M hnh no cho Ngn hng Trung ng?

Sau 10 nm, vn ny li c t ra: Lm th no Ngn hng Trung ng c th kim sot cht tnh hnh tin t, gp phn gim thiu tc ng xu ca khng hong? Cch y 10 nm, khi Lut Ngn hng Nh nc c bn tho hon thin, cu chuyn Ngn hng Trung ng (NHTW) ca Vit Nam phi nh th no m bo v tr c bit ca n trong nn kinh t c c

bit quan tm.

Th nhng, khi cn bo khng hong ti chnh chu lan trn trong khu vc, th nhng cu chuyn v tnh c lp, tnh minh bch, hay m hnh t chc... c gc li, thay vo l cc vn lm th no NHTW c th kim sot cht tnh hnh tin t, gp phn gim thiu tc ng xu ca khng hong. Gi y, nhng vn t c bn nht, nh mc tiu ca mt NHTW phi l g, NHTW c nn l mt c quan c lp vi Chnh ph hay khng... u c nhc li mt cch quyt lit. Cng vi ch ny, trong tun qua, Qu Tin t quc t (IMF) v Ngn hng Nh nc Vit Nam t chc Hi tho v ci cch Ngn hng Nh nc Vit Nam, vi s c mt ca ng o cc chuyn gia ti chnh quc t v trong nc. Theo cc chuyn gia quc t, khng c mt m hnh chun no cho mt NHTW, bi mi nc c nhng c th ring. C l bi vy, cc tham lun phn nhiu nu ra kinh nghim cc nc khc nhau v dng li mc gi chnh sch. Mc tiu phi rch ri Theo ng Masahiko Takeda, C vn cao cp V chu - Thi Bnh Dng ca IMF, chnh sch ca Vit Nam nhm rt nhiu mc tiu, nh tng trng, to cng n vic lm, n nh gi c, pht trin kinh t - x hi... ng Takeda cho rng, mc tiu chnh sch nh vy l chung chung, do cn t mc tiu c th hn v ch l cc mc tiu ti chnh/tin t, thm ch c th hn na trnh xung t tim n gia chng. Cn theo ng L Xun Ngha, V trng V Chin lc pht trin ngn hng (Ngn hng Nh nc), mc tiu ca chnh sch tin t hin qu rng, c bit, chng xung t nhau v khng c trt t u tin r rt. y khng phi l vn mi. S xung t c cp nhiu trong hai nm qua khi ch s gi tiu dng tng cao - l xung t gia thc y tng trng v kim sot lm pht. Nhiu chuyn gia cho rng, y l hai mc tiu mu thun nhau v NHTW nn c s la chn mt mc tiu c th hoc ti thiu l u tin mc tiu no hn trong ngn hn, hoc trong mi thi k, chng hn nh thi im ny, s rt kh thc y tng trng cao trong iu kin lm pht phi thp. Theo ng Lars Nyberg, Ph Thng c Ngn hng Riskbank (Thy in), NHTW mi nc u t nhiu mc tiu khc nhau, chng hn nh M quy nh Cc D tr lin bang c mc tiu to cng n vic lm ti a. Vn vic lm cng c cp trong hot ng ca NHTW Anh. Nhng qua phn tch cng nh kinh nghim ca mnh, ng Lars Nyberg cho rng, nhim v c bn ca NHTW l nhm duy tr n nh gi c, tng s n nh trong h thng ti chnh, tc l

c gng n nh nn kinh t. Cc NHTW mi nc c khc nhau, nhng hu ht u nhn mnh nhng yu t ny. Yu t thc y tng trng khng c ng Lars Nyberg nhn mnh trong mc tiu ca NHTW, bi theo ng, chnh sch tin t khng th tc ng trc tip n tng trng trong di hn. Mc tng trng di hn ca mt quc gia c xc nh bi din bin v s lng nhn cng, ngun vn v tc pht trin cng ngh. nh hng ln nht ca chnh sch tin t l gp phn gin tip vo nhng din bin thun li ca nn kinh t bng cch m bo rng, lm pht c duy tr mc thp, n nh v t c s n nh ti chnh, ng Lars Nyberg ni. Xc nh nhim v ca NHTW theo hng kim sot lm pht c cp thng qua mt nghin cu c gi tr tham kho tt ca mt chuyn vin thuc V Chnh sch tin t (Ngn hng Nh nc) cng b nm ngoi. Kt qu nghin cu hn 10 nm cho thy kt qu tng t nh nhn nh ca ng Lars Nyberg v quan h gia chnh sch tin t v tng trng. Cn theo ng V Th Vc, V trng V Php ch (Ngn hng Nh nc), mc tiu ch yu ca Ngn hng Nh nc, vi t cch l NHTW, l n nh gi tr ng tin, m bo an ton hot ng ngn hng v h thng cc t chc tn dng. ng thi, Ngn hng Nh nc vn cn thit phi thc hin cc mc tiu kinh t v m, nh tng trng kinh t. Tuy nhin, Ngn hng Nh nc lun theo ui mc tiu chnh khi mc tiu ca mnh c xung t vi mc tiu kinh t v m khc, ng Vc ni. Vi nhng nhn nh nh vy, nu p dng vo thi im 2 nm va qua khi lm pht cao th c th ni, Ngn hng Nh nc s phi hng vo mc tiu gim lm pht, ch khng phi l thc y tng trng, tc l khc vi vic c cn bng hai mc tiu theo cng thc lm pht < tng trng thc nh Ngn hng Nh nc ang lm hin nay. c lp l tt yu Hin Vit Nam, Ngn hng Nh nc l mt thnh vin Chnh ph v hot ng nh mt b, nh mt c quan qun l nh nc khc trong b my Chnh ph, nn tt nhin s c u v nhc im. Nhiu kin tng cho rng, m hnh nh vy s khin vai tr c bit ca mt NHTW b gim, nn cn phi c lp hn, thm ch tch ra khi Chnh ph nh m hnh mt s nc phng Ty. Ti Hi tho, hu ht kin cng cho rng, nn tng tnh c lp ca NHTW ti Vit Nam. Theo ng L Xun Ngha, kinh nghim thc tin cho thy, NHTW c tnh c lp cng cao th mc tiu n nh gi cng c kh nng t c, nh m chnh sch tin t gp phn thc y tng trng kinh t bn vng trong di hn. Nhng ng Ngha cng khng nh, c lp khng c ngha l tch ra khi Chnh ph, m n th hin bi 3 tiu thc c bn l mc quyt nh ca NHTW trong hoch nh v thc thi chnh sch tin t, mc t ch v ngn sch, nh hng ca p lc chnh tr tc ng vo cc vn t chc v hot ng ca NHTW. Tnh c lp s khc vi vic hiu n gin l c lp v mt v th. Theo ng Karl Habermeier, C vn V H thng ti chnh v tin t IMF, NHTW l mt phn ca Chnh ph v cng ng, nn khng th hon ton c lp. Tuy nhin, Chnh ph c th xc nh cho NHTW nhng mc tiu c th, nht qun vi nhng hiu bit ng n v vai tr

chnh sch tin t. Bn cnh , Chnh ph c th trao cho NHTW nhng cng c thc hin mc tiu , m khng cn can thip. Tnh t ch v c lp c ng Masahiko nu ra vi kinh nghim rt nhiu nc, nh ti Anh trc nm 1997, NHTW khng c quyn lc quyt nh cng c chnh sch li sut, m ch c quyn a ra quan im vi Th tng. Sau nm 1997, Chnh ph Anh ch xc nh mc tiu lm pht v NHTW Anh chu trch nhim hon ton v mt quyt sch thc hin mc tiu. Nhng v d khc l s t ch Nht Bn vo nm 1998, hay cch m NHTW Israel th hin s c lp ca mnh trong vn v chnh sch tin t v c chnh sch ti kha, mc d theo lut nh, NHTW nc ny c tnh c lp rt thp... B Dng Thu Hng, Ph ch nhim y ban Kinh t - Ngn sch Quc hi, ngi c nhiu nm gn b vi ngnh ngn hng, cng ng h vic nng cao tnh c lp ca Ngn hng Nh nc hin nay. Theo b Hng, Ngn hng Nh nc khng cn l c quan c lp vi Chnh ph, nhng theo c ch Chnh ph a mc tiu v Ngn hng Nh nc thc hin mc tiu bng cng c ca mnh, Chnh ph hay Quc hi khng cn phi can thip bng cch n nh nhng ch s c bn, nh yu cu v tng, gim li sut, a ra mc cung tin... Cn thc hin bng cch no m bo mc tiu l vic ca Ngn hng Nh nc. Ngoi hai vn c tnh quyt nh trn, ti Hi tho, nhiu vn v m hnh t chc, vai tr ca thanh tra ngn hng, s cn thit phi bi b c ch ch qun ca Ngn hng Nh nc vi cc ngn hng thng mi nh nc, vai tr ca Thng c... cng c cc chuyn gia trong v ngoi nc phn tch mt cch kh chi tit.
Admin(TheoVIR)