Adam Smith

Adam Smith sinh nm 1723 ti Scotland mt 1790, l i biu ch yu ca kinh t chnh tr hc c in Anh, ng cng l ngi sng lp h thng l lun kinh t chnh tr hc. Nm 14 tui Adam Smith vo trng H Glasgow hc ton v trit hc t nhin. Nm 17 tui hc trng Oxford, nm 1746 tt nghip. Nm 1748 c vo ging dy tu t hc v vn hc ti H Ehdinburg. Nm 1750 lm quen v sau ny tr thnh bn thn vi nh trit hc Anh l David Hume (1711-1776). Nm 1751 c mi ging dy lgic hc v trit hc o c ti H Glasgow. Mn trit hc o c m ng ging dy bao gm thn hc, lut hc trong gio trnh ca ng, v sau thnh cun Bn v o c, t tng v tnh cm, xut bn 1779. B phn lut hc v chnh tr hc trong gio trnh v sau c Edwin Cannan chnh l li da vo phn ghi chp khi nghe ging ca mt sinh vin, xut bn nm 1896, tn sch l Din gii v php lut, cnh st, n tui v qun b. Cun sch ny chng t rng ngay t nm 1764 Adam Smith bt u nghin cu rt nhiu vn c lin quan n kinh t chnh tr hc. C iu l trong giai on ny phm vi nghin cu ca ng rt rng, ng vn cha coi kinh t chnh tr hc l chuyn ngnh ca mnh. Nm 1764 Adam Smith nhn li mi lm thy hc cho cng tc Bucrais, tr thnh thy ca cng tc v cng cng tc i du lch, ti Pari ng lm quen vi Francois Quesnay (1694-1774), Jacques Turgt (1727-1781) thuc trng phi trng nng. Chu nh hng ca h v quan im kinh t. Nm 1766 kt thc cuc du lch vi cng tc, sau khi v nc v thi dy hc, tr v qu hng vit sch. Tc phm quan trng Nghin cu tnh cht v nguyn nhn s giu c ca cc quc gia ca ng xut bn nm 1776. l lun v ch ngha t do kinh t c cp trong tc phm ca ng c giai cp t sn cng nghip nc Anh lc y rt hoan nghnh, lm cho ng tr thnh nh kinh t hc ni tng nht by gi. S d l lun v ch ngha t do kinh t ca ng c th ng vng nc Anh l v nc Anh lc vo m trc ca cch mng cng nhip. Vi t bn hng mnh, nc Anh ang chun b ginh ly v cng c a v lnh o cng nghip ton th gii ca mnh. Trong khi l lun v chnh sch kinh t ca Adam Smith ng l dng y mnh thm tc pht trin ca khuynh hng ny. Nm 1778 Adam Smith lm gim c hi quan Ehdinburg n nm 1790 th mt. T tng kinh t ch yu m ng nu ra trong tc phm Nghin cu tnh cht v nguyn nhn s giu c ca cc quc gia l ch ngha t do kinh t. ng cho rng con ngi ai cng v k, ngi no cng quan tm nht ti li ch ca mnh v ra sc chy theo n. X hi l do nhiu c nhn hp thnh, v th - li ch ca x hi l tng ha li ch ca cc c nhn. Cc c nhn cng chy theo li ch c nhn th li ch x hi s cng ln. V vy ng cho rng nn cho mi c nhn trong x hi u c t do kinh t y , tc l h c th dng vn v lao ng ca mnh t do kinh doanh, t do cnh tranh m khng c bt k s can thip hay hn ch no. ch c nh vy mi c th thc y s tng trng ca ci x hi mt cch c hiu qu. Tc phm Nghin cu tnh cht v nguyn nhn s giu c ca cc quc gia ch yu nghin cu nguyn nhn thc y v cn tr s tng trng ca ci, chng minh rng ch t bn ch ngha c th thc y s pht trin ca sc sn xut v s tng trng ca ci quc dn, mt cch mnh m hn, l ch l tng ph hp vi nhn tnh v ph hp vi t nhin.

ng l ngi u tin trong lch s t tng kinh t loi ngi xxy dng nn mt h thng kinh t chnh tr hc hon chnh. Phng php nghin cu kinh t ca ng c tnh cht hai mt. Mt mt mun tm ti nghin cu s lin h bn trong ca cc hin tng kinh t; mt khc, miu t r quan h kinh t t cc hin tng kinh t. iu khin cho l lun kinh t ca ng va c ni dung khoa hc, va c nhng yu t mu thun, sai lm v tm thng. ng ph phn quan im sai lm ca ca ch ngha trng thng, coi vic bun bn vi nc ngoi mi l ngun gc ca ca ci, cho rng mi ca ci u l do sn xut m c, ng thi ng chuyn trng tm nghin cu kinh t t lnh vc lu thng sang lnh vc sn xut. ng khc phc c quan im phin din ca ch ngha trng nng, cho rng ch c nng nghip mi sng to ra ca ci. Ln u tin ng trnh by mt cch c h thng nguyn l c bn ca l lun gi tr lao ng, phn chia thnh lao ng gin n v lao ng phc tp, nghin cu gi c t nhin - tc quan h gia gi tr v gi c th trng , phn tch tc dng ca quy lut gi tr. ng phn chia x hi t bn ch ngha thnh ba giai cp r rt: Giai cp cng nhn, giai cp t sn, v giai cp a ch, ng thi nghin cu ba loi thu nhp ca ba giai cp: tin lng, li nhun v a t. ng cho rng li nhun v a t l mt loi khu tr gi tr do lao ng to nn. u vch ra mt mc nht nh ngun gc s i lp li ch kinh t x hi t bn ch ngha.ng thuyt minh r ngha ca s hp tc phn cng i vi vic tng nng sut lao ng, v trnh by r tc dng ca t bn v tch ly t bn i vi s tng trng kinh t. Tt c nhng iu l ng gp ca ng vo khoa hc kinh t. Do quan im giai cp t sn v tnh hai mt ca phng php nghin cu, nn dn n nhng yu t sai lm v tm thng trong l lun kinh t ca ng. Ch yu biu hin ch: v l lun gi tr, mt mt ng cho rng gi tr hng ha qut nh bi lao ng d hao ph sn xut ra hng ha, mt khc cho rng gi tr l do lao ng mua c qua trao i quyt nh; v ng cn cho rng gi tr l do tin lng, li nhun v a t hp thnh. V l lun phn phi ng trnh by tin l gi c ca lao ng, li nhun l th lao ca t nhin. ng c ng gp rt ln cho khoa hc kinh t, c v tr quan trng trong lich s, c nh hng lu di v su sc i vi s pht trin ca khoa hc kinh t sau ny.

L Lun V Phn Cng, Trao i v Tin T Ca Adam Smith.

Phn cng lao ng ng cho rng phn cng lao ng c th nng cao nng sut lao ng. ng nu v d: Nu mt ngi sn xut kim bng , tt c cc quy trnh thao tc u do ngi hon thnh mt mnh th mi ngy cha chc lm ni 20 chic. Nhng trong mt xng nh ch c 10 cng nhn, mi ngy c th sn xut c 48.000 chic, bnh qun mi ngi sn xut c 4.800 chc. S d phn cng lao ng c th nng cao nng sut lao ng l v: -Th nht, k xo ca cng nhn do chuyn mn ha m ngy cng tin b. -Th hai, t mt cng vic ny chuyn sang mt cng vic khc thng mt khng t thi gian, c s phn cng th loi tr c vic mt thi gian ny. -Th ba, rt nhiu pht minh ra cc loi my mc lm cho lao ng tr nn n gin

hn v my mc gm bt c sc lao ng, khin cho mt ngi c th lm c cng vic ca nhiu ngi. ng cho rng, mt s x hi c th do s phn cng hp tc gia cc ngnh ngh khc nhau, lm cho nng sut lao ng nng cao n ht mc, t mi cc nhn u c th dng mt s lng ln sn phm ca cng nhn ngnh khc, tc l t c s giu c ph bin ca cc giai cp trong x hi. Mc giu c ca x hi t l thun vi trnh phn cng lao ng x hi. ng cho rng, s xut hin ca phn cng lao ng khng phi l kt qu ca tr tu loi ngi m l mt kt qu tt nhin ca s hnh thnh v tng bc ca khuynh hng nhn tnh. Khuynh hng ny tc l c v khng b p cho nhau, vt v vt trao i vi nhau vi nhau v giao dch qua li vi nhau, tc l phn cng c ngun gc t trao i. V vy, trnh phn cng cng chu s hn ch rng hay hp ca th trng . L lun v phn cng lao ng ca ng tp hp c thnh qu nghin cu ca cc th h trc, l mt l lun v vn phn cng lao ng c th ni t trc ti nay khng ai snh kp. Nhng do c s hn ch v quan im v nguyn nhn ca s phn cng, iu ny khin cho l lun ca ng cn tn ti cc vn sau: - Khng phn bit gia phn cng cng trng th cng v phn cng trong x hi. Theo ng hai ci l mt v ch c s khc bit do ch quan ca nguuwofi quan st. Nh vy l sai lm. - ng coi nh tnh cht lch s v tnh cht x hi ca s phn cng, ch n thun da vo hiu qu chung m phn cng kho st phn cng, l nguyn nhn lm ng ln ln gia hai loi phn cng, ng thi khin ng vnh hng ha quan h sn xut t bn ch ngha. Theo ng th vic sn xut ra ca ci v vic tin hnh phn cng ca bt k x hi no u phi din ra theo quan h ny. Sau khi nghin cu s phn cng, ng nghin cu tip v s trao i. L lun v trao i: ng cho rng trao i l nguyn nhn ca phn cng. Phn cng vn khng phi l kt qu ca tr tu con ngi. N l mt loi kt qu c khuynh hng nhn tnh ca s trao i v khng b p cho nhau. ng ni: Trc y phn cng sn xut chnh l khuynh hng loi ngi c nhu cu trao i vi nhau. V d, trong b tc sn bn hoc du mc, c ngi gii vic ch to cung tn, anh ta thng dng cung tn m mnh lm ra trao i ly gia sc hoc tht th vt, kt qu l anh ta pht hn ra rng trao i vi th sn cn hn l t mnh i sn bn, bi v qua trao i th thu nhp c kh hn nhiu. Do li ch ca bn thn, anh ta vui lng ly vic sn xut cung tn lm ngh nghip, th ri anh ta tr thnh ngi ch to v kh. C nh th, mi ngi u c th em sn phm lao ng ca mnh i ly b phn sn phm lao ng d tha ca ngi khc m mnh cn thit. Vic khuyn khch mi ngi chuyn tm lm mt vic nht nh, h c th mi da v pht huy t cht v ti nng bm sinh ca mnh. ng gii thch nh th v nguyn nhn qu trnh trao i, ra phn cng v trao i tr thnh hin tng thng ngy ca cuc sng. ng cho rng trnh phn cng chu hn ch rng hay hp ca th trng , nu th trng qu hp th s khng th lm cho ngi ta sut i i theo mt ngh. V th, ng ch ra rng vic nng cao nng sut lao ng v tng trng ca ci quc dn da vo s phn cng, m trnh ca phn cng li c quyt nh bi phjm vi ca th trng ln hay nh, cho nn tt c cc chnh sch hc bin php hn ch th trng v s trao i hng ha u c th lm tr ngi cho phc li x hi, lm tr ngi s tng trng ca ci

quc gia. T khuynh hng nhn tnh ng suy ra rng, phn cng l sai lm, ng cng o ln quan h gia phn cng v trao i, khng nhng th m cn vt b tnh cht lch s v tnh cht x hi ca trao i, ln ln trao i ca ngi sn xut nh vi trao i t bn ch ngha, ng thi nh ng gia trao i vt ly vt vi trao i hng ha. Nhng l lun ca ng v trnh phn cng chu s hn ch ca th trng , mi chnh sch v bin php hn ch ca th trng v s trao i hng ha u s gy tr ngi cho t tng tng trng phc li x hi v ca ci quc dn li l ng n, khng nhng th m cn rt hu ch. Sau khi nghin cu v phn cng v trao i, ng xy dng thuyt tin t ca mnh. L lun v tin t. Trc ht, ng gii thch ngun gc ca tin t. ng cho rng, phn cng mt khi c xc lp, tuyt i b phn sn phm m con ngi cn thit u phi da vo sn phm lao ng ca ngi khc m c, tc l mi ngi u phi da vo trao i sng, khi mi bt u phn cng th vic thc hin phn cng thng gp rt nhiu kh khn. Do ch mi ngi sn xut u ch c sn phm ca mnh, m mt khi trong s cn sn phm ca mt ngi khc nhng khi ngi li khng cn sn phm ca ngi kia th khng th trao i vi nhau. Vy th gii qut vn ny nh th no ? ng ni,T khi c phn cng, trong mi thi i v mi x hi, ngi c suy ngh trnh s phin h nu trn ngoi sn phm do mnh sn xut ra cn lun mang theo mnh mt s lng nht nh mt loi sn phm no , loi sn phm ca bt k ngi no khc, u khng th b t chi. Loi hng ho m ai ny u bng lng tip nhn, chnh l tin t. ng nu ra rng trong lich s c nhiu loii hng c tc dng nh tin t, cui cng mi do kim loi qu m nhim, v nh vy xut hin tin c. ng cho rng tin t l hng ha, l gi tr ca l lun v tin t ca ng. Nhng ng khng hiu c bn cht ca tin t, v cng khng l gii c ngun gc ch thc ca tin t. Cho nn, ng khng bit tin t l mt loi hng ho c bit c tc dng vt ngang gi chung, m ch coi tin l cng c k thut lm cho vic i chc mua bn tin hnh d dng m thi. Do nguyn nhn tng t, ng coi phng tin lu thng l chc nng c tnh quyt nh ca tin t, m khng trnh by r c cc chc nng khc ca tin t, khin ng khng phn bit c r rng tin c v tin giy v tin giy vi tin c.

L Lun V Ba Giai Cp V Ba Loi Thu Nhp Ca Adam Smith

L lun v c cu giai cp v thu nhp c bn ca cc giai cp trong x hi t bn ch ngha m Adam Smith nu ra trong cun S giu c ca cc quc gia. ng phn chia x hi t bn ch ngha thnh ba giai cp c bn: Giai cp cng nhn, giai cp t sn v giai cp chim ha rung t. ng thi ng cng phn chia ba loi thu nhp tng ng vi ba giai cp l tin lng li nhun v a t. L lun v ba giai cp v ba loi thu nhp ca ng phn tch v nghin cu s lin h bn trong ca quan h sn xut t bn ch ngha, t cc phm tr kinh t l tin lng, li nhun v a t. L ln ny l ht nhn cho ton b hc thuyt kinh t ca ng. ng cho rng, li ch ca ba giai cp c bn trong x hi t bn ch ngha: Giai cp

cng nhn, giai cp t bn v giai cp chim hu rung t l c lin quan ti li ch chung ca x hi, tng tin theo s pht trin ca x hi. Theo s tng trng ca ci quc dn v tch ly t bn, khng nhng li nhn v a t s tng thm, m tin lng cng s nng cao. Khng nhng th, do phng php nghin cu hai mt v l lun gi tr hai mt lm cho c hai hac trn hai cch gii thch v tin lng, li nhn v a t, gy ra nhiu s hn lon v mt l lun. S phn tch ca ng v ba giai cp v ba loi thu nhp bt u t tin lng. ng cho rng, trong x hi t bn ch ngha ch c tin lng l thu nhp ca lao ng, sn phm lao ng to thnh th lao t nhin ca lao ng hoc tin lng t nhin. y l loi l lun th nht v tin lng ca ng. Quan im ny thng nht vi l lun gi tr lao ng. Tuy nhin, ng coi nh tnh cht x hi v tnh cht lch s ca tin lng, thng coi tin lng - phm tr kinh t ca x hi t bn ch ngha l mt loi phm tr t nhin, thm ch coi sn phm lao ng ca ngi lao ng trong x hi nguyn thy cng l tin lng. Do ch coi nh bn cht ca tin lng, cho nn trong khi phn tch v tin lng ng ch coi trng mt s lng. ng cho rng, trong x hi nguyn thy khi tch ly t bn v t hu rung t cha ny sinh, th tin lng bng ton b sn phm m nhng ngi lao ng lm ra. Cn khi ny sinh x hi t bn ch ngha, sau khi xut hin hin tng tch ly t bn v t hu rung t th tin lng ch chim mt phn trong sn phm lao ng. Bi v lc ny, ngi lao ng phi phn chia sn phm lao ng cng vi nh t bn v a ch, tc l b phn di ra ngoi lng phi tr thnh li nhun v a t b nh t sn v a ch chim hu. Vy th mc lng trong sn phm lao ng c xc nh nh th no?

ng cho rng tin lng chnh l gi c lao ng, gi c th trng ca n cng ging nh gi c th trng ca cc loi hng ha khc, l do tnh trng cnh tranh v cung cu ca hai bn mua v bn quyt nh. l loi l ln th ba v tin lng ca ng. L lun v tin lng ny thng nht vi l ln v ba loi thu nhp quyt nh gi tr ca ng. y l mt l ln sai lm. N che lp s bc lt ca nh t sn i vi cng nhn . Song, khi nghin cu gi c th trng , gi c t nhin ca tin lng ca ngi lao ng v quan h ca chng, ng thuyt minh r l tin lng ca ngi lao ng quyt nh bi gi tr t liu sinh hot cn duy tr cuc sng ca bn thn ngi lao ng v gia nh h. Khi phn tch thu nhp li nhun ca giai cp cc nh t sn, ng cho rng, sau khi t bn c tch ly vo trong tay c nhn, gi tr lao ng c chia thnh hai b phn: tin lng v li nhun. Li nhun l mc d ca gi tr mi do lao ng sng to ra tr i tin lng. ng cn chia thi gian lao ng lm hai b phn: thi gian lao ng sng to ra lng chi tr cho ngi lao ng (thi gian lao ng cn thit) v thi gian lao ng sng to ra li nhun ca ch thu mn (thi gian lao ng thng d). Nh vy l ng coi li nhun l phm tr lch s xut hin cng vi t bn l mt b phn thnh qu ca ngi lao ng b nh t bn chim hu. V th, trn thc t ng nhn thc c tin ca sn xut t bn ch ngha v bn cht ca li nhun. S phn chia thi gian lao ng ca ng c ngha quan trng, ng gn nh tin st ti vic vch ra ngun gc ca gi tr thng d. y l l ln v li nhun ca ng. L ln thng nht vi l ln v gi tr lao ng. Song ng li qu quyt rng li nhun l th lao t nhin ca t bn ng trc m nh t bn chi tr cho sn xut, l mt trong nhng ngun gc to nn hng ha. ng nhn mnh rng li nhun l thu nhp cn thit nh t bn duy tr cuc sng, li nhun cn gi mt t l thch ng trong t bn. ng ra sc chng minh tnh cht hp l v s tn ti ca li nhn, ng thi

gii thch li nhn l sn phm ca bn thn t bn, khng c lin quan g n lao ng thng d. y l l ln th hai v li nhn. L ln ny thng nht vi l ln v ba loi thu nhp qut nh gi tr ca ng. V vy l sai lm. ng cn nhn thc rng, trong qu trnh pht trin kinh t, do s pht trin cnh tranh ca cng thng nghip, vic tng thm t bn m t sut li nhn c xu hng gim xung. ng cng cho rng li nhn ca t bn v ci gi l s lng, cng k tht, gim st loi lao ng ny khng thnh mt t l vi k xo. Nhng quan im ny li l ng n. Adam Smith l nh kinh t hc u tin nghin cu mt cch c h thng l ln v a t. ng cho rng a t l phm tr kinh t xut hn sau khi ny sinh quyn s hu rung t, l thu nhp ca giai cp a ch trong x hi t bn ch ngha. V th a t m ng nghin cu l a t t bn ch ngha. ng cho rng, a t ra i cng vi quyn t hu rung t, l gi c chi tr cho vic s dng rung t l vic giai cp a ch da vo quyn t hu rung t m chim khng mt b phn thnh qu lao ng, l thu nhp khng phi lao ng m c. iu ny nh ngha a t mt cch chnh xc, v vch trn bn cht ca a t mt mc nht nh. ng thi, ng cn lin h gia a t vi s c quyn ca quyn s hu rung t, coi a t l mt loi gi c c quyn, t trn thc t i gn ti ch ra c l lun a t tuyt i. l l ln th nht ca ng v a t, nhng ng li cho rng, a t l sn phm ca sc t nhin, l mt b phn chi ph sn xut. S sn sinh a t l kt qu ca sc t nhin tham gia vo sn xut nng nghip, n l th lao m ngi s hu rung t thu c nh vic nh t bn nng nghip s dng sc t nhin. ng cn cho rng, a t l mt trong nhng ngun gc ca gi tr. l l lun th hai ca ng v a t. L ln ny thng nht vi l ln v ba lai thu nhp qut nh gi tr ca ng. Loi l ln ny ca ng che y bn cht bc lt ca a t t bn ch ngha. ng cho rng a t l mt loi gi c c quyn, nhng ng coi loi gi c c quyn ny l kt qu ca gi c sn xut cao hn chi ph sn xut c sinh ra trong qu trnh lu thng. Ngoi ra ng coi a t v li nhun l nh nhau. Tm li, l ln v ba giai cp v ba loi thu nhp ca ng c v tr rt quan trng trong l lun kinh t ca ng v lch s hc thuyt kinh t. L lun ca ng va c nhng ni dung khoa hc va c nhng yu t sai lm. Kt qu nghin cu ca ng v ba giai cp v ba loi thu nhp trong x hi t bn ch ngha ni r c cu kinh t ca x hi t bn ch ngha, m t quan h sn xut t bn ch ngha, ng gp quan trng vo s pht trin khoa hc kinh t.