Temel Ses Kavramlar

indekiler:
Tanmlar
dB Dnm
Ses Alanlar
dB dB
BA 7666-11, 1

Ses

BA 7666-11, 2

860499/1

Ses ve Grlt

BA 7666-11, 3

860500/1

Sesin Terminolojisi
RMS
Tepe

dB

Hzl (F)
Yava (S)
Darbe (I)
Yzdelik Deerler

Ses Basnc
Logaritmik Skala
Paskal

Arlklar
Leq

RMS

L10
L90

1/1 ve 1/3 Oktav Analizi

statistiksel Analiz
Sabit Oranl Bant Genilii
Grlt Dozu

BA 7666-11, 4

Basn ve G

Basn p [N/m2 = Pa]

Analoji

Lp [dB]

Scaklk t [C]

G P [W]

G P [W]
Ses
Kayna
Elektrikli
Istc
BA 7666-11, 5

Temel Ses Parametreleri

Serbest Alan koullar altlnda:

P2
2

P2
1
P

BA 7666-11, 6

861218/2

r1

Ses iddeti vektr, ,

bir noktadaki akustik enerjinin ak
ynn ve bykln tanmlar

r2

P
p2
=
=
4 r 2 c

G:

P [W]

iddet:

[J/s/m2] = W/m2

Basn:

p [Pa = N/m2]

Sesin Yaylmas
t=0
Skma

t = 1/4 T

t = 1/2 T
Genleme

t = 3/4 T
Minimum Skma

t=T
Skma Yok

BA 7666-11, 7

Maksimum Skma

Ses Basnc

Basn
[Pa]
100 000
Paskal

Zaman
BA 7666-11, 8

860504/1

Ses Basnc
Basn
[Pa]
Atmosfer
Basnc

New York

100 000
Paskal
Mexico City

BA 7666-11, 9

Akustik
Basn
Deiimleri

Ses Basncnn Deiim Aral

Basn, p
[Pa]
100
10
1
0.1
0.01
0.001
0.000 1
0.000 01

BA 7666-11, 10 860505/2

Temel Ses Kavramlar

indekiler:
Tanmlar
dB Dnm
Ses Alanlar
dB dB
BA 7666-11, 11

Ses Basncnn Deiim Aral

Ses Basnc, p
[Pa]
100
10
1
0.1
0.01
0.001
0.000 1
0.000 01

BA 7666-11, 12 860508/2

Ses Basn Dzeyi, Lp

140
120
100
80
60
40
20
0

[dB]

dB Desibel
p
Lp = 20 log p dB re 20 Pa
0

(p0 = 20 Pa = 20 10-6 Pa)

r. 1: p = 1 Pa
Lp = 20 log

BA 7666-11, 13

r. 2: p = 31.7 Pa
1
20 10 6

Lp = 20 log

317
.
20 10 6

= 20 log 50 000

= 20 log 1.58 10-6

= 94 dB

= 124 dB

dBnin Alglan
Ses Dzeyindeki
Deiim (dB)

BA 7666-11, 14

Alglanan Sesin
Grlndeki Deiim

Ancak hissedilebilir

Belirgin derecede farkl

10

ki kat farkl

15

ok farkl

20

Drt kat farkl

dB - Pa Dnm (Grafik ile)

Lp

dB
re 20 Pa

200

150

100

94 dB

50

0
0.0001

p0 = 20 Pa
BA 7666-11, 15

0.01

0.1

10

100

1000 10 000

Basn
[Pa]

dB - Pa Dnm (Tablo ile)

dBden Basn Oranna
Basn
Oran

db +

Basn
Oran

1.00
0.989
0.977
0.966
0.955
0.944
0.933
0.923
0.912
0.902

0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9

1.000
1.012
1.023
1.035
1.047
1.059
1.072
1.084
1.096
1.109

0.501
0.447
0.398
0.355
0.316
0.251
0.200
1.158
0.126
0.100

6
7
7
9
10
12
14
16
18
20

1.995
2.239
2.512
2.818
3.162
3.981
5.012
6.310
7.943
10.000

0.891
0.841
0.794
0.708
0.631
0.562

1.0
1.5
2.0
3.0
4.0
5.0

1.122
1.189
1.259
1.413
1.585
1.778

0.0316
0.0100
0.0032
10-3
10-4
10-5

30
40
50
60
80
100

31.62
100
316.2
103
104
105

BA 7666-11, 16

Basn
Oran

db +

Basn
Oran

Dnm in Basit Kurallar

Ses Basnc, p
[Pa]

Ses Basn Dzeyi, Lp

dB re 20 Pa

20
10

100

10
4

BA 7666-11, 17

114

94

0.3
0.2

86
84
80

0.1

74

40 dB
20 dB
12 dB
6 dB 10 dB

Temel Ses Kavramlar

indekiler:
Tanmlar
dB Dnmleri
Ses Alanlar
dB dB
BA 7666-11, 18

Ses Kayna Trleri

Noktasal Kaynak

izgisel Kaynak

r: Lp
2r: Lp 3 dB

Dzlemsel Kaynak
r: Lp
2r: Lp 6 dB
r: Lp
BA 7666-11, 19 860510/1

2r: Lp

Akustik Kabinler

BA 7666-11, 20 860511/1

Basn Alan

Hoparlr

Kabin

Mikrofon

BA 7666-11, 21

Ses Alanlar
Lp

Yakn
Alan

Uzak Alan
Serbest Alan

nlanm Alan

6 dB

A1

BA 7666-11, 22 860512/2

2 A1

Uzaklk, r

Ynelme ndeksi
Ynelme
Faktr

Ynelme
ndeksi, dB

Ak alanda

L = Lp

Dz bir yzeyde

L = Lp + 3 dB

ki dzlemin
kesiiminde

dzlemin
kesiiminde

Ses Kayna

BA 7666-11, 23

L = Lp + 6 dB
9

L = Lp + 9 dB

Duvarlarda Basn Art

Lp

L = Lp + 6 dB
L = Lp + 3 dB

BA 7666-11, 24

Temel Ses Kavramlar

indekiler:
Tanmlar
dB Dnm
Ses Alanlar
dB dB
BA 7666-11, 25

ki Ses Kayna

Lp1 = X dB

Lp2 = X dB

Lp1 + Lp2 = X + 3 dB

BA 7666-11, 26

dB Dzeylerinin Toplanmas
L+
dB

rnek:
L1
L2
L
L+
Lt

=
=
=
=
=

55 dB
51 dB
4 dB
1.4 dB
55 + 1.4 = 56.4 dB

1.4 dB

0
0

BA 7666-11, 27 860512/2

4 dB

10

15

L
dB

Grlt Dzeylerinin karlmas

LS+N
[dB]

BA 7666-11, 28

LN
[dB]

dB Dzeylerinin karlmas
L
dB

r:
LS+N
LN
L
L
LS

6
5
4

= 60 dB
= 53 dB
=
7 dB
=
1 dB
= 60 1 = 59 dB

3
2
1
1 2 3

4 5 6

7 8 9 10

BA 7666-11, 29

L
dB
LS ~ LS+N

Birden Fazla dB Deerinin Toplanmas

Ses Dzeylerinin Toplanmas :

L1 + L2 ..... + LN = ?
L1 = L2 = L3..... = LN iin
L Total = L1 + 10 logN

10 log N
12
10
8

rnekler:
N = 2: LToplam = L1 + 3 dB
N = 10: LToplam = L1 + 10 dB

6
4
2
0
0
BA 7666-11, 30

10

15

Sonu

Ses Basn Dzeyinin dB referans 20 Paskaldr.

nsanlarn iitme aral 130 dBdir.
dB deerlerini ekleyip karmak iin tablo veya eriler
kullanlmaldr.

BA 7666-11, 31