Sadraj vjebi za predmet Poslovna statistika

VI sedmica
Rekapitulacija osnovnih pojmova:
a. Analiza parametara asimetrije.
b. Analiza parametara zaobljenosti (spljotenosti).
c. Mjere koncentracije.
Odgovore na postavljena pitanja pronaite u udbeniku1.
Na primjer:
c. Mjere koncentracije.
Mjeri se ravnomjernost raspodjele.
Mogu biti:

Lorencova kriva
Na x osi kumulativna relativna frekvencija u % ( F ),
na y osi kumulativni agregat u
i
% ( Q ).
Dobije se pravougaonik povrine 1 ija je dijagonala model jednake
i
raspodjele. to je Lorencova kriva udaljenija od modela jednake raspodjele to je
neravnomjernost raspodjele i koncentracija vea.

Ginijev koeficijent
Predstavlja odnos povrine izmeu Lorencove krive i pravca jednake raspodjele
(povrina koncentracije) i povrine trougla koji se nalazi ispod dijagonale.
povrina koncentracije
G=
= 2 povrina koncentracije = 2 S .
0,5
0 G 1 . to je blii 0 to je koncentracija manja i vea je jednakost u raspodjeli. to
je blii 1 to je koncentracija vea i vea je nejednakost u raspodjeli.
Dvije su metode za izraunavanje G:

metoda trapeza G = 1 ( Q i 1 +Q i ) pi
n

i =1

n 1

metoda trougla G = ( F i Q i +1 F i +1 Q i )
i =1

Dr Rabija Somun Kapetanovi, Statistika u ekonomiji i menadmentu.

Primjer 19:

Odrediti aritmetiku sredinu, standardnu devijaciju, mjere asimetrije i spljotenosti za varijablu iznos donacije (u 000 KM) predstavljenu sljedeom statistikom distribucijom frekvencija:
iznos donacije

broj
donatora

0-40
40-80
80-120
120-160
160-200

4
8
14
8
6

Rjeenje:
xi

fi

ci f i

ci

0-40
40-80
80-120
120-160
160-200

4
8
14
8
6
40

20
60
100
140
180

(c

ci 2 fi

80
480
1400
1120
1080
4160

1600
28800
140000
156800
194400
521600

X)

(c

-84
-44
-4
36
76

X ) fi
3

-2370816
-681472
-896
373248
2633856
-46080

(c

X ) fi
4

199148544
29984768
3584
13436928
200173056
442746880

Poligon apsolutnih frekvencija

apsolutne frekvencije

16
14
12
10
8
6
4
2
0
0

50

100

150

200

centri intervala

X=

1 5
4160
ci fi =
= 104
N i =1
40

Prosjean iznos donacije je 104 000KM.

2 = ( ci2 fi ) X =
N i =1

521600
1042 = 2224 = 47,16
40

Prosjeno linearno odstupanje od prosjeka iznosi 47 160KM.

3
1 5
46080
ci X f i =
= 1152

40
N i =1

1152
= 0, 01 0 simetrina distribucija
3 = 33 =
47,163

3 =

4
1 5
442746880
xi X f i =
= 11068672

N i =1
40

11068672
= 2, 23 < 3 iroka (spljotena distribucija)
4 = 44 =
47,164

4 =

Primjer 20:
U posljednih 5 godina u kompaniji ICC desilo se 120 povreda na radu i broj sati izgubljenih zbog
povreda bio je:
Broj sati
izgubljenih
zbog povrede
2
3
4
5
6
7
8
9
Suma

Broj povreda
na radu
18
28
36
19
10
6
2
1
120

Izraunati i objasniti:
a) prosjean broj izgubljenih sati zbog povreda na radu
b) standardnu devijaciju
c) mjere asimetrije i spljotenosti.

Rjeenje:

xi

xi f i

fi
2
3
4
5
6
7
8
9

18
28
36
19
10
6
2
1
120

xi 2 fi

36
84
144
95
60
42
16
9
486

(x

X)

72
252
576
475
360
294
128
81
2238

(x

-2,05
-1,05
-0,05
0,95
1,95
2,95
3,95
4,95

X ) fi
3

-155,07225
-32,4135
-0,0045
16,290125
74,14875
154,03425
123,25975
121,287375
301,53

(x

X ) fi
4

317,8981125
34,034175
0,000225
15,47561875
144,5900625
454,4010375
486,8760125
600,3725063
2053,64775

apsolutne frekvencije

Poligon apsolutnih frekvencija

40
35
30
25
20
15
10
5
0
0

10

centri intervala

a) X =

1 8
486
xi fi =
= 4, 05
N i =1
120

Prosjean broj izgubljenih sati zbog povreda na radu je 4,05.

2
2238
1 8

b) 2 = ( xi2 f i ) X =
4, 052 = 2, 2475 = 1,5
120
N i =1

Prosjeno linearno odstupanje od prosjeka iznosi 1,5 izgubljenih sati.

3
1 8
301, 53
xi X fi =
= 2, 513

N i =1
120

2,513
= 0, 74 >0 blago desno asimetrina distribucija
3 = 33 =
1, 53

4
1 8
2053, 65
4 = xi X fi =
= 17,114

N i =1
120

17,114
= 3, 38 > 3 blago uska (izduena distribucija)
4 = 44 =
1,54

c) 3 =

Primjer 21:
Za preduzee X sagledali smo sljedeu distribuciju plata:
Plate u KM
300-400
400-500
500-600
600-700
700-800
800-900

Broj zaposlenih
45
20
6
3
2
1
77

a ) Izraunati Ginijev koeficijent. Zakljuak.

b ) Izraunati medijalu.
c ) Konstruisati Lorencovu krivu. Zakljuak.
Rjeenje:

xi

fi

ci

pi

F i

ci fi

qi =

ci f i

c f
i =1

300-400
400-500
500-600
600-700
700-800
800-900
suma

45
20
6
3
2
1
77

350
450
550
650
750
850

0,584
0,26
0,078
0,039
0,026
0,013
1

0,584
0,844
0,922
0,961
0,987
1

15750
9000
3300
1950
1500
850
32350

Q i

0,487
0,287
0,102
0,061
0,046
0,026
1

0,487
0,765
0,876
0,928
0,974
1

A ) Ginijev koeficijent

metoda trapeza

n =6

G = 1 ( Q i 1 +Q i ) pi =
i =1

( 0 + 0, 487 ) 0,584 + ( 0, 487 + 0, 765 ) 0, 26 +

+ ( 0, 765 + 0,867 ) 0, 078 +

= 1
=
0,867
0,928
0,
039
0,928
0,974
0,
026
+
+

+
+

+
(
)
(
)

+ ( 0,974 + 1) 0, 013

= 1 0,882343 = 0,1176
Kako je Ginijev koeficijent blii 0 nego 1 kaemo da je rije o relativno ravnomjernoj
raspodjeli (koncentracija je slaba).

G=

n 1= 5

metoda trouglova

( F Q
i

i =1

i +1

F i +1 Q i =

( 0,584 0, 765 0,844 0, 487 ) + ( 0,844 0,867 0,922 0, 765 ) +

= + ( 0,922 0,928 0,961 0,876 ) + ( 0,961 0,974 0,987 0,928 ) + =

+ ( 0,987 1 1 0,974 )

= 0,109
Isti komentar.
b ) Gledamo u kolonu Q i : 0,5 0, 765 M le [ 400 500]
M le = L1M le + l ( RM le )

0,5 Q M le1
qM le

= 400 + 100

0,5 0, 487
= 404, 68 KM
0, 287

vrijednost varijable pridruena vrijednosti 50% relativne rastue kumulativne globalne

vrijednosti.
d) Lorencova kriva

kumulanta relativnog agregata

Lorencova kriva
1,2
1
0,8
0,6
0,4
0,2
0
0

0,2

0,4

0,6

0,8

1,2

kumulanta relativnih frekvencija

Primjer 22:

Za promjenjivu poznati su sljedei parametri: X = 118,8

Nai odgovarajuu mjeru asimetrije.

M e = 123

2 = 25 .

Rjeenje:

S k, =

3( X Me )

3 (118,8 123)
5

= 2,52 < 0 jaka lijeva asimetrija