31

PHNG TRNH TRNG THI CA KH L TNG

1. Kin thc - Bit iu kin p dng cc nh lut Bi-l - Ma-ri-t v nh lut Sc-l. - N u c nh ngh qu tr nh ng p vit c i u thc li n h gi th t ch v nhit tu t i trong qu tr nh ng p v nhn c d ng ng ng p trong h t p T v p t . 2. K nng - Hi u ngh vt l c khng tu t i. - T cc ph ng tr nh c nh lut Bi-l - Ma-ri-t v nh lut Sc - l x dng c ph ng tr nh Cl -p-rn v t i u thc c ph ng tr nh n vit c i u thc c tr ng cho cc ng qu tr nh. - Vn dng c ph ng tr nh Cl -p-rng gii c cc i tp r trong i v i tp t ng t.

Nhng mt qu bong bn bp vo nc nng, qu bong phng ln nh c. Trong qu trnh ny, c nhit , th tch v p sut ca lng kh cha trong qu bong u thay i. Vy phi dng phng trnh no xc nh mi lin h gia ba thng s ca lng kh ny?

I - KH THC V KH

L TNG Cc th nghim ch nh xc cho th cc cht kh thc

ch tun theo gn ng cc nh lut Bi-l Ma-ri-

t v nh lut Sc-l. Gi
tr c t ch pV v th ng
p T th

i theo

n cht

nhit v p sut c cht kh h c. S khc it gi kh

* Ta ni mt cht kh trng thi kh l tng khi cc lc tng tc, lc lin kt gia cc phn t (lc Van der Waals) hon ton bng khng. Cht kh cng gn trng thi l tng khi mt ca n cng thp, ngha l khi p sut cng thp hay nhit cng cao.

thc v kh l t ng khng ln nhit thng th ng. v p sut

II - PHNG TRNH TRNG THI PTTT CA KH L TNG Ph ng tr nh xc nh mi li n h gi thng s tr ng thi c cht kh g i l phng trnh trng thi ca kh l tng. lp ph ng tr nh n t xt m t l ng kh t tr ng thi 1 (p1, V1, T1) s ng tr ng thi 2 p2, V2, T2 qu tr ng thi trung gi n 1' (p', V2, T1 ng cc ng qu tr nh h c trong cc

i tr c H nh 31.1 . T d dng chng minh c:

' p1V1 p2V2 T1 T2 hay

pV ha g so n T
(31.1) Ph ng tr nh 31.1 tr n c nh vt l ng i Php Cla-p-rn (Clapeyron, 1799 - 1864 r nm 834 v c g i l phng trnh trng thi ca kh l tng hay phng trnh Cla-p-rn. Hnh 31.1

i vi mt khi lng kh cho, tch p sut v th tch chia cho nhit tuyt i l mt i lng khng i.

1. Chng minh cng thc 31.1 .

III P .

U TRNH

NG

u trnh ng p

u tr nh bin i trng thi khi p sut khng i g i l qu tr nh ng p. . Lin h gia th tch v nhit tuyt i trong qu trnh ng p T cng thc 29.2 :

p1V1 p2V2 T1 T2

Khi p1 = p1 th :

V1 V2 V ha g so n T1 T2 T
(31.2) Trong qu tr nh ng p ca mt l ng kh nht nh, th tch t l thun v i nhit tuyt i. . ng ng p a) nh ngha ng bi u di n s bin thin ca th tch theo nhit khi p sut khng i g i l ng ng p. b) c im Trong h to VT ng ng p l ng th ng ko di i qu gc to . (Hnh 31.2) ng vi cc th t ch khc nh u c cng m t l ng kh t c nh ng ng ng p khc nh u. ng tr n c p sut nh hn. IV - " KHNG TUYT I" khng tuyt i: T = 0K t ng ng vi t = 2730C ch nh xc hn l khong -273,150C) (Hnh 31.3).

Hnh 31.2

Nu s dng nhit xensius, ta c:

p1 p 2 p p2 1 t 2 t1 t 2 t1 ,

nu t2 = 0 th p2 = 0: iu ny khng ng vi thc nghim. Do , tha mn, Kenvil nh ngha: T = t + 7 K. Lc nu t = 2730C th T = 0K v p = 0: mi phn t kh tuyt i ngng chuyn ng.

Nhit thp nht m con ng i thc hin c trong phng th nghim hin n l 10-9

K.

H nh 31.3. loi nhit giai Bi tp v d. Mt qu bng thm khng c th tch V1 = 200 l nhit t1 = 270 C trn mt t. Bng c th ra v bay ln n cao m p sut kh quy n ch cn bng 0,6 p sut kh quy n mt t v nhit t2 = 50C. Tnh th tch ca qu bng cao (B qua p sut ph gy ra bi v bng). Gii:
P1 V1 P2 V2 T2 p dng ph ng tr nh tr ng thi: T1 p1 T2 1 5 273 . p 2 T1 = 200. 60 . 27 273 = 309 lt V2 = V1

nhit 273oC th tch ca mt l ng kh l 10 lt. Tnh th tch l ng kh 5460C khi p sut khng i.
V1 T1 V 2 T2 V p = const nn

Suy ra V2 = 15lt

 th n cho it chu tr nh in i tr ng thi c m t l ng kh l t ng c i u din trong h to p T : N u t n g i c cc qu trnh:1-2,2-3 v 31. H Gii: a. Cc qu trnh : + 1-2 : ng p + 2-3 : ng nhit + 3-1 : ng t ch . th : i u din chu tr nh tr n trong h to V T .

Phng trnh trng thi ca kh l tng:

' p1V1 p2V2 pV hag so n T1 T2 T

Trong qu trnh ng nhit: T1 = T2 p1V1 p2V2 Trong qu trnh ng tch:

p1 p 2 T1 T2 Vl = V2

Trong qu trnh ng p:
V1 V2 V hag so n T T1 T2 p1 = p1

Cu 1. Kh l t ng l g ? Cu 2. Lp ph ng tr nh tr ng thi c kh l t ng. Cu 3. Vit i u thc c s n ng p c cht kh . H s n ng p c cc cht kh c c i m g ?

31.1. Ghp n i dung c t n tri vi n i dung t ng ng c t m t cu c n i dung ng.

n phi d thnh

1. Ph ng tr nh tr nh thi nh lut gn ng. c kh l t ng 2. nh lut Bi-l Ma-ri ng th ng ko di i qu gc t c h t t l VT . 3. Qu tr nh ng p l c) 2730C. 4. ng ng p l d s chu n tr ng thi c cht kh khi p sut khng i. 5. khng tu t i l thit lp mi li n h gi c thng s tr ng thi c m t l ng kh .

31.2. H thc no s u KHNG PH HP vi ph ng tr nh tr ng thi c kh l t ng?

pV A. T = hng s.
p1V1 p2V2 T2 . B. T1

C. pV ~ T .

pV D. T = hng s.

31.3. H thc no s u KHNG PH HP vi qu tr nh ng p?

V A. T = hng s V~ 1 T

B.

C. V ~ T

V1 V2 T1 T2 D.

31.4. th no s u ph h p vi qu tr nh ng p?

31.5. Trong qu tr nh no s u nh u th i? A. Khng kh

thng s tr ng thi c m t l nh k n.

ng kh xc

un nng trong m t

B. Khng kh trong m t qu ng n m t h c sinh dng t

p dp.

C. Khng kh trong m t xil nh chu n. D. Trong hin t ng tr n.

c un nng dn n v pit tng dch

31.6. M t l ng kh ng trong m t xil nh c pit tng chu n ng c. Cc thng s tr ng thi c l ng kh n l : 2 tm 15 l t 300 K. Khi pit tng nn kh p sut c kh tng l n ti 3 5 tm th t ch gim cn 12 l t. Xc nh nhit c kh nn. 31.7*. T nh khi l ng ri ng c khng kh 1000C v p sut 2.105 P . Bit khi l ng ri ng c khng kh 00C v 1,01.105 Pa l 1,29.kg/m3.

HNG S CA KH L TNG . iu kin chun Ng i t qu c iu kin chun v nhit v p sut nh s u :

to = 0o C

To = 273K po = l,013.l05 Pa

po = 760 mmHg

. Hng s ca kh l tng T c th xc nh c gi tr c hng s trong ph ng tr nh vi 1 mol kh iu kin chun. Khi : = const i

R c gi tr chung cho m i kh l t ng v n v c R l J/mol.K.

c g i l hng s c kh l t ng.

PHNG TRNH CLA-P-RN - MEN- -L-P Ph ng tr nh Cl -p-rn dng gii cc i ton v tr ng thi c m t l ng kh khng i. Nh c h c ng i Ng Mendeleev 1834 ~ 1907 d vo

ph ng tr nh n x dng ph ng tr nh cho php gii c nh ng i ton trong l ng kh th i. l ph ng tr nh Cl -p-rn - Men- -l-p. Ph ng tr nh Cl -p-rn vit cho m t mol kh :

Vi m: Khi l : Khi l ng c kh kg ; ng c m t mol kh g i l khi l ng mol kg/mol ;

: s mol kh ; v: th t ch c m t mol kh g i l th t ch mol m3/mol). Th t ch c l ng kh c khi l ng m l: V =

v ng n u tr n t chng minh c

T ph ng tr mh Cl -p-rn v nh ng i l ph ng tr nh:

ch nh l ph ng tr nh Cl -p-rn - Men- -l-p. Qu ng thi khng th to

http://hocmai.vn/mod/quiz/view.php?id=9733