K c trong m ti cng khng c mong c th mt ln c ni chuyn vi nh th, vn li lc ca dn tc Vit Nam m ti rt knh trng, khm phc, Nguyn Du.

Nhng mt m vi y bt ng va tri qua. Nguyn Du cm quyn Truyn Kiu ngi trc mt v ni chuyn vi ti c m di anh n in m m v tnh lng ca ng ph gia m khng bng ngi. Ti ang ng th b ai lay dy. Ngi ny mc qun o chng ging ai, c nh l trong th k trc: o di, qun khn u, khun mt phc hu vi mi tc v b ru bc, di, i ng mu nu sn cng quyn truyn m ti rt thch trn tay: Truyn Kiu. -ng l ai? Ti rt r, pha cht ngc nhin hi. -Ta l Nguyn Du, chc hn nh ngi cng bit ta? Vo ng lc y, ti khng th tin rng nh th c xp vo hng danh nhn th gii li trc mt ti. Ti kh bi ri v trong b ng ngn cn v b st vo ngi ca mnh, ti li ang ni chuyn vi i thi ho Nguyn Du. ng nhn ti, o qua li i mt phc hu, ci nh nh xem l chuyn bnh thng. Dng nh ng ang nh ni g m ti qu phn khch n ni ct li ng, hnh ng nh mt hc sinh v thnh nin nhn thy thn tng ca mnh: -Tri i! Chu khng th ng chu li c gp ng. ng tn ch l T Nh, hiu l Thanh Hin, qu lng Tin in, huyn Nghi Xun, tnh H Tnh. ng sinh nm t Du, ngy 23 thng 11 trong mt gia nh qu tc nhiu i lm quan vi ngi cha rng y cng danh l Hong Gip Nguyn Nhim, thi u tin s v lm t tng. ng m ci t thu b v phi n sng vi ngi anh hn minh 31 tui l Nguyn Khn. ng mt nm 1820 Nhanh nhu, ti khng nhn thc rng hin ti ang l nm 2011 v tip tc: -Cuc i ng gn vi nhng giai on lch s y bin ng: ch phong kin Vit Nam khng hong trm trng, bo tp khi ngha khp ni, nh cao l khi ngha Ty Sn nh cc tp on phong kin L, Trnh, Nguyn, qut sch 20 vn qun Thanh xm lc. Trong hon cnh y, ng sng phiu bt trn t Bc ri v n ti qu ni H Tnh. Sau khi Ty Sn b nh bi, ng bt c d i lm quan. ng hai ln i lm chnh s sanh Trung Quc, nhng n ln th 2 cha kp i th li m v mt ti Hu. ng tng lm quan to di triu L, cuc i danh vng kh thnh t, nhng ng khng mng tm n cng danh. Tri tim ng au xt, bun thng, phn n trc nhng iu trng thy khi sng lu lc, gn gi vi tng lp dn en v ngay c khi sng gia quan trng. ng dc c mu xng mnh vo vn chng, thi ca. Th ng l ting ni trong tri tim mnh. y l tnh cm su sc ca ng i vi mt kip ngi lm li c hn, l thi bt bnh r rng ca ng i vi cc s phn con ngi. Xut thn trong gia nh qu tc, sng trong khng kh vn chng bc hc, nhng ng c cch ni ring, bnh dn, gin d, d hiu, thm m cht dn ca x Ngh. ng ng cm vi ngi dn mc d h chng h hay bit v phi sng trong x hi m ngi ngi ch phi lo cho thn mnh n. Ba trm nm na ta u bit Thin h ai ngi khc T Nh V vn th nm, cc sng tc ca ng c th chia thnh 3 giai on. Thi gian sng Tin in Nghi Xun n 1802, ng vit Thc li trai phng nn Vn t sng 2 c gi Trng Lu. y l 2 bn tnh ca th hin rt r tm tnh ca ng, s ho biu tm hn tc gi vi thin nhin, vi con ngi. Ba tp th ch Hn th "Thanh hin thi tp" gm 78 bi, vit lc Qunh Ci v nhng nm mi v Tin in, l li trn tr chn

long ong, l tm s, l thi ca nh th trc cnh i lon lc. Sau 1809, nhng sng tc th ca ng tp hp trong tp Nam Trung Tp Ngm gm 40 bi y cm hng, ca tm s, ni nim u ut. ng l mt thin ti vn hc, mt nh nhn o ch ngha ln. Nguyn Du nhn ti vi i mt trn ngc nhin: -Tht ng kinh ngc! n ta cn khng nh cuc i ca mnh nhiu nh chu! D sao ta cng cm n chu v nhng li ni trn y ngha. Nhng ta v y ko phi nhn li cuc i ca mnh m l hi chu v tc phm ca mnh, Truyn Kiu, chc chu cng bit? V cng th, ti li tip tc mch ni khng ngh ca mnh: -Truyn Kiu l tc phm ni ting nht ca ng. Ngun cm hng ca ng bt ngun t cun Kim Vn Kiu Truyn ca Thanh Tm Ti Nhn Trung Hoa, tuy nhin phn sng to ca ng l rt ln. Truyn c vit di dng th ch Nm, gm 3254 cu th lc bt. Truyn v ang l mt ti rt hp dn ca nhng nh th vn ni ting. Vua Minh Mng, T c xa kia cng m nhng hi ngh hp bn v tc phm on Trng Tn Thanh, hay cn bit n vi ci tn Truyn Kiu. Truyn Kiu k v cuc sng a y ca mt thiu n, c t nh mt ngi ti sc vn ton sng trong mt gia nh lng thin kh gi: Ln thu thy nt xun sn Hoa ghen thua thm liu hn km xanh -Kiu ny sinh mi tnh u trong ln do chi xun vi Kim Trng, mt con ngi ho hoa phong nh. Khi Kim Trng v qu chu tang ch, bin c xy ra vi gia nh Kiu. Gia nh Kiu b vu oan, Kiu phi bn mnh chuc cha v cuc i a y n lu xanh ca T B. Nng b S Khanh, M Gim Sinh, T B la ri a y lu xanh, toan t t nhng linh hn ca m Tin bo mng rng nng phi chu 15 nm on trng. Ri Kiu c Thc Sinh cu mang nhng v v c l Hon Th v mu ghen nn hm hi lm Kiu phi nng nh chn ca pht. S Gic Duyn v tnh gi Kiu cho Bc B, vn cng l k bun ngi nh T B, nn Kiu phi vo lu xanh ln th 2. y Kiu c T Hi, mt ngi u i tri chn p t cu gip v kt thn. Ru hm hm n my ngi Vai nm tc rng thn mi thc cao T Hi b mc la H Tn Hin v cht. Mt ln na, Kiu phi nng nh ca pht. Kim Trng hay tin Kiu phi bn mnh chuc thn nn, d kt duyn vi Vn, cng ct cng i tm Kiu. Nh gp s Gic Duyn m tnh duyn ca Kim, Kiu ni li vi nhau. Nguyn Du u gt g, khun mt phc hu ca ng n mt n ci ti vi ti. Chic o di nu bay trong gi qut my, n tn hi: -Th chu c bit v sao ta vit nn n v vit nh th no khng? -D tha, chu khng bit . V ri ng nh nhng gii thch cho ti: -Ta sng trong thi lon lc ca t nc, chng kin nhiu cnh ng bun, v ta v ln mt bc tranh v x hi bt cng, tn bo, ta cm thng trc s phn bi kch ca con ngi, v nht l ca ngi ph n. "au n thay phn n b Li rng bc mnh cng l li chung"

-Ta ln n, t co nhng k cy quyn c hip dn lnh, nhng thnh phn bt ho trong x hi, v gi gm nim tin ca ta vo nhng kht vng chn chnh ca con ngi. Con ngi c quyn c sng, t do, cng l, kht vng tnh yu v hnh phc. Bao nm phiu bt ca ta c kt c tc phm ny, v ta hi vng mt ngy no , n s l cha kha m ra mt x hi bnh ng, ni m con ngi u c quyn t do, khng b khng ch bi bn v li. Ta vit ln nhng dng th ny trn cc phng din ngn ng v th loi. Ta nhn su thm vo con ngi, miu t tng chi tit v hnh dng, tm l. Nhng ngi tt nh Kiu, ta s dng phng php c l. Nhng ngi xu nh M Gim Sinh, ta s dng phng php t thc. Ngoi ra, ta cn s dng nhng in tch cao v p tm hn con ngi cng nh ph phn nhng ci xu. Ta phi c kt nhng tinh hoa nh cao ca vn th lc bt, phi hp ti tnh cc cu ca dao tc ng. Nguyn Du v Truyn Kiu to nn nhng nh hng rt ln i vi x hi v con ngi hin nay. Nguyn Du c lit vo hng danh nhn th gii, mt i thi ho trong lng vn hc trung i. ng li cho con chu i sau mt tc phm bt h m khi nghe tn, ai cng bit ngay, l Truyn Kiu. Truyn Kiu c lu truyn rng ri, chinh phc phn ln c gi mi tng lp. Ngy nay, nhng b m u s dng th Kiu lm nhng vn iu ru con ng. Ngi Vit cn c tc bi Kiu rt c sc. Truyn Kiu gi gm nhng c nguyn, ngha v mt x hi ti p ca Nguyn Du n vi mi ngi, gip mi ngi nhn thc c tinh thn yu thng, ng cm vi nhng ngi xung quanh. Gii by ni nim ca mnh ri, ng bin mt. Ti khng ngh ch l mt gic m v khi tnh dy, mt ging ni thong qua tai ti: Cm n chu v cuc ni chuyn th v. Nguyn Du qu tht l mt nh th, nh yu nc chn chnh khi lm rng danh nc nh bng tc phm bt h Truyn Kiu mang m tnh cht nhn vn v c nh hng rt su sc ti ngi dn Vit Nam.