KARAYOLLARI TRAFK KANUNU

Kanun Numaras Kabul Tarihi Yaym Tarihi ve Says : 2918 : l3.l0.l983 : l8.l0.l983-l8l95

Deiiklik Tarihleri (3058/16.10.1984-19.10.1984/18550), (KHK 245/18.01.1985-14.03.1985-18694), (3176/28.03.1985-04.04.1985/18715), (3315/04.11.1986-15.11.1986/19282), (3321/18.11.198622.11.1986/19289), (KHK 330/25.06.1988-05.08.1988/19890), (3493/03.11.1988-11.11.1988/19986), (3538/19.04.1989-28.04.1989/20152), (3672/31.10.1990-03.11.1990/20684), (3759/27.08.199107.09.1991/20984), (4199/17.10.1996-27.10.1996/22800), (4262/21.05.1997-25.05.1997/22999), (4535/23.02.2000-27.02.2000/23977), (4550/08.03.2000-12.03.2000/23991) BRNC KISIM Genel Esaslar BRNC BLM Ama ve Kapsam Ama MADDE 1- Bu Kanunun amac, karayollarnda can ve mal gvenlii ynnden trafik dzenini salamak ve trafik gvenliini ilgilendiren tm konularda alnacak nlemleri belirlemektir. Kapsam MADDE 2- Bu Kanun, trafikle ilgili kurallar, artlar, hak ve ykmllkleri, bunlarn uygulanmasn ve denetlenmesini, ilgili kurulular ve bunlarn grev, yetki ve sorumluluk, alma usulleri ile dier hkmleri kapsar. Bu Kanun, karayollarnda uygulanr. Ancak aksine bir hkm yoksa; a)Karayolu dndaki alanlardan kamuya ak olanlar ile park, bahe, park yeri, garaj yolcu ve eya terminali, servis ve akaryakt istasyonlarnda karayolu tat trafii iin faydalanlan yerler ile, b)Erime kontroll karayolunda ve para denerek yararlanlan, karayollarnn kamuya ak kesimlerinde ve belirli bir karayolunun balantsn salayan deniz, gl ve akarsular zerinde kamu hizmeti gren aralarn karayolu aralarna ayrlan ksmlarnda da, Bu Kanun hkmleri uygulanr. KNC BLM Tanmlar Tanmlar MADDE 3- Bu Kanunda kullanlan terimlerin tanmlar aada gsterilmitir. Trafik: Yayalarn, hayvanlarn ve aralarn karayollar zerindeki hal ve hareketleridir. Karayolu: Trafik iin kamunun yararlanmasna ak olan arazi eridi, kprler ve alanlardr. Karayolu yaps: Karayolunun kendisi ile karayolunun stnde, yannda, altnda veya yukarsndaki; ada, ayrc, oto korkuluk, istinat duvar, kpr, tnel, menfez ve benzeri yaplardr. Mlk: Devlete, kamuya, gerek yada tzelkiilere ait olan tanmaz mallardr.

Karayolu snr izgisi: Kamulatrlm, kamuya terk veya tahsis edilmi karayolunda, mlkle olan snr izgisi, Dier karayollarnda, yarmada, evden sonra hendek varsa hendek d kenar, hendek yoksa ev st kenar, dolguda ev etek izgisi, Yaya yolu ayrlm karayolunda ise, yaya yolunun mlkle birletii izgidir. ki ynl karayolu: Tat yolunun her iki yndeki tat trafii iin kullanld karayoludur. Tek ynl karayolu: Tat yolunun yalnz bir yndeki tat trafii iin kullanld karayoludur. Blnm karayolu: Bir yndeki trafie ait tat yolunun bir ayrc ile belirli ekilde dier tat yolundan ayrlmas ile meydana gelen karayoludur. Erime kontroll karayolu (Otoyol-Ekspres yol): zellikle transit trafie tahsis edilen, belirli yerler ve artlar dnda giri ve kn yasakland, yaya, hayvan ve motorsuz aralarn giremedii, ancak izin verilen motorlu aralarn yararland ve trafiin zel kontrole tabi tutulduu karayoludur. Gei yolu: Aralarn bir mlke girip kmas iin yaplm olan yolun, karayolu zerinde bulunan ksmdr. Balant yolu: Bir kavak yaknnda karayolu tat yollarnn birbirine balanmasn salayan, kavak alan dnda kalan ve bir ynl trafie ayrlm olan karayolu ksmdr. Anayol: Ana trafie ak olan ve bunu kesen karayolundaki trafiin, bu yolu geerken veya bu yola girerken, ilk gei hakkn vermesi gerektii iaretlerle belirlenmi karayoludur. Tali yol: Genel olarak zerindeki trafik younluu bakmndan, baland yoldan daha az nemde olan yoldur. Tat yolu (Kaplama) : Karayolunun genel olarak tat trafiince kullanlan ksmdr. Yaya yolu (Yaya kaldrm): Karayolunun, tat yolu kenar ile gerek veya tzel kiilere ait mlkler arasnda kalan ve yalnz yayalarn kullanmna ayrlm olan ksmdr. Bisiklet yolu: Karayolunun, sadece bisikletlilerin kullanmalarna ayrlan ksmdr. Yaya geidi: Tat yolunda, yayalarn gvenli geebilmelerini salamak zere, trafik iaretleri ile belirlenmi alandr. Kavak: ki veya daha fazla karayolunun kesimesi veya birlemesi ile oluan ortak alandr. Banket: Yaya yolu ayrlmam karayolunda, tat yolu kenar ile ev ba veya hendek i st kenar arasnda kalan ve olaan olarak yayalarn ve hayvanlarn kullanaca, zorunlu hallerde de aralarn faydalanabilecei ksmdr. erit: Tatlarn bir dizi halinde gvenli seyredebilmeleri iin tat yolunun ayrlm bir blmdr. Alt geit: Karayolunun dier bir karayolu veya demir yolunu alttan gemesini salayan yapdr. st geit: Karayolunun dier bir karayolu veya demir yolunu stten gemesini salayan yapdr. Demiryolu geidi (Hemzemin geit): Karayolu ile demiryolunun ayn seviyede kesitii bariyerli veya bariyersiz geitlerdir. Okul geidi: Genel olarak okul ncesi, ilkretim ve orta dereceli okullarn evresinde zellikle rencilerin gemesi iin tat yolunda ayrlm ve bir trafik iareti ile belirlenmi alandr. Ada: Yayalarn geme ve durmalarna, tatlardan inip binmelerine yarayan, trafik akmn dzenleme ve trafik gvenliini salama amacyla yaplm olan, aralarn bulunamayaca, koruyucu tertibatla belirlenmi blm ve alanlardr. Ayrc: Tat yollarn veya yol blmlerini birbirinden ayran, bir taraftaki tatlarn dier tarafa gemesini engelleyen veya zorlatran karayolu yaps, trafik tertibat veya geretir. Park yeri: Aralarn park etmesi iin kullanlan ak veya kapal alandr. Karayolu zeri park yeri: Tat yolundaki veya buna bitiik alanlardaki park yeridir. Karayolu d park yeri: Karayolu snr izgisi dnda olan ve bir gei yolu veya servis yolu ile tat yoluna balanan park yeridir. Otomobil: Yaps itibariyle, srcsnden baka en ok yedi oturma yeri olan ve insan tamak iin imal edilmi bulunan motorlu tattr. Minibs: (Deiik: 16.10.1984-3058/1 md.) Yaps itibariyle srcsnden baka sekiz ila ondrt oturma yeri olan ve insan tamak iin imal edilmi bulunan motorlu tattr.
2

Kamyonet: zin verilebilen azami ykl arl 3.500 kg. gemeyen ve yk tamak iin imal edilmi motorlu tattr. Kamyon: zin verilebilen azami ykl arl 3.500 kgdan fazla olan ve yk tamak iin imal edilmi motorlu tattr. Otobs: (Deiik: 16.10.1984-3058/1 md.) Yaps itibariyle srcsnden baka en az onbe oturma yeri olan ve insan tamak iin imal edilmi bulunan motorlu tattr. Troleybsler de bu snfa dahildir. ekici: Rmork ve yar rmorklar ekmek iin imal edilmi olan ve yk tamayan motorlu tattr. Arazi tat: Karayolunda yolcu veya yk tayabilecek ekilde imal edilmi olmakla beraber btn tekerlekleri motordan g alan veya alabilen motorlu tatlardr. zel amal tat: zel amala insan veya eya tamak iin imal edilmi olan ve itfaiye, cankurtaran, cenaze, radyo, sinema, televizyon, ktphane, aratrma aralar ile bozuk veya hasara uram tat ve aralar ekmek veya tamak, kaldrmak gibi zel ilerde kullanlan motorlu aratr. Kamu hizmeti tat: Kamu hizmeti iin yk veya yolcu tamas yapan btn tatlardr. Personel servis arac: (Deiik: 17.10.1996-4199/1 md.) Herhangi bir kamu kurum ve kuruluu veya zel veya tzel kiilerin personelini bir akit karl tayan ahs veya irketlere ait minibs ve otobs trndeki ticari aralardr. Kamu kurum ve kurulular ile zel ve tzel kiilere ait aralarn kendi personelini veya yolcusunu tama ii bu tanmn kapsamna girmez. Umum servis arac:(Deiik: 17.10.1996-4199/1 md.) Okul tatlar ile personel servis aralarnn birlikte deerlendirilmesidir. Kamp tat: (Deiik: 17.10.1996-4199/1 md.) Yk tamasnda kullanlmayan; i dizayn tatil yapmaya uygun tehizatlarla donatlm, hizmet edebilecei kadar yolcu tayabilen motorlu tattr. Rmork: Motorlu arala ekilen insan veya yk tamak iin imal edilmi motorsuz tattr. Yar rmork: Bir ksm motorlu tat veya ara zerine oturan, tad ykn ve kendi arlnn bir ksm motorlu ara tarafndan tanan rmorkdur. Hafif rmork: Azami ykl arl 750 kg gemeyen rmork veya yar rmorktur. Motosiklet: ki veya tekerlekli, sepetli veya sepetsiz motorlu aralardr. Bunlardan karoserisi yk tayabilecek ekilde sandkl veya zel biimde yaplm olan ve yolcu tamalarnda kullanlmayan tekerlekli motosikletlere yk motosikleti (triportr) denir. Bisiklet: En ok tekerlei olan ve zerinde bulunan insann adale gc ile pedal veya el ile tekerlei dndrlmek suretiyle hareket eden ve yolcu tamalarnda kullanlmayan motorsuz tatlardr. Motorlu bisiklet: Silindir hacmi 50 santimetre kp gemeyen, iten patlamal motorla donatlm ve imal hz saatte 50 km.den az olan bisiklettir. Lastik tekerlekli traktr: Belirli artlarda rmork ve yar rmork ekebilen, ancak ticari amala tamada kullanlmayan tarm aralardr. makineleri: (Deiik: 17.10.1996-4199/1 md.) Yol inaat makineleri ile benzeri tarm, sanayi, bayndrlk, milli savunma ile eitli kurulularn i ve hizmetlerinde kullanlan; i amacna gre zerine eitli ekipmanlar monte edilmi; karayolunda insan, hayvan, yk tamasnda kullanlamayan motorlu aralardr. Tramvay: Genellikle yerleim birimleri iinde insan tamasnda kullanlan, karayolunda tekerlekleri raylar zerinde hareket eden ve hareket gcn dardan salayan tattr. Okul tat: Genel olarak okul ncesi, ilkretim ve orta dereceli okullarn rencileri ile sadece gzetici ve hizmetlilerin tanmalarnda kullanlan tattr. Tat katar: Karayolunda bir birim olarak seyretmek zere birbirine balanm tatlardr. Ara : Karayolunda kullanlabilen motorlu, motorsuz ve zel amal tatlar ile i makineleri ve lastik tekerlekli traktrlerin genel addr. Tat: Karayolunda insan, hayvan ve yk tamaya yarayan aralardr. Bunlardan makine gc ile yrtlenlere motorlu tat, insan ve hayvan gc ile yrtlenlere motorsuz tat denir. Src: (Deiik: 17.10.1996-4199/1 md.) Karayolunda, motorlu veya motorsuz bir arac veya tat sevk ve idare eden kiidir.
3

ofr: (Deiik: 17.10.1996-4199/1 md.) Karayolunda, ticari olarak tescil edilmi bir motorlu tat sren kiidir. Ara sahibi: Ara iin adna yetkili idarece tescil belgesi verilmi veya sahiplik veya sat belgesi dzenlenmi kiidir. leten: Ara sahibi olan veya mlkiyeti muhafaza kaydyla satta alc sfatyla sicilde kaytl grlen veya aracn uzun sreli kiralama, ariyet veya rehni gibi hallerde kirac, ariyet veya rehin alan kiidir. Ancak ilgili tarafndan baka bir kiinin arac kendi hesabna ve tehlikesi kendisine ait olmak zere ilettii ve ara zerinde fiili tasarrufu bulunduu ispat edilirse, bu kimse ileten saylr. Yolcu: Arac kullanan src ile hizmetliler dnda arada bulunan kiilerdir. Hizmetli: Aralarda, src hari, ara veya tama hizmetlerinde sreli veya sresiz alan kiiler ile i makinelerinde srcden gayri kiilerdir. Durak: Kamu hizmeti yapan yolcu tatlarnn yolcu veya hizmetlileri bindirmek, indirmek iin durakladklar, iaretlerle belirlenmi yerdir. Garaj: Aralarn, genellikle uzun sre durmalar iin kullanlan bakm veya servisinin de yaplabilecei kapal veya ak olan yerlerdir. Terminal: nsan veya eya tamalarnda, aralarn indirme, bindirme, ykleme, aktarma yaptklar ve ayrca bilet sat ile bekleme, haberleme, ehir ulam ve benzeri hizmetlerin de saland yerdir. Servis istasyonu: Aralarn bakm, onarm ve servislerinin yapld ak veya kapal yerdir. Akaryakt istasyonu: Aralarn esas itibariyle akaryakt, ya ve basnl hava gibi ihtiyalarnn saland yerdir. Muayene istasyonu: Aralarn niteliklerini tespit ve kontrol edebilecek cihaz ve personeli bulunan ve teknik kontrol yaplan yerdir. Trafik kazas : Karayolu zerinde hareket halinde olan bir veya birden fazla aracn kart lm, yaralanma ve zararla sonulanm olan olaydr. Durma: Her trl trafik zorunluluklar nedeni ile aracn durdurulmasdr. Duraklama: Trafik zorunluluklar dnda aralarn, insan indirmek ve bindirmek, eya yklemek, boaltmak veya beklemek amac ile ksa bir sre iin durdurulmasdr. Park etme: Aralarn, durma ve duraklamas gereken haller dnda braklmasdr. Gei hakk: Yayalarn ve ara kullananlarn dier yaya ve ara kullananlara gre, yolu kullanmak srasndaki ncelik hakkdr. Gei stnl: Grev srasnda, belirli ara srclerinin can ve mal gvenliini tehlikeye sokmamak art ile trafik kstlama veya yasaklarna bal olmamalardr. Tama snr (Kapasite): Bir aracn gvenle tayabilecei en ok yk arl veya yolcu saysdr. Gabari: Aralarn ykl veya yksz olarak karayolunda gvenli seyirlerini temin amac ile uzunluk, genilik ve yksekliklerini belirleyen llerdir. Azami arlk: Tatn gvenle tayabilecei azami ykle birlikte arldr. Yksz arlk: zerinde insan veya eya (yk) bulunmayan ve akaryakt deposu dolu olan bir aracn tanmas zorunlu alet, edevat ve donatm ile birlikte toplam arldr. Ykl arlk: Bir tatn yksz arl ile tamakta olduu src, hizmetli, yolcu ve eyann toplam arldr. Azami dingil arl: Aralarn karayolu yaplarndan gvenle ve yapya zarar vermeden geebilmeleri iin saptanan dingil arldr. Azami toplam arlk: Aralarn karayolu yaplarndan gvenle ve yapya zarar vermeden geebilmeleri iin saptanan toplam arlktr. Trafik iaretleri: Trafii dzenleme amac ile kullanlan iaret levhalar, kl ve sesli iaretler, yer iaretlemeleri ile trafik zabtas veya dier yetkililerin trafii ynetmek iin yaptklar hareketlerdir. aret levhas: Sabit veya tanabilir bir mesnet zerine yerletirilmi ve zerindeki sembol, renk ve yaz ile zel bir talimatn aktarlmasn salayan trafik tertibatdr.
4

Ikl ve sesli iaretler: Trafii dzenlemede kullanlan kl ve sesli, sabit veya tanabilir, elle kumanda edilebilen veya otomatik alan, zerinde eitli renk, sembol, yaz bulunan ve belirli yanma sresi olan, k veya sesle zel bir talimatn aktarlmasn salayan trafik tertibatdr. aretleme: Tat yolu ile bordr, ada, ayrc, oto korkuluk gibi karayolu elemanlar zerindeki eitli renkte izgi, ekil, sembol, yaz ve yanstc ve benzerleri ile zel bir talimatn aktarlmasn salayan tertibattr. Trafikten men: Trafik zabtasnca, bu Kanunda belirtilen hallerde arala ilgili belgelerin alnmas ve aracn belirli bir yere ekilerek trafikten alkonulmasdr. Bu Kanunun uygulamas ile ilgili dier tanm ve terimler Ynetmelikte gsterilir. KNC KISIM Kurullar, Kurulular, Komisyonlar, Grev ve Yetkileri Grevli Kurullar ve Kurulular MADDE 4- (Deiik: 17.10.1996-4199/2 md.) Karayolu gvenlii konusunda hedefleri tespit etmek, uygulatmak ve koordinasyonu salamak amacyla aadaki kurullar oluturulmutur. a) Karayolu Gvenlii Yksek Kurulu; Karayolu Gvenlii Yksek Kurulu Babakann bakanlnda, Adalet, ileri, Maliye, Milli Eitim, Bayndrlk ve skan, Salk, Ulatrma, Orman Bakanlar ve Ky Hizmetleri Genel Mdrlnn Bal Olduu Bakan ile Jandarma Genel Komutan, Babakanlk Devlet Planlama Tekilat Mstear, Emniyet Genel Mdr ve Karayollar Genel Mdrnden oluur. Gerei halinde dier bakanlar da Kurula arlabilir. Karayolu Gvenlii Yksek Kurulu, Trafik Hizmetleri Bakanlnca hazrlanarak, Karayolu Trafik Gvenlii Kurulunca uygun grlen nerileri deerlendirerek karara balar ve kararlarn yaama geirilmesi iin gerekli koordinasyon nlemlerini belirler. Kurul ylda iki defa olaan, Babakann gerek grmesi halinde de olaanst olarak, gndemle toplanr. Kurulun sekreterya grevi Emniyet Genel Mdrlnce yaplr. Kurulun almasna ilikin esas ve usuller, Bakanlar Kurulu tarafndan karlacak ynetmelikle belirlenir. b) Karayolu Trafik Gvenlii Kurulu; Karayolu Trafik Gvenlii Kurulu, Emniyet Genel Mdrl Trafik Hizmetleri Bakannn bakanlnda, Karayolu Gvenlii Yksek Kurulu'na katlan kamu kurumlarnn en az daire bakan seviyesinde grevlileri, Jandarma Genel Komutanl, Trk Standartlar Enstits Bakanl, Trkiye ofrler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcisi ile ileri Bakanl'nca uygun grlen trafikle ilgili niversite, Trkiye Mimar ve Mhendis Odalar Birlii, Trkiye Trafik Kazalarn nleme Dernei ve Trafik Kazalar Yardm Vakfnn birer temsilcisi ve Bakent Bykehir Belediye Bakanndan oluur. htiya duyulan konularda bilgilerine bavurmak zere dier kurum ve kurululardan temsilci arlabilir. Kurul ayda bir toplanr, zorunlu hallerde bakan tarafndan toplantya arlabilir. Karayolu Trafik Gvenlii Kurulu, Trafik Hizmetleri Bakanlnca trafik hizmetlerinin ada ve gvenli bir ekilde yrtlmesi amacyla nerilen veya katlacak temsilcilerce nerilecek nlemlerin uygulanabilirliini tartarak karara balar. Kurul, katlmas gereken yelerin salt ounluu ile toplanr ve katlanlarn ounluu ile karar verir. Kurulun sekreterya grevi, ilgili daire bakanlnca yaplr. Kurulun grev ve yetkileri unlardr; 1-Trafikle ilgili kurulular arasnda koordinasyon salanmasna ilikin nerilerde bulunmak, 2-Trafik kazalarnn azaltlmasna ilikin nerilerde bulunmak,
5

3-Uygulamada grlen aksaklklar tespit etmek, 4-Kendi grev alanna giren konularla ilgili yasal dzenlemeden kaynaklanan eksiklikleri belirlemek, Bu Kanunla ve trafik hizmetleri konusunda dier kanunlarla verilen grevler; a) ileri Bakanlnca, b) Bu kanunla yetkili klnan dier bakanlk, kurulu ve belediyelerce, ileri Bakanl ile ibirlii iinde, yrtlr. Emniyet Genel Mdrlnn, merkez, blge, il ve ile trafik kurulular, grev ve yetkileri MADDE 5- Emniyet Genel Mdrlnn trafik kurulular ile bu kurulularn grev ve yetkileri unlardr; a) Kurulu; (Deiik: 17.10.1996-4199/3 md.) Bu Kanunla Emniyet Genel Mdrlne verilen grevler Emniyet Genel Mdrlne bal olarak kurulan Trafik Hizmetleri Bakanlnca yrtlr. Trafik Hizmetleri Bakanl, Emniyet Genel Mdr Yardmcs tarafndan yrtlr. Emniyet Genel Mdrlnn merkez, blge, il ve ile trafik zabtas kurulular Trafik Hizmetleri Bakanlna bal olarak alr. Aralara ve srclere ait ilemleri yapmak, plaka ve belgelerini vermek ve bu amaca ynelik hizmetleri yrtmek zere her ilde ve gerekli grlen ilelerde tescil ube veya brolar kurulur. Tescil ube veya brolarnda emniyet hizmetleri snf personelinden ayr olarak tekilat ve kadrolarnda gsterilen sayda genel idare ve teknik hizmetler snfnda personel ile szlemeli personel altrlabilir. b) Grev ve yetkiler; 1. Aralar, bu Kanuna gre aralarda bulundurulmas gerekli belge ve gereleri, srcleri ve bunlara ait belgeleri, srclerin ve karayolunu kullanan dier kiilerin kurallara uyup uymadn, trafik dzenlemelerinin ve eitli tesislerin bu Kanun hkmlerine uygun olup olmadn denetlemek, 2. Duran ve akan trafii dzenlemek ve ynetmek, 3. (Mlga:17.10.1996-4199/47 md.) 4. El koyduu trafik kazalarnda trafik kaza tespit tutana dzenlemek, 5. Trafik suu ileyenler hakknda tutanak dzenlemek, gerekli ilemleri yapmak ve takip etmek, 6. Trafik kazas neticesinde hastalanan veya yaralananlarn bakmlarn salayacak tedbirlerin sratle alnmasna yardmc olmak ve yaknlarna haber vermek, 7. Aralarn tescil ilemlerini yaparak belge ve plakalarn vermek, 8. (Deiik: 17.10.1996-4199/3 md.) Srclerin belgelerini vermek, 9. lke apnda tatlarn ve srclerin sicillerini tutmak, teknik ve hukuki deiikliklerini ilemek, istatistiki bilgileri toplamak ve deerlendirmek, 10.Trafik kazalarnn olu nedenleri ile ilgili tm unsurlar kapsayan istatistik verileri ve bilgilerini toplamak, deerlendirmek, sonularna gre gereken nlemlerin alnmasn salamak ve ilgili kurululara teklifte bulunmak, 11. (Deiik: 17.10.1996-4199/3 md.) Hasar tazminat demelerini hzlandrmak amacyla, sigorta irketlerince istenecek gerekli bilgi ve belgeleri vermek, 12. Ayrca bu Kanunla ve bu Kanuna gre karlm olan ynetmeliklerle verilen dier grevleri yapmaktr. Trafik kurulularnn, alma ekil ve artlar, grevlendirilecek personelin nitelikleri, seimi, alma usulleri, grev, yetki ve sorumluluklarna ait esaslar ileri Bakanlnca karlacak ynetmelikte belirtilir. Trafik zabtasnn, grev ve yetki snr ile genel zabtann trafik hizmetlerini yrtmeye ilikin yetkisi MADDE 6- Trafik zabtas ve genel zabtann grev ve yetki snr;
6

a) Trafik zabtas; (Birinci fkra mlga:Deiik: 17.10.1996-4199/4 md.) Trafik zabtasnn asli grevi trafik hizmetlerini yrtmektir. Trafik zabtas grevi srasnda karlat acil ve zorunlu hallerde genel zabta grevi yapmakla da yetkilidir. Mlki idare amirlerince, emniyet ve asayi bakmndan zorunlu grlen haller dnda, trafik zabtasna genel zabta grevi verilemez, ara, gere ve zel tehizat trafik hizmetleri dnda kullanlamaz. b) (Deiik: 17.10.1996-4199/4 md./Deitirilerek kabul: 25.05.1997-4262/1 md.) Genel Zabta; Trafik zabtasnn bulunmad veya yeterli olmad yerlerde polis; polisin ve trafik tekilatnn grev alan dnda kalan yerlerde de Jandarma, trafik eitimi alm subay, astsubay ve uzman jandarmalar eliyle ynetmelikte belirtilen esas ve usullere uygun olarak trafii dzenlemeye ve trafik sularna el koymaya grevli ve yetkilidir. Karayollar Genel Mdrlnn grev ve yetkileri MADDE 7- Karayollar Genel Mdrlnn bu Kanunla ilgili grev ve yetkileri unlardr: a) Yapm ve bakmndan sorumlu olduu karayollarnda can ve mal gvenlii ynnden gerekli dzenleme ve iaretlemeleri yaparak nlemleri almak ve aldrmak, b) Tm karayollarndaki iaretleme standartlarn tespit etmek, yaynlamak ve kontrol etmek, c) (Mlga: 17.10.1996-4199/5 md.) d) Trafik ve ara tekniine ait gr bildirmek, karayolu gvenliini ilgilendiren konulardaki projeleri incelemek ve onaylamak, e) Yapm ve bakmndan sorumlu olduu karayollarnda, ileri Bakanlnn uygun gr alnmak suretiyle, ynetmelikte belirlenen hz snrlarnn stnde veya altnda hz snrlar belirlemek ve iaretlemek, f) Trafik kazalarnn olu nedenlerine gre verileri hazrlamak ve karayollarnda gerekli nleyici teknik tedbirleri almak, g) Yapm ve bakmndan sorumlu olduu karayollarnda trafik gvenliini ilgilendiren kavak, durak yeri, aydnlatma, yol d park yerleri ve benzeri tesisleri yapmak, yaptrmak veya dier kurulularca hazrlanan projeleri tetkik ve uygun olanlar tasdik etmek, h) Yetkili birimlerce veya trafik zabtasnca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu, altyap ve yolun fiziki yaps ile iaretlemeye dayal kaza sebepleri gz nnde bulundurularak nerilen gerekli nlemleri almak, i) Aralarn arlk kontrollerini yapmak veya yaptrmak, aykr grlen hususlar hakknda su veya ceza tutana dzenlemek, j) (Deiik: 17.10.1996-4199/5 md.) Tescile bal aralarn muayenelerini yapmak veya yaptrmak ve bu Kanunun 13, 14, 16, 17, 18, 35, 47/a ve 65. maddeleri hkmlerine aykr hareket edenler hakknda su veya ceza tutana dzenlemek; 47 nci maddesinin (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilen kural ihlallerinin tespiti halinde, durumu bir tutanakla belirlemek ve gerekli ilemin yaplmas iin en yakn trafik kuruluuna teslim etmek, k) Bu Kanunla ve bu Kanuna gre karlm olan ynetmeliklerle verilen dier grevleri yapmaktr. (Son fkra mlga: 28.03.1985-3176/16 md.) Milli Eitim, Salk ve Ulatrma Bakanlklarnn grev ve yetkileri MADDE 8- (Deiik: 18.01.1985-KHK 245/1 md./deiik: 28.03.1985-3176/1 md.) Bu Kanun asndan Milli Eitim, Salk ve Ulatrma Bakanlklarnn grev ve yetkileri unlardr: a) Milli Eitim Bakanl; 1. Motorlu ara srclerinin yetitirilmesi iin 123 nc madde gereince src kurslar amak, zel src kursu almasna izin vermek, bunlar her safhada denetlemek,
7

2. (Deiik: 17.10.1996-4199/6 md.) Resmi ve zel kurslarda eitilenlerin snavlarn yapmak, baarl olanlara sertifika verilmesini salamak, 3.(Deiik: 17.10.1996-4199/6 md.) Okul ncesi, okul ii ve okul d trafik eitimini dzenleyen trafik genel eitim plan hazrlamak ve ilgili kurulularla ibirlii yaparak uygulamak. b) Salk Bakanl; 1-Karayollarnda meydana gelen trafik kazalar ile ilgili ilk ve acil yardm hizmetlerini planlamak ve uygulamak, 2-Trafik kazalarnda yaralananlarn en ksa zamanda salk hizmetlerinden istifadelerini temin etmek zere, ileri Bakanl'nn uygun gr de alnarak karayollar zerinde ilk yardm istasyonlar kurmak, bu istasyonlara gerekli personeli, ara ve gereci salamak, 3-Her ilde trafik kazalar iin eitilmi salk personeli ile birlikte yeteri kadar ilk ve acil yardm ambulans bulundurmak, 4-Bu Kanunla ve mevzuatla verilen trafikle ilgili dier grevleri yapmak. niversitelere bal hastaneler ve dier btn resmi ve zel salk kurum ve kurulular, acil olarak kendilerine getirilen trafik kazas geirmi kiilere, Salk Bakanl tarifesini uygulamak suretiyle, vermi olduklar hizmetlerin bedelinin tamamn ykml sigorta irketlerinden tahsil ederler. Salk Bakanl bu grevlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak; verilen hizmetlerin bedellerini ykml sigorta irketlerinden tahsil etmek iin Maliye Bakanlnn grn alarak dner sermaye saymanl kurar. Bu amala dner sermaye saymanl tarafndan tahsil edilen gelirin tamam, bu Kanun ile Salk Bakanlna verilen grevlerin yerine getirilmesinde kullanlr. Salk Bakanl tarafndan yaplan harcamalarn tamam, Salk Bakanl Dner Sermaye letmesine 8 ign iinde ykml sigorta irketlerince denir.Salk Bakanl Trafik Hizmetleri Dner Sermaye letmesinin verdii hizmetler iin uygulayaca fiyat tarifesi, Karayolu Trafik Gvenlii Kurulunun da uygun gr alnarak Salk Bakanlnca belirlenir. Sigorta irketleri, zorunlu mali sorumluluk sigortas geerli teminat limitleri ve artlar dahilinde demekle ykml bulunduklar tutar aan ksm iin Garanti Fonuna bavurur. Buna ilikin usul ve esaslar Salk Bakanlnn gr alnarak Hazine Mstearlnn bal bulunduu Bakanlka karlacak bir ynetmelikle dzenlenir. c) Ulatrma Bakanl; Ulatrma Bakanlnn ilgili birimleri bu Kanun ve dier mevzuatla verilen hizmetleri yapmak, bu Kanun asndan karayolu tamasna ilikin gerekli koordinasyonu salamak. Tarm, Orman ve Kyileri Bakanlnn grev ve yetkileri MADDE 9- (Deiik: 18.01.1985-KHK 245/2 md./deiik: 28.03.1985-3176/2 md.) Bu Kanuna gre, Tarm, Orman ve Kyileri Bakanlnn grev ve yetkileri unlardr; a) Orman yollarnda; 1. Trafik dzeni ve gvenlii asndan ana orman yollar ile gerekli grlen dier orman yollarnda iaretlemeler yaparak tedbir almak ve aldrmak, 2. Bu Kanunla ve bu Kanuna gre karlan ynetmeliklerle orman yollar iin verilen trafikle ilgili dier grevleri yapmak, b) Ky yollarnda; 1. Trafik dzeni ve gvenlii asndan gerekli dzenleme ve iaretlemeleri yaparak, tedbir almak ve aldrmak, 2. Yol gvenliini ilgilendiren konulardaki; kavak, durak yeri, yol d park yeri, aydnlatma ve benzeri tesislerin projelerini incelemek ve gerekenleri onaylamak, 3. Yapm ve bakmndan sorumlu olduu karayollarnda 17 nci maddede saylan tesisler iin, balanty salayacak gei yollar ynnden izin vermek, 4. Yetkili birimlerce veya trafik zabtasnca tespit edilen trafik kaza analizi sonucu, karayolu yaps ve iaretlemeye dayal kaza nedenleri gz nnde bulundurularak gerekli tedbirleri almak,
8

5. Bu Kanunla ve bu Kanuna gre karlan Ynetmeliklerle ky yollar iin verilen trafikle ilgili dier grevleri yapmak. Ky yollar iin saylan grev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli grlenler, orman yollar iin de uygulanabilir. Belediye trafik birimleri, grev ve yetkileri MADDE 10- (Deiik: 18.01.1985-KHK 245/3 md./deiik: 28.03.1985-3176/3 md.) Bu Kanunla belediyelere verilen grevler il ve ile trafik komisyonlar ve mahalli trafik birimleri ile ibirlii yaplarak yrtlr. a) Kurulu Her belediye bakanl bnyesinde, hizmet kapasitesi gz nnde tutularak ileri Bakanlnca tespit edilecek llere ve genel hkmlere gre, belediye trafik ube mdrl, eflii veya memurluu kurulur. b) Grev ve yetkiler 1. Yapm ve bakmndan sorumlu olduu yollar trafik dzeni ve gvenliini salayacak durumda bulundurmak, 2. Gerekli grlen kavaklara ve yerlere trafik kl iaretleri, iaret levhalar koymak ve yer iaretlemeleri yapmak, 3. Karayolu yapsnda ve zerinde yaplacak almalarda gerekli tedbirleri almak, aldrmak ve denetlemek, 4. Karayolunda trafik iin tehlike tekil eden engelleri gece veya gndze gre kolayca grlebilecek ekilde iaretlemek veya ortadan kaldrmak, 5. Yol yaps veya iaretleme yetersizlii yznden trafik kazalarnn vuku bulduu yerlerde, yetkililerce teklif edilen tedbirleri almak, 6. ocuklar iin trafik eitim tesisleri yapmak veya yaplmasn salamak, 7. Bu Kanun ve bu Kanuna gre karlan ynetmeliklerle verilen dier grevleri yapmak. MADDE 11- (Mlga: 18.01.1985-KHK 245/18 md.) MADDE 12- (Deiik: 17.10.1996-4199/7 md.) l ve le Trafik Komisyonlarnn kuruluu ile grev ve yetkileri a) Kurulu; l snrlar iinde mahalli ihtiya ve artlara gre trafik dzeni ve gvenlii bakmndan Ynetmelikte gsterilen konular ve esaslar erevesinde, illerde vali veya yardmcsnn bakanlnda, belediye, emniyet, jandarma, milli eitim, karayollar ve Trkiye ofrler ve Otomobilciler Federasyonu'na bal ilgili odann temsilcileri; Valilike uygun grlen trafikle ilgili niversite, oda, vakf ve kamuya yararl dernek veya kurulularn birer temsilcisinden oluan l Trafik Komisyonu, ilelerde kaymakamn bakanlnda, ayn kurulularn yneticileri veya grevlendirecekleri temsilcilerinin katld le Trafik Komisyonu kurulur. Kuruldaki niversite, vakf ve kamuya yararl dernek veya kurulularn temsilcilerinin toplam says 3 geemez. Kuruluu bulunan yerler hari, le Trafik Komisyonlarna karayollar temsilcisinin katlmas zorunlu deildir. Gndem konular vali veya kaymakamlar tarafndan belirlenir. Bu komisyonlara, oy hakk olmakszn grleri alnmak zere, dier kurulu temsilcileri de arlabilir. Kararlar oy okluu ile alnr. Oylarn eitlii halinde bakann bulunduu taraf ounluk saylr. l Trafik Komisyonu kararlar valinin onay ile yrrle girer. l ve le Trafik Komisyonu kararlarn btn resmi ve zel kurulular uygulamakla ykmldr.
9

le Trafik Komisyonu kararlar, l Trafik Komisyonunca incelenip vali tarafndan onaylandktan sonra yrrle girer. b) Grev ve yetkiler; 1. l snrlar iinde mahalli ihtiya ve artlara gre trafik dzeni ve gvenliini salamak amacyla gerekli tedbirleri almak, 2. Trafiin dzenli bir ekilde akmn salamak bakmndan alt yap hizmetleri ile ilgili tedbirleri almak, trafikle ilgili sorunlar zmlemek, btn lkeyi ilgilendiren Karayolu Trafik Gvenlii Yksek Kurulu'nun mdahalesini gerektiren hususlar ileri Bakanl'na iletmek, 3. Karayolu tamaclna ait mevzuat hkmleri sakl kalmak zere, trafik dzeni ve gvenlii ynnden belediye snrlar iinde ticari amala altrlacak yolcu ve yk tatlar ile motorsuz tatlarn alma ekil ve artlar, altrlabilecei yerler ile gzergahlarn tespit etmek ve saylarn belirlemek, 4. Gerek ve tzel kiiler ile resmi ve zel kurum ve kurululara ait otopark olmaya msait bo alan, arazi ve arsalar geici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunlarn sahiplerine veya nc kiilere iletilmesi iin izin vermek, 5. Bu Kanunla ve dier mevzuatla verilen grevleri yapmak. NC KISIM Karayolu Trafik Gvenlii, Trafik aretleri, Yap ve Tesisler Karayolu trafik gvenlii MADDE 13- Karayolunun yapm ve bakm ile grevli ve sorumlu btn kurulular karayolu yapsn, trafik gvenliini salayacak durumda bulundurmakla ykmldrler. eitli kii, kurum ve kurulular, karayolu yapsnda yapacaklar ve esaslar ynetmelikte belirtilen almalarda; a) Yolun yapm ve bakm ile grevli kurulutan izin almak, b) almalar, gerekli nlemleri alarak, aldrarak ve devamlln salayarak, trafik akmn ve gvenliini bozmayacak tarzda yapmak, c) Zorunlu nedenlerle meydana gelen arza, engel ve benzerlerini en ksa zamanda ortadan kaldrarak karayolunu, kullananlara ve aralara zarar vermeyecek duruma getirmek, d) ehirii karayolu kenarnda eitli tesislerin yapm sresince; kaldrmlarda, tnel, tnel aydnlatlmas ve benzerlerini yaparak gvenli gei salamak ve yaya yollarn trafie ak bulundurmak, Zorundadrlar. Bu almalar srasnda meydana getirilen tehlikeli durum ve engeller btn sorumluluk, bunlar yaratan kiilere ait olmak zere zabtaca kaldrlr, yaplan masraflar sorumlulara detilir. (Drdnc fkra:18.01.1985-KHK 245/16 md.) (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayanlar fiil baka bir su olutursa bile ayrca 34.800.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Karayolu yaps ve trafik iaretlerinin korunmas MADDE 14- Karayolu yaps ve trafik iaretleri ile ilgili olarak; a) Karayolu yaps zerine, trafii gletirecek, tehlikeye sokacak veya engel yaratacak, trafik iaretlerinin grlmelerini engelleyecek veya gletirecek ekilde bir ey koymak, atmak, dkmek, brakmak ve benzeri hareketlerde bulunmak, b) Karayolu yapsn, trafik iaretlerini ve karayoluna ait dier yap ve gvenlik tesislerini, zerlerine yaz yazarak, izerek veya baka ekillerde bozmak, yerlerini deitirmek veya ortadan kaldrmak, Yasaktr.
10

Meydana gelen tehlike ve engeller, ilgili kurulular ve zabtaca ortadan kaldrlr, bozukluk ve eksiklikler yolun yapm ve bakmndan sorumlu kurulua derhal giderilir, zarar karlklar ve masraflar sorumlulara detilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayanlara 34.800.000 lira para cezas verilir. Trafik iaretleri MADDE 15- Trafii dzenlemede kullanlan iaret levhalar, kl ve sesli iaretler, yer iaretlemeleri ile benzeri trafik iaretleri, karayolunun yapm ve bakm ile grevli kurulularca, temin ve tesis edilerek sreklilii ve ilerlii salanr. (kinci fkra mlga:18.01.1985-KHK 245/16 md.) Grlen eksiklikler ilgili kurululara bildirilerek giderilmesi salatlr. Trafik iaretlerinin standart, anlam, nicelik ve nitelikleri ile dier esaslar ileri Bakanlnn gr alnarak Bayndrlk ve skan Bakanlnca karlacak ynetmelikte gsterilir. Karayolu dnda, kenarnda veya zerindeki dier levhalar, klar ve iaretlemeler MADDE 16- Karayolu dnda, kenarnda veya karayolu snr iinde, trafik iaretlerinin grlmelerini engelleyecek, anlamlarn deitirecek veya gletirecek, tereddde sebep olacak veya yanltacak ve trafik iin tehlike veya engel yaratacak ekilde levhalar, klar, iaretlemeler ile, aa, direk, yangn musluu, eme, parmaklk gibi yap elemanlar veya benzerlerini dikmek, koymak veya bulundurmak yasaktr. (Deiik: 18.01.1985-KHK 245/5 md./deiik: 28.03.1985-3176/5 md.) Zorunlu hallerde bunlarn bulunabilecei yer, nitelik ve nicelikleri ile hangi artlarda bulunabilecei, hangilerinin izne bal olduu ve bunlarla ilgili dier esaslar ve 13 nc maddede belirtilen karayolu yapsnda yaplacak almalar ile ilgili esaslar, ileri Bakanlnn gr alnarak Bayndrlk ve skan Bakanlnca kartlacak ynetmelikle dzenlenir. Verilen izinler, ilgili valilie bildirilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine aykr hareket edenler 350.800.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Ayrca, bunlar btn sorumluluk ve giderler mal sahibine ait olmak zere yolun yapm ve bakm ile ilgili kurulua kaldrlr. Belediye snrlar dnda karayolu kenarndaki yap ve tesisler MADDE 17- Karayollarnda her iki taraftan snr izgisine elli metre mesafe iinde balanty salayacak gei yollar ynnden; akaryakt, servis, dolum ve muayene istasyonlar, umuma ak park yeri ve garaj, terminal, fabrika, ihan, ar, pazar yeri, elence yerleri, turistik yap ve tesisler, inaat malzemesi ocak ve harmanlar, maden ve petrol tesisleri, ara bakm, onarm ve satm iyerleri ve benzeri trafik gvenliini etkileyecek yap ve tesisler iin, o karayolunun yapm ve bakm ile sorumlu kurulutan izin alnmas zorunludur. Verilen izinler, ilgili valilie bildirilir. zinsiz yaplan bu gibi tesislerin yapm ve iletilmesi yetkililerce durdurulaca gibi, ynetmelikteki artlar yerine getirilmeden iletme izni verilmez ve balant yolu, her trl gider sorumlulara ait olmak zere yolun yapm ve bakm ile ilgili kurulua ortadan kaldrlr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayanlar 350.800.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Belediye snrlar iinde bulunan karayolu kenarndaki yap ve tesisler MADDE 18- (Deiik: 18.01.1985-KHK 245/6 md./deiik: 28.03.1985-3176/6 md.) Belediye snrlar iindeki karayollar kenarnda yaplacak veya alacak 17 nci madde de saylan yap ve tesisler iin; a) Belediyelerden izin alnmas,
11

b) (Deiik:17.10.1996-4199/8 md.) Belediyelerce bu iznin verilmesinde, trafik gvenlii bakmndan bu tesisler hakkndaki Ynetmelikte belirlenen artlarn yerine getirilmesini salamalar ve ayrca Karayollar Genel Mdrlnn yapm ve bakmndan sorumlu olduu karayolu kenarnda yaplacak ve alacak olanlarn bu yollara balantlar iin bu Genel Mdrln ilgili blge mdrlnden uygun gr almalar, Zorunludur. zinsiz yaplan bu gibi tesislerin yapm ve iletilmesi yetkililerce durdurulaca gibi, ynetmelikteki artlar yerine getirilmeden iletme izni verilmez ve balant yolu, her trl gider sorumlulara ait olmak zere yolun yapm ve bakm ile ilgili kurulularca ortadan kaldrlr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine aykr olarak izinsiz yap yapanlar 350.800.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Bu madde ve 17 nci maddede belirtilen tesislere ait artlar; izin ve denetim esaslar Bayndrlk ve skan Bakanlnca dzenlenen ynetmelikte gsterilir. DRDNC KISIM Tescil ve Trafik Belgeleri, Tescil Plakalar, Motorlu Aralara Ait artlar ve Muayene BRNC BLM Tescil ve Trafik Belgeleri, Tescil Plakalar Tescil belgesi alma zorunluluu MADDE 19- Ara sahipleri aralarn ynetmelikte belirtilen esaslara gre yetkili kurulua tescil ettirmek ve tescil belgesi almak zorundadrlar. Ancak; a)Tescil edildii lkenin tescil belgesi ve tescil plakas bulunan ve geici olarak Trkiyeye girmesine izin verilmi olan aralar, b)Tescil edildii lkenin tescil belgesi ve tescil plakas bulunan ikili ve ok tarafl anlamalara gre, Trkiyede tescil zorunluluundan muaf tutulmu aralar, c)Ara imal, ithal, ihra edenlerin ve satcln yapanlarn, ithal, ihra, depolama, tehir ve sat amacyla geici olarak bu ilere mahsus yerlerde maliki olarak bulundurduklar motorlu aralar, d)Tescil zorunluluu bulunan motorlu tatlarla ekilenler ile 22 nci maddenin (c) bendine gre tescili gerekli grlenler hari, btn motorsuz tatlar, Bu hkmn dndadr. Tescil sresi ve bildirme mecburiyeti MADDE 20- (Deiik: l8.01.l985-KHK 245/7 md./deiik: 28.03.l985-3176/7 md.) Tescil sreleri, sat ve devirler, noterlerin sorumluluu ile ilgili esaslar unlardr; a) Ara sahipleri; 1. Tescili zorunlu ve ilk tescili yaplacak olan aralarn satn alma veya gmrkten ekme tarihinden itibaren ay iinde tescili iin; hurdaya karlma halinde karl tarihinden itibaren 1 ay iinde tescilin silinmesi iin; yazl olarak ilgili tescil kuruluuna bavurmak, 2. Tescilin yaplmas veya silinmesi iin de ynetmelikte belirtilen bilgi ve belgeleri salamak , Zorundadrlar. b) Aralarn giri ilemlerini yapan gmrk idareleri bu durumu 15 gn iinde ara sahiplerinin beyan ettikleri tescil kuruluuna bildirmekle ykmldrler. c) Tescil belgesi, aracn bakasna sat veya devrine, hurdaya karlmasna veya arata, ynetmelikte belirtilen niteliklerin deimesine kadar geerli saylr. d) (Deiik:17.10.1996-4199/9 md./Dei: 25.05.1997-4262/2 md.) Tescil edilmi aralarn her eit sat ve devirleri, aracn motorlu tatlar vergisi borcu bulunmadna dair belgenin ibraz halinde ara sahibi adna dzenlenmi tescil belgesi esas alnarak noterlerce yaplr.
12

Bu sat, noterlerce tescil belgesine tarih konularak ve tasdik edilmek suretiyle ilenir. Ayrca, tescil edilmi aralarn sat ve devir ilemleri noterler tarafndan siciline ilenmek zere ilemin tamamlanmasn mteakip en ge 15 i gn iinde ilgili tescil kuruluu ile Vergi Dairesi Mdrlne bildirilir. Noterlerin vergi dairesi mdrlklerine sat ilemlerini bildirmesi zerine, intikal eden aralarn vergi kaytlar, sat szlemesinin dzenlendii tarih itibariyle, 197 sayl Motorlu Tatlar Vergisi Kanunu hkmleri uyarnca nceki malikin vergi mkellefiyetine son verilir. Ayrca, yeni malik adna vergi mkellefiyeti tesis edilir. Tescil srelerini geirdii tespit edilen aralar trafikten men edilir. Aracn trafikten men edildii yer tescil kuruluunda, aracn alc adna tescil ilemleri yaptrlr. Bu sre iinde arata veya tanan ykte meydana gelecek zararlar, yeni ara sahibine aittir. Noterlerce yaplmayan her eit sat ve devirler geersizdir. e) Tescilli aralar satn veya devir alanlar, gerekli bilgi ve belgeleri salayarak ilgili tescil kuruluundan bir ay iinde adlarna tescil belgesi almak zorundadrlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Ara satn alp, bu maddenin (a) bendinin (1) numaral alt bendi ile (e) bendi hkmlerine uymayanlara 17.100.000 lira para cezas, (d) bendi hkmne uymayan noterlere ise 140.200.000 lira hafif para cezas verilir. Ayrca, sat ve devirlerde belirlenen srelerde alc adna tescili yaplmadan trafie karlan aralar, tescil yaplncaya kadar trafik zabtasnca trafikten men edilir. Trafik belgesi ve tescil plakas alma zorunluluu MADDE 21- Tescil edilen aralar, Trafik Belgesi ve Tescil Plakas almadan karayoluna karlamaz. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayan srcler 69.900.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Bu gibi aralar eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten men edilir. Trafik belgesi, tescil belgesi geersiz duruma gelince srekli olarak, zerinde eksiklik ve yanl bilgi bulunmas halinde geici olarak trafik zabtasnca geri alnr. Belge ve plaka vermeye yetkili kurulular MADDE 22- (Deiik: 18.0l.l985-KHK 245/8 md./deiik: 28.03.l985-3176/8 md.) Ynetmelikte gsterilen esaslara gre; a) Askeri maksatlarla kullanlan Trk Silahl Kuvvetlerine ait btn aralar ile eitli anlamalara gre askeri amala yurdumuzda bulunan kurululara ait aralarn tescilleri Trk Silahl Kuvvetlerince, b) Rayl sistemle alan aralarn tescilleri, kullanld yerlere gre ait olduu kurulularnca, c) makinesi trnden aralarn tescilleri; 1.Kamu kurulularna ait olanlar ilgili kurulularca, 2. (Deiik: 17.10.1996-4199/10 md.) zel veya tzel kiilere ait olanlardan; tarm kesiminde kullanlanlar ziraat odalarnca, tarm kesiminde kullanlanlarn dnda kalan ve sanayi, bayndrlk ve dier kesimlerde kullanlanlarn tescilleri, yesi olduklar ticaret, sanayi, veya ticaret ve sanayi odalarnca, d) Tarm kesiminde kullanlanlar hari l Trafik Komisyonlarndan karar alnmak art ile motorsuz tatlardan gerekli grlenlerin tescilleri belediyelerce, e) Yukardaki bentlerde saylanlar dnda kalan btn motorlu aralarn tescilleri trafik tescil kurulularnca, Yaplr, belge ve plakalar verilir. Belge ve plakalarn aralar zerinde bulundurulmas zorunluluu MADDE 23- Aralar, tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakalar ara zerinde ve uygun durumda bulundurulmadan trafie karlamaz.
13

(Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayanlar 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Trafik belgesi verilmesi iin zorunlu belgeler MADDE 24- (Deiik: 18.01.1985-KHK 245/9 md./deiik: 28.03.1985-3176/9 md.) Trafik belgesi verilebilmesi iin araca ait tescil belgesi ve mali sorumluluk sigorta belgesinin ibraz zorunludur. Tescil belgesi, trafik belgesi ve tescil plakalarnn verilmesi artlar, geerlilikleri, sreleri, nitelik ve nicelikleri ile dier esaslar ynetmelikte gsterilir. Geici trafik belgeleri ile geici tescil plakalar MADDE 25- Tescilsiz olup, karayolunda geici olarak kullanlacak aralara mali mesuliyet sigortas yaptrlm olmak art ile ilgili tescil brosundan geici trafik belgesi ile geici tescil plakas alnmas zorunludur. Geici trafik belgeleri ve geici tescil plakalarnn eitleri, verilme artlar, geerlilik sreleri, nicelik ve nitelikleri, yurtdndan getirilecek veya yurtdna gtrlecek olan aralara, geici tescil plakas verilmesi artlar ile dier esaslar ynetmelikte belirtilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayanlar 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Ayrca, trafik zabtasnca bu geici belge ve plakalar iptal edilerek, aralar trafikten men edilir. Aralara ait trafik ayrm iaretleri ve dier iaretler MADDE 26- Belirli aralarda, alma yerini ve eklini, kapasite ve dier niteliklerini belirleyen plaka, k, renk, ekil, sembol ve yaz gibi ayrm iaretleri bulundurulmas zorunludur. (Deiik: 17.10.1996-4199/11 md.) Aralarn dnda bulundurulmas zorunlu iaretlerden baka, aralara; reklam, yaz, iaret, resim, ekil, sembol, ilan, flama, bayrak ve benzerlerinin taklmas, yazlmas, sesli ve kl donanmlarn bulundurulmas ve izin verilmesine dair esas ve usuller ile dier hususlar ileri Bakanlnca karlacak ynetmelikte gsterilir. (Deiik: 17.10.1996-4199/11 md.) Ticari aralarda bulundurulmasna izin verilen reklamlar iin bu kurumlarca alnan reklam bedelinin % 25i Trafik Hizmetleri Gelitirme Fonu hesabna aktarlr. Bu madde uyarnca belirtilen fona aktarlan tutarlarn tamam mnhasran trafik hizmetlerinde kullanlr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu maddenin birinci fkras hkmne uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. kinci fkrasna gre karlacak ynetmelik hkmlerine aykr davranan srcler de 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlr. Src ayn zamanda ara sahibi deilse, ayrca tescil plakasna da ayn miktar iin ceza tutana dzenlenir. Ayrm iaretleri bulunmayan aralar trafik zabtasnca trafikten men edilir. Ynetmelikte belirtilen artlara aykr olarak bulundurulanlarla, aralara izin alnmadan yazlan yazlar sildirilir veya taklan donanmlar btn giderler ve sorumluluk iletene ait olmak zere sktrlr. Tannma iaretleri MADDE 27- Esaslar ynetmelikte aklanan ve aralarn tannmasna yarayan, motor-asi, seri numaralar, gerektiinde ykl, yksz arlklar gibi iaretleri bulunmayan aralara trafik belgesi verilmez. Tannma iareti bulunmayan veya bilinmeyen aralarn, iaretleri tescil brolarnca belirlenir ve belgelerine ilenir. Devlet mal aralarn ayrm iaretleri ve tescil plakalar MADDE 28- Devlet mal aralarn tescil plakalarnn rengi ayr olur. Emniyet aralarnn renklerine gre boyama ekli, ayrm iaretleri, dier resmi ve zel kurulularla gerek ve tzelkiilere ait aralarda kullanlamaz. Bu maddenin ikinci fkrasna aykr olarak boyanan veya ayrm iareti kullanan aralar aykrlk giderilinceye kadar trafikten men edilir.
14

(Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayanlar 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. KNC BLM Motorlu Aralara Ait artlar Aralarn karayoluna uygunluu ve teknik esaslar MADDE 29- (Deiik: 17.10.1996-4199/12 md.) Aralarn yapm ve kullanma bakmndan karayolu yapsna ve trafik gvenliine uymas zorunludur. Yapm safhasnda, aralarn Tip Onay Ynetmelii ile buna bal dier ynetmeliklerin karlmasna Sanayi ve Ticaret Bakanl yetkilidir. Tip Onay Ynetmelii ve buna bal dier ynetmelikler Bayndrlk ve skan Bakanlnn gr alnarak Sanayi ve Ticaret Bakanlnca dzenlenir. Aralarn teknik artlara uygunluu MADDE 30- Aralarn, esaslar ynetmelikte belirtilen ekilde ve tarzda teknik artlara uygun durumda bulundurulmas zorunludur. a) (Deiik:17.10.1996-4199/13 md./Dei. kabul: 25.05.1997-4262/4 md.) Servis freni, lastikleri, d k donanmndan yakn ve uza gsteren klar ile park, fren ve dn klar noksan, bozuk veya teknik artlara aykr olan aralar kullanan srcler 8.500.000 lira para cezas, b) (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Dier eksiklik ve bozukluklar bulunan aralarla, gr engelleyecek veya bir kaza halinde iindekiler iin tehlikeli olabilecek ss, aksesuar, eya ve kntlar olan aralar kullananlarla, karayolunu kullananlar iin tehlike yaratacak ekilde olan veya gr engelleyecek ve evredekileri rahatsz edecek derecede duman veya grlt karan aralar kullanan srcler 17.100.000 lira para cezas, le cezalandrlrlar. Bu maddenin (a) bendinde belirtilen eksiklik ve bozukluklar bulunan aralar, teknik artlara uygun duruma getirilinceye kadar trafik zabtasnca trafikten men edilebilir. (b) bendindeki artlara uymayan ve uyumsuzluu trafik emniyetini tehlikeye drmeyecek nitelikte olan aralarn artlara uygun duruma getirilmesi ihtar olunur, ihtarda verilen sre iinde teknik artlara uygun duruma getirilmediinin tespiti halinde, ara trafik zabtasnca trafikten men edilir. Aralarda bulundurulmas zorunlu gereler MADDE 31- Aralarda (Deiik: 08.03.2000-4550/1 md.); a a) zelliklerine ve cinslerine gre, ynetmelikte nitelik ve nicelikleri belirtilen gerelerin, b b) Kamyon, ekici ve otobslerde ayrca takoraf, taksi otomobillerinde ise taksimetre, Bulundurulmas ve kullanlr durumda olmas zorunludur. Ancak, 2918 sayl Kanunun yrrle girdii tarihten nceki yllarda retilen aralarla, resmi tat olarak tescil edilmi ve edilecek olanlar ile ehirii ve belediye mcavir alan ierisinde yolcu ve yk nakliyat yapanlarda takoraf bulundurma ve kullanma zorunluluu aranmaz. Takoraf cihazlar mekanik, elektronik olabilecei gibi elektro mekanik de olabilir. (De: 17.10.1996-4199/3. ek md./De: 25.05.1997-4262/4 md./)Birinci fkrann (a) bendinde saylan gereleri bulundurmayan, kullanmayan veya kullanlabilir durumda bulundurmayan srcler 8.500.000 lira; (b) bendine gre aralarnda taksimetre, takoraf bulundurmayan, kullanmayan veya kullanlabilir durumda bulundurmayan srcler 34.800.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Src ayn zamanda ara sahibi deilse ayrca, tescil plakasna da ayn miktar iin ceza tutana dzenlenir. Ayn bentte belirtilen cihazlar bozuk imal edenler veya bozulmasna vasta olanlar ile bu durumdaki cihazlar kullanan ara srcleri ve iletenleri aydan alt aya kadar hafif hapis cezas ve 526.700.000 lira hafif para cezas ile cezalandrlrlar. Ayrca (b) bendi hkmne uygun durumda bulunmayan aralar trafik zabtasnca; eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten men edilir.
15

Adres deitirme ve aralar zerindeki deiiklikleri bildirme MADDE 32- Aralar zerinde ynetmelikte belirtilen ekillerde yaplacak her trl deiikliin ve adres deiikliklerinin ileten tarafndan otuz gn iinde tescil yapan kurulua bildirmesi zorunludur. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.)Bu madde hkmne uymayanlar 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. zerinde teknik deiiklik yaplan aralar, deiikliin artlara uygun olarak yapld belgelenip bu durum ilgili tescil brosunda tescil edilinceye ve trafik belgesine ileten tarafndan yazdrlncaya kadar trafikten men edilir. Tanmas zel izne bal ykler MADDE 33- Arlk ve boyutlar bakmndan zellii olan, baka ulam sistemleri ile tanmas mmkn olmayan ve tama snrn apta tanmas zorunlu olan yklerin tanmas iin, Karayollar Genel Mdrlnden izin alnmas zorunludur. NC BLM Aralarn Muayenesi ve Muayeneye Yetkili Kurulular Aralarn muayenesi MADDE 34- Trafie karlacak motorlu aralarn teknik artlara uyup uymad ekonomik yaplar da dikkate alnmak suretiyle belirli zamanlarda muayene edilerek tespit edilir. (Deiik: 17.10.1996-4199/14 md.) Bu Kanuna gre, yaptrlmas zorunlu olan mali sorumluluk sigortas geerli teminat tutarlar zerinden yaptrlmam aralar, muayeneye alnmazlar. Motorlu aralarn muayenelerinin, ynetmelikte belirtilen sreler iinde yaptrlmas zorunludur. (Deiik: 25.06.1988-KHK 330/3 md./deiik: 31.10.1990-3672/2 md.) Muayene sresi dolmadan kazaya karmas sonucu yetkili zabtaca muayenesi gerekli grlenler ile zerinde deiiklik yaplan aralarn ayrca zel muayenesi zorunludur. Bu muayeneler ncelikle yaplr. Karayollarnda kullanlmakta olan aralarn, teknik artlara uyup uymad trafik zabtasnca kontrol edilerek, her an muayeneleri yaplabilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Muayene sresi geirilen veya sahip deitirme hali hari, zel muayene yaptrlmas zorunlu olduu halde yaptrlmam aralar kullanan srcler, 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Muayeneye yetkili kurulular MADDE 35- Aralarn muayeneleri, Karayollar Genel Mdrlne ait muayene istasyonlarnda veya bu kurulu tarafndan iletme belgesi ile yetki verilen gerek veya tzel kiilere ait muayene istasyonlarnda yeterli makine ve gerelerle ve yetkili klnan grevlilerce yaplr. (Deiik: 17.10.1996-4199/15 md.) Muayene istasyonlarnca alnacak cret ileri, Bayndrlk ve skan, Sanayi ve Ticaret Bakanlklar ile Trkiye ofrler ve Otomobilciler Federasyonu temsilcilerince her yl tespit ve ilan olunur. Muayene cretinin % 10u tahsil edildii ay takip eden ayn 20sine kadar Trafik Hizmetleri Gelitirme Fonu hesabna aktarlr. Bu madde uyarnca belirtilen fona aktarlan tutarlarn tamam mnhasran trafik hizmetlerinde kullanlr. Askeri aralarla, rayl sistemle alan veya i makinesi trnden aralarn muayeneleri ynetmelikte belirtilen esaslara gre tescilini yapan kurulularca yaplr. Muayene istasyonlarnda bulunacak makine, ara, gere ile personelin nitelikleri, iletme, alma ve denetleme usulleri ve iletme belgesi ile yetki verilen muayene istasyonlarnda alnacak cretin tespiti ile dier artlar ve esaslar Bayndrlk Bakanlnca karlacak ynetmelikle gsterilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Karayollar Genel Mdrlnce iletme belgesi ile yetki verildii halde, ynetmelikte belirtilen iletme artlarna uymayan ve muayeneleri gerektii ekilde yapmayan muayene istasyonu iletenleri, 140.200.000 lira hafif para cezas ile iletme belgelerinin yedi gn geri alnmas, tekrarnda 175.300.000 lira hafif para cezas ile iletme belgelerinin onbe gn geri
16

alnmas, ikinci tekrarnda ise, 210.600.000 lira hafif para cezas ve iletme belgelerinin sresiz iptali cezas ile cezalandrlrlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) letme belgesi geici olarak geri alnd halde geri alma sresi iinde muayene yapan muayene istasyonu iletenleri 526.700.000 lira hafif para cezas ile cezalandrlrlar ve iletme belgeleri sresiz iptal edilir. BENC KISIM Src Belgeleri ve Srcler Src belgesi alma zorunluluu MADDE 36- Motorlu aralarn, src belgesi sahibi olmayan kiiler tarafndan karayollarnda srlmesi ve srlmesine izin verilmesi yasaktr. Aralar, bu Kanunda snflar belirtilen src belgelerine sahip srcler ile ok tarafl anlamalara gre src belgesi bulunan veya geerli uluslararas src belgesi olan kiilerce srlebilir. (Deiik: 17.10.1996-4199/16 md./Deitirilerek kabul: 25.05.1997-4262/4 md.) Src belgesi sahibi olmadan trafie kanlara ilk tespitte bir aydan iki aya kadar, tekrar halinde iki aydan aya kadar hafif hapis cezas verilir. Ayrca bu kiiler her defasnda 34.800.000 lira hafif para cezasyla da cezalandrlrlar. Bu kiilerin kazaya neden olmas halinde bu cezalarn uygulanmas dier cezalarn uygulanmasna engel tekil etmez. Src ayn zamanda ara sahibi deilse ayrca tescil plakasna da ayn miktar iin ceza tutana dzenlenir. Src belgesi almas zorunlu olmayanlarda aranacak artlar MADDE 37- Src belgesi almalar zorunlu olmamakla beraber; Bisiklet kullananlarn 11, motorsuz tatlar kullananlar ile hayvan srclerinin l3 yan bitirmi olmalar, bedensel ve ruhsal bakmdan salkl bulunmalar zorunludur. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Durumlar bu madde hkmne uymayanlara ara kullandran veya hayvanlar tevdi edenler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Src belgesi snflar MADDE 38- Src belgeleri, kullanlacak aralarn cinslerine ve gruplarna gre aadaki snflara ayrlmtr. A1 Snf Src Belgesi , Motorlu bisiklet kullanacaklara, A2 Snf Src Belgesi, Motosiklet kullanacaklara, B Snf Src Belgesi, Otomobil, minibs veya kamyonet kullanacaklara, C Snf Src Belgesi, Kamyon kullanacaklara, DSnf Src Belgesi, ekici kullanacaklara, E Snf Src Belgesi, Otobs kullanacaklara, F Snf Src Belgesi, Lastik tekerlekli traktr kullanacaklara, G Snf Src Belgesi, makinas trnden motorlu aralar kullanacaklara, H Snf Src Belgesi, zel tertibatl olarak,imal, tadil veya tehiz edilmi motosiklet veya otomobil trnden aralar kullanacak hasta veya sakatlara,
17

K Snf Src Aday Belgesi, Ynetmelikte belirtilen artlar ve esaslara gre, srmeyi renmek isteyen src adaylarna, Verilen src belgeleridir. Uluslararas Src Belgesi ki veya ok tarafl anlamalar uyarnca , snflarna gre ara kullananlara belli sre ile verilen belgedir. Src belgelerine ait esaslar MADDE 39- Src belgelerine ait esaslar unlardr; a) Aralar kullanma yetkisi; 1. A1, F, G ve H src belgeleri ile yalnz kendi snflarndaki aralar, 2. A2 snf src belgesi ile A1, 3. B snf src belgesi ile F, 4. C snf src belgesi ile B ve F, 5. D snf src belgesi ile C, B ve F , 6. (Deiik: 17.10.1996-4199/17 md.) E snf src belgesi ile B, C,ve F, Snf src belgeleri ile kullanlan aralar da srlebilir. (Deiik: 17.10.1996-4199/17 md.) E snf src belgesi sahipleri D snf src belgesi ile srlen aralar kullanabilmeleri iin rmorklu veya yar rmorklu aralarla uygulamal snava tabi tutulurlar. Src belgesi sahiplerinin src belgesinin snfna gre srmeye yetkili olduklar aralarn dndaki aralar srmeleri yasaktr. b) Rmork takarak tat kullanma; B, C ve E snf src belgesi sahipleri, aralarna en ok ykl arl 750 kga kadar olan (750 kg. dahil) hafif rmork takarak da kullanabilirler. Ykl arl 750 kg geen rmorklar tatlarna takarak kullanmak isterlerse ayr bir snavdan geirilirler ve rmorklu tat kullanabilecekleri belgelerine ilenir. c) (Deiik: 17.10.1996-4199/17 md.) Src belgelerinin geerlilik sresi: Src belgelerinden (K) snf src aday belgesi alt ay geerlidir. Dier src belgelerinin ileri Bakanlnca, trafik gvenlii nedeniyle, gerekli grldnde deitirilmesi zorunludur. denmemi trafik para cezalar kanuni faiziyle birlikte tahsil edilmedike deitirme ilemi yaplmaz. Geerli bir mazeret olmakszn alt ay iinde src belgelerini deitirmeyen srcler ara kullanmaktan men edilir. Deitirme ilemleri ileri Bakanlnca karlacak ynetmelikte belirlenecek esas ve usullere gre yaplr. (kinci fkra mlga: l8.0l.l985-KHK 245 /l6 md./deiik: 28.03.l985-3l76/l6 md.) (G) Snf src belgesi alacak olanlarda aranacak zel artlar ile uluslararas src belgelerinin verili artlar ynetmelikte gsterilir. (Mlga: 17.10.1996-4199/47 md.) (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine aykr hareket eden srcler ile bunlara ara kullandranlar, bu Kanunun 36 nc maddesinin nc fkrasna gre cezalandrlrlar. D lkelerden alnm olan src belgeleri MADDE 40- D lkelerden alnm olan src belgelerinin deitirilmesi ve bu belgelerle lkemizde ara kullanma esaslar aada gsterilmitir; a) Ynetmelikte belirtilen sre iinde Trk vatandalarnn ve ilgili kanunlar ile ikili veya ok tarafl anlama hkmleri sakl kalmak kaydyla istekleri halinde yabanclarn d lkelerden aldklar src belgeleri snav art aranmakszn karl veya dengi olan src belgesi ile deitirilir. b) Trk vatandalar ve ilgili kanunlar ile ikili ve ok tarafl anlama hkmleri sakl kalmak zere yabanclar, d lkelerden aldklar cins iin geerli src belgeleri ile yabanc ve Trk plakal aralar lkemizde kullanabilirler.
18

Trk vatandalarnn ve yabanclarn; d lkelerden aldklar src belgelerinin deitirilmesine ve bu belgeler ile lkemizde ara kullanmalarna ilikin esaslar ynetmelikte gsterilir. Src adaylarnda aranacak artlar MADDE 41 - Src belgesi alacaklarda aadaki artlar aranr. a) (Deiik: l8.0l.l985-KHK 245/ll md/deiik: 28.03.l985-3l76/ll md.) Ya art; 1. A1, A2, F ve H snf src belgesi alacaklarn onyedi, 2. (Deiik:17.10.1996-4199/18 md.) B ve G snf src belgesi alacaklarn onsekiz, 3. (Deiik:17.10.1996-4199/18 md.) C, D ve E snf src belgesi alacaklarn yirmiiki (niversitelerin src eitimi veren Yksekokullar ile Trk Silahl Kuvvetlerinin askeri ihtisas grevleri iin subay ve astsubay snf okullarnda ve uzman jandarma okullarnda alan src eitimi kurslarndan mezun olanlarda bu art aranmaz (Deiik: 23.02.2000-4535/1 md.), Yan bitirmi olmalar, b) (Deiik: 17.10.1996-4199/18 md.) renim artlar; F,G ve H snf src belgesi alacaklarn ilkokulu, A1,A2, B,C,D ve E snf srclerin en az ortaokulu veya 8 yllk temel eitimi bitirmi bulunmalar, c) (Deiik: 17.10.1996-4199/18 md.) Salk artlar; Src belgesi alacaklarn, resmi ve zel salk kurulularnda Hastalklar, Ortopedi, Gz, Kulak-Burun-Boaz ve Psikiyatri uzmanlar bulunan Salk Kurulunca, ynetmelikte belirtilen esaslara gre Src Olur raporu almalar gerekir. Ortopedist bulunmad takdirde Genel Cerrahtan, Psikiyatri Uzman bulunmad durumlarda Nrolog veya Psikologdan gr alnarak Salk Kurulu kararn verir. Salk Kurul raporuna bir defaya mahsus olmak zere itiraz halinde Salk Bakanl nihai karar iin src adayn bir baka Devlet Hastanesi Salk Kuruluna sevkedebilir. Ancak, Salk Kuruluunda veya zel Kurulularda grevli tabiplerce verilen salk raporlarnn eksik veya geree uygun olmamasnn tespiti halinde, sorumlular hakknda Trk Ceza Kanununa gre ilem yaplmakla birlikte, bu tabiplerin daha sonra verecekleri raporlar da geersiz saylr. d) (Deiik: l8.0l.l985-KHK 245/ll md/deiik: 28.03.l985-3l76/ll md.) Eitim ve snav art; Src kursuna katlm ve yaplan snavlar da baararak sertifika alm olmalar, e) (Deiik:17.10.1996-4199/18 md.) Hkml olmama artlar; Trk Ceza Kanununun; 403 ve 404 nc maddeleri ile 572/2-3 maddelerinden ikiden fazla ve 1918 sayl Kaakln Men ve Takibine Dair Kanunun 28 ve 29 uncu maddeleri, 6136 sayl Ateli Silahlar ve Baklar Hakknda Kanunun 12 nci maddesinin 3 nc ve takip eden fkralarndaki sulardan hkm giymemi olmalar, f) Ayn snf src belgesinin bulunmamas veya belgelerin geri alnmam olma art; nceden verilmi ayn snf bir baka src belgesinin bulunmamas, src belgelerinin sresiz geri alnmam olmas veya geici olarak geri alnm ise srenin dolmu bulunmas, Zorunludur. Srclerin snavlar ve src belgelerinin verilmesi esaslar MADDE 42 - (Deiik: l8.0l.l985-KHK 245/l2 md./deiik: 28.03.l985-3l76/l2 md.) Src belgesi alacak olanlarn bavurmalar, snavlar, salk muayeneleri, belgelerin verilmesi hakknda aadaki esas ve artlar uygulanr. a) (Deiik: 17.10.1996-4199/19 md./Deitirilerek kabul: 25.05.1997-4262/3 md.) Srclerin snavlar; Src belgesi alacaklarn snavlar, ynetmelikteki esaslara gre Milli Eitim Bakanlnca snav sorumlusu olabileceine dair belge verilen yksekokul mezunu ve asgari B snf src belgesi bulunan snav sorumlular tarafndan yaplr. Oluturulacak snav komisyonuna gerekli grldnde vali onay ile yukardaki yelik artlarn tayan bir kamu grevlisi de ye olarak katlabilir. Snav sonucunda baar gsteren srclere sertifikalar verilir. Bu sertifikalar, 41 inci maddedeki dier artlar aranarak sertifikann alnd yer trafik
19

kuruluunca snfna uygun src belgeleri ile deitirilmedike sahiplerine karayolunda ara kullanma yetkisi vermez. Emniyet tekilatnn motorlu ara srcs ihtiyacn karlamak zere belirli eitim programlar erevesinde ynetmelikte belirtilen esas ve artlara uygun olarak, illerde emniyet mdrnn teklifi valinin onay, merkez birimleri iin ilgili daire bakanlnn teklifi Emniyet Genel Mdr Yardmcsnn onay ile emniyet tekilat mensuplarna src belgesi verilir. Bu snavlar Emniyet Genel Mdrlnn merkez ve tara birimlerinde grevlendirilecek snav sorumlular tarafndan yaplr. makinelerinin (forklift, loder, greyder, dozer, vin v.b.) srclerinin eitimleri ve eitimde baarl olanlarn sertifikalar Milli Eitim Bakanl, Karayollar Genel Mdrl veya Makine Mhendisleri Odalarnca, tarm sektrnde kullanlan i makinelerinin (bierdver v.b.) eitimleri ve eitimde baarl olanlarn sertifikalar ise Milli Eitim Bakanl ile Tarm Bakanlnca verilir. Kurslarn eitim ve staj sreleri Milli Eitim Bakanlnca saptanr. b) Mracaat; Src belgesi almak isteyenler, mracaat formunu yetkili memurun nnde imzalarlar. Bu belgede beyan edilen bilgiler aksi ispatlanncaya kadar doru saylr. Mracaat formunun yetkili memura verilmesi srasnda, src adaylar nfus czdan asl ile tahsil belgesini, kamu kuruluunda alanlar iin bu kurulular tarafndan verilmi tahsil durumunu belirleyen tasdikli belgeyi yetkili memura gstermek zorundadrlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Yanl bilgi veya sahte belge verenler fiil daha ar cezay gerektirmedii takdirde iki aydan aya kadar hafif hapis ve 87.600.000 lira hafif para cezas ile cezalandrlrlar. c) (Mlga: 17. 10. 1996-4199/47 md.) Askeri ara srclerinin snavlar MADDE 43- Er ve erba askeri ara srclerinin zel snavlar ve belge verme ilemlerinin usul ve bu belgelerle hangi cins tatlarn nerelerde kullanlaca Milli Savunma Bakanlnca karlacak ynetmelikte gsterilir. Bu belgeler sadece askeri aralar iin askerlik sresince geerlidir. Adres deiikliklerinin bildirilmesi ve src belgelerinin tanmas zorunluluu MADDE 44- Src belgesi sahipleri; a) kamet adresi deiikliklerini belgeyi veren kurulua otuz gn iinde bildirmek, b) Ara kullanrken src belgelerini yanlarnda bulundurmak ve yetkililerin her isteyiinde gstermek, Zorundadrlar (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Salk artlarnda sonradan meydana gelen deiiklikler ile sahte olan, hile ile alnan veya artlarna uygun olmadan verilen src belgeleri MADDE 45- Ynetmelikte belirtilen usul ve esaslara gre trafik zabtasnca srclerin; a) Salk durumlarnda srcle engel bedensel bir deiikliin grlmesi ve tespiti halinde salk kurulularnda muayenesi istenir ve ynetmelikte belirtilen salk artlarn kaybettii salk kurulu raporu ile belgelendirilenlerin src belgeleri geri alnr. Bunlardan kaybettii salk artlarn yeniden kazandklarn salk kurulu raporu ile belgelendirenlere src belgeleri geri verilir. b) Sahte olduu, hile ile alnd veya artlarna uygun olmadan verildii tespit edilen src belgeleri adli ilem yaplmak zere geri alnr. ALTINCI KISIM Trafik Kurallar
20

BRNC BLM Genel Kurallar Karayollarnda trafiin ak MADDE 46- Karayollarnda trafik sadan akar. Aksine bir iaret bulunmadka srcler; a) Aralarn, gidi ynne gre yolun sandan, ok eritli yollarda ise yol ve trafik durumuna gre hznn gerektirdii eritten srmek, b) erit deitirmeden nce girecei eritte, srlen aralarn emniyetle geiini beklemek, c) Trafii aksatacak veya tehlikeye sokacak ekilde erit deitirmemek, d) Gidie ayrlan en soldaki eridi srekli olarak igal etmemek, e) ki ynl trafiin kullanld drt veya daha fazla eritli yollarda aksine bir iaret bulunmadka, motosiklet, otomobil, kamyonet ve otobs dndaki aralar kullananlar, geme ve dnme dnda en sa eridi izlemek, Zorundadrlar. Karayollarnn belirli kesimlerinde, bu yollardan faydalanma zorunda olan hayvan srcleri, hayvanlarn veya hayvan srlerini gidi ynnde yolun en sandan ve en az genilik igal ederek ve imkan olduunda tat yolu dndan gtrmek zorundadrlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Trafik iaretlerine uyma MADDE 47- Karayollarndan faydalananlar aadaki sralamaya gre; a) Trafii dzenleme ve denetimle grevli trafik zabtas veya zel kyafetli ve iaret tayan dier yetkili kiilerin uyar ve iaretlerine, b) Trafik klarna, c) Trafik iaret levhalar, cihazlar ve yer iaretlemeleri ile belirtilen veya gsterilen hususlara, d) Trafik gvenlii ve dzeni ile ilgili olan ve ynetmelikte gsterilen dier kural, yasak, zorunluluk veya ykmllklere, Uymak zorundadrlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Trafik zabtas veya dier yetkililerin dur iaretlerine, kl trafik iaretlerinden krmz renkli olanna ve sesli iaretlere uymayan srcler, 17.100.000 lira, dier trafik iaretlerine uymayan srcler, 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Alkoll iki, uyuturucu veya keyif verici maddelerin etkisi altnda ara srme yasa MADDE 48- Uyuturucu veya keyif verici maddeleri alm olanlar ile alkoll iki alm olmas nedeniyle gvenli srme yeteneklerini kaybetmi kiilerin karayolunda ara srmeleri yasaktr. Uyuturucu veya keyif verici maddelerin cinsleri ile alkoll ikilerin etki dereceleri ve kandaki miktarlar tespit usulleri ve muayene artlar hazrlanacak ynetmelikte Salk Bakanlnn grne uygun olarak dzenlenir. Bu madde hkmne uymayan srcler derhal ara kullanmaktan men olunur. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Toplu tam aralarnda sigara iilemez. Sigara ienler hakknda 4207 sayl Ttn Mamullerinin Zararlarnn nlenmesine Dair Kanun hkmleri uygulanr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Ynetmelik ile belirtilen miktarlarn zerinde alkoll ara kulland tespit edilen srclerin, birinci defada ay, ikinci defada bir yl sreyle src belgeleri ellerinden alnr. Her iki seferinde ayrca, 34.800.000 lira para cezas uygulanr. nc defasnda ise be yl sre ile src belgeleri ellerinden alnr ve bir aydan iki aya kadar hafif hapis cezas ile birlikte 34.800.000 lira hafif para cezas uygulanr. Psiko-teknik deerlendirme ve psikiyatri uzman muayenesi sonras uygun grlenlere, geri alma sresi sonunda src belgeleri
21

iade edilir. Psiko-teknik deerlendirme ve psikiyatri uzman muayenesinin yaplmasna dair esas ve usuller ynetmelikte gsterilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Uyuturucu veya keyif verici maddeleri alarak ara kullananlara, eylemi baka bir su olutursa bile ayrca, alt ay hafif hapis cezas ile birlikte 140.200.000 lira hafif para cezas uygulanr ve src belgeleri sresiz olarak geri alnr. Tat kullanma srelerine uyma zorunluluu MADDE 49- Ticari amala yk ve yolcu tayan motorlu tat srclerinin, tat kullanma srelerine aykr olarak tat kullanmas ve bunlara tat kullandrlmas yasaktr. Tat kullanma sreleri ile ticari amala yk ve yolcu tayan motorlu tatlar kullanacaklarn denetimi ve sre d kullanmaya devam nleyici tedbirlerle ilgili uygulanacak esas ve usuller ynetmelikte belirtilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne aykr olarak tat kullanan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Src ayn zamanda ara sahibi deilse, ara sahibine de 17.100.000 lira, ayrca ileten veya teebbs sahibine de 34.800.000 lira iin ceza tutana dzenlenir. KNC BLM Hz kurallar Hz snrlar MADDE 50- (Deiik: 17.10.1996-4199/21 md.) ehirleraras karayollarnda 90 km/s, otoyollarda 120 km/s hz gememek zere motorlu aralarn cins ve kullanma amalarna gre srlebilecei en ok ve en az hz snrlar ynetmelikle belirlenir. (Deiik: 17.10.1996-4199/21 md.) ileri Bakanl yol standartlarn dikkate alarak yukarda belirtilen hz snrlarn otomobiller iin 20 km/s artrmaya yetkilidir. En ok ve en az hz snrlarn gsteren iaret levhalar, gerekli grlen yerlere, ilgili kurulularca konulur. Bu Kanunla yetki verilen kurulular tarafndan ynetmelikte belirtilen hz snrlar yol ve trafik durumuna gre azaltlabilir veya oaltlabilir. Bu hallerde durum trafik iaretleri ile belirtilir ve uygun vastalarla duyurulur. Hz snrlarna uyma MADDE 51- Srcler aksine bir karar alnp iaretlenmemise ynetmelikte belirtilen hz snrlarn amamak zorundadrlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Hz len teknik cihaz veya eitli usullerle yaplan tespit sonucu hz snrlarn; yzde ondan yzde elliye (elli dahil) kadar aan srcler 17.100.000 lira, yzde elliden fazla aan srcler 34.800.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. (Deiik: 17.10.1996-4199/22 md.) Hz kuraln ihlal sebebiyle ceza yazlan srclerden, suun ilendii tarihten geriye doru (1) yl ierisinde ayn kural (5) defa ihlal ettii tespit edilenlerin src belgeleri (1) yl sreyle geri alnr. Sresi sonunda psiko-teknik deerlendirmeden ve psikiyatri uzmannn muayenesinden geirilerek src belgesi almasna mani hali olmad anlalanlarn belgeleri iade edilir. Hz snrlarnn alp almadn, tespit etmekte kullanlan cihazlarn yerini tespit veya srcy ikaz eden her trl cihazn imali, ithali ve aralarda bulundurulmas yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu cihazlar imal veya ithal edenler, fiil baka bir su olutursa bile ayrca 87.600.000 lira hafif para cezas ve alt ay hafif hapis cezas ile aralarnda bulunduran iletenler ise 87.600.000 lira hafif para cezas ve iki aydan aya kadar hafif hapis cezas ile cezalandrlrlar ve bu cihazlarn msaderesine de hkmolunur. Hzn gerekli artlara uygunluunu salamak MADDE 52 Srcler;
22

a) Kavaklara yaklarken, dnemelere girerken, tepe stlerine yaklarken, dnemeli yollarda ilerlerken, yaya geitlerine, hemzemin geitlere, tnellere, dar kpr ve menfezlere yaklarken, yapm ve onarm alanlarna girerken, hzlarn azaltmak, b) Hzlarn kullandklar aracn yk ve teknik zelliine, gr, yol, hava ve trafik durumunun gerektirdii artlara uydurmak, c) Dier bir arac izlerken yukardaki fkrada belirlenen durumlar gz nnde tutarak gvenli bir mesafe brakmak, d) Kol ve grup halinde ara kullananlar, aralar arasnda ynetmelikte belirtilen esaslara uygun olarak dier aralarn gvenle girebilecekleri aklklar bulundurmak, Zorundadrlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. NC BLM Srclerin Uyaca Dier Kurallar Dn Kurallar MADDE 53- Saa ve sola dnecek olan srcler aadaki kurallara uyarlar. a) Saa dnlerde srcler; 1. Saa dn iaretini vermeye, 2. Sa eride veya dne ayrlm eride girmeye, 3. Hzn azaltmaya, 4. Dar bir kavisle dnmeye, 5. Dnlen karayolunun gidi eridine veya gidiine ayrlm en sa eridine girmeye, Zorunludurlar. b) Sola dnlerde srcler; 1. Sola dn iareti vermeye, 2. Yolun gidiine ayrlm olan ksmnn soluna yaklamaya, 3. Hzn azaltmaya, 4. Dne balamadan, sadan gelen tatlara ilk gei hakkn vermeye, 5. Dn srasnda, kardan gelen ve emniyetle durdurulamayacak kadar kavaa yaklam olan tatlarn gemesini beklemeye, 6. Girecei yolun gidie ayrlan ksmna girmek zere, dnn yaparken, arkadan gelen ve sola dnecek dier tatlar engellememek iin, geni kavisle dn yapmaya, 7. Girecei yolun gidi ynnde ok eritli olmas halinde, en sa erit dnda, uygun bir eride girmeye, 8. Girecei yola girdikten sonra en ksa srede trafii tehlikeye drmeden saa yaklamaya, Zorunludurlar. c) Dnel kavaklardaki dnlerde srcler; 1. Dn iareti vermeye, 2. Hzn azaltmaya, 3. Orta adaya yakn eritten kavaa girmeye, 4. Ada etrafnda dnerken gereksiz erit deitirmemeye, 5. Girecei yola yaklarken saa dn iareti ile birlikte saa yaklaarak dnel kavaktan kmaya, 6. Girecei yolun gidi ynndeki uygun bir eridine girmeye, 7. Yola girdikten sonra en ksa srede trafii tehlikeye drmeden saa yaklamaya, Zorunludurlar. d) Dnel kavaklardaki geriye dnlerde srcler, sola dn halindeki kurallara uymakla birlikte, orta ada etrafnda dnerken girecei yola yaklancaya kadar eridini muhafaza etmeye de zorunludurlar.
23

Saa ve sola dnlerde srcler kurallara uygun olarak gei yapan yayalara, varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere ve sola dnlerde sadan ve kardan gelen trafie ilk gei hakkn vermek zorundadrlar. Gidie ayrlm birden fazla eridi bulunan yollarda, en sadaki veya soldaki erit iaretlenmek suretiyle sadece dnlere ayrlabilir. Ayrlm bu eritlere bitiik dier eritlerden de iaretlenmek suretiyle saa veya sola dnlere izin verilebilir. Bu dnler iin yukardaki (a) ve (b) bentlerindekine benzer manevra yaplr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Geme kural ve yasaklar MADDE 54- Srclerin geme srasnda uymak zorunda olduklar kural ve yasaklar unlardr. a) Geme kurallar: Srclerin nlerinde giden bir arac gemeleri iin; 1. Kendisini takip eden srclerin kendisini gemeye balamam olmas, 2. nndeki srcnn baka bir tat veya arac geme niyetini belirten uyarma iaretini vermemi olmas, 3. Geecei aracn hz ile geme esnasndaki kendi hzn da gz nne alarak iki ynl trafiin kullanld tat yollarnda kardan gelen trafik dahil karayolunu kullananlarn tm iin tehlike veya engel olmadan geme iin kullanaca eridin yeteri kadar ilerisinin bo olmas, Zorunludur. Geme, geilecek aracn solundaki eritten yaplr. Geilecek aracn srcs ses ve k cihazlar ile uyarlarak, geerken kullanlan eritte gvenli mesafe gidildikten sonra iaret verilip izlenecek eride girmekle tamamlanr. Aralarn sandan veya banketlerden yararlanmak suretiyle gemek yasaktr. Ancak herhangi bir ara, baka bir yola, karayoluna bitiik bir mlke girmek veya sola yanap durmak iin bu niyetini sola dn iareti ile belirtmi ise bunlarn sandaki eritten geilebilir. Gidie ayrlm yol blmlerinde, erit deitirmemek art ile bir eritteki tatlarn dier eritteki tatlardan hzl gitmesi geme saylmaz. b) Gemenin yasak olduu yerler; 1. Gemenin herhangi bir trafik iareti ile yasakland yerlerde, 2. Gr yetersizlii olan tepelerde ve dnemelerde, 3. Yaya ve okul geitleri yaklamnda, 4. Kavaklarda, demiryolu geitlerinde ve bunlarn yaklamnda, 5. Gidi ve geli iin birer eridi bulunan iki ynl trafiin kullanld kpr ve tnellerde, Srclerin nlerindeki bir arac gemeleri yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Geilen aralara ait kurallar MADDE 55- Geilmek istenen aralarn srcleri: a) Duyulur veya grlr bir gei iareti alnca trafiin iki ynl kullanld karayollarnda tat yolunun sa kenarndan girmek, drtten fazla eritli veya blnm karayollarnda bulunduu eridi izlemek ve hzn arttrmamak, b) Dar tat yollar ile trafiin youn olduu karayollarnda yava gitme nedeni ile kendilerini gemek iin izleyen aralarn kolayca ve gvenli gemelerini salamak iin; aralarn elverdii oranda sa kenara almak, yavalamak, gerekiyorsa durmak, c) Gei stnl bulunan bir aracn duyulur veya grlr iaretini alnca, bu aralarn kolayca ilerlemelerini salamak iin tat yolu zerinde yer amak, gerekiyorsa durmak, Zorundadrlar. 54 nc maddede yazl durumlar dnda, gei yapmak isteyenlere yol vermemek, geilmekte iken bir baka arac gemeye veya sola dnmeye kalkmak yasaktr.
24

(Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. erit izleme, gelen trafikle karlama, aralar arasndaki mesafe, yava srme ve gei kolayl salama MADDE 56- Srcler aadaki kurallara ve yasaklara uymak zorundadrlar. a) erit izleme; 1. Srclerin geme, dnme, duraklama, durma ve park etme gibi haller dnda erit deitirmeleri veya iki eridi birden kullanmalar, 2. Kavaklara yaklarken, yerleim yerleri dnda yzelli metre, yerleim yerlerinde ise otuz metre mesafe iinde ve kavaklarda erit deitirmeleri, 3. Aralarn cinsine ve hzna uygun olmayan eritten gitmeleri, 4. aret vermeden erit deitirmeleri, Yasaktr. b) Gelen trafikle karlama; Srcler; iki ynl trafiin kullanld tat yollarnda kar ynden gelen aralarn geiini zorlatran bir durum varsa geii kolaylatrmak iin aracn sa kenara yanatrmaya, gerektiinde saa yanap durmaya, Dalk ve dik yokulu karayollarnda karlama halinde, kan ara iin gei g veya mmkn deilse, gvenli geii salamak zere, inen aralar, varsa nceden snma cebine girmeye, snma cebi yoksa sa kenara yanap durmaya, gerektii hallerde geri gitmeye, Zorunludurlar. c) Aralar arasndaki mesafe; Srcler nlerinde giden aralar ynetmelikte belirtilen gvenli ve yeterli bir mesafeden izlemek zorundadrlar. d) Yava srme ve yasaklama; Srclerin; aralarn zorunlu bir neden olmadka, dier aralarn ilerleyiine engel olacak ekilde veya iaretle belirtilen hz snrnn ok altnda srmeleri, gvenlik nedeni veya verilen herhangi bir talimata uyulmas dnda, bakalarn rahatsz edecek veya tehlikeye sokacak ekilde gereksiz ani yavalamalar yasaktr. e) Gei kolayl salamak; Tat yolunun dar olduu yerlerde aksini gsteren bir trafik iareti yoksa, motorsuz aralar kullananlar motorlu aralara, otomobil, minibs, kamyonet, otobs, kamyon, arazi tat, lastik tekerlekli traktr, i makineleri, yazl srasna gre kendisinden ncekilere gei kolayl salamak zorundadrlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Kavaklarda gei hakk MADDE 57- (Deiik: 17.10.1996-4199/23 md./Deitirilerek kabul: 25.05.1997-4262/4 md.) Kavaklarda aadaki kurallar uygulanr. a) Kavaa yaklaan srcler, kavaktaki artlara uyacak ekilde yavalamak, dikkatli olmak, gei hakk olan aralarn nce gemesine imkan vermek zorundadrlar. b) Trafik zabtas veya trafik iaret levhas veya kl trafik iaret cihazlar bulunmayan kavaklarda; 1. Btn srcler gei stnlne sahip olan aralara, 2. Btn srcler doru gemekte olan tramvaylara, 3. Doru geen tramvay hatt bulunan karayoluna kan srcler bu yoldan gelen aralara, 4. Blnm yola kan srcler bu yoldan geen aralara, 5. Tali yoldan ana yola kan srcler ana yoldan gelen aralara, 6. Dnel kavaa gelen srcler dnel kavak iindeki aralara, 7. Bir iz veya mlkten kan srcler, karayolundan gelen aralara,
25

c) Kavak kollarnn trafik younluu bakmndan farkl olduklar iaretlerle belirlenmemi ise; 1. Motorsuz ara srcleri motorlu aralara, 2. Motorlu aralardan soldaki, sadan gelen araca, Gei hakkn vermek zorundadrlar. d) Ikl trafik iaretleri izin verse bile trafik akm; kendisini kavak iinde durmaya zorlayacak veya dier dorultudaki trafiin geiine engel olacak ise, srclerin kavaa girmeleri yasaktr. e) Trafik zabtas, yetkili kii veya trafik kl iareti ile ynetilen kavaklarda, srcler kava en ksa zamanda gemek zorundadrlar. Srclerin gereksiz olarak yavalamalar, durmalar, tattan inmeleri, tat veya aralarn motorlarn durdurmalar yasaktr. f) Aksine bir iareti olmadka, btn kavaklarda aralar ray zerinde hareket eden tatlara ilk gei hakkn vermek zorundadr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. ndirme ve bindirme kurallar MADDE 58- Srcler aksine bir iaret bulunmadka aralarn gidi ynlerine gre yolun en sa kenarnda durdurmaya, yolcularnn ini ve binilerini sa taraftan yaptrmaya ve yolcular da ini ve binilerini sa taraftan yapmaya zorunludurlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayan srcler ve yolcular 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Duraklama ve park etme MADDE 59-Yerleim birimleri dndaki karayolunda zorunlu haller dnda tat yolu zerinde duraklamak veya park etmek yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Zorunlu hallerde gerekli nlemleri almadan duraklayan veya parkeden srcler ile zorunlu haller dnda duraklayan veya parkeden srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Duraklamann yasak olduu yerler MADDE 60- Tat yolu zerinde; a) Duraklamann yasaklandnn bir trafik iareti ile belirtilmi olduu yerlerde, b) Sol eritte (Rayl sistemin bulunduu yollar hari), c) Yaya ve okul geitleri ile dier geitlerde, d) Kavaklar, tneller, rampalar, kprler ve balant yollarnda ve buralara yerleim birimleri iinde be metre ve yerleim birimleri dnda yz metre mesafede, e) Grn yeterli olmad tepelere yakn yerlerde ve dnemelerde, f) Otobs, tramvay ve taksi duraklarnda, g) Duraklayan veya park edilen aralarn yannda, h) aret levhalarna, yaklam ynnde ve park izni verilen yerler dnda; yerleim birimi iinde onbe metre ve yerleim birimi dnda yz metre mesafede, Duraklamak yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Park etmenin yasak olduu yerler ve haller MADDE 61- Tat yolu zerinde; a) Duraklamann yasakland yerlerde, b) Park etmenin trafik iaretleri ile yasakland yerlerde, c) Gei yollar nnde veya zerinde,
26

d) Belirlenmi yangn musluklarna her iki ynden be metrelik mesafe iinde, e) Kamu hizmeti yapan yolcu tatlarnn duraklarn belirten levhalara iki ynden onbe metrelik mesafe iinde, f) veya daha fazla ayr tat yolu olan karayolunda ortadaki tat yolunda, g) Kurallara uygun ekilde park etmi aralarn kmasna engel olacak yerlerde, h) Gei stnl olan aralarn giri ve knn yapldnn belirlendii iaret levhasndan onbe metre mesafe iinde, ) aret levhalarnda park etme izni verilen sre veya zamann dnda, j) Kamunun faydaland ve ynetmelikte belirtilen yerlerin giri ve k kaplarnn her iki ynde be metrelik mesafe iinde, k) Park iin yer ayrlmam veya trafik iaretleri ile belirtilmemi alt geit, st geit ve kprler zerinde veya bunlara on metrelik mesafe iinde, l) Park etmek iin tespit edilen sre ve eklin dnda, m) Belirli kii, kurum ve kurululara ait aralara, ynetmelikteki esaslara gre ayrlm ve bir iaret levhas ile belirlenmi park yerlerinde, n) Ayrca ynetmelikte belirtilen haller dnda yaya yollarnda, Park etmek yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Yasaklara aykr park edilmi aralar trafik zabtasnca kaldrlabilir. Yasaklanan yerlerde ve hallerde park edilmi olan aralarn hangilerinin hangi artlarda, kaldrlp gtrlecei, gtrlme srasnda zarara ve ziyana uratlmamas iin alnacak nlemler ile kaldrma ve gtrme giderlerinin tahsili usul ve esaslar ynetmelikte gsterilir. Kaldrlp gtrlen aralarn giderleri ile verilen ceza, srcs veya sahibince denmeden ara teslim edilmez. Karayolu zerinde park etme izni verilmeyen aralar MADDE 62- Yerleim birimleri iindeki karayolunda, bir trafik iaretiyle izin verilmedike ve ykleme, boaltma, indirme, bindirme, arzalanma gibi zorunlu nedenler dnda kamyon, otobs ve bunlarn katarlar, lastik tekerlekli traktrler ile her trl i makinelerinin park edilmesi yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Aralarn klandrlmas MADDE 63- Karayolunda trafie kan btn aralarn, nicelik ve nitelikleri ynetmelikte belirtilen artlara uygun k donanm bulundurmalar zorunludur. Ik donanmna ait ayrntlar ynetmelikte gsterilir. Kanun ve ynetmelikte belirtilmeyen lambalar trafik zabtasnca sktrlr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayan srcler 34.800.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Iklarn kullanlmas MADDE 64- Aralarn srlmesi srasndaki zorunluluk ve yasaklar aada gsterilmitir. a) Zorunluluklar; 1. (Deiik: 17.10.1996-4199/24 md.) Yerleim birimleri dndaki karayollarnda geceleri seyrederken, yeterince aydnlatlmam tnellere girerken, benzeri yer ve hallerde uza gsteren klarn yaklmas, 2. (Deiik: 17.10.1996-4199/24 md.) Geceleri, yerleim birimleri dnda karayollarndaki karlamalarda, bir arac takip ederken, bir arac geerken yan yana gelinceye kadar ve yerleim birimleri iinde, gndzleri ise gr azaltan sisli, yal ve benzeri havalarda yakn gsteren klarn yaklmas,
27

3. Kuyruk (arka kenar) klarnn uza veya yakn gsteren klar veya sis klar ile birlikte kullanlmas, Zorunludur. b) Yasaklar; 1. Gece sis klarnn sisli, karl ve sanak yamurlu havalar dnda dier farlarla birlikte yaklmas, 2. Dn klarnn ge anlamnda kullanlmas, 3. Karlamalarda klarn sndrlmesi, 4. ndeki arac geilerde uyar iin ok ksa sre dnda uza gsteren klarn yaklmas, 5. Ynetmelikte belirlenecek esaslara aykr olarak k taklmas ve kullanlmas, 6. Sadece park lambalar ile seyredilmesi, Yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu maddenin birinci fkrasnn (a) bendinin (1) ve (3) numaral alt bentleri ile (b) bendi hkmlerine uymayanlar 8.500.000 lira, birinci fkrasnn (a) bendinin (2) numaral alt bendi hkmlerine uymayan srcler 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Aralarn yklenmesi MADDE 65- (Deiik: 18.11.1986-3321/1 md.) Aralarn yklenmesinde ynetmelikte belirtilen l ve esaslara aykr olarak; a) Tama snr stnde yolcu alnmas, b) Tama snr stnde yk alnmas veya tama snr alsn veya almasn dingil arlklarn aacak ekilde yklenmesi, c) Karayolu yaps ve kapasitesi ile trafik gvenlii bakmndan tehlikeli olabilecek tarzda ykleme yaplmas, d) Tehlikeli ve zararl maddelerin gerekli izin ve tedbirler alnmadan tanmas, e) Arlk ve boyutlar bakmndan tanmas zel izne bal olan eyann izin alnmadan yklenmesi, tanmas ve tattrlmas, f) Gabari d yk yklenmesi, yk zerine veya ara dna yolcu bindirilmesi, g) Ykn karayoluna deecek, decek, dklecek, salacak, szacak, akacak, kayacak, grlt karacak ekilde yklenmesi, h) Ykn, her eit yolda ve yolun her eiminde dengeyi bozacak, yoldaki bir eye taklacak ve sivri kntlar hasl edecek ekilde yklenmesi, i) Srcnn grne engel olacak, aracn srme gvenliini bozacak ve tescil plakalar, ayrm iaretleri, dur ve dn klar ile yanstclar rtecek ekilde yklenmesi, j) eken ve ekilen aralarla ilgili artlar ve tedbirler yerine getirilmeden aralarn ekilmesi, Yasaktr. Gerekli hallerde kamyon, kamyonet, rmork ve yar rmorklarla yolcu veya ykle birlikte yolcu tanabilmesine ilikin esaslar ynetmelikte belirtilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Birinci fkrann (a) bendi hkmlerine uymayanlar 8.500.000 lira, (c), (f), (g), (h), (i) ve (j) bentleri hkmlerine uymayanlar 17.100.000 lira, (b), (d) ve (e) bentlerindeki hkmlere uymayanlar 34.800.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Ayrca, btn sorumluluk ve giderler ara iletenine ait olmak zere, fazla yolcular en yakn yerleim biriminde indirilir. Bu maddenin (b), (d) ve (e) bentlerindeki artlara uymayan yk tamasnda kullanlan tatlar, gerekli artlar salanncaya kadar trafikten men edilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Srekli ve sreksiz olarak yk naklettiren kamu kurum ve kurulular ve gerek ve tzel kiilere ait iletmeler, yk nakli yaptrdklar aralarn azami toplam arlklarn dikkate alarak ykleme yapmak zorundadrlar. Bu hkme aykr hareket edenler hakknda her ara iin 350.800.000 lira para cezas uygulanaca gibi aralar trafikten men edilir. Ancak, maden ocaklarndan karlan tartlamayan dkme ve blok yklerin ve zirai rnlerin stok
28

mahalline ve ksa mesafeli tanmalarnda aralarn istiap hadlerini yzde onbe orannda aabilmeleri mmkndr. Ancak arlk kontrol ile tart toleranslar ynetmelikte belirlenir. Uluslararas yk tamaclna ilikin konularda ikili ve ok tarafl anlama hkmleri sakldr. Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosiklet srcleri ile ilgili kurallar MADDE 66- Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosiklet srclerine aadaki kurallar uygulanr. a) Ayr bisiklet yolu varsa , bisiklet ve motorlu bisikletlerin tat yolunda, Bisiklet, motorlu bisiklet ve motosikletlerin yayalarn kullanmasna ayrlm yerlerde, Bunlardan ikiden fazlasnn tat yolunun bir eridinde yanyana, Srlmesi yasaktr. b) Bisiklet srenlerin en az bir elleri, motorlu bisiklet srenlerin manevra iin iaret verme hali dnda iki elleri ve motosiklet srenlerin devaml iki elleri ile tatlarn srmeleri ve ynetmelikte belirtilen gvenlik artlarna uymalar zorunludur. c) Bisiklet, motorlu bisiklet ve sepetsiz motosiklet srclerinin, src arkasnda yeterli bir oturma yeri olmadka baka kiileri bindirmeleri ve ynetmelikte belirtilen snrdan fazla yk tamalar yasaktr. Src arkasnda ayr oturma yeri olan bisiklet, motorlu bisiklet ve sepetsiz motosikletlerle bir kiiden fazlas tanamaz. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Ara manevralarn dzenleyen kurallar MADDE 67- Manevralarda aadaki kurallar uygulanr. a) Srclerin, park yapm tatlar arasndan karken, duraklarken tat yolunun sana veya soluna yanarken, saa veya sola dnerken, karayolunu kullananlar iin tehlike dourabilecek ve bunlarn hareketlerini zorlatracak ekilde davranmalar yasaktr. b) Ynetmelikte belirtilen artlar dnda geriye dnmek veya geriye gitmek yasaktr. zin verilen hallerde bu manevralar yapacak srcler, karayolunu kullananlar iin tehlike veya engel yaratmamak zorundadr. c) Dnlerde veya erit deitirmelerde srclerin niyetlerini dn iaret klar veya kol iareti ile aka ve yeterli ekilde belirtmesi , iaretlerin manevra sresince devam etmesi ve biter bitmez sona erdirilmesi zorunludur. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayanlar 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. DRDNC BLM Yayalar, Hayvanla ekilen veya Elle Srlen Aralarla Hayvan Srcleri ve Yarlar Hakknda Kurallar Yayalarn uyacaklar kurallar MADDE 68- Yayalarn uyacaklar kurallar aada belirtilmitir. a) Yayalar, aada saylan haller dnda, tat yolu bitiiinde ve yaknnda yaya yolu, banket veya alan varsa burada yrmek zorundadrlar. 1. Ynetmelikte belirtilen tedbirler alnmak art ile dier yayalar iin ciddi rahatszlk verecek boyutta eyalar iten veya tayan kiiler ile, tat yolunun en sa eridinden fazla ksmn igal etmemek, gece ve gndz grn az olduu hallerde de imkan orannda tek sra halinde yrmek art ile bir yetkili veya grevli ynetiminde dzenli ekilde yryen yaya kafileleri tat yolu zerinde yryebilir. 2. Yayalarn yrmesine ayrlm ksmlarn kullanlmasnn mmkn olmamas veya bulunmamas hallerinde yayalar, bisiklet trafiine engel olmamak art ile bisiklet yolunda bisiklet yolu yoksa tat yolu zerinde, imkan orannda tat yolu kenarna yakn olmak art ile yryebilirler.
29

3. Her iki tarafnda, yaya yolu ve banket bulunmayan veya kullanlr durumda olmayan iki ynl trafiin kullanld karayollarnda yaya kafileleri dndaki yayalar, tat yolunun sol kenarn izlemek zorundadr. b) Tat yolunun kar tarafna gemek isteyen yayalarn tat yolunu, yaya ve okul geidi ile kavak giri ve klar dnda herhangi bir yerden gemeleri yasaktr. Yayalar, bu yerlerden geerken; 1. Yaya ve okul geitlerinin bulunduu yerlerde, geitte yayalar iin kl iaret varsa bu iaretlere uymak, 2. Geitte yayalar iin kl iaret yoksa ve geit sadece tat trafii kl iareti veya yetkili kii tarafndan ynetiliyorsa, geecekleri dorultu aldktan sonra tat yoluna girmek, 3. Ikl iaret veya yetkili kiilerin bulunmad geitlerde veya kavaklarda gvenlikleri asndan yaklaan aralarn uzaklk ve hzn gz nne almak, Zorundadrlar. Ancak, yz metre kadar mesafede yaya geidi veya kavak bulunmayan yerlerde yayalar, tat trafii iin bir engel tekil etmemek art ile ve yolu kontrol ederek kendi gvenliklerini saladktan sonra en ksa dorultuda ve en ksa zamanda tat yolunu geebilirler. c) Yaya yollarnda, geitlerde veya zorunlu hallerde tat yolu zerinde bulunan yayalarn, trafii engelleyecek veya tehlikeye drecek ekilde davranlarda bulunmalar veya buralar saygszca kullanmalar yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan yayalar 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Hayvanla ekilen, elle srlen aralar srenler ile hayvan srclerine ait kurallar MADDE 69- Yerleim birimleri dndaki karayolunda, tat yolu zerinde zorunlu haller dnda hayvan bulundurmak, karayollarnn yasaklanmam, kesimlerinde ise hayvanla ekilen veya elle srlen aralar, hayvanlar, hayvan srclerini ve binek hayvanlarn trafik kurallarna uymadan srmek ve bunlar srme yeteneinden yoksun kimselerin ynetimine vermek veya babo brakmak yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayanlar 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Ancak, ba bo hayvan brakma yasana riayet etmeyerek trafik kazasna sebebiyet veren faile ay hafif hapis cezas uygulanr. Tat yolunu kullanmak zorunda olan hayvan, sr ve kmelerini sevk ve idare edenler, ynetmelikte belirtilen usul ve artlara uymak zorundadrlar. Yar ve koulara ait kurallar MADDE 70- Yar ve koularda trafik gvenlii bakmndan aadaki kurallar uygulanr. a) Bir il snr iindeki karayollar zerinde yaplacak yar ve koular iin o ilin valiliinden, b) Birden fazla il snrlar iindeki ehirleraras karayollar zerinde yaplacak milli ve milletleraras yar ve koular iin ileri Bakanlndan izin alnmas zorunludur. Bu izin verilirken Bayndrlk Bakanlnn uygun gr alnr. zinsiz yaplan yar ve koular grevlilerce derhal durdurulur. Yar ve koularda trafik gvenlii ynnden uygulanacak usul ve artlar ynetmelikte gsterilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayanlar 34.800.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. BENC BLM eitli kurallar Gei stnlne sahip aralar ve srme kurallar MADDE 71- Gei stnlne sahip aralar, ncelik srasyla unlardr; a) Cankurtaran aralar, yaral veya acil hasta tayan aralar, b) tfaiye aralar,
30

c) Hkml veya san takip eden veya emniyet ve asayii korumak iin acele olay yerine giden zabta aralar, d) Bir trafik suu ileyerek kaan arac takip eden veya trafik gvenliini koruma veya trafik kazasna el koyma amacyla olay veya kaza yerine gitmekte olan grevlilere ait aralar, e) Alarm srasnda sivil savunma hizmetlerinde grevli bulunan aralar, f) Koruma ile grevli ve korunan aralar, Bu aralar, grev halinde iken gei stnl hakkna sahiptir. Bu hak, halkn can ve mal gvenliini tehlikeye sokmamak, duyurulur ve grnr gei stnl iaretini vermek art ile kullanlr. Bu aralar, bu Kanun ve ynetmelikte yazl trafik kstlama ve yasaklarna bal deildir. Bunlarn birbirleri ile karlamalarnda birinin dierine gre gei stnl yukarda yazl olan sraya gredir. Zorunluluk olmad hallerde gei stnln kullanmak yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Zorunluluk olmad halde gereksiz gei stnl hakkn kullanan srcler 8.500.000 lira para cezas cezalandrlrlar. Ses, mzik, grnt ve haberleme cihazlarnn kullanlmas MADDE 72- Aralarda ses, mzik, grnt ve haberleme cihazlar ynetmelikte gsterilen artlara uygun olarak ve kamunun rahat ve huzurunu bozmayacak ekilde kullanlabilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Kanun ve ynetmelikte belirtilen artlara uymayan ses, mzik, grnt ve haberleme cihazlar ile srcnn izleme ve kullanma sahas iinde yer alan grnt cihazlar aralardan sktrlr. Tedbirsiz ve saygsz ara srme MADDE 73- (Deiik: 17.10.1996-4199/27 md.) Karayolunda aralarn kamunun rahat ve huzurunu bozacak veya kiilere zarar verecek ekilde saygszca srlmesi, aralardan bir ey atlmas veya dklmesi, seyir halinde srclerin, cep ve ara telefonu ile benzer haberleme cihazlarn kullanmas yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayanlar 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Yaya ve okul geitleri MADDE 74- Grevli bir kii veya kl trafik iareti bulunmayan, ancak baka bir trafik iareti ile belirlenmi yaya veya okul geitlerine yaklarken btn srcler, aralarn yavalatmak ve bu geitlerden geen veya gemek zere bulunan kiilere ve rencilere ilk gei hakkn vermek zorundadrlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayan srcler 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Okul tatlar MADDE 75- Okul tatlarnn DUR iaretini yaktklar hallerde btn aralarn durmas zorunludur. DUR iaretinin sadece rencilerin binmeleri veya inmeleri srasnda ve ynetmelikte belirtilen hallerde yaklmas zorunludur. Okul tatlarnn altrlmas artlar, zamanlar ve nitelikleri ynetmelikte gsterilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Demiryolu geitleri MADDE 76- Demiryolu geitlerinde;
31

a) Srclerin demiryolu geitlerini, geidin durumuna uygun olmayan hzla gemeleri, kl veya sesli iaretin verecei DUR talimatna uymamalar, tat yolu zerine indirilmi veya indirilmekte olan tam veya yarm bariyerler varken geide girmeleri yasaktr. b)Ikl iaret veya bariyerle donatlmam demiryolu geitlerini gemeden nce, srclerin durmalar, herhangi bir demiryolu aracnn yaklamadna emin olduktan sonra gemeleri zorunludur. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. ocuk, hasta ve sakat tatlar, gzleri grmeyen yayalar, yry kollar MADDE 77 - Bu Kanun asndan; a) ocuk, hasta ve sakatlara ait motorsuz tatlarn srclerine, yayalarla ilgili hkmler uygulanr. b)Gzleri grmeyen ve ynetmelikte gsterilen zel iaret ve benzerlerini tayan kiilerin, tat yolu zerinde bulunmalar halinde, btn srclerin yavalamalar ve gerekiyorsa durmalar ve yardmc olmalar zorunludur. c) Bir yetkili veya grevli ynetimindeki yry kollar arasndan gemek yasaktr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu maddenin birinci fkrasnn (b) bendi hkmne uymayan srcler 17.100.000 lira, (c) bendi hkmne uymayan srcler 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Srclerin ve yolcularn koruyucu tertibat kullanma zorunluluu MADDE 78- Belirli srclerin ve yolcularn, aralarn srlmesi srasnda koruyucu tertibat kullanmalar zorunludur. Kullanma ve yollarn zellii gzetilerek hangi tip aralarda srclerinin ve yolcularnn ehirii ve ehirleraras yollarda hangi artlarda hangi koruyucu tertibat kullanacaklar ve koruyucularn nitelikleri ve nicelikleri ile emniyet kemerlerinin hangi aralarda hangi tarihten itibaren kullanlaca ynetmelikte belirtilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayanlar 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Karayolu zerindeki park yerlerinde cret almaya yetkililer MADDE 79- Karayolu zeri park yerindeki aralar iin sadece karayolunun bakmndan sorumlu kurulu birimlerince cret alnabilir. Bunlar dnda hibir gerek veya tzel kii herhangi bir ekilde para alamaz .Bu park yerleri hibir ekilde kiralanamaz. Park creti, alnma ekli ve dier esaslar ynetmelikte belirtilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayanlar 8.500.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Dier kurallar MADDE 80- Trafikle ilgili dier kurallar ile tehlikeli madde tayan aralar, eken, ekilen aralar, kol ve grup halinde seyreden aralar ve hayvan srleri, tama snr ve gabari lleri ile yk ve yolcu tanmas ile ilgili dier kurallar ve artlar ynetmelikte gsterilir. YEDNC KISIM Trafik Kazalar Trafik kazalarna karanlar ile ilgili kurallar MADDE 81- Trafik kazalarna karanlar; a) Hareket halinde iseler trafik iin ek bir tehlike yaratmayacak ekilde hemen durmak, kaza mahallinde trafik gvenlii iin gereken tedbirleri almak,
32

b) Kazada len, yaralanan veya maddi hasar var ise bu kaza trafii, can ve mal gvenliini etkilemiyorsa sorumluluun saptanmasnda yararl olacak kant ve izler dahil, kaza yerindeki durumu deitirmemek, c) Kazaya karan kiiler tarafndan istendii takdirde kimliini, adresini, src ve trafik belgesi ile sigorta polie tarih ve numarasn bildirmek ve gstermek, d) Kazay; yetkili ve grevli memurlara bildirmek, bunlar gelinceye kadar veya bunlarn iznini almadan kaza yerinden ayrlmamak, e) Srcs, mal sahibi veya ilgili kiilerin bulunmad srada ara, eya veya yklere zarar veren srcler, zarar verdikleri ara, eya veya mlkn sahibini veya ilgili kiileri bulmak, ilgilileri bulamadklar takdirde durumu tespit etmek ve zarar verilen ey zerine yazl bilgi brakmak, ilgili zabtaya en ksa zamanda bilgi vermek, Zorundadrlar. Yalnz maddi hasar meydana gelen kazalarda, kazaya dahil kiilerin tm, yetkili ve grevli kiinin gelmesine lzum grmezlerse, bunu aralarnda yazl olarak saptamak suretiyle kaza yerinden ayrlabilirler. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Anlama hali dnda maddi hasarl, lml veya yaralanmal trafik kazalarnda, zabtann iznini almadan zaruret dnda olay yerinden ayrlan veya birinci fkrann (b) bendi hkmlerine uymayan srcler 34.800.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu maddenin dier hkmlerine uymayanlar 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Trafik kazalarnda ykmllk MADDE 82- Karayollarnda meydana gelecek trafik kazalarna hemen el konmasn, l ve yarallarn tanmasn veya yarallarn tedavisini veya sanklarn yakalanmasn salamak iin, a) Kaza yerinden gemekte olan veya kazaya karm bulunan aralarn srcleri kaza mahallinde ilk yardm nlemlerini almaya ve en yakn zabtaya veya salk kuruluuna haber vermeye ve yetkililerin talebi zerine yarallar en yakn salk kuruluuna gtrmeye, b) ehirleraras akaryakt istasyonlarnda, sahipleri veya iletenleri, belirlenen standartlara uygun ilk yardm malzemesini her an kullanlabilir durumda bulundurmaya, c) Tamirhane, servis istasyonu, garaj sahip ve sorumlular; tesislerine, lm veya yaralanma ile sonulanan, bir kaza geirmi olduu belli olan veya zerinde su belirtisi bulunan bir ara gelince, gecikmeksizin zabtaya haber vermeye ve bunlar bir deftere ilemeye, Zorunludurlar. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayanlar 17.100.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Trafik kazalarna el koyma ve bilirkiilik MADDE 83- Trafik kazalarna; a) Adli ynden gerei yaplmak zere mahalli genel zabtaca, b) Kazann olu nedenlerini, iz ve delillerini belirleyerek trafik kaza tespit tutana dzenlemek zere de trafik zabtasnca el konulur. Trafik zabtasnn grevli olmad veya bulunmad karayollarnda meydana gelen kazalarda trafik kaza tespit tutana mahalli genel zabtaca dzenlenir ve bir rnei o yerin trafik zabtasna gnderilir. Karayollarnda meydana gelen ve yalnz maddi hasarla sonulanan trafik kazalarnda taraflarn anlamas halinde ve fiil baka bir su oluturmuyorsa adli kovuturma yaplmaz ve Trk Ceza Kanununun 565 inci maddesi hkm uygulanmaz. Trafik kazalarnda yolun trafie kapand hallerde; trafik zabtas veya genel zabta; iz ve delilleri kaybolmayacak ekilde iaretledikten ve gerekli ilemleri yaptktan sonra, karayolunu trafie amaya yetkilidir.
33

Karayolunun trafie kapanmasna lml ve hayati tehlike yaratan yaralanmal kazalar neden olmu ve bu kaza, can, mal ve trafik gvenliini etkiliyor ve baka bir yoldan gei verilemiyorsa, Cumhuriyet Savcsnn gecikeceinin anlalmas halinde, gerekli iaretlemeler yaplp ara ve ller kenara alnarak durum bir tutanakla tespit edildikten sonra yol trafie alr. Trafik zabtas, usul kanunlarna gre grevlendirilirse, trafik kazalarnda bilirkiilik yapar. Trafik kazalar, kaza tahkik memurluu, bilirkiilik ve bunlarda aranacak artlar ile dier esaslar ynetmelikte gsterilir. Trafik kazalarnda src kusurlarnn tespiti ve asli kusur saylan haller MADDE 84- Ara srcleri trafik kazalarnda; a) Krmz kl trafik iaretinde veya yetkili memurun dur iaretinde geme, b) Tat giremez trafik iareti bulunan karayoluna veya blnm karayolunda kar ynden gelen trafiin kulland erit, rampa ve balant yollarna girme, c) kiden fazla eritli tat yollarnda, kar ynden gelen trafiin kulland erit veya yol blmne girme, d) Arkadan arpma, e) Geme yasa olan yerlerde geme, f) Dorultu deitirme manevralarn yanl yapma, g) eride tecavz etme, h) Kavaklarda gei nceliine uymama, ) Kaplamann dar olduu yerlerde gei nceliine uymama, j) Manevralar dzenleyen genel artlara uymama, k) Yerleim birimleri dndaki karayolunun tat yolu zerinde, zorunlu haller dnda park etme veya duraklama ve her durumda gerekli tedbirleri almama, l) Park iin ayrlm yerlerde veya tat yolu dnda kurallara uygun olarak park edilmi aralara arpma, Hallerinde asli kusurlu saylrlar. Ancak, kazada bu hareketlerden herhangi biri, kazaya karan ara srclerinden birden fazlas tarafndan yaplm veya kaza bu hareketler dnda kurallarla, yasaklamalara, kstlamalara ve talimatlara uyulmamas nedenlerinden domusa, karayolunu kullananlar iin kusur oran ynetmelikte belirtilen esaslara gre tespit edilir.

SEKZNC KISIM Hukuki Sorumluluk ve Sigorta BRNC BLM leten ve Ara leticisinin Bal Olduu Teebbs Sahibinin Hukuki Sorumluluu leten ve ara ileticisinin bal olduu teebbs sahibinin hukuki sorumluluu MADDE 85- (Deiik: 17.10.1996-4199/28 md.) Bir motorlu aracn iletilmesi bir kimsenin lmne veya yaralanmasna yahut bir eyin zarara uramasna sebep olursa, motorlu aracn bir teebbsn nvan veya iletme ad altnda veya bu teebbs tarafndan kesilen biletle iletilmesi halinde, motorlu aracn ileteni ve bal olduu teebbsn sahibi, doan zarardan mtereken ve mteselsilen sorumlu olurlar. (Deiik: 17.10.1996-4199/28 md.) Motorlu ara lme veya yaralanmaya sebebiyet vermi ise, kazaya karan aracn bakalarna devir ve temliki veya zerinde bir hak tesisini nlemek amacyla olaya el koyan Cumhuriyet Savclklarnca, aracn tescilli olduu tescil kuruluuna,
34

trafik kayd zerine erh dlmesi iin talimat verilir. Kaza an ile Cumhuriyet Savclnca trafik kayd zerine erh dlmesi arasnda geen sreler iinde kt niyetle yaplan ara tescilleri hkmsz saylr. erhin konulduu tarihten itibaren bir ay ierisinde, erhin kaldrldna veya devamna ilikin mahkeme karar ibraz edilmedii takdirde bu erh hkmsz saylr. letilme halinde olmayan bir motorlu aracn sebep olduu trafik kazasndan dolay iletenin sorumlu tutulabilmesi iin, zarar grenin, kazann oluumunda ileten veya eylemlerinden sorumlu tutulduu kiilere ilikin bir kusurun varln veya arataki bozukluun kazaya sebep olduunu ispat etmesi gerekir. (Deiik: 17.10.1996-4199/28 md.) leten ve ara ileticisi teebbs sahibi, hakimin takdirine gre kendi aracnn katld bir kazadan sonra yaplan yardm almalarndan dolay yardm edenin maruz kald zarardan da sorumlu tutulabilir. Ancak, bu durumda iletici teebbs sahibinin sorumlu klnabilmesi iin kazadan kendisinin sorumlu olmas veya yardmn dorudan doruya kendisine veya arata bulunanlara yahut kazaya taraf olan nc kiilere yaplmas gerekir. (Deiik: 17.10.1996-4199/28 md.) leten ve ara ileticisi teebbsn sahibi, aracn srcsnn veya aracn kullanlmasna katlan yardmc kiilerin kusurundan, kendi kusuru gibi sorumludur. letenin veya ara ileticisinin bal olduu teebbs sahibinin sorumluluktan kurtulmas veya sorumluluun azaltlmas MADDE 86- (Deiik: 17.10.1996-4199/29 md.) leten veya ara ileticisinin bal olduu teebbs sahibi, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduu kiilerin kusuru bulunmakszn ve arataki bir bozukluk kazay etkilemi olmakszn, kazann bir mcbir sebepten veya zarar grenin veya bir nc kiinin ar kusurundan ileri geldiini ispat ederse sorumluluktan kurtulur. (Deiik: 17.10.1996-4199/29 md.) Sorumluluktan kurtulamayan ileten veya ara ileticisinin bal olduu teebbs sahibi, kazann oluunda zarar grenin kusurunun bulunduunu ispat ederse, hakim, durum ve artlara gre tazminat miktarn indirebilir. Genel hkmlerin uygulanmas MADDE 87- (Deiik: 17.10.1996-4199/30 md.) Yaralanan veya len kii, hatr iin karlksz tanmakta ise veya motorlu ara, yaralanan veya len kiiye hatr iin karlksz verilmi bulunuyorsa, iletenin veya ara ileticisinin bal olduu teebbs sahibinin sorumluluu ve motorlu aracn maliki ile ileteni arasndaki ilikide araca gelen zararlardan dolay sorumluluk, genel hkmlere tabidir. (Deiik: 17.10.1996-4199/30 md.) Zarar grenin beraberinde bulunan bagaj ve benzeri eya dnda arata tanan eyann urad zararlardan dolay iletenin veya ara ileticisinin bal olduu teebbs sahibinin sorumluluu da genel hkmlere tabidir. Zarar verenlerin birden fazla olmas MADDE 88- Bir motorlu aracn kart bir kazada, bir nc kiinin urad zarardan dolay, birden fazla kii tazminatla ykml bulunuyorsa, bunlar mteselsil olarak sorumlu tutulur. (Deiik: 17.10.1996-4199/31 md.) Birden fazla kiinin sorumlu olduu durumlarda, bunlar arasndaki iliki bakmndan zarar, olayn btn artlar deerlendirilerek paylatrlr. zel durumlar ve zellikle aralarn iletme tehlikeleri, zararn i ilikide baka trl paylatrlmasn hakl gstermedike, iletenler ve ara ileticisinin bal olduu teebbs sahipleri kusurlar orannda zarara katlanrlar. letenler veya ara ileticisinin bal olduu teebbs sahipleri arasnda zararn tazmini MADDE 89- (Deiik: 17.10.1996-4199/32 md.) Birden ok motorlu aracn katld bir kazada iletenlerden biri bedensel bir zarara urarsa, zel durumlar ve zellikle iletme tehlikeleri
35

baka trl paylatrmay hakl gstermedike, kazaya katlan aralarn iletenleri ve ara ileticisinin bal olduu teebbs sahipleri kendilerine den kusur orannda, zarar gidermekle ykmldrler. (Deiik: 17.10.1996-4199/32 md.) letenlerden ve ara ileticisinin bal olduu teebbs sahiplerinden birine ait bir eyin zarara uramas halinde, zarar gren, ancak zarar veren iletenin veya ara ileticisinin bal olduu teebbs sahibinin veya eylemlerinden sorumlu tutulduu kimsenin kusuru veya geici olarak temyiz gcn kaybetmesi veya zarar verene ait arataki bir bozukluk yznden zararn vuku bulduunu ispat etmesi halinde, zarar veren ileten veya ileticinin bal olduu teebbs sahibi tazminatla ykml tutulur. (Deiik: 17.10.1996-4199/32 md.) Tazminatla ykml olan iletenler veya ileticinin bal olduu teebbs sahipleri, zarar gren iletene veya ileticinin bal olduu teebbs sahibine kar mteselsilen sorumludurlar. Maddi ve manevi tazminat MADDE 90- Maddi tazminatn biimi ve kapsam ile manevi tazminat konularnda Borlar Kanununun haksz fiillere ilikin hkmleri uygulanr. KNC BLM Sigorta Mali sorumluluk sigortas yaptrma zorunluluu MADDE 91- (Deiik: 17.10.1996-4199/33 md.) letenlerin, bu Kanunun 85 inci maddesinin birinci fkrasna gre olan sorumluluklarnn karlanmasn salamak zere mali sorumluluk sigortas yaptrmalar zorunludur. Zorunlu mali sorumluluk sigortasna ilikin primler pein denir. Ancak, Hazine Mstearlnn bal bulunduu Bakanlk, primlerin taksit halinde tahsil edilmesine ilikin dzenleme yapmaya yetkilidir. Sigorta yaptranlarn, sigorta irketlerine deyecekleri sigorta priminin tutar zerinden % 5i oranndaki miktar, sigorta irketi tarafndan tahsil edildii ay takip eden ayn en ge 20sine kadar, Trafik Hizmetleri Gelitirme Fonu hesabna yatrlr. Bu madde uyarnca belirtilen fona aktarlan tutarlarn tamam mnhasran trafik hizmetlerinde kullanlr. Sigorta irketleri, ekli ve ierii ileri Bakanlnn uygun gr ve Hazine Mstearlnn bal bulunduu Bakanln onay ile belirlenip Trkiye Sigorta ve Reasrans irketleri Birliince bastrlacak trafik sigortas pulunu, polie ve zeyilname ile birlikte iletenlere vermek zorundadrlar. letenler zorunlu mali sorumluluk sigortasnn yaptrldn gstermek amacyla bu pulu aralarnn n camna yaptrmaya mecburdurlar. Geerli teminat tutarlar zerinden Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortas bulunmayan aralar trafikten men edilir. Turistlere ait tatlarla, milletleraras ok tarafl veya karlkl anlamalar kapsamna giren yabanc plakal tatlarn Trkiyede geerli milletleraras anlamalarla kabul edilmi sigortalar yoksa, bunlar iin zorunlu mali sorumluluk sigortas Trkiye snrlarna girileri srasnda yaplr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayanlar 8.500.000 lira cezas ile cezalandrlrlar. Zorunlu mali sorumluluk sigortas dnda kalan hususlar MADDE 92- Aadaki hususlar, zorunlu mali sorumluluk sigortas kapsam dndadrlar. a) letenin; bu Kanun uyarnca eylemlerinden sorumlu tutulduu kiilere kar yneltebilecei talepler, b) letenin; einin usul ve fruunun, kendisine evlat edinme ilikisi ile bal olanlarn ve birlikte yaad kardelerinin mallarna gelen zararlar nedeniyle ileri srebilecekleri talepler, c) letenin; bu Kanun uyarnca sorumlu tutulmad eye gelen zararlara ilikin talepler,
36

d) Bu Kanunun 105 inci maddesinin nc fkrasna gre zorunlu mali sorumluluk sigortasnn teminat altnda yaplacak motorlu ara yarlarndaki veya yar denemelerindeki kazalardan doan talepler, e) Motorlu arata tanan eyann urayaca zararlar, f) Manevi tazminata ilikin talepler. En az sigorta tutarlar MADDE 93- (Deiik: 17.10.1996-4199/34 md.) Zorunlu mali sorumluluk sigortas genel artlar, teminat tutarlar ile tarife ve talimatlar Hazine Mstearlnn bal bulunduu Bakanlka tespit edilir ve Resmi Gazetede yaymlanr. Tarife ve talimatlarn tespitinde; ara trleri; corafi blge; sigorta sresi iinde herhangi bir hasar demesine neden olmayan iletenlerin primlerinin indirilmesi yoluyla dllendirilmesi, hasar demesine neden olan iletenlerin primlerinin ykseltilmesi yoluyla cezalandrlmas ve gerekli grlen dier hususlar dikkate alnr. Sigorta szlemesinin verilmesi ve iletenin deimesi halinde yaplacak ilemler MADDE 94- (Birinci fkra mlga: 25.06.1988-KHK 330/5 md./deiik: 31.10.1990-3672/4 md.) (Deiik: 25.06.1988-KHK 330/5 md./deiik: 31.10.1990-3672/4 md.) Sigortal, arac iletenlerin deimesi halinde, devreden kii 15 gn iinde sigortacya durumu bildirmek zorundadr. Sigortac, sigorta szlemesini durumun kendisine teblii tarihinden itibaren onbe gn iinde feshedebilir. Sigorta, fesih tarihinden onbe gn sonrasna kadar geerlidir. (Beinci fkra mlga: 25.06.1988-KHK 330/5 md./deiik: 31.10.1990-3672/4 md.) (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayanlar 8.500.000 lira cezas ile cezalandrlrlar.

Tazminatn azaltlmas veya kaldrlmas sonucunu douran haller MADDE 95- Sigorta szlemesinden veya sigorta szlemesine ilikin kanun hkmlerinden doan ve tazminat ykmllnn kaldrlmas veya miktarnn azaltlmas sonucunu douran haller zarar grene kar ileri srlemez. demede bulunan sigortac, sigorta szlemesine ve bu szlemeye ilikin kanun hkmlerine gre, tazminatn kaldrlmasn veya azaltlmasn salayabilecei oranda sigorta ettirene bavurabilir. Zarar grenlerin okluu MADDE 96- Zarar grenlerin tazminat alacaklar, sigorta szlemesinde ngrlen sigorta tutarndan fazla ise zarar grenlerden her birinin sigortacya kar yneltebilecei tazminat talebi, sigorta tutarnn tazminat alacaklar toplamna olan oranna gre indirime tabi tutulur. Baka tazminat taleplerinin bulunduunu bilmeksizin zarar grenlerin birine veya birkana kendilerine decek olandan daha fazla demede bulunan iyi niyetli sigortac, yapt deme erevesinde, dier zarar grenlere kar da borcundan kurtulmu saylr. Dorudan doruya talep ve dava hakk MADDE 97- Zarar gren, zorunlu mali sorumluluk sigortasnda ngrlen snrlar iinde dorudan doruya sigortacya kar talepte bulunabilecei gibi dava da aabilir. Tedavi giderlerinin denmesi MADDE 98- Motorlu aralarn sebep olduklar kazalarda yaralanan kimselerin ilk yardm, muayene ve kontrol veya bu yaralanmadan tr ayakta, klinikte, hastane ve dier yerlerdeki tedavi giderleri ile tedavinin gerektirdii dier giderleri aracn zorunlu mali sorumluluk sigortasn yapan
37

sigortac, bavurma tarihinden itibaren sekiz i gn iinde ve zorunlu mali sorumluluk sigortas snrlar kapsamnda der. (Deiik: 25.06.1988-KHK 330/6 md./deiik: 31.10.1990-3672/5 md.) Birden ok aracn kart bir trafik kazasnda zarar gren kiiler, aralarn sigortaclarndan herhangi birine veya 108 inci maddede belirtilen durumlarda Garanti Fonuna bavurarak zararn giderilmesini isteyebilirler. Giderleri deyen sigortac veya Garanti Fonu, dedii miktarn sorumluluk oranlarna gre paylalmasn talep edebilir. Zarara sebep olan aracn bilinmemesi veya geerli bir zorunlu mali sorumluluk sigortasnn bulunmamas veya sigortacnn iflas etmesi veya alnan aracn ileteninin sorumlu tutulamamas hallerinde, birinci fkrada belirtilen giderler, 108 inci maddede ngrlen Garanti Fonu tarafndan denir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayan sigortaclar 526.700.000 lira hafif para cezas ile cezalandrlrlar. Tazminat ve giderlerin denmesi MADDE 99- Sigortaclar, hak sahibinin kaza veya zarara ilikin tespit tutanan veya bilirkii raporunu, sigortacnn merkez veya kurulularndan birine ilettii tarihten itibaren sekiz i gn iinde zorunlu mali sorumluluk sigortas snrlar iinde kalan miktarlar hak sahibine demek zorundadrlar. demeyi yapan sigortac, denen miktarn sorumluluk oranlarnda paylalmasn dier sigortaclardan yazl olarak talep eder. Dier sigortaclar talep tarihinden itibaren sekiz i gn iinde kendilerine den miktar, talepte bulunana der. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayan sigortaclar 526.700.000 lira hafif para cezas ile cezalandrlrlar. htiyari mali sorumluluk sigortasna uygulanacak hkmler MADDE 100- Bu Kanunun sorumluluun kaldrlmas veya tazminatn azaltlmasna ilikin 95 inci maddesi ve zamanamna ilikin 109 uncu maddesi ihtiyari mali sorumluluk sigortasnda da uygulanr. Sigorta szlemesi yapmaya yetkili sigorta irketleri ve sigorta yapma zorunluluu MADDE 101- Bu Kanunda ngrlen zorunlu mali sorumluluk sigortas Trkiyede kaza sigortas dalnda almaya yetkili olan sigorta irketleri tarafndan yaplr. Bu sigorta irketleri zorunlu mali sorumluluk sigortasn yapmakla ykmldrler. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmne uymayan sigorta irketleri 526.700.000 lira hafif para cezas ile cezalandrlrlar. NC BLM zel Durumlar Motorlu ara rmorklar MADDE 102- Bir rmorkun veya yar rmorkun veya ekilen bir aracn sebep olduu zarardan dolay, ekicinin ileteni, motorlu arac iletenin sorumluluuna ilikin hkmlere gre sorumlu tutulur. ekilen arala ilgili olarak sorumluluk genel hkmlere tabidir. ekicinin sorumluluk sigortas, ekiciyi iletenin, rmorkun sebep olduu zarardan dolay sorumluluunu da kapsar. nsan tamada kullanlan rmorklar, rmork iin ek bir sorumluluk sigortas yaptrlarak tm katarn en az zorunlu mali sorumluluk sigortas tutarlarnn kapsamna girmesi salanmadka, trafie karlamaz. Motorsuz tatlar ve motorlu bisiklet MADDE 103- Motorsuz tatlar ile motorlu bisiklet srclerinin hukuki sorumluluu genel hkmlere tabidir.
38

Motorlu aralarla ilgili mesleki faaliyette bulunanlar MADDE 104- Motorlu aralarla ilgili mesleki faaliyette bulunan teebbslerin sahibi, gzetim, onarm, bakm, alm-satm, arata deiiklik yaplmas amac ile veya benzeri bir amala kendisine braklan bir motorlu aracn sebep olduu zararlardan dolay, ileten gibi sorumlu tutulur. Aracn ileteni ve ara iinde zorunlu mali sorumluluk sigortas yapan sigortacs bu zararlardan sorumlu deildir. (Deiik: 17.10.1996-4199/35 md.) Yukarda yazl teebbs sahipleri kendilerine braklan motorlu aralarn tmn kapsamak zere esaslar Hazine Mstearlnn bal bulunduu Bakanlka tespit edilecek bir zorunlu mali sorumluluk sigortas yaptrmaya ve denetimlerde bu sigortann yapldn belgelemeye mecburdurlar. letenin sorumluluk sigortasna ilikin hkmler, burada da uygulanr. Motorlu aralar mesleki veya ticari amalar iin elinde bulunduran teebbs sahipleri bu aralarn ynetmelikte gsterilecek biimde bir defterini tutmakla ykmldrler. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan teebbs sahipleri 526.700.000 lira hafif para cezas ile cezalandrlrlar. (Deiik: 17.10.1996-4199/35 md.) kinci fkrada sz edilen sigortay yaptrmayan teebbs sahiplerinin bu i yerleri, mahallin en byk mlki amirince 15 gne kadar faaliyetten men edilir. Yarlar MADDE 105- Yar dzenleyicileri, yara katlanlarn veya onlara elik edenlerin aralar ile gsteride kullanlan dier aralarn sebep olacaklar zararlardan dolay motorlu ara ileteninin sorumluluuna ilikin hkmler uyarnca sorumludurlar. Yarlarn veya onlarla birlikte arata bulunanlarn urayacaklar zararlarla, gsteride kullanlan aralarn uradklar zararlardan dolay sorumluluk genel hkmlere tabidir. Yar dzenleyicilerinin, yara katlanlarn ve yardmc kiilerin yar esnasnda nc kiilere kar olan sorumluluklarn karlamak zere bir sorumluluk sigortas yaptrmalar zorunludur. Bu gibi yarlara izin vermeye yetkili olan makamn talebi zerine Ticaret Bakanl durum ve artlara gre en az sigorta tutarlarn belirlemekle grevlidir. Motorlu aralar iin yaplacak sigortalarda en az sigorta tutarlar zorunlu mali sorumluluk sigortasndaki tutarlardan az olamaz. Bu Kanunun zarar grenin dorudan doruya sigortacy dava edebilmesine ilikin 97 nci maddesi hkmleri ile zarar grenlerin birden ok olmas haline ilikin 96 nc maddesi hkmleri burada da uygulanr. Yetkili makamdan izin alnmakszn dzenlenen bir yarta vuku bulan zararlar, zarara sebep olan motorlu aracn sorumluluk sigortacs tarafndan karlanr. Byle bir durumda, sigortac yar iin zel bir sigortann yaplmam olduunu bilen veya gerekli zenin gsterilmesi halinde bilebilecek olan ileten veya iletenlere rcu edebilir. Bu madde hkmleri ortalama hz saatte en az elli kilometrenin stnde olan veya ulalacak hza gre deerlendirme yaplmas ngrlen motorlu ara veya bisiklet sporu gsterilerinde uygulanr. Bu hkmler, yar gzergahnn dier trafie kapatlmas halinde de geerlidir. ileri Bakanl, bu madde hkmlerinin baka yarlar bakmndan da uygulanmasna karar verebilir. Devlete ve Kamu Kurulularna Ait Aralar MADDE 106- (Deiik: 25.06.1988-KHK 330/7 md./deiik: 31.10.1990-3672/6 md.) Genel bteye dahil dairelerle, katma bteli idarelere, il zel idarelerine ve belediyelere, kamu iktisadi teebbslerine ve kamu kurulularna ait motorlu aralarn sebep olduklar zararlardan dolay bu Kanunun, iletenin hukuki sorumluluuna ilikin hkmleri uygulanr. Bu kurulular, 85 inci maddenin birinci fkrasna gre olan sorumluluklarnn karlanmasn salamak zere 101 inci maddedeki artlara haiz milli sigorta irketlerine mali sorumluluk sigortas yaptrmakla ykmldrler. alnan veya gasbedilen aralarda sorumluluk MADDE 107- Bir motorlu arac alan veya gasbeden kimse ileten gibi sorumlu tutulur. Aracn alnm veya gasbedilmi olduunu bilen veya gereken zen gsterildii takdirde renebilecek
39

durumda olan aracn srcs de onunla birlikte mteselsilen sorumludur. leten, kendisinin veya eylemlerinden sorumlu olduu kiilerden birinin, aracn alnmasnda veya gasbedilmesinde kusurlu olmadn ispat ederse, sorumlu tutulamaz. leten, sorumlu olduu durumlarda dier sorumlulara rcu edebilir. Aracn alnd veya gasbedildiini bilerek binen yolculara kar sorumluluk, genel hkmlere tabidir. alnm veya gasbedilmi motorlu ara bir olaya sebep olmu ise, ileten de sorumlu deilse kiiye gelen zararlar, 108 inci madde uyarnca Garanti Fonu tarafndan karlanr. DRDNC BLM Garanti Fonu Garanti Fonu MADDE 108- (Deiik: 17.10.1996-4199/36 md.) Bu Kanuna gre, zorunlu mali sorumluluk sigortasna tabi motorlu aralarn sebep olacaklar zararlarn, aadaki durumlarda iletenin sorumluluuna ilikin kurallar uyarnca geerli teminat tutarlar dahilinde karlanmas amacyla Trkiye Sigorta ve Reasrans irketleri Birlii nezdinde bir Garanti Fonu oluturulur. Garanti fonuna aadaki durumlarda bavurulur; a) Kazay yapan motorlu aracn tespit edilmemesi durumunda kiiye gelen bedensel zararlar iin, b) Kazann meydana geldii tarihte geerli olan teminat tutarlar dahilinde Zorunlu mali sorumluluk sigortasn yaptrmam olan iletenlerin neden olduu bedensel zararlar iin, c) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasn yapan sigortacnn iflas halinde sigortacnn demekle ykml olduu maddi ve bedensel zararlar iin, d) 8 inci maddenin b bendi ile 107 nci maddenin son fkrasnda ngrlen durumlar iin, Kazaya sebep olan aracn ileteninin sonradan bulunmas halinde garanti fonu, iletene ve sigortacsna rcu edebilir, dier durumlarda da garanti fonunun sorumlulara bavurma ve sigortacnn iflas masasna katlma haklar sakldr. Fonun gelirleri; Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortas iin tahsil edilen toplam pirimlerin yzde biri orannda sigorta irketlerince denecek katlma paylar ile sigorta yaptranlardan safi primlerin yzde ikisi orannda tahsil edilecek katlma paylarndan oluur. Bakanlar Kurulu bu oranlar binde bee kadar indirmeye veya tekrar kanuni snrlarna kadar ykseltmeye yetkilidir. Sigorta araclar, sigorta yaptranlardan yukardaki fkra hkm gereince tahsil ettikleri katlma paylarn tahsilat takip eden ayn onbeine kadar ilgili sigorta irketlerine intikal ettirirler. Sigorta irketleri kendileri tarafndan denmesi gereken bir takvim ylna ilikin katlma paylarn takip eden yln ubat ay sonuna kadar, sigorta yaptranlardan tahsil edilen katlma paylarn ise ertesi ayn sonuna kadar fon hesabna yatrrlar. Fon hesabna zamannda ve tam olarak yatrlmayan katlma paylar ve gecikme zamlar 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsili Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre tahsil olunur. Ayrca, sz konusu ykmll yerine getirmeyen irketler 526.700.000 lira hafif para cezas ile cezalandrlrlar. Fonun gelir ve giderleri ile ilemleri, Hazine Mstearlnca her yl denetlenir. Garanti Fonunun kuruluuna, ileyiine, fon varlklarnn nemalandrlmasna, fondan yaplacak demelere ve dier hususlara ilikin esaslar, Trkiye Sigorta ve Reasrans irketleri Birliinin gr alnarak, Hazine Mstearlnn bal bulunduu Bakanlk tarafndan hazrlanacak bir ynetmelikle dzenlenir. BENC BLM Ortak Hkmler Zamanam
40

MADDE 109- Motorlu ara kazalarndan doan maddi zararlarn tazminine ilikin talepler, zarar grenin zarar ve tazminat ykmlsn rendii tarihten balayarak iki yl ve her halde, kaza gnnden balayarak on yl iinde zamanamna urar. Dava, cezay gerektiren bir fiilden doar ve ceza kanunu bu fiil iin daha uzun bir zamanam sresi ngrm bulunursa, bu sre, maddi tazminat talepleri iinde geerlidir. Zamanam, tazminat ykmlsne kar kesilirse, sigortacya kar da kesilmi olur. Sigortac bakmndan kesilen zamanam, tazminat ykmls bakmndan da kesilmi saylr. Motorlu ara kazalarnda tazminat ykmllklerinin birbirlerine kar rcu haklar, kendi ykmllklerini tam olarak yerine getirdikleri ve rc edilecek kimseyi rendikleri gnden balayarak iki ylda zamanamna urar. Dier hususlarda, genel hkmler uygulanr. Yetkili mahkeme MADDE 110- Motorlu ara kazalarndan dolay hukuki sorumlulua ilikin davalar, sigortacnn merkez veya ubesinin veya sigorta szlemesini yapan acentann bulunduu yer mahkemelerinden birinde alabilecei gibi kazann vuku bulduu yer mahkemesinde de alabilir. Sorumlulua ilikin anlamalar MADDE 111- Bu Kanunla ngrlen hukuki sorumluluu kaldran veya daraltan anlamalar geersizdir. Tazminat miktarlarna ilikin olup da, yetersiz veya fahi olduu aka belli olan anlamalar veya uzlamalar yapldklar tarihten balayarak iki yl iinde iptal edilebilir. DOKUZUNCU KISIM Adli Kovuturma ve Cezalarn Uygulanmas BRNC BLM Adli Kovuturma Bu Kanundaki sularla ilgili davalara bakacak mahkemeler ve yetkileri MADDE 112- (Deiik: 08.03.2000-4550/2 md.) Src belgelerinin geici olarak geri alnmas hari olmak zere bu Kanundaki; hafif para cezasn veya bununla birlikte hafif hapis cezasn, belgelerin geri alnmas ve iptali veya i yerlerinin kapatlmas cezasn gerektiren sularla ilgili davalara trafik mahkemelerinde, bunlarn bulunmad yerlerde yetki verilen sulh ceza mahkemelerinde baklr. Bu Kanunda yazl sular ileyenler hakkndaki durumalar, 3005 sayl Mehut Sularn Muhakeme Usul Hakknda Kanunun 1 inci maddesinin (A) bendindeki yer ve ayn Kanunun 4 nc maddesindeki zaman kaytlarna baklmakszn sz edilen kanun hkmlerine gre yaplr. Trafik sularna ait kesinleen karar rnekleri, srclerin sicillerine ilenmek zere mahkemelerce ilgili trafik ubelerine gnderilir. Bu Kanuna gre grlen davalar, dier kanunlara gre grlen davalarla birletirilemez. Bu Kanunun uygulanmasnda, suun tekrarndan sz edilen maddelerinin dnda tekerrr hkmleri uygulanmaz. Bu Kanuna gre verilen hkmler dier kanunlara gre; dier kanunlara gre verilen hkmler bu Kanuna gre ilenen sularda tekerrre esas olmaz. Bu Kanunda yer alan Suun tekrarndan maksat daha nce verilmi hkmn kesinleme tarihinden itibaren bir yl iinde ayn suun tekrar ilenmesidir. Askeri aralar sren kiiler ile asker kiilerin bu Kanunda yazl sularla ilgili davalarna da bu mahkemelerde baklr. Askeri grev ve hizmetlerin yrtlmesi srasnda askeri ara srclerinin asker kiilere kar iledikleri trafik kazalar ile ilgili sularda 353 sayl Kanun hkmleri sakldr. Bu Kanunun; hafif para cezas veya hafif para cezas ile birlikte hafif hapis cezas yannda veya tek bana belgelerin geri alnmas, iptali veya i yerlerinin kapatlmas cezas ngrlm olan
41

maddelerindeki sularda, Trk Ceza Kanununun 119 uncu maddesindeki Kanun maddesinde ayrca bir meslek veya sanatn tatili cezasnn bulunmas, bu madde hkmnn uygulanmasna engel olmaz. hkm uygulanmaz. Durumasz olarak baklacak davalar MADDE 113- (Mlga: 03.11.1988-3493/53 md.) KNC BLM Cezalarn Uygulanmas Su ve ceza tutanaklar MADDE 114- (Deiik: 18.01.1985-KHK 245/13 md./deiik: 28.03.1985-3176/13 md.) Bu Kanunda yazl Trafik sularn ileyenler hakknda yetki snrlar iinde Emniyet Genel Mdrl ve Jandarma Genel Komutanl personeli ile Karayollar Genel Mdrlnn ilgili biriminin il ve ile kurulularnda grevli ve yetkili klnm personelince su veya para cezasna dair tutanak dzenlenir. Birka trafik suunun bir arada ilenmesi halinde her su iin ayr ceza uygulanr. (Deiik fkralar: 03.11.1988-3493/48 md.) Yarg yetkisine giren sula ilgili tutanan bir sureti ilgili mahkemeye 7 i gn iinde gnderilir. Para cezalar yetkili memurlarca derhal tahsil edilir; bu tahsilat makbuz karlnda yaplr. Bu makbuzlar damga vergisinden muaftr. Para cezalar derhal tahsil olunamad takdirde ceza tutana tanzim edilir ve bir sureti ilgili mal sandna 7 i gn iinde gnderilir. Birinci fkraya gre yetkili klnm personel, sayman mutemedi olarak grevlendirilmeden, makbuz karl para cezas tahsil eder. (Mlga yedi ve sekizinci fkralar: 03.11.1988-3493/48 md.) Bu maddenin uygulanmasna ait usul ve esaslar ynetmelikle dzenlenir. Para cezalarnn denme sresi MADDE 115- (Deiik: 03.11.1988-3493/49 md.) Tahsilat derhal yaplmad takdirde, para cezalarnn tutanan teblii tarihinden itibaren 10 gn iinde denmesi gerekir. 10 gn iinde denmeyecek cezalar iki katna kar ve deme sresi 10 gn daha uzar, bu sre iinde de denmeyen cezalar katna kar. Sresinde denmeyen para cezalar iin 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmleri uygulanr. Bu para cezalar, Maliye Bakanlnn sayman mutemetlerine, mal sandklarna veya 114 nc maddesinin birinci fkrasna gre yetkili klnm personele denebilecei gibi, banka veya PTT aracl ile de denebilir. 116 nc maddede ngrlen itiraza ilikin hkm sakl kalmak zere, para cezalar ile mahkemelerce verilen ve sadece hafif para cezalarna ait olan hkmler kesindir. Tescil plakasna gre tutanak dzenlenmesi MADDE 116- (Deiik: 25.06.1988-KHK 330/8 md./deiik: 31.10.1990-3672/7 md.) Trafii tehlikeye drecek, engel olacak ekilde veya yasaklanm yerlerde park etmi aralara veya trafik kural ve yasaklarna aykr davranlar belirlenmi bulunan, karayollar arlk kontrol mahallerinde iaret, k, ses veya grevlilerin ikazna ramen tart sistemine girmeden seyrine devam eden ve srcs tespit edilemeyen aralara, tescil plakalarna gre ceza veya su tutana dzenlenir. Para cezasnn denmesi gerektii hallerde, trafik kaydnda ara sahibi olarak grlen kiiye cezay demesi iin tebligat yaplr ve bu cezalar 114 ve 115 inci maddelerde belirtilen ekilde takip ve tahsil olunur.
42

Bu ekilde uygulanan cezalar iin ara sahipleri cezann teblii tarihinden itibaren yedi gn iinde yetkili mahkemeye itiraz edebilirler. tiraz demeyi ve deme ile ilgili sreyi durdurur. tiraz zerinde verilen kararlar kesindir. (Son fkra mlga: 03.11.1988-3493/53 md.) MADDE 117- (Mlga: 18.01.1985-KHK 245/16 md.) Ceza puan uygulamas, puanlama ve trafik kazas nedeniyle src belgelerinin geri alnmas MADDE 118- Bu Kanunun su sayd bir fiilden dolay haklarnda ceza uygulanan srclere, aldklar her ceza iin esaslar ynetmelikte belirlenen ceza puanlar verilir. (Deiik: 17.10.1996-4199/37 md.) Trafik suunun ilendii tarihten geriye doru bir yl iinde toplam 100 ceza puann dolduran srclerin src belgeleri (2) ay sre ile geri alnr ve eitime tabi tutulurlar. (Deiik: 17.10.1996-4199/37 md.) Ayn yl iinde ikinci defa (100) puan dolduran srclerin src belgeleri (4) ay sre ile geri alnarak psiko-teknik deerlendirmeye ve psikiatri uzmannn muayenesine tabi tutulurlar. Muayene sonucunda srclk yapmasna engel hali bulunmayanlarn belgeleri, sresi sonunda iade edilir. (Deiik: 17.10.1996-4199/37 md.) Bir yl iinde defa (100) ceza puann dolduran srclerin src belgeleri sresiz olarak iptal edilir. (Deiik: 17.10.1996-4199/37 md.) lmle sonulanan trafik kazalarna asli kusurlu olarak sebebiyet veren srclerin src belgeleri ise (1) yl sre ile geri alnr. Ceza puanlarnn tespit ve uygulanmasna ait usul ve esaslar ynetmelikte gsterilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde ve dier ilgili maddelerdeki hkmlere gre src belgeleri geri alnanlardan, geri alma sresi iinde ara kulland tespit edilenler, bu Kanunun 36 nc maddesinin nc fkrasna gre cezalandrlrlar. lenen sular nedeniyle src belgelerinin geri alnmas ve yerine getirilmesi MADDE 119- (Deiik: 17.10.1996-4199/38 md.) Src belgeleri, belge alndktan sonra bu Kanunun 41 inci maddesinin (e) bendinde yazl sulardan biri ile mahkumiyet halinde sresiz geri alnr. Dier crmlerden mahkumiyet halinde, mahkemece ceza sresini gememek zere geici olarak src belgelerinin geri alnmasna da karar verilebilir. Geici olarak src belgesinin geri alnmas, hrriyeti balayc ceza hkmlerinin infazndan sonra yerine getirilir. Zamanam MADDE 120- Hafif para cezalar dndaki para cezalarnda zaman am sresi be yldr. Ynetmelikte yer alacak dier esaslar MADDE 121- Para cezalarnn tahsilinde ve takibinde uygulanacak esas ve usuller ile kullanlacak makbuzun, su ve ceza tutanann ekli ve kullanma esaslar ile Bayndrlk Bakanl mensuplarndan hangi niteliklere sahip kiilerin, hangi artlarda su ve ceza tutana dzenleyecei, genel zabtaya mensup kiilerin bu Kanuna gre dzenleyecekleri tutanaklar hakknda yaplacak ilemler, yetki snrlar, koordinasyon ve ibirlii esaslar ileri, Maliye ve Bayndrlk Bakanlklarnca mtereken karlacak ynetmelikte gsterilir. Makbuz ve tutanaklar Maliye Bakanlnca bastrlr ve trafik kurulularna datm salanr. ONUNCU KISIM
43

Eitim, Okullar ve ocuk Eitimi Parklar Trafik eitimi ve denetimi MADDE 122- retim kurumlar dnda gerek ve tzel kiilerin karayolunu eitimi ile ilgili almalar, konu ve kapsam ynnden tespiti ve uygulama ynnden Emniyet Genel Mdrlnn koordinatrlnde Emniyet ve Karayollar Genel yetkilidir. Eitim almalarnn konu ve kapsam ile uygulama esaslar, denetleme usulleri gsterilir. kullananlarn denetlemeye, Mdrlkleri ynetmelikte

Src kurslar MADDE 123- (Deiik: 18.01.1985-KHK 245/14 md./deiik: 28.03.1985-3176/14 md.) Motorlu tat srcs yetitirmek, yetimi olanlara snav sonucu sertifika vermek, trafik ile ilgili retim ve eitim yaptrmak zere kamu kurumlar ile dier hakiki ve hkmi ahslara Milli Eitim Bakanlnca ilgili mevzuatna gre src kurslar ama izni verilir. Src kurslarnn src belgesi cinslerine gre sralandrlmas, hangi snf kursun kimler tarafndan alabilecei, retim ve eitim konular ile metodu, kurs sreleri, kurslar iin eitim ve retimde kullanlacak bina, ara, gere ve tehizatn nitelik ve nicelii, teminat miktarlar, sertifika snavlarnn esas ve usulleri, sertifika aranmayacak src belgesi snflar ve bunlarn snavlar ileri Bakanlnn uygun gr zerine Milli Eitim Bakanlnca kartlan ynetmelikle belirlenir. (Deiik: 17.10.1996-4199/39 md.) Ancak, gerek ve tzel kiiler tarafndan kurs almayan il ve ilelerde bu kurslar devlet tarafndan alabilir. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine ve ynetmelikteki artlara uymadklar, mlki idare amirlerince grevlendirilen yetkililer veya Milli Eitim Bakanl yetkilileri tarafndan tespit edilen kurslarn sahiplerine, olayn zelliine gre belirlenecek sre iinde artlara uymalar yazl olarak bildirilir. Bu sre iinde artlarn yerine getirilmemesi halinde kurs sahipleri 87.600.000 lira hafif para cezas ile cezalandrlrlar. Ayrca, kurs 15 gnden az olmamak zere mlki amirlerce geici olarak kapatlr. Bu sre 625 sayl zel retim Kurumlar Kanunu hkmleri uyarnca gerekli ilemler sonulandrlncaya kadar uzatlr. (Deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Belge alnmadan alan kurslarn sahipleri 3 aydan 6 aya kadar hafif hapis cezas ve 526.700.000 lira hafif para cezas ile cezalandrlr. Ayrca, belge alnmadan alan kurslar zabtaca kapatlr. ocuk trafik eitim parklar MADDE 124- Okul ncesi ocuklara ve ilkretim rencilerine trafik bilgisi vermek ve kurallara uyma alkanl kazandrmak amac ile il zel idareleri ve belediyeler, yeteri sayda cretsiz ocuk trafik eitim park yapar ve belediyeler gerek veya tzelkiilere de yapma izni verebilir. (Deiik: 17.10.1996-4199/40 md.) ocuk trafik eitim parklarnn yaplma, alma, eitim ve denetim ve alma esaslar ile dier hususlar ileri, Bayndrlk ve skan Bakanlklarnn grleri alnarak Milli Eitim Bakanlnca karlacak ynetmelikle dzenlenir. Okul, radyo ve televizyonlarda trafik eitimi MADDE 125- (Deiik: 17.10.1996-4199/41 md.) Milli Eitim Bakanlnca, ilkretim ve ortaretim okullarnda ders programlarna eitim amac ile zorunlu uygulamal trafik ve ilk yardm dersleri konulur. Bu dersler iin valilik ve kaymakamlka yksek renim grm emniyet grevlileri grevlendirilebilir. (Deiik: 17.10.1996-4199/41 md.) niversite ve yksekokullar ile lise ve dengi okullarda, zorunlu trafik, ilk yardm ve motor derslerinden baarl olanlar, src kurslarnda bu derslerden Milli Eitim Bakanl'nca karlacak ynetmelikteki esaslara gre snava girmek kaydyla muaf tutulabilir. (Deiik: 17.10.1996-4199/41 md./Dei. kabul: 25.05.1997-4262/4 md.) Trkiye Cumhuriyeti snrlar iinde yayn yapan ulusal, blgesel, yerel radyo ve televizyonlar, 3984 sayl
44

Radyo ve Televizyonlarn Kurulu ve Yaynlar Hakknda Kanunun 4 nc maddesinin, 1 inci fkrasnn (p) bendi gereince yapacaklar haftalk eitim programlarnn en az 30 dakikasn trafik eitimi ile ilgili programlara ayrmak zorundadrlar. Bu fkra hkmlerine uymayan ulusal, blgesel, yerel radyo ve televizyonlar hakknda 13.04.1994 tarih ve 3984 sayl Radyo ve Televizyonlarn Kurulu ve Yaynlar Hakknda Kanun hkmleri uygulanr. Silahl Kuvvetler bnyesindeki birlik ve er eitimi merkezlerine eitim amac ile yeteri kadar trafik dersi konulmas Genelkurmay Bakanlnca dzenlenir.

ONBRNC KISIM eitli Hkmler Olaanst hallerde ve savata karayolunda trafiin dzenlenmesi ve denetimi MADDE l26- Olaanst hallerde ve savata karayolunun kullanlmas, trafiin dzenlenmesi ve ynetimi esaslar Genelkurmay Bakanlnn gr alnarak ynetmelikte gsterilir. Barta, bu dzenleme ve ynetimi denemek iin yaplacak manevra ve tatbikatlarda Genelkurmay Bakanlnn istemi zerine zel uygulamalar yaplabilir. MADDE l27- (Mlga: l8.0l.l985-KHK 245/l6 md.) Terk edilen, hasara urayan veya uzun sre park edilen aralar MADDE 128- Yolu kullananlar uzun sre etkileyecek ekilde park edilmi, terk edilmi veya hasara uram aralarn kaldrlp gtrlmesine trafik zabtas yetkilidir. Trafik hizmetleri gelitirme fonu MADDE 129- Emniyet Genel Mdrl bnyesinde: a) Bilgi lem Merkezinin gelitirilip yaygnlatrlmas ve kapal devre televizyon niteleri kurulup iletilmesi ve ada teknolojinin yerine getirilmesine, Trafik hizmetlerini gelitirmek, etkinlik kazandrmak amac ile her eit ara ve gerecin yaptrlmas, satn alnmas, kiralanmas, bakm ve onarmnn salanmasna, Trafikle ilgili grevler verilen mahalli idarelerin, bu konulardaki projelerinin finanse edilmesine, Okullar ve kurslar amak dahil trafik personelinin ve halkn eitim faaliyetlerinin gelitirilmesine, (Deiik: 17.10.1996-4199/42 md.) Srclerin dllendirilmesine, Katkda bulunmak amac ile Trafik Hizmetleri Gelitirme Fonu kurulur. b) Bu Fonun gelirleri: 1. Her yl bu fon iin bteye konulacak deneklerden, 2. 197 sayl Motorlu Tatlar Vergisi Kanununun 17 nci maddesindeki Trafik Fonu iin ayrlan % 19 oranndaki payn tamamndan, 3. Bu Kanunun 131 inci maddesine gre Trkiye ofrler ve Otomobilciler Federasyonunun basl kat ve plakalardan salad net gelirin % 60ndan, 4. Bu Fon hesabnn bankalarda tutulmasndan elde edilen faizlerden, 5. (Deiik: 17.10.1996-4199/42 md.) Bu Kanunun 114 nc maddesine gre tahsil edilen para cezalarnn % 50sinden, 6. (Ek: 03.11.1988-3493/52 md.) Ad ve/veya soyad veya tescil edilmi ticari unvan ihtiva eden plaka satlarndan elde edilen gelirlerden, 7. (Deiik: 17.10.1996-4199/42 md.) Bu Kanunun 91 inci maddesine gre tahsil edilen % 5 mali sorumluluk sigortas payndan, 8. (Deiik: 17.10.1996-4199/42 md.) 86/10553 sayl Bakanlar Kurulu Karar gereince ticari plaka satlarndan elde edilen % 90lk paydan,
45

9. (Deiik: 17.10.1996-4199/42 md.) Bu Kanunun 35 inci maddesine gre tahsil edilen % 10 muayene creti payndan, 10. Dier yardm ve balardan , Oluur. (Deiik: 17.10.1996-4199/42 md.) Fon gelirlerinin tamam mnhasran trafik hizmetlerinde kullanlr. Bu maddenin 1inci fkrasnn (b) bendinin (2) numaral alt bendinde saylan gelirler ile ilgili ilemler, 197 sayl Motorlu Tatlar Vergisi Kanununun 17 nci maddesindeki usullere gre yaplr. (3) numaral alt bendinde gsterilen pay, her yl en ge ubat ay sonuna kadar Emniyet Genel Mdrl emrine fon hesabna kaydedilmek zere Ziraat Bankasna tediye olunur. Bu Fonun ileyiine ilikin esaslar ileri ve Maliye Bakanlnca mtereken karlacak ynetmelikte gsterilir. lgili bakanlk ve kurulularla ibirliini salama MADDE 130- Bu Kanunun uygulanmasnda trafik hizmetleri asndan ileri Bakanl ile ibirlii iinde almas gereken ilgili bakanlk ve kurulularla belediyelerin grev, yetki ve sorumluluklarnn esaslar, ibirliini salayacak biimde ynetmelikle dzenlenir. Katlarn ve plakalarn basm ve datm ile ilgili gelirden pay ayrlmas MADDE 131- ( Deiik: 19.04.1989-3538/2 md.) Trafik ube veya brolarnda ve Milli Eitim Bakanlnca alma izni verilmi motorlu tat srcleri kurslarnda, i sahipleri ve kursiyerlerce verilmesi ve kullanlmas lzumlu basl katlarla, plakalarn cins ve nevileri ileri Bakanl ile Bayndrlk Bakanlnca tespit edilir. Basl katlar ile plakalar, Trkiye ofrler ve Otomobilciler Federasyonunca bastrlr ve maliyetleri nazari itibaren alnmak suretiyle ileri Bakanl ile Bayndrlk ve skan Bakanl ve Trkiye ofrler ve Otomobilciler Federasyonunca birlikte tespit edilecek bedel mukabilinde, il merkezlerinde veya kuruluu bulunan ilelerde, ad geen federasyonca ileri Bakanlnn tespit edecei esaslara gre verilir. Basl katlar ve plakalarn satnn federasyona salad net gelirin % 60, her yl ubat ay sonuna kadar Trafik Hizmetleri Gelitirme Fonuna tevdi olunur. Gelirin kalan Trkiye ofrler ve Otomobilciler Federasyonuna aittir. Basl katlardan, 210 sayl Deerli Katlar Kanunu kapsamna giren src belgeleri Maliye Bakanlnn gr alnarak Emniyet Genel Mdrlnce bastrlr. Src belgelerinin deerli kat bedeli Emniyet Genel Mdrlnce Maliye Bakanlna denir. Src Belgelerinin bedeli dnda kalan hizmet ve malzemenin karl olan cretler, ileri Bakanl ile Bayndrlk ve skan Bakanl ve Trkiye ofrler ve Otomobilciler Federasyonunca birlikte tespit edilir. Src belgelerinin verilmesi ve yenilenmesi hizmetlerinden elde edilen gelirin tamam Trk Polis Tekilat Glendirme Vakfna aittir. Buna dair usul ve esaslar ile dier hususlar ileri Bakanlnca belirlenir. Bilgi ilem merkezinin faaliyeti MADDE 132- Aralarn, srclerin ve trafik suu ileyenlerin sicilleri bunlara ait hukuki ve teknik deiiklikler ile dier gerekli ve istatistiki bilgilere ait kaytlar ve hizmetler Emniyet Genel Mdrl bnyesindeki Bilgi lem Merkezi tarafndan tutulur ve yrtlr. Aralarn trafie karlmalarnda kstlama ve yasaklamalar MADDE 133- Trafiin ve karayolu yapsnn byk lde etkilendii karayollarnda ikili ve ok tarafl anlama hkmleri sakl kalmak zere, uluslararas transit ve yurt ii tamalar belirli gn ve saatlerde kstlanabilir veya yasaklanabilir. Kstlama ve yasaklamalar Bayndrlk, Gmrk ve Tekel ve Ulatrma Bakanlklarnn gr alnarak ileri Bakanlnca tespit ve ilan edildikten sonra uygulanr.
46

Okul geidi grevlisi MADDE 134- Okul geitlerinde, trafik zabtasnca verilmi belgesi bulunan ve zel kyafet veya iaret tayan kiiler, grev srasnda trafik ynetimi asndan grevli kiilerin yetkilerine sahiptir. Okul geitlerinde grevli olarak alabileceklerde aranacak nitelikler, bunlarn hangi artlarda, zaman ve srelerle grev yapacaklar, kyafetleri veya tayacaklar iaretler ile dier hususlar ynetmelikte belirtilir. Okul geidi grevlisinin talimatna uymayanlar hakknda, duyuru zerine trafik zabtasnca eylemine uyan madde hkmne gre ilem yaplr. Ynetmelikler MADDE 135- Bu Kanunla ilgili Karayollar Trafik Ynetmelii, ilgili bakanlklarn gr alnmak suretiyle ileri Bakanlnn koordinatrlnde, Bayndrlk ve Ulatrma Bakanlklarnca mtereken, bu Kanunda karlmas ngrlen dier ynetmelikler ilgili bakanlklarca kanunun yaym tarihinden itibaren bir yl iinde karlr ve Resmi Gazetede yaymlanr. ONKNC KISIM Ek Maddeler ve Geici Hkmler Ticari tat kullanma belgesi EK MADDE 1- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md.) Ticari amala alan taksi, dolmu, minibs ve otobs gibi tatlarla yolcu tamacl; kamyon, kamyonet, triportr ve benzeri tatlarla yk tamacl yapmak isteyen srclerin Ticari Tat Kullanma Belgesine sahip olmalar zorunludur. Ancak, bu kanunun yaym tarihinden sonra B, C, D ve E snf src belgelerinden herhangi birisine sahip olanlardan toplu tam arac kullanacaklarn, Ticari tat kullanma belgesi almak iin yapacaklar mracaatlarda en az ortaokul veya sekiz yllk temel eitim mezunu olmalar art aranr. Bu belgeye sahip olmayan srcler ticari amala yolcu ve yk tamacl yapamaz. Ticari tat kullanma belgesi alacak srclerin eitimi ve belge almaya hak kazananlara belge verilme ilemleri, Trkiye ofrler ve Otomobilciler Federasyonuna bal meslek odalar tarafndan yaplr ve bu ilem o ilde bulunan en st esnaf birlii kuruluu tarafndan denetlenir. Eitime tabi tutulan srclerin eitim aldklar tarih ve isim listeleri mahallin trafik tescil ube veya brolarna gnderilir. Ticari tat kullanma belgesi uygulamasna ilikin dier esas ve usuller Trkiye ofrler ve Otomobilciler Federasyonunun gr alnmak suretiyle ileri Bakanlnca karlacak ynetmelikte belirtilir. (Deiik: 25.05.1995-4262/4 md.) Bu madde hkmlerine uymayan srcler 69.900.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Src ayn zamanda ara sahibi deilse tescil plakasna da 69.900.000 lira iin ceza tutana dzenlenir. Ayrca, bu aralar ilk tespitte yedi gn, ikinci tespitte onbe gn, nc tespitte otuz gn sreyle trafikten men edilir. Ayrca bu madde hkmlerine ve ynetmelikte belirtilen esas ve usullere aykr olarak belge dzenleyenler ve verenler Trk Ceza Kanunu hkmlerine gre cezalandrlrlar. Aralarn tescil edildikleri amacn dnda kullanlmas EK MADDE 2- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md./deiik: 25.05.1997-4262/4 md.) Aralarn motorlu ara tescil ve trafik belgesinde gsterilen maksadn dnda kullananlar ile srlmesine izin veren ara sahipleri 69.900.000 lira para cezas ile cezalandrlrlar. Ayrca ara 15 gn sre ile trafikten men edilir. Trafik sularna ilikin cezalar
47

EK MADDE 3- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md./deiik: 25.05.1997-4262/5 md.) 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunundaki fiiller iin her takvim her takvim yl bandan geerli olmak zere nceki ylda uygulanan mutlak ceza tutarlar, o yl iin Vergi Usl Kanunu hkmleri uyarnca tespit ve ilan olunan yeniden deerleme orannda arttrlr. Bu suretle hesaplanacak ceza tutarlarnda 100.000 liraya kadar olan kesirler dikkate alnmaz. Bu Kanun hkmlerine gre faillere uygulanan hafif para cezalar tecil edilemez. Bir fiil 2918 sayl Karayollar Trafik Kanununun idari para cezasn gerektiren muhtelif yasaklarn ihlal eder nitelikte ise faile, en ar idari para cezas uygulanr. Trafik kazalarna karan otobs firmalarnn adlarnn tehiri EK MADDE 4- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md.) Karayollarnda yolcu tamacl yapan otobs ve benzeri tatlarn karm olduu lml trafik kazas sonularnn, kusurlu ara veya aralar kullanan src ve araca ait plaka numaralar ile birlikte otobs firmasnn nvannn, televizyon ve basn organlar aracl ile kamuoyuna grntl ve yazl olarak kusur oranlarndan sz edilmeksizin ilan, srrn ifa ve ticari itibarn ihlali saylmaz. EK MADDE 5- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md.) Aralarn ticari amala kullanmak zere tescil ettirmek isteyen ara sahipleri ynetmelikte belirtilen artlara uymak, bilgi ve belgeleri salamak zorundadrlar. Fahri trafik mfettilii EK MADDE 6- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md.) Srclerin trafik kurallarna uyup uymadn denetlemekle sorumlu olan yetkililere yardmc olmak zere Karayolu Trafik Gvenlii Kurulunca nerilen ve Karayolu Trafik Gvenlii st Kurulunca uygun grlen kiilere, valilerce fahri trafik mfettilii grevi verilir. Fahri trafik mfettileri; 2918 sayl Karayollar Trafik Kanununun su sayd fiilleri ileyenler hakknda ilem yaplmas amacyla, Emniyet Genel Mdrlnce kendilerine verilen tutana dzenlemek ve bunlar aracn tescilli olduu trafik kuruluuna gnderilmek zere en ge bir hafta ierisinde herhangi bir trafik kuruluuna teslim etmek zorundadrlar. Fahri trafik mfettileri, ileri Bakanl'nn belirleyecei esas ve usullere gre eitime tabi tutulabilirler. Bu hizmet fahri ve cretsizdir. Grevini ktye kulland tespit edilen fahri trafik mfettileri iki aydan alt aya kadar hafif hapis cezas ile cezalandrlrlar. Yarglamalar tabi olduklar esaslara gre yaplr. Ayrca belgeleri iptal edilir. Fahri trafik mfettilerinin yetki ve sorumluluklar ile dier usul ve esaslar ileri Bakanl'nca karlacak ynetmelikte belirlenir. EK MADDE 7- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md.) Bu Kanunun yrrle girdii tarihte Emniyet Genel Mdrl, Trafik Uygulama ve Denetleme Dairesi Bakanl, Trafik Planlama ve Destek Dairesi Bakanl ve Trafik Eitim ve Aratrma Dairesi Bakanl kurulur. Yeni kurulan bu daire bakanlklar trafik hizmetlerinden sorumlu Genel Mdr Yardmcsna bal olarak grev yapar. Bu daire bakanlklarna ve Kriminal Polis Laboratuvarlar Daire Bakanl ile Trafik Aratrma Merkezine ilikin ekli listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 14.12.1983 tarih ve 190 sayl Kanun Hkmndeki Kararnameye ekli Emniyet Genel Mdrl Merkez Tekilatna ait (1) sayl cetvele eklenmi ve Trafik Dairesi Bakanl kadrosu iptal edilmitir. Sigortallar bilgi merkezi
48

EK MADDE 8- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md.) Trkiye Sigorta ve Reasrans irketleri Birlii nezdinde, zorunlu mali sorumluluk sigortas yaptranlar ile sigorta yaptrlan aralara ait bilgilerin tutulaca bir bilgi merkezi oluturulur. Sigorta irketlerince gnderilecek bu bilgilerin kapsam ile gnderme srelerine, bu bilgilerden sigorta irketleri ile sigorta eksperlerinin yararlanmasna ve derlenecek istatistiklerin yaymlanmasna ilikin usul ve esaslar Hazine Mstearlnn uygun gr alnarak Trkiye Sigorta ve Reasrans irketleri Birliince belirlenir. Birlik, elde ettii bilgileri, trafikten men edilecek aralarn tespitinde kullanmak zere ileri Bakanlnn emrine hazr tutar veya gerekli grd birimlerine iletir. Sigorta irketleri, sigortasn yaptrmam iletenleri tespit amacyla zorunlu mali sorumluluk sigortas polieleri ile ilgili olarak ileri Bakanlnca istenilecek bilgileri vermek zorundadrlar. Bu maddeye aykr hareket eden sigorta irketleri hakknda 101 inci maddedeki cezalar uygulanr. EK MADDE 9- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md.) Tutanaklarn tutulmas srasnda uyulacak esas ve usuller, taraflarn haklarnn eitlik ilkesine uygun ekilde korunmasn esas alan, ileri Bakanlnca karlacak ynetmelikte dzenlenir. EK MADDE 10- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md.) Karayollarnn yapm, bakm ve iletmesinden sorumlu olan tm kamu ve zel kurulularn projelerini yapan ve uygulayan yetkili ve sorumlu kiiler, ada ilim ve teknik esaslarna uymak ve uygulamak konusunda, Karayolu Trafik Gvenlii Kurulunun nerilerini kurulu kanunlarna uygun olacak ekilde deerlendirmek zorundadrlar. EK MADDE 11- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md.) Bu Kanunun 114 nc maddesinin 1 inci fkrasnda belirtilen su veya ceza tutanan tanzim ile grevlendirilenlerin ika edecekleri sulardan Trk Ceza Kanununun 181, 209, 211, 212, 228, 240 nc maddelerinde yazl fiilleri yapanlar hakknda belirtilen maddelerde geen cezalar yar nispetinde artrlarak hkmolunur ve bu sular ileyenlerin meslekle ilikileri kesilir. EK MADDE 12- (Ek: 17.10.1996-4199/43 md.) Otoyollarda, konaklama yerleri hari olmak zere, yaplacak ve alacak yap ve tesislerde, alkoll iki satlmasna izin verilmez. EK MADDE 13- (Ek: 08.03.2000-4550/3 md.) Bu Kanunda yazl sulardan 48 inci maddede gsterilen alkoll ara kullanmak suunu birinci ve ikinci defasnda ilemek, 51 inci maddenin nc fkrasnda geen bir yl iinde hz snrn 5 defa ihlal etmek, 118 inci maddenin ikinci ve nc fkralarnda yazl 100 ceza puann doldurmak sularndan birinin tespiti halinde, src belgelerinin geici olarak geri alnmas ilemlerine bu Kanunun 6 nc maddesinde saylan trafik grevlileri yetkilidir. Geici Hkmler GEC MADDE 1- 6085 Sayl Karayollar Trafik Kanununa ve bu Kanuna gre verilen aralara ait belgelerle ofr ehliyetnameleri ve src belgelerinin deitirilip yenilenmesi, bilgi ilem merkezi hizmete konulduktan sonra ynetmelikte belirtilen usl, esas ve artlara gre yaplr. Bu ilemlere ileri Bakanlnn tespit ve ilan edecei tarihte balanr ve iki yl iinde tamamlanr. Bu deitirme ve yenilemeler harca tabi deildir. ki yllk sre sonunda deitirilmeyen, aralara ait belgelerle ofr ehliyetnameleri ve src belgeleri, deitirilinceye kadar geersiz saylr. Geersiz belgelerle ara kullanlmas veya aracn trafie karlmas halinde ofr ve srcler ara kullanmaktan ve bu aralar trafikten men edilir.
49

GEC MADDE 2- 6085 Sayl Karayollar Trafik Kanununa gre verilmi olan ofr ehliyetnameleri deitirilinceye kadar; a) Amatr ve profesyonel ofr ehliyetnamesi sahipleri bu Kanunun 38 inci maddesinde belirtilen (B) snf src belgesi ile kullanlan aralar, b) Ar vasta ehliyetname sahipleri ise bu Kanuna gre; (C) ve (D) snf src belgesi ile kullanlan aralar ve en az iki yllk ar vasta ehliyetnamesi sahibi olmak artyla da (E) snf src belgesi ile kullanlan aralar, Kullanabilirler. GEC MADDE 3- Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce edinilmi ve eitli nedenlerle tescili yaplmam tarmda kullanlan lastik tekerlekli traktrlerin tescili, bu Kanunun yrrle girdii tarihten balayarak bir yl iinde, tescil iin bavuranlarn aracn sahibi olduklarn kantlayan bir belge vermeleri art ile yaplr. Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce sat yaplm olan aralarn trafikte ve vergi kaydnda maliki olarak grnen eski sahipleri, bu Kanunun yrrle girdii tarihten bir yl iinde, noterlike dzenlenen sat belgesi ile trafik brosuna bavurduklarnda, yeni malikin de beraber bavurusu veya muvafakat aranmakszn trafik kayd ve trafiin duyurusu ile de vergi kayd yeni maliki adna devir edilir. Satlar zincirleme devam etmi ise bu ilemlerde ayrca zincirleme devam edebilir. Bu ekilde yaplan tescillerde tat alm vergisinin alc tarafndan denmemi olmas halinde ilemi yapan tescil memurlar 1318 sayl Finansman Kanununun 10uncu maddesine gre sorumlu tutulmazlar. GEC MADDE 4- 6085 Sayl Karayollar Trafik Kanunu gereince ileme konan para cezalarnn takip ve sonulandrlmasna bu Kanunun yrrle girdii tarihten sonra da anlan kanun hkmlerine gre devam olunur. GEC MADDE 5- Bu Kanunun 42 nci maddesinin birinci fkras uyarnca snavlarn trafik zabtasnca yaplmasna, Kanunun yaym tarihinden itibaren en ge bir ay iinde balanr. Snavlarn trafik zabtasnca yaplmasna balanncaya kadar 6085 sayl Kanun uyarnca grev yapmakta olan snav komisyonlarnn grev ve yetkileri devam eder. (Ek fkralar: 18.01.1985-KHK 245/15 md./deiik: 28.03.1985-3176/15 md.) Src belgesi alacaklarn snavlarnn 42 nci maddeye gre src kurslarnda yaplmasna ve src adaylarndan 41 inci maddenin (c) fkras gereince herhangi bir src kursunu baar ile bitirdiklerini belgeleyen sertifika istenmesine, 01.01.1987 tarihinde balanr. 42 nci maddenin (a) bendi hkmlerine gre srclerin snavlarnn src kurslarnda yaplmasna ve src adaylarndan sertifika istenmesine balanaca tarihe kadar, 6085 sayl Kanuna gre ofr ehliyetnamesi ve bu Kanuna gre de, src belgesi alacak olanlarn snavlar aadaki esaslara gre trafik zabtas personeli tarafndan; 1. Bu Kanunun ilgili maddelerinin yrrlk tarihine kadar 6085 sayl Kanuna gre karlm bulunan ynetmelikteki esas ve usullere gre, 2. Bu Kanunun ilgili maddelerinin yrrlk tarihinden itibaren ise src snavlar 42 nci maddenin (c) fkras hkmleri gereince karlan ynetmelikte belirtilen esas ve usullere gre, Yaplr. GEC MADDE 6- Taksimetrelerin hangi il ve ilelerde hangi tarihten itibaren, takoraflarn, ncelikle hangi cins aralarda hangi tarihten itibaren kullanlacana ilikin esaslar ynetmelikte gsterilir.

GEC MADDE 7- (Ek: 18.11.1986-3321/2 md.)

50

Kamu kurum ve kurulularnca bu Kanunun yrrlk tarihinden nce yk naklettirmek amacyla yaplan mukavelelerle ilgili fiyat fark dahil her trl dzenleme yapmaya Ekonomik ler Yksek Koordinasyon Kurulu yetkilidir. GEC MADDE 8- (Ek: 03.11.1988-3493/56 md.) ofr ehliyetnameleri ve src belgeleri deitirilip yenileninceye ve src sicillerine ait kaytlar Bilgi lem Merkezine aktarlncaya kadar, bu Kanunun 118 inci maddesinde ngrlen ceza puan uygulamas, Emniyet Genel Mdrlnn birimleri tarafndan, Ynetmelikte gsterilen usul ve esaslara gre yaplr. Ceza puan uygulamasna ileri Bakanlnn tespit ve ilan edecei tarihte balanr. GEC MADDE 9- (Ek: 17.10.1996-4199/46 md.) Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce edinilmi ve eitli sebeplerle tescili yaplmam olan tarmda kullanlan lastik tekerlekli traktrler ile varsa bunlara ait rmork ve yar rmorklar ile motorlu bisiklet ve motosikletlerin tescil ilemleri bu Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren bir yl iinde tamamlanr. Bu sre gerektiinde ileri Bakanlnca bir yla kadar uzatlabilir. GEC MADDE 10- (Ek: 17.10.1996-4199/46 md.) Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce sat yaplm olan aralarn trafikte ve vergi kaydnda malik olarak grlen eski sahiplerinin, bu Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren bir yl iinde noterlike dzenlenen sat belgesi ile trafik ube veya brolarna mracaatlar halinde, nceki malik adna olan kayt ve tescil ilemi silinerek son malik adna kayt ve tescil ilemi yaplr. Ayrca bu ilem, ilgili vergi dairesine bildirilir. GEC MADDE 11- (Ek: 17.10.1996-4199/46 md.) 2918 Sayl Kanunun bu Kanunla deitirilen hkmlerinde ngrlen ynetmelikler, kanunla grev verilen bakanlk veya kurulularca, dier ynetmelikler ilgili bakanlklarn gr alnarak ileri Bakanlnca, bu Kanunun yaym tarihinden itibaren 6 ay ierisinde karlr. Bu Kanunun 108 inci maddesinde sz edilen ynetmelik bu Kanunun yaymland tarihten itibaren 6 ay iinde yrrle konulur. Bu Ynetmelik yrrle girinceye kadar, garanti fonu uygulamasna ilikin yrrlkte bulunan ynetmelik hkmlerinin uygulanmasna devam olunur. GEC MADDE 12- (Ek: 17.10.1996-4199/46 md.) Emniyet Genel Mdrlnn tekilat ve kuruluu, bu Kanun esaslarna gre yeniden dzenleninceye ve bu dzenleme gereince genel hkmlere gre yeni kadro tespit ve ihdas edilinceye kadar, bu Kanunun yrrle girdii tarihte uygulanmakta olan mevcut kadrolarn kullanlmasna devam olunur. GEC MADDE 13- (Ek: 17.10.1996-4199/46 md.) Bu Kanun ile yaplan yeni dzenleme sebebi ile kadro ve nvanlar deimeyenler yeni kadrolarna atanm saylrlar. Kadro ve grev nvanlar deienler veya kaldrlanlar yeni bir kadroya atanncaya kadar durumlarna uygun ilerde grevlendirilirler ve eski kadrolarna ait aylk, ek gsterge ve her trl haklar yeni grevlerinde kaldklar srece ahslarna bal olarak sakl tutulur. GEC MADDE 14- (Ek: 17.10.1996-4199/46 md.) Emniyet Genel Mdrl, tekilatn en ge 6 ay iinde bu Kanuna uygun hale getirir. GEC MADDE 15- (Ek: 17.10.1996-4199/46 md.) Bu Kanunun yaymndan balayan ilk iki aylk srede, Trkiye Cumhuriyeti snrlar iinde yayn yapan ulusal, blgesel, yerel radyo ve televizyonlar, 3984 sayl Radyo ve Televizyonlarn Kurulu ve Yaynlar Hakknda Kanunun 4 nc maddesinin, 1 inci fkrasnn (p) bendi gereince yapacaklar haftalk eitim programlarnn en az 2 saatini bu Kanunun getirdii deiikliklerin tantmna ayrmak zorundadrlar.
51

GEC MADDE 16- (Ek: 25.05.1997-4262/geici 1 md./Deiik: 08.03.2000-4550/4 md.) 2918 sayl Karayollar Trafik Kanununun 41 inci maddesinin 4199 sayl Kanunla deiik (b) bendinde ngrlen A1, A2, B, C, D ve E snf src belgesi alacak olanlarda aranan en az ortaokul veya sekiz yllk temel eitimi bitirmi bulunmalar art, 31.12.2004 tarihine kadar aranmaz. lkokul mezunu olmalar yeterli saylr. EK GEC MADDE- (27.08.1991-3759/2 md.) Trafik hizmetlerinin yurt sathnda yrtlmesi iin gerekli personel, ara ve gereler Emniyet Genel Mdrlnce 2 yl iinde salanr. ONNC KISIM Kaldrlan Hkmler, Yrrlk ve Yrtme Yrrlkten kaldrlan ve uygulanmayan hkmler MADDE 136- (Deiik:17.10.1996 - 4199/47 md.) 765 sayl Trk Ceza Kanununa 3506 sayl kanunla eklenen ek maddeler ile bu maddelerde deiiklik yapan dier kanunlardaki para cezalarnn hesaplanmasna ilikin hkmler 2918 sayl Karayollar Trafik Kanununun su sayd fiilleri ileyenler hakknda uygulanmaz. 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunundaki eylemler iin ngrlen cezalar yrrlkten kaldrlm olup, 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunundaki eylemlere bu Kanunla eklenen Ek 3 nc madde hkmleri uygulanr. 2918 sayl Karayollar Trafik Kanununun 5/b-3, 7/c ve 39/c-4, 42/c maddeleri ile 765 sayl Trk Ceza Kanununun Ek 2 nci maddesine 3756 sayl Kanunla eklenen ikinci fkras yrrlkten kaldrlmtr. Yrrlk MADDE 137- Bu Kanunun; a) 42 nci maddesinin birinci fkras ile 51, 68, 135 ve Geici 5 inci maddeleri yaym tarihinde, b) 118 ve 132 nci maddeleri, bilgi ilem merkezi faaliyete baladktan ve geici 1 inci maddesindeki ilemler tamamlandktan sonra, c) (Deiik: 16.10.1984-3058/2 md.) Dier maddeleri de bu Kanunun yaym tarihinden 20 ay sonra, Yrrle girer. Yrtme MADDE 138- Bu Kanun hkmlerini Bakanlar Kurulu yrtr.

18.10.1983 TARHL VE 2918 SAYILI KARAYOLLARI TRAFK KANUNUNA ETL TARHLERDEK KANUNLAR LE EKLENEN GEC MADDELER 1) 28.03.1988 Tarihli ve 3176 Sayl Kanunun Geici Maddesi GEC MADDE- 02.02.1984 Tarihli ve 2977 sayl dari Usul ve lemlerin Yeniden Dzenlenmesi ile ilgili Yetki Kanunu ile Bakanlar Kuruluna verilen Kanun Hkmnde Kararname
52

karma yetkisi, 2918 sayl Karayollar Trafik Kanunu iin ad geen Kanunla verilen sre bitimine kadar geerlidir. 2) 25.06.1988 Tarihli ve 330 Sayl KHKnin Geici Maddesi GEC MADDE- Bu Kanun Hkmnde Kararnamenin yrrlk tarihine kadar tescili yaplmam olan motorlu bisiklet ve motosikletlerin tescili, iki yl iinde mracaat etmek ve aracn sahibi olduunu belgelemek art ile yaplr. Bu ekilde yaplan tescillerde tat alm vergisinin alc tarafndan denmemi olmas halinde, ilemi yapan tescil memurlar 1318 sayl Finansman Kanununun 10 uncu maddesine gre sorumlu tutulmazlar. Bu maddenin uygulanmasna dair usul ve esaslar ileri Bakanlnca belirlenir. 3) 03.11.1988 Tarihli ve 3493 Sayl Kanunun Geici Maddesi GEC MADDE- Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce 6831, 1475, 2918 ve 2926 sayl Kanun hkmlerine muhalefetten alan ve devam eden davalardan, kanunlarn deitirilen hkmlerine gre mahkemelerin grev alan dna karlan sularla ilgili olanlar hakknda grevsizlik karar verilir, varsa tutuklular derhal tahliye edilir. Kararn bir rnei ve tutanak ilgisine gre mahallin en byk mlki amirine, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl Blge Mdrne, Ba-Kur l Mdrne, l Emniyet Mdrlne veya le Emniyet Amirliine veya Orman Blge efliine gnderilir. Bu makamlar, evrakn ilgilileri hakknda tutanaklarnda yazl sularnn Kanunun deiikliinden nceki cezalarndan sadece para cezasnn asgari haddini uygulamak suretiyle karar verirler. Verilecek para cezasndan, ayn sutan dolay tutuklu kalnan sureler 647 sayl Cezalarn nfaz Hakknda Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn birinci bendinde kabahatler iin gsterilen asgari hadde gre hesap edilerek mahsup edilir. Para cezalar 6183 sayl Amme Alacaklarnn Tahsil Usul Hakknda Kanun hkmlerine gre tahsil olunur. Bu Kanunun yrrle girdii tarihten nce 6831, 1475, 2918 ve 2926 sayl Kanunlarn deitirilen hkmlerine gre mahkemelerin grev alan dna karlan sulardan dolay kesinlemi ve henz yerine getirilmemi mahkumiyet kararlarnn sadece para cezasna ilikin ksmlar infaz olunur ve hkml olanlar ise derhal tahliye edilir. nfaz edilecek para cezasndan, ayn sutan dolay tutuklu ve hkml kalnan sreler 647 sayl Cezalarn nfaz Hakknda Kanunun 4 nc maddesinin birinci fkrasnn birinci bendinde kabahatler iin gsterilen asgari hadde gre hesap edilerek mahsup edilir. 4) 19.04.1989 Tarihli ve 3538 Sayl Kanunun Geici Maddeleri GEC MADDE 1- 2918 Sayl Karayollar Trafik Kanununun yrrle girdii tarihten nce edinilmi ve eitli sebeplerle tescili yaplmam olan tarmda kullanlan lastik tekerlekli traktrler ile varsa bunlara ait rmorklarn tescil ilemleri bu Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren bir yl iinde tamamlanr. Bu sre gerektiinde ileri Bakanlnca bir yla kadar uzatlabilir. GEC MADDE 2- 2918 Sayl Karayollar Trafik Kanununun yrrle girdii tarihten nce sat yaplm olan aralarn trafikte ve vergi kaydnda maliki olarak grnen eski sahipleri, bu Kanunun yrrle girdii tarihten itibaren iki yl iinde, noterlike dzenlenen sat belgesi ile trafik brosuna bavurduklarnda, yeni maliki adna, beraber bavurusu veya muvafakat aranmakszn trafik kayd ve trafiin duyurusu ile de vergi kayd devir edilir. Satlar, zincirleme devam etmi ise bu ilemler de aynen zircirleme devam eder. Bu ekilde yaplan tescillerde tat alm vergisinin alc tarafndan denmemi olmas halinde ilemi yapan tescil memurlar 1318 sayl Finansman Kanununun 9 uncu maddesine gre sorumlu tutulmazlar. 5) 31.10.1990 Tarihli ve 3672 Sayl Kanunun Geici Maddesi GEC MADDE- Bu Kanunun yrrlk tarihine kadar tescili yaplmam olan motorlu bisiklet ve motosikletlerin tescili, iki yl iinde mracaat etmek ve aracn sahibi olduunu belgelemek art ile yaplr.
53

Bu ekilde yaplan tescillerde tat alm vergisinin alc tarafndan denmemi olmas halinde, ilemi yapan tescil memurlar 1318 sayl Finansman Kanununun 10 uncu maddesine gre sorumlu tutulmazlar. Bu maddenin uygulanmasna dair usul ve esaslar ileri Bakanlnca belirlenir.

54

1 SAYILI LSTE (1) SAYILI CETVEL (Deiik: 17.10.1996-4199) KURUMU : EMNYET GENEL MDRL TEKLATI : MERKEZ HDAS EDLEN KADROLAR SERBEST TUTULAN KADRO KADRO DERECES: ADED: ADED TOPLAM: 1 1 1 1 1 1 1 2 5 2 5 2 5 6 2 5 2 5 2 6 6 1 1 1 6 12 1 20 4 5 1 4 1 3 3 1 5 1 5 1 5 3 84 1 1 1 6 12 1 20 4 5 1 4 1 3 3 1 5 1 5 1 5 3 84

SINIFI: E.H.S E.H.S E.H.S E.H.S E.H.S E.H.S E.H.S T.H.S T.H.S T.H.S T.H.S T.H.S T.H.S T.H.S S.H.S S.H.S S.H.S S.H.S G..H G..H G..H

NVANI : Trafik Uygulama ve Denetleme Dairesi Bakan Trafik Planlama ve Destek Dairesi Bakan Trafik Eitim ve Aratrma Dairesi Bakan Daire Bakan Yardmcs ube Mdr Trf. Ara. Mer.Md. Kriminal Laboratuvar Mdr Mhendis Mhendis ehir Plancs ehir Plancs Matematiki Matematiki statistik Uzman Psikolog Psikolog Sosyolog Sosyolog Programc Programc Mtercim TOPLAM

1 SAYILI LSTE
55

(1) SAYILI CETVEL

KURUMU : EMNYET GENEL MDRL TEKLATI : MERKEZ PTAL EDLMES UYGUN GRLEN KADROLAR SERBEST KADRO ADED: 1 TUTULAN KADRO ADED TOPLAM: 1

SINIFI: E.H.S

NVANI Trafik Dairesi Bakan

DERECES: 1

56