သုိ့…

ဒီ…ေဒါက္တာ ဦးရႊီလူေမာင္ ကိစၥ အျပန္အလွန္ေရးၾကတာကုိ ကြ်န္ေတာ္ WAO ၀က္ဆုိဒ္မွာ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။ ေဒါက္တာရႊီလူေမာင္

အေၾကာင္းကို ၾကားဖူးတာေတာ့ ၾကာပါျပီ။ ဒီကို ကြ်န္ေတာ္ေရာက္ျပီး လြန္ခဲ့တဲ့ ခုႏွစ္ႏွစ္ေလာက္က သူနဲ့ အီးမဲအျပန္အလွန္ေရးဖူးပါတယ္။
ဘာရယ္လုိ့ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ အခ်င္းခ်င္း မိတ္ဆက္တာပါ။ ေဒါက္တာဦးရႊီလူေမာင္ အေၾကာင္းကို ကြ်န္ေတာ္ငယ္ငယ္ကတည္းကေတာ့
ၾကားဖူးပါတယ္။ သူက ကြ်န္ေတာ့္ကုိယ္ ေမြးခဲ့တ ဲ့ မင္းျပားျမိဳ ့မွာၾကီးခဲ့တာေၾကာင့္ သူ ့အေၾကာင္းကုိ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား စံုစံုလင္လင္
ကြ်န္ေတာ့္အေဖဆီက သိခဲ့ရတယ္။ တခ်ိဳ့ကေတာ့ ေျပာၾကတာေပါ့ေလ၊ သူ ့ကုိ …သစၥာေဖာက္…ဘာညာ။ ဒါကေတာ့ ဘာမွဆန္းတဲ့
ကိစၥမဟုတ္ေလာက္ဘူး ေတာ့ကြ်န္ေတာ္ထင္တ ယ္။ သူက ရခုိင္ျဖစ္ျပီးေတာ့ မူဆလင္အမ်ိဳးသမီးကို ယူတယ္၊ ဘာသာလဲ ေျပာင္းသြားတယ္၊
ျပီးေတာ့ ကုလားနဲ့ ရခုိင္ေပါင္းျပီး ႏုိင္ငံထူေထာင္ဖုိ့ေျပာတယ္…ဗုဒၶဘာသာကို မၾကိဳက္လုိ့ ဘာသာေျပာင္းသြားတယ္လဲ ေျပာေသးတယ္၊
မဟာျမတ္မုနိဘုရားကို ျပန္ရဖုိ့လဲ ေတာင္းတယ္။ သူ ့စာအုပ္မွာေတာင္းတာတင္မဟုတ္ဘူး …Youtube မွာပါ လူသိခ်င္ၾကား ေျပာလာတယ္။
ဆုိေတာ့ အင္လိုင္းနဲ့ အဆက္အသြယ္ မျပတ္ၾကဘူးဆုိရင္ ဒီကိစၥဟာျဖစ္ေနတာ ေတာ္ေတာ္ေလးၾကာျပီ ဆုိတာ လူတုိင္း သတိထားမိပါလိမ့္မယ္။
ဆုိေတာ့ အဲဒါေတြကို ၾကားရ၊ ဖတ္ရ၊ ျမင္ရျပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္ ကုိယ့္ဟာကုိ္ယ္လဲ ေမးမိခဲ့တယ္။ ကုိယ့္ အေပါင္းအပါ တခ်ိဳ ့နဲ့လဲ ဒီကိစၥကုိ
ေလးေလးနက္နက္ထားျပီး ေဆြး ေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ကုိ္ယ့္ဟာကုိယ္ ေမးမိတာက So What ဆုိတဲ့ အေမးဘဲ။ သူဘာသာေျပာင္းေတာ့ဘာျဖစ္သလဲ။ သူ
့ဟာသူ ကုလားမကုိ ယူေတာ့ဘာျဖစ္သလဲ။ ကြ်န္ေတာ့္အျမင္ေတာ့ ဘာမွ မျဖစ္ဘူးထင္တာဘဲ။ ဒါဟာသူ ့ရဲ့လြတ္လပ္ခြင့္ဘဲ။ ကြ်န္ေတာ့္ကို သူ ့ရဲ့
လုပ္ရပ္ကို ၾကိဳက္သလားေမးရင္ မၾကိဳက္ဘူးလုိ့ေတာ့ ေျပာမွာဘဲ။ ဒါပယ္မယ့္ ဘာမွေတာ့ေျပာမွာမဟုတ္ဘူး။ တခုေတာ့ ရွိတာေပါ့ေလ။
သူရခုိင္သမၼတ ျဖစ္ျပီးေတာ့ ကုလားမကို သြားယူတယ္ဆုိရင္ေတာ့ Publicily ကြ်န္ေတာ္တုိ့ေတာ့ ကန့္ကြက္ရလိမ့္မယ္။ ေနာက္တ ခုက သူက ရခုိင့္
Identity ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးကုိလဲ မေစာင့္ေရွာက္ဘူး၊ သီလ (ဘာသာ)ကုိလဲ မေစာင့္ေရွာက္ဘူး ၊ ျပီးေတာ့ မဟာမုနိ ဘုရားကို ျပန္ေတာင္းတယ္ဆုိေတာ့
ကြ်န္ေတာ္တု့ိ ရခုိင္မ်ား ေဒါသထြက္တာေတာ့ မဆန္းပါဘူး။

ဒါပယ္မယ့္… ကြ်န္ေတာ္တခု ေတြးတာေတာ့ ရွိပါတယ္။ ဘာသာတရားနဲ့ ပတ္သ က္လုိ့ပါ။ သူ ဘာသာမေျပာင္းဘဲ ေနခဲ့ရင္ဘဲ

ထားပါအံုး…ဗုဒၶဘာသာရဲ့ အဆီအႏွစ္ (တနည္း..ဗုဒၶဘာသာစစ္စစ္) တစ္ေယာက္လဲ ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္ေနမွာ။ ဗုဒၶဘာသာမွာ ဆုိထားတဲ့ အတုိင္း
အနည္းဆံုး ဗုဒၶဘာသာ အစစ္တစ္ေယာက္ျဖစ္ဖုိ နာမရူပ ပရိေစတၱ ဥာဏ္ရဖုိ့လုိတယ္လုိ့ ေျပာၾကတယ္ေလ။ က်န္တာေတြက နာမည္ခံေတြဘဲေပါ့။
အခု ရခုိင္ေတြထဲမွာ ဘာသာကြဲကုိ ယူတယ္ဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ ကိုယ္တုိင္ဘာသာေျပာင္းသြားတယ္ဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္သူမွ မၾကိဳက္ခ်င္ၾကဘူး။ သူတုိ့
မၾကိဳက္ရတာဟာ သူတုိ့ေတြက ကုိယ့္ဘာသာ၀င္ (အထက္က ေျပာခဲ့သလို) စစ္စစ္ဟုတ္လုိ့လား ဆုိေတာ့လဲ မဟုတ္ျပန္ၾကဘူး။ ကုိယ္စီးေနတဲ့
ျမင္း အထီးအမမွန္းမသိတဲ့ လူေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္။ ရခုိင္လုိေျပာရရင္ေတာ့ (စားရာစားေရ ႏွေပ်ာသီးမွန္း က်လာမွန္းမသိ) ေပါ့။ ဆုိေတာ့
လုိရင္းကုိ ေျပာရရင္ လူေတြဟာ ကုိယ့္ဘာသာကုိ ဘယ္လို ပံုစံနဲ့ဘဲ ကုိးကြယ္ကြယ္ ကုိ္ယ့္ဘာသာ၀င္တ စ္ေယာက္ တျခားဘာသာကို ေျပာင္းရင္
မၾကိဳက္ၾကဘူးလို့ ေျပာလုိ့ရမယ္ထင္ပါတယ္။ ဆုိေတာ့ ေဒါက္တာၾကီးတေယာက္ျဖစ္တဲ့ ဦးရႊီလူေမာင္က ရခုိင္ေတြ အင္မတန္ မုန္းတီးလွတဲ့
မူဆလင္ကုိ ၀င္သြားေတာ့ ကုိယ္ကုိးကြယ္ေနတဲ့ ဗုဒၶဘာသာအေၾကာင္းကုိေတာင္ ေသျခာ မသိတဲ့ ရခုိင္ေတြက မၾကိဳက္တာလဲ မဆန္းပါဘူး။
ဒါပယ္မယ့္ တခုရွိတယ္။ သူ၀င္သြားေရာဘာျဖစ္သ လဲ။ ဘာမွမျဖစ္ဘူး။ သူမူဆလင္ျဖစ္သြားတာနဲ့ ရခုိင္ေတြအကုန္လံုး မူဆလင္
ျဖစ္သြားေရာတဲ့လား။ အထက္က ေျပာခဲ့သလုိ သူက ရခုိင္ေတြကို ကုိယ္စားျပဳေနတဲ့ လူတစ္ေယာက္ေယာက္ဆုိရင္ေတာ့လဲ ရခုိင္လက္ရွိ
လူမွဳအသုိင္းအ၀ုိ္င္းလက္ခထ
ံ ားတဲ့ စံအရေတာ့ တခုခုေျပာသင့္တာေပါ့။ ခုသူက ရခုိင္အသုိင္းအ၀ုိင္းက သင္းကြဲျပီးသားလူ။ သူ ့ကုိ
ရခုိင္အသုိင္းအ၀ုိ္ င္းက က်ည္ဖယ္ခဲ့တာၾကာလွေပါ့။ ဒါကုိ လူတုိင္းသိပါတယ္။ အဲဒီကိစၥ မွားတယ္၊ မွန္တယ္ဆုိတာကို ကြ်န္ေတာ္ မေ၀ဖန္လုိဘူး။
ေနာက္ျပီး သူက မဟာျမတ္မုနိ ဘုရားကို ျပန္ေတာင္းတယ္။ သူေတာင္းေတာေရာ…မဟာျမတ္မုနိဘုရား ရခုိင္ကုိ ေရာက္လာမွာတဲ့လား။ သူ
့ကုိထားလုိက္၊ ခုလက္ရွိ ရခုိင္ႏုိ္င္ငံေရးေလာကမွာ ရခုိင္ေတြက တရား၀င္ (ဘာဘဲဆုိဆုိ) မဲေပးထားတဲ့ ရခုိင္တုိင္း ရင္းသားမ်ားတုိးတက္ေရးပါတီက
ေတာင္းေတာ့ေရာ မဟာျမတ္မုနိဘုရား ရခုိင္ကုိ ျပန္ေရာက္လာမွာတဲ့လား။ ဒါမွမဟုတ္ ရခုိင္ေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေလးစားရတဲ့ စီအာပီပီ
အတြင္းေရးမွဴး ဦးေအးသာေအာင္ ေတာင္းေတာေရာ မဟာျမတ္မုနိ ရခုိ္င္ျပည္ကို ျပန္ေရာက္လာမွာတဲ့လား။ ေသျခာတာတခုက ေတာ့
ဦးရႊီလူေမာင္ဟာ သူ ေျပာထားတဲ့ ရကၡပူရီယံ တစ္ေယာက္အေနနဲ့ ဒီစကားကုိ ေျပာပုိင္ခြင့္ရွိတယ္လုိ့ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္။ အဲဒါကို သြားျပီး
တုိက္ခုိ္က္တာဟာ အရမ္း ပုဂိၢဳလ္ေရးဆန္တယ္လုိ့ ျမင္ပါတယ္။ ေနာက္တခုရွိေသးတယ္။ မဟာျမတ္မုနိဘုရားကို ရခုိင္ေတြ ျပန္လုိခ်င္ေနၾကတဲ့
ကိစၥ။ တခ်ိဳ့ကေတာ့ အဲဒီဘုရား ကြ်န္ေတာ္တုိ့ ဆီက ပါသြားတာလုိ့ ေျပာၾကတယ္။ တခ်ိဳက
့ ေတာ့ မဟုတ္ဘူးလုို့ ေျပာၾကတယ္။ ထားလုိက္ပါ။
ဒါပယ္မယ့္ ဘယ္လုိဘဲဆုိဆုိ စဥ္းစားရမွာတခုက အဲဒီဘုရား ရခုိင္ျပည္ျပန္ေရာက္လာရင္ေရာ ရခုိင္ေတြ အကုန္လံုး အရင္ကလုိ
ကုိယ့္မင္းကုိယ့္ခ်င္းနဲ့ ေနခဲ့တဲ့ အေနအထားကို ျပန္ေရာက္မွာတဲ့လား။ ျမန္မာေတြက … ရခုိင္ေတြကုိ အဲဒီဘုရားကုိေတာ့ ျပန္ေပးပါျပီတဲ့၊
ရခုိင္ေတြဘ ၀က ခုလုိအေျခအေနကေန မတက္ဘူးဆုိရင္ …ဘာသြားလုပ္မွာလဲ။ ဆုိေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တုိ့ လုိခ်င္ေနၾကတာ အဲဒီဘုရားလား၊ ရခုိင္ေတြ
ကုိယ္ၾကံမၼာကုိယ္ဖန္တီးခြင့္လား၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္ခုစလံုးလား။ အဲ… တခုေတာ့ရွိတယ္။ အဲဒီ ဆင္းထုေတာ္ဟာ အစစ္ဘဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ အစစ္
မဟုတ္သည္ဘဲ ျဖစ္ျဖစ္…ရခုို္င္ေတြကုိ motivation တခု ေပးႏုိင္တယ္၊ ဒါမွမဟုတ္ ကုိ္ယ္တုိ့လုိခ်င္တဲ့ ပန္းတုိင္တခုကို ေရာက္ဖုိ့ motivation တခုခု
ရွိေအာင္လုပ္ေပးႏုိင္တယ္ဆုိရင္ ကြ်န္ေတာ္တု့ိ ျပန္ေတာင္းသင့္တယ္။ တေလာက ေဒါက္တာေအးခ်မ္းက ဘုရားရခုိင္ျပည္ကို မေရာက္ပါဘူးလုိ့
အတိအလင္းေျပာထားတဲ့ အသံဖုိင္တခုကို ျမန္မာေတြဆီကေနတဆင့္ နားေထာင္လုိက္ရတယ္။ ဘုရားရခုိင္ကုိ မေရာက္ခဲ့ဘူးဆုိတဲ့ သူ ့သီအုိရီ
မွန္တယ္ဆုိရင္ အဲဒီမဟာျမတ္မုနိရုပ္ပြားေတာ္ကုိ ဘုရားရင္ေငြ ့ေပးျပီးသြန္းလုပ္ခဲ့တယ္ ဆုိတဲ့ သမုိင္းလဲ မွားသြားျပီ။ ဒါဆုိရင္ ေတာင္းလုိ့ေရာ
ဘာထူးအံုးမွာတုန္း။ လူထု ကို လွည့္စားျပီး ႏုိ္င္ငံေရးအျမတ္ထုတ္ခ်င္တ ယ္ဆုိရင္ လုပ္လုိ့ရတယ္။ လုုပ္သင့္တယ္လုိ့လဲ ျမင္ပါတယ္။
(ႏို္င္ငံေရးအျမတ္ထုတ္မယ္ဆုိတာ ႏုိ္င္ငံေရးလုပ္စားမယ္လုိ့ ေျပာတာမဟုတ္ပါ။) ေဒါက္တာ ဦးေအးခ်မ္းေျပာခဲ့သလို
ဘုရားရခုိင္ျပည္ကုိမေရာက္ခဲ့ဘူးဆုိတာ ရခုိ္င္ေတြ မသိပါေစနဲ့။ ေရာက္ခဲ့တ ယ္လုိ့ဘဲလုပ္ပါ။ ျပီးေတာ့ အဲဒီဘုရားကို ရခုိင္ေတြ လုိတယ္ဆုိတာကို
ေျပာျပၾကပါ။ ဒါဆုိရင္ေတာ့ မဆုိးဘူး။ ဒါပယ္မယ့္ အဲဒီဘုရားကုိ ျပန္ေတာင္းတဲ့ ေနရာမွာ ေဒါက္တာ ဦးရႊီလူေမာင္မွ မဟုတ္ဘူး။ ရခုိင္အက်ိဳးကုိ
လုိလားတဲ့ ဘယ္သူမဆုိ ေတာင္း ပုိင္ခြင့္ရွိတယ္လုိ့ ျမင္တယ္။ ေကာင္းပါျပီ။ ခုကြ်န္ေတာ္ ကုလားကိစၥနဲ့ ပတ္သက္ျပီး နည္းနည္းဆက္ေျပာခ်င္တယ္။
ရခုိင္ေတြလုိ့ နာမည္ခံၾကတဲ့ ဘယ္သူမဆု…
ိ ကေလးကအစ ဒုတ္ေထာက္အထိ ကုလားကုိ မုန္းၾကတယ္။ ကြ်န္ေတာ္လဲ မုန္းတယ္။ မုန္းတယ္ဆုိတာ
ရုိးရုိးမုန္းတာမဟုတ္ဘူး။ အရုိးထိစြဲျပီးမုန္းၾကတာ။ ဒါက ျပင္ရတာ ေတာ္ေတာ္ခက္တယ္။ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ထဲကုိ ကုလားေတြကုိ ရခုိင္ေတြက
ကန္ခ်ရင္ခ်၊ မခ်ရင္ ကုလားေတြက ရခုိင္ေတြကုိကန္ခ်တဲ့ အေျခအေနေလာက္ျ ဖစ္ျပီးမွ ဒီကိစၥက ေက်ေအးသြားမယ့္အ ေနအထားရွိေနတယ္။
လက္ရွိမွာက ကြ်န္ေတာ္ေတြ ့ရသေလာက္ ကုလားဟာ ဘာမဟုတ္ပါဘူး ၊ ညာမဟုတ္ပါဘူး လုိ့ဘဲ ေျပာေနၾကတာေတြကို ေတြ ့ရျပီး …အနာဂတ္
ျမန္မာျပည္ (၀ါ) ရခုိင္ျပည္ကို ထူေထာင္ရင္ ကုလားကိစၥကုိ ဘယ္လုိေျဖရွင္းမလဲ ဆုိတဲ့ ကိစၥက်ေတာ့ မေျပာတတ္ၾကဘူး။ တခုခုကို
ဦးေဆာင္ေဆြး ေႏြး၊ တင္ျပတဲ့ လူေတြဟာ ကြ်န္ေတာ္သိသေလာက္ အျမင္ (vision) ကုိေရာ…အဲဒီ အျမင္ကိုဘယ္လုိရေအာင္ယူမလဲ
ဆုိတဲ့နည္းလမ္း (mission) ကုိေရာ ေပးႏုိင္ရတယ္လုိ့ ျမင္တယ္။ ဒီမုိကေရစီရရင္ စကား၀ုိင္းမွာေဆြး ေႏြးၾကတာေပါ့၊ အဲဒီအခ်ိန္က်ရင္
စဥ္းစားၾကတာေပါ့ ဆုိတဲ့ မတင္မက် စကားေတြက အေျဖမဟုတ္ဘူး။ အဲသလုိ ဘဲ စဥ္းစားတတ္ၾကရင္ ခုခ်ိန္ကတည္းက ဘာမွ မလုပ္ဘဲ
ေနတာပုိ္ေကာင္းတယ္။ ႏုိင္ငံတ ခုတည္ေဆာက္ရင္ ခုအခ်ိန္မွာ ဘယ္ႏုိ္င္ငံကမွ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးတည္းနဲဲ့ တည္ေဆာက္လုိ့ မရတာလူတုိင္းသိတယ္။
လူေတြ အစံုကေတာ့ ပါမွာဘဲ။ အဲဒီလူေတြကုိ ဘယ္လုိပံုစံ၊ ဘယ္လုိနည္းနန့္ ကိုင္တြယ္မလဲ၊ ေျဖရွင္းမလဲ ကုိဘဲ စဥ္းစားၾကရမွာ။ အဲဒါကို
ဦးေဆာင္ေဆြး ေႏြးတဲ့ လူေတြက ခ်ျပရမယ္။ ပညာေရးတုိင္းဟာ ႏုိင္ငံေရးသေဘာသက္ေရာက္တာဘဲ။ အဲဒါေၾကာင့္ ႏုိ္င္ငံေရးနဲ့ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့
အေၾကာင္းအရာေတြမွာ ၾကားေနလုိ့ မရဘူး။ ဘက္လုိက္ရမွာဘဲ။ ဘယ္ဘက္ကုိဘဲ လုိက္လုိက္ မတိက်ရင္ေတာင္ အနီးစပ္ဆံုး အေျဖတခုေတာ့
ကြ်န္ေတာ္လုိ့ ေပးၾကရမွာဘဲ။ ကုလားအေၾကာင္းကုုိ ဆက္ေျပာရရင္ ဗမာအေၾကာင္းလဲ ပါရမွာဘဲ။ ရခုိင္သမုိင္းကုိ နည္းနည္းပါးပါး
ဖတ္ဖူးတဲ့လူေတြ… (Primary sources) ေတြမဟုတ္ရင္ေတာင္ ျဖစ္ကတတ္ဆ န္းေရးထားခဲ့တဲ့ ရာဇ၀င္က်မ္းေတြ အရဆုိရင္ေတာင္
ရခုိ္င္ျပည္အ ခ်ဳပ္အခ်ာ အာဏာက်ဆံုးေအာင္ အက်ိဳးျပဳခဲ့တာ ကုလားမဟုတ္ဘူး…ဗမာဘဲ။ ဒါကိုလူတုိင္းသိတယ္။ ျဖစ္ခဲတာေတြက
ျပီးပါျပီ..သင္ပုန္းေခ်ျပီး ေရွးဆက္သ ြားမယ္ဆုိတာ…လွည့္စားျခင္းတမ်ိဳးဘဲ။ သမုိင္းကို ဖတ္ျပီး သမုိင္းမွာေခ်ာင္ပိတ္ျပီး ေတာ့ သမုိင္းနာက်ေနတာကို
ကြ်န္ေတာ္လဲ မၾကိဳက္ဘူး။ သမုိင္းဆုိတာ လက္ရွိကုိ္ယ္တုိ့ ျဖစ္ေနတဲ့ အမွန္တရားနဲ့ ဆက္စပ္ကရတယ္။ ျပီးေတာ့ လက္ရအ
ွိ မွန္တ ရားကို
နားလည္ေအာင္ ၾကိဳးစားျပီး၊ နားလည္လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ေျပာင္း လဲဖုိ့အတြက္ လုပ္ၾကရတယ္။ သင္ပုန္းေတာ့ ေျခေပးႏုိင္ပါတယ္… ဒါပယ္မယ္.့ .။
အဲဒီတာ့ “ဒါပယ္မယ့္” ဆုိတဲ့ စကားကို စဥ္းစားသင့္တယ္။ သမုိင္းကုိ နားလည္ျပီး ဒါပယ္မယ့္ ဆုိတဲ့ ေမးခြန္းကို ေမးႏုိ္င္မွ ကုိယ္တုိ့ အတြက္
သင့္တင့္တဲ့ ပန္းတုိ္င္တ ခုကုိ ေရြးႏုိ္င္ၾကမယ္လုိ့ ကြ်န္ေတာ္ထင္တယ္။ လုိရင္းတုိခ်င္းေျပာရရင္ ရခုိင္ကုိ ဖ်က္ဆီးဖုိ့ ၾကိဳးစားေနတာ ကုလားရယ္မွ
မဟုတ္ဘူး။ ဗမာလဲ ဒီအတုိင္းဘဲ။ ဗမာက ဘာသာတူလို ့၊ ယဥ္ေက်းမွဳတူလုိ့ ရခုိင္ေတြကို ခ်မ္းသာေပးမယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆကုိ
ကြ်န္ေတာ္လက္မခံဘူး။ ႏုိင္ငံေရးမွာ အကုန္လံုး ဘယ္သူေသေသ ငေတမာရင္ျပီးေရာဘဲ။ ျမန္မာျပည္ ဒီမုိကေရစီရရင္ ဒီထက္ပုိဆုိးသြားမယ္လုိ့
ကြ်န္ေတာ္ျမင္တယ္။ ေအာင္ဆန္း စုၾကည္ရဲ့ liberalism ကိုဘယ္လုိမွလက္ခံလုိ့မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ရခုိင္ေတြဟာ realists ေတြျဖစ္သင့္တယ္။
ဘာကုိမွမၾကည့္ၾကပါနဲ့။ တေလာက ရထားလမ္းနဲ့ပတ္သက္ျပီး ေျမာက္ဦးမွာျဖစ္သြားတဲ့ ကိစၥကုိ ဘဲ ၾကည့္ပါ။ ဗုဒၶဘာသာအခ်င္းခ်င္း
ညွာရဲ့လားဆုိတာကုိ။ ေနာက္ျပီး ရခုိ္င္ေတြက ကုလားေတြကုိ … ရခုိင္အမ်ိဳးေပ်ာက္ေအာင္လုပ္ေနတယ္လုိ့ ေျပာၾကတယ္။ ေမာင္ေတာဘက္မွာ
ဗမာျပည္က လူေတြကုိ ရြာတည္ျပီး အဂၤလိပ္ဘုရင္က အုိင္ယာလန္ေျမာက္ဘက္မွာလုပ္ခဲ့တဲ့ (human plantation) လုပ္ေနတာကေရာ
အမ်ိဳးေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေနတာမဟုတ္ဘူးလား။ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္ႏွစ္က ကြ်န္ေတာ္ ရခုိင္မွာရွိခဲ့တုန္းက ေျမာက္ဦးကုိ သြားရင္ ကြ်န္ေတာ္နဲ့ ေတြ
့ခဲ့တဲ ့ လူအားလံုး ရခုိင္လုိေျပာတယ္။ တေလာက ကြ်န္ေတာ့ အစ္မ ေျမာက္ဦး ကို သြားလည္ေရာ ေစ်းသည္ေတြက ရခုိင္စကားေျပာရင္ ဗမာလုိ
သံုးပံုတပံုပါတယ္လုိ့ေျပာတယ္။ သူ ဗီဒီယုိ ရိုက္ျပီးယူလာျပတယ္။ ဆုိေတာ့ အျပင္ရန္သူကုိ ကာကြယ္ဖုိ့ စိတ္အားထက္သန္ေနၾကတဲံ အခ်ိန္မွာ
အတြင္းက ျခ လိွဳက္စားတာနဲ့ဘဲ ၾကာရင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ့ Identity ဘာမွက်န္ေတာ့မွာမဟုတ္ဘူး။
အဲဒီကိစၥေတြကိုေတာ့..ကိစၥမရွိပါဘူး …အဆင္ေျပပါတယ္…လုိ့သတ္မွတ္ရင္… ဘာျဖစ္လုိ့ ကုလားေတြကုိမွ ေရြးျပီးတုိက္ခုိ္က္ေတာ့မွာတုန္း။
မဟုတ္လဲ လူမ်ိဳးေပ်ာက္မဲ့အတူတူ ေအးေအးေဆးေဆး ေနလုိက္တာေကာင္းတယ္။ ဒါမွမဟုတ္…ရခုိင္ေတြက … ကုလားနဲ့ မေရာရရင္ ျပီး ေရာ
က်န္တဲ့ လူေတြနဲ့ ဆုိဟုတ္တုတ္တုတ္ ရွိေသးတယ္ဆုိတဲ့ သေဘာလား။ တခ်ိဳ့ကေတာ့ ေျပာၾကတယ္ ကုလားနဲ့ေပါင္းျပီး ဗမာကုိ
တုိက္ရမယ္…ဗမာနဲ့ ေပါင္းျပီး ကုလားကုိ တုိက္ရမယ္တဲ့။ တခ်ိဳ ့ကေတာ့ ေျပာၾကတယ္။ ကုိယ္တုိ့ အစြမ္းအစ မရွိလုိ့ ဒီလုိျဖစ္ေနတာ။ အစြမ္းအစ
ရွိေအာင္လုပ္သ င့္တယ္ေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္ကေတာ့ ခြဲထြက္ေရးသမားဘဲ။ မျဖစ္ႏုိင္လဲ ဆက္ျပီး အိပ္မက္မက္ပါမယ္။ ဒုတိယ ကမၻာစစ္တုန္းက
ရခုိင္ပညာတတ္ေတြ ျပည္ေထာင္စုဆုိတဲ့ ေခါင္း စဥ္ေအာက္က ေန လြတ္လပ္ေရးေတာင္းၾကေတာ့ တခ်ိဳ ့ ကအျပစ္တင္ၾကတယ္။ ဆုိေတာ့ တခ်ိဳ့က
ႏုိ္င္ငံေရးေရစီး ေၾကာင္းမုိ့ပါတဲ့။ ဆုိေတာ့ ခုလဲ အဲဒီ ျပည္ေထာင္စုဆုိတဲ့ ပုပ္သုိးပ်ိဳ ေနတဲ့ ဥခြံထဲကေန ကြ်န္ေတာ္တုိ့ေတြမလြတ္ႏုိ္င္ၾကေသးဘူးလား။
ခုလဲ ႏုိင္ငံေရးေရစီးေၾကာင္း ထဲကဘဲ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေနာက္ကုိ လုိက္ေနၾကေတာ့မွာတဲ့လား။

နိဂံုးခ်ဳပ္အေနနဲ့ ေျပာရင္။ ရခုိင္ေတြဟာ သူမ်ားႏုိင္ငံေတြလုိ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့၊ အဆန္းအတန္းရွိတဲ့၊ သူနဂုိမူလ ပုိင္ဆုိင္ခဲ့တဲ့ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာပုိ္င္

ႏုိင္ငံတခုတ ည္ေဆာက္ဖုိ့ လမ္းစပြင့္သ င့္ပါျပီ။ လက္ေတြ ့နဲ့ စိတ္ကူးမွာ …စိတ္ကူးက အယင္လာပါတယ္။ (The end of the history and the last
man) စာအုပ္ထဲက ဖူကူယားမားေျပာခဲ့သလို ဒီမုိကရက္တ စ္ေတြ မရွိဘဲ ဒီမုိက ေရစီကို တည္ေထာင္လုိ့ မရသလို … ကြ်န္ေတာ္တုိ့မွာလဲ ကုိယ္ပုိင္
သီးျခားႏုိင္ငံတ ည္ေထာင္ခ်င္တ ဲ့လူမရွိဘဲ မလြတ္လပ္ႏုိင္ပါ။ အဲဒါေၾကာင့္… ရခုိုင္မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကုိ လြပ္လပ္ေရးအတြက္
အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ့္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒေတြ ကိန္းေအာင္းလာေအာင္ လူၾကီးေတြက မစ ေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စု
အေခါင္းထဲမွာေနၾကတာ ျငိမ္းေငြ ့လွပါျပီ။ ရခုိင္ျပည္လြတ္ေျမာက္ေရးနဲ့မ်ားဆုိင္တဲ့ အေတြးအေခၚေတြ…စိတ္ကူးေတြရွိရင္
မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကိုလက္ဆင့္က မ္းေပးၾကပါ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ့က မ်ိဳးဆက္ေတြ တခုလံုး စိတ္သစ္အျမင္သစ္ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲသင့္ပါတယ္။

ေလးစားစြာျဖင့္

ေမာင္လြင္ပုိင္

University of Edinburgh, UK

(မွတ္ခ်က္ - ဒီစာကုိ ခုေပးပုိ့လုိက္တဲ့ သူေတြကိုသာ ယံုၾကည္စြာျဖင့္ ေပးပုိ့ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ေက်းဇူးျပဳ ဘယ္သူ ့ကုိမွ Forward မလုပ္ၾကပါနဲ့)