6926

UKUROVA N VERS TES FEN B L MLER ENST TS
YKSEK L SANS TEZ
Fehmi KASAPOLU
TNEL KALIP S STEMLERLE RET LEN PERDEL TAIYICI S STEMLER N, KONVANS YONEL S STEMLERLE KARILATIRILMASI
NAAT MHEND SL ANAB L M DALI
ADANA, 2008
Z YKSEK L SANS TEZ
TNEL KALIP S STEMLERLE RET LEN PERDEL TAIYICI S STEMLER N KONVANS YONEL S STEMLERLE KARILATIRILMASI
Fehmi KASAPOLU ukurova niversitesi Fen Bilimleri Enstits naat Mhendislii Anabilim Dal Danman: Prof. Dr. A. Kamil TANRIKULU Yl: 2008, Sayfa: 163 Jri: Prof. Dr. A.Kamil TANRIKULU Prof. Dr. Cengiz DNDAR Yrd. Do. Dr. Seren GVEN
Bu almada, tayc sistemleri farkl kalp sistemlerine uygun olarak tasarlanan binalarn deprem davranlar ve maliyetlerinin karlatrlmas amalanmtr. Bu amala, Toplu Konut daresi tarafndan yaygn olarak kullanlan; Y, FG ve DG tipi ok katl bina projelerinden yararlanlm olup toplamda alt farkl yap modeli ele alnmtr. Yaplarn Statik ve dinamik analizleri Sta4cad v-12.1 paket program ile gerekletirilmitir. Tm modellerin dinamik analizinde Mod Birletirme Yntemi kullanlmtr. Karlatrmal maliyet analizlerinde; kaba inaat malzeme ve iilik bedelleri gz nne alnarak hesaplamalar yaplmtr. Maliyet analizleri srasnda piyasadan gncel fiyat aratrmas yaplarak, deerlendirmelerin gnmz artlarna uygun olmas salanmtr. Analiz sonularna gre; son yllarda kullanm giderek artan tnel kalp sistemlerinin, konvansiyonel kalp sistemlere gre ilk yatrm maliyetinin daha fazla olduu ancak kalp mrnn dier kalp sistemlerine gre daha uzun olmas nedeniyle seri yap imalatlarnda (toplu konut) daha avantajl olduu, uygulama saysnn nispeten az olmas durumunda ise geleneksel ahap kalp sisteminin daha avantajl olduu grlmtr. Anahtar Kelimeler: Tnel Kalp Sistemi, Geleneksel Kalp Sistemi, Maliyet Analizleri, Perdeli Yap, Perde-ereveli Yap.
ABSTRACT MSc THESIS
COMPARISON OF TUNNEL FORM BUILDING STRUCTURES WITH CONVENTIONAL SHEAR WALLFRAME SYSTEMS
Fehmi KASAPOLU DEPARTMENT OF CIVIL ENGINEERING INSTITUTE OF NATURAL AND APPLIED SCIENCES UNIVERSITY OF UKUROVA Supervisor : Prof. Dr. A. Kamil TANRIKULU Year: 2008, Pages:163 Jri: Prof.Dr.A.Kamil TANRIKULU Prof.Dr.Cengiz DNDAR Yrd.Do.Dr. Seren GVEN In this study, comparison of the earthquake behavior and constructional costs of the building whose structural systems are designed according to the different mould systems is aimed. For this purpose, in total six different structural models are dealt with by benefiting from the multi-story buildings project named as Y, FG and DG which are widely used by Housing Development Administration of Turkey (TOK ). Static and dynamic analyses of the structure are realized by the computer program Sta4Cad V-12.1. The Mode Superposition Method is used in the dynamic analysis of all models. In the comparative cost analysis, the accounts are made according to the prices of common constructions materials and workmanship. During the cost analysis, by making actual price investigation it is supplied that the evaluation is suitable for our daily conditions. According the results of analysis, the first investment cost of tunnel form system whose usage are increasing in recent years are too much but because of the lifetime of form is too long according to the traditional form systems, it has more advantage in the mass production (collective building). If the number of application is in less condition, its seemed that traditional form system has more advantageous. Key words: Tunnel Form System, Traditional Form System, Cost Analyses, Shear-Wall Building, Shear Wall - Frame System
TEEKKR Yksek lisans tez konumun seiminde ve almalarm srasnda benden yardmn ve bilgisini esirgemeyen Sayn Prof. Dr. A. Kamil TANRIKULU ya ve hayatm boyunca beni her konuda destekleyen ve her zaman yanmda olan aileme teekkrlerimi sunarm.
III
NDEK LER Z ABSTRACT TEEKKR NDEK LER ZELGELER D Z N EK LLER D Z N S MGELER 1. G R 2. NCEK ALIMALAR 3. MATERYAL VE YNTEM 3.1. Betonarme Yap malatnda Kullanlacak Kalp Sistemleri; Tnel Kalp Sistemi ve Konvansiyonel Kalp Sistemi 3.1.1. Yap Kalb 3.1.1.1. Yap kalb ve Yap Kalbnn Yapdaki nemi
SAYFA I II III IV VIII XII XIII 1 2 5 5 5 5 6 7 8 9 10 12 13 14 15 15 16 18 19 20
3.1.1.2. Betonarme Yap Kalbndaki Gelimenin Tarihsel Sreci 3.1.1.3. Yap Kalplarnn Snflandrlmas 3.1.1.4. Kalp Maliyetini Oluturan Faktrler 3.1.1.5. Kalp Malzmesinin Kalp Seiminde nemi 3.1.2. Tnel Kalp Sistemi 3.1.2.1. Tnel Kalp Sisteminde Donat Dzenlenmesi 3.1.2.2. Tnel Kalp Sisteminin Avantajlar 3.1.2.3. Tnel Kalp Sisteminin Dezavantajlar 3.1.3. Konvansiyonel Kalp Sistemi 3.1.3.1. Geleneksel Ahap Kalp 3.1.3.2. Geleneksel Ahap Kalp Sistemi le Perde Kalb 3.1.3.3. Geleneksel Ahap Kalp Sistemi le Kolon Kalb 3.1.3.4. Geleneksel Ahap Kalp Sistemi le Deme Kalb 3.1.3.5. Geleneksel Ahap Kalp Sistemi le Kiri Kalb
IV
3.2. Hesap Yntemlerinin 2007 Deprem Ynetmeliine Gre rdelenmesi 3.2.1. Deprem Yklerine likin Genel Kurallar 3.2.1.1. Dzensiz Binalar 3.2.1.2. Dzensiz Binalara likin Koullar 3.2.1.3. Elastik Deprem Yklerinin Tanmlanmas: Spektral vme katsays 3.2.1.4. Elastik Deprem Yklerinin Azaltlmas: Deprem Yk Azaltma Katsays 3.2.1.5. Tayc Sistemlerin Sneklik Dzeylerine likin Genel Koullar 3.2.1.6. Sneklik Dzeyi Yksek Betonarme Boluksuz Perdeli ereveli Sistemlere likin Koullar 3.2.2. Deprem Analizinde Hesap Yntemleri 3.2.3. Edeer Deprem Yk Yntemi 3.2.3.1. Edeer Deprem Yk Ynteminin Uygulama Snrlar 3.2.3.2. Toplam Edeer Dep. Yknn Belirlenmesi 3.2.3.3. Katlara Etkiyen Ed. Dep. Yklerinin Belirlenmesi 3.2.3.4. Gz nne Alnacak Yer deitirme Bileenleri ve Deprem Yklerinin Etkime Noktalar 3.2.3.6. Eleman Asal Eksen Dorultularndaki Kuvvetler 3.2.4. Mod Birletirme Yntemi 3.2.4.1. vme Spektrumu 3.2.4.2. Gz nne Alnacak Dinamik Serbestlik Dereceleri 3.2.4.3. Hesaba Katlacak Yeterli Titreim Modu Says 3.2.4.4. Mod Katklarnn Birletirilmesi 3.2.4.5. Hesaplanan Byklklere likin Altsnr Deerleri 3.2.4.6. Eleman Asal Eksen Dorultularndaki Kuvvetler
21 21 21 21 27 31 32 32 35 35 35 36 37 39 42 43 43 43 44 45 46 46
3.2.3.5. Binann Birinci Doal Titreim Periyodunun Belirlenmesi 41
4. UYGULAMALAR 4.1. Genel Bilgiler 4.1.1. Tayc Sistem Seimi 4.1.2. Malzeme ve Analiz Parametreleri 4.2. Y tipi Binann rdelenmesi 4.2.1. Tayc Sistemin Tnel Kalp Sistemine Uygun Seilmesi Durumu (Y-TK Binas) 4.2.2. Tayc Sistemin Geleneksel Kalp Sistemlerine Uygun Seilmesi Durumu (Y-GK Binas) 4.2.3. Y-TK ve Y-GK Binalar in Elde Edilen Sonularn Karlatrlmas 4.2.3.1. Dinamik Analiz Sonularnn Karlatrlmas 4.2.3.2. Y-TK ve Y-GK Binalarn Maliyet Ynnden Karlatrlmas 4.3. FG Tipi Binann rdelenmesi 4.3.1. Tayc Sistemin Tnel Kalp Sistemine Uygun Seilmesi Durumu (FG-TK Binas) 4.3.2. Tayc Sistemin Geleneksel Kalp Sistemlerine Uygun Seilmesi Durumu (FG-GK Binas) 4.3.3. FG-TK ve FG-GK Binalar in Elde Edilen Sonularn Karlatrlmas 4.3.3.1. Dinamik Analiz Sonularnn Karlatrlmas 4.3.3.2. FG-TK ve FG-GK Binalarnn Maliyet Ynnden Karlatrlmas 4.4. DG Tipi Binann rdelenmesi 4.4.1. Tayc Sistemin Tnel Kalp Sistemine Uygun Seilmesi Durumu (DG-TK Binas) 4.4.2. Tayc Sistemin Geleneksel Kalp Sistemlerine Uygun Seilmesi Durumu (DG-GK Binas) 4.4.3. DG-TK ve DG-GK Binalar in Elde Edilen Sonularn Karlatrlmas
47 47 47 48 51 51 59 66 66 69 75 75 83 90 90 93 99 99 107 114
VI
4.4.3.1. Dinamik Analiz Sonularnn Karlatrlmas 4.4.3.2. DG-TK ve DG-GK Binalarn Maliyet Ynnden Karlatrlmas 5. DEERLEND RME VE SONULAR 5.1. Dinamik ve Statik Analiz Sonularnn Deerlendirilmesi 5.2. Maliyet Analizi Sonularnn Deerlendirilmesi 5.3. Sonular KAYNAKLAR ZGEM EKLER
114 117 123 125 128 131 134 136 137
VII
ZELGELER D Z N izelge 3.1 izelge 3.2 izelge 3.3 izelge 3.4 izelge 3.5 izelge 3.6 izelge 3.7 izelge 3.8 izelge 3.9 izelge 3.10 izelge 3.11 izelge 4.1 izelge 4.2. izelge 4.3 izelge 4.4 izelge 4.5 izelge 4.6 izelge 4.7 izelge 4.8 izelge 4.9 izelge 4.10 izelge 4.11 izelge 4.12 izelge 4.13 izelge 4.14 izelge 4.15
SAYFA
Dzensiz Binalar-Planda Dzensizlik Durumlar............................ 22 Dzensiz Binalar-Dey Dorultuda Dzensizlik Durumlar .......... 23 Etkin Yer vme Katsays ............................................................... 27 Bina nem Katsays ..................................................................... 28 Spektrum Karakteristik Periyotlar (TA, TB) ................................... 29 Yerel Zemin Snflar ..................................................................... 29 Zemin Gruplar .............................................................................. 30 Tayc Sistem Davran Katsays (R) - Yerinde Dkme Betonarme Binalar ve Prefabrike Betonarme Binalar ..................... 33 Tayc Sistem Davran Katsays (R) - elik Binalar ................. 34 Edeer Deprem Yk Ynteminin uygulanabilecei binalar ....... 35 Hareketli Yk Katlm Katsays (n) ............................................... 36 Y-TK Binasna ait genel bilgiler .................................................... 51 Y-TK Binasna ait kat ykleri ........................................................ 54 Y-TK Binasna ait periyot deerleri ............................................... 54 Y-TK Binasna ait yatay deprem ykleri ........................................ 55 Y-TK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri................... 56 Y-TK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri ................. 57 Y-GK Binasna ait genel bilgiler .................................................. 59 Y-GK Binasna ait kat ykleri ........................................................ 62 Y-GK Binasna ait periyot deerleri ............................................... 62 Y-GK Binasna ait yatay deprem ykleri ........................................ 63 Y-GK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri .................. 64 Y-GK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri................. 65 Y-TK ve Y-GK Binalarna ait kat yklerinin karlatrlmas ........ 66 Y-TK ve Y-GK Binalarna ait modal periyot deerlerinin karlatrlmas ............................................................. 67 Y-TK ve Y-GK Binalar iin hesaplanan deprem yklerin karlatrlmas.............................................................................. 68
VIII
izelge 4.16 izelge 4.17 izelge 4.18 izelge 4.19 izelge 4.20 izelge 4.21 izelge 4.22 izelge 4.23 izelge 4.24 izelge 4.25 izelge 4.26 izelge 4.27 izelge 4.28 izelge 4.29 izelge 4.30 izelge 4.31 izelge 4.32 izelge 4.33 izelge 4.34 izelge 4.35 izelge 4.36 izelge 4.37
Y-TK ve Y-GK Binalarna ait demir-beton metraj ve maliyetlerinin karlatrlmas.............................................................................. 69 Y-TK ve Y-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve iilik maliyetlerinin karlatrlmas ....................................................... 70 Y-TK ve Y-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve malzeme maliyetlerinin karlatrlmas ....................................................... 71 Y-TK ve Y-GK binasna ait kalp maliyeti karlatrmas.............. 72 Y-TK ve Y-GK Binalarnn kalp-demir iilii metraj ve maliyet karlatrmas ................................................................................ 74 FG-TK binasna ait genel bilgiler ................................................... 75 FG-TK Binasna ait kat ykleri ...................................................... 78 FG-TK Binasna ait periyot deerleri ............................................. 78 FG-TK Binasna ait yatay deprem ykleri ...................................... 79 FG-TK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri ................ 80 FG-TK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri ............... 81 FG-GK Binasna ait genel bilgiler .................................................. 83 FG-GK Binasna ait kat ykleri .................................................... 86 FG-GK Binasna ait periyot deerleri ............................................. 86 FG-GK Binasna ait yatay deprem ykleri...................................... 87 FG-GK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri ............... 88 FG-GK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri .............. 89 FG-TK ve FG-GK Binalarna ait kat yklerinin karlatrlmas .... 90 FG-TK ve FG-GK Binalarna ait modal periyot deerlerinin karlatrlmas.............................................................................. 91 FG-TK ve FG-GK Binalar iin hesaplanan deprem yklerin karlatrlmas.............................................................................. 92 FG-TK ve FG-GK Binalarna ait demir - beton metraj ve maliyetlerinin karlatrlmas ..................................................... 93 FG-TK ve FG-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve iilik maliyetlerinin karlatrlmas ....................................................... 94
IX
izelge 4.38 izelge 4.39 izelge 4.40 izelge 4.41 izelge 4.42 izelge 4.43 izelge 4.44 izelge 4.45 izelge 4.46 izelge 4.47 izelge 4.48 izelge 4.49 izelge 4.50 izelge 4.51 izelge 4.52 izelge 4.53 izelge 4.54 izelge 4.55 izelge 4.56 izelge 4.57 izelge 4.58 izelge 4.59 izelge 4.60
FG-TK ve FG-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve malzeme maliyetlerinin karlatrlmas ....................................................... 95 FG-TK ve FG-GK Binasna ait kalp maliyeti karlatrmas ......... 96 FG-TK ve FG-GK Binalarnn kalp-demir iilii metraj ve maliyet karlatrmas ................................................................... 98 DG-TK binasna ait genel bilgiler .................................................. 99 DG-TK Binasna ait kat ykleri ................................................... 102 DG-TK Binasna ait periyot deerleri........................................... 102 DG-TK Binasna ait yatay deprem ykleri ................................... 103 DG-TK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri .............. 104 DG-TK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri ............ 105 DG-GK Binasna ait genel bilgiler ............................................... 107 DG-GK Binasna ait kat ykleri ................................................... 110 DG-GK Binasna ait periyot deerleri .......................................... 110 DG-GK Binasna ait yatay deprem ykleri ................................... 111 DG-GK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri ......... 112 DG-GK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri ............ 113 DG-TK ve DG-GK Binalarna ait kat yklerinin karlatrlmas. 114 DG-TK ve DG-GK Binalarna ait modal periyot deerlerinin karlatrlmas............................................................................ 115 DG-TK ve DG-GK Binalar iin hesaplanan deprem yklerinin karlatrlmas............................................................................ 116 DG-TK ve DG-GK Binalarna ait demir-beton metraj ve maliyetlerinin karlatrlmas ..................................................... 117 DG-TK ve DG-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve iilik maliyetlerinin karlatrlmas ..................................................... 118 DG-TK ve DG-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve malzeme maliyetlerinin karlatrlmas ................................................. 119 DG-TK ve DG-GK binasna ait kalp maliyeti karlatrmas ...... 120 DG-TK ve DG-GK Binalarnn kalp-demir iilii metraj ve maliyet karlatrmas ................................................................. 122
izelge 5.1 izelge 5.2 izelge 5.3 izelge 5.4 izelge 5.5 izelge 5.6 izelge 5.7 izelge 5.8 izelge 5.9
Tm modellere ait yap genel bilgileri .......................................... 124 Deiik tip binalara ait yk analizleri karlatrlmas ................. 125 Deiik tip binalara ait gme yk ve deprem yk deerlerinin karlatrlmas............................................................................ 126 Deiik tip binalara ait taban kesme kuvvetlerinin karlatrlmas............................................................................ 127 Deiik tip binalara ait periyot deerlerinin karlatrlmas ........ 127 Deiik tip binalara ait demir beton maliyeti karlatrlmas .................................................................................................... 128 Deiik tip binalara ait duvar iilik-malzeme maliyeti karlatrlmas............................................................................ 129 Deiik tip binalara ait kalp iilik-malzeme maliyeti karlatrlmas............................................................................ 130 Deiik tip binalara ait toplam maliyetlerin karlatrlmas ........ 133
XI
EK LLER D Z N
SAYFA
ekil 3.1
Demelerin kendi dzlemleri iinde rijit diyafram olarak almalar durumu 24 25 26 26 31 38 40 40 41 42 52 53 60 61 76 77 84 85 100 101 108 109
ekil 3.2 ekil 3.3 ekil 3.4 ekil 3.5 ekil 3.6 ekil 3.7 ekil 3.8 ekil 3.9 ekil 3.10 ekil 4.1 ekil 4.2 ekil 4.3 ekil 4.4 ekil 4.5 ekil 4.6 ekil 4.7 ekil 4.8 ekil 4.9 ekil 4.10 ekil 4.11 ekil 4.12
A2 tr dzensizlik durumlar A3 tr dzensizlik durumu B3 tr dzensizlik durumlar Spektrum katsaysnn periyot ile deiimi Katlara etkiyen edeer deprem ykleri Deprem yklerinin etkime noktas Dzensizlik durumunda deprem yklerinin etkime noktas Kat hizalarna etkitilen fiktif ykler Eleman asal eksen dorultular Y-TK binasna ait normal kat kalp plan Y-TK Binasna ait 3 boyutlu model grn Y-GK Binasna ait normal kat kalp plan Y-GK Binasna ait 3 boyutlu model grn FG-TK Binasna ait normal kat kalp plan FG-TK Binasna ait 3 boyutlu model grn FG-GK Binasna ait normal kat kalp plan FG-GK Binasna ait 3 boyutlu model grn DG-TK Binasna ait normal kat kalp plan DG-TK Binasna ait 3 boyutlu model grn DG-GK Binasna ait normal kat kalp plan DG-GK Binasna ait 3 boyutlu model grn XII
S MGELER A(T) = Spektral vme Katsays Ao Ba Bax Bay Bb Bbx Bby BB BD Di dfi Ffi Fi g gi Hi = Etkin Yer vmesi Katsays = Tayc sistem elemannn a asal ekseni dorultusunda tasarma esas i kuvvet bykl = Tayc sistem elemannn a asal ekseni dorultusunda, x dorultusundaki depremden oluan i kuvvet bykl = Tayc sistem elemannn a asal ekseni dorultusunda, x e dik y dorultusunda ki depremden oluan i kuvvet bykl = Tayc sistem elemannn b asal ekseni dorultusunda tasarma esas i Kuvvet bykl = Tayc sistem elemannn b asal ekseni dorultusunda, x dorultusundaki depremden oluan i kuvvet bykl = Tayc sistem elemannn b asal ekseni dorultusunda, x e dik y dorultusundaki depremden oluan i kuvvet bykl = Mod Birletirme Ynteminde mod katklarnn birletirilmesi ile bulunan herhangi bir byklk = BB byklne ait bytlm deer = Edeer Deprem Yk Ynteminde burulma dzensizlii olan binalar iin i inci katta %5 ek dmerkezlie uygulanan bytme katsays = Binann i inci katnda Ffi fiktif yklerine gre hesaplanan yer deitirme = Birinci doal titreim periyodunun hesabnda i inci kata etkiyen fiktif yk = Edeer Deprem Yk Ynteminde i inci kata etkiyen edeer deprem yk = Yerekimi ivmesi (9.81 m/s2) = Binann i inci katndaki toplam sabit yk = Binann i inci katnn temel stnden itibaren llen ykseklii (Bodrum katlarnda rijit evre perdelerinin bulunduu binalarda i inci katn zemin kat demesi stnden itibaren llen ykseklii) HN = Binann temel stnden itibaren llen toplam ykseklii
XIII
hi I Mn Mxn Myn mi mi
= Binann i inci katnn kat ykseklii = Bina nem Katsays = n inci doal titreim moduna ait modal ktle = Gz nne alnan x deprem dorultusunda binann n inci doal titreim modundaki etkin ktle = Gz nne alnan y deprem dorultusunda binann n inci doal titreim modundaki etkin ktle = Binann i inci katnn ktlesi (mi = wi / g) = Kat demelerinin rijit diyafram olarak almas durumunda, binann iinci katnn kaydrlmam ktle merkezinden geen dey eksene gre ktle eylemsizlik momenti
= Binann temel stnden itibaren toplam kat says (Bodrum katlarnda rijit evre perdelerinin bulunduu binalarda zemin kat demesi stnden itibaren toplam kat says)
n qi R S(T) T T1
= Hareketli Yk Katlm Katsays = Binann i inci katndaki toplam hareketli yk = Tayc Sistem Davran Katsays = Spektrum Katsays = Bina doal titreim periyodu [s] = Binann birinci doal titreim periyodu [s]
Px, Py = X ve Y yn gme kapasitesi Ra(T) = Deprem Yk Azaltma Katsays Sae(T) = Elastik spektral ivme [m /s2]
TA, TB = Spektrum Karakteristik Periyotlar [s] Tm , Tn = Binann m inci ve n inci doal titreim periyotlar [s] Vi Vt = Gz nne alnan deprem dorultusunda binann i inci katna etki eden kat kesme kuvveti = Edeer Deprem Yk Ynteminde gz nne alnan deprem dorultusunda binaya etkiyen toplam edeer deprem yk (taban kesme kuvveti)
XIV
VtB
= Mod Birletirme Ynteminde, gz nne alnan deprem dorultusunda modlara ait katklarn birletirilmesi ile bulunan bina toplam deprem yk (taban kesme kuvveti)
W Wq Wg wi S
= Binann, hareketli yk katlm katsays kullanlarak bulunan toplam arl = Binann bir katna etkiyen hareketli yk = Binann bir katna etkiyen l yk = Binann i inci katnn, hareketli yk katlm katsays kullanlarak hesaplanan arl = Sneklik dzeyi yksek perdelerin tabannda elde edilen kesme kuvvetleri toplamnn, binann tm iin tabanda meydana gelen toplam kesme kuvvetine oran
= Mod Birletirme Yntemi ile hesaplanan byklklerin alt snrlarnn belirlenmesi iin kullanlan katsay = Binann n inci katna (tepesine) etkiyen ek edeer deprem yk = Kat demelerinin rijit diyafram olarak alt binalarda, n inci mod eklinin i inci katta x ekseni dorultusundaki yatay bileeni = Kat demelerinin rijit diyafram olarak alt binalarda, n inci mod eklinin i inci katta y ekseni dorultusundaki yatay bileeni = Kat demelerinin rijit diyafram olarak alt binalarda, n inci mod eklinin i inci katta dey eksen etrafndaki dnme bileeni = i inci katta tanmlanan kinci Mertebe Gsterge Deeri
FN xin yin in
XV
1. G R
Fehmi KASAPOLU
1. G R Son yllarda meydana gelen ykc depremler, depreme dayankl yap tasarm ve retimini ok nemli hale getirmitir. lkemizdeki konut a dikkate alndnda konunun nemi daha iyi anlalmaktadr. ereveli yaplar deprem yklerine, kiri-kolon birleim yerlerindeki deformasyon, dolaysyla enerji yutma kapasiteleri orannda kar koymaktadrlar. Bu nedenle, kolon-kiri birleim blgelerinde etriye sklatrmas gibi yntemlerle sneklik artrlmakta, bu da maliyeti artrmaktadr. Buna karlk perdeli yaplarn yanal rijitlikleri dier sistemlere gre ok daha fazladr. lkemizin bir deprem kuanda olduu dnlrse, perdeli yaplar model olarak ok uygun grlmektedir. Bu nedenle, son yllarda, perdeli yaplarn retimine ok uygun olan tnel kalp sistemleri yaygnlamaktadr (Aydn,2005; Api,2005; Alata, 2002; Sucu,2006; Smer, 2003) Tnel kalp sistemleri ile yaplan binalarda tayc duvarlarn ve demelerin btn halinde ve tek ilemle dklmesi sonucu, monolitik bir yap elde edilmektedir. Tnel kalp teknolojileri ile retilen tek para yap sistemi, deprem blgeleri iin en elverili sistemlerden biridir. Ancak bu tip binalarn yaplabilmesi iin ncelikle zel kalplar, kule vin gibi ilk yatrm maliyeti yksek malzemelere ihtiya vardr. Yap retiminde, dey ve yatay yklere kar dayanm en nemli tasarm kriteri olmakla birlikte, lkemiz koullar dikkate alndnda, malzeme ve iilik maliyetleri, teknik ve idari kadro masraflar ve antiye genel giderlerinin retim stratejilerinin belirlenmesinde ok nemli olduu aktr. Bu nedenle, gn getike yaygnlaan tnel kalp sistemlerinin geleneksel yapm sistemlerine gre maliyet ynnden karlatrlmas nem arzetmektedir. Bu tez almasnn amac; tnel kalp sistemi ile retilmekte olan deiik tip konut yaplarnn, geleneksel yapm sistemleri ile retilmesi durumunda dayanm ve maliyet ynlerinden karlatrlmasdr. Bu amala, toplu konut projelerinde tnel kalp sistemi ile uygulanmakta olan deiik tiplerdeki yap projeleri, ayn mimariye uygun olarak perde-ereveli tayc sistem eklinde en ekonomik olarak modellenmi yaplar ile dayanm ve maliyet ynlerinden karlatrlmtr.
2. NCEK ALIMALAR
Fehmi KASAPOLU
2. NCEK ALIMALAR Pekz (1997), Yksek Lisans almasnda; Trkiyede Gerekletirilen Yksek Konut Binalarnda Perdeli Sistem Uygulama rneklerinin ncelenmesi zerine bir alma yapmtr. Szkonusu almada, Trkiyede perdeli sistemde uygulanm yksek konut yaplarnda strktrel sistem ile meknsal zellikler arasndaki ilikiler aratrlmtr. alma be ana blmden olumakta olup ilk blmde yksek yaplarn tayc sistemleri ve yapm teknolojileri aklanmtr. Uygulanmakta olan toplu konutlar zerinde allm ve tnel kalp sistemin; kullanm amalar, uygulama ekli ve yntemlerinden, tayc duvar ve demelerin yapm detayl olarak aklanmtr. enel (2001), Doktora almasnda; Tnel Kalp Perde Duvarlarnn Deprem Davrannn Deneysel Olarak Aratrlmas zerine almtr. Szkonusu almada ok katl betonarme yaplarn deprem karsnda gvenliini artrmak iin bulunabilecek en uygun ve ucuz zmn perde duvarlar kullanmak olduu zerine deneysel ve kuramsal almalar yapmtr. Yaanan deprem felaketleri perde duvarl binalarn ok daha az hasar grerek bu byk felaketlere dayandn gstermitir. alma sresince deiik sayda perde duvar zerinde; farkl gvde ve sarglama yntemleri kullanarak donat yerletirilmesi ve farkl yklemeler altnda perdelerin davranlar incelenmitir. Alata (2002), Yksek Lisans almasnda; Tnel Kalp Sistemi le Yaplan Betonarme Perdeli Yaplarn Deprem Davranlarnn ereveli, Perde ereveli Yaplarla Karlatrlmas zerine almtr. Szkonusu almada, ereve, perdeereveli ve perdeli yap modellerinin deprem davranlarnn ve yapm maliyetlerinin karlatrlmas iin analizler yaplmtr. Analizler esnasnda, birok yap modeli ele alnm, farkl kat says ve dzensizlik durumlarna gre incelenmitir. Dinamik analizlerde, Zaman Tanm Alannda Hesap Metodu kullanlmtr. alma esnasnda perdeli yaplarn tnel kalp sistemiyle yaplaca dnlm olup dier modellerin geleneksel yntemlerle yaplaca kabul edilmitir. Ayrca tnel kalp sistemleri ile geleneksel kalp sistemlerinin uygulamada
2. NCEK ALIMALAR
Fehmi KASAPOLU
karlalan avantaj ve dezavantajlar zerinde durulmutur. Maliyet analizlerinde; temel ve tayc sistem; beton ve demir maliyeti, kalp, iilik ve malzeme maliyeti zerine analizler yaplm olup analizlerde, Bayndrlk ve skn Bakanl 2001 yl birim fiyatlar esas alnmtr. Szkonusu almada sonu olarak; taban kesme ve taban devrilme momenti deerlerinin deprem yer ivme kaytlarnda elde edilen spektrum erisine bal olduu grlmtr. Ayrca tm modellerde, en kk titreim periyodu deerleri tnel kalp sistemde elde edilmitir. Sonular maliyetler bakmndan incelendiinde kalp kullanm saysnn maliyeti etkiledii anlalmtr. Optimum tnel kalp kullanm saysnn altndaki imalat saylarnda perde ereveli yap modeli bu saynn stnde ise tnel kalp sisteminin seilmesi daha uygun olaca grlmtr. Korur (2004), Yksek Lisans almasnda; Tnel Kalp Sistemi Uygulamalarnda Karlalan Teknik Sorunlar ve retilen zmlerin rdelenmesi zerine almtr. Szkonusu almada, zellikle toplu konut retimine salad hz, deprem gvenlii, iilikten tasarruf, kalite, sreklilik ve ekonomiklik gibi zellikleriyle tercih edilen bir yap retim teknolojisi haline gelen tnel kalp sistemi zerinde uygulamadaki sorunlar zerinde durulmutur. Uygulama aamasnda; bodrum kat kalp kurulumu, beton dkmnde oluan skntlar, prekast cephe elemanlarnn yap ile birleim yerlerindeki sorunlar, s ve ses yaltmndaki sorunlar irdelenmitir. almann bu blmnde tnel kalp sisteminin uygulamadaki dezavantajlar zerinde durulmutur. almann bir baka blmnde; tnel kalp sistemi ile tayc duvar ve demelerin btn halinde ve tek bir ilemle dklmesiyle monolitik bir yap elde edildii, dolaysyla depreme ve yangna kar dayanmn artt, bu sistemde kullanlan temiz ve przsz kalplar sayesinde dzgn beton yzeyleri elde edildii, bunun da boya ve kaplama ilemleri srasnda sreden ve paradan ekonomi salad ifade edilmitir. Sucu (2006), Yksek Lisans almasnda; Tnel Kalplarla na Edilen Tamamen Perdeli Betonarme Yaplarn Tasarm zerine almtr. Szkonusu almada, tayc sistemi tamamen perdelerden oluan tnel kalp sistemle ina edilecek rnek bir yap ile tayc sistemi perde-erevelerden oluan geleneksel sistemle ina edilecek bir yapnn Etabs program ile analiz ve tasarm yaplmtr.
2. NCEK ALIMALAR
Fehmi KASAPOLU
Bahsi geen bu iki yap ina teknikleri, yapm maliyetleri ve yapm sreleri bakmndan incelenmi, hangi yapm tekniinin hangi koullarda daha avantajl olaca belirlenmeye allmtr. alma iki aamal olarak gerekletirilmi, rnek bir betonarme binann ilk olarak tnel kalp sistemiyle, ikinci olarak da; geleneksel sistem teknolojisiyle ina edildii kabul edilmitir. Tnel kalp sistemiyle ina edilen binann tayc sistemi tamamen perdelerden, geleneksel sistemle ina edilen binann tayc sistemi ise perdeerevelerden olumaktadr. rnek binann seilen bu iki farkl tayc sisteme gre projelendirilmesinde Afet Blgelerinde Yaplacak Yaplar Hakknda Ynetmelik gerei depreme dayankl yap tasarm ilkeleri gz nnde bulundurulmu, yaplan analizler sonucu elde edilen i kuvvet ve yer deitirme byklkleri almada incelenmitir. Projelerin yapsal analizlerinin yannda; her iki sistem, imalat hz, iilik ve yapm maliyetleri asndan da karlatrlm, elde edilen sonular deerlendirilerek tablolatrlmtr. Maliyet aratrmas iin, T.C. Babakanlk Toplu Konut dairesi Bakanlnda halen taahhtleri bulunan 6 firma ile grlmtr. Ayn mahal listelerine sahip geleneksel sistemle ina edilecek perde-ereve yap ve tnel kalpla ina edilecek tamamen perdeli yap iin 1 Blok 44 Konut ve 10 Blok 440 konut yaplmak zere teklifler alnmtr. Bu tekliflerden, her iki yapnn m2 daire maliyetleri incelenmitir. Bulunan veriler nda, tnel kalp sistemler; imalatlarndaki kolaylk, kalite ve standardizasyonla tekrarl projelerin uygulanabilmesine olanak vermesi, yapm sresinin ksa olmas, oklu blok inaatlarnda yapm maliyetlerinin geleneksel sistem inaatlarna gre olduka dk olmasndan dolay toplu konut retimine en elverili yapm teknii olduu ifade edilmitir. Yukarda sz edilen tm almalar, 2007 Trk Deprem Ynetmelii yrrle girmeden nce yaplan almalardr. Bu tez almasnda, tnel kalp sistemi ve geleneksel yapm sistemleri arasnda 2007-Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik ve gncel birim fiyatlar dikkate alnarak karlatrlmalar yaplmtr.
3. MATERYAL VE YNTEM
Fehmi KASAPOLU
3.1. Betonarme Yap malatnda Kullanlacak Kalp Sistemleri; Tnel Kalp Sistemi ve Konvansiyonel Kalp Sistemi 3.1.1 Yap Kalb 3.1.1.1 Yap kalb ve Yap Kalbnn Yapdaki nemi Beton ve betonarme yaplarda taze betona istenen ekli (projenin gerektirdii) verebilmek iin betonun kendini tayabilecei sreye kadar onu tamaya yarayan ve yapm imalatnn bnyesine girmeyen yardmc sistemlere yap kalb denir. Yapm maliyetinin ekonomikliinin salanmasnda kalp giderinin nemi dikkate deerdir. Toplam yapm giderlerinin yaklak % 10luk bir dilimini kalp maliyeti oluturmaktadr. Bu ve baka nedenlerden dolay yapmda kalp ve kalp sistemi seimi nemlidir. iskeleleri, beton ve betonarme kalp yklerini tama amacyla kullanlan dikey ve ona yakn elemanlardr. iskelesi yap elemanlarnn montaj ve yapm srasnda i yapan eleman ve ekipmanlar tayabilen ve yksekte yaplacak ilere ulamay salayan yeterli gvenlikteki elemanlardr. Kalp iskeleleri genel olarak betonarme elemanlarn kalplarnda taze beton yklerini zemine aktaran, daha ok elikten yaplma elemanlardr. elik kalp ve i iskeleleri yine elik balama elemanlaryla birletirilmektedir. Yap kalb eitli unsurlardan olumaktadr. Kalbn ana bileenleri yzey ve tayc elemanlar olmak zere iki grupta toplanabilir. Kalp yzeyleri betonla direkt temasta olduklarndan yzeylerin betonun ypratc etkisine dayankl olmas gerekmktedir. Ayrca kalp yzeyleri geirimsiz olmal ve taze beton yklerini gvenli ekilde tayclara aktarmaldr.
Fehmi KASAPOLU
Kalbn tayc ksmlar; a) Yatay elemanlar: enlemeler, boylamalar ve yzeylerdir b) Dikey elemanlar: dikmeler, kavramalar, ankraj elemanlar ve tayc ksmlardr. 3.1.1.2 Betonarme Yap Kalbndaki Gelimenin Tarihsel Sreci Kalp, beton malzemeye ekil verdiinden betonun geliimini izlemitir. Ancak 2.Dnya savana kadar kalp malzemesi olarak ahap kullanlm, baka tr kalp malzemesi pek kullanlmamtr. 2. Dnya Savanda Avrupa kentlerinin batan aaya yklmas, sava sonrasnda ok byk ve hzl bir yap talebi dourmutur. Bu acil ihtiya, hem hzl hem de ucuz kalp teknolojisini gerektiriyordu. Bu zellikteki kalp uygulamalar nce Polonyada balad. Endstriyel kalp ve prefabrikasyon teknikleri, makine ve ekipmanlar daha sonra dier Avrupa lkelerinde de hzla geliti. Trkiyede kentlerde endstriyel kalp sistemlerinin kullanm 60 l yllara kadar gtrlebilir. Ancak gnmzde bile ahabn dorudan kalpta kullanmndan vazgeilip, yaygnlatrlm endstriyel kalp sistemlerine geilebilmi deildir (Atmaca,2003).
Fehmi KASAPOLU
3.1.1.3 Yap Kalplarnn Snflandrlmas Tm artlar salayan bir kalp sistemi mevcut deildir. Tatbikatta belirli bir ama iin kullanlan kalp yzeyleri dier bir ama iin uygun olmayabilir. Genel olarak yap kalplarnn snflandrlmas aada verilmitir. 1. Geleneksel ahap kalplar 2. Endstriyel ahap kalplar 3. elik kalplar 3.1 Taklr sklr kalplar (ii gcyle sklp taklabilenler) 3.1.1 Dey yap eleman kalplar 3.1.2 Yatay yap eleman kalplar 3.2 Vin kullanlan modler kalplar 3.3 Trmanr kalplar 3.3.1 Vinle hareket eden trmanr kalplar 3.3.2 Kendinden hareket eden trmanr kalplar 3.3.3 Elle trmanr kalplar 3.4 Kayar kalplar 3.4.1 Hidrolik kayar kalplar 3.4.2 Vidal kayar kalplar 3.5 Tnel kalplar 4. zel kalplar 4.1 Pnmatik kalplar 4.2 Tonoz kalplar 4.3 Fiber kalplar 4.4 zel yzey ekli veren kalplar
Fehmi KASAPOLU
3.1.1.4 Kalp Maliyetini Oluturan Faktrler Genel olarak yap kalplar snflandrld zaman uygulanan proje iin en ekonomik ve uygun kalp sisteminin tercih edilmesi gerekmektedir. Bu nedenle kalp maliyeti ok nem kazanmaktadr. Bu ekilde seim aamasnda etkili olacak faktrler aada verilmitir. 1) Kalp maliyetini; kalbn yapld malzemeler ile kalp imal iin gerekli olan yapm ve skm iilikleri oluturur. 2) Malzeme olarak ahap kalpta; kereste, ivi, bulon balama malzemeleri vb. kullanlr. Endstriyel ahap kalp veya elik kalplar da ise, hazr kalp yzey elemann birbirine balayacak balant elemanlarnn uygunluu ve kalp tekrar saysndaki zaiyat oranlar maliyeti etkileyecek nemli faktrlerdendir. 3) Kalp maliyetini etkileyen en nemli faktrlerden biri, kalp malzemesinin tekrar kullanabilme saysdr. Kullanma says artnca kalbn n maliyeti yksek olsa bile maliyet der. 4) Kalp iilii de seilen kalp malzeme ve tr ile balantldr. Kalp iiliini; kalp projesinden, kalp ekibinin kalifiye olmasna kadar bir dizi baka faktrler de etkiler. Yine malzemede olduu gibi tekrar says iiliin de dmesini salar.
Fehmi KASAPOLU
3.1.1.5 Kalp Malzemesinin Kalp Seiminde nemi Kalp malzemesinin seimi bazen uygulanacak projenin trne gre bazen de kalbn kullanm saysna gre deiiklik gsterebilir. Bu nedenle malzeme seiminde aada verilen durumlar irdelenmelidir. 1) Kalp iin gerekli malzeme seiminde, ucuzluk ve gereklilik veya bunlarn her ikisi birden etkin olur. 2) En ok kullanlan kalp malzemeleri: kereste, kontraplak, elik ve alminyumdur. Bunlar ayr ayr kullanldklar gibi kompozit (birleik) olarak da kullanlabilirler. 3) Kalp, sadece birka defa kullanlacaksa kereste genel olarak elik ve alminyuma gre daha ekonomiktir. 4) Tekrar says fazla olacak kalplarda, n yatrm maliyeti daha fazla olmasna karn elik ve alminyum malzeme daha ekonomik olmaktadr. 5) Baz yaplarda kalp malzemesinde ucuzluk tercihi yaplmaz, elemanlarn ekli veya inaat trnn zorlamalar nedeniyle belli kalp malzemelerini kullanmak mecburiyeti doabilir. rnek olarak yuvarlak kesitli kolonlar, eri yzeyli yap elemanlar, kanalizasyon borular, tneller verilebilir (Krkl ve Akbulut, 2003).
Fehmi KASAPOLU
3.1.2 Tnel Kalp Sistemi Tnel kalp sistemleri tek seferde btn duvarlar ile birlikte bir katn ok ksa bir zaman dilimi ierisinde dklmesini salayan modern ina metodudur. Zaman, kalite ve fabrikasyon tutarlln esneklik ve tasarrufla birletiren bir sistemdir. Tnel kalp sistemleri, ok hzl inaat temposu salamas, kalbn kurulmasnda uygulama kolayl ile ne kar. Kule vin yardmyla monte ve demonte edilir. Bu sistemde perde ve demeler birlikte kalplanr. Bu kalplar; ince sa levhalardan ve elik profillerden oluurlar. Tnel kalp sistemini oluturan kalp elemanlar fabrikalarda retilir ve standart llerde imalat yaplr, ller genel olarak; Derinlik En : 62,5 125 250 cm. ve katlar olarak deimektedir. : 105 115- 125 cm ve zeri olarak devam etmektedir.
Ykseklik : 230 300 cm olarak imalat yaplr.
Tnel kalp kesin boyutludur, her defasnda kalplarn lmlemedeki becerisine bal kalmakszn, standart ykseklik ve aklk kolaylkla elde edilebilir. Tnel kalp sisteminin bu zelliinden dolay kalp montaj srasnda yerine uydurma veya altrma sorunlar olmad iin zamandan kazan salamaktadr. Sistemin boyutlarndaki hassasiyet kaba ve ince yap ilerinde standartlamaya neden olduu iin retimde ve imalatta nemli maliyet dleri olmaktadr. Tasarm srasnda kalp llerine bal kalnmaldr aksi takdirde zel olarak kalp imal ettirmek maliyeti ok daha fazla artrmaktadr (Neru Kalp Katalogu, 2008). Kalp imalat iin mimari projelerin simetrik planl olmas kalbn kurulmas ve hz asndan kolaylk salar. Uygulamada kullanlacak kalp miktarnn hemen hemen 2 kat iskele kullanlmas zorunludur. Tnel kalp sisteminin antiyede sklp yeniden monte edilmesi dier geleneksel yntemlere gre ok kolaydr, vasfl ii ve usta says ile dier sistemlere gre daha az iilik maliyeti vardr. Bu sistemde her gn bir kat yaplabilir. Bu nedenle zaman asndan alternatifi yoktur. Bu sistemle yaplan yaplarn tamam perdeli yaplar olduu iin deprem kuvvetlerine kar gsterdii rijitlik ok yksektir. Tnel kalp sisteminde temel
10
Fehmi KASAPOLU
eleman bir dikey, birde yatay elik panodan oluan yarm tneldir. ki yarm tnel birleerek bir niteyi oluturur. Tnel kalp sistemlerin uygulama admlar aada ksaca sralanmtr. Yap temeli, temel zerine tayc filizler braklarak dklr Temel zerinde L kebentler ile akslar monte edilir. Son olarak tnel kalp sistemi kurum ilemi yaplr. Bir gn ierisinde beton dkm ilemi tamamlanr ve kalbn skm ileri balar. Tnel kalp sistemler bir gn ierisinde bir kat betonunun dklmesine olanak salar. Bir sonraki gn ncelikle bir gn nce dklen betonun kalitesinin kontrol edilmesi gerekir. Kr uygulamas beton dkm srasnda balar ve hava artlarna gre birka saat srer. Yeterli krn salanmas asndan stclar bu artlarda en iyi katky salar. Beton kalitesi yeterli bulunduktan sonra kule vinlerin yardmyla kalplar alnmaya balanr. Bu srada kalplar temizlenir ve yalanrlar. Perde donats ve kolon demirleri balanmtr. Kalplar L kebentlerin (akslarn) zerine oturtulmaya balanr, bu srada yarm tnel kalplar bir deme oluturmaya balarlar ve deme donatlar balanr. Elektrik ve mekanik tesisat iin rezervasyonlar konulup gerekli kontroller yapldktan sonra beton dkm balar. Bu srada gerek grlrse stclar yaklr ve kurutma ilemi balam olur. Bylece bir gnlk dng tamamlanm olur ve bir sonraki gn iin hazrlklar balar. Ertesi gn nce d kalplar sklr daha sonra yarm tnellerden bir tanesi drlerek tekerlekleri zerinde (kule vin tarafndan) darya doru ekilir ve bylece skm ilemi tamamlanm olur. Ksacas bu sistemde kr yoluyla, betona ksa srede gerekli mukavemet verilebildiinden, kalb ok ksa sre sonra skmek, yine ksa srede kurmak yeniden beton dkmek hi zor deildir. Tnel kalp sistemi ile retim hz, geleneksel yntemlere gre ok yksektir. Bir bina inasnda kalp iilii bu sistemle yarm gnde hazrlanmakta ve ayn gn betonu dklerek bitirilmektedir. Bir gnlk rotasyonlarla kullanlabilen bu kalplarn iine; kap ve pencere boluu iin kasa rezervasyonlar yerletirilebilir. Ayrca kalp kurulumu srasnda, elektrik tesisat ileri iin demede ve perde gvdesinde; bo boru ve buatlarn yerletirilmesiyle daha sonra yaplacak iler ok
11
Fehmi KASAPOLU
nceden bitirilmi olmaktadr. Geleneksel yntemlerdeki gibi i ve kalp iskelesi gerektirmemektedir. Tnel kalp sistemine has iskele sistemi vardr ve son derece pratiktir. Bu nedenle iskele kurmak iin zaman harcamaya gerek kalmamtr. Cephe elemanlar (balkon prekastlar vb.), blme duvarlar, merdivenler hazr olduu iin montajlar ksa srmekte ve zaman kazanc olmaktadr. Tnel kalp sistemlerin ilk yatrm maliyeti ok yksek olsa dahi sonuta iyi bakml ve deformasyonu az bir tnel kalp sistemi en az 600 kez kullanlabilmektedir. Bu ekilde kullanld zaman maliyet drlebilmektedir. Tnel kalp sistemleri, yzeylerinin dzgn oluundan dolay defalarca kullanlmakta ve elde edilen beton yzeyi dzgn olmaktadr. Geleneksel kalp sistemiyle yaplan yaplardaki gibi svaya gerek kalmamaktadr. Ayrca yine geleneksel kalp sistemiyle yaplan yaplarda karlalan kalp imesi gibi hatalar tnel kalp sistemiyle yaplan yaplarda kesinlikle meydana gelmemektedir. Tnel kalp sistemlerin kurum ve skm nitelikli eleman kullanlmas halinde ok basittir. Deme ve perdede hasr elii kullanlmas iilii kolaylatrmaktadr. Kule vin sadece kalp kurum ve skmn yapmamakta ayrca donatnn, kaba ve ince imalat malzemelerinin yatay ve dikey tanmasn kolaylatrmaktadr. 3.1.2.1 Tnel Kalp Sisteminde Donat Dzenlenmesi Tnel kalp sistemlerde, deme kalnl minumum 14 cm olmakta ve akma snr en az 5000 kg/cm2 olan hasr elii (S500) kullanlmaktadr. Akl ok fazla olan demelerde iki kat hasr elik donat kullanlr. Demelerde st donat elii TR sembolyle gsterilir. st donat ve alt donaty birbirinden ayrmak iin sehpa donats kullanlr. Sehpa donats, kullanlan hasr elikten yaplr. Tnel kalp sistemlerde demenin alma yn kalbn k ynne gre seilmelidir. Deme 3 ynden perdelere mesnetlendii iin kalbn kt dorultuda almas gerekir. Aksi takdirde, deme mesnetlenmedii yne alacandan daha fazla yk alacak ve tasarm srasnda deme kalnlnn ve donat alannn artrlmas gerekecektir. Demelerin mesnetlendii blgelerde tek ynl alan R tipi hasr donatlar kullanlr. Kalp sisteminin teknolojisi gerei demelerin taraf perdelere 12
Fehmi KASAPOLU
mesnetli olmasna ramen bir taraf kalbn karlmas iin bota braklr. Demenin bota kalan ucunda duvar ykn almak iin ve bu ykn perdelere aktarlabilmesi iin bant kiriler oluturulur. Bant kirilerin ykseklii deme kalnlnda olup eni 20 ~ 60 cm arasnda deimektedir. Bant kiriler, firkete donats ve firketelerin ierisinden geirilen dz nervrl demirlerden oluturulur. Firketeler, hasr donatlarn U eklinde kvrlmasyla oluturulur. Firketeler, kiriler gibi st ve alt montaj donats olacak ekilde tasarlanrlar. Tnel kalp sistemlerde, perde gvdeleri hasr elik donat kullanlarak tasarlanrlar. Tnel kalp sistemlerle yaplan yaplarda perdeler tm deprem kuvvetlerini tayacak ekilde boyutlandrlrlar. Tnel kalp sistemi kullanlan yaplarda bina yksekliince perde kalnl deimez. Perde gvdelerinde, akma snr en az 5000 kg/cm2 olan hasr elii (S500) kullanlmaktadr. Perde ularnda, nervrl demirden kolonlar kullanlr. Perde gvdesinde Q tipi hasr elik donat kullanlr ve hasr elikler en az 3 gz bindirilecek ekilde montaj yaplr. Perde gvdesinde karlkl olarak hasr donatlarn dzgn bir ekilde montajlanmasna yardmc olmak ve beton dklrken donatnn yer deitirmesine engel olmak amacyla hasr donatlar arasna m2 ye en az 10 adet gelecek ekilde iroz demirleri monte edilir. iroz demirleri 8 demirden bir ucu kancal, bir ucu gnyeli olacak ekilde imal edilirler. iroz boylar, 20 cm kalnlndaki perdeler iin 35 cm olarak tasarlanrlar. 3.1.2.2 Tnel Kalp Sisteminin Avantajlar Tnel kalp sisteminin getirdii avantajlar aada belirtilmitir: lkemizin deprem blgesinde olmas nedeniyle deme ve perdelerin birlikte dkld, monolitik bir yap elde etmemiz nemli bir avantajdr. Kalplarn ilk kurulmas, kule vin yardmyla tamasnn yaplmas ve mm hassasiyetinde imalat yaplabilmesi iilik ynnden avantaj salar. retim hz yksektir, kendi iinde gruplam (skmc, kurumcu, demirci, elektrik ve mekanik tesisat gibi) ekiplerle ortalama 15 ~ 20 kii ile gnlk 150 ~ 280 m2 i verilebilir.
13
Fehmi KASAPOLU
n retimi yaplabilecek balkon ve merdiven prekast ile zamandan ve iilikten tasarruf salanabilir, oklu konut retimlerinde fabrikasyon retimi sayesinde malzeme zayiat en aza inmektedir.
Tnel kalp sistemiyle yaplan yaplarn, tm perdeli yaplar olduu iin depreme kar ve yangna kar dayanm yksektir. lk yatrm maliyeti ok yksek olmasna ramen ortalama 600 kez kullanlmas, bakmlarnn dzgn yaplmas ile kullanm saysnn artrlmas kalp maliyetini drmektedir.
Geleneksel yntemlere gre tnel kalp sistemlerin yapm sresi daha ksadr.
3.1.2.3 Tnel Kalp Sisteminin Dezavantajlar Tnel kalp sisteminin getirdii dezavantajlar aada belirtilmitir: lk yatrm maliyeti yksek olduu iin toplu konutlarn dnda uygulanmas maliyet asndan olumlu deildir. Tnel kalp sistemi ile retilen yaplarda, konutlar arasnda ses yaltm salanamamaktadr. Havadaki nem oran yksek olan blgelerde, bata yapnn d cephesi olmak zere, byk blmnn beton olmas, romatizmal hastalklara neden olmaktadr. Tnel kalp sistemi modellerin oluturulmas srasnda mimari tasarm snrlayac kstlar olan bir kalp sistemidir.
14
Fehmi KASAPOLU
3.1.3 Konvansiyonel Kalp Sistemi 3.1.3.1 Geleneksel Ahap Kalp Geleneksel kalplarda kalp yzeyi ahaptr. Ahap olan bu yzeyler genellikle ine yaprakl aalardan imal edilmektedir. Ahap yap olarak, boluklu, homojen olmayan, suya ve neme kar izole olmayan bir malzemedir. Neme hassas olan bu malzemede nem oranna bal olarak liflere dik ve paralel dorultularda farkl hacim deiiklikleri gzlenir. Uygulamada en basit yntemi testereden kma kalp tahtas olup bunlarn yzeyi ikinci bir ilemden geirilmediinden przldr. Bu przl yzey beton dkmnn ardndan kalp skm srasnda zorluk karaca ve betona yapacandan yzeyine zel kalp yalar, yank yalar veya sulandrlm arap sabunu tatbik edilir. Bu yapmay nlemek amacyla bunlara ek olarak ahap kalp yzeyinin rendelenmesi mmkndr. Yan yana dz bini eklinde birleimler srasnda kalp yzeyinde hem akc haldeki betonun erbeti szaca hem de beton yzeyinde izgi halinde knt ve przler oluacandan bu birleim yerlerinde ya profil gemeler yaplmal yada ek yerleri plastik veya kauuk bir malzemeyle kapatlmaldr. Bu almada; geleneksel ahap kalp tiplerinden pano ahap kalplarn ve teleskopik dikmelerin kullanld hesaplarmza katlmtr. Pano ahap kalplar 30x30 cm llerinden 60x120 cm llerine kadar hazrlanabilmektedir. Panolarn kalnlklar ise 15-21 mm arasnda deiebilmektedir. ller standarttr; fakat genelde imalat firmalar siparilere gre deiik boyutlarda imalat yapabilmektedirler. Bu kalplar fabrika ve atlyelerde endstriyel biimde oluturulan levhalardr. Kalp levhalar yan yana birbirleri ile yaptrlm ahap tahtalardan tekil edilebildikleri gibi (tam ahap levhalar), ahap tabakalarn lifleri birbirine dik ekilde st ste yaptrlmalar eklinde de tekil edilirler. Bu durumda en az tabaka mevcuttur. Kalp levhalarnn kenarlar d etkenlere kar korunmu olmaldr. Bu koruma kalplarn kenarlarna metal levhalar kaplanarak veya L profillerden imal edilmi 2,5 mm kalnlnda sa erevelerle salanmaktadr. Baz firmalar kalp
15
Fehmi KASAPOLU
yzeyini fenol film kaplamas ile kaplayp hem kavurucu gnee hem de dondurucu soua kar dayankl bir kalp retmektedirler. Bu film tabakas, priz srasnda suyu emmediinden dolay beton yzeyinin erken kurumasn engellemekte, szmalara sebebiyet vermediinden dolay da betonun mukavemetinin ykselmesini salamaktadr. Kalp levhalarnn en knn arl 0,85 kg, en bynn arl 11,97 kg olduundan tamas kolaydr. Bunlara erevelerin arlklar da eklendiinde 4,6 kg ile 35 kg arla sahip olurlar. stif imkn da kolay olduundan antiyede dankla sebebiyet vermektedir (Portisan 2008). 3.1.3.2 Geleneksel Ahap Kalp Sistemi ile Perde Kalb Genilii en az 20 cm olan ve uzunluu geniliinin 7 kat olan kolonlar perde olarak adlandrlr. Kalplamada en zor yap eleman perdelerdir. Perdelerin kalplanmasnda kullanlacak malzeme ve kalp tayclarn etkileyen birok faktr vardr. Bu faktrler hem klasik hem modern kalplama yntemlerinde etkin rol oynar. Bata perdenin ykseklii ve eni nem tar. Ardndan perdenin uzunluu kesit ekli, istinat duvarlarnda perde eimi gelmektedir. Ayrca kelerin tekili, dier perdelerle birleimi ayr ayr nemlidir. Tm perde kalplama ekillerinde taze beton yatay basnlarnn aktarlmas nemli rol oynar. Kalp yzeyi genellikle yatay olarak yerletirilmi pano levhalardan oluur. Bunlar beton basnlarn alp tayc elemanlara aktarrlar. Tayc ilk elemanlar dzenlenmi 10/10 veya 16/16lk kalaslardr. (dikme) bu dey tayclarnn aralklar yklenmenin byklne ve taycnn zelliklerine baldr. Bu aralk kalp yzeyinin akldr. Klasik kalplarda genellikle bu aralk 50-60 cm olarak seilir. Kalp yzeyinin eklerinin de daima bir dey tayc boyunca yaplmas uygun olur. Aksi halde kalp yzeyi konsol kiri olarak alaca iin ekil deitirmeler fazla olur. Pano levhalarn farkl boyda olmas durumunda ayn boya getirilerek ayn dey taycda eklenmesi uygun olur. Tayc konstrksiyonun ikinci eleman yatay kuaklardr. Bunlar dikmelerle ayn kesittedir. Bunlarda tayc konstrksiyonun nc eleman olan eik dikmeler 16 skele-Kalp Kataloklar,
Fehmi KASAPOLU
(payanda) yardmyla taze beton yatay basnlarnn zemine veya tayc yap ksmlarna aktarlmasn salarlar. lk kalp yzeyini belirli mesafede tutmak ve beton basnlarn almak zere kuaklama ve gergi ubuklar kullanlr. Bu ubuk sralar arasndaki dey uzaklk 50-80 cm olup en alttaki sra alttan 25 cm ykseklikte tekil edilmelidir. Gergi ubuklarnn yatay tayclar zerine gelmesi gereklidir. Kalbn alt yzeyi ile temas ettii izgi boyunca bir ahap lata yerletirilir. Bu latann kalbnn ilk aklan eleman olduundan hassas l ile yerletirilmesi gerekir. Payandalarn iki fonksiyonu vardr. Kalp istenilen eimde veya dey dorultuda tutulur. Rzgr veya baka etkilerden doan yatay tesirleri alrlar. Payandalar genellikle 45 derece dorultuda yerletirilir ve alt ulardan betona mesnetlendirilirler. Projesine uygun kalnlk ve aralkta olmak zere kalb kuatacak dikmeler dklecek beton yznden tahta kalnl kadar darya dikilir. Pano tahtalar aklr, bir yzn yatay kuak ve payandalar (takviye) tutturulur. Demir donat balandktan sonra dier yzn kalb ayn ekilde yaplr. Tabandan amamas iin kazklar aklr. Duvar kalnln sabit tutmak iin nceden hazrlanm iinden tel geen 5x5 cm kesitinde ve duvar kalnl boyunda beton paralar veya U eklinde bklm demirler konularak tel takviye gerdirilir. Aln ksm dey yerletirilen ve perde kalnlna uydurulan pano levhalardan oluur. Bunlar yatay kuaklarla birbirine balanr ve kenarlarndan latalarla tespit edilir. Byle bir konstrksiyon 25 cm kalnlkl perdeler iin yeterlidir. Perdelerde gei iin braklmas gereken eitli boluklar olabilir. Kk boluklar perde duvar kalp malzemesinde ok fazla kayplara sebebiyet verir; bundan dolay boluklarn tekilinde mmkn olduu kadar kpk veya yapay malzemelerden yararlanlmaldr. Perdelerde bulunan kap ve pencere boluklar ayn perde kalplar gibi oluturulmaldr.
17
Fehmi KASAPOLU
3.1.3.3 Geleneksel Ahap Kalp Sistemi ile Kolon Kalb Yapya etkiyen dey ve yatay ykleri tayan ve temellere ileten dey tayc elemanlara kolon ad verilir. Bu yap elemannn boyutlar yksekliine gre daha kktr. Bu elemann kesit ekilleri birok eitlilik gsterir; kare, dikdrtgen, okgen, daire ve elips kesitlerinde bulunabilirler. Dairesel, elips ve okgen ekillere sahip kolonlarn kalplanmasnda geleneksel kalplarn kullanlmas sonucu devreye kalifiye iilik ihtiyac girmektedir. Bu durum da modern kalp teknikleri tercihte bir adm ne kmaktadr. Kolon kalbnn kalp yzeyi kesit ekline bal olarak dey panolardan oluturulmaktadr. Bu tahtalar mesnet eleman olarak kullanlan yatay kuaklarla sktrlarak kapal bir kalp kesiti elde edilmektedir. Kolonlarn drt yz de kalplanr. Projeye gre yaplacak kolon llerinde ncelikle panolar yan yana konularak ve yaklak 50 cm aralklarla klapalarla tutturulup yan kanatlar hazrlanr. Hazrlanan kalplar birbirine i lleri kolon kesitini verecek ekilde bindirilerek ivilenir. Drt kanattan karlkl iki tanesi 5 cm daha geni yaplr. Geni yaplan kanatlarn dier kanatlar zerine bindirilerek balanabilmesi iin 30x40 cmlik bir kolon kesitinde kanatlardan iki tanesi dar kenar lsnde (30 cm) dier iki tanesi ise 45 cm geniiliinde yaplmas gerekir. Meydana getirilen kanatlar ivi ile tutturduktan sonra beton dklrken amamas iin iin nemine gre 40-80 cm aralkta kuaklarla balanrlar. Kuaklar 5x10 cm kesitindeki aatan yaplr. Kuak aralarnda duruma gre tel kuak da yaplabilir. Kolon kalplar projedeki yerlerine gre smel veya deme zerine aklan kuaklar arasna yerletirilir. kolayl (demir yerletirme ve temizlik) sebebiyle ya bir yz ak braklr (ekseriye bu ekilde yaplr) ya da alt ksmnda 20 cm geniliinde bir kapak braklr. Dikilen kolon kanatlar en az iki istikametten takviyelerle akul tutularak balanr. Kiri alt seviyesi kotu binann drt kesinde iaretlenir, sonra aralarnda ip ekilerek kiri kalbnn alt tahtasnn oturaca seviyeden dzgnce kesilir. Bina dnda kolon yan kanatlarnn kesilmesi gerekmemektedir. Kiri kanad yaplp kolon demirleri konulduktan sonra alttaki kapak ya da ak kolon yz kanatlar veya para pano levhalarla kapatlp, kuaklar aklr.
18
Fehmi KASAPOLU
Kuak olarak ayarl demir erevelerde kullanlabilir. Lama demirden yaplan para ular da zikzakl alm yarklara kalp geniliine uygun pimlerle sktrlr. Kolon kalbna, kalp yzeyine gelecek yatay beton basnlarn almak iin kuaklama yapmak gerekir. Yatay olarak tekil edilen ve kalp yzeyinin zerinde belirli aralklarla yerletirilen bu elemanlar kapal ereve eklinde tayclar olan kelepelerdir. Kuaklama, kalbn oturduu yzeyden balar. Bunun asl grevi kolonun oturaca yerin tespitidir; ayrca beton dklmesi esnasnda kalbn bulunmas gereken yerden kaymamasn salar. Bu kuaktan sonra st tarafta yaplacak kuak en fazla 25-30 cm aradan sonra konmaldr. Daha st taraflarda oluan beton basnc azalacandan devam eden kuak elemanlarnn aralklar da artrlabilir. 3.1.3.4 Geleneksel Ahap Kalp Sistemi ile Deme Kalb Karkas binalarda demeler drt taraftan kiriler zerine oturtulduklarndan, deme ve kiri kalplar birbiri ile birleirler. Bu nedenle demeler arasnda kalan kirilerin yan kanatlar kiri yksekliinden deme kalnl kadar noksan yaplrlar. D cephelerdeki kiri kanatlar, kiri ykseklii kadar yaplr. Kiri alt kalb da i ve d kanat kalnl dnlerek yaplr. Deme kalb yapmna yk durumu ve zgara boyutu dnlerek 1,2 -1,7 m ara ile konan kirilerin (esas kiri) altna dikmelerin konulmasyla balanr. Dikmeler 1- 1,5 m ara ile ayarlanr. Dikmelerin altna yastk koyup dzgn ifte kama ile deme st seviyesinin kotuna gre sktrlr. Dikmeler her iki istikamette, eik veya yatay tahta, 5x10 cm kuaklarla balanr. Kirilerle dikmeler saplama yada kulak denilen paralarla aklr. Deme kalplarnn kiri kalplarna balanmas, kiri yan yz kalplar stne tespit edilen gslemeler yardmyla yaplr.
19
Fehmi KASAPOLU
3.1.3.5 Geleneksel Ahap Kalp Sistemi ile Kiri Kalb Kiri kalplarnn tayc ksmn dikmeler oluturmaktadr. Kiri zerine gelen beton basncn balk ksm alr ve dikmelere iletir. Kk kirilerde bir sra dikme yeterlidir. Kiri boyutu bydnde gelen ykler de byyecektir. Byle kirilerde belirli aralklarla enlemeler tekil edilir. Bu enlemeler kiri boyunca uzanan boylamalar zerine oturur. ki sra halinde konulan boylamalar, dikmeler tarafndan tanr. Bu dikmeler ahaptan olabilecei gibi elikten de olabilir. Kirilerde karlanmas gereken bir dier yk de yan yzeylere gelen beton basnlardr. Bu ykler ykseklii 50 cmyi gemeyen kirilerde payandalar yardmyla rahatlkla salamaktadr. Yksek kirilerde ise yanal ykleri karlamak iin kalp gergi ubuklar kullanlr (cal, 2008).
20
Fehmi KASAPOLU
3.2. Hesap Yntemlerinin 2007 Deprem Ynetmeliine Gre rdelenmesi
3.2.1. Deprem Yklerine likin Genel Kurallar 3.2.1.1. Dzensiz Binalar Depreme kar davranlarndaki olumsuzluklar nedeni ile tasarmndan ve yapmndan kanlmas gereken dzensiz binalarn tanmlanmas ile ilgili olarak, planda ve dey dorultuda dzensizlik meydana getiren durumlar izelge 3.1 ve izelge 3.2de, bunlarla ilgili koullar ise Blm 3.2.1.2.de verilmitir. 3.2.1.2. Dzensiz Binalara likin Koullar izelge 3.1 ve izelge 3.2de tanmlanan dzensizlik durumlarna ilikin koullar aada belirtilmitir: a) A1 ve B2 tr dzensizlikler, Blm 3.2.2.de belirtildii zere, deprem hesap ynteminin seiminde etken olan dzensizliklerdir. b) A2 ve A3 tr dzensizliklerin bulunduu binalarda, birinci ve ikinci derece deprem blgelerinde, kat demelerinin kendi dzlemleri iinde deprem kuvvetlerini dey tayc sistem elemanlar arasnda gvenle aktarabildii hesapla dorulanacaktr. c) B1 tr dzensizliinin bulunduu binalarda, gznne alnan iinci kattaki dolgu duvar alanlarnn toplam bir st kattakine gre fazla ise, cinin hesabnda dolgu duvarlar gznne alnmayacaktr. 0.60 (ci)min < 0.80 aralnda izelge 3.8 ve izelge 3.9da verilen tayc sistem davran katsays, 1.25 (ci)min deeri ile arplarak her iki deprem dorultusunda da binann tmne uygulanacaktr. Ancak hibir zaman ci < 0.60 olmayacaktr. Aksi durumda, zayf katn dayanm ve rijitlii arttrlarak deprem hesab tekrarlanacaktr.
21
Fehmi KASAPOLU
izelge 3.1 Dzensiz Binalar-Planda Dzensizlik Durumlar A PLANDA DZENS ZL K DURUMLARI lgili Maddeler
A1 Burulma Dzensizlii : Birbirine dik iki deprem dorultusunun herhangi biri iin, herhangi bir katta en byk greli kat telemesinin o katta ayn dorultudaki ortalama greli telemeye orann ifade eden Burulma Dzensizlii Katsays hbi nin 1.2 den byk olmas durumu. (ekil 3.1) 3.2.1.2.(a) [hbi = (Di)max / (Di)ort > 1.2] Greli kat telemelerinin hesab, %5 ek dmerkezlik etkileri de gznne alnarak, Blm 3.2.3.e gre yaplacaktr. A2 Deme Sreksizlikleri : Herhangi bir kattaki demede (ekil 3.2); I Merdiven ve asansr boluklar dahil, boluk alanlar toplamnn kat brt alannn 1/3nden fazla olmas durumu, II Deprem yklerinin dey tayc sistem elemanlarna 3.2.1.2.(b) gvenle aktarlabilmesini gletiren yerel deme boluklarnn bulunmas durumu, III Demenin dzlem ii rijitlik ve dayanmnda ani azalmalarn olmas durumu A3 Planda kntlar Bulunmas : Bina kat planlarnda knt yapan ksmlarn birbirine dik iki dorultudaki boyutlarnn her ikisinin de, binann o 3.2.1.2.(b) katnn ayn dorultulardaki toplam plan boyutlarnn %20'sinden daha byk olmas durumu (ekil 3.3).
22
Fehmi KASAPOLU
izelge 3.2 Dzensiz Binalar-Dey Dorultuda Dzensizlik Durumlar
B DEY DORULTUDA DZENS ZL K DURUMLARI B1 Komu Katlar Aras Dayanm Dzensizlii (Zayf Kat) : Betonarme binalarda, birbirine dik iki deprem dorultusunun herhangi birinde, herhangi bir kattaki etkili kesme alannn, bir st kattaki etkili kesme alanna oran olarak tanmlanan Dayanm Dzensizlii Katsays hcinin 0.80den kk olmas durumu. [hci = (Ae)i / (Ae)i+1 < 0.80] Herhangi bir katta etkili kesme alannn tanm: Ae = Aw + Ag + 0.15 Ak B2 Komu Katlar Aras Rijitlik Dzensizlii (Yumuak Kat) : Birbirine dik iki deprem dorultusunun herhangi biri iin, herhangi bir iinci kattaki ortalama greli kat telemesi orannn bir st veya bir alt kattaki ortalama greli kat telemesi oranna blnmesi ile tanmlanan Rijitlik Dzensizlii Katsays hki nin 2.0 den fazla olmas durumu. [hki = (Di /hi)ort / (Di+1 /hi+1)ort > 2.0 veya hki = (Di /hi)ort / (Di-1/hi1)ort > 2.0] Greli kat telemelerinin hesab, %5 ek dmerkezlik etkileri de gznne alnarak Blm 3.2.3.e gre yaplacaktr. B3 Tayc Sistemin Dey Elemanlarnn Sreksizlii : Tayc sistemin dey elemanlarnn (kolon veya perdelerin) baz katlarda kaldrlarak kirilerin veya guseli kolonlarn stne veya ucuna oturtulmas, ya da st kattaki perdelerin altta kolonlara oturtulmas durumu. (ekil 3.4)
lgili Maddeler
3.2.1.2.(c)
3.2.1.2.(a)
3.2.1.2.(d)
d) B3 tr dzensizliin bulunduu binalara ilikin koullar, btn deprem blgelerinde uygulanmak zere, aada belirtilmitir; 1) Kolonlarn binann herhangi bir katnda konsol kirilerin veya alttaki kolonlarda oluturulan guselerin stne veya ucuna oturtulmasna hibir zaman izin verilmez.
23
Fehmi KASAPOLU
2) Kolonun iki ucundan mesnetli bir kirie oturmas durumunda, kiriin btn kesitlerinde ve ayrca gznne alnan deprem dorultusunda bu kiriin baland dm noktalarna birleen dier kiri ve kolonlarn btn kesitlerinde, dey ykler ve depremin ortak etkisinden oluan tm i kuvvet deerleri % 50 orannda arttrlacaktr. 3) st katlardaki perdenin altta kolonlara oturtulmasna hibir zaman izin verilmez. 4) Perdelerin binann herhangi bir katnda, kendi dzlemleri iinde kirilerin stne aklk ortasnda oturtulmasna hibir zaman izin verilmez.
(i)max (i)min
i +1 inci kat demesi
Deprem dorultusu
i inci kat demesi
Demelerin kendi dzlemleri iinde rijit diyafram olarak almalar durumunda (i)ort = 1/2 [(i)max + (i)min] Burulma dzensizlii katsays :bi = (i)max / (i)ort Burulma dzensizlii durumu : bi > 1.2 ekil 3.1 Demelerin kendi dzlemleri iinde rijit diyafram olarak almalar durumu
24
Fehmi KASAPOLU
Ab
Ab1 Ab2
A2 tr dzensizlik durumu I Ab / A > 1/3 Ab : Boluk alanlar toplam A : Brt kat alan
Ab = Ab1 + Ab2
A2 tr dzensizlik durumu II Kesit A-A A2 tr dzensizlik durumu II ve III
ekil 3.2 A2 tr dzensizlik durumlar
25
Fehmi KASAPOLU
ay Ly ay ax Lx ax Lx ax ay ax Lx ax ay Ly Ly
A3 tr dzensizlik durumu: ax > 0.2 Lx ve ayn zamanda ay > 0.2 Ly ekil 3.3 A3 tr dzensizlik durumu
3.3.1.2.(d).(1)
3.3.1.2.(d).(2)
3.3.1.2.(d).(3)
3.3.1.2.(d).(4)
ekil 3.4 B3 tr dzensizlik durumu
26
Fehmi KASAPOLU
3.2.1.3. Elastik Deprem Yklerinin Tanmlanmas: Spektral vme Katsays Deprem yklerinin belirlenmesi iin esas alnacak olan Spektral vme
Katsays, A(T), Denklem 3.1 ile verilmitir. % 5 snm oran iin tanmlanan Elastik vme Spektrumunun ordinat olan Elastik Spektral vme, Sae(T), Spektral vme Katsays ile yerekimi ivmesi gnin arpmna kar gelmektedir. A(T ) = Ao I S (T ) Sae (T ) = A(T ) g a) Etkin Yer vmesi Katsays Denklem 3.1de yer alan Etkin Yer vmesi Katsays, Ao, izelge 3.3de tanmlanmtr. izelge 3.3 Etkin Yer vme Katsays Deprem Blgesi 1 2 3 4 Ao 0.40 0.30 0.20 0.10 (3.1)
27
Fehmi KASAPOLU
b) Bina nem Katsays Denklem 3.1de yer alan Bina nem Katsays, I, tanmlanmtr. izelge 3.4 Bina nem Katsays Bina Binann Kullanm Amac veya Tr 1. Deprem sonras kullanm gereken binalar ve tehlikeli madde ieren binalar a) Deprem sonrasnda hemen kullanlmas gerekli binalar (Hastaneler, dispanserler, salk ocaklar, itfaiye bina ve tesisleri, PTT ve dier haberleme tesisleri, ulam istasyonlar ve terminalleri, enerji retim ve datm tesisleri; vilayet, kaymakamlk ve belediye ynetim binalar, ilk yardm ve afet planlama istasyonlar) b) Toksik, patlayc, parlayc, vb zellikleri olan maddelerin bulunduu veya depoland binalar 2. nsanlarn uzun sreli ve youn olarak bulunduu ve deerli eyann sakland binalar a) Okullar, dier eitim bina ve tesisleri, yurt ve yatakhaneler, askeri klalar, cezaevleri, vb. b) Mzeler 3. nsanlarn ksa sreli ve youn olarak bulunduu binalar Spor tesisleri, sinema, tiyatro ve konser salonlar, vb. 4. Dier binalar Yukardaki tanmlara girmeyen dier binalar (Konutlar, iyerleri, oteller, bina tr endstri yaplar, vb) 1.0 1.2 1.4 1.5 nem Katsays (I) izelge 3.4te
28
Fehmi KASAPOLU
c) Spektrum Katsays Denklem 3.1de yer alan Spektrum Katsays, S(T), yerel zemin koullarna ve bina doal periyodu Tye bal olarak Denklem 3.2 ile hesaplanacaktr. 3.5) (ekil
S (T ) = 1 + 1.5 S (T ) = 2.5
T TA
0.8
(0 T TA ) (TA < T TB ) (TB < T ) (3.2)
T S (T ) = 2.5 B T
Denklem 3.2deki Spektrum Karakteristik Periyotlar, TA ve TB, deerleri izelge 3.6 ve izelge 3.7 ile tanmlanan Yerel Zemin Snflarna bal olarak izelge 3.5de verilmitir.
izelge 3.5 Spektrum Karakteristik Periyotlar (TA, TB) izelge 3.6 ya gre Yerel Zemin Snf Z1 Z2 Z3 Z4 TA (saniye) 0,10 0,15 0,15 0,20 TB (saniye) 0,30 0,40 0,60 0,90
izelge 3.6 Yerel Zemin Snflar Yerel Zemin Snf izelge 3.7 ye Gre Zemin Grubu ve En st Zemin Tabakas Kalnl (h1) (A) grubu zeminler h1 15 m olan (B) grubu zeminler h1 > 15 m olan (B) grubu zeminler h1 15 m olan (C) grubu zeminler 15 m < h1 50 m olan (C) grubu zeminler h1 10 m olan (D) grubu zeminler h1 > 50 m olan (C) grubu zeminler h1 > 10 m olan (D) grubu zeminler
Z1 Z2 Z3 Z4
29
Fehmi KASAPOLU
izelge 3.7 Zemin Gruplar Serbest Zemin Grubu Zemin Grubu Tanm 1. Masif volkanik kayalar Stand. Penetr. (N/30) Relatif Sklk (%) Basn Direnci (kPa) Kayma Dalgas Hz (m/s)
ve
(A)
ayrmam
salam

metamorfik kayalar, sert imentolu tortul kayalar....

2. ok sk kum, akl......... 3. Sert kil ve siltli kil.......... 1. Tf ve aglomera gibi
> 1000
> 1000 > 700 > 700
> 50 > 32
85100
> 400
gevek volkanik kayalar, sreksizlik

(B)
dzlemleri ayrm

bulunan
imentolu tortul kayalar....

2. Sk kum, akl................ 3. ok kat kil ve siltli kil... 1.Yumuak sreksizlik
5001000
7001000
3050 1632
6585
400700 300700
200400
dzlemleri ayrm
(C)
bulunan ve
ok
metamorfik imentolu

kayalar
tortul kayalar.............
2. Orta sk kum, akl........ 3. Kat kil ve siltli kil.......... 1.Yeralt
< 500
400700 200400 200300
1030 816
3565
100200
su
seviyesinin kaln

yksek,
(D)
yumuak,
alvyon tabakalar..............
2. Gevek kum.................... 3. Yumuak kil, siltli kil.....
< 200 < 200 < 200
< 10 <8
< 35
< 100
30
Fehmi KASAPOLU
d) zel Tasarm vme Spektrumlar
Gerekli durumlarda elastik tasarm ivme spektrumu, yerel deprem ve zemin koullar gz nne alnarak yaplacak zel aratrmalarla da belirlenebilir. Ancak, bu ekilde belirlenecek ivme spektrumu ordinatlarna kar gelen spektral ivme katsaylar, tm periyodlar iin, izelge 3.5deki ilgili karakteristik periyodlar gz nne alnarak Denklem 3.1den bulunacak deerlerden hibir zaman daha kk olmayacaktr.
S(T)
2.5 S(T) = 2.5 (TB / T )0.8 1.0
TA
TB
ekil 3.5 Spektrum katsaysnn periyot ile deiimi 3.2.1.4. Elastik Deprem Yklerinin Azaltlmas: Deprem Yk Azaltma Katsays
Depremde tayc sistemin kendine zg dorusal elastik olmayan davrann gznne almak zere, Blm 3.2.1.3.te verilen spektral ivme katsaysna gre bulunacak elastik deprem ykleri, Denklem 3.3te tanmlanan Deprem Yk Azaltma Katsaysna blnecektir. Deprem Yk Azaltma Katsays, eitli tayc sistemler iin izelge 3.8 ve izelge 3.9da tanmlanan Tayc Sistem Davran Katsays, Rye ve doal titreim periyodu, T ye bal olarak Denklem 3.3 ile belirlenecektir.
31
Fehmi KASAPOLU
Ra (T ) = 1.5 + (R 1.5) Ra (T ) = R
T TA
(0 T TA ) (TA < T )
(3.3)
3.2.1.5. Tayc Sistemlerin Sneklik Dzeylerine likin Genel Koullar
izelge 3.8 ve izelge 3.9de sneklik dzeyi yksek olarak gznne alnacak tayc sistemlerde, sneklik dzeyinin her iki yatay deprem dorultusunda da yksek olmas zorunludur. Sneklik dzeyi bir deprem dorultusunda yksek veya karma, buna dik dier deprem dorultusunda ise normal olan sistemler, her iki dorultuda da sneklik dzeyi normal sistemler olarak saylacaktr.
3.2.1.6. Sneklik Dzeyi Yksek Betonarme Boluksuz Perdeli ereveli Sistemlere likin Koullar
Deprem yklerinin sneklik dzeyi yksek boluksuz (ba kirisiz) betonarme perdeler ile sneklik dzeyi yksek betonarme veya elik ereveler tarafndan birlikte tand binalara ilikin koullar aada verilmitir:
a) Bu tr sistemlerde, izelge 3.8 ve izelge 3.9da yerinde dkme betonarme
ve elik ereve durumu iin verilen R=7nin veya prefabrike betonarme ereve durumu iin verilen R=6nn kullanlabilmesi iin, boluksuz perdelerin tabannda deprem yklerinden meydana gelen kesme kuvvetlerinin toplam, binann tm iin tabanda meydana gelen toplam kesme kuvvetinin % 75inden daha fazla olmayacaktr (S 0.75).
b) Blm 3.2.1.6.(a)daki koulun salanamamas durumunda, 0.75 < S 1.0
aralnda kullanlacak R katsays, yerinde dkme betonarme ve elik ereve durumu iin R = 10 4S bants ile, prefabrike betonarme ereve durumu iin ise R = 9 4 S bants ile belirlenecektir.
32
Fehmi KASAPOLU
izelge 3.8 Tayc Sistem Davran Katsays (R) - Yerinde Dkme Betonarme Binalar ve Prefabrike Betonarme Binalar Sneklik Dzeyi Normal Sistemler Sneklik Dzeyi Yksek Sistemler
Bina Tayc Sistemi (1) YER NDE DKME BETONARME B NALAR (1.1) Deprem yklerinin tamamnn erevelerle tand binalar (1.2) Deprem yklerinin tamamnn ba kirili (boluklu) perdelerle tand binalar (1.3) Deprem yklerinin tamamnn boluksuz perdelerle tand binalar (1.4) Deprem yklerinin ereveler ile boluksuz ve/veya ba kirili (boluklu) perdeler tarafndan tand binalar (2) PREFABR KE BETONARME B NALAR (2.1) Deprem yklerinin tamamnn balantlar tersinir momentleri aktarabilen erevelerle tand binalar (2.2) Deprem yklerinin tamamnn, stteki balantlar mafsall olan kolonlar tarafndan tand tek katl binalar (2.3) Deprem yklerinin tamamnn prefabrike veya yerinde dkme boluksuz ve/veya ba kirili (boluklu) perdelerle tand, ereve balantlar mafsall olan prefabrike binalar (2.4) Deprem yklerinin, balantlar tersinir momentleri aktarabilen prefabrike ereveler ile yerinde dkme boluksuz ve/veya ba kirili (boluklu) perdeler tarafndan birlikte tand binalar
4 4 4 4
8 7 6 7
33
Fehmi KASAPOLU
izelge 3.9 Tayc Sistem Davran Katsays (R) - elik Binalar Sneklik Dzeyi Normal Sistemler Sneklik Dzeyi Yksek Sistemler
Bina Tayc Sistemi (3) EL K B NALAR (3.1) Deprem yklerinin tamamnn erevelerle tand binalar (3.2) Deprem yklerinin tamamnn, stteki balantlar mafsall olan kolonlar tarafndan tand tek katl binalar (3.3) Deprem yklerinin tamamnn aprazl perdeler veya yerinde dkme betonarme perdeler tarafndan tand binalar (a) aprazlarn merkezi olmas durumu (b) aprazlarn dmerkez olmas durumu (c) Betonarme perdelerin kullanlmas durumu (3.4) Deprem yklerinin ereveler ile birlikte aprazl elik perdeler veya yerinde dkme betonarme perdeler tarafndan birlikte tand binalar (a) aprazlarn merkezi olmas durumu (b) aprazlarn dmerkez olmas durumu (c) Betonarme perdelerin kullanlmas durumu
4 4
5 7 6
5 4
6 8 7
34
Fehmi KASAPOLU
3.2.2. Deprem Analizinde Hesap Yntemleri
Bu almada; binalarn ve bina tr yaplarn deprem hesabnda kullanlacak yaklak yntemlerden; Blm 3.2.3.de verilen Edeer Deprem Yk Yntemi ve Blm 3.2.4.de verilen Mod Birletirme Yntemi incelenmitir. Blm 3.2.3. ve Blm 3.2.4.de verilen yntemler, tm binalarn ve bina tr yaplarn deprem hesabnda kullanlabilir.
3.2.3. Edeer Deprem Yk Yntemi 3.2.3.1. Edeer Deprem Yk Ynteminin Uygulama Snrlar
Edeer
Deprem
Yk
Ynteminin
uygulanabilecei
binalar
izelge 3.10da zetlenmitir. izelge 3.10un kapsamna girmeyen binalarn deprem hesabnda, Mod birletirme Yntemi veya Zaman Tanm Alannda Hesap Yntemi kullanlacaktr.
izelge 3.10 Edeer Deprem Yk Ynteminin uygulanabilecei binalar
Deprem Blgesi
Bina Tr
Toplam Ykseklik Snr
1, 2
Her bir katta burulma dzensizlii katsaysnn bi 2.0 koulunu salad binalar Her bir katta burulma dzensizlii katsaysnn bi 2.0 koulunu salad ve ayrca B2 tr dzensizliinin olmad binalar Tm binalar
HN 25 m
1, 2 3, 4
HN 40 m HN 40 m
35
Fehmi KASAPOLU
3.2.3.2. Toplam Edeer Deprem Yknn Belirlenmesi a) Gz nne alnan deprem dorultusunda, binann tmne etkiyen Toplam
Edeer Deprem Yk (taban kesme kuvveti), Vt Denklem 3.4 ile belirlenecektir.
Vt =
WA(T1 ) 0.10 Ao I W Ra (T1 )
(3.4)
Binann birinci doal titreim periyodu T1, Blm 3.2.3.5e gre hesaplanacaktr.
b) Denklem 3.4te yer alan ve binann deprem yklerinin hesaplanmasnda
kullanlacak toplam arl, W, Denklem 3.5 ile belirlenecektir.

W = wi
i=1 N
(3.5)
Denklem 3.5deki wi kat arlklar ise Denklem 3.6 ile hesaplanacaktr. wi = gi + n qi (3.6)
Denklem 3.6 da yer alan Hareketli Yk Katlm Katsays, n, izelge 3.11de verilmitir. Endstri binalarnda sabit ekipman arlklar iin n=1 alnacak, ancak vin kaldrma ykleri kat arlklarnn hesabnda gz nne alnmayacaktr. Deprem yklerinin belirlenmesinde kullanlacak at kat arlnn hesabnda kar yklerinin % 30u gz nne alnacaktr.
izelge 3.11 Hareketli Yk Katlm Katsays (n) Binann Kullanm Amac n
Depo, antrepo, vb. Okul, renci yurdu, spor tesisi, sinema, tiyatro, konser salonu, garaj, lokanta, maaza, vb. Konut, iyeri, otel, hastane, vb.
0.80 0.60 0.30
36
Fehmi KASAPOLU
3.2.3.3. Katlara Etkiyen Edeer Deprem Yklerinin Belirlenmesi a) Denklem 3.4 ile hesaplanan toplam edeer deprem yk, bina katlarna
etkiyen edeer deprem yklerinin toplam olarak Denklem 3.7 ile ifade edilir. ekil 3.6.(a) Vt = FN + Fi
i=1 N
(3.7)
b) Binann Ninci katna (tepesine) etkiyen ek edeer deprem yk FNin
deeri Denklem 3.8 ile belirlenecektir. FN = 0.0075 N Vt dahil olmak zere, bina katlarna Denklem 3.9 ile datlacaktr.
Fi = (Vt FN )
N
(3.8)
c) Toplam edeer deprem yknn FN dnda geri kalan ksm, N inci kat
wi H i
(3.9)
j=1
wj H j
d) Bodrum katlarnda rijitlii st katlara oranla ok byk olan betonarme evre
perdelerinin bulunduu ve bodrum kat demelerinin yatay dzlemde rijit diyafram olarak alt binalarda, bodrum katlarna ve stteki katlara etkiyen edeer deprem ykleri, aada belirtildii zere, ayr ayr hesaplanacaktr. Bu ykler, st ve alt katlarn birleiminden oluan tayc sisteme birlikte uygulanacaktr. stteki katlara etkiyen toplam edeer deprem yknn ve edeer kat deprem yklerinin Blm 3.2.3.2.(a), Blm 3.2.3.3.(b) ve Blm 3.2.3.3.(c) maddelerine gre belirlenmesinde, bodrumdaki rijit evre perdeleri gz nne alnmakszn izelge 3.8 ve izelge 3.9dan seilen R katsays kullanlacak ve sadece stteki katlarn arlklar hesaba katlacaktr. Bu durumda ilgili btn tanm ve bantlarda temel st kotu yerine zemin katn kotu gz nne alnacaktr. Blm 3.2.3.5.(a)ya gre birinci doal titreim periyodunun hesabnda da, fiktif yklerin belirlenmesi iin sadece stteki katlarn arlklar kullanlacaktr. ekil 3.6.(b)
37
Fehmi KASAPOLU
Rijit bodrum katlarna etkiyen edeer deprem yklerinin hesabnda, sadece bodrum kat arlklar gz nne alnacak ve Spektrum Katsays olarak S(T) = 1 alnacaktr. Her bir bodrum katna etkiyen edeer deprem yknn hesabnda, Denklem 3.1den bulunan spektral ivme deeri ile bu katn arl dorudan arplacak ve elde edilen elastik ykler, Ra(T) = 1.5 katsaysna blnerek azaltlacaktr. ekil 3.6.(c) stteki katlardan bodrum katlarna geite yer alan ve ok rijit bodrum perdeleri ile evrelenen zemin kat deme sisteminin kendi dzlemi iindeki dayanm, bu hesapta elde edilen i kuvvetlere gre kontrol edilecektir.
FN + FN
wN
FN + FN
wN
Fi
wi HN
Fi
wi HN Vt
w2 w1
Hi
w2 w1
Hi
Fbk Fbk = Ao I wbk / 1.5 wbk
Vt
(a)
(b)
(c)
ekil 3.6 Katlara etkiyen edeer deprem ykleri
38
Fehmi KASAPOLU
3.2.3.4. Gz nne Alnacak Yer deitirme Bileenleri ve Deprem Yklerinin Etkime Noktalar a) Demelerin yatay dzlemde rijit diyafram olarak alt binalarda, her
katta iki yatay yer deitirme bileeni ile dey eksen etrafndaki dnme, bamsz yer deitirme bileenleri olarak gz nne alnacaktr. Her katta Blm 3.2.3.3.e gre belirlenen edeer deprem ykleri, ek dmerkezlik etkisinin hesaba katlabilmesi amac ile gz nne alnan deprem dorultusuna dik dorultudaki kat boyutunun +%5i ve %5i kadar kaydrlmas ile belirlenen noktalara ve ayrca kat ktle merkezine uygulanacaktr (ekil 3.7).
b) izelge 3.1de tanmlanan A2 tr dzensizliin bulunduu ve demelerin
yatay dzlemde rijit diyafram olarak almad binalarda, demelerin yatay dzlemdeki ekil deitirmelerinin gz nne alnmasn salayacak yeterlikte bamsz statik yer deitirme bileeni hesapta gz nne alnacaktr. Ek dmerkezlik etkisinin hesaba katlabilmesi iin, her katta eitli noktalarda dal bulunan tekil ktlelere etkiyen edeer deprem yklerinin her biri, deprem dorultusuna dik dorultudaki kat boyutunun +%5i ve %5i kadar kaydrlacaktr (ekil 3.8).
c) Binann herhangi bir iinci katnda izelge 3.1de tanmlanan A1 tr
dzensizliin bulunmas durumunda, 1.2 < bi 2.0 olmak koulu ile, Blm 3.2.3.4.(a) ve/veya Blm 3.2.3.4.(b)ye gre bu katta uygulanan %5 ek dmerkezlik, her iki deprem dorultusu iin Denklem 3.10da verilen Di katsays ile arplarak bytlecektir.
Di = bi 1.2
2
(3.10)
39
Fehmi KASAPOLU
Bx
ey x deprem dorultusu ey By ex ex
ey = 0.05By
ex = 0.05Bx y deprem dorultusu
ekil 3.7 Deprem yklerinin etkime noktas
Bx
ejx ejx ejx = 0.05Bx
ekil 3.8 Dzensizlik durumunda deprem yklerinin etkime noktas
40
Fehmi KASAPOLU
3.2.3.5. Binann Birinci Doal Titreim Periyodunun Belirlenmesi a) Edeer Deprem Yk Ynteminin uygulanmas durumunda, binann
deprem dorultusundaki hakim doal periyodu, Denklem 3.11 ile hesaplanan deerden daha byk alnmayacaktr.
1/ 2
N 2 i=1 mi d fi T1 = 2 N Ffi dfi i=1
(3.11)
iinci kata etkiyen fiktif yk gsteren Ffi, Denklem 3.9 da (Vt FN) yerine herhangi bir deer (rnein birim deer) konularak elde edilecektir (ekil 3.9).
b) Denklem 3.11 ile hesaplanan deerden bamsz olarak, bodrum kat(lar) hari
kat says N > 13 olan binalarda doal periyot, 0.1Nden daha byk alnmayacaktr.
wN
Ffi =
j=1
wj H j
wi H i
Ffi
wi dfi Hi
ekil 3.9 Kat hizalarna etkitilen fiktif ykler
41
Fehmi KASAPOLU
3.2.3.6. Eleman Asal Eksen Dorultularndaki Kuvvetler
Tayc sisteme ayr ayr etki ettirilen x ve y dorultularndaki depremlerin ortak etkisi altnda, tayc sistem elemanlarnn a ve b asal eksen dorultularndaki i kuvvetler, en elverisiz sonucu verecek ekilde Denklem 3.12 ile elde edilecektir. (ekil 3.10)
Ba = Bax 0.30 Bay Bb = Bbx 0.30 Bby veya Ba = 0.30 Bax Bay veya Bb = 0.30 Bbx Bby
(3.12)
b b a a b
b a b a
x deprem dorultusu
b a
a a
a
y
b
x y deprem dorultusu
ekil 3.10 Eleman asal eksen dorultular
42
Fehmi KASAPOLU
3.2.4. Mod Birletirme Yntemi
Bu yntemde maksimum i kuvvetler ve yer deitirmeler, binada yeterli sayda doal titreim modunun her biri iin hesaplanan maksimum katklarn istatistiksel olarak birletirilmesi ile elde edilir.
3.2.4.1. vme Spektrumu
Herhangi bir ninci titreim modunda gz nne alnacak azaltlm ivme spektrumu ordinat Denklem 3.13 ile belirlenecektir.
SaR (Tn ) = Sae (Tn ) Ra (Tn )
(3.13)
Elastik tasarm ivme spektrumunun Blm 3.2.1.3.(d)ye gre zel olarak belirlenmesi durumunda, Denklem 3.13te Sae(Tn) yerine, ilgili zel spektrum ordinat gz nne alnacaktr.
3.2.4.2. Gz nne Alnacak Dinamik Serbestlik Dereceleri a) Demelerin yatay dzlemde rijit diyafram olarak alt binalarda, her bir
katta, birbirine dik dorultularda iki yatay serbestlik derecesi ile ktle merkezinden geen dey eksen etrafndaki dnme serbestlik derecesi gz nne alnacaktr. Her katta modal deprem ykleri bu serbestlik dereceleri iin hesaplanacak, ancak ek dmerkezlik etkisinin hesaba katlabilmesi amac ile, deprem dorultusuna dik dorultudaki kat boyutunun +%5i ve %5i kadar kaydrlmas ile belirlenen noktalara ve ek bir ykleme olarak kat ktle merkezine uygulanacaktr(ekil 3.7).
b) izelge 3.1de A2 tr deme sreksizliinin bulunduu ve demelerin
yatay dzlemde rijit diyafram olarak almad binalarda, demelerin kendi dzlemleri iindeki ekil deitirmelerinin gz nne alnmasn salayacak yeterlikte dinamik serbestlik derecesi gz nne alnacaktr. Ek dmerkezlik etkisinin hesaba katlabilmesi iin, her katta eitli noktalarda
43
Fehmi KASAPOLU
dal bulunan tekil ktlelere etkiyen modal deprem yklerinin her biri, deprem dorultusuna dik dorultudaki kat boyutunun +%5i ve %5i kadar kaydrlacaktr(ekil 3.8). Bu tr binalarda, sadece ek dmerkezlik etkilerinden oluan i kuvvet ve yer deitirme byklkleri Blm 3.2.3.e gre de hesaplanabilir. Bu byklkler, ek dmerkezlik etkisi gz nne alnmakszn her bir titreim modu iin hesaplanarak Blm 3.2.4.4.e gre birletirilen byklklere dorudan eklenecektir.
3.2.4.3. Hesaba Katlacak Yeterli Titreim Modu Says a) Hesaba katlmas gereken yeterli titreim modu says, Y, gz nne alnan
birbirine dik x ve y yatay deprem dorultularnn her birinde, her bir mod iin hesaplanan etkin ktlelerin toplamnn hibir zaman bina toplam ktlesinin % 90ndan daha az olmamas kuralna gre belirlenecektir:
n=1 Y 2 N Lxn 0.90 mi Mn i=1 2 Lyn
M xn = M yn =
Y
n=1
n=1
n=1
Mn
0.90 mi
i=1
(3.14)
Denklem 3.14te yer alan Lxn ve Lyn ile modal ktle Mnnin ifadeleri, kat demelerinin rijit diyafram olarak alt binalar iin Denklem 3.15 verilmitir:
Lxn = mi xin
i=1 N i=1 N N
Lyn = mi yin
i=1
2 M n = (mi 2 + mi 2 + mi in ) xin yin
(3.15)
44
Fehmi KASAPOLU
b) Bodrum katlarnda rijitlii st katlara oranla ok byk olan betonarme
evre perdelerinin bulunduu ve bodrum kat demelerinin yatay dzlemde rijit diyafram olarak alt binalarn hesabnda, sadece bodrum katlarn stndeki katlarda etkin olan titreim modlarnn gz nne alnmas ile yetinilebilir. Bu durumda, Edeer Deprem Yk Yntemi iin verilen Blm 3.2.3.3.(d) maddesi ilk paragrafnn karl olarak Mod Birletirme Yntemi ile yaplacak hesapta, bodrumdaki rijit evre perdeleri gz nne alnmakszn izelge 3.8 ve izelge 3.9da seilen R katsays kullanlacak ve sadece stteki katlarn ktleleri gz nne alnacaktr. Blm 3.2.3.3.(d) maddesi 2. ve 3. paragraflar ise aynen uygulanacaktr.
3.2.4.4. Mod Katklarnn Birletirilmesi
Binaya etkiyen toplam deprem yk, kat kesme kuvveti, i kuvvet bileenleri, yer deitirme ve greli kat telemesi gibi byklklerin her biri iin ayr ayr uygulanmak zere, her titreim modu iin hesaplanan ve ezamanl olmayan maksimum katklarn istatistiksel olarak birletirilmesi iin uygulanacak kurallar aada verilmitir:
a) Tm < Tn olmak zere, gz nne alnan herhangi iki titreim moduna ait
doal periyodlarn daima Tm / Tn < 0.80 koulunu salamas durumunda, maksimum mod katklarnn birletirilmesi iin Karelerin Toplamnn Kare Kk Kural uygulanabilir.
b) Yukarda belirtilen koulun salanamamas durumunda, maksimum mod
katklarnn birletirilmesi iin Tam Karesel Birletirme (CQC) Kural uygulanacaktr. Bu kuraln uygulanmasnda kullanlacak apraz korelasyon katsaylarnn hesabnda, modal snm oranlar btn titreim modlar iin % 5 olarak alnacaktr.
45
Fehmi KASAPOLU
3.2.4.5. Hesaplanan Byklklere likin Altsnr Deerleri
Gz nne alnan deprem dorultusunda, Blm 3.2.4.4e gre birletirilerek elde edilen bina toplam deprem yk VtB nin, Edeer Deprem Yk Yntemi nde Denklem 3.7den hesaplanan bina toplam deprem yk Vtye orannn aada tanmlanan deerinden kk olmas durumunda (VtB <Vt), Mod Birletirme Yntemine gre bulunan tm i kuvvet ve yer deitirme byklkleri, Denklem 3.16ya gre bytlecektir.
BD =
Vt BB VtB
(3.16)
izelge 3.1 ve izelge 3.2de tanmlanan dzensizlik durumlarnda; A1, B2 veya B3 tr dzensizliklerden en az birinin binada bulunmas durumunda Denklem 3.16da =0.90, bu dzensizliklerden hibirinin bulunmamas durumunda ise =0.80 alnacaktr.
3.2.4.6. Eleman Asal Eksen Dorultularndaki Kuvvetler
Tayc sisteme ayr ayr etki ettirilen x ve y dorultularndaki depremlerin ortak etkisi altnda, tayc sistem elemanlarnn a ve b asal eksen dorultularnda Blm 3.2.4.4.e gre birletirilerek elde edilen i kuvvetler iin Blm 3.2.3.6.da verilen birletirme kural ayrca uygulanacaktr (ekil 3.10) (Bayndrlk ve skan Bakanl, Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik -2007).
46
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4. UYGULAMALAR Bu blmde, Toplu Konut daresi (TOK ) tarafndan Trkiye genelinde yaygn olarak ina edilmekte olan deiik byklk ve mimariye sahip binalar ele alnmtr. Her bir bina tipi iin tnel kalp ve geleneksel kalp sistemlerine uygun tayc sistemler oluturularak binalarn analiz ve tasarm yaplm ve sonular karlatrlmtr (Babakanlk Toplu Konut daresi, 2008). 4.1. Genel Bilgiler 4.1.1. Tayc Sistem Seimi Ele alnan binalar, TOK tarafndan tnel kalp sistemine uygun olarak projelendirilmi olduundan, bu almada, tnel kalp sistemine uygun tayc sistem olarak projelerinde n grlen tayc sistemler kullanlmtr. Kolon-kiri perdelerden oluan, geleneksel kalp sistemine uygun tayc sistem seiminde ise aadaki esaslar uygulanmtr. i) ii) Tayc sistem akslar, daha nce tnel kalp sistemine uygun olarak tasarlanan projelerdeki akslar ile akmaktadr. Eleman boyutlar belirlenirken, tm elemanlar iin ynetmeliklerde izin verilen minimum boyutlar ile balanm, daha sonra, yetersiz kalan elemanlarda gerekli byltmeler gerekletirilmitir. Bylece mmkn olan en ekonomik zme ulald dnlmektedir. iii) Kullanlan malzeme, daha nce tnel kalp sistemine uygun olarak tasarlanan projelerdeki malzemeler ile ayndr.
47
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.1.2. Malzeme ve Analiz Parametreleri i) Tm modellerin analizinde: Beton snfnn C30 (fck = 300 kg / cm2) olduu, Nervrl donat snfnn S420 (Akma snrnn; 4200 kg/cm2) olduu, Hasr elik donat snfnn S500 (Akma snrnn; 5000 kg/cm2) olduu, Zemin emniyet gerilmesinin 20 t/m2 olduu, Tm demelerin, plak deme olduu, Binalarn 2. derece deprem blgesinde ina edilecei, kabul edilmitir. ii) Sz konusu yaplarn analiz ve tasarm, STA4CAD V12.1 paket program ile gerekletirilmitir. Analizler ile ilgili data dosyalar ekli CDde yer almaktadr. iii) Her iki tip tayc sistem iin binalara ait temel boyutlarnn birbirine yakn kaca dnldnden, temel sistemi modellenmemi ve karlatrlmalara dahil edilmemitir. iv) Her bir modelin Mod Birletirme Yntemi (Ghrib ve Mamedov,2004) ile analizinde, dinamik ktle katlm oranlarnn %90n zerinde olmas salanmtr. Modellerin tamamnda bu kriterin salanmas iin gerekli mod says 9 olarak belirlenmitir. v) Her iki sistem ile zlen modellerin beton ve demir metrajlar ayrca kullanlacak kalp miktarlar STA4CAD V12.1 paket programndan alnm olup birim fiyatlar piyasann gncel deerleri aratrlarak toplanmtr. vi) Tnel kalp sistemlerin kalp maliyetinin hesaplanmas iin, retici firma ile grlm ve fiyat alnmtr. Panel Makine Sanayi ve Ticaret LTD. T .den kullanlmam sfr tnel kalp sistemi birim m2
48
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
fiyat alnmtr. Kalp sisteminin ekonomik mr boyunca en verimli olacak ekilde kullanm says dikkate alnarak maliyet analizi yaplmtr. Ayn ekilde konvansiyonel kalp sistemi maliyet analizi iin PORT SAN Portatif Alminyum ve elik skele-Kalp A..den birim m2 kalp fiyat alnm olup kullanm says maliyet analizi hesaplarna katlmtr. vii) Kalp maliyeti yannda, kalp ve demir iilii hesaplara katlm olup her model iin blok baznda analizler yaplmtr. viii) Tnel kalp sistemler ile yaplan tm perdeli yaplar ile geleneksel ahap kalp sistemiyle yaplan perde-ereveli yaplarn duvar metrajlarnn fark getirecei dnlerek; duvar iilii ve malzeme fiyat analizleri yaplmtr. Tm modellerin i cephe duvar imalatnn 10-20 cmlik tula duvarlardan, d cephe duvar imalatnn ise 20 cmlik gazbetondan yapld kabul edilmitir. ix) Her modelde ortak olarak deme yk marley verilmitir, marley kaplama yk 148 kg/m2 olarak hesaplanmtr. Tm modellerde d cephe duvarlarn gazbeton (ytong) olduu kabul edilmi olup duvar yk olarak pencere olan duvarlar iin 334 kg/m ve pencere olmayan duvarlar iin 650 kg/m ykleme yaplmtr. cephe duvarlarn tula olduu kabul edilmi olup duvar yk olarak 275 kg/m ykleme yaplmtr. Konvansiyonel kalp sistemiyle yaplan yaplarda, tnel kalp sistemiyle yaplan yaplardaki betonarme perde duvarlarn yerine 394 kg/m yk verilmitir. Hareketli yk olarak en az 200 kg/m2 seilmitir. Ayrca ara blme duvar geen demelerde, hareketli yk 350 kg/m2 alnmtr. Tm binalar teras at olarak modellenmi, at katnda hareketli yk her yerde 350 kg/m2 seilmitir ayrca son kat demesi evresinde 270 kg/m betonarme parapet yk verilmitir. Her modelde balkon mahallinde bulunan prekast betonu iin 275 kg/m ykleme yaplmtr.
49
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
x)
Tnel kalp sistemlerle yaplan perdeli yaplarn demelerinde ve perde gvdelerinde hasr elik donat kullanlmtr. elik hasr, souk ekilerek mukavemeti artrlm ve nervrlendirilmi St IVb ubuklarnn birbirine elektrik nokta kayna ile birletirilmesi suretiyle imal edilmektedir. Standart hasr boylar 5.00 m ve enleri 2.15 mdir. Hasr elik donat eitleri gz llerine gre 2 tiptir. 1) Her iki ynde alan yap elemanlar iin Q tipi hasr elik donatlar, 2) Tek ynde alan yap elemanlar iin R tipi hasr elik donatlar, Q tipi hasr elik donatlarn, her iki yndeki ubuk aralklar eittir. ki dorultuda alan demeler ve perde gvdelerinde kullanlmaktadr. Bu tip hasr donatlar; 15 adet boy ve 33 adet en ubuktan meydana gelmektedir. R tipi hasr elik donatlarn, ubuk aralklar farkldr. Tek dorultuda alan demelerde ve deme-perde mesnetlerinde kullanlmaktadr. Bu tip hasr donatlar; 15 adet boy ve 20 adet en ubuktan meydana gelmektedir. Hasr elik donatlar kullanlrken boyuna ve enine eklemeler gerekebilmektedir. Deme veya perde gvde donats dzenlenirken, elik hasrlarn bindirme boyu; alan ynde en az 3 gz, tevzi ynnde ise en az 1 gz aral 20 cm olmaldr. Bu almada, hasr donat eitlerinden; R257, R317, R770, R335, Q256, Q221,Q295 tip hasr donatlar kullanlm olup kolonkiri ve ilave donatlar iin dz nervrl demir donats seilmitir. Konvansiyonel kalp sistemiyle yaplan perde-ereveli yaplarn demir donatlar iin 8, 10, 12, 14 ve 16 dz nervrl demir donatlar seilmitir.
50
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.2. Y Tipi Binann rdelenmesi 4.2.1. Tayc Sistemin Tnel Kalp Sistemine Uygun Seilmesi Durumu (Y-TK Binas) Bu blmde Y tipi binann tayc sistemi, tnel kalp sistemine uygun olarak seilmi (Y-TK Binas) ve analizleri yaplmtr. Bu bina 11 katl olup yapya ait kalp plan ekil 4.1de ve yapya ait model grn ekil 4.2de verilmitir. Y-TK binasna ait bilgiler izelge 4.1de verilmitir. izelge 4.1 Y-TK Binasna ait genel bilgiler Kat Adedi Bina nem katsays: I Deprem Blge Katsays: A0 Deprem Yap Davran Katsays: R Yerel Zemin Snf: Spektrum Karakteristik Periyotlar: Ta,Tb Hareketli Yk Katsays: n Tayc Sistem Bilgileri Kat Ykseklii (m) Deme Kalnl (m) Kolonlar: (cm) Kiriler: (cm) Perde: (cm) (Panel Kiri) 11 1 0,3 6,01 Z2 Ta = 0,15 sn, Tb = 0,4 sn 0,3 2,79 0,14 S20x75, S20x45, S20x110, S60x20, S160x20, S40x20, S20x105, S20x85, S20x90 K20x59, K60x14, K20x14, K80x14, K90x14 P20x279
51
4.UYGULAMALR
52 Fehmi KASAPOLU ekil 4.1 Y-TK Binasna ait normal kat kalp plan 95
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
ekil 4.2 Y-TK Binasna ait 3 boyutlu model grn
53
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Yapya etkiyen l ykler ve hareketli ykler izelge 4.2de verilmitir. izelge 4.2de verilen n deeri, hareketli yk azaltma katsaysdr. izelge 4.2 Y-TK Binasna ait kat ykleri Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. HN (m) 30,69 27,90 25,11 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79 Wg (ton) 338,7 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 Wq (ton) 64,2 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 n 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 W = W (ton) 357,97 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 3949,77
Modal analiz sonucunda ilk 9 moda ait periyotlar izelge 4.3de verilmitir. izelge 4.3 Y-TK Binasna ait periyot deerleri Mod 1.mod 2.mod 3.mod 4.mod 5.mod 6.mod 7.mod 8.mod 9.mod Periyotlar ( sn ) 0,5354 0,4205 0,3324 0,1490 0,0981 0,0817 0,0746 0,0495 0,0452
54
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Y-TK Binasnn Mod Birletirme Yntemi ve Edeer Deprem Yk Yntemi ile analizleri sonucunda binaya etki eden X ve Y ynlerine ait deprem kuvveti deerleri izelge 4.4de verilmitir. izelge 4.4 Y-TK Binasna ait yatay deprem ykleri Modal Analiz X yn (ton) 50,015 36,018 27,264 21,739 18,358 16,398 15,119 13,786 11,831 8,925 4,903 224,356 Y yn (ton) 70,301 54,699 44,029 36,437 30,635 25,943 21,859 17,967 13,967 9,671 4,970 330,478 Edeer Deprem Yk Analizi X yn (ton) 67,470 39,937 35,943 31,949 27,956 23,962 19,968 15,975 11,981 7,987 3,994 287,122 Y yn (ton) 106,501 63,040 56,736 50,432 44,128 37,824 31,520 25,216 18,912 12,608 6,304 453,221 Tasarm Deprem Yk X yn (ton) 57,607 41,486 31,402 25,039 21,144 18,887 17,414 15,878 13,627 10,280 5,647 258,411 Y yn (ton) 86,772 67,513 54,344 44,973 37,812 32,021 26,980 22,176 17,239 11,936 6,134 407,9
Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
2007 deprem ynetmeliine gre yapnn, X ve Y ynlerine ait tasarm deprem kuvvetleri aada hesaplanmtr. Vtx = W.A(t) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W Vty=W.A(t ) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W 287,12 > 118,49 453,22 > 118,49
X yn Deprem Kontrol: 0,90 287,122 = 258.409 > 224,356 >>> 258,409 t Y yn Deprem Kontrol: 0,90 453,221 = 407,899 > 330,476 >>> 407,899 t Modal analiz sonucu hesaplanan deprem kuvvetleri, edeer deprem yk yntemine gre hesaplanan deprem kuvvetlerinin % 90ndan kk olduu iin betonarme hesaplarda tasarm deprem kuvveti olarak edeer deprem yk kuvvetinin % 90 alnmtr.
55
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.5 Y-TK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri
X Yn
Y Yn
Deprem Deprem Tasarm Deprem Deprem Tasarm Yk Taban Momenti Yk Taban Momenti Kat 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 HN (m) 30,69 27,9 25,11 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79 Fx ( ton ) 57,61 41,49 31,4 25,04 21,14 18,89 17,41 15,88 13,63 10,28 5,65 258,42 Fx.H ( tm ) 1767,95 1157,45 788,51 558,87 412,95 316,17 242,93 177,2 114,06 57,36 15,76 5609,21 Fy ( ton ) 86,77 67,51 54,34 44,97 37,81 32,02 26,98 22,18 17,24 11,94 6,13 407,89 Fy.H ( tm ) 2663,03 1883,63 1364,57 1003,8 738,47 536,03 376,37 247,48 144,29 66,61 17,11 9041,39
Perde Taban Kesme Kuvveti (ton) 2007 deprem ynetmeliine gre yapda elde edilen perde taban kesme kuvvetleri deerleri izelge 4.6da verilmitir. Bu deerlerin toplamna gre yap davran katsays (R) hesaplanmtr.
56
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.6 Y-TK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri Perde S121 S127 P111 P114 P116 P119 P121 P123 P124 P134 P135 P136 P138 P139 P140 P141 P142 P143 P145 P146 P147 P149 P150 P151 P152 P153 P155 P156 P157 P158 Vx (ton) 20,39 20,42 31,33 65,49 4,45 4,24 65,51 1,17 30,31 243,31 Vy (ton) 29,21 15,34 16,45 16,6 4,52 24,31 1,08 0,44 22,24 32,02 27,65 24,06 34,74 30,54 1,36 0,55 23,31 23,35 6,36 47,68 24,96 406,77
57
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.6ya gre perde taban kesme kuvveti oran : X yn s =243,31 / 258,41 = 0.94 (0.75 < S 1.0 ) Y yn s =406,77 / 407,9 = 0,99 Yksek snek yaplarda; R=10-4x1.=6,01 olmaldr. Bu blmde; Y tipi yap modeli yksek snek olarak seildii iin R = 6,01 alnmtr. (0.75 < S 1.0)
0.75 < S 1.0 durumundan dolay
58
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.2.2. Tayc Sistemin Geleneksel Kalp Sistemlerine Uygun Seilmesi Durumu (Y-GK Binas) Bu blmde, Y tipi yapnn, ayn mimari plan kullanlarak boyutlar en ekonomik olacak ekilde konvansiyonel kalp sistemine uygun yap modeli oluturulmu (Y-GK Binas) ve analizleri yaplmtr. Bu bina 11 katl olup yapya ait kalp plan ekil 4.3de ve yapya ait model grn ekil 4.4de verilmitir. Y-GK Binasna ait bilgiler izelge 4.7de verilmitir. izelge 4.7 Y-GK Binasna ait genel bilgiler Kat Adedi Bina nem katsays: I Deprem Blge Katsays: A0 Deprem Yap Davran Katsays: R Yerel Zemin Snf: Spektrum Karakteristik Periyotlar:Ta,Tb Hareketli Yk Katsays: n Tayc Sistem Bilgileri Kat Ykseklii (m) Deme Kalnl (m) Kolonlar: (cm) Kiri: (cm) Perde: (cm) (Panel Kiri) 11 1 0,3 7 Z2 Ta = 0,15 sn, Tb = 0,4 sn 0,3 2,79 0,14 S25x50,S40x30, S90x30, S30x75, S25x75, S25x30 K25x42 P25x279
59
4.UYGULAMALR
60 Fehmi KASAPOLU ekil 4.3 Y-GK Binasna ait normal kat kalp plan 95
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
ekil 4.4 Y-GK Binasna ait 3 boyutlu model grn
61
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Yapya etkiyen l ykler ve hareketli ykler izelge 4.8de verilmitir. izelge 4.8de verilen n deeri, hareketli yk azaltma katsaysdr. izelge 4.8 Y-GK Binasna ait kat ykleri Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. HN (m) 30,69 27,90 25,11 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79 Wg (ton) 240,2 265,94 265,94 265,94 265,94 265,94 265,94 265,94 265,94 265,94 265,09 Wq (ton) 84,28 79,34 79,34 79,34 79,34 79,34 79,34 79,34 79,34 79,34 79,17 n 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 W = W (ton) 265,48 289,74 289,74 289,74 289,74 289,74 289,74 289,74 289,74 289,74 288,84 3162,0
Modal analiz sonucunda ilk 9 moda ait periyotlar izelge 4.9da verilmitir. izelge 4.9 Y-GK Binasna ait periyot deerleri Mod 1.mod 2.mod 3.mod 4.mod 5.mod 6.mod 7.mod 8.mod 9.mod Periyotlar ( sn ) 1,3958 1,2719 1,1836 0,4497 0,4014 0,3617 0,2530 0,2213 0,1893
62
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Y-GK Binasnn Mod Birletirme Yntemi ve Edeer Deprem Yk Yntemi ile analizleri sonucunda binaya etki eden X ve Y ynlerine ait deprem kuvvetleri izelge 4.10da verilmitir. izelge 4.10 Y-GK Binasna ait yatay deprem ykleri Modal Analiz X yn (ton) 20,951 16,811 13,262 10,601 8,831 7,767 7,181 6,802 6,258 5,033 2,751 Y yn (ton) 23,729 18,025 13,368 10,227 8,313 7,454 7,268 7,210 6,711 5,365 3,070 Edeer Deprem Yk Analizi X yn (ton) 27,999 17,575 15,818 14,060 12,303 10,545 8,788 7,030 5,273 3,515 1,752 124,658 Y yn (ton) 31,947 20,054 18,049 16,043 14,038 12,032 10,027 8,022 6,016 4,011 1,999 142,238 Tasarm Deprem Yk X yn (ton) 22,124 17,751 14,003 11,194 9,325 8,202 7,583 7,182 6,608 5,314 2,905 112,191 Y yn (ton) 27,430 20,836 15,453 11,823 9,610 8,617 8,402 8,335 7,758 6,201 3,549 128,014
Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
106,248 110,740
2007 deprem ynetmeliine gre yap, X ve Y ynlerine ait tasarm deprem kuvvetleri aada hesaplanmtr. Vtx = W.A(t) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W Vty=W.A(t ) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W 124,658 > 94,86 142,238 > 94,86
X yn Deprem Kontrol: 0,90 124,658 = 112,192 > 106,248 >>> 112,192 t Y yn Deprem Kontrol: 0,90 142,238 = 128,014 > 110,742>>> 128,014 t
63
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Modal analiz sonucu hesaplanan deprem kuvvetleri, edeer deprem yk yntemine gre hesaplanan deprem kuvvetlerinin % 90ndan kk olduu iin betonarme hesaplarda tasarm deprem kuvveti olarak edeer deprem yk kuvvetinin % 90 alnmtr. izelge 4.11 Y-GK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri X Yn Y Yn
Deprem Deprem Tasarm Deprem Deprem Tasarm Yk Taban Momenti Yk Taban Momenti Kat 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 HN (m) 30,69 27,9 25,11 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79 Fx ( ton ) 22,12 17,75 14 11,19 9,33 8,2 7,58 7,18 6,61 5,31 2,91 112,18 Fx.H ( tm ) 678,97 495,26 351,63 249,86 182,12 137,29 105,79 80,16 55,31 29,65 8,11 2374,15 Fy ( ton ) 27,43 20,84 15,45 11,82 9,61 8,62 8,4 8,33 7,76 6,2 3,55 128,01 Fy.H ( tm ) 841,84 581,32 388,02 263,88 187,69 144,25 117,21 93,02 64,94 34,6 9,9 2726,67
64
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Perde Taban Kesme Kuvveti (ton) 2007 deprem ynetmeliine gre yapda elde edilen perde taban kesme kuvvetleri deerleri izelge 4.12de verilmitir. Bu deerler toplamna gre yap davran katsays (R) hesaplanmtr. izelge 4.12 Y-GK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri Perde P137 P141 P130 P129 P144 P143 P133 P147 Vx (ton) Vy (ton) 18,73 18,82 0,3 8,31 0,44 12,05 3,89 5,53 68,07
izelge 4.12 ye gre perde taban kesme kuvveti oran : X yn s = 0 / 112,18 = 0 (S 0.75) Y yn s = 68.09 / 128,01 = 0.53 (S 0.75) Yksek snek yaplarda; S 0.75 durumundan dolay R=7 olmaldr. Bu blmde; Y tipi yap modeli yksek snek olarak seildii iin R = 7 alnmtr.
65
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.2.3 Y-TK ve Y-GK Binalar in Elde Edilen Sonularn Karlatrlmas Bu blmde, nceki blmlerde Y-TK ve Y-GK Binalar iin elde edilen sonular karlatrlmaktadr. 4.2.3.1 Dinamik Analiz Sonularnn Karlatrlmas Yapya etkiyen l ykler ve hareketli ykler izelge 4.13de verilmitir. izelge 4.13 Y-TK ve Y-GK Binalarna ait kat yklerinin karlatrlmas Y-TK Binas Hareketli Yk Y-GK Binas Hareketli Yk Y-GK Binas l Yk Y-GK Binas Toplam Yk W (ton) 265,48 289,74 289,74 289,74 289,74 289,74 289,74 289,74 289,74 289,74 288,84 3162,00 Y-TK Binas l Yk Y-TK Binas Toplam Yk n 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 W (ton) 357,97 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 359,18 W = 3949,77
Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
Kat Ykseklii HN (m) 30,69 27,90 25,11 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79
Wg (ton) 338,7 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98 339,98
Wg (ton) 240,2 265,94 265,94 265,94 265,94 265,94 265,94 265,94 265,94 265,94 265,09
Wq (ton) 64,2 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0 64,0
Wq (ton) 84,28 79,34 79,34 79,34 79,34 79,34 79,34 79,34 79,34 79,34 79,17
izelge 4.13n incelenmesinden, Y-GK Binasnn, Y-TK Binasna gre daha hafif olduu grlmektedir.
66
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Modal analiz sonucunda her iki modelde ilk 9 moda ait periyotlar izelge 4.14de verilmitir. izelgenin incelenmesinden, perdeli yaplarn, perdeereveli yaplara gre rijitliinin daha fazla olduu grlmektedir. izelge 4.14 Y-TK ve Y-GK Binalarna ait modal periyot deerlerinin karlatrlmas
Y T P B NA Y-TK Binas 1.mod PER YOTLAR (sn) 2.mod 3.mod 4.mod 5.mod 6.mod 7.mod 8.mod 9.mod 0,7860 0,4442 0,3972 0,2047 0,1035 0,0969 0,0918 0,0613 0,0474 Y-GK Binas 1,3958 1,2719 1,1836 0,4497 0,4014 0,3617 0,2530 0,2213 0,1893
67
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Y tipi yap modellerine; X ve Y ynnde etkiyen deprem kuvvetlerinin kyaslanmas izelge 4.15de verilmitir. izelge 4.15 Y-TK ve Y-GK Binalar iin hesaplanan deprem yklerin karlatrlmas Y T P B NA Y-TK Binas Modal Analiz Kat Edeer Deprem Yk Analizi Y-GK Binas Modal Analiz Y yn (ton) 23,729 18,025 13,368 10,227 8,313 7,454 7,268 7,210 6,711 5,365 3,070 Edeer Deprem Yk Analizi X Y yn yn (ton) (ton) 27,999 31,947 17,575 20,054 15,818 18,049 14,060 16,043 12,303 14,038 10,545 12,032 8,788 10,027 7,030 8,022 5,273 6,016 3,515 4,011 1,752 1,999
X yn Y yn X yn Y yn X yn (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) 50,015 36,018 27,264 21,739 18,358 16,398 15,119 13,786 11,831 8,925 4,903 70,301 54,699 44,029 36,437 30,635 25,943 21,859 17,967 13,967 9,671 4,970 67,470 106,501 20,951 39,937 63,040 16,811 35,943 56,736 13,262 31,949 50,432 10,601 27,956 44,128 8,831 23,962 37,824 7,767 19,968 31,520 7,181 15,975 25,216 6,802 11,981 18,912 6,258 7,987 12,608 5,033 3,994 6,304 2,751
11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
Her iki yapm tekniine gre modellenen Y tipi yap modellerinin izelge 4.15de grlen deprem kuvvetleri kyasland zaman kat arlklarndan dolay oluan farkn deprem kuvvetlerine ayn oranda etki ettii grlmtr.
68
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.2.3.2 Y-TK ve Y-GK Binalarn Maliyet Ynnden Karlatrlmas Gnmzde zaman ve hz faktr her geen gn nemini artrmakla birlikte maliyet faktr de byk nem arzetmektedir. Bu blmde maliyeti etkileyecek imalat ve malzemelerin metrajlar yaplarak, Y-TK ve Y-GK Binalarnn karlkl olarak maliyet kyaslamas salanmtr. izelge 4.16da her iki binaya ait Sta4Cad V12.1 program tarafndan hesaplanan; metraj ve gncel piyasa koullarna gre belirlenen maliyet deerleri grlmektedir. izelge 4.16 Y-TK ve Y-GK Binalarna ait demir-beton metraj ve maliyetlerinin karlatrlmas Model Ad Toplam Miktar MAL YET ANAL Z Birim Toplam Maliyet Fiyat Maliyet
Metraj Tr
C30 Beton Metraj 1007 m3 76,27 YTL 76.819 YTL Y-TK Binas Demir 8- 12 55,1 ton 1.805 YTL 99.455 YTL Metraj 14- 16 28,7 ton 1.795 YTL 51.516 YTL C30 Beton Metraj Y-GK Binas Demir Metraj 8- 12 696 m3 76,27 YTL 53.045 YTL 44,6 ton 1.805 YTL 80.503 YTL 171.423 YTL 6 8,6 ton 2.000 YTL 17.200 YTL 244.991 YTL
14- 16 21,1 ton 1.795 YTL 37.874 YTL
Tamam perdeli yap olarak modellenen Y-TK Binasnn, perde-ereve yap olarak modellenen Y-GK Binasna gre maliyetinin % 43 orannda daha fazla olduu grlmektedir. Ayn ekilde sadece beton metraj gz nne alndnda maliyetin % 45 orannda, sadece demir metraj gz nne alndnda ise maliyetin % 42 orannda daha fazla olduu grlmektedir. Y-TK ve Y-GK Binalarna ait duvar metrajlar EK-1 ve EK-4te sunulmutur. izelge 4.17de her iki binaya ait toplam duvar metrajlar ve iilik maliyetleri, izelge 4.18de ise malzeme maliyetleri karlatrlmal olarak grlmektedir.
69
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.17 Y-TK ve Y-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve iilik maliyetlerinin karlatrlmas Toplam Miktar (m2) 539,4 412,7 1215 533,5 1745,8 L K MAL YET ANAL Z Birim Fiyat 6,10 YTL 6,75 YTL 6,50 YTL 6,10 YTL 6,75 YTL 6,50 YTL Maliyet 3.290,4YTL 2.785,4YTL 13.973,5 YTL 7.897,6YTL 3.254,1YTL 11.784 YTL 10.458YTL 25.496,1YTL Toplam Maliyet
Model Ad
Metraj Tr
1015 cm Tula duvar Y-TK Binas Y-GK Binas 20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar 1015 cm Tula duvar 20 cm Tula duvar
20 cm Gazbeton duvar 1608,9
izelge 4.17nin incelenmesinden, Y-GK Binasnn, Y-TK Binasna gre iilik maliyetinin % 82 orannda daha fazla olduu grlmektedir. Ayn ekilde sadece 20 cm tula duvar metraj gz nne alndnda maliyetin 4,2 kat daha fazla olduu, sadece 20 cm gazbeton duvar metraj gz nne alndnda ise maliyetin % 32 orannda daha fazla olduu grlmektedir.
70
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.18 Y-TK ve Y-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve malzeme maliyetlerinin karlatrlmas Model Ad Toplam Miktar (m2) 539,4 412,7 1215 533,5 1745,8 1608,9 MALZEME MAL YET ANAL Z Birim Fiyat 5,5 YTL 8,36 YTL 22,0 YTL 5,5 YTL Maliyet 2.966,8 YTL 3.449,8YTL 26.730,3 YTL 2.934 YTL 33.146,9 YTL Toplam Maliyet
Metraj Tr 10-15 cm Tula duvar 20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar 10-15 cm Tula duvar
Y-GK Binas
Y-TK Binas
20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar
8,36 YTL 14.595,2 YTL 52.924,4 YTL 22,0 YTL 35.395,2 YTL
izelge 4.18 incelendiinde, Y-GK Binasnn, Y-TK Binasna gre malzeme maliyetinin % 60 orannda daha fazla olduu grlmektedir. izelge 4.18e gre duvar metrajlar kyaslandnda, 10-15 cm tula duvar metrajnn; Y-TK Binasnda, Y-GK Binasna gre yaklak olarak birbirine eit olduu grlmtr. 20 cm tula duvar metrajnn; Y-GK Binasnda, Y-TK Binasna gre 4,2 kat daha fazla olduu, ayn ekilde; 20 cm gazbeton duvar metrajnn da % 32 orannda daha fazla olduu grlmtr. Yapm tekniinin seiminde en nemli faktrlerden biri olan kalp maliyetleri, izelge 4.19da karlatrlmaktadr. izelge 4.19 incelendiinde, tnel kalp sisteminin ekonomik mr boyunca ortalama 600 kez kullanlaca dikkate alnd grlmektedir. izelge 4.21in A kolonunda verilen deer; bina 11 katl olmasndan dolay, kalp sisteminin 11 kez kurulum bedeli hesaplanarak bulunmutur. izelge 4.21in B kolonunda verilen deer ise imalat devam ederken kullanlan kule vincin, kullanm bedeli; kalp maliyetinin % 80i alnarak hesaplanmtr.
71
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.19 Y-TK ve Y-GK binasna ait kalp maliyeti karlatrmas KALIP MAL YET ANAL Z Ekonomik mr Kalp Birim Fiyat Model Metraj Ad (m2) Kalp m2 Fiyat 1 Blok Maliyeti
Maliyet
Y-TK Binas
861,4
399 YTL/m2 343.699 YTL
600
6.301 YTL
5.041 11.342 YTL YTL
Y-GK Binas
531,4
165 YTL/m2 87.681 YTL
50
19.290 YTL
Y-TK ve Y-GK Binalar iin izelge 4.19da verilen kalp maliyetleri kyaslandnda ilk yatrm maliyeti ok fazla olan bir sistemin, proje bykl (konut says) gz nne alndnda daha ekonomik olabilecei grlmektedir. Balang olarak Y-TK Binasnda, Y-GK Binasna gre % 62 orannda daha fazla kalba ihtiya duyulduu grlmektedir. izelge 4.19da verilen kalp birim fiyat analizleri incelendiinde; tamam elik kalplar ve ahap iskele platformlardan oluan sistemin maliyeti, geleneksel ahap kalp sistemlerden seilen pano kalp ve teleskopik dikmelerden oluan sisteme gre ilk yatrm maliyetinin 3,9 kat daha pahal bir sistem olduu grlmektedir. Seilen Y tipi yap modelinin izelge 4.19da verilen 1 blok kalp maliyeti baz alndnda; konvansiyonel kalp maliyetinin, tnel kalp maliyetinden % 70 orannda daha fazla olduu grlmektedir.
72
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Y-TK ve Y-GK Binalarnn analizleri sonucunda 1 blok iin hesaplanan kalp ve demir iilik maliyetleri izelge 4.20de verilmitir. Gnmz piyasa artlarnda tnel kalp sistemlerle yaplan yaplarn, kalp ve demir iilik bedeli deme alan zerinden verilmektedir. izelge 4.20 incelendiinde, FG-TK Binasnda, servis merdiveni imalatnn geleneksel yntemlerle yapld kabul yaplmtr. Merdiven iilik bedeli, kalp ve demir iiliine ayrca eklenmitir. iiliinde krk l birim fiyat alnmtr. Y tipi yap modelinin izelge 4.20de verilen iilik bedelleri incelendiinde; Y-GK Binasnn, Y-TK Binasna gre % 93 orannda daha fazla iilik maliyetinin olduu grlmektedir. Ayrca ahap kalp
73
izelge 4.20 Y-TK ve Y-GK Binalarnn kalp-demir iilii metraj ve maliyet karlatrmas L K MAL YET ANAL Z ilik Kalemleri Birim Fiyat Maliyet Toplam Maliyet
4.UYGULAMALAR
Model Ad
Y-TK Binas
1 Kat Deme kalp Alan 247,06 m2 2.200 YTL Merdiven ilik Bedeli 9,5 YTL / m2 3 YTL / m3 7 YTL / m2 170 YTL / ton 695,5 m3 Beton Dkm 5845,4 m2 Kalp ilii 65,7 ton Demir ilii
25.817,8 YTL
28.017,8 YTL
Beton Miktar
2.086,5 YTL 40.917,80 YTL 11.169,00 YTL Fehmi KASAPOLU 54.173,3 YTL
Y-GK Binas
74
Kalp Miktar
Demir Miktar
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.3. FG Tipi Binann rdelenmesi 4.3.1. Tayc Sistemin Tnel Kalp Sistemine Uygun Seilmesi Durumu (FG-TK Binas) Bu blmde FG tipi binann tayc sistemi, tnel kalp sistemine uygun olarak seilmi (FG-TK Binas) ve analizleri yaplmtr. Bu bina 8 katl olup yapya ait kalp plan ekil 4.5de ve yapya ait model grn ekil 4.6de verilmitir. FG-TK binasna ait bilgiler izelge 4.21de verilmitir. izelge 4.21 FG-TK binasna ait genel bilgiler Kat Adedi Bina nem katsays: I Deprem Blge Katsays: A0 Deprem Yap Davran Katsays: R Yerel Zemin Snf: Spektrum Karakteristik Periyotlar:Ta,Tb Hareketli Yk Katsays: n Tayc Sistem Bilgileri Kat Ykseklii (m) Deme Kalnl (m) Kolonlar: (cm) 8 1 0,3 6,12 Z2 Ta = 0,15 sn, Tb = 0,4 sn 0,3 2,79 0,14 S20x130, S20x60, S20x70, S20x85, S20x80, S20x65, S75x20, S20x90, S20x40, S20x125,S20x120 K20x59, K80x14, K60x14, K20x14, K50x14 P20x279
Kiriler: (cm) Perde: (cm) (Panel Kiri)
75
4.UYGULAMALR
76 Fehmi KASAPOLU ekil 4.5 FG-TK Binasna ait normal kat kalp plan 95
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
ekil 4.6 FG-TK Binasna ait 3 boyutlu model grn
77
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Yapya etkiyen l ykler ve hareketli ykler izelge 4.22de verilmitir. izelge 4.22de verilen n deeri, hareketli yk azaltma katsaysdr. izelge 4.22 FG-TK Binasna ait kat ykleri Kat 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. HN (m) 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79 Wg (ton) 408,87 403,33 403,33 403,33 403,33 403,33 403,33 403,33 Wq (ton) 114,47 91,5 91,5 91,5 91,5 91,5 91,5 91,5 W (ton) 443,21 430,78 430,78 430,78 430,78 430,78 430,78 430,78 3458,67
n 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 W =
Modal analiz sonucunda ilk 9 moda ait periyotlar izelge 4.23de verilmitir. izelge 4.23 FG-TK Binasna ait periyot deerleri Mod 1.mod 2.mod 3.mod 4.mod 5.mod 6.mod 7.mod 8.mod 9.mod Periyotlar ( sn ) 0,3496 0,2244 0,1959 0,1012 0,0583 0,0525 0,0516 0,0342 0,0282
78
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
FG-TK Binasnn Mod Birletirme Yntemi ve Edeer Deprem Yk Yntemi ile analizleri sonucunda binaya etki eden X ve Y ynlerine ait deprem kuvvetleri izelge 4.24de verilmitir. izelge 4.24 FG-TK Binasna ait yatay deprem ykleri Modal Analiz X yn (ton) 83,004 64,208 52,689 43,103 34,432 26,031 17,438 8,458 Y yn (ton) 87,500 63,252 49,212 39,252 31,486 24,515 17,227 8,947 Edeer Deprem Yk Analizi X yn (ton) 115,946 76,979 65,982 54,985 43,988 32,991 21,994 10,997 423,862 Y yn (ton) 115,946 76,979 65,982 54,985 43,988 32,991 21,994 10,997 423,862 Tasarm Deprem Yk X yn (ton) 96,137 74,367 61,026 49,922 39,879 30,150 20,196 9,797 381,474 Y yn (ton) 103,858 75,077 58,412 46,591 37,373 29,098 20,448 10,619 381,476
Kat 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
329,363 321,391
2007 deprem ynetmeliine gre hesaplanan yapnn, X ve Y ynlerine ait tasarm deprem kuvvetleri aada hesaplanmtr. Vtx = W.A(t) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W Vty=W.A(t ) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W 423,86 > 103,76 423,86 > 103,76
X yn Deprem Kontrol: 0,90 423.861 = 381.475 > 329.363 >>> 381.475 t Y yn Deprem Kontrol: 0,90 423.861 = 381.475 > 321.391 >>> 381.475 t Modal analiz sonucu hesaplanan deprem kuvvetleri, edeer deprem yk yntemine gre hesaplanan deprem kuvvetlerinin % 90ndan kk olduu iin betonarme hesaplarda tasarm deprem kuvveti olarak edeer deprem yk kuvvetinin % 90 alnmtr.
79
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.25 FG-TK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri X Yn Deprem Yk Kat 8 7 6 5 4 3 2 1 HN (m) 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79 Fx ( ton ) 96,14 74,37 61,03 49,92 9,8 30,15 20,2 39,88 381,49 Deprem Tasarm Taban Momenti Fx.H ( tm ) 2145,78 1452,39 1021,57 696,41 445,05 252,35 112,7 27,33 6153,58 Deprem Yk Fy ( ton ) 103,86 75,08 58,41 46,59 37,37 29,1 20,45 10,62 381,48 Y Yn Deprem Tasarm Taban Momenti Fy.H ( tm ) 2318,11 1466,25 977,81 649,94 417,08 243,55 114,1 29,63 6216,47
80
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.26 FG-TK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri Perde P119 P120 P121 P122 P123 P125 P126 P183 P137 P138 P139 P140 P144 P146 P148 P149 P150 P152 P154 P158 P159 P160 P161 P162 P166 P168 P170 P171 P172 P174 P176 P180 P181 P182 P128 Vx (ton) 46,45 50,43 50,43 46,49 42,98 43,35 43,35 42,98 366,46 Vy (ton) 24,79 17,26 3,87 9,13 6,57 11,38 10,46 8,45 10,89 12,18 9,7 7,56 31,62 23,16 4,4 10,64 8,3 14,25 13,06 10,51 13,5 15,06 12,91 9,29 38,46 26,7 5,98 370,08
81
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.26ya gre perde taban kesme kuvveti oran : X yn s = 366,46 / 381,47 = 0,96 Y yn s = 370,05 / 381,47 = 0,97 Yksek snek yaplarda; R=10 4 x 0.97 = 6,12 olmaldr. Bu blmde; FG tipi yap modeli yksek snek olarak seildii iin R = 6,12 alnmtr. (0.75 < S 1.0) (0.75 < S 1.0)
0.75 < S 1.0 durumundan dolay
82
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.3.2. Tayc Sistemin Geleneksel Kalp Sistemlerine Uygun Seilmesi Durumu (FG-GK Binas) Bu blmde, FG tipi yapnn, ayn mimari plan kullanlarak boyutlar en ekonomik olacak ekilde konvansiyonel kalp sistemine uygun yap modeli oluturulmu (FG-GK Binas) ve analizleri yaplmtr. Bu bina 8 katl olup yapya ait kalp plan ekil 4.7de ve yapya ait model grn ekil 4.8de verilmitir. FG-GK Binasna ait bilgiler izelge 4.27de verilmitir. izelge 4.27 FG-GK Binasna ait genel bilgiler Kat Adedi Bina nem katsays: I Deprem Blge Katsays: A0 Deprem Yap Davran Katsays: R Yerel Zemin Snf: Spektrum Karakteristik Periyotlar:Ta,Tb Hareketli Yk Katsays: n Tayc Sistem Bilgileri Kat Ykseklii (m) Deme Kalnl (m) Kolonlar: (cm) Kiri: (cm) Perdeler: (cm) (Panel Kiri) 8 1 0,3 6,48 Z2 Ta = 0,15 sn, Tb = 0,4 sn 0,3 2,79 0,14 S25x50, S20x50,S30x25, S125x25, S25x80 K25x42 P20x279, P25x279
83
4.UYGULAMALR
84 Fehmi KASAPOLU ekil 4.7 FG-GK Binasna ait normal kat kalp plan 95
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
ekil 4.8 FG-GK Binasna ait 3 boyutlu model grn
85
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Yapya etkiyen l ykler ve hareketli ykler izelge 4.28de verilmitir. izelge 4.28de verilen n deeri, hareketli yk azaltma katsaysdr. izelge 4.28 FG-GK Binasna ait kat ykleri Kat 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. HN (m) 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79 Wg (ton) 351,79 388,27 388,27 388,27 388,27 388,27 388,27 388,48 Wq (ton) 116,23 88,16 88,16 88,16 88,16 88,16 88,16 88,08 n 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 W = W (ton) 386,66 414,72 414,72 414,72 414,72 414,72 414,72 414,90 3289,9
Modal analiz sonucunda ilk 9 moda ait periyotlar izelge 4.29da verilmitir. izelge 4.29 FG-GK Binasna ait periyot deerleri
Mod 1.mod 2.mod 3.mod 4.mod 5.mod 6.mod 7.mod 8.mod 9.mod
Periyotlar ( sn ) 0,6295 0,5640 0,5524 0,1733 0,1547 0,1503 0,0840 0,0750 0,0711
86
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
FG-GK Binasnn Mod Birletirme Yntemi ve Edeer Deprem Yk Yntemi analizleri sonucunda binaya etki eden X ve Y ynlerine ait deprem kuvvetleri izelge 4.30da verilmitir. izelge 4.30 FG-GK Binasna ait yatay deprem ykleri Modal Analiz X yn (ton) 54,606 41,954 33,254 27,187 22,065 17,196 12,151 6,555 214,968 Y yn (ton) 54,130 40,393 31,522 25,608 20,864 16,449 11,795 6,422 207,183 Edeer Deprem Yk Analizi X yn (ton) 74,551 53,677 46,009 38,341 30,673 23,004 15,336 7,672 289,263 Y yn (ton) 74,551 53,677 46,009 38,341 30,673 23,004 15,336 7,672 289,263 Tasarm Deprem Yk X yn (ton) 66,130 50,808 40,272 32,925 26,722 20,825 14,716 7,939 260,337 Y yn (ton) 68,017 50,756 39,609 32,178 26,217 20,669 14,821 8,069 260,336
Kat 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
2007 deprem ynetmeliine gre yap, X ve Y ynlerine ait tasarm deprem kuvvetleri aada hesaplanmtr. Vtx = W.A(t) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W Vty=W.A(t ) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W 289.26 > 98.70 289.26 > 98.70
X yn Deprem Kontrol: 0,90 289.263 = 260.336 > 214.967 >>> 260.336 t Y yn Deprem Kontrol: 0,90 289.263 = 260.336 > 207.183 >>> 260.336 t
87
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Modal analiz sonucu hesaplanan deprem kuvvetleri, edeer deprem yk yntemine gre hesaplanan deprem kuvvetlerinin % 90ndan kk olduu iin betonarme hesaplarda tasarm deprem kuvveti olarak edeer deprem yk kuvvetinin % 90 alnmtr. izelge 4.31 FG-GK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri X Yn Y Yn
Deprem Deprem Tasarm Deprem Deprem Tasarm Yk Taban Momenti Yk Taban Momenti Kat 8 7 6 5 4 3 2 1 HN (m) 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79 Fx ( ton ) 66,13 50,81 40,27 32,92 26,72 20,83 14,72 7,94 260,34 Fx.H ( tm ) 1476,03 992,29 674,15 459,3 298,22 174,31 82,11 22,15 4178,56 Fy ( ton ) 68,02 50,76 39,61 32,18 26,22 20,67 14,82 8,07 260,35 Fy.H ( tm ) 1518,14 991,26 663,05 448,89 292,59 173 82,7 22,51 4192,14
88
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Perde Taban Kesme Kuvveti (ton) 2007 deprem ynetmeliine gre yapda elde edilen perde taban kesme kuvvetleri deerleri izelge 4.32de verilmitir. Bu deerlerin toplamna gre yap davran katsays (R) hesaplanmtr. izelge 4.32 FG-GK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri Perde P125 P127 P130 P132 P152 P155 P170 P173 P122 P123 Vx (ton) 51,99 49,62 51,39 52,05 12,11 12,12 229,28 Vy (ton) 39,4 53,18 45,82 61,77 200,17
izelge 4.32ye gre perde taban kesme kuvveti oran : X yn s = 229.28 / 260.34 = 0.88 Y yn s = 200.15 / 260.34 = 0.77 Yksek snek yaplarda; 0.75 < (0.75 < S 1.0) (0.75 < S 1.0) S 1.0 durumundan dolay
R= 10 - 4 x 0,88 = 6.48 olmaldr. Bu blmde; FG tipi yap modeli yksek snek olarak seildii iin R = 6,48 alnmtr.
89
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.3.3. FG-TK ve FG-GK Binalar in Elde Edilen Sonularn Karlatrlmas Bu blmde, nceki blmlerde FG-TK ve FG-GK Binalar iin elde edilen sonular karlatrlmaktadr. 4.3.3.1 Dinamik Analiz Sonularnn Karlatrlmas Yapya etkiyen l ykler ve hareketli ykler izelge 4.33de verilmitir. izelge 4.33 FG-TK ve FG-GK Binalarna ait kat yklerinin karlatrlmas FG-GK Binas l Yk FG-GK Binas Hareketli Yk FG-GK Binas Toplam Yk W (ton) 386,66 414,72 414,72 414,72 414,72 414,72 414,72 414,90 3289,87 FG-TK Hareketli Yk FG-TK Binas l Yk FG-TK Binas Toplam Yk n 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 W (ton) 443,21 430,78 430,78 430,78 430,78 430,78 430,78 430,78 W = 3458,67
Kat 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
Kat Ykseklii HN (m) 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79
Wg (ton) 408,87 403,33 403,33 403,33 403,33 403,33 403,33 403,33
Wg (ton) 351,79 388,27 388,27 388,27 388,27 388,27 388,27 388,48
Wq (ton) 114,47 91,5 91,5 91,5 91,5 91,5 91,5 91,5
Wq (ton) 116,23 88,16 88,16 88,16 88,16 88,16 88,16 88,08
izelge 4.33n incelenmesinden, FG-GK Binasnn, FG-TK Binasna gre daha hafif olduu grlmektedir.
90
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Modal analiz sonucunda her iki modelde ilk 9 moda ait periyotlar izelge 4.34de verilmitir. izelgenin incelenmesinden, perdeli yaplarn, perdeereveli yaplara gre rijitliinin daha fazla olduu grlmektedir. izelge 4.34 FG-TK ve FG-GK Binalarna ait modal periyot deerlerinin karlatrlmas
FG T P BLOK FG-TK Binas 1.mod PER YOTLAR (sn) 2.mod 3.mod 4.mod 5.mod 6.mod 7.mod 8.mod 9.mod 0,3496 0,2244 0,1959 0,1012 0,0583 0,0525 0,0516 0,0342 0,0282 FG-GK Binas 0,6295 0,5640 0,5524 0,1733 0,1547 0,1503 0,0840 0,0750 0,0711
91
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
FG tipi yap modellerine; X ve Y ynnde etkiyen deprem kuvvetlerinin kyaslanmas izelge 4.35de verilmitir. izelge 4.35 FG-TK ve FG-GK Binalar iin hesaplanan deprem yklerin karlatrlmas FG T P BLOK FG-TK Binas FG-GK Binas Edeer Edeer Modal Analiz Deprem Modal Analiz Deprem Kat Yk Analizi Yk Analizi X yn Y yn X yn Y yn X yn Y yn X yn Y yn (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. 83,004 64,208 52,689 43,103 34,432 26,031 17,438 8,458 87,500 115,946 115,946 63,252 76,979 76,979 49,212 65,982 65,982 39,252 54,985 54,985 31,486 43,988 43,988 24,515 32,991 32,991 17,227 21,994 21,994 8,947 10,997 10,997 54,606 41,954 33,254 27,187 22,065 17,196 12,151 6,555 54,130 40,393 31,522 25,608 20,864 16,449 11,795 6,422 74,551 53,677 46,009 38,341 30,673 23,004 15,336 7,672 74,551 53,677 46,009 38,341 30,673 23,004 15,336 7,672
Her iki yapm tekniine gre modellenen FG tipi yap modellerinin izelge 4.35e gre bulunan deprem kuvvetleri kyasland zaman kat arlklarndan dolay oluan farkn deprem kuvvetlerine ayn oranda etki ettii grlmtr.
92
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.3.3.2 FG-TK ve FG-GK Binalarnn Maliyet Ynnden Karlatrlmas Gnmzde zaman ve hz faktr her geen gn nemini artrmakla birlikte maliyet faktr de byk nem arzetmektedir. Bu blmde maliyeti etkileyecek imalat ve malzemelerin metrajlar yaplarak, FG-TK ve FG-GK Binalarn karlkl olarak maliyet kyaslamas salanmtr. izelge 4.36da her iki binaya ait Sta4cad V12.1 program tarafndan hesaplanan; metraj ve gncel piyasa koullarna gre belirlenen maliyet deerleri grlmektedir. izelge 4.36 FG-TK ve FG-GK Binalarna ait demir - beton metraj ve maliyetlerinin karlatrlmas Model Ad Toplam Miktar MAL YET ANAL Z Birim Toplam Maliyet Fiyat Maliyet 8.600 YTL
Metraj Tr
C30 Beton Metraj 1051 m3 76,27 YTL 80.129 YTL FG-TK Binas 286.204 YTL Demir 8- 12 74,3 ton 1.805 YTL 134.111 YTL Metraj 14- 16 35,3 ton 1.795 YTL 63.363 YTL C30 Beton Metraj FG-GK Binas Demir Metraj 8- 12 780 m3 76,27 YTL 59.491 YTL 51,3 ton 1.805 YTL 92.596 YTL 195.346 YTL 6 4,3 ton 2.000 YTL
14- 16 24,1 ton 1.795 YTL 43.259 YTL
Tamam perdeli yap olarak modellenen FG-TK Binasnn, perde-ereve yap olarak modellenen FG-GK Binasna gre maliyetinin % 47 orannda daha fazla olduu grlmektedir. Ayn ekilde sadece beton metraj gz nne alndnda maliyetin % 35 orannda, sadece demir metraj gz nne alndnda ise % 52 orannda maliyetin daha fazla olduu grlmektedir. FG-TK ve FG-GK Binalarna ait duvar metrajlar EK-2 ve EK-5de sunulmutur. izelge 4.37de her iki binaya ait toplam duvar metrajlar ve iilik
93
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
maliyetleri, izelge 4.38de ise malzeme maliyetleri karlatrmal olarak grlmektedir. izelge 4.37 FG-TK ve FG-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve iilik maliyetlerinin karlatrlmas Toplam Miktar (m2) 613,2 375,2 990,9 597,6 1318 L K MAL YET ANAL Z Birim Fiyat Maliyet Toplam Maliyet
Model Ad
Metraj Tr 10 - 15 cm Tula duvar 20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar 10 - 15 cm Tula duvar 20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar
6,10 YTL 3.740,7 YTL 6,75 YTL 2.532,7 YTL 6,50 YTL 6.441YTL 12.714,4 YTL
FG-TK Binas
6,10 YTL 3.645,3 YTL 6,75 YTL 8.896,2 YTL 21.675,4 YTL
FG-GK Binas
1405,2 6,50 YTL 9.133,8 YTL
izelge 4.37nin incelenmesinden, FG-GK Binasnn, FG-TK Binasna gre iilik maliyetinin % 70 orannda daha fazla olduu grlmektedir. Ayn ekilde sadece 20 cm tula duvar metraj gz nne alndnda maliyetin 3,5 kat daha fazla olduu, sadece 20 cm gazbeton duvar metraj gz nne alndnda maliyetin % 42 orannda daha fazla olduu grlmektedir.
94
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.38 FG-TK ve FG-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve malzeme maliyetlerinin karlatrlmas MALZEME MAL YET ANAL Z Model Ad Metraj Tr Toplam Miktar 613,2 375,2 990,9 597,6 1318 1405,2 Birim Fiyat 5,5 YTL Maliyet 3.372,8 YTL 28.310 YTL Toplam Maliyet
10-15 cm Tula duvar FG-TK Binas 20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar 10-15 cm Tula duvar FG-GK Binas 20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar
8,36 YTL 3.316,7 YTL 22,0 YTL 5,5 YTL 8,36 YTL 22,0 YTL 21.800 YTL 3.286,8 YTL
11.018 YTL 45.219,4 YTL 30.914 YTL
izelge 4.38 incelendiinde, FG-GK Binasnn, FG-TK Binasna gre malzeme maliyetinin % 60 orannda daha fazla olduu grlmektedir. izelge 4.38e gre duvar metrajlar kyaslandnda, 10-15 cm tula duvar metrajnn; FG-TK Binasnda, FG-GK Binasna gre yaklak olarak birbirine eit olduu grlmtr. 20 cm tula duvar metrajnn; FG-GK Binasnda, FG-TK Binasna gre 3,3 kat daha fazla olduu, ayn ekilde; 20 cm gazbeton duvar metrajnn da % 42 orannda daha fazla olduu grlmtr. Yapm tekniinin seiminde en nemli faktrlerden biri olan kalp maliyetleri, izelge 4.39da karlatrlmaktadr. izelge 4.39 incelendiinde, tnel kalp sisteminin ekonomik mr boyunca ortalama 600 kez kullanlaca dikkate alnd grlmektedir. izelge 4.39un A kolonunda verilen deer; bina 8 katl olmasndan dolay 8 kez kurulum bedeli hesaplara katlmtr. izelge 4.39un B kolonunda verilen deer ise imalat devam ederken kullanlan kule vincin, kullanm bedeli; kalp maliyetinin %80i alnarak hesaplanmtr.
95
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.39 FG-TK ve FG-GK Binasna ait kalp maliyeti karlatrmas KALIP MAL YET ANAL Z Ekonomik mr Kalp Birim Fiyat Model Metraj Ad (m2) Kalp m2 Fiyat 1 Blok Maliyeti
Maliyet
FG-TK Binas
1241,04 399 YTL/m2 495.175 YTL 600
6.602 YTL
5.282 YTL
11.884 YTL
FG-GK Binas
834,7
165 YTL/m2 137.726 YTL
50
22.036 YTL
FG-TK ve FG-GK Binalar iin izelge 4.39de verilen kalp maliyetleri kyaslandnda ilk yatrm maliyeti ok fazla olan bir sistemin, proje bykl (konut says) gz nne alndnda daha ekonomik olabilecei grlmektedir. Balang olarak FG-TK Binasnda, FG-GK Binasna gre % 49 orannda daha fazla kalba ihtiya duyulduu grlmektedir. izelge 4.39da verilen kalp birim fiyat analizleri incelendiinde; tamam elik kalplar ve ahap iskele platformlardan oluan sistemin maliyeti, geleneksel ahap kalp sistemlerden seilen pano kalp ve teleskopik dikmelerden oluan sisteme gre ilk yatrm maliyetinin 3,6 kat daha pahal bir sistem olduu grlmektedir. Seilen FG tipi yap modelinin izelge 4.39da verilen 1 blok kalp maliyeti baz alndnda; konvansiyonel kalp maliyetinin, tnel kalp maliyetinden % 85 orannda daha fazla olduu grlmektedir.
96
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
FG-TK ve FG-GK Binalarnn analizleri sonucunda 1 blok iin hesaplanan kalp ve demir iilik maliyetleri analizi izelge 4.40da verilmitir. Gnmz piyasa artlarnda tnel kalp sistemlerle yaplan yaplarn, kalp ve demir iilik bedeli deme alan zerinden verilmektedir. izelge 4.40 incelendiinde, FG-TK Binasnda, servis merdiveni imalatnn geleneksel yntemlerle yapld kabul yaplmtr. Merdiven iilik bedeli, kalp ve demir iiliine ayrca eklenmitir. Ayrca ahap kalp iiliinde krk l birim fiyat alnmtr. FG tipi yap modelinin izelge 4.40da verilen iilik bedelleri incelendiinde; FG-GK Binasnn, FG-TK Binasna gre 2,1 kat daha fazla iilik maliyetinin olduu grlmektedir.
97
izelge 4.40 FG-TK ve FG-GK Binalarnn kalp-demir iilii metraj ve maliyet karlatrmas L K MAL YET ANAL Z ilik Kalemleri Birim Fiyat Maliyet Toplam Maliyet
4.UYGULAMALAR
Model Ad
FG-TK Binas
1 Kat Deme kalp Alan 340,2 m2 3.200 YTL 9,5 YTL/m2 780 6677,7 75,4 ton Demir ilii 170 m2 Kalp ilii 7 m3 Beton Dkm 3 YTL/m3 YTL/m2 YTL/ton
Merdiven ilik Bedeli
25.853,7 YTL
29.053,7 YTL
FG-GK Binas
98
Beton Miktar
2.340 YTL 46.743,9 YTL 12.818 YTL Fehmi KASAPOLU 61.901,9 YTL
Kalp Miktar
Demir Miktar
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.4. DG Tipi Binann rdelenmesi 4.4.1. Tayc Sistemin Tnel Kalp Sistemine Uygun Seilmesi Durumu (DG-TK Binas) Bu blmde DG tipi binann tayc sistemi, tnel kalp sistemine uygun olarak seilmi (DG-TK Binas) ve analizleri yaplmtr. Bu bina 11 katl olup yapya ait kalp plan ekil 4.9da ve yapya ait model grn ekil 4.10da verilmitir. DG-TK binasna ait bilgiler izelge 4.41de verilmitir. izelge 4.41 DG-TK binasna ait genel bilgiler Kat Adedi Bina nem katsays: I Deprem Blge Katsays: A0 Deprem Yap Davran Katsays: R Yerel Zemin Snf: Spektrum Karakteristik Periyotlar:Ta,Tb Hareketli Yk Katsays: n Tayc Sistem Bilgileri Kat Ykseklii (m) Deme Kalnl (m) 11 1 0,3 6,12 Z2 Ta=0,15 sn, Tb=0,4 sn 0,3 2,79 0,14 S20x135, S20x60, S20x110, S20x50, S20x90, S20x145, S20x100, S80x20, S20x140, S20x95, S20x40, S20x45, S20x130 K20x59, K60x14 P20x279
Kolonlar: (cm)
Kiriler: (cm) Perde: (cm) (Panel Kiri)
99
4.UYGULAMALR
100 Fehmi KASAPOLU ekil 4.9 DG-TK Binasna ait normal kat kalp plan 95
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
ekil 4.10. DG-TK Binasna ait 3 boyutlu model grn
101
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Yapya etkiyen l ykler ve hareketli ykler izelge 4.42de verilmitir. izelge 4.42de verilen n deeri, hareketli yk azaltma katsaysdr. izelge 4.42 DG-TK Binasna ait kat ykleri Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. HN (m) 30,69 27,90 25,11 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79 Wg (ton) 317,32 311,69 311,46 311,46 311,46 311,46 311,46 311,46 311,46 311,46 311,46 Wq (ton) 92,77 84,01 83,92 83,92 83,92 83,92 83,92 83,92 83,92 83,92 83,92 n 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 W = W (ton) 345,15 336,89 336,64 336,64 336,64 336,64 336,64 336,64 336,64 336,64 336,64 3711,77
Modal analiz sonucunda ilk 9 moda ait periyotlar izelge 4.43de verilmitir. izelge 4.43 DG-TK Binasna ait periyot deerleri Mod 1.mod 2.mod 3.mod 4.mod 5.mod 6.mod 7.mod 8.mod 9.mod Periyotlar ( sn ) 0,5354 0,4205 0,3324 0,1490 0,0981 0,0817 0,0746 0,0495 0,0452
102
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
DG-TK Binasnn Mod Birletirme Yntemi ve Edeer Deprem Yk Yntemi ile analizleri sonucunda binaya etki eden X ve Y ynlerine ait deprem kuvveti deerleri izelge 4.44de verilmitir. izelge 4.44 DG-TK Binasna ait yatay deprem ykleri Modal Analiz X yn (ton) 56,139 43,996 36,194 30,367 25,810 22,135 18,969 15,925 12,677 9,001 4,729 Y yn (ton) 68,544 52,384 42,395 35,102 29,441 24,854 20,880 17,109 13,237 9,089 4,602 Edeer Deprem Yk Analizi X yn (ton) 85,958 49,903 44,878 39,891 34,905 29,918 24,932 19,946 14,959 9,973 4,986 360,249 Y yn (ton) 104,273 60,535 54,440 48,391 42,342 36,293 30,244 24,195 18,147 12,098 6,049 437007 Tasarm Deprem Yk X yn (ton) 65,962 51,694 42,527 35,681 30,326 26,008 22,288 18,711 14,895 10,576 5,557 324,225 Y yn (ton) 84,873 64,864 52,494 43,464 36,455 30,775 25,854 21,185 16,390 11,254 5,698 393,306
Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
275,942 317,637
2007 deprem ynetmeliine gre yap; X ve Y ynlerine ait tasarm deprem kuvvetleri aada hesaplanmtr. Vtx = W.A(t) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W Vty=W.A(t ) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W 287,12 > 118,49 453,22 > 118,49
X Deprem kontrol: 0,90 287,123 = 258.411 > 224,356 >>> 258,411 t Y Deprem kontrol: 0,90 453,222 = 407,900 > 330,476 >>> 407,9 t
103
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Modal analiz sonucu hesaplanan deprem kuvvetleri, edeer deprem yk yntemine gre hesaplanan deprem kuvvetlerinin % 90ndan kk olduu iin betonarme hesaplarda tasarm deprem kuvveti olarak edeer deprem yk kuvvetinin % 90 alnmtr. izelge 4.45 DG-TK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri X Yn Y Yn
104
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.46 DG-TK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri
Perde P107 P108 P109 P110 P111 P112 P113 P115 P119 P121 P126 P127 P128 P130 P132 P134 P136 P137 P138 P139 P141 P142 P143 P145 P147 P149 P151 P152 P153
Vx (ton) 18,17 33,99 38,9 38,9 33,99 18,17 35,28 34,99 29,94 29,8 312,13
Vy (ton) 28,37 40,81 20,97 3,64 19,35 6,52 8,08 8,12 2,47 27,75 29,27 2,66 26,82 7,45 22,85 26,72 4,62 39,07 56,15 381,69
105
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.46ya gre perde taban kesme kuvveti oran: X yn s = 312,13 / 324,22 = 0.96 (0.75 < S 1.0) Y yn s = 381,69 / 393,31 = 0,97 (0.75 < S 1.0 ) Yksek snek yaplarda; 0.75 < S 1.0 durumundan dolay
R=10 - 4x 0,97 = 6.12 olmaldr. Bu blmde; DG tipi yap modeli yksek snek olarak seildii iin R = 6,12 alnmtr.
106
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.4.2. Tayc Sistemin Geleneksel Kalp Sistemlerine Uygun Seilmesi Durumu (DG-GK Binas) Bu blmde, DG tipi yapnn, ayn mimari plan kullanlarak boyutlar en ekonomik olacak ekilde konvansiyonel kalp sistemine uygun yap modeli oluturulmu (DG-GK Binas) ve analizleri yaplmtr. Bu bina 11 katl olup yapya ait kalp plan ekil 4.11de ve yapya ait model grn ekil 4.12de verilmitir. DG-GK Binasna ait bilgiler izelge 4.47de verilmitir.
izelge 4.47 DG-GK Binasna ait genel bilgiler Kat Adedi Bina nem katsays: I Deprem Blge Katsays: A0 Deprem Yap Davran Katsays: R Yerel Zemin Snf: Spektrum Karakteristik Periyotlar:Ta,Tb Hareketli Yk Katsays: n Tayc Sistem Bilgileri Kat Ykseklii (m) Deme Kalnl (m) Kolonlar: (cm) 11 1 0,3 8 Z2 Ta=0,15 sn, Tb=0,4 sn 0,3 2,79 0,14 S25x60, S25x75, S25x50, S70x30, S25x80, S70x25, S62x20, S25x65, S105x25, S50x20, S25x30 K25x42 P20x279, P25x279
Kiri: (cm) Perdeler: (cm) (Panel Kiri)
107
4.UYGULAMALR
108 Fehmi KASAPOLU ekil 4.11 DG-GK Binasna ait normal kat kalp plan 95
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
ekil 4.12 DG-GK Binasna ait 3 boyutlu model grn
109
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Yapya etkiyen l ykler ve hareketli ykler izelge 4.48de verilmitir. izelge 4.48de verilen n deeri, hareketli yk azaltma katsaysdr. izelge 4.48 DG-GK Binasna ait kat ykleri Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. HN (m) 30,69 27,90 25,11 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79 Wg (ton)
279,75 324,29 324,29 324,29 324,29 324,29 324,29 324,29 324,29 324,29 323,87
Wq (ton)
97,14 64,43 64,43 64,43 64,43 64,43 64,43 64,43 64,43 64,43 64,26
n 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 W =
W (ton) 308,89 343,62 343,62 343,62 343,62 343,62 343,62 343,62 343,62 343,62 343,15 3744,6
Modal analiz sonucunda ilk 9 moda ait periyotlar izelge 4.49da verilmitir. izelge 4.49 DG-GK Binasna ait periyot deerleri Mod 1.mod 2.mod 3.mod 4.mod 5.mod 6.mod 7.mod 8.mod 9.mod Periyotlar ( sn ) 1,0621 1,0439 0,9489 0,3298 0,3213 0,2935 0,1804 0,1737 0,1521
110
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
DG-GK Binasnn Mod Birletirme Yntemi ve Edeer Deprem Yk Yntemi ile analizleri sonucunda binaya etki eden X ve Y ynlerine ait deprem kuvvetleri izelge 4.50de verilmitir. izelge 4.50 DG-GK Binasna ait yatay deprem ykleri Modal Analiz X yn (ton) 28,537 21,786 16,370 12,998 10,907 9,776 9,197 8,657 7,713 6,107 3,632 Y yn (ton) 29,159 24,902 19,873 15,980 13,263 11,631 10,747 10,066 8,964 6,908 3,689 Edeer Deprem Yk Analizi X yn (ton) 40,837 25,973 23,376 20,778 18,181 15,584 12,986 10,389 7,792 5,195 2,594 183,685 Y yn (ton) 41,407 26,335 23,702 21,068 18,435 15,801 13,168 10,534 7,901 5,267 2,630 186,248 Tasarm Deprem Yk X yn (ton) 34,771 26,544 19,946 15,838 13,290 11,911 11,206 10,548 9,397 7,441 4,425 165,317 Y yn (ton) 31,497 26,898 21,466 17,261 14,326 12,563 11,608 10,873 9,683 7,461 3,985 167,621
Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
135,680 155,182
2007 deprem ynetmeliine gre hesaplanan yap, X ve Y ynlerine ait tasarm deprem kuvvetleri aada hesaplanmtr. Vtx = W.A(t) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W Vty=W.A(t ) / Ra(t) > 0,10. Ao.I.W 183.68 > 112.34
186.25 > 112.34
X yn Deprem Kontrol: 0,90 183.685 = 165.316 > 135.680 >>> 165.316 t Y yn Deprem Kontrol: 0,90 186.247 = 167.622 > 155.182 >>> 167.622 t
111
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Modal analiz sonucu hesaplanan deprem kuvvetleri, edeer deprem yk yntemine gre hesaplanan deprem kuvvetlerinin % 90ndan kk olduu iin betonarme hesaplarda tasarm deprem kuvveti olarak edeer deprem yk kuvvetinin % 90 alnmtr. izelge 4.51 DG-GK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri X Yn Y Yn
112
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Perde Taban Kesme Kuvveti (ton) 2007 deprem ynetmeliine gre yapda elde edilen perde taban kesme kuvvetleri deerleri izelge 4.52 de verilmitir. Bu deerlerin toplamna gre yap davran katsays (R) hesaplanmtr. izelge 4.52 DG-GK Binasna ait perde taban kesme kuvveti deerleri Perde P1014 P1015 P1016 P1017 P1020 P1036 P1061 P1043 P1058 Vx (ton) 13,66 5,43 5,36 13,97 54,13 92,55 Vy (ton) 14,25 19,96 4,22 5,07 43,5
izelge 4.52ye gre perde taban kesme kuvveti oran : X yn s = 92,55 / 165,32 = 0.56 Y yn s = 43.51 / 167.62 = 0.26 (S 0.75) (S 0.75)
Yksek snek yaplarda; S 0.75 olmas durumundan dolay R=7 olmaldr. Bu blmde; DG tipi yap modeli yksek snek olarak seildii iin R = 7 alnmtr.
113
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.4.3 DG-TK ve DG-GK Binalar in Elde Edilen Sonularn Karlatrlmas
Bu blmde, nceki blmlerde DG-TK ve DG-GK Binalar iin elde edilen sonular karlatrlmaktadr. 4.4.3.1 Dinamik Analiz Sonularnn Karlatrlmas Yapya etkiyen l ykler ve hareketli ykler izelge 4.53de verilmitir. izelge 4.53 DG-TK ve DG-GK Binalarna ait kat yklerinin karlatrlmas DG-GK Binas l Yk DG-GK Binas Hareketli Yk DG-GK Binas Toplam Yk W (ton) 308,89 343,62 343,62 343,62 343,62 343,62 343,62 343,62 343,62 343,62 343,15 3744,61 DG-TK Binas l Yk DG-TK Binas Hareketli Yk DG-TK Binas Toplam Yk n 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 W (ton) 345,15 336,89 336,64 336,64 336,64 336,64 336,64 336,64 336,64 336,64 336,64 W = 3711,77
Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.
Kat Ykseklii HN (m) 30,69 27,90 25,11 22,32 19,53 16,74 13,95 11,16 8,37 5,58 2,79
Wg (ton) 317,32 311,69 311,46 311,46 311,46 311,46 311,46 311,46 311,46 311,46 311,46
Wg (ton) 279,75 324,29 324,29 324,29 324,29 324,29 324,29 324,29 324,29 324,29 323,87
Wq (ton) 92,77 84,01 83,92 83,92 83,92 83,92 83,92 83,92 83,92 83,92 83,92
Wq (ton) 97,14 64,43 64,43 64,43 64,43 64,43 64,43 64,43 64,43 64,43 64,26
izelge 4.53n incelenmesinden, DG-GK Binasnn, DG-TK Binasna gre daha hafif olduu grlmektedir.
114
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
Modal analiz sonucunda her iki modelde ilk 9 moda ait periyotlar izelge 4.54de verilmitir. izelgenin incelenmesinden, perdeli yaplarn, perdeereveli yaplara gre rijitliinin daha fazla olduu grlmektedir. izelge 4.54 DG-TK ve DG-GK Binalarna ait modal periyot deerlerinin karlatrlmas
DG T P B NA DG-TK Binas 1.mod PER YOTLAR (sn) 2.mod 3.mod 4.mod 5.mod 6.mod 7.mod 8.mod 9.mod 0,5354 0,4205 0,3324 0,1490 0,0981 0,0817 0,0746 0,0495 0,0452 DG-GK Binas 1,0621 1,0439 0,9489 0,3298 0,3213 0,2935 0,1804 0,1737 0,1521
115
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
DG tipi yap modellerine; X ve Y ynnde etkiyen deprem kuvvetlerinin kyaslanmas izelge 4.55de verilmitir. izelge 4.55 DG-TK ve DG-GK Binalar iin hesaplanan deprem yklerinin karlatrlmas DG T P B NA DG-TK Binas Modal Analiz Edeer Deprem Yk Analizi DG-GK Binas Modal Analiz Edeer Deprem Yk Analizi
Kat X yn Y yn X yn Y yn X yn Y yn X yn Y yn (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) (ton) 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1. 56,139 43,996 36,194 30,367 25,810 22,135 18,969 15,925 12,677 9,001 4,729 68,544 52,384 42,395 35,102 29,441 24,854 20,880 17,109 13,237 9,089 4,602 85,958 104,273 28,537 49,903 60,535 21,786 44,878 54,440 16,37 39,891 48,391 12,998 34,905 42,342 10,907 29,918 36,293 9,776 24,932 30,244 9,197 19,946 24,195 8,657 14,959 18,147 7,713 9,973 12,098 6,107 4,986 6,049 3,632 29,159 24,902 19,873 15,980 13,263 11,631 10,747 10,066 8,964 6,908 3,689 40,837 25,973 23,376 20,778 18,181 15,584 12,986 10,389 7,792 5,195 2,594 41,407 26,335 23,702 21,068 18,435 15,801 13,168 10,534 7,901 5,267 2,630
Her iki yapm tekniine gre modellenen DG tipi yap modellerinin izelge 4.55de grlen deprem kuvvetleri kyasland zaman kat arlklarndan dolay oluan farkn deprem kuvvetlerine ayn oranda etki ettii grlmtr.
116
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
4.4.3.2 DG-TK ve DG-GK Binalarn Maliyet Ynnden Karlatrlmas Gnmzde zaman ve hz faktr her geen gn nemini artrmakla birlikte maliyet faktr de byk nem arzetmektedir. Bu blmde maliyeti etkileyecek imalat ve malzemelerin metrajlar yaplarak, DG-TK ve DG-GK Binalarnn karlkl olarak maliyet kyaslamas salanmtr. izelge 4.56da her iki binaya ait Sta4Cad V12.1 program tarafndan hesaplanan; metraj ve gncel piyasa koullarna gre belirlenen maliyet deerleri grlmektedir. izelge 4.56 DG-TK ve DG-GK Binalarna ait demir-beton metraj ve maliyetlerinin karlatrlmas Model Ad Toplam Miktar MAL YET ANAL Z Birim Toplam Maliyet Fiyat Maliyet
Metraj Tr C30 Beton Metraj
1147 m3 76,27 YTL 87.497 YTL 6,6 ton 2.000 YTL 13.200 YTL 74,4 ton 1.805 YTL 134.292 YTL 40,8 ton 1.795 YTL 73.236 YTL 308.225 YTL
DG-TK Binas DG-GK Binas
6 Demir 8- 12 Metraj 14- 16
C30 Beton Metraj 865,8 m3 76,27 YTL 66.035 YTL Demir Metraj 8- 12 14- 16 58,8 ton 1.805 YTL 106.134 YTL 223.506 YTL 28,6 ton 1.795 YTL 51.337 YTL
Tamam perdeli yap olarak modellenen DG-TK binasnn, perde-ereve yap olarak modellenen DG-GK Binasna gre maliyetinin % 38 orannda daha fazla olduu grlmektedir. Ayn ekilde sadece beton metraj gz nne alndnda maliyetin % 32 orannda, sadece demir metraj gz nne alndnda ise % 40 orannda maliyetin daha fazla olduu grlmektedir. DG-TK ve DG-GK Binalarna ait duvar metrajlar EK-3 ve EK-6da sunulmutur. izelge 4.57de her iki binaya ait toplam duvar metrajlar ve iilik maliyetleri, izelge 4.58de ise malzeme maliyetleri karlatrmal olarak grlmektedir.
117
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.57 DG-TK ve DG-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve iilik maliyetlerinin karlatrlmas Toplam Miktar (m2) 777,9 456 914,5 735,6 L K MAL YET ANAL Z Birim Fiyat Maliyet Toplam Maliyet
Model Ad
Metraj Tr
10 - 15 cm Tula duvar DG-TK Binas 20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar 10 - 15 cm Tula duvar DG-GK Binas 20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar
6,10 YTL 4.745 YTL 6,75 YTL 3.078 YTL 6,50 YTL 5.944 YTL 6,10 YTL 4.487 YTL 24.464 YTL 13.767,2 YTL
1353,6 6,75 YTL 9.137 YTL 1667,6 6,50 YTL 10.840 YTL
izelge 4.57nin incelenmesinden, DG-GK Binasnn, DG-TK Binasna gre iilik maliyetinin % 78 orannda daha fazla olduu grlmektedir. Ayn ekilde sadece 20 cm tula duvar metraj gz nne alndnda maliyetin 2,9 kat daha fazla olduu, sadece 20 cm gazbeton duvar metraj gz nne alndnda ise maliyetin % 82 orannda daha fazla olduu grlmektedir.
118
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.58 DG-TK ve DG-GK Binalar iin i-d duvar metraj ve malzeme maliyetlerinin karlatrlmas Toplam Miktar (m2) 777,9 456 914,5 735,6 1353,6 1667,6 MALZEME MAL YET ANAL Z Birim Fiyat 5,5 YTL 8,36 YTL 22,0 YTL 5,5 YTL Maliyet 4.278,4 YTL 3.812,2 YTL 20.119 YTL 4.046,1 YTL 52.050,2 YTL 28.209,6 YTL Toplam Maliyet
Model Ad
Metraj Tr 10-15 cm Tula duvar 20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar 10-15 cm Tula duvar 20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar
DG-GK Binas
DG-TK Binas
8,36 YTL 11.316,3 YTL 22,0 YTL 36.687,8 YTL
izelge 4.58 incelendiinde, DG-GK Binasnn, DG-TK Binasna gre malzeme maliyetinin % 85 orannda daha fazla olduu grlmektedir. izelge 4.58e gre duvar metrajlar kyaslandnda, 10-15 cm tula duvar metrajnn; DG-TK Binasnda, DG-GK Binasna gre yaklak olarak birbirine eit olduu grlmtr. 20 cm tula duvar metrajnn; DG-GK Binasnda, DG-TK Binasna gre 2,9 kat daha fazla olduu, ayn ekilde; 20 cm gazbeton duvar metrajnn da % 82 orannda daha fazla olduu grlmtr. Yapm tekniinin seiminde en nemli faktrlerden biri olan kalp maliyetleri, izelge 4.59da karlatrlmaktadr. izelge 4.59 incelendiinde, tnel kalp sisteminin ekonomik mr boyunca ortalama 600 kez kullanlaca dikkate alnd grlmektedir. izelge 4.59un A kolonunda verilen deer; bina 11 katl olmasndan dolay 11 kez kurulum bedeli hesaplara katlmtr. izelge 4.59un B kolonunda verilen deer ise imalat devam ederken kullanlan kule vincin, kullanm bedeli; kalp maliyetinin % 80i alnarak hesaplanmtr.
119
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
izelge 4.59 DG-TK ve DG-GK binasna ait kalp maliyeti karlatrmas KALIP MAL YET ANAL Z Ekonomik mr Kalp Birim Fiyat Model Metraj Ad (m2) Kalp m2 Fiyat 1 Blok Maliyeti
Maliyet
DG-TK Binas
979,65 399 YTL/m2 390.880 YTL 600
7.166 YTL
5.733 YTL
12.899 YTL
DG-GK Binas
678,22 165 YTL/m2 111.906 YTL
50
24.619 YTL
DG-TK ve DG-GK Binalar iin izelge 4.59da verilen kalp maliyetleri kyaslandnda ilk yatrm maliyeti ok fazla olan bir sistemin, proje bykl (konut says) gz nne alndnda daha ekonomik olabilecei grlmektedir. Balang olarak Y-TK Binasnda, Y-GK Binasna gre % 44 orannda daha fazla kalba ihtiya duyulduu grlmektedir. izelge 4.59da verilen kalp birim fiyat analizleri incelendiinde; tamam elik kalplar ve ahap iskele platformlardan oluan sistemin maliyeti, geleneksel ahap kalp sistemlerden seilen pano kalp ve teleskopik dikmelerden oluan sisteme gre ilk yatrm maliyetinin 3,5 kat daha pahal bir sistem olduu grlmektedir. Seilen DG tipi yap modelinin izelge 4.59da verilen 1 blok kalp maliyeti baz alndnda; konvansiyonel kalp maliyetinin, tnel kalp maliyetinden % 91 orannda daha fazla olduu grlmektedir.
120
4.UYGULAMALAR
Fehmi KASAPOLU
DG-TK ve DG-GK Binalarnn analizleri sonucunda 1 blok iin hesaplanan kalp ve demir iilik maliyetleri izelge 4.60da verilmitir. Gnmz piyasa artlarnda tnel kalp sistemlerle yaplan yaplarn, kalp ve demir iilik bedeli deme alan zerinden verilmektedir. izelge 4.60 incelendiinde, DG-TK Binasnda, servis ve yangn merdiveni imalatnn geleneksel yntemlerle yapld kabul yaplmtr. Merdiven iilik bedeli, kalp ve demir iiliine ayrca eklenmitir. Ayrca ahap kalp iiliinde krk l birim fiyat alnmtr. DG tipi yap modelinin izelge 4.60da verilen iilik bedelleri incelendiinde; konvansiyonel kalp yap modelinin, tnel kalp yap modeline gre 2 kat daha fazla iilik maliyetinin olduu grlmektedir.
121
izelge 4.60 DG-TK ve DG-GK Binalarnn kalp-demir iilii metraj ve maliyet karlatrmas
L K MAL YET ANAL Z ilik Kalemleri Birim Fiyat Maliyet Toplam Maliyet
4.UYGULAMALAR
Model Ad
DG-TK Binas
1 Kat Deme kalp Alan 285,82 m2 4.400 YTL 9,5 YTL/m2 865,8 m3 Beton Dkm Kalp ilii Demir ilii 7460,4 m2 87,4 ton 3 YTL/m3 7 YTL/m2 170 YTL/ton
Merdiven ilik Bedeli
29.868,2 YTL
34.268,2 YTL
Beton Miktar
2.597,4 YTL 52.222,8 YTL 14.858 YTL Fehmi KASAPOLU 69.678,2 YTL
DG-GK Binas
122
Kalp Miktar
Demir Miktar
5. DEERLEND RME VE SONULAR
Fehmi KASAPOLU
5. DEERLEND RME ve SONULAR Bu blmde, 4. Blmde ele alnan ve genel bilgileri izelge 5.1de zetlenmi olan binalar iin elde edilen sonular deerlendirilmektedir.
123
izelge 5.1 Tm modellere ait yap genel bilgileri Tnel Kalp Sistemine Uygun Tasarlanm Binalar YT P 11 A0 R I 0,15 / 0,4 0,3 0 2400 20 Cz 0,053 11 1 0,05 11 0,062 11 6,01 6,12 1 Z2 6,12 7 0,3 0,3 6,48 1 Z2 0,15 / 0,4 0,3 0 2400 20 1 0,055 11 0,051 0,9 8 0 0,5 0,055 0,9 8 0 0,5 7 FG T P DG T P 8 11 2. Derece YT P 11 Geleneksel Kalp Sistemine Uygun Tasarlanm Binalar FG T P DG T P 8 11 2. Derece
Yap Genel Bilgisi
Kat Adedi Deprem Blgesi
Deprem Blge Katsays:
Yap Davran Katsays: Deprem Yap nem Katsays: Yerel Zemin Snf: n Ko
2
124 105
Spektrum Karakteristik Periyotlar:Ta/Tb
Hareketli Yk Katsays: Deprem Yk Alt Ykseklii (m)
Zemin Yatak Katsays: (t/m3)
Zemin Emniyet Gerilmesi (t/m )
Hareketli Yk Azaltma Katsays:
Fehmi KASAPOLU
Deprem Yk Eksantiristesi: Modal Analiz Min. Yk Oran st Kat No (TDY iin) Aplikasyon Kot Fark (m) Zemin Gerilmesi Deprem Artrm Oran
Fehmi KASAPOLU
5.1. Dinamik ve Statik Analiz Sonularnn Deerlendirilmesi Yaplan analizlerden elde edilen sonular aada maddeler halinde aklanmtr. a) Tm modellerin l yk, hareketli yk ve toplam yk analizleri izelge 5.2de verilmitir. D.B.Y.B.H.Y.-2007 gerei toplam yk hesaplanrken hareketli yk % 70 orannda azaltlmtr (Bayndrlk ve skan Bakanl, Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik2007). izelge 5.2 Deiik tip binalara ait yk analizleri karlatrlmas Tnel Kalp Sistemine Geleneksel Kalp Sistemine Uygun Tasarlanm Binalar Uygun Tasarlanm Binalar Y Tipi l Yk (ton) Hareketli Yk (ton) Toplam Yk (ton) 3738,5 704,2 3949,8 FG Tipi DG Tipi 3232,2 754,9 3458,7 3432,2 932,1 3711,8 Y Tipi 2898,8 877,5 3162 FG Tipi DG Tipi 3069,9 733,3 3289,9 3522,2 741,3 3744,6
125
Fehmi KASAPOLU
b) Deiik tip binalara ait deprem yk deerleri izelge 5.3de X ve Y yn iin ayr ayr verilmektedir. izelge 5.3 Deiik tip binalara ait gme yk ve deprem yk deerlerinin karlatrlmas Tnel Kalp Geleneksel Kalp Sistemine Uygun Sistemine Uygun Tasarlanm Binalar Tasarlanm Binalar Deprem Yk (ton) 258,41 381,475 Gme Yk (ton) 505,31 696,77 570,62 1354,34 2381,83 1546,78 Deprem Yk (ton) 112,192 260,336 165,326 128,01 260,346 167,62 Gme Yk (ton) 232,45 615,55 397,26 323,32 635,25 414,26
Yap Modeli
Y Tipi X Yn FG Tipi
DG Tipi 324,224 Y Tipi Y Yn FG Tipi 407,9 381,475
DG Tipi 393,306
126
Fehmi KASAPOLU
c) izelge 5.5 incelendiinde FG tipi binann periyodu en kk kmtr. Buna karlk, izelge 5.4 incelendiinde, taban kesme kuvvetinin en byk deeri FG-TK Binasnda ald grlmektedir. izelge 5.4 Deiik tip binalara ait taban kesme kuvvetlerinin karlatrlmas Tnel Kalp Sistemine Uygun Geleneksel Kalp Sistemine Tasarlanm Binalar Uygun Tasarlanm Binalar Y Tipi Vx ( ton ) Vy ( ton ) 243,31 406,77 FG Tipi 336,46 370,05 DG Tipi 312,13 381,69 Y Tipi 0 68,07 FG Tipi 229,28 200,15 DG Tipi 92,55 43,5
izelge 5.5 Deiik tip binalara ait periyot deerlerinin karlatrlmas Tnel Kalp Sistemine Uygun Tasarlanm Binalar Y Tipi FG Tipi 1.mod 0,7860 2.mod 3.mod 4.mod 5.mod 6.mod 7.mod 8.mod 9.mod Periyotlar ( sn ) 0,4442 0,3972 0,2047 0,1035 0,0969 0,0918 0,0613 0,0474 0,3496 0,2244 0,1959 0,1012 0,0583 0,0525 0,0516 0,0342 0,0282 DG Tipi 0,5354 0,4205 0,3324 0,1490 0,0981 0,0817 0,0746 0,0495 0,0452 Geleneksel Kalp Sistemine Uygun Tasarlanm Binalar Y Tipi 1,3958 1,2719 1,1836 0,4497 0,4014 0,3617 0,2530 0,2213 0,1893 FG Tipi 0,6295 0,5640 0,5524 0,1733 0,1547 0,1503 0,0840 0,0750 0,0711 DG Tipi 1,0621 1,0439 0,9489 0,3298 0,3213 0,2935 0,1804 0,1737 0,1521
127
Fehmi KASAPOLU
5.2. Maliyet Analizi Sonularnn Deerlendirilmesi Yaplan analizlerden elde edilen sonular aada maddeler halinde aklanmtr. a) TK ve GK tipi binalarn; 1 blok iin beton ve demir maliyet analizleri izelge 5.6da sunulmaktadr. izelge 5.6nn incelenmesinden, TK tipi binalarn maliyetinin dierlerine oranla ok byk olduu grlmektedir. Maliyet analizi sonularna gre yaklak olarak TK tipi binalarn maliyetinin GK tipi binalarn maliyetine gre, Y tipi iin % 43, FG tipi iin % 47 ve DG tipi iin % 38 orannda daha yksek olduu grlmektedir. izelge 5.6 Deiik tip binalara ait demir beton maliyeti karlatrlmas Model Ad Tnel Kalp Sistemine Uygun Tasarlanm Binalar Y Tipi Metraj Tr Beton Demir Beton Demir Beton Demir Beton Demir Beton Demir Beton Demir Toplam Miktar 1007,2 m3 92,4 ton 1050,6 m3 113,9 ton 1147,2 m3 121,8 ton 695,5 m3 65,7 ton 780 m3 75,4 ton 865,8 m3 87,4 ton DEM R VE BETON MAL YET Maliyet 76.819,14 YTL 168.172,00 YTL 80.129,26 YTL 206.075,00 YTL 87.496,94 YTL 220.728,00 YTL 53.045,79 YTL 118.377,50 YTL 59.490,60 YTL 135.856,00 YTL 66.034,57 YTL 157.471,00 YTL Toplam Maliyet 244.991,14 YTL
FG Tipi
286.204,26 YTL
DG Tipi
308.224,94 YTL
Geleneksel Kalp Sistemine Uygun Tasarlanm Binalar
Y Tipi
171.423,29 YTL
FG Tipi
195.346,60 YTL
DG Tipi
223.505,57 YTL
128
Fehmi KASAPOLU
b) TK ve GK tipi binalarn; 1 blok iin duvar iilik ve malzeme maliyeti analiz sonular izelge 5.7de verilmitir. izelge 5.7deki veriler incelendii zaman GK tipi binalarn, duvar iilik ve malzeme maliyetlerinin dierlerine oranla daha fazla olduu grlmektedir. Maliyet analizi sonularna gre yaklak olarak GK tipi binalarn, TK tipi binalara gre; Y tipi binann % 66, FG tipi binann % 63 ve DG tipi binann % 82 orannda maliyetinin daha fazla olduu grlmektedir. izelge 5.7 Deiik tip binalara ait duvar iilik-malzeme maliyeti karlatrlmas
Model Ad Tnel Kalp Sistemine Uygun Tasarlanm Binalar Y Tipi FG Tipi DG Tipi
Metraj Tr ilik Malzeme ilik Malzeme ilik Malzeme ilik
L K VE MALZEME MAL YET Maliyet 13.973,5 YTL 33.146,9 YTL 12.714,4 YTL 28.310,0 YTL 13.767,2 YTL 28.209,6 YTL 25.496,1 YTL 52.924,4 YTL 21.675,4 YTL 45.219,4 YTL 24.464 YTL 52.050,2 YTL Toplam Maliyet 47.120,4 YTL 41.024,4 YTL 41.976,8 YTL
Y Tipi
Malzeme ilik Malzeme ilik Malzeme
78.420,5 YTL
FG Tipi
66.894,8 YTL
DG Tipi
76.514,2 YTL
129
Fehmi KASAPOLU
c) TK ve GK tipi binalarn; 1 blok iin kyaslanan kalp iilii ve kalp malzemesi maliyet analizi izelge 5.8de incelendii zaman GK tipi binalarn maliyetinin dierlerine oranla daha fazla olduu grlmektedir. Maliyet analizi sonularna gre yaklak olarak GK tipi binalarn, TK tipi binalara gre Y tipi modelin % 86 orannda, DG ve FG tipi binalarda ise 2 kat maliyetin daha fazla olduu grlmtr. izelge 5.8 Deiik tip binalara ait kalp iilik-malzeme maliyeti karlatrlmas L K VE KALIP MAL YET Maliyet 28.018 YTL 11.342 YTL 29.054 YTL 11.884 YTL 34.268 YTL 12.899 YTL 54.173 YTL 19.290 YTL 61.902 YTL 22.036 YTL 69.678 YTL 24.619 YTL Toplam Maliyet 39.360 YTL 40.938 YTL 47.167 YTL
Model Ad Tnel Kalp Sistemine Uygun Tasarlanm Binalar
Metraj Tr ilik Kalp ilik Kalp ilik Kalp ilik
Y Tipi FG Tipi DG Tipi
Y Tipi
Kalp ilik Kalp ilik Kalp
73.463 YTL
FG Tipi
83.938 YTL
DG Tipi
94.297 YTL
130
Fehmi KASAPOLU
5.3. Sonular a) Tm modeller incelendiinde izelge 5.2 de verilen toplam yk deerlerinin ok yakn deerler ald grlmektedir. TK tipi binalarn, tamam perdelerden olumasna ramen GK tipi binalarn perdelerin yerini alan- i duvar yknden dolay toplamda yakn ykler aldklar grlmtr. Toplam ykler incelendiinde TK Binalarnn, GK Binalara gre; Y tipi binada % 20, FG tipi binada % 4,9 orannda daha fazla yk ald ancak DG-GK Binasnda, toplamda % 0,9 orannda DG-TK Binasndan daha fazla yk ald grlmtr. b) Yaplan analizler sonucunda tm modellerin deprem kuvvetlerini karlama durumlar incelendiinde; tnel kalp modellerin daha rijit davrand ve deprem yklerine rijitliiyle kar koyduu, perde-ereveli yaplarn ise sneklii ile kar koyduu grlmtr. c) Maliyet analiz sonular Blm 5.2de incelendiin de, beton ve demir maliyetinin; yapm teknii olarak tnel kalp (tamam perdeli) sistemi seildiinde, yapm teknii olarak geleneksel (perde-ereveli) kalp sistemi seilmesine oranla ok daha fazla olduu grlmektedir. Genel olarak maliyet deerleri incelendiinde, TK tipi binalarn ekonomik adan uygun olmad dnlebilir ancak yaplacak yap says burada nem kazanmaktadr. Tnel kalp sistemi ilk yatrm maliyeti yksek olmasna ramen en az 600 kez kullanm imkan ile konvansiyonel kalp sistemine gre uzun vadede daha ucuza gelmektedir. lk yatrm maliyeti asndan dnld zaman en az 600 kullanm saysnda, tnel kalp sistemi ok daha ekonomik olduu grlmektedir nk geleneksel kalplar ortalama 10 kurulum, teleskopik direkler iyi bir bakmla en az 50 kurulumda kullanlabilmektedir. Bu durumda, geleneksel kalp sisteminin belli periyotlarda yenilenmesi gerekmektedir. Bu da zaman kaybna sebep olmaktadr. Ancak tnel kalp sistemin bakm iyi yapld srece, ekonomik mr boyunca sorunsuz kullanlabilir.
131
Fehmi KASAPOLU
d) naat aamasnda, her iki kalbn inaat sresine olan etkisi ayrca incelenmesi gerekmektedir. Ortalama olarak, geleneksel kalp sistemiyle yaplan imalatlarda kalp alma sreleri; kiri yan yzleri ve kolonlar iin 3 gn, deme kalb iin 8 gn ve kiri, ereve ve demelerin dikmeleri 21 gn sonra alnabilmektedir. Ancak tnel kalp sistemi kullanld takdirde k mevsiminde dahi kalbn stlmas ile betonun kr hzlandrlp, gnlk olarak kalbn kurulmas ve sklmesi salanmaktadr. Bu nedenle lkemizde zellikle dou blgelerinde k mevsiminde olumsuz hava artlarndan dolay tnel kalp sistemi dier sistemlere gre hz faktrnden dolay daha avantajl olmaktadr. e) Tm modellerin maliyet analizleri incelendiinde ve kaba inaat toplam bedelleri kyaslandnda; tnel kalp sistem kullanlarak yaplan yaplarn maliyetinin konvansiyonel kalp sistemi kullanlarak yaplm yap maliyetinden daha fazla olduu grlmtr. izelge 5.9 incelendiinde, kaba inaat toplam bedelleri; tnel kalp sistem ile yaplan yaplarda, konvansiyonel kalp sistemi ile yaplan yaplara gre Y tipi model de % 2,46; FG tipi model de % 5,97; DG tipi model de % 0,8 orannda maliyetin daha fazla olduu anlalmtr. FG tipi yap modelinin kat alannn dier modellere gre daha fazla olmasna ramen tnel kalp sistemiyle yaplan bina ile konvansiyonel kalp sistemiyle yaplan bina kaba inaat bedeli arasndaki oran en fazladr. Bu durum kat says artka perde-ereve modellerde tasarm aamasnda kesit boyutlarnn artmasndan ve toplam maliyetin, tnel kalp sistemi kullanlarak yaplan perdeli yaplara yaklamasndan kaynaklanmaktadr. Her iki yap modelinde kat says artka maliyetlerin birbirine yaklat grlmektedir.
132
Fehmi KASAPOLU
izelge 5.9 Deiik tip binalara ait toplam maliyetlerin karlatrlmas Y Tipi Y-TK Binas 76.819 YTL 168.172 YTL 28.018 YTL 11.342 YTL 13.974 YTL 33.147 YTL 331.472 YTL Y-GK Binas 53.046 YTL 118.378 YTL 54.173 YTL 19.290 YTL 25.496 YTL 52.924 YTL 323.307 YTL FG Tipi FG-TK Binas 80.129 YTL 206.075 YTL 29.054 YTL 11.884 YTL 12.714 YTL 28.310 YTL 368.167 YTL FG-GK Binas 59.491 YTL 135.856 YTL 61.902 YTL 22.036 YTL 21.675 YTL 45.219 YTL 346.179 YTL DG Tipi DG-TK Binas 87.497 YTL 220.728 YTL 34.268 YTL 12.899 YTL 13.767 YTL 28.210 YTL 397.369 YTL DG-GK Binas 66.035 YTL 157.471 YTL 69.678 YTL 24.619 YTL 24.464 YTL 52.050 YTL 394.317 YTL
Maliyet Kalemleri Beton Maliyeti Demir Maliyeti Kalp ilii Kalp Maliyeti Duvar ilii Duvar Maliyeti TOPLAM FARK
2,46%
5,97%
0,77%
f) Sonu olarak, kurulum says artka tnel kalp sistemin avantajlarnn n plana kt, azaldka geleneksel kalp sistemin daha avantajl olduu grlmtr. lk yatrm maliyeti kalp seiminde dnlecek en son faktr olmaktadr nk uygulanacak projenin genel kapsam tespit edilerek, yapnn yaplaca yerin kritik deprem blgesinde olma koulu, kullanlacak kalp sisteminin seimi vb. faktrlere gre tayc sistem seiminin yaplmas gerekmektedir. Balangtaki n aratrma almalarnda bile farkl kalp tekniklerinin aratrlmas salanabilir ve kalp maliyetlerinin hesaplanarak optimum bir zme gidilmesi hedeflenmelidir.
133
KAYNAKLAR
ALATA,M.Z., 2002. Tnel Kalp ile Yaplan Betonarme Perdeli Yaplarn Deprem Davranlarnn ereveli, Perde-ereveli Yaplarla Karlatrlmas.Seluk niversitesi Fen Bilimleri Enstits naat Mhendislii Anabilim Dal, Konya, 222. AP ,S., 2005. Tnel Kalp Kullanlarak na Edilecek 14 katl Betonarme Binann Projelendirilmesi. stanbul Teknik niversitesi Fen Bilimleri Enstits naat Mhendislii Anabilim Dal, stanbul, 81. ATMACA,M., 2003. 1000 Sorun 1000 zm antiyede Yapm Dizisi 3/ Yap Kalplar. Mhendislik Yaynclk, 69s. AYDIN,E., 2005. Konut Projelerindeki Tnel Kalp Teknolojisinin Maliyet Asndan Geleneksel Yntemlerle Karlatrlmas. Sakarya niversitesi Fen Bilimleri Enstits Yap Eitimi Anabilim Dal, Sakarya, 100. BabakanlkToplu Konut daresi, 2008. Bayndrlk ve skan Bakanl, 2007. Deprem Blgelerinde Yaplacak Binalar Hakknda Ynetmelik. (D.B.Y.B.H.Y.- 2007) GHRIB,F., MAMEDOV,H., 2004. Period Formulas of Shear Wall Buildings with Flexible Bases. Earthquake Engineering and Structural Dynamics 2004; 33: 295-314 KRKL, G., AKBULUT H., 2003. Tm Ynleriyle Beton ve Betonarme Kalplar. Teknik Yaynevi, Ankara,178s. Neru Kalp, 2008. Tnel Kalp Sistemleri Kataloklar. CAL, M.E. 2008. Betonarme Yaplarda Kalp ve skele. Adana naat Mhendisleri Odas Yap Denetim irketlerinde alan Yap Denetilerine Ynelik Meslek i Eitim Kursu Ders Notlar. 26s. Panel Makina Sanayi ve Ticaret LTD.T ., 2008. Tnel Kalp Sistemleri Kataloklar. PORT SAN Portatif Alminyum ve elik skele-Kalp A.., 2008. Geleneksel Kalp Sistemleri kataloklar.
134
SUCU,., 2006. Tnel Kalplarla na Edilen Tamamen Perdeli Betonarme Yaplarn Tasarm. Ondokuz Mays niversitesi Fen Bilimleri Enstits Mhendislii Anabilim Dal, Samsun, 127. SMER,Y., 2003. Deprem Etkisindeki Tnel kalp sistemli Yaplar Yap Eitimi Anabilim Dal, Sakarya, 61. in Karlatrmal Sistem Analizi. Sakarya niversitesi Fen Bilimleri Enstits naat
135
ZGEM 1982 ylnda Gaziantep de dodu. lk, orta ve lise renimini Gaziantep de tamamlad. 2000 ylnda ukurova niversitesi naat Mhendislii Blmn kazand. 2004 ylnda blmden mezun oldu ayn yl naat Mhendislii Anabilim dalnda Yksek Lisans snavn kazand. 2004-2005 retim ylnda .. Yabanc Diller Yksek Okulunda, ngilizce hazrlk eitimi ald. 2005 ylnda .. naat Mhendislii Yap Anabilim dalnda eitimine balad. Yksek lisans eitimi boyunca Adana ilinde T.O.K. . antiyelerinde, PETA Mhendislik ve Sanayi A.. bnyesinde Kontrol Mhendisi nvan ile almaya devam etti.
136
EK-1 ( Y-TK B NASI METRAJLARI ) METRAJ CETVEL Y-TK Binas TULA DUVAR ( 10-15 cm ) malatn Yeri Daire i -Normal Kat Banyo n Oda (mutfak yan) Mutfak-WC n WC ii Mutfak / WC aras Adedi Boy (m) 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1,700 0,900 3,200 0,900 4,000 0,900 1,250 0,900 2,800 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 2 2 (m) (m) (m ) (m ) (m ) 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 9,90 aft Duvar Kat Hol minha 4,505 8,480 10,600 3,313 7,420 34,318
minha minha minha minha
2,20 2,20 2,20 2,20
1,98 1,98 3,96 1,98
24,418
2 2
0,700 0,700
2,65 1,40 1,96 1,96
3,710 3,710 1,750
Bodrum Kat Snak WC n Snak WC/snak minha
1 1 1
1,400 2,800 0,900
2,65 2,65 2,20 1,98 1,98
3,710 7,420 11,130 9,150
Y-TK B NASI TULA DUVAR ( 10-15 ) CMAL Mahal Adet malat Daire ii -Normal Kat 21 24,418 aft Duvar 10 1,75 Bodrum Kat 1 9,15
2 TOPLAM ( m ) 512,768 17,500 9,150 539,418
137
EK-1 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL Y-TK Binas TULA DUVAR ( 20 cm ) malatn Yeri Daire i -Normal Kat Yatak Odas minha Adedi Boy (m) 1 1 3,750 0,900 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou (m) (m) ( m2 ) ( m2 ) ( m2 ) 2,65 2,20 1,98 1,98 9,938 9,938 7,958
Kat Holne Giri Duvar minha kap 1 1 2,600 1,000 2,20 2,65 2,2 2,2 6,890 6,890 4,690
Kat hol Duvar aft
0,600
2,65
3,180 3,180
Bodrum Kat Bodrum kat hol asansr kapa minha kapak Su deposu n minha Snak Hol girii minha
1 1 1 1 1 1
1,600 0,600 5,600 1,000 3,200 1,000
1,40 2,20 2,20
2,65 2,65 2,65
4,240 14,840 8,480 23,320 18,920
2,2 2,2 4,4
Snak Mahalli snak snak snak snak
minha pencere minha pencere minha pencere
2 2 2 2 2 2 2
6,100 0,600 3,200 8,250 0,600 6,450 0,600
0,60 0,60 0,60
2,65 2,65 2,65 2,65
0,72 0,72 0,72 2,16
32,330 16,960 43,725 34,185 127,200 125,040
Asansr Kaps Duvar Kat hol minha kap
1 1
1,600 1,100
2,20
2,65 2,42 2,42
4,240 4,240 1,820
Y-TK B NASI Mahal Daire i-Normal Kat Kat Holne Giri Duvar Kat hol Duvar Bodrum Kat Snak Mahalli Asansr Kaps Duvar
TULA DUVAR ( 20 ) CMAL Adet malat 21 7,958 11 4,69 10 3,18 1 18,920 1 125,04 10 1,82
TOPLAM ( m2 ) 167,108 51,590 31,800 18,920 125,040 18,200 412,658
138
EK-1 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL Y-TK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Daire i -Normal Kat Yatak Odas minha pencere Oda (mutfak yan) minha pencere Oda (banyo yan) minha pencere Mutfak minha pencere Mutfak/balkon minha kap WC arkas minha pencere Salon minha pencere minha pencere minha kap Adedi Boy (m) 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3,750 1,350 3,200 1,350 3,750 1,350 2,600 1,350 1,400 0,900 1,200 0,600 4,000 1,350 3,200 1,350 0,900 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 2 2 (m) (m) (m ) (m ) (m ) 1,40 1,40 1,40 1,40 2,20 0,60 2,10 1,40 2,20 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 1,89 1,89 1,89 1,89 1,98 0,36 2,835 1,89 1,98 16,61 9,938 8,480 9,938 6,890 3,710 3,180 10,600 8,480
61,215
44,610
Bodrum Kat Yatak Odas Oda (mutfak yan) Oda (banyo yan) Mutfak Mutfak/balkon WC arkas Salon
minha minha minha minha minha kap minha pencere minha minha minha minha minha
S. WC arkas/Snak Snak Snak Snak Su deposu d duvar Kmr Deposu Curuf odas
minha minha
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
3,750 1,400 3,200 1,400 3,750 1,400 2,600 1,400 1,400 0,900 1,200 0,600 4,000 2,100 3,200 1,400 5,200 0,600 3,200 3,750 0,600 3,750 0,600 4,400 3,200 1,400 4,000 1,400
0,80 0,80 0,80 0,80 2,20 0,60 0,80 0,80 0,60 0,60 0,60
2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65
1,12 1,12 1,12 1,12 1,98 0,36 1,68 1,12 0,36 0,36 0,36
9,938 8,480 9,938 6,890 3,710 3,180 10,600 8,480 13,780 8,480 9,938 9,938 11,660 8,480 10,600 134,090 119,190
0,80 2,20
1,12 3,08 14,9
139
EK-1 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL Y-TK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Kat Hol - Ortak Mahal Zemin kat minha Adedi Boy (m) 1 9 9 1,800 4,400 0,980 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou (m) (m) ( m2 ) ( m2 ) ( m2 ) 2,65 2,65 4,770 104,940 109,710 93,393
1,85
16,317 16,317
Merdiven Sahanl Duvar Merdiven sahanl duvar minha
11 10 1
2,600 1,000 1,000
1,00 2,20
2,65
10 2,20 12,2
75,790
75,790
63,590
Asansr Dairesi Arka Duvar Asansr dairesi arka duvar
11
1,600
2,65
46,640 46,640
Y-TK B NASI GAZBETON DUVAR (20 cm) CMAL Mahal Daire i -Normal Kat Bodrum Kat Kat Hol - Ortak Mahal Merdiven Sahanl Duvar Asansr Dairesi Arka Duvar Adet 20 1 1 1 1 malat 44,610 119,190 93,393 63,59 46,64 TOPLAM ( m2 ) 892,200 119,190 93,393 63,590 46,640 1215,013
140
EK-2 ( FG-TK B NASI DUVAR METRAJLARI ) METRAJ CETVEL FG-TK Binas TULA DUVAR ( 10-15 cm ) malatn Yeri Bodrum Kat Kmr curuf odas Snak Snak Adedi Boy (m) 1 1 2 2 2 1 1 1 3,300 0,900 2,100 1,100 0,900 1,200 0,900 1,500 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 2 (m) (m) ( m2 ) (m ) (m ) 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 8,33 Daire i -Normal Kat Oda giri minha kap Mutfak n minha kap Banyo Wc n minha kap Banyo WC aras Oda n 8,745 11,130 5,830 3,180 3,975 32,860
minha kap minha kap minha kap
2,65 2,20 2,20
2,39 3,96 1,98
24,535
1 1 1 1 1 2 1 1
1,100 0,900 2,200 0,900 3,150 0,800 1,400 2,100
2,20 2,20 2,20
2,65 2,65 2,65 2,65 2,65
1,98 1,98 3,52
2,915 5,830 8,348 3,710 5,565 26,368
7,48 aft Duvar aft minha pencere
18,888
1 1
0,800 0,600
2,65 1,40 0,84 0,84
2,120 2,120 1,280
FG-TK B NASI TULA DUVAR ( 10-15 cm ) CMAL Mahal Bodrum Kat Daire i -Normal Kat aft Duvar Adet 1 29 32 malat 24,535 18,888 1,28 TOPLAM ( m2 ) 24,535 547,738 40,960 613,233
141
EK-2 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL FG-TK Binas TULA DUVAR ( 20 cm ) malatn Yeri Snak Mahalli Snak Snak Snak Snak Snak Adedi Boy (m) 4 4 4 4 4 4 4 2,200 3,300 0,600 3,300 0,600 1,700 3,200 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou (m) (m) ( m2 ) ( m2 ) ( m2 ) 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 23,320 34,980 34,980 18,020 33,920 145,220
minha pencere minha pencere
0,60 0,60
1,44 1,44
2,88 Bodrum Kat Su deposu giri Su deposu aft
142,340
minha kap
minha kapak Hidrofor ve elek.pano odas minha kap WC aft minha menfez
1 1 1 1 2 1 1 1
1,100 0,900 1,800 0,600 2,400 0,900 1,800 0,200
2,20 1,40 2,20 0,40
2,65 2,65 2,65 2,65
1,98 0,84 1,98 0,08 4,88
2,915 4,770 12,720 4,770 25,175 20,295
Daire i-Normal Kat Banyo-WC aft duvar minha pencere
1 2
1,850 0,200
2,65 0,40 0,16 0,16
4,903 4,903 4,743
aft Duvar aft duvar
0,500
2,65
1,325 1,325
Asansr n Duvar Asansr n minha asansr kap
1 1
1,600 1,000
2,20
2,65
2,2 2,2
4,240 4,240 2,040
FG-TK B NASI TULA DUVAR ( 20 cm ) CMAL Mahal Snak Mahalli Bodrum Kat Daire i-Normal Kat aft Duvar Asansr n Duvar Adet 1 1 29 32 16 malat 142,34 20,30 4,743 1,325 2,04 TOPLAM ( m2 ) 142,340 20,295 137,533 42,400 32,640 375,208
142
EK-2 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL FG-TK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Daire i -Normal Kat Salon minha pencere minha kap Oda (banyo yan) minha pencere Oda minha pencere Mutfak minha kap Adedi Boy (m) 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3,300 1,500 0,900 3,300 1,300 3,200 1,300 2,200 0,900 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 2 2 (m) (m) (m ) (m ) (m ) 2,65 8,745
1,30 2,20 1,30 1,30 2,20
2,65 2,65 2,65
1,95 1,98 1,69 1,69 1,98 9,29
8,745 8,480 5,830 31,800 22,510
Kat hol Duvar Kat hol n minha pencere
1 1
2,400 0,800
2,65 1,30 1,04 1,04
6,360 6,360 5,320
Merdiven ve Asansr Arkas Duvar Asansr arkas Merdiven arkas
1 1
1,600 2,600
2,65 2,65
4,240 6,890 11,130
Bodrum Kat Su deposu Yangn su deposu Hidrofor odas Kmr odas Kazan dairesi Snak Snak
minha pencere
minha pencere Snak Elektrik pano odas
1 1 1 1 1 1 2 4 4 2 1
3,300 3,200 2,400 3,300 2,400 2,200 2,200 3,300 0,600 3,200 2,400
0,6
2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65
1,44
8,745 8,480 6,360 8,745 5,830 11,660 34,980 16,960 6,360 108,12
0,6
1,44
2,88
105,240
143
EK-2 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL FG-TK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Kapc Dairesi Oda Oda (banyo yan) Salon Mutfak Adedi Boy (m) 1 1 1 1 1 1 1 1 3,200 1,300 3,300 1,300 3,300 2,400 2,200 0,90 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 2 (m) (m) ( m2 ) (m ) (m ) 2,65 2,65 2,65 2,65 8,480 8,745 8,745 5,830 31,8 24,130
minha pencere minha pencere minha pencere minha pencere
1,30 1,30 1,30 1,30
1,69 1,69 3,12 1,17 7,67
FG-TK B NASI GAZBETON DUVAR ( 20 cm ) CMAL Mahal Adet malat TOPLAM ( m2 ) 630,280 Daire i -Normal Kat 28 22,51 53,200 Kat Hol Duvar 10 5,32 178,080 Merdiven ve Asansr Arkas Duvar 16 11,13 105,240 Bodrum Kat 1 105,24 24,130 Kapc Dairesi 1 24,13 990,930
144
EK-3 ( DG-TK B NASI DUVAR METRAJLARI ) METRAJ CETVEL DG-TK Binas TULA DUVAR ( 10-15 cm ) malatn Yeri Daire i -Normal Kat Oda 1 n minha kap Oda 2 n minha kap Mutfak n minha kap Banyo-WC n minha kap Banyo-WC aras minha pencere WC n minha kap Koridor kap minha kap WC aft minha pencere Motif-di minha Adedi Boy (m) 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2,500 0,900 2,800 0,900 2,900 0,900 4,300 0,900 1,800 0,400 1,800 0,900 1,100 0,900 1,300 0,400 1,200 0,900 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou (m) (m) ( m2 ) ( m2 ) ( m2 ) 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 6,625 7,420 7,685 11,395 4,770 4,770 2,915 3,445 3,180 52,205 37,620
2,20 2,20 2,20 2,20 0,40 2,20 2,20 0,40 2,65
1,98 1,98 1,98 1,98 0,16 1,98 1,98 0,16 2,39 14,585
Kapc Dairesi Oda Mutfak n Banyo/WC duvar
minha kap minha kap
minha pencere WC havalandrma duvar minha menfez
1 1 1 1 1 1 1 1
3,000 0,900 2,900 0,900 2,100 0,400 0,850 0,400
2,20 2,20 0,40 0,20
2,65 2,65 2,65 2,65
1,98 1,98 0,16 0,08 4,2
7,950 7,685 5,565 2,253 23,453 19,253
Bodrum Kat Snak n WC Kmr odas
minha kap minha kap
1 1 1 1
1,200 0,900 2,800 0,900
2,20 2,65
2,65 2,65
1,98 2,385 4,365
3,180 7,420 10,600 6,235
DG-TK B NASI TULA DUVAR ( 10-15 cm ) CMAL Mahal Daire i -Normal Kat Kapc Dairesi Bodrum Kat Adet 20 1 1 malat 37,62 19,253 6,235 TOPLAM (m ) 752,400 19,253 6,235 777,888
2
145
EK-3 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL DG-TK Binas TULA DUVAR ( 20 cm ) malatn Yeri Daire i -Normal Kat Antre minha kap Kat Hol Duvar Asansr + depo n minha kap asansr minha kap depo Asansr/Depo aras Yangn Merdiveni Parapeti Parapet duvar aft Kapa Duvar aft Kapa minha aft kapa Bodrum Kat Apartmana ait depo Adedi Boy (m) 1 1 2,800 1,000 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 (m) (m) ( m2 ) ( m2 ) (m ) 2,65 2,20 2,20 2,20 2,65 7,420 7,420 11,925 5,220
1 1 1 1
4,500 1,000 0,900 2,600
2,20 2,20
2,2 1,98 4,18
2,65
6,890 18,815 3,200
14,635
4,000
0,8
3,200 1 1 0,800 0,800 2,65 1,40 1,12 1,12 2,65 2,65 2,120 2,120 7,685 23,055 1,000
minha kap Snak n WC + hol duvar minha minha Snak hol + elktrik pano odas minha kap minha aft Kapc dairesi giri minha kap Kapc Dairesi WC n yz minha kap Kmr odas Kazan dairesi
1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1
2,900 0,900 8,700 1,900 0,400 3,400 1,000 0,800 2,500 1,000 1,100 0,900 3,000 3,500
2,65 2,20 0,40 2,20 1,40 2,20 2,20
2,385 4,18 0,16 2,2 2,24 2,2 1,98
2,65
9,010
2,65 2,65 2,65 2,65
6,625 2,915 7,950 9,275 66,515
15,35 Bodrum Asansr Evi Duvar Asansr + depo n bodrum minha kap asansr Asansr + depo aras bodrum
51,170
1 2 1
4,500 0,600 2,600
1,4
2,65 2,65
1,68 1,68
11,925 6,890 18,815
17,135
146
EK-3 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL
DG-TK Binas
TULA DUVAR ( 20 cm ) malatn Yeri Snak Mahalli Snak Snak Snak yan Snak Snak Adedi Boy (m) 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 3,300 2,800 3,300 2,900 0,600 4,000 0,600 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 2 2 (m) (m) (m ) (m ) (m ) 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 17,490 14,840 17,490 15,370 21,200 86,390 84,950
0,60 0,60
0,72 0,72 1,44
DG-TK B NASI Mahal Daire i -Normal Kat Kat Hol Duvar Yangn merdv. Parapeti aft Kapa Duvar Bodrum Kat Bodrum Asansr Evi Duvar Snak Mahalli
TULA DUVAR ( 20 cm ) CMAL Adet 20 10 10 20 1 1 1 malat 5,220 14,635 3,20 1,00 51,17 17,135 84,95 TOPLAM ( m2 ) 104,400 146,350 32,000 20,000 51,170 17,135 84,950 456,005
147
EK-3 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL DG-TK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Daire i -Normal Kat Oda 1 n minha pencere Oda 2 n minha pencere Yatak odas n minha pencere Mutfak n minha pencere Salon minha pencere Salon devam minha kap Adedi Boy (m) 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3,300 1,400 2,800 1,400 2,900 1,400 2,900 1,400 4,000 2,40 3,000 1,400 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 (m) (m) ( m2 ) ( m2 ) (m ) 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 8,745 7,420 7,685 7,685 10,600 7,950 50,085 36,605
1,30 1,30 1,30 1,30 1,30 2,20
1,82 1,82 1,82 1,82 3,12 3,08 13,48
Yangn merdiveni Giri Duvar Yangn merdiveni girii minha kap
1 1
4,000 1,000
2,65 2,20 2,2 2,2
10,600 10,600 8,400
Bodrum Kat Asansr evi n Snak
Snak
minha pencere
minha pencere Kapc dairesi salon minha pencere Salon yan minha pencere Mutfak/oda minha pencere Apartmana ait depo Su deposu duvar Kazan dairesi minha kap Curuf odas minha pencere
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1 1 1 1 1
1,800 3,300 2,800 2,900 0,600 4,000 0,600 4,000 2,400 3,000 1,400 2,900 1,400 2,900 3,000 3,300 1,400 2,800 1,400
0,60 0,60 0,80 0,80 0,80
2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65
0,36 0,36 1,92 1,12 2,24
4,770 8,745 7,420 7,685 10,600 10,600 7,950 15,370 7,685 7,950 8,745 7,420 100,170 89,970
2,20 0,80
3,08 1,12 10,2
DG-TK B NASI GAZBETON DUVAR ( 20 cm ) CMAL Mahal Daire i -Normal Kat Yangn merdiveni Giri Duvar Bodrum Kat Adet 20 11 1 malat 36,605 8,40 89,970 TOPLAM ( m2 ) 732,100 92,400 89,970 914,470
148
EK-4 ( Y-GK B NASI DUVAR METRAJLARI ) METRAJ CETVEL Y-GK Binas TULA DUVAR ( 10-15 cm ) malatn Yeri Daire i Normal Kat Banyo n minha kap Oda n minha kap Mutfak-WC n minha kap WC ii minha kap Mutfak / Wc aras Adedi Boy (m) 1,700 0,900 3,150 0,900 3,950 0,900 1,250 0,900 2,800 BOYUTLAR En Ykseklik (m) (m) 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 Minha ( m2 ) M KTARLAR Az ou ( m2 ) 4,505 8,348 10,468 3,313 7,420 34,053 ( m2 )
1 1 1 1 1 2 1 1 1
2,20 2,20 2,20 2,20
1,98 1,98 3,96 1,98 9,90
24,153
Ortak mahal aft n- kat hol
minha kapak
2 2
0,700 0,700
1,40
2,65
1,96 1,96
3,710 3,710 3,313 7,420 10,733 8,753 1,750
Bodrum Kat Snak WC n Snak WC/snak
minha kap
1 1 1
1,250 2,800 0,900
2,20
2,65 2,65
1,98 1,98
Y-GK B NASI Mahal Daire i Normal Kat Ortak mahal Bodrum Kat
TULA DUVAR ( 10-15 cm ) CMAL Adet 21 10 1 malat 24,15 1,750 8,753 TOPLAM ( m2 ) 507,203 17,500 8,753 533,455
149
EK-4 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL Y-GK Binas TULA DUVAR ( 20 cm ) malatn Yeri Daire i-Normal Kat Yatak odas minha kap Oda (banyo yan) minha kap Oda Oda Mutfak-oda aras Daire giri kaps Salon Salon Adedi Boy (m) 3,700 0,90 3,315 0,90 2,925 4,775 1,10 4,825 1,10 4,825 1,10 2,375 1,100 2,350 3,575 1,800 4,075 2,900 BOYUTLAR En Ykseklik (m) (m) 2,65 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 18,161 Ortak Mahal Giri Duvar Ortak mahal giri minha kap Ortak Mahal- aft Duvar aft duvar Minha (m )
2
M KTARLAR Az ou (m ) 9,805 7,857 6,932 11,317 11,435 11,435 5,629 5,570 8,473 4,829 3,437 86,717 68,556
2
(m )
minha kap minha kap minha kap minha kap
minha kap Salon yan 1-3-5-7-9-11-13-15-17-19 Salon yan 2-4-6-8-10-12-14-16-18-20
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0,5 0,5
2,200 2,200
1,98 1,98
2,37 2,37 2,37 2,20
2,607 2,607 2,607 2,42
2,20
3,96
1 1
2,550 1,000
2,20
2,37
2,2 2,2
6,044 6,044 3,180 3,180 3,844
0,600
2,65
Asansr Kaps Duvar Normal kat, kat hol minha kap Bodrum kat, kat hol minha kapak
10 10 1 1
1,550 1,100 1,550 0,600
2,20 1,40
2,37 2,37
24,2
36,735 3,674 40,409 16,209
24,2
150
EK-4 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL Y-GK Binas TULA DUVAR ( 20 cm ) malatn Yeri Bodrum Kat Su deposu n Su deposu n Merdiven dairesi yan Merdiven dairesi yan Snak hol girii Snak WC yan Snak hol ana girii Kazan dairesi yan Kazan dairesi n Kazan dairesi n Kazan dairesi yan Snak Snak Snak Adedi Boy (m) 3,800 1,800 1,000 2,900 4,075 3,200 1,000 2,400 2,375 1,000 2,900 3,625 0,900 2,350 2,925 3,375 1,000 4,775 1,100 4,825 1,100 BOYUTLAR En Ykseklik (m) (m) 2,65 2,37 2,37 2,37 2,65 2,37 2,37 2,37 2,37 2,65 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 Minha (m )
2
M KTARLAR Az ou (m ) 10,070 4,266 6,873 9,658 8,480 5,688 5,629 6,873 8,591 5,570 6,932 7,999 11,317 11,435 109,380 92,811
2
(m )
minha kap
minha kap
minha kap
minha kap
minha kap minha kap kap minha
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2,20
2,2
2,20
2,2
2,20
2,2
2,385
2,37 2,607 2,607 16,569
Snak Mahalli Snak Snak Snak Snak Snak-WC
minha menfez minha menfez
minha menfez
2 2 2 2 2 2 2 2
6,375 0,600 8,175 0,600 3,150 2,525 3,400 0,600
0,60 0,60
2,65 2,65 2,65 2,65 2,65
0,72 0,72
33,788 43,328 16,695 13,383 18,020 125,213 123,053
0,60
0,72 2,16
Y-GK B NASI Mahal Daire i Normal Kat Ortak Mahal Giri Duvar Ortak Mahal- aft Duvar Asansr Kaps Duvar Bodrum Kat Snak Mahalli
TULA DUVAR ( 20 cm ) CMAL Adet 21 11 10 1 1 1 malat 68,556 3,844 3,180 16,209 92,811 123,053 TOPLAM ( m2 ) 1439,685 42,279 31,800 16,209 92,811 123,053 1745,836
151
EK-4 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL Y-GK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Daire i Normal Kat Yatak odas minha pencere Yatak odas yan duvar Oda 1 minha pencere Oda 2 - banyo yanminha pencere Oda 2 yan Mutfak minha pencere Mutfak/balkon minha kap WC arkas WC yan Salon Adedi Boy (m) 3,700 1,400 4,775 3,150 1,400 3,700 1,400 2,925 2,550 1,400 1,200 0,900 1,200 0,600 2,400 3,950 1,400 3,150 1,400 0,90 1,050 1,300 BOYUTLAR En Ykseklik (m) (m) 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,65 2,65 2,37 2,37 2,65 Minha 2 (m ) M KTARLAR Az ou ( m2 ) ( m2 ) 8,769 11,317 7,466 8,769 6,932 6,044 3,180 3,180 5,688 9,362 8,348
minha pencere minha pencere minha kap
Salon balkon yan Salon yan
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1,35
1,89
1,35 1,35
1,89 1,89
1,35 2,20 0,60
1,89 1,98 0,36
2,10 1,35 2,200
2,94 1,89 1,98
2,37 2,37
16,71 Kapc Dairesi Yatak odas
2,489 3,081 84,623
67,913
minha pencere Yatak odas yan duvar Oda 1 (mutfak yan) minha pencere Oda 2 - banyo yanminha pencere Oda 2 yan Mutfak Mutfak - WC minha pencere minha pencere Salon minha pencere minha pencere
Salon balkon yan Salon yan
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
3,700 1,400 4,775 3,150 1,400 3,700 1,400 2,925 2,550 2,400 1,400 0,600 3,950 2,100 3,150 1,400 1,050 1,300
0,80
2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,65
1,12
8,769 11,317 7,466 8,769 6,932 6,044 6,360
0,80 0,80
1,12 1,12
0,80 0,600 0,80 0,80
1,12
2,37 2,37 2,37 2,37
1,68 1,12
9,362 7,466 2,489 3,081 78,053
7,28
70,773
152
EK-4 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL Y-GK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Bodrum Kat Snak WC arkas/Snak Snak (wc yan) Snak Snak Snak minha menfez Snak Snak Kmr deposu minha pencere Kmr deposu yan sol Kmr deposu yan sa Curuf odas minha kap Su deposu d duvar Adedi Boy (m) 2,450 2,400 2,550 3,150 3,700 0,600 4,775 2,925 3,150 0,800 1,050 1,300 3,950 1,400 4,350 BOYUTLAR En Ykseklik (m) (m) 2,65 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,65 2,65 2,37 2,37 2,65 Minha 2 (m ) M KTARLAR Az ou ( m2 ) ( m2 ) 6,493 5,688 6,044 7,466 17,538 11,317 6,932 8,348 2,783 3,081 9,362 11,528 90,084
1 1 1 1 2 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0,60
0,72
1,40
1,12
2,200
3,08 4,92
85,164
Merdiven Sahanl Duvar Sahanlk duvar minha pencere minha kap
11 10 1
2,550 1,000 1,000
1,00 2,20
2,37
10 2,20 12,2
66,479
66,479
54,279
Asansr Dairesi Arka Duvar D cephe duvar
11
1,550
2,37
40,409 40,409
40,409
Y-GK B NASI GAZBETON DUVAR ( 20 cm ) CMAL Mahal Daire i Normal Kat Kapc Kairesi Bodrum Kat Merdiven Sahanl Duvar Asansr Dairesi Arka Duvar Adet 20 1 1 1 1 malat 67,913 70,773 85,164 54,279 40,409 TOPLAM ( m2 ) 1358,250 70,773 85,164 54,279 40,409 1608,874
153
EK-5 ( FG-GK B NASI DUVAR METRAJLARI ) METRAJ CETVEL FG-GK Binas TULA DUVAR ( 10-15 cm ) malatn Yeri Bodrum Kat Kmr curuf odas minha kap Snak Snak WC n Snak WC yan minha kap minha Adedi Boy (m) 3,200 0,900 2,100 1,100 0,900 1,200 0,900 1,500 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou (m) (m) ( m2 ) ( m2 ) ( m2 ) 2,65 2,65 2,65 2,65 2,65 8,480 11,130 5,830 3,180 3,975 32,595
1 1 2 2 2 1 1 1
2,65 2,20 2,20
2,39 3,96 1,98 8,33
24,270
Daire ii-Normal Kat Oda giri minha kap Mutfak n minha kap Banyo WC n minha kap Banyo WC aras Oda
1 1 1 1 1 2 1 1
1,000 0,900 2,150 0,900 3,000 0,800 1,400 2,200
2,20 2,20 2,20
2,65 2,65 2,65 2,65 2,65
1,98 1,98 3,52
2,650 5,698 7,950 3,710 5,830 25,838
7,48 aft Duvar-Ortak Mahal aft duvar minha
18,358
1 1
0,800 0,600
1,40
2,65
0,84 0,84
2,120 2,120 1,280
FG-GK B NASI TULA DUVAR ( 10-15 cm ) CMAL Mahal Bodrum Kat Daire ii-Normal Kat aft Duvar-Ortak Mahal Adet 1 29 32 malat 24,27 18,36 1,28
2 TOPLAM ( m ) 24,270 532,368 40,960 597,598
154
EK-5 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL FG-GK Binas TULA DUVAR ( 20 cm ) malatn Yeri Snak Mahalli Snak Snak minha pencere Snak minha pencere Snak Snak Snak Snak WC aft minha pencere Snak blme duvar Snak blme duvar minha kap Snak blme duvar Snak blme duvar minha kap Snak blme duvar Snak giri duvar Snak giri duvar minha kap Snak blme duvar minha kap Adedi Boy (m) 2,125 3,275 0,600 3,225 0,600 2,175 3,150 3,100 1,600 0,200 4,150 3,900 1,000 6,500 3,200 0,900 2,700 2,050 2,800 1,000 2,800 0,900 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 2 2 (m) (m) (m ) (m ) (m ) 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,65 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 10,073 31,047 30,573 10,310 14,931 14,694 3,792 19,671 9,243 17,225 7,584 6,399 9,717 13,272 13,272 211,802 191,902
2 4 4 4 4 2 2 2 1 1 2 1 3 1 1 1 1 2 2 2 2 2
0,60 0,60
1,44 1,44
0,40 2,20 2,20
0,08 6,6 1,98
2,20 2,20
4,4 3,96 19,9
Bodrum Kat Su deposu giri Su deposu aft Su deposu yan
minha kap minha kapak minha kap
Su deposu yan Su deposu yan Hidrofor ve elek.pano odas Hidrofor ve elek.pano odas minha kap Cruf odas yan minha kap Kazan dairesi girii minha kap
1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 1 2 1 1
1,025 0,900 1,800 0,600 2,800 0,900 1,700 2,800 2,800 2,400 0,900 5,725 0,900 2,050 1,000
2,20 1,40 2,20
2,65 2,65 2,37 2,37 2,37 2,65 2,65 2,37 2,37
1,98 0,84 1,98
2,716 4,770 6,636 4,029 6,636 14,840 12,720 13,568 4,859 70,774 55,854
2,20 2,20 2,20
3,96 3,96 2,2 14,92
155
EK-5 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL FG-GK Binas TULA DUVAR ( 20 cm ) malatn Yeri Daire i (ift numaral daireler) Banyo-WC aft duvar minha pencere Oda blme duvar minha kap WC-salon duvar Salon-mutfak aras minha kap Daire giri minha kap Blme duvar 0,5 Blme duvar 0,5 Adedi Boy (m) 1,850 0,200 2,800 0,900 3,525 3,975 1,000 2,050 1,000 4,200 5,000 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 2 2 (m) (m) (m ) (m ) (m ) 2,65 2,37 2,65 2,37 2,37 2,37 2,37 4,903 6,636 9,341 9,421 4,859 4,977 5,925 46,061
1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0,40 2,20 2,20 2,20
0,16 1,98 2,2 2,2
6,54 Daire i (tek numaral daireler) Banyo-WC aft duvar minha pencere Oda blme duvar minha kap Salon-mutfak aras minha kap Daire giri minha kap Mutfak yan duvar Salon -WC aras
39,521
1 2 1 1 1 1 1 1 1 1
1,850 0,200 2,800 0,900 3,975 1,000 2,050 1,000 2,700 1,700
0,40 2,20 2,20 2,20
2,65 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37
0,16 1,98 2,2 2,2
4,903 6,636 9,421 4,859 6,399 4,029 36,246
6,54 aft Duvar aft duvar Ortak Mahal-Asansr n Asansr n minha asansr kap Bodrum kat
29,706
1 14 14 2
0,500 1,575 1,000 1,575
2,65 2,37 2,37
1,325 1,325 52,259 7,466 59,724
2,20
30,8 30,8
28,924
FG-GK B NASI Mahal Snak Mahalli Bodrum Kat Daire i (ift num. daireler) Daire i (tek num. daireler) aft Duvar Ortak Mahal-Asansr n
TULA DUVAR ( 20 cm ) CMAL Adet 1 1 14 15 32 1 malat 191,902 55,854 39,521 29,706 1,325 28,924 TOPLAM ( m2 ) 191,902 55,854 553,294 445,586 42,400 28,924 1317,960
156
EK-5 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL FG-GK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Daire i (tek numaral daireler) Salon minha pencere minha kap Salon Balkon sol yan Balkon sa yan minha kap Oda minha pencere Oda yan Oda yan Oda minha pencere Mutfak minha Adedi Boy (m) 3,200 1,300 0,900 4,000 1,350 1,500 0,900 3,200 1,300 5,650 1,200 3,150 1,300 2,150 0,900 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou (m) (m) ( m2 ) ( m2 ) ( m2 ) 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 7,584 9,480 3,200 3,555 7,584 13,391 2,844 7,466 5,096 60,198 48,928
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1,50 2,20
1,95 1,98
2,20 1,30
1,98 1,69
1,30 2,20
1,69 1,98 11,27
Daire i (ift numaral daireler) Salon minha pencere minha kap balkon sol yan balkon sa yan 0,5 minha kap Oda minha pencere Oda yan Oda minha pencere Mutfak minha kap Kat Hol-Ortak Mahal Kat hol n Minha pencere Merd. ve Asan. Arkas Duvar Asansr arkas Merdiven arkas
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
3,275 1,300 0,900 1,500 1,500 0,900 3,275 1,300 1,200 3,100 1,300 2,125 0,900
1,50 2,20 2,20 1,30 1,30 2,20
2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37
1,95 1,98 1,98 1,69 1,69 1,98 11,27
7,762 3,555 1,778 7,762 2,844 7,347 5,036 36,083 5,688 5,688 3,733 6,162 9,895 4,648 24,813
1 1 1 1
2,400 0,800 1,575 2,600
1,30
2,37
1,04 1,04
2,37 2,37
157
EK-5 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL FG-GK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Bodrum Kat Su deposu Yangn su deposu Su deposu yan Su Deposu yan Hidrofor odas Kmr odas minha pencere Kmr odas yan minha kap Kmr odas d kma Kazan dairesi Kazan dairesi d kma Snak Snak minha pencere Snak minha pencere Snak Snak Snak yan Snak d kma Elektrik pano odas Kapc Dairesi Oda minha pencere Oda minha pencere Oda yan Salon minha pencere Salon Mutfak minha pencere Salon ve mutfak d kma Adedi Boy (m) 3,150 3,200 1,200 5,650 2,400 3,200 2,400 4,000 1,400 1,350 2,350 1,500 2,125 3,275 0,600 3,225 0,600 2,175 3,100 1,200 1,500 2,400 3,150 1,300 3,200 1,300 5,650 3,200 2,400 4,000 2,150 0,900 2,850 BOYUTLAR M KTARLAR En Ykseklik Minha Az ou 2 2 (m) (m) ( m2 ) (m ) (m ) 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 7,466 7,584 2,844 13,391 5,688 7,584 9,480 3,200 5,570 3,555 5,036 15,524 15,287 5,155 14,694 5,688 10,665 5,688 144,096 7,466 7,584 13,391 7,584 9,480 5,096 6,755 57,354
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 1 2 2 3 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0,6 2,2
1,44 3,08
0,6 0,6
0,72 0,72
5,96
138,136
1,30 1,30 1,30 1,30
1,69 1,69 3,12 1,17 7,67
49,684
FG-GK B NASI Mahal Daire i (tek numaral daireler) Daire i (ift numaral daireler) Kat Hol-Ortak Mahal Merd. ve Asan. Arkas Duvar Bodrum Kat Kapc Dairesi
GAZBETON DUVAR ( 20 cm ) CMAL Adet 14 14 10 14 1 1 malat 48,928 24,813 4,648 9,895 138,14 49,68 TOPLAM ( m2 ) 684,992 347,386 46,480 138,527 138,136 49,684 1405,204
158
EK-6 ( DG-GK B NASI DUVAR METRAJLARI ) METRAJ CETVEL DG-GK Binas TULA DUVAR ( 10-15 cm ) malatn Yeri Daire i - Normal Kat Oda 1 n Oda 2 n mutfak n Banyo-Wc n Banyo-WC aras WC n Koridor kap WC aft Motif-di Adedi Boy (m) 2,325 0,900 2,625 0,900 2,850 0,900 4,150 0,900 2,025 0,400 2,025 0,900 1,100 0,900 1,300 0,400 1,150 0,900 BOYUTLAR En Ykseklik (m) (m) 2,37 2,37 2,65 2,65 2,65 2,37 2,65 2,65 2,65 Minha ( m2 ) M KTARLAR Az ou ( m2 ) ( m2 ) 5,510 6,221 7,553 10,998 5,366 4,799 2,915 3,445 3,048 49,855 35,270
minha pencere minha kap minha kap minha pencere minha
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2,200 2,200 2,200 2,200 0,400 2,200 2,200 0,400 2,650
1,98 1,98 1,98 1,98 0,16 1,98 1,98 0,16 2,39 14,585
Bodrum Kat Kmr odas Snak n WC
minha kap minha kap
1 1 1 1
2,800 0,900 1,200 0,900
2,650 2,200
2,65 2,65
2,385 1,98 4,365
7,420 3,180 10,600 6,235
Kapc Dairesi Kapc dairesi Mutfak n Banyo/wc duvar
minha kap minha kap
minha pencere WC havalandrma duvar minha pencere Kmr odas minha kap
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
3,000 0,900 2,850 0,900 2,100 0,400 0,850 0,400 2,750 0,900
2,200 2,200 0,400 0,200 2,650
2,65 2,65 2,65 2,65 2,65
1,98 1,98 0,16 0,08 2,385 6,585
7,950 7,553 5,565 2,253 7,288 30,608 24,023
DG-GK B NASI Mahal Daire i - Normal Kat Bodrum Kat Kapc Dairesi
TULA DUVAR Adet 20 1 1
( 10-15 cm ) CMAL malat 35,270 6,235 24,023
TOPLAM ( m2 ) 705,390 6,235 24,023 735,648
159
EK-6 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL DG-GK Binas TULA DUVAR ( 20 cm ) malatn Yeri Daire i - Normal Kat Antre Mutfak-salon aras Salon Salon Oda 1 yan Oda 1 yan Oda 3 yan Koridor yan Adedi Boy (m) 2,725 1,000 3,350 1,200 2,625 3,825 2,075 3,800 3,225 1,100 1,600 BOYUTLAR En Ykseklik (m) (m) 2,65 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 Minha ( m2 ) M KTARLAR Az ou ( m2 ) ( m2 ) 7,221 7,940 6,221 9,065 4,918 9,006 7,643 3,792 55,806
minha kap minha kap
minha kap
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2,200 2,200
2,20 2,64
2,200
2,42 7,26
48,546
Normal Kat Asansr Evi Duvar Asansr+Depo n minha kap asansr minha kap depo
1 1 1
4,175 1,000 0,900
2,200 2,200
2,37
2,2 1,98 4,18
9,895 9,895 3,160 3,160 5,715
Yangn Merdiveni Parapeti Parapet
3,950
0,8
3,160
aft Kapa - Ortak Mahal aft Kapa minha aft kapa
1 1
0,800 0,800
1,400
2,65
1,12 1,12
2,120 2,120 1,000
Kapc Dairesi Giri Orta i blme Mutfak blme Oda blme (mutfak yan) Oda blme 2
Oda 2 yan Kapc dairesi wc n yz minha kap
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2,150 1,000 8,300 2,800 3,425 5,725 0,900 2,625 0,900 3,225 1,300 0,900
2,200 2,200 2,200 2,200 2,200
2,65 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,65
2,2 6,16 1,98 1,98 1,98 14,3
5,698 19,671 8,117 13,568 6,221 7,643 3,445 64,364 50,064
Bodrum kat Asansr Evi Duvar Asansr + depo n bodrum minha mdahele kapa
1 2
4,175 0,600
1,400
2,37
1,68 1,68
9,895 9,895 8,215
160
EK-6 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL DG-GK Binas TULA DUVAR ( 20 cm ) malatn Yeri Snak Mahalli Snak Snak blme Snak blme Snak Snak blme Snak snak ana blme Snak blme Snak blme Snak Snak yan Adedi Boy (m) 3,250 2,350 3,200 2,075 4,175 2,850 0,600 3,225 0,900 2,625 0,600 6,450 0,900 1,825 3,900 5,625 4,125 BOYUTLAR En Ykseklik (m) (m) 2,65 2,65 2,65 2,29 2,29 2,65 2,37 2,65 2,37 2,65 2,37 2,65 2,65 Minha ( m2 ) M KTARLAR Az ou ( m2 ) ( m2 ) 17,225 12,455 16,960 4,752 9,561 15,105 7,643 13,913 15,287 4,836 9,243 29,813 10,931 167,723
minha pencere minha kap minha pencere minha kap
2 2 2 1 1 2 2 1 1 2 2 1 1 1 1 2 1
0,600 2,650 0,600 2,650
0,72 2,385 0,72 2,385
6,21 Bodrum Kat Apartmana ait depo
161,513
minha kap Snak n WC + hol duvar minha kap minha Snak hol duv.+ 2 ad. aft duvar Kmr odas Kazan dairesi blme
1 1 1 1 1 1 1 2 1 1
2,850 0,900 8,700 1,900 0,400 4,200 1,000 0,800 4,175 4,725
2,650 2,200 0,400 2,200 1,400
2,65 2,65 2,65 2,65 2,65
2,385 4,18 0,16 2,2 2,24
7,553 23,055 11,130 11,064 12,521 65,323
11,17
54,158
DG-GK B NASI Mahal Daire i - Normal Kat Normal Kat Asansr Evi Duvar Yangn Merdiveni Parapeti aft Kapa - Ortak Mahal Kapc Dairesi Bodrum Kat Asansr Evi Duvar Snak Mahalli Bodrum Kat
TULA DUVAR ( 20 cm ) CMAL Adet 20 10 10 20 1 1 1 1 malat 48,546 5,715 3,160 1,000 50,064 8,215 161,513 54,158 TOPLAM ( m2 ) 970,925 57,148 31,600 20,000 50,064 8,215 161,513 54,158 1353,621
161
EK-6 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL DG-GK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Daire i -Normal Kat Oda 1 n minha pencere Oda 1 yan Oda 2 n minha pencere Oda 2 yan Yatak odas minha pencere Yatak odas yan Mutfak n minha pencere Mutfak yan Mutfak-balkon k minha kap Balkon yan Salon minha pencere Salon devam minha kap Salon yan Adedi Boy (m) 3,250 1,300 1,275 2,750 1,300 2,500 2,850 1,300 4,200 2,850 1,300 4,175 1,025 0,900 1,550 2,625 1,300 3,825 1,400 3,650 BOYUTLAR En Ykseklik (m) (m) 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 Minha ( m2 ) M KTARLAR Az ou ( m2 ) ( m2 ) 7,703 3,022 6,518 5,925 6,755 9,954 6,755 9,895 2,429 3,674 6,221 9,065 8,651 86,564
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
1,400 1,400 1,400 1,400 2,200 2,400 2,200
1,82 1,82 1,82 1,82 1,98 3,12 3,08 15,46
71,104
Kapc Dairesi Salon Salon yan Mutfak Mutfak yan oda Oda 2 Oda 2 yan
minha pencere minha pencere minha pencere minha pencere
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
2,975 2,400 5,200 2,850 1,400 4,175 1,400 2,850 1,400 4,200
0,800 0,800 0,800 0,800
2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37
1,92 1,12 1,12 1,12 5,28
7,051 12,324 6,755 9,895 6,755 9,954 52,733
47,453
162
EK-6 ( DEVAM ) METRAJ CETVEL DG-GK Binas GAZBETON DUVAR malatn Yeri Bodrum Kat Snak Snak yan Snak Snak yan Snak Snak yan Snak Snak yan Snak yan Su deposu duvar Apartmana ait depo Kazan dairesi Kazan dairesi yan Curuf odas Adedi Boy (m) 3,250 1,275 2,750 2,500 2,850 0,600 4,200 2,625 0,600 3,650 1,550 3,825 2,850 1,400 3,250 1,200 1,275 2,75 1,4 2,5 1,800 1,800 1,800 BOYUTLAR En Ykseklik (m) (m) 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 2,37 4,752 9,232 Minha ( m2 ) M KTARLAR Az ou ( m2 ) ( m2 ) 7,703 3,022 6,518 5,925 6,755 9,954 6,221 8,651 3,674 9,065 6,755 7,703 3,022 6,5175 5,925 4,266 4,266 105,939 96,707
minha pencere minha kap
minha pencere Curuf odas yan Asansr evi n-bodrum Asansr evi n-zemin +1 minha asansr evi n-zemin+1
1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1
0,600 0,600
0,36 0,36
0,800 2,200 0,8 2,370 2,370 2,640
1,12 2,64
Asansr Evi n Duvar Asansr evi n minha pencere
1 1
1,800 1,200
1,200
2,37
1,44 1,44
4,266 4,266 2,826
Yangn Merdiveni Giri Duvar Yangn merdiveni girii minha kap
1 1
3,95 1
2,2
2,37
2,2 2,2
9,3615 9,3615 7,162
DG-GK B NASI Mahal Daire i -Normal Kat Kapc Dairesi Bodrum Kat Asansr Evi n Duvar Yangn Merdiveni Giri Duvar
GAZBETON DUVAR ( 20 cm ) CMAL Adet malat 20 71,104 1 47,453 1 96,707 8 2,826 11 7,162
TOPLAM ( m2 ) 1422,085 47,453 96,707 22,608 78,777 1667,629
163

6926

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

6926

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

UKUROVA N VERS TES FEN B L MLER ENST TS

YKSEK L SANS TEZ

NAAT MHEND SL ANAB L M DALI

Z YKSEK L SANS TEZ

ABSTRACT MSc THESIS

SAYFA I II III IV VIII XII XIII 1 2 5 5 5 5 6 7 8 9 10 12 13 14 15 15 16 18 19 20

3.2.3.5. Binann Birinci Doal Titreim Periyodunun Belirlenmesi 41

114 117 123 125 128 131 134 136 137

Ykseklik : 230 300 cm olarak imalat yaplr.

3.2. Hesap Yntemlerinin 2007 Deprem Ynetmeliine Gre rdelenmesi

izelge 3.2 Dzensiz Binalar-Dey Dorultuda Dzensizlik Durumlar

i +1 inci kat demesi

i inci kat demesi

A2 tr dzensizlik durumu II Kesit A-A A2 tr dzensizlik durumu II ve III

ekil 3.2 A2 tr dzensizlik durumlar

ekil 3.4 B3 tr dzensizlik durumu

(0 T TA ) (TA < T TB ) (TB < T ) (3.2)

metamorfik kayalar, sert imentolu tortul kayalar....

> 1000 > 700 > 700

gevek volkanik kayalar, sreksizlik

imentolu tortul kayalar....

400700 200400 200300

< 200 < 200 < 200

d) zel Tasarm vme Spektrumlar

2.5 S(T) = 2.5 (TB / T )0.8 1.0

3.2.1.5. Tayc Sistemlerin Sneklik Dzeylerine likin Genel Koullar

3.2.2. Deprem Analizinde Hesap Yntemleri

Toplam Ykseklik Snr

Edeer Deprem Yk (taban kesme kuvveti), Vt Denklem 3.4 ile belirlenecektir.

WA(T1 ) 0.10 Ao I W Ra (T1 )

kullanlacak toplam arl, W, Denklem 3.5 ile belirlenecektir.

0.80 0.60 0.30

b) Binann Ninci katna (tepesine) etkiyen ek edeer deprem yk FNin

d) Bodrum katlarnda rijitlii st katlara oranla ok byk olan betonarme evre

Fbk Fbk = Ao I wbk / 1.5 wbk

ekil 3.6 Katlara etkiyen edeer deprem ykleri

ex = 0.05Bx y deprem dorultusu

ekil 3.7 Deprem yklerinin etkime noktas

ejx ejx ejx = 0.05Bx

ekil 3.8 Dzensizlik durumunda deprem yklerinin etkime noktas

N 2 i=1 mi d fi T1 = 2 N Ffi dfi i=1

ekil 3.9 Kat hizalarna etkitilen fiktif ykler

3.2.3.6. Eleman Asal Eksen Dorultularndaki Kuvvetler

ekil 3.10 Eleman asal eksen dorultular

3.2.4. Mod Birletirme Yntemi

2 M n = (mi 2 + mi 2 + mi in ) xin yin

b) Bodrum katlarnda rijitlii st katlara oranla ok byk olan betonarme

3.2.4.5. Hesaplanan Byklklere likin Altsnr Deerleri

ekil 4.2 Y-TK Binasna ait 3 boyutlu model grn

Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.

izelge 4.5 Y-TK Binasnn; kat deprem yk ve moment deerleri

0.75 < S 1.0 durumundan dolay

ekil 4.4 Y-GK Binasna ait 3 boyutlu model grn

Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.

Kat 11. 10. 9. 8. 7. 6. 5. 4. 3. 2. 1.

14- 16 21,1 ton 1.795 YTL 37.874 YTL

20 cm Gazbeton duvar 1608,9

20 cm Tula duvar 20 cm Gazbeton duvar

399 YTL/m2 343.699 YTL

5.041 11.342 YTL YTL

165 YTL/m2 87.681 YTL

Kiriler: (cm) Perde: (cm) (Panel Kiri)

ekil 4.6 FG-TK Binasna ait 3 boyutlu model grn

n 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 W =