Republika e Kosovs

Republika Kosovo - Republic of Kosovo

Kuvendi - Skuptina Assembly

LIGJI Nr. 03/L-238

PR ASPEKTET CIVILE T RRMBIMIT NDRKOMBTAR T FMIJS

Kuvendi i Republiks s Kosovs; N mbshtetje t nenit 65 (1) t Kushtetuts s Republiks s Kosovs, Miraton:

LIGJ PR ASPEKTET CIVILE T RRMBIMIT NDRKOMBTAR T FMIJS

KREU I
DISPOZITAT E PRGJITHSHME

Neni 1 Qllimi Qllimi i ktij ligji sht, sigurimi i kthimit t shpejt t fmijs q largohen apo mbahen pa t drejt n shtetin e vendqndrimit, si dhe sigurimi i respektimit i t drejts s kujdestaris dhe t kontaktit me fmijt, t cilt jan banor t prhershm t Kosovs apo t nj shteti krkues.

Neni 2 Prkufizimet 1. Shprehjet e prdorura n kt ligj kan kto kuptime: 1.1. Fmij - personi nn moshn gjashtmbdhjet (16) vje; 1.2. Konventa e Hags Konventa pr Aspektet Civile t Rrmbimit Ndrkombtar t Fmijve, e cila sht nnshkruar n Hag m 25 tetor 1980; 1.3. Shteti krkues - shteti i cili sht pal sipas Konvents s Hags; 1.4. Autoriteti Qendror i Kosovs - Ministria e Drejtsis s Republiks s Kosovs; 1.5. T drejtat e kujdestaris - t drejtat q lidhen me kujdesin e fmijs dhe n veanti, e drejta pr t prcaktuar vendbanimin e fmijs; 1.6. T drejtat e kontaktit - t drejtat pr t marr fmijn pr nj periudh t kufizuar n nj vend tjetr nga vendbanimi i tij i prhershm; 1.7. Kujdestar i prkohshm - personi i cili e ka larguar fmijn pa t drejt ose personit t cilit i sht besuar fmija n Kosov, si sht prcaktuar me kt ligj; 1.8. Gjykata e Qarkut n Prishtin - gjykata kompetente pr vendosje dhe pasardhsen e saj sipas Ligjit pr Gjykatat.

Neni 3 Largimi apo mbajtja e padrejt e fmijs 1. Largimi apo mbajtja e nj fmije konsiderohet i padrejt n rastet kur: 1.1. konsiston n shkeljen e t drejtave t kujdestaris dhn nj personi, nj institucioni apo organi tjetr, qoft bashkrisht apo individualisht, sipas ligjit t shtetit n t cilin fmija ka qen banor i prhershm para largimit apo mbajtjes; 1.2. n kohn e largimit apo mbajtjes kto t drejta jan ushtruar, qoft bashkrisht apo individualisht, ose q mund t ken qen ushtruar me prjashtim t largimit apo mbajtjes. 2. T drejtat e kujdestaris, t prmendura n paragrafin 1., nn-paragrafin 1.1., t ktij neni, mund t burojn nga ligji, vendimi gjyqsor apo administrativ ose t nj marrveshjeje q ka efekt ligjor sipas ligjit t shtetit. 3. N prcaktimin nse largimi apo mbajtja e fmijs ka qen e padrejt autoritetet kosovare mund ti referohen ligjit apo vendimit t huaj ex-officio.

Neni 4 Roli i Autoritetit Qendror t Kosovs 1. Ministria e Drejtsis sht Autoriteti Qendror n Kosov, pr t kryer detyrat e prcaktuara me kt ligj. 2. Ministria e Drejtsis bashkpunon me autoritetet qendrore t caktuara n shtetet tjera dhe nxit bashkpunimin midis autoriteteve kompetente n Kosov, pr t siguruar kthimin e shpejt t fmijve duke prfshir masat: 2.1. pr t zbuluar vendndodhjen e fmijs, i cili sht larguar apo mbajtur pa t drejt; 2.2. pr t parandaluar dhe mbrojtur fmijn nga veprimet e dmshme duke marr ose br q t merren masa t prkohshme; 2.3. pr t siguruar kthimin vullnetar t fmijs ose pr t arritur nj marrveshje pr shtjen; 2.4. pr t filluar apo lehtsuar institucionit procedimin gjyqsor ose administrativ, me qllim t kthimit t fmijs dhe n rastin e duhur, t bjn prgatitje pr organizimin ose sigurimin e ushtrimit efektiv t t drejtave t kontaktit; 2.5. si e krkojn rrethanat, t sigurojn ose lehtsojn sigurimin e konsulencs dhe asistencs ligjore, duke prfshir pjesmarrjen e konsulentve ligjor; 2.6. t marrin masat e nevojshme administrative, pr t siguruar kthimin e sigurt t fmijs; 2.7. t shkmbej informata me autoritetet qendrore t shteteve tjera pr eliminim e pengesave pr zbatimin e ktij ligji.

Neni 5 Raportimet 1. Pr t siguruar informacione lidhur me krkoj: fmijn, Ministria e Drejtsis mund t

1.1. nga cilido autoritet publik apo person n Kosov, t siguroj raport me shkrim apo informacione n lidhje me vendndodhjen e fmijs; 1.2. nga cilado gjykat n Kosov q t siguroj kopje t vrtetuara t fardo urdhri t gjykats prkatse, aktvendimi apo dokumentacion n lidhje me fmijn.

KREU II
PROCEDIMET E PRGJITHSHME

Neni 6 Krkesa pr kontakt dhe kthimin e fmijs 1. do person, institucion apo organ tjetr q pretendon se nj fmij sht larguar nga apo n Kosov apo sht mbajtur n kundrshtim me t drejtat e kujdestaris, mund ti drejtohet Ministris s Drejtsis ose Autoritetit Qendror t ndonj shteti tjetr pr asistenc n sigurimin e kthimit t fmijs. 2. Krkesa pr kthimin e fmijs n Kosov, n pajtim me paragrafin 1. t ktij neni, mund ti dorzohet gjithashtu edhe Gjykats s Qarkut n Prishtin. 3. Gjykata e Qarkut n Prishtin do ti transmetoj krkesn Ministris s Drejtsis me kusht qe krkesa t plotsoj kushtet n vijim: 3.1. informacion n lidhje me identitetin e krkuesit, t fmijs dhe t personit q supozohet se ka larguar apo mbajtur fmijn pa t drejt; 3.2. data e lindjes s fmijs; 3.3. shkaqet mbi t cilat bazohet pretendimi i krkuesit pr kthimin e fmijs; 3.4. t gjitha informacionet e nevojshme n lidhje me vendndodhjen e fmijs dhe identitetin e personit me t cilin supozohet t jet fmija. 4. Krkess pr kthimin e fmijs n Kosov duhet ti bashkngjitet: 4.1. nj kopje e vrtetuar e ndonj vendimi apo marrveshjeje prkatse; 4.2. certifikat apo dokument i vrtetuar q vjen nga autoriteti qendror ose ndonj autoritet tjetr kompetent i shtetit t vendbanimit t prhershm t fmijs ose nga nj person i kualifikuar, n lidhje me ligjin prkats t ktij shteti; 4.3. do dokument tjetr n interes t shtjes.

Neni 7 Procedurat e kthimit vullnetar 1. Me pranimin e krkess nga vendi i huaj dhe pas verifikimit se krkesa sht n pajtim me kushtet e prcaktuara n nenin 6 t ktij ligji, Ministria e Drejtsis do t informoj kujdestarin e prkohshm t fmijs se larguar apo mbajtur padrejtsisht n lidhje me krkesn dhe do t bj propozimin pr t siguruar kthimin vullnetar t fmijs ose pr t arritur marrveshje.

2. Nse kujdestari i prkohshm nuk ndrmerr veprime brenda shtat (7) ditve prej dats kur e ka pranuar shkresn, Ministria e Drejtsis inicion procedurat gjyqsore n Gjykatn e Qarkut n Prishtin dhe sht e autorizuar t veproj n interes t krkuesit pr kthimin e fmijs nga Kosova. 3. Nse Ministria e Drejtsis, pranon krkesn pr kthimin e fmijs nga Kosova dhe ka arsye t besoj se fmija sht n nj shtet tjetr, do tia transmetoj n mnyr t drejtprdrejt dhe pa vones krkesn autoritetit qendror t ktij shteti dhe do t informoj autoritetin qendror krkues ose krkuesi, n varsi t shtjes.

KREU III
PROCEDURAT GJYQESORE

Neni 8 Juridiksioni i Gjykats 1. Gjykata e Qarkut n Prishtin do t ket juridiksionin ekskluziv t instancs s par n Kosov. 2. Shqyrtimi i krkess dhe lshimi i urdhrave dhe aktvendimeve sipas ktij ligji do t procedohen n pajtim me Ligjin e Procedurs Jokontestimore. 3. Nse Gjykata e Qarkut n Prishtin nuk vendos brenda nj periudhe prej dyzetedy (42) ditve lidhur me krkesn, nga data e pranimit t krkess: 3.1. Ministria e Drejtsis mund t krkoj nga Kryetari i Gjykats s Qarkut n Prishtin, q t paraqet deklarat pr shkaqet e voness s marrjes s vendimit brenda periudhs se prcaktuar; dhe 3.2. Kryetari i Gjykats s Qarkut do ti jep arsyet me shkrim brenda pes (5) ditsh pas pranimit t krkess nga Ministria. Me pranimin e arsyeve me shkrim, Ministria e Drejtsis do ta prcjell ato krkuesit. 4. Gjykata do ti jep prparsi procedurs s krkess pr kthimin e fmijs. 5. Rishikimi i nj krkese dhe lshimi i urdhrave dhe aktvendimeve sipas ktij ligji do t procedohen n instanc t lart nga nj gjyqtar profesionist me ekspertiz n ligjin familjar. 6. Procedurat gjyqsore do t procedohen n pajtim me Ligjin e Procedurs Jokontestimore, nse nuk sht parapar ndryshe me kt ligj. 7. Gjykatat duhet ti japin prparsi procedurave t krkess pr kthimin e fmijs.

Neni 9 Ndikimi n procedurat tjera Kur Gjykata e Qarkut n Prishtin e pranon nj krkes sipas ktij ligji, procedurat n fardo gjykat tjetr n Kosov n lidhje me shtjen e kujdestaris s fmijs do t ndrpriten derisa procedura pr kthimin e fmijs ka prfunduar.

Neni 10 Kompetenca e Gjykats 1. Gjykata mund t: 1.1. urdhroj kthimin e fmijs n shtetin krkues; 1.2. t jap deklarat q largimi ose mbajtja e fmijs jasht Republiks s Kosovs ka qen i padrejt; 1.3. t nxjerr urdhr apo vendim, sipas nevojs, n mnyr q t vendos lidhur me largimin e padrejt t fmijs apo t zbatoj urdhrin e kthimit; 1.4. ti jap urdhra kujdestarit t prkohshm n mnyr q t sigurohet kthimi sa m i shpejt i fmijs. 2. Gjykata mund t dnoj kujdestarin e prkohshm, n rast se nuk i prmbahet urdhrit t gjykats, me gjob deri n dhjetmij (10.000) Euro pr do shkelje t urdhrit t gjykats. 3. Vendimi sipas ktij ligji nuk do t perjudikoj mbi thelbin e t drejtave t kujdestaris derisa nuk t vendoset se fmija nuk do t kthehet sipas ktij ligji ose nse nuk bhet nj krkes sipas ktij ligji brenda nj kohe t arsyeshme pas marrjes se njoftimit. 4. Gjykata para nxjerrjes s urdhrit pr kthim, mund t krkoj q krkuesi t merr nj vendim nga autoritetet e shtetit t vendbanimit t prhershm, se largimi apo mbajtja ishte e padrejt, sipas nenit 3 t ktij ligji, kur nj vendim i till mund t merret n kt shtet. Autoritetet qendrore t shteteve tjera do ti ndihmojn krkuesit t marrin nj vendim t till. 5. Nse gjykata ka arsye t besoj se fmija sht drguar n nj shtet tjetr, do t pezulloj procedurn pr kthimin e fmijs.

Neni 11 Urdhri pr kthim 1. Gjykata do t urdhroj kthimin e menjhershm t fmijs nga Kosova n shtetin krkues nse:

1.1. fmija sht larguar apo mbajtur pa t drejt n Kosov; dhe 1.2. nga data kur sht pranuar krkesa n Gjykatn e Qarkut n Prishtin, ka kaluar nj periudhe me pak se nj (1) vit nga data e largimit apo mbajtjes s padrejt t fmijs n Kosov. 2. Gjykata do t urdhroj kthimin e fmijs s larguar apo mbajtur pa t drejt edhe kur krkesa sht pranuar pas mbarimit t periudhs s nj (1) viti, si referohet n paragrafin 1. t ktij neni, pr sa koh q nuk sht provuar se fmija tashm sht prshtatur n nj mjedis t ri t tij.

Neni 12 Prjashtimet e urdhrit pr kthim 1. Gjykata nuk sht e detyruar t urdhroj kthimin e fmijs, nse personi, institucioni apo organi tjetr q e krkon kthimin e tij, konstaton q personi, institucioni apo organi tjetr q sht kujdesur pr fmijn nuk po ushtronin t drejtat e kujdestaris n kohn e largimit apo mbajtjes ose kan rn dakord, ose si rrjedhoj t ken pranuar n heshtje largimin apo mbajtjen e padrejt t fmijs. 2. N rrethana prjashtuese gjykata nuk sht e detyruar t urdhroj kthimin e fmijs, nse ekziston rrezik serioz q kthimi do ta ekspozoj fmijn ndaj dmit fizik ose psikologjik ose vnien e fmijs para nj situate t patolerueshme. 3. Gjykata mund t refuzoj t urdhroj kthimin e fmijs, nse gjen se fmija kundrshton t kthehet dhe ka arritur nj mosh dhe nj shkall pjekurie, sipas s cils sht n gjendje t vendos vet pr jetn e vet. 4. N marrjen parasysh t rrethanave q i referohen ktij neni, do t merren n konsiderat informacionet n lidhje me t kaluarn sociale t fmijs, t siguruar nga autoriteti qendror ose ndonj autoritet tjetr kompetent i vendbanimit t prhershm t fmijs. 5. Gjykata gjat marrjes s vendimit n lidhje me mos kthimin e fmijs nuk do t perjudikoj mbi thelbin e t drejtave t kujdestaris.

Neni 13 Prfundimi i efektit t urdhrit ekzistues t kujdestaris Kur Gjykata urdhron kthimin, fardo urdhri tjetr n lidhje me t drejtat e kujdestaris pr t njjtin fmij, i nxjerr nga nj gjykat n Kosov, nuk ka efekt.

Neni 14 Efektet e urdhrit t kujdestaris n Kosov Vendimi n lidhje me kujdestarin q sht marr n Kosov, nuk sht baz pr refuzim t kthimit t fmijs sipas ktij ligji, por gjykata mund t marr n konsiderat arsyet e ktij vendimi kur t zbatoj dispozitat e ktij ligji.

Neni 15 Masat e prkohshme 1. Pas krkess t br nga Ministria e Drejtsis, ose sipas detyrs zyrtare, Gjykata e Qarkut n Prishtin, mund n fardo kohe, para nxjerrjes s fardo vendimi sipas ktij ligji, t caktoj masat e prkohshme, derisa i konsideron si t prshtatshme pr qllime t: 1.1. mirqenies s fmijs; dhe 1.2. parandalimit t ndryshimeve n rrethanat relevante pr krkesn, veanrisht n lidhje me sigurimin e vendndodhjes s fmijs, gjat procedurave dhe t parandaloj pengesat e kthimit t fmijs, duke prfshir urdhrat n lidhje me vendbanimin e prhershm t fmijs, kujdesin apo arsimimin e fmijs.

Neni 16 Zbatimi Gjykata e Qarkut n Prishtin do t zbatoj sipas detyrs zyrtare fardo urdhri t nxjerr sipas ktij ligji dhe do t merr fardo vendimi pr zbatimin e shpejt sipas nevojs.

KREU IV
T DREJTAT E KONTAKTIT

Neni 17 Kontakti 1. Krkesa pr t marr masa pr organizimin ose sigurimin e ushtrimit efektiv t t drejtave t kontaktit, mund ti paraqitet Ministris s Drejtsis ose Autoriteteve Qendrore t Shteteve tjera n t njjtn mnyr si bhet krkesa pr kthimin e fmijs. 2. Ministria e Drejtsis n baz t nenit 4 t ktij ligji, do t nxis realizimin e t drejtave t kontaktit dhe plotsimin e kushteve t cilat mund t jen objekt ushtrimi i ktyre t drejtave. Ministria e Drejtsis do t ndrmerr hapa pr t shmangur, sa m shum q t jet e mundur, pengesat ndaj ushtrimit t ktyre t drejtave.

3. Ministria e Drejtsis mund t inicioj ose ndihmoj fillimin e procedimit, me qllim t organizimit ose mbrojtjes s ktyre t drejtave dhe sigurimit e respektimit t kushteve ndaj t cilave mund t jet objekt ushtrimi i ktyre t drejtave.

KREU V
DISPOZITAT PRFUNDIMTARE

Neni 18 Gjuha e komunikimit Krkesa, komunikimi apo ndonj dokument tjetr i drguar Ministris s Drejtsis do t jet n gjuhn origjinale dhe do t shoqrohet nga nj prkthim zyrtar n nj nga gjuht zyrtare t Republiks s Kosovs.

Neni 19 Shpenzimet 1. Shpenzimet e procedurave gjyqsore duke prfshire sigurimin e ndihms ligjore, n baz t paragrafit 2. t ktij neni do t barten nga Buxheti i Kosovs. Nse gjykata e qarkut nxjerr urdhr n favor t krkuesit, ajo mund t krkoj nga prgjegjsi q t mbuloj shpenzimet e procedurave dhe shpenzimet e kthimit t fmijs. 2. Ndihma ligjore do ti vihet n disponim krkuesit dhe prgjegjsit pr t mbuluar shpenzimet e prfaqsimit ligjor n baz t krkess. 3. Gjykata mund t liroj personin prgjegjs nga kompensimi i shpenzimeve t procedurs n rast s i njjti sht n gjendje t rnd ekonomike.

Neni 20 Konventa e Hags Ky ligj do t interpretohet dhe zbatohet n pajtim me Konventn e Hags si dhe me praktikat m t mira t siguruara nga Konferenca e Hags mbi t Drejtn Ndrkombtare Private.

Neni 21 Kompetencat pr aktet nnligjore Qeveria e Kosovs me propozimin e Ministris s Drejtsis nxjerr akte nnligjore pr zbatimin e ktij ligji.

Neni 22 Dispozitat Kalimtare Deri me hyrjen n fuqi t ligjit pr gjykatat, gjykat kompetente pr zbatimin e ktij ligji do t jet Gjykata e Qarkut n Prishtin. Me hyrjen n fuqi t ligjit pr gjykatat, gjykat kompetente pr zbatimin e ktij ligji do t jet Gjykata Themelore n Prishtin.

Neni 23 Dispozitat shfuqizuese Me hyrjen n fuqi t ktij ligji, shfuqizohet Rregullorja e UNMIK-ut Nr. 2004/29 pr Mbrojtjen kundr Rrmbimit Ndrkombtar te Fmijve.

Neni 24 Hyrja ne fuqi Ky ligj hyn n fuqi pesmbdhjet (15) dit pas publikimit n Gazetn Zyrtare t Republiks s Kosovs.

Ligji Nr. 03/ L- 238 28 tetor 2010

Antari i Kryesis s Kuvendit Xhavit HALITI

10