Bai ging sé 1 THE TICH KHGI BA DIEN Ca bai toan thuge chi 8 nay cé trong céc 8 thi tuyén sinh Bai hoc, Cao ding 6 cau 86.4. Hai ndi dung chinh duge hoi dén la: - Tinh thé tich cia m6t khéi da dign (hinh chép hoae hinh ling try) cho trude: no 46. ~ Sir dung phuong phép thé tich dé tim khodng céch gitta mét diém dén mgt angt phing hoc khong céch gitta hai dumg thing chéo nhau. ; ‘Cée ndi dung sau day tuy chura duge dé cp dén trong cae d8 thi Tuyén sinh Dai hoc, Cao ding tir nam 2002 dén nim 2009, nhung rat co ban va déu nam trong han ché kién thire vé mén Toan ap dyng cho céc ki thi tuyén sinh do BO Gio due ‘va Bio tao quy dinh + Céc bai todn vé thé tich khdi da dign c6 két hgp vai vige tim gid tri 1én nhat va nhé hat. . ~ Céc bai toan vé so sénh thé tich. Bai gidng nay s& dé cp dén céc ngi dung 46 § 1. TINH THE TICH CUA MOT KHOI DA DIEN 1. Cae kién thire eo bin can biét (Xem sich gido khoa Hinh hoe 12). 2. Cac dang toan thuong gap vé tinh thé tich “Ta thong gap hai loai todn chinh sau day: Loai 1: Tinh thé tich bing cae sir dung tryc tiép cde Ong thie todn Phuromg php giai céc bai todn thude loai nay duge tién han nhur sau: = Xée dinh chigu cao cita khdi da dign cn tinh thé tich, . rong nhigu truéng hgp chieu cao nay duge xée dinh ngay tir diu bai, nhung ciing e6 trang hp vige xae dinh nay pha dya vao cdc dinh li vé quan hé vuong 6c da hoc & Iép.11 (hay ding nhét I cde din Ii vé ba durong, vuéng gée, cae dinh tich day bing cdc eéng thire quen Nhin chung ede bai ton thude loai nay rit eo ban, chi d0i hoi vige tinh toén cin than va chinh xéc. Thi du 1: (Bé thi tuyén sinh Dai lige khdi A — 2009) Cho hinh chép S.ABCD c6 day la hinh thang vudng tai A va AB = AD = 2a; CD =a, géc gitta hai mat phang (SBC) va (ABCD) bang 60°. Goi 1a trung diém cia canh AD. Biét mat phing (SBI) va (SCI) cling vuéng gée voi mat phing (ABCD). Tinh thé tich khdi chép S.ABCD.Gia Vi (SBI) va (SCI) cirig vudng gée véi day (ABCD), nén giao tuyén StL (ABCD). Ké IH 1 BC=>SH 1 BC (dinh Ii ba durong vudng g6c). : _ Ta cé: SHi = 60° 1a g6¢ gitta hai mat phing (SBC) va (ABCD). Trong tam_giée ‘vudng SIH, taco SI= 1H tan 60° = 1H. V3 . Goi M, N tuong ing la trung diém ciia AB, BC. Vi IN la dung trung binh cda hinh thang ABCD, nén ta c6: Ta c6: IH = INcosHIN = INcosMCB (do HIN va. MCB la cae gée c6 canh tuong ting vudng g6e) Thi du 2: (Dé tuyén sinh Dai hoc khdi B - 2009) Cho hinh lang tru ding ABC.A'B’C” cé canh bén BBY = a va BB! tao vei mat phing ABC géc 60°. Gia sir ABC 1a tam giée vudng tai C va BAC = 60". Hinh chiéu vudng gée B’ lén (ABC) triing véi trong tim tam gide ABC. Tinh thé tich tir ign A’ABC x e Gi Goi G Ii trong tam tam giée ABC ta 66 BG 1 SE (ABC). Tir dé BBG = 60° 1a géc ma BB’ tao véi mat phing (ABC). Trong tam giée vuéng BBG ta c6 ngay: 8: BG= A ae BGS SRP Soa a0 2x ng ene noe ABC we ¥ AC =x: BC = xv3 (do ABC = 60°) Gia st BEM AC thi BN= Ap dung dinh ti Pitago trong BN? = NC? + BC? > a) Tacé: V, ¢. 5 93° Thay (1) vao (2), ta 66: Vy-gge = soc (Ot ay (1) vio (2), ta 66: og OM Thi du 3: (Dé thi tuyén sinh Dai hoc khdi D - 2009) Cho hinh ling tru dig A’B°C’ABC c6 day la tam giéc vudng ABC tai B. Gia sit AB = a, AA’ = 2a; AC’ = 3a. Goi M la trung diém cua AC’ va I la giao diém Do (AA°C'C) L (ABC) nén trong (AA'C'C) kelH 4 AC (H €AC) = IH 1 (ABC). Theo dinh li Talet ta c6: #4 - Cl AA' CA‘ ABBCIH= 1 Tac6: Viane = 5 SanctH = fo 32 Thi dy 4: (Bé thi tuyén sink Dai hoe khdi A - 2007) Cho hinh chép S.ABCD day la hinh vudng ABCD canh a, mat bén SAD la tam giée déu va nim trong mat phing vudng gée voi diy ABCD. Goi M,N. P lin luge li trung diém ciia SB. SC, SD. Tinh thé tich tir dign CMNP. G i H 1d trung diém ciia AD. th Do (SAD) L(ABCD) _nén SH.i (ABCD) va SH = af (vi ABC lata SHLAD, yom 8 side déu canh a), Ké MK//SM (K€ HB) => K | (ABCD) va SH _aV3