c


Bulut havadaki su buharının yani nemin birleşerek oluşturduğu ve kilometrelerce yukarıda rüzgarlar yardımıyla oradan
oraya gezen ve bazen de yağmur olarak yer yüzüne düşen kütlelerdir.Özellikle beyaz olanlar pamuk gibi gökyüzünü
süslerler.

c



  

Özellikle deniz,göl ve okyanus civarında hava ısındığında yükselir ve beraberinde nem yüklü tanecikleri de taşır.Bunlar
bir nevi havadaki su buharıdır.Bu nem taşıyan sıcak hava akımı atmosferde yükselirken,atmosferin özelliğinden dolayı
çevresindeki havanın basıncı ve sıcaklığı azalır.(Yukarı çıkıldıkça sıcaklık her yüz metrede yaklaşık 1 derce düşer ve her
10 metre de barometre yaklaşık 1 milibar düşer)

Etrafındaki basınç azaldığı için bu nem taşıyan hava molekülleri genleşir ve yoğunlaşarak nemin soğumasına neden
olur ve sonucunda bulut oluşur.Bulut daha fazla soğudukça daha fazla nem yoğuşması olur ve su damlacıkları daha
büyük bulutlar oluşturur.

 


Tepemizde gezinen orta büyüklükteki bir bulutun(yaklaşık çapı 1 kilometre) hacmi 4 milyar metreküptür ve içinde 1 ile
5 milyon kilogram su vardır.Peki bu tonlarca ağırlık nasılda kilometrelerce yukarıda düşmeden gezinebiliyor? Bulutların
bu kadar ağarlığa rağmen gökyüzünde asılı kalabilmelerinin sebebi bu su damlacıklarının çok küçük olmalarıdır. Her ne
kadar bir kilometre çapındaki bir bulutta en azından 1000 ton su varsa da bu hacimdeki hava 1 milyon tondur, yani bin
kez daha ağırdır. Bu nedenle de bulutlar içerlerindeki yağmur taneleri iyice oluşup, ağırlaşıp yere düşene kadar
tepemizde gezinip dururlar.İşte bulutlar artık taşıyamayacağı bir kütleye sahip olduğunda yere yağmur olarak inerler.
Aslında yağmur yağarken yağmur damlası oluşma işlemi devam ettiğinden bulut içindeki suyu boşaltıp bir anda
kaybolmaz.

c


c  

Bulutlar oluşmaya başladığında içindeki su damlacıkları o kadar küçüktür ki,üzerine gelen ışıkları doğrudan yansıtırlar
ve bu tip bulutlar pamuk gibi bembeyaz gözükürler.Ama zamanla bu su damlacıkları birleşip büyüdükçe,yani
kalınlaştıkça gelen ışığı daha az yansıtırlar ve git gide daha koyu bir renk alırlar.

Yukarıda dediğimiz gibi her bulutun belli bir taşıma kapasitesi vardı ve demekki koyu renkli bulutlar bu kapasiteye
yaklaşmışlardır ve bu tür bulutlar yağmur bulutu olarak bilinirler.Ayrıca yağmur bulutlarınında git gide ağırlaşan su
damlacıkları bulutun altına toplandığından,bu tip bulutların tabanları üst tarafına nazaran daha koyu renkte görünür.


  


Yıldırım bir başka deyişle yeryüzü ile bulutlar arasındaki artan elektrik potansiyelini dengede tutan bir elektrik
boşalmasıdır.Peki bulutlar neden yüklenir soruna cevap olarak,havanın iyi bir iletken olmaması verilebilinir.Dolayısıyla
yüksek elektrik yüklü bulutlar oluşur.Fiziki koşullardan ötürü bulut oluşurken,bulutun alt kısmı negatif yükle yüklenir ve
bulutun altında kalan yeryüzü buna tepkiyle pozitif yüklenir.Fırtına,rüzğar gibi etkenlerin artmasıyla bulutun alt kısmının
negatif yüklenmesi artar,dolayısıyla yeryüzününde de bulutun etkidiği yerlerde pozitif yük miktarı artar.Bakınız bulutlar
nasıl yüklenir.

İşte bulutlarla,yeryüzü arasında giderek artan bu potansiyel fark aradaki yalıtkan havayı delerek,ağacın dalları gibi
çatlaklar halinde bir iletken kanalla yeryüzü ve bulutlar arasında bir boşalma meydana getirir.Eğer bu boşlama ve
etkileşim bulutla bulut arasında olursa buna şimşek adını veriririz.


c



Bulutların oluşmasının ana ilkesi yükselme,soğuma ve yoğunlaşmaydı.Ama her bulut aynı değildir.İçinde taşıdığı su
miktarı,toz parçacıkları,yüksekliği,doyma oranı gibi bulutların birbirlerinden çok sayıda farklı özellikleri vardır.

Bulutlar bulundukları yere göre yüksek,orta ve alçak bulutlar olmak üzere 3 sınıfa ayrılabilinir.Bulutlar dünyanın şekline
ayak uydurdukları için bu yükseklik dünyanın enlemleriyle doğrudan alakalıdır.

Bulutlar Kutup Bölgelerinde Orta Enlemlerde Ekvator Civarında

Yüksek Bulutlar 3000-8000 Metre 5000-13 000 Metre 8000-18 000 Metre
Orta Bulutlar 2000-4000 Metre 2000-7000 Metre 2000-8000 Metre
Alçak Bulutlar 0 -2000 Metre 0 -2000 Metre 0 -2000 Metre

c



Cirrus Bulutu:

Beyaz renkte, çok ince iplikler halinde veya dar şeritler şeklinde bağımsız bulutlardır. Görünümleri lif veya ipek
parlaklığındadır. Bu bulutlar genellikle Cirrocumulus ve Altocumulus bulutları ile Cumulonimbus bulutlarının üst
kısımlarından meydana gelir. Cirrus bulutları, çok ufak buz kristallerinden meydana gelmiştir.

Cirrocumulus:

Kum taneleri veya küçük dalgacıklar halinde, oldukça küçük kümeciklerden meydana gelmiş ince, beyaz ve gölgesiz
bulut örtüsüdür. Bulutlar toplu halde oldukları gibi, ayrı ayrı parçacıklar halinde de görülebilirler.

Cirrocumulusler, Cirrus veya Cirrostratus bulutlarının şekil değiştirmesinden veya parçalar halindeki Altocumuluslerin
küçülmesinden meydana gelirler. Bu bulutlar tamamen buz kristallerinden ibaret olup, bazen aşırı soğumuş su
damlacıkları da görülür.

Cirrostratus:
Cirrostratuslar gökyüzünü tamamen veya kısmen kaplar ve genellikle Hale olayını meydana getirirler. Bunlar şeffaf,
saça benzer, beyazımsı lifler halinde düzgün görünümlü bulutlardır. Cirrostratuslar küçük buz kristallerinden oluşurlar.
Bu bulutlar fazla kalın olmadıklarından şeffaf görünürler. Güneş ve ay ışığını geçirirler

Orta Seyiye Bulutlar

Altocumulus:

Altocumulus bulutları, genellikle gölgeli, beyaz renge sahiptir. Bu bulutlar kısmen lif halinde yayılmış olduğu gibi ayrı
ayrı durumda olan ince tabakalar, yuvarlak kütlelerden ve tomurcuklardan meydana gelir. Düzgün şekildeki
parçacıkların gökyüzünün ancak yarısını kaplayacak kadar genişliğe sahip olduğu görülür

Altostratus:

Gökyüzünün büyük bir kısmını veya tamamını kapatan, çizgili, lif veya düzgün görünüşteki grimsi veya mavimsi
renkteki bulut tabakasıdır. Bazı kısımları çok ince olduğundan, Güneş; sanki buzlu cam arkasındaymış gibi bir görünüm
alır. Bu bulut hale olayını göstermez.

Alt Seviye Bulutlar

Stratus:

Genellikle gri renkte, düzgün görünüme sahip bulutlardır. Stratusƞlerden çisenti, buz prizmaları ve kar grenleri yağışı
meydana gelir. Güneş bu bulutlardan görüldüğü zaman, bulutun sınırları kolayca teşhis edilebilir. Çok düşük sıcaklıklar
dışında Stratus, hale olayını meydana getirmez. Bu bulutlar bazen düzensiz sıralar halinde de meydana gelebilir.
Stratusƞlerin karakteristik yağışı çisenti olup, rüzgarın sakin veya hafif olduğu dönemlerde görüşü kısıtlayacak şekilde
yere yakın seviyelerde görülebilmektedirler
Stratocumulus:

Stratocumulusƞler gri veya beyazımtrak renkte, yada her iki renge birden sahip olan bulutlardır. Bu bulutlar toplu halde
veya ayrı ayrı olabilen mozaik görünümünde yuvarlak kütleler ve tomarlardan meydana gelirler. Stratocumulusu
meydana getiren elemanlar, genellikle sıralar halinde ve tepeleri düz şekildedir.Sadece 1.8 kilometre yukarıda
bulunurlar.

Sis Nedir?

Sis yer yüzündeki yatay görüş mesafesini 1 Km'nin altına düşüren bir meteolojik bir olaydır.Az önce alçak bulutlar
bölümünde gördüğümüz Stratus bulutunun yerde veya yere yakın seviyede oluşması olarak ta bilinir.Su buharının
yoğuşması veya donarak kristelleşmesi sonucu ortaya oluşan çok küçük su damlacıkları veya buz kristallerinden
meydana gelmiştir.

Sis içinde çisenti biçiminde çok hafif yağışl görülebilinir.Sis büyük ölçüde güneşe engel olur ve özellikle deniz olmak
üzere hava ve kara ulaşımını da olumsuz yönde etkiler.

Sis Türleri

1) Radyasyon sisi: Açık ve durgun gecelerde ısı kaybı sebebiyle yer yüzeyi ve yüzeye yakın hava soğur. Yerden yukarı
doğru yükseklik arttıkça atmosferde ters bir sıcaklık dağılımı ortaya çıkar. Alt seviyelerde hava soğuktur. Yükseklik
arttıkça sıcaklık da artar. Soğuma havanın çiğ noktasına kadar inerse sis meydana gelir. Gece başlar, gündüz hava
ısınınca, öğleye doğru ortadan kalkar.

2) Adveksiyon (Yatay Hava Hareketi) Sisi: Sıcak ve nemli havanın soğuk bir yüzey üzerine hareketi ile alt katmanların
soğuyarak su buharının yoğunlaşması sonucu oluşan sislerdir.

3) Oroğrafik (Yer Şekili) Sis: Yatay hareket eden havanın yer şekli etkisiyle yükselerek soğuması neticesinde oluşan
sislerdir. Yer şekli etkisiyle yükselme hafif hafif ve yataya yakın olmalıdır.

B) Cephe Sisleri: Karşılaşan iki farklı hava kütlesinden sıcak olanın soğuk olan üzerinde yükselerek soğuması
neticesinde oluşan sislerdir.