Poljoprivreni fakultet Osijek

MJERNE JEDINICE Mjerne jedinice razvrstavaju se u slijedee skupine: 1. Jedinice Meunarodnog sustava (jedinice SI): osnovne izvedene s posebnim nazivima i znakovima izvedene bez posebnih naziva i znakova 2. 3. Iznimno doputene jedinice izvan SI

Decimalne jedinice (tvore se pomou decimalnih predmetaka) od jedinica SI, izuzev Celzijeva stupnja i kilograma od slijedeih iznimno doputenih jedinica izvan SI: litra, teks, bar, elektronvolt i var 4. Sloene izvedene jedinice. Popisi su jedinica prilagoeni sedmom izdanju Le Systeme international d unites (SI). Organization intergouvernementale de la Convention du Metre Bureau international des poids et mesures, Sevres 1998., prema kojemu e se usklaivati norme i dravni zakoni o mjernim jedinicama, pa tako i hrvatski Zakon o mjernim jedinicama. Takve su jedinice popraene biljekama ispod tablica.

OSNOVNE JEDINICE SI Naziv metar kilogram sekunda amper kelvin mol kandela Znak m kg s A K mol cd Veliina duljina masa vrijeme elektrina struja termodinamika temperatura mnoina (koliina) tvari svjetlosna jakost

METAR (m) je duljina puta koji u vakuumu svijetlost prijee za vrijeme od 1/299 792 458 sekunde. KILOGRAM (kg) je masameunarodne pramjere (prototipa) koji je izraen od u obliku valjka iz slitine platine i iridija i se uva u Meunarodnom uredu za utege i mjere u Servesu pokraj Pariza. SEKUNDA (s) je trajanje 9 192 631 770 perioda zraenja koje nastaje pri prijelazu izmeu dviju hiperfinih razina osnovnog stanje atoma 133Cs (cezija 133). AMPER (A) je jakost istosmjerne elektrine struje koja u vakuumu izmeu dvaju ravnih, meusobno udaljenih 1 metar i beskonano dugih paralelnih vodia zanemarivo malog krunog presjeka prouzrokuje silu od 210-7 njutna na metar duine. KELVIN (K) je termodinamika temperatura koja je jednaka 273,16-tom dijelu termodinamike temperature trojne toke vode. MOL (mol) je koliina tvari koja sadri toliko jednakih estica (molekula, atoma, elektrona, iona i sl.) koliko ima atoma u 0,012 kg izotopa ugljika 126C. KANDELA (cd) je jakost svjetlosti u danom pravcu izvora koji emitira monokromatsko zraenje frekvencije 5,41014 Hz i ija je energetska jakost u tom pravcu 1/683 vata po steradijanu.

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

IZVEDENE JEDINICE SI S POSEBNIM NAZIVIMA I ZNAKOVIMA Veza s drugim jedinicama SI s1 K Nm C/V J/kg Wb/A s1 As lm/m2 cd sr Kg m/s2 V/A N/m2 1 A/V J/kg 1 N/(A m) J/s T m2 W/A

Naziv bekerel Celzijev stupanj dul farad grej henri herc kulon luks lumen njutn om paskal radijan simens sivert steradijan tesla vat veber volt

Znak Bq C J F Gy H Hz C lx lm N W Pa rad S Sv st T W Wb V

Veliina aktivnost radioaktivnog izvora Celzijeva temperatura rad, energija, toplina elektrini kapacitet apsorbirana doza ionizirajueg zraenja induktivnost frekvencija elektricitet osvjetljenje svjetlosni tijek sila elektrini otpor tlak kut elektrina vodljivost ekvivalentna doza ugao (prostorni kut) magnetna indukcija snaga magnetni tijek Elek. potencijal, napon, elektromotorna sila

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

IZVEDENE JEDINICE SI BEZ POSEBNIH NAZIVA I ZNAKOVA Naziv etvorni metar kubni metar reciproni metar metar u sekundi metar u sekundi na kvadrat kubni metar u sekundi kilogram po kubnom metru dul po etvornom metru dul po kilogramu dul po kilogramkelvinu kandela po etvornom metru mol po kubnom metru grej u sekundi (broj) jedan Znakovi m2 m3 1/m, m-1 m/s m/s2 m3/s kg/m3 J/m2 J/kg J/(kgK) cd/m2 mol/m3 Gy/s 1 Veliina plotina obujam valni broj brzina ubrzanje obujamni protok gustoa energijska gustoa energijski tijek specifini toplinski kapacitet svjetljivost mnoinska koncentracija brzina apsorbirane doze lomni indeks

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

IZNIMNO DOPUTENE JEDINICE IZVAN SI S POSEBNIM NAZIVIMA I ZNAKOVIMA Naziv morska milja astronomska jedinica ar hektar litra stupanj minuta sekunda gon atomska jedinica mase karat gram tona minuta sat dan vor teks bar elektronvolt var tex bar eV var 106 kg/m 105 Pa 133,322 Pa ~1,602191019 J 1W a ha l, L 1 1 12 1g u g t min h d Znak Veza s jedinicama SI 1852 m ~1,495 978 710 m 100 m2 10 000 m2 103 m3 = dm3
11

Veliina duljina plotina obujam kut

Uporaba samo za: pomorski, rijeni i zrani promet astronomiju plotinu zemljita

~1,66057 1027 kg 2 104 kg 103 kg 103 kg 60 s 3 600 s 86 400 s

masa

fiziku i kemiju masu dragulja

vrijeme brzina duljinska masa tlak energija snaga pomorski i zrani promet tekstilna vlakna i konac izraavanje tlaka tjelesnih tekuina posebna podruja reaktivnu (jalovu) snagu izmjenine elektrine struje

milimetar ivina stupca mmHg

bel2) B B = 0,5 ln 10 (Np) razina neper3) Np Np = 1 razina Decimalne se jedinice tvore samo od slijedeih iznimno doputenih jedinica: litra, gram, teks bar, elektronvolt i var, a od jedinice bel obino se tvori samo decibel (dB).

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

DECIMALNE MJERNE JEDINICE Decimalne mjerne jedinice su decimalni viekratnici ili dijelovi mjernih jedinica sa posebnim nazivima i znakovima. Naziv decimalne mjerne jedinice tvori se sastavljanjem meunarodno dogovorenog predmetka ispred naziva mjerne jedinice, a znak decimalne mjerne jedinice tvori se stavljanjem znaka predmetka ispred znaka mjerne jedinice. Decimalne mjerne jedinice tvore se od svih mjernih jedinica SI sustava, osim stupnja Celzija i kilograma (decimalne jedinice mase tvore se od grama), te od sedam iznimno doputenih mjernih jedinica (litra, tona, teks, bar, elektronvolt, voltamper i var). PREDMECI ZA TVORBU DECIMALNIH JEDINICA Predmetak jota zeta eksa peta tera giga mega kilo hekto deka deci centi mili mikro nano piko femto ato zepto jokto Znak Y Z E P T G M k h da d c m n p f a z y Vrijednost 1024 1021 1018 1015 1012 109 106 103 102 10 101 102 103 106 109 1012 1015 1018 1021 1024

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

MJERE SI I STARE MJERE (preraunavanje) 1) Mjere za duljinu Jedinica za duljinu jest metar (m). Ostale mjere za duljinu: kilometar (km) 1 km = 1 000 m decimetar (dm) 1 dm = 0, 1 m centimetar (cm) 1 cm = 0, 0 m milimetar (mm) 1 mm = 0,00 m mikrometar (m) 1 m = 0, 00000 m Preraunavanje starih mjera za duljinu: 1 palac (inch, col) = 0,0254 m = 25,4 mm 1 stopa (foot) = 0,3048 m = 12 palaca 1 yard = 0,944 m = 3 stope 1 hvat = 1,8965 m 1 engleska milja = 1609 m 1 nautika (morska) milja = 1852 m 2) Mjere za povrinu Jedinica za povrinu jest kvadratni metar (m2). Ostale mjere za povrinu: kvadratni kilometar (km2) 1 km2 = 1 000000 m2 hektar (ha) 1 ha = 1 0000 m2 ar (a) 1 a = 100 m2 kvadratni decimetar (dm2) 1 dm2 = 0,01 m2 kvadratni centimetar (cm2) 1 cm2 = 0,0001 m2 kvadratni milimetar (mm2) 1 mm2 =0,000001 m2 Preraunavanje starih mjera za povrinu: 1 etvorni hvat (hv) = 3,59665 m2 (3,6 m2) 1 katastarsko jutro (kj), ral = 5754,64 m 2 = 1600 etvornih hvati 1 hektar = 2780 etvornih hvati = 1,7377 jutra ili rali 1 lanac = 793 m2 = 2000 etvornih hvati 1 dulum ili dunum = 1000 m2 = 278,039 etvornih hvati 1 acre = 4046,8 m2 1 dan oranja = 4000 m2 = 1112,45 etvornih hvati 1 motika zemlje = 800 m2 3) Mjere za volumen (obujam) Jedinica za volumen jest kubni metar (m3) Ostale mjere za volumen: kubni decimetar (dm3) 1 dm3 = 0,001 m3 kubni centimetar (cm3) 1 cm3 = 0,000001 m3 Preraunavanje starih mjera za volumen: 1 kubni hvat = 6,82 m3 1 metriki hvat = 4 m3 1 umski hvat = 4,4 m3 1 registarska tona = 2,832 m3

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

3 a) Mjere za volumen tekuina litar (l) 1 l = 1 dm3 = 0,00 m3 hektolitar (hl) 1 hl = 100 l decilitar (dl) 1 dl = 0,1 l centilitar (cl) 1 cl = 0,01 l mililitar (ml) 1 ml = 0, 00 l Preraunavanje starih mjera za volumen tekuina: 1 vjedro = 56,589 l 1 gallon = 4,546 l (eng.) = 3,785l (am.) 1 bushel = 36,37 l (eng.) = 35,24l (am.) 1 barrel = 158,97 l 4) Mjere za masu Jedinica za masu jest kilogram (kg). Ostale mjere za masu: tona (t) 1 t = 1000 kg dekagram (dag) 1 dag = 0,01 kg gram (g) 1 g = 0,001 kg Preraunavanje starih mjera za masu: 1 metrika centa ili kvintal (q) = 100 kg 1 vagon = 10000 kg = 10 t 1 funta = 0,4536 kg 1 oko = 1,28 kg 1 tovar = 128 kg = 100 oka 5) Mjere za gustou (specifinu masu) Jedinica za gustou u jest kilogram po kubnom metru (kg/m3). Ostale mjere za gustou: tona po kubnom metru (t/ m3) 1 t/m3 = 1000 kg/m3 kilogram po kubnom decimetru (kg/dm3) 1 kg/dm3 = 1000 kg/m3 gram po kubnom centimetru (g/cm3) 1 g/cm3 = 1000 kg/m3 6) Mjere za brzinu Jedinica za brzinu jest metar u sekundi (m/s). Druga mjera za brzinu: kilometar na sat (km/h) 1 km/h = 0,278 m/s 1 m/s = 3,6 km/h 7) Mjere za ubrzanje Jedinica za ubrzanje jest metar u sekundi na kvadrat (m/s2) Druga mjera za ubrzanje: gal (gal) 1 gal = 0,01 m/s2 = 1 cm/s2 8) Mjere za silu Jedinica za silu jest njutn (N). Ostale mjere za silu: kilonjutn (kN) 1 kN = 1000 N milinjutn (mN) 1 mN = 0,001 N

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

Preraunavanje starih mjera za silu: 1 kilopond (kp) = 9,8 N 1 megapond (Mp) = 980 N 1 pond (p) = 0,0098 N 1 din = 0,0000 N 9) Mjere za tlak Jedinica za tlak jest paskal (Pa) = N/ m2. Ostale mjere za tlak: njutn na kvadratni cm (N/cm2) 1 N/cm2 = 10000Pa bar (bar) 1 bar = 100000 Pa milibar (mbar) 1 mbar = 100 Pa Preraunavanje starih mjera za tlak: 1 kilopond na kvadratni metar (kp/ m 2 ) = 9,8 Pa 1 tehnika atmosfera (at) = 9800 Pa = 1 kp/cm2 1 fizikalna atmosfera (atm) = 10325 Pa 1 mm Hg (visina stupca ive) = 133,22 Pa 1 mm H2O (visina stupca vode) = 9,8 Pa 10) Mjere za snagu Jedinica za snagu jest vat (W) = J/s. Ostale mjere za snagu: megavat (MW) 1 MW = 1000000 W kilovat (kW) 1 kW = 1000 W Preraunavanje starih mjera za snagu: 1 konjska snaga (KS) = 0,735 kW 1 kW = 1,36 KS 1 kilopondmetar u sekundi (kpm/ s) = 9,8 W 1 kilokalorija na sat (kcal/h) = 1,63 W 11) Mjere za energiju Jedinica za energiju jest dul (J) = Ws = Nm. Ostale mjere za energiju: megadul (MJ) 1 MJ = 1000000 J kilodul (kJ) 1 kJ = 1000 J kilovatsat (kWh) 1 kWh = 3,6 MJ Preraunavanje starih mjera za energiju: 1 kilopondmetar (kpm) = 9,8 J 1 kalorija (cal) = 4,868 J 1 konjska snaga- sat (KSh) = 2,65 MJ 1 erg = 0,1 MJ 12) Mjere za temperaturu Jedinica za temperaturu jest kelvin (K). Druga mjera za temperaturu: stupanj Celzija (C) C = K 273 K =C + 273

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

PRERAUNAVANJE ANGLOAMERIKIH MJERNIH JEDINICA Jedinice za duljinu 1 mil = 0,001 = 0,0254 mm 1 palac = 1 inch (in) = 1'' = 25,4 mm = 1/12 ft = 1/36 yd = 1000 mils 1 stopa = 1 foot (ft) = 1' = 0,3048 m = 12'' = 1/3 yd 1 yard(yd) = 0,9144 m = 36'' = 3 feet (ft) 1 milja = 1 statute mile = 1609,344 m = 1760 yd =5280 ft 1 meunarodna morska milja = 1 int. n. mile = 1852 m 1 fathom = 2 yd = 6 ft = 1,8288 m 1 furlong = 201,168 m = 0,125 mile = 660 ft 1 m = 39,3701 in = 3,28084 ft = 1,0936133 yd 1 km = 1093,6133 yd = 0,6137 mile = 0,539957 int. n. mile 1 europski hvat = 1,8965 m Jedinice za povrinu 1 circulal mil (CM) = 0,000506707 mm2 = povrina kruga promjera 1 mil; slui kao jedinica za presjeke u SADu. 1 etvorni palac = 1 square inch (in2) = 645,16 mm2 1 etvorna stopa = 1 square foot (ft2) = 144 in2 = 0,0929 m2 1 square yard (yd2) = 1296 in2 = 9 ft2 = 0,8361 m2 1 acre = 4046,86 m2 = 4849 yd2 = 0,4047 ha 1 etvorna milja = 1 q mi = 640 acres = 2,59 km2 1 mm2 = 1550 in2 = 10,674 ft2 = 1,196 yd2 1 ha = 10000 m2 = 2,471 acres = 0,01 km2 = 2780 etvornih hvati 1 km2 = 100 ha = 0,3861 sq mi 1 etvorni hvat = 3,5967 m2 1 jutro = 1600 etvornih hvati = 5755 m2 Jedinice za volumen 1 kubini palac = 1 cubic inch (in3) = 16,387064 cm3 1 kubina stopa = 1 cubic foot (ft3) = 28,3168 dm3 = 1728 in3 = 0,037 yd3 = 6,2288 UK gal 1 cubic yard (yd3) = 0,764555 m3 = 27 ft3 =202 US gal = 168,2 UK gal Britanske (UK) uplje mjere 1 UK gallon (UK gal) = 4,546087 dm3 (l) = 4 UK qt = 8 UK pt = 160 UK floz = 1,201 US gal = 153,7 US floz = 227,42 in3 1 UK quart (UK qt) = 1,13652 dm3 (l) = 2 UK pt = 40 UK floz = 0,25 UK gal 1 UK pint (UK pt) = 0,568261 dm3 (l) = 0,5 UK qt = 20 UK floz = 34,68 in3 1 tekuinska unca (UK floz) = 0,0284130 dm3 (l) = 0,960754 US floz = 1,7339 in3 Amerike (US) uplje mjere 1 US gallon (US gal) = 3,785411 dm3 (l) = 4 US liq qt = 8 US liq pt = 128 Us floz = 0,832675 UK gal = 231 in3 = 0,1337 ft3 1 US quart (US liq qt) = 0,94635 dm3 (l) = 2 US liq pt = 32 US floz = 0,25 US gal 1 US pint (US liq pt) = 0,4731764 dm3 (l) = 0,5 US liq qt 1 tekuinska unca (US floz) = 0,0295736 dm3 (l) = 1,04085 UK floz = 1,805 in3 1 cup = 8 US floz = 0,2366 dm3 (l) Metrike jedinice za volumen 1 dm3 (l) = 61,0236 in3 = 0,035315 ft3 = 0,219969 UK gal = 0,26417 US gal 1 m3 = 35,3147 ft3 = 1,30795 yd3 = 246,17 US gal = 219,969 UK gal Mjere za naftu 1 US petrol gallon = 3,7799 dm3 = 5/6 UK petrol gal 1 US petrol barrel = 42 US petrol gal = 158,76 dm3 1 UK petrol gallon = 4,5339 dm3 = 6/5 US petrol gal 1 UK petrol barrel = 35 UK petrol gal = 158,76 dm3

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

Brodske mjere 1 int. registarska tona = 2,832 m3 1 registarska tona = 100 ft3 = 2,83168 m3 1 US shipping ton (utovarna tona) = 40 ft3 = 1,13267 m3 1 UK shipping ton (utovarna tona) = 42 ft3 = 1,1893 m3 Jedinice za masu 1 funta (pound. lb) = 0,45359237 kg = 7000 grains (gr) = 256 drams (dr) = 16 ounces (oz) 1 unca (oz) = 28,3495 g = 16 drams = 1/16 lb 1 dram (dr) = 1,771845 g 1 grain (gr) = 0,064799 g 1 stone = 14 lb = 6,35 kg 1 quarter = 12,7 kg = 2 stones = 28 lb = 1/4 UK cwt 1 UK hunderd weight (UK cwt) = 50,8023 kg = 112 lb = 0,05 UK ton = 4 quarters = 8 stones 1 UK ton (long ton) = 1016,047 kg = 20 UK cwt = 160 stones = 2204 lb = 1,12 US ton 1 US hunderd weight (US cwt) = 45,3592 kg = 100 lb 1 US ton = 907,185 kg = 20 US cwt = 2000 lb = 0,892857 UK ton 1 kg = 2,20462 lb = 35,274 oz 1 metrika tona (t) = 0,9842 UK ton = 1,10231 US ton = 2204,62 lb 1 karat dragog kamenja = 4 grains = 0,2053 g; 1 inernacionalni karat = 0,2 g 1 karat zlata = 1/24 teinskih djelova legure = 41,667/1000 Oznake u karatima 22 20 18 14 8 Finoa u 1/1000 (igosano) 917 833 750 583 333 Deplasman broda = teina natovarenog broda u UK tons Dead weight = teina tereta i goriva u UK tons Jedinice za silu 1 funta sile (lbf) = 4,44822 N = 0,453592 kp 1 kp = 2,204623 lbf = 9,80665 N 1 N = 0,101972 kp = 0,224809 lbf Jedinice za energiju i rad 1 British Thermal Unit (Btu) = 0,2520 kcal = 1,055056 kJ = 0,29307110-3 kWh = 107,6 kpm = 778,2 lbfft 1 pound-force foot (lbfft) = 1,35582 J = 0,138255 kpm 1 horsepower-hour (hph) = 0,7457 kWh = 273745 kpm = 2684,52 kJ = 641,186 kcal = 2544,43 Btu = 1,014 metric hp 1 kWh = 3600kJ = 367098 kpm = 3412,14 Btu = 859,845 kcal = 1,34102 hph = 1,35962 metric hp 1 J = 0,737526 lbfft = 8,85075 lbfin = 0,94781710-3 Btu = 1 Nm = 0,101972 kpm = 0,23884610-3 kcal 1 kcal = 3,96832 Btu = 4,1868 kJ = 1,16310-3 kWh =427 kpm 1 kpm = 7,2330 lbfft = 9,29510-3 Btu = 9,80665 J NAPOMENA: Nm, kpm, lbfft takoer se koriste za mjerenje zakretnog momenta. Jedinice za snagu 1 horse power (hp) = 0,745700 kW = 550 lbfft/s = 76,0402 kpm/s = 1,01387 KS 1 Btu/s = 0,2520 kcal/s = 1,055 kW = 107,6 kpm/s = 778,2 lbfft/s = 1,415 hp 1 lbfft/s = 1,35582 W = 0,138255 kpm/s = 1,8181810-3 hp 1 kW = 1,3410 hp = 0,9478 Btu/s = 737,562 lbfft/s = 102 kpm/s = 860 kcal/h = 1,36 KS 1 kcal/s = 3,968 Btu/s = 3088 lbfft/s = 4,186 kW = 427 kpm/s Jedinice za tlak (specifini pritisak) 1 funta sile po kvadratnom palcu (pound per sqin = psi = lbf/in2) = 0,0689476 bar = 0,0703071 at (kp/cm2) = 6,8947610-3 (MPa) = 0,7031 m v. st. = 6894,76 Pa (N7m2) = 51,713 Torr = 144 lb/ft2 = 2,036 Hg 1 funta sile po kvadratnoj stopi lbf/ft2) = 1/144 psi = 0,0141 in Hg = 47,8712 Pa = 0,0004882 at = 0,359132 Torr 1 in Hg = 0,491174 psi = 25,4 Torr = 345,316 mm v. st. = 3386,39 Pa = 0,034531 at 1 Pa = 1 N/m2 = 10-5 bar = 0,007501 Torr = 0,102 mm v. st. = 1,0210-5 at = 0,000145 psi 1 bar = 100000 Pa (N/m2) = 0,1 N/mm2 = 1,019716 at (kp/cm2) = 14,5038 psi = 29,53 in Hg = 750062 Torr (mm Hg) 1 tehnika atmosfea (at) = 1 kp/cm2 = 10 m v. st. = 735,559 Torr (mm Hg) = 0,967841 atm = 98066,5 Pa (N/m2) = 0,980665 bar = 14,2233 psi = 2048,2 lbf/ft2 = 28,9595 in Hg

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

10

1 fizikalna atmosfera (atm) = 760 Torr = 1,033227 at = 14,69595 psi = 101 325 Pa = 1,01325 bar = 29,9217 in Hg 1 Torr = 1 mm Hg = 133,3234 Pa = 1,3332 mbar = 0,00135951 at = 13,5951 mm v. st. = 0,039370 in Hg = 0,0193368 psi Jedinice za temperaturu x[F] = 5/9 (x - 32) [C] = 5/9 (x - 32) + 273,15 [K] y[C] = 9/5 y + 32 [F] z[K] = 9/5 (z - 273,15) +32 [F] 1 stupanj Fahrenheit (F) = -17,222 C = 255,927 K 0 C = 273,15 K = 32 F ledite vode 100 C = 373,15 K = 212 F vrelite vode 0 K = -273,15 C = -459,67 F apsolutna nula Jedinice za mehaniko naprezanje 1 britanska tona sile/in2 (UK tonf/in2) = 2240 psi = 15,443 N/mm2 (MPa) = 1,57488 kp/mm2 = 144 tonf/ft2 1 UK tonf/ft2 = 0,1072522 N/mm2 = 1,07522 bar = 1,0933664 kp/cm2 (st) = 15,5556 psi 1 N/m2 = 1 MPa = 0,10197 kp/mm2 = 145,038 si = 9,32386 UK tonf/ft2 = 10 bar 1 kp/mm2 = 1422,33 psi = 9,80665 N/mm2 (MPa) = 10 N/mm2 = 100 kp/cm2 =0,63497 UK tonf/in2 Jedinice za gustou 1 funta/in3 (lb/in3) = 27,6799 (kg/dm3 = g/cm3) = 1728 lb/ft3 1 funta/ft3 (lb/ft3) = 0,01602 kg/dm3 = 0,578710-3 lb/in3 1 kg/dm3 = 1 g/cm3 = 0,03613 lb/in3 = 62,428 lb/ft3 Jedinice za brzinu 1 ft/min = 0,3048 m/min = 0,00508 m/s 1 ft/s = 0,3048 m/s = 1,097 km/h 1 yd/s = 0,9144 m/s = 3,292 km/h 1 mile/h = 1,609 km/h = 0,447 m/s 1 int. naut. mile/h = 1,852 km/h 1 m/s = 3,28 ft/s = 3,6 km/h 1 km/h = 0,6214 mile/h = 0,2778 m/s Jedinice za ubrzanje 1 ft/s2 = 0,3048 m/s2 1 m/s2 = 3,2808 ft/s2 Jedinice za protok 1 ft3/s = 28,321 l/s = 1699 l/min = 373,7 UK gal/min = 448,8 US gal/min 1 ft3/min = 0,4721 l/s = 6,229 UK gal/min 1 UK gal/s = 9,632 ft3/min = 4,546 l/s 1 l/s = 13,2 UK gal/min = 15,85US gal/min 1 l/min = 0,22 UK gal/min = 0,2642 US gal /min 1 m3/min = 16,67 l/s = 1,3078 yd3/min 1 lb/s = 1,6329 t/h 1 t/h = 0,6124 lb/h 1 UK ton/h = 0,28224 kg/s 1 kg/s = 3,5431 UK ton/h Jedinice za potronju goriva 1 UK gal/mile = 2,8247 l/km 1 US gal/mile = 2,3531 l/km 1 l/km = 0,3540 UK gal/mile = 0,4252 US gal/mile Jedinice za specifini otpor 1 micro ohm-inch (Win) = 3610-6 Win2/yd = 0,0254 Wmm2/m = 0,025410-6 Wm 1 ohm-mil/ft (Wmil/ft) = 1,66210-3 Wmm2/m 1 Wmm2/m = 39,37 mWin = 6017 Wmil/ft 1 Wm = 102 Wcm = 106 Wmm2/m = 3, 937107 Wim = 6,017108 Wmil/ft

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

11

Jedinice za rasvjetljenost 1 luks (lx) = 1 lumen/m2 (lm/m2) = 0,0929 lm/ft2 (ranije foot-candle, ft-c) 1 ft-c = 1 lm/ft2 = 10,76391 lx 1 foot (ph) = 1 lm/cm2 = 104 lx Jedinice za luminaciju 1 kandela/m2 (cd/m2) = 1 nit (nt) = 0,0001 stilb (sb) = 3,14159 apostilb (asb) = 0,291864 foot-lambert (fL) = 3,14159104 lambert (L) 1 stilb (sb) = 10000 cd/m2 = 104 nt = 104 p asb =2918,64 fL = p lambert (l) 1 apostilb (asb) = 1/104p sb = 0,31831 cd/m2 = 0,09290 fL = 0,0001 L 1 foot/lambert (ftL) = 3,426259 cd/m2 = 10,7639 asb = 1,0763910-3 L 1 lambert (L) = 0,318310 sb = 3183,100 cd/m2 = 10000 asb = 929,03 fL

Jug, D., Stipeevi, B., Stoi, M., Osijek 2007.

12