POSTREANIMACIONA BOLEST

“ BOLEST OŽIVLJENOG TELA”

Negovsky, 1995.
INZULT KARDIJAK ARESTA (ishemija-anoksija)
RECIRKULACIJA I REOKSIGENACIJA (postishemija)

Poremećaji mikrocirkulacije
Poremećaji metabolizma
Poremećaji elektrolita
Akumulacija toksina

POSTREANIMACIONA BOLEST
Postreanimaciona bolest
Na kliničko ispoljavanje utiču:
• Trajanje cirkulatornog aresta
• Trajanje KPCR (duže od 30 minuta!!)
• Vreme između nastanka aresta i početka mera KPCR
• Pravilnog izvođenja KPCR
• Arterijskog krvnog pritiska tokom KPCR
• Stepena hipoksije
• Telesne temperature

• Prethodnog uzimanja lekova (neuroprotektina svojstva ?)

Postreanimaciona bolest
Zdravstveni slučaj:
Bolesnica , 46 godina, gojazna, patila od glavobolje. Greškom
medicinske sestre, umesto analgetika NIMEDEX (Nimesulid), IV
ordiniran neuromišićni blokator sličnog imena NIMBEX
(Cisatracurium)

Nastupio respiratorni arest pa kardijalni arest (asistolija)

Od nastupanja kardijalnog aresta do započinjanja KPCR
prošlo 11 min
Prolongiran kardijak arest kompletan oporavak !!!
Laudanozin (metabolit cisatrakuriuma- neuroprotektivan i
kardioprotrektivan???)
 TERAPIJSKA HIPOTERMIJA
POSLE SRČANOG ZASTOJA
I pored napretka reanimacione medicine, neretko,
pacijenti posle ROSC-a ostaju bez svesti

HIPOTERMIJA: centralna temperatura 35° C <

• Blaga hipotermija 32 -35°C

• Duboka hipotermija 30°C <
Posle kardijalnog aresta

Blaga terapijska hipotermija:

Posle ROSC-a, pacijentu bez svesti, centralna temperatura

se snižava na 32-34°C tokom 12–24 sata
Mehanizam delovanja terapijske hipotermije
posle kardijalnog aresta
 Redukcija cerebralnog metabolizma

 Cerebralna vazokonstrikcija

 Poboljšanje jonske homeostaze i blokada biohemijske kaskade

izazvane akumulacijom glutamata, aktivacijom NMDA receptora i
nagomilavanjem intracelularnog Ca2+

 Supresija inflamatorne kaskade (smanjenje leukocitne infiltracije i

proinflamatornih produkata)

 Smanjenje formiranja slobodnih kiseoničkih radikala

 Prevencija neuronalnog oštećenja i programirane ćelijske smrti

(apoptoze)
Tehnike terapijske hipotermije
 Spoljašnje hlađenje (pad temperature 0,9°C/h)
– Paketi leda
– Ledenom vodom punjeni pokrivači i podloge
– Forsiran hladan vazduh
 Unutrašnje hlađenje
– Ledeni infuzioni rastvori (Ringer lactat 30 ml/kg, 4°C
tokom više od 30 min)

– Endovaskularno hlađenje pomoću intravaskularnog

katetera- Icy kateter (v. cava inf.)
Tehnike terapijske hipotermije
 Spoljašnje hlađenje (pad temperature 0,9°C/h)
– Paketi leda
– Ledenom vodom punjeni pokrivači i podloge
– Forsiran hladan vazduh
 Unutrašnje hlađenje
– Ledeni infuzioni rastvori (Ringer lactat 30 ml/kg, 4°C
tokom više od 30 min)

– Endovaskularno hlađenje pomoću intravaskularnog

katetera- Icy kateter (v. cava inf.)
MOŽDANA SMRT
Stanje u kojem sve moždane funkcije
trajno i ireverzibilno prestaju:
• Nastupila je smrt moždanog stabla
• “Ako je moždano stablo mrtvo-mozak je mrtav, a ako je
mozak mrtav-osoba je mrtva”, iako srce nije prestalo da
radi
• Stanje moždane smrti pogodno za uzimanje organa za
transplantaciju (period traje 1-7 dana kada i srce
prestaje da radi)
Dijagnoza moždane smrti

Utvrđivanjem i potvrđivanjem dijagnoze moždane

smrti, ne prekida se lečenje pacijenta da bi ga pustili
da umre, već se prekida nepotreban terapijski
postupak u osobe koja je već mrtva
Dijagnoza moždane smrti
KLINIČKI PREGLED (tri puta sa razmakom od jednog sata)
• Duboka koma i nepostojanje reakcija na bilo koje spoljne i
unutrašnje nadražaje
• Postojanje širokih zenica bez reakcija
• Nepostojanje pokreta očnih jabučica na okrete glave ili
fleksiju vrata
• Nepostojanje vestibulo-okularnog refleksa (kalorički test)
• Nepostojanje refleksa karine traheje
• Nepromenjen puls posle pritiska očnih jabučica kao i na test
atropinom
• Potpuna mišićna atonija
• Nepostojanje spontanog disanja tri minuta posle isključenja
bolesnika sa ventilatora uz oksigenoterapiju
Potvrda dijagnoze moždane smrti

1. Elektroencefalografija (izoelektrična linija

snimljena pod stanardnim uslovima tri puta u trajanju
od 15 minuta)
2. Izostajanje jednog od izazvanih električnih
potencijala moždanog stabla
3. Dokazivanje prekida moždane cirkulacije (dopler
sonografija, selektivna karotidna i vertebralna
angiografija, radioizotopsko ispitivanje moždane
cirkulacije)
APALIČNI SINDROM
Trajno vegetirajuće stanje
Pestanak funkcionisanja kore velikog mozga dok
moždano stablo ostaje aktivno (aktivan EEG,
očuvani refleksi, spontano disanje, gutanje)
Primer 1. Terri Schiavo (prekid veštačkog hranjenja i
hidratacije)
Uz dobru zdravstvenu negu, živela 15 godina

Primer 2. Eluana Englaro (prekid veštačkog hranjenja i

hidratacije)
Uz dobru zdravstvenu negu, živela 17 godina