PRIKUPLJANJE, OBRADA I PRIKAZIVANJE PODATAKA

Mr.Sci.Med. Amra Mehmedbegovi-ivanovi

FAZE ISPITIVANJA
1. 2. 3. 4.

prouavanje planiranje prikupljanje materijala (podataka) obrada podataka (statistika obrada u uem smislu) a) srejivanje podataka b) opisivanje (deskripcija) c) analiza unutargrupnih i meugrupnih odnosa d) generalizacija zakljuaka

OSNOVNI POJMOVI

statistiki skup - predmet prouavanja - cjelina sastavljena od istovrsnih elemenata sa zajednikom promjenljivom karakteristikom osnovni statistiki skup je skup svih istovrsnih jedinica posmatranja ija je veliina N. uzorak je reprezentativni deo osnovnog statistikog skupa i njegova veliina je n. jedinice posmatranja statatistikog skupa su istovrsni ali ne i istovjetni - nosioci karakteristika statistikog skupa obiljeja- karakteristike statistikog kupa varijacija promjenjivost obiljeja po jedinicama posmatranja statistikog skupa (varijabla je jedan iznos numerikog obiljeja ili kategorija atributivnog obiljeja)

Osnovni statistiki skup - N

Uzorak - n

Jedinice posmatranja

Obiljeja

Varijacije

OBILJEJA

diskontinuirana

kontinuirana

Samo pojedine vrijednosti (cijele brojeve!)

Svaku realnu vrijednost iz brojnog intervala

OBRADA PODATAKA

Sreivanje podataka : grupisanje ili distribucija frekvenci (najelementarniji nain obrade podataka) i prikazivanje rezultata: tabelarno i grafiki Opisivanje podataka: obavezno odrediti parametre statistikog skupa : veliina (N), mjera centralne tendencije (x), mjera varijabiliteta (SD) Analiza procjena unutargrupnih i meugrupnih odnosa, gdje se zakljuci donose imajui u vidu maksimalno dozvoljenu greku Generalizacija zakljuaka

SREIVANJE STATISTIIH PODATAKA GRUPISANJE

Trajanje remisije kod 35 bolesnika od Ak. nelimfoblastne leukemije iznosilo je: 12,5,10,32,11,4,14,14,6,14,9,3,4,17,9,23,38,2,8,1,3,6,24,34,12,12,6,3, 5,10,11,3,1,7,26 mjeseci

1. Razvrstavanje jedinica posmatranja u grupe ili grupne intervale 2. Utvrditi minimalnu i maksimalnu vrijednost 3. Napraviti razliku minimale i maksimalne vrijednosti raspon vrijednosti 4. Odrediti irinu grupnog intervala iste irine 5. Odrediti granice intervala donja granica prvog intervala sadri minimalnu empirijsku vrijednost opte pravilo: poinje sa 0

Minimalna vrijednost je 1, maximalna 38 Raspon 37 mjeseci irina grupnog intervala 6 Donja granica prvog intervala poinje 0 Duina remisije 0-6 7-12 13-18 19-24 25-30 31-36 37-42
Broj bolesnika (f)

14 10 5 2 1 2 1

Grupisati vrijednosti hemoglobina: 15,5 17,2 13,8 16,2 16,1 12,3 16,5 15,7 16,7 14,2 gr% 17,2 - 12,3 = 4,9 - raspon vrijednosti Donja granica intervala (12,0) manja od najmanje empirijske vrijednosti (12,3) Tanost jedne decimale 12,0 13,9 = 2 14,0 15,9 = 3 16,0 17,9 = 5 Broj intervala odreen da posljednji interval obuhata maksimalnu vrijednost (17,2)

SREIVANJE STATISTIIH PODATAKA TABELIRANJE Tabela br.1. Broj upisanih studenata po godinama na Fakultetu XX u 2006. god.
r.br
0 1

GODINA
1

STUDENTI
2

Prva Druga Trea Ukupno

79 68 65 212

Tabela 2. Broj pregledanih pacijenata na odjelu za transuzilogiju u januaru 2005.

r. br. Rh 0
0 1 1 2

Krvne grupe A
3

Ukupno AB
5 6

B
4

Pozitivni Negativni Svega

5 2 7

3 2 5

4 1 5

2 1 3

14 6 20

Tabela 3. Stopa dojenakog mortaliteta i mortaliteta djece do 5 godina po dravama u periodu 1990-2006.
r.b. 0 1 drave 1 2 1990 168 37 54 6 154 25 Infant mortality ratea 3 2000 165 22 37 3 154 13 4 2006 165 15 33 3 154 10 Under-5 mortality ratea 5 1990 260 45 69 9 260 29 6 2000 257 25 44 5 260 15 7 2006 257 17 38 4 260 11

2 Afghanistan 3 Albania 4 Algeria 5 Andorra 6 Angola 7 Antigua and Barbuda 8 Argentina 9 Armenia 10 Australia

24 47 8

17 32 5

14 21 5

28 55 9

20 36 6

17 24 6

SREIVANJE STATISTIIH PODATAKA GRAFIKO PRIKAZIVANJE

Za distribuciju frekvence (uestalosti) stubiasti dijagram ili pita

r.br 0 1 2 3 4

GODINA
1

STUDENTI
2

100 80 60 40 20 0 Prva Druga Trea

Prva Druga Trea Ukupno

86 43 65 212

Prva Druga Trea

GRAFIKO PRIKAZIVANJE

Linijski dijagram prikazivanje jedne ili vie promjena u vremenu smrtnost dojenadi 1990 2000 2006 54 37 33 smrtnost do 5 g. 69 44 38

Linijski (vremenski) dijagram sa trendom rasta

STATISTIKO OPISIVANJE RELATIVNI BROJ

U Tuzli je roeno 1200 beba U Bugojnu je roeno 450 beba Broj stanovnika u Tuzli je 250.000 Broj stanovnika u Bugojnu je 38.000

Gdje je roeno vie beba?

Gdje je roeno vie beba?

Broj roenih beba na 1.000 stanovnika Tuzle je 4,8 Broj roenih beba na 1.000 stanovnika Bugojna je 11,8

Relativni broj izraava brojani odnos meu pojmovima

VRSTE RELATIVNIH BROJEVA

Krvni pritisak

Broj ispitanika 6 25 9 12

Nizak Statistike serije- iz brojanih podataka; potrebno najmanje dva Normalan istovremena podatka Granini Visok

o Relativne frekvence i kvote odnos pojedine frekvence sa totalnom frekvencom

Krvni pritisak Broj ispitanika Relativna frekvenca Nizak Normalan Granini Visok Svega 6 25 9 12 52 0,12 0,48 0,17 0,23 1,00

Procenti relativnih brojeva u sluaju izrazito malih frekvenci relativne frekvence se mnoe sa 100-procenti, 1.000-promili, 10.000-prodecimile, 100.000-procentimile, 1.000.000-promilion

Krvni pritisak Nizak Normalan Granini Visok Svega

Broj ispitanika 6 25 9 12 52

Relativna frekvenca 11,54 48,08 17,31 23,08 100,00

Statistiki indexi index strukture dio statistike Ca plua mase prema cjelini Ca jetre

Vrsta karcinoma

Broj umrlih 28 31 19 21 99
Index dinamike 100 130 90 98 74

Index strukture 28,3 31,3 19,2 21,2 100,0

Lanani index 130 69 109 75

Ca rektuma Ca bronha

index dinamike- kretanje pojave u Svega vremenskim razmacima Prva vrijednost=100 Druga vrijednost Trea vrijednost
Vrsta karcinoma 2000 2001 2002 2003 2004 Broj umrlih 12.580 16.300 11.280 12.320 9.270

16.300/12.580*100

11.280/12.580*100

Lanani index- kao baza se uzima dinamika promjene iz prethodne godine 90/130*100 = 69

VJEBE
1. Napravi tabelu distribucije bolesnica sa primarnim karcinomom grlia materice po stadijima bolesti: prvi-5 bolesnica; drugi-90; trei-87; etvrti-0 2. Napravi tabelu i odredi koju vrstu grafikona koristititi: Oboljevanje stanovnika od psihijatrijskih bolesti u periodu 1990 i 2006: u 1990: neuroze 835; psihoze 61; epilepsija 12; psihosomatski poremeaji 252 u 2006: neuroze 1243; psihoze 54; epilepsija 28; psihosomatski poremeaji 283

RJEENJE 2.
r.b.
0 1 2 3 4 5 6 1

oboljenje
2

godine 1990
3

ukupno 2006
4

neuroze psihoze epilepsija psihom.porem svega

835 61 1 252 1149

1243 54 28 283 1608

2078 115 29 535 2757

3. Koju vrstu grafikona emo primijeniti za slijedee podatke?

Godine starosti 20-29 30-39 40-49 50-59 69 i vie Ukupno

Broj bolesnika 60 100 210 320 40 730

RJEENJE 3.

4. Koju vrstu grafikona emo primijeniti za slijedee podatke i to posebno po polu, a posebno za ukupno oboljele?
ak.resp.infek cije hipertenzija d.mellitus ulkus anemija m 385 186 196 125 60 952 328 211 220 86 195 1040 uk 713 397 416 211 255 1992

Od 360 bolesnika koji su preleali akutni infarkt miokarda 161 je imalo poremeaj sranog ritma. U kakvom odnosu je broj bolesnika sa infarktom i poremeajem ritma u odnosu na broj sa preleanim infarktom?

R = Vr / Vb * 100 R = 161 / 364 = 0,442 * 100 = 44,2%

U leukocitnoj formuli zdrave osobe limfociti su zastupljeni sa 28%. Izraunaj broj limfocita ako je ukupan broj leukocita 7600/cmm

Vr = Vb * Rb / 100 Vr = 7600 * 28 / 100 = 2128 limfocita/cmm

Vakcinisano je 200 djece a procenat izvrenja plana vakcinacije je 80%. Izraunaj broj djece predviene za vakcinaciju!

Vb = Vr / Rb * 100 Vb = 200 / 80 * 100 = 250

Napravi index dinamike kretanja bolesti i lanani index ako je u 1991. obolilo 8.659; 1995-6.250; 2000-4368; 2005-6.850; 20077.908 osoba Godina Broj oboljelih Index dinamike Lanani index 8659 6250 4368 6850 7908 100 72 50 79 91 72 70 157 115

1991. 1995. 2000. 2005. 2007.