hunyo 19, 1861

 Lugar ng kapanganakan: Calamba, Laguna
 Kamatayan: Disyembre 30, 1896 (edad 35)
 Lugar ng kamatayan: Bagumbayan (Luneta)
 Pangunahing organisasyon: La Solidaridad, La Liga Filipina
 Pangunahing monumento: Liwasang Rizal
 Ang paghubog ng ating magiting na bayani na si Dr.Jose Rizal ay naganap
kaalinsabay ng kaniyang paglaki.Paghubog na tumutukoy sa kaniyang
nakamit na edukasyon na natutunan sa paaralan at ang paghubog sakaniya
ng kaniyang lipunan.Kakabit nito ay ang kamalayan sa lipunan na malaking
bahagi ng kaniyang buhay , sa paghubog ng kaniyang pagiisip nabuo sa
kaniyang damdamin ang pagiging makabayan…ang mga naging
instrumento ay ang kaniyang kinabilangang lipunan at ang mga nakita na iba
pang estado.
Ang opresyon na tinamo ng kaniyang bayan ay ang masidhing dahilan ng
kaniyang pagnanais upang matuto…hinubog siya ng mga pangyayari sa
kaniyang lipunan…sa kamalayang ito ay naituring siyang illustrado ng
mga kastila…pakahubog na banta sa mga banyaga…
URING PRINSIPALYA/PRINCIPALIA
Si Jose Rizal na itinuturing na pambasang bayani ay napapabilang sa
principaliang uri ng pamilya…o ang pamilyna “noble class”.Ito ay ang
mga itinuturing na mga edukado at mataas na lipi.Ang pagiging kabilang
ni Jose Rizal sa pamilyang may mataas na estado sa buhay ay naging isang
sangkap din sa kaniyang pagkahubog…
 Isa sa mga kilalang pamilya sa Laguna ay ang pamilya ni Jose Rizal
noong panahon ng mga kastila…
 Principalia—o noobleclass ay ang mga edukado na kabilang sa mataas
na pangkat ng pamilya sa lupain ng pilipinas na nasa ilalim ng rehimen
ng mga kastila...
PAMILYA RIZAL
 MGA MAGULANG

 Francisco Rizal Mercado y Alejandro

 Ipinanganak noong Mayo 11, 1818 sa Biñan
 Nag-aral ng Latin at Pilosopiya sa Colegio ng San San Jose.
 Lumipat ng Calamba upang maging kasama sa Haciendang Dominicano sa Calmba.
 Namatay noong Enero 5, 1898.
 MGA MAGULANG

 Teodora Alonso Realonda y Quintos

 Ipinanganak noong Nobyembre 8, 1826 sa Santa Cruz, Maynila
 Nag-aral sa Colegio de Santa Rosa
 Mayroong interes sa literatura at mahusay sa wikang Espanyol.
 Namatay noong Agosto 16, 1911
MGA KAPATID
1. Saturnina (1850-1913) – ikinasal kay Manuel Hidalgo
2. Paciano (1851-1930) – kaisa-isang kapatid na lalaki ni Jose
3. Narcisa (1852-1939) – ikinasal kay Antonio Lopez; guro at manunugtog
4. Olympia (1855-1887) – ikinasal kay Silvestre Ubaldo; namatay sa
panganganak
5. Lucia (1857-1919) – ikinasal kay Mariano Herbosa
6. Maria (1859-1945) – ikinasal kay Daniel Faustino Cruz
7. Concepcion (1862-1865) – namatay sa gulang na 3
8. Josefa (1865-1945) – may epilepsya; namatay na dalaga
9. Trinidad (1868-1851) – namatay na dalaga; huling namatay sa pamilya
10. Soledad (1870-1929) – ikinasal kay Pantaleon Quintero
ANGKAN NI JOSE RIZAL
ANG KABUHAYAN NG PAMILYA
 Kabilang sa pangkat na principalia at isa sa kinikilalang pamilya sa
Calamba.
 Lupaing sinasaka ay umaabot ng 600 na hektarya. Ang lupa ay
tinataniman ng palay, mais at tubo.
 Pag-aalaga ng hayop.
 Mayroong isang tindahan sa ilalim ng kanilang bahay, gilingan ng trigo
para maging harina, at gawaan ng hamon.
ANG KABUHAYAN NG PAMILYA
 Isa sa mga unang nakapagpagawa sa Calamba ng bahay na gawa sa bato
at kahoy na may pulang tisa na bubungan.
 Nagmamay-ari sila ng isang karwahe.
 Mayroon silang isang aklatan sa bahay na naglalaman ng mahigit sa
1,000 aklat.
KARANASAN SA IBANG BANSA
PAGPUNTA SA ESPANYA (1982-1985)
 Upang ipagpatuloy ang pag-aaral.
 Umalis si Rizal sa Pilipinas noong Mayo 3, 1882 sakay ng barkong Salvadora.
 Narating niya ang Barcelona noong Hunyo 16, 1882.
 Amor Patrio – ang unang akda ni Rizal sa labas ng bansa. Dito rin ginamit ni
Rizal ang pangalan sa panulat na Laong Laan.
 Diariong Tagalog – isang mapangahas na pahayagan sa Maynila na naglathala
ng kaniyang mga artikulo.
 Basilio Teodoro – ang patnugot ng Diariong Tagalog.
 Marcelo H. Del Pilar – ang nagsalin ng Amor Patrio mula sa wikang Espanyol
sa wikang Tagalog.
MADRID, SPAIN
 Circulo Hispano-Filipino
 Nagkaroon ng pagkakataon si Rizal na makabisita sa bahay ni Señor
Pablo Ortiga y Rey na dating alcalde ng Maynila sa panahon ng
panunungkulan ni Gobernador Heneral Polavieja.
 Consuelo – ang anak na dalaga ni Don Pablo na umibig kay Rizal.
 Pinadalhan ni Rizal ng isang tula ang dalaga na may pamagat na A La
Señorita C. O. Y P.
 Hindi itinuloy ni Rizal ang panliligaw sa dalaga dahilan sa:
 a. Tapat siya kay Leonor
 b.  Ang kaniyang kaibigang si Eduardo de Lete ay nanliligaw sa dalaga
RIZAL BILANG MASON
 Sa Madrid ay nakilala ni Rizal ang mga kilalang liberal ng Espanya na
ang mga ito ay kabilang sa samahan ng mga Mason.
 Masonerya – isang pandaigdig na kapatiran ng mga taong may
malayang kaisipan.
 Sumali si Rizal sa nasabing samahan upang mahingi ang tulong ng mga
ito sa kaniyang paglaban sa mga prayle sa Pilipinas.
 Logia de Acacia – ang balangay ng Masoneya na inaniban ni Rizal.
 RIZAL SA PARIS…

 Nobyembre 1885 - nakarating si Rizal sa Paris at naglingkod bilang katulong

ni Dr. Loius de Weckert na pangunahing optalmolohista ng Pransiya.
Nanatili dito si Rizal mula Nobyembre 1885 hanggang Pebrero 1886.
UNANG SULAT KAY BLUMENTRITT
 Hulyo 31, 1886 - petsa ng unang sulat ni Rizal na ipinadala niya kay
Blumentritt.
 Ferdinand Blumentritt - isang propesor sa Leitmeritz, Austria na
interisado sa pag-aaral ng mga diyalekta ng Pilipinas.
 Naging matalik niyang kaibigan sa 10 taon.
RIZAL SA BERLIN…
 Berlin - hinangaan ni Rizal ang lunsod na ito dahilan sa pagkakroon nito ng
siyentipikong kapaligiran at malaya sa pagtatangi ng lahi.
 Nakilala niya ang iba’t ibang tao sa berlin tulad nina: Dr. Feodor Jagor, Dr.
Rudolf Virchow, Dr. W. Joest, Dr. Karl Ernest Schweigger, Dr. Rudolf Virchow.
 Mga dahilan ni Rizal sa Pagtigil sa Berlin
 a.     Palawakin ang kaalaman sa optalmolohiya
 b.     Palawakin ang kaalaman sa agham at wika
 c.      Magmasid sa kalagayang pulitikal at kabuhayan ng Alemanya
 d.     Makilahok sa mga kilalang siyentipikong Aleman
 e.     Ipalimbag ang Noli Me Tangere
 Paghihirap sa Berlin
PAGPAPALIMBAG NG NOLI ME
TANGERE
 Paghahati ng Pagsulat ng Noli Me Tangere
 a.     1/2 sa Espanya
 b.     1/4 sa Pransya
 c.      1/4 sa Alemanya
 Maximo Viola - ang nagsilbing tagapagligtas ng Noli Me Tangere sa
pamamagitan ng pagpapahiram niya kay Rizal ng halagang P300 upang
magamit sa pagpapalimbag ng nasabing nobela.
 3.     Pebrero 21, 1887 - petsang natapos ang Noli Me Tangere at
inihanda para sa pagpapalimbag.
SI RIZAL SA LONDON
 Dumating si Rizal sa London ng Mayo 25, 1888.
 Mga Dahilan ng Pagtira sa London
 1.     Mapahusay ang kanyang kaalaman sa wikang Ingles
 2.     Pag-aralan at iwasto ang aklat na Sucesos de las Islas Filipinas na
isinulat ni Morga.
 Sucesos de las Islas Filipinas - isang aklat na sinulat ni Morga noong 1609 ukol sa
mga kaganapan sa Pilipinas.
LA SOLIDARIDAD
 Noong Pebrero 15, 1889 itinatag ni Graciano Lopez Jaena sa Barcelona ang
pahayagang makabayan na may pamagat na La Solidaridad na lumalabas
tuwing ikalawa at huling linggo ng buwan at nagsilbing pahayagan ng kilusang
propaganda.
 Mga layunin ng Pahayagang La Solidaridad
 a.     Isulong ang isang mapayapang pagbabagong politikal at panlipunan sa Pilipinas
 b.     Ipakita sa mga mambabasa ang kalunus-lunos na kalagayan ng Pilipinas upang malapatan
ng lunas ng pamahalaang Espanya.
 c.      Labanan ang mga paring Espanyol sa Pilipinas na noon ay siyang kumokontrol ng
pamahalaan.
 d.     Isulong ang kaisipang liberal at kaunlaran.
 e.     Isulong ang makatuwirang karapatan ng mga Pilipino para sa buhay, demokrasya, at
kaligayahan.
SI RIZAL SA BRUSSELS
 Umalis si Rizal patungo ng lunsod ng Brussels (1890)
 Sa Brussels ay sinimulang sulatin ni Rizal ang nobelang El
Filibusterimo at nagsusulat din siya ng mga ipinadadalang artikulo para
sa La Solidaridad .
 Ginugugol din niya ang kanyang mga libreng sandali sa pagpapalakas
ng katawan sa gymnasium at sa pagsasanay sa pagbaril at iskrima.
 Nagharap ng demanda ang mga Dominicano para alisin ang lupang
kanilang pinapaupahan kay Don Francisco Mercado - Rizal.
MGA KABIGUAN SA MADRID
 Sa paghingi ni Rizal ng katarungan para sa kanyang pamilya ay tumayo
si Marcelo H. del Pilar bilang abogado kanilang idinulog ang kanilang
protesta laban sa kawalang katarungan ni gobernador heneral Valeriano
Weyler at ng mga paring Dominikano.
 namatay ang kanyang matalik na kaibigan at kasama sa kilusang
propaganda na si Jose Maria Panganiban.
 Nakatanggap si Rizal ng sulat mula kay Leonor Rivera na nagpapabatid
ng nalalapit na kasal niya sa isang inhinyerong Ingles na si Henry
Kipping.
PAGPAPALIMBAG NG EL
FILIBUSTERISMO SA BELGIUM
 Nanirahan si Rizal sa isang mumurahing bahay paupahan at nakasama
niya si Jose Alejandrino na nakapuna ng kanyang labis na katipiran.
 F. MEYER-VAN LOO PRESS – bahay palimbagan
 Habang nasa palimbagan si Rizal ay naubusan siya ng pera at ang
pagpapalimbag sa El Filibusterismo ay napahinto sa kalagitnaan.
 Ventura – nagpadala ng salapi para sa pagpapalimbag.
 Noong Setyembre 18, 1891 ay lumabas ng palimbagan ang El
Filibusterismo
 Inihandog ni Rizal ang El Filibusterismo sa ala-ala ng GOMBURZA .
PANGGAGAMOT NI RIZAL SA
HONGKONG
 Dumating si Rizal sa Hongkong ng Nobeyembre 20, 1891
 Nakasama na muli ni Rizal ang kanyang pamilya sa kapaskuhan sa
ibang bansa.
 Ginamit na rin ni Rizal ang kanyang propesyon bilang isang
manggagamot upang masuportahan niya ang kanyang pamilya.
 Matagumpay niyang inoperahan ang kanyang ina sa Hongkong.
 Sinulatan ni Rizal si Gobernador Heneral Despujol ukol sa kanyang
Proyektong Borneo