MODUL 1 BAB 1 : KEDUDUKAN STRATIGIK MENDORONG PENGUASAAN BRITISH

1.1 PERTAPAKAN SHTI DI PULAU PINANG

1

FL tidak boleh menolak tawaran SA walaupun mempunyai kepentingan perdagangan di Siam

Kedudukan yg stategik terletak di tengah- jln perdagangan Pusat Pengumpulan Barang British memerlukan teh dr negara China Pedagang China meminta; - emas - perak sebagai barang - bijih timah pertukaran - lada hitam Pelabuhan Persinggahan P.P menyediakan tempat perlindungan sementara
-air -makanan -membaiki kapal

1.2 TIPU HELAH FL BAGI MENDAPAT PP SHTI bimbang dgn dasar monopoli* Belanda di T.Melayu SHTI campur tangan dgn menandatangani Perjanjian Inggeris-Kedah (1796) PP ditawarkan sekiranya ada bantuan ketenteraan Tawaran tersebut tidak ditolak krn Bagai pucuk dicita ulam mendatang* Perjanjian Inggeris-Kedah 1786 SHTI membantu Kedah sekiranya Kedah diserang oleh musuh SHTI tidak boleh melindungi musuh Kedah SHTI akan membayar sebayak 30 000 dolar Sepanyol setahun kepada sultan sebagai pampasan 11/8/1786 Upacara menaikkan bendera Union Jack diadakan Nama PP ditukar kpd Prince of Wales Island Georgetown ibu negeri sempena nama Raja England King George III SHTI mungkir janji 1786 Siam menakluki Patani & mengancam Kedah SA meminta bantuan SHTI ttp tidak memberi sebarang bantuan krn mengatakan tidak terlibat dlm perjanjian antara SA dgn FL SA mendesak FL meninggalkan PP ttp FL tidak mahu malah sanggup membayar ganti rugi Tindakan SA

Sebab- SHTI ingin menguasai P.P

Kedaulatan Kedah tercabar Ancaman Bugis 1770 Sul. Muhammad Jiwa (SMJ) melantik Tunku Abdullah (bukan anak gahara)* sbg Raja Muda Kedah Tidak dipersetujui oleh kerabat diraja & mereka berpakat dgn Bugis di Selangor Tentera Bugis di bawah pimpinan Rj. Haji menyerang & menawan Kuala Kedah & Alor Setar SMJ berundur ke Kangar & meminta bantuan Firma Jourdain, Sullivan & de Souza 1771- Firma telah menghantar Francis Light (FL) SMJ menandatangani perjanjian dgn FL & membenarkan firma berdagang di Kuala Kedah ttp perjanjian tersebut dibatalkan krn firma gagal memberi bantuan ketenteraan utk menyerang Bugis di Selangor Ancaman Siam 1753 hingga 1781 Siam berperang dgn Burma & Kedah menghentikan penghantaran bunga emas Siam bangkit semula & menuntut Kedah utk menghantar bunga emas, wang & tenaga manusia Sul. Abdullah (SA) (1778-1797) terpaksa mendapatkan bantuan SHTI & menawarkan PP
*

Pangkalan Tentera Permusuhan dgn Perancis utk menguasai perdagangan di India

1791 menyediakan angkatan laut di Seberang Perai Mendapat bantuan Siak, Riau & Selangor

1/5/1791 SA tewas & menandatangani Perjanjian Persahabatan & Keamanan Inggeris - Kedah

Syarat-syaratnya; SHTI menduduki PP secara rasmi SHTI membayar sebanyak 6000 dolar Sepanyol setiap tahun SHTI akan melantik seorang gabenor di PP George Leith

Anak bukan gahara ialah anak raja yg dilahirkan oleh isteri sultan yg bukan berketurunan raja

Dasar monopoli ialah penguasaan sepenuhnya terhadap sesuatu barangan @ perkhidmatan dlm pasaran tertentu oleh seseorang @ sesebuah firma * Bagai pucuk dicita ulam mendatang beroleh sesuatu lebih drpd yg diharapkan

1.3 SHTI MENGAMBIL SEBERANG PERAI (SP) Benteng pertahanan Mempunyai tanah yg subur

Kepentingan SP -

bekalan makanan

SHTI mengambil kesempatan krn Sul. Dziauddin memerlukan bantuan ketenteraan Sul. Dziauddin menandatangani Perjanjian Persabatan dan Perikatan dgn Gabenor George Leith Nama SP Province Wellesly Syaratnya Sultan Kedah menyerahkan Seberang Perai SHTI akan membayar 10 000 dolar Sepanyol setahun bagi Pulau Pinang dan Seberang Perai

1.4 PERTAPAKAN SHTI DI SINGAPURA SHTI gagal memajukan Pulau Pinang PP gagal mencapai kemajuan & terletak jauh ke utara Selat Melaka PP gagal bersaing dgn pelabuhan di Kepulauan Melayu Betawi Perdagangan SHTI dgn China sgt penting Riau Brg dagangan China Teh Lingga
Sutera Kapas Bhn pencelup SHTI amat memerlukan Singapura

Janji SHTI hanyalah seperti menanam tebu di tepi bibir* Siam menyerang Kedah pd November 1821 ttp tidak ada bantuan Rakyat berjuang ttp akhirnya ditawan oleh Siam Pada bulan Jun 1826, Raja Siam iaitu Rama III menandatangani perjanjian dgn Henry Burney Perjanjian Burney 1826 British mengiktiraf ketuanan Siam terhadap Kedah Sultan Kedah, Sultan Ahmad Tajuddin II tidak dibenarkan tinggal di Kedah, Pulau Pinang, Seberang Perai, Perak, Selangor & Burma British tidak akan membantu sultan Kedah menyerang Siam & jajahan takluknya British akan menghantar balik sultan Kedah yg berlindung di Pulau Pinang ke Kedah, dan Kedah hendaklah membayar ufti bunga emas kepada Siam Siam mengiktiraf pendudukan British di Pulau Pinang dan Seberang Perai

SHTI mendapat kesempatan utk menguasai Melaka & Betawi semasa Perang Napolean* Selepas Prang Napolean tamat, British terpaksa menyerahkan Betawi & Melaka kpd Belanda Belanda mengenakan cukai yg tinggi kpd pedagang British Stamford Raffles (SR) ditugaskan mencari sebuah pelabuhan SR membuka pelabuhan di Palembang, Acheh & Riau gagal

Singapura pangkalan perdagangan yang strategik SR mendapati tempat yg paling sesuai ialah Singapura Kepentingan Singapura dapat mengawal laluan di Selat Melaka & Sunda pelabuhan bebas yg boleh memcahkan monopoli perdagangan Belanda dapat menyaingi pelabuahan Betawi (Belanda) Taktik Raffles mengambil Singapura - Raffles mendarat di Singapura pd 12/1/1819 & pd 30/1/1819 berjaya menandatangani perjanjian dgn Temenggung Abdul Rahman utk membina sebuah loji di Singapura Syarat-syaratnya SHTI boleh mendirikan loji di Singapura SHTI bersetuju melindungi Temenggung drpd ancaman dalam & luar negeri SHTI akan membayar sebanyak 3000 dolar Sepanyol setahun kpd Temenggung SHTI tidak membenarkan Temenggung membuat hubungan dgn negara Barat yg lain

Perjanjian ini tidak sah Masalah Pewarisan Takhta Kerajaan Johor Sultan Mahmud III (Mangkat pd than 1812)

Tengku Hussein Tengku Abdul Rahman (Putera Sulung diketepikan) (Dilantik menjadi sultan) *SR gagal mempengaruhi Sul. Abdul Rahman yg berada dlm pengaruh Belanda SR berjaya memujuk Tengku Hussein ke Singapura & menabalkannya sbg Sultan Johor
*

Menanam tebu di tepi bibir bermaksud mengeluarkan kata-kata yg manis utk

memujuk

Perang Napolean telah meletus di Eropah pd thn 1793-1814. Negara Belanda telah ditawan oleh Perancis. Apabila tanah jajahan Belanda di Timur ingin dikuasai oleh Perancis maka ia diserahkan sementara kpd British melalui Perjanjian Kew

Pd. 6/2/1819, Sul. Hussein mngiktiraf perjanjian sementara SHTI menduduki Singapura secara rasmi

1.5 PERPECAHAN KEPULAUAN MELAYU Belanda mempertikaikan tindakan SR yg menduduki Singapura Alasannya : i) Singapura di bawah lingkungan pengaruhnya ii) Bimbang kepesatan Singapura menjejaskan perdagangannya British juga tidak melepaskan Singapura Alasannya : i) Singapura berpotensi menjadi pelabuhan bebas ii) Singapura boleh menjadi pangkalan tentera di Kepulauan Melayu Ketegangan kedua-dua kuasa ini diselesaikan melalui Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 yg juga dikenali sebagai Persetiaan London Perjanjian Inggeris Belanda (17 Mac 1824) Belanda mengiktiraf petempatan British di Singapura Belanda berjanji tidak akan membuka petempatan baru di Tanah Melayu British menyerahkan Bangkahulu kpd Belanda, sementara Belanda menyerahkan Melaka kpd British British berjanji tidak akan membuka petempatan baru ke selatan Singapura -

SHTI mencengkam Singapura SR mendapati perjanjian pd thn 1819 tidak membolehkan beliau berkuasa penuh ke atas Singapura Pd 7/6/1823 SR menandatangani perjanjian dgn Sultan Hussein Pd 2/8/1824 John Crawfurd (Residen Singapura) menandatangani perjanjian dgn Sultan Hussein & Temenggung Abdul Rahman Perjanjian 7 Jun 1823 Sultan menerima bayaran sebanyak 1500 dolar Sepanyol & temenggung menerima 800 dolar Sepanyol setiap bulan Sultan & Temenggung tidak berhak menerima atau mengutip cukai dr tongkang Cina SHTI berkuasa di seluruh Pulau Singapura & pulau-pulau yg berdekatan dengannya kecuali kawasan atau pulau kediaman Sultan & Temenggung Unadang-undang British dikuatkuasakan

Perjanjian 2 Ogos 1834 Sultan Hussein & Temenggung Abdul Rahman menyerahkan Singapura kpd SHTI buat selama-lamanya Sultan Hussein & Temenggung Abdul Rahman hendaklah membenarkan pedagangpedagang bebas berdagang di Johor & wilayah takluknya Sultan Hussein & Temenggung Abdul Rahman atau warisnya boleh menetap di tanah baginda di Singapura atau berpindah dari Singapura

Kesannya; Kepulauan Melayu terbahagi kpd dua kawasan pengaruh i) Semenanjung Tanah Melayu & Singapura di bawah pengaruh British ii) Kepulauan Riau & Lingga di bawah pengaruh Belanda British dapat meluaskan kuasanaya di Tanah Melayu tanpa sebarang gangguan Melaka jatuh ke tangan British & ini membantu British menguasai Selat Melaka Empayar Johor terbahagi kepada dua i) Johor & Singapura berada di bawah pengaruh British ii) Kepulauan Riau & Lingga di bawah pengaruh Belanda

SHTI kemudian mengarahkan Temenggung Abdul Rahman memindahkan pusat pentadbirannya dr Kuala Sungai Singapura ke Teluk Belanga (Johor Bahru) SHTI juga telah mengambil tanah-tanah di Kpg Gelam & Teluk Belanga

1.6 PENUBUHAN DAN PENTADBIRAN NEGERI-NEGERI SELAT (NNS) 1824 SHTI mempunyai 3 petempatan di Tanah Melayu PP ditadbir oleh Leftenan Gabenor Singapura & Melaka ditadbir oleh Residen 1826 SHTI menubuhkan NNS utk menyeragamkan pentadbiran & menjimatkan perbelanjaan Struktur Pentadbiran NNS (1826) Gabenor Jeneral British di India

Gabenor Negeri-Negeri Selat

Residen Konsular Pulau Pinang

Residen Konsular Singapura

Residen Konsular Melaka

Faktor pemindahan pentadbiran NNS dari India ke London pd thn 1867 1. 2. 3. 4. SHTI di India tidak mengambil kisah tentang kebajikan NNS NNS membantah cadangan menghapuskan taraf pelabuhan bebas di Singapura Kedatangan imigran Cina ke NNS tidak terkawal. Mereka menubuhkan kongsi gelap & sering melakukan kekacauan Pengenalan Akta Mata Wang 1855 menyebabkan mata wang dolar Sepanyol digantikan dgn mata wang rupee India. Keadaan ini merugikan para pedagang kerana nilainya yang rendah Penduduk tempatan membantah tindakan kerajaan British menjadikan NNS sebagai tempat buangan banduan Pada 1 April 1867 NNS diisytiharkan sebagai tanah jajahan British (London)

5.