CHT LNG KHNG KH TIU CHUN CHT LNG KHNG KH TRONG NH

AIR QUANLITY - STANDARDS OF INDOOR AIR QUALITY

1. QUY NH CHUNG

1.1. Phm vi p dng

Tiu chun ny quy nh nng ti a cho php ca mt s cht c hi, gm cacbon oxit (CO), nit oxit (NO2), lu hunh ioxit (SO2), PM2,5, PM10 trong khng kh trong nh.

- Tiu chun ny p dng nh gi cht lng khng kh trong nh v gim st tnh trng nhim khng kh trong nh.
-

Tiu chun ny khng p dng nh gi cht lng khng kh trong khu vc sn xut hoc khng kh xung quanh.

1.2 .

Gii thch t ng Trong tiu chun ny, cc thut ng c hiu nh sau: - Khng kh trong nh: l khong khng gian trong nh m con ngi sinh hot, ngh ngi.

- Khng kh trong vn phng: l khong khng gian trong cc phng lm vic hnh chnh. - Khng kh trong trng hc: l khong khng gian trong cc lp hc trong c cc hot ng ca gio vin ging bi v hc vin, sinh vin hc tp. - Trung bnh mt gi(1h): l trung bnh s hc cc gi tr o c trong khong thi gian mt gi. - Trung bnh 8 gi(8h): l trung bnh s hc cc gi tr trung bnh gi o c trong khong thi gian 8 gi lin tc. - Trung bnh 24 gi(24h): l trung bnh s hc cc gi tr trung bnh gi o c trong khong thi gian 24 gi (mt ngy m). - PM2,5: l bi l lng c kch thc kh ng hc nh hn hoc bng 2,5 m. - PM10: l bi l lng c kch thc kh ng hc nh hn hoc bng 10m.
2. QUY NH K THUT

Nng ti a cho php ca mt s cht c hi trong khng kh trong nh c quy nh ti bng 1, bng 2, bng 3. Bng 1. Nng ti a cho php ca mt s cht c hi trong mi trng khng kh trong nh dn.
n v: mg/m3
2

TT

Thng s

Nng ti a cho php Trung bnh 1 gi Trung bnh 24 gi 31 0,20 0,214 70 100 5 0,10 0,125 35 50

1 2 3 4 5

CO NO2 SO2 PM 2,5 (g/m3) PM10 (g/m3)

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

Bng 2. Nng ti a cho php ca mt s cht c hi trong mi trng khng kh trong khu vn phng.
n v: mg/m3

TT

Thng s

Nng ti a cho php Trung bnh 1 gi Trung bnh 8 gi 31 0,20 0,214 70 100 10 0,16 35 50

1 2 3 4 5

CO NO2 SO2 PM 2,5 (g/m3) PM10 (g/m3)

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

Bng 3. Nng ti a cho php ca mt s cht c hi trong mi trng khng kh trong trng hc.
n v: mg/m3

TT

Thng s

Nng ti a cho php Trung bnh 1 gi Trung bnh 8 gi 31 0,20 0,214 70

3

1 2 3 4

CO NO2 SO2 PM 2,5 (g/m3)

10 0,16 35

PM10 (g/m3)

100

50

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

3. PHNG PHP XC NH

Phng php xc nh cc thng s cht lng khng kh trong nh thc hin theo hng dn ca cc tiu chun quc gia hoc cc tiu chun tng ng ca cc t chc quc t: - TCVN 7725:2007, ISO 4224:2000: Xc nh cacbon monoxit Phng php o ph hng ngoi khng phn tn.
-

TCVN 7725:2007, ISO 4224:2000: Xc nh nng khi lng ca

cacbon monoxit(CO) Phng php sc k. - Thng quy k thut-Vin Y hc lao ng v V sinh mi trng: xc nh nng cacbon monoxit trong khng kh bng phng php trc quang. - TCVN 5978:1995, ISO 4221:1980:Cht lng khng kh - xc nh nng khi lng lu hunh dioxit trong khng kh xung quanh- phng php trc quang dng thorin. - Thng quy k thut-Vin Y hc lao ng v V sinh mi trng: xc nh nng lu hunh dioxit trong khng kh bng phng php trc quang.
4

- TCVN 6137:2009, ISO 6768:1998: xc nh nng khi lng ca nit dioxit phng php Griess saltman ci bin. - TCVN 6138:1996, ISO 7996:1985, Xc nh nng khi lng ca cc nit oxit phng php pht quang ha hc. - Thng quy k thut-Vin Y hc lao ng v V sinh mi trng: xc nh nng nit dioxit trong khng kh bng phng php trc quang. - TCVN 5704-1993. Khng kh vng lm vic. Phng php xc nh hm lng bi.

THUYT MINH D THO TIU CHUN CHT LNG KHNG KH TRONG NH 1. MC TIU XY DNG TIU CHUN 1.1. S cn thit xy dng tiu chun Trong khong 30 nm tr li y, mi ngi quan tm ngy cng nhiu n vn nhim khng kh trong nh. Gn y, cc nh khoa hc dnh s quan tm c bit n vic lm gim thiu nhim khng kh mi trng khp
5

kn. Nu bit thi gian m mt ngi s dng trong mt mi trng kn l rt ln (90%), chng ta s hiu vn nhim trong nh c tm quan trng hng u. nhim khng kh trong nh nhn c t s quan tm trong qu kh so vi nhim khng kh ngoi tri v ni lm vic. K t khi WHO v EPA Hoa K cnh bo mi quan h gia nhim khng kh trong nh v nguy c sc khe con ngi, li ch quc gia v kim sot v qun l cht lng khng kh trong nh c tng cng, c bit l cc nc pht trin. Hin nay n tr thnh ch ln, to ra s quan tm ln trong x hi, nhc nh con ngi ta ch ti vn ang b tch bit gia mi trng trong nh vi mi trng t nhin ngoi tri, c bit trong cc ta nh thng mi ngt ngt, c th vn ny c iu tra v c gi tn l Hi chng au yu trong nh hay Hi chng nh kn. Cc nghin cu ca M v chu u cho rng cc nc cng nghip, mi ngi dnh hn 90% thi gian trong nh. Nng ca nhiu cht nhim trong nh cao hn nng ca nhiu cht bn ngoi. C quan Bo v Mi trng M nghin cu s phi nhim ca con ngi i vi cc cht nhim trong khng kh ch ra rng nng trong nh ca cc cht nhim c th cao hn 2-5 ln v i khi cao hn 100 ln so vi nng ngoi tri. Cc a im c quan tm nhiu nht l nhng khu vc m s phi nhim ko di, lin tc l nh , trng hc v ni lm vic. Phi l v tr b thng tn ph bin nht bi cc cht nhim trong khng kh. Tuy nhin, nh hng cp tnh cng c th bao gm nhng du hiu v triu chng phi-h hp, ph thuc vo c tnh ca cc cht nhim v cc yu t lin quan n ngi b nhim cc cht ny. Theo nghin cu ca T chc Y t Th gii (WHO), nhim khng kh trong nh ch yu gy ra bi vic t nhin liu rn, c tnh lm cht hn 50.000 tr em hng nm (di 4 tui) ti chu u.

Bo co ca C quan Bo v mi trng Hoa K nm 2003 cho bit tnh trng nhim khng kh trong nh lm thit hi hng t USD v chi ph chm sc sc khe, ngh bnh, gim nng sut lm vic. Mt kho st mi y ti Anh cho thy hiu sut lm vic ca nhn vin vn phng gim n 20% hay nhiu hn v cht lng khng kh ni lm vic t hi. Rt nhiu nc trn th gii xy dng tiu chun cht lng khng kh trong nh nh M, Anh, c, Canada, Nht Bn, Hn Quc, nhm phc v cho vic nghin cu nh gi, kim sot cht lng khng kh trong nh v nh hng ti sc khe con ngi. Nhiu cuc iu tra cht lng khng kh trong nh ti cc ta nh cho nhn xt rng, nhim khng kh trong nh l mt trong nhng vn mi trng cn c kim sot khn trng. n nay cha c bt k mt nghin cu no v nh gi cht lng khng kh trong nh ti Vit Nam. C t hoc cha c kho st v nhim khng kh trong nh ti Vit Nam. C mt s kin v tc ng sc khe ca nhim khng kh trong nh ca cc bc s y khoa. Theo Tin s Trng Nhun Xng, Khoa iu tr v Cc Qun l bnh hen suyn ph qun, Bnh vin Phm Ngc Thch, Thnh ph H Ch Minh, vn hin ti ca ta nh, vn phng pht sinh t vic s dng cc trung tm iu ha khng kh, nhim khng kh c th c kt t y v c chuyn n khp mi ni. ng cng lu rng rt nhiu nm v vi khun sng trong my lnh c th lm cho con ngi d b nhim cc bnh nh vim phi, vim no nghim trng, thm ch dn n cht Tin s Trn Minh Trng, Trng khoa Tai mi hng, Bnh vin Ch Ry cng cng nhn rng tnh trng lo lng ca cc ta nh v vn phng ti Thnh ph H Ch Minh l do mt cn bng khng kh hin nay. Nhng ni ny thng xuyn ng ca, lm cho khng kh oxy gim nhng tng CO2. Hu qu l h h
7

hp b ph n, tng hot dch dn n cc bnh vim mi v vim xoang rt d pht trin Hin nay, nhim khng kh bao gm c trong nh v ngoi tri l mt trong nhng vn bc xc ti Vit Nam. Vit Nam ang trong giai on hin i ha v th ha. Nhu cu v cao c vn phng v cn h ang tng ln. Hn mi nm gn y, nhiu ta nh vn phng mi v cn h chung c c xy dng khp mi ni, c bit l cc thnh ph ln. Hng triu cn b, nhn vin ang lm vic trong cc ta nh cao tng. Nhiu nh chung c c xy dng t nhng nm 60 v 70 ca th k trc b xung cp nghim trng. Hng triu ngi Vit Nam ang sng trong khu chung c c v c mi. Cng vi tng trng kinh t, h gia nh s dng truyn hnh nhiu hn v nhiu hn na l t lnh, bp l, l vi sng ... Mt khc, nhiu h vn cn s dng bp than nu n. Nhng h gia nh thng gi bp than bn trong cn h ca h hoc nh qua m ngy hm sau. Theo thng tin t cc phng tin truyn thng cng cng, mt s trng hp cht v ngt th kh CO xy ra ni thnh H Ni trong mi nm. Cho n nay, cha c tiu chun v cht lng khng kh trong nh c xy dng ti Vit Nam. nh gi v nghin cu mc nhim ca bu khng kh trong nh, cn c cc tiu chun v cht lng khng kh trong nh. Do , s pht trin cc tiu chun cht lng khng kh ng mt vai tr quan trng, l mt nn tng cho cc nghin cu trong tng lai. C nhiu loi cht nhim trong nh. Tuy nhin, trong nghin cu ny, mt s cht ph bin nht gy nhim khng kh trong nh (nh , vn phng) s c tp trung xy dng tiu chun, l: CO, SO2, NO2, PM10 v PM2.5. 1.2. Mc tiu xy dng tiu chun
8

Vic xy dng cc tiu chun ny nhm to cho cc nh qun l c thm quyn a ra nhng quy nh kim sot v qun l cht lng khng kh trong nh, m bo sc khe cho con ngi. 2. NI DUNG D THO TIU CHUN 2.1. Tn tiu chun Qua nghin cu mt s tiu chun v mi trng trong nc, th gii v tm hiu cc thut ng v mi trng, d tho tiu chun ngh ly tn l: Tiu chun cht lng khng kh trong nh 2.2. B cc tiu chun B cc tiu chun c xy dng theo Quy chun Vit Nam (QCVN) B Ti Nguyn v Mi trng. B cc ca tiu chun ny tng t nh b cc ca cc QCVN cng loi.

2.3. Phm vi p dng Tiu chun ny p dng cho khng kh bn trong nh, bao gm nh dn, vn phng lm vic, trng hc c vng nng thn v thnh th. Tiu chun ny quy nh nng ti a cho php i vi CO, NO2, SO2, PM10, PM 2,5 khng kh bn trong nh. 2.4. Gii thch t ng Mt s thut ng trong tiu chun ny c p dng theo QCVN s 05:2009/BTNMT v TCVN.
9

2.5. Quy nh k thut 2.5.1. Tnh hnh xy dng tiu chun trong nc v nc ngoi. Carbon monoxide (CO) l kh khng mu, khng mi, c hnh thnh do s t chy khng hon ton cc cht hu c nh xng, du kh, than ci... Khi ht phi, CO s lan to nhanh chng qua ph nang, mao mch v rau thai. 90% lng CO hp th s kt hp vi Hemoglobin to thnh Cacboxy-hemoglobin, lm kim ch kh nng hp th xy ca hng cu. Cc t bo mu ny s b v hiu ho, khng mang c xy ti cc m ca c th. Nhim CO s nh hng n nhiu h thng, c quan nh thn kinh, tiu ho, h hp, c bit l cc c quan t chc tiu th xy cao nh no, tim v nh hng n s pht trin ca thai nhi... Gy nhc u, suy nhc c th, chng mt, n khng ngon, kh th, ri lon cm gic [1], [11], [19], [23]. Sulphur dioxide (SO2) l cht kh c hnh thnh do s xy ho cht sulphur (lu hunh) khi t chy nhin liu. Tc hi ca SO2 l do s hnh thnh H2SO3 v H2SO4 khi tip xc vi nim mc m t. SO2 vo c th qua ng h hp hoc ho tan vo nc bt ri vo ng tiu ho di dng H 2SO3. c tnh chung ca SO2 th hin ri lon chuyn ho prtin v ng, thiu vitamin D v C, c ch enzym oxidaza. S hp thu mt lng SO2 ln c kh nng gy bnh cho h thng to huyt v to ra methemoglobin (methemoglobin l Hb oxy ho, Fe ho tr II thnh Fe ho tr III) [1]. SO2 l cht kh gy kch thch mnh ng h hp, khi ht th phi kh SO2 thm ch c nng thp c th gy co tht cc loi si c thng ca ph qun. Nng SO2 ln c th gy tng tit nhy nim mc ng h hp trn v cc nhnh kh ph qun. SO2 nh hng ti chc nng ca phi, gy vim phi, vim ph qun mn tnh, gy bnh tim mch, tng mn cm nhng ngi mc bnh hen... [6], [11], [14], [16], [19], [33].
10

 Trung Quc, nghin cu ca Xu v cng s v nh hng ca nhim khng kh n t l t vong ti mt khu vc dn c Bc Kinh [33] cho thy mi lin quan gia nng SO2 v t l t vong trong nm. Nguy c t vong c tnh gia tng 11% khi nng SO2 tng gp i. Khi tip xc lu di vi bi ton phn v SO2 nng cao s gim chc nng phi ngi ln. Nghin cu ca Dong v cng s [16] cng cho thy c mi lin quan gia mc nhim mi trng v t l t vong trong nm 1990 v 1991. nh hng ca bi ton phn vi nhm ngi b bnh tim mch v SO2 vi nhm b cc bnh v ng h hp cao hn cc nhm khc. nhim khng kh c bit nh hng ti nhm ngi trn 65 tui. Bo co ca Chang v cng s [14] cho thy t l t vong nhng ngi b cc bnh phi tc nghn mn tnh tng ln 20% khi nng SO 2 tng 0,1mg/m3 v t l t vong do cc bnh h hp tng 3% khi nng bi ton phn tng 0,1mg/m3. Nitrogen dioxide (NO2) l cht kh mu nu, c to ra bi s xy ho nit nhit chy cao. NO2 l cht nhim nguy him, tc hi mnh n c quan h hp c bit cc nhm mn cm nh tr em, ngi gi, ngi b bnh hen. Tip xc vi NO2 s lm tn thng nim mc phi, tng nguy c nhim trng v mc cc bnh ng h hp, tn thng chc nng phi, mt, mi, hng [11], [12], [19], [28]. Ti Hoa K c hn mt na h gia nh s dng kh nhin liu nu n v cc thit b si m, y chnh l ngun sn sinh ra kh NO2. C bng chng cho rng tr d b d ng hoc hen suyn, ph n d b bnh v ng h hp khi trong mi trng khng kh c NO2 cao. Khi tip xc trong thi gian 3 gi vi nng NO2 l 1,34 mg/m3 c cc triu chng nh hng n ng h hp nht l nhng bnh nhn hen suyn [23].
11

Mt nghin cu thc hin nh sau: o nng PM10, CO, NO 2 ti 181 nh dn ca 09 huyn trong 02 tnh ca Lo trong 05 thng, thng tin y t v h h hp ca tng c nhn c thng qua bng cu hi v lu lng nh th ra (o c PEFR). Kt qu cho thy: nng NO2, CO cao t l thun vi PEFR thp ph n v tr em. Nghin cu ny khng nh nhim khng kh trong nh nh hng n cc bnh v ng h hp [22]. C bng chng r rng rng vic tip xc vi cc cht nhim mn tnh khng kh trong nh lm tng nguy c ca mt lot cc bnh ng h hp, bao gm nhim trng ng h hp cp tnh (ALRI) tr em v bnh tc nghn phi mn tnh (COPD) ngi ln. Ngoi ra, tip xc vi khi than tng nguy c ung th phi. Theo Bo co t chc Y t Th gii (WHO) 2002 khong 36% ca ALRI, 22% ca COPD v 1,5% ung th phi, kh qun v ph qun l do tip xc vi nhim khng kh trong nh (IAP). Ngoi ra, nhim khng kh trong nh lin quan n trng lng s sinh thp v t l t vong [21]. Mt nghin cu c thc hin 15 lng khng c cung cp in ti min Ty Nam, Nigeria. Nng ca SO2, NO2, CO ti cc nh dn ch yu dng g, ci nu n tng ng l 0,409(mg/m3), 0,055(mg/m3), 128,91(mg/m3). Nhng ngi dn y c cc biu hin v bnh tt bao gm ht hi (44%), bun nn (34%), au u (34%), chng mt (31,1%), kch ng mt (23,3%) [26]. nh hng ca bi ti sc khe con ngi ph thuc vo s lng ng v kh nng ca h h hp loi b chng, iu lin quan trc tip n kch thc ht bi v thnh phn ha hc. V d, bi c to ra trong nh c kch thc l 2,5-10 m c xu hng tch ly mi, hng, thanh qun v khu vc ca h h hp, trong khi bi c kch thc t 0,1-2,5 m v bi siu mn (kch thc <0,1 m) c to ra trong nh c xu hng tch ly trong khu vc kh qun v
12

ph nang. Cc cht nhim hu c c th hp th vo b mt ca cc ht bi ny, gp phn quan trng nh hng ti sc khe nht l cc bnh v ng h hp chng hn nh hen suyn. Mt nghin cu thc hin ti 421 ngi nh min Bc min Trung nc cho thy mt mi tng quan thun gia nng PM2,5 trong nh v cc triu chng vim ph qun v hen c bit l vo ma ng [23]. C rt nhiu nghin cu v mi lin quan gia bi PM10 v nh hng sc khe t nm 1980. Sau nhiu nc thit lp ra tiu chun cho vic kim sot bi PM10. T chc UPA M ban hnh tiu chun cht lng khng kh cho bi ht mn (c gi l PM2,5) vo nm 1997. Cc tiu chun ca PM 2,5 tng quan vi t l t vong gia tng v mt lot cc nh hng sc khe nghim trng nh bnh phi, hen suyn v cc vn tim mch khc. Tiu chun cht lng khng kh trong nh ca bi PM2,5 cha c quan tm v xy dng nh bi PM10 (hu ht cc nc c). Hn Quc, tiu chun cht lng khng kh trong nh v bi PM 10 l 150g/m3. Mt nghin cu thc hin trong cc ta nh vn phng thng mi ti Hn Quc, M, Nht Bn. Nng trung bnh PM10 ca khng kh vn phng Hn Quc, M v Nht Bn l 58,9 g/m 3; 11,4 g/m3; 20,0 g/m3 . Hu ht, khng kh trong nh ti cc vn phng ca ba nc u c nng bi PM10 cao hn nng bi PM10 khng kh ngoi tri. Nng trung bnh bi PM 2,5 ca Hn Quc v Nht Bn u di ngng pht hin ca phng php nhng nng trung bnh bi PM 2,5 ca M dao ng t 1,3 24,8 g/m3. C s tng quan gia PM10 v PM 2,5 mi trng khng kh trong nh, c ngha l nng khng kh trong nh ca PM10 o c khng ch t khng kh bn ngoi nh hng vo m cn ngun bn trong ngi nh pht ra [18].

13

Cc nghin cu v nh hng ca nhim khng kh n t l t vong ti thnh ph Mexico (Mexico) ch ra rng: tng nng PM10 ln 10 g/m3 s tng t l t vong ln 1%, t l ny l 0,6% cc nghin cu khc trn th gii [25], [27]. Nghin cu ca Pande v cng s ti Delhi (n ) [31] cho thy: c s gia tng 20% cc bnh phi tc nghn mn tnh v bnh mch vnh bi nhim khng kh. Cropper v cng s [35] tm thy mi lin quan gia nhim bi v t l t vong (do bnh tim mch, bnh v h hp...), trung bnh c tng 0,1mg/m 3 bi ton phn s lm gia tng t l t vong ln 2,3%. Nghin cu ca Kamat v cng s nm 1992 ti 4 khu ph trung tm v khu ng bc thnh ph Bombay cho thy nhim khng kh vo ma ng cao hn cc ma khc trong nm (nng SO2:584 g/m3) v cc triu chng v h hp tng ln (ho 12%, kh th 17%), du hiu bnh tim mch 11%, au u v kch thch mt 9,5% [34]. Theo cc nghin cu dch t hc tin hnh Santiago (Chi L) th khi tip xc lu di vi bi nng cao, c nguy c gy bnh vim phi v cc bnh phi khc tr em, gy ung th mi la tui c bit l tr em [29]. Hin nay, nhiu nc trn th gii a ra cc tiu chun hoc hng dn v mt s ch tiu thng gp trong mi trng khng kh trong nh gip cho cc nh qun l, cc ban ngnh lin quan d dng ngn nga v kim sot mi trng sng v lm vic ca con ngi. Mt s tiu chun c da trn cc kt qu nghin cu khoa hc hoc ngun gc t kinh nghim thc t, hoc s ng thun da trn kin thc sn c. Sau y l cc tiu chun v hng dn cho mt s cht gy nhim trong nh mt s nc trn th gii (nh - R, trng hc S, vn phng lm vic O): CO, NO2, SO2, PM2,5, PM10.
14

EPA M C quan bo v mi trng Hoa K (EPA) xy dng tiu chun cht lng khng kh xung quanh theo o lut khng kh sch. Nhng t chc EPA khuyn khch s dng tiu chun ny p dng cho mc cht gy nhim trong nh [15]. WHO / chu u T chc Y t Th gii ca (WHO) Vn phng cho chu u, c tr s ti an Mch, pht trin v hng dn s dng trong cc thit lp phi cng nghip (nh , vn phng, trng hc). Nhng hng dn ny c pht trin vo nm 1987 v cp nht vo nm 1999 [32]. Canada Vic tip xc ti a ca Canada th hin trong cc bng 4,5,6,7,8 c pht trin vo nm 1987, v khng nh li trong Nm 1995, bi mt y ban cc thnh vin cp tnh ca chnh ph lin bang Canada. Cc hng dn c pht trin trn c s ng thun v c p dng cho cht lng khng kh trong nh [13]. Phn Lan: T chc x hi v cht lng khng kh trong nh v kh hu Phn Lan, nm 2001 [17]. Singapor: Nm 1996 B Mi trng Singapo xy dng Tiu chun cht lng khng kh trong nh. Tiu chun ny quy nh mi trng khng kh ti cc vn phng lm vic [30]. Hn Quc
15

B lao ng: Nm 2003, B lao ng ban hnh cc quy nh phng nga nh hng ti sc khe con ngi do nhim khng kh vn phng lm vic. Quy nh ny, yu cu cc i tng s dng lao ng phi kim sot cht lng khng kh vn phng lm vic khi cn thit v thc hin cc bin php cn thit ci thin cht lng khng kh p ng cc tiu chun[13]. B Mi trng: Nm 2003, B sa i Lut Qun l cht lng khng kh trong c cht lng khng kh trong nh. Lut p dng cho cc c s s dng cng cng [13]. B Gio dc v Pht trin Ngun nhn lc: o lut Y t trng hc ca B gio dc v pht trin ngun nhn lc i hi cc hiu trng tin nhim phi duy tr tiu chun cht lng khng kh trong mt lp hc v c s trc thuc c quy nh trong o lut [13]. B Y t v Phc li: a ra lut v sinh cng cng ban hnh 1986 sa i vo Lut Qun l v sinh cng cng vo 1999. o lut sa i mt ln na vo n 2005 quy nh cc tiu chun cht nhim trong cc c s s dng cng cng[13]. Hng Kng Chnh ph Hng Kng c khu hnh chnh thnh lp hai cp nhim khng kh trong nh (IAQ) (tt/rt tt) hng dn cc gi tr (trung bnh 8gi), c s dng xc nhn cht lng khng kh trong nh ca Vn phng v nhng ni cng cng [20]. Trung Quc: Tiu chun cht lng khng kh trong nh c quy nh theo s GB/T 18883-2002.

16

Ti Vit Nam, hin nay cha c tiu chun cht lng khng kh trong nh, cc nghin cu nh gi v mi trng khng kh trong nh cng cha c. V vy, phc v cho vic xut tiu chun cht lng khng kh trong nh, nhm nghin cu Vin YHL & VSMT kho st, nh gi mi trng khng kh trong nh bao gm nh dn, trng hc v vn phng lm vic c thnh ph v nng thn nh sau: i vi nh dn, ti vng nng thn, nhm nghin cu la chn 1 x thun nng, ly ngu nhin 06 gia nh 06 xm khc nhau phn b u trong x. Cc h gia nh y u s dng ci, rm, than bn un nu hng ngy. Bp, chung ln, chung g ch cch nh khong 5-10m, c nh t st cnh nh lun. Phng khch v phng ng thng l chung. Thi gian nu n ca cc h gia nh l 6-7h sng, 11-12h tra, 17-18h ti. Ti khu vc thnh ph, nhm nghin cu la chn 05 h gia nh nm ngay trn mt ng ph chnh nhiu ngi qua li v 05 h gia nh nm trong ng, 05 nh thuc chung c c (nm tng 3 tr ln), 05 nh thuc chung c mi (xy dng t 2000 tr li y). Hu ht cc gia nh u i lm t 7-8 gi sng n 1718 gi ti mi v v nu cm chnh l ba ti, ban ngy hu ht cc gia nh ch c 1- 2 ngi nh (ch yu l ngi gi v tr nh) nhng vn nu n sng v tra. a s cc gia nh u s dng gas, in, l vi sng, l nng un nu, ch c 1-2 gia nh l nu bp than. V vy, ph hp vi iu kin sinh hot ni chung ca ngi dn Vit Nam cng nh nh gi c mi trng khng kh m ngi dn , nhm nghin cu la chn ly mu 24h c ngy, c m. ng thi ly mu 1 gi ti thi im cc h gia nh nu cm (y cng l thi gian m nguy c pht sinh ra nhiu cht nhim khng kh trong nh) v ti thi im ban m(22-23h; 1-2h sng, thi
17

gian kh nng pht sinh t cht nhim nht), iu ny nhm kho st nng cao nht v thp nht ca cht nhim. Tuy nhin, nhim trong nh cn ph thuc vo nhiu cc yu t, cc ngun khc nh ngun t bn ngoi vo, t nh ny sang nh khc, trong nh c ngi ht thuc l. nng thn cn c mt ngun d gy ra bi trong nh l ngi dn thng i lm ngoi ng ri tha ct, bi, bn t v nh, iu ny cng nh hng n mi trng nhim khng kh trong nh. i vi cc vn phng, nhm nghin cu la chn 06 vn phng lm vic ti khu vc nng thn v 06 vn phng lm vic ti thnh ph. Thi gian lm vic ca cc vn phng u vo khong : 7h30 11h30 v 13h - 17h . Tng thi gian m con ngi phi lm vic ti cc vn phng l 8 gi/ 01 ngy. V vy, nhm nghin cu thc hin o trung bnh thi gian 8h v trung bnh thi gian 1h (ti u gi lm vic bui sng, gia gi lm vic v cui gi lm vic). Phng lm vic ca hu ht cc vn phng ti nng thn u rng ri, thong, c y khng gian, ca s nhiu, s lng nhn vin ca mi phng t (2-3 ngi). Tuy nhin, thnh ph, cc vn phng phn a u cht, ng ngi(2-5 ngi), khng thng thng, khng gian hp. i vi trng hc, nhm nghin cu la chn 06 trng hc ti 03 x thun nng ca huyn Kin Xng, Thi Bnh v 06 trng hc ti 03 qun trong thnh ph H Ni. Thi gian hc ca hc sinh l c ngy, sng t 7h- 11h, chiu t 13h 17h. Ti vng nng thn, s s hc sinh mi lp t 35-45 hc sinh vi din tch phng l 80-100m2, khng gian thng thong, nhiu ca s, sn chi rng ri. Ti khu vc thnh ph, mi lp hc sinh c t 45-55 hc sinh vi din tch phng hc l 50-60m2, bn gh phi k st nhau, khng gian cht hp, sn chi hp. Ni chung v c s vt cht v khng gian ti cc trng hc nng thn y , rng ri, thong mt hn so vi trng hc ti thnh ph. Khong thi gian hc tp v ging dy ca gio vin v hc sinh l 8 gi/ 01 ngy. Do , nhm nghin cu
18

thc hin o mi trng khng kh ti cc lp hc l trung bnh 8 gi v trung bnh 1 gi (ti u gi hc bui sng, gia gi v cui gi hc bui chiu) 2.5.1.1. Tnh hnh xy dng tiu chun khng kh trong nh i vi CO + Tnh hnh trn th gii: Bng 4: Tiu chun cht lng khng kh trong nh ca cc nc trn th gii i vi CO.
n v: mg/m3

Nh dn Cc nc EPA-M WHO Canada Hn Quc Singapore Hng Kng Trung Quc 1 gi (1h) 40 31,25 31,25 < 10 24gi (24h) -

Trng hc 1 gi (1h) 40 31,25 < 10 8 gi (8h) 12,50 12,50 -

Vn phng 1 gi (1h) 40 31,25 8 gi (8h) 12,50 11,25 2,13/10,88 -

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

+ Tnh hnh ti Vit Nam: Mc d Vit Nam cha c tiu chun cht lng khng kh trong nh nhng xy dng Quy chun k thut Quc gia v cht lng khng kh xung quanh i vi CO l: Bng 5: Nng ti a trong khng kh xung quanh i vi CO Ch tiu Trung bnh 1 gi
19

Trung bnh 8 gi

Trung bnh 24 gi

CO (mg/m3)

30,00

10,00

5,00

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

phc v cho vic xy dng tiu chun, nhm nghin cu thc hin nh gi mi trng khng kh trong nh i vi CO ti nh dn, trng hc, vn phng nng thn v thnh ph, kt qu nh sau: Bng 6: Nng CO ti nh dn thnh ph v nng thn
n v: mg/m3 T T 1 2 3 4 a im n Nng thn Thnh ph Chung c c Chung c mi
18 30 45 45

Nh dn 1 gi (1h) TB SD
0,37 0,21 2,76 1,77 0,99 0,74 0,91 0,93

n
6 10 5 5

24 gi (24h) TB SD
0,18 0,09 1,22 0,75 1,10 0,56 0,31 0,08

Bng 7: Nng CO ti trng hc v vn phng thnh ph v nng thn

n v: mg/m3 Trng hc TT a im n 1 2 Nng thn Thnh ph 18 18 1 gi (1h) TB SD 0,34 0,17 0,47 0,38 n 6 6 8 gi (8h) TB SD 0,2073 0,124 0,3783 0,16 n 18 18 Vn phng 1 gi (1h) TB SD 0,42 0,28 0,78 0,38 n 6 6 8 gi (8h) TB SD 0,25 0,17 0,55 0,18

Theo kt qu phn tch cho thy, nng CO ti nh dn, trng hc, vn phng thnh ph cao hn nng thn. So vi tiu chun ca cc nc bng 4 cho thy, tt c cc gi tr trung bnh 1 gi, 8 gi v 24 gi u t tiu chun cho php.
20

+ D tho tiu chun khng kh trong nh i vi CO: Da vo cc tiu chun c ca cc nc trn th gii (bng 4) cho thy, mt s nc p dng ng thi tiu chun cho c nh dn ln trng hc nh WHO, Trung Quc, EPA-M hoc trng hc v vn phng nh Hn Quc, EPAM. Vi trung bnh 1 gi, nng 31,25 mg/m3 c WHO hng dn p dng cho c nh dn v trng hc, Canada quy nh cho nh dn, Hn Quc quy nh cho vn phng, Trung Quc p dng vi nng <10 mg/m3 cho c nh dn v trng hc, EPA-M khuyn khch s dng tiu chun cht lng khng kh xung quanh vi nng 40 mg/m3 cho mi trng khng kh trong nh ni chung. Vi trung bnh 8 gi, nng 12,50 mg/m3 c WHO hng dn s dng cho trng hc, Hn Quc quy nh p dng cho vn phng v trng hc, Singapore quy nh p dng vi nng 11,25 mg/m3, Hng Kng p dng vi hai gi tr 2,13/10,88(mg/m3). Trong khi , Quy chun k thut Quc gia v cht lng khng kh xung quanh ca Vit Nam quy nh nng ti a cho php ca CO l 30 mg/m 3 cho trung bnh 1 gi, 10 mg/m3 cho trung bnh 8 gi v 5 mg/m3 cho trung bnh 24 gi. Ngoi ra, da vo kt qu kho st cho thy nng CO trong mi trng khng kh ti mt s nh dn, trng hc, vn phng thnh ph v nng thn u thp hn tiu chun cho php ca cc nc rt nhiu ln. V vy, ph hp vi iu kin v mi trng sng ti Vit Nam, thun tin vic tng cng cht ch hn na vic bo v sc khe con ngi ng thi hi nhp vi Quc t, d tho ngh: nng ti a cho php i vi CO trong mi trng khng kh trong nh nh sau: Bng 8: Nng ti a cho php ca CO trong khng kh trong nh
21

n v: mg/m3

Nh dn Ch tiu 1 gi (1h) CO 31 24gi (24h) 5

Trng hc 1 gi (1h) 31 8 gi (8h) 10

Vn phng 1 gi (1h) 31 10 8 gi (8h)

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

2.5.1.2. Tnh hnh xy dng tiu chun khng kh trong nh i vi NO2 + Tnh hnh trn th gii: Bng 9: Tiu chun cht lng khng kh trong nh ca cc nc trn th gii i vi NO2.
Nh dn Cc nc 1 gi (1h) 0,205 0,205 0,513 24gi (24h) Trng hc 1 gi (1h) 0,205 0,205 0,103 8 gi (8h) n v: mg/m3 Vn phng 1 gi (1h) 0,205 0,103 8 gi (8h) 0,043/0,164

EPA-M WHO Canada Hn Quc Hng Kng Singapore Trung Quc

<0,493

<0,493

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

+ Tnh hnh ti Vit Nam: Mc d Vit Nam cha c tiu chun cht lng khng kh trong nh nhng c Quy chun k thut Quc gia v cht lng khng kh xung quanh i vi NO2 l:
22

Bng 10: Nng ti a trong khng kh xung quanh i vi NO2

Ch tiu NO2 (mg/m3) Trung bnh 1 gi 0,20 Trung bnh 8 gi Trung bnh 24 gi 0,10

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

Nhm nghin cu thc hin vic nh gi mi trng khng kh trong nh i vi NO2 ti nh dn, trng hc, vn phng nng thn v thnh ph, kt qu nh sau: Bng 11: Nng NO2 ti nh dn thnh ph v nng thn
n v: mg/m3 T T a im n
18 30 45 45

Nh dn 1 gi (1h) TB SD
0,032 0,02 0,051 0,03 0,036 0,03 0,033 0,03

n
6 10 5 5

24 gi (24h) TB SD
0,0063 0,003 0,017 0,007 0,014 0,008 0,007 0,003

1 Nng thn 2 Thnh ph 3 Chung c c 4 Chung c mi

Bng 12: Nng NO2 ti trng hc v vn phng thnh ph v nng thn

n v: mg/m3 T T n 1 2 Nng thn Thnh ph a im 1 gi (1h) TB SD n 6 6 Trng hc 8 gi (8h) TB SD n Vn phng 1 gi (1h) TB SD n 8 gi (8h) TB SD

18 0,0382 0,024 18 0,0480 0,010

0,0195 0,0036 18 0,0365 0,030 0,033 0,010

23

6 0,0192 0,010 6 0,0290 0,005

18 0,0467 0,011

Da vo kt qu phn tch cho thy, nng NO2 ti nh dn, trng hc, vn phng thnh ph cao hn nng thn. So vi tiu chun ca cc nc bng 9 cho thy, tt c cc gi tr trung bnh 1 gi, 8 gi v 24 gi u t tiu chun cho php. + D tho tiu chun cht lng khng kh trong nh i vi NO2: Theo bng 9, c nhiu nc p dng ng thi tiu chun khng kh trong nh cho c nh dn, trng hc, vn phng nh EPA-M, WHO, Hn Quc, Trung Quc. Vi trung bnh 1 gi, nng 0,205 mg/m3 c EPA-M khuyn khch p dng cho c nh dn, trng hc, vn phng, WHO hng dn p dng cho nh dn, trng hc, Canada quy nh p dng vi nng 0,513 mg/m 3 cho nh dn, Hn Quc quy nh p dng vi nng 0,103 mg/m3 cho trng hc v vn phng, Trung Quc quy nh p dng vi nng <0,493 (mg/m3) cho nh dn v trng hc. Vi trung bnh 8 gi, nng 0,043/0,164 (mg/m3) c Hng Kng quy nh p dng cho vn phng. Vi trung bnh 24 gi cho nh dn, tt c cc nc trn u cha a ra tiu chun. Ti Vit Nam, Quy chun k thut Quc gia v cht lng khng kh xung quanh quy nh p dng nng 0,20 mg/m3 cho trung bnh 1 gi, nng 0,10 mg/m3 cho trung bnh 24 gi. ng thi thng qua kt qu phn tch cho thy(bng 11, 12), nng NO2 trong mi trng khng kh trong nh ti nh dn, cc ta nh chung c cao tng, trng hc, vn phng c thnh ph v nng thn u thp hn tiu chun cho php ca cc nc trn. V vy, ph hp vi iu kin v mi trng sng ti Vit Nam, thun tin vic tng cng cht ch hn na vic bo v sc khe con ngi ng thi
24

hi nhp vi Quc t, d tho ngh: nng ti a cho php i vi NO 2 trong mi trng khng kh trong nh nh sau: Bng 13: Nng ti a cho php ca NO2 trong khng kh trong nh
n v: mg/m3

Nh dn Ch tiu NO2 1 gi (1h) 0,20 24gi (24h) 0,10

Trng hc 1 gi (1h) 0,20 8 gi (8h) 0,16

Vn phng 1 gi (1h) 0,20 8 gi (8h) 0,16

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

2.5.1.3. Tnh hnh xy dng tiu chun khng kh trong nh i vi SO2 + Tnh hnh trn th gii: Bng 14: Tiu chun cht lng khng kh trong nh ca cc nc trn th gii i vi SO2.
n v: mg/m3

Nh dn Cc nc EPA-M WHO Canada Hn Quc Singapore Hng Kng Trung Quc 1 gi (1h) 0,214 <0,500 24gi (24h) 0,400 0,137 -

Trng hc 1 gi (1h) 0,214 <0,500 8 gi (8h) -

Vn phng 1 gi (1h) 0,214 8 gi (8h) -

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh 25

+ Tnh hnh ti Vit Nam: Mc d Vit Nam cha c tiu chun cht lng khng kh trong nh nhng c Quy chun k thut Quc gia v cht lng khng kh xung quanh i vi SO2 l: Bng 15: Nng ti a trong khng kh xung quanh i vi SO2
Ch tiu Trung bnh 1 gi Trung bnh 8 gi Trung bnh 24 gi

SO2 (mg/m3)

0,350

0,125

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

Nhm nghin cu thc hin vic nh gi mi trng khng kh trong nh i vi SO2 ti nh dn, trng hc, vn phng nng thn v thnh ph, kt qu nh sau: Bng 16: Nng SO2 ti nh dn thnh ph v nng thn
n v: mg/m3 T T a im n
18 30 45 45

Nh dn 1 gi (1h) TB SD
0,0026 0,003 0,0062 0,008 0,0036 0,023 0,0034 0,003

n
6 10 5 5

24 gi (24h) TB SD
0,0006 0,0001 0,0012 0,0003 0,0009 0,0004 0,0007 0,0001

1 Nng thn 2 Thnh ph 3 Chung c c 4 Chung c mi

Bng 17: Nng SO2 ti trng hc v vn phng thnh ph v nng thn

26

T T 1 2

a im n Nng thn Thnh ph

Trng hc 1 gi (1h) 8 gi (8h) TB SD n TB SD

6 6 0,0022 0,0004 0,0030 0,0006

n
18 18

n v: mg/m3 Vn phng 1 gi (1h) 8 gi (8h) TB SD n TB SD

0,0033 0,002 0,0041 0,001 6 6 0,0015 0,0004 0,0025 0,0005

18 0,0032 0,0012 18 0,0040 0,0012

Da vo kt qu phn tch cho thy, nng SO2 ti nh dn, trng hc, vn phng thnh ph cao hn nng thn. So vi tiu chun ca cc nc bng 14 cho thy, tt c cc gi tr trung bnh 1 gi, 8 gi v 24 gi u t tiu chun cho php. + D tho tiu chun cht lng khng kh trong nh i vi SO2: Da vo bng tiu chun cht lng khng kh trong nh ca cc nc trn th gii cho thy (bng 14), ch c EPA-M v WHO, Trung Quc xy dng cht lng khng kh trong nh i vi SO2. i vi EPA - M khuyn khch s dng gi tr 0,214mg/m3 cho trung bnh 1 gi, 0,4 mg/m3 cho trung bnh 24 gi p dng cho c nh dn, trng hc, vn phng. Trong khi , Trung Quc s dng gi tr <0,5 mg/m3 cho trung bnh 1 gi p dng c nh dn ln trng hc. Theo Quy chun k thut Quc gia v cht lng khng kh xung quanh ca Vit Nam i vi SO2 l 0,350mg/m3 cho trung bnh 1 gi v 0,125 mg/m3 cho trung bnh 24 gi. Theo kt qu phn tch ti bng 16, bng 17 cho thy, nng SO2 trong mi trng khng kh trong nh ti mt s trng hc, vn phng, nh dn c thnh ph v nng thn u t tiu chun cho php i vi tiu chun cc nc bng 14.

27

V vy, ph hp vi iu kin v mi trng sng ti Vit Nam, thun tin vic tng cng cht ch hn na vic bo v sc khe con ngi ng thi hi nhp vi Quc t, d tho ngh: nng ti a cho php i vi SO2 trong mi trng khng kh trong nh nh sau: Bng 18: Nng ti a cho php ca SO2 trong khng kh trong nh
n v: mg/m3

Nh dn Ch tiu SO2 1 gi (1h) 0,214 24gi (24h) 0,125

Trng hc 1 gi (1h) 0,214 8 gi (8h) -

Vn phng 1 gi (1h) 0,214 8 gi (8h) -

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

2.5.1.4. Tnh hnh xy dng tiu chun khng kh trong nh i vi PM2,5 + Tnh hnh trn th gii: Bng 19: Tiu chun cht lng khng kh trong nh ca cc nc trn th gii i vi PM2,5.
n v: mg/m3

Nh dn Cc nc EPA M WHO Canada 1 gi (1h) 100 24gi (24h) 35 25 -

Trng hc 1 gi (1h) 8 gi (8h) 35 25 -

Vn phng 1 gi (1h) 8 gi (8h) 35 -

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

+ Tnh hnh ti Vit Nam: Hin nay, Vit Nam cha c tiu chun cht lng khng kh trong nh cng nh tiu chun cht lng khng kh xung quanh i vi PM2,5.
28

 thun li cho vic xy dng tiu chun, nhm nghin cu thc hin vic nh gi mi trng khng kh trong nh i vi PM2,5 ti mt s nh dn, trng hc, vn phng nng thn v thnh ph kt qu nh sau: Bng 20: Nng PM2,5 ti nh dn thnh ph v nng thn
n v: mg/m3 T T a im n
18 30 45 45

Nh dn 1 gi (1h) TB SD 43,89 19,14 135,33 78,82 81,56 23, 36 68,97 27,32 n

6 10 5 5

24 gi (24h) TB SD 51,50 12,50 158,60 79,90 90,80 20,58 86,00 31,57

1 Nng thn 2 Thnh ph 3 Chung c c 4 Chung c mi

Bng 21: Nng PM2,5 ti trng hc v vn phng thnh ph v nng thn

T T 1 2 a im n Nng thn Thnh ph Trng hc 1 gi (1h) 8 gi (8h) TB SD n TB SD 6 6 126,00 23,41 84,83 30,08 n v: mg/m3 Vn phng 1 gi (1h) 8 gi (8h) TB SD n TB SD 6 101,17 28,12 6 114,50 16,60

18 113,33 31,81 18 78,33 28,13

18 90,00 39,41 18 96,67 34,64

Da vo kt qu phn tch cho thy, nng PM2,5 ti nh dn, trng hc, vn phng thnh ph cao hn nng thn. + D tho tiu chun cht lng khng kh trong nh i vi PM2,5: Theo bng 19 cho thy, ch c WHO, Canada, EPA-M xy dng tiu chun cht lng khng kh trong nh i vi PM2,5. Vi trung bnh 1 gi, nng 100 g/m3 c Canada p dng cho nh dn. Vi trung bnh 8 gi, EPA-M khuyn
29

khch p dng nng 35g/m3 cho vn phng, trng hc, WHO hng dn s dng nng 25g/m3 cho trng hc. Vi trung bnh 24 gi, EPA-M khuyn khch p dng nng 35g/m3 v WHO hng dn s dng nng 25g/m 3 cho nh dn. Mt khc, da vo kt qu nh gi cht lng khng kh trong nh mt s nh dn, trng hc, vn phng ti thnh ph v nng thn cho thy: Vi nh dn, so vi tiu chun ca WHO, PM2,5 c nng trung bnh 1 gi thnh ph vt TCCP l 1,35 ln, nng trung bnh 24 gi c nng thn v thnh ph vt TCCP t 2,2 6,3 ln. i vi trng hc v vn phng, so vi tiu chun ca WHO, PM2,5 c nng trung bnh 8 gi vt TCCP ln lt l 3,4 5,0 ln v 4,0 4,6 ln, so vi tiu chun ca EPA-M th nng trung bnh 8 gi ca bi PM2,5 l t 2,4 3,6 ln i vi trng hc v t 2,9 3,3 ln i vi vn phng. ph hp vi iu kin v mi trng sng ti Vit Nam, thun tin vic tng cng cht ch hn na vic bo v sc khe con ngi ng thi hi nhp vi Quc t, d tho ngh: hm lng ti a cho php i vi PM2,5 trong mi trng khng kh trong nh nh sau:

Bng 22: Nng ti a cho php ca PM2,5 trong khng kh trong nh

n v: g/m3

Nh dn Ch tiu 1 gi (1h) 24gi (24h)

Trng hc 1 gi (1h)
30

Vn phng 1 gi (1h) 8 gi (8h)

8 gi (8h)

PM2,5

70

35

70

35

70

35

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

2.5.1.5. Tnh hnh xy dng tiu chun khng kh trong nh i vi PM10 + Tnh hnh trn th gii: Bng 23: Tiu chun cht lng khng kh trong nh ca cc nc trn th gii i vi PM10.
n v: mg/m3

Nh dn Cc nc EPA M WHO Canada Hn Quc Singapore Hng Kng Trung Quc Phn Lan 1 gi (1h) 24gi (24h) 150 50 50

Trng hc 1 gi (1h) 8 gi (8h) 100 -

Vn phng 1 gi (1h) 8 gi (8h) 100 20/180 -

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

+ Tnh hnh ti Vit Nam. Mc d Vit Nam cha c tiu chun cht lng khng kh trong nh nhng c Quy chun k thut Quc gia v cht lng khng kh xung quanh i vi PM10 l:
31

Bng 24: Nng ti a bi PM10 trong khng kh xung quanh

Thng s PM10 (g/m3) Trung bnh 1 gi Trung bnh 8 gi Trung bnh 24 gi 150

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

Nhm nghin cu thc hin vic nh gi mi trng khng kh trong nh i vi PM10 ti mt s nh dn, trng hc, vn phng nng thn v thnh ph, kt qu nh sau: Bng 25: Nng PM10 ti nh dn thnh ph v nng thn
n v: g/m3 T T a im n
18 30 45 45

Nh dn 1 gi (1h) TB SD 87,22 29,47 264,67 134,77 175,56 47,94 142,05 36,36 n

6 10 5 5

24 gi (24h) TB SD 103,00 19,21 315,00 144,97 190,60 55,04 175,00 33,48

1 Nng thn 2 Thnh ph 3 Chung c c 4 Chung c mi

Bng 26: Nng PM10 ti trng hc v vn phng thnh ph v nng thn

T T 1 2 a im n Nng thn Thnh ph Trng hc 1 gi (1h) 8 gi (8h) TB SD n TB SD 6 6 236,50 29,47 180,83 16,74
32

n v: g/m3 Vn phng 1 gi (1h) 8 gi (8h) TB SD n TB SD 6 182,83 63,19 6 233,50 46,16

18 207,78 59,07 18 176,11 27,25

18 165,39 74,14 18 200,56 61,69

Da vo kt qu phn tch cho thy, nng PM10 ti nh dn, vn phng thnh ph cao hn nng thn. Trong khi nng PM10 ti trng hc nng thn cao hn thnh ph. + D tho tiu chun cht lng khng kh trong nh i vi PM10: Da vo bng tiu chun cht lng khng kh trong nh ca cc nc trn th gii cho thy, ch c WHO, EPA-M, Phn Lan, Hn Quc xy dng tiu chun cht lng khng kh trong nh i vi PM10. i vi EPA - M khuyn khch s dng gi tr 150g/m3 cho trung bnh 24 gi p dng nh dn, trung bnh 8 gi cho trng hc v vn phng. Trong khi , WHO v Phn Lan s dng gi tr 50 g/m3 cho trung bnh 24 gi i vi nh dn. Hn Quc p dng gi tr 100 g/m3 cho trung bnh 8 gi i vi vn phng v trng hc. Hng Kng p dng 2 gi tr 20/180 g/m3 cho trung bnh 8 gi i vi vn phng. Ti Vit Nam, Quy chun k thut Quc gia v cht lng khng kh xung quanh i vi PM10 c quy nh l 150 g/m3 cho trung bnh 24 gi. Mt khc, da vo kt qu phn tch hm lng PM 10 (bng 25, bng 26) trong mi trng khng kh nh dn, trng hc, vn phng ti thnh ph v nng thn cho thy: Vi nh dn, so vi tiu chun ca WHO v Phn Lan th nng trung bnh 24 gi ca bi PM10 vt tiu chun t 2,1 6,3 ln bao gm c nng thn v thnh ph. So vi tiu chun ca Hn Quc, nng trung bnh 8 gi ca bi PM10 ti trng hc vt TCCP t 1,8 2,4 ln, ti vn phng vt TCCP t 1,7 2,0 ln. So vi tiu chun Hng Kng, nng trung bnh 8 gi ca bi PM10 ti trng hc vt TCCP t 9,0/1,0 11,8/1,3 ln, ti vn phng vt TCCP t 9,1/1,0 11,7/1,3 ln (tiu chun ca Hng Kng gm hai gi tr tt/rt tt). Do vy, ph hp vi iu kin v mi trng sng ti Vit Nam, thun tin vic tng cng cht ch hn na vic bo v sc khe con ngi ng thi
33

hi nhp vi Quc t, d tho ngh: hm lng ti a cho php i vi PM10 trong mi trng khng kh trong nh nh sau: Bng 27: Hm lng ti a cho php ca PM10 trong khng kh trong nh
Nh dn Ch tiu 1 gi (1h) 24gi (24h) Trng hc 1 gi (1h) 8 gi (8h) n v: g/m3 Vn phng 1 gi (1h) 8 gi (8h)

PM10

100

50

100

50

100

50

Ch thch: Du gch ngang (-): Khng quy nh

3. KT LUN Nh vy, da vo cc tiu chun ca mt s nc trn th gii, ng thi trn c s cc kt qu kho st tnh hnh thc t mi trng khng kh trong nh ti nh dn, trng hc, vn phng nng thng v thnh ph, cng nh Quy chun k thut Quc gia v cht lng khng kh xung quanh ti Vit Nam. Nhm nghin cu a ra quy nh nng ti a cho php ca CO, NO2, SO2, PM2,5, PM10 trong khng kh trong nh theo bng 8, bng 13, bng 18, bng 22, bng 27.

34

Tiu chun cht lng khng kh trong nh l thc s cn thit i vi mi trng sng v lm vic ca con ngi. y l vn bn php l cc c quan qun l c c s nh gi mc nhim bu khng kh trong nh.

TI LIU THAM KHO Ting Vit: 1. L Trung(1993), Bnh ngh nghip, Nh xut bn Y hc, H Ni, tr47-72; 211219; 405-432. 2. TCVN 5937:2005. Cht lng khng kh Tiu chun cht lng khng kh xung quanh. H Ni -2006. 3. TCVN 7725:2007, ISO 4224:2000: Xc nh cacbon monoxit Phng php
35

o ph hng ngoi khng phn tn. 4. TCVN 7725:2007, ISO 4224:2000: Xc nh nng khi lng ca cacbon monoxit(CO) Phng php sc k. 5. TCVN 5978:1995, ISO 4221:1980:Cht lng khng kh - xc nh nng khi lng lu hunh dioxit trong khng kh xung quanh- phng php trc quang dng thorin. 6. TCVN 6137:2009, ISO 6768:1998: xc nh nng khi lng ca nit dioxit phng php Griess saltman ci bin. 7. TCVN 6138:1996, ISO 7996:1985, Xc nh nng khi lng ca cc nit oxit phng php pht quang ha hc. 8. Thng quy k thut-Vin Y hc lao ng v V sinh mi trng: xc nh nng nit dioxit trong khng kh bng phng php trc quang, H Ni 2001. 9. Thng quy k thut-Vin Y hc lao ng v V sinh mi trng: xc nh nng cacbon monoxit trong khng kh bng phng php trc quang, H Ni 2001. 10.Thng quy k thut-Vin Y hc lao ng v V sinh mi trng: xc nh nng lu hunh dioxit trong khng kh bng phng php trc quang, H Ni 2001. Ting Anh 11. Bascom, R., et al (1996), Health effects of outdoor air pollution: part I and II, American Journal of Respiratory Critical Care Medicine, Vol.153,pp477498. 12. Biaton, S.P., et al (1992), Emission characteristics of Mexico city vehicles,
36

JAWMA 12, pp1424-1429. 13. CanadaHealth Canada (2006). Exposure Guidelines for Residential Indoor Air Quality: A Reportof the Federal-Provincial Advisory Committee on Environmental and Occupational Health. Ottawa, Health Canada. [online at: http://www.hc-sc.gc.ca/ewh-semt/pubs/air/exposure-exposition/appendix-aannexe_e.html]. 14.Chang, G., et al (2003), Time series analysis on the relationship between air pollution and daily mortality in Beijing, J.Hygiene Research, 32, pp565-568. 15. C h a r l e s , K . ; M a g e e , R . J . ;W o n , D . ; L u s z t y k , E ., Indoor Air Quality Guidelines and Standards., N a t i o n a l R e s e a r c h C o u n c i l C a n a d a., March 2005. 16. Dong, J., et al (1995), Research on the relationship between air pollution and daily mortality in Beijing urban resident in 1990-1991, J. Hygienne Research, 14, pp212-214. 17.EPAU.S. Environmental Protection Agency. (2006). Code of Federal Regulations, Title 40, Part 50. National Ambient Air Quality Standards. [Online at: http://www.epa.gov/air/criteria.html]. 18.FinlandFinnish Society of Indoor Air Quality and Climate (FiSIAQ), 2001. Classification of Indoor Climate 2000; Target Values, Design Guidance and Product Requirements, [online at: http://www.tervetalo.net/lataa/siy5-eng-part1.pdf]. 19.Fish, G.W., et al (2002), Health effects due to motor vehicle air pollution in New Zealand, Report to the Ministry of Transport, 2002. 20.GermanUmwelt BundesAmt (German Federal Environmental Agency). Guideline Value for Indoor Air,
37

12

Feb.

2007

[Online

at:

http://www.umweltbundesamt.de/uba-info-aten/daten/gesundheit/irk.htm]. 21. Hong KongThe Government of the Hong Kong Special Administrative Region, A Guide on Indoor Air Quality Certification Scheme, 12 Feb. 2007 [Online at: http://www.iaq.gov.hk/cert/doc/CertGuide-eng.pdf]. 22. Indoor Air Pollution. Public Health at a Glance. November 2003. 23. Jee Yeon Jeong, PhD, P.E , Recently issues on Indoor air quality in Korea. Department of Occupational and Environment Health, Yongin University. 24. Jonathan A. Bernstein, MD,. Neil Alexis, PhD,. The health effects of nonindustrial indoor air pollution, The Journal of Allergy and Clinical Immunology. Volume 121, Issue 3 , Pages 585-591, March 2008. 25. Loomis, D., et al (1999), Air pollution and infant mortality in Mexico city, Epidemiology, pp118-123. 26. Mengersen K, Morawska L, Wang H, Murphy N, Tayphasavanh F, Darasavong K,. Association between indoor air pollution measurements and respiratory health in women and children in Lao PDR. Indoor Air. 2010 Sep 15. WASHplus Leave a comment Go to comments 27.Molina, J. and Luisa, T. (2004), Megacities and atmospheric pollution, Journal of the Air and Wast Management Association, Vol 54, pp644-664. 28. Nyberg, F., et al (2000), Urban air pollution and lung cancer in Stockholm, Epidemiology, 2000 Sep. Vol 11, pp 487-495. 29.Ochoa-Acuna, H., et al (2003), An estimation of cancer risks posed by exposure to particulate matter in air in Santiago, Chile, Toxicol. Scie., 72, pp1909. 30. 1Oguntoke, O.; 2Opeolu B O. and 3Babatunde N., Indoor Air Pollution and Health Risks among Rural Dwellers in Odeda Area,South-Western
38

Nigeria.

Department

of

Environmental

Management

and

Toxicology,University of Agriculture, P.M.B 2240, Abeokuta. Ethiopian Journal of Environmental Studies and Management Vol.3 No.2 2010. 31. Pande, J.N., et al (2002), Outdoor air pollution and emergence room visits at a hospital in Delhi, Ind J. Chest Diseases and Allied Sci, 44, pp13-19. 32. SingaporeMinistry of the Environment, Singapore, 1996. Guidelines for good indoor air quality in office premises. 33. Xu, X., et al (1995), Air pollution and daily mortality in residential areas of Beijing, China, Arch. Environ.Health, 49, pp216-222. 34. WHO (1999), Air pollution, WHOs 1999 guidelines for air pollution control, Fact sheet No.187, Revised Sept, 2000. 35. WHOWorld Health Organization (2006). Air Quality Guidelines Global Update, Executive summary. World Health Organization, Geneva, Switzerland. [online at: http://www.who.int/phe/air/aqg2006execsum.pdf]

39