BINOMNA RASPODELA

Definicija: Ako sluajna promenljiva X oznaava broj realizacija dogaaja A u n ponavljanja eksperimenta, tada je n nk P ( X = k ) = p k (1 p ) , k gde je P ( A ) = p , P A = q . Ova raspodela se naziva binomna raspodela, u oznaci X : B ( n, p ) .

( )

POISSONOVA RASPODELA
Definicija: Neka je X sluajna promenljiva za koju vai zakon raspodele . k! Ova raspodela se naziva Poasonova raspodela. ( Poisson ) u oznaci X : Poiss ( ) . P( X = k) = e

je parametar.
Ovim izrazom je definisan zakon raspodele jer je

k! Ova raspodela se koristi kao model za broj telefonskih poziva u jedinici vremena, broj osoba u nekom redu, broj autobusa koji dolaze na stanicu u jedinici vremena, broj radioaktivnih raspada nekog materijala u jedinici vremena i sl. Zakon ove diskretne raspodele moe se prikazati grafikom koji nazivamo histogram.
k =1 k =1

P ( X = k ) = e

= e e = 1 .

= 0,5

 =5

Osnove pravougaonika su centrirane u takama k = 0,1,,10 , a njihova visina jednaka je P ( X = k ) . Ukupna povrina svih pravougaonika je 1. Na slikam je prikazano samo nekoliko, jer je

visina preostalih pravougaonika zanemarljivo mala. Ako je u binomnoj raspodeli verovatnoa p mala, a n veliko, ili je np = ( const.) , tada je k! Dakle, izraunavanje binomne raspodele svodi se na Poasonovu.
n

lim B ( n, p )

e .

APROKSIMACIJE BINOMNE RASPODELE

Kada se pristupa aproksimaciji:
1. Ako je np < 10 vri se aproksimacija Poisson-ovom raspodelom i to: np =

A) B) C)

P ( X = k ) e
m

k
k!

P ( X m ) e
k =0 m

k
k!

P ( X > m ) 1 e
k =0

k
k!

2. Ako je np 10 vri se aproksimacija normalnom raspodelom i to: 1 k np A) , P( X = k) ( X ) , gde je X = npq npq

B)

a np b np P ( a X b) P Z . npq npq
2

ZADACI
1. Verovatnoa proizvodnje defektnog elementa je 0.003. Nai verovatnou da e od 1000 sluajno izabranih elemenata biti: a) 4 defektna, b) bar 1 defektan, c) ne vie od 2 defektna. Reenje: n = 1000,

p = P ( A ) = 0.003, q = P ( A ) = 0.997

. X : B (1000, 0.003) . 1000 4 996 a) P ( X = 4 ) = 0.003 0.997 . 4 U naem sluaju np = 3 = < 10 , pa sluajna promenljiva ima Poissonovu raspodelu P ( X = 4 ) e 3 34 0.1680 . 4!

b) P ( X 1) = P (1 X 1000 ) = 1 P ( X < 1) = 1 P ( X = 0 )

1 e 3

30 1 = 1 3 1 0.04978 = 0.95022 0! e

c) P ( 0 X 2 ) = P ( X = 0 ) + P ( X = 1) + P ( X = 2 )

e 3

30 31 32 + e 3 + e 3 0, 423190. 0! 1! 2!

2. Verovatnoa pogaanja u cilj je u svakom od 100 nezavisnih gaanja 0.8. Izraunati verovatnou da e se od 100 obavljenih gaanja biti: ) bar 80 pogodaka b) broj pogodaka e biti izmeu 40 i 90. Reenje: n = 100, p = P ( A ) = 0.8, q = P ( A ) = 0.2

X : B (100, 0.8 ) a) P ( X 80 ) = P ( 80 X 100 ) = 100 100 k k . 0.8 0.2 k =80 k

100

Kako je np = 80 > 10 , vri se aproksimacija Normalnom raspodelom.

80 80 100 80 P ( 80 X n 100 ) P Zn = 100 0.8 0.2 100 0.8 0.2 P ( 0 Z n 5 ) = ( 5 ) ( 0 ) 1 0.5 0.5 b) 40 80 90 80 Zn P ( 40 X n 90 ) P = 100 0.8 0.2 100 0.8 0.2

P ( 10 Z n 2.5 ) = ( 2.5 ) ( 10 ) = ( 2.5 ) (1 (10 ) ) =

0.9938 0 = 0.9938
3. Verovatnoa kvara ureaja je 0.03. U kom procentu se moe oekivati da e se kod 1000 ureaja kvarovi pojaviti u ne manje od 20 i ne vie od 40 sluajeva. Reenje: n = 1000, p = P ( A ) = 0.03, q = P ( A ) = 0.97

X : B (1000, 0.03) Kako je np = 30 > 10 , vri se aproksimacija Normalnom raspodelom. 40 40 P ( 20 X 40 ) = 0.03k 0.997 40 k k = 20 k
20 30 40 30 P ( 20 X n 40 ) = P Zn = 1000 0.03 0.997 1000 0.03 0.997 P ( 1.85 Z n 1.85 ) = 2 (1.85 ) 1 = 0.9357 Znai da se u 93.6% sluajeva moe desiti da broj neispravnih ureaja bude izmeu 20 i 40.