BAB 2 : KOORDINASI BADAN 2.1 Memahami Koordinasi Badan 1.

. Koordinasi badan ialah proses di mana bahagian badan yang berbeza berkerjasama untuk melakukan gerak balas yang sesuai. 2. Koordinasi badan dikawal dan diselaraskan oleh sistem saraf dan sistem

endokrin.
3. Koordinasi badan penting, kerana : a) ia membolehkan kita melindungi diri dari kecederaan. b) ia membolehkan badan kita menjalankan aktiviti sebagai gerak balas terhadap rangsangan. c) ia menyelaraskan gerak balas yang sesuai terhadap rangsangan. Neuron Deria 2.2 Memahami Sistem Saraf Manusia 1. Sistem saraf manusia terdiri daripada sistem saraf pusat dan sistem saraf 2. Sistem saraf terdiri daripada sel-sel saraf atau neuron.

periferi.
Bahagian sistem saraf Sistem Saraf Pusat a) Otak b) Saraf tunjang Sistem Saraf Periferi a) Saraf Kranium Fungsi - menerima dan mentafsir impuls dari reseptor dalam organ deria. - menghantar dan menerima maklumat kepada dan daripada sistem saraf pusat - menghubungkan otak dengan organ deria dan organ-organ dalaman seperti jantung dan paru-paru. b) Saraf Spina - menghubungkan saraf tunjang dengan reseptor dan efektor dalam badan. Neuron perantaraan

http://sci-q.blogspot.com

Neuron motor

Dendron Badan sel

Panjang Di tengah neuron, di dalam ganglion dorsal

Pendek Di hujung neuron, di dalam jirim kelabu saraf tunjang Di antara sistem saraf pusat dan efektor

Pendek Di tengah neuron, di dalam jirim kelabu saraf tunjang Di dalam sistem saraf pusat

Kedudukan

Di antara reseptor dan sistem saraf pusat

Bahagian neuron Badan sel Dendrit Dendron Akson Salut mielin

Fungsi Mengandungi nukleus yang mengawal semua aktiviti neuron Menerima impuls dan menghantarnya ke dendron Menerima impuls dan menghantarnya ke badan sel Menghantar impuls keluar dari badan sel Mempercepat penghantaran impuls dan bertindak sebagai penebat

3. Hujung neuron dipisahkan oleh ruang sempit yang dipanggil sinaps. 4. Sinaps membenarkan impuls dihantar dalam satu arah sahaja. 2.3 Koordinasi Saraf 1. Reseptor ialah sel khusus yang mengesan rangsangan ( perubahan persekitaran dalaman dan luaran ). Contoh : Sel-sel pada kulit yang peka terhadap sentuhan, panas, sejuk, sakit dan tekanan. Fungsi : menerima rangsangan dan menghantarnya ke sistem saraf pusat 2. Efektor ialah organ-organ yang bergerak balas terhadap rangsangan yang

Jenis neuron Neuron deria

Fungsi Menghantar impuls dari reseptor dalam organ deria ke sistem saraf pusat

Neuron perantaraan Neuron motor

Menghantar impuls dari neuron deria ke neuron motor Menghantar impuls dari sistem saraf pusat ke efektor seperti otot-otot.

dihantar oleh sistem saraf pusat, untuk melakukan gerak balas yang sesuai. Contoh : otot dan kelenjar Fungsi : bergerak balas terhadap rangsangan yang dihantar oleh otak http://sci-q.blogspot.com Neuron Neuron motor

Perbandingan antara jenis-jenis neuron yang berbeza Aspek Akson Neuron deria Pendek Neuron motor Panjang Neuron perantaraan Pendek

deria ------------------- Gerak balas

Rangsangan - Reseptor ----------- Sistem saraf pusat ---------- Efektor

3. Tindakan refleks ialah tindak balas segera ( automatik ) terhadap rangsangan yang dilakukan oleh sistem saraf tetapi di luar kawalan ( tanpa berfikir ) Contoh : Sentakan lutut

Badan menjadi sejuk

Menggigil

4. Arka refleks ialah laluan impuls dari reseptor ke efektor. Neuron deria Neuron motor

Rangsangan Reseptor ------ Saraf tunjang ------Efektor Gerak balas 2.4 Reseptor Regang 1. Deria kinestesis merupakan deria yang membolehkan kita sedar akan pergerakan dan kedudukan anggota badan untuk mengekalkan keseimbangan. 2. Reseptor deria kinestesis disebut reseptor regang. 3. Reseptor regang ialah reseptor yang peka terhadap pergerakan, tekanan atau regangan dalam badan. 4. Reseptor regang terdapat dalam otot, sendi, ligament dan tendon. Contoh ; tersentuh objek yang tajam 5. Kepentingan reseptor regang : a) membolehkan kita sedar akan kedudukan dan postur badan. b) membolehkan kita mengesan pergerakan bahagian badan tanpa melihat. 2.5 - Otak Manusia 1. Otak terdiri daripada serebrum, serebelum dan medulla oblongata. http://sc-q.blogspot.com

Contoh- contoh tindakan refleks Rangsangan Sinaran cahaya yang terang Serangga menyentuh kelopak mata Terasa lapar dan terhidu bau makanan Badan menjadi panas Tindakan refleks Anak mata mengecil Mata mengerlip Air liur dikeluarkan dalam mulut Berpeluh

Bahagian otak manusia Serebrum

Fungsi Mengawal fungsi deria, tindakan terkawal dan fungsi mental ( Permukaan yang berlipat-lipat menambahkan luas permukaan untuk menempatkan lebih banyak neuron ) Mengawal pergerakan badan, mengekalkan postur dan keseimbangan Mengawal tindakan luar kawal seperti bernafas, denyutan jantung, peristalsis dan bersin Kesan kecederaan terhadap bahagian otak manusia Bahagian A B C D E F G Serebelum Medullla oblongata 2.6 Koordinasi hormon 1. Hormon ialah bahan kimia yang dirembeskan oleh kelenjar endokrin. 2. Kelenjar endokrin ialah kelenjar tanpa duktus ( salur ) yang menghasilkan dan merembeskan hormon terus ke dalam aliran darah untuk diangkut ke organ sasaran yang khusus. http://sci-q.blogspot.com Fungsi Gerakan terkawal Sentuhan Pertuturan Bau dan rasa Penglihatan Pendengaran Berfikir dan ingatan Keseimbangan badan Tindakan luar kawal Kesan kecederaan Lumpuh Tidak dapat mentafsir rangsangan dari reseptor pada kulit Bisu Tidak dapat mengesan bau dan rasa Buta atau hampir buta Pekak Hilang ingatan Hilang keseimbangan badan Menjejaskan semua tindakan luar kawal,boleh menyebabkan kematian

Serebelum Medulla oblongata

2. Tindakan terkawal ialah tindakan yang kita lakukan dengan sedar dan mengikut kehendak kita walaupun tiada rangsangan. Contoh : membaca, makan, menari dan melukis 3. Tindakan luar kawal berlaku secara automatik tanpa disedari dan tanpa berfikir. Contoh : denyutan jantung, bersin, menguap, kerlipan mata dan peristalsis

Kesan ketidakseimbangan hormon Hormon Hormon pertumbuhan ( Kelenjar pituitari ) Tiroksin - mengandungi iodin ( Kelenjar tiroid ) Kesan kekurangan Kekerdilan Kadar metabolisma rendah Kretinisma ( kanakkanak ). Goiter Insulin ( pankreas ) Estrogen dan A Kelenjar endokrin Kelenjar pituitari Fungsi Merembeskan hormon yang mengawal aktiviti kelenjar lain dan mengawal proses dalam badan seperti pertumbuhan dan penghasilan air kencing Merembeskan tiroksin yang mengawal kadar metabolisma dan mengawal pertumbuhan dan perkembangan badan Merembeskan insulin yang merangsang perubahan glukosa kepada glikogen Merembeskan glukagon yang merangsang perubahan glikogen kepada glukosa Merembeskan adrenalin yang meningkatkan aras glukosa darah, meningkatkan denyutan jantung, meningkatkan kadar pernafasan Merembeskan testosterone yang menggalakkan dan mengekalkan perkembangan ciri seks sekunder lelaki Merembeskan estrogen dan progesteron yang menggalakkan dan mengekalkan perkembangan ciri seks sekunder perempuan progesteron ( ovari ) Testosteron ( Testis ) Letih. Kencing manis Ciri seks sekunder tidak berkembang. Kitar haid tidak tetap. Ciri seks sekunder tidak berkembang termasuk organ jantina Ciri seks sekunder yang berlebihan Kesan kelebihan Kegergasian Kadar metabolisma tinggi. Suhu badan dan denyutan jantung meningkat. Gelisah Kekurangan gula dalam darah Ciri seks sekunder yang berlebihan

B C

Kelenjar tiroid Pankreas

2.7 Koordinasi antara sistem saraf dan sistem endokrin Contoh : Apabila terasa takut semasa kebakaran berlaku, kelenjar adrenal merembeskan hormon yang menukarkan glikogen kepada glukosa untuk digunakan otot. Otot-otot akan mendapat lebih tenaga untuk membolehkan seseorang bertindak lebih pantas seperti lari dari kebakaran. http://sci-q.blogspot.com Perbandingan antara sistem saraf dan sistem endokrin

Kelenjar adrenal

Testis

Ovari

Barbiturat

rangsangan. Mengurangkan tekanan Menolong menenangkan seseorang Meningkatkan kadar metabolisma. Tidak mengantuk atau aktif. Halusinasi Melegakan kesakitan, Menidurkan, Koordinasi badan terjejas, Kehilangan selera makan Halusinasi dan menenangkan. Kerosakan pada otak, paru-paru, ginjal, hati dan bahagian badan yang

Amfetamin Kafein,, Kokain, Kanabis, Ganja, LSD Heroin Morfin, Kodein Pelarut pencuci, Glu, Pelarut cat, Penyembur

Stimulan ( Perangsang ) Halusinogen Narkotik ( Opiat ) Inhalan ( Bahan hidu )

aerosol. lain. 2. Penyalahgunaan dadah bermaksud menggunakan dadah secara berlebihan atau dengan cara yang membahayakan diri, tanpa preskripsi Kepentingan koordinasi antara system saraf dan system endikrin dalam gerak balas terhadap rangsangan yang khusus : a) Kedua-duanya boleh mengesan perubahan dalam persekitaran secara serentak. b) Kedua-duanya boleh bergerak balas dengan gerak balas yang sesuai. c) Membolehkan kita bergerak balas tepat pada masanya. d) Untuk mengelakkan kecederaan pada badan. e) Memastikan apabila satu sistem tidak dapat bergerak balas, sistem yang lain dapat mengambilalih. 2.8 Kesan dadah 1. Dadah ialah bahan kimia yang dapat mengubah fungsi badan kita. 2.9 Kesan alkohol 1. Minuman beralkohol mengandungi etanol iaitu sejenis alkohol. Contoh dadah Penenang, Jenis dadah Depresen Kesan dadah Melambatkan gerak balas terhadap 2. Contoh minuman beralkohol ialah bir, brandi, wain, wiski, vodka, rum dan chempein. ( atau pengawasan ) doktor. 3. Kesan penyalahgunaan dadah terhadap koordinasi badan : a) Merangsang gerak balas badan b) Melambatkan gerak balas badan c) Halusinasi 4. Kesan penyalahgunaan dadah terhadap kesihatan : a) Tekanan darah tinggi b) Masalah jantung c) Kerosakan hati d) Melemahkan sistem keimunan e) Menyebabkan kerosakan otak dan masalah mental http://sci-q.blogspot.com

3. Kesan pengambilan alkohol secara berlebihan terhadap koordinasi badan: a) Melambatkan penghantaran impuls. b) Melambatkan aktiviti otak yang menyebabkan silap pertimbangan, hilang kawalan diri, hilang ingatan sementara dan melambatkan masa bertindak. 4. Kesan pengambilan pengambilan alkohol secara berlebihan terhadap kesihatan : Organ Otak Jantung Hati Perut Kesan Kerosakan otak, penuaan yang cepat, koma Penyakit jantung, tekanan darah tinggi, strok Radang hati, hati berparut Ulser perut

d) Berfikir secara rasional e) Bertanggung jawab f) Penyayang g) Penuh minat h) Berdikari

Reflex action ! Example : Knee jerk

5. Kepentingan mengelak pengambilan alkohol secara berlebihan : a) Mempunyai kesihatan yang lebih baik b) Bebas dari ketagihan c) Mengelakkan kemalangan d) Mengatasi masalah keluarga dan sosial 2.10 Kepentingan minda yang waras dan sihat 1. Minda bermaksud keupayaan untuk berfikir dan menaakul. 2. Faktor yang mempengaruhi minda : a) Luaran keadaan sosial, keadaan persekitaran dan tekanan mental. b) Dalaman kecederaan otak, penyakit, ketidakseimbangan hormon, penyalahgunaan dadah dan pengambilan alkohol secara berlebihan. http://sci-q.blogspot.com

3. Apabila kita mempunyai minda yang waras dan sihat, kita memiliki sikap positif seperti : a) Kesedaran b) Moral yang baik c) Senang menyesuaikan diri dengan perubahan