You are on page 1of 8

www. chhepyastraweekly.wordpress.

com

jif{ $, c+s #!,

@)^* ;fn h]7 @( ut] cfOtaf/ (June 12, 2011)

b] z e/sf Po/kf] 6 { x ? sfnf] k q] ul/g]


sf7df8f} + . g] k fn gful/s
p8\ 8 og k| f lws/0fn] b] z e/sf
Po/kf]6x{ ?sf] qmlds ?kdf :t/f]Gglt
ug]{ of]hgfcg'?k klxnf] r/0fdf
;+ v ' j f;ef lhNnfsf] t' l Dn6f/
ljdfg:ynsf] sfnf]kq] ug]{ sfo{
;DkGg u/]sf] 5 . lgdf{0f sfo{ ;DkGg
ePkl5 a'waf/ gful/s p8\8og
k|flws/0fsf k|fljlws 6f]nL;lxt olt
oc/sf] @( l;6 Ifdtfsf] h]6 l:6d
ljdfgaf6 kl/If0f p8fg ul/Psf]
5 . o;cl3 6\jLgc6/ ljdfg / Pe|f]
ljdfgaf6 dfq p8fg ul/GYof] .
cfOtaf/ kfOn6 af]w/fh lg/f}nfsf]

g]tT[ jsf] 6f]nLn] !( hgfsf] 6f]nL;lxt


k|l' e nfO{6 u/]sf] xf] . k|flws/0fsf
l;len OlGhlgol/ ljefusf lgldQ
lgb]{zs O{= d's'Gbk|;fb e08f/Lsf]
g]tT[ jdf uPsf] k|fljlws 6f]nLdf p8fg
;Grfng dxfzfvfsf k| a Gws
ld>Lnfn d08n, l;len OGhLlgo/
ljefusf k|aGws O{=afa'/fd kf}8]n,
xjfO{ p8\8og ;'/Iff ljefuaf6
k|ez
' /0f kf7s, OG:6S6/ kfOn6 /lj
s+zfsf/nufot ;DnUg x'gx' G' Yof] .
ljdfg:yn kSsL ePkl5 clxn]
To; If]qsf :yfgLo hgtf lgs} v';L
ePsf 5g\ . ;f]xL ljdfg:ynaf6
-afF s L & k] h df_

sfu|];leq k]ml/ df/fdf/


sf7df8f} F . e| f t[ ;+ u 7gsf]
ljifonfO{{ lnP/ sf+u;
]| leq k'gM dte]b
pTkGg ePsf] 5 . o;cl3 g]kfn
ljBfyL{ ;+ u 7gsf] cWoIf k| b Lk
kf}8]n;lxt k"/} s]Gb|Lo ;ldltnfO{{
/fhLgfdf lbg afWo kf/]sf] sf+u|];
;+:yfkg kIfn] csf]{ e|ft[ ;+u7g
t?0f bnnfO{{ s]Gb|Lo clwj]zg /f]Sg
lgb]z
{ g lbPsf] 5 . ljjfb a9]kl5
t?0f bnsf] h]7 d;fGtleq 3f]lift
s]Gb|Lo dxflwj]zg gx'g] lglZrt
ePsf] 5 . kf6L{sf] e|ft[ ;+u7g x]g{
lhDd]jf/L kfPsf] ;ldltdf /x]sf
sf+u|]; dxfdGqL k|sfzdfg l;+xn]

t?0f bnsf] s]Gb|Lo g]tT[ jnfO{{ a'waf/


kq k7fO{ bnsf] clwj]zg /f]Sg
lgb]z
{ g lbPsf 5g . bnsf] s]Gb|bl] v
tNnf] tx;Dd clwj]zg gaf]nfpg,
sfo{;ldlt, ljefu, ;ldlt u7g /
k'gu{ 7g tyf gofF kbflwsf/L dgf]gog
gug{] pgn] lgb]{zg lbPsf x'g .
dxfdGqL l;+xn] e|ft[ ;+:yfaf/] s] ug{
eGg] ljifo kf6L{f/f ul7t ;ldltdf
ljrf/fwLg /x]sfn] t?0f bnnfO{{ u7g,
lj36g / clwj]zg ug{nufot sfo{
gug{ lgb]{zg lbOPsf] bfaL u/] .
cfgf] kIfsf] cWoIf /x]sf] t?0f
-afF s L & k] h df_

gof kbdfu{sf] vf]hLdf ko{6g Joj;foL


DofUbL . ljZjk|Voft ko{6sLo
kbdfu{ /fpG8 cGgk"0f{df kg{] kbdfu{
;8sdf kl/0ft x'g] qmd;Fu} To;sf]
ljsNkdf ko{6g Joj;foLn] gofF
kbdfu{sf] vf]hL ug{yfn]sf 5g .
a]gLhf]d;f]d ;8s ;~rfngkl5
DofUbL / d' : tfsf] kbdfu{ d f
;jf/L;fwg rNg yfn]kl5 ko{6ssf]
rfxgfcg';f/ gofF uGtAosf] vf]hL
ug{;'? ePsf] xf] . ndh', sf:sL,
DofUbL, dgf / d':tf lhNnfsf
ko{6sLo:ynnfO{{ ;dfj]z ul/Psf]
cGgk" 0 f{ kbdfu{ s f] dgf /
yf]/fkf;afx]ssf clwsf+z If]qdf
;8s ;'ljwf k'u]sf] 5 . ;8s
;' l jwfkl5 @@ lbgsf] /fpG8

cGgk"0f{sf] ofqf Ps xKtfdf ;Lldt


ePsf] 5 . ko{6sn] w'jfF / w'nf]af6
k| e fljt ePsf] u' g f;f] u/] k l5
pgLx?sf] rfxgfcg' ; f/ gofF
uGtJosf] ljsf; ug{ / ko{6ssf]
a;fO nDAofpg] p2]Zon] un]Zj/af6
;'? eO{ DofUbL lhNnfsf] dWoefudf
kg{] ljleGg ufpFnfO{{ ;d]6/] 6l] s
?6 ;~rfng ug{ tof/L ePsf] 5 .
klxnf]r/0fdf kbdfu{sf] k|f/lDes
cWoog ;'? ul/Psf] xf]6n Joj;foL
P;f] l ;o;g 6fg klZrdf~rn
RofK6/sf cWoIf ;f]d yfkfn] hfgsf/L
lbg'eof] . ut ;f]daf/ un]Zj/, lkKn]
x'Fb} /fv' eujtLaf6 ;'? ul/Psf]
-afF s L & k] h df_

d"No ?= &.

8/kf]s clVtof/
sf7df8f}F . clVtof/ b'?kof]u
cg';Gwfg cfof]un] ;'8fg 3f]6fnf
k| s /0fdf tLghgf k" j { k | x /L
dxflg/Lifs -cfOhLkL_ ;lxt #^ hgf
lj?4 ljz]if cbfntdf d'2f bfo/
u/]sf] 5 . clVtof/n] ut d+unaf/
k"j{k|x/L dxflg/LIfsqo cf]dljqmd
/f0ff, x]d u'? / /d]zrGb 7s'/L;Fu}
axfnafnf clws[t, 7]sb] f/;lxt #^
hgflj?4 d'2f bfo/ u/]sf] 5 . To;
;dodf u[xdGqL /x]sf s[i0fk|;fb
l;6f} n f, jfdb] j uf} t d / eLd
/fjnlj?4 eg] d'2f bfo/ ul/Psf]
5}g . ;|ft] sf cg';f/ rsf]{ /fhgLlts
bafakl5 d'2f bfo/ u/sf] 5}g .
/fi6 ; + 3 Lo zflGt ld;gcGtu{ t
;'8fgsf] 8fkm{/df vl6Psf k|x/Lsf
lglDt sl/a %) s/f]8 ?k}ofFsf]
xltof/ tyf pks/0f vl/b ubf{ #$
s/f]8sf] 3f]6fnf ePsf] clVtof/sf]
7x/ 5 . ;+;bsf] /fHo Joj:yf
;ldltn] sl/a !$ dlxgf cl3 g}
e|i6frf/ ePsf] 7x/ ub}{ d'2f rnfpg

l;kmfl/; u/]sf] lyof] o'4u|:t b]z


;'8fg, hxfF zflGt :yfkgf ug{ ;+oS' t
/fi6 ;+ 3 cGtu{ t hfg] g] k fnL

sld;g . slt / s:tf;Dd ck/fw,


%) s/f]8 ?k}ofFsf] ;fdfg lsGbf #$
s/f]8 3f]6fnf . ;fob of] ljZjs}

x' g k' U of] . clVtof/ b' ? of] u


cg';Gwfg cfof]un] ;'8fg 3f]6fnf
sfG8df #$ k|x/L clwsf/Llj?4

;'/IffsdL{x?, slt hf]lvd x'G5


To:tf] 7fpFdf hfFbf, Tof] elg/xg' kg]{
s'/f xf]Og . ToxL hf]lvd df]Ng]x?sf
nflu xltof/ / pks/0f ;DalGwt
b]zn] g} lsg]/ lan o'PgnfO{{ a'emfP
o'Pgn] To;sf] ekf{O{ lbg] Joj:yf
lyof] . o;}df b]v] ck/fwLx?n] df]6f]

cgf}7f] e|i6frf/ sfG8 x'g'k5{ .


o'4e"lddf hfg] g]kfnL ;'/IffsdL{nfO{{
sfd} gnfUg] ;fdfg le8fP/ Hofg
hf]lvddf kfg]{ ck/fw . Tolt dfq
xf]Og, To:tf] ;fdfg b]v]kl5 o'Pgn]
To;nfO{{ k|of]u} ug{ lbPg, h;sf
sf/0f ljZjdf g]kfnsf] gfd ab\gfd

ljz]if cbfntdf d'2f btf{ uof] .


tTsfnLg k| x /L dxflg/LIfsx?
tLghgfnfO{{ o;df d'2f 7f]s] klg
/fhgLlts bafasf sf/0f
pgLx?eGbf dfly cyf{ t \
k"ju{ x[ dGqLx?;Dd eg] clVtof/ k'Ug

cfzLjf{b yfKg cf]nL km]l/ ef/tlt/

sf7df8f}F . l;wf tl/sfn] eGg]


xf] eg] hgtfsf] k|ltlglw x' eg]/
lx8\g] g}lts cfwf/ g} 5}g s]kf
cf] n LnfO{ { . h;nfO{ { hgtfn]
?rfpFbg} g, kf6L{sf sfo{stf{n] klg
g]t[Tj lbg dfg]gg . To;}n] cf]nL
b]zdf l5l;|Ss s]xL eof] ls ef/t
bu'l/xfNG5g . ha sl7g cj:yf
x'G5 pgsf] cfgf] clSsn, a'4L /
a|Dxn] EofpFb}g To;}n] pgL ef/t
bu' / LxfN5g . hgtfsf cufl8
e/tLo g]tfsf] /fhgLlts cflzjf{b
lng xf]Og eGg] b]vfpg lgx'F t Pp6f
agfpg} kof] . clg s] ug{] < pkrf/
ug'{eGof] lxF8\of] . cf]nL Tolx lgx'Fdf
ef/t bu'/s
] f5g . x'g t To:tf cg]s
lgx'Fdf ef/t hfg] cf]nL PSnf g]tf
xf]Ogg . t/ ;a}nfO{{ pl5gg ;kmn
g]tf eg] pg} x'g . pgnfO{{ /f]un] klg
lgs} ;fy lbG5 . b]zdf ;+ljwfg
agfpg] ldlt ;lSsg} nfUbf,

;+ljwfg;efsf] Dofb yKg] ls gyKg]


eg]/ 5nkmn x'Fbf clg ;/sf/
kl/jt{gsf] rrf{ rNbf /f]un] 7\ofSs
;fy lbG5 . ef/tLo g]tfnfO{{ e]6\g'
kbf{, ptfsf] uf]Ko lgDtf] cfpFbf klg

-afF s L & k] h df_

rf}yf] /fli6o ko{6g


d]nf ;DkGg x'b}

To;}u/L /f]un] ;fy lbG5 . clg ltgn]


ef/tsf] ofqf PSsfl; to u5{ .
pkrf/sfnflu ef/t hfg nfu]sf]
eGb} hgtfnfO{{ 9fF6\5g, . oLgnfO{{
/f]uklg a8f] uHhasf] nfU5 . plk|m
plk|m s/fPsf x'G5g . dlRrdlRr
efif0f 7f] s ] s f x' G 5g cl3Nnf]
lbg;Dd . /ft la/ft a}7\s a:bf
s]xL ePsf] x'Gg . df]/, emfkf, ;'g;/L
/ g]kfnu~h;Dd xflgFb} efif0f 7f]Sbf
la;Grf] x' G g . ef/t hfg dg
nfUgf;fy lt PSsf;L la/fdL k5{ .
o:tf] la/fdL ls g]kfnsf 8fS6/n]
pkrf/ ug}{ g;Sg] . g]kfndf pkfog}
gnfUg] . ef/t gu} cf}ifwL g} ge]l6g] .
ef/tLo 8fS6/n] g5f]P;Dd ;Grf] g}
gx'g] . cf]nL 3/L 3/L o:t}u/L
la/fdL k5{g\ . pgsf] /f]u ef/tLo
g]tfnfO{{ e]6k] l5 ;~rf] x'G5 . la/fdL
k/]sf pgL Ps lbg o:;f] c:ktfn
-afF s L & k] h df_

sf7df8f}F . ko{6g jif{ rln/xFbf


To;nfO{ yk k|j4{g ug]{ p2]Zon]
cfof]hgf ul/Psf] rf}yf}F /fli6o
ko{6g d]nf @)^* eJo kdf
cfh ;DkGg x' F b } 5 . g] k fndf
ko{6sLo :ynsf] klxrfg u/fpg]
/ cfGtl/s ko{6gsf] k|j4{g ug]{
u/L cfof]lht pQm d]nfsf] pb\3f6g
ko{ 6 g dGqfnosf ;lrj 8f=
u0f]z/fh hf]zLn] ut @& ut] eJo
;df/f]xsf aLr u/]sf lyP . h]7
@& b]lv cfh;Dd tLg lbg rn]sf]
pQm d]nfsf] cjnf]sg ug{ ljleGg
If]qaf6 cjnf]sgstf{x cfPsf
lyP . ljleGg hfthflt wd{ ,
;+:s[lt / ko{6sLo :yn tyf
uGtJosf] b'O{ ;o eGbf a9L :6n
/flvPsf] d] n fdf ljleGg
hfthfltsf] ;+:s[lt ;d]t k|bz{g
ul/Psf] lyof] .
-afF s L & k] h df_

g]kfnL ;]gfsf] h+uL cfdf y'kfg]{


;xdlt eof] eg] klg cgk]lIft x'g]
5}g . k|Zg k]ml/ klg pl7/x]sf] 5
s] xltof/ a'emfpgf;fy zflGt x'G5 <
s] xltof/ a'emfpgf;fy ;+ljwfg
aG5 < zflGt / ;+ljwfgsf] sfo{gLlt

;df/f]xdf lbOg] kbs, dfgkbjL,


tSdf jf k|df0fkq h:tf] t kSs}
xf]Og . a? of] t vf;vf; If]qdf
lg0ff{os / dxTjk"0f{ e"ldsf lgjf{x
u/] jfkt :jtM ;j{:jLs[t x'g] ljifo
xf] . xfd|f g]tfxnfO{ klxn] cfg}
kf6L{sf] ;j{;Ddt g]tf x'g] q]mh
x'gk' of], To;kl5 dfq :6]6Dofg;Lk
/ k| o Tg ubf{ /fd| f ] . k| Z gx
pl7/x]sf 5gM s] g]tfxsf] lbdfudf
/fhgLlts qmflGt k"/f eof] t < ls
k|lbk lu/Ln] eg] h:t} gofF hgjfb
/ ;dfhjfb x}g g]tfxnfO{ t
;fDojfb g} cfO;Sof] < lx+h hxfklg
qmflGt / hgljb|f]x b]Vg]x cfh
hxfFklg k|wfgdGqL, dGqL ;/sf/ /
/fHo;|f]tx b]Vg yfn] < To;f] xf]
eg] Pdfn] / Pdfcf]jfbL aLr s] km/s
x'g] eof] t < clg k]ml/ cfk}mF Pdfn]sf]
-afF s L & k] h df_

>d :jLs[lt lagf %) xhf/ lab]zL sfo{/t kf6L{leqsf kl5Nnf lg/fzfsf d'2fx
sf7df8f}F . b]zleq /f]huf/L
gkfP/ nfvf}+ o'jf lab]l;O/x]sf a]nf
%) xhf/eGbf a9L ljb]zLn] g]kfndf
>d :jLs[lt glnP/} sfd ul//x]sf]
kfOPkl5 >d dGqfnon] sf/afxLsf]
tof/L u/] s f] 5 . dGqfnon]
:jLs[ltlagf sfd ul//x]sf To:tf
u}/g]kfnL sfdbf/ / :jLs[lt glnO{
sfddf nufpg] ;+:yfnfO{{ sf/afxLsf]
bfo/fdf /fv]sf] 5 . ut d+l;/df
clgjfo{ >d :jLs[lt lng ;a}
lgsfonfO{{ kqfrf/ ul/P klg To;sf]
kfngf gePkl5 sf/afxL cufl8
a9fpg nfluPsf] dGqfnosf] egfO
5 . dGqfnosf cg';f/ sl/a ^ xhf/
ljb]zL sfdbf/n] dfq >d ljefuaf6
:jLs[t lnPsf 5g . >d P]g @)$*
cg';f/ ;DalGwt sfddf bIf g]kfnL
gkfOPdfq ljb]zL sfdbf/ Nofpg
kfOG5 . tL ljb]zL sfdbf/n] klg

b'O{ jif{bl] v kfFr jif{;Dd / ljz]if1tf


ePsfn] ;ft jif{;Dd dfq >d :jLs[t
lng kfpg] Joj:yf 5, dGqfnosf
;xk|j:tf s[i0fxl/ k'is/n] eg], of]
;doleq g]kfnL sfdbf/nfO{{ bIf
agfpg'k5{ / ljb]zLnfO{{ x6fpg'k5{ .
pgsf cg';f/ g]kfnL sfdbf/n] ug{Sg]
sfddf klg ljb]zL gful/s Nofpg]
ul/Psf] 5 . b]zdf /f]huf/Lsf]
cj;/ l;h{gf gePsfn] a;{l] g nfvf}+
o'jf lab]l;g afWo 5g t/ g]kfndf
>d :jLs[lt lagf xhf/f}+ ljb]zL
sfo{t/ 5g, pgn] eg], o;n] ubf{
g]kfnL o'jf a]/f]huf/ eO/x]sf 5g
eg] cfos/ / ;fdflhs ;'/Iff
sf]ifaf6 caf{}+ /fh:j v]/ uO/x]sf]
5 . >d :jLs[t lnFbf k|ltljb]zL
sfdbf/n] k|ltjif{ !) xhf/ ?k}ofF
/fh:j a'emfpg'k5{ . s"6gLlts
;'ljwf kfPsf ljb]zL sd{rf/Ln] dfq

>d :jLs[lt lng' kb}g{ , pgn] eg],


cGo ljz]if1 tyf bIf sd{rf/Ln]
clgjfo{ :jLs[lt lng'k5{ . :jLs[t
glnO{ cGt/f{li6o >d ;+u7g cfO{Pncf]_, cGt/f{li6o cfk|jf;L
;+u7g -cfO{cf]Pd_, d]nDrL vfg]kfgL
cfof]hgf, 7"nf xf]6n, ;a}h;f] xfO8f]
sDklg / a}+snufotsf ;+:yfdf
ljb]zL sfdbf/ sfo{/t 5g . pgLx?
ko{6s tyf cWoog le;fdf cfO{
g]kfnsf ljleGg ;+:yfdf sfo{/t
/x]sf] dGqfnosf Ps clwsf/Ln]
atfP . pgsf cg' ; f/ >d
:jLs[ l tlag} /f] h uf/ lbPsf
;+:yfx?nfO{{ klg sf/afxL ul/g]5 .
cWofudg ljefun] eg] ljBfyL{ /
ko{6g le;fdf cfO{ u}/sfg'gL 9+uaf6
sfd ub}{ cfPsf ljb]zL sfdbf/nfO{{
sf/afxL u/L ;DalGwt d'n'sdf
-afF s L & k] h df_

kl5Nnf] k6s cyf{t\ vf;u/L


@)^* h] 7 !$ kl5 P= g] s kf
dfcf]jfbLsf kf6L{ sfo{stf{x a9L
cGof]n, c;Gt'li6 / lg/fzfx XjfQ}
a9]/ 5tf5'Nn ePsf 5g\ . vf;u/L
Pskl5 csf]{ ub}{ kf6L{sf k"j{jt

If]Kof:q ax;
lji0f' kGt

dfGotf / c8fgxdf 7" N 7" n f


kl/jt{g ePsf 5g\ . g]tfxsf]
bf]xf]/f] ;'/Iff k|0ffnLnfO{ x6fO{ Psf]xf]/f]
;'/Iff k|0ffnLnfO{ :jLsf/ ul/Psf] 5 .
;'/Iffdf vl6Psf hgd'lQm ;]gfnfO{
cnu u/fpg] jf xltof/ /fHonfO{
a' e mfpg] s' / f pl7/x] s f 5g\ .
oxfF;Ddsf] ljsf; / e'msfjnfO{
dWogh/ ubf{ ca s'g} lbg xltof/

s] lg/k] I f ljifo x' g ;S5 < s]


pTkLl8t hflt, If]q, ju{ / lnsf
clwsf/x ca aGg] ;+ljwfgdf
;'lglZrt x'g ;Snfg < /fhg]tf aGg]
df]xdf sxLF kf6L{ e8\vfnf]df kf] hfg]
xf] ls < lj/f]wLxn] lbPsf zt{x
k"/f u/]/ /fhg]tf aGg ;lsFb}g .
hgtfn] ljZjf; u/]/ eg] dfq /fhg]tf
aGg ;lsG5 . of] s'g} ;fj{hlgs

ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}

s= dfcf]T;] t'

#!,, h]7 @( ut] cfOtaf/ @)^


@)^**
jif{ $, c+s #!

- ;DkfbsL;DkfbsLo
clVtof/nfO{ va/bf/L
ax'rlr{t ;'8fg 3f]6fnfsf08df d'l5Psf
cleo'Qmxsf] gfdfjnL;lxt e|i6frf/ ePs}
xf] eGg] lg0f{osf ;fy clVtof/ b'kof]u
cg';Gwfg cfof]un] ljz]if cfbfntdf #$ hgf
k|x/L clws[t ;lxt #^ hgf dfly d'2f bfo/
u/]sf] 5 . /fi6 ;+3Lo zflGt cleofgdf
;'8fgdf vl6Psf k|x/Lsf lgldt sl/a krf;
s/f]8 k}ofFsf] xltof/ tyf pks/0f vl/b
ubf{ rf}lt; s/f]8 3f]6fnf ePsf] cg';Gwfgaf6
k'li6 ePsf] b]lvG5 . of] 3f]6fnfsf08df
/fhgLlts JolQmxnfO{ d'5g\ ] ls gd'5g\ ]
eGg] ljifodf k6sk6s a}7s a:b} clgl0f{t
x'Fb} cfPsf] lyof] . 36gfsf bf]ifL ;a}nfO{
sf/jfxL x'gk' g]{ bafa rf}tkmL{ kdf a9\b}
uPsf] lyof] t/ ;fgfnfO{ P]g / 7"nf r}g
eGg] g]kfnL pvfg e}m o; 36gfdf k|x/L
tyf pRr /fhgLlts g]tf d'l5P klg
clVtof/n] cleo'Qmdf k|x/LnfO{ dfq ;dfj]z
u/L tTsfnLg u[xdGqLxnfO{ pGd'lQm lbPsf]
5 . of] clVtof/sf] nfhdbf]{ / ab\lgotk"0f{
lg0f{o xf] eg] k|i6 ePsf] 5 / o;sf] lj?4
rf}tkmL{ kdf cfjfh a'nGb x'bF 5
} .
clVtof/n] PkL;L vl/bsf a]nf uxdGqL
/x]sf s[i0f l;6f}nf, To;kl5sf jfdb]j uf}td
/ eLd /fjnfO{ eg] 5f]Psf] 5}g . o;df
clVtof/n] uDeL/ if8oGq /r]sf] 5 eg] ljz]if
cbfntn] o;cl3 g} d' 2 f bfo/ ubf{
cleo'QmxnfO{ kqmfp u/L Nofpg lbPsf]
lgb]z
{ gsf] ;d]t pNn+3g ub}{ d'2f dfq bfo/
u/L cleo'QmxnfO{ pkl:yltsf] nflu !%
lbg] Dofb lbP/ ck/fwLnfO{ pDsg] af6f] vf]Hg
oy]i6 ;do klg lbPsf] 5 . o;af6 clVtof/
of] ;'8fg 3f]6fnf sf08sf bf]ifLnfO{ sf/jfxL
eGbf klg o;nfO{ dTy/ agfP/ bf]ifLnfO{
pGd'lQm lbg rfxG5 eGg] k|i6 x'G5 . t;y{
clVtof/sf] o; ab\lgotk"0f{ sfo{sf] lj?4
cfjfh a'nGb ug'{ ;a} :jfledfgL /fi6 ;]js
g]kfnLsf] bfloTj xf] . clVtof/ h;n] x/]s
lsl;dsf clgoldttfsf] e08fkmf]/ ub}{
e|i6frf/ d'Qm /fi6 agfpg] lhDdf kfPsf] 5
p cfk}mF ck/fwLnfO{ 5'6 lbg cg]sg xTs08f
ckgfp5 eg] ca To:tf] ;+:yfsf] sfo{snfk
dfly b]zsf ;r]t gful/sxn] va/bf/L
ug'k{ g]{ a]nf cfPsf] 5 . cfhsf] cfjZostf
;dosf] dfu tyf b]z / hgtfsf] rfxgf
klg oxL xf] . ;a}nfO{ r]tgf eof .

/fatOfc (@ 7h
] vfzj} nf; *^)@

b]zsf] cfjZostf / sfu|];sf] lgolt


;+ljwfg;ef g]kfnL sf+u|];sf]
afWotf lyof] eGg] s'/f lautd} k|:6
ePsf] xf] . t/ klg ;+ljwfg;efsf]
Dofb ;lsg] ;dodf of] s'/f c?
k|:6 eof] . ;LWbfGt t g]kfnL sf+u;
]| n]
k'hLjfb dfG5 tyf ;fdGtafbsf]
k|ltlglwTj ub{5 . k'hLjfb dfGg] tyf
;fdGtjfbsf] g]tT[ j ug]{ ePs} sf/0f
cfk\mgf] au{ tyf :jfy{ /Iffsf] lx;fjn]
;+ljwfg;efsf] lgjf{rg ;+u} g]kfnL
]|
s+u;
]| xf/]sf] xf] / cfh kof{Gt s+u;
xf/L/x]sf] 5 . ;+aw} fgLs /fhtGq tyf
a]aLsL+u afx]s csf]{ s'g} lasNk
gb]Vg] s+u|];n] /fhtGqsf] lj?4
x:tfIf/ To;} u/]sf] lyPg . uf;,
af;, skf;, lzIff, :jf:Yo, /f]huf/,
Gofo tyf ;'/Iff hgtfsf] df}lns
xs aGg'k5{ . !(%) sf] c;dfg
;GwL tyf To;kl5 clxn]] ;Dd
ljleGg sfnv08df ePsf v'nf tyf
uf]Ko ;GwL, tyf ;Demf}tfx? e+u ub}{
;dfgtfsf] cfwf/df gofF ;GwL tyf
;Demf}tf ub}{ b]znfO{ k'0f{ :jtGq tyf
:jfwLg agfpg' k5{ . ;bLof} b]vLsf]
;fdGtjfbL PsfTds tyf s]Gb|Ls[t
/fHo;Qf Wj:t ub}{ auL{o, hftLo,
If]qLo, n+uLs tyf cNk;+Vosx?sf]
;d] t clwsf/ :yflkt ub} {
las]Gb|Ls[t ;+3Lo zf;g k4tLnfO{{
c+ufNb} cuf8L a9\gk' 5{ eGg] laNs'n
gofF tyf qmflGtsf/L ;f]r ;lxtsf]
sfo{ b Lzfdf dfcf] j fbL cuf8L
al9;s] k l5 b] z e/Lsf hgtfsf]
/fhgLlts r] t gf:t/ PsfPs
a9]kl5 tyf cfGbf]ngsf] x'+sf/n]
;+;f/ ys{dfg eO/x]sf] cj:yfdf
Ptf cfkm}n] 6fpsf]df r9fP/ lx8]sf]
/fhtGqn] lar ;8df kmnLbLbf ;d]t
;+ljwfg;ef tyf u0ftGq ;d]t
:jLsf/ gubf{ cfk\mgf] cl:yTj ;d]t
g:6 x'g] eon] ubf{ g]kfnL s+u;
]| Ps
sbd cuf8L a9]sf] lyof] . t/ ;f]r
g} ;fdGtL ePsfx? Dff}sf kfpgf;fy
cfk\mgf] ?k tyf /+u abN5g\ tyf
cfk\mgf] jf:tljs ?k b]vfpF5g\ eGg]
s'/fsf] bx|f] k|df0f h]7 !$ n] k'g
Ps k6s dx;'; u/fPsf] 5 . !@
a'w] ;dembf/Ln] to u/]sf] ;xdtLo
] f]
/fhgLltsf] ;Ln;Lnf s+u;
]| n] g} tf]8s
lyof] . ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgsf]
d'Vo pw]Zo cu|ufdL ;+ljwfg lgdf{0f
ug'{ lyof] / ;f] sfo{ ;xdtL a]u/
x'g} ;Sb}g eGg] :k:6 x'bf x'b} ;d]t
g]kfnL s+u|];n] ;+;bLo Aoj:yfs}
jsfnt ub}{ ;/sf/ tyf k|ltkIf
rflxg] eGb} ;xdtLo k4tL tf]8g\
lgs} an uof], dfcf]jfbL nufPt
cGo zQmLx?n] ;d] t ax' d tLo
k4tLdf hfg' x'bg} eGbf eGb} ax'dtLo
k4tLdf guP dfcf]jfbLnfO{ ;Qfdf
hfg} glbg], ;/sf/ lgdf{0f ug}{ glbg]
eGb} ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg k5f8L
;d]t rf/ rf/ dlxgf;Dd s+u|];
cfkm} ;/sf/df a;]/ dfcf]jfbLnfO{
ax'dtLo k4tLdf hfg afWo kf/]sf]
s'/f ;d]t s;}n] la;]{sf 5}gg\ .
;j{ x f/f au{ s f] g] t [ T j u/] s f]
dfcf]jfbLnfO{ c;kmn kfg{ ;fdGt
tyf k'hLktLsf] g]tT[ j u/]sf] g]kfnL
s+ u | ] ; n] s] s] uof] eGg] s' / f
/fhgLltdf yf]/} dfq klg rf;f] lbg]
;a}n] a'em]sf 5g\ . g]kfnL s+u|];sf
x/]s c8fg tyf x/]s ;t{x?n]
oyfl:yltsf] jsfnt ul//x]sf 5g\,
k/Ljt{gsf] wf/ dfg]{ e/dUb'/ k|of;
hf/L /fv]sf 5g\ .
afx| a'w] ;dembf/L tyf
cGtl/d ;+ljwfgsf] ;d]t vLnfkmdf
uP/ s+u;
]| n] ;fdGt tyf k'hLktLsf]
:jfy{/Iffsf] lgs} sf];L; u/]sf] 5,
h'g s'/f ;fdGt, k'hLktL cyjf
x'gv
] fg]sf] lgDtL /fd|f] xf]nf t/ ;du|
b]z, tyf k/Ljt{gsf/L ax';+Vos
hgtfsf] la?Wbdf 5 . g]kfnL s+u|];
oyfl:yltnfO{ nDAofpFb} b]znfO{
k|ltudgdf n}hfg lgs} ;+3;{/t 5 .
cGoyf hgtf clwsf/;DkGg ;+ljwfg

tftf] ax;
g]qk|;fb sfk\mn]
agfpg s+u|]; t;L{g' kg]{ s'g} sf/0f
5}g . zflGtk|so[ fsf] ;fy{s lg:s;{sf]
nfuL hgd'QmL;]gfsf] ;Ddfghgs
;dfof]hg tyf k'g:{ yfkgf tyf hgtf
clwsf/;DkGg ePsf] tyf hgtfn]
cfk\mgf] eGg ;Sg] ;+ljwfg lgdf{0fdf
s+u|];nfO{ s'g} ;d:of 5 eg] Tof]
eg] s f] ;fdGtjfbL ;f] r tyf
k'hLktLsf] :jfy{/Iff g} xf] . cGoyf
cfkm} n ] u/] s f ;xdtL tyf
;demf}tfsf] pNn+3g ug'{, b]z tyf
hgtfsf] d'QmLsf] lgDtL anLbfgLsf]
sLtL{dfgL agfPsf] hgtfsf] zQmLnfO{
3f] R ofpg] , ckx] n gf ug] { , tyf
cfTd;dk{0f u/fpg vf]Hg'sf] s'g} t's
5}g . obL g]kfnL s+u|]; nf]stGqdf
laZjf; uYof]{ eg], hgtfsf xs tyf
c lwsf/sf ;jfndf ;sf/fTds
x'GYof] eg] a;f}{sf] Tofu, tkZof /
anLbfgLaf6 k| f Kt u0ftGqnfO{
hf]ufpg, ;+ljwfg;efsf] Dofb yKg
afx|a'b] ;dembf/L tyf cGt/Ld
;+ljwfgsf] ;d]t la?4df uP/ xltof/
/fHonfO{ a'emfP/ cfTd;dk{0f u/
cGoyf ;+ljwfg;efsf] Dofb yKb}gf}
eGb} o:tf] cQf] yfKb}gYof] . ;+3Lotfsf]
la;odf s'g} :k:6 eLhg ;d]t
agfpg s+u|];n] ;s]sf] 5}g, ;se/
;+3Lotfdf hfg} gk/f]; eGGfsf vftL/
dfcf]jfbLn] ;+3Lotfsf] s'/f p7fpFbf
cfof]u agfpg' kg]{, cfof]un] bLPsf]
;Nnfxf tyf ;'emfjsf] cfwf/df
;+3Lotfdf hfg'kg]{ pwf/f] s'/f u5{ .
jf:tljstf t s] eg] cfof]u agfpg'
k5{ eGg'sf] cy{ ;+3Lotfdf hfg' x'bg}
eGg' xf] . g]kfnsf] Oltxf;df cfh;Dd
hlt klg cfof]u ag] lt s'g} klg
cfof]un] cfk\mgf] sfd ug{ ;s]sf
5}gg\ . ;'sD' jf;L ;d:of cfof]u xf];
jf dNnLs cfof]u xf]; jf /fodfemL
cfof]u xf]; jf cGo s'g} . cfof]u
eg]sf kmut b]vfpg] bfx|f dfq ePsf
5g\ . ;+ljwfg lgdf{0fdf s'g} bLnr:kL
g} lbFb}g, t/ hgd'QmL;]gfsf] vf]O/f]
vGg tyf jfO;LPnsf] p5LQf] sf6\g
afx]s s+u|];n] c? s]xL hfg]s} 5}g .
of] k|at[ LnfO{ h;n] h;/L cy{ nufP
klg g]kfnL s+u|];sf] k/Ljt{g /f]Sg]
;a} eGbf alnof] c:q oxL g} xf] .
g] k fnL s+ u | ] ; n] lsg tTsfn
SofG6f]Gd]G6 vfnL ug'k{ 5{ eG5 < lsg
tTsfn xltof/ /fHonfO{ a'emfp
eG5 < lsg jfO;LPn la36g u/
eG5 < o;sf] pQ/ eg]sf] s+u|];sf]
gh/df dfcf]jfbLsf bfx|f tyf g+u|f
eg]sf hgd'QmL;]gf tyf jfO;LPn
x'g\, oLgnfO{ dfcf]jfbLaf6 cnu
u/fpg kfP dfcf]jfbLsf] cy{ tyf
cf}lrTo /xFb}gYof], k/Lj{gsf] nfuL
hj{h:t sf]zL; ug]{ zQmL sdhf]/
aGYof] / oyfl:yltd} /Dg kfOGYof],
cfk\mgf clwsf/ s6f}tL x'b}gy] tyf
cfk\mgf sfnf st't{ x? aflx/ cfpFbg} y]
eGg] g} xf] . g]kfnL s+u|];sf] lgot
;kmf x'GYof] eg], g]kfnL s+u|];
hgdtsf] ;Ddfg uYof]{ eg], g]kfnL
s+u;
]| hgtfsf] k/Ljt{gsf] rfxfgfnfO{
;Ddfg uYof]{ eg] clxn];
] Dd v]/ uPsf]
of] ;dodf zflGtk|so[ f tyf ;+ljwfg
lgdf{0f e};SYof] .
dfcf]jfbLn] ;xdtLsf] kfngf
u/]g, OdfGbf/Ltf b]vfPg eGb} lbgx'
sf]sf]xf]nf] dRrfP/ dfq ;d:of
;dfwfg x'bF g} . s+u;
]| n] lt ;xdtLsf]
s] slt kfngf u/]sf] 5 < Ps rf]6L
cfkm}nfO{ klg x]g]{ ;fx; ug'{ k5{ .
lbgx' gofF gofF ;t{ tyf av]8f lemSb}
lgx' vf]lh/xg' dfq s+u;
]| sf] sfd xf]Og
eGg] s'/fdf s+u;
]| cfkm} k|:6 x'gk' 5{ .
!@ a'Fb] ;dembf/L b]lv clxn]];Dd
ePsf ;GwL, ;Demf} t f tyf
k|lta4tfsf] sfo{Gjog c?df dfq
vf]Hg] xf]Og sL cfk'mn] ;d]t ug'{

kb{ 5 . cfk\ m gf] :jfy{ d f wSsf


nfUgf;fy ;j}wflgs /fi6kltnfO{
prfn]/ c;+j}wflgs sbd rfNg
nufP/ To;nfO{ bnsf] cfu|xdf
/fi6kltn] rfn]sf] /fhgLlts sbd
xf] eGb} arfj ug'{ /fhgLlts a]OdfgL
xf] O g < ;] g f ;dfof] h g tyf
k' g { : yfkgf ug] { eGb} x:tfIf/
ul/;s]kl5 / cof]Uo elgPsfnfO{
SofG6f]Gd]G6af6 aflx/ lgsfln;s]kl5
cyjf ltgLx?sf] k' g { : yfkgf
eO;s] k l5 afsL /x] s f :jtx
;dfof]h x'gk' g]{ xf]Og < slxn] ;LjL/
36fP/ ;ft ;LjL/df s}b u/]/ /fv
/], slxn] ;dfof]hg x'g] ;+Vof tf]s
/], slxn] xltof/ /fHonfO{ a'emfp /],
of] ;/f;/ a]OdfgL xf]Og < sfxfF 5
;+Vof tf]Sg] s'/f < sfxfF 5 xltof/
/fHonfO{ a'emfpg] s'/f < ;dfof]hgsf]
cy{ s+u|];nfO{ yfxf gePs} xf] jf
a]OdfgLsf] k/sf:6 h] u/] klg x'G5
eg]/ xf] < zflGtk|s[of tyf ;+ljwfg
lgdf{0f ;+u;+u} cuf8L a9fpg' kg]{
la;o j:t' xf]Ogg\ < dfcf]jfbLn] ;]gf
5f]8g] , ;}Go tyf xltof/ df]x b]vfof]
eg]/ s+u|];n] h;/L s'/f p7fO/x]sf]
5 To;}u/L s+u|];n] OdfGbf/Ltf
b]vfPg, s+u;
]| hgtf clwsf/ ;DkGg
x'g] ;+ljwfg agfpg rfxFbg} eGb} c?n]
s'/f p7fp+b}gg\ < cflv/ ePsf] klg
t ToxL 5 . h;/L s+u;
]| n] dfcf]jfbL
k|lt ;+sf ul//x]sf] 5, dfcf]jfbLn]
klg To;/L g} s+u|]; k|lt ;+sf
u/L/x]sf] 5 . s+u|];nfO{ xltof/sf]
lrGtf 5 eg] dfcf]jfbLnfO{ cu|ufdL
;+ljwfgsf] lrGtf 5 . b'a} s'/fsf]
;'lg:rLttf eg]sf] t ;+u;+u} b'a}
sfo{nfO{ cuf8L a9fpg' g xf] . lsg
s+u|]; tof/ 5}g b'a} k|s[ofnfO{ ;+u}
cuf8L n}fhfg < cfvL/ dfcf]jfbLn]
klg elg/x] s f] 5 sL cu| u fdL
;+ljwfgsf] ;'gL:rLttf u/f} cgL ;]gf
;dfof]hg tyf k'g:{ yfkgf ;Sgf;fy
gofF ;+ljwfg 3f];0ff u/f} . P;df
s+u|]; gdfGg' kg]{ sf/0f s] 5 <
/fli6o, cGt/f{li6o kl/l:ylt tyf
b]zsf] ef}uf]lns cj:yfsf sf/0f
dfcf]jfbLn] rfx]/ klg ;Qf sAhf
ug{ ;Sb}g of] s'/f dfcf]jfbLnfO{ yfxf
5 ;fy} s+u|];nfO{ ;d]t /fd|/L yfxf
5 To;}n] v'nf;efdf ;d]t s+u;
]| x?
:jo+ elg/xG5g kz'klt sAhf ug{
g;Sg]x?n] b]z sAhf ug]{ wDsL gb]p
eg]/ . o;sf] cy{ s] x'G5 < km]/L

gofF gofF ;t{ s] sf lgDtL < af/Daf/


efFhf] xfln/xg'sf] cy{ s] < s+u|];sf]
a] O dfgL xf] O g < g t /fi6 L o
:jfwLgtfsf] cfjfh p7fpg], g t
/fli6o ;'/Iff gLlt agfpgd} Wofg
lbg] , a? dfcf] j fbLn] lab] z L
x:tIf]ksf] la/f]w uof] eg] ;DaGwLt
b]zn] eGbf klxnf s+u|];n] cfkQL
hgfpg'af6 s+u;
]| b]z tyf hgtf
k|lt eGbf klg cGo lab]zL zQmLk|lt
k|ltaWb t xf]Og < eGg] uDeL/
cf;+sf pAhLPsf] 5 . )$^ sf]
cfGbf]ng tyf )$& sf] ;+ljwfgkl5
s/Lj @! jif{sf] cjwLdf /fi6Lo
k'hLnfO{ tyfsyLt lghLs/0fsf]
gfddf AoStLnfO{ a] r ] / Wj:t
kf/]sfx?n], ljleGg k|nf]eg tyf
cfly{s rnv]nsf sf/0fn] a]r]sf
gbLgfnfx?df clxn]] lab]zLx? cfP/
cfk\mgf] k'vf{sf] ;DktL ;DemLb}
g] k fnsf gbLgfnfx? pkof] u
u/L/x]sf 5g\, /fi6 tyf /fi6Lotf
la?Wbsf cfof]hgfx? /f]Sg vf]Hbf
lsg lasfz la/f] w Lsf] cf/f] k
nufpF5g\ dfcf]jfbLnfO{ < g]kfnsf]
e'dLdf, g]kfnL gbLdf lab]zLx? cfP/
hnlaB' t lgsfNg] /] , pQm
k/Lof]hgfsf] :jfdLQf] lab]zLd} /xg]
/], cgL pQm laB't !@ k|ltzt
g]kfnn] kfpg] tyf afFsL ** k|lt;t
;DaGwLt b]zn] n}hfg] /], of] /fi63ft
xf]Og < o:tf] u4f/Lsf] dfcf]jfbLn]
v'n]/ la/f]w ubf{ lsg s+u|]; lab]zL
:jfy{df lab]zLsf] jrfjsf] lgDtL
sGbgL s;]/ nfuLk5{ < s'g cy{df
tyf s'g dfg]df of] u4f/LnfO{ zxL
eGg ;lsG5 < /fi63ftsf] kof{o
ag]sf] 5 s+u|]; . hgtfsf xs tyf
clwsf/nfO{ k|fydLstf glbFbf;Dd,
cyjf ;fdGt tyf k'hLktLsf] :jfy{
eGbf aflx/ lg:sg g;Sbf;Dd,
;';fzg tyf kf/bzL{tfsf] lgDtL
cQmLof/n] 8fd] s f sfF 8 fx?nfO{
lgd{ d tfk' j { s kf6L{ j f6 lgsfn] /
gkmfNbf ;Dd tyf /fi6, /fli6otf
tyf ;'/Iff gLltdf :k:6 eP/ cuf8L
gcfpFbf;Dd dfcf]jfbLnfO{ hlt g}
;/fk] klg cyjf hlt g} lxnf] 5\ofk]
klg dfcf]jfbL eGbf zxL, cu|ufdL
nf]stGqjfbL tyf /fi6kd]| L aGg s+u;
]|
;Sb}g . h;sf] lgDtL cfu|x, k'jf{ux| ,
b'/fu|x tyf oyfl:yltaf6 tTsfn
dfyL p7\gs
' f] lasNk 5}g . oyfl:ylt
sfod /fVg ckgfOPsf lts8dx?,
k/Ljt{g /f]Sg a'lgPsf hfn, em]n,
;8oGq tyf ;t{x?sf] y'k|f]nfO{
nf]stGqk|ltsf] lg:7f tyf c8fg
dfGg ;sLGg .

dxuf] cl:6rsf] Joj;flos kfng


sf7df8f}F . ;a}eGbf 7"nf] r/f]
cl:6rsf] g]kfndf Jofj;flos kfng
;'? ePsf] 5 . ?kGb]xLsf] u+uf]lnof
! d'8'xf/Ldf cl:6r g]kfn k|flnn]
cli6rsf] df;' ljb]z lgof{t ug{ nIo
/fv]/ o;sf] Jofj;flos kfng ;'?
u/]sf] xf] . of] clk|msg cf]hL{g h+unL
r/f eP klg o;nfO{{ Jofj;flos ?kdf
klxn]b]lv g} kfNg ;'? ul/Psf] xf] .
cl:6rsf] df;' :j:ys/ x'g] ePsfn]
o;sf] d"No cGt/f{li6o ahf/df pRr
/x]sf] 5 . sDklgn] sl/a #) s/f]8
?k}ofFsf] nufgLdf :yfkgf u/]sf]
kmd{ d f Ps xhf/ j6f cli6 r
kflnPsf] k|dv
' ;~rfns ;LkL zdf{n]
kqsf/ ;Dd]ngdf hfgsf/L lbP .
pgn] cfgf] kmd{ blIf0fk"jL{ Pl;ofs}
7"nf] cli6r kmd{ ePsf] bfaL ;d]t
u/] . kmd{ @) la3f If]qkmndf lj:tf/
ul/Psf] 5 . k|d'v ;+rfns zdf{sf
cg';f/ o;sf] df;'df sf]n]:6f]n /
af];f] sd x'g] pgsf] bfaL 5 .
le6fldg / ldg/n;lxt cf]du] f tTj
k|r/' dfqfdf x'gfn] o;sf] dfu pRr
5 . ljZjsf] ;a}eGbf 7"nf] r/f
cli6rsf] efn] tLg aif{ / kf]yL b'O{

jif{df jo:s x'G5g . o;sf] tf}n ;f9]


b' O { lSjG6n;Dd / prfO cf7
lkm6;Dd x'G5 . o;sf] c08faf6
rNnf lgsfn]kl5 vf]n ;hfj6sf nflu
k|of]u ul/G5 . o;sf] KjfFv ;kmfOsf]
;fdu|L / km];gbf/ kf];fs, 5fnf h'Qf,
k]6L, ;f]kmf;]6, uf8Lsf] Sof;af]8s
{ e/,
af];f] pRrsf]l6sf] lqmd / nf];g
agfpg k|of]u x'g] u5{ . Pp6f
cli6rsf] 5fnfsf] d"No cGt/f{li6o
ahf/df Go"gtd &@ xhf/ ?k}ofF /
o;sf] df;'sf] d"No k|ltlsnf] ^,$*)
?k}ofF;Dd 5 . g]kfndf eg] k|ltlsnf]
@ xhf/ ?k}ofFdf a]Rg] ;~rfnsn]
atfP . cl:6r g]kfn k|flnn] o; jif{
! 6g, ;g\ @)!@ df !% 6g, ;g\
@)!# df @ ;o 6g / @)!$ df @
xhf/ % ;o 6g df;' pTkfbg ug{
nIo lnPsf] ;~rfns zdf{n] atfP .
kz' lrlsT;s 8f= /]jGt e/fO{n]
h'g;' s
' } jftfj/0fLo k|efjnfO{{ klg ;xg
;Sg] / /f]u k|lt/f]wfTds Ifdtf a9L
x'g] ePsfn] s'v/' f / cGo kIfLhGo
r/fdf nfUg] /f]un] cli6rnfO{{ s'g}
c;/ gug] { atfP eg] ljleGg
cg';Gwfgn] klg b]vfPsf] 5 .

/fatOfc t]u (@ 7h
] nf; *^)@

hgtfsf] d'lQmsf nflu


xfdL csf]{ hf]lvd df]Ng
;d]t tof/ 5f}F
p GgfO; xhf/sf] ;+ V ofdf /x] s f hg;] g f ;a} g}
;dfof] h gdf hfg kfpg' k 5{ .
sfFu;]| n], a'hj{' fxn], oyfl:yltjfbL / ;+;bjfbLxn] eg]h:tf]
;+ljwfg agfpg t s]xL ;d:of 5}g . ;+ljwfg aGg g;Sg'sf] d'Vo
sf/0f dfcf]jfbLn] cl3 ;f/]sf k|:tfjnfO{ sfFu;]| n] g:jLsfg{' g} xf] .
;ft a'b ] ;xdlt oyfl:yltjfbL v]nsf] l;sf/ ePsf] 5 .

;ftfsf] s'/fsfgL
) tLg bnaLr ePsf] kfFr a'Fb]
;xdltn] d'n'ssf] /fhgLltdf
emg} t/ntf a9fof] elgG5
gL < jf:tljstf s] xf] <
kfFr a'Fb] ;xdltn] d'n'snfO{
lgsf;tk{m eGbf klg k5fl8 kmsf{pg]
sfd u/]sf] 5 . o;n] cu|udgnfO{
eGbf oyfl:yltnfO{ Hofbf d2t
k'ofPsf] 5 . emngfy vgfn;Fu
ljutdf ePsf] ;ft a'bF ] ;xdltnfO{
j:t't kl5Nnf] kfFr a'bF ] ;xdltn]
pN6ofPsf] 5 . ;ft a'Fb] ;xdlt
oyfl:yltjfbL v]nsf] l;sf/ ePsf]
5.
) kfFr j'Fb] ;xdltn] hgo'4af6
k| f Kt pknlAwx u' D g]
cj:yfdf k' U of] , h;n] ubf{
d'n'sn] lgsf; gkfpg] eof]
elgG5 lg <
of] Psxb;Dd ;xL s'/f xf] .
hgo'4af6 k|fKt pknlAwx ;a}
u'D5g eGg] t xf]Og t/ cfGbf]ngdf
Pp6f ljrng b]lvFb5
} eGg] s'/f rflxF
;xL xf] . hgo'4n] cl3 ;f/]sf
k|:tfjx hgcfGbf]ngn] :yflkt
u/]sf k|:tfjx ls;fg, dlxnf
blnt, hghfltsf e" l d;DaGwL
;d:of /fHo;DaGwL ;d:of,

ljz]ifflwsf/ ;DaGwL ;d:of, /fli6o


;]gf lgdf{0f ug]]{ p2]ZoxnfO{ 5f8\b}
;Demf} t fjfb tk{ m Pp6f k| j [ l Q
uO/x]sf] 5, To;n] uDeL/, k|Zg v8f
u/] s f] 5 . t/;F u } hgtfsf
k|:tfjxnfO{ lnP/ cfjZos kdf
cufl8 a9\g] k|jl[ Q klg 5 . To;sf/0f
kf6L{ clxNo} g} jjf{b eOxfN5 ls
eGg] s'/f ;To xf]Og .
) kf6L{ s f] kl5Nnf] lg0f{ o n]
z f l G t ;+ l j w f g / ; ] g f
;dfof]hgsf]
gfddf
hg;]gfnfO{ ltt/ljt/ ug]{tk{m
nfu] s f] b] l vG5 lg <
kf6L{leq hgd'lQm ;]gfsf] l;}
k+lQmnfO{ ;'/lIft u/]/ ;'b[9 u/]/
cufl8 n}hfg] ls sfFu;
]| , Pdfn]xn]
k|:tfj u/] cg'k ;+Vof 36fpg]
l/u|'kL7 ug]{ gfddf hgd'lQm
;]gfsf] Oltxf; g} w/fkdf kg]{ u/L
ljifoj:t'nfO{ ;Demf}tfdf km;fpg]
eGg] s'/fdf 5nkmn rn]sf] 5 .
hgd'lQm ;]gfsf] Oltxf; uf}/j /
e"ldsfnfO{ ;'lglZrt ub}{ eljiosf
lbgdf To;nfO{ ;'b[9 ul/g'k5{ eGg]
xfd|f] egfO xf] .
) zflGt / ;+ l jwfg lgdf{ 0 fsf]
k| l q mofn] k"0f{tf kfPsf] 5}g,
ljutdf tkfO{+xs} 6fpsf]sf]

kf6L{leq hgd'lQm ;]gfsf] l;} k+lQmnfO{


;'/lIft u/]/ ;'b[9 u/]/ cufl8 n}hfg] ls
sfFu|];, Pdfn]xn] k|:tfj u/] cg'k ;+Vof
36fpg] l/u|'kL ug]{ gfddf hgd'lQm ;]gfsf]
Oltxf; g} w/fkdf kg]{ u/L ljifoj:t'nfO{
;Demf}tfdf km;fpg] eGg] s'/fdf 5nkmn
rn]sf] 5 .

--xfd||} ;fyLxn] bf]xf]/f] e"ldsf eg]/ a]sf/sf]


cf}lrTolxg, cgflwsf/Ls zAb k|of]u u/]/ hgd'lQm
;]gfnfO{ dfcf]jfbLsf g]tfxsf] ;'/Iffaf6 lemSg] sfd
h'g eof] Tof] lgs} xflgsf/s 5 .

--dfcf]jfbLdf s]xL ;dob]lv lgs} 7"nf] ax;


rn]sf] 5 . Tof] ax;sf] s]Gb|ljGb' eg]sf] hgtfsf]
kIfdf pleg] ls gpleg], g]tfxn] hgtf /
/fi6sf] kIfdf Tofu ug{ ;Sg] ls g;Sg],
sfo{stf{xn] cfb{z cg'ksf] hLjg latfpg
;Sg] ls g;Sg], oL ;a} ljifodf kf6L{leq ax;
rln/x]sf] 5 .

--Oltxf;n];'Dk]sf]lhDd]jf/L,g]kfnLhgtfn]
u/]sf]ck]Iff//fi6sf]cfjZostfnfO{;Daf]wgug]{
ljifo d'Vo xf] . o; ;Gbe{df ;a} g]tfxn] ;dfg
9+un]Jojxf/k|bz{gu5{g\eGg]s'/fklgx'Fb}g .

g]qljqmd rGb ljKnj, :yfoL ;ldlt ;b:o, Pg]skf dfcf]jfbL


d' N o tf] S g] ;' / Iff lgsfo
tkfO{+xsf] ;'/Iffdf vl6Psf
5g\ , o:tf]
o:tf ] cj:yfdf
tkfO{+xn] zflGt / ;+ljwfg
lgdf{ 0 fsf] k| l qmofnfO{ k" 0 f{ t f
lbg ;Sg' x'G5 t <
k|x/L clws[t / hjfgx of
g]kfnL ;]gfsf ;fyLx;Fu xfdLn]
cljZjf; ug]{, w]/} cfz+sf ug]{ s'/f
xf]Og . of] pxfFx;Fusf] ;/f]sf/sf]
s'/f klg xf]Og . /fHo / kf6L{n]
elg;s]kl5 ;'/Ifflgsfox;Fusf]
;DaGwnfO{ cGoyf 7fGg] s'/f klg
cfpFb}g . t/ d'Vo s'/f s]xf] eg]
hgd'lQm ;]gfnfO{ bf]xf]/f] e'ldsf eGg]
unt cy{ nufP/ x6fOof] To;df
xfd|f] uDeL/ cfklQ /x]sf] 5 . xfd||}
;fyLxn] bf] x f] / f] e" l dsf eg] /
a]sf/sf] cf}lrTolxg, cgflwsf/Ls
zAb k|of]u u/]/ hgd'lQm ;]gfnfO{
dfcf]jfbLsf g]tfxsf] ;'/Iffaf6
lemSg] sfd h'g eof] Tof] lgs}
xflgsf/s 5 . ;'/Iffsf] s'g} gofF
j}slNks Joj:yf gu/]/ g]tfxnfO{,
lgz:q kfg]{ h'g s'/f ;f]lrof] of] lgs}
g} xflgsf/s, 3fts /
cfTd;Dk0f{sf/L vfnsf] 5 . of] s'/f
xfdLnfO{ :jLsfo{ 5}g . o; ljifodf
xfdLn] cfgf] wf/0ff :ki6 kdf
/fv]sf 5f}F .
) dfcf]jfbL klg ;/sf/ / ;Qf
s] l Gb| t eof] , ToxL sf/0f
p;n] sfFu|];, Pdfn]n] h'gh'g
Ph]08f cufl8 ;f5{g\ To;df
cfTd;k{0f ub}{ uPsf] 5 eGg]
kf6L{ sfo{ s tf{ s f] u' g f;f] 5
lg <
o;sf] b'O{ j6f kf6f 5g\, Pp6f
lx:;f dfcf]jfbL To; lbzftk{m hfg
vf]h]sf] xf] ls eGg] ljifodf xfd|f]
kf6L{ leq} ax; 5nkmn rn]sf] 5 .
blIf0fkGyL cfTd;dk{0ftk{m kf6L{ hfg
yfNof] ls eGg] ljifodf xfd|f] ax;
ePs} 5 . o:tf] vfnsf] ;d:of cGoq
xf]Og cWoIf sd/]8 d} cfof] ls eGg]
ljifodf klg xfdLn] 5nkmn u/]s}
5f}F . kf6L{ of] tl/sfn] cufl8 a9]/
x'Fb}g, kf6L{nfO{ qmflGtsf/L d"No,
dfGotf / cfb{z cg';f/ k'g{;+ul7t
ub}{ n}hfg'k5{ eGg] ljifodf ax;
rln/x]s} 5 .
) eg] k l5 dfcf] j fbL kf6L{ l eq
oyfl:yltjfbL / qmflGtsf/L
;f] r /fVg] lar w| " j Ls/0f
rln/x] s f] 5 <
xf], Tof] t b'lgofFdf huhfx]/
ePsf] s'/f xf] . dfcf]jfbLdf s]xL
;dob]lv lgs} 7"nf] ax; rn]sf] 5 .
Tof] ax;sf] s]Gb|ljGb' eg]sf] hgtfsf]
kIfdf pleg] ls gpleg], g]tfxn]
hgtf / /fi6sf] kIfdf Tofu ug{
;Sg] ls g;Sg], sfo{stf{xn] cfb{z
cg'ksf] hLjg latfpg ;Sg] ls
g;Sg], oL ;a} ljifodf kf6L{leq ax;
rln/x]sf] 5 . dfcf]jfbLsf] ax;

qmflGt;Fu ;DalGwt x'g'sf] gftfsf]


b'O{ cf]6f k|j[lQx b]vfkl/xfN5 .
Pp6f kIf ljifoj:t'nfO{ cufl8
a9fpg rfxg], / csf]{ kIf clxn] s}
cj:yfdf a:g rfxg], Pp6f hgtfsf]
k|:tfj / qmflGttk{m cu|;/ aGg
rfxg] csf]{ oyfl:ylt d} /dfpg
rfxg], of] k|i6 kdf b]vfk/]sf] 5 .
) kf6L{ ;/sf/df ;xefuL ePsf]
5, ;lxb tyf j] k Qfxsf]
;kgfx k'/f x'g ;s]sf] 5}g,
g] t fx
t/
kf6L { s f
Pscfk;df emu8f u/]/
tdf;f b]vfO/x]sf 5g\, o:tf]
cj:yfdf lxhf] hgo' 4 df
;fd]n ePsf cfd sfo{stf{n]
s;/L dg a' e mfpg] <
Oltxf;n] ;'Dk]sf] lhDd]jf/L,
g]kfnL hgtfn] u/]sf] ck]Iff / /fi6sf]
cfjZostfnfO{ ;Daf]wg ug]{ ljifo
d'Vo xf] . o; ;Gbe{df ;a} g]tfxn]
;dfg 9+un] Jojxf/ k|bz{g u5{g\
eGg] s' / f klg x' F b } g . Pp6f
36gfqmddf Psy/L g]tfx kl5
x6\5g / csf]{y/L g]tfx cufl8
a9\5g\ . Pp6f cfGbf]ng oyfl:yltdf
km:5, csf]{ cfGbf]ng qmflGt tk{m
cu|;/ x'G5 . cfd sfo{stf{n] s] ;xL
xf] eGg] s'/f a'g' kb{5 . g]tfxsf]
d'v x]//] ;fdfGo k|fljlws s'/fxdf
nfUg] xf]Og ls l;} qmflGt / hgtfsf]
eljio;Fu hf]8]/ ;xL kIfnfO{ ;fy
lbg] tk{m xfdL hfg ;lsof] eg] ;a}
;d:ofx ;xlhP/ hfG5g\ .
) tLg dlxgf leq ;+ l jwfgsf]
vfsf ;fj
;fj{{ h lgs ul/g ]
elgPsf] 5, s] Tof] ;Dej
xf] n f <
d'Vo s'/f ;+ljwfg s:tf] agfpg]
eGg] xf] . sfF u | ] ; n] a' h ' { j fxn]
oyfl:yltjfbL, ;+ ; bjfbLxn]
eg]h:tf] ;+ljwfg agfpg t s]xL
;d:of 5}g . ;+ljwfg aGg g;Sg'sf]
d'Vo sf/0f dfcf]jfbLn] cl3 ;f/]sf
k|:tfjnfO{ sfFu;
]| n] g:jLsfg{' g} xf] .
dfcf]jfbLn] ;+;bLo ;+ljwfg dfq}
g:jLsf/]/ ;+ljwfg gag]sf] xf] . d]/f]
ljrf/df clxn] klg l:ylt ;xh
5}g . Pp6f s;}sf] ;+ljwfgnfO{
csf]n
{ ] ;dy{g ul/lbPkl5 ;+ljwfg
aGg t ;Snf t/ To:tf] cj:yf clxn]
5}g . dfcf]jfbLn] Pp6f a'hj{' fvfnsf]
;+ljwfg dfg]/ cufl8 a9\g] s'/f
;Dej g} 5}g .
) tkfO{+ kf6L{sf] lhDd]jf/ g]tfsf]
x} l ;otn] ;] g f ;dfof] h g
k| l qmof s;/L cufl8 a9\ g '
k5{ eGg' x'G5 <
pGgfO; xhf/sf] ;+Vofdf /x]sf
hg;]gf ;a} g} ;dfof]hgdf hfg
kfpg'k5{ . of] s'/f xfdLn] kf6L{df
b[9tfsf ;fy /fv]sf 5f}F . c s'/f
xfdLnfO{ yfxf 5}g . k|dfl0fs/0fdf
k/]sf !( xhf/ hg;]gf g} ;]gfdf
;dfof]hg x'g'k5{ . k|r08 sd/]8

nufot cGo s]xL g]tfxn] ;ft cf7


xhf/ c s]s] eGb} lxF8]sf 5g\ .
To;sf] s'g} ;/f]sf/ 5}g . casf]
ax; 5ofgAa] xhf/ g]kfnL ;]gf /
pGgfO; xhf/ hgd'lQm ;]gf b'O{ ;]gfn]
/fli6o ;]gf lgdf{0fsf] x}l;ot /
clwsf/ kfpg]df s]lGb|t x'g'k5{ .
) tkfO{ + s f] ;+ o f] h sTjdf s] x L
;do cufl8 hg:jod;] j s
b:tf u7g ePsf] lyof], o;n]
cfgf] sfdsf/jfxL s;/L
cufl8 a9fO/x] s f] 5 <
hg:jod;] j s b:tf clxn]
;+u7gsf] sfddf uO/x]sf] 5 . kf6L{
leqsf] ax;n] o;nfO{ clnslt
k|efljt u/]sf] 5 . o;nfO{ xfdL xfd|f]
kf6L{sf] s]Gb|Lo ;ldlt a}7s kl5
b'?:t u5f}{F . ;fk]Iftfdf cGoq eGbf
hg:jod;]js b:tfdf pT;fx 5 .
) tkfO{+xn] h'g p2]Zo /fv]/
qmflGt yfNg'ePsf] lyof], Tof]
p2]Zo k'/f ug{ xfdL sl6a4
5f} F eg] / hgtfnfO{ s;/L
cfZj:t kfg' { x' G 5 <
g]kfnL hgtfnfO{ oxfF;Dd Nofpg]
xfdL g} xf] . dfcf]jfbLn] g} g]kfnL
hgtfnfO{ clxn] s f] cj:yf;Dd
NofPsf] xf] . ;Dk"0f{ kdf hgtfsf]
kIfdf alnbfgL ub} { hgtfsf]
ljZjf;lht]/ g} xfdL of] cj:yfdf
cfOk'u]sf 5f}F . dfcf]jfbLn] cl3
;f/]sf] ls;fg, blnt, dlxnf, hghflt
/ /fi6 s f k| : tfjx 5g\ log}
ljifoxn] dfq /fi6 / hgtfnfO{
eljio lbg] hLjg lbg] dfldnf x'g
eGg] s'/f t k|i6 eO;Sof] . hgtfsf
k|:tfj af]s]/ lxF8]sf] dfcf]jfbLnfO{
hgtfn] ljZjf; gug]{ t s'/} ePg .
xfdLnfO{ k"0f{ ljZjf; 5, hgtfn]

xfdLnfO{ k"/f ;fy lbg] 5g\ . hgtfsf]


d'lQmsf] nflu xfdL csf]{ hf]lvd df]Ng
;d]t tof/ 5f}F .
) tkfO{+n] o:tf] eGb} ubf{ qmflGt
k"/f ug{ t dfcf]jfbLdf k'm6
g} cfpg' k 5{ , Ps h' 6 eP/
;Dej 5} g lsgls Psyl/
g] t f tyf sfo{ s tf{ x kb,
k} ; f / ;Qfsf] nf] n ' k Qfdf
kml;;s] eGg] sfo{ s tf{ s f]
u' g f;f] ;' l gG5 lg <
dfcf] j fbLdf clxn] k' m 6 /
Pstfsf] s'/f xf]Og . d'Vo s'/f s]
xf] eg], h'g k|:tfjx cl3 ;f/]/
xfdLn] hgo'4 ;'? uof}, hgtfnfO{
alnbfg u/fof}F, xfd|f] kf6L{ oxfF;Dd
cfof] lt k|:tfjx k'/f geP;Dd
dfcf]jfbL kf6L{ kms]{/ hfg] 7fpF sxL
5}g < dfcf]jfbLnfO{ kms]{/ Pp6f
;+;bjfbL aGg] clwsf/ sxfF 5 <
dfG5]sf cg'xf/ lt/ kms]/{ x]l/of] eg]
;d:of cfpnf t/ gLlt, sfo{qmd
tyf of]hgfdf x]l/of] eg] hgtf tyf
sfo{stf{n] ljZjf; u5{g\ . Pstf
eg]s} hgtf /fi6sf] hLjgnfO{ af]s/]
lxF8g\ ' xf] . Tof] eGbf csf]{ Pstf sxfF
x'G5 / <
) cG
cGTT o df o ; I f] K o f :q
;fKtflxs dfk{ m t \ cfd
hg;d ' o bfnfO { s] eGg
rfxg' x ' G 5 <
of] Pp6f ;+s6sf] a]nf xf] . o:tf]
cj:yfdf xfdL ;a}n] /fi6 / hgtfsf]
d'lQmsf] vflt/ d]xgt ul//xg'k5{ .
xfdL ;a}n] d'n'snfO{ ?kfGt/0fsf]
lbzfdf cufl8 n}hfg d]xgt ug'k{ 5{ .
d'ns
' / hgtfnfO{ d'lQm lbnfpg xfdL
k|lta4 5f}F . o;df ;a}nfO{ ;fy
lbg'x'g cg'/f]w ub{5' .

kfr a'b] ;xdltn] d'n'snfO{ lgsf;tk{m eGbf klg


--k5fl8 kmsf{pg] sfd u/]sf] 5 . o;n] cu|udgnfO{
eGbf oyfl:yltnfO{ Hofbf d2t k'ofPsf] 5 .

---

hgo'4af6 k|fKt pknlAwx ;a} u'D5g


eGg] t xf]Og t/ cfGbf]ngdf Pp6f
ljrng b]lvFb5
} eGg] s'/f rflxF ;xL xf] .
--blIf0fkGyL cfTd;dk{0ftk{m kf6L{ hfg yfNof]
ls eGg] ljifodf xfd|f] ax; ePs} 5 . o:tf]
vfnsf] ;d:of cGoq xf]Og cWoIf sd/]8 d}
cfof] ls eGg] ljifodf klg xfdLn] 5nkmn u/]s}
5f}F .kf6L{of]tl/sfn]cufl8a9]/x'Fb}g,kf6L{nfO{
qmflGtsf/L d"No, dfGotf / cfb{z cg';f/
k'g{;+ul7tub}{n}hfg'k5{eGg]ljifodfax;
rln/x]s}5 .

/fatOfc (@ 7h
] vfzj} nf; *^)@

;+;f/
;+lugL ;'O{ xf] / ;+ljwfg;efsf] Dofb skmLaf6ljlrq
Kof/fnfOl;;sf] vt/f

tLg dlxgfnfO{{ 9'Ss /] ;+lugL


;'O{ xf] / ;+ljwfg;efsf] Dofb
h] i 7 !% ut] laxfg g] k fn
;dfrf/kqsf ;dfrf/ ;Dkfbs,
sjL tyf n]vs Jofs'n kf7sn]
km];a'ssf] cfgf] leQf]df jfFs kf]Vb}
n]lvlbg' eof] . clg t s] rflxof] /,
pxfFsf] n]vsLo l;h{gf ;fk6 lnP/
xfdL ;a}n] cfcfgf leQf kf]Tof}F,
s;}n] dhfs agfof}F, s;}n] uDeL/
eP/ l6Kk0fL uof}F . To;kl5 Jofs'n
kf7sn] km]l/ :ki6Ls/0fsf ;fy
l6Kk0fL ug{'eof], lxhf]sf] d]/f] of]
efjgfnfO{ { w] / } ;fyLx?n] dg
k/fOlbg' e of] . pxfF x ? ;a} n fO{ {
wGojfb . s;}s;}n] cfgf] :6f6;df
skL klg ug{'eP5 v';L nfUof] .
===clxn]sf bn / g]t[Tjk|lt slt
cfqmf]z /x]5 of] eg] dnfO{{ cem} :ki6
eof] . t/ s] ug{ hlt n]v] klg
pgLx?n] g;'lw|g] s;d vfPh:tf] 5
;fFr} xf], g]kfnsf g]tfx?n] s;d}
vfP h:tf 5g\, pgLx?sf] Jojxf/ /
k|jl[ Q b]Vbf nfU5, d s'6] h:tf]
u5{ tF /f]P h:tf] u/ eg]/ lg/Lx
hgtfnfO{{ d"v{t agfpg vf]h]sf]
xf]Og < xf]Og eg], tLg aif{df s's'/
/ la/fnf] h:tf] \of/ -jfF/ / \j'/
\j'/afx]s gug]{n] s;/L casf] tLg
dxLgfdf ;+ljwfg n]Vg] xf]nfg\ t <
To;}n] of] ;+lugL ;'O{ kSs} xf]Og .
lsgls, ;+ l ugL ;' O { n ] h:tf]
;+ljwfg;efsf] Dofb ykn] s;}nfO{{
9'Ss agfPsf] 5}g . Dofb ylkPsf]
tLg dlxgfsf] t s] s'/f tLg 306f
d} Dofb yKgsf nflu dflgPsf ;t{x?
ljjflbt x'g yfln;s] klxnf] ;t{,
tLg dlxgfleq zflGtk|lqmofsf
d"ne"t sfd ;DkGg ug{ eg]/
n]lvPsf] sfuh -ha;Dd of] nfu"
x'Fb}g of] vf]qmf] sfuhsf] 6'qmfafx]s
s]xL xf]Og_ df k|rG8 sd/]8n] /fd|/L

cd[tf nD;fn

k9]/ g} t ;xL ug{' ePsf] xf]nf olb


xf] eg], pxfFn] Tof] ;xL ug{e
' Gbf Ps
lbg cufl8 dfq} s[i0f;]g OR5'ssf]
:d[lt k|lti7fgn] :juL{o s[i0f;]g
OR5'ssf] :d[lt lbj;df cfof]hgf
u/] s f] sfo{ q mddf lbg' e Psf]
cleJolSt, /ut;F u ;fl6Psf
xltof/ ;lhn} dfcf]jfbLn] a'emfpF5
eGg] s;}nfO{{ nfu]sf] 5 eg] Tof] ;To
x'g]5}g, / n8fOFsf] df]rf{df aLrd}
kL7 kmsf{P/ lxl8GgF, a? 5ftL yfk]/
;lxb eOG5 . nfO{{ ;j{;fwf/0f
hgtfn] s;/L a' g] < lsgls,
Psflt/ sfFu|]; kf6L{ leq}sf sltko
zlStzfnL dflgPsf g]tfx? Dofb
yKg'eGbf cufl8 Dofb yKg] s'/fdf
;xdt x'g;s]sf] va/ cfO/x]sf] lyof]
eg] csf]{lt/ g]skf Pdfn]leq} klg
g]tfx?sf] aLrdf ;f}xfb|k0" f{ jftfj/0f
kSs} lyPg / cem} klg 5}g eGg]
s'/f g]tfx?f/f ;do ;dodf aflx/
Nofpg] ljrf/ / dxfg\ af0fLf/f lg/Lx
eP/ gf}6L x]gk'{ g]{ hgtfn] yfxf kfOg}
/fv]sf 5g . k|wfgdGqL ePkl5
/fli6o ;xdltsf] t s'/} 5f]8f},F g]skf
Pdfn]sf] cl3Nnf] ;/sf/n] kfO/x]sf]
@@ bnsf] ;xdlt klg pxfFn] h'6fpg
;Sg'ePg . h'6fpg g;Sg'ePsf] dfq}
xf]Og, Tof] ;+Vofsf] ;xdlt h'6fpg
g;s]sf]df pxfFnfO{{ s'g} kZrftfksf]
/fkn] 5f]Psf] klg b]lvPg . oL
egfOx? g]skf Pdfn]sf x:tLdWo]s}
Ps k|bLk g]kfnsf] s]xL ;do cufl8
g]kfn ldl8of Sofkm]df k|sflzt n]v
x'g] 5}g, gx'g] e}/x]5 af6 pw[t
ul/Psf] xf] . o;n] klg b] z
xfFls/xg'ePsf k|wfgdGqLsf] cfg}
kf6L{ leq s:tf] l:ylt /x]5 eGg]
tYo phfu/ ubf{ o:tf] l:yltdf
g]kfnL hgtfn] zflGt eGg] s'g

r/fsf] gfd xf] eg]/ s;/L 5'6o\ fpg] <


lsgls, x/]s /fhg}lts bn / cem
AolSts} cfcfgf d'2fx? 5g,
ha;Dd tL ;lN6F b } g g\ ta;Dd
d"nwf/sf] /fhgLlt cyf{t\, b]z /
b]zjfzLsf] ;/f]sf/sf] d'2fx? s;/L
cufl8 a9\5 < To;}n] klg of] Dofb
yk, tLg dlxgfsf] Uof/]G6L ePsf]
;FlugL ;'O{ xf]Og . olb To;f] x'Fbf]
xf] t, ;FlugL ;'Os
{ f] hGdbftf kmfOh/
sDkgLnfO{{ o;n] sfd gu/]/ uef{wfg
ePsf]df olt xhf{gf el/kfpF eg]/
d'2f xfNg uPdf d'2f nfUg] eP h:t}
x'g] lyof] oxfF t, To:tf] Uof/]G6Lsf]
s] s'/f, pN6} zflGt / ;+ljwfg;efsf]
nflu eg]/ vr{ ul/;lsPsf] (!
c/a @^ s/f] 8 &$ nfvsf]
lx;falstfa df6f]df g} ldn]sf] 5 .
o;} ;Gbe{ d f, ;ef;b\ x ?sf]
lqmofsnfknfO{{ efjgfTds ?kdf Ps}
jfSodf o;/L k|s6 ug{x' G' 5 slj
uf]kfn /]UdL, ;[li6sf] lg/Gt/tfsf]
nflu lhDd]jf/L lgefpg geO{ If'wf
zflGtsf] lglDt dfq v]lng] of}g qmL8f
t' N o t 5 ;+ l jwfg;efsf]
clxn] ; Ddsf] ultljlw=== .
;+ljwfg;efn] ;+ljwfgsf] d:of}bfsf]
vfsf;Dd sf]g{ g;s]sf]df lrlGtt
AolStx?n] o;kfnL ;ef;b\x?nfO{{
efjgfTds ?kn] cfgf]
;[hgzLntfn] EofP;Dd htftt}
b'Tsfl//x]sf 5g\ . ev{/} ;dfrf/df
cfPcg';f/ emfkf, ;'?fsf o'jfx?n]
;]tf] sfqf] cf]9fPsf ^ ;o ! j6f
zj af]s]/ Psf]xf]/f] z+v ahfpFb}
sGsfO{ dfO{df nuL bfx;+:sf/ u/] .
s;}n] >f4 u/], sf]xL wgf{ a;] . t/
cfkm"x?nfO{{ ;'lDkPsf] lhDd]jf/L
af]waf6 cnUu} a;]/ sfgdf t]n xfNb}
nHhf krfpgdf y]Rr/f] aGg] afgL

nflu;s] s f, clwssf] ;+ V ofdf


g]t[Tjju{ ;DxfNg]x?nfO{{ o:tf s]xL
s'/fn] 5'g] 5}g eGg] s'/f pgLx?n]
k6sk6s k|dfl0ft u/]/ b]vfO/x]sf
5g\ . a? lhDd]jf/L af]w ePsf t/
yf]/} ;+Vofdf /x]sfx?sf kl/jf/n]
;d]t ====/ uf]a/ -uf]a/ 3/
rf]Vofpg] sfddf cfpg] ;Gbe{df
k|of]u ul/Psf]_ Ps} x'g eGg] ;f]r
leq lg:;fl;P/ /xg' kf/] s f]
cleAolSt n]lvsf zf/bf zdf{sf oL
x/kmx?n] k|i6 kfb{5g\, tL dfG5]x?sf
cl3lNt/ ;+ljwfg agfpg g;s]sf]
;+ljwfg ;ef;bsL ;afN6g{ >LdtLsf
?kdf d}n] cfkm"nfO{{ af]w u/]F . oltv]/
;a} n ] ;ef;b\ s f] tnasf s' / f
p7fO/x]sf] cj:yfdf dnfO{{ nfUof], oL
;ef;b\n] NofPsf] k};f d]/f k]6df klg
t k/]sf] 5 . ;ef;b\;Fu gftf
;DaGw ePs} sf/0fn] sltkon] o:t}
lg;xfo ca:yfaf6 klg u' l h| g '
kl//x]sf] 5, To;}n] s;/L of] Dofb
yk tLg dlxg] ;FlugL ;'O{ x'g ;SYof]
/ < ;+lugL ;'O{ nufpg]n] t 9'Ss} eP/,
k"/f ljZjf;s} ;fy lxF8] x'g] lyof] xf]nf
t lsgeg], Tof] ;'O{ t w]/} aif{;Dd
zf]w u/]/, ;s];Dd ;fO8 Okm]S6 sd
xf];\ / wf]sf gb]cf]; eg]/ cg';Gwfg
/ k|of]u u/]/ dfq hgdfg;df
NofOPsf] lyof] . Tof] ;'O,{ ;ef;b
agfpg htftt}af6 6kf6k l6k]/ /ftf]
-kf;kf]6{sf08 ljB't rf]/L sf08,
P;Pn;L sf08 cflb cflb h:tf sf08}
sf08x? 36fpg ;Sg] efuzflGt ho
g]kfn ug{ NofOPsf] xf] / < cGTodf,
clg logLx?n] ;+ l jwfg klg
aGWofs/0f ug]{ eP t tLg dlxgfsf
nflu < To;f] eP slxn] of] ;'O lems]/
ue{wf/0f u/fpg] of] ;efnfO{{ < Jofs'n
kf7ss} :6] 6 ;df ;f] l wPsf] of]
k+lStsf/sf] v;v; ;DalGwt lgsfo
;fd' /fVb} cfhnfO{{ olt g} .

g]kfnL ls;fgsf] b'/fj:yfsf] sf/0f

g]kfn s[lifk|wfg b]z xf] . s[lif of]


b]zsf] /fli6o cfosf] k|dv
' ;|ft] /
g]kfnL hgtfsf] pb/k"l\{ tsf] ;fwg klg
xf] . s[lifsf] nflu d'Vo?kdf rflxg]
dflg; / kz'sf] >d, w/tL, aLpm,
dnvfb, kfgL, ;fwgaLr ;Gt'ng /
;dfof]hg x'g ;Sof] eg] pTkfbg :jtM
a9\5 . t/, g]kfnsf] s[lifdf s[lif
;fwgsf] ;Gt'ng / ;dfof]hgsf] cefj
ePsfn] s[lifsf] ck]Iffs[t pTkfbg x'g
;s]sf] 5}g . hLjg lhpg] snfsf]
?kdf :jfjnDaL k]zf s[lif g} xf] .
Pp6f jLpm /f]Kbf s}of}+ u'0ff kmn lbg]
dfq x}g, jLpm klg lbg] pGgt dfWod
xf] . cf}Bf]lus pTkfbgnfO{{ sRrf kbfy{
s[lifn] g} lbg] ub{5 . pBf]un] t gof"
j:t'df ?kfGt/0f ul/lbg] sfd dfq
ub{5 . jf:tjdf b]zsf] pTkfbs /
k"h
" L lgdf{tf ls;fg g} x'G5 t/ ToxL
ls;fgnfO{{ zf]lift, kLl8t / ckx]lnt
x'g'kg]{ s:tf] la8Dagf xf] . s[lif
Joj:yfsf nflu ;a} s'/f aflx/af6
cfoft ug{k' 5{ eGg] ljkGg dfgl;stf
;/sf/L :t/df aGb} hfg', xl/t
qmflGtsf] nflu cfg} ;|ft] / ;fwgdf
lge{/ u/fpg] tkm{nfUg'sf] ;f6f]
ax'/fli6o sDklgx?sf] hfn, em]n,
df]xdf k/]/ dnvfb, sL6gfzs
cf}iflwsf] nflu v'nf ahf/ agfOlbg]
hf] sfd eof] Tof] g} g]kfnL ls;fgsf]
b'ef{Uo aGb} uof] . olt dfq x}g s[lif
k]zfnfO{{ pBf]uh:t} Jofkfl/s agfpg]
gof" wf/0ffnfO{{ cf3ft u/]/ ls;fgnfO{{
ax'/fli6o sDklgx?sf] bf; agfOlbg]
sfd eof] . g]kfn ;/sf/n] s[lif
dflg;sf] hLjg hf]8g\ ] k|lqmof xf]
o;nfO{{ Jofkf/ agfpg' x'bF g} eg]/ ;f]Rg
;s]g . To;}n] olta]nf g]kfnsf
ls;fg ax'/fli6o sDklgsf sdhf]/
dhb'/h:tf aGg uPsf 5g . gofF
gof" s[lif km{dx? aGb} uPsfn]
ls;fgnfO{{ cfg} hldgdf sfd ug{
dhb'/h:tf] aGg' k/]sf] 5 . cem eGg]
xf] eg] cfg} d]xgt / k|fs[lts

u'?k|;fb zdf{ /]UdL

;+of]hgaf6 pTkfbg ug{ ls;fgnfO{{


dnvfb, aLpm, cf}iflwsf] rsf]{ d"No
ltg{C0f lng'kg]{ / rsf]{ Jofhdf e'QmfgL
lbg'kg]{ afWotfn] u/LaL / lgw{gtf
ylkb} uPsf] 5 . of] eGbf 7"nf] b'Mvb\
s'/f ls;fgsf] nflu c? s] x'g ;S5 .
olta]nf of] b]zsf] s[lif k"0f{?kdf
/f;folgs dn / ljiffbL cf}iflwdf
lge{/ x'g uPsf] 5 . To;}n] df6f]sf]
pa{/fzlSt a9fpg] s'/f xf];\ of :yfgLo
dn / :yfgLo aLhsf] s'/f pk]l] Ift
x'g uPsf] 5 . oxL /f;folgs dn /
ljiffbL cf}iflwn] ubf{ aLpmdf k|f0fjfgtf
/x]g . hLjgbfoL kmnk"mn, t/sf/L,
vfBfGg km;n ljiffbL cf}iflw /
/f;folgs dnsf] sf/0f c:j:ys/
dfq ePsf 5}gg Hofg} hfg ;Sg]
cj:yf l;h{gf x'g yfn]sf]] 5 . o:tf]
ljiffSt cGg, kmnk"mn / t/sf/L vf"bf
dflg;sf] cfGtl/s k|lt/f]wfTds zlSt
sdhf]/ x'bF } uO/x]sf] 5 . To;}n] dflg;
gofFgofF /f]uJofwLaf6 kLl8t x'bF }
uO/x]sf] 5 . olb of] qmdnfO{{ /f]Sg] of
Go"gLs/0f ug{] tkm{ nfluPg eg] b]zdf
kl/jf/ lgof]hgsf :yfoL c:yfoL
;fwgsf] k|rf/k|;f/ / ljt/0f ug'k{ g]{
cfjZostf x'g5
] g} . ;Gtfg hGdfpg]
zlSt IfL0f x'b" } uPsf] 5 . ;Gtfg eP
klg clxn]sf] t/sf/L / km;nh:t}
hGd]bl] v d[To';Dd cf}iflwsf] ;xf/fdf
af"Rg'kg{] cj:yf x'g5
] . of] tLtf] ;To
hfGbfhfGb} klg ;/sf/n] /f;folgs
dn / ljiffbLsf] k|of]u ug{ l;kmfl/;
ug]{ / To;}sf] k|rf/k|;f/df nfu]/
hgtfnfO{{ lbUe|ldt kfg{] / pgLx?sf]
hLjg;"u v]njf8 ug{] s:tf] la8Dagf
xf] -:yfgLo dn agfpg] / sL6gfzs
cf}iflw agfpg] cfwf/ ljBdfg x'b" fx'bF }
To;}nfO{{ k|fyldstf lbg] ls;fgnfO{{
s[lif;DaGwL gof" 1fg lbP/ pTkfbg
a9fpg]tkm{ nfUg'kg]{ xf] . t/ ;/sf/
g} cGof]nu|:t 5 . g cj:yfdf ;'wf/

ug{rfxG5 g Joj:yfdf . pm kmut


ax'/fli6o sDklgsf] Ph]G6h:tf] ePsf]
5 clg s;/L s[lifsf] ljsf; x'g ;S5
-ax'/fli6o sDklgx?n] ljsf;sf] gfd
lbP/ gof"gof" cjwf/0ffsf dnvfb,
ls6gfzs ljiffbL, cf}iflw pTkfbg ug{
/ sdhf]/ cfly{s cj:yf ePsf
b]zx?nfO{{ cg'bfgsf] gfddf lbg] /
k|of]u ug]{ sfd eO/x]sf] 5 . To;}n]
of] b]zsf] ljsf; bf;tfsf] oGq aGg
uPsf] 5 . log} ax' / fli6 o
sDklgx?n] xl/t qmflGtsf] rsf]{ gf/f
dfq lbPgg, o;sf] nflu /f;folgs
dn / ljiffbL cf}iflw k|of]u cfjZos
x'g] k|rf/ u/] . lgZro klg s]xL
;do o;n] pTkfbgdf gofF nx/ /
gof" t/+u NofOlbof] t/ k|ltjif{n]
a9fp"b} hfg'kg{] / pTkfbg 36\bf]
b/df k|fKt x'g] cj:yfn] olta]nf
g]kfnsf ls;fgsf] nflu /f;folgs
dn / ljiffbL cf}iflwn] ls;fgnfO{{
a| f pg ;' u /sf] cDdnLh:tf]
agfOlbPsf] 5 . 5f]8\g klg g;Sg]
xfNg klg g;Sg] cj:yf ag]sf] 5 .
a9L pTkfbg x'g] eg]/ h'g aLhdf
dfs{nfu]sf] x'G5 Tof] km;nsf] bfgf
csf]k{ 6ssf] nflu aLh aGg ;Sb}g .

h;n] ubf{ ls;fgnfO{{ k|ltjif{ Jof" aLh


lsGg] af]em ylkg] u/]sf] 5 . ;/sf/n]
h'g aLhnfO{{ :jLs[lt k|bfg ub{5
Tof] ljjflbt x'g] u/]sf 36gf klg
eO/x]sf 5g . km;n, t/sf/Ldf xfNg]
ljiffbL cf}iflw cToGt 3fts x'G5g .
ToxL 3fts cf}iflw xfn]sf t/sf/Lx?
ahf/df a]lrg] / hgtfn] vfg]
ePsfn] ljleGg /f]uJofwLaf6 u|:t
x' g ' k /] s f] 5 . ljb] z L sDklgsf]
Jofkfl/s hfn sldzgsf] tfndf
k/]sf g]kfnL hgtfsf] s[lif k]zf g}
rf}k6 x'g uPsf] 5 . l;+rfO{sf] cefj
s[lif ahf/sf] cefj tyf ;fv
Joj:yf s[ l if j:t' s f] d" N osf]
clgoldttf / cb'/blz{tfn] s[lifdf
k|ToIf?kdf k|lts"n c;/ k/]sf] 5 .
clta[ l i6, cgfj[ l i6 v08j[ l i6n]
ls;fgnfO{{ a]xfn agfOlbPsf] 5 eg]
km;n t/sf/Ldf nfUg] gof"gof"
sL/fn] km;n g} ;vfk kfl/lbg]
ub{5 . log} sf/0fn] ubf{ g]kfn
s[lifk|wfg b]z eP/ klg c? b]zaf6
vfBfGg cfoft ug'{kg]{ s:tf] b'Mvb\
s'/f xf] vfBfGg aflx/ lgof{t ug{
b]z cfh lsg cfoft ug{'kof] . o;
s'/fdf ;/sf/sf] Wofg ghfg' /
o;nfO{{ Joj:yfkg ug{] tkm{ Wof;
gx'g' b'Mvb\ s'/f xf] .

n]v, /rgf;DaGwL ;"rgf


o; ;fKtflxsdf k|sfzgfy{ ;flxlTos ;fdu|L / /fhgLlts, cfly{s,
;fdflhs, ;f+:s[lts, wfld{s, k'/ftflTjs, dgf]/~hg, v]ns'bnufot;Fu
;DalGwt /fli6o cGt/f{li6o dxTjsf n]v, /rgf / tl:j/x pknAw
u/fO{ ;xof]u k'ofpg' x'g ;DalGwt ;a}df cg'/f]w ul/G5 . k|fKt ;dfrf/
/ /rgfx k|sflzt ug]{ gug]{ ;Dk"0f{ clwsf/ ;Dkfbsdf lgxLt x'g]5 .
k|sflzt gePsf ;fdu|Lx lkmtf{ gul/g] ePsfn] cfk"m;Fu d"nk|lt /fv]/
dfq k7fpg'xf]nf .

If]Kof:q ;fKtflxs
afuahf/, sf7df8f},+ kmf]gM (*$!$)#*%!

E-mail : chhepyastra@gmail.com

w]/}sf] ?rLsf] k]o kbfy{ xf] skmL . laxfg, lbpF;f] xf];\ of ;fFem, skmL
lkpgfn] z/L/nfO{ :km"lt{ ldNg] atfpF5g kf/vLx . t/, olx skmLn]
kIf3ft, Kof/fnfOl;; klg x'G5 eGg] yf]/}nfO{ dfq yfxf xf]nf . o;sf
sf/sdWo] ;]S; klg /x]sf] xfn}sf] Ps cg';Gwfgn] b]vfPsf] 5 . tkfO+{
skmL / ;]S;df lgs} q]mlh x'g'xG5 eg] ca cln xf]l;of/ x'g'knf{ ls <
g]b/Nof08sf Ps cg';Gwfgstf{sf cg';f/ skmL / ;]S;sf sf/0f /Strfk
a9\g] / /St wdgL k'm6\g] ;Defjgf k|jn /xG5 . @ ;o %) la/fdLxdfly
ul/Psf] pSt cg';Gwfgsf] lgisif{:6f]s gfds klqsfdf 5flkPsf] lyof] .
la/6]gdf k|To]s jif{kIf3ftsf lzsf/ ag]sf ! nfv %) xhf/dWo] @(
xhf/ JolQmxdf pRr /Strfksf sf/0f dl:tisdf wdgL k'm6]sf] kfOPsf]
cg';Gwfgsf] lgisif{ 5 . rfk a9]kl5 wdgL k'm6\g] clg dlit:sdf /St>fa
eO{ d[To' x'g] cWoogdf ;+nUg lj1xn] atfP .
wdgL k'm6\g] bz 36gfdWo] Ps skmLsf] sf/0f ePsf] cg';Gwfgaf6
kQf nfu]sf] 5 . To:t}, wdgLdf pRr /Strfk a9\gd' f hf]8bf/ s;/taf6
&=( k|lt;t / ;]S;af6 $=# k|lt;t e"ldsf x'g] cg';Gwfgn] b]vfPsf] 5 .
cs:dft pQ]hgfdf cfpbf /Strfk a9\g] clg wdgL k'm6\g] ;Defjgf a9L
x'G5, cg';Gwfgdf ;+nUg :gfo' 8fS6/ dflgs Anfsn] atfOg . k|To]s %)
JolQmdWo] Pssf] dl:tissf] wdgL k'mlNng] t/ k'm6\g] ;Defjgf eg] lgs}
sd x'g] pgn] atfOg . o;sf] cnjf w'd|kfg, df]6f]kg, b}lgs Jofofd
gug]n{ ufotsf cGo sf/0fxn] klg wdgL sdhf]/ x'g] cg';Gwfgsf] lgisif{5 .

Ps ltxfO{ lhjhGt' / jg:ktL nf]k x'g] vt/fdf


xfn ljZjdf /x]sf ;a} lhj hGt' / jg:ktLdWo] Ps ltxfO{ nf]k x'g]
vt/fdf /x]sf 5g . of] s'g} cg'dfg xf]Og . ;+oS' t /fi6 ;+3sf] jftfj/0fLo
cWoog O{sfO{n] cg';Gwfg u/]/ ;fj{hlgs u/]sf] tYo xf] . /fi6;+3n]
To;sf] nflu ljZj h}ljs ljljwtfs} cg';Gwfg / cWoog u/]/ ;fj{hlgs
u/]sf] xf] . To;/L vt/fdf k/]sf dWo] xfn hfgsf/Ldf /x]sf dWo] @!
k|ltzt :tgwf/L, #) k|ltzt peor/ / #% k|ltzt d]?b08 gePsf
lhj 5g . x'gt j}1flgsx?n] lhjhGt' dflysf] o:tf] vt/f klxn] b]lvg}
cg'dfg u/]sf lyP . t/ xfn lhjhGt'dfly b]lvPsf] vt/fsf] dfqf klxn]
;f]lrPsf] eGbf lgSs} lta| /x]sf] j}1flgsx?n] atfPsf 5g . To;n] ubf{
h}ljs ljljwtfsf] ;Dk"0f{ kl/ljQLo k|0ffnLdfly g} IftL k'u]sf] 5 . s]xL
lhjhGt'x? k|fs[lts ?kdfg} nf]k x'G5g . 36\5g / x/fpF5g . k|fs[lts
P]ltxfl;s ?kdf nf]k x'g] Tof] b/nfO{{ plt c;fdfGo dflgFb}g . clxn] t
Tof] k|fs[lts ?kdf nf]k x'g] dfGotf lakl/t !))) u'0ffsf b/n] nf]k x'g]
qmd al9/x]sf] 5 ;+o'St /fi6 ;+3sf] h}ljs ljljwtf cle;GwLx? x]g{
k|d'v cxd]b bf]Unfkm eG5g .
To;f] x'g'sf] k|d'v sf/0f klZrdL d'n'sdf hljs ljljwtfsf] clt
bf]xg, pkof]u gLlt a9\b} hfg' / k|b'if0f /x]sf] atfOPsf] 5 . b"/blz{
kf/fn] g;f]r]/ olb olx Ifl0fs nfe / tTsfnsf] nflu dfq} pkof]u ug{]
dfgl;stf /xg] xf] bf]Unfkmn] eg] olb cfufdL @)%) df k'Ug] cfzf
ul/Psf] ( c/a hg;+Vofn] cd]l/sLx?sf] h:t} lhjg k2tL cFufNg] xf] eg]
xfdLnfO{{ kfFr j6f uf]nfw{ rflxG5 . j}1flgsx?sf cg';f/ clxn] a|Xdf08
dd{ / e/ktf{ng} ug{g;lsg] cj:yfdf k'u]sf] 5 . vfBo rqm lalu|g'sf]
;fy} jftfjf/0fLo ;dy{g ug{ cfwf/ elTsFb} 5 . cfdfhf]gsf] ;bfaxf/
h+un gflzg', ;fd'lb|s lhjx?sf] gfz / :jR5 kfgLsf] k|bi' f0f k|dv
' sf/0f
/x]sf 5g . h}ljs ljljwtfsf lo k|dv
' ltg :tDex? elTsPkl5 jftfj/0fLo
c;Gt'ng Jofks a9\5 . To;n] ubf{ lhjx? nf]k x'g] qmd j[l4 x'G5 .
dflg;x?sf] k]zfut lhjg:t/ elTsG5 . kfgL / cfxf/fdflysf] kx'Fr
dfly ;+s6 cfpF5 . of] lgrf]8 ljZjsf !!@ d'n'ssf] h}ljs ljljwtf
;DalGw /fli6o cWoogsf cfwf/df lgsflnPsf] xf] . lo ;a} b]zn] ;g\
@))@ ;Dddf lglZrt vfn] jfrf u/]sf lyP h}ljs ljljwtf ;+/If0fsf
nflu . t/ s'g}klg d'n'sn] cfgf afrf k'/f eg] gu/]sf] a? h}ljs
ljljwtfsf] gfz eg] ;f]r] eGbf Jofks ePsf] bf]Unfkmn] atfP . To;n]
ubf{ ljZjel/g} dfgj lhjg / :jf:YonfO{{ ;'/Iff ug{ hl6n cj:yf ;[hgf
x'Fb} uPsf] pgLx?n] atfPsf 5g .

afb/sf] lax]nfO{ xfQLsf] n:s/


yfONof08df Ps hf]8L afFb/sf] lax] eAotfsf ;fy ul/of] . ToxfFsf]
;f]nf lrl8ofvfgfdf cf]/fcf]6g elgg] afFb/sf hf]8LnfO{ lax] u/fOlbg
3/kfn'jf hgfj/ dWo] kfNgsfnflu ;a} eGbf dxFuf] dflgg] xfQLxsf]
n:s/ nufOPsf] lyof] . b'nxLsf] gfd GofG;L . pd]/ @) jif{ . b'nfxf rflxF
hDdf !@ jif{k'u]sf] . gfd ;'l/of . gfd cg';f/ ;'/f] g} /x]5 b'nfxf . k|fo
efn] eGbf kf]yL sd pd]/sf] vf]Hg] ul/Pklg oL a'9L sGof eg] cfk"m eGbf
sd pd]/sf] s]6f] kfP/ b+u /lxl5g\ . klxn]sf] efn]af6 6f]6f] gfdsf] s]6f]
hGdfO;s]ls GofG;Ln] km]/L o:tf] ev{/sf] s]6f] kfPsL . ltg dlxgf b]lv
oLgsf] k|d] a;]sf] . dfof ug{yfn]sf Psn] csf{nfO{ . lxdlrd a9\of] . clg
;Fu} a:g yfn]5g\ . ltg dlxgfb]lv dfofdf r'nD{ d 8'as
] f lo Psn] csf{nfO{
lrg] . a'em] . clg eof] lax] s]xL lbg cl3 . lrl8of vfgfsf dfG5] klg
slt bofn' k|0fo lbj;sf lbg oLgsf] nflu ljz]if sfo{qmd u/]/ k|]d
lbj; dgfOlbP . logsf] lax]df xfQLsf n:s/ nluof] . To; dWo] ltg
j6fnfO{ ljz]if tl/sfn] l;Fufl/of] . To;sf] nflu lgs} vr{ ul/of] . hlGtsf
kdf pkl:yt eP :yflgo dfG5] / ko{6sx . To;lbg sfg dfs{ elgg]
ljz]if If0fklg b]vfOof] . h'g a]nf b'nxLn] b'nfxfnfO{ ljz]if pkxf/ lbg'
k5{ . b'nfxf ;'l/ofn] klg cfgL Kof/L GofG;LnfO{ pkxf/ lbof] .
xfd|f] ;dfhdf hlGtnfO{ k|df0fdf kdf lng] ul/G5 . t/ yfONof08sf
clwsf/Lxn] oltd} lrQ a'emfPgg . :yflgo clwsf/Lxn] b'O{ hgfsf]
j}jflxs k|df0fkqd} x:tfIf/ u/] . kmf]6f] lvr]/ k|df0f /fv] . clxn] lo hf]8L
xlgd'gdf d:t /x]sf] atfOPsf] 5 . of] lax]sf nflu ljz]if kdf l;Fufl/Psf
ltg afx]s ToxfF cGo gf} j6f xfQL lyP . lt k|To]sdfly Ps hf]8L ljjflxt
lyP . ltgn] cfgf] dfof b]vfpg / xfQLk|lt ;Defj b]vfpg xfdL Ps
csf{nfO{ dfof u5f}{+, xfdL xfQLnfO{ k|]d u5f}{+ eGb} gf/f nufPsf lyP .

/fatOfc t]u (@ 7h
] nf; *^)@

>dsf] plrt ;Ddfgsf nflu kqsf/x ;b}j ;+3if{zLn aGg'k5{


) tkfO{n] ;+3if{s} aLraf6 /fhwfgL
b} l gsdf /flhgfdf lbg' e P5 <
cfGbf] n gaf6 uNg' e Ps} xf] t <
cfGbf]ngaf6 d xf]Og, Joj:yfkg
rfFxL un]sf] xf] . lxhf] ToxfF sfo{/t
>dlhjL kqsf/, sd{ r f/L Pj+
dhb'/x lz/ 7f8f] kf/]/ cfk\mgf] >d
klg dfUg 8/fpF y ] , To;/L dfUof]
eg] k lg Joj:yfkgsf JolQmxn]
hflu/af6 lgsflnlbg] r]tfjgL lbGy] .
t/ clxn] cWoIf dx]Gb| z]/rg / cGo
Joj:yfkgsf
kbflwsf/Lx
>ldsxsf] cfGbf]ngaf6 cQflnP/
dlxgf glaTb} tna e'QmfgL ug{ afWo
5g\ . lxhf] ^ xhf/ tnadf sfd ug{
afWo kqsf/x clxn] Go'gtd\ !@
xhf/ tna kfpg] x}l;otdf k'u]sf
5g\ . ^ xhf/ tnadf sfd ug]{x
clxn] !^ xhf/ vfg] ePsf 5g\ . tna
dfu]s} sf/0f hflu/af6 xft w'g'kg]{
l:yltsf] cGTo ul/of] . >dsf] plrt
;Ddfgsf nflu cfGbf]ngsf] cu'jfO{
u/] s } sf/0f dnfO{ ^ dlxgf;Dd
Joj:yfkgn] lgnDag uof] . kl5
cfGbf] n gsf] cufl8 3' F 8 f 6] s ] / ;
;Ddfg k'ga{xfnL ug{ afWo eof] .
) ; ;Ddfg k'ga{xfnL u/]s} lyof]
eg] clxn] tkfO{n] /flhgfdf lbg'kg]{
l:ylt cfpFYof] / <
clxn] /flhgfdf lbPklg Tof] a]nf
Joj:yfkgn] dnfO{ k'ga{xfnL ug{ afWo
ePsf] ;a}sf cufl8 5n{u+ } 5 . km]l/
klg cu'jfO{ ug]{ hxfF klg tf/f] aGg]
/x]5 . JolQmut kdf d Joj:yfkgaf6
kLl8t ePklg >dlhjLsf Go'gtd\
d'2fx :yflkt ul/of] . Joj:yfkgn]
klg s:tf] /0fgLlt v]Nof] eg] xfdLn]
p7fPsf d'4fx nfu' ug{ lnlvt
;xdlt ug]{ t/ dnfO{ eg] sfdaf6
e"ldsfljlxg ug],{ ;?jf ug]{ sfd uof] .
t}klg k'ga{xfnLkl5 d}n] bh{gf}+ ;dfrf/
/ lkmr/x afOnfOgd} 5flkP . Pp6f
s'/f s] xf] eg] >dlhjL d'4fx :yflkt
x'G5g\ eg] >dsf] plrt ;Ddfg ug{
tkfO{ tof/ x'gx' G' 5 eg] d JolQmut
kdf kLl8t aGg tof/ 5' eg]s} x'F .
) To;f] xf] eg] /flhgfdf lbFbf
Joj:yfkgnfO{ s] s' / fdf k| l tj4

hGdb]
j h};L, o'jf kqsf/
u/fpg' e of] t <
;j{ky| dtM d}n] /flhgfdf lbg'cl3
g} tnasf] ;dfof]hgsf] d'4f nfu'
u/fOof] . dg gk/]sf] s'gk} lg >dlhjLnfO{
;xh} lgisfzg ug]{ k|jl[ Qsf] hah{:t
cGTo u/fOof] . clxn] /fhwfgL b}lgssf
dhb'/ Pj+ sd{rf/Lxn] klxn]sf] t'ngfdf
clxn] w]/} k]zfut ;'/Iffsf] cg'el" t ug{
kfPsf 5g\ . bf]>f] s'/f clxn] tna w]/}
;do;Dd /f]Sg ;Sb}g . klxn] t 5
;ft dlxgf;Dd tna kfpF b } g y]
>dlhjLx . d"VotM >dlhjLxnfO{
cfTd;Ddfgsf] Uof/]G6Lsf] jftfj/0f
lgdf{0f ul/of], hals ;/sf/n] cfkm"n]
sfof{Gjog ug{ elgPsf P]gx nfu'
u/fpg klg ;ls/x] s f] 5} g . a?
xfdLxsf] cfGbf] n gaf6 >d P] g ,
>dlhjL kqsf/;DaGwL P]g sfof{Gjog
ug{ tof/ 5' eg]/ eGg Joj:yfkgnfO{
afWo agfOof] .
t]>f] s'/f d}n] /flhgfdf lbFbf xfdL;Fu
Joj:yfkgn] u/]sf !& a'bF ] ;Demf}tf tTsfn

sfof{Gjog u/fpg k'gM lnlvt kn]


k|ltj4 u/fOof] . h;sf] sfo{ yfngL klg
eO;s]sf] 5 . d"VotM k'/fgf] lalgodnfO{
vf/]h ug{ nufP/ gofF lalgod tof/
ug{ nufOof] . hf] dhb'/ ;+u7g;Fu cfj4
jlsnx, xfdL >dlhjLx /
Joj:yfkgs} lghL jlsn /fv]/ lalgod
lgdf{0f ul/Psf] 5 . clxn] Tof] lalgod
sfof{Gjogsf nflu clGtd r/0fdf 5 .
s'gk} lg ;~rf/ ;+:yfdf >dlhjLxs}
;xeflutfdf lalgod lgdf{0f ePsf]
;DejtM of] klxnf] 36gf xf] . ;/sf/n]
hf/L u/]sf] P]g lgodfjnL;Fu gafFlemg]u/L
lgdf{0f ePsf] ;f] lalgod cg'k ToxfF
sfo{/t >dlhjL kqsf/, sd{rf/L Pj+
dhb'/xnfO{ :yfoL c:yfoL lgo'lQmkq
lbg] k|ltj4tf klg Joj:yfgnfO{ ug{
nufOof] . ;fj{hlgs labf, lj/fdL labf,
;'Ts]/L labf, ;fKtflxs labfnufot lbpF;f]
vfhf, 6]lnkmf]g vr{, oftfoft vr{
lbnfpg klg Joj:yfkg /fhL ePsf] 5 .
csf]{ s'/f ToxfF >d sfof{noaf6 6]8

o'lgog klg btf{ u/L ;lqmo agfOPsf]


5 . olb cfk\mgf k|ltj4tfaf6 Joj:yfkg
kl5 x6\g] ljlQs} Tof] o'lgog cfGbf]ngsf
nflu ;b}j tof/ ePsfn] klg Joj:yfkg
kIf cQflnP/ dfGg tof/ ePsf] xf] .
cem} sltko ljifox afFsL g} 5g\ tL
cfGbf]ng ub}{ yk pknAwL lnFb} hfg]
s'/fx x'g\ .
;~rf/ If] q df sfd ug] {
>dlhjLxdfly pTkL8g eO/xg'
/ /fHo lgl/x x'g'sf] sf/0f tkfO{
s] b] V g' x ' G 5 <
o;df d}n] t /fHosf] b[li6bf]if g}
b]V5' . cfkm}n] sfof{Gjog ug{ hf/L u/]sf]
P]g t nfu' u/fpg ;Sb}g eg] of] /fHoaf6
s] ck]Iff ug'{ < xfdLn] ;~rf/ dGqLnufot
ljleGg ;~rf/ If]qsf lj1x;Fu ax;
klg rnfof}+ . d'v t eG5g\ t/ sfof{Gjog
ug{ / u/fpg bjfj lbg 8/fpF5g\ . k'/fgf]
;fdlGt ;+:sf/ / k/Dk/fafbL b[li6sf]0fsf
sf/0f o;f] ePsf] d]/f] 7x/ 5 . csf]{ s'/f
clxn] xfdL l;+uf] /fHosf] k'g;+/{ rgfsf]
ax;df 5f}+ . /fHosf] k'g;+/{ rgf;Fu} ;~rf/
If]qsf] klg k'g;+/{ rgf cfjZos 5 . To;sf
nflu a[xt ax; lgdf{0f ug{ klg plQs}
h?/L 5 . ;fy} g]kfnsf ;~rf/;+:yfx
cfTdlge{/ klg aGg ;s]sf 5}gg\ . of]
If]q cfTdlge{/ x'g] / /fHon] k|ToIf lgu/fgL
ug] { xf] eg] o; If] q df sfd ug] {
>dlhjLxsf] k]zfut / ef}lts ;'/Iffsf]
k|Tofe"lt x'gl] yof] .
cGtdf s]xL eGg rfxfg'xG' 5 ls <
;~rf/u[ x df sfo{ / t ;Dk" 0 f{
>dlhjLxnfO{ cfk\mgf] k]zfut / ef}lts
;'/Iffsf nflu ;+3if{/t /xg cfu|x ub{5' .
cfk\mgf] lhDd]bf/Lk|lt akmfbf/ eO k]zfsf]
dof{bfnfO{ kfngf ub}{ >dsf] plrt
;Ddfgsf] Uof/]G6L ug{ cf cfk\mgf] If]qaf6
;lqmo xf}+ . ef]nLsf] ;~rf/ kLl8n]
xfdLnfO{ lwSsfg'{ gk/f];\ ls ef]lnsf]
kLl8n] clxn]sf] kLl8nfO{ bf;tfsf] hflu/
vfP/ k]zfsf] lg/Gt/tf dfq eof] eGg]
cf/f]k v]Kg'kg]{ gxf];\ . gful/s clwsf/sf]
ax; yfNg]x cfk\mgf] clwsf/k|lt df}g
/x]/ k]zfut wd{ k'/f u/]sf] 7xl/b}g .
>dsf] plrt ;Ddfgsf nflu ;b}j
;+3if{/t /xg ;Dk"0f{ ;~rf/ >ldsxnfO{
xflb{s cfu|x ug{ rfxfG5' .

l6kmf ;Demf}tf Jofkf/ / nufgL a9fpg] gof Kn]6kmd{


g]kfn / cd]l/sfaLr ljkIfLo
Jofkf/ tyf nufgLsf If]qdf !% clk|n
@)!! sf lbg Jofkf/ tyf nufgL
;+/rgf ;Demf}tf -l6kmf_ eof] . o;af6
cd] l /sf / g] k fnsf] Jofkf/ tyf
nufgLsf If]qdf gofF cWofosf] z'?cft
ePsf] 5 . o;n] ^$ jif{cl3sf] cfly{s
;Demf}tfnfO{{ lj:yflkt ub}{ b'O{ b]zaLr
Jofkf/ / nufgL a9fpg] gofF Kn]6kmd{
tof/ kf/]sf] 5 . l6kmf To:tf] /fhgLlts
Pjd\ sfg"gL k|ltjtf xf], h;sf] d'Vo
ljifoj:t' eg]sf] b'O{ b]zaLr Jofkf/
/ nufgL a9fpg' xf] . of] Pp6f Jofkf/
/ nufgL ;Demf}tfsf] vfsf dfq xf] .
o:tf] ;Demf}tf cd]l/sfn] ljZjsf $@
/fi6;Fu u/]sf] 5 eg] blIf0f Plzofaf6
l6kmf ;Demf}tf ug{ rf}yf] d'n's g]kfn
aGg k'u]sf] 5 . of] ;Demf}tf b'O{ /fi6n]
Jofkf/sf af/]df u/]sf] k|lta4tf xf] .
t/, b'O{ kIfLo Jofkf/ ;Demf}tf -Pkm6LP_
eg] xf]Og . t;y, o;}af6 ;fdfGo
u|fXotf k|0ffnL -hLP;kL_cGtu{t s]xL
j:t'sf] eG;f//lxt k|j]z jf lgof{t
Jofkf/df eG;f/ 5"6nufotsf ;'ljwf
kfOxfN5 eGg] xf]Og . o; ;Demf}tfnfO{{
;kmn ?kdf sfof{Gjogdf Nofpg ;Sg]
jftfj/0fsf] ;[hgf ug{;s]sf] cj:yfdf
g]kfnn] lgof{t k|j4{g Pjd\ cd]l/sL
nufgL leq\ofpFb} ljkIfLo Jofkf/af6
t'ngfTds nfe lng ;Sg] dfu{eg]
k|z:t x'G5 .
xfdL w]/}nfO{{ ;fob} yfxf xf]nf,
g]kfnsf] bf];|f] 7"nf] lgof{t If]q cd]l/sf
xf] . cd]l/sf;Fu g]kfnsf] art Jofkf/
5 . cd] l /sL tYof ljefusf]
cfFs8fcg';f/ ;g\ @)!) df g]kfnn]
^ s/f]8 % nfv 8n/a/fa/sf] lgof{t
u/]sf] lyof] eg] cd]l/sfaf6 g]kfnn]
s]jn @ s/f]8 *@ nfv 8n/a/fa/sf]
j:t' cfoft u/]sf] lyof] . cl3Nnf
jif{sf] tYof x]g]{ xf] eg] g]kfnsf]
lgof{ t o;eGbf klg clws /x] s f]
b]lvG5 . ;g @))# df g]kfnn] !&
s/f]8 !$ nfv 8n/sf] lgof{t u/]sf]df
! s/f]8 ^# nfv 8n/a/fa/sf] j:t'
cfoft u/]sf] lyof] . tTkZrft eg]
lgof{tdf s]xL sdL x'Fb} cfof], h;sf]
d'Vo sf/0f ;g\ @))$ sf] cGTodf
cd]l/sfn] g]kfnL tof/L kf]zfsdf lbFb}
cfPsf] sf]6f vf/]hL xf] . d'n'ssf]
/fhgLlts cl:y/tf tyf aGbx8tfnn]

cljg cf]emf

;dodf tof/L kf]zfs k'ofpg g;s]sf]


sf/0faf6 klg o:tf] ePsf] x'g ;S5 .
o; cj:yfdf xfnsf] ;Demf}tf lgof{t
k|j4{gdf dxTjk"0f{ x'g ;S5 . o;n]
g]kfnL j:t'sf] cd]l/sL ahf/df ;xh
k|jz
] sf] dfu{kz
| :t ug{sf nflu jftf{sf]
d~r k|bfg u/]sf] 5 . l6kmf Pp6f To:tf]
s"6gLlts ;+oGq xf], h;n] g]kfnh:tf]
cNkljsl;t d'ns
' sf] ahf/nfO{{ l:y/tf
Pjd\ dha'tL k|bfg ug{;S5 . o;af6
ljut s]xL jif{otf g]kfnsf] lgsf;L
36] / cy{ t Gqdf pTkGg ePsf]
zf]wgfGt/ 3f6fnfO{{ lgsf;L j[l4f/f
s]xL xb;Dd sd ug{;lsG5 . d'n'ssf]
zf]wgfGt/ 3f6f of] jif{ !) ca{ gf3]sf]
l:ylt 5 . o;nfO{{ sd ug{ lgof{t
k| j 4{ g sf] ljsNk 5} g . l6kmf
;Demf} t fkZrft g] k fnL j:t' s f]
cd] l /sfdf kxF ' r k' ofpg ;xof] u
k' U g] 5 . o;af6 g] k fnsf] cfly{ s
lqmofsnfkdf clej[l4 x'g uO{ lgof{t
a9\g ;S5 . kl/0ffd:j?k b]zsf] s'n
ufx{|:Yo pTkfbgdf j[l x'g] k|an
;Defjgf /xG5 . cd]l/sf;Fu lgof{t
;xh x'Fb}df g]kfnn] t'ngfTds nfe
lng ;S5 t eGg] k|Zg p7\g ;S5 .
o;sf] pQ/ xf], cjZo klg ;Sg'k5{ .
o;sf lglDt lgsf;L x'Fb} cfPsf tof/L
kf]zfs, un}+rf, klZdgf, x:tsnfh:tf
j:t'sf] lgof{t a9fpg 7f]; sfo{gLlt
Nofpg'kb{5 . gofF j:t' tyf ;]jfx?sf]
pTkfbg tyf k|j4{gtkm{ ljz]if Wofg
lbg'kg{] b]lvG5 . g]kfnL pTkfbgn]
ljZjsf] dxfzlSt cy{tGqleq ;xh
k|j]z t kfpg] eof] t/ g]kfnL pTkfbg
cd]l/sL ahf/df k|lt:kwf{ ug{;Ifd
xf] n f t < o;sf lglDt g] k fnL
pTkfbgdf cGt/f{li6o :t/sf] u'0f:t/
sfod ug{ r'gf}tLk"0f{ x'g]5 . csf{tkm{
cd]l/sL pTkfbgsf] g]kfnL ahf/df
;xh k| j ] z ;F u } b] z sf ;fgf tyf
demf}nf pBf]u / Joj;fox? w/fzoL
x' g ] cj:yfsf] ;[ h gf x' g ;Sg]
;Defjgf t /xFb}g eGg] cfzf klg
pAh]sf] 5 .
o; ;Demf}tfn] cd]l/sL nufgL
g]kfn leq\ofpg] 9f]sf v'nf ul/lbPsf]
5 . o;n] g]kfndf k"FhLsf] cefjsf

sf/0f nufgL ug{ g;lsPsf nfesf


If]qx?sf] ;~rfng Pjd\ ljsf;df
dxTjk"0f{ e"ldsf v]Ng]5 . d'Votof
7"nf hnljB't cfof]hgf / k"jf{wf/sf]
If]qdf cd]l/sL nufgL cfpg ;S5 .
lsgls g]kfndf cd]l/sL nufgLstf{sf
lglDt >d nfut / pTkfbg nfut
Go"g kg{hfg] x'gfn] 7"nf] k|ltkmn k|fKt
x' g ] ;Defjgf /xG5 . nufgLsf]
;Gbe{df klg cd]l/sL kIfn] b'O{ cf]6f
d' 2 f cufl8 ;f/] s f 5g . nufgL
;'/Iffsf] k|lta4tf / bf]xf]/f] s/sf]
vf/]hL . g]kfndf lau|Fbf] /fhgLlts /
v:sF b f] cfly{ s cj:yfsf] jt{ d fg
kl/k|]Iodf oL d'2f s;/L ;Daf]wg
x' g ] 5 g, To;} s f cwf/df cd] l /sL
nufgL cfpg]gcfpg] s'/fsf] 6'f]
nfUg] 5 . g]kfndf cd]l/sL nufgL
cfsif{s ug{ xfn b'O{ hl6n ;d:of
b]vfk/]sf 5g, klxnf] a9\bf] pmhf{
;6 . b}lgs !^ 306f;Ddsf] nf]8z]l8
;d:of em]ln/x]sf] d'n'sdf cd]l/sL
nufgLstf{ cfslif{t x'G5g eGg] s'/fdf
zf ug{ 7fpF k|z:t 5 . bf];f| ,] g]kfnsf]
pBf]uk|lti7fg Pjd\ cfof]hgfx?df xfn}
b]lvg] u/]sf] dhb"/ ;7gx?sf] c/fhstf .
g]kfnL pBf]uJoj;fox? /fhgLlts
lqm8f:ynsf ?kdf ljsl;t x'bF } uPsf
5g . 6]8 o'lgogn] gfgfefFtLsf dfu /fvL
pBf]u k|lti7fgdf aGbx8tfn ug{ k/Dk/f
a9\b} uPsf] 5 . o:tf] cj:yfdf j}bl] zs
nufgL cfslif{t xf]nf / < oL uDeL/
;d:ofsf] bL3{sfnLg ;dfwfgljgf l6kmf
;Demf}tfn] dfq g t lgof{t g} a9\5 g t
nufgL g} leqG5 . o;tkm{ ;/f]sf/jfnf
;a}sf] Wofg s]lGb|t x'g h?/L 5 .
l6kmf b'O{ b]zaLr Jofkf/ cj/f]w
x6fpg cg' u dg, cj;/ lj:tf/,
af}ls ;DklQ ;+/If0f, ;]jf Joj;fo
lj:tf/;Fu klg ;DalGwt 5 . olb
l6kmf ;Demf} t fdf af} l 4s ;DklQ
;+/If0f;DaGwL alnof] k|fjwfg ePdf
Tof] g]kfnsf lglDt 3fts klg x'g
;S5 . g]kfnsf ;fgf tyf demf}nf
pBf]u tyf kmd{x? ljleGg cfly{s
Pjd\ k|fljlws ;d:ofn] ubf{ Go"g
u'0f:t/sf j:t' pTkfbg ub}{ cfO/x]sf
5g . o; kl/l:yltdf tL pBf]u tyf

kmd{n] l6kmf ;Demf}tfcg'?ksf] u'0f:t/


lgwf{/0fdf 7"nf] r'gf}tLsf] ;fdgf ug{k' g{]
x'G5 . To; k|sf/sf] u'0f:t/ Pjd\
:t/j[l sfod ug'{kg]{ k|fjwfgn] ;fgf
tyf demf}nf pBf]u tyf kmd{x?sf]
ahf/ kx' F r sf] cj:yfnfO{ { ;Lldt
kfg{;S5 . lsgls u'0f:t/ j[lsf lglDt
nfut a9fpg'kg]{ x'G5 . kmn:j?k
pTkfbg nfut j[l x'g uO{ k"FhLsf]
cefjsf sf/0f pTkfbg kl/df0f
36fpg'kg]{ cj:yf pBf]ux?n] ;fdgf
ug'{kg]{ x'g ;S5 . pTkfbg kl/df0fdf
sdL cfP;Fu} lgof{tdf :jtM sdL
cfpg]5 . csf{tkm{ ;fgf tyf demf}nf
pBf]u tyf kmd{x?n] k|ltlnlk, 6]8dfs{
k] 6 ] 0 6h:tf af} l s ;DklQ;DaGwL
clwsf/sf nflu /f]oN6L ltg{'kg{] x'G5 .
o;n] yk cfly{s ef/ axg ug'{kg]{
cj:yfsf] ;[hgf x'g] x'gfn] pTkfbg
lg?T;flxt x'g] ;ef{jgf /xG5 . o;
cy{f l6kmf ;Demf}tfkrf{T pRr k|lt:kwf{,
u'0f:t/ lgwf{/0fsf] r'gf}tL, k|fljlws
u'0f:t/ / /f]oN6L e'Qmfgh:tf kIfn]
g]kfnsf lzz' pBf]u tyf kmd{x?df
yk ef/ ylkg] ;Defjgf 5 . l6kmf
;Demf}tfdf g]kfncd]l/sf Jofkf/ tyf
nufgL sfplG;n agfpg] pNn]v 5 .
sfplG;ndf b'O{ b]zaLr Jofkf/ tyf
nufgL lj:tf/;DaGwL lgoldt a}7s
x'g]5 . jif{df b'O{kN6 kfn}kfnf] g]kfn
/ cd]l/sfdf o:tf] a}7s ug{ ;xdlt
ePsf] 5 . o;nfO{{ ;sf/fTds sbd
dfGg ;lsG5 . o; a}7sn] d'Vo ?kdf
b'O{ b]zaLrsf] Jofkf/ / nufgLsf]
cg'udg u/L cj/f]w x6fpg ;xof]u
ug{ 5 . o;n] ljkIfLo Jofkf/ /
nufgLsf cj;/x? klxrfg Pjd\
k|j4{gsf ;fy} af}l4s ;DklQ clwsf/,
>lds clwsf/, jftfj/0fh:tf k|d'v
d' 2 fsf af/] d f lgsf; lgsfNg
dxTjk"0f{e"ldsf lgjf{x ug{5 . o;f]
x'Fbf b'O{ b]zaLr Jofkf/ / nufgLsf
af6fx? km/flsnf] x'g ;Sg]5g . o;}
;Demf} t fsf] w/ftndf /x] / g] k fnL
j:t'n] hLP;kL ;'ljwf k|fKt ub}{ cGttM
To;}af6 eG;f/ 5'6 ;'ljwf kfpg]
jftfj/0fsf] ;[hgf x'g ;s]df g]kfnsf]
lgsf;L Jofkf/df ;'wf/ cfpg]5 .
-n]vs k/fz/ sh]n bdf}nL, tgx'Fsf
;xfos k|d'v x'g ._

! ca{sL dflnSgL algg gf]sgL


gL{{
x/]s cfdfnfO{ cfgf] ;GtfgeGbf Kof/f] c s]xL x'Gg . Tolx ;Gtfg k|d] df
r'nD{ d 8'a/] 5f]/f5f]/LnfO{ h] ug{ klg tof/ x'G5g\ ;+;f/sf cfdfx . cfdfsf] dg
g xf], cfgf] k]6 cfwf /fv]/} eP klg aRrfnfO{ ef]sf] /fVb}gg . t/ cfhef]ln yf]/}
k|lt;t o'jflk9L cfdfa'afsf] a'9;
] sfndf ;xf/fsf] nL aGg] u/]sf 5g\ . 5f]/f of
5f]/L g} s'kq' s'kq' L ePkl5 s;sf] s] nfU5 / < o:t} gfnfos 5f]/faf6 kLl8t
ag]sL l5g\ ef/tsL Ps s/f]8klt dlxnf . hf] clxn] 5f]/fn] 3/af6 lg:sfl;t
u/]kl5 csf{sf] 3/df ef8f dfb}, ;/;kmfO ub}{ gf]sgL{sf] hLjg latfO/x]sL l5g\ .
!)( s/f]8sf dflns /f]lxt b];fOsL >LdtL x+;fa]gsf] hLjg clxn] 5f]/fsf]
s'sT[ on] ubf{ gs{ag]sf] 5 . ljutsf] Tof] pNnf;do, v';Lsf] knx ;Dembf cfFvf
/;fpg] atfpFl5g\ pgL . cfFvf g/;fcf]; klg s;/L < Ps} cfb]zdf j/k/ gf]s/rfs/sf]
pkl:ylt x'GYof] . gk'u s]xL lyPg . kl/jf/df ;'v / zflGt lyof] . t/ >Ldfgsf]
c;fdlos lgwgn] pgsf] l;pFbf] dfq k'l5Pg, hLjg g} lhpFbf] nf; aGg k'Uof] .
5f]/f ;+bLkn] ;'?df kmsfOk'mNofO{ ;DklQ ;a} cfgf]df gfd;f/L u/L 3/af6
unxTofO{ lgsfn]sf] kn ;Demb} w'?w'? ?lG5g\ oL b'MvL cfdf . a]3/ ePkl5 xftd'v
hf]8g\ csf] 3/df sfd ug{ afWo ePsf] pgn] atfOg .
s]xL lrghfgsf cfkmGtxsf] ;Nnfxdf x+;fa]nn] 5f]/flj?4 ofldnL
sf]6{df klg d'2f bfo/ ul/g . cfdfdfly cGofo ePsf] 7x/ ub}{ cbfntn]
x+;fa]nsf] e/0fkf]if0f vr{lbg ;+bLknfO{ cfb]z klg lbof] . t/ ;+lbkn] cbfntsf]
lg0f{onfO{ klg nTofO lbP . kl5 cfgf] >Ldfgsf] ;fyL gfg'efO{n] 3/df
afF;, ufF; dfq lbPgg, Gofgf] dfof clg ;Ddfg lbPsf] x+;fa]nn] atfOg .
of] klg c;x[o eof] 5f]/fnfO{ . ;+lbkn] Ps lbg 3/d} uO{ gfg'efO{nfO{ lgs}
ufnL unf}h klg u/] . 7"nf x[bojfg gfg'efO{n] x+;a]nfO{ s'g} lzsfot u/]sf
lyPgg . oBkL >Ldfgsf] ;fyLsf] 3/df czflGt gxf]; eg]/ ToxfFaf6 pgL
cfkm} aflxl/g . ;+lbkn] ;dfh / sfg'gsf] 8/n] cfdfnfO{ e/0fkf]if0f /sd t
b]nfg . s] o;n] cfdfsf] Tof] b'v]sf] dgsf] 3fp d]6fpnf t <

^) s/f]8 afnaflnsf km];a's k|of]ustf{


;fdflhs ;~hfn km];a'ssf ;+:yfks tyf k|d'v sfo{sf/L clws[t
dfs{ h's/au{n] o:tf ;~hfnx !# jif{d'lgsf afnaflnsfnfO{ klg k|of]u
ug{5'6 lbg'kg]{ atfPsf 5g\ . of] cd]l/sfsf] ;+3Lo sfg'gsf] ljk/Lt x'g]5 .
;g\ !((* df ag]sf] o:tf] sfg'gn] afnaflnsfsf] cgnfO{g uf]klgotfsf]
kIfdf jsfnt u5{ . o;sf nflu h's/au{n] cfk"m sfg'g kl/jt{gsf nflu
n8\g klg tof/ /x]sf] atfP . afnaflnsfnfO{ o:tf] ;~hfn k|of]u ug{
clwsf/ lbnfpg] dfdnfdf ;+3if{ ug{ s'g} ck/fw xf]Og eGb} pgn] eg]sf
5g\, o:tf ;fdflhs ;~hfnsf] k|of]uaf6 pgLxnfO{ k'Ug] z}lIfs pknAwL
w]/} 5g\ . d]/f] JolStut dfGotfcg';f/ 1fg cfh{0f ug{sf nflu s'g} klg
pd]/sf] xbaGbL x'g'x'Fb}g . o;sf nflu ;fg} pd]/af6 ;'? ug'{kg{] x'G5 .
sfg'gL c8\rgsf sf/0f xfdLn] o:tf] k|sf/sf] 1fg cfh{ ug{] k|lqmofnfO{
cj/f]w ul//x]sf 5f}+, pgn] eg] .
pgL Soflnkmf]lg{ofsf] Pp6f :s'ndf cfof]hgf ul/Psf] gjLgtd vf]h;DaGwL
;Dd]ngdf af]Nb} gofF z}lIfs ljlwsf] l;h{gfdf nflukg{' cfgf] ;a}eGbf 7"nf]
rfxgf /x]sf] atfP . km];a'ssf nflu afnaflnsfsf] s'g pd]/ ;a}eGbf ;fgf] eGg]df
cem} klg ax; ug{ afFsL g} /x]sf] pgn] atfP . cfnf]rsxn] eg] afnaflnsfsf]
uf]klgotf / cgnfO{gaf6 x'g] ljleGg k|sf/sf cGo v/fa ultljlwsf sf/0f pd]/sf]
;Lldttfdf ljrf/ ug{k' g]{ atfpF5g\ . km];a'ssf k|jQmfn] eg] cfgf] ;fdflhs
;~hfndf ;a} pd]/ ;d"xsf k|of]ustf{sf] uf]klgotfsf] /Iffsf xb};Ddsf pkfox
ckgfOPsf] atfP . t/ xfn} ul/Psf] Ps cWoogn] o:tf ;~hfnsf] k|of]udf pd]/sf]
xbaGbL nfu" ug{ slt;Dd cK7of/f] x'g;S5 eGg] b]vfPsf] 5 . o;sf nflu
afnaflnsfn] cfgf] pd]/ e"m7f] klg eGg ;S5g\ . o;sf] /f]syfdsf nflu s'g}
Pp6f dfq} ;dfwfg 5}g . ljleGg sfg'gL k|fjffgxsf afah'b klg cd]l/sfsf]
pkef]Qmf k|ltj]bgsf cg';f/ !# jif{dl' gsf km];a's k|of]ustf{ afnaflnsfsf] ;+Vof
xfn ^) s/f]8 5 .

b]zdf zflGt, ;'Joj:yf /


ljsf; ;a} g]kfnLxsf]
rfxgf xf] . o;k|lt
k|lta4 x'g' g]kfnLxsf]
st{Jo xf] .

g] k fn ;/sf/
;"rgf tyf ;~rf/ dGqfno

;"rgf ljefu

hLjgdf xf;f] a/fa/ c? cf}iflw 5}g


dflg; sf] hLjgdf xf;f] a/fa/
c? cf}iflw 5}g ;w} ;'lgPsf] of]
syf of] zAbnfO{ dfGotf lbg] jf
Aoaxf/df ptfg{ sd} xf]nfg jf eg]
h:tf] ;lhnf] 5}g of] ;+;f/ df xf:g
;a} sf] nflu eGg] x? sf] t emg}
sdL 5}g =xf] Tof] ;To xf] t/ ;'v sf]
kl5 nfUbf nfUb} xf:g g} la;{] xf] eg]
t of] Pp6f hLjg klg ck"0f{g} x'G5 .
l5} a'9o\ f}nLn] k|jz
] u5{ clg hLjg
lg/; d} laT5 . k'jL{o ;dfhsf
k|Voft gLlt zf:qL rf0fSo eG5g
hf] cfk"mn] cfkm}nfO{ v';L /fVg ;S5
cfkm} d f xf:g ;S5 p;n] dfq
b'lgofFnfO{ v';L / xl;nf] agfpg ;S5
xf] klg s;}sf] xl;nf] cg'xf/ b]v]/
l/; s;nfO{{ kf] p7\nf < cfgf] nflu
g eP klg c? sf] nflu xf;L lbg
;Sg]nfO{ ljnIf0f k|ltefo'St dflgG5
/ pgsf] -p;sf] xf;f]n] jl/kl/sf]
aftfa/0fnfO{ g} zfGt / ;'vb agfO
/x] s f] x' G 5 ==xf;f] ;sf/fTds
aftfa/0fsf] d"n af6f] klg xf] . Pp6f
aRrf :s' n df egf{ x' g uP5g
lzIfsn] ;f]w] afa' ltd|f] afa' sf]
gfd s] xf] < ljBfyL{ -u'unk|;fb
lzIfs -wQ To:tf] lg gfd x'G5 <
ljBfyL{ -lsg gx'g' ;/ < Ps l5g
st} k'Uof] ls kQf nufO{ xfN5g
lzIfs -clg ltd|f] hGd ldlt s] xf]
yfxf 5 < ljBfyL{ -wQ ;/ klg
hGdbf yf]8} d sfkL snd af]s]/
cfPsf] lyP < ;do n] dflg;nfO{
olt oGqdo agfO ;s] s f] 5,
b}lgsLnfO{ olt ;+3if{lzn agfO ;s]sf]
5 ls dg vf]n]/, lvTsf 5f]8]/,
cfFvfaf6 cfFz' emf/]/, gfsaf6 l;+ufg
v:g]u/L, d'v} yfSg]u/L, ;s{u] /L, k]6
a6fl/g] u/L 6fps} emsflng] u/L
xft v'f ofs]/, n8La'8L u/]/ xf:g]
df}sf dxFuf] / b'n{a ePsf] 5 =k};f
vr{ jf zf/Ll/s kl/>d u/]/ c?
sfd ug{ ;lhnf] xf]nf t/ lgz'Ns g}
;lx :jod xf:g] / x;fpg] sfd
d' l :sn aGb} uPsf] 5 . xfd| f ]
;dfhdf s's'/sf] k'R5/ 3'd]sf] b]v]
klg xf:g] a]nf xf] of] eGy] Tof] pd]/
Tof] ;do olt l5f] laTof] ls kQ}
ePg . of] sfd klxn] / Tof] sfd
klxn] eGb} cGo sfdnfO{ k|fyldstfdf
/fv]/ xf:g] sfdnfO{ k5f8L ws]Nb}
dflg; cuf8L a9L /x]sf] 5 hLjgsf]
Pp6f clgafo{ sfd xf:g eg] lal;{b}
5 ==xf:oAo+Uo lj1x? Aoa;flos
rnlrq, / :jfy{kl" t{sf] nflu xf:g]
x;fpg] cf}krfl/stfnfO{ af:tlas
xf;f] dfGb}gg . jf:tljs xf;f] Tof]

z]v/ 9']n
xf] h'g kljq dg, k|km'Nn :jefa /
Aoaxf/, clg ;sf/fTds ;f]raf6
k|km' l:6t ePsf] x'gk' 5{ . Pp6f k|d
] L
-k|]ldsf l;t lk|o d ltd|f] cfFvfdf
;+;f/ b]lv /x]5' k|]ldsf s]xL af]Ng}
cf6]sL lyOg ls k5fl8af6 Pp6L
a'9L cfdf lrRofOg afa' d]/f] e};L
x/fPsf] b'O lbg eof] stf 5 kQf
nufO{ b]p t ====cfh la:jdf b}lgs
lasl;t x'bF } uPsf] gofF gofF k|ljlwsf]
rfxgf, cefa clg k|lt:kwf{n] ubf{
;dfhdf xf:g] jftfj/0fsf] x|f; x'Fb}
uPsf] Ps cWoogaf6 yfxf ePsf]
5 . ha ls bf];|f] o'4 klxn];Dd
dflg;x? b}lgs !*@) ldg]6;Dd
xf:g] uy]{ eg] cfh d'l:snn] b}lgs
^ ldg]6 cf};t xf:g] u5{ . ca
cfkm}n
F fO{{ d'Nof+sg ug';
{ tkfO{+ b}lgs
slt ldg6 :jod :j:km't{ xf:g' /
x;fpg' x' G 5 k;n, gf] s /L,
Aoa;fosf] cf} k rfl/stf afx] s
klg < t/ g la;{g;
' ;xsdL{, ;xofqL,
kl/jf/ jf O:6ldq aLrdf tkfO{+sf]
xf;f]n] tkfO{n
+ fO{ dfq xf]Og a? tkfO{+
jl/k/L a:g] ;a}nfO{ ;sf/fTds
agfO/x]sf] x'G5 . xf;f] o:tf] b|'t
ultsf] ;?jf lrh xf] hf] tkfO{+sf]
cg'xf/ / cf]7df xf;f] b]Vg] lalQs}
c?sf]df ;l/ xfNb5 . sG8S6/ P
bfh' tkfO{+ sxfF;Dd k'Ug] xf] < ofqL hxfF /fdsf] hGd ePsf] lyof] sG8S6/
-l6s6 vf]O t < ofqL -5}g sG8S6/
-To;f] eP lx8 d l;t ofqL -sxfF <
sG8S6/ -hxfF s[i0fsf] hGd ePsf]
lyof] b}lgs sfo{Jo:ttfnfO{ ;sfP/
o:tf] aftfa/0f ;[hgf ug{ cEof;
ug';
{ ls sd;]sd lbgdf Ps k6s
!) ldg]6 v'a xf:g';, hf]8bf/ xfF:g';,
dg vf]n]/ xf:g'; o;sf] nflu
Jo+ufTds syf, n]v, rnlrq jf 3/
kfn'jf hgfj/ s'Ss'/, la/fnf], d';f
cflb ;Lt v]Ng';\ jf h+unL hgfj/x?
sf] ultlalwnfO{ 6LeL dfkmt\{ eP klg
dfWod agfpg'; dg k|km'Nn agfpg';
xf:g'; =jf :jod :jR5 Jo\ofTds
s'/f] x;L dhfs sf] sNkgf ;[hgf
ug{;Sg' x'G5 . /fd -Zofd t]/f]
ljrf/df ;a} eGbf 7'nf] Rofn]Gh s]
xf]nf < Zofd -kl/Iff sf] pQ/ sfkLdf
s]xL klg gn]Vg] / clGtd k]hdf
n]Vg] cfdf sf] b'w lkPsf] 5; eg]
kf; u/fO{ lbg' =====:jR5, kljq,
k|km'lNnt lg:jfy{ xf;f]n] xfdLnfO{
lgDg s'/f]df kmfObf k'ofp5 . xf;f]n]
;a{k|yd / dxTjk"0f{ s'/f] dfgl;s

tgfjnfO{ sd u/fp5 / l8k|];g


x/fpg-36fpg_;xof]u u5{, xf;f]
Pp6f k|fs[lts lrlsT;f k|0ffnL
cGtu{t kb{5 ;fdfGo z/L/ b'Vg
sd ug]{ b]lv vf]sL -skm_lgsfNg]
;d]t sfd ub{5, xf:bf z/L/df
clS;hgsf] dfqf a9\g hfG5 pRr
/Strfksf] nflu t of] cd'No cf}iflw
g} xf] . xf;f]n] z/L/df /f]u k|lt/f]ws
Ifdtfdf a[l4 u5{= ;w} xF;d'v
dflg;n] sfo{Ifdtfdf phf{ k|fKt
ub{5 xf;f]n] z/L/sf] g;f, kmf]S;f],
d'6' Pjd df+;k];Ldfsf tGt'nfO{
Jofofd k'ofp5 = ==;fy} cg'xf/df
;wF} rdssf] sf/0f a'9\of}nL klg
b] l vb} g . xf;f] cfkm} d f Pp6f
;jf]{Ts[:6 of]u klg xf] . xf;f]sf]
clgjfo{ cfjZostf clg dxTjnfO{
dgg u/]/ clxn] ef/t nufot
la:jsf w]/} b]zdf xf:o Snax?
:yfkgfdf a[l4 xF'b} uPsf] 5 . b'O
hgf la/fdL cfk;df ukm ub}{ lyP
Psn] eg] ldq dnfO{ t 8fS6/ eGbf
kfs]6 df/ l7s nfUof] csf]{n] ;f]w]
lsg / ldq < Ps lsg eGg' lg
ldq kfs]6df/n] t Ps k6s df5{
efU5 t/ 8fS6/ t k|Tos dlxgf
af]nfp5 clg aunL l/Qf] kf/]/
k7fp5 p;sf] d'8 v/fa ePsf] a]nf
df t k]6 sf6]/ s}rL leq} 5f]8L
lbG5 cd]l/sfsf] lkmlhof]ln:6 Pad
nf6/ l/;r{ ljlnod k|mfOsf cg';f/
hf]8bf/ xf;f]n] ;a} df+;k];L Pad
tGt'x? ;lqmo x'G5g, d'6'sf] w8sg
a9\5 / /]l:k/6/L l;:6d /fd|f] x'G5 .
clxn] ;+;f/e/ nf6/ y]/fkLsf]
k|of]usf] k|rng a9\b} uPsf] 5 .
nf6/ y]/fkLn] w]/} bL3{sfnLg /
c;fWo /f]usf] pkrf/df ;d]t
;xfos l;4 ePsf] k| d fl0ft
ul/;s]sf] 5 . xfd|f] k'aL{o bz{g
zf:qdf klg xf:o of]usf] kl/sNkgf
Pad k|fs[lts lrlsT;fsf] d]?b08sf]
?kdf lnOG5= >Ldfg clkm;af6 rf8}
3/ cfPsf] b]v/] >LdtLn] ;f]lwg lsg
rf8} cfpg' eof] < ;Grf] ePg ls s]
xf] < >Ldfg\ -xflsd n] cfh sDKo'6/
lsg]/ n]/fof] >LdtL -clg s] km/s
kof]{ t < >Ldfg\ -ca d]/f] sfd
5}g /] d]/f] sfd sDKo'6/n] u5{ /]
==s]xL lbgkl5 >Ldfg\ sfd vf]h]/
3/ kms{bf b]V5 t >LdtL sDk'6/
h8fg ub}{ >Ldfg -xf]Og t}n] of]
sDKo'6/ lsg n]/fPsL < >LdtL ltdLn] g} eg]sf] xf]Ogf} t ltdLn] ug]{

;a} sfd sDKo'6/n] u5{ eg]/


=========To;}n] ==xf:g'; Tof] xf;f] h'g
xf;f] lagf zt{, lagf ts{, lagf :jfy{,
laGbf; aRrfsf] h:tf] xf];, h'g xf;f]
c? ;+u} xf;f];, c?nfO{ Jo+u u/]/
slxNo} g xf;f]; Tof] v/fa xf;f] xf]
c? sf] b'vdf c;kmntfdf slxNo}
g xf:gf];\ . cGbfh ug';
{ Pp6f @
$ jif{sf] aRrf b}lgs #)) b]lv
$)) k6s xf:5 eg] Pp6f jo:s
d'lZsnn] !) b]lv !% k6s ;Dd
dfq xf:5 km]/L c?nfO{ b]vfpg /fj0f
em}F cxf; jf :jfy{k"lt{sf] cf;on]
3f]8f em}F lx lx lx jf lagf k|;+u
a]ts
' sf] xf xf lx lx ug{ klg plrt
x'Fb}g =xf;f] Tof] xf;f] hf] cfkm} v';L
b]vfcf]; / csf{n] klg k|;;f u/f];\
xf;f]nfO{ lg/Gt/tf lbgsf] nflu
dflg; :jod ;sf/fTds ;f]r /
ldhfl;nf] dfgl;stfdf x'g' kb{5 .
Pp6f dflg; b'36{ gfaf6 d/]5 p;n]
odb'tnfO{ ;f]Wof] crfgs cfpg' kbf{
d]/f] w]/} lx;fa lstfa 5'6\of] d Ps
sn ug{ ; S5' < odb" t n] gDa/
ldnfP/ bof] nfdf] ;do s'/f] u/]/
kmf]g /fVof] / lan dfUof] landf
rfh{;G' o /x]5 5Ss k/]/ ;f]W5 ltd|f]
d]lzg lau|of] ls s] xf] < odb"tn]
eGof] xf]Og gs{6' gs{ lk|m 5
dflg;x? eG5g o:tf] dfgl;s
tgfj 5 s;/L v';L x'g] < / s;/L
xfF:g] < s'/f] To;f] xf]Og klxn] xfdL
xf;f}+ clg dfq v';L kl5 nfU5 . ;'v
kfpnf clg v';L x'nf ta xf;f}nf eGg'
x'G5 eg] Tof] lbg slxn] klg cfpb}g .
cWoog u/]/ x]g;{ t of] a|df08df :jod
eujfg lza, wg ls c/fWo b]aL
nIdLsf klt lai0f' b]lv cfkm}nfO{
;a{zlStdfg 7fGg] eujfg >Ls[i0f jf
cfk"mnfO{ eujfg k'q dfGg] Oz'sf] hLjg
sxfgL klg ;Dk'0f{ ?kdf ;'vdof lyPg
v';LnfO{ :jfut ug{] xf] eg] xf:g' h?/L
5 xf;f]n] n]/fpg] v';L n] w]/} tgfj
:jt 6f9f efU5 / dflg;nfO{ ;xL ;f]Rg
;Sg] / lg0f{o ug{;Sg] agfp5 Psl5g
;f]Rgf]; tkfO{s
+ f] cWof/f] d'vn] tkfO{+
;+u} /x]sf kl/jf/sf] ;b:o jf ldq jf
;xofqLsf] xf;f] ;d]t aGb x'G5, t/
tkfO{s
+ f] xf;f]n] pgLx?sf] pbf;L jf
cWof/f] cg'xf/df ;d]t xf;f] n]/fpg
afWo x'G5 km]/L o;f] eg]/ tkfO{+ nf;
dfly /f]O /x]sf sf] cfuf8L xf:g' xf]nf
/ ljkt cfO knf{ lg < tkfO{+ sf] dL7f]
xf;f] -d':sfg_jl/k/L sf dflg;x?df
t'?Gt ;5{ pgLx? klg xf:5g
jftfj/0f s:tf] /fd|f] x'G5 < xf;f} xF;fp
:j:Yo /xf}F bL3{hLjL agf} .

cf]nLsf] uh{gsf] ;|f]t

ljgf] b s] ; L
cf]nLnfO{{ hgtfn] ;ef;b\ ag]sf]
x]g{ ?rfPgg\, c;kmn kfl/lbP . bzsf}F
/fhgLlt u/]/, kb / s';L{df a;]/,
/fHozlSt k|of]u, ef]urng u/]sf
cf]nL . dfcf]jfbLsf km'rg' ] g]tfn] ;fFRr}
;j{gfs xf/ u/fOlbP . e'ge'lgFb} pgL
uP km]l/ Pdfn]sf] k6L{ cWoIf aGg]
bfpdf r'gfj n8\g . ToxfF b]lvof]
sfo{stf{n] klg ?rfPgg\, d'G6\ofOlbP .
olt x'bF f t Odfg x'GYof], hgdtsf]
sb/ x'GYof] eg] v'?Ss e]8Luf]7 jf
e};
+ Lkfnglt/ nfUg'kg]{ xf] s]kL cf]nL .
t/ pgsf] r'/Lkm'/L 36]g . OdfgnfO{{
hdfgLdf /fv]/ cf]nL :jfF===:jfF=== /
jfF===jfF ug{ 5f]8g] g\ . kfOn}lkR5]
xf/]sf pgn] hgdtsf] k/LIff pQL0f{
u/]sfdfly x}sd rnfO/x] . nfUYof], x}g
ha g]kfnL hgtfn] pgnfO{{ kfOnf
kfOnfdf ?rfpFb}gg eg] pgsf]
r'/Lkm'/Lsf] ;|ft] s] xf] < s;sf] ann]
pgL cem} g]tf alg/x]sf 5g\, zlStzfnL
g]tf . pgsf] uh{gsf] ;|ft] g]kfnL hgtf
t xf]Og . xf] sf] t < /ft 9lNsg
lbg'k5{ cf}/fv knfPsf] x]g{ kfOG5 .
clxn] a'lemof], pgsf] uh{gsf] ;|ft] t
lab]zL bnfnx? kf] /x]5g\ . cf/f]k
kmut nufOPsf] xf]Og . xNnfsf e/df

klg xf]Og . pg}sf] k6L{af6} nufOPsf]


xf] . lnlvt ?kdf jl/i7 g]tfaf6
nufOPsf cf/f]k x'g\ . tL rfgr'g] klg
5g\ / < cf/f]k lgs} 5g\ . pgLdfly
cb[Zo :yfgaf6 cfly{s ;|ft] lnP/
kf6L{df u"6aGbL u/]sf] bx|f] cf/f]k
nufPsf 5g\ ;+:yfkg kIfsf g]tfn] .
kf6L{leq u'6aGbL, dxflwj]zgsf] km};nf
la?4 sfd u/]sf], ;dfgfGt/ ;+u7g
rnfPsf] . o:tf cf/f]k t nfu]s} lyP
cl3 cl3 klg . c? g]tfdfly klg
nfU5g\ g} . t/ clxn] t pgLdfly cb[Zo
zlStaf6 k};f lnPsf] cf/f]k nfu]sf]
5 . u0ftGq cfPkl5 r'/Lkm'/L b]vfP
klg pgL leqL ?kdf u0ftGq c;kmn
kfg{ nfu]sf /x]5g\ . /fhtGqsf kIfdf
dl/d]6s
] f kf] /}5g . c?n] u0ftGqsf]
nflu cfGbf]ng ul//x]sf a]nf pgn]
eg] /fhf /fhfjfbLl;t uf]Ko ;fF7ufF7
/ e]63f6df bf}8w'k u/]sf kf] /}5g .
x]lnsf]K6/ r9]/ lhNnflhNnf 3'ds
] f
/x]5g\ cf]nLn] . clg :s'n / c?
;+:yfnfO{{ cfly{s rGbf afF8b\ } lxF8s
] f
/x]5g\ . t/ To;sf] ;|ft] s] xf] < To;/L
afF8g\ ] k};f] sxfFaf6 cfof] < s;n] lbof]
s'g k|of]hgsf nflu < st} pNn]v
/x]g5 . kf6L{nfO{{ klg s'g} hfgsf/L
gfO{ . t:s/af6 lnP klg eof],

Hofgdf/fnfO{{ ysf{P/ xft kf/] klg


l7s} . 3';vf]/Ll;t ;fF7ufF7 u/]/ emf/]
klg ePs} 5 . ck/flws sfd,
u'08fubL{, t:s/l;t ;fF7ufF7 . s]xL
afFsL /x]g5 cf]nLn] ug{k' g]{ . pgn]
kf6L{leq u'08f ;+:s[lt leq\oPsf /x]5g\ .
ck/fwLnfO{{ ;+/If0f lbPsf /x]5g\ .
7]Ssfkf sAhf ubf{/x]5g\ . eG;f/
gfsfaf6 t:s/L u/fpg] /x]5g\, Tolt
dfq} xf] / < ckx/0fsf/Lnufotsf
ck/fwLx?;F u ldn] / cfly{ s
efua08f;d]t ubf{ /x]5g . eG;f/ gfsf
g5f]8g\ ,] ck/fwLl;t ldNg], u'08f;'08f
h] klg nfpg] u/]kl5 clg r'/Lkm'/L gxf];\
t < pgsf b/af/h:tf a+ufnf s] To;}
ag]sf x'g\ / < pgsf] af/Daf/sf] lab]z
e|d0f To;} x'g] /x]5 t < lghL sfdnfO{,{
:jf:Yo hfFrsf nflu eGb} pgn] ug{]
lab]z e|d0fsf] ;|ft] t o:tf] kf] /x]5 .
ha g]tfsf] ;|ft] g} o:tf ck/fwL, lab]zL
bnfn, t:s/ / Hofgdf/f,
ckx/0fsf/Lx? ePkl5 g]kfnL hgtfn]
lsg kTofpg'kof] < hgtfn] lsg
lhtfpg'kof] < t:s/L / ck/fwLsf]
cf8 ePkl5 hgdtsf] cf8 / e/f];f
lsg rflxof] < /fli6otf, /fli6o Pstf
/ /fli6olxt ljk/Lt cb[Zo zlSt;Fu
;fF7ufF7 u/]/ z+sf:kb ultljlwx?

u/]sf] / ;+ljwfg;efg} e u/fpg]


if8\oGqdf nfu]sf] cf/f]k klg nfu]sf]
5 pgnfO{{ . cf/f]k btf{ eP pgsf]
kf6L{df . t/ clxn]sf] cj:yfdf
5nkmn ePg Pdfn] s]Gb|Lo sld6Ldf .
Tof] btf{ gx'g' eg]sf] c;To xf] eGg]
xf] O g . kf6L{ s f] ;+ : yfkg kIfn]
asfObfl;t lnlvt k|:tfj kSs}
xr'jfsf e/df kf6L{df btf{ u/fPsf]
xf] O g . o:tf uDeL/ cf/f] k x?
lnlvt?kdf btf{ u/fP/ ;+:yfkg kIf
k5fl8 x6] klg cf]nLsf] jf:tljstf t
b]lvof] g} . en} Pdfn] kf6L{df cf]nL
dfq} kSs} 5}g o:tf g]tf . s'g} g s'g}
lbg o;sf] 5glag t kSs} xf]nf . x'bF }
x'Gy]g, c;To lyof] eg] t btf{ u/fP/
5nkmn u/fp, hfFra'em u/ . 5fgaLg
u/]/ l;4 eP dnfO{{ sf/jfxL u/, l;4
ePg eg] cf/f]k nufpg]dfly sf/jfxL
u/ eGg ;Sy] . t/ pgn] t To;f] geg]/
To;nfO{{ :jLsf/ u/]em},F l;4 xf]nf / sf/jfxL
ef]Ug'knf{, a]OHht xf]nfem}F u/]/ 5nkmn
ug{ glbg] agfP . clxn] kf] pgsf] kf6L{df
r'/Lkm'/L a9]sf] 5 . pgL alnof b]lvPsf
5g . wDsfPs} e/df tL cf/f]k lzlyn
ePsf 5g\, ysf{pg afWo ePsf] 5
;+:yfkg kIf . t/ To:tf jf:tljstfx?
s] ;w}F ;txd} /xnfg\ / <

/fatOfc (@ 7h
] vfzj} nf; *^)@

l;h{gfsf y'f

uhn

5}gg 8fS6/ c:ktfndf wfdL emfqmL htftt}


dflg; d5{g kvfnfn] emf/k'ms p:t} htftt}
k};f 5}g c:ktfn hfpF /f]uL d5{g ylnP/
lg/LxnfO{{ af]S;L eGb} s'6kL6 u5{g htftt}
g t lzIff g r]tgf kfvfaf/L ;a} kfOvfg
;kmf 5}g kfgL d'xfg ToxL kLp5g htftt}
u/Lj blnt lawjfnfO{{ bjfpg] dfWod aGof]
ufpFs} 7'nf7fn' ldnL la:6f VjfpF5g htftt}
ef;0f u5{g lgs} rsf{ PSsfO;f} ;tfAbLsf
ef;0f ubf{ Pp6f ?k /ftdf cs}{ htftt}
/f] z g,

of;f{u'Dafsf] rf]/L lgsf;L a9\off]


sf7df8f}F . aemfaf6 ax'dN' o hl8a'6L of;f{uD' afsf] rf]/L lgsf;L a9]sf]
5 . ltAat;Fu hf]l8Psf] g]kfnsf] /fO{ 9'f ;Ldfgfaf6 rf]/L e} ltAatdf
of;f{uD' af lgsf;L x'g yfn]sf] 5 . x'Dnf / ltAatsf s]xL Jofkf/Lx?n] of;f{uD' af
;+sng :ynaf6 g} lagf 5f]8k'hL{ ;:tf] d'Nodf lsg]/ ltAatdf nfg] u/]sf
Toxfsf :yfgLoaf;Ln] atfPsf 5g . ;b/d'sfd r}gk'/af6 $ lbg 6f9fsf]
af6f]df /x]sf] sf8fF uflj;sf] /fO{9' f ;Ldfgfdf k|x/L kf]i6 gePsf sf/0f
ToxfFaf6 rf]/L lgsf;L x'g] u/]sf] 5 . of;f{uD' af ;+sng :yndf k|ltj6f ()
b]lv !)) ?k}ofF;Dddf lsga]r x'g] u/]sf] 5 eg] k|ltlsnf] of;f{uD' afsf]
/fhZj !) xhf/ /x]sf]n] /fhZj 5Ng Jofkf/Lx?n] rf]/L lgsf;L u/]sf]
x'g;Sg] lhNnf jg sfof{non] hgfPsf] 5 . of;f{uD' af ;+sng :yndf clxn];Dd
klg /fHosf] s'g} pkl:ylt /x]sf] 5}g . ;f] :yfgdf lhNnfleq / aflx/sf u/L
clxn] @ xhf/ eGbf a9Ln] of;f{uD' af ;+sng ul//x]sf 5g .

sfnfkTy/ If] q ljZjsf] pTs[ i 6


rf}yf] kbofqf If]qdf ;"lrs[t

sf7df8f}F . nf]GnL Knfg]6n] g]kfnsf] ;u/dfyfsf] cfwf/ lzlj/nfO{{ ljZjsf


pTs[i6 bz kbofqf If]qleq ;"lrs[t u/]sf] 5 . Knfg]6n] kl5Nnf] k6s
;fj{hlgs u/]sf] cWoogdf ;f]n'v'Da' lhNnfsf] % xhf/ % ;o $% ld6/
prfOsf] sfnfkTy/ If]qnfO{{ ljZjsf] pTs[i6 rf}yf] kbofqf If]qdf ;"lrs[t
u/]sf] xf] . ljZjsf] ;jf]{Rr lzv/sf] cfwf/ lzlj/df /x]sf] sfnfkTy/nfO{{
nf]GnL Knfg]6n] ljZjsf] dgf]/d kbofqf ug{ ;lsg] If]qsf] ?kdf /fv]sf] xf] .
ljZjsf] ;jf]R{ r lzv/ hfg] af6f]sf] ?kdf /x]sf] kbofqfaf6 dgf]/d b[Zo
;d]t b]Vg ;lsG5 . ;u/dfydf cfwf/ lzlj/nfO{{ ljZjs} pTs[i6 kbofqf
uGtJodf /flvPkl5 g]kfn ko{6g jif{ @)!! nfO{{ kmfObf k'Ug] ck]Iff
ul/Psf] 5 . Knfg]6n] ;fj{hlgs u/]sf] cWoogcg';f/ k|mfG;sf] hLcf/
@) ljZjs} ;a}eGbf cfsif{0f kbofqfsf] If]qdf /x]sf] pNn]v u/]sf] 5 .
To:t} k]?sf] OSsf 6]n bf];|f] / dfnLsf] k]h 8f]uf]g t];|f] cfsif{0f uGtJosf]
?kdf /x]sf] hgfOPsf] 5 . ef/tsf] Ol08og lxdfnog eg] kbofqfsf
nflu cfsif{0f uGtJosf] kfFrf}F :yfgdf /x]sf] 5 . To:t} ci6]lnofsf]
cf]e/Nof08 5}7f}F Go"lhNof08sf] /f]p6ag{ 6 fs ;ftf}F cd]l/sfsf] b
:of/f]h cf7f}F k|mfG; / l:j6\h/Nof08sf] l;dfgfdf kg]{ b xfp6 ?6 gjf}F /
kfls:tfgsf] afN6f] SoflN;o/ / s]6' bzf}F cfsif{s kqofqfsf] uGtJosf]
?kdf /x]sf] hgfOPsf] 5 .

kltkTgLsf] Ps}rf]l6 b]xfGt


lghu9 . :ju{jf; x'g' k|sl[ tsf] :jefljs b]g eP klg ktLkTgL;Fu} :ju{jf;
ePsf] 36gf k|foM x]g,{ ;'Gg kfOFbg} g\ . kfP klg b'36{ gf, k|fs[lts k|sf]kdf dfq
x]g{ ;'Gg kfOG5 . sfnultn] k|foM ;'Gg kfOFbg} . t/ ;'Gg' t s] ;f]daf/ oxfF
Ps bDktLsf] sfnultn] g} b]xfGt ePsf] x]bf{ ;a} :tAw eP . kltkTgL
Ps}rf]l6 b]xfGt xf];\ eGg] w]/} bDklQn] rfxgf /fV5g\ . of] rfxgf lj/n}sf] k"/f
x'G5 . t/ ;+of]un] xf] ls rfxgf k"/f eP/ xf], tL jof]j4[ bDktLsf] ;f]djf/
o:t} ePsf] 5 . af/fsf] sn}of gu/kflnsf !@ sf ^) jifL{o klt cfjf;
c+;f/L / %% jifL{of kTgL cfdgf vft'gsf] Ps} lbg 8]9 306fsf] cjlwdf
b]xfGt ePsf] xf] . o:tf] crDdsf] gf}nf] 36gfn] ufpFdf ;a} :tAw eP .
pgLx?sf # 5f]/f / $ 5f]/L 5g\ . ;'?df cfdf lj/fdL k/]/ ynf kg'{ ef], kl5
cfdfsf] cj:yf x]//] a'jf klg lrGtfn] lj/fdL k/L ynf kg{' ef], hfFbfhfFb}
a'jfcfdf Ps} rf]6L :ju{jf; x'g' ef] cfjf;sf 5f]/f ;fhfb c+;f/Ln] eg] .
pgsL cfdf SofG;/af6 nfdf] ;dob]lv ynf k/]sL lyOg\ . kTgLsf] laxfg ;jf
rf/ ah] 3/d} lgwg eof] eg] kTgLsf] la/fdLsf] cj:yf x]//] lrGtfn] ynf
k/]sf klt cfjf;sf] jL/uGhsf] d]l8sn c:ktfndf ;f9] % ah] lgwg eof] .
b'as
} f] Ps} rf]6Lsf] lgwg ePkl5 pgLx?sf] dnfdL hfg]x?sf] 7"nf] nsf]{
b]lvGYof] . xhf/f}F ;xefuLsf] d'vaf6 Pp6} cfjfh ;'lgGYof] eujfg\n] o;}u/L
;a}sf] b]xfGt u/fpg\ . 36gf gf}nf] eP klg pgLx? cNnfxsf] 3/df /fd|f]
u/]sfn] ;+of]n] b'as
} f] Ps} ;fy lgwg eof] df}nfgf cAb'n /xdfg dbgLn] eg] .
of] lgwgn] bDktLaLrsf] c6'6 k|d] /x]sf] ;fljt u/]sf] 5 ;f]xL ufpFsf
dxDdb;lkms c+;f/Ln] eg] .

5f]/f;/x 5f]/LnfO{ klg


:s'n k9\g k7fcf}+ .

7
gof====

cWoog h]7 @( ut] n]t] k'u/] ;lsg]


yfkfn] atfpg'ePsf] 5 . ko{6g jif{df
klZrdf~rn ljsf; If]qdf kfFr nfv
ko{6s leqofpg] nIo /flvPsfn] ;f]
nIo k"/f u/fpg gofF uGtAosf] vf]hL
;'? ul/Psf] atfOPsf] 5 .
ko{6g af]8{ / lhlj; DofUbLsf]
;xof]udf ?6sf] cWoog ug{ nfluPsf]
xf] .
ko{ 6 g
Joj;foL,
e' u f] n ljnufot ;Da4 If] q sf
JolStsf] Ps 6f]nL To;tkm{ uPsf]
5 . un]Zj/, /fv' lkKn], eujtL,
bUgfd, lrdvf]nf, a]uvf]nf, bf]jf x'bF }
wf}nflu/L cfO;kmn x'Fb} wf}nflu/L
lxdfnkfl/ /x]sf] d':tfsf] n]t];Dd
kbdfu{ ;~rfngsf nflu cWoog ;'?
ul/Psf] xf] . o; kbdfu{nfO{ wf}nflu/L
cfO;kmn kbdfu{ k|:tfj ul/Psf]
5 . u| f dL0f j:tL, wfld{ s :yn,
kf}/fl0fs tyf P]ltxfl;s eujtL
sf]6, du/ ;d'bfosf] /xg;xg,
;+ : s[ l t, hLjgz} n L, wf} n flu/L
lxdfnsf] km]b, kxf8sf 6fs'/f /
dgf]/d b[io cjnf]sg ug{;lsg] cUnf
kxf8, h}ljs ljljwtf / jGohGt'sf]
lx;fan] of] kbdfu{ ;Defjgfo'St
dflgPsf] yfkfn] atfpg'eof] . ;f] If]q
eP/ gofF kbdfu{ ;~rfng x'g
yfn]kl5 :yfgLojf;L pT;flxt ePsf
5g . /fpG8 wf}nflu/L, gfuLgf/Rof
xFb' } d':tfsf] sf]jf uflj; hfg] gofF
kbdfu{nfO{ ;d]t cGgk"0f{kbofqfsf]
j}slNkssf] ?kdf lng] ul/Psf] 5 .

cfzL{jfb===

em'lNsG5g . clg pgsf] sfd ef/tLo


g]tfsf bf}nf rxfg]{ x'G5 . ef/tLo
g]tfl;t e]6/] /fhgLlts k/fdz{ u5{g\
clg ptfaf6 g]kfn kmls{gf;fy cg]s
cQf] xfn]/ kl8\sg yfN5g .
ef/tLo c:kQfndf :jf:Yo hfFr
ug{e
' Gb} lxF8g\ nfu]sf cf]nLnfO{{ Ps
xKtf rflxFbg} . pgsf] ;fdfGo :jf:Yo
hfFr t g]kfnd} x'g ;S5 t/ pgsf]
d'Vo p2]Zo :jf:Yo hfFr ug{ x'bF } xf]Og,
ljleGg e/tLo kf6L{sf g]tf e]6g\ ] xf] .
To;sfnflu xKtflbg t nfluxfN5 .
OdfGb/ x'Gy] / ;fFRr} pkrf/s} nflu
lyof] eg] ef/tsf] s'g c:kQfndf,
s] /f]usf] nflu s'g lrlsT;sn]
hrfpg] xf] < slt ;do s'g a]8df
jf s'g 7fpFdf a:g] xf] eGg] v'nfpg'
kYof{] . t/ pgsf] e|d0faf/] To:tf]
pNn]v 5}g . kf6L{sf zlStzfnL g]tf
To;/L lab] z hfF b f kf6L{ n fO{ { ,
hgtfnfO{{ klxn]g} hfgsf/L lbg'kg]{
xf] :jR5 dgn], ;lx p2]Zon] hfg
nu]sf] eP . t/ ef/t hfg] pgsf]
ofqf PSsfl; ;fj{hlgs eof] .
lsgeg] clxn] g] k fndf ;/sf/
kl/jt{gsf] s;/t eO/x]sf] 5 .
casf] k|wfgdGqL sf] x'g] eg] ax;
lta| 5 . Tof] bf}8df pgn] klg
ptfg{ vf] h ] s f] rrf{ 5 . ptf,
z]/axfb'/ b]pjf / /fdrGb| kf}8]n
klg ToxL k|wfgdGqL kbsf] xLdf
xf/fn'5 ug{sl:;Psf 5g . To;}n]
cf] n Lsf] ;fob st} ToxL bf} 8
dfg{;lsG5 ls eGg] bfp xf]nf .
geP casf] ;/sf/ agfpF b f
g] k fnsf] xf] O g s;/L ef/tLo
:jfy{/Iff ug{;lsG5 eGg] lrGtf t
kSs} 5 . To;}sfnflu xf] cf]nLsf]
ef/t ofqf ;flRrs} s]kL cf]nL
xfd|f] dft[el" d g]kfnsf] Ps vt/gfs
efO/;g} l;2 eO{ ; s] s f] 5 /
kl/jt{g rfxg] cfd g]kfnL hgtfsf]
nflu Ps tuf/f]sf] ?kdf :yflkt
x?jf, lgsDdf, e|i6, / b]zb|f]xL
g]tfsf] ?kdf lrlqt 5g eGbf s'g}
cGofo x'Gg . ha;Dd s]kL cf]nL
h:tf g]tf xfd|f] b]zdf /xG5g
ta;Dd xfd|f] b]z g]kfnnfO{{ zflGt
/ ;d[4L tkm{ cuf8L a9fpg] xfdL
cfd g]kfnL hgtfsf] rfxgf / ;kgf
;lhn} ;fsf/ x'bF g} . x'gt s]kL cf]nL
b]z / hgtfaf6 lt/:s[t eO;s]s}
x' g t/ klg clnslt klg
g}ltstfsf] 1fg gePsf]n] klg pg
g]kfnL /fhgLltsf] jl/k/L g} /x]sf
5g of] xfdL g]kfnLsf] b'ef{Uosf] s'/f
xf] . x'gt s]kL cf]nL dfq geP/
c? klg w/} 5g ljb]zLsf] elSt
eP/ cfg} g]kfnL hgtf / g]kfnL
cfdfsf] cl:dtf n'6\g]x? t/ v} ca

slxn] a' 2 L knfpg] xf] oL b] z


b|f]xLx?sf] g]kfnL hgtf ;r]t
eO{;s] ca lab]zLsf] kfp k/]/ x'Gg
eg]/ casf] lbgdf g]kfnL hgtfnfO{{
eGbf lab]zL zlStnfO{{ v';L kf/]/
ljb]zLsf] :jfy{adf]lhd g]kfnL hgtf
dfly km]/L klg zf;g ug{' k5{ eGg]
;f]r / ljrf/ s'g} g]tfx?df 5 eg]
Tof] eGbf 7'nf] d'vs
{ f s]xL x'gj] fnf
5}g / o:tf] xs{t u5{ eg] g]kfnL
hgtfn] rf8} o;sf] lx;fa lstfa
ug{] 5g .ca cf]nL cf]nL kms{]/
cfPkl5 yfxf x'G5 pgL s:tf] cfzLaf{b
lnP/ cfp5g . ef/tsf] cfzLjf{bn]
plg k|= d= aGg] x'g ls of Pdfn]n]
km]/L g]tT[ j ug]{ ;/sf/sf] x]/f}+ ;Qf
lgdf{0fdf s] s:tf] c;/ u5{ .

b]ze/sf===

dsfn' a?0f If]qdf hfg] ko{6sx?nfO{{


;xh ePsf] 5 . kSsL gx'bF f jiff{tsf]
;dodf p8fg lgoldt x'g ;s]sf
lyPgg . ljdfg:yn kSsL ePkl5
ca a'4, olt nufotsf Po/nfO{G;n]
klg p8fg ug]h
{ gfPsf 5g\ . o;cl3
g]kfn Po/nfO{G;, tf/f / clUg
Po/af6 dfq p8fgeO/x]sf] lyof] .
clxn] t' l Dng6f/dfla/f6gu/ /
sf7df8f}+af6 p8fgeO/x]sf] 5 .
o;}aLr ko{6g tyf gful/s p8\8og
dGqL v8\ u axfb' / ljZjsdf{ n ]
b]ze/sf Po/kf]6{x?nfO{{ :t/f]Gglt
ug]{ / gofF Po/kf]6x{ ? lgdf{0fsf nflu
dGqfnon] ljz]if of]hgf tof/ ul/Psf]
hfgsf/L lbg' e Psf] 5 . pxfF n ]
ljB'tLo ultdf sfo{;DkGg u/]df
Psjif{leq} b]zsf] xjfO{ ;]jf lgs}
dfly p7\g] hfgsf/L lbg'eof] . pxfFn]
ljdfg:ynsf ;fy;fy} g]kfn jfo';j] f
lgudnfO{{ u'0ffTds ?kdf dfly
p7fpg] tof/L eO/x]sf] klg hfgsf/L
lbg'eof] . o;}aLr x'Dnf l;ldsf]6sf]
Po/kf]6s
{ f] sfnf]kq] ug]{ sfd klg
tLa|tfdf eO/x]sf] 5 . To:t} ;'v]{t
ljdfg:ynsf] sfnf]kq] ug]{ sfd klg
s] x L dlxgfd} ;' ? ug] { tof/L
k|flws/0fn] u/]sf] 5 .

kf6L{leqsf===

kydf uP/ s] k]ml/ pgLxsf] g]tf


xfdL aGg ;sf}n
+ f<
sfo{stf{xn] dfq x}g cfd g]kfnL
hgtfn] hlxn] klg xfd|f g]tfxsf]
;'/Iffsf] ljifodf lrGtf lnPsf 5g\ .
sxLF /fhf lj/]Gb| jf dbg e08f/Lsf]
lgolt k]ml/ ef]Ug' gk/f]; eGg] lrGtfn]
hgtfdf 56kl6 rn]sf] 5 . k|efs/0f
agfpg] ;fj{hlgs 3f]if0ff ePs}
kl/k|I] fdf bf]xf]/f] ;'/Iff x6fpg] lg0f{o
slt kl/kSs / ;r]t lg0f{o x'g
;Snf < sfo{stf{ / hgtfdf Pp6}
c;Gt'li6 5, Tof] xf] M kf6L{n] lnPsf
c8fgx lsg cl:y/ / ljZjf;} ug{
g;lsg] aGb} 5g\ < yf]/} n]gb]g /
;Demf} t f t :jefljs x' G 5g
/fhgLltdf . t/ oxfF t b]gdfq ePsf
5g, n]g t s]xL klg b]lvPsf 5}gg\ .
hgtfn] ;f]ws
] f 5gM bf]xf]/f] ;'/Iff
x6fPsf] abnfdf cn] s] Tofu u/] <
;]gf ;dfof]hgdf b]vfPsf] nrstf
jfkt cn] c8fg kl/jt{g u/]t <
k|To]s ;xdlt / ;Demf}tf ubf{
nf]slk|o l;4fGt jLg jLg cyf{t\
;a} n ] lhTg] vfnsf] ;xdlt
ul/G5 . oxfF t l;wfF cfTd;dk{0f
ls -<_ eGg] lrGtf a9\of] .
;do;fk]If slxn] sfxLF g]tT[ jsf
k"jj{ t c8fgxdf yf]/} otfptf x'g
;S5 . t/ k'/} xnrn / cljZj;gLo
eP/ g]t[Tj :yflkt x'g ;Sb}g .
;gs, nx8 / efjfj]zdf cfP/
/fhgLlts lg0f{ox ul/g' x'Fb}g .
s;}n] klg cg'dfg} ug{ g;Sg] /
ljZn] i f0f g} ug{ g;Sg] cl:y/
dgf]lj1fgn] kf6L{nfO{ dfq x}g k'/}
/fi6nfO{ g} gf]S;fgL x'G5 . s'g}klg
kl/l:yltsf] ljsf; l;nl;nfj4 /
>[vn
+ fj4 qmddf x'G5 . c8{/ gldn]sf
jf ;+ult gldn]sf ljsf;qmdxnfO{
r/d dg]j1
} flgs ;d:ofsf kdf
x]gk{' 5{ . lx+hsf] d / cfhsf] d aLrdf
Pp6f ;+utL x'gk' 5{ . g]tT[ jn] cfg}
klg dgf]ljZn]if0f ug'{k5{ M sxfFsf]
lx+hf] hgo'4 k"js
{ f] d, clg sxfF
hgo'4sf] d / k]ml/ cfhsf] zflGt
sfnsf] d < ljleGg r/0fdf d leqsf
ljrf/, cf:yf / ljZjf;x . d}n]

af]n]sf jf0fLx, s] xfdL t'ngf ug{


;S5f}+ < g]tfxn] a'g' kof] d s'g
hldgdf 6]s/] olt dxfg / ;kmn
g]tf aGg ;s] < h'g hldgn] dxfg
agfof], To;s} ckdfg ug]{ <
g]tT[ jn] a'g' kof] M d}n] g]tT[ j
u/]sf] kl5Nnf] PsLs[t g]skf dfcf]jfbL_ . /fd|f], g/fd|f] h; lng]
lxDdt x'g'kof] . kf6L{sf] g]tf aGg]
k|of; s;n] u/]sf] 5 < a'g ufx|f]
eO;Sof] . ;a} hgf u' 6 x
pku'6xsf ;nfd vfFbf vfFbf b
k/]h:tf] 5 . o:tf] nfU5, dfgf}+
kf6L{sf] lrGtf s;}nfO{ 5}g h:tf] .
hlt kf6L{ ljzfn / zlQmzfnL aGb}5
, Tolt ax; rls{P/ w|j' Ls/0f x'bF 5
} .
k|Zg 5 M g]kfnL qmflGt ;kn x'g;S5
jf ;Sb}g < sDo'lgi6 eP/ o:tf]
ljifodf cNdlng' hlt b'MvbfoL c
s] x'g ;Snf <
zflGt / ;+ljwfgsf] d'2f 7Ls 5
t/ ;fk]lIft kdf dfq . lg/k]If
zflGt s]jn d'bf{ zflGt dfq ;fljt
x'g] 5 h'g slxNo} k"/f x'g ;Sb}g .
;/sf/df uPkl5 g] t fxsf]
lrGtgdf w]/} u8a8L dlRrPsf] 5 .
kf6L{leq c/fhstf, e|i6frf/ /
c;+ultx df}nfPsf 5g\, h;n] ubf{
hgtfsf] ljZjf; t'iff/fkft ePsf]
5 . u'6x df}nfPsf 5g\, e]nfx
ePsf 5g\, t}klg d"n g]tT[ j /ldtf
x]/]/ al;/x]sf] 5 . dfgf}+ p o;}df
cfgGb dflg/x] s f] jf /dfOnf]
ul//x]sf] h:tf] . vKk/df t NofPs}
x'F h:tf] u/L . k]ml/ s'/f /fhg]tf /
:6]6Dofg;Lksf] 5, of] eGbf 7"nf]
dhfs s] x'g ;Snf < :6]6dofg;Lksf
nflu ;a}eGbf klxnf] zt{ kf6L{ Pstf
dha't / ;'b9[ L u/L slDtdf kf6L{sf]
;j{ ; Ddt g] t f aGg ;Sg' k5{ ,
pbfx/0fsf nflu ef/tdf dfxfTdf
ufGwL, /fhLj jf ;f]lgof ufGwL, clg
g]kfndf u0f]zdfg, s[i0fk|;fb jf
lul/hf sf]O/fnf . kf6L{ leq} ks8
u'dfP/ /fhg]tf aGg ;lsFb}g, Tof]
e|d h;nfO{ dgf]lj1fgdf x]nl' ;g;]g
jf dfgl;s e|d dfq elgG5, ;a}
g]tfxn] ;dod} ;f]lrlbP /fd|f] xf]nf .

8/kf]s===

;s] s f] 5} g . ha ls ;+ ; b\ s f]
/fHoJoj:yf ;ldltn] pgLx?nfO{{ klg
g}lts / sfg'gL bfloTjaf6 pGd'lSt
lbg gldNg] 7x/ u/]sf] lyof] . t/
clVtof/ 8/fof] / g]tfx?nfO{{ 5'g}
;s]g . g]tfnfO{{ g5'g /fhgLlts
bafa cfPs} sf/0f slt lbgb]lv
d'2f btf{ x'g ;ls/x]sf] lyPg .
clVtof/n] g]tfnfO{{ 5'g g;s] klg
d' 2 fdf kmF ; ] s fx?n] aofg lbF b f
cfk"mx?n] g]tfx?af6 ef]Ug'k/]sf]
bafa / lgb]{zgaf/] :ki6 atfpg]
xf] eg] pgLx? klg pDsg kfpg]
5}gg\ . g]kfnnfO{ ljZj;fd' ab\gfd
kfg]{ ;'8fg 3f]6fnf sf08 clxn]
rrf{sf] lzv/df 5 . of] k|s/0fdf
clVtof/ kbflwsf/Lx?sf] ab\lgot
:k:6 b]lvPsf] 5 . Pp6f ;fwf/0f
k|x/L sd{rf/Lsf] ;?jf a9'jfdf
;d]t k|ToIf k|efj kfg]{ u[x g]tT[ jn]
of] 36gfdf rf;f] /fv]gg\ xf]nf < sf]
kTofp5 < clVtof/n] ;DalGwt
/fhg}lts JolStTjnfO{{ sf/jfxLsf]
bfo/fdf gn]/fpg' :jod\sf] clVtof/
b'?kof]u xf] /fi6k|lt cIoDo ck/fw
xf] . s;}sf] 8/, wDsL / k|efjdf
gk/L ;+ljwfg / k|rlnt lgod,
sfg'gcGtu{t lg:kIf /xL tf]lsPsf]
sfd k"/f ug]5
{ ' egL ;ky vfPsf
clVtof/sf kbflwsf/Lx?n] Ps t
!$ dlxgf;Dd of] d'2fnfO{ cfn]6fn]
u/]/ a;] ;fa{hlgs n]vf;ldltn]
af/Daf/ 3r3rfpFbf;d]t c6]/ u/]/
a:of] . o;sf] cy{ :k:6 5 b'O{ bnsf
k|efjzfnL g]tfx? ;+nUgtf ePsf]
of] d'2faf6 pgLx?nfO{ hf]ufpg' 5
clVtof/nfO{ sf/jfxL ug]{ OR5f
ePsf] t/ /fhg}lts bafadf k/]sf]
xf] eg] cy{;lra /fdk|;fb vgfnn]
em}F /fhLgfdf lsg lbPgg\ < jf
lbFb}gg\ < clVtof/n] d'Vo cleo'St
/fhg}lts AjfF;fx?nfO{ pGd'lSt / kb
/ hflu/sf] nfnrdf h;n] h] eg]gL
x; eGg] xs{t xaNbf/x?nfO{ dfq
bf]ifL 7xofPsf] 5 . s] clxn]sf
;/sf/L sd{rf/Lx? s'g} ;DalGwt
dGqLsf] cfb]z lj?4 hfg ;S5g <
s;/L cft+lst agfOPsf] 5 /fHo
;+oGqnfO{ ;a}nfO{ yfxf ePs} s'/f]

xf] clg s] oL h;n] h] eg] klg x;


eGg' kg]{ cj:yfdf k'ofOPsf xs{t
xaNbf/n] dfq u/] t of] /f:63fts
e|i6frf/ < z+sf 5}g logLx?n]
lagfkmfObf vDaf uf8]sf 5}gg\
dltof/ x'g\ sf/jfxL x'g' k5{ d'Vo
cleo'St hf]lug' sfg'g / clVtof/sf]
pNn+3g xf] . k'ac
{ fOhLkL cf]dljqmd
/f0ffn] clVtof/df klxnf] aofgd}
eg]sf lyP xfdLnfO{ bafa lbg]
/fhg}lts g]tT[ jnfO{ lsg ;f]Wg' x'Gg
/ xfdLnfO{ dfq alnsf] af]sf] agfpg'
x'G5 < of] s'/f] pgn] tTsfnLg
ca:yfdf ljz]if k|efj kfg{ ;Ifd
Ps dlxnf g]qL / pgsf] gft]bf/tkm{
klg nlIft u/]sf lyP clg cfgf]
arfpdf k"a{u[xdGqL s[i0f l;6f}nfn]
rsf]{ k|ltlqmof klg lbPsf lyP .
k"a{cfOhL /f0ffn] kqsf/;fd' klg
eg]sf] Tof] s'/f]nfO{ lsg clVtof/n]
;'g]g < ;+;f/d} rn]sf] dfGotf xf]
ls dftxtdf eP u/] s f h;
ckh;sf] lhDd]jf/L ;/sf/ jf
ljefuLo k|d'vn] lng'k5{ t/ oxfF t
cfb]z dfg]/ lg0f{o 6fOk ug]{ tNnf]
txsf] sd{rf/LnfO{{ ;d]t kf] cleo'St
agfof] < sxfF 5g\ ;+lawfg agfp
eg]/ ;+ljwfg;ef ejg 3]g{ hfg] <
e|i6frf/ lj/f]wL cleofg rnfP/
8n/df tna vfg] ;+3;:yfx? < sxfF
uP e| i 6frf/la/f] w L cleofgdf
ef/tLo of]uL /fdb]jnfO{ lbNnLdf
kqmFbf sf7df8f}dF f h'n;
' lgsfNg]x? <
sxfF 5g\ ;dfh / b]zk|lt lhDd]jf/
5f} egL cd's /fhgLltsf] v]n v]Ng]
gful/s ;dfhsf cu'jf xf}F eGg]x? <
lsg hfFb}gg clVtof/ 3]g]{ < lsg
cfjfh p7fpFb}gg\ clVtof/ k|d'v
lgo' l St u/ eg] / < s' g } cd' s
/fhg}lts bnnfO{ ;Qfdf k'ofpg]
jf ;Qfaf6 emfg{] v]n dfq v]Ng]
gful/s ;dfhn] c? bfloTjsf] ;f]r
5}g < b]z / hgtfk|lt lhDd]jf/
7fGg] k|To]s g]kfnL p7f}F hfuf}F cGgf
xhf/]sf] cg'z/0f u/f}F clVtof/sf]
b'?kof]u ug],{ cfFvf cufl8 lxFl8/x]sf
cleo' S tnfO{ b] v ] s f] gb] v } ug] {
clVtof/ kbflwsf/Llj?4 bafa
xfnf}F . x/]s dflyNnf] txsf] cfb]z
dfGg'kg]{ / u'nfdL ug{'kg]{ xfd|f]
k/Dk/fdf kSs} klg oL AjfF;f dGqL
egfpFbfx? of] e|i6f{rf/af6 c5'tf]
xf]nfg\ eg]/, sNkgf g} gu/] x'G5f .
lsgeg] logLx?dfly ePsf eP
of]eGbf cl3 g} sf/afxL ;'? ul/;Sy] .
of] g]kfnsf] sfg'g u/La b'vLsf] nflu
dfq} xf] /}5 x} < olb sfg'g ;a}sf]
nflu a/fa/ xf] eg] e|:6frf/ ug{]
h'g;'s} dGqL xf];\ cyjf g]tf xf];\
PsPs ;dft]/ hGds}b lsg x'bF g} <
Hofgdf/ s}bL t Psb'O{hgf df/]/
h]n a;]sf] x'G5 eg] oL e|:6x?n] t
nfvf}F dfG5] df/]sf] x'G5, To;}n] nfvf}F
dfG5] df/] a/fa/sf] ;hfo lbg} k5{
rfx] hf];s
' } xf];,\ To;}n] kfgLdflysf]
cf]efgf] aGg vf]Hg] k"j{dGqLx?nfO{{
g5' g ] clVtof/ clg o;sf
sd{rf/Ldfly klg z+sf u/L lognfO{{
;d]t cg';Gwfg ug{ hg:t/af6 7"n}
cfjfh p7fpg' kg]{ a]nf efsf] 5 .
o;} a Lr clVtof/ b' ? kof] u
cg' ; Gwfg cfof] u sf k| j Stf
O{Zj/Lk|;fb kf}8n
] n] k|df0f gk'us
] f]n]
;'8fg 3f]6fnfdf tTsfnLg u[xdGqL
/ u[x;lrjlj?4 d'2f bfo/ ug{
g;s] s f] atfPsf 5g\ . a' w af/
/fhwfgLdf cfof]lht ;fIffTsf/
sfo{qmddf kf}8n
] n] tTsfnLg u[xdGqL
/ u[x;lrjn] vl/b k|lqmofdf s'g}
cfb]z lbPsf] lnlvt / df}lvs
hfgsf/L gcfPsf]n] d'2f nufpg
g;s]sf] :ki6 kfg{ pgn] ;'8fgf
3f]6fnfsf cf/f]lktx?n] aofg lbP .
tTsflng u[xdGqL / u[x;lrjdfly
;d]t 5fgljg ug]{ atfP . ljz]if
cbfntdf aofgsf] qmddf
cf/f]lktx?n] /fhgLlts, k|zf;lgs
g]tT[ jsf] ;+nUgtf ePsf] aofg u/] .
To;cg';f/ 5fgljg x'g]5 pxfFn]
eGg' e of] k| d f0f k' u ] lkogb] l v
k|wfgdGqL;DdnfO{{ sf/jfxL u5f}{+ .
;fj{hlgs vl/b P]gn] cfO{hLkLnfO{{
g} vl/bsf] clwsf/ lbPsf]n] klg
To;df /fhgLlts / k|zf;lgs
g]tT[ jnfO{{ sf/jfxL ug{ s'g} sfg'g
gePsf] pgsf] ts{ lyof] . sfo{qmddf
;+;b\sf] /fHo Aoj:yf ;ldltf/f
ul7t ;' 8 fg 3f] 6 fnf 5fgljg
pk;ldltsf ;b:o hulbzg/l;x

/fatOfc t]u (@ 7h
] nf; *^)@
s];Ln] ;'8fg 3f]6fnfdf tTsflng
u[xdGqL / u[x;lrj;d]t ;+nUg /x]sf] rf}yf]===
eGb} clVtof/n] pgLx?nfO{{ pGd'lSt
lbg vf] h ] s f] c/f] k nufP .
clVtof/n] 7"nfnfO{{ r}g, ;fgfnfO{{
P]g h:tf] u/]sf] 5 . zlStx?nfO{{
sf/jfxL gu/]/ lgwf{nfO{{ sf/jfxL ug]{
sfd u/]sf] 5 pgn] eg]o;n]
clVtof/ lgot /fd|f] b]lvFbg} . o;n]
clVtof/sf] ljZj;gLotf 36fPsf]
5 . ;'8fg 3f]6fnf ;fj{hlgs
ePkl5 klg tTsflng dGqLn]
e'StfgL /f]Sg cfb]z glbPsf]n] klg
pgLx? ;+nUg ePsf] :ki6 ePsf]
pgsf] bfaL lyof] . pk;ldltsf csf{
;b:o eLdk|;fb uf}tdn] ;'8fg
3f]6fnf /fhgLlts ;+/If0fdf ePsf]
3f] 6 fnf ePsf] eGb} tTsflng
u[xdGqLx? / ;lrj k|dv
' bf]ifL ePsf]
bfjL ub}{ pgn] eg] ;Demf}tf ug]{,
e'StfgL g/f]Sg] ;a} bf]ifL 5g\ .
k"jc
{ fO{hLkL w'a| axfb'/ k|wfgn] ;'8fg
3f]6fnfsf] cg';Gwfg clVtof/n] /fd|/L
ug{ g;s]sf] bfjL ub}{ /fhgLlts
;+/If0fljgf k|x/Ln] oqf] 7"nf] e|i6frf/
ug{ g;Sg] 7f]sj' f ub}{ pgn] eg]
k|x/Ln] olt 7"nf] e|i6frf/ ug}{ ;Sb}g
s;}sf] ;+/If0f geO{, e|i6frf/ ug{
k|f]T;fxg ug]{nfO{{ sf/jfxL ug{'k5{ .
clVtof/n] ;'8fg 3f]6fnf k|s0fdf
k"j{k|x/L dxflg/LIfsqo cf]dljqmd
/f0ff, x] d u' ? / /d] z rGb
7s'/L;lxt axfnafnf / xfnsf u/L
#$ hgf k| x /L clwsf/L / b' O {
7]sb] f/lj?4 dunaf/ cbfntdf d'2f
bfo/ u/]sf] lyof] .

sfu;]| ===

bnnfO{ { clwj] z g ug{ glbg]


;+:yfkgsf] lgb{z
] gkl5 jl/i7 g]tf
z]/axfb'/ b]pjf kIf c;Gt'i6 ag]sf]
5 . bnsf] s]Gb|Lo sfo{;ldltsf] gofF
;lrjdf pQd rfkfufO{n
+ fO{{ dgf]lgt
ul/Psf] nuQ} l;+xn] 3f]lift lhNnf
tyf s]Gb|Lo dxflwj]zg, s]Gb|b]lv
lhNnftx;Ddsf] sfo{ ; ldlt,
ljefusf] u7g / k'gu7{g /f]Sg
lgb] { z g lbPsf x' g . t?0f bn
s]Gb|Lo ;ldltsf] ax'dtn] cfufdL
h] 7 d;fGtleq bnsf] s] G b| L o
clwj]zg ug{ ldlt to ul/lbg tLg
dlxgfcl3 kf6L{ s]Gb|Lo ;ldltnfO{{
cfu|x u/]sf] lyof] .
sf+u;
]| n] bnsf] clwj]zgaf/] s'g}
lg0f{o gub}{ cWoIf dx]Gb| ofbj kIfn]
s]Gb|Lo ljefu, ;ldltsf] u7g, k'gu{ 7g
/ lhNnf clwj]zg ldlt to ug{
yfn]kl5 kf6L{n] x:tIf]k u/]sf] xf] . ofbj
g]tT[ jn] s]Gb|Lo ljefu tyf ;ldlt
k'gu{ 7g ub}{ h]7 d;fGtleq clwj]zg
ug{] tof/L ul//x]sf] lyof] . p;n] ljleGg
lhNnfdf bnsf] clwj]zgsf] ldlt;d]t
to u/] s f] lyof] . &% ;b:oLo
sfo{;ldltdf Ps dtn] ax'dtdf /x]sf
ofbj kl5Nnf] sfdsf/afxLsf sf/0f
clxn] cNkdtdf k/]sf 5g .

e[ s ' 6 L
d08kl:yt
k| b z{ g L:yndf cfof] l ht pQm
d]nfsf] pb\3f6g ;df/f]xnfO{ ko{6g
;lrj u0f] z /fh hf] z L ko{ 6 g
af]8s
{ f sfo{sf/L lgb]z
{ s k|r08dfg
>]i7, ko{6g jif{ @)@! sf /fli6o
;+of]hs of]uG] b| zfSo, ko{6g af]8s
{ f
jl/i7 lgb] { z s ;' j f; lg/f} n f
nufotn] ;Daf]wg u/]sf lyP .
ko{6g af]8{sf] cfof]hgfdf ePsf]
pQm d]nfdf b]zsf] ko{6sLo uGtJo
/ ;f];Fu ;DalGwt ljifodf j[xt
hfgsf/L u/fOPsf] lyof] . g]kfnsf]
cfly{ s ljifodf d' V o cfwf/,
dflgPsf] ko{6g Joj:yfnfO{ cem
;jn agfpg of] d]nf dxTjk"0f{
ePsf] ;/f]sf/jfnfxn] atfPsf
5g\ . d]nfdf g]kfnL vfglkg /
u|fdL0f /xg;xgsf] k|bz{gsf ;fy}
cfs{ifs pkxf/sf] ;d]t Joj:yf
ul/Psf] lyof] . To;}u/L d]nfdf
ljleGg ko{6sLo :ynxsf] j[Qlrq
tyf lrqx cfs{ifs 9+un] k|:t't
ul/Psf] lyof] . ;/sf/n] ;g\ @)!!
nfO{ ko{6gnfO{ 3f]if0ff u/L bznfv
ko{6s g]kfn leqofpg] dxTjk"0f{
of]hgf cufl8 ;f/]sf] ;Gb{edf of]
rf}yf] /fli6o ko{6g d]nf cfof]hgfn]
o; cleofgdf yk of]ubfg k'u]sf]
ko{6g Joj;foLxn] atfPsf 5g\ .

>d===

kmsf{ O F b } cfPsf] hgfPsf] 5 .


clgjfo{>d :jLs[ltsf nflu sfo{bn
u7g ug{ Joj:yf;lxt dGqfnon]
u}/g]kfnL sfdbf/sf] >d :jLs[lt
Joj:yfkg cjwf/0fkq @)^* sf]
d:of} b f;d] t tof/ ul/;s] s f]
hgfPsf] 5 . dGqfnosf pRr
clwsf/Lsf] g]tT[ jdf /xg] sfo{bndf
>d zfvfsf clws[t, >d ljefu /
dGqLsf] lghL ;lrjfnosf k|ltlglw
/xg] cjwf/0fkqdf pNn]v 5 .
cjwf/0ffkq b'O{ tLg lbgleq kfl/t
x'g]5, pgn] eg], sfo{nn] >d
:jLs[lt glnO{ sfd u/]sf sfdbf/sf]
lg/Gt/ cg'udg u5{ / pgLx?nfO{{
sf/afxL u5{ . >d :jLs[lt glnO{
sfd u/]sf u}/ g]kfnLnfO{{ @) xhf/
?k}ofF hl/jfgf ug{ ;lsg] k|fjwfg
5 . rfn" cfjsf] j}zfv;Dd !( nfv
%) xhf/ g]kfnL sfdbf/ /f]huf/Lsf
nflu lab]l;Psf 5g . ut cfjdf
dfq @ nfv ($ xhf/ g] k fnL
;/sf/L :jLs[lt lnP/ lab]l;Psf
5g . rfn" cfjsf] !) dlxgf;Dd @
nfv ^( xhf/ g] k fnL j} b ] l zs
/f] h uf/Ldf uPsf 5g . jif{ s f]
cGTo;Dd of] ;+Vof # nfv gfg]
cg'dfg dGqfnosf] 5 . kl5Nnf] ;do
b}lgs ! xhf/ g]kfnL sfdsf nflu
lab]l;g] u/]sf 5g . cfj )%)%!
df lab]l;g] g]kfnLsf] ;+Vof # xhf/
^ ;odfq lyof] .

g] k fnsf] ;a} e Gbf nfdf] a] n Lla| h


hfh/sf]6 . hfh/sf]6df g]kfns} ;a}eGbf nfdf] a]nLla\/h lgdf{0f ePsf] 5 .
l5gr'hfh/sf]6 ;8ssf] 5]/fuf/df g]kfnL ;]gfn] ;8s lgdf{0f u/]sf] kfFr aif{kl5
a]nLla\/h agfOPsf] xf] . ;/sf/n] ;dodf ;fdfg pknAw gu/fpFbf la\/h lgdf{0fdf
l9nfO{{ ePsf] ;]gfn] atfPsf] 5 . ;/sf/n] la\/hsf ;fdfgx? Pn;L k|so[ faf6
rLgdf v/Lb u/L ef/tsf] snsQf aGb/ufx x'bF } g]kfn k' ofPsf] lyof] . Ps
dlxgfcl3 la\/hsf ;fdfgx? lgdf{0f:yndf k'uk] l5 h8fg sfo{z?' ul/Psf] lyof] .
k'nsf] h8fg sfo{z?' ePsf] b'O{ ;ftfd} lgdf{0f sfo{k/' f ePsf] xf] . la\/h ag]kl5
;j{;fwf/0f tyf oftfoft Joj;foL v'zL ePsf 5g . k'nsf] nDafO{ !)% ld6/
/x]sf] 5 . kfFr s/f]8sf] nfutdf lgld{t of] a]nLla\/h g]kfnsf] ;a}eGbf nfdf] ePsf]
;8s lgdf{0f sfo{n] hfgsf/L lbPsf] 5 . la\/h lgdf{0fkl5 hfh/sf]68f]Nkf /
hfh/sf]6 -h'Dnf ;8s lgdf{0fdf ;d]t ;lhnf] ePsf] 5 .

a]OHhlt ug{] r/fnfO{{ d'2f


tkfO+n{ fO{{ s;}n] a]OHht u/] s] ug{' x'G5 < tkfO+n{ fO{{ lgZro g} l/; p75, clg
a]OHht ug]{ AolStnfO{{ ufnLsf] jiff{ . l5d]sL eP s]xL ;do jf ;w}el/sf nflu
af]nLrfnL / ;DaGw ljR5]b g} ug]{ xf]nf . s]6fs]6L eP lg < ;fob xsfg]{ x'G5 / dfkm
ug{' x'G5 . o;df w]/n} ] w]/} k|ltlqmof b]vfpnfg . t/ cbfnt;Dd wfP/ d'2f xfNg]
em+em6 eg] s;}n] klg gunf{g . cfk"mnfO{{ ;xg} g;Sg] u/L Ps r/fn] a]OHht
u/]kl5 eg] tfOjfgsf jf xfglrgn] cbfntdf d'2f bfo/f u/]sf 5g . On]lS6\/l;ogsf]
?kdf sfd ub}{ cfPsf xfglrgn] 3/af6 sfof{no hfFbf x/]s laxfg r/fsf] ufnL
;'Gg' k/]kl5 jfSs aGb} cGttM cbfntsf] 9f]sf 9S9Sofpg k'us
] f x'g . cfk"mlj?4
ufnLunf}hsf] zAb l;sfPsf] bfaL;lxt pgn] kfFr l5d]sLlj?4 d'2f xfnL Ifltk"lt{
dfu u/]sf 5g . crDdsf] s'/f s] 5 eg] pSt r/fn] xfglrgnfO{{ dfq sfof{no hfg]
;dodf tyfgfd ufnL ug]{ tyf ;/fKg] u/]sf] l/6df hgfOPsf] 5 . r/fn] d'v{
a'lxLg, xfa|
] h:tf zAb af]Ng] u/]sf] xfglrgsf] bfjL 5 . x/]s laxfg r/fn]
cfk"mnfO{{ ufnL u/]kl5 dfgl;s tgfa a9]sf] / lbpF;f] sfof{nodf sfd ubf{ plrt
Wofg lbg g;s]sf] kLl8t k'?ifn] atfPsf 5g . ljB't h:tf] vt/gfs If]qdf
sfo{/t pgn] Ps lbg Hofg u'dfpFbf z/L/df hng 3fp ePsf] atfPsf 5g .

/fatOfc (@ 7h
] vfzj} nf; *^)@

sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#@)^#^$

lqljn] kfn]sf HjfOx? ;xdtLsf] 6]08/

lqe'jg ljZjljBfnodf pk
k|fWofkssf] ?kdf cyjf s'g} :t/sf]
:yfoL cWofkssf] ?kdf lgo'lSt
eO;s] k l5 df:6/;fax?nfO{ {
cg';Gwfg ug{ ;xof]u k'uf];\ eg]/
lqljn] xKtfdf lgs} sd ;do -!@
!% 306f_ . cWofkgsf] nflu 5'6o\ fO
lbPsf] x'G5 ljBfyL{ ufx|f;
] fx|f] kbf{
sIffsf] 7 f aflx/ g} k| Z g ;f] W g
jftfj/0f agf];\ eg]/ klg k|fWofkgsf]
;do sd ul/Psf] x'G5 . jif{lbgdf
ljbfs} lx;fa ug{] xf] eg] dfO;fax?n]
jf:tjdf sfd ug{ eg]sf] k'u gk'u
;f9] tLg dlxgf xf]nf . bz}F labf,
av{] labf, hf8f] labf clg ltxf/
labf, of] lbj; labf, Tof] lbj; labf,
clg Xofg labf clg Tofg labf,
lab} l abfsf] nfdf] nsf] { x' G 5 .
cfsl:ds ?kdf cfpg] aGb
x8\tfnaf6 kg]{ labfsf] lrfsf] t
s] lx;fa u/fO ef] / . To;f] t xfd|f
ljBfyL{nfO{{ k|Zg ;f]Wg' klg kb}g{ cyjf
;f]Wgsf] nflu pko'St jftfj/0f x'bF g} ,
Tof] cs}{ kf6f] xf], of] syf klg sxL
g;Sg's} 5 . To;sf] af/]df s'g} lbg
s'g} csf]{ Anudf n]vf}Fnf . t/ oxfF
s'/f xfd|f k|fWofksx?sf] cg';Gwfgsf]
nflu 5'ofPsf] ;do / ;Dkltsf]
ug{ h?/L 5 . b] z sf ljleGg
;d:ofn] ubf{ cyjf ;|ft] / ;fwgsf]
cefjn] ubf{, cfktsfnLg kl/l:yltn]
ubf{ cg';Gwfg ug{;lsPg xf]nf, Tof]
klg dfGg ;lsG5 . t/ Tof]
cg';Gwfgsf] nflu 5'ofPsf] elgPsf]
;donfO{{ Kn; 6' df nufgL u/]/
Jofkf/L aGg' eg]/ rflxF kSs} klg
5'ofPsf] x'bF } xf]Og, . t/ x'g r} ToxL
g} eO/fv] s f] 5 . v} / , :jf:gL
5f]/f5f]/L kfNg} kof], Tof] k'u gk'u
!% xhf/n] s] x'G5 / afa} eGnfg
xfd|f u'?afx?, Tof] s'/fdf klg bd
5, hfaf] !% xhf/n] ultnf] 3/df
dlxgfsf] ef8f ltg}{ k'Ub}g . clg vfg]
s] n], nfpg] s]n] eGnfg, Tof] s'/f
klg gfhfoh dfgL gxfnf}F . n' 7Ls} 5
b]zdf c?n] t a|Dxn'6 u/]/ ePs} 5
eg] a8f] b'Mv u/]/ nfdf] nsf]d{ f cf7
306f latfP/ aNn tNn e/]sf] k]6f n
] n]
e6e6] x'TofpFb} b;lt/ bf}8w'k u/]/
lj;'4 ;fdflhs ;]jf cyjf pQd
dfgjLo wd{cWofkg ul/vfg klg lsg
gkfpg' eg]/ eGnfg, Tof] s'/f klg
dgfl;a g} dfGg' g} knf{ . u'0f:t/Lo
lzIff ;/sf/L ljZjljBfnon] lbg
;Sb}gg, To;}n] lzIffsf] u'0f:t/sf]
nflu lghL ljBfnodf nfu]sf] eGnfg,
n' Tof] klg l7s} 5 lg t, clxn]nfO{{
Tof] klg dflglnpF .
o:tf w] / } cdfGo s' / fx?
dflg/xFbf of] s'/f rflxF d]/f] a|Xdn]
k6Ss} dfGg ;ls/x]sf] 5}g, x/
xfntdf dfGg tof/ 5}g . Tof] s'g
rflxF s' / f xf] eGg' e bf{ klxn]
dft[e"ldsf] ;]jfdf dft[e"ld d} /ut
/ kl;gf aufpg tNnLg tL ;fx;L
u'?x?nfO{{ ;fw'afb 6qmofpg' h?/L
5 . xfd|f tL u'?x?k|lt hlt g}

bLks a:ofn

;Ddfgsf efiff af]n] klg sd} x'G5 .


ef]lnsf] gofF g]kfnsf] uf]/]6f] sf]g{
clg uf]/6] f]df ;a}nfO{{ dfu{lgb{z
] ug]{
kfqx? ltg} x'g . t/ tL cj;/jfbL,
u2f/ euf}8fx?sf] syf ;fj{hlgs
ug'{kbf{ cfkm}nfO{{ UnfgLsf] dx;';
x'Fb}5 . d]/f] 1fg e08f/nfO{{ a9fpg
nufgL ul/b]pm, of] d'n'sdf dnfO{{
k'Ug] 1fg cfh{g ug{;lsgF, d d]/f]
cWoogkl5 cfP/ d'n'ssf] ;]jf
ug{5' eg]/ em'6f s;d vfg]
tyfslyt u' ? x?sf] nfd ca
k//f:6df Pdcf/kLsf] nflu nfUg]
nfd eGbf 5f]6f] 5}g, a? nfd} xf]nf .
;/sf/L k};f xhd u/]/ ljb]zL e"lddf
8sfb}{ lxF8g\ ] dfO;fax?sf] syf ca
;fj{lgs x'g h?/L 5 . u/]s} jfrf
cg';f/ kms{] klg 5g, t/ Psbd}
guGo, csf] { ;fw' j fb 5 tL
u'?x?nfO{,{ hf] dft[el" d kms]/{ b]zsf]
;]jfdf dl/d]6/] nflu/xg' ePsf] 5 .
t/ tnaL xf];\ of a]tnaL, cd]l/sf
xf];\ of Sofgf8f, ef/t xf];\ of o'/f]k
sf] s'g} cGo d'n'sdf n's]/ a;]sf
xfd| f euf} 8 f tyfslyt u' ? x?
cfhsf] b]zsf] c/fhs l:yltsf]
w]/yf]/ efuLbf/ rflxF kSs} x'g .
To;}n] oL eu'jfx?sf] syf o;sf/0f
klg eGg h?/L 5 ls dft[e"ldk|lt
em'6f s;d vfPsf ;'ljwfef]uL x?n]
k/b]zd} km]l/ csf]{ tfgfafgf a'g]/
c?nfO{{ hfnem]n ug{g;s'g . oxfFlg/
of] eGg} k5{ k|jf;df v'ns
] f clwsf+;
g] k fnL ;+ : yfx?df k| d ' v kbLo
lhDd]jf/L klg log} euf}8fx?sf]
kf]N6fdf kg]{ u/]sf] 5 .
tnaL labfdf a;]/ ;;'/fnLsf]
blIf0ff;/L v'?v'? lqljsf] k};f xhd
ug{]x? t cl:t s} 8fS6/ ;fax?
h:t} klqsfdf tLg k':t] lgsfNg'
kg]{ ;d"xdf kb{5 . a]tnaL labfdf
a:g] u'?afx?nfO{{ rflxF sfG5f HjfO{F
egf}F xf]nf . sfG5f HjfO{xF ? klg 7"nf]
ck/fwL g} geP klg ;fgf]ltgf]
e| i 6frf/Ld} kb{ 5 . jiff} { j if{ ; Dd
x' F b fvfF b fsf] :yfg cf] u 6\ g ] clg
nf:6df ToxL eGof h:tf] sfddf
gkmls{gx] ?sf] klg ck/fw ;fgf] kSs}
5}g . jiff}{;Dd cfgf] eljio ;'/Iff
vflt/ :yfg cf]u6\bf Pp6f g]kfnL
o'jfnfO{{ a]/f]huf/ x'g afWo kfl/Psf]
logLx?sf] sd{ kSs} klg ;Tsd{ x'g
;Sb}g . oL sfG5f HjfO{Fx?nfO{{ klg
;hfosf] efuLbf/ t agfpg} k5{
pgLx?sf] cg'kl:yltdf lqljnfO{{ kg{
uPsf] 3f6fsf] lx;fa lstfa ul/g'
k5{ tfls eljiodf ToxL lsl;dsf]
sfOt] sfd ug{ cufl8 cs{ kfqn]
slDtdf b; k6s ;f]rf];\ . csf{y/L
7"nf HjfO{F;fkx? hf] 5g pgLx?
lqljsf] tnanfO{{ ;;'/fsf] >f4kl5
kmf]s6df cfpg] blIf0ff ;DemG5g .
tna cfpFbf;Dd s's'/n] la:6f
xfd kf/] h:tf] kf/L g} /xG5g, tna
cfpg aGb eP;L rflxF d kms]{/

cfpg ;lSbgF eg]/ eGg' klg g}lts


bfloTj;Dd klg 7fGb}gg . xb} ;Ddsf]
u}/ lhDd]jf/ sfd ug{]x? otf ukm
rflxF lqljsf cf+lus SofDk;x?df
o:tf] k9fPF clg p:tf] k9fPF eg]/
efsf] gefsf] vf]s/] afof]8f6f agfP/
/fd|f] 7fpFdf hflu/ xTofpg] sd{rflxF
u/L g} /xG5g, / xTofPsf klg 5g .
bf]ifL dfO;fax? dfq} klg xf]Ogg, lqlj
k|zf;g klg kSs} 5 . clg b]zdf
k|ofKt lkmtnf] sfg'g klg plQs}
;xof]uL 5 knfogjfbLx?sf] nflu .
lqlj sd{ r f/Ls} ldn] d tf] d f oL
HjfO{F;fkx?n] ;'ljwfsf] ef]u u/]sf
klg ;'Gg 6Gg} kfOPsf 5g . lqlj
k|zf;gn] s'/f dfq} cufl8 Nofpg'
k5{ To:tf eu'jfx?sf] vf]hL ug{
lhDdf xfd|f] eof], tLg k':t] t s]
;ft k':t] lgsfNg ;lsG5 . of] s'/f
t lqljnfO{{ xfdLnfO{{ eGbf w]/} g} yfxf
5 . p;n] s'gs'g ldltdf sxfFsxfF
s'gs'g HjfO{n
F fO{{ k7fPsf] 5 clg
slt slt ;'ljwfn] kf];]sf] 5 eGg]
s'/fsf] nut t wld/f nfu]/ s'g}
s'gfdf ldlNsPsf] 7]nLdf lqlj;Fu 5
g} xf]nf . lqljn] rfxg] xf] eg] cfhsf]
of] ;"rgfsf] o'udf oL eu'jfx?sf]
vf]hL ug{ 7"nf] s'/f kSs} klg xf]Og .
To;f] t b]zdf ljBdfg s:tfs:tf
;d:ofx? ;dfwfg ug{;lsPsf] 5}g
stf tL dfO;fasf] kl5 nfUg' eGg]
s'/f klg xf]nf .
t/ olb lqljn] cfgf lx;fa
lstfa rfxGg eg] klg xfdLn] xfd|f]
dft[e"ldnfO{{ nft xfGg] eu'jfx?nfO{{
5f]8\g' rflxF kSs} x'Fb}g . ;'sf];'sf]
lx;fa u/]/ p7fpg' k5{ / Tof] ;Dej
klg 5 . w]/} 6f9f hfg' kb}g{ , cd]l/sf
/ Sofgf8f d} k|z:t} HjfO{;
F fax? e]6g\
;lsG5, ef}lts zf:q s} dfq} s'/f
ug{ xf] eg] klg bh{gf} k'ofpg ;lsg]
atfpF5g cd]l/sfdf ;fpy nf]l/8f
:6]6 o'lgel;{6Ldf ef}lts zf:qdf
ljBfjfl/lw ub} { u/] s f hugf{ y
b]jsf]6f . /;fog zf:q, hLj lj1fg,
ul0ftzf:qdf klg o:tf JolSt bh{gf}F
5g . ha;Dd g]kfn ;/sf/n]
hf]8g{sL, leotgfdL / rfOlgh
;/sf/sf] h:tf] s8f sfg'g nfu"
ub}{g, ta;Dd lqljn] o:tf y'k|}
HjfO{xF ?nfO{{ lagf l6sfsf] blIf0ff lbFb}
ug'{kg]{ 5 . Pp6f rfOlgh cyjf
leotgfdL olb ;/sf/L wg df k9\g
cfPsf] 5 eg] pm x/ xfntdf b]z
kms{g} k5{ / kms{] 5g klg, cyjf
;/sf/L wgdf cfPsf] xf]Og eg] klg
udL{ ljbfsf] k"/} tLg dlxgf :jb]z
kms{/ cg';Gwfg tyf cWofkgdf
nfu]sf rfOlghx? k|z:t} 5g .
hf]8{gsf ljBfyL{ ;f]em} b]z kms{\5g
gq ;/sf/ afa'cfdfs} pl7af;
nufpg kl5 kb}g{ . b]zk|d
] xf];\ of
s8f sf/afxLsf] qf;, hf]8g{ Lx? b]z
kms{ 5 g . t/ xfd| f ;' l jwfef] u L
knfogjfbLx? kms{ g rfxGgg .

gkms{g] xf] eg] gkms{g Tof] klg 7Ls}


5, ;'/lIft eljiosf] rfxgf ug{
dfgjLo :jefj xf] eg]/ Tof] klg
dfgf}Fnf t/ C0f vfPkl5 ;fFjf
Jofh;lxt ltg{ ' k g{ ] ;fdflhs
d"NodfGotf eP h:t} dft[e"ldn]
p;nfO{{ Tof] cj:yf;Dd k'ofpg
u/]sf] Tof] nufgLnfO{{ r'Qmf ug{ h?/L
5 Pp6f c;n dfgjn] . kmf]s6df
xfd kf/]sf] xfd|f] x/lx;fasf] s'/f t
a]Un} 5Fb}5 . oL 7ux?sf] st{'tsf]
;fj{hlgs u/f} tfsL slDtdf efjL
lkF9Ln] olx lsl;dsf] 7uL ug{
b':;fx; gu/f];\ . dnfO{{ nfu]sf s]xL
;'emfjx? M!= clxn];Ddsf] lkmtnf]
sfg'gsf] pkxf; ub}{ 3/ kmls{g c6]/
ul//x]sfx?nfO{{ Ps k6s df}sf lbP/
;;Ddfg 3/ kmls{gs
] f] nflu cg'/f]w
ug{ . lu|idsfnLg ljbf cyjf lxpFb]
ljbfd} eP klg b]zsf] ;]jf u5{
eGg]x?nfO{{ Tof] lsl;dsf] jftfj/0f
agfO{ ;;Ddfg sfddf k'glg{ol' St
cyjf s'g} To:t} ldNbf] lsl;dsf]
Joj:yf ug{ . #= a'bF f ! / @ sf]
tfs]tfn] sfd gu/]df vfO{kfO{ cfPsf]
tnasf] kfF r u' 0 ff / p;sf]
cg'kl:yltdf lqljnfO{{ kg{uPsf]
lx;fasf] Ps d':7 /sd hl/jfgfsf]
tfs]tf ug{, olb tfs]tf ubf{ klg
;f] ;Dej gePdf g]kfndf ePsf]
p;sf] rncrn ;Dkltsf] 5fglag
u/L lnnfd u/] / c;' n pk/
ul/lng] .$= g]kfndf p;sf] ;Dklt
gePsf] v08df ljb]z d} tfs]tf ug{
-clxn] t ;lhnf] 5, o:tf
df8;fkx?sf] u'unn] gfd, y/, 3/
7]ufgf / sfd ug{ ;+:yf;lxtsf]
ljj/0f pknAw u/fOlbG5_ %= of]
;d:of cfpg} glbg dfO;fax?nfO{{
kmls{g]gkmls{g] s'/fsf] klxn] g}
km};nf ug{nufpg] . a]tnaL labfdf
a:g]nfO{{ kmls{P/ gcfPdf To;af6
lqljnfO{{ df/ kg]{ x/lx;fa olt x'g5
]
5, Tolt ltg]{5' eg]/ sa'lnotgfdf
;xL u/fpg] / To;sf] nflu s]xL
lauf] /fVg] Joj:yf ug{ . ^= tnaL
labfdf a:g]nfO{{ labfdf a;]sf]
lbgb]lv g} tna aGb ul/lbg] / pm
kmls{Psf] ef]lnkN6b]lv g} dlxgfjf/L
tLg u'0ff tna lbg] -tnaL ljbfdf
a:bfsf] / clxn] sfd ubf{sf] / Jofh
/ ;fFjf / ;Ddfg s"n ldnfP/, / of]
k|lqmof tnaL labf a:bfsf] ;do
a/fa/;Dd hf/L /fVg]_ &= dfly
pNn]lvt ;a} s'/fx?n] sfd gubf{sf]
lbgdf dfO;+;f/ jf g]kfnLlnS; h:tf
j]a;fO6df o:tf JolStsf sfd ug{
7fpF, 7]ufgf, Od]n, cflbcflb ;lxt
pknAw u/fpg], ;DalGwt lgsfoaf6
dfO;fkx?n] sfd ug{ ynf]df k|ToIf
;Dks{ ug{ -kmf] g , Od] n clg
:SofOkaf6 clg p;sf st'{ sf]
hfgsf/L ;DalGwt ;+:yfnfO{{ u/fO{
cK7]/f] l:yltsf] ;[hgf ug{_ . / pSt
/sd lqljdf cyjf ;DalGwt lgsfodf
k'us
] f] hfgsf/L gx'bF f;Dd Tof] ln:6
af/Daf/ ;fj{hlgs ul//xg] .

Pgcf/PgP x'g]vfg]sf] ;+:yf

O{ G b| e' i ffn
ljZje/ ;~hfn km}lnb} uPsf]
k|jf;L g]kfnLx?sf] ;femf ;+:yf eg]/
;a}sf] d'vaf6 ;'Gg kfOg] ;+:yf
Pgcf/Pg sf] /fli6o ;Dd]ngsf]
k"j;
{ Gofdf ;+;f/e/ o;sf] If]qLob]vL
lnP/ x/]s b]zsf] clwj]zg ;DkGg
x'Fb} uPsf] ;dfrf/ x/]s lbg ;'Gg
kfO{ G 5 . lgjf{ r gaf6 g] t [ T j
5flgg]bv
] L lnP/ ;j{;Ddt tj/af6
k'/} sfo{;ldlt 5gf}6 klg ePsf
5g . clwj] z gdf Pgcf/Pgsf]
g]t[Tjtxaf6 ko{j]Ifssf] ?kdf
s]Gb|Lo kbflwsf/Lx? x/]s b]zdf
3'Db} x'gx' G' 5 h'g Pp6f ;+:yfn] cfgf]
dftxtdf /x] s f x/] s b] z sf
k|ltlglwx?nfO{{ glhsaf6 a'g]
cj;/ xf] / s]Gb|Lo of]hgfsf] af/]df
;Dk"0f{ g]kfnLx?nfO{{ hfgsf/L lbg]
pko'St ynf] klg xf] . t/ h;/L
clwj]zg ;DkGg x'Fb} uPsf 5g /

hxfF h xfF s] G b| L o kbflwsf/Lx?


k'Ug'xG' 5, pxfFx?n] ToxfF Pgcf/PgPsf]
p2]Zo, efjL sfo{gLlt / cfh;Dd
u/]sf k|ultsf ljj/0f eGbf klg
Pp6} s'/f k|fyldstfdf /fv]/ s'n{g]
u/]sf] ;dfrf/ b]lvG5 Tof] xf] bf]xf]/f]
gful/stfsf] d'2f / eGb} lx+8g\ ' k/]sf]
5 ls Pgcf/PgP eg]sf] 7'nfa8f /
x'g] vfg]sf] ;+:yf xf]Og eg]/ . log}
;dfrf/n] klqsfx?df lzif{:yfg
kfPsf 5g, jt{dfg kl/j]zdf .
cflv/ Pgcf/PgPnfO{{ x'g]vfg]sf]
;+:yf eg]/ s;n] eg]sf] 5 / <
eGg}kg]{ sf/0f s] x'g;S5, lsg g]tT[ j
of] zAbb]vL x/kn tl;{g] u5{ <
laz]ifu/L vf8L d'n'sdf ko{j]Ifssf]
?kdf lx+ 8 \ g ] Pgcf/Pgsf
k|ltlglwx?n] of] jfSonfO{{ lgs} s;/t
u/]/ p7fpg' eof] . stfstf lasl;t
b] z x?df /x] s f Pgcf/PgPsf
kbflwsf/Lx?nfO{{ vf8Ld'n'snufot

dWok" j { clg clk| m sfdf /x] s f


g]kfnLx?n] ;fy 5f]8\5g ls eGg] t
nfu]sf] 5}g < vf8L d'ns
' df dfq} !%
nfv g]kfnLx? x'g;S5g t/ klg
cfh;Dd s;}n] Pgcf/PgPnfO{{ To:tf]
x'gv
] fg]sf] ;+:yf eg]/ cf/f]k nufPsf
5}gg . oBkL, Pgcf/Pgn] vf8Laf;L
g]kfnLx?sf] lxtsf] nflu u'0ffTds /
sfo{t?kdf vf;} To:tf] s]xL u/]sf]
5}g eGbf km/s gknf{ . bf]xf]/f]
gful/tf jf:tjd} rfFlxb}g vf8Laf;L
g]kfnLx?nfO{{ lsgeg]+ vf8Lsf s'gk} lg
d'ns
' df gful/stf lbg] k|rngg} 5}g,
t/ klg s'g} cGo k|jf;L g]kfnLx?sf]
nflu ;xh af6f] v'N5 eg] ;dyg{
lbg' k 5{ eGg] dfGotf /x] s f] 5
vf8Laf;L g]kfnLx?sf] . z+sfn] n+sf
hnfpF5 eg] h:t} x'g] vfg]x?sf] ;+:yf
;Dem]/ vf8Laf;L k|jf;L g]kfnLx?n]
Pgcf/Pgsf] ;fy 5f]8\5g eGg]
nfu]sf] t xf]Og ko{jI] fsx?nfO{{ < gq

eg] pxL s'/fnfO{{ aiff}b+{ v


] L bf]xf]ofpFb}
lx+8\g' kg{] sf/0f s] xf]nf < k|jf;L
g]kfnLx?sf] rfxgfnfO{{ ;f]wk'5 jf
;+ : yfut lsl;dn] ;+ s ng ub} {
;fd'lxs g]kfnLx?sf] ;'ljwfnfO{{ Wofg
lbg] ls k'/fg} gf/fnfO{{ cem /u]6\b}
hfg] < ;f]r
+ s
] f] 5}g s;}n] g]kfnLx?sf]
;femf ;+:yfnfO{{ x'gv
] fg]sf] ;+:yf eg]/
t/ ljsl;t b]zdf /x]sf g]kfnLx?sf]
lxt / ;'ljwfsf] dfq} sfo{lbzf
agfpg vf]lhof] / vf8Ld'ns
' nufot
dWok'j{ / clk|msfdf /x]sf nfvf}+
g]kfnLx?sf] ;d:of ;Daf]wg ePg
clg k|of]u dfq} ug{ vf]lhof] eg]
aNn cf/f]k nfUg]5 Pgcf/PgnfO{{
x'g] vfg]x?sf] ;+:yf eg]/ . t/ cem}
kv{]sf 5g !% nfv vf8Ljf;L
g]kfnLx?n] Pgcf/Pgsf] cfufdL
sfo{lgb]{lzsf / ;Dk"0f{ k|jf;Lx?sf]
;~hfnsf] ;fd'lxs lxtsf] k|of]ufTds
af6f]nfO{{ .

;'wL/ ofbj

OG6/g]6dflysf] ;xh kx'Fr dfgjclwsf/ xf] eGg] bfaL;lxtsf] Ps


k|ltj]bg h'g lbg k|sflzt ePsf] lyof], To;} lbg d]/f] 3/sf] wf/fdf kfgL
gcfPsf] 5 dlxgf k'u]sf] lyof] . To;} lbg ;xdlt h'6fpg bnx?sf g]tf
kl/>d ul//x]sf lyP . g]kfnLsf] efUo, g]kfnL g]tf kl/>dL 5g\ . lxhf]
dfq} k|wfgdGqLn] tLg 7fpF pb\3f6g / kfFr 7fpF efif0f ug{ NofP . cf]afdf
/ dgdf]xgl;+xsf] To:tf] cf}sft b]lvPg . lgsDdfkg u}/lhDd]jf/Lkgsf]
klg t Pp6f xb x'G5 . of] b]zsf ;a} /fhgLltssdL{ ;xdlt vf]lh/x]5g\ .
t/, ;xdlt s'g b'nfdf 5 s'lGg aiff}}+b]lv km]nf kg{ gfd lnFb}g . d]/f]
Pshgf ldq laxfg p7]b]lv ;xdlt vf]Hg] cleofgdf bf}l8G5g\ . t/
;xdltsf] ; ;d]t b]Vg kfPsf 5}gg\ . pgsf] egfO 5 o;/L vf]h]sf] eP
sf]nDa;n] uf]6f rf/]s cd]l/sf km]nf kfbf{ x'g\ . d]/f dfq xf]Og, k"/} g]kfn
;xldtsf] rfxgfdf ct[Kt 5 . /fhgLltssdL{, kqsf/, n]vs ljfg\ ;a
;xdlt vf]lh/x]sf 5g\ . afFsL ;xdlt slxn] h'g{] xf] To;sf] kvf{Odf .
;f]Rb5' dnfO{{ nfU5 Pp6f vfOnfUbf] ;xdlt s'g} b]z ljz]ifn] pkxf/ lbP
x'GYof] h;/L zflGtk|lqmofsf] kmd{"nf lbg] u5{ . lbFb}gg\ eg] b]zleqaf6
;xdlt vf]Hg] Pp6} dfq pkfo 5 . ;xdltsf] nflu Pp6f 6]08/ dfu ug]{ .
Pp6f b]zeSt g]kfnL gful/ssf x}l;otn] To:tf] 6]08/ k|sfzg ug]{ d]/f]
k/d st{Jo xf] / o;sf] lgMz'Ns k|sfzg ug]{ klqsfsf] bfloTj klg xf] .
h?/L ;"rgf -/fli6o ;xdlt pknAw u/fpg]af/] 6]08/ cfXjfg_ g]kfn
gfdsf] o; bl/b| d'n'snfO{{ Pp6f ;xdltsf] cfjZostf k/]sf]n] ;ft lbg
leq r6\ k/]sf] ;xdlt pknAw u/fpg ;xdlt ;DalGwt ;a}nfO{{ ;xdltsf]
gd'gf;lxt b/efp btf{ u/fpg cfXjfg ul/G5 . ;xdltsf] Go'gtd u'0f
;xdltdf lgDgadf]lhdsf u'0f clgjfo{ ePsf] x'gk' 5{ . o;afx]ssf cltl/St
u'0f ePdf k|fyldstf lbOg] hfgsf/L u/fOG5 . -s_ k|d'v tLg bn /
dw]zjfbL bndWo] s'g} Ps c;Gt'i6 x'g} kg]{ ;xdlt dfq of]Uo 7xl/g] 5
h;n] ubf{ c;Gt'i6 kIfn] ;8saf6} ;+ljwfg, ;/sf/ jf cfkm"n] rfx]adf]lhd
h] klg 3f]if0ff ug]{, x8tfn ug{, aGb ug{, cfuhgL, tf]8kmf]8, n'6kf6h:tf
/fli6o sd{ ug{ kfpg] cj;/af6 jl~rt x'g gk/f];\ . -v_ eljiodf kf6L{
6'6g\ ] ;DefjgfnfO{{ b[li6ut ub}{ sd;]sd cf7hgf pkk|wfgdGqLsf] k|fjwfg
clgjfo{ /x]sf] x'g'k5{ . -u_ k|wfgdGqL kb rqmLo k|0ffnLcg';f/ sfod
ul/g'kg]{ / k|To]s xKtf k|wfgdGqL kl/jt{g ug]{ k|fjwfg ;xdltdf /flvg'
k5{ h;n] ubf{ 7"nf bnsf ;a} 7fn' g]tfn] k|wfgdGqL x'g] cj;/ kfpg
;s'g\ . ;+ljwfg;efsf ;b:o g/x]sf g]tfsf] xsdf k|wfgdGqL;/x eGg]
kbsf] ;+j}wflgs Joj:yf ug]{ . o;af6 jfdb]j, s]kLh:tfsf] Ifdtfsf]
/fi6n] e/k'/ kmfObf kfcf];\ . -3_ u[xdGqfnocGtu{t s]l;gf], uf]N8]g 6] n
/ cGo cfk/flws ;|f]taf6 k|fKt x'g cfPsf] c;'nL ;+ljwfg;efdf kfPsf]
dtsf] cfwf/df ;a} kf6L{nfO{{ bfdf;fxLn] efu nufpg] . u[xdGqL kb lrfsf]
cfwf/df efu nufpFbf;d]t s'g} bnnfO{{ lrQ b'Vg] cj:yf cfpg glbg] . _ ;+ljwfg ;+zf]wg u/]/ ! ;o ! ;b:oLo dlGqkl/ifb\sf] k|fjwfg /fVg] .
dGqL agfpFbf cfgf] x:tfIf/ ug{;Sg] / ;fFjf cIf/ lrg]sf ;ef;b\nfO{
k|fyldstf lbFb} lzIff / 1fgsf] sb/ ug]{ .
gf]6 ! cfjZostfcg';f/sf] ;xdlt pknAw u/fpg]nfO{{ ;+ljwfg;d]t
lgdf{0f ug}{ 7]Ssf kfpg ;Sg] ;Defjgf /x]sf] ;Gbe{nfO{ b[li6ut
ug{ x'g cg'/f]w 5 .
b|i6JoM of] ;"rgfsf] d:of}bf cfjZos 7fg] ;/sf/ / bnx?n] lgMz'Ns
pkof]u ug]{ 5"6 5 .

vf8Ldf xfp;d]8 v'Nnf

sf7df8f}F . ;/sf/n] vf8L d'ns


' df
dlxnfx? a9L kLl8t ePsf] eGb} Ps
bzsb]lv 3/]n' sfdbf/sf ?kdf
dlxnfnfO{{ k7fpg /f]s nufPsf]df v'nf
u/]sf] 5 . k|ltaGw nufPsf] cj:yfdf
klg ef/tsf] af6f] xF'b} u}/sfg'gL
9+uaf6 dlxnf sfdbf/ hfFbf emg
c;'/lIft x'g] qmd a9\b} uPkl5 3/]n'
sfdbf/;DaGwL dfkb08 agfO{ v'nf
ul/Psf] >d tyf oftfoft Joj:yf
dGqfnon] hgfPsf] 5 . clxn] stf/,
;+oS' t c/a Old/]6;
\ -o"PO{_ / ;fpbL
c/adf v'nf ug{ lg0f{ ul/Psf] 5 .
s'jt] l:yt g]kfnL b"tfjf;sf] ;'emfjsf
cfwf/df dlxnf sfdbf/nfO{{ ToxfF
o;cl3 g} v'nf ul/;lsPsf] 5 . 3/]n'
sfdbf/sf] Go"gtd tna, ladf,
/f]huf/bftf sDkgLsf] cfly{s cj:yf,
;' / lIft af;:yfg, /f] h uf/bftf
sDkgLsf] ;fdflhs cfwf/, ;'/Iffsf]
k|Tofe"lt / lgoldt ;Dks{sf] Uof/]G6L
x'gk' g]{ k|fjwfg /flvPsf] dGqfnon]
hgfPsf] 5 . o;af/] l56} ;DalGwt
b"tfjf;df hfgsf/L k7fOg] dGqfnosf
Ps clwsf/Ln] atfP . ToxL
dfkb08sf cfwf/df b"tfjf;af6
dfukqdf k|df0fLs/0f ug'k{ 5{ To;kl5
dfq g]kfnaf6 j}b]lzs /f]huf/
ljefun] >d :jLs[lt lbG5, pgn]
eg] . b" t fjf;n] /f] h uf/bftfsf]
;fdflhs, cfly{s cfwf/sf ;fy}
kfl/jfl/s ljj/0f, k];f / cfk"m sfo{/t
;+:yfsf] :ki6 cfwf/ a'em]/ dfq dfukq
k|df0fLs/0f ug'k{ 5{ . sfdbf/sf] cf}iflw
pkrf/, b}lgs cf7 306fdfq sfd,
;ftfdf Ps lbg labf, sfg'gL ;xfotf
/ zf}rfnosf] Joj:yfnufotsf
Uof/] G 6L /f] h uf/bftfn] lbg' k g] {
dfkb08df pNn] v 5 . oL
dfkb08;lxt stf/df Go"gtd dfl;s

kfl/>lds ! xhf/ l/ofn -@) xhf/


?k}ofF_, o"PO{df ( ;o l/ofn -!* xhf/
?k}ofF_ / ;fpbL c/adf ( ;o l/ofn
lgwf{/0f ul/Psf] 5 .
cljjflxt k'?ifn] dlxnfnfO{{ 3/]n'
sfdbf/ /fVg gkfpg] Joj:yf ul/Psf]
5 . s'jt] df sfdsf] k|sl[ tcg';f/
km/skm/s tna lgwf{/0f ul/Psf] 5 .
xfp; d]8 / xfp; JjfO{ sf nflu
%) lbgf/ -!@ xhf/ ?k}ofF_, s'ssf
nflu ^) lbgf/ -!% xhf/ ?k}ofF_ /
8fOe/sf &% lbgf/ -!* xhf/ & ?k}ofF_
Go"gtd dfl;s tna tf]lsPsf] 5 .
To:t}, 3/]n' ;'/Iff uf8{ ! ;o lbgf/ @% xhf/ ?k}ofF_ / uf8{g/sf] &) lbgf/
-!& xhf/ % ;o ?k}ofF_ Go"gtd dfl;s
tna lgwf{/0f ul/Psf] 5 . ;fpbL
c/a, stf/ / o"PO{sf] >d P]gleq
3/]n' sfd gkg{] x'bF f ladfsf] Joj:yf
ug{ g ;lsg] ToxfF l :yt g] k fnL
b"tfjf;x?n] atfPsf lyP . t/
dGqfnon] clgjfo{?kdf 3/]n' sfddf
ladfsf] Joj:yf x'gk' g]{ lgod agfPsf]
5, ;|ft] n] eGof], Tof] geP sfdbf/
k7fpg g;lsg] dfk08df pNn]v 5 .
ladf gx'bF f g]kfnL dlxnf sfdbf/x?
ljleGg ;d:ofaf6 u|:t eO{ kms{g] /
3/kl/jf/ tyf ;dfhaf6 6fl9g' kg{]
afWotf lyof] . o;cl3 vf8L d'ns
' df
dlxnf sfdbf/x? of}gzf]if0fdf kg{,
;fx'sf] s'6fO vfg], kL8f ;xg g;s]/
cfTdxTof ug],{ Ph]G6af6 7uL x'g,] 3/df
;Dks{ ug{ gkfpg], Go"g tna lbg] /
rfx]sf] ;dodf 3/ kms{g gkfpg]
ePsfn] ;/sf/n] tL d'ns
' df hfg /f]s
nufPsf] lyof] . vf8L d'ns
' df dlxnf
sfdbf/nfO{{ k|ltaGw nufP klg hfg]
qmd eg] /f]lsPsf] lyPg . bnfndfkm{t\
7lug] tyf ljb]zdf cnkq x'g] qmd
emg} a9]sf] lyof] .

k|sfzs tyf ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M afuahf/, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.chhepyastraweekly.wordpress.com sDKo'6/ tyf d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , l8NnLahf/, lkknaf]6 glhs}, kmf]gM $$$%%@)

You might also like