4.

Teorije o strukturi ljudskog intelekta

- Po elo sa Ch. Spearmanom, 1904., 1927.

http://www.indiana.edu/~intell/spearman.shtml http://en.wikipedia.org/wiki/Charles_Spearman - On je konstruirao (izmislio) faktorsku analizu - Dvofaktorska (bifaktorska) teorija - Postoji generalni ili op i faktor inteligencije - Postoje specifi ni faktori inteligencije - g-faktor izraz ukupne mentalne energije mozga - Ravenove progresivne matrice sinonim za mjerenje gfaktora - Unifaktorski pristup u shva anju strukture intelekta

4. Teorije o strukturi ljudskog intelekta

Grafi ki prikaz Spearmanovog modela strukture ljudskog intelekta

4. Teorije o strukturi intelekta

Lois L. Thurstone (1877.-1955.) strukturu intelekta izla e kroz model irih grupnih faktora koje naziva primarnim mentalnim sposobnostima http://www.indiana.edu/~intell/lthurstone.shtml http://en.wikipedia.org/wiki/Louis_Leon_Thurstone Sedam primarnih mentalnih sposobnosti su: N numeri ki faktor - sposobnost brzog i to nog kori tenja numeri kih podataka, rje avanje jednostavnih matemati kih operacija V verbalni faktor sposobnost razumijevanja govornih simbola W faktor rje itosti (verbalna fluentnost) - lako a uporabe rije i, bogatstvo jezi nog izra avanja

4. Teorije o strukturi intelekta

S spacijalne ili prostorne sposobnosti, sposobnost razumijevanja prostornih odnosa, sposobnost prostornog predo avanja, vizualizacija i spacijalizacija P Perceptivna brzina sposobnost brzog zahva anja elemenata u vidnom zamje ivanju kao i njihovo razlikovanje M faktor pam enja ili memorije, sposobnost mehani kog zapam ivanja R sposobnost op eg rezoniranja, sposobnost induktivnog mi ljenja. Sposobnost uo avanja pravila, zakonitosti, na ela i izvo enje generalizacija.

4. Teorije o strukturi intelekta

Grafi ki prikaz Thurstoneovog modela sedam primarnih mentalnih sposobnosti

4. Teorije o strukturi intelekta

Thurstoneova teorija nastala pred II. svjetski rat Faktori su me usobno neovisni, jednako vrijedni, nehijerarhijskih relacija - tuma e se kao izraz specificirane aktivnosti razli itih mozgovnih podru ja Ova teorija omogu ava interpretaciju za to je netko dobar u jednom podru ju, a istodobno prosje an ili ak i slab u nekom drugom podru ju Inteligenciju se testira baterijom testova koja obuhva a imenovane faktore Rezultat se ne mo e izraziti kvocijentom inteligencije moraju se navesti vrijednosti za svaki pojedina ni faktor

4. Teorije o strukturi intelekta

Pojava Thurstoneove teorije dovela do nekih podjela Ameri ki psiholozi svesrdno su je prihvatili Europski psiholozi ostaju u okvirima Spearmanovog pristupa Nakon Thurstonea podjela na unifaktorske (Europa) i vi efaktorske pristupe (SAD) u sklopu novih teorija o strukturi ljudskog intelekta

4. Teorije o strukturi intelekta

Sir Cyril Burt (1883.-1971.) predlo io hijerarhijski model strukture ljudskog intelekta Burt postao sinonimom nativisti kog pristupa inteligenciji http://www.indiana.edu/~intell/burt.shtml http://www.galtoninstitute.org.uk/Newsletters/GINL9909/cyril_burt.htm Philip Vernon (1905.-1987. ) objavio 1950. svoj model hijerarhijske strukture intelekta http://www.indiana.edu/~intell/vernon.shtml Generalna kognitivna sposobnost se nalazi na vrhu modela Ona se grana na verbalno-edukacijsku (v-ed) i spacijalno-mehani ku sposobnost (k:m) Na ni oj razini v:ed se grana na verbalnu i numeri ku sposobnost, a k:m na prostornu, manualnu i sposobnost uporabe mehani kih informacija

4. Teorije o strukturi intelekta

Grafi ki prikaz Vernonovg modela intelekta

4. Teorije o strukturi intelekta

Joy Paul Guilford (1897.-1988.) sredinom 1950-ih predla e trodimenzionalni model strukture ljudskog intelekta Poznato kao Guilfordova kocka http://www.indiana.edu/~intell/guilford.shtml http://books.nap.edu/html/biomems/jguilford.pdf Guilfordov model se sastoji od operacija (5), sadr aja (4) i produkata (6) Svaki faktor iz modela imenovan je trigramom po etnih slova navedenih kategorija Na primjer: CFT zna i da je u pitanju kognicija figuralnih transformacija Model nastaje iz tradicije vi efaktorskih pristupa strukturi intelekta Svaki faktor je me usobno neovisan, nehijerarhijski postavljen, odra ava se stajali te da ne postoji neki op i faktor inteligencije

4. Teorije o strukturi intelekta Shematski prikaz Guilfordove kocke

4. Teorije o strukturi intelekta

Raymond B. Cattell (1905.-1998.) zapo inje, a John L. Horn (1928.2006.) dora uje teoriju o fluidnoj (Gf) i kristaliziranoj (Gc) inteligenciji http://www.indiana.edu/~intell/rcattell.shtml http://www.indiana.edu/~intell/horn.shtml Temeljne intelektualne sposobnosti grupiraju se u dva iroka faktora Fluidna inteligencija (Gf), i Kristalizirana inteligencija (Gc) Faktori ni eg reda su Op a fluentnost (Of) Faktor vizualizacije (Fv), i Faktor kognitivne brzine (Fkb)

4. Teorije o strukturi intelekta Shema Cattelovog modela

4. Teorije o strukturi intelekta

Fluidna inteligencija Odnosi se na sposobnost kognitivne elaboracije koja nam omogu ava manipulaciju na apstraktnoj razini Dr i se da Gf ovisi o neurolo kom razvoju te da je neovisna o prethodnim u enjima i iskustvima, visoko je povezana sa brzinom u enja u novim podru jima Gf jako podsje a na g-faktor iz Spearmanoivog modela - mjeri se testovima brzine, nasljedno je odre ena, rano dose e maksimum, do 14. g. a ve s 20. g. po inje sustavno slabjeti, kulturalno je neovisna (Cattell sastavljao culture free testove) neurolo ki inzulti i razli ita o te enja iv anog sustava mogu dovesti do gubljenja cijelog faktora Gc mjeri se testovima snage, maksimum se dobiva nakon 20 i ne pokazuje pad tokom procesa sazrijevanja i starenja, ovisna je du ini kolovanja, kolskim programima i osobnim iskustvima, kulturolo ki je ovisna, obuhva a znanje ste eno tokom ivota mogu a mozgovna o te enja iamt e za posljedicu ispadanje samo nekih, specifi nih funkcija Gf i Gc me usobno su povezani oko r=0,40