You are on page 1of 98

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Mc lc Li ni u Phn I: Gii thiu v k thut thang my Chng I: Khi nim chung I. Khi nim chung v thang my II. Lch s pht trin ca thang my III. c im c trng cho ch lm vic ca h truyn ng thang my IV. Kt cu chung ca thang my V. Phn loi thang my VI. Cc nguyn tc hot ng c bn ca thang my VII. Tnh chn cng sut ng c truyn n thang my VIII.c im ph ti ca thang my v cc yu cu truyn ng cho thang my Chng II: Phn tch v la chn phng n I. H truyn ng chnh tiristor c o chiu quay II. H truyn ng xoay chiu III. Kt lun Chng III: Nhng khi nim c bn v h truyn ng in v c tnh c ca ng c khng ng b I. Nhng khi nim c bn v truyn ng in II. c tnh c ca ng c khng ng b III. Cc thng s c bn nh hng n c tnh c ca ng c khng ng b IV. iu chnh tc ca ng c khng ng b bng cch Thay i s i cc ca ng c Phn II: tnh ton, thit k v chn trang b in cho thang my Chng I: Chn phng n thit k I. Tnh chn cng sut ng c in II. Tnh cho tit din cp ng lc III. Tnh chn phanh hm in t 3 4 5 5 7 8 9 12 19 19 22 35 35 41 46 47 47 56 58 60 63 64 64 68 69

Hong Trng Quyn

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

IV. Chn aptomat V. Chn khi ng t VI. Chn rle trung gian VII. Chn rle thi gian kiu in t VIII. Chn thit b chng mt pha v in p li thp IX. Chn kh c bo v cho mch lc X. Chn lp kh c hn ch v an ton XI. Chn my bin p Chng II: Thit k mch ng lc I. ng c truyn ng II. Cc cng tc t III. My bin p IV. Rle bo v V. Aptomat VI. thit b chng mt pha v in p li thp VII. Cc loi phanh Chng III: Thit k mch iu khin I. Mch gi tng v chuyn i tng II. Mch dng chnh xc bung thang III. Mch logic IV. Mch nguyn l hot ng ca h thng t ng iu khin khng ch truyn ng thang my V. Mch iu khin ca cabin VI. Mch iu khin phanh hm VII. Cc tn hiu n chiu sng v tin nghi trong thang my Ti liu tham kho

71 71 73 73 74 75 75 76 77 77 79 79 79 80 80 80 83 83 85 87 90 94 96 96 98

Hong Trng Quyn

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Li ni u
Th k 19, nn khoa hc k thut trn th gii pht trin rt mnh m. Lc ny trn th gii bt u xut hin nhiu nh cao tng, v vy thang my cng bt u xut hin p ng nhu cu cp thit . Nm 1853, hng thanh my OTIS (M) ch to v a vo s dng chic thang my u tin trn th gii. Thang my l mt thit b khng th thiu trong vic vn chuyn ngi v hng ha theo phng thng ng trong cc nh cao tng, chnh v vy t khi xut hin n nay thang my lun c nghin cu, ci tin, hin i ha p ng nhu cu ngy cng cao ca con ngi. Trong nhng nm gn y nhiu nh cao tng c xy dng trn khp mi min t nc v nh thang my , ang v s c s dng ngy cng nhiu. Do vy cc hng thang my hng u trn th gii c mt ti nc ta. Cng vi s c gng ca bn thn v nhn c s gip , ch bo tn tnh ca cc thy gio trong b mn, c bit l s hng dn ca thy gio Nguyn Quang Tuyn em hon thnh bn n tt nghip ny. Em rt mong nhn c s gp , b sung ca cc thy c gio v cc bn n tt nghip ca em c hon thin hn. Em xin gi ti thy gio Nguyn Quang Tuyn cng ton th cc thy c gio trong b mn li cm n chn thnh nht. Sinh vin Hong Trng Quyn

Hong Trng Quyn

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Phn I

gii thiu v k thut thang my

Hong Trng Quyn

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Chng I Khi nim chung


I- Khi nim chung v thang my Thang my l mt thit b chuyn dng vn chuyn ngi, hng ha, vt liu, v..v.. theo phng thng ng hoc nghing mt gc nh hn 150 so vi phng thng ng theo mt tuyn nh sn. Thang my thng c s dng trong cc khch sn, cng s, chung c, bnh vin, cc i quan st, thp truyn hnh, trong cc nh my, cng xng, v..v.. c im vn chuyn bng thanh my so vi cc phng tin vn chuyn khc l thi gian ca mt chu k vn chuyn b, tn sut vn chuyn ln, ng m my lin tc. Ngoi ngha v vn chuyn, thang my cn l mt trong nhng yu t lm tng v p v tin nghi ca cng trnh. Nhiu quc gia trn th gii quy nh, i vi cc ta nh cao 6 tng tr ln u phi c trang b thang my m cho ngi i li thun tin, tit kim thi gian v tng nng sut lao ng. Gi thnh ca thang my trang b cho cng trnh so vi tng gi thnh ca cng trnh chim khong 6% n 7% l hp l. i vi nhng cng trnh c bit nh bnh vin, nh my, khch sn, v..v.. tuy s tng nh hn 6 nhng do yu cu phc v vn phi c trang b thang my. Vi cc nh nhiu tng c chiu cao ln th vic trang b thang my l bt buc phc v vic i li trong ta nh. Nu vn vn chuyn ngi, hng trong nhng ta nh ny khng c gii quyt th cc d n xy dng cc ta nh cao tng khng thnh hin thc. Thang my l mt thit b vn chuyn i hi tnh an ton nghim ngt, n lin quan trc tip n ti sn v tnh mng con ngi, v vy, yu cn chung i vi thang my khi thit k, ch to, lp t, vn hnh, s

Hong Trng Quyn

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

dng v sa cha phi tun th mt cch nghim ngt cc yu cu v k thut an ton c quy nh trong cc tiu chun, quy trnh, quy phm. Thang my ch c cabin p, sang trng, thng thong, m du th cha iu kin a v s dng, m phi c y cc thit b an ton, m bo tin cy nh: in chiu sng d phng khi mt in, in thoi ni b (Interphone), chung bo, b hm bo him, an ton cabin, cng tc an ton ca cabin, kha an ton ca tng, b cu h khi mt in ngun v..v.. Vi i tng nng, chuyn khc nhau thang my c cu to ph hp, nhng nhn chung c th phn lm 2 phn chnh: + Bung thang: Bung thang cn gi l cabin, l phn chuyn ng thng ng trc tip mang ti. Khung bung treo trn puli qun cp. Thng thng l cp i hoc cp 4 nhm tng bm v tng bn c kh. Cng chuyn ng vi bung thang l i trng. i trng l mt khi kt t cc khi gang, chuyn ng ngc chiu vi bung thang gim cng sut c cu ko v gip thang nng h nh nhng. Khi lng i trng ph thuc trng lng bung thang v khi lng ti trng trung bnh. Bung thang chuyn ng trong mt ni c gi l h ging. H ging phn khng gian t mt tip tuyn di puli (hay l sn tng trn cng) ti y ging. + Bung my: Bung my: phn my thng t trong bung my, b tr tng trn cng ca ging thang. Phn my c ng c ko ni vi puli qua hp s gim tc. T s truyn ca hp s i = 18 120. Ngoi ra bung thang trang b mt phanh c kh bo him, khi c in m phanh c lc in t ht tch khi puli, khi mt in khng cn lc in t, lc l xo s y m phanh p cht puli v lm cho bung thang dng

Hong Trng Quyn

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

chuyn ng. Phanh bo him thng dng trong trng hp mt in, t cp hoc tc vt qu mc cho php t 20 40%. II- Lch s pht trin thang my Cui th k 19, trn th gii mi ch c mt vi hng thang my ra i nh: OTIS (M); SCHINDLER (Thy S). Nm 1853, hng thang my OTIS ch to v a vo s dng chic thang my u tin trn th gii. n nm 1874, hng thang my SCHINDLER cng ch to thnh cng nhng thang my khc. Lc u b ti ko ch c mt tc , cabin c kt cu n gin, ca tng ng m bng tay, tc di chuyn ca cabin thp. u th k 20, c nhiu hng thang my khc ra i nh: KONE (Phn Lan); MISUBISHI, NIPPON, ELEVATOR (Nht Bn); THYSEN (c); SABIEM (); v..v.. ch to cc loi thang my c tc cao, tin nghi trong cabin tt v m hn. Vo u nhng nm 1970, thang my ch to t ti tc 450(m/ph), nhng thang my ch hng c ti trng nng ti 30 tn, ng thi cng trong khong thi gian ny c nhng thang my thy lc ra i. Sau mt khong thi gian rt ngn vi tin b ca cc ngnh khoa hc khc, tc thang my t ti 600(m/ph). Vo nhng nm 1980, xut hin h thng iu khin ng c mi bng phng php bin i in p v tn s VVVF (Inverter). Thnh tu ny cho php thang my hot ng m hn, tit kim c khong 40% cng sut ng c. ng thi, cng vo nhng nm ny xut hin loi thang my dng in cm ng tuyn tnh. u nhng nm 1990, trn th gii ch to nhng thang my c tc t ti 750(m/ph) v cc thang my c tnh nng k thut c bit khc.

Hong Trng Quyn

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

III- c im c trng cho ch lm vic ca h truyn ng in thang my: Thang my thng c lp t bn trong hoc bn ngoi tri cho cc nh cao tng, nhiu ni thang my ch hng phi lm vic mi trng khc nghit, c bit cc khu cng nghip, nh my ln Cc kh c in, thit b in trong h thng truyn ng v trang b in ca thang my ch hng phi lm vic tin cy trong mi iu kin lm vic phc tp ca mi trng, nhm nng cao nng sut, an ton trong vn hnh v khai thc. i vi h truyn ng in cho thang my ch hng phi m bo khi ng ng c truyn ng khi y ti, c bit l vo ma ng khi nhit mi trng gim lm tng mmen ma st trong cc dn n lm tng ng k mmen cn tnh. ng c truyn ng thang my, mmen thay i theo ti rt r rt
MC M/Mdm
10 0,8 0,6 0,4 0

Odm Hnh 1.1

0,2 0,2 0,4 0,6 0,8

G/Gdm

Khi khng ti, mmen ca ng c khng vt qu 1520%Mm. Mmen ng c ph thuc vo ti trng. Trong h truyn ng ca thang my yu cu qu trnh tng tc v gim tc xy ra phi m. Bi vy mmen trong qu trnh qu phi c hn ch theo yu cu k thut rt an ton. Nng sut ca thang my ch hng ph thuc vo 2 yu t: + Ti trng ca thit b. + S chu k bc d trong 1 gi.

Hong Trng Quyn

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

S lng hng ha di chuyn trong mi chu k khng ging nhau v nh hn ti trng nh mc cho nn ph ti i vi ng c ch t 6070% cng sut nh mc ca ng c. Do iu kin lm vic ca thang my tht thng, ti trng lun thay i, lc non ti, lc y ti nn thang my c ch to c bn c cao. Tt c cc thit b c t trong bung thang v bung my. IV- Kt cu chung ca thang my Trn hnh 1.2 m t kt cu chung ca thang my, y l kt cu phn c in c chia lm 2 b phn chnh: phng my v ging thang. Trong ging thang bao gm : tng hm 11 (khong trng k t y ging thang n phn di cng ca bung thang). Tng hm l phn nn mng cho cc thanh ray. y l phn chu ton b trng lng ca kt cu thang my, trng lng thang my, i trng v ti trng ti a nn ta phi x l phn mng v nn mng tht tt trnh ln, rn gy mt trng tm cho bung thang, nh hng n hnh trnh ln xung ca bung thang, nht l khi y ti. V bung thang c trt trn cc thanh ray 9 theo phng thng ng. Trong tng hm cn c c cu l xo c tc dng khi thang my h xung tng 1, c gim chn, hn ch va chm c kh gip thang dng c nh nhng. Tng hm c chiu cao t 1,52(m) thun tin cho cng vic sa cha v bo dng. Pha trn tng hm l ton b phn thn chnh ca ging thang. Phng my l ni t t iu khin ng c nng h bung thang, l ni c tc dng nh x treo, nn khi thang y ti n phi gnh mt trng lc rt ln nn ta cng phi tnh ton phn kt cu b tng ln trnh gy sp. Phng my c lp t ni cao nht l trn nc tng 7 (nc ging thang). Ging thang chy sut t tng 1 n tng 7 c kch thc ph hp lp ghp thanh dn hng cho bung thang, ngoi ra dc ging thang cn lp cc thit b bo v v n chiu sng. Thanh ray 9 thng lm bng thp chu lc tt, c hnh dng kch thc ph hp dn hng chun v to im t ca c cu phanh khi phanh dng bung thang.

Hong Trng Quyn

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

nng h bung thang ngi ta dng ng c 6. ng c ny c ni trc tip vi c cu nng hoc qua hp gim tc. Nu ni trc tip, bung thang c treo trn puli qun cp. Khi ni gin tip th gia puli qun cp v ng c c lp hp gim tc 5. Khung ca bung thang 3 c treo trn puli qun cp kim loi 4. Bung thang lun c gi theo phng thng ng nh c gi treo 7 v nhng con trt dn hng (con trt l loi puli trt c bc cao su bn ngoi). Bung thang c trang b b phanh bo him, Phanh bo him gi bung thang ti ch khi t cp, mt in v khi tc di chuyn bung thang vt qu 2040% tc nh mc. Phanh bo him thng c ch to theo 3 kiu: - Phanh bo him kiu nm. - Phanh bo him kiu lch tm. - Phanh bo him kiu km. Trong 3 loi phanh bo him trn phanh bo him kiu km c tnh nng k thut u vit hn, n m bo tc ng nhanh nhng dng vn m bung thang, v vy n c s dng rng ri hn. Phanh bo him thng c lp pha di bung thang, gng km trt theo thanh dn hng khi tc ca bung thang bnh thng. Nm gia hai cnh tay n ca km c nm gn vi h truyn ng bnh vt, trc vt. H truyn ng trc vt c 2 loi ren: ren tri v ren phi. Cng vi kt cu ca phanh bo him, bung thang c trang b thm c cu hn ch tc kiu li tm. Khi bung thang di chuyn s lm cho c cu hn ch tc kiu li tm quay. Khi tc di chuyn ca bung thang tng, c cu ai truyn s lm cho tang quay v km s p cht bung thang vo thanh dn hng v hn ch tc ca bung thang.

Hong Trng Quyn

10

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

1. i trng 2. cng tc hnh trnh 3. Bung thang 4. Dy cp truyn 5. Puli 6. ng c dn ng 7. Gi treo 8. cabin 9. Thanh ray 10. Xch hn ch tc 11. Tng hm 12. T iu khin 8 3 7 4 5

12 6

9 2 10 1

11

Hnh 1.2 S kt cu v b tr thit b ca thang my

Hong Trng Quyn

11

n tt nghip
V- Phn loi thang my

http://www.ebook.edu.vn

Thang my hin nay c thit k v ch to rt a dng, vi nhiu kiu, loi khc nhau ph hp vi mc ch s dng ca tng cng trnh. C th phn loi thang my theo cc nguyn tc v c im sau:
1. Theo cng dng (TCVN 1993) thang my c phn thnh 5 loi

a)

Thang my chuyn ch ngi Loi ny chuyn vn chuyn hnh khch trong cc khch sn, cng

s, nh ngh, cc khu chung c, trng hc, thp truyn hnh v..v.. Loi thang my ny iu khin c trong v ngoi cabin. b) Thang my chuyn ch ngi c tnh n hng i km Loi ny thng dng cho cc siu th, khu trin lm v..v.. Loi thang my ny iu khin c trong v ngoi cabin. c) Thang my chuyn ch bnh nhn Loi ny chuyn dng cho cc bnh vin, cc khu iu dng v..v.. c im ca loi ny l kch thc thng thy cabin phi ln cha bng ca hoc ging ca bnh nhn, cng vi cc bc s, nhn vin v cc dng c cp cu i km. Hin nay trn th gii sn xut theo cng tiu chun kch thc v ti trng cho loi thang my ny. Loi thang my ny iu khin c trong v ngoi cabin. d) Thang my chuyn ch hng c ngi i km Loi ny thng dng trong cc nh my, cng xng, kho, thang my dng cho nhn vin khch sn v..v.. Ch yu dng ch hng nhng c ngi i km phc v. Loi thang my ny iu khin c trong v ngoi cabin. e) Thang my chuyn ch hng khng c ngi i km Loi ny chuyn dng ch vt liu, thc n trong cc khch sn, nh n tp th v..v.. c im ca loi ny l ch c iu khin ngoi cabin (trc cc ca tng). Ngoi ra cn c cc loi thang my chuyn dng nh: thang my cu ha, ch t v..v..

Hong Trng Quyn

12

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

a) b) c) Hnh 1.3 Thang my in c b ti t pha trn ging thang a,b) Dn ng cabin bng puly ma st c) Dn ng cabin bng tang cun cp

a) b) Hnh 1.4 Thang my in c b ti t pha di ging thang a) Cp treo trc tip vo dm trn ca cabin b) Cp vng qua y cabin

Hong Trng Quyn

13

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

b) c) Hnh 1.5 Thang my thy lc a) Pittng y trc tip t y cabin b) Pittng y trc tip t pha sau cabin c) Pittng kt hp vi cp gin tip y t pha sau cabin

a)

2.

Theo h thng dn ng cabin

a)

Thang my dn ng in (hnh 1.3) Loi ny dn ng cabin ln xung nh ng c in truyn qua hp

gim tc ti puly ma st hoc tang cun cp. Chnh nh cabin c treo bng cp m hnh trnh ln xung ca n khng b hn ch. Ngoi ra cn c loi thang dn ng cabin ln xung nh bnh rng thanh rng (chuyn dng ch ngi phc v xy dng cc cng trnh cao tng). b) Thang my thy lc (bng xilanh pittng) (hnh 1.5) c im ca loi thang my ny l cabin c y t di ln nh xilanh pittng thy lc nn hnh trnh b hn ch. Hin nay thang my thy lc vi hnh trnh ti a l khong 18m, v vy khng th trang b cho cc cng trnh cao tng, mc d kt cu n gin, tit din ging thang nh hn khi c cng ti trng so vi dn ng cp, chuyn ng m, an ton,

Hong Trng Quyn

14

n tt nghip
v bung my t tng trt.
3. Theo v tr t b ti ko

http://www.ebook.edu.vn

gim c chiu cao tng th ca cng trnh khi c cng s tng phc v,

i vi thang my in: Thang my c b ti ko t pha trn ging thang (hnh 1.3). Thang my c b ti ko t pha di ging thang (hnh 1.4). i vi thang my dn ng cabin ln xung bng bnh rng thanh rng th b ti dn ng t ngay trn nc cabin. i vi thang my thy lc: bung my t ti tng trt (hnh 1.5).
4. Theo h thng vn hnh

a) + + b) + + + c) + + +
5.

Theo mc t ng: Loi na t ng. Loi t ng. Theo t hp iu khin: iu khin n. iu khin kp. iu khin theo nhm. Theo t hp iu khin: iu khin trong cabin. iu khin ngoi cabin. iu khin c trong v ngoi cabin.
Theo cc thng s c bn

a) + + + + b) + +

Theo tc di chuyn ca cabin: Loi tc thp: v < 1(m/s). v = 2,5 4(m/s). v > 4(m/s). Loi tc trung bnh: v = 1 2,5(m/s). Loi tc cao: Loi tc rt cao: Loi nh: Loi trung bnh:

Theo khi lng vn chuyn ca cabin: Q < 500(kg). Q = 500 1000(kg). 15

Hong Trng Quyn

n tt nghip
+ +
6.

http://www.ebook.edu.vn

Loi ln: Loi rt ln:

Q = 1000 1600(kg). Q > 1600(kg).

Theo kt cu cc cm c bn

a) + + + +

Theo kt cu ca b ti ko: B ti ko c hp gim tc. B ti ko khng c hp gim tc: thng dng cho cc loi thang B ti ko s dng ng c mt tc , hai tc , ng c iu chnh B ti ko c puli ma st hoc tang cun cp dn ng cho cabin Loi c puli ma st (hnh 1.3a v b): khi puli quay ko theo cp

my c tc cao. v cp, ng c cm ng tuyn tnh. ln xung. chuyn ng l nh ma st sinh ra gia rnh ma st ca puli v cp. Loi ny u phi c i trng. Loi c tang cun cp (hnh 1.3c): khi tang cun cp ko hoc nh cp ko theo cabin ln hoc xung. Loi ny c hoc khng c i trng. b) + + + ln. + c) + + d) +
-

Theo h thng cn bng: C i trng (hnh 1.3a). Khng c i trng (hnh 1.3c). C cp hoc xch cn bng dng cho nhng thang my c hnh trnh Khng c cp hoc xch cn bng. Theo cch treo cabin v i trng: Treo trc tip v dm trn ca cabin (hnh 1.3a). C palng cp (thng qua cc puli trung gian) vo dm trn ca cabin Theo h thng ca cabin: Phng php ng, m ca cabin ng m bng tay: khi cabin dng ng tng th phi c ngi trong hoc ngoi ca tng m v ng ca cabin v ca tng.

(hnh 1.5b).

Hong Trng Quyn

16

n tt nghip
-

http://www.ebook.edu.vn

ng m bn t ng: khi cabin dng ng tng th ca cabin v ca tng t ng m, khi ng phi dng bng tay hoc ngc li. C 2 loi ny thng dng cho thang my ch hng c ngi i km, thang my ch hng khng c ngi i km hoc thang my dng cho nh ring.

ng m t ng: khi cabin dng ng tng th ca cabin v ca tng t ng ng v m nh mt c cu t u ca cabin. Thi gian v tc ng v m iu chnh c.

+
-

Theo kt cu ca ca: Cnh ca dng ca xp la v mt pha hoc hai pha. Cnh ca dng tm (panen) ng, m bn l mt cnh hoc hai cnh. Hai loi ca ny thng dng cho thang my ch hng c ngi i km hoc khng c ngi i, hoc thang my dng cho nh ring.

Cnh ca dng tm, hai cnh m chnh gia la v hai pha. i vi thang my c ti trng ln, cabin rng, ca cabin c bn cnh m chnh gia la v hai pha (mi bn hai cnh). Loi ny thng dng cho thang my c i trng t pha sau cabin.

Cnh ca dng tm, hai hoc ba cnh m mt bn, la v mt pha. Loi ny thng dng cho thang my c i trng t bn cnh cabin (thang my ch bnh nhn).

Cnh ca dng tm, hai cnh m chnh gia la v hai pha trn v di (thang my ch thc n). Cnh ca dng tm, hai hoc ba cnh m la v mt pha trn. Loi ny thng dng cho thang my ch t v thang my ch hng Theo s ca cabin Thang my c mt ca. Hai ca i xng nhau. Hai ca vung gc nhau.

+
-

Hong Trng Quyn

17

n tt nghip
e) + +
7.

http://www.ebook.edu.vn

Theo loi b hm bo him an ton cabin Hm tc thi, loi ny thng dng cho thang my c tc thp n Hm m, loi ny thng dng cho thang my c tc ln hn
Theo v tr ca cabin v i trng ging thang

45(m/ph). 45(m/ph). a) b) i trng b tr pha sau (hnh 1.6a). i trng b tr mt bn (hnh 1.6b). Trong mt s trng hp i trng c th b tr mt v tr khc m khng cng chung ging thang vi cabin.

a) b) Hnh 1.6 Mt ct ngang ging thang a) Ging thang c i trng b tr pha sau b) Ging thang c i trng b tr mt bn

8.

Theo qu o di chuyn ca cabin

a)

Thang my thng ng: l loi thang my c cabin di chuyn theo phng thng ng, hu ht cc thang my ang s dng thuc loi ny.

b) c)

Thang my nghing: l loi thang my c cabin di chuyn nghing mt gc so vi phng thng ng. Thang my zigzag: l loi thang my c cabin di chuyn theo ng zigzag.

Hong Trng Quyn

18

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

VI- Cc nguyn tc hot ng c bn ca thang my

Cn c vo iu kin lm vic ca thang my v ph thuc vo s an

ton ca h thng nn c cu iu khin thang my cn tun th theo mt s yu cu sau:


-

Khi bung thang ang di chuyn ln xung th cc ca tng, ca bung thang, ca tng hm phi ng kn m bo cho ngi vn hnh v hng ha vn chuyn.

Trong cc thang my hin i, khi thang my ang hot ng vn c th n nt gi tng v trong mch iu khin c b nh v c ch u tin i vi cc lnh gn ng chuyn ri ca bung thang.

+
-

Nguyn l chung khi iu khin thang my Gi bung thang ti ca tng. iu khin i tng trong bung thang. iu khin bung thang khi sa cha trn bung my. Khi c s c, hoc cc iu kin lin ng cha tc ng th thang iu khin thang my i tng bng nt bm trong bung thang, v

+ +

s khng hot ng cho d iu khin bng cch no. khi thang ang hot ng th vic gi ti ca tng s c nh li v ch hnh trnh sau. + Trong bung thang, ngoi cc nt gi tng, ng m ca cn c n chiu sng, in thoi, chung cp cu v nt dng t ngt khi c s c.
VII- Tnh chn cng sut ng c truyn ng thang my

+
-

chn c cng sut ng c truyn ng thang my cn c cc S ng hc ca thang my. Tc v gia tc ln nht cho php. Trng ti. Trng lng bung thang.

iu kin v tham s sau:

Hong Trng Quyn

19

n tt nghip
+ tnh theo cng thc:

http://www.ebook.edu.vn

Cng sut tnh ca ng c khi nng ti khng dng i trng c

(G bt + G).v.g.10 3 PC = ( kW) Trong : Gbt : khi lng bung thang (kg). G : khi lng ti (kg). v : tc nng (m/s). g : gia tc trng trng (m/s2), chn g = 9,8(m/s2).
: hiu sut ca c cu nng (0,5 0,8), chn = 0,8

V thang my c i trng, nn tnh ton i trng ph hp l cn thit. Tuy nhin trong thc t i trng c th c thay i trong qu trnh hiu chnh chy th thang my. V vy, vic tnh i trng sau y cn thit cho tnh chn thit b. Khi lng ca i trng: Gt = Gbt + G (kg) Gt : khi lng i trng (kg).
: h s cn bng (0,3 0,6), i vi thang my ch hng:

chn = 0,5 + Khi c i trng cng sut tnh ca ng c lc nng ti c tnh theo cng thc sau: Pcn = [(Gbt + G).
1 - Gt.]v.k.g.10-3 (kW)

Cng sut tnh ca ng c khi h ti c i trng: Pch = [(Gbt + G). + Gt. 1 ]v.k.g.10-3 (kW)

Pcn : cng sut tnh ca ng c khi nng ti c i trng. Pch : cng sut tnh ca ng c khi h ti c i trng. k : h s tnh n ma st gia thanh dn hng v i trng (1,15 1,3), chn k = 1,2.

Hong Trng Quyn

20

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Ta c bng thng s tng i v thi gian m my, thi gian hm, thi gian ng m ca v s ln dng ca bung thang khi chuyn ng. Bng 1.1 Tc di chuyn (m/s) 0,5 0,75 1 1,5 2,5 3,5 +
-

Thi gian m my v hm my vi khong cch gia ca tng (s) 3,6(m) 1,6 1,6 1,8 1,8 2,8 3,2

Tng thi gian cn li (s) Bung thang c ca rng di 800mm 12 12 13 Bung thang c ca rng di 800mm 7 7 7 7,2 Bung thang c ca rng di 1000mm (m t ng) 6,3 6,3 6,5 7

7,2(m) (m bng tay) (m t ng)

1,6 1,6 1,8 1,8 2 2,5

Phng php tnh chn cng sut ng c truyn ng thang my tin Tnh lc ko t ln puli cp ko bung thang tng di cng v cc ln dng tip theo: F = (Gbt + G k1.G1 Gt).g

hnh theo cc bc sau:

Trong : k1 : s ln dng bung thang


G1 : s gim khi lng ti sau mi ln dng -

Tnh mmen tng ng vi lc ko: Mmen nng ti:


Mn = F.R ( Nm) i.

Mmen h ti:
Mh =

F.R. ( Nm) i

Hong Trng Quyn

21

n tt nghip
Trong : i : T s truyn ca hp iu tc. R : bn knh puli dn ng (m).
-

http://www.ebook.edu.vn

Tnh tng thi gian hnh trnh nng h bung thang bao gm: Thi gian bung thang di chuyn theo tc n nh, thi gian m, hm my v tng thi gian cn li (thi gian ng, m ca bung thang, thi gian ra vo ca hng ha)

Da vo kt qu cc bc tnh ton trn, tnh mmen ng tr v tnh chn cng sut ng c. Xy dng biu ph ti chnh xc ca ng c truyn ng c tnh n qu trnh qu v kim nghim cng sut ng c theo iu kin pht nng qu ti.

VIII- c im ph ti ca thang my v cc yu cu truyn ng cho thang my -

Ph ti thang my l ph ti th nng. V tr cc im dng ca thang my n, tr khch, hng trn h thang l cc v tr c nh, chnh l v tr sn cc tng nh. ng c truyn ng thang my lm vic vi ph ti ngn hn lp li, m my v hm my nhiu. y l thang my ch hng cho nh 7 tng, chn thang my c ngi i km, nn i hi cao v an ton v chnh xc khi dng my. m bo gia tc cabin khi khi ng v khi dng nm trong gii hn cho php. c im ph ti ca thang my Thang my l ph ti c tnh cht th nng. Ty vo kiu thang my

a) +

m ph ti c th n nh hoc khng. y l thang my ch hng nn thng thng ti kh n nh, c th khi nng y ti, khi h khng ti. + Thang my lm vic ch ngn hn lp li. Ph ti mang tnh cht lp li thay i, thi gian lm vic v ngh xen k nhau. Nhit pht nng

Hong Trng Quyn

22

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

ca ng c cha t n mc bo ha c gim do mt ti, nhit suy gim cha ti gi tr ban u li tng ln do tng ti. Ta c th pht nhit ca ng c:

t
Hnh 1.7

c im th ba ca thang my l s thay i ch lm vic ca

ng c. ng c trong mi ln hot ng u thc hin y cc qu trnh khi ng, ko ti n nh, hm dng. Ngha l c s chuyn i lin tc ca ng c t ch ng c sang ch my pht. + Thang my khi ng t n tc nh mc sau chuyn ng n nh vi tc trong mt ln chuyn ng, do khng c yu cu v iu chnh tc . b) + Cc yu cu truyn ng cho thang my Do c im ph ti c nhng im ring nn chuyn ng thang my Yu cu c bn ca h truyn ng thang my l bo m cho bung thang chuyn ng m. Bung thang chuyn ng m hay khng ph thuc gia tc khi ng, khi hm, phanh. Cc tham s c trng cho chuyn ng ca thang my l: Vn tc di chuyn : v (m/s) Gia tc git : a (m/s2) : (m/s3)

c nhng yu cu sau:

Tc thang my c thit k t cn c vo loi ti m n mang v vo qung ng tng hot ng. Tc quyt nh nng sut ca thang my. Vi cc nh cao tng, vic dng thang my c tc cao tit kim

Hong Trng Quyn

23

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

c nhiu thi gian. Tuy vy tng tc thang my i hi chi ph thit k tng, nu tng tc ca thang my t v = 0,75(m/s) ln v = 3,5(m/s) th gi thnh s tng ln 45 ln, bi vy ty theo cao ca nh m phi chn thang my c tc ph hp vi tc ti u. Vi thang my ch hng trong mt ta nh cao 7 tng t tc v = 1(m/s) l ph hp. Tc di chuyn trung bnh ca bung thang c th tng bng cch gim thi gian m v hm my, c ngha l tng gia tc, nhng khi gia tc ln s gy cm gic kh chu cho ngi, c th gy v cc hng ha v cc cht lng trong khi di chuyn. Vy gia tc ti u l: a = 2(m/s2). Gia tc ti u m bo nng sut cao v khng gy cm gic kh chu cho con ngi. Vy ta c bng sau: Bng 1.2 Tham s Tc thang my (m/s) Gia tc cc i (m/s2) Gia tc tnh ton trung bnh (m/s3) H truyn ng Xoay chiu 0,5 1 0,5 0,75 1 0,5 1 0,5 0,8 Mt chiu 1,5 1,5 1 2,5 2 1 3,5 2 1,5

i lng quan trng na trong yu cu truyn ng thang my l git. git sinh ra do s thay i ln ca gia tc khi khi ng v khi dng. git c nh hng ln ti chuyn ng m ca thang my. Hay git l: o hm bc nht ca gia tc : = da dt

d2 v o hm bc hai ca tc : = 2 dt Vi thang my c a 2(m/s2) th git cho php l = 20(m/s3) Di y l biu vn tc, gia tc, git, qung ng ti u ca mt chuyn ng thang my. Biu chia lm 5 giai on:

Hong Trng Quyn

24

n tt nghip
M my. Ch n nh. Hm ti tc thp. Bung thang n tng. Hm dng.

http://www.ebook.edu.vn

s,v v(m/s) a(m/s2) ?(m/s3)

a M my

s: v tr

n tng Hm xung Hm dng tc thp

v a chuyn ng n nh

0 vmin

t a a

Hnh 1.8

Biu ti u trn c th thc hin bng h F-. Vi ng c hai cp tc c th t gn ging nh vy. Trong trng hp n gin vi thang my chm v qung ng nh c th ch tnh n ba giai on: + M my. Ch n nh. Hm dng. Chuyn ng ca thang my c mt yu cu quan trng na l dng Trong chuyn ng bung thang ca thang my cn phi dng. Nu bung thang dng khng chnh xc s gy ra cc hin tng: kh khn cho vic bc d hng, c bit l cc hng nng phi dng con ln, xe y.

chnh xc.

Hong Trng Quyn

25

n tt nghip
hng ha.

http://www.ebook.edu.vn

Trong mt s trng hp c th khng thc hin c vic xp v bc d Theo TCVN, khi t ln thang my mt ti trng G = 2,5Gm thang phi m bo dng chnh xc ti sn vi sai lch khng qu 2(cm). Thang my dng chnh xc gip cho vic bc d hng ha ra vo d dng, do tng nng sut ca thang my. khc phc hu qu c th t c chnh xc khi dng, nhng s gy ra cc vn khng mong mun nh sau:

Hng cc thit b iu khin. Gy tn tht nng lng. Gy hng cc thit b c kh. Tng thi gian t hm ti dng. Vic dng chnh xc bung thang cn tnh n mt na hiu s ca hai

qung ng trt khi phanh bung thang y ti v phanh bung thang khng ti theo cng mt hng di chuyn. Cc yu t nh hng n dng chnh xc bung thang bao gm:

Mmen c cu phanh. Mmen qun tnh ca bung thang. Tc khi bt u hm v mt s cc yu t ph khc. Qu trnh hm bung thang xy ra nh sau: khi bung thang n gn

sn tng, cng tc chuyn i tng cn cp lnh ln h thng iu khin ng c dng bung thang. Trong qung thi gian t, bung thang i c mt qung ng l S: S = v0.t (m) Trong : v0 : tc lc bt u hm.

t : thi gian tc ng ca thit b iu khin.

Hong Trng Quyn

26

n tt nghip
gian ny bung thang i c mt qung ng S:
m.v 2 0 (m) S = 2.( Fph FC ) Trong :

http://www.ebook.edu.vn

Khi c cu phanh tc ng l qu trnh hm bung thang, trong thi

m : khi lng cc phn chuyn ng ca bung thang (kg). Fph : lc phanh (N). FC : lc cn tnh (N). Du trong biu thc ph thuc vo chiu tc dng ca lc FC. Khi bung thang i ln biu thc mang du (+) v khi bung thang i xung biu thc mang du (-). S c th vit di dng:

D 2 (m) S = 2.i.( M ph M C ) J.2 . 0 Trong : J : mmen qun tnh h quy i v chuyn ng ca bung thang (kg.m2). Mph : mmen ma st (N). MC : mmen cn tnh (N).
0 : tc quay ca ng c lc bt u phanh (rad/s).

D : ng knh puli ko cp (m). i : t s truyn. Qung ng bung thang i c t khi cng tc chuyn i tng cho lnh dng n khi bung thang dng ti sn tng:
D 2 S = S + S = v0.t + 2.i.( M ph M C ) J.2 . 0

Hong Trng Quyn

27

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Cng tc chuyn i tng t cch sn tng mt khong cch no lm sao cho bung thang nm gia hiu hai qung ng trt khi phanh y ti v khng ti. Sai s ln nht ( dng khng chnh xc ln nht):
S =

S 2 S1 2

Trong : S1 : qung ng trt nh nht ca bung thang khi phanh. S2 : qung ng trt ln nht ca bung thang khi phanh. dng chnh xc bung thang cho cc thang my ca cc nh cao tng c tc trung bnh, ta phi lu n yu t tc ca bung thang trc khi phanh hm tc . hiu r yu t ny ta phi phn tch theo hnh 1.9:

+ i trng Sn tng Bung thang S BK1 BK2

Hnh 1.9
BK1, BK2 : Cm bin dng chnh xc bung thang. BK1 t cch sn tng mt khong S pht lnh dng ng c. BK2 tc ng sau khi bung thang i c mt khong so vi v tr ban u, pht tn hiu i cp tc ban u vi phm vi iu chnh (1:4). Vi tc nh nh vy th vic dng m v chnh xc bung thang s d thc hin.

Hong Trng Quyn

28

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Do nhiu yu t nh s thay i ca Mhm, MJ, tc trc khi dng nn lm cho bung thang c th chuyn ng vi qung ng Smax v Smin, tr s sai lch ny l S v tng ng vi gc quay ca tang trng l .
= S. v

Trong :
: gc quay ca tang trng. : Vn tc gc quay ca ng c.

v : tc chuyn ng ca bung thang.


chia lm hai thnh phn: 1 : thnh phn sau khi pht lnh dng nhng ng c vn quay vi

mt tc khng i cho n khi cc kh c in tc ng.


1 = .t

t : thi gian kh c in tc ng.


1 : thnh phn sau khi ng c c lnh hm, nhng ng c c

quay mt gc, l do nng lng d tha trong h thng.


J.2 2 = 2.M h J : mmen qun tnh. Mh : mmen hm. Ly vi phn ton phn: d1 = .dt + t.d
d 2 = J. 2 J.2 .d + .dJ .dM h Mh 2.M h 2.M 2 h

Ly o hm gn ng: J M h t = 1 . + + 2 . + J M t h

Hong Trng Quyn

29

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Qua s phn tch cc biu thc trn ta thy r rng ph thuc vo 3 yu t chnh: , J, Mh. Trong J v Mh l hai tham s rt kh iu chnh, v n ph thuc rt nhiu vo cc thnh phn khc. Do vy gim th trc khi dng thang my cn phi gim s b tc ca bung thang bng cch gim tc ca ng c nng h vi phm vi iu chnh D = 1:4. Hnh 1.10 l th tc thang my, y l th ti u nht.

dv P= dt d2 v P= dt

t Hnh 1.10
+ B cm bin dng chnh xc: Hin nay thng s dng hai kiu cm bin l: cm bin kiu chn khng v cm bin kiu cm ng.

cm bin kiu cm ng: B cm bin dng chnh xc bung thang thc cht l mt cng tc

phi tip im v thng c dng b cm bin v tr kiu cm ng.

Hong Trng Quyn

30

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Hnh 1.11 m t cu to v c tuyn ca b cm bin v tr.


0 0,5 1

L
1 2

3 a) Hnh 1.11

0,5 b)

a) cu to b) s ph thuc L = f(s)

Cu to ca n gm mch t h 2, cun dy 3. Khi mch t h do in khng ca cun dy b nn dng xoay chiu qua cun dy ln. Khi thanh st ng 1 lm kn mch t, t thng sinh ra trong mch t tng, lm tng in cm L ca cun dy v dng i qua cun dy s gim xung. S ph thuc in cm cun dy vo v tr thang st ng 1 c biu din trn hnh 1.11(b). Nu u ni tip vi cun dy ca b cm bin vo mt rle ta s c mt phn t phi tip im dng trong h thng iu khin. Ty thuc vo mc ch s dng c th dng n lm cng tc chuyn i tng, cm bin v tr thc hin dng chnh xc bung thang hoc cm bin ch v tr bung thang. S nguyn l ca cm bin cm ng m t trn hnh 1.12

CB C Hnh 1.12

RTr

Hong Trng Quyn

31

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Cun dy ca rle RTr c u ni tip vi cun dy ca cm bin kiu cm ng (CB). nng cao tin cy ta u thm t C song song vi cun dy ca b cm bin, tr s in dung ca t c tnh ton sao cho khi thanh st 1 che kn mch t s to c dng cng hng, khi mch t ca cm bin h, dng i qua cun dy rle RTr ln lm cho n tc ng. Khi mch t kn, dng in i qua cun dy gim xung gn bng 0, lc ny rle khng tc ng. Thng thng b cm bin CB c lp thnh ging thang, cn thanh st ng 1 c lp bung thang. Ta c bng cc tham s ca h truyn ng thang my vi khng chnh xc khi dng S Bng 1.3 Phm vi H truyn ng ng c khng ng b Rto lng sc 1 cp tc ng c khng ng b Rto lng sc 2 cp tc ng c khng ng b Rto lng sc 2 cp tc H my pht ng c (FD) H my pht ng c c khuych i trung gian iu chnh tc 1:1 1:4 1:4 1:30 1:100 Tc di chuyn (m/s) 0,8 0,5 1 2 2,5 Gia tc (m/s2) 1,5 1,5 1,5 2 2 khng chnh xc khi dng (mm)

120+150 10+15 25+35 10+15 5+10

B cm bin v tr kiu chn khng: B cm bin v tr kiu chn khng thc cht l mt rle t ng ct

bng cch thay i t trng tc ng bng nam chm lin tip im (QT). Cu to b cm bin c m t trn hnh 1.13:

Hong Trng Quyn

32

n tt nghip
L kim loi

http://www.ebook.edu.vn

QT

N NCVC S

Khung Hnh 1.13

Cu to gm : mt nam chm vnh cu (NCVC), tc ng vo cp tip im thng m t trong ng thy tinh c ht chn khng. trng thi bung thang bnh thng di tc dng ca lc ht t trng nam chm lm cho tip im QT ng li, khi b l thp kim loi chn qua cn tr lc tc ng ca t trng NCVC lm tip im m ra. thc hin cho vic dng chnh xc bung thang v m bo sao cho sn bung thang v sn tng nm trn mt mt phng. Ta s dng mt QT c b tr nh sau: cc l thp kim loi c t c nh dc ging thang cch v tr sn ca mi tng mt v tr c tnh ton. Cn cm bin QT c t trn nc bung thang, c ngha l di ng theo s ln xung ca bung thang. Nguyn l hot ng nh sau: Gi s khi bung thang chy t tng 1 ln v dng tng 5, th lc ny l thp t cch sn tng 5 mt khong xc nh s tc ng vo cm bin QT lm tip im QT m ra, Rle trung gian EX mt in, tip im EX m ra cc ngun in cho cng tc t D, D mt in, cc tip im D m ra ct ngun mch lc lm cho ng c nng h mt in, ng thi cc phanh tc ng hm dng chnh xc bung thang s tri i mt on do qun tnh

Hong Trng Quyn

33

n tt nghip
bung thang cng nm trn mt mt phng).

http://www.ebook.edu.vn

l (S) v thang s dng chnh xc ti sn ca tng 5 (sn tng 5 v sn ca Mun xc nh v tr chuyn ng ca bung thang, ta phi t dc theo ging thang t tng 1 n tng 7, mi tng mt QT, cn l thp lc ny c t di gn ht chiu cao ca bung thang v di ng cng bung thang, khi bung thang tng no th l thp tc ng vo cm bin lm cho tip im ca QT tng m ra ct ngun iu khin rle trung gian tng ng, cc tip im ca rle ny s tc ng ng hoc m ra nhng tn hiu iu khin cho mch logic, gip cho ngi iu khin bit c v tr bung thang ang tng no, trnh khng b iu khin nhm, c th cng mt lc c tn hiu iu khin bung thang ln v xung ca bung thang c tuyt i chnh xc.

Hong Trng Quyn

34

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Chng II phn tch v la chn phng n


ng c dng ko puli cp trong thang my l loi ng c c iu chnh tc v c o chiu quay. thc hin c truyn ng trong thang my chng ta phi c 2 phng n sau :

Dng h truyn ng chnh lu triristor, ng c 1 chiu c o chiu quay. Dng h truyn ng xoay chiu c iu chnh tc .

I- H truyn ng chnh lu triristor c o chiu quay H truyn ng T- c o chiu quay c xy dng trn 2 nguyn tc c bn : + + 1. Gi nguyn chiu dng in phn ng v o chiu dng kch t ca Gi nguyn dng kch t v o chiu dng in phn ng.
T 2 nguyn tc c bn ny ta c 5 loi s chnh :

ng c.

S 1 : Truyn ng dng 1 b bin i cp cho phn ng v o chiu quay bng o chiu dng kch t. Loi s ny dng cho cng sut ln v rt t o chiu.

BB1 Uk

BB2

Hnh 2.1

Hong Trng Quyn

35

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

S 2 : Truyn ng dng mt b bin i cp cho phn ng v o chiu quay bng cng tc t chuyn mch phn ng (t thng gi khng i). Loi ny dng cho cng sut nh, tn s o chiu thp.

T Uk N BB T Hnh 2.2

+
CKT

S 3 : Truyn ng dng hai b bin i cp cho phn ng iu khin ring. Loi ny c u im l dng cho mi di cng sut, c tn s o chiu ln.

BB1

BB2 Hnh 2.3


S 4 : Truyn ng dng hai b bin i ni song song ngc iu khin chung. Loi ny dng cho mi di cng sut va v ln, thc hin c vic o chiu m hn.

Hong Trng Quyn

36

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

BA

BB1 BB2

Hnh 2.4

S 5 : Truyn ng dng hai b bin i ni theo s cho iu khin chung. Loi ny dng cho mi di cng sut va v ln, thc hin c vic o chiu m. Tuy nhin kch thc cng knh, vn u t v tn tht ln.

BB1 Lcb

Lcb

Lcb BB2 Hnh 2.5


2. a)

Lcb

Mch iu khin ca 5 loi ny c th chia lm 2 loi chnh:

iu khin ring:

Nguyn tc : Kha cc b bin i mch phn ng ct dng, sau tin hnh chuyn mch, nh vy khi iu khin s tn ti mt thi gian gin on. S hnh 2.1, 2.2, 2.3 c iu khin theo nguyn tc ny.

Hong Trng Quyn

37

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Ti mt thi im th ch c mt b bin i c xung iu khin cn b kia th b kha do khng c xung iu khin. Trong mt khong thi gian th BB1 b kha hon ton v dng phn ng b trit tiu, tuy nhin sut in ng phn ng E vn cn dng, sau khong thi gian ny th pht xung 2 m BB2 i chiu dng phn ng ng c c hm ti sinh.
C B A

ic

ib

ia

a1

FX1

a1

BB1

i1L u LOG i2L

SI1 SI2

a2

FX2

a2

BB2

220V

Hnh 2.6 S nguyn l mch iu khin

Hong Trng Quyn

38

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

E t
0

il
1 0

t t1

t
0

1 0

1 0 1 0 1 0
' b1

b '2

t
b1

1 0 1 0

b2

Hnh 2.7 S cc tn hiu iu khin

Hong Trng Quyn

39

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Nguyn l truyn ng T- o chiu iu khin ring: Khi iu khin ring 2 BB lm vic ring r nhau, ti mt thi im ch pht xung vo 1 BB, cn BB kia b kha do khng c xung iu khin. H c 2 BB (BB1 v BB2) vi cc mch pht xung iu khin tng ng l FX1 v FX2, trt t hot ng ca cc b pht xung ph thuc vo b1 v b2 (l cc tn hiu lgic). Qu trnh hm v o chiu c m t nh sau: Trong khong thi gian t 0 t1 BB lm vic ch chnh lu vi gc 1 < /2 BB2 kha. Ti t1 pht lnh o chiu bi il gc iu khin

1 tng t bin > /2, dng phn ng gim dn v 0, lc ny ct xung iu


khin kha BB1. Thi im t2 c xc nh bi cm bin dng in SI1. Trong khong thi gian tr = t3 - t2 BB b kha hon ton, dng in phn ng b trit tiu. Ti t3 sut in ng ng c vn cn dng, tn hiu lgic b2 kch cho FX2 pht xung m BB2 vi gc 2 > /2 v sao cho dng in phn ng khng vt qu gi tr cho php, ng c c hm ti sinh. Nu nhp iu gim 2 ph hp vi qun tnh ca h th c th duy tr dng in hm v dng in ngc khng i, iu ny c thc hin bi cc mch vng iu chnh t ng dng in ca h thng. Trn s ca khi lgic th il, i1L, i2L l cc tn hiu lgic u vo, b1 v b2 l cc tn hiu lgic u ra kha cc b pht xung iu khin. il = 1 pht xung iu khin m BB1 il = 0 pht xung iu khin m BB2 i1L(i2L) = 1 c dng in chy qua BB1(BB2) b1(b2) = 1 kha b pht xung FX1(FX2) Khong thi gian tr c m bo bi cc mch xung c rng khng i . Mch iu khin nh b lgic (c o chiu) c dng: b1 = i ld .i 1L + i 2 L

b1 = i ld .i 1L + i 2 L

Hong Trng Quyn

40

n tt nghip
-1 & i1L -1 1

http://www.ebook.edu.vn

b1

i2L

-1 & 1 1 b2

il

t
Hnh 2.8 S mch lgic

H truyn ng van o chiu iu khin ring c u im l lm vic an ton, khng c dng in cn bng chy qua gia cc b bin i, song cn mt khong thi gian tr, trong dng in ng c bng khng. b) iu khin chung: Nguyn tc : Ti mt thi im th c 2 BB (BB1 v BB2) u nhn c xung m nhng ch c 1 BB cp dng cho nghch lu cn BB kia lm vic ch i. S hnh 2.4, 2.5 thc hin theo nguyn tc ny. Trong phng php iu khin chung mc d m bo E d1 = E d 2 , tc l khng xut hin gi tr dng cn bng, song gi tr tc thi ca sut in ng ca cc b chnh lu l ed1(t) v ed2(t) lun khc nhau, do vn xut hin thnh phn xoay chiu ca dng in cn bng v hn ch dng in cn bng ny thng dng cc cun khng cn bng Lcb II-H truyn ng xoay chiu
1. H truyn ng cho ng c khng ng b

H truyn ng ny dng ng c khng ng b 3 pha. Loi ng c ny c s dng rng ri trong cng nghip, chim t l rt ln so vi ng c khc. Ngy nay do s pht trin cng nghip ch to bn dn cng sut v k thut in t, tin hc, ng c khng ng b mi khai thc c ht

Hong Trng Quyn

41

n tt nghip
vi h truyn ng chnh lu tiristor.

http://www.ebook.edu.vn

cc u im ca mnh. N tr thnh h truyn ng cnh tranh c hiu qu Khng ging nh ng c mt chiu, ng c khng ng b c cu to phn cm v phn ng khng tch bit. T thng ng c cng nh mmen ng c sinh ra ph thuc nhiu vo tham s. ng c khng ng b c chia lm hai loi, ng c khng ng b rto lng sc v ng c khng ng b rto dy qun. Trong cng nghip vi h truyn ng cng sut nh v trung bnh, ng c khng ng b c s dng rt ph bin. Vi s tin b ca cng ngh bn dn cng sut v k thut in t, tin hc. ng c khng ng b c th t c nhiu yu cu truyn ng cao m trc y ch c h truyn ng mt chiu T- mi m bo c. Do vy, cng vi u im ni bt v gi thnh, ng c khng ng b ngy cng c s dng rng ri trong truyn ng in. Do c im cu to phn cm v phn ng khng tch bit ca ng c khng ng b, t thng v mmen ca ng c ph thuc vo nhiu tham s khc nhau. H iu chnh ng c khng ng b l h iu chnh nhiu tham s v phi tuyn mnh. Xu hng hin i l xy dng h truyn ng ng c in khng ng b c c tnh iu chnh tip cn vi c tnh iu chnh h truyn ng mt chiu. Trong cng nghip thng s dng 4 h iu chnh tc : a) iu chnh in p cp cho ng c dng b bin i tiristor Nguyn tc ca phng php ny l mmen ca ng c khng ng b t l vi bnh phng in p stato. Do c th iu chnh c mmen v tc ca ng c bng cch iu chnh gi tr in p stato trong khi gi nguyn tn s. b) iu chnh in tr mch rto Phng php ny c thc hin theo nguyn tc iu chnh trn in tr rto bng cc van bn dn.
u im ca phng php ny l d t ng ha vic iu chnh.

Hong Trng Quyn

42

n tt nghip
Rr = Rrd + Rf Trong : Rrd : in tr dy qun rto. Rf : in tr ngoi mc thm vo mch stato.

http://www.ebook.edu.vn

in tr trong mch rto ca ng c khng ng b:

Khi iu chnh gi tr in tr mch rto th mmen ti hn ca ng c khng thay i v trt ti hn t l bc nht vi in tr. 3I 2 R rd M= r S i Si : trt khi in tr mch rto l Rrd Nu gi cho Ir = const th M = const v khng ph thuc tc ng c. V th m c th ng dng phng php iu chnh in tr mch rto cho truyn ng c mmen ti khng i. Phng php iu chnh trn in tr mch rto bng phng php xung: Re = R0 . Re td t = R 0 . d = R 0 . td + tn T

: l in tr tng ng trong mch rto c tnh theo thi gian

ng td v thi gian ngt tn ca mt kha bn dn cho php mt in tr R0 vo mch hay khng. c) Phng php iu chnh cng sut trt i vi cc h truyn ng cng sut ln, tn hao PS l ln. V vy iu chnh c tc va tn dng c cng sut trt, ngi ta dng cc s iu chnh cng sut trt.
PS = Me.(1 ) = Me.1.s = Pdt.s

s= d) Phng php bin i tn s

PS Pdt

Phng php ny iu chnh tc ng c da trn nguyn tc iu chnh tn s f1 sang tn s f2

Hong Trng Quyn

43

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Khi iu chnh tn s ng c khng ng b thng ko theo c vic iu chnh in p, dng in hay c t thng mch stato. Do vy y l phng php phc tp phi dng nhiu thit b. C 2 loi bin tn: Bin tn trc tip : Loi ny c s cu trc rt n gin

f1

Mch van

f2

Hnh 2.9

in p vo xoay chiu U1 (tn s f1) qua mt mch van l ra ngay ti vi tn s f2. B bin tn ny c hiu sut bin i nng lng cao, tuy nhin thc t s mch van kh phc tp, c s lng van ln nht vi mch 3 pha. Vic thay i tn s ra f2 kh khn v ph thuc nhiu vo tn s f1 Bin tn gin tip :
Xoay chiu Mt chiu Xoay chiu

U1, f1

Chnh luu

Lc

Nghch luu

U2, f2

Hnh 2.10
in p xoay chiu c bin thnh mt chiu nh b chnh lu, qua b lc, qua b nghch lu c lp ri c bin i thnh U2 vi tn s f2 Hiu sut bin tn loi ny thp song cho php thay i d dng m khng ph thuc f1 +
-

H truyn ng ng c khng ng b c nhiu u im: Gi thnh r hn nhiu so vi ng c mt chiu hay ng c ng b cng cng sut. H truyn ng c th p ng tt nhng ch tiu k thut.

Hong Trng Quyn

44

n tt nghip
-

http://www.ebook.edu.vn

ng c khng ng b c cu trc n gin, c bit l ng c khng ng b rto lng sc d ch to, bo dng, sa cha. S dng c in xoay chiu t li. H truyn ng ny cng c mt s nhc im: Di iu chnh cha ln. Kh nng iu chnh v cp tc thp. t c yu cu cao cn c u t ln. Kh nng t ng ha km.
Truyn ng cho ng c ng b

+
2.

H truyn ng iu chnh tc ng c ng b ba pha ngy nay c s dng rng ri vi di cng sut t vi trm W n hng MW. N chim v tr quan trng trong cc h truyn ng t ng. di cng sut ln v cc ln th n hon ton chim u th. Tuy vy cng sut nh n phi cnh tranh vi truyn ng ng c khng ng b v ng c mt chiu. Ngy nay truyn ng ng c ng b cng sut nh ang c ch nghin cu thay th truyn ng ng c khng ng b v ng c mt chiu, bi ng c ng b mang tnh u vit ca c ng c khng ng b v ng c mt chiu. Nguyn l iu chnh tc ng c ng b xut pht t biu thc: US = Trong : fS : tn s ngun cp PD : s i cc Trong thc t ng c ng b c iu chnh bng bin tn ngun dng hoc bin tn ngun p. c im ca h truyn ng ng c ng b l t sai s tc nh, nng cao h s s dng in, c kh nng b c cos cho li. Tuy nhin ng c ng b gp nhiu kh khn trong qu trnh khi ng do c im ring, hn na chng kh t tin. Trong thang my ng c c yu cu lm vic ch ngn hn lp li nn 2fS . PD

Hong Trng Quyn

45

n tt nghip
dng ng c ng b.
Kt lun :

http://www.ebook.edu.vn

qu trnh khi ng ng c lin tc xy ra, do loi tr kh nng s

Chn phng n truyn ng l da trn yu cu cng ngh v kt qu

tnh chn ng c. Thng qua phn tch, so snh v kinh t k thut chn ng c truyn ng l mt chiu hay xoay chiu, ng b hay khng ng b. + Hin nay h truyn ng in trong cc my nng, vn chuyn s dng ph bin l h truyn ng vi ng c xoay chiu v mt chiu. Xu hng ch yu khi thit k v ch to h truyn ng in cho my nng, vn chuyn l thng chn h truyn ng vi ng c xoay chiu v c hiu qu kinh t cao, t yu cu v c tnh khi ng cng nh c tnh iu chnh, chi ph u t t. + Vi nhng ch tiu truyn ng phn tch, trong d n thit k thang my ch hng cho ta nh 7 tng vi trng ti 2000(kg) tc chuyn ng v = 1(m/s) nn chn ng c khng ng b rto lng sc 2 cp tc . y l h truyn ng c th p ng tt nhng ch tiu k thut, ng thi c u im : lng sc c kt cu n gin, vng chc, gi thnh r.

Hong Trng Quyn

46

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Chng III Nhng khi nim c bn v h truyn ng in v c tnh c ca ng c khng ng b

I. 1.

nhng khi nim c bn v truyn ng in Cu trc v phn loi

Cu trc chung ca h truyn ng in c m t trn hnh 3.1

BB

MSX

RT

K GN VH Hnh 3.1 BB C RT KT R VH GN : b bin i. : ng c truyn ng. : b iu chnh cng ngh. : cc b ng ct phc v cng ngh. : cc b ng ct phc v truyn ng. : ngi vn hnh. : mch ghp ni.

KT

MSX : my sn xut.

+ H truyn ng in l tp hp cc thit b nh : Thit b in. Thit b in t. Thit b in t.


47

Hong Trng Quyn

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

+ Phc v vic bin i nng lng in c cng nh gia cng truyn tn hiu thng tin iu khin qu trnh bin i nng lng . Cu trc chung ca h truyn ng in c m t trn hnh 3.1 bao gm 2 phn: Phn lc l phn bin i v ng c truyn ng. Cc b bin i thng dng l b bin i my in, b bin i in t, b bin i in t. ng c in c cc loi: ng c in mt chiu, ng c in xoay chiu ng b v khng ng b. Phn iu khin gm cc c cu o lng, cc b iu chnh tham s v cng ngh, ngoi ra cn c cc thit b iu khin, ng ct phc v cng ngh v cho ngi vn hnh. + Phn loi h truyn ng in nh sau :
-

Truyn ng khng iu chnh: thng ch c ng c ni trc tip vi li in, quay my sn xut vi mt tc nht nh. Truyn ng c iu chnh: ty thuc vo yu cu cng ngh m ta c truyn ng iu chnh tc , truyn ng iu chnh mmen lc ko v truyn ng iu chnh v tr.

2.

Khi nim chung v c tnh c ca ng c in

c tnh c ca ng c in l quan h gia tc quay v mmen ca ng c. C c tnh c t nhin ca ng c nu nh ng c vn hnh ch nh mc: Mm, m. c tnh c nhn to ca ng c l c tnh khi ta thay i cc tham s ca ngun, hoc ni thm cc in tr, in khng vo ng c. so snh v nh gi cc c tnh c ngi ta a ra khi nim cng c tnh c :
= M

ln c c tnh c cng, nh c c tnh c mm, c c tnh

c cng tuyt i. Truyn ng c c tnh c cng, tc thay i rt t khi mmen bin i ln. Thang my c c tnh c thuc loi ny.

Hong Trng Quyn

48

n tt nghip
3. c tnh c ca my sn xut

http://www.ebook.edu.vn

c tnh c ca my sn xut rt a dng v c biu din bng biu thc tng qut:
a

M C = M C 0 + (M dm Trong : MC : mmen ng vi tc

+ M C 0 ). dm

M C 0 : mmen ng vi tc = 0 Mm : mmen ng vi tc nh mc m Thang my l c cu nng h theo phng thng ng a = 0 do biu thc c tnh c ca thang my: MC = Mm = const Ta c th sau:

Mmen cn th nng (mmen cn tnh) ca thang my c c tnh MC=const v khng ph thuc vo chiu quay.

Hong Trng Quyn

49

n tt nghip
c biu din trn hnh 3.3:

http://www.ebook.edu.vn

Mmen phn khng lun chng li chiu quay nh mmen ma st. c biu din trn hnh 3.4:

4.

Trng thi lm vic ca truyn ng in

Trong h truyn ng in, bao gi cng c qu trnh bin i nng lng in c. Chnh qu trnh bin i ny quyt nh trng thi lm vic ca truyn ng in. Dng cng sut in Pin c gi tr dng nu nh c chiu quay t ngun n ng c v t ng c bin i cng sut in thnh cng sut c Pc = M. cp cho my sn xut. Cng sut ny c gi tr dng nu nh mmen ng c sinh ra c cng chiu quay vi tc quay. Nu ngc li, dng cng sut in c gi tr m, nu n c chiu t ng c i v ngun. Cng sut c c gi tr m khi n truyn t my sn xut v ng c v mmen ng c sinh ra ngc chiu vi tc quay.

Hong Trng Quyn

50

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Mmen ca my sn xut c gi l mmen ph ti hay mmen cn MC. N cng c nh ngha du m v du dng ngc li vi du mmen ca ng c. Phng trnh cn bng cng sut ca h truyn ng: P = PC + P Trong : P : cng sut in. PC : cng sut c.
P : tn tht cng sut.

Ty thuc vo bin i nng lng trong h m ta c trng thi hm c m t trn hnh 3.5 Trng thi ng c bao gm ch c ti v khng ti Trng thi hm bao gm :
-

Hm ti sinh Pin< 0, Pc< 0, c nng bin thnh in nng tr v li. Hm ngc Pin> 0, Pc< 0, in nng v c nng tr thnh tn tht
P.

Hm ng nng Pin= 0, Pc< 0, c nng bin thnh cng sut tn tht


P.

Hong Trng Quyn

51

n tt nghip
5.

http://www.ebook.edu.vn

Quy i mmen cn, lc cn v mmen qu trnh

Trong mi mt c cu truyn ng u c cc i lng: , M, v, F v mmen qun tnh J. thun tin cho tnh ton ngi ta thng tnh quy i tt c cc i lng v trc ng c nhng phi theo nguyn tc l m bo nng lng ca h trc v sau quy i khng thay i.
Jd,Wd,Md

f.e 2
Jab,Mqd Jt,Wt,Mt

3 v.F 4
Hnh 3.6 S ng hc ca c cu nng h

1 : ng c in. 2 : hp gim tc. 3 : tang quay. 4 : ti trng. a) Tnh quy i mmen MC v lc cn FC v trc ng c Khi tnh ton thit k ta cho gi tr ca mmen tang trng MT qua hp gim tc c t s truyn l i v hiu sut i. Mmen ny c tc ng ln trc ng c c gi tr Mcqd: M cqd = M t . i= d t l l . i i

Ti trng G sinh ra lc FC c vn tc chuyn ng l v, n s tc ng ln trc ng c mt momen Mcqd ta c:

Hong Trng Quyn

52

n tt nghip
M cqd = Vi : p= d v FC v FC l . = . i . t p

http://www.ebook.edu.vn

= i . t
b) Tnh quy i mmen qun tnh Trong hp iu tc cc cp bnh rng c mmen qun tnh J1Jk, mmen qun tnh tang trng J1, khi lng qun tnh M v mmen qun tnh ng c Jd u c nh hng n tnh cht ng c ca h truyn ng. Nu xt im kho st l trc ng c v qun tnh ca c h truyn ng ti im ny gi l Jqd. Ta c phng trnh ng nng ca h l:
k m J J J qd = J d + 2 k + 2 t + 2 i .k p 1 i .k

6.

Phng trnh ng hc ca h truyn ng in

Phng trnh cn bng nng lng ca h truyn ng in: W = WC + W Trong : W : nng lng a vo ng c. WC : nng lng tiu th ca my truyn ng.
W : mc chnh lch nng lng a vo v nng lng tiu th

chnh l ng c ca h. Phng trnh ng hc ca h truyn ng tng qut l:


M = J. d 1 dJ + .. + M C dt 2 dt

Nhn vo phng trnh trn ta thy: M > MC M < MC d > 0, h truyn ng tng tc. dt d < 0, h truyn ng gim tc. dt

Hong Trng Quyn

53

n tt nghip
M = MC

http://www.ebook.edu.vn

d = 0, h truyn ng lm vic n nh. dt

Vy phng trnh trn l phng trnh m t qu trnh qu v c ca h truyn ng in.


7. iu kin n nh tnh ca h truyn ng in

Trong h truyn ng in khi trng thi xc lp Md = MC. c trng cho trng thi ny l mmen v tc khng i, y cng c th xem nh l trng thi cn bng ca h truyn ng in i vi ta . Trng thi cn bng ny c th ph v s thay i nhng thng s bn trong hoc bn ngoi h thng nh: + + + Dao ng in p li. Thay i ph ti. Chuyn i ca cc mch in. Sau trng thi cn bng c b ph v, h thng c th xc lp mt trng thi cn bng mi (n nh) hoc khng th xc lp c trng thi cn bng no (khng n nh). i vi h truyn ng in tiu chun n nh tnh c th pht biu nh sau: iu kin cn v mt trng thi xc lp ca h thng truyn ng in n nh l gia s tc , c trng cho hin tng mt cn bng l mmen ng xut hin khi phi c du ngc nhau ngha l:
Md <0 xt n nh tnh ca h truyn ng in ta c th da vo c tnh c ca ng c v c tnh tnh ca ph ti nh hnh 3.7. Kho st hnh 3.7 ta thy im A l im lm vic xc lp v vng ln cn im xc lp vi mt s gia nh, ta c th coi c tnh c ca ng c v ph ti l thng, ngha l thay cc c tnh c bng cc tip tuyn ca chng ti in xc lp, cc tip tuyn ny to vi trc theo chiu dng cc gc v .

Hong Trng Quyn

54

n tt nghip
Vi gi thit trn ta c:
Md = . M0 = 0.

http://www.ebook.edu.vn

M dg

= 0

Trong trng hp tng qut Mdg, c th dng hoc m. d xem xt n nh tnh ta lun gi thit > 0, vy tiu chun n nh tnh ch cn li Mdg < 0, ngha l nu m bo Md MC < 0 hoc C < 0
C, lc ny im xc lp h thng.

Theo tiu chun n nh tnh xt cho h thng truyn ng dng ng c khng ng b vi cc ti khc nhau c m t trn hnh 3.8. Ta thy ti cc im 1, 2, 3 h thng n nh tnh, cn ti im 4 h thng khng n nh.

Hong Trng Quyn

55

n tt nghip
Hnh 3.8a : m t mmen cn tc .

http://www.ebook.edu.vn

Hnh 3.8b : m t trng thi xc lp n nh v khng n nh ca h truyn ng in dng ng c khng ng b khi mmen cn khng i (MC = const). Nhng trong thc t ngi ta ch cho h thng lm vic ti im 1 v 3 v im 2 mc d h thng n nh nhng d tr km, trt ln (tc thp) dn n tn tht nhiu.

II.

c tnh c ca ng c khng ng b

ng c khng ng b c s dng rt rng ri trong cc ngnh kinh t quc dn. u im ni bt ca loi ny l:


1.

Gi thnh r hn nhiu so vi ng c mt chiu hay ng c ng b cng cng sut. H truyn ng c th p ng tt nhng ch tiu k thut. ng c khng ng b c cu trc n gin, c bit l ng c khng ng b Rto lng sc d ch to, bo dng, sa cha. S dng c in xoay chiu t li. Nhc im ca ng c khng ng b: Di iu chnh cha ln. Kh nng iu chnh v cp tc thp. t c yu cu cao cn c u t ln. Kh nng t ng ha km.
Phng trnh c tnh c ca ng c khng ng b

lp phng trnh c tnh c ca ng c ta da vo im cn bng cng sut trong ca ng c, cng sut in t chuyn stato sang rto: P12 = Mt.1 Mt : l mmen in t ca ng c. Nu b qua cc tn tht ph: Mt = Mc = M Cng sut c chia lm hai phn: P12 = Pc + P2

Hong Trng Quyn

56

n tt nghip
Pc : cng sut a ra di dng ng c.
P2 : cng sut tn hao ng trong rto.

http://www.ebook.edu.vn

M.1 = M + P2 Ta c:
P2 = M.1.S P2 = 3. r22 .R2

Nn :
M= 3.I 2 . 2 R2 2

Thay I2 vo ta s c phng trnh c tnh c ca ng c khng ng b :


3.U 2 .R 2 ft M= R 1 . R 1 + 2 + X 2 nm S Hoc :
M= 2.M th .(1 + a.S th ) S S th + + a.S th S th S a = R1.R2

Vi :

Hnh 3.9a : l th c tnh c ca ng c khng ng b. Hnh 3.9b : l th c tnh c ca ng c khng ng b. = f(M) trong ch ng c.

Hong Trng Quyn

57

n tt nghip
trt gii hn Sth :
S th = R2
2 R1 + X 2 nm

http://www.ebook.edu.vn

Mmen ti hn Mth : M th = Trong hai biu thc trn :


2 2.1 R 1 R 1 + X 2 nm

U2 ft

- Du dng ng vi trng thi ng c. - Du m ng vi trng thi my pht.


Do Mth ch my pht ln hn Mth ch ng c. Trong trng thi lm vic ca ng c, cc ng c tnh c lc ny thng biu din trong khong tc : 0 S Sth cng ca ng c tnh c bin i c v tr s ln c v du, ty theo iu kin lm vic. = Vi : S 1 M 2 M th = = v 1 S th S Vy : = 2 M th M dm hoc = 1 .S th 1 .S dm M M S = . S

Trn ng lm vic ca c tnh c ng c khng ng b c gi tr m v gn nh khng i.

III.

Cc thng s c bn nh hng n c tnh c ca ng c khng

ng b

T cc phng trnh trn ta thy rng mmen ti hn ca ng c t l vi bnh phng ca in p t vo stato, t l nghch vi tn s v ph

Hong Trng Quyn

58

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

thuc vo thng s ca ng c. trt ti hn cng ph thuc vo cc thng s cu to ca ng c. Khi cc thng s trn thay i, dng c tnh c s thay i. a)
nh hng ca in p li :

Khi in p li gim trt ti hn n khng i 0 = const, cn mmen ti hn s gim bnh phng ln vi in p, cc dng c tnh c c biu din trn hnh 3.10, Um > U1 > U2 > U3 Kho st th ta thy vi mt mmen cn xc nh (MC), khi in p cng gim th tc xc lp cng nh, mt khc do mmen khi ng v mmen ti hn u gim theo in p nn kh nng qu ti v khi ng gim dn. Do nu in p qu nh th h truyn ng c th khng khi ng c (ng U2), hoc khng lm vic c (ng U3). Ta c th thay i thng s ny hn ch dng in ng c rto lng sc hoc iu chnh tc .

b)

nh hng ca s i cc p :

i vi nhng ng c khng ng b rto lng sc nhiu cp tc , iu chnh tc ca n ngi ta thay i s i cc bng cch u dy stato.

Hong Trng Quyn

59

n tt nghip
Xut pht t biu thc :
= 2..f v = 0 (1 s ) p

http://www.ebook.edu.vn

Nu thay i s i cc p th w1 thay i do tc ng c cng thay i. Cn Sth khng ph thuc vo p nn khng thay i ngha l cng ca c tnh c vn gi nguyn. Nhng khi thay i s i cc, phi thay i cch u dy stato, nn mt s thng s nh: Uf, R1, X1 c th thay i. Do ty tng trng hp s c nh hng khc nhau n mmen ti hn ca ng c.
S .P2 P2 .P1 P1 1.2 1.1 R2 R1

Hnh 1.11 c tnh c khi thay i s i cc ca ng c khng ng b Mth = const

IV.

iu chnh tc ca ng c khng ng b bng cch thay i s i cc ca ng c

c)

Nguyn l iu chnh : Khi thay i s i cc t ca my in khng ng b, tc t

trng quay thay i v do tc ca Rto cng bin i theo. Quan h ny c th hin trong biu thc sau: = 0 .(1 s) = Vi : f1 l tn s in li. 2..f1 .(1 s) p

My in 2 tc l loi a tc hay gp nht, s i cc ca n s thay i bng hai cch khc nhau v c bn:

Hong Trng Quyn

60

n tt nghip
+ +

http://www.ebook.edu.vn

Dng 2 t dy qun stato ring bit, mi t c s i cc ring. Dng mt t dy qun stato, nhng mi pha c chia lm 2 on, Nhng ng c cu to theo cch th nht to v nng, khi t ni dy

thay i cch ni dy gia 2 on s thay i c s i cc. ny lm vic th t dy kia hon ton b khng, tuy nhin chng c u im l c th to c 2 tc bt k khng ph thuc vo nhau. ng c theo cch hai nh, nh hn, tn dng tt vt liu ca my in, nhng chng c nhc im l s i ni dy phc tp v hai cp tc l thuc vo nhau. ng c a tc thng c rto lng sc, v chng c kh nng t bin i s cc rto sang stato, do s cc, in tr, in khng ca rto t thay i nhp nhng vi stato.

Bng 1.4: cc ng c a tc thc t thng gp


P N 0 1 3000 314 2 1500 157 3 1000 314 4 750 105 5 600 78,5 6 500 63 7 428 52,4 8 375 44,8 9 330 39,3 10 300 34,6 11 270 31,4 12 250 26,2 n v V/ph Rad/s

Cc ng c hai tc , mt t dy qun thng c ch to vi: n0 =


1500 750 500 ; ; (vng/pht) 3000 1500 1000

Cc ng c hai tc , hai t dy qun thng c ch to vi: n0 = 1000 1000 750 750 330 250 ; ; ; ; ; (vng/pht) 1500 3000 3000 1000 1000 1000

Hong Trng Quyn

61

n tt nghip
d) Cc ch tiu cht lng:

http://www.ebook.edu.vn

u im ca phng php iu chnh s i cc l thit b n gin, gi thnh h, cc c tnh c u cng v kh nng iu chnh trit (iu chnh c tc khng ti l tng). Nh cc c tnh c cng nn chnh xc duy tr tc cao v tn tht trt khi iu chnh khng ng k. Nhc im ln ca phng php ny l c tinh km, gii iu chnh rng v kch thc ng c ln, i vi ng c hai tc mt t dy qun th = 2, nhng ng c khc c = 1,5, ngha l tc nhy cp kh nhiu, di iu chnh D = 1,5 8, do cu trc phc tp v kh nng n. Nhng ng c a tc vi D ln ch s dng nhng ni tht cn thit vi cng sut trung bnh.

Hong Trng Quyn

62

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Phn II

tnh ton - thit k v chn trang b in cho thang my

Hong Trng Quyn

63

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Chng I chn phng n thit k


I. Tnh chn cng sut ng c in

Ph ti ca thang my ch yu do ti trng quyt nh, v thang my c i trng nn trong tnh ton ta phi lu n trng lng ca i trng v trng lng ca c cu nng. xc nh ph ti mt cch chnh xc v khoa hc ta cn phi xy dng s ng hc ca h thng truyn ng thang my, t s ng hc ta phn tch cc qu trnh nng h ch nh mc v ch khi khng ti tnh ton cc thng s k thut lin quan. C cu truyn ng thang my c hp iu tc nn trong tnh ton ta phi tnh n t s truyn v t s ny c nh hng rt nhiu n mmen nng h ca ng c truyn ng v tc di chuyn ca bung thang. Trng thi lm vic ca truyn ng ph thuc vo mmen quay do ng c sinh ra v mmen cn tnh do ph ti quyt nh. Mi mmen trn u c th l mmen gy chuyn ng hoc mmen hm, nh vy r rng l ng hc ca truyn ng c xc nh bi mmen tng ca 2 mmen trn. xc nh ph ti tnh, gi s rng thang my trong qu trnh i ln mang ti nh mc v ti khng thay i trong sut qu trnh. y l trng hp nng nng n nht. V khi h thang my cng mang ti nh mc. Cng sut tnh ca ng c khi nng ti khng dng i trng: (G bt + G)v.g.10 -3 Pc = ( kW) Trong : Gbt : khi lng bung thang (kg). G : Khi lng hng (kg).

Hong Trng Quyn

64

n tt nghip
v : tc nng (m/s).

http://www.ebook.edu.vn

g : gia tc trng trng (m/s2), chn g = 9,8(m/s2).

: hiu sut ca c cu nng (0,5 0,8), chn = 0,8


Theo s liu cho: Gbt = 1800(kg) G = 2000(kg) v = 1(m/s) (1800 + 2000)9,8.10 -3 Pc = = 46,55( kW) 0,8 V thang my c i trng, nn tnh ton i trng ph hp l cn thit. Tuy nhin trong thc t i trng c th c thay i trong qu trnh hiu chnh chy th thang my. V vy, vic tnh i trng sau y cn thit cho tnh chn thit b. Khi lng ca i trng: Gt = Gbt + G (kg) Gt : khi lng i trng (kg).

: h s cn bng (0,3 0,6), i vi thang my ch hng ta chn

= 0,5.
Gt = 1800 + 0,5.2000 = 2800 (kg) Cng sut tnh ca ng c khi nng ti c i trng: Pcn = [(Gbt + G). 1 - Gt.]v.k.g.10-3 (kW)

Cng sut tnh ca ng c khi h ti c i trng: Pch = [(Gbt + G). + Gt. Trong : Pcn : cng sut tnh ca ng c khi nng ti c i trng. Pch : cng sut tnh ca ng c khi h ti c i trng. k : h s tnh n ma st gia thanh dn hng v i trng (1,15 1,3), chn k = 1,2. 1 ]v.k.g.10-3 (kW)

Hong Trng Quyn

65

n tt nghip
Pcn = [(1800+2000)

http://www.ebook.edu.vn

1 -2800.0,8].1,2.9,8.10-3 = 29,52(kW) 0,8


1 ].1,2.9,8.10-3 = 76,9(kW) 0,8

Pch = [(1800+2000).0,8 +2800. S liu v cp dn ng: + + + +

Khi lng ring dy cp = 0,47(kg/m) cp 12. S dng 4 si = 4.0,47 = 1,88(kg/m). Chn 1 tng cao 4(m) vy hnh trnh di nht ca cp = 4.7 = 28(m). Tng trng lng dy cp Gd = 1,88.28 = 52,64(kg). Lc ko t ln puli cp ko bung thang khi c ti nh mc: F = (Gbt + G k1.G1 Gt).g

Trong : k1 : s ln dng bung thang.

G1 : s gim khi lng ti sau mi ln dng.


F = (1800 + 2000 1.6 2800).9,8 = 9741,2 (N) T s truyn i ca hp iu tc: i= Trong : R : bn knh puli dn ng (m). n : tc ng c (v/s), n = 945(v/p) = 15,75(v/s). u : bi s ca h thng rng rc, chn : u = 1. i= 2..0,4.15,75 = 39,58 1.1 h 28 = = 28(s) v 1 2..R.n v.u

Thi gian lm vic ca thang my: t lv =

Hong Trng Quyn

66

n tt nghip
nng sut v ti trng nh mc: tck = 2.tlv + t1 + t2 + t3 Trong : t1 : thi gian ra, chn t1 = 5(s). t2 : thi gian vo, chn t2 = 5(s).

http://www.ebook.edu.vn

Thi gian ton b mt chu k lm vic ca thang my c th tnh theo

t3 : thi gian ng m ca bung thang, chn t3 = 6(s). tlv = 2.28 + 5 + 5 + 6 = 72(s) H s tip in tng i: T% = 2.t lv 2.28 = 77,78% = 72 t ck

Mmen tng ng vi lc ko: Mmen nng ti: Mn = Mmen h ti: Mh = Cng sut ng c: Cng sut ng c khi nng ti tc nhanh: F.v 9731,4.10 -3 Pn = = = 12,16( kW) 0,8 Cng sut ng c khi h ti tc nhanh: Ph = F.v. = 9731,4.0,8.10 -3 = 7,8( kW) Cng sut trung bnh ca ng c: PTB = Pi .t lv .k (12,16 + 7,8).28.1,2 = = 11,976( kW) 2.t lv 2.28 F.R. 9731,4.0,4.0,8 = = 78,67( Nm) i 39,58 F.R 9731,4.0,4 = = 122,9( Nm) i. 39,58.0,8

Hong Trng Quyn

67

n tt nghip
Cng sut nh mc ca ng c: Pm = PTB .

http://www.ebook.edu.vn

80 T % = 11,976. = 13,83( kW) 60 T TC %

Truyn ng thang my lm vic ch ngn hn lp li, khi c ti nh mc ng c khi ng nng n. Nn ta chn ng c hai cp tc , hai dy qun ring bit cho tng cp tc v tc ng c di 1000(v/p). Chn ng c loi c cng sut = 14kW. C cc thng s sau: Pm = 14(kW) Um = 380(V) Cos = 0,7 n1 = 950(v/p) n2 = 250(v/p) Im =
II.

P 14.10 3 = = 30,4(A) 3.U. cos 3.380.0,7

Tnh cho tit din cp ng lc

chn tit din cp ng lc cho ng c truyn ng ta cn ch : Nu chn dy c tit din ln qu th vn u t cao, nhng in dn xut ln, in tr nh. Nu chn tit din dy nh vn u t t, nhng nu nh hn dn n cp b qu ti gy chp chy gia cc pha trong cp. V vy ta phi da vo cc thng s k thut tnh ton chn cp sao cho phi m bo ch tiu k thut, nhng vn hp l v yu cu kinh t. Chn loi cp 3 pha 3 si c li bng ng, v nha bc tng si v v cao su bc bn ngoi c cp. Tnh tit din dy 1 si theo cng thc: S tt = I tb J kt

Hong Trng Quyn

68

n tt nghip
Itb : dng in lm vic nh mc.

http://www.ebook.edu.vn

Jkt : tra bng ch tiu kinh t Jkt = 22,5(A/mm2), chn Jkt = 2,2(A/mm2) S tt = 30,4 = 13,82 (mm2) 2,2

Chn tit din theo tiu chun: S = 16(mm2) ng knh dy tnh ton: D tt = 4.S tt 4.13,82 = = 4,2(mm)

Tra bng thng s cp trn, chn ng knh dy cho cp ng lc, m bo ta chn d > dtt: d = 4,5(mm) cho mt si.
III. Tnh chn phanh hm in t

Trong thang my, chuyn ng bung thang ln xung theo phng thng ng vi ti trng ln, nn lc qun tnh kh ln. Khi t ngt mt in bung thang v hng ha s ri t do vi mt gia tc rt ln, ngi vn hnh khng th km ch c ngoi phanh hm in t tc ng nhanh. Chnh v vy phanh hm l mt b phn khng th thiu c trong h truyn ng khng ch thang my. Trong thit k thang my thng s dng phanh hm in t ngun cung cp trc tip vi li in xoay chiu. Phanh hm thng c 3 loi: a. Phanh guc. b. Phanh a. c. Phanh i. Nguyn l hot ng ca phanh ni trn c bn ging nhau. Khi ng c ca c cu nng h c ng vo li in, th ng thi cun dy ca nam chm cng mt in, ngay lc ny lc cng ca l xo s p cht m phanh vo trc ng c kp thi hm dng ng c.

Hong Trng Quyn

69

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Phanh hm in t thng c ch to theo 2 kiu: hnh trnh phn ng di (hng chc mm) v hnh trnh phn ng ngn (vi mm). Loi phanh hnh trnh di yu cu lc ht nh nhng kt cu cng knh v phc tp. Thc t thng dng phanh hm hnh trnh ngn. Khi chn thng s phanh cn ch n 3 thng s c bn: + + + a) in p lm vic. H s tip in tng i. di hnh trnh phn ng. tnh ton v la chn phanh hm cho thang my Lc tc dng ln trc ng c khi phanh ph thuc vo v tr s mmen ca c cu phanh v ch lm vic ca c cu nng h bung thang: Mph = k.Mch Mph : mmen ca c cu phanh. k : h s d tr ty thuc vo ch lm vic. Mch : mmen cn tnh khi h ti vi ti nh mc. b) Tnh chn nam chm in ca c cu phanh Lc cn thit t ln m phanh (lc hng tm) c tnh :
1 1 Fh = .F = .9741,2 = 27832 (N) 0,35

: :

h s ma st. chn = 0,35 (m phanh lm t cht liu aming v puli lm bng gang). lc tc dng t ln puli cp ko chung thang.

Lc ht nam chm Fnc v hnh trnh ca phn ng yu cu hn c xc nh bi biu thc sau:

(Fnc .h n )yc = F.h.


trong : Fnc : lc ht nam chm.

1 .k

hn : hnh trnh phn ng, chn hn = 4(mm).

Hong Trng Quyn

70

n tt nghip
h : hnh trnh khi hm, chn h = 6(mm).
: hiu sut, = 0,85

http://www.ebook.edu.vn

k : h s d tr (0,75 0,85), chn k = 0,85 F.h. Fnc ( yc ) =


IV. Chn aptomat

1 .k

9741,2.6. =

hn

1 0,85.0,85 = 20224 (N) 4

Vic chn aptomat da vo cc thng s sau:


- Dng in tnh ton trong mch. - Dng in qu ti. - Tnh thao tc c chn lc.

Ngoi vic la chn cn phi cn c vo c tnh lm vic ca ph ti, aptomat khng c php ct khi c qu ti ngn hn thng xy ra trong iu kin lm vic bnh thng nh dng khi ng ca ng c. Yu cu chung l dng in nh mc ca gii hn bo v khng c b hn dng in tnh ton (Iap > Itt), ty theo c tnh v iu kin lm vic c th ca ph ti, chn dng in ca gii hn bo v l 125 150% so vi Itt ca mch. Im ca ng c = 30,4(A). Vy vic chn aptomat bo v mch vi ti ch yu l ng c nng h lm vic ch lm vic ngn hn lp li. Vy chn aptomat c cc thng s sau: 500V 50Hz 35A
V. Chn khi ng t

a) + + + + + +

Cc yu cu Tip im phi c bn chu mi mn cao. Kh nng ng ct cao. Thao tc ng ct dt khot. Tiu th nng lng t. Bo v tin cy ng c khi b qu ti lu di (c rle nhit i km). Chn: Ikt = (1,5 1,7)Im

Hong Trng Quyn

71

n tt nghip
AP RN Stop

http://www.ebook.edu.vn

RN Run U

U Run

RN

RN

Hnh 1.1

Mch iu khin o chiu quay ca ng c khng ng b rto lng sc bng khi ng t kp c rle nhit. Trong : U v D : l hai khi ng t thun v nghch. RN AT Stop Run + + : rle nhit. : ng c. : aptomat ng m mch. : nt dng. : nt chy thun ngch

La chn khi ng t: Cng sut v in p ca ng c khi lm vic. Ikt = (1,5 1,7)Im Vy chn 4 khi ng t c cc thng s sau: 110V 50A (in p v dng in qua tip im chnh)

Hong Trng Quyn

72

n tt nghip
VI. Chn rle trung gian

http://www.ebook.edu.vn

Nhim v ca rle trung gian l khuych i cc tn hiu iu khin. Trong s iu khin, rle trung gian thng nm v tr gia hai kh c in. c im ca rle trung gian l khng c c cu iu chnh in p tc dng, yu cu rle phi tc ng tt khi in p t vo cun dy dao ng trong phm vi : 5%.Um
3 1. Li thp 2. Cun dy 3. Phn ng 4. H thng tip im 5. L xo 1 5 4 2

Hnh 1.2 S cu to Rle trung gian

Trong mch thang my th rle trung gian c s dng kh nhiu cp tn hiu t mt rle khc. Trong s bo v v iu khin th rle thi gian dng gii hn thi gian qu ti, thit b t ng m my ng c c cc cp iu chnh tc v hn ch ng c lm vic qu ti.
VII. Chn rle thi gian kiu in t

Rle thi gian l thit b to thi gian duy tr cn thit khi truyn tn hiu t mt rle n mt thi gian khc. Trong s bo v v iu khin th rle thi gian dng gii hn thi gian qu ti. Thit b t ng m my ng c c cp iu chnh tc v hn ch ng c lm vic qu ti.

Hong Trng Quyn

73

n tt nghip
1. Cun dy nam chm 2. ng tr rng ( vt liu phi t tnh) 3. L xo 4. m chng dnh 5. Tip im 6. Li thp hnh ch U T thng chnh 2 6

http://www.ebook.edu.vn

3 4 1 5
(+)

(-)

Hnh 1.3 S cu to Rle thi gian

+
-

Cc yu t nh hng:
nh hng ca nhit lm vic, v khi nhit thay i dn n

in tr thay i lm cho thi gian m tip im cng thay i.


nh hng ca s dao ng in p ngun, mc bng phng ca

in p mt chiu ln hay nh. + Thi gian duy tr ca rle in t c th iu chnh trong phm vi t 0,55(s). Trong thang my rle thi gian dng thay tc ng c khi khi ng, v khi khi ng th ng c di chuyn tc thp sau t 25(s) th cc tip im thng ng v thng m ca rle tc ng ct ng c khi tc thp v chuyn ng c lm vic tc cao v ngc li. Trong khi ng m ca cabin th lm nhim v to thi gian tr ng m ca cabin.
VIII. Chn thit b chng mt pha v in p li thp

chng mt pha v in p li thp th nn chn b in t PMR

PMR : l mt thit b c lp trnh sn tc ng khi in p li thp (di 85%Um), mt trong ba pha b mt v khi thay i th t pha. Khi xy ra mt trong cc s c trn th thit bi PMR tc ng ngay lm ngt mch iu khin bo v cho ng c v cc thit b khc c an ton.

Hong Trng Quyn

74

n tt nghip
IX. Chn kh c bo v cho mch lc

http://www.ebook.edu.vn

Rle nhit: Rle nhit l mt cng c bo v ng c v mch iu khin khi b qu ti, thng dng km vi khi ng t v cng tc t. Rle nhit khng tc ng tc thi theo ch s dng in, v n c qun tnh nhit ln, nn phi c thi gian pht nng, do n lm vic c thi gian t vi giy n vi pht. c tnh c bn ca rle nhit l quan h thi gian tc ng v dng in ph ti chy qua. Vy chn theo gi tr It = (1,2 1,3)Im Chn rle nhit cho ng c thang my vi thng s: It = 38(A).
X. Chn lp kh c hn ch v an ton

m bo cho thang my hot ng an ton trong phm vi cho php, trong mch phi c cc cng tc hn ch hnh trnh ca cabin v chng qu ti. Trong thit k cabin chuyn ng c t sn tng 1 n tng 7 l ht hnh trnh. m bo cho chuyn ng ca cabin khng vt qu hnh trnh khi i ln (i tng) v chuyn ng qua tng cui cng (tt tng), trong mch phi c cng tc hnh trnh hn trn (TOP) chng i tng v cng tc hn di (BOT) chng tt tng. Hai cng tc trn phi c tip im thng ng. Khi cabin chuyn ng qu hnh trnh th cc tip im thng ng ca cng tc hnh trnh TOP hoc BOT c tc ng m ra ct mch iu khin v mch ng lc ra khi ngun, ng c dng, ng thi cc phanh tc ng hm ng c v cabin. Nu thang my ch qu ti s gy ra h hng ng c v cc thit b trong c cu nng h. trnh qu ti th sn di cabin c lp nhng cng tc hn ch qu ti v rle chng qu ti OLD c tip im thng ng. Khi xy ra qu ti th cng tc ny s hot ng cp in cho rle OLD lm cho im OLD m, lm h mch, ngi vn hnh s khng iu khin c qu trnh chuyn ng ca cabin, ng thi lc ny chung bo qu ti s pht tn hiu ngi vn hnh bit.

Hong Trng Quyn

75

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Thang my chuyn ng sut dc ging thang cao rt ln. trnh tnh trng xy ra tai nn cho ngi khi cabin ang chuyn ng th cabin v cc ca tng phi t cc cng tc hnh trnh ca. Khi ca cabin v cc ca tng u ng ht th phi t cc tip im ca cc cng tc hnh trnh ng mch iu khin. Nu mt trong cc ca tng hay cabin cn m th s lm h mch iu khin, lc ny thang my s khng hot ng.
XI. Chn my bin p

Chn my bin p mt pha, lm mt bng khng kh, c cc cp in p ra cung cp cho mch lc, mch iu khin v mch tn hiu: 110V 6V Sm = 1(KVA) Uvo = Um = 380(V)

Hong Trng Quyn

76

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Chng II thit k mch ng lc


I. ng c truyn ng

ng c truyn ng l ng c khng ng b rto lng sc hai cp tc . Mi tc c dy qun ring bit, nn khi c chuyn i tc th gia hai dy qun khng c lin quan v tc . Trn s ta thy c 6 u dy cp ngun vo bng u trn ng c, mi mt tc c u 3 si. Ngoi ra cn c ng c c cng sut nh dng ng m cabin.
AP PMR

GV BV RN RN BV RN RN RN

GV

RN

FM

Hnh 2.1

Hong Trng Quyn

77

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Cp ngun cung cp cho h bng aptomat AP. Cun dy stato ca ng c c ni vo ngun cp qua cc tip im ca cng tc t nng U hoc cng tc h D v cc tip im ca cng tc t tc nhanh GV hoc cng tc t tc chm BV.
II. Cc cng tc t

iu khin cho hot ng nng h cabin v chuyn i tc nhanh chm c s dng 4 cng tc t mt chiu: + + + + Cng tc t U Cng tc t D : dng iu khin cho thang i ln. : dng iu khin cho thang i xung.

Cng tc t GV : dng iu khin cho thang i tc cao. Cng tc t BV : dng iu khin cho thang i tc thp. Cc cng tc U, D, GV, BV phi lm vic theo trnh t yu cu thao

tc. Khi thang hot ng th khng xy ra cng mt lc cc cng tc t U v D cng lm vic hoc cc cng tc t GV v BV cng lm vic. Nu cc cng tc t nh trn cng lm vic th s gy ra chy, chp cc pha ca mch lc, gy ra h hng hon ton cc tip im chnh ca cng tc t v cp dn. Do trong mch ta phi b tr cc kha lin ng thng qua cc tip im thng ng trn cc cng tc t. Khi cng tc t U hot ng th tip im thng ng U m ra ct ngun iu khin pha cng tc t D khng cho cng tc t D hot ng v ngc lai. Nh vy m bo ch c th xy ra U hoc D lm vic, trnh c hin tng c hai cng lm vic mt lc. Gia hai cng tc t GV v BV cng b tr tng t m bo ch c mt cun dy tc ca ng c lm vic.

Hong Trng Quyn

78

n tt nghip
III. My bin p

http://www.ebook.edu.vn

Chn my bin p mt pha, lm mt bng khng kh, c cc cp in p ra cung cp cho mch lc, mch iu khin v mch tn hiu: 110V 6V Sm = 1(KVA) Uvo = Um = 380(V)
IV. Rle bo v

Rle nhit RN c tc dng bo v qu ti. Chng c u ni tip vi mch ng lc ca ng c, cn tip im thng ng ca chng c u ni tip vi ngun iu khin. Khi xy ra qu ti th dng in chy trong ng c ln hn dng in nh mc dn n nhit ca ng c tng th cc rle nhit bo v ng c s tc ng, cc tip im thng ng ca rle m ra lm h mch iu khin v s ct ngun mch lc ca ng c. Rle thi gian RTG l loi rle dng phn t tr kiu in t. Ngun cp cho cun l in p mt chiu, thi gian tr l t = 3 5(s). Rle ny gip cho ng c c thi gian chuyn t tc nhanh sang tc chm v ngc li. iu trnh cho ng c khi chuyn i trng thi khng lm vic mt cch t ngt. Khi rle RTG c cp in th tip im thng m ng li sau mt thi gian t sn. Do rle RSV c in, tip im thng ng RSV m ra lm cng tc tc chm BV mt in, cng lc ny tip im thng m RSV ng li lm cho cng tc t tc nhanh c in. Nu chuyn tc t nhanh sang chm th qu trnh ngc li. Trong mch c s dng rle trung gian RSV nh tc ng ca rle thi gian RTG thay i tc ng c. TOP, BOT l cng tc hnh trnh chng i tng v tt tng. Khi bung thang vt qu tng trn cng hoc xung cui cng mt khong nht nh th cng tc ny tc ng gip cho cabin khng vt qu tng gii hn.

Hong Trng Quyn

79

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Trong mch c trang b mt rle chng qu ti OLD. Khi bung thang chu ti trng ln hn ti trng nh mc th s lm cho cng tc OLD tc ng cp in cho rle OLD lm h tip im thng ng OLD ct mch iu khin.
V. Aptomat

Aptomat lm nhim v ng ngt ngun cung cp dng cho mch lc, m bo cho ng c lm vic iu kin bnh thng, ct mch ng lc khi c s c.
VI. Thit b chng mt pha v in p li thp

chng mt pha v in p li thp th nn chn b in t PMR

PMR : l mt thit b c lp trnh sn tc ng khi in p li thp (di 85%Um), mt trong ba pha b mt v khi thay i th t pha. Khi xy ra mt trong cc s c trn th thit bi PMR tc ng ngay lm ngt mch iu khin bo v cho ng c v cc thit b khc c an ton.
VII. Cc loi phanh

Dng khng ch, dng, hm ng c v cabin khi c yu cu hoc khi c s c. Thang my c s dng 2 loi phanh sau: - Phanh guc FM : dng hm ng c. - phanh chm FC : dng hm cabin khi ri t do. H thng phanh trn tc ng khi cng tc t U hoc D tc ng. C th l khi cng tc t U (hoc D) tc ng th tip im thng m ca ca U (hoc D) ng li cp in cho cun ht ca phanh guc FM c in, do phanh lp tc tc ng lm cc phanh m ra, khi ng c v cabin khng b hm s chuyn ng, ngc li khi U (hoc D) khng tc ng th cc tip im U (hoc D) m ra ct ngun cp cho cun ht ca phanh, phanh tc ng, phn ng ca phanh tr v v tr ban u, l xo p cng phanh lm cho cc m phanh hm trc ng c, thang my c dng kp thi v chnh xc. cn phanh chm FC m bo dng thang my li ngay khi c s c nh bung thang ri t do

Hong Trng Quyn

80

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

gip cho cng vic sa cha, kim tra v th nghim thang my th trong mch nn b tr cng tc chuyn i ch INS. Khi cng tc K1 hoc K2 v tr m th lc ny mch iu khin lm vic ch t ng. Khi cng tc ny ng th thang my c chuyn sang ch sa cha hoc th nghim, ch ny iu khin hot ng ca thang my bng cc nt n UP v DOWN. Khi vn hnh ngi iu khin s n lin tc mt trong hai nt trn. Ch iu khin ny c hi cho phn truyn ng c kh v cc kh c in trong mch, nn trong mch thang my lm vic tc thp. V tr cc kha K1 v K2 c t trn t iu khin v trn nc cabin. Khi mt trong hai cng tc ng th rle INS c in, cc tip im thng ng INS m mch iu khin gi tng, n tng v cng tc t GV. Khi y cc iu kin lin ng nh:
-

in p 3 pha: tip im PMR ng. Cc ca tng v ca cabin ng: tip im DS, DW ng, tip im AR ng. Gi s ta mun thang my i xung th gi nt DOWN, rle hng

xung, LD c in tc ng, tip im LD ng, rle trung gian U0 c in, ng cc tip im U0, ng thi lc ny cng tc t D c in v cng tc t BV c in ng cc tip im mch lc v cp ngun cho ng c trng thi quay chm h thang xung v cp in cho cc phanh m ra lm cho bung thang chuyn ng. Khi cn dng li ta ch cn nh nt xung l cc rle v cc cng tc t ngng hot ng, phanh hm tc ng hm dng ng c v cabin. Mun thang i ln ch vic gi nt UP th cc qu trnh hot ng ca thang s din ra tng t nhng khi cng tc t U v rle LU hot ng.

Hong Trng Quyn

81

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Hong Trng Quyn

82

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Chng III Thit k mch iu khin


I. Mch gi tng v chuyn i tng

Khi vn hnh iu khin hot ng ca thang my th v tr ca cc tng v trong cabin cc nt iu khin c b tr cc v tr sau: + Ti ca tng:
mi ca tng thang my: t tng 1 n tng 7, mi tng u c nt

gi tng GT (1GT 7GT). Khi thc hin c lnh iu khin bng nt gi tng th tt c cc ca tng phi ng kn khi cc iu kin lin ng y . Ngi vn hnh ch cn n vo nt gi tng cn gi l s c lnh iu khin bung thang n ng v tr sn tng theo yu cu. + Trong bung thang: Trong bung thang c 7 nt chuyn i bung thang T n cc tng. Trn bng iu khin ta thy c 7 nt (1T 7T). Khi cc iu kin lin ng y th ngi s dng ch cn n vo nt T ca tng cn n l s c lnh iu khin bung thang n tng xc nh. +
-

Trong mch GT v T bao gm : 7 Rle trung gian mt chiu: 1RC 7RC tng ng vi 7 tng v 7 tip im thng m 1RC 7RC, 1RV2 7RV2. Rle CLR l Rle xa nh tng khi bung thang dng chnh xc . R1 R7 : l in tr cng sut gim p cho cc Rle c lin quan gy st p tc thi trong thi im xa duy tr lnh iu khin GT v T. Khi ta n nt GT (hoc T) th cun Rle trung gian RC c in lm

ng tip im RC tng ng.

Hong Trng Quyn

83

n tt nghip
7T R7 7RC 7RC 7GT

http://www.ebook.edu.vn

7RV1

6T R6 6RC 6RC 6GT

AR

6RV1

5T R5 5RC 5RC 5GT

AR

5RV1

4T R4 4RC 4RC 4GT

AR

4RV1 AR

3T R3 3RC 3RC 3GT

3RV1

2T R2 2RC 2RC 2GT

AR

2RV1

1T R1 1RC 1RC 1GT

AR

1RV1

AR AR

PMR + 110V

INS -

Hnh 3.1

Hong Trng Quyn

84

n tt nghip
II. Mch dng chnh xc bung thang

http://www.ebook.edu.vn

Mch bao gm cc rle cm bin kiu chn khng RT (rle in t). Mi tng s c mt QT tng ng t QT1 QT7. Khi bung thang tng no th l thp ng nm trn bung thang s chn t trng ca nam chm lm cho tip im qu trnh m ra ct mch iu khin cho cc rle trung gian RV1, mch c 7 rle RV1: t 1RV1 7RV1 tng ng cho 7 tng. Khi bung thang i qua cc tng th cc tip im QT ng li cp in cho rle RV1 tng ng. Nh vy khi bung thang hot ng th ch c mt QT l khng ng cn li 6QT khc vn v tr ng, nh vy ta c th xc nh c v tr ca bung thang ang hot ng tng no. + Rle EX: l rle trung gian dng cp tn hiu iu khin dng chnh xc bung thang, rle c tc ng nh rle cm bin kiu chn khng QT. Khc vi cc QT trn, EX dng chnh xc bung thang c gn trn nc cabin, cn cc l thp c t dc theo ging thang tng ng vi v tr cc tng. Khi bung thang cn cch sn tng cn dng mt khong c tnh ton, th cm bin QT b l thp chn t trng ca nam chm lm tip im ca QT m ra ct ngun iu khin ca EX cc tip im m ra ct ngun iu khin hot ng ca thang my ng c b mt in cc phanh hm tc ng dng cabin ng v tr. + + + Rle DS: l rle gi tng, rle ny ch tc ng khi ca cabin PC ng cc rle DN: l rle trung gian ca, tc ng khi cc cng tc hnh Rle an ton AR: khi cc rle DS v DN tc ng th cc tip im DS Vy cc rle DS, DN, AR l cc rle m bo an ton Khi cc iu kin lin ng y th cc rle ny mi hot ng. Ta phi b tr cc rle m bo an ton cho ngi vn hnh khi thang my ang hot ng. + Cc nt STOP: l cc nt dng hot ng ca thang my khi thang my xy ra s c t ngt. Cc nt n c b tr thch hp v tin thao tc. ht v ngc li. trnh ca tng PE1 PE7 ng v ngc li. v DN ng ni ngun cho AR hot ng.

Hong Trng Quyn

85

n tt nghip
7 RV1 6 RV1 5 RV1 4 RV1 3 RV1 2 RV1 1 RV1 QT7

http://www.ebook.edu.vn

QT6

QT5

QT4

QT3

QT2

QT1

QT EX DN1 DN2 DN3 DN4 AR PE7 DN7 PE6 DN6 PE5 DN5 PE4 DN4 PE3 DN3 PE2 DN2 PE1 DN1 PC DS DN5 DN6 DN7 DS FC STOP1 STOP2

110V

Hnh 3.2

Hong Trng Quyn

86

n tt nghip
III. Mch logic

http://www.ebook.edu.vn

Mch c tc dng xc nh r v tr ca bung thang v ngn tn hiu gi ngc khi thang my ang hot ng hnh trnh ln hoc xung. + + + Cc rle: 1RV2, 3RV2, 5RV2, 7RV2 lm nhim v cp v xa tn Cc rle: 2RV2, 4RV2, 6RV2, lm nhim v cp v xa tn hiu iu Cc rle: 1RV3, 2RV3, 3RV3, 4RV3, 5RV3, 6RV3, 7RV3 lm nhim Gi s cabin ang tng 1: lc ny QT1 m th rle 1RV1 khng tc ng. Tip im 1RV1 ng ni mch cho rle 1RV2 v 1RV3 c in. + Khi 1RV3 c in th tip im thng m 1RV3 ng ni mch duy tr cho 2 rle 1RV2 v 1RV3. Cng lc ny tip im thng ng 1RV3 m ct ngun iu khin cho rle hng xung MD rle MD khng hot ng cho d ngi iu khin c n lnh iu khin cho thang my i xung. Khi bung thang ln n tng 2, lc ny tip im QT1 ng lm rle 1RV1 tc ng tip im thng ng 1RV1 m. ng thi cng lc ny tip im QT2 m rle 2RV1 khng c in, tip im thng ng 2RV1 ni ngun cho rle 2RV2 v 2RV3 tc ng rle 2RV2 c in lm tip im thng ng 2RV2 m v tip im 1RV1 m (v rle 1RV1 ang tc ng), dn n 2 rle 1RV2 v 1RV3 mt in tip im 1RV2 m xa mch iu khin logic ca tng 1. Nhng ng thi lc ny tip im thng ng chun b cho mch iu khin tng 1 ca hnh trnh lm vic sau: Khi rle 2RV3 tc ng th tip im thng m 2RV3 ng, mch iu khin tng 2 c duy tr qua cc tip im : 1RV2, 3RV2, 5RV2, 7RV2. hiu iu khin cho cc tng chn. khin cho cc tng l. v ct mch iu khin thng qua cc tip im ca chng.

Hong Trng Quyn

87

n tt nghip
Lu :

http://www.ebook.edu.vn

Trong mch logic ca thang my th c thi im cabin ri tng 1 nhng cha ti tng 2. Lc ny QT1 ca tng 1 ng rle 1RV1 c in, tip im thng ng 1RV1 m, thi im ny mch duy tr cho tng 1 ly qua cc tip im thng ng 2RV2, 4RV2, 6RV2. Khi thang ri tng 2 sp ti tng 3 th cng xy ra tng t, nhng mch duy tr cho tng 2 lc ny qua cc tip im thng ng ca mch l. Qu trnh thang my hot ng cc tng tip theo s xy ra nh tng 1 v tng 2. Cc mch logic chn l s thay nhau xa v duy tr cc tn hiu iu khin ca tng trc v tng sau so vi tng ang ng.

Hong Trng Quyn

88

n tt nghip
7 RV2 7 RV3 6 RV2 6 RV3 5 RV2 5 RV3 4 RV2 4 RV3 3 RV2 3 RV3 2 RV2 2 RV3 1 RV2 1 RV3 1RV1 2RV1 3RV1 4RV1 5RV1 6RV1 7RV1

http://www.ebook.edu.vn

7RV3

6RV3

5RV3

4RV3

3RV3

2RV3

1RV3

2RV2 4RV2 6RV2

1RV2 3RV2 5RV2 7RV2 + 110V -

Hnh 3.3

Hong Trng Quyn

89

n tt nghip
IV.

http://www.ebook.edu.vn

Mch nguyn l hot ng ca h thng t ng iu khin khng ch truyn ng thang my ch t ng

iu khin hot ng ca thang my ch t ng th ngi iu khin c th iu khin bng nt gi tng GT ngoi ca tng hoc bng nt chuyn i tng T trong cabin. V d : Cabin ang tng 1, ngi s dng mun chuyn hng t tng 6 xung tng 3. + Trc khi mch iu khin hot ng th phi c y cc iu kin in p y , cc pha , th thit b PMR ng tip im tng ng. Cc ca tng ng cng tc hnh trnh cc ca tng PE1 PE7 ng cc rle DN1 DN7 c in cc tip im DN1 DN7 ng. Ca cabin ng th cng tc hnh trnh PC ni ngun cho rle DS ng tip im DS ng rle an ton AR c in ng tip im AR. Lc ny mch iu khin kn, sn sng ch tn hiu iu khin. + cabin ang tng 1: Lc ny QT1 m th rle 1RV1 khng tc ng. Tip im 1RV1 ng ni mch cho rle 1RV2 v 1RV3 c in. Khi 1RV3 c in th tip im thng m 1RV3 ng ni mch duy tr cho 2 rle 1RV2 v 1RV3. Cng lc ny tip im thng ng 1RV3 m ct ngun iu khin cho rle hng xung MD rle MD khng hot ng cho d ngi iu khin c n lnh iu khin cho thang my i xung. + Ngi s dng ng tng 6:
n nt gi tng 6 (6GT) th rle trung gian 6RC c in, ng tip

lin ng sau:

im 6RC. Khi rle 6RC c in th rle trung gian MU c in.

Hong Trng Quyn

90

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Tip im thng ng MU m ct rle trung gian hng xung MD m bo khng xy ra hin tng cho ngi ng in cho cabin chuyn ng xung khi cabin ang trong hnh trnh ln. Tip im thng m MU ng ni ngun iu khin cho rle trung gian LU. Khi rle LU c in th tip im thng ng LU m ct rle trung gian LD. Cc tip im thng m LU ng li cp in cho cng tc t nng U v cho rle thi gian RTG. Tip im thng m U ng cp ngun cho rle U0, khi U0 tc ng th tip im thng m U0 ng li cp in iu khin cho cng tc t tc chm BV. Khi cng tc t rle U0 tc ng lm phanh guc FM m m phanh hm trc ng c, ng c nng cabin ln tc chm. Sau thi gian khi ng ban u mt khong t = 0,5 1(s) t sn th rle RTG tc ng. Tip im RTG ng li cp in cho rle RSV. Khi rle RSV tc ng th tip im thng ng RSV m ct cng tc t BV, ng thi tip im thng m RSV ng li cp in cho cng tc t tc cao GV. Cun dy tc cao GV ca ng c c cp in, ng thi cun dy tc thp BV ca ng c b ct. Lc ny ng c quay tc cao a cabin ln vi tc cao. Khi bung thang ln n tng 2, lc ny tip im QT1 ng lm rle 1RV1 tc ng tip im thng ng 1RV1 m. ng thi cng lc ny tip im QT2 m rle 2RV1 khng c in, tip im thng ng 2RV1 ni ngun cho rle 2RV2 v 2RV3 tc ng rle 2RV2 c in lm tip im thng ng 2RV2 m v tip im 1RV1 m (v rle 1RV1 ang tc ng), dn n 2 rle 1RV2 v 1RV3 mt in tip im 1RV2 m xa mch iu khin logic ca tng 1. Khi cabin cch sn tng 6 mt khong l s tnh ton th lc ny cm bin QT6 b l thp chn t trng lm m tip im QT6, rle 6RV1 b mt in, tip im thng ng 6RV1 cp in cho cc rle ca mch logic 6RV2 v 6RV3, khi rle 6RV3 c in th tip im thng ng

Hong Trng Quyn

91

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

6RV3 m ra ct rle MU, khi MU mt in th rle MU mt in rle RTG v RSV mt in tip im thng ng RSV m ra ct cng tc t GV v ng thi ng tip im thng m RSV cng tc t BV c in, lc ny cabin chuyn sang tc chm. Khi cabin cch sn tng 6 mt khong s tnh ton th cm bin QT b l thp chn t trng lm m tip im QT, cm bin dng chnh xc QT tc ng lm mt in rle dng chnh xc cabin EX. Khi rle EX mt in th m tip im EX lm cng tc t U mt in. Khi U mt in lm m tip im U, m mch lc ct ngun cho ng c. Khi phanh hm tc ng dng chnh xc cabin tng 6. Cabin dng chnh xc tng 6 th ngi s dng n nt OPEN m ca cabin. Khi lnh gi tng 6 b xa, lc ny c th chuyn hng ha vo cabin a xung tng 3, sau ngi s dng n nt CLOSE ng ca cabin. Ngi s dng trong cabin n nt 3DT. Khi n nt 3DT th rle 3RC c in lm ng tip im 3RC. Khi tip im 3RC ng th rle MD c in, tip im thng ng MD m ra ct rle hng ln MU, tip im thng m MD ng cp in cho rle LD tip im LD ng, tip im thng ng LD m ct rle LU. Lc ny mch iu khin v vic dng chnh xc cabin tng t trn ch khc l cng tc t D lm vic a cabin h xung ng tng 3.

Hong Trng Quyn

92

n tt nghip
MU MD TOP 7RV2 7RC 7RV3 6RV2 6RC 6RV3 5RV2 5RC 5RV3 4RV2 4RC 4RV3 3RV2 3RC 3RV3 2RV2 2RC 2RV3 1RV2 1RC 1RV3 MD MU BOT

http://www.ebook.edu.vn

110V

Hnh 3.4

Hong Trng Quyn

93

n tt nghip
V. Mch iu khin ca cabin

http://www.ebook.edu.vn

Trong cabin c 2 nt OPEN v CLOSE dng m v ng ca cabin: Khi thang ang hnh trnh ng, ngi iu khin mun m li ca th n nt OPEN rle OP1, RM1, OP c in tip im OP1 b ct in cung cp cho mch, ng thi RM1 c duy tr bi cun dy RM1. Ca li c m ra v tip tc hon thnh hnh trnh m. Khi ca bung thang ang m, ngi iu khin mun ng ca ngay th n nt CLOSE cp in cho CL1 tip im CL1 ct in cung cp cho mch m ca ng thi OP1 ng qua CT2 thng ng, tip im CL1 ng RM2 c in th tip im RM2 ng duy tr cho CL1, ng thi CL c in, qua tip im thng ng OP ca cng tc OP mt in, ca c ng li. m bo an ton cho hng ha v ngi iu khin khi cabin ang vn hnh ca khng c m th trong mch b tr thm cng tc hnh trnh CT3. Cng tc ny c tc ng bi thanh ng c lp dc theo ca cabin nh hn mp ca mt khong, m bo khi ca ng m gp vt cn th thanh ny phi tc ng trc. N khng tc ng ln cng tc khi ca cabin c ng kn. CT3 b tc ng cp ngun cho OP, c lin ng tc ng v hnh trnh m bt u.

Hong Trng Quyn

94

n tt nghip
AP

http://www.ebook.edu.vn

OP

CL

Hnh 3.5
OPEN OP1 CT3 RM1 U0 EX CP RM1 CT1 CL1

CL

OP

CT2

OP1

RM2

CL1 CLOSE RM2

CL1

110V

Hnh 3.6

Hong Trng Quyn

95

n tt nghip
VI. Mch iu khin phanh hm

http://www.ebook.edu.vn

Khi dng chuyn ng ca cabin nht l lc c s c nh mt in t ngt th trong mch phi s dng phanh hm tc ng kp thi v chnh xc m bo an ton. Trong mch c s dng 2 h thng phanh sau: + Phanh guc: c tc dng hm chuyn ng ca ng c nn khi thit k phi t phanh sao cho tc ng kp thi vi cc kh c ca mch lc khi c s c. Hot ng ca phanh din ra nh sau: khi cng tc t U hoc D c in th cc tip im thng m U hoc D ng cun dy nam chm ca phanh lm phanh tc ng. Cc m phanh hm trc quay ca ng c m v ngc li. + Phanh chm : khi cabin chuyn ng vi tc vt qu tc cho php (c th do t cp, lch cp, tc ng c tng t ngt ) th qu vng li tm tc ng vo cp quay, git tay phanh tc ng lm cho cabin dng li. Phanh chm c t trn nc cabin. H thng phanh trn phi hot ng mt cch c th t v chnh xc, kp thi hm ng c v cabin khi c s c xy ra.
VII. Cc tn hiu n chiu sng v tin nghi trong thang my

Trong cabin c thit k qut thng gi m bo cho s thng thong bn trong. H thng n chiu sng c b tr: + + + Trong cabin t hai bng chiu sng loi: 220V 40W. Dc ging thang c b tr 7 bng n: 220V 100W phc v cho Di y ging thang b tr 2 bng: 220V 60W. gip cho ngi vn hnh nm c cc thng s k thut ca thang trong mi ch hot ng th trong mch iu khin ca thang my c lp t cc tn hiu thng bo ch th tng bng n LED.

cng vic kim tra v sa cha.

Hong Trng Quyn

96

n tt nghip
7RC LED7 R7 CC

http://www.ebook.edu.vn
SK

6RC

LED6

R6

D7

5RC

LED5

R5

D6

4RC

LED4

R4

D5

3RC

LED3

R3

D4

2RC

LED2

R2

D3

1RC

LED1

R1

D2

INS

LED

D1

Chung

AP 220V CC D1

SWI

D2

Hnh 3.7

Hong Trng Quyn

97

n tt nghip

http://www.ebook.edu.vn

Ti liu tham kho

1.

Pgs, Ts. V Lim Chnh (ch bin) Ts. Phm Quang Dng Ths. Hoa Vn Ng. NXB khoa hc k thut.
Thang my cu to la chn lp t v s dng.

2.

V Quang Hi Nguyn Vn Cht Nguyn Th Lin Anh. NXB gio dc


Trang b in - in t my cng nghip dng chung.

3.

Phm Vn Chi Bi Tn Hu Nguyn Tin Tn. NXB khoa hc k thut


Kh c in.

4.

Xun Th (ch bin). NXB khoa hc k thut.


k thut in t.

5.

ng Vn o L Vn Doanh. NXB khoa hc k thut.


K thut in.

6.

Phan T Th. NXB khoa hc k thut.


Thit k my bin p in lc.

7.

Tiu chun Vit Nam. NXB xy dng.


Tiu chun an ton v cu to lp t v s dng thang my.

Hong Trng Quyn

98

You might also like