ELEKTROKARDIOGRAFIJA

EKG (elektrokardiogram) je zapis (na EKG-traci) električnih zbivanja u srcu za

vrijeme širenja akcionog potencijala (AP), a snimljen sa površine tijela.
Mišićna kontrakcija u svim vrstama mišićnih vlakana ( poprečno-prugastim, glatkim i
srčanom), uslovljena je prethodnom pojavom AP u njemu. Ova promjena potencijala na
membrani vlakna, obezbjeđuje „plimu Ca2+“ u prostore između aktinskih i miozinskih
niti. Ca2+ potom započinje proces aktiviranja aktinskih niti i njihov kontakt sa miozinskim
nitima, te odvijenje mehanizma kontrakcije. Trajanje samo kontrakcije će, dakle, direktno
zavisiti od trajanju „plime Ca2+“, tj. od trajanja samog AP. Vidimo da je neraskidiva veza
između električnih i mehaničkih zbivanja u mišiću, ali njih moramo jasno razlikovati.
EKG nam daje tačne podatke o svim karakteristikama električnih zbivanja u srcu, tj. o
AP,ali mehaničke pojave srčanog ciklusa (sistola i dijastola) analizom EKG-a možemo
samo vremenski odrediti. Ostale karakteristike mehaničkih zbivanja dobijamo drugim
pretragama srčane funkcije.

EKG se dobije bilježenjem razlike potencijala između elektroda postavljenih na dvije

strane srca. Obzirom da je medij oko srca dobar provodnik, električni potencijali srca se
provode do površine tijela (sa jasnim umanjenjem u intenzitetu). Elektrode se stoga
postavljaju na površinu tijela, tj. na ekstremitete ili grudni koš. Međunarodno
dogovorene kombinacije elektroda daju 12 EKG- odvoda. (slika III-I).

3 standardna (I, II, III)

Standardni odvodi su bipolarni što znači da potencijali obje elektrode jednako djeluju
na EKG-krivulju.

3 pojačana unipolarna (aVR, aVL, aVF)

U pojačanim unipolarnim odvodima „pojačan“ je (dominantan) uticaj jedne
(eksplorirajuće) elektrode (+), pa ovi odvodi bilježe,zapravo, potencijal one strane srca
koja je najbliža tom ekstremitetu:
aVR- dominira potencijal sa desnog ramena,
aVL- dominira potencijal sa lijevog ramena,
aVF- dominira potencijal sa lijeve noge.

6 prekordijalnih (V1, V2, V3, V4, V5, V6)

Prekordijalni odvodi pokazuju električni potencijal onog dijela srčane muskulature
koji se nalazi neposredno ispod eksplorirajuće (+) elektrode:
V1 I V2 potencijale desnog srca,
V3 septuma,
V4 vrha srca,
V5 i V6 potencijale lijeve komore.
Zadatak
Snimiti elektrokardiogram u svih 12 EKG-odvoda, u ležećem i u stojećem položaju.

Oprema
Elektrokardiograf, EKG-traka, kontaktni gel za elektrode, krevet.

Izvođenje vježbe
 Ispitanik oslobodi od odjeće podlaktice, potkoljenice i grudni koš.
 Elektrode se postavljaju pomoću gumene trake ili štipaljke, malo iznad ručnog,
odnosno skočnog zgloba, te na definisane tačke na grudnom košu (V). Na desnu
ruku se postavlja elektroda na kojoj je oznaka „R“, na lijevu ruku „L“, lijevu
nogu „F“, desnu nogu „N“. Elektroda na desnoj nozi (N) služi za povezivanje s
nultim potencijalom uređaja. Mjesta kontakta kože sa elektrodama potrebno je
prethodno namazati kontaktnim gelom (ili nakvasiti vodom), te tako osigurati
potpuni kontakt.
 Provjeriti slijedeće parametre na EKG-traci:
1. brzinu kretanja papira- najčešće se koristi 25mm/s;
2. voltaža od 1mV daje otklon pisača od 10mm (vertikalno);
3. položaj izoelektrične linije- postaviti na srednju horizontalnu liniju papira.
 Istu provjeru uraditi nakon svake promjene kanala.
 Podešavati prekidač na aparatu (jednokanalni EKG) u željene pozicije, tj. EKG-
odvode i snimiti najmanje 3 ciklusa za svaki pojedini odvod.
 Kod svake promjene odvoda obilježiti na traci koji je to odvod. Savremeni aparati
mogu istovremeno snimati više odvoda (višekanalni) i obilježavanje odvoda je
automatsko.
 Moguća je prilikom pojava smetnji, tzv. „parazitskih struja“ koje ne potiču od
električnih zbivanja u srcu. Porijeklo ovakvih struja iz gradske mreže ispoljava se
pravilnim titranjima od 50Hz, i posljedica je lošeg kontakta između kože i
elektroda. Takođe se oscilacije mogu pojaviti i zbog tremora mišića ukoliko je
prostorija hladna, što se može izbjeći ako snimanje obavljamo u prostoriji u kojoj
je temperatura oko 20°C.
 EKG-odvod (-) pol EKG-afa spojen sa (+) pol EKG-afa spojen sa
I desnom rukom lijevom rukom
II desnom rukom lijevom nogom
III lijevom rukom lijevom nogom
aVR preko otpornika sa preostala desnom rukom
dva ekstremiteta
aVL -II- lijevom rukom
aVF -II- lijevom nogom
preko otpornika sa 4. IKP parasternalno desno
V1 ekstremitetima ( nulta tačka
potencijala)
V2 -II- 4. IKP parasternalno lijevo
V3 -II- između V2 i V4
V4 -II- 5. IKP medioklavikularno-
lijevo
V5 -II- 5. IKP u prednjoj aksilarnoj
liniji
V6 -II- 5. IKP u srednjoj aksilarnoj
liniji

IKP = interkostalni prostor