Nga ajri qe thithim deri tek lisat e gjate, qe i duam

From the air we breathe to the oak we love...

Haki Kola

Ndrsa nxiton pr t kapur orarin e punes diku ne mesin e pranvers, me kokn t ulur, e mndjen tek te rejat qe prt t sjell reforma ne pylltari, ne stacionin plot njerz t autobusit , apo n pauzn e semaforit te kuq n makinn tnde, kur fillon e ndjen sikur tensioni po t rritet, e pritja po zgjat bji nj nder vehtes ngrije kokn dhe shiko prballe: Shikimi yt sikur noton n nj det te gjelbr. Ne kemi jetuar pa ate ne 5 muajt e fundit, e mendoni dot kt ?! Dhe tani ai sht kthyer. Kt gjelberim e sjellin kurorat e disa qenieve q I therrasim peme, qe veshin ann e rrugeve,oborre, kodra e male. Ka mbi 5 muaj qe nuk ke patur pse t shohesh, pasi pa gjelberim ata ngjanin si llampadar te trishtuar qe kane humbur ndricimin, e ja ne 10 ditt e fundit kan shprthyer ne jete qe duket se tashm po I ngjitet kulmit. Nje ndenje t ngjashme t krijon edheGazeta jone Kurora e gjelber kur t rikthehet n sy pas nje mungese disa mujore, nga pamundesia financiare per ta nxjerre at ne drite.

Qeniet njerezore dhe pylli kane patur gjithnmone marredhenie komplekse, qe Kurora eshte perpjekur ti trajtoje, duke na deshmuar se ne kemi qene te mvarur nga pyjet, q n kohn q jemi br banor t planetit (rreth 4-6 milion vjet m par), nn kurorat e gjelbra t drurve kemi marr frym nga ajri I tyre i pastr, e bashk me t ushqim dhe uj, dru pr ngrohje dhe hije, e qysh athere e deri m tani krkojm prej tij edhe fitime ekonomike. Njerezit e lasht I shenjteronin disa drure te vecant gje qe vazhdon te behet edhe sot e kesaj dite. Edhe Kurora e Gjelber e mbeshtetur nga dashamirsit e saj Prof Ahemt Osja, Inxh Zef Imeraj e dhjetera e dhetera te tjere nga gjithe hapesira shqiptare I ngjan nje kurore te shejnjte, qe u jep perdoruesve te natyres dije e ushqim per mendjen qe pa u lodhur prpiqet te tregoje se nga vijme e ku shkojme, dhe se si kt rrug ta bjm n harmoni me mjedisin q zoti na ka dhn pr t jetuar pr vehten e brezat e ardhshm. Akoma ne duhet t marrim vazhdimisht nga pylli pr t ushqyer nevojat e njerzimit pr produkte drusore e jo drusore, pr t siguruar hapsira pr popullsin qe shtohet, pr t ndrtuar shtpi e pr t rritur bime e kafshe shtepiake.

Nes shohim pak m tej ngushtsis ton duhet q Kurors s gjelbr ti njohim kontributin pr t na hapur mendjen e pr ti treguar njri tjetrit komplekse t vendbanimit e rndsine jetike te tyre, si pr biodiversitetin, pr ruajtjen e toks nga erozioni, pr te menaxhuar ciklin hyjnor t ujit, kontributet pr t paksuar ngrohjen globale duke prdorur dioksidin e karbonit n procesin e fotosintezes .

Keto rrjeshta I shkruaj duke ndjere shqetesimin e Veliut, qe per vite e ka menaxhuar se mos Kurora I behet e pamundur per ta ribotuar tani pasi arriti numrin e saj t 100 e na u be pjese e se perditeshmes, pasi energjit e kontribuesve duket sikur jan mekur, dhe t pakta duken shpresat pr t gjetur mbeshtetje. Ne prdoruesit e saj duhet t mendojme q t kontribuojme e ta mbajm at, ndr t paktat shkndia n fushn e pyjeve e burimeve natyrore dekaden e fundit. Ne duhet t mbajm at, q t kontribuojn q pylli te frenoj t tatepjeten e pakesimin e tij. Kur lisat e gjat priten e digjen nuk humbasim vetm kurorat e tyre por te tere eksosistemet qe ata krijojn me te gjithe pasojat negative per shoqrine tone. Neve nuk jemi te vetmit q na paksohen pyjet. N 50 vitet e fundit planeti yne ka humbur gjysmen e pyjeve natyrore, dhe kryesisht pasi qeniet njerezore nuk kan ditur dmet qe po I bjn shtepise se tyre t prbashket. . Bimt jan m t lashta se njerzit, e kane banuar planetin q prpara 450 milione vjetsh, duke filluar me ato me te thjeshta njeqelizore duke u komplikuar hap pas hapi. Sot ata prbjne ndr sistemet me komplekse jetsore, ndr m t vjetrat e m t suksesshmet. Imagjinoni do qe bimt erdhen ne planet rreth 420 milion vjet prpara se sa te dukeshin kafshet e para ?!. Ekosistemi qe na jep neve jetn sht nn krcnim. Njerzit e lasht ishin gjuetar e grumbullues, m von u bn fermere, popullsia njerzore ishte e paket dhe kjo ju mundsonte nje ndikim minimal mbi mjedsin ku jetonin. Ne mijevjecaret e fundit njeriu eshte bere agresiv dhe e ka pakesuar s tepermi kuroren e gjelber. Pyjet jane ekosistemi me I madh dhe me I frutshem I planetit, dhe druret me kurorat e tyre jane perberesi me I dukshme e I rendesishem. E kaluara e njerezimit eshte e lidhur me pyjet, por cdo kush e ka lehte te besoje se edhe e ardhmja nuk mund te jete me ndryshe Mjafton t mbajm ne mndje shprehjen aq t njohur q natyra ka mjaft pr t plotsuar nevojat e njerzimit, por jo pr t plotsuar lakmin e gjithesecilit