Professional Documents
Culture Documents
၂၃ ႏွစ္ျပည့္ စစ္အာဏာသိမ္းေန ့ ေႀကျငာခ်က္
၂၃ ႏွစ္ျပည့္ စစ္အာဏာသိမ္းေန ့ ေႀကျငာခ်က္
ေန႔စြဲ ။ ။ ၁၈. ၉. ၂၀၁၁
(၂၃) ႏွ စ္ ေျမာက္ စစ္ အာဏာသ မ္ ! ႏွ စ္ "တ္ လ#္ ေန$ႏွ %္ & စ"္ လ'(္ !) *+ တ္ ျ"န္ ေ,ကျ%ာ-'က္
.ေန$က'ေ/ာက္လာသ#္& စက္ တ%္0ာ (၁၈) /က္ေန$သ#္ (၁၉၈၈) -+ႏွစ္ တြ%္ 12မ+ကေ/စ2ျ"#္သ3 $ အေ/!ေတာ္"4+
အာ! စစ္တ"္ မွ ေ-'မွ5န္!ႏွမ္န%္!ကာ ႏ+%္%4ေတာ္အာဏာအာ! မတ/ာ!သမ္!.3-ဲ&သ#္& /6န္!/ွ%္ လ3 ေက'ာ%္!သာ!ျ"#္သ3
ေ*ာ%္ေ"7%္!မ'ာ!စြာ က'84+!-ဲ&/ေသာ (၂၃) ႏွ စ္ျ"#္& ၀မ္!န#္!ေ,ကကြဲ9ြ.္/ာေန$ ျ9စ္ေ"သ#္။ ျမန္ မာ&8+/ွ.္လစ္
လမ္!စ(္"7တ2 (မ8လ) အမ#္-4 ကာ 9က္8စ္စစ္အာဏာ/ွ%္စနစ္က+ အေကာ%္အ*#္ ေ9ာ္ေ8ာ%္ ေန-ဲ&ေသာ
မ8လအစ+!/အာ! (၁၉၈၈) -+ႏွစ္တြ%္ မတ/ာ!9ႏွ"္မွ5မ'ာ!က+ ေ-7%္!%4+$မ-4ႏ+%္ သ#္& ျမန္မာျ"#္သ3 တ/"္လ4+!မွ လွ#္!ေန
ေလွေအာ%္!: ျမ%္!ေ;ာ%္!မက'န္ ေတာ္လွန္ 8န္$က'%္-ဲ&,က/ာ အ8+ "7 ျ"#္သ3 $အေ/!ေတာ္"4+,က2!သ#္ /က္ေ"7%္!
အန#္!%.္အတြ%္!တြ%္ အာဏာ/ွ%္ သ4+!8က္က+ ျ95တ္-'ႏ+ %္-ဲ&ျ"2!: မ8လ "7တ2အာ! ျ" 5ကြဲေစ-ဲ&သ#္။ .%္!သ+ $ ျ"#္သ3
လ3*+မွ ေအာ%္"ြဲ-4-ဲ&,ကေသာ္လ#္! ,ကာ!ျ9တ္အစ+!/ အ-'န္မ2ွ 9ြဲ$စ#္!/န္ အာ!န#္!-'က္ေ,ကာ%္& (၁၉၈၈) -+:
စက္တ%္0ာ (၁၈) /က္ေန$တြ%္ ကာကြ.္ ေ/!(2!စ2!-'5"္ <+လ္ေစာေမာ%္ (2!စ2!ေသာ စစ္အာဏာ/ွ%္ တ+$မွ ႏ+%္ %4ေတာ္
ျ%မ္၀"္" ျ"ာ!မွ5 တ#္ေ8ာက္ေ/!အ9ြဲ$ (န၀တ) အမ#္ျ9%္& အာဏာသမ္!.3 ျ-%္!က+ -4-ဲ&,က/သ#္။
<+လ္ေစာေမာ%္(2!စ2!ေသာ စစ္အာဏာ/ွ%္တ+ $မွ အာဏာသမ္!.3-ဲ&/ာတြ%္ "စ္-တ္သတ္ ျ9တ္မွ5မ'ာ! ျ"5လ+"္ -ဲ&ျ-%္!ေ,ကာ%္&
ေ*ာ%္ႏွ%္&-'2ေသာ ေက'ာ%္!သာ!ျ"#္သ3အမ'ာ! ေသ84+!-ဲ&/ျ"2!: *-+ က္1ဏ္/ာ/သ3မ'ာ!လ#္! အေျမာက္အျမာ!/ွ-ဲ&သ#္။
စစ္အာဏာ/ွ%္တ+ $သ#္ *+မွ 'ႏွ%္& မျ"2!"ဲ ျ"#္ သ3$အေ/!ေတာ္"4+,က2!တြ%္ "7၀%္ 8%္ႏ=ဲ-ဲ&,ကေသာ /6န္!/ွ%္လ3
ေက'ာ%္!သာ! ျ"#္သ3မ'ာ!က+ 9မ္!82!ႏွ"္စက္ကာ ေ*ာ%္သြ%္!အက'(္!-'မွ 5မ'ာ! ျ"5လ+"္-ဲ&ျ-%္!ေ,ကာ%္& လ3ေ"7%္!မ'ာ!စြာ>
လ3 $အ-ြ%္&အေ/!မ'ာ!မွာလဲ 84+!/ွ45!-ဲ&,က/သ#္။ လက္ နက္မဲ&ျ"#္သ3မ'ာ!က+ လက္နက္အာ!က+!ျ9%္& တ+က္-+ က္-ဲ&ေသာ
စစ္အာဏာ/ွ%္တ+ $> လ+"္/"္မ'ာ!က+ မ-4မ/"္ႏ+%္ေသာ ေက'ာ%္!သာ! လ3%.္မ'ာ!စြာတ+$မွာလ#္! စာသ%္-န္!က+
ေက'ာ-+%္!ကာ ကေလာ%္တ4အစာ! ေသနတ္က+%္-ဲ&,က/သ#္ျ9စ္/ာ စစ္အာဏာ/ွ%္စနစ္သ#္ ျ"#္တြ%္!စစ္မ2!,က2!က+
အ/ွန္တ#2!#2! 8က္လက္ ေတာက္ ေလာက္ေအာ%္ ျ"5လ+"္ -ဲ&သ#္& အေျ--4အေ,ကာ%္!တ/ာ!"%္ျ9စ္သ#္။
တ9န္ စစ္အာဏာ/ွ%္တ+ $သ#္ ႏ+%္%4ေတာ္ျ%မ္ ၀"္"ျ"ာ!မွ5 တ#္ေ8ာက္ေ/!အ9ြဲ$ (န၀တ) အာ! ႏ+ %္%4ေတာ္
ေအ!-'မ္!သာ.ာေ/!ႏွ%္& 9ြ4$ျ95!ေ/!ေကာ%္စ2 (နအ9) အျ9စ္ အမ#္ေျ"ာ%္!လဲကာ တ+%္!ျ"#္ က+ စစ္ က?ြန္ျ"5-ဲ&,ကျ"2!:
တ9က္ သတ္ေ/!8ြဲ*ာ!ေသာ 9ြဲ$စ#္!"4+အေျ--4("ေ1အာ! (၂၀၀၈) -+ႏွစ္တြ%္ လ3*+ေ*ာက္-4 မဲမ'ာ!က+ ျ-မ္!ေ-'ာက္
မွ5မ'ာ!: မသမာန#္!လမ္!မ'ာ!ျ9%္& /.3 ကာ အတ#္ျ"5 ျ"@ာန္!-ဲ&,ကသ#္။ အ8+"7 (၂၀၀၈) 9ြဲ$စ#္!"4+ အေျ--4
("ေ1ေ"Aတြ%္ အေျ--4) (၂၀၁၀) -+ႏွစ္ တြ%္ "7တ2စ4+12မ+ကေ/စ2အေ*ြေ*ြ ေ/ြ!ေကာက္"ြဲ,က2!က+ က'%္!"-ဲ&ျ"2!:
မတ/ာ!မဲလမ္မွ5မ'ာ!: မဲ-+!မွ5မ'ာ!: ,က5တ%္မဲမ'ာ! အသ4+!-'ကာ စစ္<+ လ္-'5"္မ'ာ! (2!ေ8ာ%္သ#္& ျ"#္ေ*ာ%္စ+ ,က4&-+%္ေ/!ႏွ%္&
9ြ4$ျ9 5!ေ/!"7တ2က အႏ+%္/.3-ဲ&သ#္။
.%္!သ+ $ျ9%္& ,က&49ြ4 $"7တ2 သ#္ (2! (<+လ္) သန္!စန္ (2!ေ8ာ%္သ#္& အစ+!/အ9ြဲ$က+ 9ြဲ$စ#္!) တ+%္!ျ"#္က+ 8က္ လက္
အ+"္-'5"္လ'က္/ွသ#္။ (2! (<+လ္) သန္!စန္ (2!ေ8ာ%္သ#္& အ/"္ သာ!အစ+!/အ9ြဲ$6+ အမ#္ -4.3*ာ!ေသာ္လ#္!
က+.္စာ!လွ .္ေ"7%္! (BB၀) /ွသ#&္ ျ"#္သ3႔လ= တ္ေတာ္တြ%္ စစ္တ"္ က ေန/ာေ"7%္! (၁၁၀) .3*ာ!ကာ:
က+.္စာ!လွ .္ (၂၂B) ေန/ာ/ွေသာ အမ' 5!သာ!လ=တ္ေတာ္တြ%္လဲ (CD) ေန/ာ /.3*ာ!သ#္။ *+$အျ"%္
အေျ--4("ေ1"+1္မ ၂၀ (-) တြ%္ Eတ"္မေတာ္သ#္ တ"္"+%္!8+%္/ာ ကစF အာ!လ4+!က+ လြ တ္လ"္စြာ စ2မ4-န္႔-ြဲ စ2/%္
ေ8ာ%္/ြက္"+%္-ြ%္& /ွသ#္E 6+ ျ"@ာန္!*ာ!သ#္ျ9စ္/ာ ကာကြ.္ေ/!ႏွ%္& လ+4G-45ေ/!8+ %္/ာ ("ေ1 တ-+-+က+ စစ္ တ"္က
အတ#္ျ"5လ+လွ '%္ လ=တ္ေတာ္> အတ#္ျ"5-'က္က+ /.3 /န္မလ+ (သ+႔မ6+တ္) အတ#္ျ"5ေ"! /မ#္ကဲ&သ+ $
ျ9စ္ေနသ#္။
အေျ--4("ေ1"+1္မ (၁၁C) ႏွ %္& (၁BH) တ+႔တြ%္လဲ ကာကြ.္ေ/!ႏွ%္& လ4+G-45ေ/!/ာကစFမ'ာ! အတြက္ လ= တ္ေတာ္
ေကာ္မတ2မ'ာ!: ေကာ္မ/ွ%္မ'ာ!ႏွ%္& အ9ဲြ႔မ'ာ! 9ဲြ႔စ#္!သ#္&အ-7 စစ္တ"္ က+.္စာ!လွ.္မ'ာ!ျ9%္&သာ 9ဲြ႔စ#္!/န္ႏွ%္&
လ+"္%န္!အေ"A မ3တ#္) လ+အ"္မွ သာ တျ-ာ!က+.္စာ!လွ.္မ'ာ! *#္&သြ%္!/န္က+ ေ9ာ္ျ"*ာ!သ#္ျ9စ္/ာ
စစ္မွန္ေသာ 12မ+ကေ/စ2စနစ္ *ြန္!ကာ!ေ/!အတြက္ လ+အ"္ သ#္& အ/"္0က္ Iစစ္0က္ 8က္ 84ေ/!က+ အတာ!အ82!
ျ"5ေနသကဲ&သ+ $ /ွ သ#္။ *+မွ 'မက သမJ တ> သေ0ာတ3#2မK မ"70ဲ တ"္မေတာ္ ကာကြ.္ေ/! (2!စ2!-'5"္သ#္
ကာကြ.္ေ/!၀န္Lက2!@ာန: ျ"#္*ဲေ/! ၀န္Lက2!@ာန: န.္စ"္ေ/!/ာ၀န္Lက2!@ာန တ+႔မွ ၀န္Lက2!မ'ာ!က+ လြတ္ လ"္စြာ -န္႔အ"္
စ2မ4ေ8ာ%္/ြက္"+%္-ြ%္& /ွ ျ"န္သ#္ျ9စ္ /ာ 12မ+ကေ/စ2 စနစ္> အေျ--4 သေ0ာတ/ာ!မ'ာ!ႏွ%္& ေျ9ာ%္&ေျ9ာ%္&,က2!
8န္ $က'%္ လ'က္/ွ သ#္။
စစ္မွန္ေသာ 12မ+ကေ/စ2စနစ္အ/ အာဏာသ#္ ျ"#္သ3*4မွ သက္8%္!/မ#္ျ9စ္ေသာ္လ#္! (၂၀၀၈) 9ြဲ$စ#္!"4+
အေျ--4("ေ1တြ%္မ3 အာဏာအ/ွ84+!အ9ြဲ$သ#္ စစ္တ"္ က+.္စာ!လွ.္ (D) (2!"7၀%္ေသာ အ9ြဲ$၀%္ (၁၁) (2! "7၀%္သ#္&
အမ' 5!သာ!ကာကြ.္ေ/!ႏွ%္& လ4+ျ-4 5ေ/!ေကာ%္စ2 ျ9စ္ေနသျ9%္& အာဏာသ#္ စစ္တ"္*4မွ သက္ 8%္!သကဲ&သ+ $
/ွေနသ#္။ အေျ--4 ("ေ1"+1္မ (၃B၂) အ/ ကာကြ.္ေ/!(2!စ2!-'5"္က+ အမ'5!သာ! ကာကြ.္ ေ/! ႏွ%္& လ+4G-4 5ေ/!
ေကာ%္စ2က ေ/ြ!-'.္ အတ#္ျ"5G"2!မွသာ သမJတက -န္႔အ"္/မ#္ ျ9စ္ ျ"2!: အေျ--4 ("ေ1"+1္မ (B၁H) ႏွ%္& (B၁၈) အ/
ႏ+%္%4တ၀န္!လ4+!M အေ/!ေ"Aအေျ-အေန ေ,ကျ%ာ-ဲ&လွ'%္ သမJ တသ#္ ("ေ1ျ"5အာဏာ: အ+"္-'5"္ေ/!အာဏာ:
တ/ာ!စ2/%္ေ/! အာဏာတ+႔ က+ ကာကြ.္ေ/!(2!စ2!-'5"္*4 လ=ဲေျ"ာ%္!ေ"!ေ/! အတြက္ ေ8ာ%္/ြက္/မ#္ ျ9စ္/ာ စစ္ တ"္>
လ+"္"+%္-ြ%္&အာဏာက+ တ+!ျမွ%္&*ာ!ျ-%္!ျ9စ္သျ9%္& 12မ+ကေ/စ2စနစ္ ႏွ%္& 8န္ $က'%္ ေသြ92လ'က္/ွသ#္။
အေျ--4("ေ1"+1္မ (B၂၁) : (B၂H) ႏွ%္& (B၃၁) တ+႔တြ%္လ#္! ကာကြ.္ေ/! (2!စ2!-'5"္သ#္ အေ/!ေ"A အေျ-အေန
ကာလတြ%္ တ+%္!ျ"#္က+ အမ'ာ!84+! (၂) ႏွ စ္အ* အ+"္-'5"္-ြ%္& ႏွ%္& *+ကာလ ေက'ာ္လြန္သ#္&အ-7 အမ' 5!သာ!
ကာကြ.္ေ/! ႏွ%္& လ+4G-45ေ/! ေကာ%္စ2က အာဏာ (၃) /"္က+ သမJတက+ .္စာ! က'%္& သ4+!-ြ%္&တ+ $က+ ျ"@ာန္!*ာ!သ#္
ျ9စ္/ာ စစ္အာဏာ/ွ%္ စနစ္က+ အ-'န္မေ/ြ! ျ"န္လ#္ အသက္ သြ%္!ႏ+%္သ#္& လ+"္"+%္-ြ%္&မ'ာ!အာ! ေ"!အ"္*ာ!သကဲ&သ+ $
/ွေနသ#္။
သ+႔ျ9စ္ /ာ (2! (<+ လ္) သန္!စန္ (2!ေ8ာ%္ေသာ အစ+!/သ#္ စစ္မွန္ေသာ 12မ+ကေ/စ2စနစ္ *ြန္!ကာ!ေ/!ႏွ%္& အမ'5!သာ!
ျ"န္လ#္ သ%္&ျမတ္ေ/!က+ ျ"5လ+"္မ#္ 8+"7က 12မ+ကေ/စ2စနစ္ ႏွ%္& 8န္$က'%္ေသြ92ကာ စစ္အာဏာ /ွ%္စနစ္က+
အ-'န္မေ/ြ! ျ"န္ လ#္အသက္ သြ%္!ႏ+%္ေသာ (၂၀၀၈) -+ႏွစ္ 9ြဲ$စ#္!"4+အေျ--4("ေ1အာ! ျ"%္ 8%္ သတ္ မွတ္-'က္မ'ာ!
ျ"5လ+"္/မ#္6+ က?ြႏ္+"္ တ+$ ျမန္မာႏ+%္%4 လ3 *+လွ5"္/ွာ!မွ5 အ%္အာ!စ+မ'ာ! (မလအ) မွ အေလ!အနက္ .4+,က#္"7ေ,ကာ%္!
*+တ္ ျ"န္ေ,ကျ%ာလ+က္"7သ#္။
ျမန္မာႏ+%္%4 လ3 *+လွ5"္/ွာ!မွ5 အ%္အာ!စ+မ'ာ! (မလအ)