(Πξνζρέδην λένπ ΢πληάγκαηνο)

΢ΤΝΣΑΓΜΑ ΣΗ΢ ΔΛΛΑΓΑ΢

ΜΔΡΟ΢ ΠΡΧΣΟ

ΒΑ΢ΙΚΔ΢ ΓΙΑΣΑΞΔΙ΢

ΣΜΗΜΑ Α’

ΜΟΡΦΗ ΣΟΤ ΠΟΛΙΣΔΤΜΑΣΟ΢

Άξζξν 1

1. Σν πνιίηεπκα ηεο Διιάδαο είλαη Πξνεδξηθή Άκεζε Γεκνθξαηία.

2. Θεκέιην ηνπ πνιηηεχκαηνο είλαη ε ιατθή θπξηαξρία.

3. Όιεο νη εμνπζίεο πεγάδνπλ απφ ην Λαφ, ππάξρνπλ ππέξ απηνχ θαη ηνπ
Έζλνπο θαη αζθνχληαη φπσο νξίδεη ην ΢χληαγκα.

Άξζξν 2

1. Ο ζεβαζκφο θαη ε πξνζηαζία ηεο αμίαο ηνπ αλζξψπνπ απνηεινχλ ηελ

πξσηαξρηθή ππνρξέσζε ηεο Πνιηηείαο.

2. Η Διιάδα, αθνινπζψληαο ηνπο γεληθά αλαγλσξηζκέλνπο θαλφλεο ηνπ

δηεζλνχο δηθαίνπ, επηδηψθεη ηελ εκπέδσζε ηεο εηξήλεο, ηεο δηθαηνζχλεο,
θαζψο θαη ηελ αλάπηπμε ησλ θηιηθψλ ζρέζεσλ κεηαμχ ησλ ιαψλ θαη ησλ
θξαηψλ.

ΣΜΗΜΑ Β’

΢ΥΔ΢ΔΙ΢ ΔΚΚΛΗ΢ΙΑ΢ ΚΑΙ ΠΟΛΙΣΔΙΑ΢

 Άξζξν 3

1. Δπηθξαηνχζα ζξεζθεία ζηελ Διιάδα είλαη ε ζξεζθεία ηεο Αλαηνιηθήο

Οξζφδνμεο Δθθιεζίαο ηνπ Υξηζηνχ. Η Οξζφδνμε Δθθιεζία ηεο Διιάδαο, πνπ
γλσξίδεη θεθαιή ηεο ηνλ Κχξηνλ εκψλ Ιεζνχ Υξηζηφ, ππάξρεη αλαπφζπαζηα
ελσκέλε δνγκαηηθά κε ηε Μεγάιε Δθθιεζία ηεο Κσλζηαληηλνχπνιεο θαη κε
θάζε άιιε νκφδνμε Δθθιεζία ηνπ Υξηζηνχ˙ ηεξεί απαξαζάιεπηα, φπσο
εθείλεο, ηνπο ηεξνχο απνζηνιηθνχο θαη ζπλνδηθνχο θαλφλεο θαη ηηο ηεξέο
παξαδφζεηο. Δίλαη απηνθέθαιε, δηνηθείηαη απφ ηελ Ιεξά ΢χλνδν ησλ ελ
ελεξγεία Αξρηεξέσλ θαη απφ ηε Γηαξθή Ιεξά ΢χλνδν πνπ πξνέξρεηαη απφ
απηήλ θαη ζπγθξνηείηαη φπσο νξίδεη ν Καηαζηαηηθφο Υάξηεο ηεο Δθθιεζίαο, κε
ηήξεζε ησλ δηαηάμεσλ ηνπ Παηξηαξρηθνχ Σφκνπ ηεο θζ’ (29) Ινπλίνπ 1850 θαη
ηεο ΢πλνδηθήο Πξάμεο ηεο 4εο ΢επηεκβξίνπ 1928.

2. Σν εθθιεζηαζηηθφ θαζεζηψο πνπ ππάξρεη ζε νξηζκέλεο πεξηνρέο ηνπ

Κξάηνπο δελ αληίθεηηαη ζηηο δηαηάμεηο ηεο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπ.

3. Σν θείκελν ηεο Αγίαο Γξαθήο ηεξείηαη αλαιινίσην. Η επίζεκε κεηάθξαζή

ηνπ ζε άιιν γισζζηθφ ηχπν απαγνξεχεηαη ρσξίο ηελ έγθξηζε ηεο Απηνθέθαιεο
Δθθιεζίαο ηεο Διιάδαο θαη ηεο Μεγάιεο ηνπ Υξηζηνχ Δθθιεζίαο ζηελ
Κσλζηαληηλνχπνιε.

ΜΔΡΟ΢ ΓΔΤΣΔΡΟ

ΑΣΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΧΝΙΚΑ ΓΙΚΑΙΧΜΑΣΑ

Άξζξν 4

1. Οη Έιιελεο είλαη ίζνη ελψπηνλ ηνπ λφκνπ.

2. Οη Έιιελεο θαη νη Διιελίδεο έρνπλ ίζα δηθαηψκαηα θαη ππνρξεψζεηο.

3. Έιιελεο πνιίηεο είλαη φζνη έρνπλ ηα πξνζφληα πνπ νξίδεη ν λφκνο.

Δπηηξέπεηαη λα αθαηξεζεί ε ειιεληθή ηζαγέλεηα κφλν ζε πεξίπησζε πνπ
θάπνηνο απέθηεζε εθνχζηα άιιε ηζαγέλεηα ή πνπ αλέιαβε ζε μέλε ρψξα
ππεξεζία αληίζεηε πξνο ηα εζληθά ζπκθέξνληα, κε ηηο πξνυπνζέζεηο θαη ηε
δηαδηθαζία πνπ πξνβιέπεη εηδηθφηεξα ν λφκνο

4. Μφλν Έιιελεο πνιίηεο είλαη δεθηνί ζε φιεο ηηο δεκφζηεο ιεηηνπξγίεο, εθηφο
απφ ηηο εμαηξέζεηο πνπ εηζάγνληαη κε εηδηθνχο λφκνπο

5. Οη Έιιελεο πνιίηεο ζπλεηζθέξνπλ ρσξίο δηαθξίζεηο ζηα δεκφζηα βάξε,

αλάινγα κε ηηο δπλάκεηο ηνπο

6. Κάζε Έιιελαο πνπ κπνξεί λα θέξεη φπια είλαη ππνρξεσκέλνο λα ζπληειεί

ζηελ άκπλα ηεο Παηξίδαο, ζχκθσλα κε ηνπο νξηζκνχο ησλ λφκσλ.

7. Σίηινη επγέλεηαο ή δηάθξηζεο νχηε απνλέκνληαη νχηε αλαγλσξίδνληαη ζε

Έιιελεο πνιίηεο.

Δξκελεπηηθή δήισζε: Η δηάηαμε ηεο παξαγξάθνπ 6 δελ απνθιείεη λα

πξνβιέπεηαη κε λφκν ε ππνρξεσηηθή πξνζθνξά άιισλ ππεξεζηψλ, εληφο ή
εθηφο ησλ ελφπισλ δπλάκεσλ (ελαιιαθηηθή ζεηεία), απφ φζνπο έρνπλ
ηεθκεξησκέλε αληίξξεζε ζπλείδεζεο γηα ηελ εθηέιεζε έλνπιεο ή γεληθά
ζηξαηησηηθήο ππεξεζίαο.

Άξζξν 5

1. Καζέλαο έρεη δηθαίσκα λα αλαπηχζζεη ειεχζεξα ηελ πξνζσπηθφηεηά ηνπ θαη

λα ζπκκεηέρεη ζηελ θνηλσληθή, νηθνλνκηθή θαη πνιηηηθή δσή ηεο Υψξαο,
εθφζνλ δελ πξνζβάιιεη ηα δηθαηψκαηα ησλ άιισλ θαη δελ παξαβηάδεη ην
΢χληαγκα ή ηα ρξεζηά ήζε.

2. Όινη φζνη βξίζθνληαη ζηελ Διιεληθή Δπηθξάηεηα απνιακβάλνπλ ηελ

απφιπηε πξνζηαζία ηεο δσήο, ηεο ηηκήο θαη ηεο ειεπζεξίαο ηνπο, ρσξίο
δηάθξηζε εζληθφηεηαο, θπιήο, γιψζζαο θαη ζξεζθεπηηθψλ ή πνιηηηθψλ
πεπνηζήζεσλ. Δμαηξέζεηο επηηξέπνληαη ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ πξνβιέπεη ην
δηεζλέο δίθαην.

Απαγνξεχεηαη ε έθδνζε αιινδαπνχ πνπ δηψθεηαη γηα ηε δξάζε ηνπ ππέξ ηεο
ειεπζεξίαο.
3. Η πξνζσπηθή ειεπζεξία είλαη απαξαβίαζηε. Καλέλαο δελ θαηαδηψθεηαη νχηε
ζπιιακβάλεηαη νχηε θπιαθίδεηαη νχηε κε νπνηνλδήπνηε άιιν ηξφπν
πεξηνξίδεηαη, παξά κφλν φηαλ θαη φπσο νξίδεη ν λφκνο.

“4. Απαγνξεχνληαη αηνκηθά δηνηθεηηθά κέηξα πνπ πεξηνξίδνπλ ζε

νπνηνλδήπνηε Έιιελα ηελ ειεχζεξε θίλεζε ή εγθαηάζηαζε ζηε Υψξα, θαζψο
θαη ηελ ειεχζεξε έμνδν θαη είζνδν ζ’ απηήλ. Σέηνηνπ πεξηερνκέλνπ
πεξηνξηζηηθά κέηξα είλαη δπλαηφλ λα επηβιεζνχλ κφλν σο παξεπφκελε πνηλή
κε απφθαζε πνηληθνχ δηθαζηεξίνπ, ζε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο αλάγθεο θαη
κφλν γηα ηελ πξφιεςε αμηφπνηλσλ πξάμεσλ, φπσο λφκνο νξίδεη”.

“5. Καζέλαο έρεη δηθαίσκα ζηελ πξνζηαζία ηεο πγείαο θαη ηεο γελεηηθήο ηνπ
ηαπηφηεηαο. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ πξνζηαζία θάζε πξνζψπνπ έλαληη
ησλ βηνταηξηθψλ παξεκβάζεσλ”.

Δξκελεπηηθή δήισζε: ΢ηελ απαγφξεπζε ηεο παξαγξάθνπ 4 δελ

πεξηιακβάλεηαη ε απαγφξεπζε ηεο εμφδνπ κε πξάμε ηνπ εηζαγγειέα, εμαηηίαο
πνηληθήο δίσμεο, νχηε ε ιήςε κέηξσλ πνπ επηβάιινληαη γηα ηελ πξνζηαζία ηεο
δεκφζηαο πγείαο ή ηεο πγείαο αζζελψλ, φπσο λφκνο νξίδεη.

Άξζξν 6

“1. Καζέλαο έρεη δηθαίσκα ζηελ πιεξνθφξεζε, φπσο λφκνο νξίδεη.

Πεξηνξηζκνί ζην δηθαίσκα απηφ είλαη δπλαηφλ λα επηβιεζνχλ κε λφκν κφλν
εθφζνλ είλαη απνιχησο αλαγθαίνη θαη δηθαηνινγνχληαη γηα ιφγνπο εζληθήο
αζθάιεηαο, θαηαπνιέκεζεο ηνπ εγθιήκαηνο ή πξνζηαζίαο δηθαησκάησλ θαη
ζπκθεξφλησλ ηξίησλ.

2. Καζέλαο έρεη δηθαίσκα ζπκκεηνρήο ζηελ Κνηλσλία ηεο Πιεξνθνξίαο. Η

δηεπθφιπλζε ηεο πξφζβαζεο ζηηο πιεξνθνξίεο πνπ δηαθηλνχληαη ειεθηξνληθά,
θαζψο θαη ηεο παξαγσγήο, αληαιιαγήο θαη δηάδνζήο ηνπο απνηειεί
ππνρξέσζε ηνπ Κξάηνπο, ηεξνπκέλσλ πάληνηε ησλ εγγπήζεσλ ησλ άξζξσλ 9,
9Α θαη 19″.
 Άξζξν 7

1. Καλέλαο δελ ζπιιακβάλεηαη νχηε θπιαθίδεηαη ρσξίο αηηηνινγεκέλν

δηθαζηηθφ έληαικα, πνπ πξέπεη λα επηδνζεί ηε ζηηγκή πνπ γίλεηαη ε ζχιιεςε ή
ε πξνθπιάθηζε. Δμαηξνχληαη ηα απηφθσξα εγθιήκαηα.

2. Όπνηνο ζπιιακβάλεηαη γηα απηφθσξν έγθιεκα ή κε έληαικα πξνζάγεηαη

ζηνλ αξκφδην αλαθξηηή ην αξγφηεξν κέζα ζε είθνζη ηέζζεξηο ψξεο απφ ηε
ζχιιεςε, αλ φκσο ε ζχιιεςε έγηλε έμσ απφ ηελ έδξα ηνπ αλαθξηηή, ε
πξνζαγσγή γίλεηαη κέζα ζηνλ απνιχησο αλαγθαίν ρξφλν γηα ηε κεηαγσγή ηνπ.
Ο αλαθξηηήο νθείιεη, κέζα ζε ηξεηο εκέξεο απφ ηελ πξνζαγσγή, είηε λα
απνιχζεη ηνλ ζπιιεθζέληα, είηε λα εθδψζεη έληαικα θπιάθηζεο. Η πξνζεζκία
απηή παξαηείλεηαη γηα δχν εκέξεο, αλ ην δεηήζεη απηφο πνπ έρεη πξνζαρζεί, ή
ζε πεξίπησζε αλψηεξεο βίαο πνπ βεβαηψλεηαη ακέζσο κε απφθαζε ηνπ
αξκφδηνπ δηθαζηηθνχ ζπκβνπιίνπ.

3. Όηαλ πεξάζεη άπξαθηε θαζεκία απφ ηηο δχν απηέο πξνζεζκίεο, θάζε
δεζκνθχιαθαο ή άιινο, είηε πνιηηηθφο ππάιιεινο είηε ζηξαηησηηθφο, ζηνλ
νπνίν έρεη αλαηεζεί θξάηεζε εθείλνπ πνπ έρεη ζπιιεθζεί, νθείιεη λα ηνλ
απνιχζεη ακέζσο. Οη παξαβάηεο ηηκσξνχληαη γηα παξάλνκε θαηαθξάηεζε θαη
ππνρξενχληαη λα επαλνξζψζνπλ θάζε δεκία πνπ έγηλε ζηνλ παζφληα θαη λα
ηνλ ηθαλνπνηήζνπλ γηα εζηθή βιάβε κε ρξεκαηηθφ πνζφ, φπσο λφκνο νξίδεη.

4. Νφκνο νξίδεη ην αλψηαην φξην δηάξθεηαο ηεο πξνθπιάθηζεο, πνπ δελ κπνξεί
λα ππεξβεί ην έλα έηνο ζηα θαθνπξγήκαηα θαη ηνπο έμη κήλεο ζηα
πιεκκειήκαηα. ΢ε εληειψο εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο ηα αλψηαηα απηά φξηα
κπνξνχλ λα παξαηαζνχλ γηα έμη θαη ηξεηο κήλεο, αληίζηνηρα, κε απφθαζε ηνπ
αξκφδηνπ δηθαζηηθνχ ζπκβνπιίνπ.

“Απαγνξεχεηαη ε ππέξβαζε ησλ αλψηαησλ νξίσλ ηεο πξνθπιάθηζεο κε ηε

δηαδνρηθή επηβνιή ηνπ κέηξνπ απηνχ γηα επί κέξνπο πξάμεηο ηεο ίδηαο
ππφζεζεο”.

Άξζξν 8 – Ννκηκφηεηα πνηλψλ

1. Έγθιεκα δελ ππάξρεη νχηε πνηλή επηβάιιεηαη ρσξίο λφκν πνπ λα ηζρχεη πξηλ
απφ ηελ ηέιεζε ηεο πξάμεο θαη λα νξίδεη ηα ζηνηρεία ηεο. Πνηέ δελ επηβάιιεηαη
πνηλή βαξχηεξε απφ εθείλε πνπ πξνβιεπφηαλ θαηά ηελ ηέιεζε ηεο πξάμεο.

2. Σα βαζαληζηήξηα, νπνηαδήπνηε ζσκαηηθή θάθσζε, βιάβε πγείαο, ή άζθεζε

ςπρνινγηθήο βίαο, θαζψο θαη θάζε άιιε πξνζβνιή ηεο αλζξψπηλεο
αμηνπξέπεηαο, απαγνξεχνληαη θαη ηηκσξνχληαη, φπσο λφκνο νξίδεη.

“3. Η γεληθή δήκεπζε απαγνξεχεηαη. Θαλαηηθή πνηλή δελ επηβάιιεηαη, εθηφο

απφ ηηο πεξηπηψζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ζην λφκν γηα θαθνπξγήκαηα ηα νπνία
ηεινχληαη ζε θαηξφ πνιέκνπ θαη ζρεηίδνληαη κε απηφλ”.

4. Νφκνο νξίδεη κε πνηνπο φξνπο ην Κξάηνο παξέρεη, χζηεξα απφ δηθαζηηθή

απφθαζε, απνδεκίσζε ζε φζνπο θαηαδηθάζηεθαλ, πξνθπιαθίζηεθαλ ή κε
άιιν ηξφπν ζηεξήζεθαλ άδηθα ή παξάλνκα ηελ πξνζσπηθή ηνπο ειεπζεξία.

Άξζξν 9

Καλέλαο δελ ζηεξείηαη ρσξίο ηε ζέιεζή ηνπ ην δηθαζηή πνπ ηνπ έρεη νξίζεη ν
λφκνο.

Γηθαζηηθέο επηηξνπέο θαη έθηαθηα δηθαζηήξηα, κε νπνηνδήπνηε φλνκα, δελ

επηηξέπεηαη λα ζπζηαζνχλ.

Άξζξν 10

1. Η θαηνηθία ηνπ θαζελφο είλαη άζπιν. Η ηδησηηθή θαη νηθνγελεηαθή δσή ηνπ
αηφκνπ είλαη απαξαβίαζηε. Κακία έξεπλα δε γίλεηαη ζε θαηνηθία, παξά κφλν
φηαλ θαη φπσο νξίδεη ν λφκνο θαη πάληνηε κε ηελ παξνπζία εθπξνζψπσλ ηεο
δηθαζηηθήο εμνπζίαο.

2. Οη παξαβάηεο ηεο πξνεγνχκελεο δηάηαμεο ηηκσξνχληαη γηα παξαβίαζε ηνπ

νηθνγελεηαθνχ αζχινπ θαη γηα θαηάρξεζε εμνπζίαο, θαη ππνρξενχληαη ζε
πιήξε απνδεκίσζε ηνπ παζφληνο, φπσο λφκνο νξίδεη.
 Άξζξν 11

“Καζέλαο έρεη δηθαίσκα πξνζηαζίαο απφ ηελ ζπιινγή, επεμεξγαζία θαη ρξήζε,
ηδίσο κε ειεθηξνληθά κέζα, ησλ πξνζσπηθψλ ηνπ δεδνκέλσλ, φπσο λφκνο
νξίδεη. Η πξνζηαζία ησλ πξνζσπηθψλ δεδνκέλσλ δηαζθαιίδεηαη απφ
αλεμάξηεηε αξρή, πνπ ζπγθξνηείηαη θαη ιεηηνπξγεί, φπσο λφκνο νξίδεη”.

Άξζξν 12

1. Καζέλαο ή πνιινί καδί έρνπλ ην δηθαίσκα, ηεξψληαο ηνπο λφκνπο ηνπ

Κξάηνπο, λα αλαθέξνληαη εγγξάθσο ζηηο αξρέο, νη νπνίεο είλαη ππνρξεσκέλεο
λα ελεξγνχλ ζχληνκα θαηά ηηο θείκελεο δηαηάμεηο θαη λα απαληνχλ
αηηηνινγεκέλα ζε εθείλνλ πνπ ππέβαιε ηελ αλαθνξά, ζχκθσλα κε ην λφκν

2. Μφλν κεηά ηελ θνηλνπνίεζε ηεο ηειηθήο απφθαζεο ηεο αξρήο ζηελ νπνία
απεπζχλεηαη ε αλαθνξά, θαη κε ηελ άδεηά ηεο, επηηξέπεηαη ε δίσμε εθείλνπ
πνπ ηελ ππέβαιε γηα παξαβάζεηο πνπ ηπρφλ ππάξρνπλ ζ’ απηή.

“3. Η αξκφδηα ππεξεζία ή αξρή ππνρξενχηαη λα απαληά ζηα αηηήκαηα γηα

παξνρή πιεξνθνξηψλ θαη ρνξήγεζε εγγξάθσλ, ηδίσο πηζηνπνηεηηθψλ,
δηθαηνινγεηηθψλ θαη βεβαηψζεσλ κέζα ζε νξηζκέλε πξνζεζκία, φρη
κεγαιχηεξε ησλ 60 εκεξψλ, φπσο λφκνο νξίδεη. ΢ε πεξίπησζε παξφδνπ
άπξαθηεο ηεο πξνζεζκίαο απηήο ή παξάλνκεο άξλεζεο, πέξαλ ησλ άιισλ
ηπρφλ θπξψζεσλ θαη έλλνκσλ ζπλεπεηψλ, θαηαβάιιεηαη θαη εηδηθή ρξεκαηηθή
ηθαλνπνίεζε ζηνλ αηηνχληα, φπσο λφκνο νξίδεη”.

Άξζξν 13

1. Οη Έιιελεο έρνπλ ην δηθαίσκα λα ζπλέξρνληαη ήζπρα θαη ρσξίο φπια.

2. Μφλν ζηηο δεκφζηεο ππαίζξηεο ζπλαζξνίζεηο κπνξεί λα παξίζηαηαη ε

αζηπλνκία. Οη ππαίζξηεο ζπλαζξνίζεηο κπνξνχλ λα απαγνξεπηνχλ κε
αηηηνινγεκέλε απφθαζε ηεο αζηπλνκηθήο αξρήο, γεληθά, αλ εμαηηίαο ηνπο
επίθεηηαη ζνβαξφο θίλδπλνο γηα ηε δεκφζηα αζθάιεηα, ζε νξηζκέλε δε πεξηνρή,
αλ απεηιείηαη ζνβαξή δηαηάξαμε ηεο θνηλσληθννηθνλνκηθήο δσήο, φπσο λφκνο
νξίδεη.

Άξζξν 14

1. Οη Έιιελεο έρνπλ ην δηθαίσκα λα ζπληζηνχλ ελψζεηο θαη κε θεξδνζθνπηθά

ζσκαηεία, ηεξψληαο ηνπ λφκνπο, πνπ πνηέ φκσο δελ κπνξνχλ λα εμαξηήζνπλ
ηελ άζθεζε ηνπ δηθαηψκαηνο απηνχ απφ πξνεγνχκελε άδεηα.

2. Σν ζσκαηείν δελ κπνξεί λα δηαιπζεί γηα παξάβαζε ηνπ λφκνπ ή νπζηψδνπο

δηάηαμεο ηνπ θαηαζηαηηθνχ ηνπ, παξά κφλν κε δηθαζηηθή απφθαζε.

3. Οη δηαηάμεηο ηεο πξνεγνχκελε παξαγξάθνπ εθαξκφδνληαη αλαιφγσο θαη ζε

ελψζεηο πξνζψπσλ πνπ δελ ζπληζηνχλ ζσκαηείν.

“4″ (5). Οη γεσξγηθνί θαη αζηηθνί ζπλεηαηξηζκνί θάζε είδνπο απηνδηνηθνχληαη

ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο ηνπ λφκνπ θαη ηνπ θαηαζηαηηθνχ ηνπο θαη
πξνζηαηεχνληαη θαη επνπηεχνληαη απφ ην Κξάηνο, πνπ είλαη ππνρξεσκέλν λα
κεξηκλά γηα ηελ αλάπηπμή ηνπο.

“5″ (6). Δπηηξέπεηαη ε ζχζηαζε κε λφκν αλαγθαζηηθψλ ζπλεηαηξηζκψλ πνπ

απνβιέπνπλ ζηελ εθπιήξσζε ζθνπψλ θνηλήο σθέιεηαο ή δεκφζηνπ
ελδηαθέξνληνο ή θνηλήο εθκεηάιιεπζεο γεσξγηθψλ εθηάζεσλ ή άιιεο
πινπηνπαξαγσγηθήο πεγήο, εθφζνλ πάλησο εμαζθαιίδεηαη ε ίζε κεηαρείξηζε
απηψλ πνπ ζπκκεηέρνπλ.

Άξζξν 15

1. Η ειεπζεξία ηεο ζξεζθεπηηθήο ζπλείδεζεο είλαη απαξαβίαζηε. Η απφιαπζε

ησλ αηνκηθψλ θαη πνιηηηθψλ δηθαησκάησλ δελ εμαξηάηαη απφ ηηο ζξεζθεπηηθέο
πεπνηζήζεηο θαζελφο.

2. Κάζε γλσζηή ζξεζθεία είλαη ειεχζεξε θαη ηα ζρεηηθά κε ηε ιαηξεία ηεο

ηεινχληαη αλεκπφδηζηα ππφ ηελ πξνζηαζία ησλ λφκσλ. Η άζθεζε ηεο ιαηξείαο
δελ επηηξέπεηαη λα πξνζβάιιεη ηε δεκφζηα ηάμε ή ηα ρξεζηά ήζε. Ο
πξνζειπηηζκφο απαγνξεχεηαη.
3. Οη ιεηηνπξγνί φισλ ησλ γλσζηψλ ζξεζθεηψλ ππφθεηληαη ζηελ ίδηα επνπηεία
ηεο Πνιηηείαο θαη ζηηο ίδηεο ππνρξεψζεηο απέλαληί ηεο, φπσο θαη νη ιεηηνπξγνί
ηεο επηθξαηνχζαο ζξεζθείαο.

4. Καλέλαο δελ κπνξεί, εμαηηίαο ησλ ζξεζθεπηηθψλ ηνπ πεπνηζήζεσλ, λα

απαιιαγεί απφ ηελ εθπιήξσζε ησλ ππνρξεψζεσλ πξνο ην Κξάηνο ή λα
αξλεζεί λα ζπκκνξθσζεί πξνο ηνπο λφκνπο.

5. Καλέλαο φξθνο δελ επηβάιιεηαη ρσξίο λφκν, πνπ νξίδεη θαη ηνλ ηχπν ηνπ.

Άξζξν 16

1. Καζέλαο κπνξεί λα εθθξάδεη θαη λα δηαδίδεη πξνθνξηθά, γξαπηά θαη δηα ηνπ
ηχπνπ ηνπο ζηνραζκνχο ηνπ ηεξψληαο ηνπο λφκνπο ηνπ Κξάηνπο.

2. Ο Σχπνο είλαη ειεχζεξνο. Η ινγνθξηζία θαη θάζε άιιν πξνιεπηηθφ κέηξν

απαγνξεχνληαη.

3. Η θαηάζρεζε εθεκεξίδσλ θαη άιισλ εληχπσλ, είηε πξηλ απφ ηελ

θπθινθνξία είηε χζηεξα απφ απηήλ, απαγνξεχεηαη.

Καη’ εμαίξεζε επηηξέπεηαη ε θαηάζρεζε, κε παξαγγειία ηνπ εηζαγγειέα, κεηά

ηελ θπθινθνξία:

α) γηα πξνζβνιή ηεο ρξηζηηαληθήο θαη θάζε άιιεο γλσζηήο ζξεζθείαο.

β) γηα δεκνζίεπκα πνπ απνθαιχπηεη πιεξνθνξίεο γηα ηε ζχλζεζε, ηνλ

εμνπιηζκφ θαη ηε δηάηαμε ησλ ελφπισλ δπλάκεσλ ή ηελ νρχξσζε ηεο Υψξαο ή
πνπ έρεη ζθνπφ ηε βίαηε αλαηξνπή ηνπ πνιηηεχκαηνο ή ζηξέθεηαη θαηά ηεο
εδαθηθήο αθεξαηφηεηαο ηνπ Κξάηνπο.

γ) γηα άζεκλα δεκνζηεχκαηα πνπ πξνζβάιινπλ νινθάλεξα ηε δεκφζηα αηδψ,

ζηηο πεξηπηψζεηο πνπ νξίδεη ν λφκνο.

4. ΢’ φιεο ηηο πεξηπηψζεηο ηεο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπ ν εηζαγγειέαο,

κέζα ζε είθνζη ηέζζεξηο ψξεο απφ ηελ θαηάζρεζε, νθείιεη λα ππνβάιεη ηελ
ππφζεζε ζην δηθαζηηθφ ζπκβνχιην, θαη απηφ, κέζα ζε άιιεο είθνζη ηέζζεξηο
ψξεο, νθείιεη λα απνθαζίζεη γηα ηε δηαηήξεζε ή ηελ άξζε ηεο θαηάζρεζεο,
δηαθνξεηηθά ε θαηάζρεζε αίξεηαη απηνδηθαίσο. Σα έλδηθα κέζα ηεο έθεζεο θαη
ηεο αλαίξεζεο επηηξέπνληαη ζηνλ εθδφηε ηεο εθεκεξίδαο ή άιινπ εληχπνπ πνπ
θαηαζρέζεθε θαη ζηνλ εηζαγγειέα.

“5. Καζέλαο ν νπνίνο ζίγεηαη απφ αλαθξηβέο δεκνζίεπκα ή εθπνκπή έρεη

δηθαίσκα απάληεζεο, ην δε κέζν ελεκέξσζεο έρεη αληηζηνίρσο ππνρξέσζε
πιήξνπο θαη άκεζεο επαλφξζσζεο. Καζέλαο ν νπνίνο ζίγεηαη απφ πβξηζηηθφ ή
δπζθεκηζηηθφ δεκνζίεπκα ή εθπνκπή έρεη, επίζεο, δηθαίσκα απάληεζεο, ην δε
κέζν ελεκέξσζεο έρεη αληηζηνίρσο ππνρξέσζε άκεζεο δεκνζίεπζεο ή
κεηάδνζεο ηεο απάληεζεο. Νφκνο νξίδεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν αζθείηαη ην
δηθαίσκα απάληεζεο θαη δηαζθαιίδεηαη ε πιήξεο θαη άκεζε επαλφξζσζε ή ε
δεκνζίεπζε θαη κεηάδνζε ηεο απάληεζεο”.

6. Σν δηθαζηήξην, χζηεξα απφ ηξεηο ηνπιάρηζηνλ θαηαδίθεο κέζα ζε κία

πεληαεηία γηα δηάπξαμε ησλ εγθιεκάησλ πνπ πξνβιέπνληαη ζηελ παξάγξαθν
3, δηαηάζζεη ηελ νξηζηηθή ή πξνζσξηλή παχζε ηεο έθδνζεο ηνπ εληχπνπ θαη,
ζε βαξηέο πεξηπηψζεηο, ηελ απαγφξεπζε ηεο άζθεζεο ηνπ δεκνζηνγξαθηθνχ
επαγγέικαηνο απφ ην πξφζσπν πνπ θαηαδηθάζηεθε, φπσο λφκνο νξίδεη. Η
παχζε ή ε απαγφξεπζε αξρίδνπλ αθφηνπ ε θαηαδηθαζηηθή απφθαζε γίλεη
ακεηάθιεηε.

“7. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ αζηηθή θαη πνηληθή επζχλε ηνπ ηχπνπ θαη
ησλ άιισλ κέζσλ ελεκέξσζεο θαη κε ηελ ηαρεία εθδίθαζε ησλ ζρεηηθψλ
ππνζέζεσλ”.

8. Νφκνο νξίδεη ηηο πξνυπνζέζεηο θαη ηα πξνζφληα γηα ηελ άζθεζε ηνπ
δεκνζηνγξαθηθνχ επαγγέικαηνο.

“9. Σν ηδηνθηεζηαθφ θαζεζηψο, ε νηθνλνκηθή θαηάζηαζε θαη ηα κέζα

ρξεκαηνδφηεζεο ησλ κέζσλ ελεκέξσζεο πξέπεη λα γίλνληαη γλσζηά, φπσο
λφκνο νξίδεη. Νφκνο πξνβιέπεη ηα κέηξα θαη ηνπο πεξηνξηζκνχο πνπ είλαη
αλαγθαίνη γηα ηελ πιήξε δηαζθάιηζε ηεο δηαθάλεηαο θαη ηεο πνιπθσλίαο ζηελ
ελεκέξσζε. Απαγνξεχεηαη ε ζπγθέληξσζε ηνπ ειέγρνπ πεξηζζφηεξσλ κέζσλ
ελεκέξσζεο ηεο απηήο ή άιιεο κνξθήο. Απαγνξεχεηαη εηδηθφηεξα ε
ζπγθέληξσζε πεξηζζφηεξσλ ηνπ ελφο ειεθηξνληθψλ κέζσλ ελεκέξσζεο ηεο
απηήο κνξθήο, φπσο λφκνο νξίδεη. Η ηδηφηεηα ηνπ ηδηνθηήηε, ηνπ εηαίξνπ, ηνπ
βαζηθνχ κεηφρνπ ή ηνπ δηεπζπληηθνχ ζηειέρνπο επηρείξεζεο κέζσλ
ελεκέξσζεο είλαη αζπκβίβαζηε κε ηελ ηδηφηεηα ηνπ ηδηνθηήηε, ηνπ εηαίξνπ,
ηνπ βαζηθνχ κεηφρνπ ή ηνπ δηεπζπληηθνχ ζηειέρνπο επηρείξεζεο πνπ
αλαιακβάλεη έλαληη ηνπ Γεκνζίνπ ή λνκηθνχ πξνζψπνπ ηνπ επξχηεξνπ
δεκφζηνπ ηνκέα ηελ εθηέιεζε έξγσλ ή πξνκεζεηψλ ή ηελ παξνρή ππεξεζηψλ.
Η απαγφξεπζε ηνπ πξνεγνχκελνπ εδαθίνπ θαηαιακβάλεη θαη θάζε είδνπο
παξέλζεηα πξφζσπα, φπσο ζπδχγνπο, ζπγγελείο, νηθνλνκηθά εμαξηεκέλα
άηνκα ή εηαηξείεο. Νφκνο νξίδεη ηηο εηδηθφηεξεο ξπζκίζεηο, ηηο θπξψζεηο πνπ
κπνξεί λα θζάλνπλ κέρξη ηελ αλάθιεζε ηεο άδεηαο ξαδηνθσληθνχ ή
ηειενπηηθνχ ζηαζκνχ θαη κέρξη ηελ απαγφξεπζε ζχλαςεο ή ηελ αθχξσζε ηεο
ζρεηηθήο ζχκβαζεο, θαζψο θαη ηνπο ηξφπνπο ειέγρνπ θαη ηηο εγγπήζεηο
απνηξνπήο ησλ θαηαζηξαηεγήζεσλ ησλ πξνεγνπκέλσλ εδαθίσλ”.

Άξζξν 17

1. Οη πξνζηαηεπηηθέο γηα ηνλ ηχπν δηαηάμεηο ηνπ πξνεγνχκελνπ άξζξνπ δελ

εθαξκφδνληαη ζηνλ θηλεκαηνγξάθν, ηε θσηνγξαθία, ηε ξαδηνθσλία, ηελ
ηειεφξαζε θαη θάζε άιιν παξεκθεξέο κέζν κεηάδνζεο ιφγνπ ή παξάζηαζεο.

“2. Η ξαδηνθσλία θαη ε ηειεφξαζε ππάγνληαη ζηνλ άκεζν έιεγρν ηνπ

Κξάηνπο. Ο έιεγρνο θαη ε επηβνιή ησλ δηνηθεηηθψλ θπξψζεσλ ππάγνληαη ζηελ
απνθιεηζηηθή αξκνδηφηεηα ηνπ Δζληθνχ ΢πκβνπιίνπ Ραδηνηειεφξαζεο πνπ
είλαη αλεμάξηεηε αξρή, φπσο λφκνο νξίδεη. Ο άκεζνο έιεγρνο ηνπ Κξάηνπο,
πνπ ιακβάλεη θαη ηε κνξθή ηνπ θαζεζηψηνο ηεο πξνεγνχκελεο άδεηαο, έρεη σο
ζθνπφ ηελ αληηθεηκεληθή θαη κε ίζνπο φξνπο κεηάδνζε πιεξνθνξηψλ θαη
εηδήζεσλ, θαζψο θαη πξντφλησλ ηνπ ιφγνπ θαη ηεο ηέρλεο, ηελ εμαζθάιηζε ηεο
πνηνηηθήο ζηάζκεο ησλ πξνγξακκάησλ πνπ επηβάιιεη ε θνηλσληθή απνζηνιή
ηεο ξαδηνθσλίαο θαη ηεο ηειεφξαζεο θαη ε πνιηηηζηηθή αλάπηπμε ηεο Υψξαο,
θαζψο θαη ην ζεβαζκφ ηεο αμίαο ηνπ αλζξψπνπ θαη ηελ πξνζηαζία ηεο
παηδηθήο ειηθίαο θαη ηεο λεφηεηαο.

Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ ππνρξεσηηθή θαη δσξεάλ κεηάδνζε ησλ

εξγαζηψλ ηεο Βνπιήο θαη ησλ επηηξνπψλ ηεο, θαζψο θαη πξνεθινγηθψλ
κελπκάησλ ησλ θνκκάησλ απφ ηα ξαδηνηειενπηηθά κέζα.”

Άξζξν 19

1. Η ηέρλε θαη ε επηζηήκε, ε έξεπλα θαη ε δηδαζθαιία είλαη ειεχζεξεο˙ ε

αλάπηπμε θαη ε πξναγσγή ηνπο απνηειεί ππνρξέσζε ηνπ Κξάηνπο. Η
αθαδεκατθή ειεπζεξία θαη ε ειεπζεξία ηεο δηδαζθαιίαο δελ απαιιάζζνπλ απφ
ην θαζήθνλ ηεο ππαθνήο ζην ΢χληαγκα
2. Η παηδεία απνηειεί κηα απφ ηηο βαζηθφηεξεο απνζηνιέο ηνπ Κξάηνπο θαη έρεη
ζθνπφ ηελ εζηθή, πλεπκαηηθή, επαγγεικαηηθή θαη θπζηθή αγσγή ησλ Διιήλσλ,
ηελ αλάπηπμε ηεο εζληθήο θαη ζξεζθεπηηθήο ζπλείδεζεο θαη ηε δηάπιαζή ηνπο
ζε ειεχζεξνπο θαη ππεχζπλνπο πνιίηεο.

3. Σα έηε ππνρξεσηηθήο θνίηεζεο δελ κπνξεί λα είλαη ιηγφηεξα απφ ελλέα.

4. Όινη νη Έιιελεο έρνπλ δηθαίσκα δσξεάλ παηδείαο, ζε φιεο ηηο βαζκίδεο ηεο,
ζηα θξαηηθά εθπαηδεπηήξηα. Σν Κξάηνο εληζρχεη ηνπο ζπνπδαζηέο πνπ
δηαθξίλνληαη, θαζψο θαη απηνχο πνπ έρνπλ αλάγθε απφ βνήζεηα ή εηδηθή
πξνζηαζία, αλάινγα κε ηηο ηθαλφηεηέο ηνπο.

5. Η αλψηαηε εθπαίδεπζε παξέρεηαη απφ ηδξχκαηα πνπ απνηεινχλ λνκηθά

πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ κε πιήξε απηνδηνίθεζε. Σα ηδξχκαηα απηά ηεινχλ
ππφ ηελ επνπηεία ηνπ Κξάηνπο, έρνπλ δηθαίσκα λα εληζρχνληαη νηθνλνκηθά
απφ απηφ θαη ιεηηνπξγνχλ ζχκθσλα κε ηνπο λφκνπο πνπ αθνξνχλ ηνπο
νξγαληζκνχο ηνπο. ΢πγρψλεπζε ή θαηάηκεζε αλψηαησλ εθπαηδεπηηθψλ
ηδξπκάησλ κπνξεί λα γίλεη θαη θαηά παξέθθιηζε απφ θάζε αληίζεηε δηάηαμε,
φπσο λφκνο νξίδεη.

Δηδηθφο λφκνο νξίδεη φζα αθνξνχλ ηνπο θνηηεηηθνχο ζπιιφγνπο θαη ηε

ζπκκεηνρή ησλ ζπνπδαζηψλ ζ’ απηνχο.

6. Οη θαζεγεηέο ησλ αλψηαησλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ είλαη δεκφζηνη

ιεηηνπξγνί. Σν ππφινηπν δηδαθηηθφ πξνζσπηθφ ηνπο επηηειεί επίζεο δεκφζην
ιεηηνχξγεκα, κε ηηο πξνυπνζέζεηο πνπ λφκνο νξίδεη. Σα ζρεηηθά κε ηελ
θαηάζηαζε φισλ απηψλ ησλ πξνζψπσλ θαζνξίδνληαη απφ ηνπο νξγαληζκνχο
ησλ νηθείσλ ηδξπκάησλ.

Οη θαζεγεηέο ησλ αλψηαησλ εθπαηδεπηηθψλ ηδξπκάησλ δελ κπνξνχλ λα

παπζνχλ πξνηνχ ιήμεη ζχκθσλα κε ην λφκν ν ρξφλνο ππεξεζίαο ηνπο παξά
κφλν κε ηηο νπζηαζηηθέο πξνυπνζέζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ζην άξζξν 88
παξάγξαθνο 4 θαη χζηεξα απφ απφθαζε ζπκβνπιίνπ πνπ απνηειείηαη θαηά
πιεηνςεθία απφ αλψηαηνπο δηθαζηηθνχο ιεηηνπξγνχο, φπσο λφκνο νξίδεη.

Νφκνο νξίδεη ην φξην ηεο ειηθίαο ησλ θαζεγεηψλ ησλ αλσηάησλ εθπαηδεπηηθψλ
ηδξπκάησλ, εσζφηνπ εθδνζεί ν λφκνο απηφο νη θαζεγεηέο πνπ ππεξεηνχλ
απνρσξνχλ απηνδηθαίσο κφιηο ιήμεη ην αθαδεκατθφ έηνο κέζα ζην νπνίν
ζπκπιεξψλνπλ ην εμεθνζηφ έβδνκν έηνο ηεο ειηθίαο ηνπο.
7. Η επαγγεικαηηθή θαη θάζε άιιε εηδηθή εθπαίδεπζε παξέρεηαη απφ ην Κξάηνο
θαη κε ζρνιέο αλψηεξεο βαζκίδαο γηα ρξνληθφ δηάζηεκα φρη κεγαιχηεξν απφ
ηξία ρξφληα, φπσο πξνβιέπεηαη εηδηθφηεξα απφ ην λφκν, πνπ νξίδεη θαη ηα
επαγγεικαηηθά δηθαηψκαηα φζσλ απνθνηηνχλ απφ ζρνιέο απηέο.

8. Νφκνο νξίδεη ηηο πξνυπνζέζεηο θαη ηνπο φξνπο ρνξήγεζεο άδεηαο γηα ηελ
ίδξπζε θαη ιεηηνπξγία εθπαηδεπηεξίσλ πνπ δελ αλήθνπλ ζην Κξάηνο, ηα
ζρεηηθά κε ηελ επνπηεία πνπ αζθείηαη πάλσ ζ’ απηά, θαζψο θαη ηελ
ππεξεζηαθή θαηάζηαζε ηνπ δηδαθηηθνχ πξνζσπηθνχ ηνπο.

Η ζχζηαζε αλψηαησλ ζρνιψλ απφ ηδηψηεο απαγνξεχεηαη.

9. Παξάιιεια κε ηα θξαηηθά κπνξνχλ λα ηδξπζνχλ θαη ηδησηηθά Αλψηαηα

Δθπαηδεπηηθά Ιδξχκαηα, ζχκθσλα κε ηνπο νξηζκνχο λφκνπ πνπ ζα έρεη
ςεθηζηεί απφ ηα ηξία πέκπηα ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ.

9. Ο αζιεηηζκφο ηειεί ππφ ηελ πξνζηαζία θαη ηελ αλψηαηε επνπηεία ηνπ
Κξάηνπο.

Σν Κξάηνο επηρνξεγεί θαη ειέγρεη ηηο ελψζεηο ησλ αζιεηηθψλ ζσκαηείσλ θάζε
είδνπο, φπσο λφκνο νξίδεη. Νφκνο νξίδεη επίζεο ηε δηάζεζε ησλ εληζρχζεσλ
πνπ παξέρνληαη θάζε θνξά ζηηο επηρνξεγνχκελεο ελψζεηο ζχκθσλα κε ηνλ
πξννξηζκφ ηνπο.

Άξζξν 21

1. Η ηδηνθηεζία ηειεί ππφ ηελ πξνζηαζία ηνπ Κξάηνπο, ηα δηθαηψκαηα φκσο

πνπ απνξξένπλ απφ απηή δελ κπνξνχλ λα αζθνχληαη ζε βάξνο ηνπ γεληθνχ
ζπκθέξνληνο.

2. Καλέλαο δελ ζηεξείηαη ηελ ηδηνθηεζία ηνπ, παξά κφλν γηα δεκφζηα σθέιεηα
πνπ έρεη απνδεηρζεί κε ηνλ πξνζήθνληα ηξφπν, φηαλ θαη φπσο λφκνο νξίδεη,
θαη πάληνηε αθνχ πξνεγεζεί πιήξεο απνδεκίσζε, πνπ λα αληαπνθξίλεηαη
ζηελ αμία ηελ νπνία είρε ην απαιινηξηνχκελν θαηά ην ρξφλν ηεο ζπδήηεζεο
ζην δηθαζηήξην γηα ηνλ πξνζσξηλφ πξνζδηνξηζκφ ηεο απνδεκίσζεο. Αλ δεηεζεί
απεπζείαο ν νξηζηηθφο πξνζδηνξηζκφο ηεο απνδεκίσζεο, ιακβάλεηαη ππφςε ε
αμία θαηά ην ρξφλν ηεο ζρεηηθήο ζπδήηεζεο ζην δηθαζηήξην.
“Αλ ε ζπδήηεζε γηα ηνλ νξηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ηεο απνδεκίσζεο δηεμαρζεί
κεηά ηελ παξέιεπζε έηνπο απφ ηε ζπδήηεζε γηα ηνλ πξνζσξηλφ πξνζδηνξηζκφ,
ηφηε γηα ηνλ πξνζδηνξηζκφ ηεο απνδεκίσζεο ιακβάλεηαη ππφςε ε αμία θαηά ην
ρξφλν ηεο ζπδήηεζεο γηα ηνλ νξηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ. ΢ηελ απφθαζε θήξπμεο
πξέπεη λα δηθαηνινγείηαη εηδηθά ε δπλαηφηεηα θάιπςεο ηεο δαπάλεο
απνδεκίσζεο. Η απνδεκίσζε, εθφζνλ ζπλαηλεί ν δηθαηνχρνο, κπνξεί λα
θαηαβάιιεηαη θαη ζε είδνο ηδίσο κε ηε κνξθή ηεο παξαρψξεζεο ηεο
θπξηφηεηαο άιινπ αθηλήηνπ ή ηεο παξαρψξεζεο δηθαησκάησλ επί άιινπ
αθηλήηνπ.”

3. Η ελδερφκελε κεηαβνιή ηεο αμίαο ηνπ απαιινηξηνχκελνπ κεηά ηε

δεκνζίεπζε ηεο πξάμεο απαιινηξίσζεο, θαη κφλν εμαηηίαο ηεο, δελ ιακβάλεηαη
ππφςε.

4. “Η απνδεκίσζε νξίδεηαη απφ ηα αξκφδηα δηθαζηήξηα. Μπνξεί λα νξηζηεί θαη

πξνζσξηλά δηθαζηηθψο, χζηεξα απφ αθξφαζε ή πξφζθιεζε ηνπ δηθαηνχρνπ,
πνπ κπνξεί λα ππνρξεσζεί θαηά ηελ θξίζε ηνπ δηθαζηεξίνπ λα παξάζρεη γηα
ηελ είζπξαμή ηεο αλάινγε εγγχεζε, ζχκθσλα κε ηνλ ηξφπν πνπ νξίδεη ν
λφκνο. Νφκνο κπνξεί λα πξνβιέπεη ηελ εγθαζίδξπζε εληαίαο δηθαηνδνζίαο,
θαηά παξέθθιηζε απφ ην άξζξν 94, γηα φιεο ηηο δηαθνξέο θαη ππνζέζεηο πνπ
ζρεηίδνληαη κε απαιινηξίσζε, θαζψο θαη ηελ θαηά πξνηεξαηφηεηα δηεμαγσγή
ησλ ζρεηηθψλ δηθψλ. Με ηνλ ίδην λφκν κπνξεί λα ξπζκίδεηαη ν ηξφπνο κε ηνλ
νπνίν ζπλερίδνληαη εθθξεκείο δίθεο.”

Πξηλ θαηαβιεζεί ε νξηζηηθή ή πξνζσξηλή απνδεκίσζε δηαηεξνχληαη αθέξαηα

φια ηα δηθαηψκαηα ηνπ ηδηνθηήηε θαη δελ επηηξέπεηαη ε θαηάιεςε.

“Πξνθεηκέλνπ λα εθηειεζηνχλ έξγα γεληθφηεξεο ζεκαζίαο γηα ηελ νηθνλνκία

ηεο Υψξαο είλαη δπλαηφλ, κε εηδηθή απφθαζε ηνπ δηθαζηεξίνπ πνπ είλαη
αξκφδην γηα ηνλ νξηζηηθφ ή πξνζσξηλφ πξνζδηνξηζκφ ηεο απνδεκίσζεο, λα
επηηξέπεηαη ε πξαγκαηνπνίεζε εξγαζηψλ θαη πξηλ απφ ηνλ πξνζδηνξηζκφ θαη
ηελ θαηαβνιή ηεο απνδεκίσζεο, ππφ ηνλ φξν ηεο θαηαβνιήο εχινγνπ
ηκήκαηνο ηεο απνδεκίσζεο θαη ηεο παξνρήο πιήξνπο εγγχεζεο ππέξ ηνπ
δηθαηνχρνπ ηεο απνδεκίσζεο, φπσο λφκνο νξίδεη. Η δεχηεξε πξφηαζε ηνπ
πξψηνπ εδαθίνπ εθαξκφδεηαη αλαιφγσο θαη ζηηο πεξηπηψζεηο απηέο.”

Η απνδεκίσζε πνπ νξίζηεθε θαηαβάιιεηαη ππνρξεσηηθά ην αξγφηεξν κέζα ζε

ελάκηζη έηνο απφ ηε δεκνζίεπζε ηεο απφθαζεο γηα ηνλ πξνζσξηλφ
πξνζδηνξηζκφ ηεο απνδεκίσζεο θαη, ζε πεξίπησζε απεπζείαο αίηεζεο γηα
νξηζηηθφ πξνζδηνξηζκφ ηεο απνδεκίσζεο, απφ ηε δεκνζίεπζε ηεο ζρεηηθήο
απφθαζεο ηνπ δηθαζηεξίνπ, δηαθνξεηηθά ε απαιινηξίσζε αίξεηαη
απηνδηθαίσο.

Η απνδεκίσζε δελ ππφθεηηαη, σο απνδεκίσζε, ζε θαλέλα θφξν, θξάηεζε ή

ηέινο.

5. Νφκνο νξίδεη ηηο πεξηπηψζεηο ππνρξεσηηθήο ηθαλνπνίεζεο ησλ δηθαηνχρσλ

γηα ηελ πξφζνδν, ηελ νπνία έραζαλ απφ ην αθίλεην απαιινηξηψζεθε σο ην
ρξφλν θαηαβνιήο ηεο απνδεκίσζεο.

6. Όηαλ πξφθεηηαη λα εθηειεζηνχλ έξγα θνηλήο σθέιεηαο ή γεληθφηεξεο

ζεκαζίαο γηα ηελ νηθνλνκία ηεο Υψξαο, λφκνο κπνξεί λα επηηξέςεη ηελ
απαιινηξίσζε ππέξ ηνπ Γεκνζίνπ επξχηεξσλ δσλψλ, πέξα απφ ηηο εθηάζεηο
πνπ είλαη αλαγθαίεο γηα ηελ θαηαζθεπή ησλ έξγσλ. Ο ίδηνο λφκνο θαζνξίδεη ηηο
πξνυπνζέζεηο θαη ηνπο φξνπο κηαο ηέηνηαο απαιινηξίσζεο, θαζψο θαη ηα
ζρεηηθά κε ηε δηάζεζε ή ρξεζηκνπνίεζε, γηα δεκφζηνπο ή θνηλσθειείο γεληθά
ζθνπνχο, ησλ εθηάζεσλ πνπ απαιινηξηψλνληαη επηπιένλ φζσλ είλαη αλαγθαίεο
γηα ην έξγν πνπ πξφθεηηαη λα εθηειεζηεί.

7. Νφκνο κπνξεί λα νξίζεη φηη γηα ηελ εθηέιεζε έξγσλ κε πξνθαλή θνηλή
σθέιεηα ππέξ ηνπ Γεκνζίνπ, λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ,
νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, νξγαληζκψλ θνηλήο σθέιεηαο θαη
δεκφζησλ επηρεηξήζεσλ, επηηξέπεηαη λα δηαλνηρζνχλ ππφγεηεο ζήξαγγεο ζην
επηβαιιφκελν βάζνο, ρσξίο απνδεκίσζε, ππφ ηνλ φξν φηη δελ ζα
παξαβιάπηεηαη ε ζπλήζεο εθκεηάιιεπζε ηνπ ππεξθείκελνπ αθηλήηνπ.

Άξζξν 22

1. Δηδηθνί λφκνη ξπζκίδνπλ ηα ζρεηηθά κε ηελ ηδηνθηεζία θαη ηε δηάζεζε ησλ

κεηαιιείσλ, νξπρείσλ, ζπειαίσλ, αξραηνινγηθψλ ρψξσλ θαη ζεζαπξψλ
ηακαηηθψλ, ξεφλησλ θαη ππφγεησλ πδάησλ θαη γεληθά ηνπ ππφγεηνπ πινχηνπ.

2. Με λφκν ξπζκίδνληαη ηα ζρεηηθά κε ηελ ηδηνθηεζία, ηελ εθκεηάιιεπζε θαη

δηαρείξηζε ησλ ιηκλνζαιαζζψλ θαη ησλ κεγάισλ ιηκλψλ, θαζψο θαη ηα ζρεηηθά
κε ηε δηάζεζε γεληθά ησλ εθηάζεσλ πνπ πξνθχπηνπλ απφ απνμήξαλζή ηνπο.
3. Δηδηθνί λφκνη ξπζκίδνπλ ηα ζρεηηθά κε ηηο επηηάμεηο γηα ηηο αλάγθεο ησλ
ελφπισλ δπλάκεσλ ζε πεξίπησζε πνιέκνπ ή επηζηξάηεπζεο, ή γηα ηε
ζεξαπεία άκεζεο θνηλσληθήο αλάγθεο πνπ κπνξεί λα ζέζεη ζε θίλδπλν ηε
δεκφζηα ηάμε ή πγεία.

4. Δπηηξέπεηαη, ζχκθσλα κε ηε δηαδηθαζία πνπ θαζνξίδεη εηδηθφο λφκνο, ν

αλαδαζκφο αγξνηηθψλ εθηάζεσλ γηα ηελ επσθειέζηεξε εθκεηάιιεπζε ηνπ
εδάθνπο, θαζψο θαη ε ιήςε κέηξσλ γηα ηελ απνθπγή ηεο ππέξκεηξεο
θαηάηκεζεο, ή γηα δηεπθφιπλζε ηεο αλαζπγθξφηεζεο ηεο θαηαηκεκέλεο
κηθξήο αγξνηηθήο ηδηνθηεζίαο.

5. Δθηφο απφ ηηο πεξηπηψζεηο πνπ πξνβιέπνληαη ζηηο πξνεγνχκελεο

παξαγξάθνπο, κπνξεί λα πξνβιεθζεί κε λφκν θαη θάζε άιιε ζηέξεζε ηεο
ειεχζεξεο ρξήζεο θαη θάξπσζε ηεο ηδηνθηεζίαο πνπ απαηηείηαη απφ ηδηαίηεξεο
πεξηζηάζεηο. Νφκνο νξίδεη ηνλ ππφρξεν θαη ηε δηαδηθαζία θαηαβνιήο ζηνλ
δηθαηνχρν ηνπ αληαιιάγκαηνο ηεο ρξήζεο ή θάξπσζεο, ην νπνίν πξέπεη λα
αληαπνθξίλεηαη ζηηο πθηζηάκελεο θάζε θνξά ζπλζήθεο.

Μέηξα πνπ επηβιήζεθαλ κε ηελ εθαξκνγή ηεο παξαγξάθνπ απηήο αίξνληαη

ακέζσο κφιηο εθιείςνπλ νη ηδηαίηεξνη ιφγνη πνπ ηα πξνθάιεζαλ. ΢ε πεξίπησζε
αδηθαηνιφγεηεο παξάηαζεο ησλ κέηξσλ απνθαζίδεη γηα ηελ άξζε ηνπο, θαηά
θαηεγνξίεο πεξηπηψζεσλ, ην ΢πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο, χζηεξα απφ αίηεζε
φπνηνη έρεη έλλνκν ζπκθέξνλ.

6. Με λφκν κπνξεί λα ξπζκίδνληαη ηα ζρεηηθά κε ηε δηάζεζε εγθαηαιεηκκέλσλ

εθηάζεσλ γηα ηελ αμηνπνίεζή ηνπο ππέξ ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο θαη
απνθαηάζηαζε αθηεκφλσλ. Με ηνλ ίδην λφκν νξίδνληαη θαη ηα ζρεηηθά κε ηελ
κεξηθή ή νιηθή απνδεκίσζε ησλ ηδηνθηεηψλ ζε πεξίπησζε επαλεκθάληζήο
ηνπο κέζα ζε εχινγε πξνζεζκία.

7. Με λφκν κπνξεί λα θαζηεξσζεί ε αλαγθαζηηθή ζπληδηνθηεζία ζπλερφκελσλ

ηδηνθηεζηψλ αζηηθψλ πεξηνρψλ, εθφζνλ ε απηνηειήο αλνηθνδφκεζε απηψλ ή
κεξηθψλ απ’ απηέο δελ αληαπνθξίλεηαη ζηνπο φξνπο δφκεζεο πνπ ηζρχνπλ ή
πξφθεηηαη λα ηζρχζνπλ ζηελ πεξηνρή απηή.

8. Γελ επηηξέπεηαη λα απαιινηξησζεί ε αγξνηηθή ηδηνθηεζία ησλ

΢ηαπξνπεγηαθψλ Ιεξψλ Μνλψλ ηεο Αγίαο Αλαζηαζίαο ηεο Φαξκαθνιχηξηαο ζηε
Υαιθηδηθή, ησλ Βιαηάδσλ ζηε Θεζζαινλίθε θαη ηνπ Δπαγγειηζηή Ισάλλε ηνπ
Θενιφγνπ ζηελ Πάηκν, κε εμαίξεζε ηα κεηφρηα. Δπίζεο δελ επηηξέπεηαη λα
απαιινηξησζεί ε πεξηνπζία πνπ βξίζθεηαη ζηελ Διιάδα ησλ Παηξηαξρείσλ
Αιεμάλδξεηαο, Αληηφρεηαο θαη Ιεξνζνιχκσλ, θαζψο θαη ηεο Ιεξήο Μνλήο ηνπ
΢ηλά.

Άξζξν 23

“1″. Σν απφξξεην ησλ επηζηνιψλ θαη ηεο ειεχζεξεο αληαπφθξηζεο ή

επηθνηλσλίαο κε νπνηνλδήπνηε άιιν ηξφπν είλαη απφιπηα απαξαβίαζην. Νφκνο
νξίδεη ηηο εγγπήζεηο ππφ ηηο νπνίεο ε δηθαζηηθή αξρή δελ δεζκεχεηαη απφ ην
απφξξεην γηα ιφγνπο εζληθήο αζθάιεηαο ή γηα δηαθξίβσζε ηδηαίηεξα ζνβαξψλ
εγθιεκάησλ.

“2. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηε ζπγθξφηεζε, ηε ιεηηνπξγία θαη ηηο

αξκνδηφηεηεο αλεμάξηεηεο αξρήο πνπ δηαζθαιίδεη ην απφξξεην ηεο
παξαγξάθνπ 1″.

“3. Απαγνξεχεηαη ε ρξήζε απνδεηθηηθψλ κέζσλ πνπ έρνπλ απνθηεζεί θαηά

παξάβαζε ηνπ άξζξνπ απηνχ θαη ησλ άξζξσλ 10 θαη 11″.

Άξζξν 24

1. Καζέλαο έρεη δηθαίσκα ζηελ παξνρή έλλνκεο πξνζηαζίαο απφ ηα δηθαζηήξηα

θαη κπνξεί λα αλαπηχμεη ζ’ απηά ηηο απφςεηο ηνπ γηα ηα δηθαηψκαηα ή
ζπκθέξνληά ηνπ, φπσο λφκνο νξίδεη.

2. Σν δηθαίσκα ηεο πξνεγνχκελεο αθξφαζεο ηνπ ελδηαθεξνκέλνπ ηζρχεη θαη

γηα θάζε δηνηθεηηθή ελέξγεηα ή κέηξν πνπ ιακβάλεηαη ζε βάξνο ησλ
δηθαησκάησλ ή ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπ.

Άξζξν 25
1. Η νηθνγέλεηα, σο ζεκέιην ηεο ζπληήξεζεο θαη πξναγσγήο ηνπ Έζλνπο,
θαζψο θαη ν γάκνο, ε κεηξφηεηα θαη ε παηδηθή ειηθία ηεινχλ ππφ ηελ
πξνζηαζία ηνπ Κξάηνπο.

2. Πνιχηεθλεο νηθνγέλεηεο, αλάπεξνη πνιέκνπ θαη εηξεληθήο πεξηφδνπ, ζχκαηα

πνιέκνπ, ρήξεο θαη νξθαλά εθείλσλ πνπ έπεζαλ ζηνλ πφιεκν, θαζψο θαη φζνη
πάζρνπλ απφ αλίαηε ζσκαηηθή ή πλεπκαηηθή λφζν έρνπλ δηθαίσκα εηδηθήο
θξνληίδαο απφ ην Κξάηνο.

3. Σν Κξάηνο κεξηκλά γηα ηελ πγεία ησλ πνιηηψλ θαη παίξλεη εηδηθά κέηξα γηα
ηελ πξνζηαζία ηεο λεφηεηαο, ηνπ γήξαηνο, ηεο αλαπεξίαο θαη γηα ηελ
πεξίζαιςε ησλ απφξσλ.

4. Η απφθηεζε θαηνηθίαο απφ απηνχο πνπ ηε ζηεξνχληαη ή πνπ ζηεγάδνληαη

αλεπαξθψο απνηειεί αληηθείκελν εηδηθήο θξνληίδαο ηνπ Κξάηνπο.

“5. Ο ζρεδηαζκφο θαη ε εθαξκνγή δεκνγξαθηθήο πνιηηηθήο, θαζψο θαη ε ιήςε

φισλ ησλ αλαγθαίσλ κέηξσλ απνηειεί ππνρξέσζε ηνπ Κξάηνπο.”

“6. Σα άηνκα κε αλαπεξίεο έρνπλ δηθαίσκα λα απνιακβάλνπλ κέηξσλ πνπ

εμαζθαιίδνπλ ηελ απηνλνκία, ηελ επαγγεικαηηθή έληαμε θαη ηε ζπκκεηνρή
ηνπο ζηελ θνηλσληθή, νηθνλνκηθή θαη πνιηηηθή δσή ηεο Υψξαο.”

Άξζξν 26

1. Η εξγαζία απνηειεί δηθαίσκα θαη πξνζηαηεχεηαη απφ ην Κξάηνο, πνπ

κεξηκλά γηα ηε δεκηνπξγία ζπλζεθψλ απαζρφιεζεο φισλ ησλ πνιηηψλ θαη γηα
ηελ εζηθή θαη πιηθή εμχςσζε ηνπ εξγαδφκελνπ αγξνηηθνχ θαη αζηηθνχ
πιεζπζκνχ.

Όινη νη εξγαδφκελνη, αλεμάξηεηα απφ θχιν ή άιιε δηάθξηζε, έρνπλ δηθαίσκα

ίζεο ακνηβήο γηα παξερφκελε εξγαζία ίζεο αμίαο.

2. Με λφκν θαζνξίδνληαη νη γεληθνί φξνη εξγαζίαο, πνπ ζπκπιεξψλνληαη απφ

ηηο ζπιινγηθέο ζπκβάζεηο εξγαζίαο ζπλαπηφκελεο κε ειεχζεξεο
δηαπξαγκαηεχζεηο θαη, αλ απηέο απνηχρνπλ, κε ηνπο θαλφλεο πνπ ζέηεη ε
δηαηηεζία.
“3. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηε ζχλαςε ζπιινγηθψλ ζπκβάζεσλ εξγαζίαο
απφ ηνπο δεκφζηνπο ππαιιήινπο θαη ηνπο ππαιιήινπο νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο ή άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ.”

“4″. Οπνηαδήπνηε κνξθή αλαγθαζηηθήο εξγαζίαο απαγνξεχεηαη.

Δηδηθνί λφκνη ξπζκίδνπλ ηα ζρεηηθά κε ηελ επίηαμε πξνζσπηθψλ ππεξεζηψλ ζε

πεξίπησζε πνιέκνπ ή επηζηξάηεπζεο ή γηα ηελ αληηκεηψπηζε αλαγθψλ ηεο
άκπλαο ηεο Υψξαο ή επείγνπζαο θνηλσληθήο αλάγθεο απφ ζενκελία ή αλάγθεο
πνπ κπνξεί λα ζέζεη ζε θίλδπλν ηε δεκφζηα πγεία, θαζψο θαη ηα ζρεηηθά κε ηελ
πξνζθνξά πξνζσπηθήο εξγαζίαο ζηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο
γηα ηελ ηθαλνπνίεζε ηνπηθψλ αλαγθψλ.

“5″. Σν Κξάηνο κεξηκλά γηα ηελ θνηλσληθή αζθάιηζε ησλ εξγαδνκέλσλ, φπσο
λφκνο νξίδεη.

Δξκελεπηηθή δήισζε: ΢ηνπο γεληθνχο φξνπο εξγαζίαο πεξηιακβάλεηαη θαη ν

πξνζδηνξηζκφο ηνπ ηξφπνπ θαη ηνπ ππνρξένπ είζπξαμεο θαη απφδνζεο ζηηο
ζπλδηθαιηζηηθέο νξγαλψζεηο ηεο ζπλδξνκήο ησλ κειψλ ηνπο πνπ πξνβιέπεηαη
απφ ηα θαηαζηαηηθά ηνπο.

Άξζξν 27

1. Σν Κξάηνο ιακβάλεη ηα πξνζήθνληα κέηξα γηα ηε δηαζθάιηζε ηεο

ζπλδηθαιηζηηθήο ειεπζεξίαο θαη ηελ αλεκπφδηζηε άζθεζε ησλ ζπλαθψλ κ’
απηή δηθαησκάησλ ελαληίνλ θάζε πξνζβνιήο ηνπο, κέζα ζηα φξηα ηνπ λφκνπ.

2. Ο ζπλδηθαιηζκφο είλαη αθνκκάηηζηνο θαη αθεδεκφλεπηνο θαη ππεξεηεί ηα

ζπκθέξνληα ηεο ζπγθεθξηκέλεο επαγγεικαηηθήο νκάδαο αιιά θαη ηεο
θνηλσλίαο γεληθφηεξα.

3. Καλέλαο ζπλδηθαιηζηήο δελ κπνξεί λα είλαη ηαπηφρξνλα θαη κέινο πνιηηηθνχ

θφκκαηνο.

4. Οη εθινγέο ζηα ζπλδηθαιηζηηθά φξγαλα γίλνληαη κε δχν θάιπεο, γηα ηνλ

Πξφεδξν θαη ην Γηνηθεηηθφ ΢πκβνχιην θαη πάληα κε εληαίν ςεθνδέιηην γηα
ηνπο ζπκβνχινπο.
5. Η απεξγία απνηειεί δηθαίσκα θαη αζθείηαη απφ ηηο λφκηκα ζπζηεκέλεο
ζπλδηθαιηζηηθέο νξγαλψζεηο γηα ηε δηαθχιαμε θαη πξναγσγή ησλ νηθνλνκηθψλ
θαη εξγαζηαθψλ γεληθά ζπκθεξφλησλ ησλ εξγαδνκέλσλ.

Απαγνξεχεηαη ε απεξγία κε νπνηαδήπνηε κνξθή ζηνπο δηθαζηηθνχο

ιεηηνπξγνχο θαη ζ’ απηνχο πνπ ππεξεηνχλ ζηα ζψκαηα αζθαιείαο. Σν
δηθαίσκα πξνζθπγήο ζε απεξγία ησλ δεκφζησλ ππαιιήισλ θαη ησλ
ππαιιήισλ ηεο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαη ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ
δηθαίνπ, θαζψο θαη ηνπ πξνζσπηθνχ ησλ θάζε κνξθήο επηρεηξήζεσλ δεκφζηνπ
ραξαθηήξα ή θνηλήο σθέιεηαο, πνπ ε ιεηηνπξγία ηνπο έρεη δσηηθή ζεκαζία γηα
ηελ εμππεξέηεζε βαζηθψλ αλαγθψλ ηνπ θνηλσληθνχ ζπλφινπ, ππφθεηηαη ζηνπο
ζπγθεθξηκέλνπο πεξηνξηζκνχο ηνπ λφκνπ πνπ ην ξπζκίδεη. Οη πεξηνξηζκνί
απηνί δελ κπνξνχλ λα θζάλνπλ έσο ηελ θαηάξγεζε ηνπ δηθαηψκαηνο ηεο
απεξγίαο ή ηελ παξεκπφδηζε ηεο λφκηκεο άζθεζήο ηνπ.

Άξζξν 28

“1. Η πξνζηαζία ηνπ θπζηθνχ θαη πνιηηηζηηθνχ πεξηβάιινληνο απνηειεί

ππνρξέσζε ηνπ Κξάηνπο θαη δηθαίσκα ηνπ θαζελφο. Γηα ηε δηαθχιαμή ηνπ ην
Κξάηνο έρεη ππνρξέσζε λα παίξλεη ηδηαίηεξα πξνιεπηηθά ή θαηαζηαιηηθά κέηξα
ζην πιαίζην ηεο αξρήο ηεο αεηθνξίαο. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ
πξνζηαζία ησλ δαζψλ θαη ησλ δαζηθψλ εθηάζεσλ. Η ζχληαμε δαζνινγίνπ
ζπληζηά ππνρξέσζε ηνπ Κξάηνπο. Απαγνξεχεηαη ε κεηαβνιή ηνπ πξννξηζκνχ
ησλ δαζψλ θαη ησλ δαζηθψλ εθηάζεσλ, εθηφο αλ πξνέρεη γηα ηελ Δζληθή
Οηθνλνκία ε αγξνηηθή εθκεηάιιεπζε ή άιιε ηνπο ρξήζε, πνπ ηελ επηβάιιεη ην
δεκφζην ζπκθέξνλ.”

2. Η ρσξνηαμηθή αλαδηάξζξσζε ηεο Υψξαο, ε δηακφξθσζε, ε αλάπηπμε, ε

πνιενδφκεζε θαη ε επέθηαζε ησλ πφιεσλ θαη ησλ νηθηζηηθψλ γεληθά πεξηνρψλ
ππάγεηαη ζηε ξπζκηζηηθή αξκνδηφηεηα θαη ηνλ έιεγρν ηνπ Κξάηνπο, κε ζθνπφ
λα εμππεξεηείηαη ε ιεηηνπξγηθφηεηα θαη ε αλάπηπμε ησλ νηθηζκψλ θαη λα
εμαζθαιίδνληαη νη θαιχηεξνη δπλαηνί φξνη δηαβίσζεο.

“Οη ζρεηηθέο ηερληθέο επηινγέο θαη ζηαζκίζεηο γίλνληαη θαηά ηνπο θαλφλεο ηεο
επηζηήκεο. Η ζχληαμε εζληθνχ θηεκαηνινγίνπ ζπληζηά ππνρξέσζε ηνπ
Κξάηνπο.”
3. Γηα λα αλαγλσξηζηεί κία πεξηνρή σο νηθηζηηθή θαη γηα λα ελεξγνπνηεζεί
πνιενδνκηθά, νη ηδηνθηεζίεο πνπ πεξηιακβάλνληαη ζε απηή ζπκκεηέρνπλ
ππνρξεσηηθά, ρσξίο απνδεκίσζε απφ ηνλ νηθείν θνξέα, ζηε δηάζεζε ησλ
εθηάζεσλ πνπ είλαη απαξαίηεηεο γηα λα δεκηνπξγεζνχλ δξφκνη, πιαηείεο θαη
ρψξνη γηα θνηλσθειείο γεληθά ρξήζεηο θαη ζθνπνχο, θαζψο θαη ζηηο δαπάλεο
γηα ηελ εθηέιεζε ησλ βαζηθψλ θνηλφρξεζησλ πνιενδνκηθψλ έξγσλ, φπσο
λφκνο νξίδεη.

4. Νφκνο κπνξεί λα πξνβιέπεη ηε ζπκκεηνρή ησλ ηδηνθηεηψλ πεξηνρήο πνπ

ραξαθηεξίδεηαη σο νηθηζηηθή ζηελ αμηνπνίεζε θαη γεληθή δηαξξχζκηζή ηεο
ζχκθσλα κε εγθεθξηκέλν ζρέδην, κε αληηπαξνρή αθηλήησλ ίζεο αμίαο ή
ηκεκάησλ ηδηνθηεζίαο θαηά φξνθν, απφ ηνπο ρψξνπο πνπ θαζνξίδνληαη ηειηθά
σο νηθνδνκήζηκνη ή απφ θηίξηα ηεο πεξηνρήο απηήο.

5. Οη δηαηάμεηο ησλ πξνεγνχκελσλ παξαγξάθσλ εθαξκφδνληαη θαη ζηελ

αλακφξθσζε ησλ νηθηζηηθψλ πεξηνρψλ πνπ ήδε ππάξρνπλ. Οη ειεχζεξεο
εθηάζεηο, πνπ πξνθχπηνπλ απφ ηελ αλακφξθσζε, δηαηίζεληαη γηα ηε
δεκηνπξγία θνηλφρξεζησλ ρψξσλ ή εθπνηνχληαη γηα λα θαιπθζνχλ νη δαπάλεο
ηεο πνιενδνκηθήο αλακφξθσζεο, φπσο λφκνο νξίδεη.

6. Σα κλεκεία, νη παξαδνζηαθέο πεξηνρέο θαη ηα παξαδνζηαθά ζηνηρεία

πξνζηαηεχνληαη απφ ην Κξάηνο. Νφκνο ζα νξίζεη ηα αλαγθαία γηα ηελ
πξαγκαηνπνίεζε ηεο πξνζηαζίαο απηήο πεξηνξηζηηθά κέηξα ηεο ηδηνθηεζίαο,
θαζψο θαη ηνλ ηξφπν θαη ην είδνο ηεο απνδεκίσζεο ησλ ηδηνθηεηψλ.

“Δξκελεπηηθή δήισζε: Χο δάζνο ή δαζηθφ νηθνζχζηεκα λνείηαη ην νξγαληθφ

ζχλνιν άγξησλ θπηψλ κε μπιψδε θνξκφ πάλσ ζηελ αλαγθαία επηθάλεηα ηνπ
εδάθνπο, ηα νπνία, καδί κε ηελ εθεί ζπλππάξρνπζα ρισξίδα θαη παλίδα,
απνηεινχλ κέζσ ηεο ακνηβαίαο αιιειεμάξηεζεο θαη αιιεινεπίδξαζήο ηνπο,
ηδηαίηεξε βηνθνηλφηεηα (δαζνβηνθνηλφηεηα) θαη ηδηαίηεξν θπζηθφ πεξηβάιινλ
(δαζνγελέο). Γαζηθή έθηαζε ππάξρεη φηαλ ζην παξαπάλσ ζχλνιν ε άγξηα
μπιψδεο βιάζηεζε, πςειή ή ζακλψδεο, είλαη αξαηά.”

Άξζξν 29
“1. Σα δηθαηψκαηα ηνπ αλζξψπνπ σο αηφκνπ θαη σο κέινπο ηνπ θνηλσληθνχ
ζπλφινπ θαη ε αξρή ηνπ θνηλσληθνχ θξάηνπο δηθαίνπ ηεινχλ ππφ ηελ εγγχεζε
ηνπ Κξάηνπο. Όια ηα θξαηηθά φξγαλα ππνρξενχληαη λα δηαζθαιίδνπλ ηελ
αλεκπφδηζηε θαη απνηειεζκαηηθή άζθεζή ηνπο. Σα δηθαηψκαηα απηά ηζρχνπλ
θαη ζηηο ζρέζεηο κεηαμχ ηδησηψλ ζηηο νπνίεο πξνζηδηάδνπλ. Οη θάζε είδνπο
πεξηνξηζκνί πνπ κπνξνχλ θαηά ην ΢χληαγκα λα επηβιεζνχλ ζηα δηθαηψκαηα
απηά πξέπεη λα πξνβιέπνληαη είηε απεπζείαο απφ ην ΢χληαγκα είηε απφ ην
λφκν, εθφζνλ ππάξρεη επηθχιαμε ππέξ απηνχ θαη λα ζέβνληαη ηελ αξρή ηεο
αλαινγηθφηεηαο. “

2. Η αλαγλψξηζε θαη ε πξνζηαζία ησλ ζεκειησδψλ θαη απαξάγξαπησλ

δηθαησκάησλ ηνπ αλζξψπνπ απφ ηελ Πνιηηεία απνβιέπεη ζηελ πξαγκάησζε
ηεο θνηλσληθήο πξνφδνπ κέζα ζε ειεπζεξία θαη δηθαηνζχλε.

3. Η θαηαρξεζηηθή άζθεζε δηθαηψκαηνο δελ επηηξέπεηαη.

4. Σν Κξάηνο δηθαηνχηαη λα αμηψλεη απφ φινπο ηνπο πνιίηεο ηελ εθπιήξσζε

ηνπ ρξένπο ηεο θνηλσληθήο θαη εζληθήο αιιειεγγχεο.

ΜΔΡΟ΢ ΣΡΙΣΟ

ΟΡΓΑΝΧ΢Η ΚΑΙ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΔ΢ ΣΗ΢ ΠΟΛΙΣΔΙΑ΢

ΣΜΗΜΑ Α’

΢ΤΝΣΑΞΗ ΣΗ΢ ΠΟΛΙΣΔΙΑ΢

Άξζξν 30

1. Η λνκνζεηηθή ιεηηνπξγία αζθείηαη απφ ηε Βνπιή.

2. Η εθηειεζηηθή ιεηηνπξγία αζθείηαη απφ ηνλ Πξφεδξν ηεο Γεκνθξαηίαο θαη

ηελ Κπβέξλεζε.

3. Η δηθαζηηθή ιεηηνπξγία αζθείηαη απφ ηα δηθαζηήξηα˙ νη απνθάζεηο ηνπο

εθηεινχληαη ζην φλνκα ηνπ Διιεληθνχ Λανχ.
 Άξζξν 31

1. Κακία κεηαβνιή ζηα φξηα ηεο Δπηθξάηεηαο δελ κπνξεί λα γίλεη ρσξίο λφκν,
πνπ ςεθίδεηαη κε ηελ πιεηνςεθία ησλ δχν ηξίησλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ
βνπιεπηψλ.

2. Υσξίο λφκν, πνπ ςεθίδεηαη κε ηελ πιεηνςεθία ησλ ηξηψλ πέκπησλ ηνπ
φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ, δελ είλαη δεθηή ζηελ Διιεληθή Δπηθξάηεηα μέλε
ζηξαηησηηθή δχλακε νχηε κπνξεί λα δηακέλεη ζ’ απηήλ ή λα πεξάζεη κέζα απφ
απηή.

Άξζξν 32

1. Οη γεληθά παξαδεγκέλνη θαλφλεο ηνπ δηεζλνχο δηθαίνπ, θαζψο θαη νη

δηεζλείο ζπκβάζεηο, απφ ηελ επηθχξσζή ηνπο κε λφκν θαη ηε ζέζε ηνπο ζε ηζρχ
ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο θαζεκηάο, απνηεινχλ αλαπφζπαζην κέξνο ηνπ
εζσηεξηθνχ ειιεληθνχ δηθαίνπ θαη ππεξηζρχνπλ απφ θάζε άιιε αληίζεηε
δηάηαμε λφκνπ. Η εθαξκνγή ησλ θαλφλσλ ηνπ δηεζλνχο δηθαίνπ θαη ησλ
δηεζλψλ ζπκβάζεσλ ζηνπο αιινδαπνχο ηειεί πάληνηε ππφ ηνλ φξν ηεο
ακνηβαηφηεηαο.

2. Γηα λα εμππεξεηεζεί ζπνπδαίν εζληθφ ζπκθέξνλ θαη λα πξναρζεί ε

ζπλεξγαζία κε άιια θξάηε, κπνξεί λα αλαγλσξηζζνχλ, κε ζπλζήθε ή
ζπκθσλία, ζε φξγαλα δηεζλψλ νξγαληζκψλ αξκνδηφηεηεο πνπ πξνβιέπνληαη
απφ ην ΢χληαγκα. Γηα ηελ ςήθηζε λφκνπ πνπ θπξψλεη απηή ηε ζπλζήθε ή
ζπκθσλία απαηηείηαη πιεηνςεθία ησλ ηξηψλ πέκπησλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ
βνπιεπηψλ.

3. Η Διιάδα πξνβαίλεη ειεχζεξα, κε λφκν πνπ ςεθίδεηαη απφ ηελ πιεηνςεθία

ησλ δχν ηξίησλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ, ζε πεξηνξηζκνχο σο πξνο
ηελ άζθεζε ηεο εζληθήο θπξηαξρίαο ηεο, εθφζνλ απηφ ππαγνξεχεηαη απφ
ζπνπδαίν εζληθφ ζπκθέξνλ, δελ ζίγεη ηα δηθαηψκαηα ηνπ αλζξψπνπ θαη ηηο
βάζεηο ηνπ δεκνθξαηηθνχ πνιηηεχκαηνο θαη γίλεηαη κε βάζε ηηο αξρέο ηεο
ηζφηεηαο θαη κε ηνλ φξν ηεο ακνηβαηφηεηαο.
“Δξκελεπηηθή δήισζε: Σν άξζξν 28 απνηειεί ζεκέιην γηα ηε ζπκκεηνρή ηεο
Υψξαο ζηηο δηαδηθαζίεο ηεο επξσπατθήο νινθιήξσζεο.”

Άξζξν 33

1. Έιιελεο πνιίηεο πνπ έρνπλ ην εθινγηθφ δηθαίσκα κπνξνχλ ειεχζεξα λα

ηδξχνπλ θαη λα ζπκκεηέρνπλ ζε πνιηηηθά θφκκαηα, πνπ ε νξγάλσζε θαη ε
δξάζε ηνπο νθείιεη λα εμππεξεηεί ηελ ειεχζεξε ιεηηνπξγία ηνπ πνιηηεχκαηνο
ηεο Άκεζεο Γεκνθξαηίαο.

“2. Σα θφκκαηα έρνπλ δηθαίσκα ζηελ νηθνλνκηθή ηνπο ελίζρπζε απφ ην Κξάηνο
γηα ηηο εθινγηθέο θαη ιεηηνπξγηθέο ηνπο δαπάλεο, φπσο ζα νξίδεη λφκνο πνπ ζα
ςεθηζηεί απφ ηα ηξία πέκπηα ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ.

3. Σν πνιηηηθφ θφκκα έρεη λνκηθή πξνζσπηθφηεηα, δηαζέηεη ΑΦΜ θαη ηεξεί

βηβιία εζφδσλ θαη εμφδσλ, ην πεξηερφκελν ησλ νπνίσλ ππνρξεσηηθά
αλαξηάηαη ζην δηαδίθηπν θαη είλαη ειεχζεξα ειέγμηκα απφ ηνλ θάζε πνιίηε.

4. Αξρεγφο ηνπ θφκκαηνο ζα εθιεγεί εθείλν ην κέινο πνπ ζα ζπγθεληξψζεη ηνλ

απφιπην αξηζκφ ςήθσλ ησλ ςεθηζάλησλ κειψλ ηνπ θφκκαηνο.

5. Τπνςήθηνη βνπιεπηέο ελφο θφκκαηνο ρξίδνληαη εθείλνη πνπ έρνπλ εθιεγεί

κε πξνθξηκαηηθέο εθινγέο απφ ηα κέιε ηνπ θφκκαηνο, κέρξη ηελ ζπκπιήξσζε
ηνπ αξηζκνχ ησλ ππνςεθίσλ βνπιεπηψλ ηεο αληίζηνηρεο εθινγηθήο
πεξηθέξεηαο. ΢ηηο πξνθξηκαηηθέο εθινγέο θαη γηα ιφγνπο ηζφηεηαο,
ζπκκεηέρνπλ ππνρξεσηηθά θαη νη ελ ελεξγεία βνπιεπηέο.

6. Σα θφκκαηα δηνηθνχληαη απφ ηνλ Πξφεδξν ηνπ θφκκαηνο θαη απφ ηε

Γηνηθνχζα Δπηηξνπή, ε νπνία εθιέγεηαη απφ φια ηα κέιε ηνπ θφκκαηνο.

7. Νφκνο νξίδεη ην επηηξεπφκελν χςνο εθινγηθψλ δαπαλψλ θνκκάησλ θαη

ππνςεθίσλ βνπιεπηψλ.

8. Οη βνπιεπηέο ππνρξενχληαη λα δεκνζηεχνπλ ζην δηαδίθηπν ηφζν ηηο

ρνξεγίεο πνπ έγηλαλ πξνο απηνχο φζν θαη πιήξε θαηάινγν ησλ εθινγηθψλ
ηνπο δαπαλψλ, κε πνηλή έθπησζεο θαη πνηληθήο ηηκσξίαο θαηά ην λφκν, γηα ηελ
αλαιήζεηα ησλ δεκνζηεπκέλσλ ζηνηρείσλ.
9. Ο έιεγρνο ησλ εθινγηθψλ δαπαλψλ ησλ θνκκάησλ θαη ησλ ππνςήθησλ
βνπιεπηψλ δηελεξγείηαη απφ εηδηθφ φξγαλν πνπ ζπγθξνηείηαη θαη κε ηε
ζπκκεηνρή αλψηαησλ δηθαζηηθψλ ιεηηνπξγψλ, φπσο λφκνο νξίδεη. Με λφκν
κπνξνχλ λα επεθηαζνχλ νη ξπζκίζεηο απηέο θαη ζηνπο ππνςεθίνπο γηα άιιεο
αηξεηέο ζέζεηο.”

“10. Απαγνξεχνληαη απνιχησο νη νπνηαζδήπνηε κνξθήο εθδειψζεηο ππέξ ή

θαηά πνιηηηθνχ θφκκαηνο ζηνπο δηθαζηηθνχο ιεηηνπξγνχο θαη ζε φζνπο
ππεξεηνχλ ζηηο έλνπιεο δπλάκεηο θαη ζηα ζψκαηα αζθαιείαο. Απαγνξεχνληαη
απνιχησο νη νπνηαζδήπνηε κνξθήο εθδειψζεηο ππέξ ή θαηά πνιηηηθνχ
θφκκαηνο, θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπο, ζηνπο ππαιιήινπο ηνπ
Γεκνζίνπ, νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο, άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ
δεκνζίνπ δηθαίνπ ή δεκφζησλ επηρεηξήζεσλ ή επηρεηξήζεσλ νξγαληζκψλ
ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ή επηρεηξήζεσλ ε δηνίθεζε ησλ νπνίσλ νξίδεηαη άκεζα
ή έκκεζα απφ ην Γεκφζην κε δηνηθεηηθή πξάμε ή σο κέηνρν.”

ΣΜΗΜΑ Β’

ΠΡΟΔΓΡΟ΢ ΣΗ΢ ΓΗΜΟΚΡΑΣΙΑ΢

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΧΣΟ

ΑΝΑΓΔΙΞΗ ΣΟΤ ΠΡΟΔΓΡΟΤ

Άξζξν 34

1. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο εθιέγεηαη κε άκεζε θαζνιηθή ςεθνθνξία απφ

ην ιαφ γηα πεξίνδν ηεζζάξσλ εηψλ. Δθιέγεηαη δε εθείλνο εθ ησλ
ζπλππνςεθίσλ πνπ έιαβε ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ησλ ςεθηζάλησλ. ΢ε
πεξίπησζε πνπ θαλείο ππνςήθηνο δελ ζπγθέληξσζε ηνλ απφιπην αξηζκφ ησλ
ςήθσλ, ε ςεθνθνξία επαλαιακβάλεηαη κεηά απφ κία εβδνκάδα κεηαμχ ησλ
δχν πξψησλ ζε ζηαπξνχο πξνηίκεζεο.

2. Σν αμίσκα ηνπ Πξνέδξνπ είλαη αζπκβίβαζην κε νπνηνδήπνηε άιιν αμίσκα,

ζέζε ή έξγν.
3. Η πξνεδξηθή πεξίνδνο αξρίδεη απφ ηελ νξθσκνζία ηνπ Πξνέδξνπ.

4. ΢ε πεξίπησζε πνιέκνπ, ε πξνεδξηθή ζεηεία παξαηείλεηαη έσο ηε ιήμε ηνπ.

5. Η εθινγή ηνπ Πξνέδξνπ ηεο Γεκνθξαηίαο γίλεηαη ζε θάζε πεξίπησζε γηα

πιήξε ζεηεία.

6. Δπαλεθινγή ηνπ ίδηνπ πξνζψπνπ επηηξέπεηαη κηα θνξά κφλν.

Άξζξν 35

“Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο κπνξεί λα εθιεγεί κφλνλ γελλεκέλνο Έιιελαο

πνιίηεο, έρεη δε απφ παηέξα ή κεηέξα ειιεληθή θαηαγσγή, έρεη ζπκπιεξψζεη
ην ηξηαθνζηφ έηνο ηεο ειηθίαο ηνπ θαη έρεη ηε λφκηκε ηθαλφηεηα ηνπ εθιέγεηλ.”

Άξζξν 36

1. ΢ε πεξίπησζε νξηζηηθήο αδπλακίαο ηνπ Πξνέδξνπ ηεο Γεκνθξαηίαο, λα

εθπιεξψζεη ηα θαζήθνληά ηνπ, θαζψο επίζεο θαη ζε πεξίπησζε πνπ ν
Πξφεδξνο παξαηηεζεί, πεζάλεη ή θεξπρζεί έθπησηνο θαηά ηηο δηαηάμεηο ηνπ
΢πληάγκαηνο, ηε ζέζε ηνπ αλαιακβάλεη ν Αληηπξφεδξνο.

2. Σνλ Πξφεδξν ηεο Γεκνθξαηίαο, φηαλ απνπζηάδεη ζην εμσηεξηθφ πεξηζζφηεξν

απφ δέθα εκέξεο, αλαπιεξψλεη ν Αληηπξφεδξνο

Άξζξν 37

1. Ο εθιεγφκελνο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο αλαιακβάλεη ηελ άζθεζε ησλ

θαζεθφλησλ ηνπ απφ ηελ επνκέλε ηεο εκέξαο πνπ έιεμε ε ζεηεία ηνπ
απεξρφκελνπ Πξνέδξνπ˙ ζε φιεο ηηο άιιεο πεξηπηψζεηο απφ ηελ επνκέλε ηεο
εθινγήο ηνπ.

2. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο, πξηλ αλαιάβεη ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ

ηνπ, δίλεη ελψπηνλ ηεο Βνπιήο ηνλ αθφινπζν φξθν:
“Οξθίδνκαη ζην φλνκα ηεο Αγίαο θαη Οκννχζηαο θαη Αδηαίξεηεο Σξηάδαο λα
θπιάζζσ ην ΢χληαγκα θαη ηνπ λφκνπο, λα κεξηκλψ γηα ηελ πηζηή ηνπο ηήξεζε,
λα ππεξαζπίδσ ηελ εζληθή αλεμαξηεζία θαη ηελ αθεξαηφηεηα ηεο Υψξαο, λα
πξνζηαηεχσ ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ειεπζεξίεο ησλ Διιήλσλ θαη λα ππεξεηψ ην
γεληθφ ζπκθέξνλ θαη ηελ πξφνδν ηνπ Διιεληθνχ Λανχ”.

3. Ο Νφκνο νξίδεη ηε ρνξεγία πνπ θαηαβάιιεηαη ζηνλ Πξφεδξν ηεο

Γεκνθξαηίαο, θαη ηε ιεηηνπξγία ησλ ππεξεζηψλ πνπ νξγαλψλνληαη γηα ηελ
εθηέιεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπ.

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ

ΔΞΟΤ΢ΙΔ΢ ΚΑΙ ΔΤΘΤΝΗ ΑΠΟ ΣΙ΢ ΠΡΑΞΔΙ΢ ΣΟΤ ΠΡΟΔΓΡΟΤ

Άξζξν 38

1. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο, εθπξνζσπεί δηεζλψο ην Κξάηνο, θεξχζζεη

πφιεκν, ζπλνκνινγεί ζπλζήθεο εηξήλεο, ζπκκαρίαο, νηθνλνκηθήο ζπλεξγαζίαο
θαη ζπκκεηνρήο ζε δηεζλείο νξγαληζκνχο ή ελψζεηο, θαη ηηο θέξλεη ζηε Βνπιή
πξνο έγθξηζε.

2. Οη ζπλζήθεο γηα εκπφξην, θνξνινγία, νηθνλνκηθή ζπλεξγαζία θαη

ζπκκεηνρή ζε δηεζλείο νξγαληζκνχο ή ελψζεηο, θαη φζεο άιιεο πεξηέρνπλ
παξαρσξήζεηο γηα ηηο νπνίεο, ζχκθσλα κε άιιεο δηαηάμεηο ηνπ ΢πληάγκαηνο,
ηίπνηε δελ κπνξεί λα νξηζηεί ρσξίο λφκν, ή νη νπνίεο επηβαξχλνπλ αηνκηθά
ηνπο Έιιελεο, δελ ηζρχνπλ ρσξίο ηππηθφ λφκν πνπ ηηο θπξψλεη.

3. Μπζηηθά άξζξα ζπλζήθεο δελ κπνξνχλ πνηέ λα αλαηξέςνπλ ηα θαλεξά.

4. Η θχξσζε δηεζλψλ ζπλζεθψλ δελ κπνξεί λα απνηειέζεη αληηθείκελν

λνκνζεηηθήο εμνπζηνδφηεζεο.

Άξζξν 39
1. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο ζπγθαιεί ηε Βνπιή ηαθηηθά κία θνξά θάζε
ρξφλν, φπσο νξίδεη ην ΢χληαγκα θαη εθηάθησο θάζε θνξά πνπ ην θξίλεη
εχινγν˙ θεξχζζεη απηνπξνζψπσο ηελ έλαξμε θαη ηε ιήμε θάζε βνπιεπηηθήο
πεξηφδνπ.

Άξζξν 40

1. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο εθδίδεη θαη δεκνζηεχεη ηνπο λφκνπο πνπ έρνπλ
ςεθηζηεί απφ ηε Βνπιή κέζα ζε έλα κήλα απφ ηελ ςήθηζή ηνπο. Μέζα ζηελ
πξνζεζκία πνπ πξνβιέπεηαη ζην πξνεγνχκελν εδάθην, ν Πξφεδξνο ηεο
Γεκνθξαηίαο κπνξεί λα αλαπέκςεη ζηε Βνπιή λνκνζρέδην πνπ έρεη ςεθηζηεί
απφ απηήλ, εθζέηνληαο θαη ηνπο ιφγνπο ηεο αλαπνκπήο.

2. Πξφηαζε λφκνπ ή λνκνζρέδην πνπ έρεη αλαπεκθζεί απφ ηνλ Πξφεδξν ηεο
Γεκνθξαηίαο ζηε Βνπιή εηζάγεηαη ζηελ Οινκέιεηά ηεο θαη, αλ επηςεθηζηεί θαη
πάιη κε ηελ πιεηνςεθία ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ, ν Πξφεδξνο ηεο
Γεκνθξαηίαο είηε ην εθδίδεη θαη ην δεκνζηεχεη ππνρξεσηηθά κέζα ζε δέθα
εκέξεο απφ ηελ επηςήθηζή ηνπο είηε αζθεί ην δηθαίσκα ηεο αξλεζεθπξίαο.

Άξζξν 41

1. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο εθδίδεη ηα δηαηάγκαηα πνπ είλαη αλαγθαία γηα

ηελ εθηέιεζε ησλ λφκσλ θαη δελ κπνξεί πνηέ λα αλαζηείιεη ηελ εθαξκνγή
ηνπο νχηε λα εμαηξέζεη θαλέλαλ απφ ηελ εθηέιεζή ηνπο.

2. Ύζηεξα απφ πξφηαζε ηνπ αξκφδηνπ Τπνπξγνχ επηηξέπεηαη ε έθδνζε

θαλνληζηηθψλ δηαηαγκάησλ, κε εηδηθή εμνπζηνδφηεζε λφκνπ θαη κέζα ζηα φξηά
ηεο. Δμνπζηνδφηεζε γηα έθδνζε θαλνληζηηθψλ πξάμεσλ απφ άιια φξγαλα ηεο
δηνίθεζεο επηηξέπεηαη πξνθεηκέλνπ λα ξπζκηζηνχλ εηδηθφηεξα ζέκαηα ή
ζέκαηα κε ηνπηθφ ελδηαθέξνλ ή κε ραξαθηήξα ηερληθφ ή ιεπηνκεξεηαθφ.

3. Με λφκνπο πνπ ςεθίδνληαη απφ ηελ Οινκέιεηα ηεο Βνπιήο κπνξεί λα

παξέρεηαη εμνπζηνδφηεζε έθδνζεο θαλνληζηηθψλ δηαηαγκάησλ γηα ηε ξχζκηζε
ησλ ζεκάησλ πνπ θαζνξίδνληαη ζ’ απηνχο ζε γεληθφ πιαίζην. Με ηνπο λφκνπο
απηνχο ραξάδνληαη νη γεληθέο αξρέο θαη νη θαηεπζχλζεηο ηεο ξχζκηζεο πνπ
πξέπεη λα αθνινπζεζεί θαη ηίζεληαη ρξνληθά φξηα γηα ηε ρξήζε ηεο
εμνπζηνδφηεζεο.
 Άξζξν 42

1. ΢ε έθηαθηεο πεξηπηψζεηο εμαηξεηηθά επείγνπζαο θαη απξφβιεπηεο αλάγθεο ν

Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο κπνξεί λα εθδίδεη πξάμεηο λνκνζεηηθνχ
πεξηερνκέλνπ. Οη πξάμεηο απηέο ππνβάιινληαη ζηε Βνπιή γηα θχξσζε, κέζα ζε
ζαξάληα εκέξεο απφ ηελ έθδνζή ηνπο ή κέζα ζε ζαξάληα εκέξεο απφ ηε
ζχγθιεζε ηεο Βνπιήο ζε ζχλνδν. Αλ δελ ππνβιεζνχλ ζηε Βνπιή κέζα ζηηο
πξναλαθεξφκελεο πξνζεζκίεο ή αλ δελ εγθξηζνχλ απφ απηή κέζα ζε ηξεηο
κήλεο απφ ηελ ππνβνιή ηνπο, παχνπλ λα ηζρχνπλ ζην εμήο.

2. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο πξνθεξχζζεη κε δηάηαγκα δεκνςήθηζκα γηα

θξίζηκα εζληθά ζέκαηα. Γεκνςήθηζκα πξνθεξχζζεηαη απφ ηνλ Πξφεδξν ηεο
Γεκνθξαηίαο κε δηάηαγκα θαη γηα ςεθηζκέλα λνκνζρέδηα πνπ ξπζκίδνπλ
ζνβαξφ θαηά ηελ θξίζε ηνπ θνηλσληθφ δήηεκα.

3. Γεκνςήθηζκα πξνθεξχζζεηαη ππνρξεσηηθά απφ ηνλ Πξφεδξν ηεο

Γεκνθξαηίαο, φηαλ ην δεηήζεη ελππνγξάθσο ην 20% ηνπ ιατθνχ εθινγηθνχ
ζψκαηνο.

4. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο ζε εμαηξεηηθέο πεξηζηάζεηο, πνπ εθείλνο

θξίλεη, κπνξεί λα απεπζχλεη πξνο ην Λαφ δηαγγέικαηα.

Άξζξν 43

1. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο είλαη αξρεγφο ησλ Δλφπισλ Γπλάκεσλ ηεο

Υψξαο θαη αζθεί ηε δηνίθεζή ηνπο, φπσο λφκνο νξίδεη. Απνλέκεη επίζεο ηνπ
βαζκνχο ζε φζνπο ππεξεηνχλ ζ’ απηέο, φπσο λφκνο νξίδεη.

2. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο απνλέκεη ηα πξνβιεπφκελα παξάζεκα

ζχκθσλα κε ηηο δηαηάμεηο ηνπ ζρεηηθνχ λφκνπ.

Άξζξν 44

1. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο έρεη ην δηθαίσκα, χζηεξα απφ πξφηαζε ηνπ

Τπνπξγνχ Γηθαηνζχλεο θαη γλψκε ζπκβνπιίνπ πνπ ζπγθξνηείηαη θαηά
πιεηνςεθία απφ δηθαζηέο, λα ραξίδεη, κεηαηξέπεη ή κεηξηάδεη ηηο πνηλέο πνπ
επηβάιινπλ ηα δηθαζηήξηα, θαζψο θαη λα αίξεη ηηο θάζε είδνπο λφκηκεο
ζπλέπεηεο πνηλψλ πνπ έρνπλ επηβιεζεί θαη εθηηζεί.

2. Ακλεζηία παξέρεηαη κφλν γηα πνιηηηθά εγθιήκαηα, κε λφκν πνπ ςεθίδεηαη

απφ ηελ Οινκέιεηα ηεο Βνπιήο κε πιεηνςεθία ησλ ηξηψλ πέκπησλ ηνπ φινπ
αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ.

3. Ακλεζηία γηα θνηλά εγθιήκαηα δελ παξέρεηαη νχηε κε λφκν.

Άξζξν 45

1. ΢ε πεξίπησζε πνιέκνπ, επηζηξάηεπζεο εμαηηίαο εμσηεξηθψλ θηλδχλσλ ή

άκεζεο απεηιήο ηεο εζληθήο αζθάιεηαο, θαζψο θαη αλ εθδεισζεί έλνπιν
θίλεκα γηα ηελ αλαηξνπή ηνπ δεκνθξαηηθνχ πνιηηεχκαηνο, ε Βνπιή, κε
απφθαζή ηεο, πνπ ιακβάλεηαη χζηεξα απφ πξφηαζε ηεο Κπβέξλεζεο, ζέηεη ζε
εθαξκνγή, ζε νιφθιεξε ηελ Δπηθξάηεηα ή ζε ηκήκα ηεο, ην λφκν γηα ηελ
θαηάζηαζε πνιηνξθίαο, ζπληζηά εμαηξεηηθά δηθαζηήξηα, θαη αλαζηέιιεη ηελ
ηζρχ ζπγθεθξηκέλσλ ζπληαγκαηηθψλ δηαηάμεσλ. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο
δεκνζηεχεη ηελ απφθαζε ηεο Βνπιήο. Με ηελ απφθαζε ηεο Βνπιήο νξίδεηαη ε
δηάξθεηα ηζρχνο ησλ επηβαιιφκελσλ κέηξσλ, ε νπνία δελ κπνξεί λα ππεξβεί
ηηο δεθαπέληε εκέξεο.

2. ΢ε πεξίπησζε απνπζίαο ηεο Βνπιήο ή αλ ζπληξέρεη αληηθεηκεληθή αδπλακία

λα ζπγθιεζεί εγθαίξσο, ηα κέηξα ηεο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπ
ιακβάλνληαη κε πξνεδξηθφ. Σν δηάηαγκα ππνβάιιεηαη απφ ηελ Κπβέξλεζε ζηε
Βνπιή γηα έγθξηζε κφιηο θαηαζηεί δπλαηή ε ζχγθιεζή ηεο, αθφκε θη αλ έιεμε
ε βνπιεπηηθή πεξίνδνο ή ε Βνπιή έρεη δηαιπζεί, θαη πάλησο κέζα ζε
δεθαπέληε εκέξεο ην αξγφηεξν.

3. Η δηάξθεηα ησλ θαηά ηηο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπο κέηξσλ κπνξεί λα

παξαηείλεηαη αλά δεθαπελζήκεξν κφλν κε πξνεγνχκελε απφθαζε ηεο Βνπιήο,
ε νπνία ζπγθαιείηαη αθφκε θαη αλ έρεη ιήμεη ε βνπιεπηηθή πεξίνδνο ή ε Βνπιή
έρεη δηαιπζεί.

4. Σα θαηά ηηο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπο κέηξα αίξνληαη απηνδηθαίσο κε ηε

ιήμε ησλ πξνζεζκηψλ πνπ πξνβιέπνληαη ζηηο παξαγξάθνπο 1, 2 θαη 3,
εθφζνλ δελ παξαηείλνληαη κε απφθαζε ηεο Βνπιήο, θαη ζε θάζε πεξίπησζε κε
ηε ιήμε ηνπ πνιέκνπ, εθφζνλ είραλ επηβιεζεί εμαηηίαο πνιέκνπ.
5. Αθφηνπ αξρίζνπλ λα ηζρχνπλ ηα κέηξα ησλ πξνεγνχκελσλ παξαγξάθσλ ν
Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο, κπνξεί λα εθδίδεη πξάμεηο λνκνζεηηθνχ
πεξηερνκέλνπ, γηα λα αληηκεησπηζηνχλ επείγνπζεο αλάγθεο ή γηα λα
απνθαηαζηαζεί ηαρχηεξα ε ιεηηνπξγία ησλ ζπληαγκαηηθψλ ζεζκψλ. Οη πξάμεηο
απηέο ππνβάιινληαη γηα θχξσζε ζηε Βνπιή κέζα ζε δεθαπέληε εκέξεο απφ ηε
ζχγθιεζή ηεο ζε ζχλνδν θαη παχνπλ λα ηζρχνπλ ζην εμήο, αλ δελ ππνβιεζνχλ
ζηε Βνπιή κέζα ζηηο παξαπάλσ πξνζεζκίεο ή δελ εγθξηζνχλ απφ απηή κέζα
ζε δεθαπέληε εκέξεο αθφηνπ ππνβιήζεθαλ.

6. Οη θαηά ηηο παξαγξάθνπο 2 θαη 3 απνθάζεηο ηεο Βνπιήο ιακβάλνληαη κε ηελ

πιεηνςεθία ηνπ ζπλνιηθνχ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ θαη ε θαηά ηελ
παξάγξαθν 1 απφθαζε κε ηελ πιεηνςεθία ησλ ηξηψλ πέκπησλ ηνπ ζπλνιηθνχ
αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ. Η Βνπιή απνθαζίδεη ζε κία κφλν ζπλεδξίαζε.

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ

ΔΤΘΤΝΔ΢ ΣΟΤ ΠΡΟΔΓΡΟΤ ΣΗ΢ ΓΗΜΟΚΡΑΣΙΑ΢

Άξζξν 46

1. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο επζχλεηαη, φπσο νη απινί πνιίηεο γηα θάζε

πξάμε, ηφζν θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπ, φζν θαη εθηφο απηήο,
επηπξφζζεηα δε γηα έζραηε πξνδνζία ή παξαβίαζε, κε πξφζεζε, ηνπ
΢πληάγκαηνο.

2. Η πξφηαζε γηα θαηεγνξία θαη παξαπνκπή ηνπ Πξνέδξνπ ηεο Γεκνθξαηίαο ζε

δίθε ππνβάιιεηαη ζηε Βνπιή ππνγξακκέλε απφ ην έλα ηξίην ηνπιάρηζηνλ ησλ
κειψλ ηεο θαη γίλεηαη απνδεθηή κε απφθαζε πνπ ιακβάλεηαη κε πιεηνςεθία
ησλ δχν ηξίησλ ηνπ ζπλφινπ ησλ κειψλ ηεο.

3. Αλ ε πξφηαζε γίλεη απνδεθηή, ν Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο παξαπέκπεηαη

ζην δηθαζηήξην.

4. Αθφηνπ παξαπεκθζεί, ν Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο απέρεη απφ ηελ άζθεζε

ησλ θαζεθφλησλ ηνπ θαη αλαπιεξψλεηαη απφ ηνλ Αληηπξφεδξν.

5. Νφκνο πνπ ςεθίδεηαη απφ ηελ Οινκέιεηα ηεο Βνπιήο ξπζκίδεη ηα ζρεηηθά κε
ηελ εθαξκνγή ησλ δηαηάμεσλ ηνπ άξζξνπ απηνχ.
 Άξζξν 47

Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο δελ έρεη άιιεο αξκνδηφηεηεο παξά κφλν φζεο ηνπ
απνλέκνπλ ξεηά ην ΢χληαγκα θαη νη λφκνη πνπ είλαη ζχκθσλνη κ’ απηφ.

ΣΜΗΜΑ Γ’

ΒΟΤΛΗ

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΧΣΟ

ΑΝΑΓΔΙΞΗ ΚΑΙ ΢ΤΓΚΡΟΣΗ΢Η ΣΗ΢ ΒΟΤΛΗ΢

Άξζξν 48

1. Ο αξηζκφο ησλ βνπιεπηψλ νξίδεηαη κε λφκν, δελ κπνξεί φκσο λα είλαη

κηθξφηεξνο απφ δηαθφζηνπο νχηε κεγαιχηεξνο απφ ηξηαθφζηνπο.

2. Οη βνπιεπηέο αληηπξνζσπεχνπλ ην ιαφ.

3. Οη βνπιεπηέο εθιέγνληαη κε άκεζε, θαζνιηθή θαη κπζηηθή ςεθνθνξία απφ

ηνπο πνιίηεο πνπ έρνπλ εθινγηθφ δηθαίσκα, φπσο λφκνο νξίδεη. Ο λφκνο δελ
κπνξεί λα πεξηνξίζεη ην εθινγηθφ δηθαίσκα παξά κφλν αλ δελ έρεη
ζπκπιεξσζεί θαηψηαην φξην ειηθίαο ή γηα αληθαλφηεηα δηθαηνπξαμίαο ή σο
ζπλέπεηα ακεηάθιεηεο πνηληθήο θαηαδίθεο γηα νξηζκέλα εγθιήκαηα.

4. Πάγην εθινγηθφ ζχζηεκα γηα ηελ εθινγή ησλ βνπιεπηψλ είλαη ην ζχζηεκα
ηεο απιήο αλαινγηθήο.

“5. Οη βνπιεπηηθέο εθινγέο δηελεξγνχληαη ηαπηφρξνλα ζε νιφθιεξε ηελ

Δπηθξάηεηα. Νφκνο ξπζκίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ άζθεζε ηνπ εθινγηθνχ
δηθαηψκαηνο απφ ηνπο εθινγείο πνπ βξίζθνληαη έμσ απφ ηελ Δπηθξάηεηα. Χο
πξνο ηνπο εθινγείο απηνχο ε αξρή ηεο ηαπηφρξνλεο δηελέξγεηαο ησλ εθινγψλ
δελ θσιχεη ηελ άζθεζε ηνπ εθινγηθνχ ηνπο δηθαηψκαηνο κε επηζηνιηθή ςήθν
ή άιιν πξφζθνξν κέζν, εθφζνλ ε θαηακέηξεζε θαη ε αλαθνίλσζε ησλ
απνηειεζκάησλ δηελεξγείηαη φπνηε απηφ γίλεηαη θαη ζε νιφθιεξε ηελ
Δπηθξάηεηα.”

“6. Η άζθεζε ηνπ εθινγηθνχ δηθαηψκαηνο είλαη ππνρξεσηηθή.”

Άξζξν 49

Η ειεχζεξε θαη αλφζεπηε εθδήισζε ηεο ιατθήο ζέιεζεο, σο έθθξαζε ηεο

ιατθήο θπξηαξρίαο, ηειεί ππφ ηελ εγγχεζε φισλ ησλ ιεηηνπξγηψλ ηεο
Πνιηηείαο, πνπ έρνπλ ππνρξέσζε λα ηε δηαζθαιίδνπλ ζε θάζε πεξίπησζε.
Νφκνο νξίδεη ηηο πνηληθέο θπξψζεηο θαηά ησλ παξαβαηψλ ηεο δηάηαμεο απηήο.

Άξζξν 50

1. Οη βνπιεπηέο εθιέγνληαη γηα ηέζζεξα ζπλερή έηε πνπ αξρίδνπλ απφ ηελ
εκέξα ησλ γεληθψλ εθινγψλ.

2. Γηα λα ππάξρεη ζπλερήο αλαλέσζε ηνπ Κνηλνβνπιίνπ ν κηζφο αξηζκφο ησλ

βνπιεπηψλ ζα εθιέγεηαη ζην κέζνλ ηεο ζεηείαο ησλ ππνινίπσλ.

3. ΢ε πεξίπησζε πνιέκνπ ε βνπιεπηηθή πεξίνδνο παξαηείλεηαη ζε φιε ηε

δηάξθεηά ηνπ. Αλ ε Βνπιή έρεη δηαιπζεί, ε δηελέξγεηα ησλ εθινγψλ
αλαζηέιιεηαη σζφηνπ ηειεηψζεη ν πφιεκνο, αλαθαιείηαη δε απηνδηθαίσο ε
Βνπιή πνπ έρεη δηαιπζεί έσο ην ηέινο ηνπ.

Άξζξν 51

“1. Οη εθινγηθέο πεξηθέξεηεο νξίδνληαη κε λφκν πνπ ςεθίδεηαη κε ηελ

πιεηνςεθία ησλ δχν ηξίησλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ.”

“2. Ο αξηζκφο ησλ βνπιεπηψλ θάζε εθινγηθήο πεξηθέξεηαο νξίδεηαη κε

πξνεδξηθφ δηάηαγκα, κε βάζε ην λφκηκν πιεζπζκφ ηεο πεξηθέξεηαο πνπ
πξνθχπηεη, ζχκθσλα κε ηελ ηειεπηαία απνγξαθή, απφ ηνπο εγγεγξακκέλνπο
ζηα νηθεία δεκνηνιφγηα, φπσο λφκνο νξίδεη. Σα απνηειέζκαηα ηεο απνγξαθήο
ζεσξείηαη φηη έρνπλ δεκνζηεπζεί κε βάζε ηα ζηνηρεία ηεο αξκφδηαο ππεξεζίαο
κεηά ηελ πάξνδν ελφο έηνπο απφ ηελ ηειεπηαία εκέξα δηεμαγσγήο ηεο.”

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ

ΚΧΛΤΜΑΣΑ ΚΑΙ Α΢ΤΜΒΙΒΑ΢ΣΑ ΣΧΝ ΒΟΤΛΔΤΣΧΝ

Άξζξν 52

1. Γηα λα εθιεγεί θαλείο βνπιεπηήο απαηηείηαη λα είλαη Έιιελαο πνιίηεο, λα

έρεη ηε λφκηκε ηθαλφηεηα λα εθιέγεη θαη λα έρεη ζπκπιεξψζεη ην εηθνζηφ
πέκπην έηνο ηεο ειηθίαο ηνπ θαηά ηελ εκέξα ηεο εθινγήο.

2. Βνπιεπηήο πνπ ζηεξήζεθε θάπνην απφ ηα παξαπάλσ πξνζφληα εθπίπηεη

απηνδηθαίσο απφ ην βνπιεπηηθφ αμίσκα.

Άξζξν 53

“1. Έκκηζζνη δεκφζηνη ιεηηνπξγνί θαη ππάιιεινη, άιινη ππάιιεινη ηνπ

δεκνζίνπ, ππεξεηνχληεο ζηηο έλνπιεο δπλάκεηο θαη ζηα ζψκαηα αζθαιείαο,
ππάιιεινη νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ή άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ
δεκνζίνπ δηθαίνπ, αηξεηά κνλνπξφζσπα φξγαλα ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο, δηνηθεηέο, ππνδηνηθεηέο ή πξφεδξνη δηνηθεηηθψλ ζπκβνπιίσλ ή
δηεπζχλνληεο ή εληεηαικέλνη ζχκβνπινη λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ
ή θξαηηθψλ λνκηθψλ πξνζψπσλ ηδησηηθνχ δηθαίνπ ή δεκφζησλ επηρεηξήζεσλ ή
επηρεηξήζεσλ ηε δηνίθεζε ησλ νπνίσλ νξίδεη άκεζα ή έκκεζα ην Γεκφζην κε
δηνηθεηηθή πξάμε ή σο κέηνρνο ή επηρεηξήζεσλ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο δελ κπνξνχλ λα αλαθεξπρζνχλ ππνςήθηνη νχηε λα εθιεγνχλ
βνπιεπηέο, αλ δελ παξαηηεζνχλ πξηλ απφ ηελ αλαθήξπμή ηνπο σο ππνςεθίσλ.
Η παξαίηεζε ζπληειείηαη κε κφλε ηε γξαπηή ππνβνιή ηεο. Απνθιείεηαη ε
επάλνδνο ζηελ ελεξγφ ππεξεζία ησλ ζηξαηησηηθψλ πνπ παξαηηνχληαη. Σα
αλψηεξα αηξεηά κνλνπξφζσπα φξγαλα ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο δεχηεξνπ βαζκνχ δελ κπνξνχλ λα αλαθεξπρζνχλ ππνςήθηνη
νχηε λα εθιεγνχλ βνπιεπηέο θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζεηείαο γηα ηελ νπνία
εμειέγεζαλ, αθφκε θαη αλ παξαηηεζνχλ.”

“2. Γελ κπνξνχλ λα αλαθεξπρζνχλ ππνςήθηνη, νχηε λα εθιεγνχλ βνπιεπηέο

ζε φπνηα εθινγηθή πεξηθέξεηα ππεξέηεζαλ ή ζε φπνηα εθινγηθή πεξηθέξεηα
εθηεηλφηαλ ε ηνπηθή αξκνδηφηεηά ηνπο κέζα ζηνπο ηειεπηαίνπο δεθανθηψ
κήλεο ηεο ηεηξαεηνχο βνπιεπηηθήο πεξηφδνπ:

α) Οη δηνηθεηέο, ππνδηνηθεηέο, πξφεδξνη δηνηθεηηθψλ ζπκβνπιίσλ,

δηεπζχλνληεο θαη εληεηαικέλνη ζχκβνπινη ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ
δηθαίνπ, πιελ ησλ ζσκαηεηαθψλ, ησλ θξαηηθψλ λνκηθψλ πξνζψπσλ ηδησηηθνχ
δηθαίνπ θαη ησλ δεκφζησλ επηρεηξήζεσλ ή άιισλ επηρεηξήζεσλ ηε δηνίθεζε
ησλ νπνίσλ νξίδεη άκεζα ή έκκεζα ην Γεκφζην κε δηνηθεηηθή πξάμε ή σο
κέηνρνο.

β) Σα κέιε ησλ αλεμάξηεησλ αξρψλ πνπ ζπγθξνηνχληαη θαη ιεηηνπξγνχλ θαηά

ην άξζξν 101 Α’, θαζψο θαη ησλ αξρψλ πνπ ραξαθηεξίδνληαη κε λφκν σο
αλεμάξηεηεο ή ξπζκηζηηθέο.

γ) Οη αλψηεξνη θαη αλψηαηνη αμησκαηηθνί ησλ ελφπισλ δπλάκεσλ θαη ησλ

ζσκάησλ αζθαιείαο.

δ) Οη έκκηζζνη ππάιιεινη ηνπ Γεκνζίνπ, ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο

απηνδηνίθεζεο θαη ησλ επηρεηξήζεψλ ηνπο, θαζψο θαη ησλ λνκηθψλ πξνζψπσλ
θαη επηρεηξήζεσλ ηεο πεξίπησζεο α’ πνπ θαηείραλ ζέζε πξντζηακέλνπ
νξγαληθήο κνλάδαο επηπέδνπ δηεχζπλζεο ή άιιε αληίζηνηρε, φπσο εηδηθφηεξα
λφκνο νξίδεη. Τπάιιεινη πνπ αλαθέξνληαη ζην πξνεγνχκελν εδάθην θαη είραλ
επξχηεξε ηνπηθή αξκνδηφηεηα ππάγνληαη ζηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο παξαγξάθνπ
απηήο σο πξνο εθινγηθέο πεξηθέξεηεο άιιεο απφ απηήλ ηεο έδξαο ηνπο, κφλν
εθφζνλ θαηείραλ ζέζε πξντζηακέλνπ νξγαληθήο κνλάδαο επηπέδνπ γεληθήο
δηεχζπλζεο ή άιιε αληίζηνηρε, φπσο εηδηθφηεξα λφκνο νξίδεη.

ε) Οη γεληθνί ή εηδηθνί γξακκαηείο ππνπξγείσλ ή απηνηειψλ γεληθψλ

γξακκαηεηψλ ή πεξηθεξεηψλ θαη φζνη ν λφκνο εμνκνηψλεη κε απηνχο. Γελ
ππάγνληαη ζηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο παξαγξάθνπ απηήο νη ππνςήθηνη
βνπιεπηέο Δπηθξαηείαο.”

3. Πνιηηηθνί ππάιιεινη θαη ζηξαηησηηθνί γεληθά, πνπ έρνπλ θαηά ην λφκν

αλαιάβεη ππνρξέσζε λα παξακείλνπλ ζηελ ππεξεζία γηα νξηζκέλν ρξφλν, δελ
κπνξνχλ λα αλαθεξπρζνχλ ππνςήθηνη νχηε λα εθιεγνχλ βνπιεπηέο φζν
ρξφλν δηαξθεί ε ππνρξέσζή ηνπο.

Άξζξν 54

“1. Σα θαζήθνληα ηνπ βνπιεπηή είλαη αζπκβίβαζηα κε ηα έξγα ή ηελ ηδηφηεηα

ηνπ ηδηνθηήηε ή εηαίξνπ ή κεηφρνπ ή δηνηθεηή ή δηαρεηξηζηή ή κέινπο ηνπ
δηνηθεηηθνχ ζπκβνπιίνπ ή γεληθνχ δηεπζπληή ή ησλ αλαπιεξσηψλ ηνπο
επηρείξεζεο, ε νπνία:

α) Αλαιακβάλεη έξγα ή κειέηεο ή πξνκήζεηεο ηνπ Γεκνζίνπ ή παξνρή

ππεξεζηψλ πξνο ην Γεκφζην ή ζπλάπηεη κε ην Γεκφζην ζπλαθείο ζπκβάζεηο
αλαπηπμηαθνχ ή επελδπηηθνχ ραξαθηήξα.

β) Απνιακβάλεη εηδηθψλ πξνλνκίσλ.

γ) Καηέρεη ή δηαρεηξίδεηαη ξαδηνθσληθφ ή ηειενπηηθφ ζηαζκφ ή εθδίδεη

εθεκεξίδα παλειιήληαο θπθινθνξίαο.

δ) Αζθεί θαηά παξαρψξεζε δεκφζηα ππεξεζία ή δεκφζηα επηρείξεζε ή

επηρείξεζε θνηλήο σθέιεηαο.

ε) Μηζζψλεη γηα εκπνξηθνχο ιφγνπο αθίλεηα ηνπ Γεκνζίνπ. Γηα ηελ εθαξκνγή
ηεο παξαγξάθνπ απηήο κε ην Γεκφζην εμνκνηψλνληαη νη νξγαληζκνί ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο, ηα άιια λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ, ηα θξαηηθά λνκηθά
πξφζσπα ηδησηηθνχ δηθαίνπ, νη δεκφζηεο επηρεηξήζεηο, νη επηρεηξήζεηο ησλ
νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαη νη άιιεο επηρεηξήζεηο ηε δηνίθεζε ησλ
νπνίσλ νξίδεη άκεζα ή έκκεζα ην Γεκφζην κε δηνηθεηηθή πξάμε ή σο κέηνρνο.
Μέηνρνο επηρείξεζεο πνπ εκπίπηεη ζηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο παξαγξάθνπ απηήο
είλαη φπνηνο θαηέρεη πνζνζηφ ηνπ κεηνρηθνχ θεθαιαίνπ κεγαιχηεξν ηνπ έλα
ηνηο εθαηφ. Σα θαζήθνληα ηνπ βνπιεπηή είλαη επίζεο αζπκβίβαζηα κε ηελ
άζθεζε νπνηνπδήπνηε επαγγέικαηνο. Νφκνο νξίδεη ηηο δξαζηεξηφηεηεο πνπ
είλαη ζπκβαηέο κε ην βνπιεπηηθφ αμίσκα, θαζψο θαη ηα ζρεηηθά κε ηα
αζθαιηζηηθά θαη ζπληαμηνδνηηθά δεηήκαηα θαη ηνλ ηξφπν επαλφδνπ ησλ
βνπιεπηψλ ζην επάγγεικά ηνπο κεηά ηελ απψιεηα ηεο βνπιεπηηθήο ηδηφηεηαο.
Οη δξαζηεξηφηεηεο ηνπ πξνεγνχκελνπ εδαθίνπ ζε θακία πεξίπησζε δελ
κπνξνχλ λα πεξηιακβάλνπλ ηελ ηδηφηεηα ηνπ ππαιιήινπ ή ηνπ λνκηθνχ ή
άιινπ ζπκβνχινπ ζε επηρεηξήζεηο ησλ πεξηπηψζεσλ α’ έσο δ’ ηεο
παξαγξάθνπ απηήο. Η παξάβαζε ησλ δηαηάμεσλ απηήο ηεο παξαγξάθνπ
ζπλεπάγεηαη έθπησζε απφ ην βνπιεπηηθφ αμίσκα θαη αθπξφηεηα ησλ ζρεηηθψλ
ζπκβάζεσλ ή πξάμεσλ, φπσο λφκνο νξίδεη.”

“2. Βνπιεπηέο πνπ ππάγνληαη ζηηο δηαηάμεηο ηνπ πξψηνπ εδαθίνπ ηεο
πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπ νθείινπλ, κέζα ζε νθηψ εκέξεο αθφηνπ ε εθινγή
ηνπο γίλεη νξηζηηθή, λα επηιέμνπλ κε δήισζή ηνπο κεηαμχ ηνπ βνπιεπηηθνχ
αμηψκαηνο θαη ησλ παξαπάλσ έξγσλ ή ηδηνηήησλ. Αλ παξαιεηθζεί απηή ε
εκπξφζεζκε δήισζε, εθπίπηνπλ απηνδηθαίσο απφ ην αμίσκα ηνπ βνπιεπηή.”

“3. Βνπιεπηέο πνπ απνδέρνληαη νπνηαδήπνηε απφ ηηο ηδηφηεηεο ή ηα έξγα πνπ
αλαθέξνληαη ζε απηφ ή ζην πξνεγνχκελν άξζξν θαη πνπ ραξαθηεξίδνληαη φηη
απνηεινχλ θψιπκα γηα ηελ ππνςεθηφηεηα βνπιεπηή ή φηη είλαη αζπκβίβαζηα
κε ην βνπιεπηηθφ αμίσκα, εθπίπηνπλ απφ ην αμίσκα απηφ, φπσο λφκνο νξίδεη.”

“4. Δηδηθφο λφκνο νξίδεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ζπλερίδνληαη ή εθρσξνχληαη ή
δηαιχνληαη ζπκβάζεηο πνπ αλαθέξνληαη ζηελ παξάγξαθν 1 θαη έρνπλ
αλαιεθζεί απφ βνπιεπηή ή απφ επηρείξεζε ζηελ νπνία απηφο κεηείρε πξηλ απφ
ηελ απφθηεζε ηεο βνπιεπηηθήο ηδηφηεηαο ή κε αζπκβίβαζηε πξνο ην αμίσκά
ηνπ ηδηφηεηα.”

Άξζξν 55

Ο έιεγρνο θαη ε εθδίθαζε ησλ βνπιεπηηθψλ εθινγψλ, θαηά ηνπ θχξνπο ησλ
νπνίσλ αζθνχληαη ελζηάζεηο πνπ αλαθέξνληαη είηε ζε εθινγηθέο παξαβάζεηο
ζρεηηθέο κε ηελ ελέξγεηα ησλ εθινγψλ είηε ζε έιιεηςε ησλ λφκηκσλ
πξνζφλησλ, αλαηίζεηαη ζην Αλψηαην Δηδηθφ Γηθαζηήξην ηνπ άξζξνπ 100.

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ

ΚΑΘΗΚΟΝΣΑ ΚΑΙ ΓΙΚΑΙΧΜΑΣΑ ΣΧΝ ΒΟΤΛΔΤΣΧΝ

Άξζξν 56
1. Οη βνπιεπηέο πξηλ αλαιάβνπλ ηα θαζήθνληά ηνπο δίλνπλ ζην Βνπιεπηήξην
θαη ζε δεκφζηα ζπλεδξίαζε ηνλ αθφινπζν φξθν: “Οξθίδνκαη ζην φλνκα ηεο
Αγίαο θαη Οκννχζηαο θαη Αδηαίξεηεο Σξηάδαο λα είκαη πηζηφο ζηελ Παηξίδα θαη
ην δεκνθξαηηθφ πνιίηεπκα, λα ππαθνχσ ζην ΢χληαγκα θαη ηνπο λφκνπο θαη λα
εθπιεξψλσ επζπλείδεηα ηα θαζήθνληά κνπ”.

2. Αιιφζξεζθνη ή εηεξφδνμνη βνπιεπηέο δίλνπλ ηνλ ίδην φξθν ζχκθσλα κε ηνλ

ηχπν ηεο δηθήο ηνπο ζξεζθείαο ή ηνπ δηθνχ ηνπο δφγκαηνο.

3. Βνπιεπηέο πνπ αλαθεξχζζνληαη φηαλ ε Βνπιή απνπζηάδεη δίλνπλ ηνλ φξθν

ζην Σκήκα ηεο πνπ ιεηηνπξγεί.

Άξζξν 57

1. Οη βνπιεπηέο έρνπλ απεξηφξηζην ην δηθαίσκα ηεο γλψκεο θαη ςήθνπ θαηά

ζπλείδεζε.

2. Η παξαίηεζε απφ ην βνπιεπηηθφ αμίσκα είλαη δηθαίσκα ηνπ βνπιεπηή,

ζπληειείηαη κφιηο ν βνπιεπηήο ππνβάιεη γξαπηή δήισζε ζηνλ Πξφεδξν ηεο
Βνπιήο θαη δελ αλαθαιείηαη.

3. Ο βνπιεπηήο δελ ππνπξγνπνηείηαη γηα ηελ πεξίνδν πνπ έρεη εθιεγεί αθφκα
θαη αλ παξαηηεζεί απφ ηε βνπιεπηηθή ηνπ ηδηφηεηα.

Άξζξν 58

1. Ο βνπιεπηήο δελ θαηαδηψθεηαη νχηε εμεηάδεηαη κε νπνηνλδήπνηε ηξφπν γηα

γλψκε ή ςήθν πνπ έδσζε θαηά ηελ άζθεζε ησλ βνπιεπηηθψλ ηνπ
θαζεθφλησλ.

2. Ο βνπιεπηήο δελ έρεη ππνρξέσζε καξηπξίαο γηα πιεξνθνξίεο πνπ

πεξηήιζαλ ζ’ απηφλ ή δφζεθαλ απφ απηφλ θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ
ηνπ, νχηε γηα ηα πξφζσπα πνπ ηνπ εκπηζηεχζεθαλ ηηο πιεξνθνξίεο ή ζηα
νπνία απηφο ηηο έδσζε.

Άξζξν 59
1. Οη βνπιεπηέο, γηα ηελ άζθεζε ηνπ ιεηηνπξγήκαηφο ηνπο, δηθαηνχληαη απφ ην
Γεκφζην ακνηβήο ππνθείκελεο πιήξσο ζηε θνξνινγία εηζνδήκαηνο. Ο
βνπιεπηήο κπνξεί λα ηχρε απνδεκίσζεο γηα απνδεδεηγκέλα έμνδα πνπ έθαλε
θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπ θαη κε ηελ πξνζθφκηζε ησλ ζρεηηθψλ
παξαζηαηηθψλ.

2. Αλ βνπιεπηήο απνπζηάζεη αδηθαηνιφγεηα ζε πεξηζζφηεξεο απφ δχν

ζπλεδξηάζεηο ην κήλα, θξαηείηαη ππνρξεσηηθά, γηα θάζε επηπιένλ απνπζία ηνπ
ην έλα πέκπην ηεο κεληαίαο ακνηβήο ηνπ.

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΔΣΑΡΣΟ

ΟΡΓΑΝΧ΢Η ΚΑΙ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΑ ΣΗ΢ ΒΟΤΛΗ΢

Άξζξν 60

1. Η Βνπιή ζπλέξρεηαη απηνδηθαίσο θάζε έηνο ηελ πξψηε Γεπηέξα ηνπ

Οθησβξίνπ ζε ηαθηηθή ζχλνδν γηα ηα εηήζηα έξγα ηεο, εθηφο αλ ν Πξφεδξνο
ηεο Γεκνθξαηίαο ηε ζπγθαιέζεη ελσξίηεξα.

2. Η δηάξθεηα ηεο ηαθηηθήο ζπλφδνπ δελ κπνξεί λα είλαη ζπληνκφηεξε απφ

πέληε κήλεο, ρσξίο λα ζπλππνινγίδεηαη ν ρξφλνο ηεο αλαζηνιήο. Η ηαθηηθή
ζχλνδνο παξαηείλεηαη ππνρξεσηηθά ψζπνπ λα εγθξηζεί, ν πξνυπνινγηζκφο ή
λα ςεθηζηεί ν εηδηθφο λφκνο.

Άξζξν 61

1. Η Βνπιή νξίδεη ηνλ ηξφπν ηεο ειεχζεξεο θαη δεκνθξαηηθήο ιεηηνπξγίαο ηεο
κε Καλνληζκφ, πνπ ςεθίδεηαη απφ ηελ Οινκέιεηα κε ηελ πιεηνςεθία ησλ δχν
ηξίησλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ θαη δεκνζηεχεηαη κε παξαγγειία ηνπ
Πξνέδξνπ ηεο ζηελ Δθεκεξίδα ηεο Κπβεξλήζεσο.

2. Η Βνπιή εθιέγεη απφ ηα κέιε ηεο ηνλ Πξφεδξν θαη ηα ινηπά κέιε ηνπ
Πξνεδξείνπ, ζχκθσλα κε ηνπο νξηζκνχο ηνπ Καλνληζκνχ.
3. Ο Πξφεδξνο θαη νη Αληηπξφεδξνη εθιέγνληαη ζηελ αξρή θάζε βνπιεπηηθήο
πεξηφδνπ.

Η Βνπιή κπνξεί, χζηεξα απφ πξφηαζε πελήληα βνπιεπηψλ, λα εθθξάζεη

κνκθή θαηά ηνπ Πξνέδξνπ ηεο Βνπιήο ή κέινπο ηνπ Πξνεδξείνπ, ε νπνία
ζπλεπάγεηαη ηε ιήμε ηεο ζεηείαο ηνπ.

4. Ο Πξφεδξνο ηεο Βνπιήο δηεπζχλεη ηηο εξγαζίεο ηνπ ΢ψκαηνο, κεξηκλά γηα ηε
δηαζθάιηζε ηεο αλεκπφδηζηεο δηεμαγσγήο ησλ εξγαζηψλ ηνπ, ηελ θαηνρχξσζε
ηεο ειεχζεξεο γλψκεο θαη έθθξαζεο ησλ βνπιεπηψλ, θαη ηελ ηήξεζε ηεο
ηάμεο˙ ν Πξφεδξνο κπνξεί λα ιάβεη θαη πεηζαξρηθά κέηξα ζχκθσλα κε φζα
νξίδεη ν Καλνληζκφο ηεο Βνπιήο ελαληίνλ θάζε βνπιεπηή πνπ παξεθηξέπεηαη.

5. Με ηνλ Καλνληζκφ κπνξεί λα ζπζηαζεί ζηε Βνπιή επηζηεκνληθή ππεξεζία

γηα ηελ ππνβνήζεζε ηνπ λνκνζεηηθνχ ηεο έξγνπ.

6. Ο Καλνληζκφο θαζνξίδεη ηελ νξγάλσζε ησλ ππεξεζηψλ ηεο Βνπιήο ππφ ηελ
επνπηεία ηνπ Πξνέδξνπ, θαζψο θαη φια φζα αθνξνχλ ην πξνζσπηθφ ηεο. Οη
πξάμεηο ηνπ Πξνέδξνπ πνπ αθνξνχλ ηελ πξφζιεςε θαη ηελ ππεξεζηαθή
θαηάζηαζε ηνπ πξνζσπηθνχ ηεο Βνπιήο ππφθεηληαη ζε πξνζθπγή ή αίηεζε
αθχξσζεο ζην ΢πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο.

Άξζξν 62

1. Η Βνπιή ζπλεδξηάδεη δεκφζηα ζην Βνπιεπηήξην, κπνξεί φκσο λα δηαζθεθηεί

ζε κπζηηθή ζπλεδξίαζε, χζηεξα απφ αίηεζε ηεο Κπβέξλεζεο ή δεθαπέληε
βνπιεπηψλ, αλ ην απνθαζίζεη ε πιεηνςεθία ζε κπζηηθή ζπλεδξίαζε. Η Βνπιή
απνθαζίδεη θαηφπηλ αλ πξέπεη λα επαλαιεθζεί ε ζπδήηεζε γηα ην ίδην ζέκα ζε
δεκφζηα ζπλεδξίαζε.

2. Οη Τπνπξγνί θαη Τθππνπξγνί έρνπλ ειεχζεξε είζνδν ζηηο ζπλεδξηάζεηο ηεο

Βνπιήο θαη αθνχνληαη φπνηε δεηήζνπλ ην ιφγν.

“3. Η Βνπιή θαη νη θνηλνβνπιεπηηθέο επηηξνπέο κπνξνχλ λα δεηήζνπλ ηελ

παξνπζία ηνπ Τπνπξγνχ ή ηνπ Τθππνπξγνχ πνπ είλαη αξκφδηνο γηα ηα ζέκαηα
πνπ ζπδεηνχλ. Οη θνηλνβνπιεπηηθέο επηηξνπέο κπνξνχλ λα θαινχλ
νπνηνδήπνηε πξφζσπν ζεσξνχλ ρξήζηκν γηα ην έξγν ηνπο, ελεκεξψλνληαο θαη
ηνλ αξκφδην Τπνπξγφ. Οη θνηλνβνπιεπηηθέο επηηξνπέο ζπλεδξηάδνπλ δεκφζηα,
φπσο νξίδεηαη ζηνλ Καλνληζκφ ηεο Βνπιήο, κπνξνχλ φκσο λα δηαζθεθζνχλ ζε
κπζηηθή ζπλεδξίαζε, χζηεξα απφ αίηεζε ηεο Κπβέξλεζεο ή πέληε βνπιεπηψλ,
αλ ην απνθαζίζεη ε πιεηνςεθία ζε κπζηηθή ζπλεδξίαζε. Η θνηλνβνπιεπηηθή
επηηξνπή απνθαζίδεη θαηφπηλ, αλ πξέπεη λα επαλαδηεμαρζεί ε ζπδήηεζε γηα ην
ίδην ζέκα ζε δεκφζηα ζπλεδξίαζε.”

Άξζξν 63

Η Βνπιή δελ κπνξεί λα απνθαζίζεη ρσξίο ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ησλ

παξφλησλ κειψλ, πνπ φκσο πνηέ δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξε απφ ην ήκηζπ
ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ.

΢ε πεξίπησζε ηζνςεθίαο επαλαιακβάλεηαη ε ςεθνθνξία θαη, χζηεξα απφ λέα

ηζνςεθία, ε πξφηαζε απνξξίπηεηαη.

Άξζξν 64

“1. Η Βνπιή ζηηο αξρέο θάζε ηαθηηθήο ζπλφδνπ ζπληζηά απφ ηα κέιε ηεο
δηαξθείο θνηλνβνπιεπηηθέο επηηξνπέο γηα λα εμεηάδνπλ θαη λα επεμεξγάδνληαη
ηα λνκνζρέδηα θαη ηηο πξνηάζεηο λφκσλ πνπ ππνβάιινληαη, φπσο νξίδεη ν
Καλνληζκφο ηεο Βνπιήο.”

2. Η Βνπιή ζπληζηά απφ ηα κέιε ηεο εμεηαζηηθέο επηηξνπέο, κε απφθαζή ηεο

πνπ ιακβάλεηαη κε πιεηνςεθία ησλ δχν πέκπησλ ηνπ ζπλφινπ ησλ
βνπιεπηψλ, χζηεξα απφ πξφηαζε ηνπ ελφο πέκπηνπ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ
βνπιεπηψλ.

Πξνθεηκέλνπ λα ζπζηαζνχλ εμεηαζηηθέο επηηξνπέο γηα δεηήκαηα πνπ

αλάγνληαη ζηελ εμσηεξηθή πνιηηηθή θαη ηελ εζληθή άκπλα, απαηηείηαη απφθαζε
ηεο Βνπιήο πνπ ιακβάλεηαη κε ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ηνπ φινπ αξηζκνχ
ησλ βνπιεπηψλ.

Σα ζρεηηθά κε ηε ζπγθξφηεζε θαη ηε ιεηηνπξγία ησλ επηηξνπψλ απηψλ

θαζνξίδνληαη απφ ηνλ Καλνληζκφ ηεο Βνπιήο.
3. Οη θνηλνβνπιεπηηθέο θαη εμεηαζηηθέο επηηξνπέο, θαζψο θαη Σκήκαηα ηεο
Βνπιήο, ζπληζηψληαη αλάινγα κε ηε δχλακε ησλ θνκκάησλ, ησλ νκάδσλ θαη
ησλ αλεμαξηήησλ, φπσο νξίδεη ν Καλνληζκφο.

Άξζξν 65

Καλέλαο δελ εκθαλίδεηαη ζηε Βνπιή απηφθιεηνο γηα λα αλαθέξεη νηηδήπνηε

πξνθνξηθά ή εγγξάθσο. Οη αλαθνξέο παξνπζηάδνληαη απφ βνπιεπηή ή
παξαδίδνληαη ζηνλ Πξφεδξν. Η Βνπιή έρεη δηθαίσκα λα απνζηέιιεη ηηο
αλαθνξέο πνπ ηεο απεπζχλνληαη ζηνπο Τπνπξγνχο θαη ηνπο Τθππνπξγνχο, νη
νπνίνη ππνρξενχληαη λα δίλνπλ δηεπθξηλίζεηο φπνηε ηνπο δεηεζνχλ.

Άξζξν 66

1. Η Βνπιή αζθεί ην λνκνζεηηθφ ηεο έξγν ζε Οινκέιεηα.

“2. Ο Καλνληζκφο ηεο Βνπιήο πξνβιέπεη φηη ην λνκνζεηηθφ έξγν πνπ

θαζνξίδεηαη απφ απηφλ κπνξεί λα αζθείηαη θαη απφ ηηο δηαξθείο
θνηλνβνπιεπηηθέο επηηξνπέο πνπ ζπγθξνηνχληαη θαη ιεηηνπξγνχλ θαηά ηε
δηάξθεηα ηεο ζπλφδνπ, φπσο νξίδεη ν Καλνληζκφο.”

“3. Με ηνλ Καλνληζκφ ηεο Βνπιήο νξίδεηαη επίζεο ε θαηαλνκή ηεο

αξκνδηφηεηαο κεηαμχ ησλ δηαξθψλ θνηλνβνπιεπηηθψλ επηηξνπψλ θαηά
Τπνπξγεία.”

“4. Αλ δελ νξίδεηαη δηαθνξεηηθά, νη δηαηάμεηο ηνπ ΢πληάγκαηνο πνπ αθνξνχλ

ηε Βνπιή ηζρχνπλ γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο ζε Οινκέιεηα θαη ζε Σκήκα, θαζψο θαη
γηα ηε ιεηηνπξγία ησλ θνηλνβνπιεπηηθψλ επηηξνπψλ.”

“5. Γηα λα ιάβνπλ απφθαζε ην Σκήκα θαη νη δηαξθείο θνηλνβνπιεπηηθέο

επηηξνπέο, φηαλ αζθνχλ λνκνζεηηθφ έξγν θαηά ηελ παξάγξαθν 2 ηνπ παξφληνο
άξζξνπ, απαηηείηαη πιεηνςεθία πνπ δελ κπνξεί λα είλαη κηθξφηεξε απφ ην
ήκηζπ ηνπ αξηζκνχ ησλ κειψλ ηνπο.”

“6. Ο θνηλνβνπιεπηηθφο έιεγρνο αζθείηαη απφ ηε Βνπιή ζε Οινκέιεηα, φπσο

νξίδεη ν Καλνληζκφο. Ο Καλνληζκφο κπνξεί λα πξνβιέπεη ηελ άζθεζε
θνηλνβνπιεπηηθνχ ειέγρνπ θαη απφ ην θαηά ην Σκήκα, θαζψο θαη απφ ηηο
δηαξθείο θνηλνβνπιεπηηθέο επηηξνπέο πνπ ζπγθξνηνχληαη θαη ιεηηνπξγνχλ
θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζπλφδνπ.”

“7. Ο Καλνληζκφο νξίδεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν κεηέρνπλ ζηηο ςεθνθνξίεο
βνπιεπηέο πνπ βξίζθνληαη ζε απνζηνιή ηεο Βνπιήο ή ηεο Κπβέξλεζεο ζην
εμσηεξηθφ.”

“8. Ο Καλνληζκφο ηεο Βνπιήο πξνβιέπεη ηνλ ηξφπν κε ηνλ νπνίν ε Βνπιή
ελεκεξψλεηαη απφ ηελ Κπβέξλεζε γηα ηα δεηήκαηα πνπ απνηεινχλ αληηθείκελν
θαλνληζηηθήο ξχζκηζεο ζην πιαίζην ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ζπδεηεί γη’
απηά.”

Άξζξν 67

Καηά ηε δηάξθεηα ηεο δηαθνπήο ησλ εξγαζηψλ ηεο Βνπιήο, ην λνκνζεηηθφ ηεο
έξγν, εθηφο απφ ηα λνκνζεηήκαηα πνπ αλήθνπλ ζηελ αξκνδηφηεηα ηεο
Οινκέιεηαο, αζθείηαη απφ Σκήκα ηεο πνπ ζπγθξνηείηαη θαη ιεηηνπξγεί
ζχκθσλα κε ηνπο νξηζκνχο ηνπ παξφληνο.

Με ηνλ θαλνληζκφ κπνξεί λα πξνβιεθζεί ε επεμεξγαζία ησλ λνκνζρεδίσλ ή

ησλ πξνηάζεσλ λφκσλ απφ θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή πνπ ηελ απνηεινχλ
κέιε ηνπ ίδηνπ Σκήκαηνο.

Άξζξν 68

“1. ΢ηελ Οινκέιεηα ηεο Βνπιήο ζπδεηνχληαη θαη ςεθίδνληαη ν Καλνληζκφο ηεο,
λνκνζρέδηα θαη πξνηάζεηο λφκσλ ξεηά πξνβιεπνκέλσλ ζην παξφλ,
λνκνζρέδηα θαη πξνηάζεηο εθηειεζηηθψλ ηνπ ΢πληάγκαηνο λφκσλ γηα ηελ
άζθεζε θαη πξνζηαζία ησλ αηνκηθψλ δηθαησκάησλ, λνκνζρέδηα θαη πξνηάζεηο
λφκσλ γηα ηελ απζεληηθή εξκελεία λφκσλ, θαζψο θαη γηα θάζε άιιν ζέκα πνπ
ζχκθσλα κε εηδηθή πξφβιεςε ηνπ ΢πληάγκαηνο αλαηίζεηαη ζηελ Οινκέιεηα
ηεο Βνπιήο ή γηα ηε ξχζκηζε ηνπ νπνίνπ απαηηείηαη εηδηθή πιεηνςεθία.

΢ηελ Οινκέιεηα ηεο Βνπιήο ςεθίδεηαη επίζεο ν πξνυπνινγηζκφο θαη ν

απνινγηζκφο ηνπ Κξάηνπο θαη ηεο Βνπιήο.
2. Η ζπδήηεζε θαη ςήθηζε φισλ ησλ άιισλ λνκνζρεδίσλ ή πξνηάζεσλ λφκσλ
κπνξεί λα γίλεηαη, θαηά ηε δηάξθεηα ηεο ζπλφδνπ, απφ ηελ αξκφδηα δηαξθή
θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή. Γίλεηαη επίζεο απφ ην Σκήκα θαηά ηε δηάξθεηα ηεο
δηαθνπήο ησλ εξγαζηψλ ηεο Βνπιήο, φπσο νξίδεη ν Καλνληζκφο.

3. Η δηαξθήο θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή πνπ επηιακβάλεηαη ηεο ςήθηζεο

λνκνζρεδίνπ ή πξφηαζεο λφκνπ κπνξεί κε απφθαζή ηεο πνπ ιακβάλεηαη κε
ηελ απφιπηε πιεηνςεθία ησλ κειψλ ηεο λα παξαπέκπεη ζηελ Οινκέιεηα
νπνηαδήπνηε ακθηζβήηεζε γηα ηελ αξκνδηφηεηά ηεο. Η απφθαζε ηεο
Οινκέιεηαο δεζκεχεη ηηο επηηξνπέο.

Μεηαμχ ηεο θαηάζεζεο λνκνζρεδίνπ ή πξφηαζεο λφκνπ θαη ηεο ζπδήηεζήο ηνπ
ζηε δηαξθή θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή πξέπεη λα κεζνιαβεί ηνπιάρηζηνλ κία
εβδνκάδα.

4. Ννκνζρέδην ή πξφηαζε λφκνπ πνπ ζπδεηήζεθε θαη ςεθίζηεθε ζηελ

αξκφδηα δηαξθή θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή εηζάγεηαη ζηελ Οινκέιεηα ζε κία
ζπλεδξίαζε, φπσο νξίδεη ν Καλνληζκφο ηεο Βνπιήο, θαη ζπδεηείηαη θαη
ςεθίδεηαη εληαία επί ηεο αξρήο, επί ησλ άξζξσλ θαη ζην ζχλνιν. Ννκνζρέδην ή
πξφηαζε λφκνπ πνπ έγηλε δεθηή ζηελ επηηξνπή κε πιεηνςεθία ηνπιάρηζηνλ
ηεζζάξσλ πέκπησλ ζπδεηείηαη θαη ςεθίδεηαη ζηελ Οινκέιεηα, φπσο νξίδεη ν
Καλνληζκφο.”

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΔΜΠΣΟ

ΝΟΜΟΘΔΣΙΚΗ ΛΔΙΣΟΤΡΓΙΑ ΣΗ΢ ΒΟΤΛΗ΢

Άξζξν 69

Σν δηθαίσκα πξφηαζεο λφκσλ αλήθεη ζηε Βνπιή θαη ζηελ Κπβέξλεζε.

Άξζξν 70
1. Κάζε λνκνζρέδην θαη θάζε πξφηαζε λφκνπ ζπλνδεχεηαη ππνρξεσηηθά απφ
αηηηνινγηθή έθζεζε˙ πξηλ εηζαρζεί ζηε Βνπιή, ζηελ Οινκέιεηα ή ζε Σκήκαηα,
κπνξεί λα παξαπεκθζεί γηα λνκνηερληθή επεμεξγαζία ζηελ επηζηεκνληθή
ππεξεζία, φπσο νξίδεη ν Καλνληζκφο.

2. Σα λνκνζρέδηα θαη νη πξνηάζεηο λφκσλ πνπ θαηαηίζεληαη ζηε Βνπιή

παξαπέκπνληαη ζηελ νηθεία θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή. Αθνχ ππνβιεζεί ε
έθζεζε ή πεξάζεη άπξαθηε ε πξνζεζκία πνπ είρε ηαρζεί γηα ηελ ππνβνιή ηεο,
εηζάγνληαη ζηε Βνπιή γηα ζπδήηεζε, κεηά παξέιεπζε ηξηψλ εκεξψλ απφ ηφηε,
εθηφο αλ ν αξκφδηνο Τπνπξγφο ηα έρεη ραξαθηεξίζεη σο επείγνληα. Η ζπδήηεζε
αξρίδεη χζηεξα απφ πξνθνξηθή εηζήγεζε ηνπ αξκφδηνπ Τπνπξγνχ θαη ησλ
εηζεγεηψλ ηεο Δπηηξνπήο.

3. Σξνπνινγία βνπιεπηψλ ζε λνκνζρέδηα θαη πξνηάζεηο λφκσλ γηα ηα νπνία

αξκφδηα είλαη ε Οινκέιεηα ή ηα Σκήκαηα ηεο Βνπιήο δελ εηζάγνληαη γηα
ζπδήηεζε, αλ δελ ππνβιεζνχλ έσο θαη ηελ παξακνλή ηεο εκέξαο πνπ ζα
αξρίζεη ε ζπδήηεζε.

4. Γελ εηζάγεηαη γηα ζπδήηεζε λνκνζρέδην ή πξφηαζε λφκνπ πνπ απνζθνπεί

ζηελ ηξνπνπνίεζε δηάηαμεο λφκνπ, αλ δελ έρεη θαηαρσξηζηεί ζηελ αηηηνινγηθή
έθζεζε νιφθιεξν ην θείκελν ηεο δηάηαμεο πνπ ηξνπνπνηείηαη, θαη ζην θείκελν
ηνπ λνκνζρεδίνπ ή ηεο πξφηαζεο νιφθιεξε ε λέα δηάηαμε, φπσο
δηακνξθψλεηαη κε ηελ ηξνπνπνίεζε.

“5. Σα πξνβιεπφκελα ζηελ παξάγξαθν 1 ηζρχνπλ θαη γηα ηα λνκνζρέδηα ή ηηο

πξνηάζεηο λφκσλ πνπ εηζάγνληαη γηα ζπδήηεζε θαη ςήθηζε ζηελ αξκφδηα
δηαξθή θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή, φπσο νξίδεη ν Καλνληζκφο ηεο Βνπιήο.

Ννκνζρέδην ή πξφηαζε λφκνπ πνπ πεξηέρεη δηαηάμεηο άζρεηεο κε ην θχξην

αληηθείκελφ ηνπο δελ εηζάγεηαη γηα ζπδήηεζε.

Πξνζζήθε ή ηξνπνινγία άζρεηε κε ην θχξην αληηθείκελν ηνπ λνκνζρεδίνπ ή

ηεο πξφηαζεο λφκνπ δελ εηζάγεηαη γηα ζπδήηεζε.

Πξνζζήθεο ή ηξνπνινγίεο Τπνπξγψλ ζπδεηνχληαη κφλν αλ έρνπλ ππνβιεζεί

ηξεηο ηνπιάρηζηνλ εκέξεο πξηλ απφ ηελ έλαξμε ηεο ζπδήηεζεο ζηελ Οινκέιεηα,
ζην Σκήκα ή ζηελ αξκφδηα δηαξθή θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή, φπσο νξίδεη ν
Καλνληζκφο.

Σα νξηδφκελα ζηα πξνεγνχκελα δχν εδάθηα ηζρχνπλ θαη γηα ηηο πξνζζήθεο ή
ηξνπνινγίεο βνπιεπηψλ.
΢ε πεξίπησζε ακθηζβήηεζεο απνθαίλεηαη ε Βνπιή.

Βνπιεπηέο πνπ δελ κεηέρνπλ ζηελ αξκφδηα δηαξθή θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή

ή ζην Σκήκα έρνπλ ην δηθαίσκα λα ιάβνπλ ην ιφγν επί ηεο αξρήο θαη γηα λα
ππνζηεξίμνπλ πξνηάζεηο λφκσλ θαη πξνζζήθεο ή ηξνπνινγίεο πνπ έρνπλ
ππνβάιεη, φπσο νξίδεη ν Καλνληζκφο.”

6. Μηα θνξά ην κήλα, ζε εκέξα πνπ ζα πξνζδηνξηζηεί απφ ηνλ Καλνληζκφ,

εγγξάθνληαη ζηελ εκεξήζηα δηάηαμε θαηά ζεηξά πξνηεξαηφηεηαο θαη
ζπδεηνχληαη εθθξεκείο πξνηάζεηο λφκσλ.

Άξζξν 71

1. Κάζε λνκνζρέδην θαη θάζε πξφηαζε λφκνπ πνπ ζπλεπάγνληαη επηβάξπλζε

ηνπ πξνυπνινγηζκνχ, εθφζνλ ππνβάιιεηαη απφ Τπνπξγνχο, δελ εηζάγεηαη γηα
ζπδήηεζε, αλ δελ ζπλνδεχεηαη απφ έθζεζε ηνπ Γεληθνχ Λνγηζηεξίνπ ηνπ
Κξάηνπο πνπ θαζνξίδεη ηε δαπάλε˙ εθφζνλ ππνβάιιεηαη απφ βνπιεπηέο,
δηαβηβάδεηαη πξηλ απφ θάζε ζπδήηεζε ζην Γεληθφ Λνγηζηήξην ηνπ Κξάηνπο, πνπ
ππνρξενχηαη λα ππνβάιιεη ζηε Βνπιή ζρεηηθή έθζεζε κέζα ζε δεθαπέληε
εκέξεο.

2. Σν ίδην ηζρχεη θαη γηα ηηο ηξνπνινγίεο.

3. Ννκνζρέδην πνπ ζπλεπάγεηαη δαπάλε ή ειάηησζε εζφδσλ δελ εηζάγεηαη γηα

ζπδήηεζε, αλ δε ζπλνδεχεηαη απφ εηδηθή έθζεζε γηα ηνλ ηξφπν πνπ ζα
θαιπθζνχλ, ε νπνία ππνγξάθεηαη απφ ηνλ αξκφδην Τπνπξγφ θαη ηνλ Τπνπξγφ
Οηθνλνκηθψλ.

Άξζξν 72

“1. Κάζε λνκνζρέδην θαη θάζε πξφηαζε λφκνπ ζπδεηείηαη θαη ςεθίδεηαη κία
κφλν θνξά, θαηαξρήλ, θαη’ άξζξν θαη ζην ζχλνιν.”

“2. Φεθηζκέλν λνκνζρέδην ή πξφηαζε λφκνπ πνπ αλαπέκπεηαη απφ ηνλ

Πξφεδξν ηεο Γεκνθξαηίαο ζπδεηείηαη θαη ςεθίδεηαη απφ ηελ Οινκέιεηα ηεο
Βνπιήο δχν θνξέο θαη ζε δχν δηαθνξεηηθέο ζπλεδξηάζεηο πνπ απέρνπλ κεηαμχ
ηνπο δχν ηνπιάρηζηνλ εκέξεο, ζηελ πξψηε ζπδήηεζε θαηαξρήλ θαη θαη’ άξζξν
θαη ζηε δεχηεξε θαη’ άξζξν θαη ζην ζχλνιν.”

“3. Αλ θαηά ηε ζπδήηεζε έγηλαλ δεθηέο πξνζζήθεο ή ηξνπνινγίεο, ε ςήθηζε

ζην ζχλνιν αλαβάιιεηαη γηα έλα εηθνζηηεηξάσξν απφ ηε δηαλνκή ηνπ
ηξνπνπνηεκέλνπ λνκνζρεδίνπ ή πξφηαζεο λφκνπ.”

4. Η επηςήθηζε δηθαζηηθψλ ή δηνηθεηηθψλ θσδίθσλ, πνπ ζπληάρζεθαλ απφ

εηδηθέο επηηξνπέο, νη νπνίεο έρνπλ ζπζηαζεί κε εηδηθνχο λφκνπο, κπνξεί λα
γίλεη απφ ηελ Οινκέιεηα ηεο Βνπιήο κε ηδηαίηεξν λφκν πνπ ηνπο θπξψλεη ζην
ζχλνιφ ηνπο.

5. Με ηνλ ίδην ηξφπν κπνξεί λα γίλεη θσδηθνπνίεζε δηαηάμεσλ πνπ ππάξρνπλ

κε απιή ηαμηλφκεζή ηνπο ή επαλαθνξά ζην ζχλνιφ ηνπο θαηαξγεκέλσλ
λφκσλ, εθηφο απφ ηνπο θνξνινγηθνχο.

Άξζξν 73

1. Η απζεληηθή εξκελεία ησλ λφκσλ αλήθεη ζηε λνκνζεηηθή ιεηηνπξγία.

2. Νφκνο πνπ δελ είλαη πξάγκαηη εξκελεπηηθφο ηζρχεη κφλν απφ ηε δεκνζίεπζή
ηνπ.

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΔΚΣΟ

ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΓΗΜΟ΢ΙΟΝΟΜΙΚΗ ΓΙΑΥΔΙΡΙ΢Η

Άξζξν 74

1. Καλέλαο θφξνο δελ επηβάιιεηαη νχηε εηζπξάηηεηαη ρσξίο ηππηθφ λφκν πνπ
θαζνξίδεη ην ππνθείκελν ηεο θνξνινγίαο θαη ην εηζφδεκα, ην είδνο ηεο
πεξηνπζίαο, ηηο δαπάλεο θαη ηηο ζπλαιιαγέο ή ηηο θαηεγνξίεο ηνπο, ζηηο νπνίεο
αλαθέξεηαη ν θφξνο.
2. Φφξνο ή άιιν νπνηνδήπνηε νηθνλνκηθφ βάξνο δελ κπνξεί λα επηβιεζεί κε
λφκν αλαδξνκηθήο ηζρχνο.

3. Σν αληηθείκελν ηεο θνξνινγίαο, ν θνξνινγηθφο ζπληειεζηήο, νη απαιιαγέο

ή εμαηξέζεηο απφ ηε θνξνινγία θαη ε απνλνκή ησλ ζπληάμεσλ δελ κπνξνχλ λα
απνηειέζνπλ αληηθείκελν λνκνζεηηθήο εμνπζηνδφηεζεο.

4. Καη’ εμαίξεζε επηηξέπεηαη λα επηβιεζνχλ κε εμνπζηνδφηεζε λφκσλ

πιαηζίσλ εμηζσηηθέο ή αληηζηαζκηζηηθέο εηζθνξέο ή δαζκνί, θαζψο θαη λα
ιεθζνχλ νηθνλνκηθά κέηξα ζην πιαίζην ησλ δηεζλψλ ζρέζεσλ ηεο Υψξαο κε
νηθνλνκηθνχο νξγαληζκνχο ή κέηξα πνπ απνβιέπνπλ ζηελ εμαζθάιηζε ηεο
ζπλαιιαγκαηηθήο ζέζεο ηεο Υψξαο.

Άξζξν 75

1. Η Βνπιή θαηά ηελ ηαθηηθή εηήζηα ζχλνδφ ηεο ςεθίδεη ηνλ πξνυπνινγηζκφ
ησλ εζφδσλ θαη εμφδσλ ηνπ Κξάηνπο γηα ην επφκελν έηνο.

2. Όια ηα έζνδα θαη έμνδα ηνπ Κξάηνπο πξέπεη λα αλαγξάθνληαη ζηνλ εηήζην
πξνυπνινγηζκφ θαη ηνλ απνινγηζκφ.

“3. Πξνζρέδην ηνπ πξνυπνινγηζκνχ θαηαηίζεηαη απφ ηνλ Τπνπξγφ

Οηθνλνκηθψλ ζηελ αξκφδηα δηαξθή θνηλνβνπιεπηηθή επηηξνπή ηελ πξψηε
Γεπηέξα ηνπ Οθησβξίνπ θαη ζπδεηείηαη, φπσο νξίδεη ν Καλνληζκφο. Ο
Τπνπξγφο Οηθνλνκηθψλ, ιακβάλνληαο ππφςε θαη ηηο παξαηεξήζεηο ηεο
επηηξνπήο, εηζάγεη ηνλ πξνυπνινγηζκφ ζηε Βνπιή ζαξάληα ηνπιάρηζηνλ
εκέξεο πξηλ αξρίζεη ην νηθνλνκηθφ έηνο. Ο πξνυπνινγηζκφο ζπδεηείηαη θαη
ςεθίδεηαη απφ ηελ Οινκέιεηα ζχκθσλα κε φζα νξίδεη ν Καλνληζκφο, ν νπνίνο
θαη εμαζθαιίδεη ην δηθαίσκα λα εθθξάδνπλ ηηο απφςεηο ηνπο φιεο νη πνιηηηθέο
κεξίδεο ηεο Βνπιήο.”

4. Σν αξγφηεξν κέζα ζε έμη κήλεο απφ ηε ιήμε ηνπ νηθνλνκηθνχ έηνπο

θαηαηίζεηαη ζηε Βνπιή ν απνινγηζκφο, θαζψο θαη ν γεληθφο ηζνινγηζκφο ηνπ
Κξάηνπο, πνπ ζπλνδεχνληαη ππνρξεσηηθά απφ έθζεζε ηνπ Διεγθηηθνχ
΢πλεδξίνπ, εμεηάδνληαη απφ εηδηθή επηηξνπή βνπιεπηψλ θαη θπξψλνληαη απφ
ηελ Οινκέιεηα ηεο Βνπιήο, ζχκθσλα κε φζα νξίδεη ν Καλνληζκφο.”

5. Σα πξνγξάκκαηα νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο αλάπηπμεο εγθξίλνληαη απφ

ηελ Οινκέιεηα ηεο Βνπιήο, φπσο λφκνο νξίδεη.
 Άξζξν 76

1. Μηζζφο, ζχληαμε, ρνξεγία ή ακνηβή νχηε εγγξάθεηαη ζηνλ πξνυπνινγηζκφ

ηνπ Κξάηνπο νχηε παξέρεηαη ρσξίο νξγαληθφ ή άιιν εηδηθφ λφκν.

2. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ θνπή ή ηελ έθδνζε λνκίζκαηνο.

“Δξκελεπηηθή δήισζε: Η παξάγξαθνο 2 δελ θσιχεη ηε ζπκκεηνρή ηεο

Διιάδαο ζηηο δηαδηθαζίεο ηεο νηθνλνκηθήο θαη λνκηζκαηηθήο έλσζεο, ζην
επξχηεξν πιαίζην ηεο επξσπατθήο νινθιήξσζεο.”

ΣΜΗΜΑ Γ’

ΚΤΒΔΡΝΗ΢Η

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΧΣΟ

΢ΤΓΚΡΟΣΗ΢Η ΚΑΙ ΑΠΟ΢ΣΟΛΗ ΣΗ΢ ΚΤΒΔΡΝΗ΢Η΢

Άξζξν 77

1. Σελ Κπβέξλεζε απνηειεί ην Τπνπξγηθφ ΢πκβνχιην πνπ απαξηίδεηαη απφ ηνλ

Πξφεδξν ηεο Γεκνθξαηίαο θαη ηνπο Τπνπξγνχο, ηνπο νπνίνπο νξίδεη ειεχζεξα
ν ίδηνο. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηε ζχλζεζε θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ
Τπνπξγηθνχ ΢πκβνπιίνπ. Ο Αληηπξφεδξνο ηεο θπβέξλεζεο είλαη επηινγή ηνπ
Πξφεδξνπ θαη ην φλνκά ηνπ γίλεηαη γλσζηφ πξηλ ηηο πξνεδξηθέο εθινγέο.

Νφκνο ξπζκίδεη ηε ζέζε ησλ Τθππνπξγψλ

2. Καλέλαο δελ κπνξεί λα δηνξηζηεί κέινο ηεο Κπβέξλεζεο ή Τθππνπξγφο, αλ

δελ ζπγθεληξψλεη ηα πξνζφληα πνπ νξίδνληαη γηα ηνλ βνπιεπηή.
3. Οπνηαδήπνηε επαγγεικαηηθή δξαζηεξηφηεηα ησλ κειψλ ηεο Κπβέξλεζεο,
ησλ Τθππνπξγψλ θαη ηνπ Πξνέδξνπ ηεο Βνπιήο αλαζηέιιεηαη θαηά ηε
δηάξθεηα ηεο άζθεζεο ησλ θαζεθφλησλ ηνπο.

4. Νφκνο κπνξεί λα θαζηεξψλεη ην αζπκβίβαζην ηνπ αμηψκαηνο ηνπ Τπνπξγνχ

θαη ηνπ Τθππνπξγνχ θαη πξνο άιια έξγα.

Άξζξν 78

1. Η Κπβέξλεζε θαζνξίδεη θαη θαηεπζχλεη ηε γεληθή πνιηηηθή ηεο Υψξαο

ζχκθσλα κε ηνπο νξηζκνχο ηνπ ΢πληάγκαηνο θαη ησλ λφκσλ.

2. Ο Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο εμαζθαιίδεη ηελ ελφηεηα ηεο Κπβέξλεζεο θαη

θαηεπζχλεη ηηο ελέξγεηέο ηεο, θαζψο θαη ησλ δεκφζησλ γεληθά ππεξεζηψλ γηα
ηελ εθαξκνγή ηεο θπβεξλεηηθήο πνιηηηθήο κέζα ζην πιαίζην ησλ λφκσλ.

“3. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηε ζπγθξφηεζε, ηε ιεηηνπξγία θαη ηηο

αξκνδηφηεηεο ηεο Οηθνλνκηθήο θαη Κνηλσληθήο Δπηηξνπήο, απνζηνιή ηεο
νπνίαο είλαη ε δηεμαγσγή ηνπ θνηλσληθνχ δηαιφγνπ γηα ηε γεληθή πνιηηηθή ηεο
Υψξαο θαη ηδίσο γηα ηηο θαηεπζχλζεηο ηεο νηθνλνκηθήο θαη θνηλσληθήο
πνιηηηθήο, θαζψο θαη ε δηαηχπσζε γλψκεο επί ησλ λνκνζρεδίσλ θαη
πξνηάζεσλ λφκσλ πνπ παξαπέκπνληαη ζε απηήλ.”

“4. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηε ζπγθξφηεζε, ηε ιεηηνπξγία θαη ηηο

αξκνδηφηεηεο ηνπ Δζληθνχ ΢πκβνπιίνπ Δμσηεξηθήο Πνιηηηθήο κε ηε ζπκκεηνρή
εθπξνζψπσλ ησλ θνκκάησλ ηεο Βνπιήο θαη πξνζψπσλ κε εηδηθέο γλψζεηο ή
εκπεηξία.”

Άξζξν 79

1. Κάζε Τπνπξγφο αζθεί ηηο αξκνδηφηεηεο πνπ νξίδεη ν λφκνο.

2. Οη Τθππνπξγνί αζθνχλ ηηο αξκνδηφηεηεο πνπ ηνπο αλαζέηεη κε θνηλή

απφθαζε ν Πξφεδξνο ηεο Γεκνθξαηίαο θαη ν νηθείνο Τπνπξγφο.
 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ

΢ΥΔ΢ΔΙ΢ ΒΟΤΛΗ΢ ΚΑΙ ΚΤΒΔΡΝΗ΢Η΢

Άξζξν 80

1. Μέινο ηεο θπβέξλεζεο δελ κπνξεί λα είλαη ηαπηφρξνλα θαη βνπιεπηήο. Γελ
δηνξίδεηαη Τπνπξγφο ή Τθππνπξγφο εθείλνο πνπ εθιέρηεθε βνπιεπηήο θαη γηα
ηε ρξνληθή δηάξθεηα ηεο πεξηφδνπ πνπ έρεη εθιεγεί, αθφκα θαη αλ παξαηηεζεί
απφ βνπιεπηήο.

2. Σα κέιε ηνπ Τπνπξγηθνχ ΢πκβνπιίνπ, θαζψο θαη νη Τθππνπξγνί είλαη

ζπιινγηθψο ππεχζπλνη γηα ηε γεληθή πνιηηηθή ηεο Κπβέξλεζεο θαη θαζέλαο
απφ απηνχο γηα ηηο πξάμεηο ή παξαιείςεηο ηεο αξκνδηφηεηάο ηνπ. ΢ε θακία
πεξίπησζε ε έγγξαθε ή πξνθνξηθή εληνιή ηνπ Πξνέδξνπ ηεο Γεκνθξαηίαο
δελ απαιιάζζεη ηνπο Τπνπξγνχο θαη ηνπο Τθππνπξγνχο απφ ηελ επζχλε ηνπο.

Άξζξν 81

Οη Τπνπξγνί θαη νη Τθππνπξγνί επζχλνληαη γηα πξάμεηο ή παξαιήςεηο ηνπο,

αθφκα θαη θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπο, φπσο νη απινί πνιίηεο.

ΣΜΗΜΑ Δ’

ΓΙΚΑ΢ΣΙΚΗ ΔΞΟΤ΢ΙΑ

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΧΣΟ

ΓΙΚΑ΢ΣΙΚΟΙ ΛΔΙΣΟΤΡΓΟΙ ΚΑΙ ΤΠΑΛΛΗΛΟΙ

Άξζξν 82
1. Η δηθαηνζχλε απνλέκεηαη απφ δηθαζηήξηα ζπγθξνηνχκελα απφ ηαθηηθνχο
δηθαζηέο πνπ απνιακβάλνπλ ιεηηνπξγηθή θαη πξνζσπηθή αλεμαξηεζία.

2. Οη δηθαζηέο θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπο ππφθεηληαη κφλν ζην
΢χληαγκα θαη ζηνπο λφκνπο, θαη ζε θακία πεξίπησζε δελ ππνρξενχληαη λα
ζπκκνξθψλνληαη κε δηαηάμεηο πνπ έρνπλ ηεζεί θαηά θαηάιπζε ηνπ
΢πληάγκαηνο.

3. Η επηζεψξεζε ησλ ηαθηηθψλ δηθαζηψλ ελεξγείηαη απφ δηθαζηέο αλψηεξνπ

βαζκνχ θαζψο θαη απφ ηνλ Δηζαγγειέα ηνπ Αξείνπ Πάγνπ, ησλ δε εηζαγγειέσλ
απφ αξενπαγίηεο θαη εηζαγγειείο αλψηεξνπ βαζκνχ, ζχκθσλα κε ηνπο
νξηζκνχο ηνπ λφκνπ.

4. Νφκνο κπνξεί λα νξίζεη ηελ εθινγή πξντζηακέλνπ ηεο Δηζαγγειίαο θάζε

λνκνχ απφ ην ιαφ.

Άξζξν 83

1. Οη δηθαζηηθνί ιεηηνπξγνί δηνξίδνληαη κε πξνεδξηθφ δηάηαγκα, έπεηηα απφ

πξφηαζε ηνπ δηθαζηηθνχ ζπκβνπιίνπ ζχκθσλα κε λφκν, ν νπνίνο λφκνο νξίδεη
θαη ηα πξνζφληα θαη ηε δηαδηθαζία ηεο επηινγήο ηνπο.

“2. Οη απνδνρέο ησλ δηθαζηηθψλ ιεηηνπξγψλ θαζνξίδνληαη κε λφκν πνπ

ςεθίδεηαη κε ηελ πιεηνςεθία ησλ δχν ηξίησλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ
βνπιεπηψλ. Σα ζρεηηθά κε ηε βαζκνινγηθή θαη κηζζνινγηθή ηνπο εμέιημε θαη
κε ηελ θαηάζηαζή ηνπο γεληθά θαζνξίδνληαη κε εηδηθνχο λφκνπο.

3. Με λφκν κπνξεί λα πξνβιεθζεί εθπαηδεπηηθή θαη δνθηκαζηηθή πεξίνδνο ησλ

δηθαζηηθψλ ιεηηνπξγψλ, δηάξθεηα έσο ηξηψλ εηψλ, πξηλ δηνξηζηνχλ σο
ηαθηηθνί. Καηά ηελ πεξίνδν απηή κπνξνχλ λα αζθνχλ θαη θαζήθνληα ηαθηηθνχ
δηθαζηή, φπσο λφκνο νξίδεη.

4. Οη δηθαζηηθνί ιεηηνπξγνί κπνξνχλ λα παπζνχλ κφλν χζηεξα απφ δηθαζηηθή

απφθαζε, εμαηηίαο πνηληθήο θαηαδίθεο ή γηα βαξχ πεηζαξρηθφ παξάπησκα ή
αζζέλεηα ή αλαπεξία ή ππεξεζηαθή αλεπάξθεηα, πνπ βεβαηψλνληαη φπσο
λφκνο νξίδεη.

5. Οη δηθαζηηθνί ιεηηνπξγνί, έσο θαη ην βαζκφ ηνπ εθέηε ή ηνπ αληεηζαγγειέα

εθεηψλ θαη ηνπο αληίζηνηρνπο κε απηνχο βαζκνχο, απνρσξνχλ ππνρξεσηηθά
απφ ηελ ππεξεζία κφιηο ζπκπιεξψζνπλ ην εμεθνζηφ πέκπην έηνο ηεο ειηθίαο
ηνπο θαη φινη φζνη έρνπλ βαζκνχο αλψηεξνπο απφ απηνχο ή ηνπο αληίζηνηρνπο
κε απηνχο απνρσξνχλ ππνρξεσηηθά απφ ηελ ππεξεζία κφιηο ζπκπιεξψζνπλ
ην εμεθνζηφ έβδνκν έηνο ηεο ειηθίαο ηνπο. Γηα ηελ εθαξκνγή ηεο δηάηαμεο
απηήο ζεσξείηαη ζε θάζε πεξίπησζε σο εκέξα πνπ ζπκπιεξψλεηαη ην φξην
απηφ ε 30ή Ινπλίνπ ηνπ έηνπο ηεο απνρψξεζεο ηνπ δηθαζηηθνχ ιεηηνπξγνχ.

“6. Μεηάηαμε δηθαζηηθψλ ιεηηνπξγψλ απαγνξεχεηαη. Καη’ εμαίξεζε επηηξέπεηαη

ε κεηάηαμε κεηαμχ παξέδξσλ ζε πξσηνδηθεία θαη παξέδξσλ ζε εηζαγγειίεο,
χζηεξα απφ αίηεζε ησλ κεηαηαζζνκέλσλ, φπσο λφκνο νξίδεη. Οη δηθαζηέο ησλ
ηαθηηθψλ δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ πξνάγνληαη ζην βαζκφ ηνπ ΢πκβνχινπ ηεο
Δπηθξαηείαο, φπσο λφκνο νξίδεη.”

7. ΢ηα πξνβιεπφκελα εηδηθψο απφ ην ΢χληαγκα δηθαζηήξηα ή ζπκβνχιηα, ζηα

νπνία κεηέρνπλ κέιε ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο θαη ηνπ Αξείνπ Πάγνπ,
πξνεδξεχεη φπνηνο απφ ηα κέιε ηνπο είλαη ν αξραηφηεξνο ζην βαζκφ.

Άξζξν 84

1. Απαγνξεχεηαη ζηνπο δηθαζηηθνχο ιεηηνπξγνχο λα παξέρνπλ θάζε άιιε

κηζζσηή ππεξεζία θαζψο θαη λα αζθνχλ νπνηνδήπνηε επάγγεικα.

2. Η αλάζεζε δηνηθεηηθψλ θαζεθφλησλ ζε δηθαζηηθνχο ιεηηνπξγνχο

απαγνξεχεηαη. Καζήθνληα ζρεηηθά κε ηελ εθπαίδεπζε ησλ δηθαζηηθψλ
ιεηηνπξγψλ ζεσξνχληαη δηθαζηηθά. Δπηηξέπεηαη ε αλάζεζε ζε δηθαζηηθνχο
ιεηηνπξγνχο ησλ θαζεθφλησλ εθπξνζψπεζεο ηεο Υψξαο ζε δηεζλείο
νξγαληζκνχο.

3. Απαγνξεχεηαη ζηνπο δηθαζηηθνχο ιεηηνπξγνχο ε ζπκκεηνρή ζηελ

Κπβέξλεζε.

4. Δπηηξέπεηαη ε ζπγθξφηεζε έλσζεο δηθαζηηθψλ ιεηηνπξγψλ, φπσο λφκνο

νξίδεη.

Άξζξν 85

“1. Οη πξναγσγέο, ηνπνζεηήζεηο, κεηαζέζεηο, απνζπάζεηο θαη κεηαηάμεηο ησλ

δηθαζηηθψλ ιεηηνπξγψλ ελεξγνχληαη απφ ην ίδην ην δηθαζηηθφ ζψκα φπσο
νξίδεη λφκνο πνπ ςεθίδεηαη ππνρξεσηηθά απφ ηα δχν ηξίηα ηνπ φινπ αξηζκνχ
ησλ βνπιεπηψλ.

2. Οη ζέζεηο ηνπ πξνέδξνπ θαη ηνπ αληηπξνέδξσλ ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο

Δπηθξαηείαο, ηνπ Αξείνπ Πάγνπ θαη ηνπ Διεγθηηθνχ ΢πλεδξίνπ θαζνξίδνληαη εθ
πεξηηξνπήο δηάξθεηαο ελφο έηνπο κεηαμχ ησλ πέληε αξραηνηέξσλ δηθαζηψλ,
ελψ νη ππφινηπνη ηέζζεξηο ζα είλαη αληηπξφεδξνη γηα ηελ ίδηα πεξίνδν.

Άξζξν 86

1. Η πεηζαξρηθή εμνπζία ζηνπο δηθαζηηθνχ ιεηηνπξγνχο, απφ ην βαζκφ ηνπ

αξενπαγίηε ή αληεηζαγγειέα ηνπ Αξείνπ Πάγνπ θαη πάλσ, ή ζηνπο
αληίζηνηρνπο κε απηφλ, αζθείηαη απφ αλψηαην πεηζαξρηθφ ζπκβνχιην, φπσο
λφκνο νξίδεη.

2. Σν Αλψηαην Πεηζαξρηθφ ΢πκβνχιην ζπγθξνηείηαη απφ ηνλ Πξφεδξν ηνπ

΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο, σο Πξφεδξφ ηνπ, απφ δχν αληηπξνέδξνπο ηνπ
Αξείνπ Πάγνπ ή αξενπαγίηεο, δχν αληηπξνέδξνπο ή ζπκβνχινπο ηνπ
Διεγθηηθνχ ΢πλεδξίνπ θαη δχν ηαθηηθνχο θαζεγεηέο λνκηθψλ καζεκάησλ ησλ
λνκηθψλ ζρνιψλ ησλ παλεπηζηεκίσλ ηεο Υψξαο, σο κέιε. Σα κέιε ηνπ
΢πκβνπιίνπ νξίδνληαη κε θιήξσζε κεηαμχ εθείλσλ πνπ έρνπλ ππεξεζία ηξηψλ
ηνπιάρηζηνλ εηψλ ζην νηθείν αλψηαην δηθαζηήξην ή ζε λνκηθή ζρνιή θαη θάζε
θνξά πνπ ην ΢πκβνχιην θαιείηαη λα απνθαζίζεη γηα ελέξγεηα κέινπο
αλψηαηνπ δηθαζηεξίνπ, εηζαγγειέα ή επηηξφπνπ απνθιείνληαη απφ ηε ζχλζεζή
ηνπ ηα κέιε πνπ αλήθνπλ ζην νηθείν δηθαζηήξην. Δθφζνλ πξφθεηηαη γηα
πεηζαξρηθή δίσμε θαηά κειψλ ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο, ζην Αλψηαην
Πεηζαξρηθφ ΢πκβνχιην πξνεδξεχεη ν Πξφεδξνο ηνπ Αξείνπ Πάγνπ.

3. Η πεηζαξρηθή εμνπζία ζηνπο ινηπνχο δηθαζηηθνχο ιεηηνπξγνχο αζθείηαη ζε

πξψην θαη δεχηεξν βαζκφ απφ ζπκβνχιηα πνπ ζπγθξνηνχληαη κε θιήξσζε απφ
ηαθηηθνχο δηθαζηέο, θαηά ηνπο νξηζκνχο ηνπ λφκνπ.

4. Οη θαηά ηηο δηαηάμεηο απηνχ ηνπ άξζξνπ πεηζαξρηθέο απνθάζεηο δελ

πξνζβάιινληαη ζην ΢πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο.
 ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ

ΟΡΓΑΝΧ΢Η ΚΑΙ ΓΙΚΑΙΟΓΟ΢ΙΑ ΣΧΝ ΓΙΚΑ΢ΣΗΡΙΧΝ

Άξζξν 87

1. Σα δηθαζηήξηα δηαθξίλνληαη ζε δηνηθεηηθά, πνιηηηθά θαη πνηληθά θαη

νξγαλψλνληαη κε εηδηθνχο λφκνπο.

2. Οη ζπλεδξηάζεηο θάζε δηθαζηεξίνπ είλαη δεκφζηεο, εθηφο αλ ην δηθαζηήξην

θξίλεη κε απφθαζή ηνπ φηη ε δεκνζηφηεηα πξφθεηηαη λα είλαη επηβιαβήο ζηα
ρξεζηά ήζε ή φηη ζπληξέρνπλ εηδηθνί ιφγνη πξνζηαζίαο ηεο ηδησηηθήο ή
νηθνγελεηαθήο δσήο ησλ δηαδίθσλ.

“3. Κάζε δηθαζηηθή απφθαζε πξέπεη λα είλαη εηδηθά θαη εκπεξηζηαησκέλα

αηηηνινγεκέλε θαη απαγγέιιεηαη ζε δεκφζηα ζπλεδξίαζε.

Νφκνο νξίδεη ηηο έλλνκεο ζπλέπεηεο πνπ επέξρνληαη θαη ηηο θπξψζεηο πνπ
επηβάιινληαη ζε πεξίπησζε παξαβίαζεο ηνπ πξνεγνχκελνπ εδαθίνπ. Η γλψκε
ηεο κεηνςεθίαο δεκνζηεχεηαη ππνρξεσηηθά. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ
θαηαρψξηζε ζηα πξαθηηθά ελδερφκελεο κεηνςεθίαο, θαζψο θαη ηνπο φξνπο θαη
ηηο πξνυπνζέζεηο ηεο δεκνζηφηεηάο ηεο.”

4. Σα δηθαζηήξηα ππνρξενχληαη λα κελ εθαξκφδνπλ λφκν πνπ ην πεξηερφκελφ

ηνπ είλαη αληίζεην πξνο ην ΢χληαγκα.

Άξζξν 88

“1. ΢ην ΢πκβνχιην ηεο Δπηθξαηείαο θαη ηα ηαθηηθά δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα

ππάγνληαη νη δηνηθεηηθέο δηαθνξέο, φπσο λφκνο νξίδεη, κε ηελ επηθχιαμε ησλ
αξκνδηνηήησλ ηνπ Διεγθηηθνχ ΢πλεδξίνπ.

2. ΢ηα πνιηηηθά δηθαζηήξηα ππάγνληαη νη ηδησηηθέο δηαθνξέο, θαζψο θαη

ππνζέζεηο εθνχζηαο δηθαηνδνζίαο, φπσο λφκνο νξίδεη.
3. ΢ε εηδηθέο πεξηπηψζεηο θαη πξνθεηκέλνπ λα επηηπγράλεηαη ε εληαία
εθαξκνγή ηεο απηήο λνκνζεζίαο κπνξεί λα αλαηεζεί κε λφκν ε εθδίθαζε
θαηεγνξηψλ ηδησηηθψλ δηαθνξψλ ζηα δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα ή θαηεγνξηψλ
δηνηθεηηθψλ δηαθνξψλ νπζίαο ζηα πνιηηηθά δηθαζηήξηα.

4. ΢ηα πνιηηηθά ή δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα κπνξεί λα αλαηεζεί θαη θάζε άιιε

αξκνδηφηεηα δηνηθεηηθήο θχζεο, φπσο λφκνο νξίδεη. ΢ηηο αξκνδηφηεηεο απηέο
πεξηιακβάλεηαη θαη ε ιήςε κέηξσλ γηα ηε ζπκκφξθσζε ηεο δηνίθεζεο κε ηηο
δηθαζηηθέο απνθάζεηο. Οη δηθαζηηθέο απνθάζεηο εθηεινχληαη αλαγθαζηηθά θαη
θαηά ηνπ Γεκνζίνπ, ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο θαη ησλ λνκηθψλ
πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ, φπσο λφκνο νξίδεη.”

Άξζξν 89

1. ΢ηελ αξκνδηφηεηα ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο αλήθνπλ ηδίσο:

“α) Η κεηά απφ αίηεζε αθχξσζεο ησλ εθηειεζηψλ πξάμεσλ ησλ δηνηθεηηθψλ
αξρψλ γηα ππέξβαζε εμνπζίαο ή γηα παξάβαζε λφκνπ.

β) Η κεηά απφ αίηεζε αλαίξεζε ηειεζίδηθσλ απνθάζεσλ ησλ ηαθηηθψλ

δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ, φπσο λφκνο νξίδεη.”

γ) Η εθδίθαζε ησλ δηνηθεηηθψλ δηαθνξψλ νπζίαο πνπ ππνβάιινληαη ζ’ απηφ

ζχκθσλα κε ην ΢χληαγκα θαη ηνπο λφκνπο.

δ) Η επεμεξγαζία φισλ ησλ δηαηαγκάησλ πνπ έρνπλ θαλνληζηηθφ ραξαθηήξα.

2. Καηά ηελ άζθεζε ησλ αξκνδηνηήησλ ηνπ ζηνηρείνπ δ’ δηά ηεο πξνεγνχκελεο
παξαγξάθνπ δελ εθαξκφδνληαη νη δηαηάμεηο ηνπ άξζξνπ 93 παξάγξαθνη 2 θαη
3.

“3. Καηεγνξίεο ππνζέζεσλ ηεο αθπξσηηθήο αξκνδηφηεηαο ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο

Δπηθξαηείαο κπνξεί λα ππάγνληαη κε λφκν, αλάινγα κε ηε θχζε ή ηε
ζπνπδαηφηεηά ηνπο, ζηα ηαθηηθά δηνηθεηηθά δηθαζηήξηα. Σν ΢πκβνχιην ηεο
Δπηθξαηείαο δηθάδεη ζε δεχηεξν βαζκφ, φπσο λφκνο νξίδεη.”

4. Οη αξκνδηφηεηεο ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο ξπζκίδνληαη θαη

αζθνχληαη φπσο λφκνο εηδηθφηεξα νξίδεη.
“5. Η δηνίθεζε έρεη ππνρξέσζε λα ζπκκνξθψλεηαη πξνο ηηο δηθαζηηθέο
απνθάζεηο. Η παξάβαζε ηεο ππνρξέσζεο απηήο γελλά επζχλε γηα θάζε
αξκφδην φξγαλν, φπσο λφκνο νξίδεη. Νφκνο νξίδεη ηα αλαγθαία κέηξα γηα ηε
δηαζθάιηζε ηεο ζπκκφξθσζεο ηεο δηνίθεζεο.”

Άξζξν 90

1. ΢ηα ηαθηηθά πνηληθά δηθαζηήξηα αλήθεη ε ηηκσξία ησλ εγθιεκάησλ θαη ε

ιήςε φισλ ησλ κέηξσλ πνπ πξνβιέπνπλ νη πνηληθνί λφκνη.

2. Δηδηθνί λφκνη νξίδνπλ ηα ζρεηηθά κε δηθαζηήξηα αλειίθσλ. Οη απνθάζεηο ησλ

δηθαζηεξίσλ απηψλ κπνξεί λα κελ απαγγέιινληαη δεκφζηα.

4. Δηδηθνί λφκνη νξίδνπλ:

α) Σα ζρεηηθά κε ηα ζηξαηνδηθεία, λαπηνδηθεία θαη αεξνδηθεία, ζηελ

αξκνδηφηεηα ησλ νπνίσλ δελ κπνξεί λα ππαρζνχλ ηδηψηεο.

β) Σα ζρεηηθά κε ην δηθαζηήξην ιεηψλ.

5. Σα δηθαζηήξηα ηνπ ζηνηρείνπ α’ ηεο πξνεγνχκελεο παξαγξάθνπ

ζπγθξνηνχληαη θαηά πιεηνςεθία απφ κέιε ηνπ δηθαζηηθνχ ζψκαηνο ησλ
ελφπισλ δπλάκεσλ, πνπ πεξηβάιινληαη κε ηηο εγγπήζεηο ιεηηνπξγηθήο θαη
πξνζσπηθήο αλεμαξηεζίαο. Γηα ηηο ζπλεδξηάζεηο θαη απνθάζεηο ησλ
δηθαζηεξίσλ απηψλ νξίδνληαη κε λφκν.

Άξζξν 91

1. Σα θαθνπξγήκαηα θαη ηα πνιηηηθά εγθιήκαηα δηθάδνληαη απφ κηθηά νξθσηά

δηθαζηήξηα πνπ ζπγθξνηνχληαη απφ ηαθηηθνχο δηθαζηέο θαη ελφξθνπο, φπσο
λφκνο νξίδεη. Οη απνθάζεηο ησλ δηθαζηεξίσλ απηψλ ππφθεηληαη ζηα έλδηθα
κέζα πνπ νξίδεη ν λφκνο.

2. Καθνπξγήκαηα θαη πνιηηηθά εγθιήκαηα, πνπ κε ζπληαθηηθέο πξάμεηο,

ςεθίζκαηα θαη εηδηθνχο λφκνπο έρνπλ ππαρζεί έσο ηελ ηζρχ ηνπ ΢πληάγκαηνο
ζηε δηθαηνδνζία ησλ εθεηείσλ, εμαθνινπζνχλ λα δηθάδνληαη απφ απηά,
εθφζνλ δελ ππαρζνχλ κε λφκν ζηελ αξκνδηφηεηα ησλ κηθηψλ νξθσηψλ
δηθαζηεξίσλ.

Με λφκν κπνξεί λα ππαρζνχλ ζηε δηθαηνδνζία ησλ ίδησλ εθεηείσλ θαη άιια
θαθνπξγήκαηα.

3. Σα εγθιήκαηα θάζε βαζκνχ πνπ δηαπξάηηνληαη δηα ηνπ ηχπνπ ππάγνληαη ζηα
ηαθηηθά πνηληθά δηθαζηήξηα, φπσο λφκνο νξίδεη.

Άξζξν 92

“1. ΢ηελ αξκνδηφηεηα ηνπ Διεγθηηθνχ ΢πλεδξίνπ αλήθνπλ ηδίσο: α. Ο έιεγρνο

ησλ δαπαλψλ ηνπ Κξάηνπο, θαζψο θαη ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο
ή άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ, πνπ ππάγνληαη κε εηδηθή δηάηαμε λφκνπ ζην
θαζεζηψο απηφ. β. Ο έιεγρνο ζπκβάζεσλ κεγάιεο νηθνλνκηθήο αμίαο ζηηο
νπνίεο αληηζπκβαιιφκελνο είλαη ην Γεκφζην ή άιιν λνκηθφ πξφζσπν πνπ
εμνκνηψλεηαη κε ην Γεκφζην απφ ηελ άπνςε απηή, φπσο λφκνο νξίδεη. γ. Ο
έιεγρνο ησλ ινγαξηαζκψλ ησλ δεκφζησλ ππνιφγσλ θαη ησλ νξγαληζκψλ
ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ή άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ, πνπ ππάγνληαη ζηνλ
πξνβιεπφκελν απφ ην εδάθην α’ έιεγρν. δ. Η γλσκνδφηεζε γηα ηα λνκνζρέδηα
πνπ αθνξνχλ ζπληάμεηο ή αλαγλψξηζε ππεξεζίαο γηα ηελ παξνρή δηθαηψκαηνο
ζχληαμεο, θαζψο θαη γηα θάζε άιιν ζέκα πνπ νξίδεη ν λφκνο. ε. Η ζχληαμε θαη
ε ππνβνιή έθζεζεο πξνο ηε Βνπιή γηα ηνλ απνινγηζκφ θαη ηζνινγηζκφ ηνπ
Κξάηνπο, ζη. Η εθδίθαζε δηαθνξψλ ζρεηηθά κε ηελ απνλνκή ζπληάμεσλ,
θαζψο θαη κε ηνλ έιεγρν ησλ ινγαξηαζκψλ ηνπ εδαθίνπ γ’. δ. Η εθδίθαζε
ππνζέζεσλ πνπ αλαθέξνληαη ζηελ επζχλε ησλ πνιηηηθψλ ή ζηξαηησηηθψλ
δεκφζησλ ππαιιήισλ, θαζψο θαη ησλ ππαιιήισλ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο θαη ησλ άιισλ λνκηθψλ πξνζψπσλ δεκνζίνπ δηθαίνπ γηα θάζε
δεκία πνπ απφ δφιν ή ακέιεηα πξνθιήζεθε ζην Κξάηνο, ηνπο νξγαληζκνχο
ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ή ζε άιια λνκηθά πξφζσπα δεκνζίνπ δηθαίνπ.”

2. Οη αξκνδηφηεηεο ηνπ Διεγθηηθνχ ΢πλεδξίνπ ξπζκίδνληαη θαη αζθνχληαη,

φπσο λφκνο νξίδεη.

3. Οη απνθάζεηο ηνπ Διεγθηηθνχ ΢πλεδξίνπ γηα ππνζέζεηο ηεο παξαγξάθνπ 1

δελ ππφθεηληαη ζηνλ έιεγρν ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο.
 Άξζξν 93

1. Αγσγέο θαθνδηθίαο θαηά δηθαζηηθψλ ιεηηνπξγψλ δηθάδνληαη απφ εηδηθφ

κηθηφ νξθσηφ δηθαζηήξην, φπσο λφκνο νξίδεη.

2. Γελ απαηηείηαη άδεηα γηα λα εγεξζεί αγσγή θαθνδηθίαο.

Άξζξν 94

1. ΢πληζηάηαη Αλψηαην Δηδηθφ Γηθαζηήξην ζην νπνίν ππάγνληαη:

α) Η εθδίθαζε ελζηάζεσλ θαηά ηνπ θχξνπο βνπιεπηηθψλ εθινγψλ.

β) Ο έιεγρνο ηνπ θχξνπο θαη ησλ απνηειεζκάησλ δεκνςεθίζκαηνο.

γ) Η θξίζε γηα ηα αζπκβίβαζηα ή ηελ έθπησζε βνπιεπηή.

δ) Η άξζε ησλ ζπγθξνχζεσλ κεηαμχ ησλ δηθαζηεξίσλ θαη ησλ δηνηθεηηθψλ

αξρψλ ή κεηαμχ ηνπ ΢πκβνπιίνπ ηεο Δπηθξαηείαο θαη ησλ ηαθηηθψλ
δηνηθεηηθψλ δηθαζηεξίσλ αθελφο, θαη ησλ αζηηθψλ θαη πνηληθψλ δηθαζηεξίσλ
αθεηέξνπ ή, ηέινο, κεηαμχ ηνπ Διεγθηηθνχ ΢πλεδξίνπ θαη ησλ ινηπψλ
δηθαζηεξίσλ.

ε) Η άξζε ηεο ακθηζβήηεζεο γηα ην ραξαθηεξηζκφ θαλφλσλ ηνπ δηεζλνχο

δηθαίνπ σο γεληθά παξαδεγκέλσλ.

2 Η νξγάλσζε θαη ιεηηνπξγία ηνπ δηθαζηεξίνπ, ηα ζρεηηθά κε ηνλ νξηζκφ, ηελ

αλαπιήξσζε θαη ηελ επηθνπξία ησλ κειψλ ηνπ, θαζψο θαη ηα ζρεηηθά κε ηε
δηαδηθαζία ζ’ απηφ νξίδνληαη κε εηδηθφ λφκν.

4. Οη απνθάζεηο ηνπ δηθαζηεξίνπ είλαη ακεηάθιεηεο.

Άξζξν 95
1. ΢πληζηάηαη Αλψηαην ΢πληαγκαηηθφ Γηθαζηήξην, φπσο λφκνο νξίδεη, ην νπνίν
θξίλεη ζε πξψην θαη ηειεπηαίν βαζκφ ηελ ζπληαγκαηηθφηεηα ελφο λφκνπ,
θαηφπηλ αηηήκαηνο απφ νπνηνδήπνηε δηθαζηήξην ηεο ρψξαο.

2. Γηάηαμε λφκνπ, πνπ θεξχζζεηαη αληηζπληαγκαηηθή, είλαη αλίζρπξε απφ ηε

δεκνζίεπζε ηεο ζρεηηθήο απφθαζεο ή απφ ην ρξφλν πνπ νξίδεηαη κε ηελ
απφθαζε.

Άξζξν 96

“Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηε ζπγθξφηεζε θαη ηε ιεηηνπξγία ηνπ Ννκηθνχ

΢πκβνπιίνπ ηνπ Κξάηνπο, θαζψο θαη ηα ζρεηηθά κε ηελ ππεξεζηαθή θαηάζηαζε
ησλ ιεηηνπξγψλ θαη ππαιιήισλ πνπ ππεξεηνχλ ζε απηφ. ΢ηελ αξκνδηφηεηα
ηνπ Ννκηθνχ ΢πκβνπιίνπ ηνπ Κξάηνπο αλήθνπλ ηδίσο ε δηθαζηηθή ππνζηήξημε
θαη εθπξνζψπεζε ηνπ Γεκνζίνπ θαη ε αλαγλψξηζε απαηηήζεσλ θαηά ηνπ
Γεκνζίνπ ή ν ζπκβηβαζκφο ζε δηαθνξέο κε απηφ.

ΣΜΗΜΑ ΢Σ’

ΓΙΟΙΚΗ΢Η

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΠΡΧΣΟ

ΟΡΓΑΝΧ΢Η ΣΗ΢ ΓΙΟΙΚΗ΢Η΢

Άξζξν 97

1. Η δηνίθεζε ηνπ Κξάηνπο νξγαλψλεηαη ζχκθσλα κε ην απνθεληξσηηθφ

ζχζηεκα.

2. Η δηνηθεηηθή δηαίξεζε ηεο Υψξαο δηακνξθψλεηαη κε βάζε ηηο

γεσνηθνλνκηθέο, θνηλσληθέο θαη ζπγθνηλσληαθέο ζπλζήθεο.
“3. Σα πεξηθεξεηαθά φξγαλα ηνπ Κξάηνπο έρνπλ γεληθή απνθαζηζηηθή
αξκνδηφηεηα γηα ηηο ππνζέζεηο ηεο πεξηθέξεηάο ηνπο. Σα θεληξηθά φξγαλα ηνπ
Κξάηνπο, εθηφο απφ εηδηθέο αξκνδηφηεηεο, έρνπλ ηε γεληθή θαηεχζπλζε, ην
ζπληνληζκφ θαη ηνλ έιεγρν λνκηκφηεηαο ησλ πξάμεσλ ησλ πεξηθεξεηαθψλ
νξγάλσλ, φπσο λφκνο νξίδεη.”

Άξζξν 98

“1. Όπνπ απφ ην ΢χληαγκα πξνβιέπεηαη ε ζπγθξφηεζε θαη ε ιεηηνπξγία

αλεμάξηεηεο αξρήο, ηα κέιε ηεο δηνξίδνληαη απφ ηε Βνπιή κε νξηζκέλε ζεηεία
θαη δηέπνληαη απφ πξνζσπηθή θαη ιεηηνπξγηθή αλεμαξηεζία, φπσο λφκνο νξίδεη.

2. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ επηινγή θαη ηελ ππεξεζηαθή θαηάζηαζε ηνπ
επηζηεκνληθνχ θαη ινηπνχ πξνζσπηθνχ ηεο ππεξεζίαο πνπ νξγαλψλεηαη γηα
ηελ ππνζηήξημε ηεο ιεηηνπξγίαο θάζε αλεμάξηεηεο αξρήο. Σα πξφζσπα πνπ
ζηειερψλνπλ ηηο αλεμάξηεηεο αξρέο πξέπεη λα έρνπλ ηα αλάινγα πξνζφληα,
φπσο λφκνο νξίδεη.

3. Με ηνλ Καλνληζκφ ηεο Βνπιήο ξπζκίδνληαη φζα αθνξνχλ ηε ζρέζε ησλ

αλεμάξηεησλ αξρψλ κε ηε Βνπιή θαη ν ηξφπνο άζθεζεο ηνπ θνηλνβνπιεπηηθνχ
ειέγρνπ.”

Άξζξν 99

“1. Η δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ ππνζέζεσλ αλήθεη ζηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο

απηνδηνίθεζεο πξψηνπ θαη δεχηεξνπ βαζκνχ. Τπέξ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο ζπληξέρεη ηεθκήξην αξκνδηφηεηαο γηα ηε δηνίθεζε ησλ ηνπηθψλ
ππνζέζεσλ. Νφκνο θαζνξίδεη ην εχξνο θαη ηηο θαηεγνξίεο ησλ ηνπηθψλ
ππνζέζεσλ, θαζψο θαη ηελ θαηαλνκή ηνπο ζηνπο επί κέξνπο βαζκνχο. Με λφκν
κπνξεί λα αλαηίζεηαη ζηνπο νξγαληζκνχο ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο ε άζθεζε
αξκνδηνηήησλ πνπ ζπληζηνχλ απνζηνιή ηνπ Κξάηνπο.

2. Οη νξγαληζκνί ηνπηθήο απηνδηνίθεζεο έρνπλ δηνηθεηηθή θαη νηθνλνκηθή

απηνηέιεηα. Οη αξρέο ηνπο εθιέγνληαη κε θαζνιηθή θαη κπζηηθή ςεθνθνξία, κε
δχν θάιπεο μερσξηζηά γηα ηνλ Γήκαξρν, Ννκάξρε ή Πεξηθεξεηάξρε, νη νπνίνη
εθιέγνληαη κε απφιπηε πιεηνςεθία θαη ρσξηζηά γηα ηα αληίζηνηρα ζπκβνχιηα,
φπνπ ηζρχεη ε εθινγή κε ην ζχζηεκα ηεο απιήο αλαινγηθήο.

3. Με λφκν κπνξεί λα πξνβιέπνληαη γηα ηελ εθηέιεζε έξγσλ ή ηελ παξνρή

ππεξεζηψλ ή ηελ άζθεζε αξκνδηνηήησλ ησλ νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο αλαγθαζηηθνί ή εθνχζηνη ζχλδεζκνη νξγαληζκψλ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο πνπ δηνηθνχληαη απφ αηξεηά φξγαλα.

4. Οη ζρέζεηο Κξάηνπο θαη Σνπηθήο Απηνδηνίθεζεο θαζνξίδεηαη κε λφκν πνπ

ζπγθεληξψλεη ηελ πιεηνςεθία ησλ δχν ηξίησλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ
βνπιεπηψλ.

5. Νφκνο κπνξεί λα πξνβιέςεη ηελ εθινγή απφ ην ιαφ ηνπ αηξεηνχ επηθεθαιήο
ηεο Αζηπλνκίαο θάζε λνκνχ.

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΓΔΤΣΔΡΟ

ΤΠΗΡΔ΢ΙΑΚΗ ΚΑΣΑ΢ΣΑ΢Η ΣΧΝ ΟΡΓΑΝΧΝ ΣΗ΢ ΓΙΟΙΚΗ΢Η΢

Άξζξν 100

1. Οη δεκφζηνη ππάιιεινη είλαη εθηειεζηέο ηεο ζέιεζεο ηνπ Κξάηνπο θαη

ππεξεηνχλ ην Λαφ˙ νθείινπλ πίζηε ζην ΢χληαγκα θαη αθνζίσζε ζηελ
Παηξίδα. Σα πξνζφληα θαη ν ηξφπνο ηνπ δηνξηζκνχ ηνπο νξίδνληαη απφ ην λφκν.

2. Καλέλαο δελ κπνξεί λα δηνξηζηεί ππάιιεινο ζε νξγαληθή ζέζε πνπ δελ είλαη
λνκνζεηεκέλε.

3. Οξγαληθέο ζέζεηο εηδηθνχ Δπηζηεκνληθνχ θαζψο θαη ηερληθνχ ή βνεζεηηθνχ

πξνζσπηθνχ κπνξνχλ λα πιεξνχληαη κε πξνζσπηθφ πνπ πξνζιακβάλεηαη κε
ζρέζε ηδησηηθνχ δηθαίνπ. Νφκνο νξίδεη ηνπο φξνπο γηα ηελ πξφζιεςε, θαζψο
θαη ηηο εηδηθφηεξεο εγγπήζεηο ηηο νπνίεο έρεη ην πξνζσπηθφ πνπ
πξνζιακβάλεηαη.

4. Οη δεκφζηνη ππάιιεινη πνπ θαηέρνπλ νξγαληθέο ζέζεηο θξίλνληαη αλάινγα

κε ηελ απνδνηηθφηεηά ηνπο, φπσο λφκνο νξίδεη. Απηνί εμειίζζνληαη
κηζζνινγηθά ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο ηνπ λφκνπ.
5. Οη δηαηάμεηο ησλ πξνεγνχκελσλ παξαγξάθσλ έρνπλ εθαξκνγή θαη ζηνπο
ππαιιήινπο ηεο Βνπιήο.

6. Η πξφζιεςε ππαιιήισλ ζην Γεκφζην, ζηνλ επξχηεξν δεκφζην ηνκέα θαη

ζηε Βνπιή, γίλεηαη θαηφπηλ δηαγσληζκνχ, φπσο λφκνο νξίδεη.

7. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηε ζπγθξφηεζε θαη ηηο αξκνδηφηεηεο ηνπ

“΢πλεγφξνπ ηνπ Πνιίηε” πνπ ιεηηνπξγεί σο αλεμάξηεηε αξρή”.

8. Καλέλαο απφ ηνπο ππαιιήινπο πνπ αλαθέξνληαη ζην παξφλ άξζξν δελ
κπνξεί λα δηνξηζηεί ζε άιιε ζέζε δεκφζηαο ππεξεζίαο ή νξγαληζκνχ ηνπηθήο
απηνδηνίθεζεο ή άιινπ λνκηθνχ πξνζψπνπ δεκνζίνπ δηθαίνπ ή δεκφζηαο
επηρείξεζεο ή νξγαληζκνχ θνηλήο σθέιεηαο.

ΚΔΦΑΛΑΙΟ ΣΡΙΣΟ

ΚΑΘΔ΢ΣΧ΢ ΣΟΤ ΑΓΙΟΤ ΟΡΟΤ΢

Άξζξν 101

1. Η ρεξζφλεζνο ηνπ Άζσ, απφ ηε Μεγάιε Βίγια θαη πέξα, ε νπνία απνηειεί
ηελ πεξηνρή ηνπ Αγίνπ Όξνπο, είλαη, ζχκθσλα κε ην αξραίν πξνλνκηαθφ
θαζεζηψο ηνπ, απηνδηνίθεην ηκήκα ηνπ Διιεληθνχ Κξάηνπο, ηνπ νπνίνπ ε
θπξηαξρία πάλσ ζ’ απηφ παξακέλεη άζηθηε. Απφ πλεπκαηηθή άπνςε ην Άγην
Όξνο δηαηειεί ππφ ηελ άκεζε δηθαηνδνζία ηνπ Οηθνπκεληθνχ Παηξηαξρείνπ.
Όινη φζνη κνλάδνπλ ζ’ απηφ απνθηνχλ ηελ ειιεληθή ηζαγέλεηα κφιηο
πξνζιεθζνχλ σο δφθηκνη ή κνλαρνί, ρσξίο άιιε δηαηχπσζε.

2. Σν Άγην Όξνο δηνηθείηαη, ζχκθσλα κε ην θαζεζηψο ηνπ, απφ ηηο είθνζη Ιεξέο
Μνλέο ηνπ, κεηαμχ ησλ νπνίσλ είλαη θαηαλεκεκέλε νιφθιεξε ε ρεξζφλεζνο
ηνπ Άζσ, ην έδαθνο ηεο νπνίαο είλαη αλαπαιινηξίσην.

Η δηνίθεζή ηνπ αζθείηαη απφ αληηπξνζψπνπο ησλ Ιεξψλ Μνλψλ, νη νπνίνη

απνηεινχλ ηελ Ιεξή Κνηλφηεηα. Γελ επηηξέπεηαη θακία απνιχησο κεηαβνιή ζην
δηνηθεηηθφ ζχζηεκα ή ζηνλ αξηζκφ ησλ Μνλψλ ηνπ Αγίνπ Όξνπο, νχηε ζηελ
ηεξαξρηθή ηάμε θαη ηε ζέζε ηνπο πξνο ηα ππνηειή ηνπο εμαξηήκαηα.
Απαγνξεχεηαη λα εγθαηαβηψλνπλ ζην Άγην Όξνο εηεξφδνμνη ή ζρηζκαηηθνί.
3. Ο ιεπηνκεξήο θαζνξηζκφο ησλ αγηνξεηηηθψλ θαζεζηψησλ θαη ηνπ ηξφπνπ
ηεο ιεηηνπξγίαο ηνπο γίλεηαη απφ ηνλ Καηαζηαηηθφ Υάξηε ηνπ Αγίνπ Όξνπο, ηνλ
νπνίν, κε ζχκπξαμε ηνπ αληηπξνζψπνπ ηνπ Κξάηνπο, ζπληάζζνπλ θαη
ςεθίδνπλ νη είθνζη Ιεξέο Μνλέο θαη ηνλ επηθπξψλνπλ ην Οηθνπκεληθφ
Παηξηαξρείν θαη ε Βνπιή ησλ Διιήλσλ.

4. Η αθξηβήο ηήξεζε ησλ αγηνξείηηθσλ θαζεζηψησλ ηειεί σο πξνο ην

πλεπκαηηθφ κέξνο ππφ ηελ αλψηαηε επνπηεία ηνπ Οηθνπκεληθνχ Παηξηαξρείνπ
θαη σο πξνο ην δηνηθεηηθφ κέξνο ππφ ηελ επνπηεία ηνπ Κξάηνπο, ζην νπνίν
αλήθεη απνθιεηζηηθά θαη ε δηαθχιαμε ηεο δεκφζηαο ηάμεο θαη αζθάιεηαο.

5. Οη πην πάλσ εμνπζίεο ηνπ Κξάηνπο αζθνχληαη απφ δηνηθεηή, ηνπ νπνίνπ ηα
δηθαηψκαηα θαη θαζήθνληα θαζνξίδνληαη κε λφκν.

Με λφκν επίζεο θαζνξίδνληαη ε δηθαζηηθή εμνπζία πνπ αζθνχλ νη

κνλαζηεξηαθέο αξρέο θαη ε Ιεξή Κνηλφηεηα, θαζψο θαη ηα ηεισλεηαθά θαη
θνξνινγηθά πιενλεθηήκαηα ηνπ Αγίνπ Όξνπο.

ΜΔΡΟ΢ ΣΔΣΑΡΣΟ

ΔΙΓΙΚΔ΢ ΣΔΛΙΚΔ΢ ΚΑΙ ΜΔΣΑΒΑΣΙΚΔ΢ ΓΙΑΣΑΞΔΙ΢

ΣΜΗΜΑ Α’

ΔΙΓΙΚΔ΢ ΓΙΑΣΑΞΔΙ΢

Άξζξν 102

1. Γηα ηελ εδξαίσζε ηεο θνηλσληθήο εηξήλεο θαη ηελ πξνζηαζία ηνπ γεληθνχ
ζπκθέξνληνο ην Κξάηνο πξνγξακκαηίδεη θαη ζπληνλίδεη ηελ νηθνλνκηθή
δξαζηεξηφηεηα ζηε Υψξα, επηδηψθνληαο λα εμαζθαιίζεη ηελ νηθνλνκηθή
αλάπηπμε φισλ ησλ ηνκέσλ ηεο εζληθήο νηθνλνκίαο. Λακβάλεη ηα
επηβαιιφκελα κέηξα γηα ηελ αμηνπνίεζε ησλ πεγψλ ηνπ εζληθνχ πινχηνπ, απφ
ηελ αηκφζθαηξα θαη ηα ππφγεηα ή ππνζαιάζζηα θνηηάζκαηα, γηα ηελ πξνψζεζε
ηεο πεξηθεξεηαθήο αλάπηπμεο θαη ηελ πξναγσγή ηδίσο ηεο νηθνλνκίαο ησλ
νξεηλψλ, λεζησηηθψλ θαη παξακεζφξησλ πεξηνρψλ.
2. Η ηδησηηθή νηθνλνκηθή πξσηνβνπιία δελ επηηξέπεηαη λα αλαπηχζζεηαη ζε
βάξνο ηεο ειεπζεξίαο θαη ηεο αλζξψπηλεο αμηνπξέπεηαο ή πξνο βιάβε ηεο
εζληθήο νηθνλνκίαο.

Άξζξν 103

1″. Σν Κξάηνο κεξηκλά γηα ηε δσή ηνπ απφδεκνπ ειιεληζκνχ θαη ηε

δηαηήξεζε ησλ δεζκψλ ηνπ κε ηε κεηέξα Παηξίδα. Δπίζεο κεξηκλά γηα ηελ
παηδεία θαη ηελ θνηλσληθή θαη επαγγεικαηηθή πξναγσγή ησλ Διιήλσλ πνπ
εξγάδνληαη έμσ απφ ηελ Δπηθξάηεηα.

“2. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηελ νξγάλσζε, ηε ιεηηνπξγία θαη ηηο

αξκνδηφηεηεο ηνπ ΢πκβνπιίνπ Απφδεκνπ Διιεληζκνχ, πνπ έρεη σο απνζηνιή
ηνπ ηελ έθθξαζε φισλ ησλ δπλάκεσλ ηνπ απαληαρνχ ειιεληζκνχ.”

Άξζξν 104

1. Γελ επηηξέπεηαη ε κεηαβνιή ηνπ πεξηερνκέλνπ ή ησλ φξσλ δηαζήθεο,

θσδηθέινπ ή δσξεάο, σο πξνο ηηο δηαηάμεηο ηνπο ππέξ ηνπ Γεκνζίνπ ή ππέξ
θνηλσθεινχο ζθνπνχ.

2. Καη’ εμαίξεζε επηηξέπεηαη ε επσθειέζηεξε αμηνπνίεζε ή δηάζεζε, γηα ηνλ

ίδην ή άιιν θνηλσθειή ζθνπφ, εθείλνπ πνπ θαηαιήθζεθε ή δσξήζεθε, ζηελ
πεξηνρή πνπ θαζφξηζε ν δσξεηήο ή ν δηαζέηεο ή ζηελ επξχηεξή ηεο
πεξηθέξεηα, φηαλ βεβαησζεί κε δηθαζηηθή απφθαζε φηη ε ζέιεζε ηνπ δηαζέηε ή
ηνπ δσξεηή δελ κπνξεί λα πξαγκαηνπνηεζεί, γηα νπνηνλδήπνηε ιφγν, θαζφινπ
ή θαηά ην κεγαιχηεξν κέξνο ηνπ πεξηερνκέλνπ ηεο, θαζψο θαη αλ κπνξεί λα
ηθαλνπνηεζεί πιεξέζηεξα κε ηε κεηαβνιή ηεο εθκεηάιιεπζεο, φπσο λφκνο
νξίδεη.

“3. Νφκνο νξίδεη ηα ζρεηηθά κε ηε ζχληαμε κεηξψνπ θιεξνδνηεκάησλ γεληθά

θαη αλά πεξηθέξεηα, ηελ θαηαγξαθή θαη ηαμηλφκεζε ησλ πεξηνπζηαθψλ ηνπο
ζηνηρείσλ, ηε δηνίθεζε θαη δηαρείξηζε ηνπ θάζε θιεξνδνηήκαηνο ζχκθσλα κε
ηε βνχιεζε ηνπ δηαζέηε ή δσξεηή θαη θάζε άιιν ζπλαθέο δήηεκα.”
 ΣΜΗΜΑ Β’

ΑΝΑΘΔΧΡΗ΢Η ΣΟΤ ΢ΤΝΣΑΓΜΑΣΟ΢

Άξζξν 105

1. Οη δηαηάμεηο ηνπ ΢πληάγκαηνο ππφθεηληαη ζε αλαζεψξεζε.

2. Η αλάγθε ηεο αλαζεψξεζεο ηνπ ΢πληάγκαηνο δηαπηζηψλεηαη κε απφθαζε

ηεο Βνπιήο πνπ ιακβάλεηαη, χζηεξα απφ πξφηαζε πελήληα ηνπιάρηζηνλ
βνπιεπηψλ, κε πιεηνςεθία ησλ δχν ηξίησλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ κειψλ ηεο.

3. Αλαζεψξεζε αθφκα κπνξεί λα γίλεη κε δεκνςήθηζκα είηε κε απφθαζε ησλ

ηξηψλ πέκπησλ ηνπ φινπ αξηζκνχ ησλ βνπιεπηψλ, είηε κε ελππφγξαθν αίηεκα
ηνπ 20% ηνπ εθινγηθνχ ζψκαηνο.

4. ΢ε θάζε πεξίπησζε πξέπεη λα νξίδνληαη επαθξηβψο νη δηαηάμεηο πνπ πξέπεη

λα αλαζεσξεζνχλ

ΣΜΗΜΑ Γ’

ΜΔΣΑΒΑΣΙΚΔ΢ ΓΙΑΣΑΞΔΙ΢

Άξζξν 106

Κάζε δηάηαμε λφκνπ ή δηνηθεηηθήο πξάμεο κε θαλνληζηηθφ ραξαθηήξα, πνπ

είλαη αληίζεηε πξνο ην ΢χληαγκα, θαηαξγείηαη απφ ηελ έλαξμε ηεο ηζρχνο ηνπ.

Άξζξν 107

΢ε ζέκαηα πνπ γηα ηε ξχζκηζή ηνπο πξνβιέπεηαη ξεηά απφ δηαηάμεηο ηνπ
΢πληάγκαηνο ε έθδνζε λφκνπ, νη θαηά πεξίπησζε λφκνη ή δηνηθεηηθέο πξάμεηο
θαλνληζηηθνχ ραξαθηήξα, πνπ ππάξρνπλ θαηά ηελ έλαξμε ηεο ηζρχνο ηνπ,
εμαθνινπζνχλ λα ηζρχνπλ ψζπνπ λα εθδνζεί ν λφκνο πνπ πξνβιέπεηαη θαηά
πεξίπησζε, εθηφο αλ είλαη αληίζεηεο πξνο ηηο δηαηάμεηο ηνπ ΢πληάγκαηνο.
 Άξζξν 108

Ο Καλνληζκφο ηεο Βνπιήο θαζψο θαη ηα ςεθίζκαηα πνπ αλαθέξνληαη ζ’ απηφλ

θαη νη λφκνη γηα ηε ιεηηνπξγία ηεο Βνπιήο εμαθνινπζνχλ λα ηζρχνπλ έσο ηελ
έλαξμε ηεο ηζρχνο ηνπ λένπ Καλνληζκνχ ηεο Βνπιήο, εθηφο αλ είλαη αληίζεηνη
πξνο ηνπο νξηζκνχο ηνπ ΢πληάγκαηνο.

Άξζξν 109

Η εθινγή ηνπ πξψηνπ Πξνέδξνπ ηεο Γεκνθξαηίαο πξέπεη λα πξαγκαηνπνηεζεί

ην αξγφηεξν κέζα ζε δχν κήλεο απφ ηε δεκνζίεπζε ηνπ ΢πληάγκαηνο.

Άξζξν 110

ΑΜΔ΢Η
ΦΗΦΙΑΚΗ ΓΗΜΟΚΡΑΣΙΑ

1. Σν Κξάηνο ππνρξενχηαη λα κεξηκλήζεη, θάλνληαο ρξήζε ησλ λέσλ

ςεθηαθψλ ηερλνινγηψλ, λα θάλεη πξάμε ην παλάξραην φξακα ηνπ Διιεληζκνχ
γηα Άκεζε Γεκνθξαηία, βάδνληαο ηελ Διιάδα ζηελ πξσηνπνξεία ηνπ
πνιηηηζκνχ, κε ηε ζπκκεηνρή ησλ πνιηηψλ άκεζα ηφζν ζηελ ςήθηζε
ζεκαληηθψλ λφκσλ φζν θαη ζηε δηεμαγσγή δεκνςεθηζκάησλ.

2. Σν αξγφηεξν εληφο έηνπο απφ ηελ δεκνζίεπζε ηνπ παξφληνο ΢πληάγκαηνο,

ζα πξέπεη ε θπβέξλεζε λα έρεη πξνκεζεπηεί ην θαηάιιειν ινγηζκηθφ θαη λα
εγθαηαζηήζεη ην θαηάιιειν δίθηπν γηα ηελ πινπνίεζε ηεο Άκεζεο Φεθηαθήο
Γεκνθξαηίαο.

ΣΜΗΜΑ Γ’

ΑΚΡΟΣΔΛΔΤΣΙΑ ΓΙΑΣΑΞΗ
 Άξζξν 111

1. Ο ζεβαζκφο ζην ΢χληαγκα θαη ηνπο λφκνπο πνπ ζπκθσλνχλ κε απηφ θαη ε
αθνζίσζε ζηελ Παηξίδα θαη ηε Γεκνθξαηία απνηεινχλ ζεκειηψδε ππνρξέσζε
φισλ ησλ Διιήλσλ.

3. Ο ζθεηεξηζκφο, κε νπνηνλδήπνηε ηξφπν, ηεο ιατθήο θπξηαξρίαο θαη ησλ

εμνπζηψλ πνπ απνξξένπλ απφ απηή δηψθεηαη κφιηο απνθαηαζηαζεί ε λφκηκε
εμνπζία, νπφηε αξρίδεη θαη ε παξαγξαθή ηνπ εγθιήκαηνο.

4. Η ηήξεζε ηνπ ΢πληάγκαηνο επαθίεηαη ζηνλ παηξησηηζκφ ησλ Διιήλσλ, πνπ

δηθαηνχληαη θαη ππνρξενχληαη λα αληηζηέθνληαη κε θάζε κέζν ελαληίνλ
νπνηνπδήπνηε επηρεηξεί λα ην θαηαιχζεη κε ηε βία.