TEHNOLOKO-METALURKI FAKULTET UNIVERZITET U BEOGRADU

Clostridium perfringens & Clostridium botulinum

Slaana Davidovi

Rod Clostridium
Gram-pozitivne anaerobne bakterije tapiastog oblika Formiraju endospore Naseljavaju anaerobna stanita (zemljite, vodeni sedimenti, intestinalni trakt ivotinja) Saprofitni organizmi, pod odreenim uslovima neke vrste izazivaju razliite bolesti:

Clostridium Clostridium Clostridium Clostridium

perfringens - gasnu gangrenu tetani -tetanus botulinum - botulizam difficile -pseudomembranozni

C. perfringens

Rasprostranjenost C. perfringens
Zemljite, voda, hrana, praina, zaini, intestinalni trakt ljudi i ivotinja U namirnicama: crveno meso, ivinsko meso, morska hrana
Kontaminacija sporama u toku klanja koje su se nalazile u okolini ili su bile zaostale u probavnom sistemu Voe i povre (spore iz tla)

Broj mikroorganizama vei kod kuvanog mesa, koje je ostavljeno da se hladi polako i na kraju stajalo dui period

Karakteristike C. perfringens
Enkapsuliran, nepokretan Temperatura
Optimum 43 47C (12 50C)

pH
Optimum 6.0 7.5 (5.0 8.5)

aw
min 0.95 0.97

Katalaza-negativan, ali moe da preivi (i raste) u prisustvu kiseonika

Enterotoksin
Protein 35 kDa, pI 4,3 Inaktivacija na 60 C, 10 min Produkcija proteina tokom sporulacije Oslobaa se zajedno sa sporama nakon pucanja sporangije Vezuje se za receptor (50 kDa) na membrani eukariotske elije Nastali kompleks menja permeabilitet elijske membrane, to dovodi do smrti elije

Trovanje hranom
Simptomi:
6 -24h (naroito 8-12h) nakon konzumiranja kontaminirane hrane abdominalni bol i diarea

Bolest kratko traje (najvie 1 dan) i retko je fatalna Infektivna doza 106 vegetativnih elija/g hrane Najei uzronik jela od mesa (pripremljena 1 dan pre konzumiranja)

C. botulinum
Botulizam (lat. botulus = kobasica) 1. put u Nemakoj 1793. trovanje kobasicama Karakteristike Tipovi

Grupa

I II

Svi tipovi A i proteolitiki sojevi Proteoliti, produkuju spore otporne na visoke temp., minimalan rast na temperaturi tipova B i F od 10 C Svi tipovi E, i neproteolitiki sojevi Neproteoliti, produkuju spore sa niskom BiF otpornou na visoke temp., sposobne za rast na niskim temperaturama

III IV

Neproteoliti, o otpornosti spora ka toploti je Svi tipovi C i D sojeva malo poznato, jer nisu ukljueni u humani botulizam Proteoliti, o otpornosti spora ka toploti je malo poznato
Svi tipovi G sojeva

Rasprostranjenost C. botulinum
Saprofit Zemljite, vodeni sedimenti i mulj Intestinalni trakt ptica i sisara

Namirnice: bilo koja vrsta hrane koja nije dovoljno termiki obraena (85 C, 15 min) ili nije previe kisela (pH iznad 4.6) Kompeticija sa drugim MO

Karakteristike C. botulinum
Kretanje pomou flagela Temperatura
Optimalna 18C do 40C max 45 do 50C (slab rast zabeleen i na temperaturi od 3.3C )

pH 4.6 do 7 C. Botulinum spada u halofilne bakterije (10% NaCl ) Na pH vrednostima manjim od 4.6 i vrednosti aw manjoj od 0.94, C. botulinum nee prdukovati toksine

 Nastaje ingestijom egzotoksina produkovanog od strane C. Botulinum iz hrane

Toksin se apsorbuje u gornjem delu tankog creva i prolazi u krvotok, putem koga dospeva do periferne nervnomiine sinapse; vezuje se za presinaptiku membranu i blokira oslobaanje acetil-holina, to dovodi do paralize

Botulizam

Simptomi:
12-48h (8h-8 dana) nakon konzumiranja toksinom kontaminirane hrane Povraanje, problemi sa vidom (udvojena slika), oteano gutanje, suva usta i otean govor

Stopa mortaliteta visoka (20-50%), zavisi od:

Tipa toksina (A > B, E) Unete koliine Vrste hrane Brzine tretmana (ispiranje eluca, intravenozno

Botulinum toksin

Najotrovnije poznate supstance LD50 za oveka 1 ng/kg telesne mase Protein 150 kDa Aktivira se proteolitikim raskidanjem; laki i teki lanac spojeni disulfidnom vezom

Mehanizam dejstva
1. Vezivanje: Teki lanac toksina odgovoran za vezivanje za specifine receptore na aksonima motornih neurona 2. Unoenje: Edocitozom. Aktivira se laki lanac (cink-zavisna endopeptidaza) 3. Blokiranje: Proteoliza proteina sinaptike vezikule neophodnog za u ko tl a va n j j e se kre to rn i ve zi l za p re si a p ti h ku a n ku m e m b ra n u , a sa m i ti io sl b a a n j m m o e n e u ro tra n sm i ra sa a kso n ski te h kra j va e

3.

Prevencija trovanja hranom

Adekvatna priprema i uvanje hrane! Spore C. botulionum mogu da preive na 100C due od 1h Inaktivacija toksina: 80C 10 min