: Phn tch "Bi th v ti u i xe khng knh" c a Ph m Ti n Du t. I. M bi : - Hon c nh sng tc : n m 1969, trong cu c chi n u gian kh c a nh ng chi n s li xe ng Tr ng S n th i ch ng M .

- Bi th hay trong chm th t gi i nh t cu c thi th bo V n ngh n m 1969 - 1970, tiu bi u cho phong cch th Ph m Ti n Du t. L m t trong nh ng nh th tiu bi u c a th h nh th tr nh ng n m ch ng M "x d c Tr ng S n i c u n c - M lng ph i ph i d y t ng lai"(T H u), Ph m Ti n Du t c gi ng th mang ch t lnh, kho , d t do s c s ng, tinh ngh ch vui t i, giu suy t ng. "Bi th v ti u i khng knh" (trong chm th c gi i nh t cu c thi th bo V n ngh n m 1969-1970) c Ph m Ti n Du t vi t n m 1969 l bi th t do mang phong cch . II. Thn bi : 1. Ci c o d b c l ngay t nhan bi th . - Hai ch bi th ni ln cch khai thc hi n th c : khng ph i ch vi t v nh ng chi c xe khng knh, ch vi t v hi n th c kh c li t c a chi n tranh m ch y u khai thc ch t th vt ln t hi n th c y, ch t th c a tu i tr Vi t Nam v t ln nh ng kh c nghi t c a chi n tranh. 2. Sng t o c o nh t l hnh nh nh ng chi c xe khng knh : - "Khng c knh khng ph i v xe khng c knh" : cu th nh m t cu v n xui. - Hnh nh th l : + Hnh nh xe c tu thuy n i vo trong th th ng l c "m l ho", "lng m n ho" v th ng mang ngh a t ng tr ng h n t th c : ng ng gi gi c my v n M t xe trong ci h ng tr n nh bay (chi c xe a Thu Ki u ra i v i M Gim Sinh ; Truy n Ki u - Nguy n Du) T Hanh trong bi Qu h ng t con thuy n r t lng m n :Chi c thuy n nh h ng nh con tu n m Ph ng mi cho, m nh m v t tr ng giang Chnh Ph m Ti n Du t trong bi th "Tr ng S n ng, Tr ng S n Ty" : Anh ln xe, tr i c n m a Ci g t n c xua i n i nh . + Hnh nh nh ng chi c xe khng knh l hnh nh th c, gi ng th th n nhin , ch t th r t p t hnh nh y. - Nguyn nhn : "Bom gi t, bom rung knh v i r i" - Khng c knh, khng c n, khng c mui xe, thng xe c x c. 3. V p c a hnh nh ng i lnh li xe trn tuy n ng Tr ng S n: - T th ung dung m hin ngang : + Ung dung bu ng li ta ng i Nhn t, nhn tr i, nhn th ng. + i p t "nhn" nh m t ni m s ng khoi b t t n ; "nhn th ng" :hin ngang. + Di n t c th c m gic c a ng i lnh li xe : Nhn th y gi vo xoa m t ng Nhn th y con ng ch y th ng vo tim Th y sao tr i v t ng t cnh chim Nh sa nh a vo bu ng li. n t ng th c, qua c m nh n c a tc gi tr thnh hnh nh lng m n. - Thi b t ch p gian kh , hi m nguy : Khng c knh, th c b i B i phun tc tr ng nh ng i gi Ch a c n r a ph pho chm i u thu c Nhn nhau m t l m c i ha ha. Khng c knh, th t o M a tun m a x i nh ngoi tr i Ch a c n thay, li tr m cy s n a M a ng ng, gi la mau kh thi + "Khng c knh, th...,"ch a c n ..." i p khc t o nn gi ng i u ngang tng, b t ch p. + Ni m vui , l c quan c a ng i lnh : G p b b n su t d c ng i t i B t tay qua c a knh v r i B p Hong C m ta d ng gi a tr i Chung bt a ngh a l gia nh y "L i i, l i i, tr i xanh thm" :cu th v i n m thanh b ng v i p ng l i i t o m i u thanh th n, nh nhng. Hnh nh b u tr i xanh ph i ph i m t ni m l c quan, yu i. - i u lm nn s c m nh ng i lnh v t qua kh kh n chnh l tnh yu n c, l ch chi n u gi i phng mi n Nam, th ng nh t T qu c : Khng c knh, r i xe khng c n Khng c mui xe, thng xe c x c,

Xe v n ch y v mi n Nam pha tr c : Ch c n trong xe c m t tri tim. + Ngh thu t t ng ph n gi a v t ch t v tinh th n, gi a bn ngoi v bn trong, gi a ci khng c v ci c. + S c m nh chi c xe b ng mnh ra tr n chnh l s c m nh c a tri tim ng i lnh, m t tri tim n ng nn tnh yu n c v si tro ch chi n u gi i phng mi n Nam, th ng nh t T qu c. * Lin h th T H u : T H u ca ng i : Thi u t t c , ta r t giu d ng kh S ng ch ng ci u, ch t v n ung dung Gi c mu n ta n l , ta l i ho anh hng S c nhn ngh a m nh h n c ng b o III. K t bi : - nh gi bi th . - Phong cch th Ph m Ti n Du t. "Bi th v ti u i xe khng knh" l m t bi th c s c tiu bi u cho phong cch th Ph m Ti n Du t c ng nh m t s tc ph m tiu bi u c a nh th L a n, Tr ng S n ng Tr ng S n Ty, Nh ,...Ch t gi ng tr , ch t lnh c a bi th b t ngu n t tm h n ph i ph i c a th h chi n s Vi t Nam th i ch ng M m chnh nh th s ng, tr i nghi m. T s gi n d c a ngn t , s sng t o c a hnh nh chi ti t, s linh ho t c a nh c i u, bi th kh c ho , tn vnh v p ph m gi con ng i, ho nh p v i c m h ng lng m n cch m ng v m h ng s thi ho hng c a v n h c Vi t Nam trong ba m i n m ch ng xm l c 1945 - 1975. BI VI T THAM KH O : L m t trong nh ng nh th tiu bi u c a th h nh th tr nh ng n m ch ng M "x d c Tr ng S n i c u n c - M lng ph i ph i d y t ng lai"(T H u), Ph m Ti n Du t c gi ng th mang ch t lnh, kho , d t do s c s ng, tinh ngh ch vui t i, giu suy t ng. "Bi th v ti u i khng knh" (trong chm th c gi i nh t cu c thi th bo V n ngh n m 1969-1970) c Ph m Ti n Du t vi t n m 1969 l bi th t do mang phong cch . M u bi th l hnh nh nh ng chi c xe khng knh ch n gi - hnh nh c s c h p d n c bi t v n chn th c, c o, m i l . X a nay, hnh nh xe c trong chi n tranh i vo th ca th ng c m l ho, t ng tr ng c l ch khng c miu t c th , th c t n tr n tr i nh cch t c a Ph m Ti n Du t. V i bt php hi n th c nh bt php miu t "anh b i c H th i ch ng Php" c a Chnh H u trong bi ng ch (1948), Ph m Ti n Du t ghi nh n, gi i thch v "nh ng chi c xe khng knh" th t n gi n, t nhin : Khng c knh khng ph i v xe khng c knh Bom gi t bom rung knh v i r i Bom n c li t c a chi n tranh tn ph lm nh ng chi c xe ban u v n t t, m i tr thnh h h ng : khng cn knh ch n gi, khng mui khng n, thng xe b x c. Hmh nh nh ng chi c xe khng knh khng hi m trong chi n tranh ch ng M trn ng Tr ng S n l a n nh ng ph i l m t chi n s , m t ngh s tm h n nh y c m, tr c ti p s n sng chi n u cng nh ng ng i lnh li xe th nh th m i pht hi n c ch t th c a hnh nh y a vo th ca m t cch sng t o, ngh thu t. Khng t v , khng c ng i u m t th c, nh ng chnh ci th c lm ng i suy ngh , hnh dung m c c li t c a chi n tranh, bom n gi c M . M c ch miu t nh ng chi c xe khng knh l nh m ca ng i nh ng chi n s li xe. l nh ng con ng i tr trung, t th ung dung, coi th ng gian kh , hy sinh. Trong bu ng li khng knh ch n gi, h c c m gic m nh m khi ph i i m t tr c ti p v i thin nhin bn ngoi. Nh ng c m gic y c nh th ghi nh n tinh t s ng ng qua nh ng hnh nh th nhn ho, so snh v i p ng : Ung dung bu ng li ta ng i Nhn t, nhn tr i, nhn th ng. Nhn th y gi vo xoa m t ng Nhn th y con ng ch y th ng vo tim Th y sao tr i v t ng t cnh chim Nh sa nh a vo bu ng li. Nh ng cu th nh p i u nhanh m v n nh p nhng u n khi n ng i c lin t ng n nh p bnh xe trn ng ra tr n. T t c s v t, hnh nh, c m xc m cc chi n s li xe tr c ti p nhn th y, c m nh n bi u hi n thi bnh t nh th n nhin tr c nh ng nguy hi m c a chi n tranh, v c ung dung th m i th y y nh th . Cc anh nhn th y t "gi","con ng" n c "sao tr i", "cnh chim". Th gi i bn ngoi a vo bu ng li v i t c chng m t t o nh ng c m gic t ng t cho ng i li. Hnh nh "nh ng cnh chim sa, a vo bu ng li" th t sinh ng, g i c m. Hnh nh "con ng ch y th ng vo tim" g i lin t ng v con ng ra m t tr n, con ng chi n u, con ng cch m ng. Hin ngang, b t ch p gian kh , nh ng ng i lnh li xe lun l c quan tin t ng chi n th ng. Nh ng cu th l p c u trc t nhin nh v n xui, l i ni th ng ngy th hi n hnh nh p, t tin, c tnh cch ngang tng: Khng c knh, th c b i, B i phun tc tr ng nh ng i gi Ch a c n r a, ph pho chm i u thu c Nhn nhau m t l m c i ha ha. Khng c knh, th t o M a tun m a x i nh ngoi tr i Ch a c n thay, li tr m cy s n a

M a ng ng, gi la kh, mau thi. Ph m Ti n Du t t ng l thnh vin c a on 559 v n t i chi n u Tr ng S n nn ch t lnh, tnh ngang tng th hi n r nt trong th . Cc chi n s li xe khng h li b c tr c gian kh , tr c k th m tri l i "ti ng ht t ti ng bom", h xem y l c h i th thch s c m nh ch. Yu i, ti ng c i s ng khoi c a h lm qun i nh ng nguy hi m. Cu th "nhn nhau m t l m c i ha ha" bi u l su s c s l c quan y. Tnh ng ch, ng i keo s n g n b l ph m ch t c a ng i lnh. Nh ng kho nh kh c c a chi n tranh, gi a s ng ch t, nh ng ng i lnh tr t nh ng mi n qu khc nhau nh ng cng m t nhi m v , l t ng g n b nhau nh ru t th t, gia nh : Nh ng chi c xe t trong bom r i v y h p thnh ti u i G p b n b su t d c ng i t i B t tay qua c a knh v r i. B p Hong C m ta d ng gi a tr i Chung bt a ngh a l gia nh y Vng m c chng chnh ng xe ch y L i i, l i i tr i xanh thm. "Tr i xanh thm" v lng ng i ph i ph i say m tr c nh ng ch ng ng i v ang n. "Tr i xanh thm" v lng ng i lun c ni m tin v m t ngy mai chi n th ng. Nh ng ng i lnh li xe hin ngang, d ng c m, l c quan, tr trung si n i, giu tnh ng ch ng i, c lng yu n c su s c. Lng yu n c l m t ng l c t o cho h ch quy t tm gi i phng mi n Nam, nh b i gi c M v tay sai th ng nh t T qu c : Khng c knh r i xe khng c n Khng c mui xe, thng xe c x c Xe v n ch y v mi n Nam pha tr c: Ch c n trong xe c m t tri tim. Kh th cu i cng v n gi ng th m c m c, m nh c i u hnh nh r t p, r t th , c m h ng v suy t ng v a bay b ng v a su s c hon thi n b c chn dung tuy t v i c a nh ng chi n s v n t i Tr ng S n. B n dng th d ng hai hnh nh i l p y k ch tnh, b t ng th v . Hai cu u d n d p nh ng m t mt kh kh n do qun th gieo xu ng, do ng tr ng gy ra : xe khng knh, khng n, khng mui, thng xe b x c ... i p ng "khng c" nh c l i ba l n nh nhn ln nh ng th thch kh c li t. Hai dng th ng t lm b n khc "khng c knh/ r i xe khng c n / Khng c mui xe / thng xe c x c" nh b n ch ng g p gh nh, khc khu u, y chng gai bom n. Hai cu cu i m i u i ch i l i, tri ch y, hnh nh m nt. on xe chi n th ng, v t ln bom n, h m h h ng ra ti n tuy n l n v i tnh c m thing ling "v mi n Nam", v cu c chi n u ginh c l p, th ng nh t cho c n c. Chi ng i, to sng kh th , c bi th l hnh nh "trong xe c m t tri tim" . C i ngu n s c m nh c a c on xe, g c r anh hng c a m i ng i c m li tch t , k t ng "tri tim" gan gc, kin c ng, ch a chan tnh yu n c ny. An sau ngh a cu th "ch c n trong xe c m t tri tim" l chn l c a th i i chng ta :s c m nh quy t nh, chi n th ng khng ph i l v kh, cng c m l con ng i giu ch, anh hng, l c quan, quy t th ng. C th c bi th hay nh t l cu cu i, "con m t c a th ", lm b t ln ch , to sng v pc a hnh t ng nhn v t trong bi th . Thi u ph ng ti n v t ch t nh ng nh ng chi n s v n t i on 559 v n hon thnh v vang nhi m v , nu cao ph m ch t con ng i Vi t Nam anh hng nh T H u ca ng i : Thi u t t c , ta r t giu d ng kh S ng ch ng ci u, ch t v n ung dung Gi c mu n ta n l , ta l i ho anh hng S c nhn ngh a m nh h n c ng b o "Bi th v ti u i xe khng knh" l m t bi th c s c tiu bi u cho phong cch th Ph m Ti n Du t c ng nh m t s tc ph m tiu bi u c a nh th L a n, Tr ng S n ng Tr ng S n Ty, Nh ,...Ch t gi ng tr , ch t lnh c a bi th b t ngu n t tm h n ph i ph i c a th h chi n s Vi t Nam th i ch ng M m chnh nh th s ng, tr i nghi m. T s gi n d c a ngn t , s sng t o c a hnh nh chi ti t, s linh ho t c a nh c i u, bi th kh c ho , tn vnh v p ph m gi con ng i, ho nh p v i c m h ng lng m n cch m ng v m h ng s thi ho hng c a v n h c Vi t Nam trong ba m i n m ch ng xm l c 1945 - 1975. 1) Hnh nh nh ng chi c xe khng knh. ti xe c hi m xu t hi n trong th ca t c ch kim. N u c th l nh ng chi c xe tam m trong th c a us-kin m t cch y lng m n. Cn v i Ph m Ti n Du t l i a m t hnh nh th c l nh ng chi c xe khng knh vo th . V i hai cu m u tc gi gi i thch nguyn nhn v vi c xe khng c knh " Khng c knh khng ph i v xe khng c knh/ Bom gi t bom rung knh v i r i". Hai cu th ny c v gi ng nh v n xui v t cch t cu cho n s l ng t ng u khng v n. Hai cu ny c vi t v i m t gi ng th n nhin. Cu th th nh t c t i ba t khng:" Khng c knh khng ph i v xe khng c knh" ch thng bo m t i u l hi n nay xe khng c knh. Nguyn nhn c a vi c khng c knh ny c gi i thch ngay o cu th th hai. Khng c knh v bom gi t bom rung. Hai cu th khng ch nh m miu t m t chi c xe khc l m cn di n t s d d i c a chi n tranh. Chi n tranh l bom n, l m t mt. Cc ng t m ng gi t, rung, v di n t s kh c li t c a chi n tranh theo c p s nhn.---Xe khng chi khng knh m cn khng c n. Ch c h n nh ng chi c xe ch hng ra chi n tr ng khng ch b bom gi t bom rung b i v y xe khng ch khng c knh m cn khng c n. Cu c khng chi n ch ng M th i k u c a t n c ta r t c li t. T vi c hnh qun n vi c ch hng, v n chuy n v kh u ph i ti n hnh vo ban m. Kh th y c T H u vi t trong cu th :" m m r m r p nh l t rung". Chnh v thws m vi c khng c n khi n cho vi c chuyn ch b ng xe cng gian kh h n.--- Th r i bom r i n l c lm cho xe l i khng

c mui. Nh v y chi c xe tr nn bi n d ng. Xe khng c knh, khng c n, khng c mui th nh ng thng xe th ch b x c b i n gi n nh ng chi c xe v n t i m khng c thng xe th khng th ch oc n d c, l ng th c ra chi n tr ng. B i v y thng xe ch oc miu t l c v t x c m thi. C nh ph bnh bnh lu n y l v t x c ng yu ch khng ph i l th ng, l khng c. C thwr ni r ng hnh nh chi c xe khng kinh, khng n, khng mui khng ph i l hi m trong chi n tranh nh ng khng ph i nh th no c ng nh n ra c va bi n n thnh hnh nh th c o. 2) Hnh nh nh ng ng i lnh. So v i nh ng cu th vi t v nh ng chi c xe th s l ng nh ng cu th vi t v ng i lnh nhi u h n nh ng hnh nh nh ng chi c xe khng knh lm n i b t nh ng hnh nh c a ng i chi n s li xe. Nh ng chi c xe khng kinh, khng n, khng mui l hnh nh ng i lnh b c l nh ng ph m ch t hin ngang, yu i, tinh ngh ch, giu ch chi n u. Tr c h t l tinh th n hin ngang cho th y thi coi th ng hi m nguy c a ng i lnh. Trn nh ng chi c xe khng knh, khng n, khng mui ng i lnh v n v ng tay li:" Ung dung bu ng li ta ng i". Khng ch hin ngang ch p nh n kh kh n m ng i lnh cn hin ngang ch p nh n nguy hi m. No l gi vo xoa m t ng, no l sao tr i v cnh chim a vo bu ng li. Song nh ng ng i chi n s khng h run s m v n i m t v i nh ng th thch, gi v ng tr n a l bu ng li. Tc gi s d ng bi n php o ng . V ng ung dung c o ln u cu nh n m nh s t tin, bnh than c a nh ng ng i lnh li xe. Ngoi ra cn cc i p t " nhn th y" c nh c l i nhi u l n bi u hi n 1 nt c tr ng c a ng if chi n s , thi s v a t p trung hon thnh nhi m v v a khng qun h ng t i v p thin nhin. Thin nhin khng ph i lc no c ng c v p lng m n: b u tr i c sao, c cnh chim m cn c s kh c li t c a b i, c a gi, c a m a nh l 1 s thch th c. Khng c knh ng nhin l c b i, c m a, c gi. Ch c i u cch di n t c a tc gi lm cho chng ta thy tha ngang tng, b t ch p c a ng i lnh li xe l " th", l "ch a c n". Nh v y tr c kh kh n gian kh m ng i lnh khng 1 l i ku ca. L i th lc ny nh nhm, tri ch y, nh p nhng gi ng nh hnh nh chi c xe bon vun vt ra chi n tr ng. Tm h n si n i, tnh ng ch ng i su s c c th hi n qua nh ng cu th kh 3,5,6. Ta th y nh ng chi n s li xe l nh ng chng trai tr vui tnh. Bom n khng lm m t i s tinh ngh ch. hm h nh. H " ph pho chm i u thu c/ Nhn nhau m t l m c i ha ha". Ti ng c i c a nh ng chng trai nh 1 khc nh n vui xua i kh kh n, gian kh v gi o c m gic nh nhm, thanh th n. H h n nhin t u to nh ng ho c ng th y on k t. Cng kh kh n gian kh i h cng g n b keo s n. Khng ch chia nhau t ng i u thu c m trong bom n nguy hi m nh ng ng i lnh li nh ng chi c xe khng knh t hopk l i thnh 1 ti u i. Ti u i ny khng ph i l ti u i 1 hay ti u i 2 m l ti u i xe khng knh. N u trong bi th ng ch nh ng ng i lnh th ng nhau tay n m l y bn tay th nh ng ng i lnh trong bi th ny b t tay qua c a knh v r i. 1 ci b t tay qua c a knh v khng ch l 1 cht a vui m cn lm m lng, ng vin nhau. Ci b t tay gip con ng i xt l i g n nhau trong nhi u ci chung: chung hon c nh, chung b p l a, chung bt a v nh t l chung con ng n i v vn thch th c hi m nguy pha tr c. Ta th y d trong kho ng kh c no c a cu c hnh qun nh ng ng i lnh c ng lun d ng vin, cho h i nhau. Trn d ng i h b t tay nhau qua c a knh, lc ngh cng nhau chm i u thu c, n b a chung bt a. T t c nh n nhau l ng i cng 1 gia nh, r i h l i cng nhau ln ng:" l i i l i i tr i xanh thm". Cu th ny khng ch chan ch a hy v ng v 1 t ng lai t t p ang t i g n m cn th hi n tinh th n l c quan c a ng i lnh. M t s bi n php tu t trong bi th nh : o v tr cc t trong c m t ( ph pho chm i u thu c), hon d ( Nh ng chi n xe t trong bom r i/ v y h p thnh ti u i), i p ng ( l i i l i i) gp ph n kh ng nh v p tm h n c a nh ng ng i lnh trong cu c khng chi n ch ng M . Ngoi ra h cn l nh ng con ng i c ch chi n u gi i phng mi n Nam th ng nh t t n c. Cng v i nh ng ng i lnh, nh ng chi n xe ch hng ra chi n tr ng tr i qua m a bom bo n khng c knh r i khng c n r i thng xe c x c. Ch trong 2 cu th i m i p t khng c nh c l i 3 l n, 1 m t nh n m nh s kh kh n, m c c li t c a chin tr ng, m t khc l i kh ng nh quy t tm c a nh ng ng i lnh. Xe d khng c knh, d khng c n th xe v n bon ra chi n tr ng. Bom n qun th c th lm bi n d ng xe nh ng khng th b p c tinh th n chi n u c a nh ng ng i lnh li xe. Xe ch y khng ch v c 1 ng c my mc m cn c 1 ng c tinh th n " v min Nam pha tr c". i l p v i t t c nh ng ci khng c trn l 1 ci c d l tri tim. l s c manhj tinh th n giup ng i lnh chi n th ng bom n k th. Tri tim y thay th cho t t c nh ng thi u th n: khng knh, khng n, khng mui ti n ln pha tr c cho mi n Nam thn yu. H u nh trong t t c nh ng bi th u c 1 t quan tr ng neu ln ch bi th g i l nhn t c a bi th . Trong bi th ny t tri tim c ng c coi l nhn t c a bi th . T ny h i t v p, s c m nh c a ng i lnh. Nh v y tri tim ng i lnh l s c m nh tinh thn t a sng r c r cho ng i lnh thm s c m nh h ng t i mi n Nam.