You are on page 1of 121

ÜNİTE–1

VISUAL BASIC .NET’E GİRİŞ

Visual Studio .NET, günümüz dünyasındaki en gelişmiş yazılım geliştirme ortamıdır. Visual
Studio .NET kullanıcılarına, tüm yazılım geliştirme dilleri için ortak bir geliştirme platformu
sunar. İstenildiğinde BASIC dilinde (VB.NET), istenildiğinde C dilinde (C#) yazılımların
geliştirilmesine olanak sağlar. Böylece yazılım geliştiriciler bir programlama dilinden
diğerine geçtiklerinde geliştirme platformuna alışmakla zaman kaybetmezler. Ek olarak
Visual Studio .NET, proje geliştirirken ihtiyaç duyacağınız her türlü bileşeni barındırır ve
tek bir platformda tüm ihtiyaçlarınızı karşılar. Uygulamaların (bir masaüstü uygulaması, web
servisleri, web uygulamaları vb.) hızlı ve kolay bir şekilde geliştirilmesine, yönetilmesine
olanak tanır.

Günümüz işletim sistemleriyle, .NET uygulamalarını çalıştırmamız mümkün değildir. Bunu


mümkün kılmak için framework kurulması gerekir. Visual Studio programın bilgisayara
kurulması, VB.NET uygulamalarının çalıştırılması için gereken bu framework alt yapısının
kurulması anlamına gelir. Kendi bilgisayarımızda geliştirdiğimiz VS.NET programlarının,
başka bilgisayarlarda çalıştırılabilmesi için de yine framework 1.1 ya da daha üst sürümünün
kurulu olması gerekir. Microsoft’un gelecekteki ürünlerinde framework standart olarak
kurulacak olması VS.NET yazılım geliştiricileri için sevindirici bir durumdur.

VS.NET KURULUM

Visual Studio .NET kurulumu için ihtiyacımız olan minimum konfigurasyon şu şekildedir;
İşlemci: 400Mhz
Ram: 128MB
Disk Alanı: 3GB (Boş alan)
Çözünürlük: Min. 800x600/16Bit Çözünürlük/Renk Derinliği

İşletim Sistemi: NT Based (Windows NT, 2000, XP, Server 2003) işletim sistemlerinden
biri.

VS.NET kurulum DVD-ROM’unu DVD-ROM Sürücüsüne yerleştirdiğimizde aşağıdaki gibi


kurulum sihirbazı ekrana gelir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 1


Kurulumun bu penceresi, Visual Studio 2005 programının kurulması ve çalışması süresinde
bize lazım olacak; Windows Installer 3.1, Microsoft Framework 2.0, MSXML 6.0 Parser,
Microsoft Document Explorer 2005, Microsoft Visual Studio 2005 bileşenlerinden
bilgisayarımızda kurulu olup olmadığını kontrol olan edecek penceresidir. Bu pencereden
sonra açılacak olan aşağıdaki arayüzde önceden yüklü olanlar ve yüklenecekler listelenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 2


Yukarıda da görüldüğü gibi kurulum, önceden yüklenmiş olan ve kurulum sonunda yükleyecek
olan bileşenleri listelemiştir. Next butonuna tıklayarak kuruluma devam ediyoruz.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 3


Bu pencerede kurulum seçenekleri listelenir. Varsayılan, Tam ve Özel kurulum
seçeneklerinde biri seçilir. Her kurulum seçeneğinin, diskimizde ne kadar yer alacağı
görüntülenir. Ayrıca bu pencerede varsayılan kurulum klasörü; “C:\Program Files\Microsoft
Visual Studio 8\” olduğu görülür. Bütün bu ayarlamalardan sonra Install butonuna
tıkladığımızda artık kuruluma başlanacaktır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 4


Daha önceden de dediğimiz gibi kurulum sihirbazı sadece, gerekli olan ve önceden
kurulmamış olan bileşenleri yükleyecektir. Yukarıdaki pencerede “Microsoft Document
Explorer 2005” yükleniyor.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 5


“Microsoft Visual Studio 2005” yükleniyor.

Kurulum bu noktadan sonra bilgisayarımıza sırasıyla aşağıdaki bileşenleri yükleyecektir;


“.NET Compact Framework 1.0 SP3“,“.NET Compact Framework 2.0“,“Microsoft Visual J#
2.0 Redistributable Package”, “SQL Server 2005 Mobile Edition” ve en son olarakta
aşağıdaki gibi “Microsoft Device Emulator Verision 1.0” yüklenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 6


TUZLA TEKNİK LİSESİ 7
Artık Microsoft Visual Studio 2005 bilgisayarımıza kurulmuş durumdadır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 8


Kurulumun bu kısmında MSDN yani yardım kütüphanesinin kurulumu yapılır. Tamamlandıktan
sonra "Exit” tıklanarak kurulum sonlandırılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 9


Burayı da geçtikten sonra aşağıda ki gibi bir başlangıç ekranı sizi karşılayacak.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 10


New Project penceresi kullanılarak yeni bir uygulama açılabilir. Bu pencereyi açmak için;
Create->Project,
File -> New Project
seçenekleri kullanılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 11


New Project ekranında;

Proje tipi belirlenir, proje kalıbı ve projenin hangi ismi belirlenir. Basic tabanlı, VB.NET
projeleri için Project Types bölümünden “Visual Basic -> Windows” tipini, Templates
bölümünden “Windows Application” kalıbını, name bölümünden de projeye vereceğimiz isim.
Onay butonuna tıkladığımızda VB.NET IDE açılır.

Daha öncede belirttiğimiz gibi Microsoft Visual Studio 2005 bir yazılım geliştirme
platformudur. Program başlatılmadan önce Varsayılan yazılım geliştirme platformunun
seçileceği bu pencere açılır ve “Start Visual Studio” tıklanarak program başlatılır.
Programın çalıştırılması esnasında da bu platform değiştirilebilir. İster basic tabanlı
projeler için VB.NET, isterse C tabanlı projeler için C# ortamında yazılım geliştirilebilir.
Bunlar arasında geçiş; “Tools -> Import and Export Settings” menü seçeneği ile yapılır.
Reset All seçeneği karşımıza aşağıdaki gibi pencere açılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 12


Karşımıza açılan bu pencereden sonra sırasıyla aşağıdaki seçenekler işaretlenerek, VS 2005
ortamındaki diğer yazılım geliştirme platformlarının görüntülenmesi sağlanır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 13


TUZLA TEKNİK LİSESİ 14
Bir diğer yöntem ise; “New Project” penceresidir. Bu penceredeki “Other Language“
sekmesi kullanılarak bu platformlar görüntülenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 15


TUZLA TEKNİK LİSESİ 16
ÜNİTE–2
VISUAL BASIC .NET IDE

IDE (Integrated Developing Environment) sadece Visual BASIC .NET programlama dili için
kullanılan bir sözcük değildir. IDE programcının uygulamalarını oluşturturken kullandığı bir
arabirimdir. Integrated Developing Environment sözcüklerinden de anlaşılacağı gibi Entegre
geliştirme ortamıdır. Programda iki tane arabirim bulunmaktadır. Bunlardan bir tanesi
kodları icra edeceğimiz kod geliştirme ortamı, diğer ise programda kullanacağımız nesneleri
düzenleyeceğimiz arabirimdir. Visual BASIC .NET program geliştirme arabirimi aşağıdaki
gibidir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 17


Visual BASIC .NET IDE bileşenleri;

¾ Menü Çubuğu
¾ Araç Çubukları
¾ Form Tasarım Penceresi
¾ Araç Kutusu
¾ Properties Penceresi
¾ Solution Explorer Penceresi
¾ Component Tray

olarak sıralanabilir.

MENÜ ÇUBUĞU

Başlık çubuğunun altındaki menüdür. Dinamik bir yapısı vardır. Alt menülere erişimi sağlar.
Aşağıda menü çubuğu verilmiştir.

File Proje ve dosyaları açıp/kapamak için, Visual Basic .NET’ten çıkmak için kullanılır.

Edit Kod yazarken metnin taşınması, kopyalanması ve silinmesi gibi işlemler için
kullanılır.

View IDE içerisindeki sık kullanılan bileşenlerin gösterilip, gizlenmesi için kullanılır.

Project Uygulamalarımıza yeni modüller, yeni formlar, yeni sınıflar v.b eklemek için
kullanılır.

Build Uygulamaların çalıştırılması için kullanılır.

Debug Kod satırındaki hataları onarmak için kullanılır.

Data Veri tabanı uygulamalarında kayıt set oluşturmak için kullanılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 18


Format Form üzerine yerleştirilen kontrollerin yönetilmesi ve hizalanması için kullanılır.

Tools IDE’yi biçimlendirmek için kullanılır. Menülerin, eklemek/çıkarmak gibi dinamik


kullanımı söz konusudur.

Window IDE’de bulunan pencerelerin yerleşimi için kullanılır.

Help Yardım menüsüdür.

ARAÇ ÇUBUKLARI

Bütün Microsoft ürününde olduğu gibi Visual Basıc .NET programında da araç çubuğu menü
çubuğunun hemen altında bulunur. Araç çubuğu üzerindeki düğmeler ile menülerdeki
işlevlerin daha kolay ve daha hızlı yapılmasını sağlar. Araç çubuğunun görüntülenip
gizlenmesi için kullanılan menü seçeneği “View…Toolbars…” menü seçeneğidir.

New Project : New Project penceresi açılır.

Add New Item : Form, Modüle v.b ekler.

Open File : Open File penceresini açar.

Save : Projemizi diskimize kaydeder.

Cut : Kod satırındaki herhangi bir kodu taşır.

Copy : Kod satırındaki herhangi bir kodu kopyalar.

Paste : Taşınan ya da kopyalanan komut satırını yapıştırır.

Find : Kod satırında arama yapmak için kullanılır.


TUZLA TEKNİK LİSESİ 19
Undo : Yapılan en son işlemi geri alır.

Redo : Geri alınan işlemi tersine çevirir.

Start Debug : Uygulamayı çalıştırır.

Break all : Çalıştırmayı durdurur.

Stop Debugging : Çalıştırmayı sonlandırır.

Solution Explorer : Solution Explorer penceresini görüntüler.

Properties Window : Properties penceresini görüntüler.

Object Browser : Object Browser penceresini görüntüler.

ToolBox : Araç kutusunu görüntüler.

Error List : Error List penceresi görüntülenir.

FORM TASARIM PENCERESİ

Visual Basic .NET IDE arabiriminin ortasında bulunan penceredir. Uygulama geliştirdiğimiz
formların tasarım pencereleri ve formların kod satırları görüntülenir. Bu pencereler
arasında geçiş yapmak çok kolaydır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 20


ARAÇ KUTUSU

Araç kutusu uygulamalarda kullanılacak denetimlerin bulunduğu seçim menüsüdür.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 21


Araç kutusunda en sık kullanılan denetimler bulunmaktadır. Başka denetimler eklemek için
“Choose ToolBox Items” penceresi kullanılır. Bu penceresi açmak için çeşitli yöntemler
vardır. Bunlar;

Tools -> Choose ToolBox Items menü seçeneği,


Araç kutusunda sağ tık -> Choose Items… seçeneği,

yöntemleridir. Bu yöntemlerden herhangi biri kullanıldığında aşağıdaki gibi Choose ToolBox


Items penceresi açılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 22


PROPERTİES PENCERESİ

Properties penceresi, özellikler penceresi olarak adlandırılır. Form tasarım modunda iken
kullanılır. Özellikler penceresi; formumuza ait ya da form’a eklediğimiz denetimlere ait
özelliklerin görüntülendiği penceredir. Bu özellikler; isim, arka plan rengi, genişlik, metin
boyutu gibi özelliklerdir. Özellikler penceresi dinamik olarak yapılandırılabilir. İstenildiğinde
sınıflandırılabilir, istenildiğinde alfabetik olarak sıralanabilir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 23


SOLUTION EXPLORER PENCERESİ

Solution Explorer penceresi uygulamamıza eklediğimiz formları, modülleri ve diğer dosyaları


görüntülediğimiz penceredir. Uygulamamıza bir form yada bir modül eklerken, uygulamamızı
çalıştırırken bu pencereyi de kullanabiliriz. Aynı zamanda Shift->F7 tuş bileşeni ile Solution
Explorer penceresinde seçili olan formun tasarım penceresini de otomatik olarak açabiliriz.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 24


COMPONENT TRAY

VB.NET ile gelen diğer bir yenilikte, formun çalışması esnasında görüntülenmek zorunda
olmayan denetimlerin “Component Tray” denilen pencerede tutulmasıdır. Timer,
PrintPreview, Dataset v.b denetimler forma eklendiğinde bu pencerede görüntülenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 25


ÜNİTE–3
VERİ TÜRLERİ

Programlamada kod satırlarında kullanılacak olan değişkenlerin ya da sabitlerin veri


türlerinin belirlenmesi çok önemlidir. Programcının, kullanıcıdan girmesini istediği bilgilerin
türlerinin belirlenmesi için kullanılır. Veri türleri, özellikle değişkenlerin ve sabitlerin
sayısal, bir karakter ya da karakter seti veri içerip içermediklerini belirlemek için kullanılır.
Veri tipleri genellikle, ondalık sayılar, tamsayılar, karakterler, tarih ve zaman bilgilerini
içermektedir.

VERİ TÜRLERİ

VB.NET içinde kullanılacak veri türleri aşağıda verilmiştir.

Veri türü Açıklama

Byte 0 ile 255 arasında işaretsiz tamsayıları tanımlamak için kullanılır. Bir
byte’lık yer işgal eder. Bu tipler VB.NET'te System.Byte olarak
kullanılır. Örnek: dim Urunkodu As Byte

Short Bu tür sayısal değerler 2 baytlık yer işgal eder. İşaretli tam sayıdır.
.NET'te System. Int16 olarak kullanılır. Örnek: Dim a As Short

Integer Bu tür sayısal değerler 4 baytlık yer işgal ederler. İşaretli tamsayıdır.
Bu tipler .NET'te System.Int32 olarak kullanılır.Örnek: Dim sayi As
Integer

Long Bu tür sayısal değerler 8 baytlık yer işgal ederler. İşaretli tamsayıdır.
Bu tipler .NET'te System.Int64 olarak kullanılır. Örnek: Dim miktar As
Long

Single Bu tür sayısal değerler4 baytlık yer işgal ederler. Ondalık sayı tipidir. Bu
tipler .NET'te System.Single olarak kullanılır. Örnek: Dim sonuc As
Single

TUZLA TEKNİK LİSESİ 26


Double Bu tür sayısal değerler 8 baytlık yer işgal ederler. Ondalık sayı tipidir.
Bu tipler .NET'te System olarak kullanılır. Örnek: Dim ortalama As
Double

Decimal Bu tür sayısal değerler 16 baytlık yer işgal ederler. Bu tipler .NET'te
System.Decimal olarak kullanılır. Örnek: Dim toplam As Decimal

Boolean Bu tür sayısal değerler 2 baytlık yer işgal ederler. True\False ya da


Yes\No gibi iki durumlu değerlerden birini içerir. Bu tipler .NET'te
System.Boolean olarak kullanılır. Örnek: Evet_Hayır As Boolean

Date Bu tür veri tipleri 8 baytlık yer işgal derler. Tarih ve zaman bilgilerini
içerir .NET'te System DatetTime olarak kullanılır. Örnek: Dim tarih As
Date

Char Karakter Bilgileri içerir. Bu tür veriler 2baytlık yer işgal eder. En fazla
65535 karakter içeri. Bu tipler .NET'te System.Char olarak kullanılınır.
Örnek: Dim cinsiyet As Char

String 2 Milyar karakter kadar bilgiyi içerebilir. Bu tipler .NET'te


System.Sitring olarak kullanılır. Örnek: Dim Firma ismi As String

Object Bu veri türleri 4 baytlık yer işgal ederler. Nesnelere erişmek için
tamsayı değerleri ya da karakter katarlerını temsil eden değişkenler
oluşturulur. Bu tipler .NET'te System.Object olarak kullanılır. Örnek:
Dim db1 AsObject Set db1 = OpenDatabase ("c:\veri\firma.mdb " )

KULLANICI TANIMLI DEĞİŞKEN TİPİ

Yukarıdaki değişken türlerine ek olarak birde yapısal (struct) veri türü olarak ta
isimlendirilen veri türleri vardır. kullanıcı tarafından tanımlanan değişken tipleri
kullanılmaktadır. Farklı tipte verilere tek bir isimle erişmek için kullanılılan ve kullanıcı
tarafından veri türleridir. . Kullanıcı tanımlı değişken tiplerinin yapısı genellikle aşağıdaki
biçimdedir.

Public | Private Structure_adı


tanımlanacak değişkenler
End Structure

TUZLA TEKNİK LİSESİ 27


Bir müşteri kayıtlarının tutulduğu bir program hazırlamak için musteri adında yeni bir tip
tanımlayalım. Bunun için aşağıdaki tip tanımlamaları yazılabilir.

Public Structure musteri


Public Adi As String
Public Soyadi As String
Public Tel1 As Integer
Public Tel2 As Integer
Public Fax As Integer
Private Adres As String
.............
End Structure

Program kod satırında bu değişkenlerden birini kullanmak için musteri.Adi, musteri.Soyadi


şeklinde atama yapabiliriz.

DEĞİŞKENLER ve SABİTLER

Değişkenler programın akışı içerisinde, değerleri sürekli olarak değişebilen, Sabitler ise,
değeri değişmeyen program bileşenidir.

DEĞİŞKENLER

Değişkenler geçici bilgi alanlarını ifade etmek için kullanılır. Program çalıştığında adı geçen
değişkenin saklandığı bellek alanından değer alınır, işlem yapılır, gerekirse o bellek alanı
güncellenir. Değişkenlerin saklandığı bellek alanları dinamik bir şekilde kullanılır. Her
programlama dilinde olduğu gibi VB.NET’te de değişkenlerin isimlendirme kuralları vardır.
Bunlar;
¾ Değişken isminin ilk karakteri bir harf olmalıdır.
¾ Değişken ismi oluşturulurken, diğer karakterler, harf, rakam ya da alt çizgi (-)
sembolü olabilir.
¾ Kullanılan harflerin küçük ya da büyük harf olmasının önemi yoktur.
¾ Değişken isim uzunlukları 16383 karaktere kadar olabilir.
¾ Değişken isimleri içinde diğer semboller(+,-,/ ,boşluk vb) bulunmamalıdır.
¾ .NET’e özgü kelimeler olmamalıdır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 28


Örnek 3.1: Butona tıklandığında textbox’ın içeriğini mesajla kullanıcıya bildiren program.

Yukarıdaki kod satırında tanımlanan str; string türündeki bir değişkendir. Bu örnekte
kullanılan Dim deyimi değişkenlere erişim düzeyini belirtmek için kullanılan bir deyimdir.

Örnek 3.2: Butona tıklandığında textbox1’in içeriğini, textbox2’nin içeriğine bölen ve


sonucu mesajla kullanıcıya bildiren program.

Yukarıdaki kod satırında; str1, str2 integer ve sonuc string türünde değişkenlerdir. Metin
kutularının içeriğini birbirine böler ve sonucu ekrana mesajbox dialog kutusu ile bildirir.

Örnek 3.3: Butona tıklandığında, butonun text özelliğini “Tuzla ATL” olarak değiştirilen
program.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 29


Yukarıdaki kod satırında; str, string türünde bir değişkendir.

SABİTLER

Sabitler kod satırındaki değeri değişmeyen program bileşenleridir. Uygulama süresince


değiştirilmeyecek olan değer için Const ifadesi kullanılır. Bu ifade ile bir sabit tanımı yapılır.
Const tanımı aşağıdaki şekillerde yapılmaktadır:

(Private | Public ) Const sabit adı = sabitin değeri }

Örnek 3.4: Butona tıklandığında Form’un text özelliğini STOK TAKİP olarak değiştirilen
program.

Yukarıdaki kod satırında, “STOK TAKİP” string türünde bir sabittir. “Me“ formu temsil
etmektedir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 30


DEĞİŞKENLERE DEĞER ATAMA

Bir değişkene değer atamak için genel olarak aşağıdaki ifade kullanılmaktadır;
Değişken_Adı = Değişkene Atanan Değer

Yukarıdaki tanımda yer alan eşittir (=) işareti sadece, sağdaki değerin soldaki değişkene
aktarılacağını ifade etmektedir. Örneğin maas isimli bir değişkene 15.000 değeri;

maas=15.000

şeklinde atanır. Ya da integer olarak tanımlanan x,y değişkenleri ile;

Dim x,y as integer


x=y+1

şeklinde tanımlama yapmak mümkündür.

DEĞİŞKENLERDE TİP DÖNÜŞÜMLERİ

Uygulama içinde kullanılan değişkenlerin türlerini birbirlerine dönüştürmek için kullanılan


yöntemdir. Tip dönüşümü için kullanılan fonksiyonlar şunlardır.

FONKSİYON AÇIKLAMA

CInt Matematiksel ifadeyi yuvarlatarak tam sayıya dönüştürür

CLng Matematiksel ifadeyi yuvarlatarak uzun tamsayıya dönüştürür.

CSng Matematiksel ifadeyi tek duyarlıklı single tipine dönüştürür.

CDbl Matematiksel ifadeyi çift duyarlıklı double tipe dönüştürür.

CCur Matematiksel ifadeyi parasal currency formata çevirir.

CStr İfadeyi stringe çeviri

TUZLA TEKNİK LİSESİ 31


CVar İfadeyi varyant variant tipe çevirir.

CBool Matematiksel ifadeyi lojik logic boolean türe çevirir.

CByte Matematiksel ifadeyi Byte’ a çevirir.

CDate Uygun verilen bir ifadeyi tarih Date formatına çevirir.

CChar String ifadenin ilk karakterini, karakter türüne dönüştürür.

CDec Sayısal ifadeyi, decimal türe dönüştürür.

CObj İfadenin değerini object türüne dönüştürür.

CShort Ondalık sayıları yuvarlayarak sayısal bir değeri kısa tamsayıya çevirir.

Örnek 3.5: İki adet metin kutusunun içeriğini toplayıp etiket denetiminin text özelliğine
aktaran program.

Yukarıdaki kod satırında, CInt(); metin kutusunun string türündeki içeriklerini tam sayı
türüne dönüştürmüştür.

Örnek 3.6: Ondalık (yani decimal) türdeki bir sayısal değeri, tamsayı (integer) türüne
dönüştüren program.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 32


Yukarıdaki kod satırında: 345.425, ondalık türünde bir değişkendir. CInt() fonksiyonu ile
ondalık türündeki bu değer, tam sayı türüne dönüştürülmüştür. Programın çıktısı: 345’tir.
Çünkü ondalık değeri tam sayıya yuvarlanmıştır. Tanımlanan sayi isimli değeri 345.525 ise,
346 tamsayıyı değerine yuvarlayacaktır.

DEĞİŞKENLERE ERİŞİM DÜZEYİ

Visual Basic.NET'te değişken tanımları farklı erişim düzeylerinde ve farklı erişim deyimleri
ile yapılmaktadır. Değişken tanımlarının yapıldığı düzeylere göre değişkenlere erişim
sağlanmaktadır. Değişken tanımlanırken belirlenen erişim deyimleriyle;

sadece değişkenin tanımlandığı alt programdan,


sadece tanımlandığı formdan,
yada başka bir formdan da erişilebilsin şeklinde erişim sınıflaması yapılabilir.

Visual Basic.NET'te aşağıdaki erişim düzeylerinde değişken tanımları yapılmaktadır.

Erişim Düzeyi Örnek


Sınıf Düzeyi Public Class Form1
(class level ) Inherits System.Windows.Forms.Form
Private Sub Form1_Load ( ByVal sender as System . Object ,_
ByVal e as System .EvenArgs ) Handles MyBase . Load
Dim OgrenciNo As Integer
Dim AdıSoyadı As String
.........
End Sub
End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ 33


Kayıt yapısı düzeyi Public Structure musteri
( structure level ) Public Adi As String
Public Soyadi As String
Public Tel1 As Integer
Public Tel2 As Integer
Public Fax As Integer
Private Adres As String
.............
End Structure

Form Düzeyi Public Class Form1


( Form level ) Inherits System.Windows.Forms.Form
Private Sub Form1_Load ( ByVal sender as System . Object ,_
ByVal e as System .EvenArgs ) Handles MyBase . Load
If x Lıke " * a" Then
MsgBox (" bulundu ")
Else
MsgBox (" bulunmadı ")
End If
End Sub
End Cass

ERİŞİM DEYİMLERİ

Erişim düzeylerinde yapılacak olan değişken tanımlarında farklı erişim deyimleri


kullanılmaktadır. Bu deyimler: Private, Public, Frind, Protected olarak adlandırılır. Bu
deyimlerden her biri, değişkenlere alt programdan, tanımlandığı formdan ya da form
dışından erişilebilirliğini tanımlar.

PRIVATE

Yerel (local) değişken tanımlarında kullanılır. Yerel değişkenler projenin hangi bölümünde
tanımlanmış ise sadece orada o sınıf tarafından kullanılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 34


Örnek 3.7: Private erişim düzeyinde ve decimal türündeki sayi isimli bir değişken
tanımlayan program.

Yukarıdaki kod satırında; sayi, private erişim düzeyinde bir değişkendir. Form1 sınıfı
içerisinde, alt programlar haricinde herhangi bir yerde tanımlanabilir ve bu sınıf içerisinde
herhangi bir yerden bu değişkene erişim sağlanabilir.

PUBLIC

Her düzeyde erişebilecek olan değişkenlerdir. Bu tür tanımlanan değişkenlere herhangi bir
kısıtlama olmadan her düzeyden erişebilir. Public olarak tanımlanan değişkenler hem
uygulama, hem de diğer erişim düzeylerinde kullanılabilir. Bu değişkene, tanımlandığı
uygulamayı kullanan diğer uygulamalar tarafından da erişebilir. Genelde programlarda modül
tanımlarken kullanılır. Modüllerde tanımlanan bu public değişkenlere, program içerisindeki
her form, her bir formun alt programlarından erişmek mümkündür.
Aşağıda bir modülde str isimli string değişkeni tanımlanmıştır.

Örnek 3.8: Public erişim düzeyinde, string türünde, str isimli bir değişken tanımlayan
program.

Yukarıdaki kod satırında, uygulamaya modül eklenmiştir (Project -> Add Module). Bu
modülde tanımlanan str isimli değişkene, uygulamaya eklenen her formdan erişim
sağlanabilir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 35


FRIEND

Friend deyimi ile tanımlanan değişkenlere, tanımlandıkları sınıf yada modül içindeki her
yerden erişebilir. Proje dışından bu tür değişkenlere erişilemez. Bu tür deyimler sınıf, modül
ve blok düzeyinden tanımlanır. Tanımlandığı formdaki alt programdan da friend değişkenlere
erişim yapılabilir.

Örnek 3.9: Formun load alt programında kullanılacak olan OledbConnection (veri tabanı
bağlantı) nesnesini friend erişim düzeyi olarak tanımlayan program.

Yukarıdaki kod satırında, veri tabanı bağlantısını sağlayacak olan baglanti1 isimli
Oledb.OledbConneciton türündeki nesne, friend erişim düzeyinde tanımlanmıştır. Formun
bütün alt programlarından bu nesneye erişmek mümkündür.

PROTECTED

Bu tür değişkenler sınıf içinde tanımlanırlar. Protected erişim düzeyi ile tanımlanan
değişkenlere, tanımlandıkları sınıf içinden ve uygulamanın kullanıcı tarafından tanımlanmış
sınıflarından erişebilir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 36


Yukarıdaki kod satırında; sayi1, sayi2 ve sonuc değişkenleri protected erişim türünde
tanımlanmıştır. Bu değişkene, load alt programdan erişilebildiği gibi, Topla() alt
programından da erişim sağlanmıştır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 37


ÜNİTE–4
OPERATÖRLER (İŞLEÇLER)

Operatörler, değişkenler ve sabitler üzerinde matematiksel, karşılaştırma, birleştirme,


mantıksal ve atama işlemleri yapan simgelerdir.

ARİTMETİK OPERATÖRLER

Aritmetik operatörler; toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemlerini yapan operatörlerdir.


Yönelik operatörler olarak bilinir. Bu operatörlerdeki işlem öncelik sıralaması, matematiksel
işlemlerde olduğu gibidir.

OPERATÖRLER ANLAMI

^ Üs alma
* Çarpma
/ Bölme
\ Tamsayılarda bölme
Mod Mod işlemi. Bölme işleminde kalanı verir.
+ Toplama
- Çıkarma

Örnek 5.1: KDV oranının kullanıcıdan istenerek, Genel Toplam değerinin hesaplandığı
program.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 38


Aritmetik operatörlerde parantez kullanımı önemlidir. Parantez kullanıldığında işlem
önceliğine dikkat etmek gerekmektedir.

KARŞILAŞTIRMA OPERATÖRLERİ

Bu operatörler, iki değeri karşılaştırmak ve sonucunun "doğru" ,"yanlış" veya "boş" (null)
olma durumunu göre işlemleri yapmak amacıyla kullanılır. Bu operatörlerin sonucun doğru
çıkması durumda True yani –1, yanlış çıkması durumunda False yani 0 değerini döndürürler.

OPERATÖRLER ANLAMI
= Eşittir
<> Eşit değil
< Küçük
> Büyük
<= Küçük ya da eşit
>= Büyük ya da eşit

Dim Sonuc, A, X, Y As Integer


Sonuc = ( 3 < 5 ) Sonuc = -1
Sonuc = ( 7 > 9 ) Sonuc = 0
Sonuc = ( 10 <= SQR(100) ) Sonuc = -1
A^2<10 a'nın karesi 10'dan küçük ise
X*Y<>15 X ile Y'nin çarpımı 10'dan farkı ise

BİRLEŞTİRME OPERATÖRLERİ

Karakter katarlarını birleştirmek amacıyla kullanılan operatörlerdir. Bu operatörler & ve +


operatörleridir.

Örnek 5.2: KDV oranının kullanıcıdan istenerek, Genel Toplam değerinin hesaplandığı
program.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 39


Yukarıdaki kod satırı; genel toplam değerinin hesaplayan ve bu değeri birleştirme
operatörlerini kullanarak, mesajbox dialog kutusu ile kullanıcıya bildirilmiştir.

MANTIKSAL OPERATÖRLER

Mantıksal operatörler iki ya da daha fazla ifade arasında kullanılırlar. Sonucun " doğru" ya
da "yanlış" olması durumuna göre programın akışı yönlendirilir.

OPERATÖRLER ANLAMI
And Eşittir
Eqv Eşit değil
Imp Küçük
Not Büyük
Or Küçük ya da eşit
Xor Büyük ya da eşit

ATAMA OPERATÖRLER

OPERATÖRLER ANLAMI
+= Birinci ve ikinci değer toplanıp sonuç birinci değişkene aktarılır.
-= Çıkarma işlemi yapılarak sonuç birinci değere aktarılır.
^= Bir sayının üssü alınır ve sonuç birinci değişkene aktarılır.
*= İki değer çarpılır ve sonuç birinci değere aktarılır.
/= Birinci değişken ikinci değişkene bölünür. Sonuç birinci değişkene
aktarılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 40


\= Birinci değişken ikinci değişkene bölünür. Sonuç tamsayı olarak birinci
değişkene aktarılır.
&= İki değişken değeri birleştirilerek sonuç birinci değişkene aktarılır.

Örnek 5.3: Sayi1 ve Sayi2 şeklinde iki adet sabit tanımlayarak, atama operatörlerinin
kullanıldığı program.

MANTIKSAL OPERATÖRLER

Bu operatörlerin dışında, VB.NET’te kullanılan diğer operatörler şunlardır;

İşaretler Anlamı
? Herhangi bir karakter.
* Sıfır ya da daha fazla karakter.
# Bir haneli sayısal değer.
[ liste ] Listede yer alan herhangi bir karakter.
[ !liste ] Listede yer almayan herhangi bir karakter.

Bu operatörler; veri tabanında işlemlerinde, kayıt filtrelemede kullanılır.


TUZLA TEKNİK LİSESİ 41
ÜNİTE–6
PROGRAM DENETİM DEYİMLERİ

Program denetim deyimleri; bir veya daha fazla deyimin belirli koşul sağlandığında
yürütülmesi için kullanılır. Birden fazla koşulun birleştirilip tek bir koşul olarak
değerlendirilmesi için mantıksal operatörler kullanılır. Program denetim deyimleri;
karşılaştırma ve döngü deyimleridir.

KARŞILAŞTIRMA DEYİMLERİ

Karşılaştırma deyimleri; If…Then…Else ve Select…Case deyimleridir.

IF…THEN…ELSE

Karşılaştırma işlemleri sonucunda bir eylemin yapılması durumunda kullanılır. If…Then…Else


denetimleri;

If Koşul Then
Deyimler
Else
Deyimler
End If

şeklinde kullanılır. Bu tanıma göre, verilen koşuldan "1" değeri döndürülürse yani "doğru" ise
Then kelimesini takip eden deyimler işlem görecektir. Eğer koşul gerçekleşmez ise Else
kelimesini izleyen satırlardaki deyimler işlem görecektir.

Örnek 6.1: Vize ve Final notunu kullanıcıdan isteyen ve ortalamasını kullanıcıya bildiren
program.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 42


Yukarıdaki kod satırı, “Ortalama” adlı değişkenin içeriğinin 50’den küçük ya da büyük olması
koşulunu kontrol etmektedir.

If deyimini aşağıda gösterilen biçimde iç içe olarak ta kullanmak mümkündür:

If koşul Then
deyimler
Elself koşul Then
deyimler
............
Else
deyimler
End if

Yukarıdaki tanımda, birinci satırdaki if deyiminde yer alan koşulun "doğru" olması
durumunda hemen ardındaki deyimler bloğu işlenecek, eğer "yanlış" ise bu kez Elself deyimi
içindeki koşul göz önüne alınacaktır. Eğer bu koşul "doğru" ise hemen ardındaki satırlarda
yer alan deyimler işlem görecektir. Her iki koşulda "yanlış" ise bu kez en son Else deyimini
izleyen deyimler işlem görecektir.

Örnek 6.2: Vize ve Final notunu kullanıcıdan isteyen ve yıl sonu ortalamasını 5’lik sisteme
çeviren program.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 43


Yukarıdaki kod satırı; yıl sonu ortalamasının 5’lik sistemde karşılığını If…ElseIf yapısı ile
hesaplamaktadır.

SELECT…CASE

If...Then karar yapısının gelişmişidir. Sadece bir değişkenin durumunu kontrol eder.
Kontrolü yapılacak değişken birden fazla değer alabiliyorsa select…case yapısı kullanılır.
Kullanılış şekli;

Select Case ifade


Case Değişkenin1.Değeri
deyimler
Case Değişkenin2.Değeri
deyimler
........................
Case Else
deyimler
End Select

TUZLA TEKNİK LİSESİ 44


Verilen ifadenin aldığı değer test edilecektir. Bu değer, alt satırdaki Case deyimleri içindeki
yer alan listelerde aranacaktır. Örneğin, söz konusu değer ilk Case deyiminde yer alan
“Değişkenin1.Değeri” içinde ise, bunu takip eden deyimler çalışacaktır. Eğer hiçbir Case
deyimi çevresinde değilse, bu kez Case Else deyimini işleyen deyimler işlem görecektir.

Örnek 6.3: Kullanıcının girdiği sayıya göre haftanın gününü belirleyen ve bunu formun text
özelliğine aktaran program.

Yukarıdaki kod satırında; kullanıcının girdiği değere göre haftanın günü belirlenip, formun
text özelliği değiştirilmiştir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 45


DÖNGÜ DEYİMLERİ

Döngü deyimleri, programların belirli bölümlerinin defalarca, işlenmesini sağlamak üzere


oluşturulmuş bir deyimlerdir. Bunlar For…Next, While…Wend ve Do…Loop deyimleridir.

FOR…NEXT

Visual Basic.NET programlarında bir ya da daha fazla sayıda deyimin belirli bir koşul
gerçekleşinceye kadar tekrarlanması isteniyorsa for…next deyimi kullanılır. Bu deyim;

For Sayaç=Başlangıç Değeri To Son Step Artım Değeri


Bildiri
Next Sayaç

şeklinde kullanılır.

Örnek 6.4: 1’den 10’a kadar for döngüsü ile elde edilen sayıları listbox’a ekleyen program.

Sayaç ve Artım değerleriyle; döngü sayı belirlenebilir. Döngü istenildiğinde “Exit For” ile
sonlandırılabilir.

Örnek 6.5: 2’den 20’e kadar for döngüsü ile elde edilen sayıları listbox’a ekleyen, sayaç
10’a geldiğinde Exit For ile for döngüsünden çıkılan program.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 46


Örnek 6.6: Başlangıç ve bitiş değerini kullanıcıdan isteyen ve iki değer arasındaki sayıları
toplayan program.

Yukarıdaki kod satırları; iki değer arasındaki sayıları toplayıp, ekrana mesajbox dialog
kutusu ile bildirmektedir.

WHILE…WEND

Belirli bir koşulun gerçekleşmesi sonucunda bazı deyimleri söz konusu ise While.. Wend
döngülerinden yararlanılır. Bu deyim;

While koşul
deyimler
Wend

TUZLA TEKNİK LİSESİ 47


biçimde tanımlanmaktadır. Koşulun gerçekleşmemesi durumunda ise döngü terk edilir.

DO…LOOP

While Wend döngüsü gibidir. Kullanılışı;

Do
deyimler
Loop

şu şekildedir. Döngü istenildiğinde “Exit Do” ile sonlandırılabilir.

Örnek 6.7: Kullanıcının girdiği değere göre faktöriyel hesaplayan program.

Do…Loop döngüsüne benzer döngülerde vardır. Bunlar;

Do While…Loop; Do While koşul


deyimler
Loop

TUZLA TEKNİK LİSESİ 48


Do…Loop Until; Do
deyimler
Loop Until Koşul

Do Until…Loop; Do Until Koşul


deyimler
Loop

Do..Loop While; Do
deyimler
Loop While Koşul

Şeklinde döngülerdir.

Örnek 6.8: “TATL” ifadesi girilene kadar kullanıcıdan isim girmesini isteyen program.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 49


ÜNİTE–7
MSGBOX (MESSAGEBOX) DİALOG KUTUSU

MsgBox, Visual Basic .NET’te çok sık kullanılan bir fonksiyondur. Pek çok uygulamada olduğu
gibi, VB. Net’te de ekrana yazdırılan mesaj sonucunda kullanıcının mesajı pasif olarak
izlemesinden ziyade mesaja aktif olarak cevap vermesi ve bu cevaba göre de bir işlem
yapılması söz konusu olmaktadır. Aynı zamanda kullanıcıya bir dialog kutusu içerisinde bilgi
vermek amacı ile kullanılır. Örneğin; bir hata sonrasında kullanıcıya hatanın sebebini
açıklayan bir bilgi verirken kullanılabilir. Msgbox fonksiyonu birkaç faklı yöntemle
kullanılabilir. Bunlar;

Msgbox(“Dialog Kutusunda Belirecek Metin”)


Msgbox(“Dialog Kutusunda Belirecek Metin”,Sembol)
Msgbox(“Dialog Kutusunda Belirecek Metin” , Seçilecek Düğmeler+Sembol)
Msgbox(“Dialog Kutusunda Belirecek Metin”, Seçilecek Düğmeler+Sembol, Dialog Kutusunda
Belirecek Başlık)

şeklindedir.

Düğmeler : AbortRetryIgnore Durdur, Yeniden Dene ve Yoksay butonları görüntülenir


OKOnly Tamam Butonu görüntülenir
OKCancel Tamam ve İptal butonları görüntülenir
RetryCancel Yeniden Dene ve İptal butonları görüntülenir
YesNo Evet ve Hayır butonları görüntülenir
YesNoCancel Evet, Hayır ve İptal butonları görüntülenir

Semboller : Informatin Bilgi simgesi görüntülenir.


Exlamation Ünlem simgesi görüntülenir
Question Soru işareti simgesi görüntülenir
Critical Tehlike simgesi görüntülenir

MsgBox dialog kutusundan dönen değere göre program kod satırı, kullanıcının cevabı
doğrultusunda yönlenir. Bu dönen değerler;

Sonuç : Abort Durdur


Cancel İptal
Ignore Yoksay
No Hayır

TUZLA TEKNİK LİSESİ 50


Ok Tamam
Retry Yeniden Dene
Yes Evet

Programdan çıkmak için kullanıcıdan onay alırken Message Box dialog kutusundan
yararlanılır.

Örnek 7.1: Formdan çıkmak için kullanıcıdan onay alan program kodu örneği.

Aynı zamanda program kullanırken yanlış veri girilmesi ya da, veri girilmesi gereken alanın
boş bırakılması gibi durumlarda da yine Message Box dialog kutusundan yararlanılır.

Örnek 7.2: Yanlış veri gönderilmesi durumunda kullanıcıyı mesajla uyaran program kodu
örneği.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 51


ÜNİTE–8
VAL, STR ve FORMAT FONKSİYONLARI

VAL

String türü bir bilgi, numerik olarak kullanılacaksa VAL fonksiyonu ile dönüştürülür.

Örneğin,

X=2*"12" ifadesinin hatalı olmasına rağmen


X=2*VAL("20") ifadesinin sonucu ise 24 olacaktır.

VAL burada "120" değeri tırnak içine alındığı için karakter olarak tanınmıştır ama VAL
komutu bunu sayısal bir değere çevirmiştir

STR

STR, Numerik bir ifadeyi Stringe yani karaktere çevirir. Pozitif sayıları dönüştürürken
önlerine bir boşluk yerleştirilir.

ÖRNEĞİN STR(128) ifadesinin sonucu " 128” stringi olacaktır.

Örnek .1: Aşağıdaki matematiksel ifadenin hesaplanması için gereken program.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 52


ÜNİTE–9
VISUAL BASIC .NET DENETİMLERİ (KONTROLLERİ)

VB.NET denetimleri, araç kutusu penceresinde bulunur. Bu denetimler form üzerine


eklenerek kullanılır. Forma eklenen bu denetimler form üzerinde görüntülendiği gibi,
component tray penceresinde de görüntülenebilir.

FORM NESNESİ

Formlar; projelerimizi oluşturabilmek için üzerlerine denetimleri ekleyebileceğimiz


nesnelerdir. Aynı zamanda Visual Basic .NET’te her bir pencereye form adı verilir.

Her projede mutlaka bir form olmak zorundadır. Kullanıcı programı hazırlarken tek bir form
arabirimi kullanıyorsa SDI (Single Dokument Interface), birden fazla form arabirimi
kullanacaksa MDI (Multiple Dokument Interface) uygulaması hazırlamak zorundadır.

FORM NESNESİNİN ÖZELLİKLERİ

Name Formun program kodu içerisindeki adını belirler.

AutoScroll Formun yatay ve dikey kaydırma çubuklarını denetler. True ve False


olmak üzere iki değer alır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 53


Backcolor Formun zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki açılabilir
liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini belirleyebilir.

BackgroundImage Formun arka plan resmini ayarlar.

CancelButton Formun üzerine yerleştirilen bir Button1 nesnesinin tıklama olayına


formdan çıkmak için gerekli kodun (me.close) yazıldığını varsayalım.
Formun CancelButton özelliği Button1 olarak değiştirildiğinde, ESC
tuşuna basılarak ta formdan çıkılabilir.

ControlBox Form penceresindeki Pencere durumuna küçült, Ekranı kapla ve Kapat


düğmelerinin bulunduğu kontrol kutusunun gösterilip/gizlenmesi
sağlanır. True ve False olmak üzere iki değer alır.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

Enable Formun üzerine yerleştirilen nesnelerin aktif ya da pasif olma özeliği


belirlenir. Enable değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya
izin verilir. False ise değişiklik yapmaya izin verilmez.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Form’a doğrudan yazı yazdırıldığında (“print” fonksiyonu ile); o metnin


yazı renginin belirlenmesinde kullanılır.

FormBorderStyle Formun kenarlık stilini belirler.

GridSize Formun ızgara stilini belirler. Varsayılan değeri 8.8’dir.

Icon Formun kontrol kutusunda görüntülenecek simge belirlenir.

IsMdiContanier Çoklu form kullanımı ayarlanır. True ve False olmak üzere iki değer alır.

MaximizeBox Maximize düğmesine işlev kazandırmak için kullanılan özelliktir. True


ve False değerleri vardır.
True : Maximize düğmesini aktif yapar.
False : Maximize düğmesini pasif yapar.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 54


MinimizeBox Minimize düğmesine işlev kazandırmak için kullanılan özelliktir. True ve
False değerleri vardır.
True : Minimize düğmesini aktif yapar.
False : Minimize düğmesini pasif yapar.

Opacity Formun şeffaflık seviyesi ayarlanır. %0-100 arasında seçim yapılabilir.


Varsayılan değeri %100 olarak belirlenmiştir.

StartPosition Form çalıştırıldığında nerde konumlandırılacağı belirlenir.

Text Formun penceresinde belirecek olan ifade ayarlanır.

RightToLeft Formun text özelliğinin sağda belirecek şekilde ayarlanması sağlanır.


Varsayılan değeri soldan sağa şeklindedir.

Size Formun genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

WindowState Form açıldığında pencere durumunun belirlenmesinde kullanılır. Üç


seçenek mevcuttur;
Normal – Normal bir şekilde açılır.
Minimized – Simge durumuna küçülmüş biçimde açılır.
Maximized – Ekranı kaplayacak şekilde açılır.

FORM NESNESİNİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Close Formu kapatır. (me.close)


Focus Forma odaklanma özelliği ayarlanır. (me.focus)
Hide Form gizlenir. (me.hide)
Show Formun visible özelliği true olarak ayarlandığında, formun
gösterilmesini sağlar. (me.show)

FORM NESNESİNİN OLAYLARI

Activated Kullanıcı tarafından tanımlanan kodlar, form aktif olduğunda


gerçekleşir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 55


Click Form tıklandığında gerçekleşir.

Closing Form kapatıldığında gerçekleşir.

DoubleClick Form iki kez tıklandığında gerçekleşir.

MouseLeave Mouse formun dışında olduğunda gerçekleşir.

MouseMove Mouse formun üzerinde hareket ettiğinde gerçekleşir.

Move Form taşındığında gerçekleşir.

Resize Form yeniden boyutlandırıldığında gerçekleşir.

KOMUT (COMMAND) DÜĞMESİ DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

Komut düğmesi denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Komut düğmesinin program kodu içerisindeki adını belirler.

Backcolor Komut düğmesinin zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki


açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini
belirler.

BackgroundImage Komut düğmesinin arka plan resmi belirlenir.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

Enable Komut düğmesinin aktif ya da pasif olma özeliği belirlenir. Enable


değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise
değişiklik yapmaya izin verilmez.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 56


FlatStyle Komut düğmesinin biçimi belirlenir.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Komut düğmesinin üzerindeki metnin yazı tipi rengi belirlenir.

Image Komut düğmesinde belirecek resim ayarlanır.

ImageAlign Komut düğmesinde belirecek resmin hizalanması ayarlanır.

Location Komut düğmesinin form üzerindeki konumu belirlenir.

Size Komut düğmesinin genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu nesneye Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun için
TabStop değeri False olması gerekir.

Text Komut düğmesinin metin özelliği ayarlanır.

TextAlign Komut düğmesinin üzerindeki metnin hizalanması için kullanılır.

Visible Komut düğmesinin görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği


kısımdır. İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

KOMUT DÜĞMESİ DENETİMİNİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Komut düğmesine odaklanma özelliği ayarlanır. (Button1.focus)


Hide Komut düğmesi gizlenir. (Button1.hide)
Show Komut düğmesi visible özelliği true olarak ayarlandığında, komut
düğmesinin gösterilmesini sağlar. (Button1.show)

TUZLA TEKNİK LİSESİ 57


KOMUT DÜĞMESİ DENETİMİNİN OLAYLARI

Click Komut düğmesine tıklandığında gerçekleşir.

DoubleClick Komut düğmesine iki kez tıklandığında gerçekleşir.

LostFocus Başka bir komut düğmesine tıklandığında ya da Tab ile atlama


yapıldığında gerçekleşir.

ETİKET (LABEL) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

Kullanıcıya bilgi vermek için kullanılan denetimdir. Etiket denetiminin özellikleri aşağıda
sıralanmıştır.

Name Etiketin program kodu içerisindeki adını belirler.

AutoSize Etiket üzerindeki metnin uzunluğuna göre, boyutu otomatik olarak


ayarlanır. True ve False olmak üzere iki adet değer alabilir.

Backcolor Etiketin zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki açılabilir


liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini belirler.

BorderStyle Etiketin kenarlık biçimini belirler.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

Enable Etiketin aktif ya da pasif olma özeliği belirlenir. Enable değeri True ise
form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise değişiklik
yapmaya izin verilmez.

FlatStyle Etiketin biçimi belirlenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 58


Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Etiketin üzerindeki metnin yazı tipi rengi belirlenir.

Image Etikette belirecek resim ayarlanır.

ImageAlign Etikette belirecek resmin hizalanması ayarlanır.

Location Etiketin form üzerindeki konumu belirlenir.

Size Etiketin genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

Text Etiketin metin özelliği ayarlanır.

TextAlign Etiketin üzerindeki metnin hizalanması için kullanılır.

Visible Etiketin görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği kısımdır. İki


değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

ETİKET DENETİMİNİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Etikete odaklanma özelliği ayarlanır. (Label1.focus)


Hide Etiket gizlenir. (Label1.hide)
Show Etiketin visible özelliği true olarak ayarlandığında, etiketin
gösterilmesini sağlar. (Label1.show)

ETİKET DENETİMİNİN OLAYLARI

Click Etikete tıklandığında gerçekleşir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 59


DoubleClick Etikete iki kez tıklandığında gerçekleşir.

METİN KUTUSU (TEXTBOX) NESNESİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

Metin Kutusu; kullanıcı girişinin olduğu projelerde kullanılan denetimlerdendir. Forma her
bir metin kutusu eklendiğinde TextBox1, TextBox2… olarak isimlenir.

Metin Kutusu denetiminin özellikleri aşağıda verilmiştir.

Name Metin kutusunun program kodu içerisindeki adını belirler.

Backcolor Metin kutusunun zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki


açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini
belirler.

BorderStyle Metin kutusunun kenarlık biçimini belirler.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

Enable Metin kutusunun aktif ya da pasif olma özelliği belirlenir. Enable


değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise
değişiklik yapmaya izin verilmez.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Metin kutusuna girilecek olan metnin yazı tipi rengi belirlenir.

Location Metin kutusunun form üzerindeki konumu belirlenir.

MaxLength Metin Kutusuna belirtilen uzunlukta karakter girdirilecekse bu özellik


kullanılır. Örneğin “Telefon numarası maksimum 11 karakter girilecek”
gibi uygulamalarda kullanılır. “0” ise sınırsız giriş anlamına gelir.
TUZLA TEKNİK LİSESİ 60
MultiLine Metin kutusunda birden fazla satır girişine izin verileceğini belirler.

Passwordchar Metin kutusuna girilen veriler passwordchar özelliğinde belirtilen


karakter olarak gösterilir.

ReadOnly Metin kutusuna veri girişi yapılmaz, sadece okuma özelliği atanır.

RightToLeft Metin kutusuna veri girişi yapıldığında, karakterler sağdan sola belirir.
Varsayılan değeri soldan sağa şeklindedir.

ScrollBars Metin kutusunda kaydırma çubuklarının görüntülenmesi sağlanır.

Size Metin kutusunun genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu nesneye Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun için
TabStop değeri False olması gerekir.

Text Metin kutusunun metin özelliği ayarlanır.

TextAlign Metin kutusuna girilecek olan metnin hizalanması için kullanılır.

Visible Metin kutusunun görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği kısımdır.


İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

METİN KUTUSU DENETİMİNİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

AppendText Metin kutusunun, parantez içinde belirtilen metin eklenir.


TextBox1.AppendText("Eklenen Metin")

Clear Metin kutusundaki bütün metin temizlenir.

Copy Metni kopyalar. TextBox1.copy()

TUZLA TEKNİK LİSESİ 61


Cut Metni taşır. TextBox1.Cut()

Focus Metin kutusuna odaklanma özelliği ayarlanır. (TextBox1.focus)

Hide Metin kutusunu gizler. (TextBox1.hide)

Paste Metni yapıştırır. TextBox1.Paste()

SelectAll Metinin seçilmesi sağlanır. TextBox1.SelectAll()

Show Metin kutusunun visible özelliği true olarak ayarlandığında, metin


kutusunun gösterilmesini sağlar. (Label1.show)

Undo Metin kutusunda gerçekleştirilen en son işlemi geri alır.


TextBox1.Undo()

METİN KUTUSU DENETİMİNİN OLAYLARI

Click Metin kutusuna tıklandığında gerçekleşir.

DoubleClick Metin kutusuna iki kez tıklandığında gerçekleşir.

Enter İmleç metin kutusuna odaklandığında gerçekleşir.

KeyPress Metin kutusuna klavye ile tuşlandığında gerçekleşir.

Leave İmleç metin kutusundan ayrıldığında gerçekleşir.

TextChanged Metin kutusunun içeriği değiştiğinde gerçekleşir.

ONAY KUTUSU (CHECK BOX) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

TUZLA TEKNİK LİSESİ 62


Kullanıcı seçenek düğmesidir. Grup halinde kullanıldığında birden fazla seçenek
işaretlenebilir.

Onay kutusu denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Onay kutusunun program kodu içerisindeki adını belirler.

Appearance Onay Kutusunun görünümünü belirler. Normal ve Button olmak üzere iki
seçenek bulunur.

Backcolor Onay kutusunun zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki


açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini
belirler.

BackgroundImage Onay kutusunun arka plan resmi belirlenir.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

CheckAlign Onay kutusunun, onaylama kısmının konumu belirlenir.

Checked Onay kutusunun, onaylı ya da onaysız olmak üzere varsayılan değeri


belirlenir.

Enable Onay kutusunun düğmesinin aktif ya da pasif olma özeliği belirlenir.


Enable değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir.
False ise değişiklik yapmaya izin verilmez.

FlatStyle Onay kutusunun biçimi belirlenir.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Onay kutusunun üzerindeki metnin yazı tipi rengi belirlenir.

Image Onay kutusunda belirecek resim ayarlanır.

ImageAlign Onay kutusunda belirecek resmin hizalanması ayarlanır.

Location Onay kutusunun form üzerindeki konumu belirlenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 63


RightToLeft Onay kutusunun üzerindeki metnin karakterleri sağdan sola olacak
şekilde belirir.

Size Onay kutusunun genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu nesneye Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun için
TabStop değeri False olması gerekir.

Text Onay kutusunun metin özelliği ayarlanır.

TextAlign Onay kutusunun üzerindeki metnin hizalanması için kullanılır.

Visible Onay kutusunun görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği kısımdır.


İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

ONAY KUTUSU DENETİMİ METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Onay kutusuna odaklanma özelliği ayarlanır. CheckBox1.focus


Hide Onay kutusunu gizler. CheckBox1.hide
Show Onay kutusunun visible özelliği true olarak ayarlandığında, onay
kutusunun gösterilmesini sağlar. CheckBox1.show

ONAY KUTUSU DENETİMİ OLAYLARI

CheckedChanged Onay özelliği değiştiğinde gerçekleşir.

Click Onay kutusuna tıklandığında gerçekleşir.

LostFocus Başka bir denetime tıklandığında ya da Tab ile atlama yapıldığında


gerçekleşir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 64


SEÇENEK DÜĞMESİ (RADIOBUTTON) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

Seçenek düğmesi grup halinde kullanıldığında birden fazla seçenek işaretlenebilmesi söz
konusu değildir. Kullanıcı yalnızca bir tanesini seçebilir

Seçenek düğmesi denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Seçenek düğmesinin program kodu içerisindeki adını belirler.

Appearance Seçenek düğmesinin görünümünü belirler. Normal ve Button olmak


üzere iki seçenek bulunur.

Backcolor Seçenek düğmesinin zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki


açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini
belirler.

BackgroundImage Seçenek düğmesinin arka plan resmi belirlenir.

CheckAlign Seçenek düğmesinin, onaylama kısmının konumu belirlenir.

Checked Seçenek düğmesinin, onaylı ya da onaysız olmak üzere varsayılan değeri


belirlenir.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

Enable Seçenek düğmesinin aktif yada pasif olma özeliği belirlenir. Enable
değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise
değişiklik yapmaya izin verilmez.

FlatStyle Seçenek düğmesinin biçimi belirlenir.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 65


ForeColor Seçenek düğmesinin üzerindeki metnin yazı tipi rengi belirlenir.

Image Seçenek düğmesinde belirecek resim belirlenir.

ImageAlign Seçenek düğmesinde belirecek resmin hizalanması ayarlanır.

Location Seçenek düğmesinin form üzerindeki konumu belirlenir.

RightToLeft Seçenek düğmesinin üzerindeki metnin karakterleri sağdan sola olacak


şekilde belirir.

Size Seçenek düğmesinin genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu nesneye Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun için
TabStop değeri False olması gerekir.

Text Seçenek düğmesinin metin özelliği ayarlanır.

TextAlign Seçenek düğmesinin üzerindeki metnin hizalanması için kullanılır.

Visible Seçenek düğmesinin görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği


kısımdır. İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

SEÇENEK DÜĞMESİ DENETİMİNİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Seçenek düğmesine odaklanma özelliği ayarlanır. RadioButton1.focus


Hide Seçenek düğmesini gizler. RadioButton1.hide
Show Seçenek düğmesinin visible özelliği true olarak ayarlandığında, Seçenek
düğmesinin gösterilmesini sağlar. RadioButton1.show

TUZLA TEKNİK LİSESİ 66


SEÇENEK DÜĞMESİ DENETİMİNİN OLAYLARI

CheckedChanged Seçenek düğmesinin değiştiğinde gerçekleşir.

Click Seçenek düğmesine tıklandığında gerçekleşir.

LostFocus Başka bir denetime tıklandığında ya da Tab ile atlama yapıldığında


gerçekleşir.

GRUP KUTUSU (GROUPBOX) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

Grup kutusu aynı özellikteki denetimlerin (option, checkbox gibi) birbiriyle grup olarak
kullanılırken bir başlık altında toplanmasını sağlar.

Grup kutusu denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Grup kutusunun program kodu içerisindeki adını belirler.

Backcolor Grup kutusunun zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki


açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini
belirler.

BackgroundImage Grup kutusunun arka plan resmi belirlenir.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 67


DrawGrid Grup kutusuna denetim yerleştirmek için kullanılan ızgara görünümü
etkinleştirilir.

Enable Grup kutusunun aktif ya da pasif olma özeliği belirlenir. Enable değeri
True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise
değişiklik yapmaya izin verilmez.

FlatStyle Grup kutusunun biçimi belirlenir.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Grup kutusunun üzerindeki metnin yazı tipi rengi belirlenir.

GrisSize Grup kutusunun ızgara stilini belirler. Varsayılan değeri 8.8’dir.

Location Grup kutusunun form üzerindeki konumu belirlenir.

RightToLeft Grup kutusunun text özelliği sağdan sola olacak şekilde belirir.

Size Grup kutusunun genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

Text Grup kutusunun metin özelliği ayarlanır.

Visible Grup kutusunun düğmesinin görüntülenmesi ile ilgili ayarların


belirlendiği kısımdır. İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

GRUP KUTUSU DENETİMİ METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Grup kutusuna odaklanma özelliği ayarlanır. GroupBox1.focus


Hide Grup kutusunu gizler. GroupBox1.hide
Show Grup kutusunun visible özelliği true olarak ayarlandığında, grup
kutusunun gösterilmesini sağlar. GroupBox1. show

TUZLA TEKNİK LİSESİ 68


GRUP KUTUSU DENETİMİ OLAYLARI

Click Grup kutusuna tıklandığında gerçekleşir.

DoubleClick Grup kutusuna iki kez tıklandığında gerçekleşir.

LostFocus Başka bir nesneye tıklandığında yada Tab ile atlama yapıldığında
gerçekleşir.

PANEL DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

VB.NET’teki diğer grup kontrol nesnesidir. Panel denetiminin özellikleri aşağıda


sıralanmıştır.

Name Panel denetiminin program kodu içerisindeki adını belirler.

Backcolor Panel denetiminin zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki


açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini
belirler.

BackgroundImage Panel denetiminin arka plan resmi belirlenir.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

DrawGrid Panel denetimine denetim yerleştirmek için kullanılan ızgara görünümü


etkinleştirilir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 69


Enabled Panel denetimine aktif ya da pasif olma özeliği belirlenir. Enable değeri
True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise
değişiklik yapmaya izin verilmez.

GrisSize Panel denetimine ızgara stilini belirler. Varsayılan değeri 8.8 dir.

Location Panel denetimine form üzerindeki konumu belirlenir.

Size Panel denetimine genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabStop Bu denetime Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun
için TabStop değeri False olması gerekir.

Visible Panel denetimine görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği kısımdır.


İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

PANEL DENETİMİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Panel nesnesine odaklanma özelliği ayarlanır. Panel1.focus


Hide Panel nesnesini gizler. Panel1.hide
Show Panel nesnesinin visible özelliği true olarak ayarlandığında, Panel
nesnesinin gösterilmesini sağlar. Panel. show

PANEL DENETİMİNİN OLAYLARI

Click Panel denetimine tıklandığında gerçekleşir.

DoubleClick Panel denetimine iki kez tıklandığında gerçekleşir.

LostFocus Başka bir denetime tıklandığında yada Tab ile atlama yapıldığında
gerçekleşir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 70


LİSTE KUTUSU (LISTBOX) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

Liste Kutusu, kullanıcıya bir veri listesi sunmak, bu listeden seçenek seçtirmek ve bu
seçeneğe göre yönlendirmek için kullanılan denetimdir.

Liste Kutusu denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Liste Kutusunun program kodu içerisindeki adını belirler.

Backcolor Liste Kutusunun zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki


açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini
belirler.

Bordertyle Liste Kutusunun kenarlık biçimini belirler.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

DataSource Liste Kutusunda görüntülenecek veri kaynağı belirlenir.

Enable Liste Kutusunun aktif ya da pasif olma özeliği belirlenir. Enable değeri
True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise
değişiklik yapmaya izin verilmez.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Liste Kutusunun metnin yazı tipi rengi belirlenir.

Item Liste Kutusuna eklenecek item belirlenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 71


HorizontalScrollBar Liste Kutusunun yatay kaydırma çubuğunu belirler.

Location Liste Kutusunun form üzerindeki konumu belirlenir.

RightToLeft Liste Kutusunun üzerindeki metnin karakterleri sağdan sola olacak


şekilde belirir.

Size Liste Kutusunun genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu nesneye Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun için
TabStop değeri False olması gerekir.

Visible Liste Kutusunun görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği kısımdır.


İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

LİSTE KUTUSU DENETİMİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Sorted Liste Kutusundaki itemlerin alfabetik olarak sıralanmasını sağlar.

Text Liste Kutusunda seçili olan metni ifade eder.

Focus Liste Kutusunun odaklanma özelliği ayarlanır.

Hide Liste Kutusunun gizler.

Show Liste kutusunun visible özelliği true olarak ayarlandığında, Liste


kutusunun gösterilmesini sağlar.

LİSTE KUTUSU DENETİMİNİN OLAYLARI

SelectedIndexChanged Liste kutusundan seçim yapıldığında gerçekleşir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 72


BİLEŞİK KUTU (COMBOBOX) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

Bileşik Kutu da yine Liste kutusu gibi kullanıcıya bir veri listesi sunmak, bu listeden seçenek
seçtirmek ve bu seçeneğe göre yönlendirmek için kullanılan denetimdir. Liste bu denetimde
açılabilir bir şekilde olduğu için Formda Liste Kutusunun alabileceğinden daha az yer kaplar.

Bileşik kutu denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Bileşik kutu denetiminin program kodu içerisindeki adını belirler.

Backcolor Bileşik kutu denetiminin zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ


tarafındaki açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin
rengini belirler.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

DataSource Bileşik kutu denetiminin görüntülenecek veri kaynağı belirlenir.

DropDownStyle Bileşik kutu denetiminin açılış biçimi belirlenir.

DropDownWidth Bileşik kutu denetiminin açılırken hangi genişlikte olacağı belirlenir.

Enable Bileşik kutu denetiminin aktif ya da pasif olma özeliği belirlenir. Enable
değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise
değişiklik yapmaya izin verilmez.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Bileşik kutu denetiminin yazı tipi rengi belirlenir.

Item Bileşik kutu denetimine eklenecek item belirlenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 73


Location Bileşik kutu denetiminin form üzerindeki konumu belirlenir.

RightToLeft Bileşik kutu denetiminin üzerindeki metnin karakterleri sağdan sola


olacak şekilde belirir.

Size Bileşik kutu denetiminin genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu denetime Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun
için TabStop değeri False olması gerekir.

Visible Bileşik kutu denetiminin görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği


kısımdır. İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

BİLEŞİK KUTUSU DENETİMİ METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Bileşik kutu kontrolünün odaklanma özelliği ayarlanır.


Hide Bileşik kutu kontrolünün gizler.
Show Bileşik kutu kontrolünün visible özelliği true olarak ayarlandığında,
bileşik kutu kontrolünün gösterilmesini sağlar.

BİLEŞİK KUTU DENETİMİNİN OLAYLARI

SelectedIndexChanged Bileşik kutu denetiminde seçim yapıldığında gerçekleşir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 74


SÜRÜCÜ LİSTE KUTUSU (DRIVELIST BOX) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

Sürücü liste kutusu bilgisayarda bulunan sürücüleri listeler ve bu sürücülerden herhangi bir
tanesini seçmemizi sağlar.

Sürücü liste kutusu denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Sürücü liste kutusunun program kodu içerisindeki adını belirler.

Backcolor Sürücü liste kutusunun zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ


tarafındaki açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin
rengini belirler.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

DropDownWidth Sürücü liste kutusunun açılırken hangi genişlikte olacağı belirlenir.

Enable Sürücü liste kutusunun aktif ya da pasif olma özeliği belirlenir. Enable
değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise
değişiklik yapmaya izin verilmez.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Sürücü liste kutusundaki metnin yazı tipi rengi belirlenir.

Location Sürücü liste kutusunun form üzerindeki konumu belirlenir.

RightToLeft Sürücü liste kutusu üzerindeki metnin karakterleri sağdan sola olacak
şekilde belirir.

Size Sürücü liste kutusunun genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 75


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu nesneye Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun için
TabStop değeri False olması gerekir.

Visible Sürücü liste kutusunun görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği


kısımdır. İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

SÜRÜCÜ LİSTE DENETİMİNİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Sürücü liste kutusunun odaklanma özelliği ayarlanır.


DriveListBox1.focus
Hide Sürücü liste kutusunu gizler. DriveListBox1.hide

Show Sürücü liste kutusunun visible özelliği true olarak ayarlandığında,


Sürücü liste kutusunun gösterilmesini sağlar. DriveListBox1.show

SÜRÜCÜ LİSTE DENETİMİNİN OLAYLARI

SelectedValueChanged Sürücü değiştirildiğinde gerçekleşir.

DİZİN LİSTE KUTUSU (DIRLIST BOX) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

TUZLA TEKNİK LİSESİ 76


Dizin liste kutusu; seçilmiş olan sürücülerdeki dizinleri listelemeyi ve bu dizinleri seçmemizi
sağlar. Dizin Liste Kutusu DriveListBox ve FileListBox nesneleri ile beraber kullanılır.

Dizin liste kutusu denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Dizin liste kutusunun program kodu içerisindeki adını belirler.

Bordertyle Dizin liste kutusunun kenarlık biçimini belirler.

Backcolor Dizin liste kutusunun zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki
açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini
belirler.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

Enable Dizin liste kutusunun aktif ya da pasif olma özeliği belirlenir. Enable
değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise
değişiklik yapmaya izin verilmez.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Dizin liste kutusundaki metnin yazı tipi rengi belirlenir.

HorizontalScrollBar Dizin liste kutusunun yatay kaydırma çubuğunu belirler.

Location Dizin liste kutusunun form üzerindeki konumu belirlenir.

RightToLeft Dizin liste kutusu üzerindeki metnin karakterleri sağdan sola olacak
şekilde belirir.

Size Dizin liste kutusunun genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu nesneye Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun için
TabStop değeri False olması gerekir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 77


Visible Dizin liste kutusunun görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği
kısımdır. İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

DİZİN LİSTE DENETİMİNİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Dizin liste kutusunun odaklanma özelliği ayarlanır. DirListBox1.focus

Hide Dizin liste kutusunun gizler. DirListBox1.hide

Show Dizin liste kutusunun visible özelliği true olarak ayarlandığında, Dizin
liste kutusunun gösterilmesini sağlar. DirListBox1.show

DİZİN LİSTE KUTUSUNUN OLAYLARI

Change Dizin değiştirildiğinde gerçekleşir.

DOSYA LİSTE KUTUSU (FILELIST BOX) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

Dosya liste kutusu; seçilmiş olan dizinde bulunan dosyaları listeler.

Dosya liste kutusu denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Dosya liste kutusunun program kodu içerisindeki adını belirler.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 78


Backcolor Dosya liste kutusunun zemin (arkaplan) rengini belirler. Sağ tarafındaki
açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı istediği zemin rengini
belirler.

Borderstyle Dosya liste kutusunun kenarlık biçimini belirler.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

Enable Dosya liste kutusunun aktif ya da pasif olma özeliği belirlenir. Enable
değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya izin verilir. False ise
değişiklik yapmaya izin verilmez.

Font Yazı tipi belirlenir. Tıklandığı zaman “Yazı Tipi” penceresi açılır. Yazı
Tipi, Yazı Tipi Stili ve Boyutu bu pencerede belirlenir.

ForeColor Dosya liste kutusunun metnin yazı tipi rengi belirlenir.

Hidden Gizli dosyaların görüntülenesi belirlenir.

HorizontalScrollBar Dosya liste kutusunun yatay kaydırma çubuğunu belirler.

Location Dosya liste kutusunun form üzerindeki konumu belirlenir.

Pattern İstenilen uzantılarda dosyaların görüntülenmesi belirlenir. Varsayılan


değeri *.* şeklindedir.

ReadOnly Yalnızca okunabilir dosyalar listelenir.

RightToLeft Dosya liste kutusunun üzerindeki metnin karakterleri sağdan sola


olacak şekilde belirir.

Size Dosya liste kutusunun genişlik ve yükseklik ayarlaması yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu nesneye Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun için
TabStop değeri False olması gerekir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 79


Visible Dosya liste kutusunun görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği
kısımdır. İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

DOSYA LİSTE DENETİMİNİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Dizin liste kutusunun odaklanma özelliği ayarlanır. FileListBox1.focus

Hide Dizin liste kutusunun gizler. FileListBox1.hide

Show Dizin liste kutusunun visible özelliği true olarak ayarlandığında, Dizin
liste kutusunun gösterilmesini sağlar. FileListBox1.show

DOSYA LİSTE DENETİMİNİN OLAYLARI

SelectedIndexChanged Dosya seçimi yapıldığında gerçekleşir.

YATAY ve DİKEY KAYDIRMA ÇUBUĞU (HORIZONTAL and VERTICAL SCROLLBAR)


DENETİMİ

Araç Kutusunda(Yatay Kaydırma Çubuğu): Form Üzerinde:

TUZLA TEKNİK LİSESİ 80


Araç Kutusunda(Dikey Kaydırma Çubuğu): Form Üzerinde:

Kaydırma çubukları denetimleri; bir değeri artırmak ya da azaltmak için kullanılan


denetimlerdir. Metni kaydırmak için kullanılan Kaydırma Çubukları ile karşılaştırılmamalıdır.
HorizontalScollBar ve VerticalScrollBar olmak üzere iki tür kaydırma çubuklarlı vardır.

Kaydırma çubukları denetimlerinin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Kaydırma çubukları denetimlerinin program kodu içerisindeki adını


belirler.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

Enable Kaydırma çubukları denetimlerinin aktif yada pasif olma özeliği


belirlenir. Enable değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya
izin verilir. False ise değişiklik yapmaya izin verilmez.

LargeChange Bar üzerinde boşluğa basıldığında değişme değeri.

Location Kaydırma çubukları denetimlerinin form üzerindeki konumu belirlenir.

Size Kaydırma çubukları denetimlerinin genişlik ve yükseklik ayarlaması


yapılır.

SmallChange Bar üzerinde bulunan oklara basıldığına değişecek değer.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu nesneye Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun için
TabStop değeri False olması gerekir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 81


Value Kaydırma çubukları denetimlerinin temsil ettiği değeri gösterir.

Visible Dosya liste kutusunun görüntülenmesi ile ilgili ayarların belirlendiği


kısımdır. İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

KAYDIRMA ÇUBUKLARI DENETİMLERİNİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Kaydırma çubukları denetimlerinin odaklanma özelliği ayarlanır.


VScroollBar1.focus, HScrollBar1.focus

Hide Kaydırma çubukları denetimlerinin gizler. VScroollBar1.hide,


HScrollBar1.hide

Show Kaydırma çubukları denetimlerinin visible özelliği true olarak


ayarlandığında, Kaydırma çubukları denetimlerinin gösterilmesini
sağlar. VScroollBar1.show, HScrollBar1.show

KAYDIRMA ÇUBUKLARI DENETİMLERİNİN OLAYLARI

ValueChanged Değer değiştirildiğinde gerçekleşir.

MASKELENMİŞ METİN KUTUSU (MASKEDTEXTBOX) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Form Üzerinde:

TUZLA TEKNİK LİSESİ 82


Maskelenmiş metin kutusu denetimi; telefon, fax numarası, tarih saat gibi bilgileri
formatlanmış bir şekilde kullanıcıdan girilmesi istenildiğinde kullanılır.

Maskelenmiş metin kutusu denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Maskelenmiş metin kutusu denetiminin program kodu içerisindeki adını


belirler.

Backcolor Maskelenmiş metin kutusu denetiminin zemin (arkaplan) rengini


belirler. Sağ tarafındaki açılabilir liste kutusu aracılığı ile kullanıcı
istediği zemin rengini belirler.

Cursor İmleç denetimin üzerine geldiğinde görünecek ifadesi belirlenir.

Enable Maskelenmiş metin kutusu denetiminin aktif yada pasif olma özeliği
belirlenir. Enable değeri True ise form üzerinde değişiklik yapmaya
izin verilir. False ise değişiklik yapmaya izin verilmez.

BorderStyle Maskelenmiş metin kutusu denetiminin kenarlık biçimini belirler.

Cursor

ForeColor Maskelenmiş metin kutusu denetiminin yazı tipi rengi belirlenir.

Location Maskelenmiş metin kutusu denetiminin form üzerindeki konumu


belirlenir.

Mask Maskelenmiş metin kutusu denetiminin maskeleme özelliği ayarlanır. Bu


özellik kullanıldığında karşımıza aşağıdaki gibi bir pencere açılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 83


ReadOnly Maskelenmiş metin kutusu denetimine veri girişi yapılmaz, sadece
okuma özelliği atanır.

RightToLeft Maskelenmiş metin kutusu denetimine veri girişi yapıldığında,


karakterler sağdan sola belirir. Varsayılan değeri soldan sağa
şeklindedir.

Size Maskelenmiş metin kutusu denetiminin genişlik ve yükseklik ayarlaması


yapılır.

TabIndex Tab tuşu kullanılırken kaçıncı atlamada kendisine ulaşacağı belirlenir.


TabIndex : 0
TabIndex : 1…

TabStop Bu nesneye Tab tuşu ile geçmesini engellemek için kullanılır. Bunun için
TabStop değeri False olması gerekir.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 84


Text Maskelenmiş metin kutusu denetiminin metin özelliği ayarlanır.

TextAlign Maskelenmiş metin kutusu denetimine girilecek olan metnin hizalanması


için kullanılır.

Visible Maskelenmiş metin kutusu denetiminin görüntülenmesi ile ilgili


ayarların belirlendiği kısımdır. İki değeri vardır;
True : Görünürlüğü True yani görünür.
False : Görünürlüğü False yani görünmez.

MASKELENMİŞ METİN KUTUSU DENETİMİNİN METOTLARI (YÖNTEMLERİ)

Focus Maskelenmiş metin kutusu denetiminin odaklanma özelliği ayarlanır.


MaskedTextBox1.Focus()

Hide Maskelenmiş metin kutusu denetimini gizler. MaskedTextBox1.Hide()

Show Maskelenmiş metin kutusu denetiminin visible özelliği true olarak


ayarlandığında, Kaydırma çubukları denetimlerinin gösterilmesini
sağlar. MaskedTextBox1.Show()

MASKELENMİŞ METİN KUTUSU DENETİMİNİN OLAYLARI

Click Maskelenmiş metin kutusu denetimine tıklandığında gerçekleşir.

DoubleClick Maskelenmiş metin kutusu denetimine iki kez tıklandığında gerçekleşir.

LostFocus Başka bir denetime tıklandığında yada Tab ile atlama yapıldığında
gerçekleşir.

ZAMANLAYICI (TIMER) DENETİMİ

Araç Kutusunda: Component Tray Üzerinde:

TUZLA TEKNİK LİSESİ 85


Zamanlayıcı denetimi formun çalışması esnasında görüntülenmez. Forma eklendiğinde
component tray penceresinde görüntülenir.

Zamanlayıcı denetiminin özellikleri aşağıda sıralanmıştır.

Name Zamanlayıcı denetiminin program kodu içerisindeki adını belirler.

Enable Zamanlayıcı denetiminin aktif yada pasif olma özeliği belirlenir.

Interval Interval değeri mili saniye cinsinden belirlenir. 1000 ile çarpılarak
saniye değeri elde edilir. Interval özelliğinde belirlenen zaman
diliminde Timer_Tick( ) prosedürü çalışır. 1-65535 mili saniye alır.

ZAMANLAYICI DENETİMİNİN OLAYLARI

Tick Zamanlayıcı denetiminin interval özelliği ile belirlenen her bir zaman
diliminde, tick prosedüründe belirtilen kodlar çalışır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 86


ÜNİTE–10
ADO.NET

ADO (Active-X Data Object) yani, bir Microsoft Active-X bileşenidir. VB.NET ile veri
tabanına erişimi ve bu veri tabanına ait ekleme, güncelleme gibi işlemlerin yapılabildiği bir
arabirimdir. ODBC, RDO, DAO, OLEDB gibi arabirimlerde vardır.

VERİ SAĞLAYICI (DATA PROVİDER)

Veri sağlayıcı; programda, veri kaynağı ile iletişimi sağlar ve komutları çalıştırır. VB.NET’te
iki adet veri sağlayıcı vardır. Bunlar;

OLEDB .NET VERİ SAĞLAYICI : Access, Oracle, SQL Server gibi tüm veri
tabanlarına erişimi sağlar.
SQL SERVER .NET VERİ SAĞLAYICI : Yalnızca SQL Server veri tabanına erişimi sağlar.

VERİ TABANINA BAĞLANTI SAĞLAMAK

ADO.NET’in connection nesnesi ile veri tabanına bağlantı sağlanabilir.

Access veri tabanına bağlantı sağlamak için kullanılan kod satırları;

Friend WithEvents baglanti As New OleDb.OleDbConnection


...
baglanti = New OleDb.OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.Oledb.4.0;Data Source=C:\Data1.mdb")
...

Oracle veri tabanına bağlantı sağlamak için kullanılan kod satırları;

Friend WithEvents baglanti As New OleDb.OleDbConnection


TUZLA TEKNİK LİSESİ 87


baglanti = New OleDb.OleDbConnection("Provider=MSDAORA.1; Data
Source=MyDatabaseService.MyDomain.com User ID=MyID;Password=MyPassword;")

VERİ TABANINA BAĞLANTISI AÇMAK ve KAPATMAK

Veri tabanına bağlantı yaptıktan sonra, yapılacak işlemler için açılması, işlemler sonrasında
da kapatılması gerekir. Bunun için kullanılan kod satırları;

Friend WithEvents baglanti As New OleDb.OleDbConnection


Friend WithEvents komut As New OleDb.OleDbCommand
Private Sub Form1_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs)
baglanti = New OleDb.OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.Oledb.4.0;Data Source=C:\Data1.mdb")
MsgBox("Veri Tabanı Bağlantısı Yapıldı")
baglanti.Open()
MsgBox("Veri Tabanı Açıldı")
baglanti.Close()
MsgBox("Veri Tabanı Kapatıldı")
End Sub

VERİ TABANI İŞLEMLERİ

OleDBConnection nesnesi ile veri tabanına bağlandıktan sonra; kayıt ekleme, kayıt silme ve
kayıt güncelleme gibi işlem komutları Command nesnesi ile tanımlanmaktadır. Örneğin SQL
deyimlerinden;
SELECT, INSERT, UPDATE, DELETE gibi komutları, command nesnesi ile çalıştırılabilir.

Command nesnesi kullanılırken aşağıdaki sıra izlenir;

9 OleDbCommand kullanarak yeni bir command nesnesi eklenir,


9 Veri tabanında işlem görecek olan SQL ifadeleri birinci adımda tanımlanan command
nesnesine atanır,
9 Bu nesneye aktarılan SQL idarelerinin çalıştırılması için, veri tabanı bağlantısı ile
ilişkisi tanımlanır. Örneğin okuma, kayıt ekleme, kayıt güncelleme gibi.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 88


SQL komutlarının kullanılması için gereken command nesnesi aşağıdaki kod satırlarında
olduğu gibi kullanılmaktadır.

Friend WithEvents baglanti As New OleDb.OleDbConnection


Friend WithEvents komut As New OleDb.OleDbCommand
Private Sub Form1_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs)
baglanti = New OleDb.OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.Oledb.4.0;Data Source=C:\Data1.mdb")
MsgBox("Veri Tabanı Bağlantısı Yapıldı")
baglanti.Open()
MsgBox("Veri Tabanı Açıldı")
komut = New OleDb.OleDbCommand("select *from musteri", baglanti)
baglanti.Close()
MsgBox("Veri Tabanı Kapatıldı")
End Sub

SORGUDAN ELDE EDİLEN KAYITLARA AİT İŞLEMLER

OleDbCommand nesnesi kullanarak, SQL ifadesinden döndürülen kayıtların okunması için


DataReader nesnesi kullanılır.

Veri tabından okuma, silme, kayıt eklem, güncelleme gibi SQL ifadelerinin çalıştırılması için
EXECUTE metodu kullanılır. Bu metod şu şekilde kullanılır;

9 EXECUTEREADER metodu veri tabanından bilgi okur ve sorgular,


9 EXECUTENONQUERY metodu sorgu olmayan (NonQuery) kayıt ekleme ve silme
işlemlerinde kullanılır.

SORGUDAN ELDE EDİLEN KAYITLARIN OKUNMASI

DataReader nesnesi, aşağıdaki adımlar izlenir;

9 OleDbDataReader kullanarak yeni bir DataReader nesnesi tanımlanır,


9 Bu DataReader nesnesinde, command nesnesine ait olan ExecuteReader metodu
kullanarak elde edilen kayıtlar tutulur,

TUZLA TEKNİK LİSESİ 89


9 Yeni DataReader nesnesinin Read metodunu kullanarak, dönen kayıtların ilk satırı
elde edilir. Tüm kayıtların elde edilmesi içinse while döngüsü kullanılır.

Sorgudan elde edilen kayıtların okunması için aşağıdaki kod satırları kullanılır.

Friend WithEvents baglanti As New OleDb.OleDbConnection


Friend WithEvents komut As New OleDb.OleDbCommand
Friend WithEvents veri As OleDb.OleDbDataReader
Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs)
baglanti = New OleDb.OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.Oledb.4.0;Data Source=C:\Data1.mdb")
baglanti.Open()
komut = New OleDb.OleDbCommand("select *from musteri", baglanti)
veri = komut.ExecuteReader()
While veri.Read
MsgBox("Ne Kadar Kayıt Varsa O Kadar Döneceğim")
End While
baglanti.Close()
End Sub

yada

Friend WithEvents baglanti As New OleDb.OleDbConnection


Friend WithEvents komut As New OleDb.OleDbCommand
Friend WithEvents veri As OleDb.OleDbDataReader
Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs)
baglanti = New OleDb.OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.Oledb.4.0;Data Source=C:\Data1.mdb")
baglanti.Open()
komut = New OleDb.OleDbCommand("select *from musteri where kod='" & TextBox1.Text & "' ", baglanti)
veri = komut.ExecuteReader()
While veri.Read
MsgBox("Bir Kez Döneceğim")
End While
baglanti.Close()
End Sub
End Class

KAYIT EKLEMEK

Veri tabanına kayıt eklemek için;

9 Yeni command nesnesi tanımlanır,


9 Bu nesne kullanılarak INSERT komutu SQL ifadesinde tanımlanır,
9 ExecuteNonQuery metodu ile bu SQL ifadesi çalıştırılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ 90


Veri tabanına kayıt eklemek için aşağıdaki kod satırları kullanılır.

Friend WithEvents baglanti As New OleDb.OleDbConnection


Friend WithEvents komut As New OleDb.OleDbCommand
Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) baglanti = New
OleDb.OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.Oledb.4.0;Data Source=C:\Data1.mdb")
baglanti.Open()
komut = New OleDb.OleDbCommand("insert into musteri(kod,ad,soyad) values('" & TextBox1.Text & "','" &
TextBox2.Text & "', '" & TextBox3.Text & "')", baglanti)
komut.ExecuteNonQuery()
baglanti.Close()
End Sub

KAYIT GÜNCELLEMEK

Veri tabanındaki kaydı güncellemek için şu sıra kullanılmalıdır;

9 Yeni command nesnesi tanımlanır,


9 Bu nesne kullanılarak UPDATE komutu SQL ifadesinde tanımlanır,
9 ExecuteNonQuery metodu ile bu SQL ifadesi çalıştırılır.

Kayıt güncellemek aşağıdaki kod satırları kullanılır.

Friend WithEvents baglanti As New OleDb.OleDbConnection


Friend WithEvents komut As New OleDb.OleDbCommand
Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs)
baglanti = New OleDb.OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.Oledb.4.0;Data Source=C:\Data1.mdb")
baglanti.Open()
komut = New OleDb.OleDbCommand("Update musteri set ad=('" & TextBox2.Text & "'),soyad=('" &
TextBox3.Text & "') where kod='" & TextBox1.Text & "'", baglanti)
komut.ExecuteNonQuery()
baglanti.Close()
End Sub

TUZLA TEKNİK LİSESİ 91


KAYIT SİLMEK

Veri tabanından kayıt silmek için;


9 Yeni command nesnesi tanımlanır,
9 Bu nesne kullanılarak DELETE komutu SQL ifadesinde tanımlanır,
9 ExecuteNonQuery metodu ile bu SQL ifadesi çalıştırılır.

Kayıt silmek için aşağıdaki kod satırları kullanılır;

Friend WithEvents baglanti As New OleDb.OleDbConnection


Friend WithEvents komut As New OleDb.OleDbCommand
Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs)
baglanti = New OleDb.OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.Oledb.4.0;Data Source=C:\Data1.mdb")
baglanti.Open()
komut = New OleDb.OleDbCommand("Delete from musteri where ad='" & TextBox1.Text & "'", baglanti)
komut.ExecuteNonQuery()
baglanti.Close()
End Sub

TUZLA TEKNİK LİSESİ 92


ÜNİTE–11
UYGULAMA GELİŞTİRME

Örnek 11.1 : Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

Label1, TextBox1

Label2, TextBox2

RadioButton1, Button1

RadioButton2
Label3
RadioButton3
RadioButton4 , Button2

'Program Kod Satırları;

Public Class Form1


Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs)
If RadioButton1.Checked = True Then
Label3.Text = Val(TextBox1.Text) + Val(TextBox2.Text)
ElseIf RadioButton2.Checked = True Then
Label3.Text = Val(TextBox1.Text) - Val(TextBox2.Text)
ElseIf RadioButton3.Checked = True Then
Label3.Text = Val(TextBox1.Text) * Val(TextBox2.Text)
ElseIf RadioButton4.Checked = True Then
Label3.Text = Val(TextBox1.Text) / Val(TextBox2.Text)
End If
End Sub
Private Sub Button2_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs)
If MsgBox("Eminmisisniz???", vbYesNoCancel, "DörtİşlemProgram") = vbYes Then
Me.Close()
End If
End Sub
End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ 93


Örnek 11.2 : Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

GroupBox1 OEM LİSTE


RadioButton1 Cpu
RadioButton2 AnaKart
RadioButton3 Ram
RadioButton4 Monitör
ListBox1
ListBox2
ListBox3
ListBox4

Forma eklenen denetimleri aşağıdakiler gibi düzenleyiniz.

ListBox1 ListBox2

ListBox3 ListBox4

TUZLA TEKNİK LİSESİ 94


'Program Kod Satırları;
Public Class Form1
Private Sub RadioButton1_CheckedChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e As
System.EventArgs) Handles RadioButton1.CheckedChanged
If RadioButton1.Checked = True Then
ListBox1.Visible = True
ListBox2.Visible = False
ListBox3.Visible = False
ListBox4.Visible = False
End If
End Sub
Private Sub RadioButton2_CheckedChanged_1(ByVal sender As System.Object, ByVal e As
System.EventArgs) Handles RadioButton2.CheckedChanged
If RadioButton2.Checked = True Then
ListBox1.Visible = False
ListBox2.Visible = True
ListBox3.Visible = False
ListBox4.Visible = False
End If
End Sub
Private Sub RadioButton3_CheckedChanged_1(ByVal sender As System.Object, ByVal e As
System.EventArgs) Handles RadioButton3.CheckedChanged
If RadioButton3.Checked = True Then
ListBox1.Visible = False
ListBox2.Visible = False
ListBox3.Visible = True
ListBox4.Visible = False
End If
End Sub
Private Sub RadioButton4_CheckedChanged_1(ByVal sender As System.Object, ByVal e As
System.EventArgs) Handles RadioButton4.CheckedChanged
If RadioButton4.Checked = True Then
ListBox1.Visible = False
ListBox2.Visible = False
ListBox3.Visible = False
ListBox4.Visible = True
End If
End Sub
End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ 95


Örnek 11.3 : Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

Button1 ÖNİZLEME
Button2 YAZDIR
Button3 ÇIKIŞ
Label1 Ad,Soyad
Label2 Sınıf
Label3 Numara
Label4 Dönem
Label5 Belge
PrintDomument1
PrintPreviewDialog1

'PrintPreviewDialog1 denetiminin “Document” özelliği PrintDocument olarak değiştirip Aşağıdaki kod satırlarını
yazınız;
Public Class Form1
Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles
Button1.Click
Me.PrintPreviewDialog1.ShowDialog()
End Sub
Private Sub PrintDocument1_PrintPage(ByVal sender As Object, ByVal e As
System.Drawing.Printing.PrintPageEventArgs) Handles PrintDocument1.PrintPage
Dim Yazi_tipi1 As Font = New Font("Tahoma", 24, FontStyle.Regular)
Dim Yazi_tipi2 As Font = New Font("Tahoma", 12, FontStyle.Regular)
e.Graphics.DrawString("TUZLA TEKNİK OKULLARI", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 200, 200)
e.Graphics.DrawString(TextBox4.Text + " Öğretim Döneminde,", Yazi_tipi2, Brushes.Black, 50,
300)
e.Graphics.DrawString(TextBox2.Text + " Sınıfı Öğrencisi", Yazi_tipi2, Brushes.Black, 310, 300)
e.Graphics.DrawString(TextBox3.Text + " Numaralı", Yazi_tipi2, Brushes.Black, 490, 300)
e.Graphics.DrawString(TextBox1.Text + ".", Yazi_tipi2, Brushes.Black, 610, 300)
e.Graphics.DrawString("Dönem İçerisindeki Başarılı Çalışmalarından Dolayı", Yazi_tipi2,
Brushes.Black, 50, 350)
e.Graphics.DrawString(TextBox5.Text + " Belgesini Almaya Hak Kazanmıştır", Yazi_tipi2,
Brushes.Black, 430, 350)
End Sub
Private Sub Button2_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles
Button2.Click
PrintDocument1.Print()
End Sub

Private Sub Button3_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles


Button3.Click
Me.Close()
End Sub
End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ 96


Örnek 11.4 : Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

Label1, TextBox1
Label2, TextBox2
Label3, TextBox3
Label4, CheckBox1, Button1

'Program Kod Satırları;

Public Class Form1

Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles


Button1.Click
Dim sonuc As Integer
Dim mesaj As String
If CheckBox1.Checked = True Then
sonuc = Val(TextBox2.Text) * Val(TextBox3.Text) * 1.15
mesaj = TextBox1.Text + " Malzemesinin Fiyatı " & sonuc & " YTL' dir"
MsgBox(mesaj)
Else
sonuc = Val(TextBox2.Text) * Val(TextBox3.Text)
mesaj = TextBox1.Text + " Malzemesinin Fiyatı " & sonuc & " YTL' dir"
MsgBox(mesaj)
End If
End Sub

End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ 97


Örnek 11.5 : Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

DriveListBox1
DirListBox1
FileListBox1
ListBox1
PictureBox1
RadioButton1
RadioButton2
RadioButton3
Button1

'Program Kod Satırları;

Public Class Form1

Private Sub Form1_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles


MyBase.Load
Me.RadioButton3.PerformClick()
End Sub

Private Sub DriveListBox1_SelectedIndexChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles DriveListBox1.SelectedIndexChanged
Me.DirListBox1.Path = Me.DriveListBox1.Drive
End Sub

Private Sub DirListBox1_SelectedIndexChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles DirListBox1.SelectedIndexChanged
Me.FileListBox1.Path = Me.DirListBox1.Path
End Sub

Private Sub FileListBox1_SelectedIndexChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles FileListBox1.SelectedIndexChanged
PictureBox1.Image = Image.FromFile(FileListBox1.Path & "\" & FileListBox1.FileName)
ListBox1.Items.Add(FileListBox1.Path & "\" & FileListBox1.FileName)
End Sub

TUZLA TEKNİK LİSESİ 98


Private Sub RadioButton1_CheckedChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e As
System.EventArgs) Handles RadioButton1.CheckedChanged
Me.PictureBox1.SizeMode = PictureBoxSizeMode.CenterImage
End Sub

Private Sub RadioButton2_CheckedChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles RadioButton2.CheckedChanged
Me.PictureBox1.SizeMode = PictureBoxSizeMode.Zoom
End Sub

Private Sub RadioButton3_CheckedChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles RadioButton3.CheckedChanged
Me.PictureBox1.SizeMode = PictureBoxSizeMode.StretchImage
End Sub

Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles


Button1.Click
Me.Close()
End Sub

End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ 99


Örnek 11.6 : “C” dizininin altında “Data1.mdb” adında Access veri tabanı oluşturunuz.
Tablo adı : musteri,
Alan adları : kod, ad, soyad

Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

Label1, TextBox1

Label2, TextBox2

Label3, TextBox3

Button1

'Program Kod Satırları;

Public Class Form1

Friend WithEvents baglanti As New OleDb.OleDbConnection


Friend WithEvents komut As New OleDb.OleDbCommand
Friend WithEvents veri As OleDb.OleDbDataReader

Private Sub Form1_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles


MyBase.Load
baglanti = New OleDb.OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.Oledb.4.0;Data Source=C:\data1.mdb")
komut = New OleDb.OleDbCommand("select *from musteri", baglanti)
End Sub

Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles


Button1.Click
baglanti.Open()
komut = New OleDb.OleDbCommand("select *from musteri where kod='" & TextBox1.Text & "' ",
baglanti)
veri = komut.ExecuteReader()
While veri.Read
MsgBox("Bu Müşteri Kaydı Daha Önce Yapılmıştır")
baglanti.Close()
Exit Sub
End While
baglanti.Close()

TUZLA TEKNİK LİSESİ


100
baglanti.Open()
komut = New OleDb.OleDbCommand("insert into musteri(kod,ad,soyad) values('" & TextBox1.Text & "','"
& TextBox2.Text & "', '" & TextBox3.Text & "')", baglanti)
komut.ExecuteNonQuery()
baglanti.Close()
End Sub

Private Sub TextBox1_TextChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs)


Handles TextBox1.TextChanged
baglanti.Open()
komut = New OleDb.OleDbCommand("select *from musteri where kod='" & TextBox1.Text & "' ",
baglanti)
veri = komut.ExecuteReader()
TextBox2.Text = ""
TextBox3.Text = ""
While veri.Read 'Eşitse While Döngüsüne Giriyor
TextBox2.Text = veri.Item("ad")
TextBox3.Text = veri.Item("soyad")
End While
baglanti.Close()

End Sub
End Class

Örnek 11.7 : Forma Timer( ) denetimi ekleyiniz ve aşağıdaki kod satırları yazınız.

'Program Kod Satırları;

Public Class Form1

Private Sub Form1_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles


MyBase.Load
Timer1.Enabled = True
End Sub

Private Sub Timer1_Tick(ByVal sender As Object, ByVal e As System.EventArgs) Handles Timer1.Tick


Me.Text = Now.ToLongTimeString
End Sub

End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ


101
Program çalıştırıldığında formun text özelliğinde sistem saat görüntülenmektedir.
Örnek 11.8 : Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

Treeview1
->root İLETİŞİM TECRÜBE EĞİTİM KİŞİSEL
->child AD SOYAD İŞ TECRÜBESİ EĞİTİM DURUMU DOĞUM TARİHİ
->child ADRES OKUL MEDENİ DURUM
->child TELEFON BÖLÜM ASKERLİK
->child E-MAIL LİSE EHLİYET
->child WEB YABANCI DİL HOBİLER
->child BİLGİSAYAR BİLGİLERİ DERNEK
->child SERTİFİKA BİLGİLERİ

TabControl1

AdSoyadText

AdresText

TelefonText

emailText

webText

TUZLA TEKNİK LİSESİ


102
Tecrübe1Text

Texrübe2Text

EğitimDurumuCombo(ortaöğretim,önlisans,lisans)
OkulText

BolumText

LiseText
YabanciDilText

BilgisayarBilgileriText

SertifikaBilgileriText

DogumTarihiCombo(1960…2006)
MedeniDurumCombo(evli,bekar)
AskerlikCombo(tecilli,yapıldı,yapılmadı)

EhliyetCombo(var,yok)

HobiText

TUZLA TEKNİK LİSESİ


103
DernekText

Button1(ÖN İZLE-YAZDIR)
PrintDocument1
PrintPreviewDialog (Document özelliği->PrintDocument1)

'Program Kod Satırları;

Public Class HazırCv

Private Sub HazırCv_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles MyBase.Load
Dim i As Integer
For i = 1960 To Now.Year
DogumTarihiCombo.Items.Add(i)
Next
End Sub

Private Sub ComboBox2_SelectedIndexChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e


As System.EventArgs) Handles EhliyetCombo.SelectedIndexChanged

End Sub

Private Sub TreeView1_AfterSelect(ByVal sender As Object, ByVal e As


System.Windows.Forms.TreeViewEventArgs) Handles TreeView1.AfterSelect
Dim str As String
str = TreeView1.SelectedNode.Text
TUZLA TEKNİK LİSESİ
104
If str = "İLETİŞİM" Or str = "AD SOYAD" Or str = "ADRES" Or str = "TELEFON"
Or str = "E-MAIL" Or str = "WEB" Then
Me.TabControl1.SelectedIndex = 0
ElseIf str = "TECRÜBE" Or str = "İŞ TECRÜBESİ" Then
Me.TabControl1.SelectedIndex = 1
ElseIf str = "EĞİTİM" Or str = "EĞİTİM DURUMU" Or str = "OKUL" Or str =
"BÖLÜM" Or str = "LİSE" Or str = "YABANCI DİL" Or str = "BİLGİSAYAR BİLGİLERİ" Or str
= "SERTİFİKA BİLGİLERİ" Then
Me.TabControl1.SelectedIndex = 2
ElseIf str = "KİŞİSEL" Or str = "DOĞUM TARİHİ" Or str = "MEDENİ DURUM" Or str
= "ASKERLİK" Or str = "EHLİYET" Or str = "HOBİLER" Or str = "DERNEK" Then
Me.TabControl1.SelectedIndex = 3
End If
End Sub

Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles Button1.Click
Me.PrintPreviewDialog1.ShowDialog()
End Sub

Private Sub PrintDocument1_PrintPage(ByVal sender As Object, ByVal e As


System.Drawing.Printing.PrintPageEventArgs) Handles PrintDocument1.PrintPage
Dim Yazi_tipi1 As Font = New Font("Tahoma", 14, FontStyle.Regular)
e.Graphics.DrawString("CV", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 384, 40)

'İLETİŞİM
e.Graphics.DrawString("İLETİŞİM", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 80)
e.Graphics.DrawString("_______", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 80)
e.Graphics.DrawString("Ad, Soyad", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 120)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 120)
e.Graphics.DrawString(AdSoyadText.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 120)
e.Graphics.DrawString("Adres", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 160)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 160)
e.Graphics.DrawString(AdresText.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 160)
e.Graphics.DrawString("Tel", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 200)
e.Graphics.DrawString(TelefonText.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 200)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 200)
e.Graphics.DrawString("e-mail", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 240)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 240)
e.Graphics.DrawString(emailText.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 240)
e.Graphics.DrawString("Web Sayfası", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 280)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 280)
e.Graphics.DrawString(webText.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 280)

'İŞ TECRÜBESİ
e.Graphics.DrawString("İŞ TECRÜBESİ", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 320)
e.Graphics.DrawString("____________", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 320)
e.Graphics.DrawString("İş Tecrübesi1", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 360)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 360)
e.Graphics.DrawString(Tecrube1Text.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 360)
e.Graphics.DrawString("İş Tecrübesi2", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 400)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 400)
e.Graphics.DrawString(Tecrube2Text.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 400)

'EĞİTİM
e.Graphics.DrawString("EĞİTİM", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 440)
e.Graphics.DrawString("______", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 440)

TUZLA TEKNİK LİSESİ


105
e.Graphics.DrawString("Eğitim Durumu", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 480)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 480)
e.Graphics.DrawString(EgitimDurumuCombo.Text,Yazi_tipi1,Brushes.Black,260,480)
e.Graphics.DrawString("Üniversite", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 520)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 520)
e.Graphics.DrawString(OkulText.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 520)
e.Graphics.DrawString("Bölüm", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 560)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 560)
e.Graphics.DrawString(BolumText.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 560)
e.Graphics.DrawString("Lise", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 600)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 600)
e.Graphics.DrawString(LiseText.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 600)
e.Graphics.DrawString("Yabancı Dil", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 640)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 640)
e.Graphics.DrawString(YabanciDilText.Text, Yazi_tipi1,Brushes.Black,260,640)
e.Graphics.DrawString("Bilgisayar Bilgileri", Yazi_tipi1,Brushes.Black,50, 680)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 680)
e.Graphics.DrawString(BilgisayarBilgileriText.Text,Yazi_tipi1,Brushes.Black, 260,680)
e.Graphics.DrawString("Sertifika Bilgileri",Yazi_tipi1,Brushes.Black,50, 720)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 720)
e.Graphics.DrawString(SertifikaBilgileriText.Text,Yazi_tipi1,Brushes.Black, 260, 720)

'KİŞİSEL
e.Graphics.DrawString("EĞİTİM", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 760)
e.Graphics.DrawString("______", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 760)
e.Graphics.DrawString("Doğum Tarihi", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 800)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 800)
e.Graphics.DrawString(DogumTarihiCombo.Text,Yazi_tipi1,Brushes.Black,260, 800)
e.Graphics.DrawString("Medeni Durum", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 840)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 840)
e.Graphics.DrawString(MedeniDurumCombo.Text,Yazi_tipi1,Brushes.Black,260, 840)
e.Graphics.DrawString("Askerlik", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 880)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 880)
e.Graphics.DrawString(AskerlikCombo.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black,260,880)
e.Graphics.DrawString("Ehliyet", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 920)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 920)
e.Graphics.DrawString(EhliyetCombo.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 920)
e.Graphics.DrawString("Hobiler", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 960)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 960)
e.Graphics.DrawString(HobiText.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 960)
e.Graphics.DrawString("Dernek", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 50, 1000)
e.Graphics.DrawString(":", Yazi_tipi1, Brushes.Black, 250, 1000)
e.Graphics.DrawString(DernekText.Text, Yazi_tipi1, Brushes.Black, 260, 1000)
End Sub
End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ


106
Örnek 11.9 : Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

TextBox1

TextBox2

TextBox3

LinkLabel1, TextBox4

Public Class Form1


Dim sonuc As String
Dim sayi As String 'metin
Dim gecici As Integer 'tamsayı
Dim taban As Integer
Dim cevrilecekTaban As Integer
Dim i As Integer
Dim onluk As Integer
Dim rakam As Integer
Dim bolum As Integer
Dim kalan As Integer
Private Sub LinkLabel4_LinkClicked(ByVal sender As System.Object, ByVal e As
System.Windows.Forms.LinkLabelLinkClickedEventArgs) Handles
LinkLabel4.LinkClicked
sonuc = "" 'LinkLabel her tıklandığında içerik siliniyor
sayi = TextBox1.Text
taban = Val(TextBox2.Text) ' val yazıyı sayıya çevirir
cevrilecekTaban = Val(TextBox3.Text)
gecici = 0
onluk = 0
'onluk tabana çevriliyor
For i = Len(sayi) To 1 Step -1
rakam = Val(Mid(sayi, i, 1)) 'mid metnin içinde belli bir yerden belli
sayıda karakteri alır
onluk = onluk + (rakam * (taban ^ gecici))
gecici = gecici + 1
Next
' Sonra onluk tabandan istenen tabana çevir
bolum = onluk
While bolum >= cevrilecekTaban
bolum = Int(onluk / cevrilecekTaban) ' int virgülden önceki değeri alır
kalan = onluk - (bolum * cevrilecekTaban)
sonuc = kalan & sonuc
onluk = bolum

TUZLA TEKNİK LİSESİ


107
End While
sonuc = bolum & sonuc
TextBox4.Text = sonuc
End Sub
End Class

Örnek 11.10 : Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

Button1, Button2, Button3

VScrollBar1, VScrollBar1, VScrollBar1

ListBox1

'Program Kod Satırları;

Public Class Form1

Private Sub Form1_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles MyBase.Load
VScrollBar1.Maximum = 255
VScrollBar2.Maximum = 255
VScrollBar3.Maximum = 255
End Sub

Private Sub VScrollBar1_ValueChanged(ByVal sender As Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles VScrollBar1.ValueChanged
ListBox1.BackColor = System.Drawing.Color.FromArgb(VScrollBar1.Value,
VScrollBar2.Value, VScrollBar3.Value)
End Sub

Private Sub VScrollBar2_ValueChanged(ByVal sender As Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles VScrollBar2.ValueChanged
ListBox1.BackColor = System.Drawing.Color.FromArgb(VScrollBar1.Value,
VScrollBar2.Value, VScrollBar3.Value)
End Sub

Private Sub VScrollBar3_ValueChanged(ByVal sender As Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles VScrollBar3.ValueChanged
ListBox1.BackColor = System.Drawing.Color.FromArgb(VScrollBar1.Value,
VScrollBar2.Value, VScrollBar3.Value)
End Sub
End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ


108
Örnek 11.11: Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

PictureBox1
Timer1 (Enable=True, Interval=100)

'Program Kod Satırları;

Public Class Form1


Dim xChange As Integer = 10
Dim yChange As Integer = 10

Private Sub Timer1_Tick(ByVal sender As Object, ByVal e As System.EventArgs)


Handles Timer1.Tick
PictureBox1.Left = PictureBox1.Left + xChange
PictureBox1.Top = PictureBox1.Top + yChange
If PictureBox1.Left > Me.Width Then xChange = xChange * -1
If PictureBox1.Left < 0 Then xChange = xChange * -1
If PictureBox1.Top > Me.Height Then yChange = yChange * -1
If PictureBox1.Top < 0 Then yChange = yChange * -1
End Sub
End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ


109
Örnek 11.12 : Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

DriveListBox1

Label1, Textbox1
Label2, Textbox2
Label3, Textbox3
Label4, Textbox4

'Program Kod Satırları;

Public Class Form1


Private Sub Form1_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As
System.EventArgs) Handles MyBase.Load
If DriveListBox1.Items(0) = "a:" Then
'İlk Sürücü "A" ise "C" nin sürücü değeri 1 olacaktır.
TextBox1.Text = System.IO.DriveInfo.GetDrives(1).Name
TextBox2.Text = Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(1).TotalSize,
"#,000")
TextBox3.Text =
Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(1).AvailableFreeSpace, "#,000")
TextBox4.Text = Val(TextBox2.Text) - Val(TextBox3.Text)
ElseIf DriveListBox1.Items(0) = "c:" Then
'İlk Sürücü "C değeri 0 olacaktır.
TextBox1.Text = System.IO.DriveInfo.GetDrives(0).Name
TextBox2.Text = Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(0).TotalSize,
"#,000")
TextBox3.Text =
Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(0).AvailableFreeSpace, "#,000")
TextBox4.Text = Val(TextBox2.Text) - Val(TextBox3.Text)
End If
End Sub
Private Sub DriveListBox1_SelectedIndexChanged(ByVal sender As System.Object,
ByVal e As System.EventArgs) Handles DriveListBox1.SelectedIndexChanged
On Error GoTo git
If DriveListBox1.Items(0) = "a:" Then
If DriveListBox1.Drive = "c:" Then
TUZLA TEKNİK LİSESİ
110
TextBox1.Text = System.IO.DriveInfo.GetDrives(1).Name
TextBox2.Text = Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(1).TotalSize,
"#,000")
TextBox3.Text =
Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(1).AvailableFreeSpace, "#,000")
TextBox4.Text = Val(TextBox2.Text) - Val(TextBox3.Text)
Exit Sub
ElseIf DriveListBox1.Drive = "d:" Then
TextBox1.Text = System.IO.DriveInfo.GetDrives(2).Name
TextBox2.Text = Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(2).TotalSize,
"#,000")
TextBox3.Text =
Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(2).AvailableFreeSpace, "#,000")
TextBox4.Text = Val(TextBox2.Text) - Val(TextBox3.Text)
Exit Sub
ElseIf DriveListBox1.Drive = "e:" Then
TextBox1.Text = System.IO.DriveInfo.GetDrives(3).Name
TextBox2.Text = Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(3).TotalSize,
"#,000")
TextBox3.Text =
Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(3).AvailableFreeSpace, "#,000")
TextBox4.Text = Val(TextBox2.Text) - Val(TextBox3.Text)
Exit Sub
ElseIf DriveListBox1.Drive = "f:" Then
TextBox1.Text = System.IO.DriveInfo.GetDrives(4).Name
TextBox2.Text = Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(4).TotalSize,
"#,000")
TextBox3.Text =
Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(4).AvailableFreeSpace, "#,000")
TextBox4.Text = Val(TextBox2.Text) - Val(TextBox3.Text)
Exit Sub
ElseIf DriveListBox1.Drive = "g:" Then
TextBox1.Text = System.IO.DriveInfo.GetDrives(5).Name
TextBox2.Text = Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(5).TotalSize,
"#,000")
TextBox3.Text =
Format(System.IO.DriveInfo.GetDrives(5).AvailableFreeSpace, "#,000")
TextBox4.Text = Val(TextBox2.Text) - Val(TextBox3.Text)
Exit Sub
End If
End If

git:
TextBox1.Text = ""
TextBox2.Text = ""
TextBox3.Text = ""
TextBox4.Text = ""
Exit Sub
End Sub
End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ 111


Örnek 11.13 : Aşağıdaki denetimleri forma yerleştiriniz.

“C” dizininin altında “Data1.mdb” adında Access veri tabanı oluşturunuz.


Tablo adı : stok,
Alan adları : ParcaKodu (Sayi), ParcaAdi (Metin), Adet(Sayi), AlisFiyati (ParaBirimi),
SatisFiyati (ParaBirimi)

Ana Formu aşağıdaki gibi düzenleyiniz.

Name : AnaMenü
IsMdiContanier : True
Text : STOK_SOFT
MaximizeBox : False

MenuStrip1

Forma “StokEkle” ve “StokGoster” isminde iki adet form ekleyiniz. (Project->Add Windows
Form)

TUZLA TEKNİK LİSESİ


112
'AnaForm Kod Satırı;

Public Class AnaForm


Friend WithEvents StkEkle As StokEkle
Friend WithEvents StkGoster As StokGoster

Private Sub STOKEKLEToolStripMenuItem_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal


e As System.EventArgs) Handles STOKEKLEToolStripMenuItem.Click
StkEkle = New StokEkle
StkEkle.MdiParent = Me
StkEkle.Show()
End Sub

Private Sub STOKGÖSTERToolStripMenuItem_Click(ByVal sender As System.Object,


ByVal e As System.EventArgs) Handles STOKGÖSTERToolStripMenuItem.Click
StkGoster = New StokGoster
StkGoster.MdiParent = Me
StkGoster.Show()
End Sub
End Class

StokEkle formunu aşağıdaki gibi düzenleyiniz.

Label1

GropuBox1
Label1, kod (TextBox1)

Label2, ad (TextBox2)

Label3, adet(TextBox3)

Label4, alis(TextBox4)

Label5,satis(TextBox5)

TUZLA TEKNİK LİSESİ


113
'StokEkle Kod Satırı;

Public Class StokEkle


Friend WithEvents baglanti1 As OleDb.OleDbConnection
Friend WithEvents komut1 As OleDb.OleDbCommand
Friend WithEvents veri As OleDb.OleDbDataReader
Private Sub StokEkle_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As
System.EventArgs) Handles MyBase.Load
baglanti1 = New OleDb.OleDbConnection
baglanti1.ConnectionString = "Provider=Microsoft.Jet.Oledb.4.0;Data
Source=C:\Data1.mdb"
End Sub

Private Sub Button1_Click(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles Button1.Click

If kod.Text = "" Then


MsgBox("Lütfen Parça Kodunu Giriniz")
kod.Focus()
Exit Sub
End If

If ad.Text = "" Then


MsgBox("Lütfen Parça Adını Giriniz")
ad.Focus()
Exit Sub
End If

If adet.Text = "" Then


MsgBox("Lütfen Parça Adedini Giriniz")
adet.Focus()
Exit Sub
End If

If alis.Text = "" Then


MsgBox("Lütfen Parça Alış Fiyatını Giriniz")
alis.Focus()
Exit Sub
End If

If satis.Text = "" Then


MsgBox("Lütfen Parça Satış Fiyatını Giriniz")
satis.Focus()
Exit Sub
End If

Me.baglanti1.Open()
komut1 = New OleDb.OleDbCommand("select *from stok where ParcaKodu='" &
kod.Text & "'", baglanti1)
veri = komut1.ExecuteReader()
TUZLA TEKNİK LİSESİ
114
While veri.Read()
MsgBox("Kayıtlı Stok Kodu, Lütfen Başka Bir Stok Kodu Giriniz")
Me.baglanti1.Close()
Exit Sub
End While
baglanti1.Close()

baglanti1.Open()
komut1 = New OleDb.OleDbCommand("insert into
stok(ParcaKodu,ParcaAdi,Adet,AlisFiyati,SatisFiyati) values('" & kod.Text & "','" &
ad.Text & "','" & adet.Text & "','" & alis.Text & "','" & satis.Text & "')",
baglanti1)
komut1.ExecuteNonQuery()
baglanti1.Close()
Dim cevap As MsgBoxResult = MsgBox("Stok Kaydı Tamamlanmıştır Başka Kayıt
Girmek İstermisiniz...?", MsgBoxStyle.YesNo)
If cevap = MsgBoxResult.Yes Then
kod.Text = ""
ad.Text = ""
adet.Text = ""
alis.Text = ""
satis.Text = ""
Else
Me.Close()
End If

End Sub
End Class

StokGoster formunu aşağıdaki gibi düzenleyiniz.

Label1

DataGridView
GroupBox
Label2
TextBox1

Label3
TextBox2

TUZLA TEKNİK LİSESİ


115
StokGoster formuna OleDBDataAdapter (DataSet, yani kayıt seti oluşturmak için kullanılan
denetim) ekleyiniz. Ekledikten sonra karşımıza aşağıdaki “Data Adapter Configuration
Wizard” penceresi açılır.

New Connection butonuna tıklanır ve “Add Conneciton” penceresi açılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ


116
Change butonu ile Veri Kaynağı, Browse butonu ile bu veri kaynağının bulunduğu konum
belirlenir ve Ok butonuna tıklanır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ


117
Açılan pencerede Next tıklanır ve SQL ifadelerinin oluşturulacağı pencere açılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ


118
Next butonuna tıklanır ve OleDBDataAdapter ekleme işi sonlandırılır. Formumuzun
ComponentTray penceresinde OleDBDataAdapter denetiminin oluşturulduğunu görmek
mümkündür. Bu denetimin özellikler penceresinde bir kayıt seti (DataSet) oluşturmak için
de “Generate DataSet” tıklanır ve OleDBDataAdapter denetimine “stok” alanından elde
edilen kayıtların tutulması için kayıt seti oluşturulur. “Generate DataSet” seçeneği ile
karşımıza aşağıdaki gibi “Generate Dataset” penceresi açılır.

TUZLA TEKNİK LİSESİ


119
Bütün bu işlemler sonunda DataGridView denetimine Stok alanındaki verilerin eklenmesi
için “StokGoster.Designer.vb” penceresindeki DataGridView kodlarına DataSource eklentisi
yapılması gerekir.

Me.DataGridView1.DataSource = Me.DataSet11.stok

DataGridView denetiminin aşağıdaki gibi biçimlendirilmesi gerekir. Bunun için Ünite-9’daki


DataGridView denetimine bakınız.

TUZLA TEKNİK LİSESİ


120
'StokGoster Kod Satırı;

Public Class StokGoster

Private Sub StokGoster_Load(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles MyBase.Load
Me.OleDbSelectCommand1.CommandText = "SELECT *from stok"
Me.OleDbSelectCommand1.Connection = Me.OleDbConnection1
Me.OleDbDataAdapter1.Fill(Me.DataSet11.stok)
End Sub

Private Sub TextBox1_TextChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles TextBox1.TextChanged
If TextBox1.Text <> "" Then
Me.OleDbSelectCommand1.CommandText = "SELECT *from stok where ParcaKodu
LIKE """ & TextBox1.Text & "%"" "
Me.OleDbSelectCommand1.Connection = Me.OleDbConnection1
Me.DataSet11.Clear()
Me.OleDbDataAdapter1.Fill(Me.DataSet11.stok)
Else
Me.OleDbSelectCommand1.CommandText = "SELECT *from stok"
Me.OleDbSelectCommand1.Connection = Me.OleDbConnection1
Me.DataSet11.Clear()
Me.OleDbDataAdapter1.Fill(Me.DataSet11.stok)
End If
End Sub

Private Sub TextBox2_TextChanged(ByVal sender As System.Object, ByVal e As


System.EventArgs) Handles TextBox2.TextChanged
If TextBox2.Text <> "" Then
Me.OleDbSelectCommand1.CommandText = "SELECT *from stok where ParcaAdi
LIKE """ & TextBox2.Text & "%"" "
Me.OleDbSelectCommand1.Connection = Me.OleDbConnection1
Me.DataSet11.Clear()
Me.OleDbDataAdapter1.Fill(Me.DataSet11.stok)
Else
Me.OleDbSelectCommand1.CommandText = "SELECT *from stok"
Me.OleDbSelectCommand1.Connection = Me.OleDbConnection1
Me.DataSet11.Clear()
Me.OleDbDataAdapter1.Fill(Me.DataSet11.stok)
End If
End Sub

End Class

TUZLA TEKNİK LİSESİ


121

You might also like