Biyoloji Blm

KFLER
Demet Y lmazkaya, Yksek Lisans rencisi Biyoloji Blm, Botanik Anabilim Dal

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

zet
Kf nedir? Kflerin yararlar ve zararlar Evde kf G dada kf la yap m nda kf Kf kaynakl bitki hastal klar Kf kaynakl insan hastal klar

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Kf Nedir?
Birbiriyle fazla akrabal olmayan mantar trlerinin ortak ad d r. Bunlar e itli malzemelerin yzeyi zerinde ince bir tortu (kf tabakas ) olu tururlar. Byyebilmeleri iin organik maddelere ve yeterli neme ihtiyalar vard r.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Penicillium, Aspergillus Rhizopus, Mucor Cladosporium, Alternaria ve Botrytis Fusarium

cinsleri do ada yayg n bulunan ba l ca kflerdir.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Kflerin Faydalar ve Zararlar

Faydalar : Tabiattaki art k maddeleri rtr ve topra a dn trr. Hayvan ve bitki art klar ve lsn ve de insan n art klar n topra a dn trr.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Baz kfler e itli peynirlerin yap m nda peynirin yzeyinde veya iinde kullan labilir. Mavi kfl rokfor, gorgonzola ve stilton gibi peynirler Penicillium roqueforti veya sporlar kullan larak retilir. Vitaminler, enzimler ve antibiyotik retiminde kulan l r.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Zararlar : Odun, tekstil, ka t ve besinleri tahrip ederek milyarlarca zarara sebep olur. Bitki hastal klar n n ba sorumlusu olup, meyve ve sebzeleri tahrip eder ve milyarlarca zarara sebep olur.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

nsan ve hayvanlarda enfeksiyon ve allerji ba ta olmak zere birok hastal a sebep olur. Kf mantarlar n n retikleri zehirler (mikotoksinler) kanser ba ta olmak zere birok hastal a sebep olurlar.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Evde Kf
Kf olu umunun nemli bir nko ulu rutubettir. Evlerde kf olu umunun nedeni, s s z nt lar gibi bir in aat kusuru olabilir, s zd ran borular ya da duvar s vas nda atlaklar da bu nedenler aras ndad r.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Bu ba lamda en ok i aret edilen mantar Stachybotrys chartarum, eski ad yla Stachybotrys atra veya Stachybotrys alternanst r.

Stachybotrys atra

S kl kla, mantar olu umu yanl

havaland rman n sonucudur.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Evdeki havan n nispi nem oran n n %60 n zerinde olmas n nleyin. Du ya da banyo yapt ktan sonra banyoyu hemen havaland r n. Yemek pi irirken ya da hemen arkas ndan mutfa havaland r n.

Mmkn oldu unca ev ierisinde ama r kurutmay n.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

G dada Kf
Alternaria, Aspergillus, Botrytis, Cladosporium, Fusarium, Geotrichum, Monilia, Manoscus, Mortierella, Mucor, Neurospora, Oidium, Penicillium, Rhizopus Thamnidium Bu kfler ba ta et ve kanatl larda olmak zere ayn zamanda di er bir ok g dada da bulunabilir.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Mikotoksinler e itli kfler taraf ndan retilen zellikle hububat ve kuruyemi lerde bulunmakla birlikte, kereviz, elma, zm suyu ve di er rnlerde de bulunabilen zehirli bile enlerdir.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Aflatoksin e itli mantarlar taraf ndan g da ve yemlerde (zellikle hayvan yeminde kullan lan m s r ve yerf st nda) olu turulan ve kansere yol aan bir mikotoksindir.

Dnya zerinde en ok bilinen ve en yo un olarak ara t r lan mikotoksin aflatoksindir.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

G dalar servis ederken muhtemel havadan bula ma riskine kar stnn rtl olmas na dikkat edilmelidir. Nemli kalmas istenen taze kesilmi sebze ve meyveler, salatalar plastik rt ile kaplanmal d r.

A lan abuk bozulabilir konserve rnleri saklama kaplar na koyarak hemen buzdolab na kald r n

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

abuk bozulabilen g dalar (et, bal k, yumurta, st rnleri, sebze, meyve vb.) buzdolab d nda 2 saatten fazla bulundurmay n. Artan yemekleri 3-4 gn iinde, kf geli imine f rsat vermeden tketin.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

G dalar az miktarda almak, abuk tketmek kf geli imini nleyecektir. Fakat yine de g dalarda kf geli imi oldu u grrseniz:
Kfl g day koklamay n z. Bu solunum sorunlar na neden olabilir. G da kfle kapl ise tketmeyiniz. ocuklar n veya hayvanlar n ula mas n engelleyecek ekilde plastik po etlere koyup pe at n z. Buzdolab ve g dalar n konuldu u kiler gibi yerleri temizleyiniz. Kfl g dan n evresinde bulunan di er g dalar ve yzeyleri bula ma ihtimaline kar kontrol ediniz.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

la Yap m nda Kf
1928 y l nda Alexander Fleming, bakteriler zerine bir deney yapt . e itli deney tabaklar iine farkl trlerde bakteriler yerle tirdi. Bir sre sonra Staphylococcus bakterisi ieren tabaklardan birinde kflerin geli ti ini grd.

Kflerin geli ti i bu ortamda, tabak iinde remesi beklenen bakteriden eser yoktu. Bunun anlam uydu; kf bakteri iin zehirli olan bir madde salg lam ve bakteriyi ortadan kald rm t . Bakteriyi ortadan kald ran bu mikroorganizma Penicillium notatum ad nda bir mantar tr idi ve bu canl n n safla t r lmas ile "penisilin" maddesi retildi.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

u an ba l ca bakteri enfeksiyonlar n n en gl tedavi edicisi olarak bilinen penisilin, sz konusu kf mantar n n bakteriyi ldrme becerisinin ke finden ba ka bir ey de ildir. Bu ola anst yetene e sahip olan kf mantar , yakla k bir yzy ld r insanlar n e itli lmcl hastal klardan korunmalar n sa lamakta ve daha pek ok ilac n retiminde kullan lmaktad r.

Organ nakilleri yap lan hastalarda ba kl k sistemini bask lamak iin kullan lan bir ila olan Cyclosporine de yine iki mantar trnden retilmektedir. Baz mantarlar ise kanamalar kontrol alt na alan, tansiyon kontrol sa layan ve migren a r s n hafifleten ilalarda kullan lmaktad r.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Kf Kaynakl Bitki Hastal klar

Meyvelerde depo hastal klar Aspergillus niger: Siyah rklk hastal Penicillium spp. : Mavi-ye il rklk hastal Botrytis spp. : Gri kf hastal

Bu hastal klar, hasat ncesinde a alardaki meyvelere bula arak depoya nakledilebildi i gibi, bu etmenlerle bula k olan depodan da meyvelere geebilir.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Ba kur uni kf hastal

Botrytis cinerea Hastal k, genellikle olgunla maya ba lam salk mlarda grlr. Daneler zerine kk, yuvarlak, a k kahverengi lekelr eklinde beliren hastal kl dokularda, birka gn sonra kur uni renkte kf tabakas olu ur.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Botrytis cinerea hemen hemen tm sebze kltrlerine ar z olabilen bir hastal k etmenidir. zellikle sera kltrlerinde (patl can, domates, h yar) en byk sorunlardan birisi hatta birincisidir.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Kadife leke (sar leke) hastal klar

Cladosporium herbarum: Sar leke (Biber) Cladosporium macrocarpum: Yaprak lekesi (Ispanak)

Cladosporium falvum: Kadife leke (Domates)

Cladosporium cucumerinum: Uyuz (H yar, kavun)

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Beyaz kf hastal klar Sclerotinia sclerotiorum: Beyaz kf (zellikle tm sera bitkileri, faslye, havu, kereviz, lahanagiller, marul...) Sclerotinia rolfsii: Beyaz kf (Patl can, kavun, h yar)

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Kf Kaynakl nsan Hastal klar

Kf i ve d evrenin do al yap s nda olmas na ra men bu kflerin tipi, say s ve biyolojik zellikleri insan sa l n etkiler. Bina iinde bulunan kflerin neden oldu u birok hastal k tan mlanm t r. Bunlar pulmoner, immnolojik, nrolojik, onkolojik hastal klard r.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Binlerce tr olan kflerin sadece baz lar alerjiye neden olur. Bunlar iinde en iyi tan nanlar Aspergillus, Cladosporium, Alternaria, Mucor ve Penicillum'dur. Yiyeceklerdeki kfler, rne in beyaz peynirdeki mavi-ye il kflenme ok nadiren bir alerjik reaksiyona yol aabilir.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Kf sporlar veya spor zincirleri eklindeki allerjenler esas itibariyle kfl yiyecekler yoluyla solunum yolumuzdan ve do rudan cilde temas sonucunda vcudumuza girerler. Kf allerjenleri a a daki belirtileri tetikleyebilir: Burun: Hap rma, burun ekme, burun iltihab (burun membranlar n n i mesi, burun t kan kl ve soluk alma zorlu u) Gzler (daha az s k): Ka nt , k zar kl k, sulanma, i me (konjonktivit) Solunum Sistemi: ksrk, balgaml solunum gl (bron it), akut solunum gl , ast m (s kl kla) Cilt: Ka nt ve tahri (ekzemai kurde en nrodermatit) Sindirim Sistemi (s kl kla): Gaz, bulant , diyare, kusma, kar n a r s Ba (daha az s k): Migren

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Uzun sreli d k dzeyde aflatoksin al n m n n yap lan ara t rmalar sonucu karaci er kanserine neden oldu u saptanm t r. Mikotoksin olan fumonisinlerin g rtlak kanserine neden oldu una dahil ara t rmalar yap lmaktad r.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

KAYNAKLAR
Keeton, W.T. & Gould J.L. (2000). Genel Biyoloji. Palme Yay nevi. pp. 647-652 Kaleli . (2007). Firavunun laneti kf. nfeksiyon Dergisi 21, pp. 33-36. Wainwright M. (1989). Moulds in folk medicine. Folklore 100, pp. 162-166.

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

Stajich E.J., Berbee M.L., Blackwell M., Hibbett D.S., James T.Y., Spatafora J.W.& Taylo J.W (2009). The fungi. Current Biology 19. http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%BCf_mantarlar %C4%B1 http://www.astimalerji.org/yazi.asp?yazi=46&bas lik=Kuf_Mantarlari&menu=11

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

http://bilgihazine.blogspot.com/2010/07/kuf -nedir.html http://www.bilgilerdunyasi.net/completed/m ikrodunyalar_sayfalar/mantarkufmaya_say falar/kuflercesitliilaclarin.html http://www.turkbetcenter.com/forum/showt hread.php?t=148

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm

http://www.alternatif-tip.net/mantarlar2.htm/ http://www.allergo.com.tr/kuf_allerjisi.html

Gaziantep niversitesi

Biyoloji Blm