BNG K CC CH VIT TT

B Gio dc v o to Cn b qun l gio dc Cao ng s phm Chng trnh Cng ngh thng tin Dy hc i hc s phm ng ch Gio dc Gio vin Gio dc ph thng Gio vin ch nhim Hc vin Hc sinh Hng dn Hng dn vin K hoch Khoa hc qun l

B GD&T CBQLGD CSP CT CNTT DH HSP /c GD GV GDPT GVCN HV HS HD HDV KH KHQL

K hoch c nhn K hoch chuyn mn L lun dy hc Nh xut bn Phng Gio dc v o to Ph thng Phng php Phng php dy hc S Gio dc v o to Sch gio khoa T chuyn mn T trng chuyn mn Trc nghim khch quan Trang Trung hc c s Trung hc ph thng

KHCN KHCM LLDH Nxb Phng GD&T PT PP PPDH S GD&T SGK TCM TTCM TNKQ Tr THCS THPT

-2-

Li gii thiu
cc trng trung hc c s v trung hc ph thng, t chuyn mn ng mt vai tr ht sc quan trng trong vic chun b cc iu kin thc hin cc hot ng dy - hc trong nh trng. Ngi t trng chuyn mn c v nh cnh tay ni di ca Lnh o nh trng, trc tip iu hnh cc cng vic c th trong hot ng dy - hc. Cng tc lnh o, qun l ca t trng chuyn mn l mt trong nhng yu t quyt nh n hiu qu hot ng ca t chuyn mn, gp phn quan trng n cht lng gio dc ca cc nh trng. Trong nhng nm qua, vn bi dng tng cng nng lc cho i ng hiu trng, ph hiu trng v gio vin trong cc nh trng c B Gio dc v o to ht sc quan tm. Tuy nhin, i vi i ng t trng chuyn mn th cha c s quan tm tha ng, cha c nhng ti liu mang tnh c th tp hun bi dng. Trc yu cu thc tin hin nay, vic bi dng tng cng nng lc qun l cho t trng chuyn mn l vn cp thit, l mt trong nhng gii php c tnh t ph nng cao cht lng dy - hc cc nh trng ni chung v trng trung hc ni ring. Nhn thc c tm quan trng , ngy 19 thng 5 nm 2011, B trng B Gio dc v o to ban hnh K hoch s 242/KH-BGDT trin khai tp hun bi dng ct cn cc tnh, thnh ph v cng tc ca t trng chuyn mn trong trng THCS, THPT vi mc tiu: Bi dng cho ct cn cp tnh, thnh ph v kin thc, k nng cng tc t trng chuyn mn trng THCS, THPT; hng dn i ng ct cn cp tnh, thnh ph tip tc trin khai bi dng cho gio vin lm cng tc t trng chuyn mn trng THCS, THPT. Thc hin K hoch trn, B Gio dc v o to trin khai t chc xy dng ti liu tp hun vi tiu : Ti liu tp hun t trng chuyn mn trong trng trung hc c s, trung hc ph thng. Ti liu c m u l ni dung Qun trit t tng H Ch Minh vo dy hc gio dcqun l nh trng cng 4 chuyn : 1. Chuyn 1: Nhng vn chung v qun l t chuyn mn trong trng trung hc 2. Chuyn 4: Xy dng k hoch ca t chuyn mn

-3-

3. Chuyn 2: T trng chuyn mn vi cng tc qun l hot ng dy hc trong trng trung hc 4. Chuyn 3: T trng chuyn mn vi cng tc qun l pht trin chuyn mn, nghip v cho gio vin trng trung hc Cc chuyn nu trn c gng bao qut kin thc, k nng qun l ch yu ca TTCM trng THCS, THPT. Ti liu c trnh by an xen, kt hp gia l thuyt v t chc cc hot ng nhm tng cng ti a kh nng vn dng, thc hnh ca cc hc vin tham gia tp hun. Ti liu c bin son bi tp th tc gi c nhiu kinh nghim t cc c quan: Vin Khoa hc gio dc Vit Nam, Hc vin Qun l gio dc, Trng HSP H Ni v i ng nh gio, cn b qun l c s gio dc ca mt s trng THCS, THPT trong ton quc. Ti liu nhn c nhiu kin ng gp qu bu ca cc nh khoa hc, cc nh gio v cc CBQL c b dy kinh nghim cc S GD&T, cc trng THCS, THPT. Cc tc gi d c nhiu c gng, song trong s vn ng pht trin khng ngng v khoa hc qun l v thc tin gio dc ca trng THCS, THPT, chc chn ti liu cha p ng c mi nhu cu ca i ng TTCM, ng thi kh trnh khi thiu st. Trong qu trnh trin khai, Ban son tho bin son mong tip tc nhn c nhng kin ng gp ca cc nh khoa hc, nh gio, nh qun l thc tin v hc vin b sung, iu chnh ti liu thm hon thin v hu ch. Ban son tho chn thnh cm n mi kin ng gp cho vic nng cao cht lng ca ti liu. BAN SON THO

-4-

QUN TRIT T TNG H CH MINH VO DY HC - GIO DC - QUN L NH TRNG

I. H CH MINH NH GIO DC KIT XUT CA NHN DN V THI I Bc H c UNESCO tn vinh l Anh hng gii phng dn tc - Danh nhn vn ho th gii. ng Hans D'orvin - P.Tng Gim c UNESCO (ng nhim) gi H Ch Minh l ngi thy ca Vn ho ho bnh. H Ch Minh cng l nh gio dc kit xut ca nhn dn, thi i. Ngi li cho nhn dn ta, i ng ngi lm cng tc gio dc hin nay v mai sau kho tng v gi nhng t tng gio dc cch mng, bao qut nhiu lnh vc ca s nghip o to lp ngi mi ca dn tc. Khng ch l nh t tng gio dc, Ngi cn l nh qun l gio dc thc tin, nh s phm ti nng, mu mc, trong sng ca mt nhn cch v cng cao p, nhng c ch gio dc nhn o ht lng v ngi hc, tm gng sng v "Hc khng bit chn, dy ngi khng bit mi". T tng gio dc ca Ngi nh hnh cho trit l pht trin gio dc Vit Nam ngay nhng ngy u thnh lp nc Vit Nam Dn ch Cng ho. N bao qut c nm cp : Nn gio dc, H thng gio dc quc dn, Nh trng, Bi hc v Nhn cch. T tng ny va k tha tinh hoa vn ho ca dn tc, va thu gp tinh hoa vn ho ca thi i, hng ti vic xy dng v pht trin mt nn gio dc Vit Nam ton dn qun trit cc mc tiu: Dn ch, Nhn vn, Hin i, mt nn gio dc lm "Pht trin hi ho nhng nng lc sn c" ca th h tr Vit Nam. Do t tng gio dc ca Ngi, t nc t ch 95% nhn dn cn m ch thnh t nc c sc mnh vn ho lm tht bi hai cuc xm lc ca thc dn Php v quc M... Bc vo thin nin k mi, UNESCO tng c khuyn co: "Quc gia no, cng ng no coi nh gio dc hoc khng bit cch lm gio dc th u lc hu v iu ny cn ti t hn l s ph sn". T tng gio dc ca Bc H l di sn v gi cho cc th h ngi Vit Nam nhn thc ng n tm quan trng ca gio dc v lm gio dc hiu qu. T tng ny lun lun l kim ch nam cho vic thc hin cng cuc i mi gio dc, chin lc gio dc chin lc con ngi t nc vng bc hon thnh cng nghip ho - hin i ha v thc hin s hi nhp quc t. II. TT THNH - I QUC - CH MINH : NP NH - LP CH - THN DN
1. Cu i ngy Bc i xa

Cu chuyn sau y thng c k li: Ngy Bc i xa, Si Gn cn nm trong vng km kp ca M - Thiu. Cn thng bo cho ng bo, nhng cng khai th khng c. -5-

Mt b phn k th ca cch mng tuy knh n Bc nhng bn u s cn ngoan c. Mt t bo Si Gn cho ng i cu i sau: Ch kh trng sn h, kim c anh hng duy hu nht Minh tinh quang v tr, u ho kit th v song. Ci hay ca i cu i l ch u ca v trn v v di khp li thnh tn Bc: "Ch Minh" v ni dung l tng kt nh gi s nghip v i ca Bc: Ch kh quyn vo sng ni, anh hng xa nay him c ai nh Ngi Ngi sao sng ny bng trong v tr, ho kit t sang u kh ngi no snh ni. Tc gi i cu i cn khuyt danh. C ngi ni mt nhn s Si Gn tng nh Bc, li c ti liu cho rng l li ving Bc ca lnh t mt nc ln, bn thn thit ca Bc. thi im thng 9-1969, c i cu i trn, ng bo ta t ho v Bc, qu trng tm lng v ti nng tc gi vit c hai v i hay, hm sc, song c ngh liu nhn loi ny, th gii ny c ng thun vi s ca ngi khng? iu ny sm c gii p: Trn hnh tinh ny bit bao bn b ng ch d c th v khc nhau u cng nhn: H Ch Minh l Anh hng gii phng dn tc, l con ngi tiu biu cho Nhn o v Nhn loi, l nhn cch ca thi i. Bc l lnh t Cng sn duy nht c tn vinh l Danh nhn vn ho th gii. Mi cn b gio dc chng ta v cng t ho phn khi v Bc trn con ng cu nc gii phng dn tc, lc khi thu l mt nh gio - thy gio Nguyn Tt Thnh. Bc s Nguyn Knh Chi, nhn s ng knh l hc tr ca Bc ti trng Dc Thanh (trng gio dc thanh nin) k li trong hi k ca mnh: "Trn b pha nam ca sng Phan Thit, cch ca bin chng vi cy s lc by gi c my ngi nh nho nh lp ngi m dng, chung quanh khng tng khng vch ch c nhng song g la tha, nhng hm tri nm gi bin thi vo mt ri. l trng hc Dc Thanh ca Hi Lin thnh. Trng v Hi u c lp ra trong phong tro Duy Tn my nm trc. Trong hon cnh hi by gi, l hnh ng yu nc nhm m mang dn tr khuyn khch thc nghip. Trng dy c ch Hn, ch Php v ch Quc ng cho khong su, by mi hc sinh t lp t n lp nht. Thy Thnh dy ch Php v ch Quc ng cho lp ba v lp t. Thy Thnh y c by, tm thng. Bng mt bui sng th hai vo khong thng 10 nm 1911 c tin thy b i v khng cho ai bit. Hc sinh rt xn xao. Ngi no cng tic khng nhng v thy dy chu o m cn v ai ny u cm thy ngi thy ny dy hc khng ch v kim sng m cn v ci l g khc".
2. Np nh - Lp ch - Thn dn

T thy gio Nguyn Tt Thnh n nh cch mng Nguyn i Quc, ng ch Vng, L Thy, ng Chn v ri lnh t H Ch Minh trong bt c hon cnh no, a im no, Bc cng thc hin: Cch mng l gio dc, gio dc phc v cch mng. Bc l Anh hng gii phng dn tc - Danh nhn vn ho th gii v Ngi thu gp v pht trin tinh hoa ca dn tc, thi i. Song i n s thu gp ny th khi nguyn Bc c tha hng mt "Np nh", nhn t quan trng to nn tnh cch mt con ngi, ci khc to vo con ngi nhng nguyn tc sng c bn nn ngi, thnh ngi.

-6-

Ch b Nguyn Sinh Cung v sau ny ngi thanh nin Nguyn Tt Thnh c nui dng trng thnh trong mt gia nh hp thu nhng iu cao p ca Nho gia phng ng. T nm 1923, Bc tng tm s vi nh th Xvit xp Mandenxtam: "Ti xut thn t mt gia nh nh Nho Vit Nam. Bn nc ti nhng gia nh nh th thanh nin u theo hc o Khng". Khi khai l lch vi t cch i biu tham d i hi Quc t Cng sn (1935) ti Matxcva mc thnh phn gia nh, Bc khng ngn ngi ghi "Nh nho". "Nh nho" gia nh Nguyn Tt Thnh ng x theo nguyn tc: "Khim - Cung - Tn - Mn - Hu" (Khim tn, Cung knh, Trung tn, Cn mn, Hu i) Khng phi ngu nhin m hai anh em Bc c ng ngoi t tn cho l Nguyn Sinh Khim - Nguyn Sinh Cung. Phi chng c Hong ng gi vo cc chu nim k vng "Khim - Cung" s l l tng hnh ng sng ca cc chu trong cuc i. "Nh nho" trong gia nh Bc c thm nhun nguyn tc Tu thn v X th: */ "Ph qu bt nng dm Bn tin bt nng di Uy v bt nng khut" (Giu sang khng th quyn r Ngho kh khng th chuyn lay Uy v khng th khut phc) */ "Honh mi lnh i thin phu ch Ph th cam vi nh t ngu" (Trn mt xem khinh ngn lc s Ci u lm nga trc nhi ng) Trong din vn b mc i hi ng ln th 2 ti chin khu Vit Bc nm 1951, nhng tng trn y ca Mnh T, L Tn c Ch tch H Ch Minh nhn mnh vi cc ng ch ca mnh. "Np nh" m Nguyn Sinh Cung - Nguyn Tt Thnh ln ln l "Np nh" vi: "Gia o nhn vn Gia phong trong sng Gia php nghim minh Gia gio nn np Gia cnh thun ho" T "Np nh" ny ch b Nguyn Sinh Cung bc l ci "ch" ca mnh t lc 5 tui: "Con sing hn hn ni Con ng li hn con" (Th Con ng) -7-

Ta ln mau mau Vt qua ao ln (Th Bin) T ng ngoi v cha, ch sm hp th tinh hoa trong "T th" ca Nho gia, ri "Minh tm bo gim", "u hc ng ngn thi" vi cc thng ip: "Nht sinh hnh thin Thin do bt tc Nht nht hnh c c t hu d" (Mt i lm iu thin M iu thin cha Mt ngy lm iu c Th iu c tha) (Minh Tm bo gim) c sn thng i hi Luyn thch b thanh thin Th thng v nan s Nhn tm t bt kin (o ni lp bin Luyn v tri Mi iu khng c g kh c Ch s con ngi khng kin nhn) (u hc ng ngn thi) Cc tng ny truyn vo tm thc Nguyn Sinh Cung, ri sau ny trn bc ng hot ng cch mng, Bc H c nhng li t s hoc li khuyn thanh nin: "Thin c nguyn lai v nh tnh a do gio dc ch nguyn nhn" (Hin d phi u l tnh sn Phn nhiu do gio dc m nn) "Khng c vic g kh Ch s lng khng bn o ni v lp bin Quyt ch cng lm nn" Trn con ng lp ch, Nguyn Tt Thnh c thn sinh - ng Bng Sc trang b cho mt vn tri thc nn tng. Khi Hu d gia cnh kh thanh bn, song ng Bng Sc

-8-

mua tn th cho cc con c h sm c nhn thc mi. Trc tui 13, Nguyn Tt Thnh lm quen vi cc t "T do - Bnh ng - Bc i" v anh c ch hng tm n ci ngun cc phm tr ny. Nh nghin cu Kblp ngi Nga k li: "Qua tc phm "Th ti" ca Rousseau, Thnh bit c rng chng thanh nin Rousseau trc khi tr thnh nh khai sng v i c ti mi nm lu lc trn cc no ng ca cc nc chu u v ng hc c nhiu mt ngnh khoa hc quan trng v cng l kh khn nht - khoa hc v cuc sng". Thnh nung nu ch "vt bin" tm n cc con ng m Rousseau i - Anh tm s vi nh th xp Mandenxtam: "Ln u tin vo tui 13 ti nghe nhng t: T do, Bnh ng, Bc i. i vi chng ti by gi th ngi da trng no cng u l ngi Php c. Th l ti mun lm quen vi vn minh Php, tm xem nhng g n giu ng sau ci t y. Nhng trong cc trng bn x, bn Php dy nh vt. Chng nhng chng ti khng c php c cc nh vn mi, m thm ch cn b cm c c Rousseau v Montesquieu. Phi lm sao y? Ti quyt nh i ra nc ngoi. Ti ln m n tn b bin v th l ti ra i. Nm y ti hai mi mt tui". nh cao kin thc trong hnh trnh lp ch ca Nguyn i Quc l s gic ng Ch ngha Mc - Lnin. Tuy nhin trong hnh trnh i ti nh cao ny Nguyn i Quc lun lun bit trau chut cc gi tr ca o Khng v tip nhn tinh hoa ca cc ngun nh sng khc ri gp bi chng li, tm ra cho bn thn mnh, dn tc mnh con ng gii phng. Bc tng khuyn cc ng ch ca mnh: "Chng ta, ngi Vit Nam, hy t hc, t tu dng bng cch c cc tc phm ca Khng T v hy nghin cu v cch mng trong cc tc phm ca Lnin". (Pht biu trn bo Thanh nin Qung Chu s 80, ngy 20/02/1927) Cun H Ch Minh truyn do Nh xut bn Tam lin Thng Hi n hnh nm 1949 ghi li nhn thc ca Bc: "Hc thuyt ca Khng T c u im ca n l s tu dng o c c nhn. Tn gio ca Gisu c u im ca n l lng nhn i cao c. Ch ngha Mc c u im l phng php lm vic bin chng. Ch ngha Tn Dt Tin c u im l chnh sch ca n thch hp vi iu kin nc ta. Khng T, Gisu, Mc, Tn Dt Tin chng c u im chung sao. H u mun mu hnh phc cho loi ngi, mu phc li cho x hi. Nu hm nay h cn sng trn i ny, nu h hp li mt ch, ti tin rng h nht nh chung sng vi nhau rt hon m nh nhng ngi bn thn thit. Ti c gng lm ngi hc tr nh ca cc v y". (Sd tr 91)

-9-

Nguyn i Quc khng nh t nm 1921: "c Khng v i khi xng nn i ng v thuyt gii quyn bnh ng v ca ci. Ngi ni tm tt l: Nn ho bnh trn th gii ch ny n t mt nn i ng trong thin h. Ngi ta khng s thiu m ch s khng cng bng. S cng bng s xo b s ngho kh" (1, 35). Sau ny nm 1927, trn bo Thanh nin, Ngi nhn mnh: "Nu Khng T cn sng thi i chng ta th chc hn bc v nhn y s sm tu thi bin dch v s nhanh chng tr thnh ngi k tc xng ng ca Lnin". Nm 1950, trong Hi ngh bn v cng tc hun luyn ti chin khu Vit Bc, H Ch Minh cho treo song song thng ip ca Khng T vi li dy: "Hc nhi bt ym, gio nhn bt quyn" m Ngi dch l "Hc khng bit chn, dy ngi khng bit mi" v thng ip ca Lnin "Hc, hc na, hc mi". Nh vn ho Nguyn Khc Vin c mt nhn xt kh xc ng: "Gia cc nh Mcxt v cc bc chn nho khng ch c s tng ng trong cc mc tiu chnh tr m cn c c s thn thit trong lnh vc t tng khin i bn d dng gn gi nhau. Nhiu nh nho nhy vt t o Khng sang hc thuyt ca Mc. Trng hp ni ting nht chc chn l trng hp ca H Ch Minh". "Np nh" - "Lp ch" l nn mng Nguyn i Quc hng ti nh cao vn ho m con ngi ny l vn ho "Thn dn". Nh th X vit xp Manenxtam d cm rt su sc khi ln u tin gp Nguyn i Quc nm 1923 (lc Nguyn i Quc 33 tui) ti Matxcva. "C din mo ca Nguyn i Quc tot ln s lch thip v s t nh. T Nguyn i Quc to ra mt nn vn ho, khng phi nn vn ho chu u m c l nn vn ho tng lai. Qua phong thi thanh cao trong ging ni trm m ca Nguyn i Quc ta nh nghe thy ngy mai, nh thy s yn tnh mnh mng ca tnh hu i trn ton th gii". "Vn ho tng lai" m xp Manenxtam cp y chnh l vn ho ca mt con ngi sut i ch c mt ham mun: "Ti ch c mt ham mun, ham mun n tt bc l lm sao cho nc ta hon ton c lp, dn ta hon ton t do, ng bo ta ai cng c cm n, ai cng c o mc, ai cng c hc hnh". T mt tng ca nho gia trong sch i hc, H Ch Minh ni n phm tr thn dn. Sch i hc nu: "i hc chi o Ti minh minh c Ti tn dn" Tn dn = lm mi nhn dn. Cch din t ny c th coi l tch cc khi nho gia khuyn ngi qun t phi bit lm mi nhn dn, em n cho nhn dn cuc sng mi.

- 10 -

Ci ti tnh v su sc ca H Ch Minh l thm vo (trong cch vit ca ngi Vit) mt ch "H". "Tn dn" thnh "Thn dn" lm cho t tng ca Nho gia nhn vn hn, cao p hn, ch tnh, ch ngha hn. Ni chuyn vi tri thc Th nm 1956, Bc H tm tt l tng ca con ngi trong 11 ch "i hc chi o, ti minh minh c, ti thn dn". Ngi gii thch: "Minh minh c l chnh tm" Thn dn tc l phc v nhn dn, t li ch ca nhn dn ln trn ht" (8, 215).(1) Quan im "Thn dn" ca H Ch Minh tuy da vo lun im ca nho gia "Dn vi bn", "Dn vi qu", song phn nh tm thc ca ngi Vit Nam. Trong Di chc trc lc i xa, Ngi nhn mnh: "u tin l cng vic i vi con ngi" (1969) Sut qu trnh lnh o Nh nc, Ngi lun lun cn dn ng ch ca mnh: "Chnh sch ca ng v Chnh ph l phi ht sc chm nom n i sng ca nhn dn: Nu dn i, ng v Chnh ph c li Nu dn rt, ng v Chnh ph c li Nu dn dt, ng v Chnh ph c li Nu dn m, ng v Chnh ph c li " (1955) Quan im "Thn dn" ca H Ch Minh xem xt con ngi vi thi : "Mi con ngi u c ci thin, ci c trong lng. Ta phi bit lm cho phn tt trong mi con ngi ny n nh hoa ma xun v phn xu mt dn i" (12, 558). t nc chng ta i vo con ng hi nhp su vi th gii trc bi cnh ton cu ho. Di nh sng t tng H Ch Minh cuc ci cch gio dc ln th nht (9/1950 - 1956) o to c nhng con ngi Vit Nam c cc phm cht "Nhn - Ngha - Tr - Dng - Lim" chin thng ch ngha thc dn c l bn thc dn Php. Cuc ci cch gio dc ln th hai (1956 - 1979) tip tc thnh qu cuc ci cch ln th nht o to nhng con ngi nh thng ch ngha thc dn mi l quc M. Cuc ci cch ln th ba t 1979 v ngy nay l cuc i mi gio dc ang thc hin o to th h tr c kh nng a t nc thot khi cnh ngho nn lc hu. Ch c th thnh cng trong s nghip v i ny nu xy dng mi gia nh Vit Nam thnh "Gia nh hc hiu". Nm 1947, gia lc cuc khng chin chng Php bc vo thi k nng bng v gian kh, Bc H giao cho chnh quyn Thanh Ho, cc v tr thc Thanh Ho m i din l cc ng ng Thai Mai, L Thc nhim v xy dng cc gia nh tnh Thanh Ho thnh "Gia nh hc hiu", mi ngi dn Thanh Ho l mt "tiu gio vin". Ngy nay, UNESCO pht ng cc quc gia kin to x hi hc tp lu vn gia nh hc hiu (learning family). T ho thay tng ca thi i c Bc cm nhn t trc hng my thp nin khi t nc cn v vn kh khn v Bc truyn tm ca mnh cho ng ch, cho nhn dn thc hin tng ny. "Np nh" l ci c bn c gia nh hc hiu, tui tr lp c ch v ri lp thn, lp nghip. Pht ng th h tr lp thn, lp nghip song khng lp ch lm sao lp c thn, lp c nghip. - 11 -

Ngy 26/5/1946, trong mt ln n thm mt n v thanh nin, Bc cn dn: "Cc em cn lm c nh li Tn Trung Sn ni "Nhng ngi thanh nin tt mun lm vic to ch khng mun lm quan ln". Sau Bc trao cho h l c "Trung vi nc, hiu vi dn". Bc cn cn dn thanh nin: "Ngi ta thng ni: Thanh nin l ngi ch tng lai ca nc nh. Tht vy, nc nh thnh hay suy, yu hay mnh mt phn ln l do cc thanh nin. Thanh nin mun lm ch tng lai cho xng ng th ngay hin ti phi rn luyn tinh thn v lc lng ca mnh, phi lm vic chun b ci tng lai . Chng ta phi nhn rng thanh nin ta rt hng hi. Nhng chng ta cng phi nhn rng phong tro thanh nin ta cn cht hp, mc du t ngy Cch mng thng Tm n nay, thanh nin c c hi pht trin mt cch mau chng v rng ri hn. Vy nn nhim v ca cc bn l phi tm mi cch gy mt phong tro thanh nin to ln v mnh m. Theo ti, mun t mc ch , th mi thanh nin, nht l mi cn b phi kin quyt lm bng c nhng iu sau y: a) Cc s hi sinh kh nhc th mnh lm trc ngi ta, cn s sung sng thanh nhn th mnh nhng ngi ta hng trc (tin thin h u, hu thin h lc). b) Cc vic ng lm, th c kh my cng quyt lm cho k c. c) Ham lm nhng vic ch quc li dn. Khng ham a v v cng danh ph qu. d) em lng ch cng v t m i vi ngi, i vi vic. ) Quyt tm lm gng v mi mt, sing nng, tit kim, trong sch. e) Ch kiu ngo, t mn, t tc, nn ni t, lm nhiu, thn i on kt. Ti li khuyn cc bn mt iu na, l ch t nhng chng trnh k hoch mnh mng, c nghe sng tai nhng khng thc hin c. Vic g cng cn phi thit thc; ni c, lm c. Vic g cng phi t ch nh dn dn n to, t d dn dn n kh, t thp dn dn n cao. Mt chng trnh nh m thc hin c, hn hoi, hn l mt trm chng trnh to tt m lm khng c" (5, 185 - 186).
3. Tt Thnh - i Quc - Ch Minh v nhn cch con ngi c 3H & 3T

Trong hnh trnh cch mng, Bc H mang nhiu tn, song "Nguyn Tt Thnh Nguyn i Quc - H Ch Minh" gi m v thc y th h tr Vit Nam sng c mc ch, sng vi lng yu nc, s bn ch v thng minh. Mt nh gio dc kh knh ca Vit Nam t " Tt Thnh - i Quc - Ch Minh " thu hoch v 3H-3T ca ngi thanh nin trn con ng sng nghip. Tt Thnh : Tnh mc ch: Th t lp (T1) i Quc : Lng yu nc: Tnh gn b (T2) Ch Minh: S bn ch thng minh: Tm n nh (T3) (Tt Thnh & i Quc) : T duy Hin thc (H1) (i Quc & Ch Minh): L tng Hoi bo (H2) - 12 -

(Tt Thnh & Ch Minh) : Lm vic Hiu qu (H3) "Np nh - Lp ch - Thn dn" trong hnh trnh cch mng ca Bc H mi mi l di sn v gi cho ngnh gio dc, cho cc nh trng rn luyn th h tr a t nc tin n i vinh quang snh vai vi cc cng quc nm chu.

Hin thc

Tt Thnh Th t lp Con ngi sng nghip Hiu qu

i Quc Tnh gn b

Hoi bo

Ch Minh Tm n nh

III. BC H NGI KHAI SNG CHO T DUY V CHIN LC HNH NG XY DNG X HI HC TP VIT NAM NGAY NHNG NGY U CA CHNH QUYN CCH MNG 1/. Vn "X hi hc tp" m ngy nay cc quc gia coi l tiu im ca chnh sch pht trin c Bc H khai sng trong t duy v chin lc hnh ng cho nc ta ngay t nhng ngy u ca chnh quyn cch mng. X hi hc tp ch thnh hnh v pht trin khi ngi qun l thc y c mi ngi dn c nhu cu hc tp, c kht vng hc tp. Nhu cu ny gn lin vi vic qun l h tr cho nhn dn nng cao nng lc tip nhn s hc tp v m rng c hi hc tp cho nhn dn. Qun l phi lm sao cho b ba "Nhu cu - Nng lc - C hi" gn b cht ch vi nhau. Khng to ra nhu cu ch thc th d c ra sc nng cao nng lc v m rng c hi n u cng khng th hin thc c mc tiu v x hi hc tp.

- 13 -

Song khi to ra nhu cu - Ngi dn c tha thit hc m ngi qun l khng gip ngi dn c nng lc "Hc c" v c hi "c hc" th cng khng th hnh thnh x hi hc tp. Nhu cu cng ln th nng lc v c hi cng phi c nng cao v m rng v ngc li cng nng cao nng lc v m rng c hi hc tp th cng phi thc y nhu cu. cho ba nhn t ny ri rc vi nhau th khng th ni n x hi hc tp. X hi hc tp hi t v lm pht trin ba ngun vn: vn con ngi, vn t chc, vn x hi (human capital, organizational capital, social capital), n l nhn t a quc gia tng trng c cht lng v pht trin bn vng. Nhu cu x hi hc tp C hi Nng lc

Hin nay c quan nim x hi phi tin ti "Kinh t tri thc", t "Kinh t tri thc", mi c th xy dng x hi hc tp. Khng ai ph nhn tm quan trng ca kinh t tri thc to ra nhu cu rng ln v iu kin thun li v hc tp c mt x hi hc tp ch thc v bn vng. Tuy nhin c phi ch c "Kinh t tri thc" mi xy dng c x hi hc tp th nhng nc ngho, nhng nc chm pht trin v ang pht trin s mt bao nhiu nm (?) mi i ti x hi hc tp. Thc t ca Vit Nam t sau Cch mng thng Tm nm 1945 v sut nm 1946 chng minh mt iu khc hn. Khi bt u xy dng chnh quyn cch mng (2/9/1945), 95% nhn dn cn m ch, nn i lm kit qu nn kinh t; gic ngoi xm vi nhng k th hung bo xo quyt nht can thip vo nc ta. Bc H ngi cho li con thuyn cch mng trong lc t nc cn nguy nan chn hng dn kh, khai sng cho dn tc ch quyt tm y li ci dt ca bn thn, ci dt ca cng ng, ca t nc. Bc lnh o, to cho ton dn c nhu cu tr thnh mt dn tc thng thi, lm cho mi ngi gic ng "Dn cng nc thnh", "Dn mnh nc giu" v trn c s ny Ngi t chc cho chnh quyn cch mng d cn trng nc c cc phng n qun l hiu qu nng cao nng lc hc tp ca mi ngi v m rng c hi hc tp cho mi ngi. 2/. Ngy 2/9/1945 tip theo bn Tuyn ngn c lp m v Ch tch nc long trng c trc quc dn ng bo, tuyn b s ra i ca Nh nc Vit Nam Dn ch Cng

- 14 -

ho trc th gii, Chnh ph nu ra chng trnh, ni dung chnh ca chnh sch pht trin t nc. Mc tiu ca gio dc trong chng trnh ny c khng nh: "Nn gio dc mi ang thi k t chc. Chc chn l bc s hc s cp bch. Trong thi hn rt ngn s thi hnh lnh bt buc hc ch quc ng chng nn m ch n trit . Vn v cng quan trng y chng ta chng ch n lc s sinh hot tr nn bnh thng mi gii quyt m ngay trong hon cnh eo hp ny chng ta phi kin quyt tin hnh. (ng ch V Nguyn Gip c H Ch tch giao cho vic trnh by chnh sch ni chnh ca Chnh ph. T liu: Nhng s kin gio dc ph thng 1945 - 1985. Vin Khoa hc Gio dc 1985, tr2)". Ngy 3/9/1945, trong phin hp u tin ca chnh ph Vit Nam Dn ch Cng ho, Ngi nu nhim v gio dc - chng gic dt l nhim v cp bch ca chnh quyn mi vi li khng nh: "Mt dn tc dt l mt dn tc yu" (4, 8). Trong thng 9 nm 1945, Ngi c bc th tm huyt gi hc sinh cc la tui vi li ku gi tha thit: "Non sng Vit Nam c tr nn ti p hay khng, dn tc Vit Nam c bc ti i vinh quang snh vai vi cc cng quc nm chu c hay khng chnh l nh mt phn ln cng hc tp ca cc em" (4, 33). Thng 10/1945, Ngi ra li ku gi chng nn tht hc nh mt mnh lnh hi t ton dn tc a t nc vo cng cuc i ngha m ra k nguyn mi ca t nc. Ngi vit: "Nhng ngi cha bit ch hy gng sc m hc cho bit i. V cha bit th chng bo, em cha bit th anh bo, cha m khng bit th con bo, ngi n ngi lm khng bit th ch nh bo, cc ngi giu c th m lp hc t gia dy cho nhng ngi khng bit ch hng xm lng ging, cc ch p, ch n in, ch hm m, nh my th m lp cho nhng t in nhng ngi lm ca mnh. Ph n li cng cn phi hc, lu ch em b km hm, y l lc ch em phi c gng kp nam gii xng ng mnh l mt phn t trong nc c quyn bu c v ng c. Cng vic ny mong anh ch em thanh nin st sng gip sc" (4, 37). Di s lnh o ca Bc ch c 4 thng ca nm 1945 h thng gio dc quc dn vi cc thit ch: Nha bnh dn hc v, Nha gio dc ph thng, Hi ng c vn hc chnh hnh thnh. Trong hon cnh lc h thng ny to ra nhng c hi cho nhn dn xo c nn tht hc, h m nhng cnh ca cho nhn dn pht trin s tin ho. Bc sang nm 1946, d cn bit bao s bn b ca cc vn kinh t, chnh tr, ngoi giao, qun s ca t nc, Bc H vn dnh cho s nghip gio dc s chm lo t m chu o. Kin tr quc sch ca mt t nc di chnh th mi l lm cho ba lnh vc: kinh t, gio dc, quc phng phi lun lun gn b vi nhau, Bc ch o cho chnh quyn mi coi gio dc l then cht ca s kt hp ny. Ngi ni ln c nguyn ca ngi cng l mc tiu ca ch mi: "Lm sao cho nc ta c hon ton c lp, dn ta c hon ton t do, ng bo ai cng c cm n o mc, ai cng c hc hnh". Ngi thng thn ni vi cng bc ca chnh quyn mi: "Chng ta tranh c t do c lp ri m dn c cht i, cht rt th t do c lp cng khng lm g. Dn ch bit gi tr ca t do ca c lp khi m dn n no mc ... - 15 -

Chng ta phi thc hin ngay: "Lm cho dn c n Lm cho dn c mc Lm cho dn c ch Lm cho dn c hc hnh Cc mc ch chng ta i n l 4 iu " Ch trong nm 1946, Bc vit hng chc bi bo, thc hin hng chc ln tip xc vi nhn dn khch l mi ngi ham hc, ham dy. Gy ngc nhin cho th h ngy nay l ti thi im ny (1946), Ngi c thng ip "Hc sut i" (ni chuyn vi ng ch Nguyn Th nh), "Phi lm cho dn tc Vit Nam tr thnh dn tc thng thi" (c hm nh cc yu cu xy dng kinh t tri thc - Ni chuyn vi ng bo Hi Phng khi i Php v 10/1946). V Ch tch nc coi lnh vc gio dc bnh dn l tiu im cho s pht trin h thng gio dc quc dn (ngy nay chnh l gio dc cng ng); Ngi ni vi anh ch em gio vin bnh dn hc v: "Anh ch em yu qu! Chng trnh ca Chnh ph ta l lm th no cho ng bo c nc ai cng c n, c mc, c hc. Vy nn khu hiu ca chng ta l: 1. Tng gia sn xut 2. Chng nn m ch Anh ch em lm vic m khng c lng bng, thnh cng m khng c ting tm, anh ch em l nhng ngi "V danh anh hng". Tuy l v danh nhng rt hu ch. Mt phn tng lai ca dn tc nc nh nm trong s c gng ca anh ch em. Ti mong rng trong mt thi k rt ngn lng hng hi v s n lc ca anh ch em s c kt qu rt v vang: ng bo ta ai cng bit c, bit vit. Ci vinh d th tng ng, bia no cng khng bng" (4, 220). Trc khi bc ln my bay i Php (4/5/1946), Ngi cn cn dn c Hunh Thc Khng, lc l Quyn Ch tch nc: "Ch n cng vic bnh dn hc v". Ngay sau khi i Php v, Bc t chc k hp th 2 Quc hi kho 1 thnh lp Chnh ph mi (t 3/11/1946). D c rt nhiu cng vic khn trng ca thi gian nng bng ny (Thc dn Php to ra nhng gy chin khiu khch ngay trong lng H Ni), Bc vn quan tm n s nghip bnh dn hc v. Ngy 5/11/1946, Ngi vit vn kin "Cng vic khn cp by gi" ch ra nhim v v phng hng khng chin ton quc. Ti cng ngy Bc n thm cc lp bnh dn Trng Hng Than v khu ph Hng Bn (H Ni) st ni ng qun ca qun i Php. Vo tng lp hc Bc n cn hi hc vin lm nhng ngh g, hc vin tr li ngi th ko xe, ngi i , ngi i bn ko rong, ngi lm ni tr, Bc khen thy tr trng Hng Than: "Thy sing dy, tr sing hc th l tt lm". Ngy 24/11/1946 (trc Ton quc khng chin 19/12/1946 gn mt thng), Bc c din vn khai mc Hi ngh Vn ho ton quc ln th nht, Bc ku gi cc nh vn ho Vit Nam xy dng nn vn ho mi sa i c: "Tham nhng, li bing, ph hoa, xa x, - 16 -

phi lm cho ai ai cng c l tng t ch c lp". Bc ku gi cc nh vn ho ch n vic hc tp ca nhi ng, gio dc cho nhn dn thc hin c lp, t cng v t ch. T thng 3 nm 1947, khi cuc khng chin chng Php va bt u v bc vo giai on gian kh nht, v cng tc ti Thanh Ho, Bc H giao cho lnh o Thanh Ho qua cc ng L Thc, ng Thai Mai xy dng Thanh Ho c cc "Gia nh hc hiu", ngi dn Thanh Ho thnh "Tiu gio vin". Ngy nay, cp vn x hi hc tp, UNESCO nu ra vn "Gia nh hc hiu" (learning family). T ho thay tng ca thi i c Bc cm nhn t trc hng my thp nin khi t nc cn v vn kh khn v Ngi truyn tm cho ng ch, cho nhn dn hin thc c tng ny. Nhng s kin ca Bc H vi ngnh gio dc thi k u chnh quyn cch mng thng 9 nm 1945 - thng 12 nm 1947 cng chng t vai tr ca cng tc qun l khi nm chc 3 khu c bn: Thc y nhu cu - Nng cao nng lc - M rng c hi ca ngi dn trong lnh vc gio dc v bit gn b ba khu ny vo vi nhau th l tin quan trng cho vic xy dng v pht trin x hi hc tp d trong bt c hon cnh no, k c lc kh khn. 3/. Sau gn by thp nin pht trin nn gio dc cch mng nc ta ngy nay trong nhng nm u tin ca thin nin k mi c mt bng gio dc vi s ngi ln bit ch 90,3%, t l thanh thiu nin 6 - 24 tui c hc ti cc nh trng l 64%, ch s pht trin gio dc l 0,82 (Bo co pht trin con ngi 2005). Nu tnh trong s 177 quc gia v vng lnh th c mt trong Bo co pht trin con ngi th gio dc nc ta c th hng 93. Gi tr v th hng ny cho php chng ta c th khng nh: Nhng tin xy dng x hi hc tp nc ta c, d rng mt bng kinh t ca nc ta cn kh thp trong tng quan chung (ch s kinh t mi t 0,572 xp th 122/177 nc). Tiu ch Lnh vc Gio dc Kinh t Gi tr ch s 0,82 0,572 Th hng 96/177 122/177

Xy dng x hi hc tp ca nc ta d c nhng tn hiu tt song cn nhng thch thc. D s ngi bit ch c t l cao, nhiu trng hc m ra, s thanh thiu nin c i hc ng, song c mt nn hc vn thit thc t nhu cu khng ph phim, to cho cng dn c k nng i sng pht trin cng ng bn vng th vn li cn nhiu ni bn khon. Nc ta ang thc hin chng trnh gio dc cho mi ngi (Education for All-EFA), cc chng trnh ph cp gio dc tiu hc, trung hc c s, nhng d n m rng trung hc ph thng, nhng tng a i hc tinh hoa thnh i hc i chng nhm to ra nn mng ca "X hi hc tp". C th khng nh rng cc chng trnh ny ch c ngha nu ta qun trit c cc tng gio dc nhn vn v thn dn ca Bc H knh yu. - 17 -

IV. MT THNG IP C NGHA VNH HNG Ngy 13/09/1958 n thm lp hc chnh tr ca gio vin cp II, cp III ton min Bc t ti Hi trng Trng B tc Cng nng Trung ng (nay l Hc vin Qun l Gio dc), Bc H sau khi n cn thm hi khch l lp hc, ni v v tr ca gio dc trong giai on mi ra li ku gi: "V li ch mi nm th phi trng cy, V li ch trm nm th phi trng ngi" Li ku gi ca Bc tr thnh thng ip ct li ca chin lc pht trin gio dc, chin lc pht trin con ngi ca t nc.
1. Thng ip l kt tinh t tng "gio dc thn dn" coi gio dc va l mc tiu va l sc mnh ca qu trnh pht trin.

lnh hi kin su sc ca li dy, cn nhc li vi s kin lch s ca nn gio dc cch mng gn vi cng vic ca v Ch tch nc. Ngy 03/9/1945 trong phin hp u tin ca chnh ph, Bc nu nhng nhim v cp bch ca nn Dn ch Cng ho m trong d gio dc c Ngi t vo v tr then cht: Ngi ni: "Mt dn tc dt l mt dn tc yu"; Ngi yu cu "Chng ta c nhim v cp bch l phi gio dc li nhn dn chng ta. Chng ta phi lm cho dn tc chng ta tr nn mt dn tc dng cm, yu nc, yu lao ng, mt dn tc xng ng vi nc Vit Nam c lp". Ngay nm hc u tin ca nc Vit Nam mi, nm hc 1945-1946, Bc gi th cho ton th hc sinh v giao nhim v cho ngnh gio dc Vit Nam: Mt nn gio dc s o to cc em nn nhng ngi cng dn hu ch cho nc Vit Nam, mt nn gio dc lm pht trin hon ton nhng nng lc sn c ca cc em. Cuc khng chin chng thc dn Php xm lc Nam B t 23/9/1945 v ton quc t 19/12/1946 c lm cho nhng mc tiu ca nn gio dc mi cha trin khai trn phm vi ton quc. Nhng vng t do, di s lnh o ca ng, Chnh quyn cch mng pht trin nn gio dc mi theo tng ca H Ch Minh. "Nc ta c hon ton c lp, dn ta c hon ton t do, ng bo ai cng c cm n, o mc, ai cng c hc hnh". Ngi nhn mnh mt trong cc nhim v trng tm ca Chnh ph ngay trong lc khng chin gian kh: M mang gio dc cho ai ny cng u bit c, bit vit. Khng chin chng thc dn Php thng li v vic gii phng hon ton min Bc a t nc vo cc din mi: Khi phc pht trin kinh t theo l tng x hi ch ngha v u tranh ha bnh thng nht nc nh. Lin tip trong cc nm 1955-1958, H Ch tch dy cng ch o cho ton ng ton dn a pht trin kinh t, pht trin gio dc gn b vi nhau. Trong thi gian ny, Bc n thm nhiu trng hc, nhiu hi ngh gio dc v c gn 30 bi ni chuyn hoc hun th quan trng cho ngnh gio dc, cho cc thy c gio, hc sinh t i hc n - 18 -

mu gio. Ngi cp mt tng th cc vn gio dc t phng thc pht trin n cch dy hc, s rn luyn tu dng ca thy tr. Bc t gio dc v kinh t trong mt chnh th pht trin thng nht vi nhau. Ngi t yu cu phi c bin php lm cho hai lnh vc ny h tr ln nhau. Ti i hi gio dc ph thng ton quc 3/1956, Bc ch th: Hai vic lin quan mt thit vi nhau. Gio dc c kh khn th kinh t phi khc phc. Chng ta ng tm hip lc th kinh t cng thnh cng, gio dc cng thnh cng. Ngi mong cc cn b lm cng tc gio dc nhn thc c: Khng c gio dc, khng c cn b th cng khng ni g n kinh t vn ha. Vic o to cn b gio dc cn phi coi l hng u. Tuy khng c g l oanh lit nhng lm trn nhim v ny cng l anh hng, tp th anh hng.
2. Thng ip l s k tha chn lc v pht trin tng ca tin nhn

n li thng ip ca Bc H xin c nhc n danh nhn Qun Trng. L nh chnh tr Trung Hoa c i (725-645 TCN), ng tng c li pht biu sau y: Nht nin chi k, mc nh th cc Thp nin chi k, mc nh th mc Chung thn chi k, mc nh th nhn. ... (Tr liu vic mt nm khng g bng trng la Tr liu vic mi nm khng g bng trng cy Tr liu vic c i khng g bng trng ngi). Nh chnh tr vn ha H Ch Minh khi tm ng cu nc nghin cu t tng chnh tr ca cc danh nhn Tin Tn v cc dng t tng khc. Trn nn tng ch ngha Mc - Lnin, Ngi cht lc ci hay gt i ci d ca cc t tng ny xy dng nhng quan im chnh tr gio dc thch hp vi hon cnh Vit Nam. Qun Trng, cn ni: "o tr nc trc ht phi lm cho dn giu" (o tr quc tt tin ph dn), song ng quan nim: "Dn giu th d sai, dn ngho th kh tr" (Dn ph tc d s d, dn bn tc nan tr d ). ng by cho nh cm quyn: Tr dn nh tr thy Mc dn nh mc sc Dng dn nh dng tho (Tr dn nh tr nc Nui dn nh nui sc vt Chm dn nh chm cy c).

- 19 -

C th thy rng: L tng chnh tr, l tng gio dc ca H Ch Minh, ca Qun Trng l hon ton khc nhau. i vi H Ch Minh gio dc v chnh tr va l mc tiu, va l sc mnh thc y nhau v u hng vo li ch ca nhn dn, hnh phc ca nhn dn (Li vi bn). Lu l ngay sau pht biu lun ny (lun "V li ch..."), Bc nhn nh c gio, thy gio: "Chng ta phi o to ra nhng cng dn tt v cn b tt cho nc nh. Nhn dn, ng, Chnh ph giao cc nhim v o to th h tng lai cho cc c, cc ch. l mt trch nhim nng n nhng rt v vang. Mong mi ngi phi c gng lm trn nhim v".
3. Thng ip l phng chm cho chin lc gio dc m vic t chc gio dc, dy hc phi hng vo ngi hc, ly li ch ca ngi hc lm mc tiu ch o ca qu trnh o to.

Bc m u thng ip bng cm t "V li ch" vi hm nh mt li nhc nh mi cn b gio dc, gio vin cn c t duy mi v cng tc gio dc, dy hc. Vi tm nhn chnh tr gio dc sc bn, Ngi tin liu cc thch thc t ra cho nn gio dc cch mng khi nhim v t chc vic hc hnh khng ch cho mt thiu s c dn m phi cho ton dn. Khng th ch ly nhit huyt v quyt tm ri theo cch lm c m thnh cng trong cng vic iu hnh tin trnh o to. Cn nhn cho rng suy cho k (Nhn quang ng i, tm ng t) i vi cng vic c tm quan trng c bit v c quan h n tng t bo ca i sng x hi, i sng mi gia nh, mi cng dn. Dn ch ha i sng gio dc ch hin thc trn c s t duy mi, cch lm mi. Thng ip nh hng cho s pht trin nh trng phi t b c phng thc s phm quyn uy, ban n, xy dng pht trin phng thc s phm ca tinh thn cng tc dn ch, "Thy qu tr, tr knh thy"; t b li dy hc khng ch n nhu cu ca ngi hc, hon cnh ca ngi hc, nguyn vng ca ngi hc, "li ch - chc nng" ca ngi hc trong cuc sng cng ng. ch li ca vic hc l iu kin cn, song li ch ca ngi hc phi l iu kin trong chin lc gio dc cho mi ngi. S nht qun trong quan im gio dc ca Bc l phi xy dng pht trin c nn gio dc, h thng gio dc kiu nh trng, cch dy hc v li ch ca nhn dn, v li ch ca ngi hc. l nn gio dc dn tc, dn ch nhn vn, lao ng, thit thc gii quyt cc vn pht trin ca t nc v chnh tr, vn ha, kinh t, khoa hc k thut, nn gio dc phi cha ng cc thit ch "hp vi hon cnh mi ca t nc". Thng ip: "V li ch mi nm th phi trng cy V li ch trm nm th phi trng ngi" ca Bc H c ngha vnh hng. mi mi l phng chm hnh ng ca nn gio dc Vit Nam nhm phc v c kt qu s nghip pht trin t nc bn vng, gii quyt thit thc, ton din v su sc cc vn pht trin con ngi ca nc ta.

- 20 -

VI. VN HO DY HC H CH MINH: THY QU TR, TR KNH THY, DY NN NGI V HC LM NGI 1. c trng nhn cch con ngi Vit Nam thi i mi a/. Bc H coi "Thin" l ci gc trong o lm ngi Bc nu ra Ngi dy: "Trong x hi tuy c trm cng nghn vic song nhng cng vic y cha lm hai th vic Chnh v vic T. Lm vic Chnh l ngi thin. Lm vic T l ngi c. Sing nng (Cn), tn tin (Kim), trong sch (Lim) l Chnh, l Thin. Li bing, xa x, tham lam l T, l c".(5, 643) Ngi nhn mnh: "Vic thin th d nh my cng lm Vic c th d nh my cng trnh". (5, 645) Trong bi th "Na m" (D bn), Ngi vit: Thy th tng thun lng hn Tnh hu ti phn thin c nhn Thin c nguyn lai v nh tnh a do gio dc ch nguyn nhn. Ng th ai cng nh lng thin Tnh dy phn ra k d hin Hin d phi u l tnh sn Phn nhiu do gio dc m nn. Nh vy theo H Ch Minh gio dc v t gio dc c vai tr quan trng hnh thnh t cht "Thin" trong mi con ngi, tt nhin phi l mt nn gio dc ly l tng l s pht trin nhn vn, dn ch v lao ng. b/ Trn nn tng t cht "Thin" mun nn ngi phi rn luyn h thng cc phm cht. "Trung Hiu, Nhn - Tr - Dng, Cn - Kim - Lim - Chnh" Cc quc gia ngy nay i vo nn kinh t tri thc trc bi cnh ton cu ho u xc nh chin lc con ngi, chin lc v ngun lc ngi. Chin lc ny phi bt u t vn nhn thc ton din n quyt tm, hin thc phm tr nhn cch, c quan im ng n v hng i v c gii php kh thi hnh thnh v pht trin nhn cch cho th h tr. i vi t nc chng ta, iu rt may mn trong khi thc hin chin lc ny chng ta c di sn t tng H Ch Minh v gio dc. Nhng gi ca Ngi, nhng li dy ca Ngi chnh l kim ch nam cho chng ta hin thc c chin lc c ngha trng i ny. - 21 "Thin" i lp vi "c" "Chnh" i lp vi "T".

Chin lc con ngi Vit Nam mi m H Ch Minh vch ra t trn nn tng h gi tr o lm ngi. H gi tr ny kt tinh o l ca dn tc v cp nht cc quan im nhn cch ca thi i mi. H Ch Minh a khi nim "Trung - Hiu" vn l cc khi nim su m trong tm thc ngi Vit Nam n mt cht mi ph hp vi ch mi. Ngi cho rng o c ca ch mi cao rng hn, khng ch c hiu vi b m v "Trung" vi mt c nhn ai m Trung vi nc, Hiu vi dn. Khi nim Trung vi nc, Hiu vi dn c Ngi th hin trong bi th tng c V Lim Sn mt nhn s yu nc khi c tham d Hi ngh vn ho ton quc ln th hai (16 - 20/7/1948). Ngi vit: Tng V cng Thin l cng tm ng Bch cm nht ngn trung S dn nguyn tn hiu S quc nguyn tn trung Cng lai ng hn h Cng kh ng t cng Tng cng ch nht c Khng chin tt thnh cng (5, 540) (Ngn dm c tm n Mt li trm cm thng Th dn trn o hiu Th nc vn lng trung C n ti mng r C i ti nh nhung Mt cu xin tng c Khng chin t thnh cng). "Trung vi nc - Hiu vi dn" li ca H Ch Minh ni vi c V Lim Sn hn 60 nm trc y thm vo np ngh, np sng ca mi ngi dn Vit Nam qua hai cuc khng chin ho hng chng xm lc, qua cng cuc xy dng kin thit t nc. Ngy nay, n l l tng cao c nht ca th h tr Vit Nam. H Ch Minh xy dng h thng "Ng thng" mi cho dn tc Vit Nam. K tha Khng hc, bit cht lc cc tinh hoa v t vo hon cnh ca mt t nc phi tin hnh cuc khng chin chng bn xm lc, xy dng i sng mi, Ngi xc nh: "Ngi ng vin, ngi cn b tt mun tr nn ngi cch mng chn chnh khng c g l kh c. iu hon ton do lng mnh m ra, lng mnh ch bit v ng, v ng bo th mnh s tin n ch ch cng v t. Mnh ch cng v t th khuyt im s ngy cng t m nhng tnh tt nh sau ngy cng nhiu thm". - 22 -

Tnh tt l:"Ng thng" mi, m theo Ngi bao gm: "Nhn - Ngha - Tr Dng - Lim" Ngi gii thch: "Nhn l tht th thng yu, ht lng gip ng ch v ng bo v th m kin quyt chng li nhng ngi, nhng vic c hi n ng, n nhn dn. V th m sn lng chu cc kh trc mi ngi, hng hnh phc sau thin h. V th m khng ham giu sang, khng e cc kh, khng s oai quyn. Nhng ngi khng ham, khng e, khng s g, th vic g l vic phi h u lm c. Ngha l ngay thng, khng c t tm, khng lm vic by, khng c vic g phi giu ng. Ngoi li ch ca ng khng c li ch ring, phi lo toan. Lc ng giao vic th bt k to nh u ra sc lm cn thn. Thy vic phi th lm, thy vic phi th ni, khng s ngi ta ph bnh mnh m ph bnh ngi khc cng lun lun ng n. Tr: V khng c vic t ti lm m qung cho nn u c trong sch sng sut, d hiu l lun, d tm phng hng. Bit xem ngi, bit xt vic, v vy m bit lm vic c li, trnh vic c hi cho ng, bit v ng m ct nhc ngi tt, phng ngi gian. Dng l dng cm, gan gc; gp vic phi c gan lm, thy khuyt im c gan sa cha. Cc kh, kh khn c gan chu ng, c gan chng li nhng s vinh hoa ph qu khng chnh ng. Nu cn th c gan hy sinh c tnh mng cho ng, cho T quc khng bao gi rt r nht nht. Lim l khng tham a v, khng tham tin ti. Khng tham sung sng, khng ham ngi tng bc mnh. V vy m quang minh chnh i, khng bao gi h ho. Ch c mt th ham l ham hc, ham lm, ham tin b". Ng thng ca Nho gia hng vo "Trung Hiu" hn hp, Ng thng ca H Ch Minh k tha ni dung chn chnh ca Nho gia v hng vo li ch ca t nc, nhn dn, cch mng: Trung vi nc, Hiu vi dn. H Ch Minh xc nh l o c cch mng. Ngi nhn mnh: "N l o c v i, n khng phi v danh vng ca c nhn m v li ch chung ca ng, ca dn tc, ca loi ngi" (5, 252). Nguyn vng tha thit ca H Ch Minh l lm cho dn tc t b nhng thi xu li bing, gian gio, tham m ch thc dn u c. Ngay trong phin hp u tin ca Chnh ph nh nc Vit Nam Dn ch Cng ho (3/9/1945), v Ch tch nc xc nh nhim v cp bch ca nh nc mi l phi gio dc li nhn dn, lm cho dn tc Vit Nam tr nn mt dn tc dng cm, yu nc, yu lao ng, mt dn tc xng ng vi nc Vit Nam c lp. Nn tng ca vic gio dc theo Ngi l thc hin: "Cn - Kim - Lim- Chnh" H Ch Minh mong mi tha thit mi ngi Vit Nam, c dn tc Vit Nam phi ly "Cn - Kim - Lim - Chnh" l phng chm sng trong cuc sng mi. nhiu bi ni chuyn vi cn b, thanh nin, nhn dn v s tu dng, hnh ng ca h trong cng cuc xy dng kin thit ch mi, vn "Cn - Kim - Lim - Chnh" thng c Ngi nhc nh vi nhng gii thch pht trin va gin d, va su sc lm cho cc phm tr ny d hnh thc din t c tnh c in m tng li v cng sng ng trong hon cnh mi ca t nc. - 23 -

ng ch V Nguyn Gip k li: Ngy 19/5/1946, trong dp sinh nht Bc H, cc i biu trong Ban vn ng i sng mi n chc th Bc, xin Bc cho cuc vn ng mt khu hiu, Bc ni: "Cc ch mun c mt khu hiu ! Cn Kim Lim Chnh Ch Cng V T. Khu hiu ". Mt ng ch tha vi Bc khu hiu ny quen thuc xin Bc mt khu hiu mi. Bc ci ri ni: "Hng ngy ta phi n cm ung nc, phi th kh tri sng. Nhng vic ngy xa ng cha ta phi lm, by gi chng ta phi lm, con chu ta sau ny cng phi lm. Vy n cm, ung nc, th kh tri em li cuc sng cho con ngi th l nhng vic khng bao gi c c. Cn Kim Lim Chnh Ch Cng V T i vi i sng mi cng nh vy". (V Nguyn Gip. Nhng chng ng lch s NXB Vn hc, H Ni 1977, tr 450). Sau ny nm 1949, vi bt danh L Quyt Thng, Ngi ni thm v Cn Kim Lim Chnh nh sau: "Tri c bn ma: Xun H Thu ng t c bn phng: ng Ty Nam Bc Ngi c bn c: Cn Kim Lim Chnh Thiu mt ma th khng thnh tri Thiu mt phng th khng thnh t Thiu mt c th khng thnh ngi" (5, 631) li dy ny, Bc gn ba phm tr Thin, a, Nhn - Tri, t, Con ngi (Tam ti) nu bt mt vn ct li v nhn cch con ngi ca ch mi. H Ch Minh cn nu ra mi lin h khng kht ca cc phm tr ny: "Ch lim phi i i vi ch kim Ch kim phi i i vi ch cn Cn kim lim l gc r ca chnh Mt ngi phi cn kim lim nhng cn phi chnh trc mi l hon ton. "T mnh phi chnh trc mi gip c ngi khc chnh. Mnh khng chnh m mun ngi khc chnh l v l". Ni rng ra, theo H Ch Minh mt dn tc bit cn kim, bit lim l mt dn tc giu v vt cht, mnh v tinh thn, l mt dn tc vn minh tin b. c/ H Ch Minh coi phm tr "Tnh" (Tm lng), "Ngha" (Trch nhim) l im ta cho cc phm cht "Trung - Hiu", "Nhn - Ngha - Tr - Dng - Lim", "Cn Kim - Lim - Chnh" pht trin mt cch bn vng. Xut pht t l tng Mc - Lnin, Ngi a cc gi tr "Tnh - Ngha" (Tm lng - Trch nhim), vn l cc gi tr thing ling trong cuc sng ca ngi Vit Nam n

- 24 -

trng thi mi, cht lng mi. l tnh ngha ng bo, ng ch, tnh ngha nm chu bn bin mt nh. Khi hi cc ng ch ca mnh: "Cc ch c bit nhn dn ta sng vi nhau th no khng?" v c nghe tr li "Tha Bc, nhn dn ta c cu: Tt la ti n c nhau", Ngi nhc nh: "ng l nh vy! Nhn dn ta t lu sng vi nhau c tnh c ngha. T khi c ng ta lnh o v gio dc, tnh ngha y cng cao p hn tr thnh tnh ngha ng bo, ng ch, tnh ngha nm chu bn bin mt nh". Ngi cn dn: "Hiu Ch ngha Mc - Lnin l phi sng vi nhau c tnh c ngha. Nu thuc bao nhiu sch m sng khng c tnh c ngha th sao gi l hiu ch ngha Mc - Lnin c". Ngi khng nh: "My chc nm nay nhn dn ta thc hnh ch ngha Mc - Lnin bng cch ra sc lm trn nhim v cch mng v sng vi nhau c tnh c ngha" (12, 554). d/ Cc gi tr o c nhn cch Bc H ni vi hc sinh Cc gi tr: Trung - Hiu, Nhn - Tr - Dng, Cn - Kim - Lim- Chnh, Tnh - Ngha c v Ch tch nc ni vi cc em hc sinh thanh thiu nin vi tm lng ca "Mt ngi anh ln lc no cng n cn mong mi cho cc em c gii giang" mt cch dung d nh sau: 1 - Phi sing hc 2 - Phi gi sch s 3 - Phi gi k lut 4 - Phi lm theo i sng mi 5 - Phi thng yu gip cha m anh em (Th gi cc chu thiu nhi sau khi Ngi i Php v 24/10/1946, 4.421) - Yu T quc, yu ng bo - Hc tp tt, lao ng tt - on kt tt, k lut tt - Gi gn v sinh - Tht th, dng cm (Th gi Thiu nin - Nhi ng ton quc nhn dp k nim 20 nm ngy thnh lp i TNTP thng 5/1961 - 10, 356; 10, 356) Ngi xc nh th h tr l ngi ch ca nc nh. Ngi mong h phi rn luyn o c cch mng chun b tr nn ngi cng dn tt, ngi cn b tt ca t nc. H Ch Minh xc nh cho thanh nin hc sinh vic rn luyn nhn cch theo cc mc tiu:

- 25 -

"- Yu T quc: Ci g tri vi quyn li ca T quc, chng ta kin quyt chng li. - Yu nhn dn: Vic g hay ngi no phm n li ch chung ca nhn dn chng ta kin quyt chng li. - Yu lao ng: Ai khinh r lao ng, chng ta kin quyt chng li - Yu khoa hc: Ci g tri vi khoa hc chng ta kin quyt chng li. - Yu o c: Chng ta phi thc hin c tnh trong sch, cht phc, hng hi, cn kim xo b ht nhng vt tch n l trong t tng v hnh ng". Ngi cng khuyn h lun lun phi c ng c hc tp ng n vi vic ra cu hi "Hc phng s ai" v Ngi gp : phng s T quc, phng s nhn dn, lm cho dn giu nc mnh tc l lm trn nhim v ngi ch ca nc nh. Hc phi i i vi hnh: Khi nh phi thng yu cha m, gip cha m v cng vic, gip v tinh thn (hc c iu g tnh hnh trong nc v th gii th ni li cho cha m nghe). trng th phi on kt gip anh ch em thi ua hc tp, phi on kt gia thy v tr cho trng mnh lun lun tin b. x hi: Cc chu c th gip c nhiu vic c ch. Th d tuyn truyn v sinh, gip cc em nhi ng, xung phong dy bnh dn hc v". (Bi ni vi hc sinh cc trng trung hc Nguyn Tri, Chu Vn An, Trng Vng H Ni. Ngy 18/12/1954. 7-398 - 399).
2. Dy nn ngi v Hc lm ngi

a/ Bc H coi dy hc l con ng ch o hnh thnh v pht trin nhn cch Ngi nhn mnh mc tiu ca vic hc "Hc lm vic, lm ngi ... " Ngi ch ra ci "Hc" ch thc l ci "Hc gn lin vi Hnh", hc gn vi lao ng sn xut vi thc tin, kt hp Hc v T hc. Ngi dy: "Mt ngi hc xong i hc c th gi l c tri thc. Song y khng bit cy rung, khng bit lm cng, khng bit nh gic, khng bit lm nhiu vic khc. Ni tm li: Cng vic thc t y khng bit g c. Th l y ch c tri thc mt na. Tri thc ca y l tri thc hc sch cha phi tri thc hon ton. Y mun thnh ngi tri thc hon ton th phi em tri thc p dng vo thc t" (5, 235). H Ch Minh ch nhng ngi "Xem nhiu sch m lo, lm ra ta y", Ngi coi nhng con ngi khng phi l bit l lun. Ngi khuyn mi ngi phi cha c bnh km l lun, khinh l lun v l lun sung. H Ch Minh khng nh con ng hc vn l rng ln, mun t c hc vn ch thc th phi c o c trong sng, c s chnh tm, s thnh bit em kt qu hc tp ca mnh phc v cho hnh phc ca nhn dn. H Ch Minh khuyn th h tr phi bit kt hp lao ng tr c v lao ng chn tay, Ngi dy: "Lao ng chn tay cng phi c vn ho m ngi lao ng tr c cng phi - 26 -

lm c lao ng chn tay. Nu lao ng tr c khng lm c lao ng chn tay v lao ng chn tay khng c tr c th l ngi lao ng bn thn bt toi". (Bi ni ti i hi sinh vin Vit Nam ln th hai 7/5/1958. 9, 174). Trong qu trnh hc tp, Ngi cn dn phi lun lun khim tn: "Ci g bit th ni bit, khng bit th ni khng bit. Kiu ngo, t ph, t mn l k th s mt ca hc tp" (8, 499). Ngi khuyn phi bit "T ng hc tp", "Ly t hc lm ct": tc phm "Sa i li lm vic" (1947), khi ni v cng tc hun luyn cn b, Ngi c ch dn: "Ly t hc lm ct. Do tho lun v ch o gip vo". Ngi dy thm: "Sp xp thi gian v bi hc phi cho kho, phi c mch lc vi nhau" (5, 273). Sau ny khi ni v cng tc hun luyn v hc tp (1950), Ngi li nhn mnh: "Phi nng cao v hng dn vic t hc". Ngi khuyn: "Khng phi c thy th hc, thy khng n th a. Phi bit t ng hc tp" (6, 50). Nhng li dy ngn gn ca Ngi lm ni bt ln tnh cn thit ca vic t hc v mi lin h khng kht ca cc ch th tham gia qu trnh t hc. b/ Trng hc do lnh t Nguyn i Quc m PcB th hin tinh thn s phm hp tc Nm 1941, Bc t nc ngoi tr v trc tip ch o phong tro cch mng m s ch huy l hang Pc B (Cao Bng). Mt trong nhng cng tc trc mt ca ng lc by gi l m cc lp hun luyn v Chng trnh Vit Minh, iu l Hi cu quc cho ct cn ngi a phng v qun chng trung kin. S ny, phn ln l ng bo Nng, ch quc ng khng bit, nghe v ni ting ph thng cha tho. Bc cho rng, mun hun luyn cch mng cho s cn b ny phi dy vn ho cho h v thng qua dy vn ho m tuyn truyn ng li cch mng. Bc ch nh cc ng ch Cao Hng Lnh, L Qung Ba, Bo An lm thy gio v ng ch Cao Hng Lnh lm T trng t gio vin xung phong vi nhim v lp ra k hoch dy hc. Lc ny thy ng ch Cao Hng Lnh cn lng tng, Bc n cn hng dn ng ch suy ngh v 5 iu sau: Hun luyn cho ai? Hun luyn nhng g? Hun luyn trong bao lu? Hun luyn ch no? Ly g n m hun luyn? Trn nn ca 5 iu trn, ng ch Cao Hng Lnh phc tho k hoch m lp, ri cc lp hc dn hnh thnh v hot ng.

- 27 -

Vi hon cnh lc , trng hc tht n s: mt ln nh lp bng l rng, sn bng cc khc g nh t st nhau. Lp hc d phng l mt hang - phng lc thi tit xu hoc khi gic lng sc th rt vo . Hc vin d hun luyn mang theo go, ng, mui, rau t tc, mt phn trch ra nui thy, ng thi h cn tng gia sn xut t ci thin. Lc u cha c giy bt. Bc gi cho thy tr ly than ci, que cng lm bt, dng mt nhn, mt t phng lm giy. Tri rt qu th t la cho m hc, va c than vit. Bc quy nh T gio vin, mi tun cng Bc hi mt ln v kt qu hc tp v tnh hnh sc kho ca hc vin. Ai lm tt, Bc khen, lm cha tt, Bc ch bo, un nn. Bc tr chuyn vi ngi hc bit kt qu dy ca gio vin. Thng sau bui hc, Bc hi hc vin c hiu bi khng. Nu nhiu ngi khng hiu, Bc gii thch thm. Cui ngy, Bc cn dn t gio vin: "Lm thy phi hiu tr, cc ch ln lp m c thao thao bt tuyt chuyn trong nc v th gii th khng ai hiu cn k u. y gi c, tr c, ta phi tm ra ni dung thch hp dy ci g cho thit thc, d hiu". Ngoi vic m lp cho ngi ln tui, Bc cn gi m lp cho tr em bn. Bc khuyn: "Tr em l tng lai ca nc nh, o lm cha m ai cng mong con em c hc hnh. Con em nhn dn c n hc s ng h cch mng. iu cn thit khi t chc lp l lm sao cho tr ham hc, thy ham dy". Bc tham gia son bi ging cho t gio vin. Mt s bui, Bc trc tip dy lch s nc nh, vi li m u: "Dn ta phi bit s ta Cho tng gc tch nc nh Vit Nam" v bi a l Cao Bng: "Cao Bng ng bc gip Tu H Giang, Bc Cn vo pha Ty" y l nhng ti liu do Bc son v em dy cc lp, c cc hc vin thuc mi la tui thch th. Mt s hc vin k li: Bc quy nh mi hc vin trong ngy phi hc thuc mt on th hoc v a l, hoc v lch s. Vo bui sng tip , mi ngi ngi thnh vng trn cng kim tra ln nhau, di s iu khin ca Bc. Bc cho mt ngi xung phong c trc, ri ln lt theo pha tay phi, ai cng phi c phn k ca mnh. Bc chm kt qu vi thang im: Ngi nh tt, c lu lot t mc c "i my bay", trung bnh "i t", ngc ng nhiu "i xe b". Nhng ngi t mc "i xe b", Bc nhc hm sau phi c gng hn. Cch cho im ca Bc, khng lm ai xu h, v ai cng c "i" bng mt phng tin vn chuyn nht nh, ch khc nhau v tc m thi, nn vn khch l c s c gng ca tng ngi, ng thi cng ng vin mi ngi phi chm hc. Thng 8/1942, Bc sang Trung Quc lin lc vi nhng ngi Vit Nam ang l lc lng khng Nht . Trc khi i, Bc dn ng ch Cao Hng Lnh v cc gio vin trong t: "Ta cn ngho, cha c tin gip dn, nhng c nhng iu ta p ng c nguyn vng ca dn. l vic dy cho h v con em h hc ch v gic ng h v mc tiu cch mng. on th pht trin n u, cn t chc cc lp hc ngay n ".

- 28 -

ng ch Cao Hng Lnh k li: "Trng hc gia rng Pc B (1941), v sau ny pht trin mnh ra cc vng khc ca Cao Bng. u nm 1944, ti chu Hng Phong (nay l huyn H Qung), c hng trm ngi i hc v chu Hng Phong c gi l ni gieo mm vn ho". T im sng Nh trng Pc B (1941), n nay nn gio dc cch mng, c nc ta c trn 15.000 nh trng. iu hnh mng li nh trng ny c hng vn cn b qun l gio dc. Tt c trng s hm nay khng phi n s nh trng Pc B hi no, c nhiu trng tuy cn kh khn, nhng to ln hn nhiu. Ni dung, phng php v iu kin o to khc xa so vi trng Pc B trc y, song vn qun l cc yu t ny vn l chuyn nng hi v thc t cu chuyn qun l nh trng Pc B do Bc H iu hnh lun l bi hc hu ch cho mi cn b qun l gio dc. Xin rt ra i iu thu hoch: 1- Ngi cn b qun l (CBQL) ca bt c nh trng no phi lun lun c quan im h thng v qu trnh o to. 5 iu Bc cn dn t gio vin ni trn thc s nhc nh mi CBQL v gio vin phi bit iu hnh ng b cc vn : i tng, ni dung, phng thc, mi trng, v iu kin o to. Hin nay c khng t CBQL nh trng lng tng trc "m cung" cng vic nh trng, khng tm ra li g v chy vng quanh nhng ci khng phi l thit yu ca vic o to. Phong cch qun l khng tip cn h thng; khng nm ly khu u tin v trng yu trong hot ng o to th khng th no to ra hiu qu v cht lng o to ch thc. 2/. Tnh u vit v cng l nt ni bt trong tin trnh xy dng nh trng mi na th k qua l ta pht trin kiu ging dy t phng thc "s phm quyn uy" chuyn sang phng thc "s phm ca tnh bn, dn ch". Hc sinh - ngi hc trong qu trnh tip nhn tri thc, va l i tng o to cng l ch th o to. Nn gio dc Vit Nam mi trong bt k hon cnh no cng tun theo phng chm "Lm pht trin nhng nng lc sn c ca cc em" (Th Bc H gi hc sinh nhn ngy khai trng, 9/1945). Nhng lun im "Tt c v hc sinh thn yu", "Dy hc ly hc sinh lm trung tm", khng phi l khu hiu n thun. Chng cha ng tnh nhn vn cao c v hnh ng cch mng trong phng php o to ca nh trng Vit Nam. Ngy nay Vit Nam vn dng quan im ca UNICEF xy dng "Trng hc thn thin - Hc sinh tch cc". Tht ra trit l ny c Vit Nam v ngi khai sinh ra n l Bc H knh yu. t mc tiu ny, vai tr qun l nh trng ca ngi CBQL l rt quan trng. Ngi CBQL phi l tc nhn lnh o gn kt thy v tr nhng lc lng ny hp tc thin ch, cht ch; bin qu trnh o to thnh qu trnh t o to. Mun vy, ngi CBQL phi h tr gio vin, h phi hp hi ho quyn uy v s khoan dung, hiu c hc sinh c k hoch v phng php dy hc sinh t kt qu theo hon cnh v nhu cu ca h. Ngi CBQL cn phi quan tm st sao ti hc sinh, rn luyn cho h s bo dn v bn lnh trong ng x thc hin k nng i sng. 3/. Cng vic Bc iu hnh trng Pc B l bi hc su sc cho ngi CBQL nh trng, l bit pht huy ci tm ca thy v s tin b ca ngi hc, ng thi to ra vin cnh cho tr d l mt n v kin thc nh; y chnh l ci gc c c ng lc dy v hc trong nh trng (cch kim tra v cho im ca Bc va ng nguyn tc dy hc to ra vin cnh, va c o). - 29 -

Dn ch ho s pht trin gio dc, dn ch ho qun l nh trng, mt cuc vn ng ln ca ngnh GD&T. Cuc vn ng ny c nhiu thnh tu, cn c tng kt. Trong vic tng kt, nhng ngi CBQL gio dc, qun l cc nh trng nn thm nhun li dy ca Bc H, nhn dp Ngi n d l khai mc Trng i hc Nhn dn Vit Nam (ngy 19/01/1955): "Trong trng cn c dn ch. i vi mi vn , thy v tr cng nhau tho lun, ai c kin g u tht th pht biu, iu g cha thng sut th hi, bn cho thng sut. Dn ch nhng tr phi knh thy, thy phi qu tr, ch khng phi "c i bng u "Mun c bu khng kh dn ch ny th ngi hiu trng phi lun lun l tc nhn ch o gn kt cc lc lng s phm trong nh trng". S ch o ca Bc vi "Nh trng Pc B" d lui xa gn by thp k nhng tng ca s ch o ny vi nh trng Vit Nam hm nay vn gi nguyn tnh sinh ng ca n. VI. VN HO QUN L H CH MINH : CNG HNG NHN VN L TNG QUN L & HNH NG QUN L V S VN DNG VO NH TRNG Ni n vn ho qun l l ni n nhng nt p trong l tng qun l v hnh ng qun l t n cc mc tiu nhn vn v hiu qu ch thc. Bc H hi t mt cch su sc hi ho nhng kha cnh ny trong cuc i mnh. Xin trnh by di y nhng thu hoch v c trung vn ho qun l H Ch Minh.
1. Qun l l s i thc tnh tm hn con ngi

Mt hc gi nc ngoi nhn xt : " H Ch Minh c khng ch l mt ngi ch huy, c l ngi i thc tnh tm hn con ngi". Qun l hc hin i ngy nay thng cp kiu qun l "SM" (Soul management). l s qun l kt hp hi ho c tr v Php tr, s qun l khu gi c lng tm, thc y c c lng nng v pht trin c lng tri ca con ngi. H Ch Minh khng li chuyn lun ring v qun l song Ngi c nhng thng ip, c nhng li dy v chnh cuc i, tm gng o c ca Ngi l mt tp i thnh v qun l theo tinh thn "SM". Ngi c li dy: "Mi con ngi c ci thin , ci c trong lng ta phi lm sao cho phn tt trong mi con ngi ny n nh hoa ma xun v phn xu mt dn i" (Ton tp tp 12. trang 558). Theo H Ch Minh ngi qun l c hai nhim v ch yu: "Tu thn v X th". Tu thn chnh l s t qun l v X th l tc ng n cc quan h ngi trong qu trnh qun l. S tu thn c H Ch Minh nhn mnh trong thng ip. "Dc thnh i s nghip Tinh thn cnh yiu i" (Mun nn s nghip ln, tinh thn phi cao. Ton tp tp 3. tr265). - 30 -

S X th c Ngi lu trong thng ip: "X th nguyn lai phi d d Nhi kim x th cnh nan nan" (X th t xa khng phi d, m nay x th kh khn hn. Tp 3 Tr 271) H Ch Minh coi s x th lun lun kh khn bi v cuc sng vn ng khng ngng. Ngy hm nay phc tp hn ngy hm qua do quan h ngi rt a dng. Chung quanh ngi qun l c nm nhn vt: i th, i tc, ng minh, ng ch, Tri m tm giao. Ngi qun l phi c s tnh to v kho lo a i th thnh i tc, a i tc thnh ng minh, a ng minh thnh ng ch, a ng ch thnh tri m tm giao theo phng chm: "Sng khng ngoan, sng bao dung, sng t t, sng hn hoi". H Ch Minh sng nh vy trong cuc i mnh v gio dc cho ng ch, cho hc tr lm theo mnh. S qun l ca H Ch Minh nhm lm cho con ngi trc vic sai, vic xu khng dm lm, khng n lm, khng th lm, cn trc vic ng vic tt th t gic lm, t nguyn lm, t tin lm. H Ch Minh bit phi hp c o l, c php l , c cng l tc ng n con ngi thc hin mc tiu trn.
2. Qun l ng v Kho

ng v Kho l cc t Ngi s dng nhiu ln trong chuyn lun "Sa i li lm vic". Chuyn lun ny c Ngi vit ti chin khu Vit Bc nm 1947 khi Khng chin chng Php mi bng n Tc phm nhanh chng tr thnh cm nang qun lch cn b cc cp ng v Chnh quyn. Ngy nay trong s nghip i mi tc phm vn gi nguyn tnh thi s. Gio trnh qun l hin i thng c li khuyn: "Ngi qun l phi chn c vic ng m lm v lm ng, lm tt vic chn" (Righit Doyng - Doyng Righit ). Tinh t thay ny c H Ch Minh ni t nm 1947. "ng ta hy sinh tranh u on kt lnh o nhn dn tranh li thng nht v c lp. Cng vic c kt qu v vang. Nhng nu mi cn b mi ng vin lm vic ng hn kho hn th thnh tch ca ng cn to tt hn na. Cn b ng vin lm vic khng ng khng kho th cn nhiu khuyt im" (Tp 5 Tr 233). Qun l bt k cng vic g xt cho cng l x l hai phm tr: Ci g v cch g tc l chn ni dung g v phng php no trong iu hnh . Nu hai phm tr ny u c gi tr (+) th mc tiu t ra c kt qu. Nu ni dung (+) m phng php (-) hoc ni dung (-) m phng php (+) th cng khng thnh cng. S c nhiu khuyt im v hn ch nu ni dung (-) v phng php (-); iu m Bc ch ra l khng ng v khng kho.

- 31 -

 lm vic ng v Kho Bc cn dn cn b (tc l ngi qun l) phi c lng t trng v t tin. Bc dy: "Ai cng phi c lng t trng v t tin, khng c lng t trng v t tin l ngi v dng" (Tp 5 Tr 282). Ngi cnh bo mi hai bnh m cn b qun l gp phi s hng vic l: (i). Bnh ba hoa (ii). Bnh a phng (iii). Bnh ham danh v (iv). Bnh thiu k lut (v). Bnh cu th (vi). Bnh xa qun chng (vii). Bnh ch quan (viii). Bnh hnh thc (ix). Bnh ch k (x). Bnh h ho (H lu - tha ho bt) (xi). Bnh thiu ngn np (xii). Bnh li bing Ngi nhc nh: "Mc phi mt bnh trong mi hai bnh l hng vic. V vy chng ta phi ro rit ph bnh v t ph bnh gip nhau cha cho ht nhng bnh ny" (tp 5 Tr 267) Trong Tc phm Sa i li lm vic Ngi cn c nhng li bn su sc v cng tc t chc cn b, cch dng ngi cch lnh o ni chung, kim sot ni ring theo tinh thn cu th thc tin nhn vn. C ti hai ln Bc cn dn cn b: "Hc n, Hc ni, Hc gi, Hc m" (Tp 5 Tr 247, Tr 301) Hc n tc l hc cch lnh hi vn Hc ni l hc cch din t vn . Hc m l hc cch trin khai vn . Hc gi l hc cch kt thc vn Trc trong nm 1946 khi Cch mng mi ginh c chnh quyn Ngi c nhng pht biu khuyn cn b qun l nhng vic rt tinh t nh sau: *. Ngi dn: "Phi cn m phi cn" (Tp 4 Tr 39) Ngi yu cu cn b qun l va chm ch, va cn thn trong cng vic. *. Ngi lu : "T ng m khng c t tin" Theo ngi: "T ng l khng phi ta vo ai l t minh bit bin bo xoay s t mnh bt thc hnh cng tc theo nhiu hnh thi mi m phong ph .... Phi rn luyn tinh thn t ng mnh m nhng phi b tnh ci g cng t tin" (Tp 4 Tr 40,41). - 32 -

*. Ngi nhc nh s kt hp: "Lnh o k thut v lnh o tinh thn" (Tp 4 Tr.149) tng ny trong qun l hin i thng ni ngi qun l phi c naqng lc chuyn mn v nng lc lin nhn cch. *. Ngi yu cu cn b qun l thc hin c ba vic. - Kh cn - Hnh cn - Thc cn Bc gii thch: "Kh cn l lm vic ht sc mnh, Hnh cn l lm vic c cht lng, Thc cn l lm vic c nng sut hiu qu" (Tp.4 Tr.152) *. Bc dn cn b qun l: "phi bit chng mc" (Tp.4 Tr.358) Bc ly chuyn mt v tng ti danh v ngng cung khng bit "Tri tc v Tri ch" (bit bit dng) nn s nghip thm bi khuyn cn b phi bit chng mc khi tin hnh cng vic v ng x. Ngy nay sch bo qun l hin i thng c li khuyn. Ngi qun l phi bit "Tri ", "Tri gii hn", phi thc "Cc nc y ch thm mt git l trn ly" .
3. Qun l l bit "cng th vn tr".

Trong tc phm Ngc trung nht k (Nht k trong t) vit nm 1944, Bc c bi th Hc dch k (Hc nh c). Bi th ngn ch c 12 cu song c th coi l mt "i gio khoa" c tnh hin i cho ngi cn b qun l. Xin rt ra mt s thu hoch sau v bi th ny v s vn dng vo qun l nh trng. Nguyn vn bi th ch Hn: I B ta v liu hc dch k Thin binh vn m cng khu tr Tn cng thoi th ng thn tc Cao ti, tt tc tin c chi. II Nhn quang ng i, tm ng t Kin quyt thi thi yu tn cng Thc l song xa mt dng Phng thi nht tt kh thnh cng. III Song phng th lc bn bnh qun Thng li chung tu thuc nht nhn - 33 -

Cng th vn tr v lu ton Ti xng anh dng i tng qun. Dch ngha: I B t tng, ta hc nh c. Thin binh vn m cng ui nhau Tn cng thoi th phi ht sc thn tc. Ti cao, chn nhanh th c trc II Nhn phi rng, ngh phi k. Kin quyt khng ngng ch tn cng; mt "nc" th hai qun xe cng v dng. Gp "thi" ch mt qun tt cng thnh cng. III Th lc hai bn vn ngang nhau. Kt cc thng li ch v mt ngi Phi vn tr trong tn cng phng th. Khng s h mi ng gi l i tng anh hng. * * * 2/. Vi 3 kh th bn cu, nh th a ta t chuyn chi c n nhng vn trng yu ca cng tc ch huy, qun l. Xin c thu hoch i iu t gc hot ng qun l gio dc (QLGD). a/. QLGD l vic trin khai cc mc tiu pht trin gio dc v o to theo mt thi hn nht nh nhm t c kt qu mong i. Ngi qun l c quan gio dc, qun l nh trng iu phi nhn lc, ti lc, vt lc ca x hi t chc thnh i ng, b my, h thng, thc hin k hoch o to vch ra. Hin thc c k hoch o to vo cuc sng th "thng li", nu khng th "thua". Cng vic CBQLGD xt cho cng cng ging ngi chi c iu khin "tng s tng, xe pho m tt" dn i phng vo nc chiu ht. Ci khc ca CBQLGD ch: i phng ca h l s dt nt, s tha ho, s khng n nh ca pht trin gio dc. Trong cng vic ca mnh, bt c hon cnh no ngi CBQLGD cng phi "mc chc" vo thi gian, nhy bn bao qut trong iu hnh trn c s kt hp cht ch tr v lc; bin cc phng tin o to thnh tc ng tng hp vo i tng o to, to ra hiu qu cao nht. c kh th: "T tng em c hc nh chi Thin binh vn m ui nhau hoi

- 34 -

Tn cng thoi th nhanh nh chp Chn l ti cao t thng ngi" chc chn mi CBQLGD cm nhn c s cp thit phi qun trit quy lut kinh t thi gian ang t ra kh khc nghit vi qu trnh o to i ti nn kinh t tri thc. b/. ch kin quyt thnh t c cc mc tiu (s tn cng) trong k hoch pht trin v o to c tnh nguyn tc trong hnh ng thng xuyn ca CBQLGD. Tuy nhin "s tn cng" phi t trn c s c tm nhn rng, c suy ngh su. S thin cn v nng cn i vi hot ng QLGD s em li bi kch khng phi ch cho mt thiu s ngi m cho ng o ngi khi nn gio dc c ph cp. Cn "Tri K, Tri B, Nng Nhc, Nng Cng" tc l bit c ch quan im no mnh (M), im no yu (Y), bit c khch quan ci g l c may (C), ci g l e da () i vi c quan mnh, nh trng mnh l iu cn thit u tin vi CBQLGD. Kt qu qu trnh trn gip cho ngi CBQLGD "tri th - tri thi", c gii php cho qu trnh pht trin o to din ra hp l. Nhng s kin gio dc thc t cho ta thy khi ngi ch huy "lc nc" th d c gio vin gii, c kinh ph nhiu, c c s vt cht s phm b th vn b tht bi. Tri li nhiu trng hp ngi ch huy bit tn dng tranh th thi c th iu kin o to c bnh thng, bt cp vn pht trin nh trng, a phng mnh thnh n v gio dc anh hng. Kh th: "Phi nhn cho rng, suy cho k Kin quyt khng ngng th tin cng Lc nc hai xe nh b ph Gp thi mt tt cng thnh cng" mang ngha nh mt bi dy hm sc v phn tch "MYC" (SWOT) mt kin thc rt c bn v qun l cho mi CBQLGD (thng gi l phn tch im "Mnh" - Strong; im "Yu" - Weak; "Thi c" - Opportunity; "e da" - Threat). c/. iu hnh c quan gio dc, iu hnh nh trng l iu hnh mt h thng ng phc tp v rt a dng. Ni lc, ngoi lc ch quan, khch quan tch hp vo nhau hnh thnh bn trng thi sau: Ch quan Khch quan O (Thi c) T (e da) S (Mnh) W (yu)

Mnh v c thi c tt Yu song c thi c tt (SO) (WO) Mnh song c e da (ST) Yu v c nhiu e da (WT)

- 35 -

- SO (ch quan mnh, khch quan c thi c tt) - WO (ch quan yu, khch quan c thi c tt) - ST (ch quan mnh, khch quan c nhiu e da) - WT (ch quan yu, khch quan c nhiu e da) Gp trng thi (SO) ngi CBQL phi bit pht trin mc tiu (tn cng), a gio dc v nh trng ti cc cht lng mi. Gp trng thi (WO) hoc (ST) phi bit kin tr mc tiu song c s thn trng trong vic chn la phng n hnh ng n nh thch ng hoc n nh tng trng gio dc v nh trng. Cn gp trng thi (WT) phi bit iu chnh mc tiu, cn nhc k cc gii php thc hin n nh gio dc v nh trng. Nh vy, ch o t chc qu trnh o to thc cht l s "cng th" v mt kinh t s phm. Ngi qun l phi nhm ti s cn bng ng ca h thng. Quan im "vn tr" cng th phi c qun trit vo cc khu khc nhau t thit k chng trnh ni dung o to n t chc bi hc, gi hc. Quan im ny i hi ngi CBQLGD bit phn tch tht khoa hc tng hin tng, s kin gio dc; vch ra cc mu thun, gy cn, xung t, tm ra xu hng pht trin ca s kin, lng ho c kt qu mong i theo cc phng n gii quyt khc nhau, khng cho h thng b r r, s h, mt n nh. Kh th: "Vn trc hai bn ngang th lc M sau thng li mt bn ginh Cng th vn tr khng s h i tng anh hng mi xng danh" nh li nhn nh mi CBQLGD phi rn luyn Ch & Minh, bit "vn tr" trong t chc, ra quyt nh hp l i vi qu trnh o to. Ngi CBQLGD s c nim vui "i tng anh hng" khi quyt nh qun l mang li kt qu cho nn gio dc, cho nh trng, em li hnh phc cho hc sinh, cho gia nh h. Chng ti xin c thu hoch thm v cu th "Cng th vn tr v lu ton". Cu th ny cc bn dch ang n hnh vit l: "Tn cng phng th khng s h"; Khi nim vn tr b mt i trong nguyn tc m Bc th hin. "Vn tr" c Bc ni n mt ln na vo nhng ngy cui i. Ngy 30/7/1969, tip nh ton hc Hong Tu n bo co "D n vn tr hc" phn phi hng ho gp phn gii quyt chen chc trc cc ca hng, Ngi khuyn nn tm cch din t "Vn tr hc" cho d hiu Vit Nam. Ngi cho bit Trng Lng (chin lc gia ca Lu Bang Hn Cao T - Bt) ni cu: "Vn tr duy c chi trung Quyt thng thin l chi ngoi" (Ngi trong mn trng bit vn tr chin thng ngoi ngn dm - Bt)

- 36 -

Ngi ni thm: Vn tr cng l tham mu. B i ta c nhiu ngi khng hc tnh ton c nhiu m lm vn tr cng kh l nh ci ny. Ri Ngi ch vo tri tim mnh. (T liu Bin nin tiu s, tp 10, tr 385) iu m Bc H ni vi nh ton hc Hong Tu l vn thng minh cm xc (Emotion quotient - EQ). y l s thng minh rt cn thit cn b qun l. CBQLGD khng phi ch c thng minh tr tu (IQ) m cn cn c thng minh cm xc EQ trong iu hnh vn tr hot ng nh trng. "Vn tr" l s bit vn ng tch cc v tr tnh liu nh mt cch chu o. CBQLGD tch cc vn ng nhng khng bit lo liu chu o s khng thnh cng. Tuy nhin lo liu chu o m khng nng ng th cng vic cng khng tin trin tt. "Vn tr" khi c s ch o bi l tng nhn vn trong sng s em li kt qu tch cc cho i sng cng ng, cho i sng s phm ca nh trng. VII. PHT TRIN CON NGI T QUAN IM N CHIN LC HNH NG: S TNG NG TRONG TNG CA H CH MINH V UNDP
1. Quan im v pht trin con ngi ca Lin Hp quc

Hi nhp vo tro lu chung ca nhn loi t nghin cu sc lao ng - vn con ngi, ngun nhn lc n nghin cu v pht trin con ngi, hn mt thp nin qua t nhng nm 90 ca th k trc, nc ta qung b rng ri cc quan im v pht trin con ngi (Human Development - HD) v quan im v ch s pht trin con ngi (Human Development Index - HDI) m UNDP (Chng trnh Pht trin ca Lin hp quc) xy dng v ph bin. tng ca UNDP v vn ny c th khi qut nh sau: a. S pht trin con ngi - pht trin nhn vn l s pht trin ca con ngi, do con ngi v v con ngi. b. S pht trin con ngi l s bao qut va nng cao nng la la chn ca con ngi va m rng c hi la chn ca con ngi. c. S pht trin con ngi gn lin vi qu trnh dn ch ha x hi, s pht trin bn vng ca cng ng, t chc cho mi cng dn tch cc, ch ng tham gia vo cc qu trnh x hi lm tng tin vn x hi, vn t chc m con ngi l thnh vin ca x hi, ca t chc . d. S pht trin con ngi nhm vo s p ng khng ngng cc nhu cu ca con ngi t nhu cu c bn nh n, mc, ... n cc nhu cu c giao lu, c khng nh, c thng tin, c sng to. . S pht trin con ngi phi c lng ha (o c) thng qua cc ch s, t cc ch s c bn v thu nhp, v gio dc, v tui th n cc ch s khc bao qut nhng mt khc nhau ca i sng vn ha, an ninh v mi trng t nhin, mi trng x hi ca con ngi.

- 37 -

UNDP chn ba phng din: Sc khe, hc vn v mc sng l nhng thnh t quan trng, tiu biu phn nh thnh tu v pht trin con ngi ca cc cng ng, quc gia khi thc hin tng o c pht trin con ngi bng ch s HDI, ch s pht trin con ngi. S ra i ch s HDI v vic xy dng cc Bo co pht trin con ngi (Human Development Report - HDR) nh du mt bc tin trong t duy v pht trin con ngi ca nhn loi. tng o c pht trin con ngi bng h thng ch s HDI nhanh chng c nhiu quc gia v cng ng nghin cu p dng. T 1990 n nay, c hng trm Bo co pht trin con ngi cp quc gia v di quc gia do 120 nc n hnh hng nm.ngi thy
2. T Tng ca Ch tch H Ch Minh v con ngi v pht trin con ngi

iu rt may mn cho chng ta l trong qu trnh tip cn nhng tng v pht trin con ngi m UNDP ang qung b v nhn c s hng ng rng ri ca cng ng quc t, chng ta c di sn qu bu l t tng v vn pht trin con ngi Vit Nam ca Ch tch H Ch Minh. Di sn ny l kim ch nam cho chng ta: Mt mt chng ta tip thu thun li cc tng hay ca nhn loi trn nn tng tm thc Vit Nam; mt khc chng ta c c s phng php lun ng n hoch nh cc chnh sch pht trin con ngi Vit Nam ph hp vi thc tin Vit Nam. T tng v con ngi ca Ch tch H Ch Minh l kt tinh ca quan im Mc Lnin, ca nhiu t tng phng ng v phng Ty. T tng ca Bc v con ngi, gii phng v pht trin con ngi xuyn sut qu trnh t khi l ngi thanh nin Nguyn Tt Thnh, n nh hot ng cch mng Nguyn i Quc v Ch tch nc Vit Nam H Ch Minh. Hy bt u t li trong Di chc ca Bc. Trc lc i xa Bc tha thit cn dn ton ng, ton dn: "'u tin l cng vic i vi con ngi" (12, 503). y l iu tm nim c tnh nht qun trong sut cuc i ca Bc. iu tm nim ny c Bc c th ha bng nhng k hoch hnh ng thit thc c lp dn tc gn lin vi t do, hnh phc cho con ngi nhng kha cnh c th: n, mc, , hc tp, vic lm... T thng 9/1945 v bc sang nm 1946, khi nc nh mi c lp, vi trng trch Ch tch nc Vit Nam Dn ch Cng ha non tr, ti cuc hp u tin ca U ban Nghin cu k hoch kin quc, Bc xc nh r i sng m no, hc vn ca ngi dn gn b mt thit vi t do c lp ca dn tc: "Chng ta hy sinh phn u ginh c lp... Chng ta tranh c t do, c lp ri m dn c cht i, cht rt th t do c lp cng khng lm g. Dn ch bit r gi tr ca t do, ca c lp khi m dn c n no mc . Chng ta phi thc hin ngay: 1. Lm cho dn c n 2. Lm cho dn c mc - 38 -

3. Lm cho dn c ch 4. Lm cho dn c hc hnh Ci mc ch chng ta i ln l 4 iu . Nm 1947, trong hon cnh th trong gic ngoi, cuc khng chin chng Php mi bt u, bo v chnh quyn, bo v t nc l nhim v v cng cp bch, Bc kin tr xc nh mc ch ca ton ng, ton dn ta khng ch l phn u cho s no m m cn phi quan tm n hc vn, n thc hnh dn ch, nhng nn tng c bn nng cao nng lc, m rng c hi cho ngi dn tin b, pht trin: "Sau ht, chng trnh ni chnh ca Chnh ph v ca qun dn ta ch c ba iu m thi. a. Tng gia sn xut lm cho dn ai cng mc n. b. M mang gio dc cho ai ny u bit c bit vit. c. Thc hnh dn ch lm cho dn ta ai cng c hng quyn dn ch t do". Ba lnh vc c bn c UNDP coi l quan trng nht i vi pht trin con ngi c Bc khng nh l nhim v ca ng v Chnh ph ta ngay t nm 1955: "Chnh sch ca ng v Chnh ph l phi ht sc chm nom n i sng ca nhn dn. - Nu dn i l ng v Chnh ph c li. - Nu dn rt l ng v Chnh ph c li. - Nu dn dt l ng v Chnh ph c li. - Nu dn m l ng v Chnh ph c li". Trong quan nim ca Ch tch H Ch Minh, ni n con ngi, pht trin con ngi l phi c cc chnh sch lm cho con ngi/nhn dn c m no, lm cho con ngi/nhn dn c hc hnh v lm cho con ngi/nhn dn c sc khe. Trong s nghip ca Ch tch H Ch Minh, mi suy ngh, tnh cm v cng vic u hng v con ngi, pht trin con ngi. V chnh Bc, trc sau nh mt, cng l ngi lun nhn thy sc mnh ca nhn dn, tin tng vo sc mnh ca nhn dn trong s nghip dng nc v gi nc: " ginh thng li trong cuc chin u khng l ny, cn phi ng vin ton dn, t chc v gio dc ton dn, da vo lc lng v i ca ton dn". Sc mnh ca nhn dn c Bc nhn thy t th h tr, t nhng hc sinh mi cp sch n trng: "Non sng Vit Nam c tr nn ti p hay khng, dn tc Vit Nam c bc ti i vinh quang snh vai vi cc cng quc nm chu c hay khng, chnh l nh mt phn ln cng hc tp ca cc em". Nu nh rng sau Chin tranh th gii th hai v cho n nay, th gii tch cc thc hin cuc chin chng ngho kh. Tuy nhin vn cn nhng ni, nhng lc ngi ta chp

- 39 -

nhn tng trng kinh t bng mi gi, qun con ngi l mc tiu ca pht trin, mi thy ht ngha nhng li dy, tm nhn v t tng su sc ca Bc. Bc c s nht qun trc sau nh mt, d trong bt c hon cnh no, thi bnh cng nh thi chin, d t nc cn ngho nn nhng mc tiu ti cao m Bc vch ra l thc hin s pht trin phc v cho cc mc tiu ch yu ca con ngi, mang li m no, hnh phc, mang li nng lc, c hi v hc vn, sc khe cho ton dn. Bc lun tin tng vo nhn dn, coi l lc lng then cht dng nc v gi nc. Tht t ho thy rng vi hnh trang l t tng v con ngi ca Ch tch H Ch Minh, vi thc tin xy dng t nc, t nm 1990, chng ta khng hon ton b ng khi ha ng vo dng t duy ca nhn loi, khi tip cn vi phm tr pht trin con ngi (HD) v ch s pht trin con ngi (HDI).

TI LIU THAM KHO

1. H Ch Minh , v vn gio dc , NXB Gio dc H ni 1990 2. H Ch Minh ton tp, NXB Chnh tr quc gia H ni .2000 3. V Nguyn Gip T tng H Ch Minh, NXB Chnh tr quc gia H Ni,2000 4. B Gio dc. Ch tch H Ch Minh v s nghip gio dc - K yu Hi tho khoa hc nm 1990, Vin Khoa hc gio dc - H ni, Vin Nghin cu gio dc pha Nam - TP H Ch Minh 5. o Phan. Suy tng trc Ba nh, NXB Vn ho - Thng tin H ni .1998 6. Nguyn Khc Phi. Cc t liu gii thiu v Qun Trng v sch Qun Trng. 7. Nhiu tc gi. Danh nhn H Ch Minh, NXB Lao ng H ni .2000 8. Nhiu tc gi. H Ch Minh vi s nghip gio dc, NXB S tht - NXB Gio dc H ni .1990 9. Nhiu tc gi. Nhng vn vn ho Vit Nam hin i, NXB Gio dc H ni .1998 10. Phm Minh Hc. Gio dc Vit Nam trc ngng ca th k XXI, NXB Chnh tr quc gia H ni .1999 11. V Ngc Khnh. Minh trit H Ch Minh, NXB Vn ho - Thng tin H ni,1999

- 40 -

CHUYN 1

NHNG VN CHUNG V QUN L T CHUYN MN TRONG TRNG TRUNG HC

I. MC TIU
1. Mc tiu chung: Nng cao hiu bit cho TTCM v lnh o, qun l, qun l gio dc; V tr, vai tr, nhim v ca TCM trong trng THCS v THPT; Lm r chc nng nhim v, quyn hn ca TTCM trong qun l TCM thc hin cc nhim v theo cc qui nh hin hnh nh hng cho vic hc tp, bi dng tng cng nng lc thc hin nhim v p ng yu cu pht trin gio dc hin nay. 2. Mc tiu c th:

- Nm c mt s khi nim v lnh o, qun l, qun l gio dc, ngi qun l v vai tr ca h. - Hiu c mt s vn khi qut v nh trng ph thng; v tr vai tr, nhim v ca TCM trong trng THCS v THPT (sau y gi l trng trung hc). - Hiu r chc nng, nhim v v quyn hn ca TTCM trng trung hc theo quy nh hin hnh. - thc r trch nhim, ngha v v quyn hn ca TTCM trong trng trung hc, ch ng tch cc hc tp thc hin tt vai tr ca mnh trong iu hnh hot ng TCM t hiu qu. II. NI DUNG
1. Khi qut v qun l, lnh o, qun l gio dc

1.1. Lnh o Lnh o l kh nng gy nh hng, ng vin, ch dn, ch th ngi khc hnh ng nhm thc hin mc tiu mong mun. Lnh o l qu trnh nh hng di hn cho chui cc tc ng ca cng tc qun l. 1.2. Qun l Qun l l qu trnh tc ng c k hoch, c ch ch, hp qui lut ca ch th qun l n i tng qun l, nhm s dng c hiu qu cc tim nng, cc c hi ca t chc, a t chc t n mc tiu xc nh. Ni cch khc, qun l l qu trnh thc hin cc chc nng k hoch, t chc, ch o v kim tra a t chc t n mc tiu ra. Qun l gio dc l nhng tc ng c h thng, c mc ch, c k hoch, hp qui lut ca ch th qun l gio dc n h thng gio dc nhm lm cho h thng gio dc vn hnh theo ng li v nguyn l gio dc ca ng, thc hin c cc tnh cht ca

- 41 -

nh trng XHCN Vit Nam, m tiu im hi t l qu trnh dy hc gio dc, a h thng gio dc ti mc tiu d kin, tin ln trng thi mi v cht. Nh vy iu hnh hot ng ca TCM mn hiu qu, TTCM cn c lnh o v qun l. Lnh o th hin qua cc hot ng xc nh tm nhn, s mng, h gi tr, nh hng hot ng ca t tp hp cc t vin cng hng v mc tiu chung, to ra s thay i cn thit trong t thch ng v pht trin. Qun l th hin qua cc hot ng thc hin cc chc nng m bo s n nh, nht qun trong cc hot ng ca t theo chng trnh, k hoch nhm t c mc tiu nh. 1.3. Ngi qun l v cc vai tr Ngi qun l l ngi lm vic trong t chc, iu khin cng vic ca ngi khc v chu trch nhim trc cp trn v kt qu hot ng ca h; chu trch nhim trong vic lp k hoch, t chc, ch o v kim tra con ngi, ti chnh, vt cht v thng tin ...ca b phn hay t chc mt cch c hiu qu a t chc t c mc tiu ra. Cc vai tr c bn ca ngi qun l C nhiu cch tip cn xc nh v vai tr ca ngi qun l. y gii thiu cch xc nh vai tr theo Henry Mintzberg- mt cch tip cn gip ngi qun l mi cp nhn thy r trch nhim v yu cu nng lc thc hin. Theo Mintberg, ngi qun l c 10 vai tr chia lm 3 nhm chnh: + Vai tr quan h con ngi (interpersonal roles): bao hm nhng cng vic trc tip vi nhng ngi khc. Nh qun l l ngi i din cho n v mnh trong cc cuc gp chnh thc (vai tr ngi i din); to ra v duy tr ng lc cho ngi lao ng nhm hng c gng ca h ti mc tiu chung ca t chc (vai tr ngi lnh o); m bo mi lin h vi cc i tc (vai tr ngi lin lc). + Vai tr thng tin (informational roles): bao hm s trao i thng tin vi nhng ngi khc. Nh qun l tm kim nhng thng tin cn thit cho qun l (vai tr ngi gim st); chia s thng tin vi nhng ngi trong n v (vai tr ngi truyn tin); v chia s thng tin vi nhng ngi bn ngoi (vai tr ngi pht ngn). + Vai tr quyt nh (dicisional roles): bao hm vic ra quyt nh tc ng ln con ngi. Nh qun l tm kim c hi tn dng, xc nh vn gii quyt (vai tr ngi ra quyt nh); ch o vic thc hin quyt nh (vai tr ngi iu hnh); phn b ngun lc cho nhng mc ch khc nhau (vai tr ngi m bo ngun lc); v tin hnh m phn vi nhng i tc (vai tr ngi m phn). TTCM mun hon thnh nhim v qun l t theo qui nh cn lm tt tt c cc vai tr ny. Yu cu v phm cht, nng lc ca ngi qun l V phm cht: - Tn tm vi ngh nghip v cng vic c giao. - Sng c o c, c vn ha, tun th php lut v cc chun mc o c x hi. - C bn lnh, t ch, dm ngh, dm lm, dm chu trch nhim.

- 42 -

V nng lc: - Nng lc chuyn mn k thut (hiu bit v ni dung chuyn mn v phng php tc nghip c lin quan, c kh nng hng dn, kim tra ngi khc thc hin, c kh nng s dng ngoi ng, tin hc v ng dng cc cng ngh hin i trong cng tc..). - Nng lc quan h con ngi ( tp hp, nh hng dn dt ngi khc thng qua giao tip, ng x, thit lp v pht trin cc mi quan h ngi - ngi, gii quyt xung t, ng vin khch l, to ng lc cho nhn vin). - Nng lc t duy chin lc (d bo, xc nh tm nhn, hoch nh chin lc, sng to v i mi). phn sau ca cc chuyn , cc yu cu ny s c c th ha gn vi yu cu i vi TTCM thc hin c cc nhim v theo quy nh. 1.4. Cc chc nng qun l c bn Xt theo qu trnh qun l c bn chc nng qun l c bn m ngi qun l d cp qun l no cng phi thc hin, l: 1.4.1. Chc nng k hoch l qu trnh xc nh cc mc tiu v la chn cc bin php tt nht t cc mc tiu . Ni dung thc hin chc nng k hoch: - Phn tch bi cnh, xc nh mc tiu pht trin t chc. - Lp cc k hoch thc hin mc tiu. - Trin khai thc hin k hoch. - nh gi, iu chnh k hoch (nu cn). 1.4.2. Chc nng t chc l qu trnh tip nhn, phn phi, sp xp cc ngun lc to ra mt c cu t chc thch hp m bo thc hin tt mc tiu ra t chc pht trin. Ni dung chc nng t chc bao gm: - Xy dng c cu t chc hp l v nng ng, ph hp vi yu cu thc thi nhim v. - Xy dng, pht trin i ng m bo yu cu ca t chc. - Xc lp mi quan h v c ch hot ng . - T chc cng vic khoa hc. 1.4.3. Chc nng ch o L qu trnh tc ng, nh hng ti hnh vi thi ca cp di thng qua cc hot ng hng dn, gip , n c, ng vin v thc y nhng ngi di quyn lm vic vi hiu qu cao nhm t c mc tiu ra. Ni dung chc nng ch o: - Thc hin quyn ch huy, giao vic v hng dn trin khai nhim v. - n c, ng vin, kch thch to ng lc lm vic cho nhn vin. - Gim st, sa cha m bo cc hot ng ng hng, bm st yu cu thc thi k hoch ca t chc. - Xy dng mi trng thc y cc hot ng pht trin. - 43 -

1.4.4.Chc nng kim tra l qu trnh xem xt thc tin, nh gi thc trng, khuyn khch nhng ci tt, pht hin nhng sai phm, iu chnh nhm t ti nhng mc tiu t ra v gp phn a ton b h thng c qun l ln mt trnh cao hn. Ni dung thc hin chc nng kim tra: - Xc nh cc tiu chun nh gi - nh gi kt qu thc t: thu thp thng tin v i tng c kim tra; - So snh kt qu o c thc t vi chun pht hin mc thc hin tt, va, xu ca cc i tng qun l: - iu chnh. Bao gm: t vn (un nn, sa cha); thc y (pht huy thnh tch tt); hoc x l. 1.5. Phng php qun l L tng th cc cch thc tc ng c th c v c ch ch ca ch th qun l n i tng qun l trin khai thc hin cc nhim v ca t chc t c cc mc tiu ra. Theo ni dung v c ch tc ng c th cp n 3 phng php qun l ch yu: - Phng php hnh chnh. - Phng php tm l- x hi. - Phng php kinh t. Ty theo iu kin, i tng qun l, tnh hung, kh nng m TTCM la chn, kt hp cc phng php qun l t hiu qu qun l.
2. Khi qut v trng THCS v THPT trong h thng gio dc quc dn

2.1 Mc tiu, ni dung v phng php gio dc Hot ng 1: Cn c vo Lut Gio dc v iu l trng trung hc c s, trng trung hc ph thng v trng ph thng nhiu cp hc (gi tt l iu l trng trung hc), hy nu mc tiu, ni dung v phng php gio dc trng trung hc. Thng tin c bn hot ng 1: Theo Lut Gio dc hin hnh, iu 27 qui nh mc tiu ca gio dc ph thng ni chung v mc tiu ca gio dc THCS v THPT l: - Mc tiu ca gio dc ph thng l gip HS pht trin ton din v o c, tr tu, th cht, thm m v cc k nng c bn, pht trin nng lc c nhn, tnh nng ng v sng to, hnh thnh nhn cch con ngi Vit Nam x hi ch ngha, xy dng t cch v trch nhim cng dn; chun b cho HS tip tc hc ln hoc i vo cuc sng lao ng, tham gia xy dng v bo v T quc. - Gio dc THCS nhm gip HS cng c v pht trin nhng kt qu ca gio dc tiu hc; c hc vn ph thng trnh c s v nhng hiu bit ban u v k thut v hng nghip tip tc hc THPT, trung cp, hc ngh hoc i vo cuc sng lao ng. - 44 -

- Gio dc THPT nhm gip HS cng c v pht trin nhng kt qu ca gio dc THCS, hon thin hc vn ph thng v c nhng hiu bit thng thng v k thut v hng nghip, c iu kin pht huy nng lc c nhn la chn hng pht trin, tip tc hc i hc, cao ng, trung cp, hc ngh hoc i vo cuc sng lao ng. Theo iu 28 Lut Gio dc, Ni dung gio dc trung hc - Ni dung gio dc ph thng phi bo m tnh ph thng, c bn, ton din, hng nghip v c h thng; gn vi thc tin cuc sng, ph hp vi tm sinh l la tui ca HS, p ng mc tiu gio dc mi cp hc. - Gio dc THCS phi cng c, pht trin nhng ni dung hc tiu hc, bo m cho HS c nhng hiu bit ph thng c bn v ting Vit, ton, lch s dn tc; kin thc khc v khoa hc x hi, khoa hc t nhin, php lut, tin hc, ngoi ng; c nhng hiu bit cn thit ti thiu v k thut v hng nghip. - Gio dc THPT phi cng c, pht trin nhng ni dung hc THCS, hon thnh ni dung gio dc ph thng; ngoi ni dung ch yu nhm bo m chun kin thc ph thng, c bn, ton din v hng nghip cho mi HS cn c ni dung nng cao mt s mn hc pht trin nng lc, p ng nguyn vng ca HS. Phng php gio dc Phng php gio dc ph thng phi pht huy tnh tch cc, t gic, ch ng, sng to ca HS; ph hp vi c im ca tng lp hc, mn hc; bi dng phng php t hc, kh nng lm vic theo nhm; rn luyn k nng vn dng kin thc vo thc tin; tc ng n tnh cm, em li nim vui, hng th hc tp cho HS. 2.2. C cu t chc v m hnh hot ng Hot ng 2: Tm hiu c cu v m hnh hot ng ca nh trng trung hc hin nay Thng tin c bn cho hot ng 2: C cu t chc: T chc c hiu nh l tp hp ca hai hay nhiu ngi cng hot ng trong nhng hnh thi v c cu nht nh t c mc ch chung. Nh vy c th hiu t chc nh mt nhm ngi c nhng cu trc nht nh, c mc ch hot ng chung. H thng t chc qun l ca trng trung hc l mt chnh th gm cc b phn c chc nng, quyn hn trch nhim c th, c mi lin h rng buc ln nhau, c b tr thnh tng t, thc hin cc chc nng qun l nhm t c mc tiu xc nh. Mi b phn ca trng c tnh c lp tng i, c chc nng, nhim v v quyn hn nht nh. C cu t chc cc trng trung hc Vit Nam hin nay thng s dng l c cu trc tuyn- chc nng- tham mu. M hnh hot ng: Theo qui nh ti iu 4 ca iu l, trng trung hc c t chc theo hai loi hnh cng lp v t thc.

- 45 -

C 3 kiu trng: * Cc trng c mt cp hc gm: - Trng trung hc c s. - Trng trung hc ph thng. * Cc trng ph thng c nhiu cp hc gm: - Trng tiu hc v trung hc c s. - Trng trung hc c s v trung hc ph thng. - Trng tiu hc, trung hc c s v trung hc ph thng. * Cc trng chuyn bit gm: - Trng ph thng dn tc ni tr, trng ph thng dn tc bn tr. - Trng chuyn, trng nng khiu. - Trng dnh cho ngi tn tt, khuyt tt. - Trng gio dng. Nh vy, xt theo cp hc th hin nay cc trng ph thng Vit Nam c trng tiu hc, THCS, THPT v cn tn ti hnh thc trng lin cp mt s vng. Nu phn loi theo ch th thnh lp th hin c trng cng lp v ngoi cng lp; nu phn loi theo tiu ch c im ca i tng HS th c trng dnh cho mi i tng HS v trng chuyn bit. T chc b my qun l: Hi ng trng i vi trng trung hc cng lp, Hi ng qun tr i vi trng trung hc t thc (sau y gi chung l Hi ng trng) l t chc chu trch nhim quyt nh v phng hng hot ng ca nh trng, huy ng v gim st vic s dng cc ngun lc dnh cho nh trng, gn nh trng vi cng ng v x hi, bo m thc hin mc tiu gio dc. Mi trng trung hc c Hiu trng v mt s Ph Hiu trng. Hiu trng nh trng c trch nhim thc hin cc quyt ngh ca Hi ng trng v mc tiu, chin lc, cc d n, k hoch v phng hng pht trin ca nh trng; v quy ch hoc sa i, b sung quy ch t chc v hot ng ca nh trng;v s dng ti chnh, ti sn ca nh trng. Cc TCM thc hin cc nhim v theo qui nh ca iu l v yu cu ca hiu trng. Hi ng thi ua khen thng c thnh lp vo u mi nm hc gip Hiu trng t chc cc phong tro thi ua, ngh danh sch khen thng i vi cn b, GV, nhn vin, HS trong nh trng. Hi ng k lut c thnh lp xt hoc xo k lut i vi HS, xt v ngh x l k lut i vi cn b, GV, vin chc khc theo tng v vic. Hiu trng c th thnh lp cc hi ng t vn khc theo yu cu c th ca tng cng vic. Nhim v, thnh phn v thi gian hot ng ca cc hi ng ny do Hiu trng quy nh. T chc ng Cng sn Vit Nam trong nh trng lnh o nh trng v hot ng trong khun kh Hin php v php lut.

- 46 -

Cng on, on thanh nin Cng sn H Ch Minh, i Thiu nin Tin phong H Ch Minh v cc t chc x hi khc trong nh trng hot ng theo quy nh ca php lut nhm gip nh trng thc hin mc tiu, nguyn l gio dc.
3. T chuyn mn trong trng THCS v THPT

3.1. Khi nim v phn loi Hot ng 3: Suy ngh c nhn v trnh by hiu bit v: - Th no l t chuyn mn? - Cc loi TCM mn trong trng trung hc hin nay? Thng tin c bn cho hot ng 3: Theo Thng t s 12/2011/Q-BGD&T ngy 28 thng 3 nm 2011 ca B trng B GD&T v vic ban hnh iu l trng trung hc c s, trng trung hc ph thng v trng ph thng nhiu cp hc (gi tt l iu l trng trung hc), quy nh iu 16: Hiu trng, cc Ph Hiu trng, gio vin, vin chc lm cng tc th vin, thit b gio dc, cn b lm cng tc t vn cho hc sinh ca trng trung hc c t chc thnh t chuyn mn theo mn hc, nhm mn hc hoc nhm cc hot ng tng cp hc THCS, THPT. Mi t chuyn mn c t trng, t 1 n 2 t ph chu s qun l ch o ca Hiu trng, do Hiu trng b nhim trn c s gii thiu ca t chuyn mn v giao nhim v vo u nm hc Nh vy theo qui nh ca iu l c th hiu: - T chuyn mn l mt b phn ca nh trng, gm mt nhm gio vin (t 3 ngi tr ln) cng ging dy v mt mn hc hay mt nhm mn hc hay mt nhm vin chc lm cng tc th vin, thit b gio dc, t vn hc ngc t chc li cng nhau thc hin cc nhim v theo qui nh ti khon 2 iu 16 ca iu l nh trng. - Mi TCM c t trng v t 1-2 t ph do hiu trng b nhim vo u nm hc - Trong trng trung hc c 2 loi TCM ph bin: T n mn v t lin mn. i vi nhng trng THPT c qui m ln th c t n mn (t Ton, t L, t Vn,), nhng trng qui m nh v cp THCS thng c t lin mn (t khoa hc t nhin, t khoa hc x hi, hay t Ton - L, T Ha - Sinh, T vn - s). Nhiu khi trong mt trng cng c c hai loi TCM mn ny. i vi t lin mn, trong sinh hot chuyn mn i khi li c tch thnh cc nhm chuyn mn sinh hot theo iu kin thc t v yu cu trin khai nhim v. 3.2. V tr, vai tr, nhim v ca TCM trong trng THCS v THPT 3.2.1 V tr v vai tr t chuyn mn Hot ng 4: Nghin cu cc vn bn qui phm (iu l trng trung hc, qui ch t chc hot ng trng ph thng dn tc ni tr) xc nh v tr, vai tr, chc nng v nhim v ca TCM trong trng THCS v THPT?

- 47 -

Thng tin c bn cho hot ng 4: - T chuyn mn l mt b phn cu thnh ca trng THCS, THPT. Cc t, nhm chuyn mn c mi quan h hp tc vi nhau, phi hp cc cc b phn nghip v khc v cc t chc on th trong thc hin cc nhim v ca t v cc nhim v khc ca chin lc pht trin nh trng a nh trng t c cc mc tiu ra - T chuyn mn l ni trc tip trin khai cc mt hot ng ca nh trng, trong trng tm l hot ng gio dc v dy hc. - T chuyn mn l u mi qun l m Hiu trng nht thit phi tp trung da vo qun l nh trng trn nhiu phng din, nhng c bn nht l hot ng gio dc, dy hc v hot ng s phm ca GV. - c bit, TCM l ni tp hp, on kt, tm hiu nm vng tm t, tnh cm v nhng kh khn trong i sng ca cc GV trong t, kp thi ng vin, gip GV trong t hon thnh tt nhim v ca ngi GV trong trng trung hc. 3.2.2 Nhim v ca t chuyn mn: Theo qui nh ti khon 2, iu 16 iu l trng trung hc, TCM c cc nhim v chnh sau y: - Xy dng v trin khai thc hin k hoch hot ng chung ca t. - Hng dn xy dng v qun l k hoch c nhn ca t vin theo k hoch dy hc, phn phi chng trnh v cc hot ng gio dc khc ca nh trng. - T chc bi dng chuyn mn v nghip v cho GV thuc t qun l. - Tham gia nh gi, xp loi cc thnh vin ca t theo quy nh ca Chun ngh nghip GV trung hc v cc quy nh khc hin hnh. - Gii thiu t trng, t ph. - xut khen thng, k lut i vi gio vin. - T chuyn mn sinh hot hai tun mt ln v c th hp t xut theo yu cu cng vic hay khi Hiu trng yu cu. Cn c theo qui nh ny, mi trng c th qui nh c th hn cc nhim v ca TCM ph hp vi iu kin v yu cu thc hin nhim v tng nm hc. 3.2.4. Tiu chun nh gi cht lng hot ng TCM Theo Thng t s 12/2009/TT-BGDT ngy 12/5/2009 v vic ban hnh quy nh tiu chun nh gi cht lng gio dc trng THCS v Quy nh v tiu chun nh gi cht lng trng THPT ban hnh theo Quyt nh s 80/2008/Q-BGD&T ngy 30/12/2008 ca B trng B GD&T, TCM ca nh trng c nh gi hon thnh cc nhim v theo quy nh, nu: a) C k hoch cng tc v hon thnh cc nhim v theo quy nh ti iu l trng trung hc. c nh gi qua cc minh chng: C k hoch hot ng chung ca t theo tun thng, hc k v c nm hc nhm thc hin chng trnh, k hoch dy hc v cc hot ng khc; K hoch c th dy chuyn , t chn, dy n thi tt nghip, dy bi dng HS gii, ph o HS yu km; K hoch c th v s dng dng dy hc, thit b dy hc ng, theo cc tit trong phn phi CT; Vn bn ca lnh o nh trng v - 48 -

vic nhn xt thc hin cc nhim v nm hc ca TCM; Cc minh chng khc (nu c). ni dung ny cn so snh nhng hot ng ca TCM vi cc nhim v theo quy nh ca iu l trng trung hc; so snh nhng hot ng ca TCM vi cc nhim v do lnh o nh trng giao. b) Sinh hot t nht hai tun mt ln v hot ng chuyn mn, nghip v v cc hot ng gio dc khc: Minh chng l cc bin bn sinh hot chuyn mn ca t hoc nhm chuyn mn; S nht k hoc bin bn nh gi cht lng v hiu qu hot ng gio dc ca cc thnh vin trong t; Bin bn nh gi, xp loi GV; Cc thng tin, minh chng khc lin quan n ch s. Ch nh gi cht lng ca cc bui sinh hot chuyn mn. c) Hng thng, r sot, nh gi vic thc hin cc nhim v c phn cng: Minh chng l cc bin bn r sot, nh gi ci tin cc bin php thc hin nhim v c giao ca TCM, bin bn chnh sa, b sung cc ni dung mi, cc bin php mi vo k hoch. Ch nh gi hiu qu cc hot ng ci tin, iu chnh tng hiu qu thc hin nhim v ca t.
4. T trng chuyn mn v qun l t chuyn mn

4.1. Ngi t trng chuyn mn (v tr, vai tr, tiu chun, nhim v, quyn hn) Hot ng 5: Hy tho lun v v tr, vai tr, tiu chun, nhim v v quyn hn ca TTCM trong trng trung hc Thng tin c bn cho hot ng 5: T trng chuyn mn: l ngi ng u TCM, do hiu trng b nhim, chu trch nhim trc hiu trng v phn phi ngun lc ca t, hng dn, iu hnh vic thc hin cc nhim v ca TCM theo qui nh, gp phn a nh trng t n cc mc tiu ra theo k hoch. 4.1.1.V tr v vai tr ca TTCM - T trng CM trng trung hc theo quy nh do Hiu trng b nhim vo u mi nm hc. Nhim k ca TTCM theo tng nm hc, ht mt nm hc c th b nhim li hoc b nhim mi ty theo iu kin v yu cu ca tng trng. - Sau khi c quyt nh b nhim ca Hiu trng, TTCM l ngi chu trch nhim cao nht v cht lng ging dy v lao ng s phm ca GV trong phm vi cc mn hc ca TCM c phn cng m trch. - T trng CM l mt CBQL c hng ph cp chc v theo cc vn bn qui nh hin hnh. 4.1.2.Tiu chun t trng chuyn mn T trng CM l mt GV nn phi m bo cc qui nh v tiu chun trnh chuyn mn nghip v, phm cht o c ca GV c qui nh trong chun ngh nghip GV THCS, THPT ban hnh theo Thng t 30/2009/TT-BGDT ngy 22 thng 10 nm 2009

- 49 -

ca B trng B GD&T; T trng CM c nhim v, quyn li, trch nhimqui nh ti iu 30,31, 32 v 33 ca iu l trng trung hc. T trng CM phi l ngi c kh nng xy dng k hoch; iu hnh t chc, hot ng ca t theo k hoch gio dc, phn phi chng trnh mn hc ca B GD&T v k hoch nm hc ca nh trng; t chc bi dng chuyn mn cho GV trong t; nh gi, xp loi v xut khen thng, k lut GV thuc t mnh qun l. Do , TTCM phi m bo cc tiu chun sau: V phm cht - C phm cht o c tt. - C uy tn i vi ng nghip, HS. - Vng vng v t tng chnh tr. - C thc t chc k lut v tinh thn trch nhim cao. - Sng trung thc, lnh mnh, l tm gng tt cho HS v ng nghip. - on kt v hp tc vi ng nghip. - Dm ngh, dm lm, dm chu trch nhim. - Cng bng, trung thc v c sc khe tt. V nng lc - t trnh chun v chuyn mn, ging dy t t kh tr ln. - C nng lc lnh o, qun l (tp hp lc lng, nh hng dn dt, lp k hoch, t chc thc hin, kim tra nh gi) - C nng lc, trnh , kinh nghim chuyn mn; - C kh nng tp hp gio vin trong t, bit lng nghe, to s on kt trong t, gng mu, cng bng, kin tr, kho lo trong giao tip, ng x. - C nng lc t chc hot ng chuyn mn. - C nng lc kim tra nh gi chuyn mn. - C nng lc t vn chuyn mn cho lnh o trng 4.1.3. Nhim v ca TTCM Ngi TTCM c nhim v thc hin cc ni dung iu 16 ca iu l trng Trung hc. Trong nhn mnh n cc nhim v trng tm: Qun l ging dy ca GV - Xy dng k hoch hot ng chung ca t theo tun thng, hc k v c nm hc nhm thc hin CT, k hoch dy hc v cc hot ng khc theo k hoch gio dc, phn phi CT mn hc ca B GD&T v k hoch nm hc ca nh trng. - Xy dng k hoch c th dy chuyn , t chn, n thi tt nghip, dy bi dng hc sinh gii, ph o HS yu km. - Xy dng k hoch c th v s dng dng dy hc, thit b dy hc ng, theo cc tit trong phn phi CT.

- 50 -

- Hng dn xy dng v qun l vic thc hin KHCN, son ging ca t vin (KHCN dy chuyn , t chn, n thi tt nghip, dy bi dng HS gii, ph o HS yu km; s dng dng dy hc, thit b dy hc ng, theo cc tit trong phn phi CT; son gio n theo phn phi CT, chun kin thc, k nng v SGK, tho lun cc bi son kh; t chc nghin cu khoa hc, vit sng kin kinh nghim v nng cao cht lng dy hc, i mi PPDH, i mi kim tra nh gi, pht hin v bi dng HS gii, ph o HS yu km...). - T chc bi dng chuyn mn nghip v cho GV trong t, GV mi tuyn dng (i mi PPDH; i mi kim tra, nh gi; dy hc theo chun kin thc k nng; s dng dng dy hc, thit b dy hc, ng dng CNTT trong dy hc gp phn i mi PPDH, phng php kim tra, nh gi...). - iu hnh hot ng ca t (t chc cc cuc hp t theo nh k quy nh v hot ng chuyn mn, nghip v v cc hot ng gio dc khc; lu tr h s ca t; thc hin bo co cho Hiu trng theo quy nh. - Qun l, kim tra vic thc hin quy ch chuyn mn ca GV (thc hin h s chuyn mn; son ging theo k hoch dy hc v phn phi CT, chun kin thc k nng; ra kim tra, thc hin vic cho im theo quy nh; k hoch d gi ca cc thnh vin trong t...). - D gi GV trong t theo quy nh (4 tit/GV/nm hc). - Cc hot ng khc (nh gi, xp loi GV; xut khen thng, k lut gio vin... Vic ny i hi TTCM phi nm tht r v t vin ca mnh, v u im hn ch trong vic thc hin nhim v ging dy c phn cng). Qun l hc tp ca hc sinh - Nm c kt qu hc tp ca HS thuc b mn qun l c bin php nng cao cht lng dy hc, gio dc. - xut, xy dng k hoch, t chc cc hot ng ni, ngoi kha cho hc sinh thc hin mc tiu gio dc. Qun l c s vt cht ca TCM Cc hot ng khc (theo s phn cng ca Hiu trng). Nhim v ca TTCM rt a dng, phong ph nhiu cng vic, khng t nhng kh khn. Cc loi cng vic l s kt hp chuyn mn vi cng tc qun l. T trng va c trch nhim vi cc thnh vin trong t, va c trch nhim trc lnh o trng. 4.1.4. Quyn hn ca t trng chuyn mn - Quyn qun l, iu hnh cc hot ng ca t: lp k hoch, phn cng nhim v, triu tp, hi , hp t. - Quyn quyt nh cc ni dung sinh hot t trn c s cc k hoch. - Quyn theo di, n c, nhc nh, ng vin v kim tra thc hin cc nhim v ca cc thnh vin trong t, gip Hiu trng c c s nh gi gio vin mt cch chnh xc.

- 51 -

- Quyn c tham d cc cuc hp, hi ngh chuyn mn c lin quan n chng trnh ca cc mn ca t khi cp trn t chc. - Quyn c u tin bi dng v chuyn mn do S GD&T, Phng GD&T t chc, c hng cc ch chnh sch v mt vt cht v tinh thn theo cc vn bn php lut hin hnh. - Quyn t vn, xut vi Hiu trng nhng vn v chuyn mn. ngh Hiu trng to mi iu kin thun li nht cho vic dy - hc ca cc mn hc m t ph trch. - Quyn tham gia vo hi ng thi ua khen thng ca nh trng, l mt trong nhng thnh vin chnh thc ca hi ng. Nh vy, cn xc nh r v tr, nhim v, vai tr v quyn hn ca TTCM gp phn cho hot ng TCM c cht lng v hiu qu. Cht lng v hiu qu hot ng ca TCM ph thuc rt ln vo phm cht, nng lc v tnh nng ng ca ngi TTCM. T chuyn mn trong trng trung hc c v tr, vai tr, chc nng v nhim v rt quan trng i vi cht lng, hiu qu ca qu trnh dy v hc. thc hin thnh cng nhng vn u phi thng qua hot ng thc tin ca ngi t trng v cc thnh vin trong TCM. Do vy, ngi t trng cn phi nhn thc su sc, ng n, c tinh thn trch nhim cao, c y phm cht v nng lc v bit qun l t mt cch khoa hc. 4.2. Cc hot ng qun l t chuyn mn ca TTCM Hot ng 6: c ti liu nm c cc ni dung c bn v cc nguyn tc qun l trong qun l TCM trng trung hc. Thng tin c bn cho hot ng 6: 4.2.1. Nguyn tc qun l TCM: Nguyn tc qun l gio dc l nhng tiu chun, quy tc c bn, nn tng, nhng yu cu, nhng lun im c bn cn phi tun theo trong t chc v hot ng qun l gio dc nhm t c mc tiu pht trin gio dc ra. Nguyn tc phi m bo phn nh ng bn cht cc mi quan h qun l, ph hp qui lut tc ng n hot ng ca t chc, ph hp mc tiu, m bo tnh h thng v nht qun. Trong iu hnh hot ng ca TCM, cn m bo cc nguyn tc sau: - m bo s lnh o ca ng trong qun l TCM: + Bo m vic thc hin ng li, ch trng, chnh sch ca ng v cng tc gio dc. + Tun th s lnh o ca t chc c s ng trong iu hnh hot ng ca t chuyn mn. + Xy dng t chc c s ng vng mnh lnh o hot ng ca nh trng, ca t chuyn mn. - 52 -

- Tp trung dn ch: Tp trung dn ch l nguyn tc bt ngun t bn cht ca ch XHCN, l nguyn tc ch o ton b hot ng qun l. (iu 6- Hin php nc CHXHCN Vit Nam nu r: Quc hi, Hi ng nhn dn v cc c quan khc ca Nh nc u t chc v hot ng theo nguyn tc tp trung dn ch). Tinh thn ca nguyn tc ny trong qun l gio dc l ch phi thng xuyn kt hp s lnh o tp trung vi s tham gia ca qung i qun chng lao ng vo cng vic t chc qun l gio dc. + Ni dung nguyn tc: Phi m bo mi quan h cht ch v ti u gia tp trung v dn ch trong qun l. Tp trung v dn ch l hai mt ca mt th thng nht, tp trung phi trn c s dn ch v dn ch phi thc hin trong khun kh tp trung: Nguyn tc ny i hi thc hin nghim tc ch th trng kt hp vi ch ly kin tp th. Trong tt c cc trng hp khng c ngoi l, tnh tp th phi i i vi vic xc nh mt cch chnh xc nht trch nhim c nhn ca mi ngi i vi mt cng vic c xc nh. Trong cc cuc tho lun, ly kin tp th cn i n kt lun r rng, dt khot, ngi qun l cn c gng lm cho nhng quyt nh ca th trng ph hp vi kin tp th, n tr thnh mt quyt tm, mt ting ni, mt hnh ng chung. iu ny i hi ngi qun l phi c trnh v ngh thut qun l. Tng cng k lut, m rng dn ch, cao trch nhim, lm r trch nhim c nhn, trch nhim tp th trong tng cng vic c th. Trnh tnh trng n y trch nhim cho tp th, tho lun, thng lng ko di khng i n kt lun r rng lm cng vic khng tin trin ng thi trnh c on chuyn quyn, gia trng, xa ri qun chng, quan liu, mt dn ch; trong cc c s gio dc phi thc hin tt qui ch dn ch c s - Bo m tnh khoa hc, c th v thit thc: m bo nguyn tc ny ngi TTCM trong cc hot ng ca mnh phi c cn c khoa hc, bit s dng cc kin thc khoa hc (KH QL, tm l hc, kinh t hc, trit hc..) trong iu hnh t. Tnh c th c th th hin trong xy dng k hoch, phn cng, giao vic, nh gi; tnh thit thc th hin trong la chn mc tiu, xy dng KH trin khai, lun bm st cc iu kin c th ca t, ca trng v gn vi yu cu pht trin gio dc ca a phng, t nc. + Qun l TCM phi da trn h thng tri thc su rng, trn s tng kt qu trnh pht trin ca l lun qun l, nhn thc c nhng quy lut khch quan ca gio dc, ca t nhin v x hi, nghin cu nhng quy lut s dng trong hot ng thc tin qun l gio dc. + m bo tnh khoa hc trong qun l TCM, TTCM phi nm vng v bit tn dng cc quy lut khch quan, quy lut gio dc, cc tri thc khoa hc qun l vo qu trnh t chc iu hnh cc hot ng gio dc. Lm tt cng tc d bo, bit phn tch tng hp cc s kin, hin tng gio dc, cc tc ng qua li, pht hin ra xu hng pht trin ca chng c s iu chnh, tc ng ph hp.

- 53 -

+ Phi am hiu su sc i tng qun l, hiu tng tn v tnh cht, nguyn tc t chc cc hot ng gio dc, cc qu trnh gio dc v am hiu c im lao ng, c im tm sinh l ca ngi GV v HS cng nh c im tm l ca cc lc lng x hi tham gia gio dc... l mt trong nhng iu kin quan trng iu hnh cng vic mt cch thnh tho, c hiu qu. + T chc lao ng ca TCM mt cch khoa hc, phn nh trch nhim, quyn hn r rng to nn s phi hp cht ch, thng nht trong qu trnh thc hin mc tiu, nhim v gio dc + Ti u ha vic thc hin cc mc tiu qun l vi s tit kim v s dng hp l sc lao ng cng nh cc phng tin vt cht k thut. + Nm vng v vn dng cc thnh tu khoa hc cng ngh vo lnh vc gio dc trong hot ng qun l nhm nng cao cht lng gio dc + C th, thit thc y c em i lp vi ci chung, ci tru tng. Qun l gt chuyn mn phi nm chnh xc thng tin, din bin tnh hnh gio dc, coi trng iu tra, nghin cu, tng kt kinh nghim thc tin v hin thc khoa hc, nhanh chng ra nhng bin php ng n, c th, thit thc v kp thi. + Trong qu trnh qun l cn hiu bit y , tng tn tnh hnh thc t cng vic, bit xc nh nhng vn c bn then cht trong tng thi gian tp trung sc gii quyt. Quan tm c th n tng GV, to iu kin h pht huy mc cao kh nng lm vic ca mi ngi v phn u rn luyn hon thin bn thn. Khi trin khai nhim v phi nu r rng ni dung, yu cu, thi gian, a im tin hnh v thi im phi hon thnh v phn cng c th n tng ngi hoc nhm ngi. Mc tiu nhim v phi ph hp tnh hnh thc t ca n v, vi mc tiu pht trin ca n v... ngha l phi kh thi. - m bo tnh k hoch: Phi a mi hot ng ca t vo k hoch tng tnh ch ng v kh nng phi hp gia cc c nhn v b phn khi thc thi nhim v. K hoch phi c xy dng da trn cc cn c l lun, php l v thc tin xc ng; ch r vic cn lm, thi gian, ngun lc v bin php thc hin ph hp. + TTCM phi c trang b nhng kin thc c bn v k hoch, hiu v nm c cc loi k hoch trong qun l gio dc v bit xy dng k hoch hot ng ca t, hng dn mi thnh vin xy dng k hoch c nhn v b phn, kin tr thc hin k hoch vch ra. + Phi rn thi quen lm vic c k hoch cho mnh v cho mi thnh vin trong t chc. Khi tin hnh bt c mt hot ng no u phi xy dng k hoch v hnh thnh cho ngi di quyn thi quen lm vic c k hoch. TTCM phi bit la chn, nu ra c v gii quyt hp l nhng khu ch yu. Vic gii quyt khu ny s m bo kt qu ca vic thc hin cc nhim v khc - Coi trng cng tc gio dc, thuyt phc kt hp vi vic ng vin khuyn khch v mt tinh thn. Chm lo n i sng vt cht v tinh thn ca mi thnh vin trong t chuyn mn.. Khi thc hin nguyn tc ny cn coi trng khen thng kt hp vi s nh gi cng vic mt cch cng khai, cng bng. - 54 -

4.2.2. Ni dung qun l TCM trong trng trung hc: Cn c vo qui nh ca iu l trng hc v nhim v ca TCM v ca TTCM c th xc nh cc ni dung c bn qun l TCM gm: - Xy dng v t chc thc hin cc k hoch hot ng ca t (KH nm hc, KH thng, KH tun; KH dy hc, KH thao ging, KH kim tra, KH n thi, bi dng hc sinh gii, ph o hc sinh yu; KH bi dng i ng, sinh hot chuyn , KH thc t, giao lu hc hi); hng dn gio vin xy dng cc KHCN tng ng vi nhim v ca h. - Qun l hot ng dy hc, gio dc: Qun l thc hin chng trnh dy hc, gio dc theo qui nh; qun l vic son bi ca GV, qun l vic dy hc trn lp, qun l vic kim tra nh gi kt qu hc tp ca HS, qun l dy thm hc thm, cng tc ngoi kha hc tp, phi hp qun l cc hot ng gio dc ngoi gi ln lp, qun l h s chuyn mn - Xy dng v pht trin i ng: Phn cng ging dy, ch nhim lp, t chc bi dng chuyn mn, nghip v cho GV: bi dng thng xuyn theo chu k, bi dng theo chuyn , bi dng qua thm lp, d gi, qua hi ging, qua t chc giao lu, nghin cu khoa hc, vit sng kin kinh nghim, qua t hc; tham gia kim tra nh gi xp loi GV hng nm theo qui nh, tham mu trong thc hin ch chnh sch cho GV. - Thc hin cng tc tham mu, phi hp cc hot ng: Tham mu vi ban gim hiu trong t chc thc hin cc hot ng dy hc gio dc; phi hp vi cc TCM khc, vi gio vin ch nhim, vi on th, vi CMHS v cng ng trong gio dc HS v huy ng ngun lc pht trin nh trng - Qun l c s vt cht ti sn ca TCM T cc ni dung c bn ny, mi trng c th c th ha ra cc hot ng c th thc hin theo ng chc nng, nhim v v quyn hn ca TTCM v iu kin ca trng mnh.
5. Tng cng cc mi quan h trong hot ng qun l ca t trng chuyn mn trng THCS v THPT

Hot ng 7: Tm hiu tr li cc cu hi: - trin khai thc hin tt cc nhim v ca t, TTCM cn thit lp cc mi quan h qun l no? - Cn lm g tng cng cc mi quan h ? Thng tin c bn hot ng 7: Trong hot ng thc hin nhim v ca mnh, TTCM cn thit lp v tng cng cc mi quan h a dng vi cc c nhn v b phn khc nhau.. c th l quan h chp hnh, quan h tham mu hay quan h phi hp, tt c u nhm cng nhau a nh trng pht trin. Di y l mt s mi quan h c bn m TTCM cn tng cng. 5.1. Quan h gia t trng chuyn mn vi Hi ng trng Theo qui nh ti iu 20 iu l trng Trung hc, TTCM c th l thnh vin Hi ng trng. - 55 -

Hi ng trng i vi trng trung hc cng lp, Hi ng qun tr i vi trng t thc (sau y gi chung l Hi ng trng) l t chc chu trch nhim quyt nh v phng hng hot ng ca nh trng, huy ng v gim st vic s dng cc ngun lc dnh cho nh trng, gn nh trng vi cng ng v x hi, bo m thc hin mc tiu gio dc. Hiu trng c trch nhim thc hin ngh quyt ca hi ng trng trong iu hnh cc hot ng ca nh trng. Do quan h gia TTCM vi hi ng trng c th hin: - L quan h chp hnh khi TTCM thc hin cc nhim v do hiu trng phn cng trin khai Ngh quyt ca Hi ng trng. - L quan h tham gia khi TTCM l thnh vin Hi ng trng. - L quan h tham mu khi TTCM thng qua i din ca mnh trong Hi ng trng xut, kin ngh hoc gp v cc ch trng hot ng ca nh trng v cc vn lin quan nh chng trnh, ni dung, PPDH , gio dc 5.2. Quan h vi hiu trng v cc ph hiu trng T chuyn mn, TTCM trong trng trung hc do Hiu trng trc tip c cu v quyt nh. iu ny xc nh tnh cht mi quan h gia TTCM vi hiu trng v cc ph hiu trng. - L cu ni gia Hiu trng v GV trong t v thng tin 2 chiu nhm mc tiu cui cng l nng cao cht lng gio dc. Hiu trng c thng tin nh gi chnh xc GV, trnh chuyn mn, nghip v ca h t phn cng GV hp l, t hiu qu tt; chuyn ti cho GV trong t cc ch o chuyn mn ca Hiu trng v c quan qun l cp trn. - T chc thc hin ch o chuyn mn ca Hiu trng v c quan qun l cp trn v cc hot ng dy hc, gio dc: Thc hin k hoch, CTGD, chun kin thc k nng, i mi PPDH, i mi kim tra, nh giqua cc hot ng c th nh bi dng GV, HS, d gi, thm lp - Tham mu cho Hiu trng c nhng quyt nh chnh xc, kp thi; b tr, sp xp cng vic, k hoch r rng, hp l trong iu hnh cc hot ng ca nh trng. Cng tc tham mu ca TTCM cn tp trung vo mt s ni dung c th sau y: Tham mu cho hiu trng v cc hot ng gio dc v dy hc - Ni dung tham mu + Tham gia ng gp kin xy dng k hoch nh trng, xy dng cc hot ng ca TCM ph hp vi k hoch v hot ng chung ca nh trng. + Xy dng, pht trin i ng, bi dng GV gii v gip km cp GV cn yu. + ngh h tr cc iu kin v cc bin php tho g lc cn thit. - Bin php tham mu cng tc tham mu t hiu qu cao, TTCM cn tp trung nghin cu y cc loi h s t liu ca nh trng nh: Bo co tng kt nm hc phng hng - nhim v nm hc mi, KH thc hin nhim v nm hc ca cc cp QLGD, quy ch thc hin dn - 56 -

ch trong hot ng ca nh trng, kt hp vi vic nm bt nhng yu cu ca ngnh, ca a phng v tnh hnh c th ca trng, ca t, t c nhng tham mu xut cho Hiu trng bng cc vic lm sau y: - Tham gia gp xy dng cc k hoch ca nh trng nh: KH pht trin, tuyn sinh, dy hc; KH o to, bi dng chuyn mn, nghip v cho GV; KH xy dng c s vt cht, cc hot ng dch v, sn xut ca nh trng v cc hot ng khc trong nm hc; chc nng, nhim v ca cc t chc b my trong nh trng; cc bo co s kt, tng kt theo nh k trong nm hc. - Tham gia gp xy dng cc ni dung, bin php t chc phong tro thi ua, khen thng hng nm. T trng CM gp c th cc ni dung, tiu chun, tiu ch ca cng tc thi ua ca GV v HS nh: Bng im thi ua ca GV, bng im thi ua ca cc lp hng tun, hng thng, hc k v nm hc. - Tham gia gp xy dng l li lm vic, cc ni quy, quy ch hot ng ca n v, c th l ngh quyt cn b - vin chc nm hc, quy ch thc hin dn ch ca nh trng, quy ch chi tiu ni b, quy ch thc hin cng khai nhm bo m nhng iu kin cn thit cho vic thc hin thnh cng nhim v nm hc ca nh trng. - T vn, phn bin chnh xc gip Hiu trng ch o hiu qu hn, su st hn, hoc kp thi iu chnh cc quyt nh ban hnh ch o hot ng dy v hc cho ph hp vi iu kin thc t v cc qui nh trong vic thc hin CT, ni dung, PPDH b mn, hnh thc t chc cc hot ng gio dc khc, thi gian tin hnh ph hp vi mc tiu ranh: t chc hot ng chuyn TCM; cc hot ng gio dc ngoi kha; cc cu lc b ting Anh, Vn, TonBn cnh , TTCM cn phi thc hin ng, cc yu cu ca cng tc kim tra, nh gi kt qu dy v hc theo s ch o, phn cng ca Hiu trng. - Xy dng phng n v trc tip thc hin cng tc bi dng chuyn mn cho GV trong t nhm gp phn nng cao cht lng ging dy ca TCM ni ring v cht lng ging dy ca nh trng ni chung. T trng CM ngh chnh xc ngi cn c bi dng thnh GV gii, GV yu cn c km cp, c th: + Xy dng k hoch, phn cng c th, chi tit, c ngha l phi tr li c cc cu hi: Ai tham gia? Ai ph trch? Ni dung bi dng/ km cp? Thi gian thi im? Bin php thc hin? D bo kt qu? + xut nhn s xy dng c cu t chc, c ch hot ng, sp xp cng vic ca TCM m bo tnh khoa hc, tnh k tha trong cc hot ng ca nh trng. + Trong trng hp cn thit c th ngh lnh o gii quyt nhng vng mc kp thi nh: mua sm trang thit b, dng dy hc phc v hot ng dy hc; hoc iu chnh k hoch phn cng khi cn thit. Tham mu cho hiu trng v cng tc phn cng gio vin cng tc phn cng t hiu qu cao nht, Hiu trng cn c nhng thng tin cn thit, c th bng chnh s nm bt ca bn thn v s tham mu hiu qu ca cc thn vin trong t. Hn ai ht, TTCM l ngi c c hi nm bt c nhng thng tin chnh xc nht v i tng qun l ca mnh, qua xut, t vn cho Hiu trng nhng - 57 -

phng n phn cng GV khc nhau, gip Hiu trng c c s cn nhc, chn la v i n quyt nh sau cng. Nhng ni dung tham mu - Cung cp cho Hiu trng y , chnh xc, kp thi nhng thng tin v phm cht chnh tr, o c ngh nghip, nng lc chuyn mn, cht lng, hiu qu ging dy, gio dc HS , tinh thn thi cng tc, kh nng pht trin ca tng thnh vin trong TCM. - Nhn xt, nh gi trung thc, khch quan, ton din, r rng, c th ca c nhn v im mnh, im yu, hon cnh ca bn thn v gia nh GV c th tc ng tch cc hoc tiu cc n cng tc ca GV. - xut nhng phng n c th, kh thi trong s dng i ng GV, gii quyt nhng vn ny sinh trong thc tin gio dc. Bin php tham mu - T trng CM cn c vo h s qun l ca TCM, kt qu qu trnh cng tc ca GV, nhng bi hc kinh nghim thc tin ca n v, xut vi Hiu trng v vic phn cng GV. cng tc tham mu hiu qu, TTCM cn nm mt s nguyn tc sau: + Xut pht t yu cu, nhim v, c im tnh hnh ca nh trng v quyn li hc tp ca HS xut phng n phn cng GV. Kt hp vic ging dy v cc cng tc kim nhim khc, tnh hnh c th ca nh trng mi nm hc, nhng c im yu cu ring cho tng loi lp hc, tng loi i tng HS la chn phng n phn cng GV ph hp nht. + Cn c vo Phm cht, nng lc, trnh chuyn mn, tinh thn hp tc, sc khe ca GV (mn chnh c o to, kh nng ging dy t hiu qu cao i vi khi lp hay nhm HS theo sc hc c nh, kh nng hp tc vi ng nghip) phn cng ph hp + Tham kho ti liu phn cng v kt qu ging dy ca GV cc nm hc trc, hoc n v c nu GV mi chuyn v. + Lu n nguyn vng, hon cnh ca GV. y l cc yu t xem xt thm nhm to ra s hp l, hp tnh, to ra tm l thoi mi GV an tm cng hin tt nht. + Xem xt nguyn vng chnh ng ca HS v cha m HS. - T trng CM tham mu xut cho Hiu trng bng l l vi s phn tch su sc da trn t duy nhy bn v hiu bit am tng ca mnh a ra nhng nhn xt, nh gi tht chnh xc, khch quan, cng bng v mi GV trong t hoc trong trng, v iu kin hon cnh ca nh trng mi thi im kh khn, thun li khc nhau; khi cn thit phi a ra c nhng minh chng tht xc ng thuyt phc c Hiu trng v phng n phn cng. Trong trng hp c hai pha cha i n thng nht, c th bo lu kin ca mnh nhng vn phi chp hnh kin ca cp trn. Vi vai tr, chc nng, nhim v ca TTCM, trn c s nghin cu cn thn, y cc ngun thng tin c bn trn kt hp vi kinh nghim ca bn thn qua thc tin cng tc, TTCM nhn xt, nh gi chnh xc, khch quan v tng GV trong t c c s phn cng hp l. - 58 -

5.3. Quan h ca t trng chuyn mn vi cc t trng chuyn mn khc L mi quan h ngang hng, phi hp, hc hi, h tr ln nhau trong cng tc. c th hin qua cc hot ng: - Phi hp vi cc TTCM khc trong t chc cc sinh hot chuyn mn chuyn c tnh cht chung nh: i mi PPDH, ng dng CNTT trong dy hc, phng php pht hin, bi dng HS gii, ph o HS c kh khn.... - Phi hp trong vic b tr dy thay, dy b. - Phi hp trong t chc n thi, hi ngh khoa hc, bo co sng kin kinh nghim; hi ging, thi GV gii... - Cam kt thi ua v thc hin cc hot ng chung khc theo phn cng ca Hiu trng. 5.4. Quan h T trng chuyn mn vi gio vin ch nhim Cc thnh vin trong TCM cng thc hin cng tc ch nhim. Mi quan h ny s gip gio vin trao i chuyn mn v trao i v cng tc qun l HS, hiu r hn hc sinh, t gp phn vo cng tc gio dc ton din HS v nh vy s gip cng tc ging dy t kt qu tt hn. T chuyn mn l ni trc tip qun l v iu hnh hot ng ca GV thnh vin TCM v mi mt, khng ch ch trng ti chuyn mn ging dy ca ngi GV m coi nh cng tc ch nhim, qun l lp HS ca ngi GV. T nhng hot ng nh: t chc lp, qun l s s, t chc phong tro hot ng trong v ngoi gi hc ca HS, gip hot ng ca chi on, chi i, lin h vi gia nh HS,u l cng vic ca GV ch nhim. Nhng vic ny ng gp phn quan trng ti kt qu hc tp ca HS v cht lng gio dc chung ca nh trng. T chuyn mn khi ch trng nhng cng vic ny ca GV ch nhim trong t khng cn thun ty l gii quyt vn chuyn mn na m gip cho t ch nhim hon thnh k hoch ca mnh. Mt khc, khi GV trong T ch nhim vi ni dung chnh l qun l lp HS tt c cc hot ng trn gp phn nng cao cht lng hc tp. iu gip TCM hon thnh c bn, d dng nhim v ch yu ca t. Chnh v vy, gia TTCM v GV ch nhim cn thit phi hnh thnh mi quan h cht ch, gn b vi nhau. T trng CM phi hp vi GV ch nhim thng qua cc hot ng: - T trng CM ch o cc GV trong t v GV ch nhim thng xuyn trao i v x l kp thi, hiu qu thng tin v gio dc HS + Yu cu GV nm chc i tng hc sinh ca lp mnh ging dy: HS ngho c nguy c b hc, HS chm tin b, HS c hon cnh c bit, s ln b tit hc, s ln khng thuc bi, kt qu xp loi cung cp cho GV ch nhim c bin php h tr, gio dc cc em, hoc thng tin kp thi cho gia nh. Hiu r tm t, nguyn vng, hon cnh, kh nng ca cc bc cha m HS lm tin cho cc vic gio dc HS nh: pht hin nguyn nhn HS hc km, vi phm k lut c th do gia nh kinh t kh khn, gia nh c hon cnh c bit, hay cha m HS c vn . T trng CM phi hp vi GV ch nhim trong vic nhn xt, nh gi, xp loi HS th hin qua s thng nht ni dung, bin php

- 59 -

qun l, gio dc HS gia gio vin b mn v GV ch nhim. Trn c s phi hp ny s gip GV ch nhim c ci nhn ton din hn, su sc hn nh gi HS tht chnh xc, cng bng. + Pht hin, pht huy nhng nhn t tch cc, nhit tnh, trch nhim cao c nh hng tt n tp th lp. Ngc li, gii quyt kp thi, ng n nhng mi quan h, nhng mu thun ca HS, ca GV vi HS trong qu trnh dy hc, gio dc. + Thng nht ni dung, bin php, thi gian thc hin cc ni dung ca hot ng gio dc ca tng lp tng thi im, trnh chng cho, cn tr, gy tm l cng thng khng cn thit i vi HS hoc nh hng n cc hot ng chuyn mn ca GV trong t + Ph bin nhng bin php gio dc tin b, c tnh s phm cao, nhng kinh nghim, bi hc s phm rt ra t thc tin sinh ng ca hot ng gio dc ph hp vi yu cu ca nh trng hin nay. - T trng CM v GV ch nhim thng nht ni dung, bin php xut vi Hiu trng v nhng quyt nh qun l gio dc HS + Yu cu GV ca t cung cp cho GV ch nhim cc thng tin ca HS lp h ch nhim v tnh hnh hc tp mn hc GV ch nhim trao i, phi hp vi gia nh HS trong gio dc, gip cc em. Nhc nh cc GV trong t lm cng tc ch nhim thc hin giao tip c vn ha vi cha m HS, thng nht ni dung, bin php phi hp gia nh HS. T chc tt cc bui hp cha m HS c ni dung thit thc, to c nim tin ca cc bc cha m vo thy c v nh trng. Li cun cha m vo vic hng dn hc sinh s dng hp l thi gian nh. Thu ht cha m HS vo cc cng tc nh gio dc truyn thng, dy ngh truyn thng v nhng cng vic khc. + TTCM phi hp vi GV ch nhim trong vic thu thp cc kin phn nh t gia nh HS v cc hot ng dy hc gio dc lin quan n GV ca t c bin php trao i, thng nht cc yu cu i vi GV do mnh ph trch. T trng CM phi hp GV ch nhim thng nht kin xy dng nh trng gp cho Hiu trng nh hng hot ng ca Ban i din cha m HS ca trng, lp; thc hin cc bin php phi hp vi Ban i din cha m HS theo phng hng v k hoch chung ca trng. xut vi Hiu trng ra nhng quy nh c th, thng nht ph hp vi tnh hnh thc t ca trng, a phng v bi hc kinh nghim ca tp th s phm c kt c nhm m bo cc GV ch nhim thc hin cc hnh thc phi hp c nn np. + Qua trao i, chia s kinh nghim gio dc HS, phi hp vi cha m HS v vi GV ch nhim, t xut vi Hiu trng c nhng bin php qun l, tuyn dng khen thng nhng nhn t ni bt, ng thi ph bnh, nhc nh, khc phc nhng trng hp GV c thi hi ht, thiu trch nhim vi HS hoc c nhng biu hin tiu cc trong quan h vi gia nh HS Hiu trng c nhng quyt nh qun l chnh xc, kp thi nhm gio dc HS t hiu qu. - T trng chuyn mn v GV ch nhim thng nht phi hp gio dc hc sinh chm tin b, hc sinh c hon cnh c bit + gio dc thnh cng HS chm tin b, HS c hon cnh c bit l iu khng h n gin, v khng mt c nhn no c th thnh cng nu khng bit tp hp c sc

- 60 -

mnh ca tp th s phm nh trng. iu ny cng i hi tp th s phm phi c s on kt, thng nht gia nhn thc v hnh ng. La chn ni dung, bin php gio dc i tng HS ny khng nhng i hi nhng GV ch c trnh chuyn mn cao, nng lc ging dy gii m cn phi tht s chn thnh, ci m, giu lng v tha, lng, o c trong sng, li sng mu mc mi c kh nng cm ha c nhng i tng HS ny. Cng vic ny ch c th thnh cng khi TTCM thc s l chic cu ni lin, gn kt c tr tu, tnh cm, lng yu ngh, yu ngi ca mi c nhn trong tp th mnh ph trch. + TTCM ngh GV ch nhim cung cp thng tin c th v cc HS c kh khn trong hc tp v rn luyn ca lp mnh phi hp v phn cng GV trong t h tr km cp, gio dc cc em thng qua vic t chc cc lp hc ph o HS hc yu. Khai thc mi quan h tch cc gia GV ca t vi HS v gia nh HS, s dng uy tn ca GV vi hc sinh phn cng GV h tr cc em 5.5. Quan h gia t trng chuyn mn vi t trng cng on Nhiu khi TCM v t trng cng on khng do mt ngi chu trch nhim. Gia TTCM v t trng cng on khng phi l chc danh lnh o song hnh, m hnh thnh y l quan h phi hp gip ln nhau, cng nhau to ra nhng iu kin tt nht gip cc GV thc hin nhim v hng ti mc tiu chung. T cng on khng lm thay cng vic ca TCM v ngc li, TCM cng khng lm thay cng vic ca t cng on m phi hp vi nhau thc hin nhim v Ni dung, bin php phi hp ca t trng chuyn mn vi t trng cng on T chc gio dc gio vin trong t chuyn mn thc hin ng ng li ch trng, chnh sch ca ng, php lut ca Nh nc, quy nh ca ngnh v ca n v - T trng CM cng vi t trng cng on t chc vn ng, gio dc gio vin trong t chp hnh ngh quyt ca t chc ng cp trn v ca n v; thc hin nghim nhng quy nh ca php lut, k hoch thc hin nhim v nm hc v ngh quyt ca hi ngh cn b - vin chc . T trng CM phi phi hp tt vi t trng cng on t chc vn ng, gio dc gio vin thc hin nhim v ca gio vin c quy nh c th iu 31- iu l trng trung hc, l: + Dy hc v gio dc theo chng trnh, k hoch gio dc; son bi; dy thc hnh th nghim, kim tra, nh gi theo quy nh; vo s im, ghi hc b y , ln lp ng gi, qun l HS trong cc hot ng gio dc do nh trng t chc, tham gia hot ng ca TCM. + Tham gia cng tc ph cp gio dc a phng. + Rn luyn o c, hc tp vn ha, bi dng chuyn mn, nghip v nng cao cht lng, hiu qu ging dy v gio dc. + Thc hin iu l nh trng; thc hin quyt nh ca Hiu trng, chu s kim tra ca Hiu trng v cc cp qun l gio dc. + Gi gn phm cht, danh d, uy tn ca nh gio, gng mu trc HS, thng yu, tn trng HS, i x cng bng vi HS, bo v cc quyn v li ch chnh ng ca HS, on kt, gip ng nghip. - 61 -

+ Phi hp vi GV ch nhim, cc gio vin khc, gia nh HS, on thanh nin cng sn H Ch Minh, i thiu nin tin phong H Ch Minh trong dy hc v gio dc HS. + Thc hin cc nhim v khc theo quy nh ca php lut. TTCM phi hp vi t trng cng don cam kt thc hin nhim v nm hc Hng nm, TTCM v t trng cng on phi hp xy dng v cam kt thc hin k hoch ca t v ngh quyt hi ngh cn b vin chc ca trng. Cng nhau bn bc v la chn cc bin php ph hp trin khai cc nhim v ca t. T trng chuyn mn phi hp vi t trng cng on ph bin, tuyn truyn, gii thch gio vin nhn thc ng v thc hin tt quy ch dn ch c s - T trng CM v t trng cng on cn phi hp t chc thc hin tt vic tuyn truyn thng xuyn, ph bin rng ri, gii thch cn k cho GV trong t c bit, c tham gia kin, gim st kim tra thng qua hnh thc dn ch trc tip hoc thng qua cc t chc, on th trong nh trng: nhng ch trng, chnh sch, ch ca ng v Nh nc i vi nh gio, cn b, cng chc; nhng quy nh v s dng ti sn, xy dng c s vt cht ca nh trng; vic gii quyt n th khiu ni, t co theo quy nh ca Lut khiu ni, t co; cng khai cc khon ng gp ca hc sinh, vic s dng kinh ph v chp hnh ch thu, chi, quyt ton theo quy nh hin hnh; gii quyt cc ch , quyn li, i sng vt cht, tinh thn cho GV, HS; vic thc hin tuyn dng, thi nng ngch cng chc, nng bc lng, thuyn chuyn, iu ng, bt, khen thng, k lut; v cng tc tuyn sinh v thc hin quy ch thi tng nm hc; bo co s kt, tng kt, nhn xt, nh gi GV hng nm. - Thc hin dn ch trong nh trng ph hp vi Hin php v php lut; quyn phi i i vi ngha v v trch nhim; dn ch phi gn lin vi k lut, k cng trong nh trng. Chnh v vy, mi thnh vin trong tp th phi thc hin tt quy ch dn ch trong hot ng ca nh trng cc nhn t tch cc c iu kin thun li pht huy v hn ch nhng yu km, nhng tiu cc, gp phn n nh nh trng pht trin. T chc vn ng, gio dc gio vin trong t chuyn mn tch cc tham gia cc phong tro thi ua do ngnh gio dc, a phng v nh trng pht ng - Thi ua l bin php tng hp, l n by cng c, ci tin cng tc, ci tin qun l, l bin php quan trng pht huy tnh ch ng, sng to ca GV gip cho h c iu kin vn ln hon thin mnh. Nu c t chc tt th thi ua s tr thnh mt trong nhng ng lc gp phn thc y mnh m cht lng gio dc ca n v, khi dy lng nhit tnh v pht huy cao sc sng to ca i ng GV gii quyt cc vn trng tm ca nh trng. T trng cng on t chc cc hot ng thi ua, ng vin GV tch cc thc hin nhim v, bo v quyn li hp php, chnh ng ca GV; TTCM t chc thc hin k hoch ca t; kim tra gim st vic thc hin, nh gi xp loi GV lm c s cho vic thi ua khen thng, cng t cng on t chc cc hot ng tp th gn vi chuyn mn to ng lc cho GV thc hin nhim v

- 62 -

Thc y thc hin tt k hoch nm hc ca ngnh, ca trng; xy dng i ng GV gii, phong tro dy tt hc tt trong nh trng, hc tp cc m hnh gio dc tin tin; ng vin GV hng hi tham gia hot ng dy tt, tch cc i mi PPDH; pht huy cao nht tr tu ca ca i ng s phm nh trng, nng cao cht lng gio dc ca n v, trc ht v o c v vn ha, gim t l HS yu km, lu ban, b hc. Phi hp t chc cc phong tro su rng, i vo thc cht, c ngha thit thc, to sc lan ta ln n tng c nhn trong t hng ng cc cuc vn ng ca Ngnh pht ng: Dn ch - k cng - tnh thng - trch nhim; Mi thy gio, c gio l tm gng o c, t hc v sng to; Ni khng vi tiu cc trong thi c v bnh thnh tch trong gio dc; Xy dng trng hc thn thin, hc sinh tch cc Phi hp trong vic m bo thc hin y ch chnh sch ca Nh nc v chm lo i sng tinh thn, vt cht cho gio vin - GV c th hon thnh tt nhim v c phn cng nh trng cn to ra nhng iu kin thun li v mt vt cht ln tinh thn h c th an tm cng hin v s nghip chung. T trng CM cn phi hp tt vi T trng cng on m bo thc hin ch , chnh sch cho cho GV bo m quyn li hp php ca GV. - m bo nhng iu kin c bn GV thc thi nhim v. Pht hin v kin ngh kp thi vi Hiu trng gii quyt nhng vn pht sinh v to iu kin thun li cho GV cng tc tt. Hiu r i sng GV trong t, c bit l nhng ngi xa n cng tc. Nm chc tnh hnh xin ngh vic, ngh hu, ngh mt sc. Gip cng on vin gp kh khn, tr cp kp thi; thm hi, hiu h, ng vin tn tnh, chu o khi GV m au, hon nn; bo v danh d, nhn phm v nhng quyn li hp php ca GV. - Phi hp vi t cng on gii thiu kp thi nhng nhn t hot ng tch cc, c thnh tch xut sc v sc li cun mnh m i vi qun chng cho chi b ng bi dng v pht trin ng. - To mi trng on kt, hp tc, tng thn tng i trong GV, nhn vin nh trng, xy dng tp th s phm v t chc cng on vng mnh. Mi quan h tng h ny v bn cht l tt p v c tc dng tch cc. Nhng hnh thnh c cn c nhng iu kin nht nh nh: k hoch hot ng ca c TCM v t cng on phi r rng v chi tit, TTCM v t trng cng on cn c s hiu bit su sc v hp tc cht ch vi nhau, cc c nhn trong TCM v t cng on c thc ng n v cng vic v trch nhim ca mnh 5.6. Mi quan h ca t trng chuyn mn vi B th on ,Tng ph trch i hay b phn tham vn hc ng Phi hp vi cn b Don, i trong trin khai thc hin cc phong tro thi ua dy tt hc tt Ni dung chnh ca s phi hp ny l pht huy vai tr ca on, i trong trng trung hc pht ng v t chc cc phong tro thi ua, t chc cc hot ng ngoi kha, cc cu lc bqua gio dc thc hc tp ch ng, phng php hc tp tch cc, thi quen t hc; khuyn khch pht huy t duy sng to, tm hiu khoa hc, thc - 63 -

hnh, pht trin k nng sng cho HS, lm cho HS tch cc hc tp rn luyn, t c cc kin thc su sc v vng chc; Cng vi on, i gio dc thc chp hnh php lut, tnh t chc, tnh nguyn tc, tinh thn ph bnh v t ph bnh, hnh thnh nn nhng phong cch hot ng c xu hng x hi; gio dc k lut HS, gi gn nn np, k cng v trt t trong hc tp, sinh hot; u tranh chng tiu cc trong lp, trong trng; nghim tc, trung thc trong kim tra, thi c. Phi hp thc hin cc hot ng vn ha, x hi, th dc th thao trong hc sinh Hot ng on, i trong trng hc c nh hng n mi mt gio dc trong nh trng. TTCM phi hp vi cn b on, i t chc cc hot ng vn ha, vn ngh, th dc th thao, ng vin cc GV tr trong t tham gia hoat ng; Phn cng GV th dc v nhng GV c nng khiu h tr t chc on, i thc hin cc hot ng ny v mt chuyn mn. Cng t chc on, i xy dng mi trng nh trng Xanh Sch p, khng c ma ty, vv..., rn luyn chnh tr - t tng, o c cho HS qua nh hng gi tr, to d lun lnh mnh,; gio dc tnh tch cc x hi, cc phm cht ca con ngi mi p ng yu cu cng cuc cng nghip ha, hin i ha t nc. Phi hp thc hin cc phong tro xung kch, sng to i mi nh trng Hot ng ca on, i cn mang nhng c trng, sc thi ring ca tui tr nh: si ni, nng ng, hng th, khm ph ci mi, nn d kch thch, li cun, thu ht, tip cn vi i tng hc sinh trung hc.Chnh qua nhng hot ng thc tin ny s to ra nhiu c hi cho hc sinh th hin nng lc bn thn cng nh thi , trch nhim c nhn i vi cng ng, x hi, gp phn hon thin nhn cch con ngi mi x hi ch ngha theo mc tiu ra. Trong hot ng ny, TTCM n c cc GV tr trong t gng mu i u trong cc hot ng sng to, nghin cu khoa hc, i mi PPDH, t chc cc cuc thi sng to trong HS gip cc em pht trin ti a nng lc ca mnh, l tm gng cho HS trong hc tp, say m khoa hc v sng to. Phi hp vi b phn tham vn hc ng ( nhng trng c t chc ny) kp thi nm bt nguyn vng, nhng bn khon vng mc, tm t tnh cm ca HS c nhng nh hng tch cc cho HS trong hc tp, rn luyn. Kt hp vi t chc on, i, cn b tham vn t chc cc hot ng hng nghip, t vn ngh cho HS ph hp vi nng lc ca HS v yu cu ca x hi. C th ni mt trong nhng kha cnh ca qun l l thit lp v khai thng cc mi quan h hot ng ca b phn, ca t chc bn lu v lhng ngng pht trin. Trong vai tr TTCM cn bit xy dng v khng ngng ci thin cc mi quan h vi cc c nhn, b phn trong trng tham mu, phi hp trin khai c hiu qu cc nhim v. Ngoi ra TTCM cng cn ch ng v pht huy kh nng trong thit lp cc mmi quan h vi bn ngoi nh trng huy ng cc ngun lc pht trin TCM, pht trin nh trng.

- 64 -

TI LIU THAM KHO

1. B Gio dc v o to, (2011), iu l Trng trung hc c s, trng trung hc ph thng v trng ph thng c nhiu cp hc, Ban hnh km theo Thng t s: 12/2011/TT-BGDT ngy 28/3 /2011 ca B trng B Gio dc v o to) 2. B Gio dc v o to (2008), Quyt nh s 80/2008/Q-BGDT ngy 30/12/2008 v vic Ban hnh Quy nh v tiu chun nh gi cht lng gio dc trng trung hc ph thng 3. B Gio dc v o to, (2009), Chun ngh nghip gio vin trung hc c s, gio vin trung hc ph thng Ban hnh km theo Thng t s 30/2009/TT-BGDT ngy 22 thng 10 nm 2009 ca B trng B Gio dc v o to 4. B Gio dc v o to (2009) Thng t s 28/2009/TT-BGDT ngy 21/10/2009 ban hnh quy nh v ch lm vic i vi gio vin ph thng. 5. B Gio dc v o to (2010) Quy ch cng nhn trng trung hc chun quc gia ban hnh km theo thng t s 06/2010/TT-BGDT ngy 26/02/2010. 6. B Gio dc v o to (2010) iu l hi thi gio vin dy gii cc cp hc ph thng ban hnh km theo thng t s 21/2010/ TT-BGDT ngy 20/7/2010. 7. B Gio dc v o to (2006) Quy ch nh gi xp loi hc sinh trung hc ban hnh km theo quyt nh s 40/2006/Q - BGDT ngy 5/10/2006 (c sa i b sung). 8. B Gio dc v o to (2009) Cng vn s 660/BGD&T-NGCBQLGD ngy 9/2/2010 v vic hng dn nh gi xp loi gio vin trung hc theo Thng t s 30 ngy 22/10/2009. 9. Quc hi Nc cng ho x hi ch ngha Vit Nam - Kha XI (2005), Lut Gio dc (Lut s 38/2005/QH11), NXB Chnh tr quc gia, H Ni. 10. Quc hi Nc cng ho x hi ch ngha Vit Nam - Kha XII (2009), Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut Gio dc ngy 25 thng 11 nm 2009 11. Tp bi ging cho kha hc ti Vin Gio dc quc gia Singapore 12. National Institute Education (NIE): Singapores School Excellence Model

- 65 -

CHUYN 2

XY DNG K HOCH CA T CHUYN MN

I. MC TIU:
1. Mc tiu chung

T trng CM c nhng hiu bit c bn v k hoch, cc loi k hoch ca TCM v qui trnh xy dng k hoch vn dng vo vic xy dng k hoch hot ng ca TCM v t chc, hng dn GV trong t xy dng k hoch chuyn mn ca c nhn, m bo cc qui nh hin hnh v ph hp vi iu kin thc t
2. Mc tiu c th

- Nm vng cc kin thc c bn v xy dng k hoch hot ng trong nm hc ca TCM: cc khi nim (KH nm hc ca TCM, KH hot ng trong nm hc ca GV); ngha, yu cu chung ni dung v qui trnh xy dng 2 loi k hoch c tnh php quy v tnh ph bin ca TCM trong nm hc (KH chuyn mn nm hc, KH hot ng c GV) - Vn dng c cc kin thc trn vo xy dng KH ca TCM v t chc, ch o xy dng KH hot ng nm hc ca GV v cc loi KH khc. - Nng cao thc v vai tr ca TTCM (v ca gio vin) trong vic xc nh mc tiu v phng hng cho cc hot ng pht trin chuyn mn trong nm hc; trn c s , dn khc phc thi quen lm vic theo kinh nghim hoc ty tin. II. NI DUNG Chuyn ny gm 4 ni dung: Phn 1: Nhng vn chung v xy dng k hoch t chuyn mn Phn 2: Xy dng k hoch nm hc ca t chuyn mn Phn 3: T chc, hng dn gio vin trong t chuyn mn xy dng k hoch nm hc ca c nhn Phn 4: Thc hnh xy dng k hoch ca t chuyn mn
PHN 1: NHNG VN CHUNG XY DNG K HOCH T CHUYN MN

Tm hiu xong phn ny, hc vin c kh nng: - Hiu c cc khi nim v k hoch ca TCM v ngha ca vic xy dng k hoch TCM; - Hiu c yu cu c bn ca k hoch t chuyn mn; - Nm c mc ch, ngha, ni dung chnh ca k hoch TCM.

- 66 -

Hot ng 1: Tm hiu ccloi k hoch v cc khi nim 1) Trong thc t trng ph thng, TCM c nhng loi k hoch no? 2) Trnh by cch hiu v khi nim k hoch v tng loi k hoch ? Thng tin cho hot ng 1: 1) Nhng vn chung v xy dng k hoch t chuyn mn: 1.1. Cc loi k hoch TCM Trong hot ng ca TCM trng THCS v THPT, c nhiu loi k hoch c xy dng v thc hin, trong , c 2 loi k hoch c bn v ph bin, l: - K hoch nm hc ca TCM. - K hoch hot ng trong nm hc ca GV. Bn cnh 2 KH loi trn, cn c: - K hoch hc k, K hoch hng thng l s c th ha ca k hoch nm hc cho tng khong thi gian nht nh. - K hoch hot ng: Cc k hoch c xc lp trc khi tin hnh mt hot ng (hoc mt phm vi hot ng mang tnh chuyn ) trin khai nhim v theo k hoch nm hc. V d: k hoch thc hin cc chuyn ci tin PPDH; KH hi ging; KH d gi; k hoch bi gii - ph km; KH t chc hot ng ngoi kha; KH nng cao cht lng chuyn mn, nghip v cho i ng GV trong t vv V mt php quy, c 2 loi k hoch nm trong nhim v ca TCM, c quy nh trong iu l trng trung hc. l: KH hot ng nm hc ca TCM (gi tt l K hoch TCM) v KH hot ng trong nm hc ca GV (gi tt l K hoch c nhn KHCN). Do iu kin thi gian, Chuyn ny ch tp trung vo 2 loi KH ni trn. Da vo 2 loi k hoch tm hiu, cng vi cc phng php, k thut chuyn gi , TTCM bit cch xy dng cc loi KH cn li. 2.2. Cc khi nim c bn i. K hoch - K hoch (bn k hoch) l ton b nhng iu vch ra mt cch c h thng v nhng cng vic d nh lm trong mt thi hn nht nh, vi mc tiu, cch thc, trnh t, thi hn tin hnh (T in ting Vit, Vin ngn ng hc, Nh xut bn Khoa hc x hi - 1988). Xt trn phng din hot ng qun l, cn c th hiu: K hoch l s th hin ca ch th qun l v s pht trin trong tng lai ca i tng qun l th hin qua h thng mc tiu v cc bin php, ngun lc thc hin mc tiu . ii. Xy dng k hoch Xy dng k hoch (cn gi l lp k hoch) l xc nh cc mc tiu, cc hot ng v ngun lc cn thit t ti mc tiu mt cch ph hp vi tnh hnh thc tin trong khong thi gian xc nh. - 67 -

- Xy dng k hoch l lm r 4 cu hi quan trng: 1) Chng ta l ai v ang u? 2) Chng ta mun i n u? 3) Chng ta lm g? Lm th no? Bng phng tin/cng c g? n c v tr mong mun? 4) Lm th no bit chng ta ti ch? - Xy dng k hoch l hot ng c thc ca ch th (mt c nhn hoc mt t chc) a ra cc quyt nh v phng hng ca mt hot ng trc khi thc hin nhm m bo cho hot ng s c tin hnh mt cch hp l nht v t ch mong mun. Mt trong nhng nhim v v ni dung qun l quan trng ca TTCM l xy dng k hoch hot ng ca TCM. l s khi u c ngha nn tng m bo cho ton b qu trnh qun l, t chc v ch o ca ngi TTCM t c cc yu cu: ng, trng v c hiu qu. iii. K hoch nm hc ca t chuyn mn K hoch nm hc ca TCM (thng gi tt l k hoch t chuyn mn) l bn d kin KH trin khai tt c cc hot ng ca TCM trong mt nm hc, nhm thc hin nhng mc tiu pht trin ca TCM v ca nh trng. K hoch nm hc ca TCM c nhng c im: - L cng c c tnh php quy TTCM qun l, ch o cc hot ng ca TCM; - L c s xy dng cc k hoch khc ca TCM; - L nh hng nht qun cho cc hot ng ca cc thnh vin trong TCM; - L phng tin thc thi k hoch nm hc ca nh trng; - Do TTCM trc tip ch o xy dng. iv. Xy dng k hoch nm hc ca t chuyn mn Xy dng k hoch TCM trong trng trung hc l s xc nh mt cch c cn c khoa hc nhng mc tiu, nhim v ca TCM v nh ra nhng phng tin c bn thc hin c kt qu nhng nhim v, ch tiu . Bn cht ca vic xy dng k hoch TCM l xc nh xem trong nm hc ti, TCM hng n nhng mc tiu pht trin no; mun thc hin cc mc tiu pht trin cn phi lm g, lm th no, khi no lm v ai s lm. v.K hoch hot ng ca gio vin K hoch chuyn mn ca GV l bn d kin ca GV v nhng cng vic s lm trong nm hc, vi mc tiu, cch thc, trnh t, thi hn tin hnh c th, nhm thc hin nhng pht trin ca c nhn ph hp vi mc tiu pht trin ca TCM v ca nh trng. - 68 -

Hot ng 2: Tm hiu ngha v yu cu ca k hoch TCM 1) Vic xy dng k hoch TCM c ngha nh th no? (i vi t trng chuyn mn, vi gio vin trong t, vi hiu trng nh trng); 2) K hoch TCM cn m bo nhng yu cu g? Thng tin cho hot ng 2: 3.3. ngha ca vic xy dng k hoch t chuyn mn 1.3.1. i vi t trng chuyn mn - K hoch TCM th hin tm nhn ca TTCM v phng hng pht trin cc mt hot ng ca TCM trong nm hc ti, th hin qua cc mc tiu, yu cu, cc bin php v ngun lc thc hin mc tiu ; - K hoch TCM c ngha nh l phng tin, cng c qun l quan trng gip TTCM t chc, ch o, iu hnh, kim tra nh gi mt cch thng nht cc hot ng ca tp th TCM, cng nh ca tng thnh vin trong t. - K hoch TCM gip TTCM ch ng, t tin trong cng tc qun l, ch o cc hot ng ca TCM. 1.3.2. i vi cc thnh vin trong t - K hoch TCM th hin thng nht ch, nguyn vng v kh nng phn u vn ln pht trin (tm v lc) ca tp th gio vin trong TCM. - K hoch TCM ch r phng hng hnh ng v phi hp cho mi thnh vin trong t. - L c s c tnh php l cho mi thnh vin trong TCM xc nh k hoch hot ng trong nm hc. 1.3.3. i vi hiu trng - K hoch TCM l mt trong nhng loi k hoch c bn v c tm quan trng nht trong qun l nh trng; n l s trin khai c th vic thc hin tm nhn, chin lc pht trin v k hoch hot ng trong nm hc ca nh trng; - K hoch TCM c ngha nh l mt phng tin quan trng trong cng tc qun l, ch o pht trin nh trng ca Hiu trng, nht l v phng din chuyn mn nghip v; ng thi l mt trong nhng c s cho hot ng kim tra, nh gi ca hiu trng. 4.4. Nhng yu cu i vi vic xy dng k hoch TCM 1.4.1. m bo tnh mc ch Xy dng k hoch TCM nht thit cn phi xc nh r cc mc tiu pht trin cn hng ti, cc nhim v cn phi gii quyt, cc trng thi thay i tch cc cn t c - 69 -

ca TCM. H thng mc tiu ca TCM khng tch ri m gn b mt thit v hng ti cc mc tiu pht trin ca nh trng. 1.4.2. m bo tnh khoa hc: Xy dng k hoch TCM cn phi da trn nhng c s php l v c s thc tin, thng qua vic phn tch tnh hnh mt cch y , chnh xc cc thng tin t k k hoch trc, nhn r nhng mt mnh, mt yu, ch r nguyn nhn thnh cng v khng thnh cng, nhn thc c cc yu t tc ng n vic thc hin k hoch giai on mi. 1.4.3. m bo tnh c th, o c Cc mc tiu, ch tiu trong k hoch TCM cn phi r rng, c th, c th o c; cc ngun lc thc hin cn c t chc mt cch tng minh; cc bin php thc hin cn c xut mt cch c th thc hin thun li. 1.4.4. m bo tnh thc tin, kh thi K hoch TCM cn phi l hnh nh phn chiu tnh hnh thc t ca TCM, ca nh trng, nng lc thc hin c th ca i ng GV trong t v ngun lc ca TCM cng nh ca nh trng. S ph hp gia k hoch ca TCM v thc tin s m bo cho mi mc tiu v nhim v c th thc hin v t kt qu nhu mong mun. 1.4.5. m bo tnh linh hot Thc t ca TCM, ca nh trng trong nm hc c th khng din ra khng ng nh d kin ban u. Do vy, cn linh hot pht hin im khng ph hp ca KH TCM v iu chnh kp thi v mc tiu, nhim v v vic khai thc, s dng ngun lc 1.4.6. m bo tnh dn ch K hoch TCM cn phi l kt qu thng nht ca tr lc tp th cn b, GV trong t. Nu qu trnh xy dng k hoch TCM, mi thnh vin trong t u c bit, c chia s bn bc v nht tr s l c s lin kt, tp hp nhng n lc hnh ng nhm t mc tiu chung; ng thi, s to iu kin cho mi ngi tham gia kim sot v nh gi qu trnh thc hin. m bo tnh dn ch trong qu trnh xy dng KH TCM s to iu kin pht huy tnh sng to ca GV, to ra c ch cng khai, minh bch , cng tham gia cng tc qun l TCM v qun l nh trng. 1.4.7. m bo tnh h thng, nht qun trong t chc nh trng Xy dng k hoch TCM cn m bo mi lin h tng h vi k hoch cc t chuyn mn v b phn khc trong nh trng, cng hng ti thc hin k hoch ca nh trng. - 70 -

PHN 2: XY DNG K HOCH NM HC CA T CHUYN MN

Hot ng 3: Tm hiu ni dung, hnh thc trnh by k hoch nm hc ca TCM 1) Da vo kinh nghim lm k hoch hng nm, thy/c hy m t li cu trc ni dung ca k hoch nm hc ca TCM? 2) Thng thng, trong thc t, k hoch TCM c trnh by nh th no? Thng in cho hot ng 3: 2) Xy dng k hoch hot ng trong nm hc ca t chuyn mn 2.1. Ni dung ca bn k hoch TCM Phn m u: Phn ny c ngha nh l im ta php l cho vic xut cc ni dung ca k hoch. TTCM cn nghin cu, nm vng cc c s php l xy dng k hoch ca TCM, bao gm: - Cc loi ngh quyt ca ng cc cp (c lin quan n pht trin gio dc). - Cc ch th ca Nh nc, ca chnh quyn cc cp. - Cc vn bn ch o nhim v nm hc ca ngnh (c ban hnh t cc c quan qun l nh nc v gio dc (B GD&T, S GD&T, Phng GD&T). - Ngh quyt Chi b nh trng, Ngh quyt Hi ngh cn b cng chc nh trng, K hoch thc hin nhim v nm hc ca nh trng (nu c). Tuy nhin, cn lu : khia a vo phn m u ca k hoch, ch nn chn nhng c s php l gn nht vi nh trng lm im ta php l trc tip cho vic xut cc ni dung ca k hoch ca TCM. Phn ni dung: Ni dung chnh ca k hoch TCM bao gm 5 vn : i. c im tnh hnh: - Nu bi cnh nm hc: (bi cnh nm hc (ca quc gia, ca nh trng, ca TCM), thun li v kh khn, thi c v thch thc ca TCM); - Nu tnh hnh thc t ca TCM (thng k kt qu v tnh hnh thc hin k hoch nm hc trc; nhng im mnh, im yu v thun li, kh khn c bn ca TCM trong nm hc mi - Mc ny cn tr li r 2 cu hi: TCM ca chng ta ang u? TCM ca chng ta l t chc nh th no? - Cc mc tiu, nhim v v ch tiu c bn (ca cc nhim v) TCM phi thc thi trong nm hc. Phn ny tr li r 3 cu hi: - 71 -

+ Nhng mc tiu no TCM cn t c trong nm hc ny? (u l mc tiu u tin?) + Nhng nhim v trng tm TCM cn phi thc hin nm hc ny l g? (u l nhim v trng tm, u tin? + Cn a ra nhng ch tiu no, xc nh mc no p ng yu cu ca mc tiu v ph hp vi tng nhim v? Ch tiu phi c nh lng v biu th c th bng nhng con s, t l % ... + Lu : vic ra h thng mc tiu, nhim v, ch tiu cn phi da trn cn c t cc c s php l ni trn m bo s ph hp vi k hoch pht trin chung ca nh trng, ca a phng. ii. Cc bin php thc hin tng nhim v: bao gm cc loi bin php php l hnh chnh, bin php nhn thc t tng, bin php tm l, bin php huy ng v h tr ngun lc/iu kin, bin php kim tra, nh gi Phn ny tr li 2 cu hi: cn c hnh ng c th no (lm g?) v lm nh th no, theo nhng cch no thc hin cc nhim v xut? iii. Xc nh lch trnh thc hin v cch thc kim tra, kim sot vic thc hin cc nhim v, cc hot ng chnh ca TCM trong nm hc (tr li cu hi: l trnh/k hoch thc hin cc nhim v/hot ng chnh trong nm hc nh th no? Kim tra/ kim sot thc hin k hoch th no?) iv. Nhng xut ca TCM: Cn c vo mc tiu v nhim v xc nh, i chiu vi hon cnh thc t c th ca t, TCM a ra mt s xut i vi lnh o nh trng hoc cc n v, c nhn c lin quan tng cng s h tr hoc kt hp hnh ng Vi nhng ni dung nh trn, bn k hoch nm hc ca TCM l k hoch hnh ng mang tnh hng ch ca tp th TCM trong nm hc. 2.2. Hnh thc trnh by bn k hoch TCM: 2.2.1. Theo hnh thc mang tnh truyn thng v ph bin, bn k hoch TCM c trnh by theo th thc vn bn hnh chnh, c b cc gm 3 phn: - Phn 1: Th thc hnh chnh, bao gm: a) tn ch th ca k hoch (Trng v TCM); b) Quc hiu; c) Thi gian; d) tn vn bn; ) cc cn c php l. - Phn 2: Ni dung chnh: bao gm 5 ni dung (nh trn) - Phn 3: Ch th lp k hoch k tn v Hiu trng ph duyt

- 72 -

2.2.2. Gii thiu hnh thc trnh by thng thng ca mt bn k hoch TCM: S GIO DC & O TO . TRNG THPT .. CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM c lp T do Hnh phc

K HOCH HOT NG NM HC 2011 - 2012

T TON - Cn c vo Hng dn thc hin nhim v gio dc trung hc nm hc 2011 -2012 ca B GD-T, ca S GD-T tnh (hoc ca Phng GD-T); - Cn c vo phng hng nhim v nm hc ca Trng THPT/THCS.. T .. xy dng k hach hot ng nm hc 2011-2012 nh sau: I. C IM TNH HNH 1. Bi cnh nm hc 2. Thun li (mnh/thi c) 3. Kh khn (yu/thch thc) II. CC MC TIU NM HC: Mc tiu 1: Mc tiu 2: Mc tiu 3: . III. CC NHIM V, CH TIU V BIN PHP THC HIN : 1. Nhim v 1: - Cc ch tiu: - Cc bin php: 2. Nhim v 2: - Cc ch tiu: - Cc bin php: 3. Nhim v 3: - .. IV. LCH TRNH THC HIN K HOCH Thi gian Tn Tn Tn Ni dung cng vic Ngi ph trch Ghi ch

- 73 -

V. NHNG XUT: 1. 2. . PH DUYT (Hiu trng k tn, ng du) Hot ng 4: t nghin cu. Kho st trng hp mt bn k hoch TCM c nu trong PH LC 1 v phn tch nhng im ph hp v im cha ph hp trong v d ny. Hot ng 5: Tm hiu v phn bit khi nim mc tiu v ch tiu; thc hnh xc nh mc tiu, ch tiu cho t chuyn mn. 1) Th no l mc tiu? Th no l ch tiu? Nu s khc bit gia mc tiu v ch tiu? 2) Thc hnh xc nh mc tiu, ch tiu cho hot ng dy v hc trong nm hc 2010 2011 ca TCM. (TCM c th do c nhn la chn) Thng tin cho hot ng 5: Mc tiu: Mc tiu hiu theo ngha khi qut - l ch cn t ti thc hin nhim v (T in Ting Vit. Vin Ngn ng hc. NXB KHXH - 1988). Trong trng hp xy dng k hoch, mc tiu l tuyn b v nhng thay i m mt c nhn hoc mt t chc mong mun c c khi kt thc thi hn thc hin mt nhim v, mt hot ng trong k hoch. Mt mc tiu chun cn phi m bo 5 yu cu sau: - C th, d hiu - o lng c - C th t c (va sc) - Thc t, c nh hng kt qu - C thi hn Ch tiu: Cng theo T in Ting Vit ni trn, ch tiu l mc nh ra t ti, thng c biu hin bng con s. - Ch tiu c tnh c th, chnh xc, nh lng c, o lng c, i chiu c (v d: cng vic ny s c my ngi t? t l % l bao nhiu? thc hin cng vic trong thi gian bao lu? n u th kt thc? Ch tiu v cht lng hc sinh nm hc ny cao hn nm hc trc bao nhiu %?) - 74 , ngy 9 thng 9 nm 2011 T trng (k tn)

- Ch tiu nm trong mc tiu, biu t c th cho mc tiu. - C ch tiu s lng v ch tiu cht lng. S khc bit v cch thc biu t mc tiu v ch tiu: Trong thc tin xy dng k hoch ca TCM, ca nh trng v ca cc cp qun l h thng (Phng GD&T, S GD&T) thng c s bt cp v s biu t mc tiu v ch tiu. Do vy, lu TTCM mt s vn sau: - Mc tiu l mt pht biu chung v nhng g mong mun t c, mang tnh khi qut - Ch tiu l mt thnh phn c th phi t c thc hin mc tiu, l biu hin, c th ha ca mc tiu - Cc mc tiu ra c th c ni dung phc tp, v th chng thng c phn thnh cc ch tiu khc nhau. Nh vy, cc ch tiu (ca mt mc tiu) l s phn nh mc tiu thnh cc thnh phn. Hon thnh tt c cc ch tiu ngha l t c mc tiu ra. - to iu kin thun li cho vic lp k hoch v thc hin k hoch, mi mc tiu nn gm khng nn t ra qu nhiu ch tiu (ti a nn c 5 ch tiu). Hot ng 6: Thc hnh tm hiu nhng nhim v, nhng hot ng c th cn quan tm khi thit k ni dung k hoch nm hc ca TCM 1) xut mt s nhim v c th a vo trong k hoch TCM nm hc 2010 2011 (ca mt TCM c th c nhm la chn) 2) Vn dng kinh nghim thc tin v ni dung ca 3 chuyn hc, mi nhm thit k mt chng trnh hot ng c th cho mt nhim v s xut trong KHTCM nm hc 2010 2011. (TCM la chn bi tp trn) Thng tin cho hot ng 6: Gi cc nhim v ch yu ca TCM cn c TTCM quan tm khi xy dng k hoch nm hc ca TCM: - Nhim v bi dng t tng chnh tr v phm cht o c nh gio (gn vi vic thc hin cc cuc vn ng ln ca ngnh). - Nhim v thc hin chng trnh gio dc: t chc dy v hc theo chng trnh, k hoch, theo chun KT-KN; t chc hot ng i mi phng php dy hc, i mi kim tra nh gi kt qu hc tp ca hc sinh . - Nhim v bi dng pht trin nng lc s phm ca GV: (qua hot ng ngh nghip thc tin, qua hot ng hc tp). - Cc nhim v khc: ch nhim lp, hot ng ca on, i Gi mt s chng trnh hot ng trong nm hc ca TCM thc hin mt nhim v dy hc v pht trin chuyn mn, nghip v cho i ng gio vin trong t:

- 75 -

- Chng trnh hot ng p dng cc phng php, k thut dy hc nhm pht huy tnh tch cc ca HS. - Chng trnh hot ng dy gi tr sng, k nng sng - Chng trnh hot ng ng dng cng ngh thng tin vo dy hc. - Chng trnh hot ng kin thc tp s phm ca TCM theo cc chuyn ph hp vi tnh hnh v nhu cu pht trin chuyn mn ca t. - Cc chng trnh hot ng khc Hot ng 7: Tm hiu quy trnh xy dng k hoch TCM THO LUN NHM: Trong thc t trng thy/c, vic xy dng KH TCM thng c tin hnh theo cc bc no? Thng tin cho hot ng 7: 2.3. Quy trnh xy dng k hoch TCM: Bc 1: T trng chuyn mn lp d tho k hoch nm hc Cn c: vo d tho k hoch nm hc ca nh trng, tham kho cc ch trng, nhim v nm hc ca Phng GD&T, S GD&T. vit d tho k hoch nm hc ca TCM, TTCM tin hnh cc vic sau: Vic 1: Thu thp, x l thng tin Thu thp v phn tch thng tin ng vai tr rt quan trng trong qun l v xy dng k hoch, nhm xc nh r TCM nh th no v ang u? mt cch khoa hc thc hin c hiu qu cng vic ny, TTCM cn cng phu thu tp, tng hp v phn tch cc loi thng tin sau: - Thng tin v nhng nh hng ln ca nh trng trong nm hc mi c cung cp t d tho k hoch nm hc ca hiu trng. - Thng tin t nhng vn bn php lut, quy nh, quy ch mi c lin quan n hot ng chuyn mn ca TCM, n cc ch chnh sch lin quan ti quyn li, ngha v ca GV. - Thng tin v qun l dy hc: chng trnh khung, nhng iu chnh mi trong ni dung ging dy ca mn hc; yu cu mi v cch t chc dy hc, phng php dy hc ca b mn theo yu cu ca nh trng, ph huynh v HS. - Thng tin v HS: s lng HS, s lp theo tng khi, tng ban trong nm hc mi, s HS mi tuyn vo lp u cp, s HS lu ban, yu km theo tng b mn; tnh hnh hc tp, rn luyn, tu dng ca HS cc nm hc trc, nhng thun li, kh khn ca HS trn a bn, hon cnh ca mt s HS c bit - Thng tin v i ng GV ca t: s lng GV ca t mnh nm hc mi thiu hay , c cu cc mn, cht lng, phm cht chnh tr o c, trnh chuyn mn, nghip v s phm, hon cnh ca GV trong t - 76 -

- Thng tin v ngun lc c s vt cht, ti chnh ca nh trng: s lng, cht lng phng hc, vic b tr cc lp hc, cc thit b dy hc phc v cho dy v hc, ngun kinh ph d tr cho chuyn mn ca nh trng cng nh cc ngun lc khc. - Thng tin v hot ng ca cc TCM khc trong nm hc, ca cc t chc on th, thng tin v cc xu th mi, thnh tu mi trong dy hc b mn. Trn c s nhng thng tin c, TTCM tp trung phn tch tnh hnh lm r nhng thun li, kh khn, nguyn nhn thnh cng, tht bi trong vic thc hin k hoch nm hc trc. Vic 2: Xc nh cc mc tiu v nhim v cho nm hc mi: - Trn c s phn tch cc thng tin cn thit nm tnh hnh, TTCM cn pht hin ra nhng vn cn gii quyt trong nm hc mi, xc nh th t u tin gii quyt. - T cn c , TTCM xc nh nhng mc tiu cho cc lnh vc hot ng ca TCM trong nm hc ti: mc tiu hot ng dy, hot ng hc, mc tiu pht trin i ng v chuyn mn, nghip v - TTCM da trn h thng mc tiu t ra xc nh tip cc nhim v ca TCM, trong lm r cc nhim v trng tm. Khi thit k cc nhim v, TTCM cn lm r mt s vn : ti sao chn l nhim v trng tm, khi thc hin nhim v ny c thun li kh khn g? Vic 3: Xy dng yu cu v cc ch tiu: - Mi nhim v c xc nh u c nhng yu cu v nhm t nhng ch tiu c th. Do vy, vic tip theo, TTCM cn xy dng cc yu cu v ch tiu cho tng nhim v. Vic xy dng cc yu cu phi m bo tnh khch quan, ph hp vi iu kin thc t v chun mc c TCM, nh trng qui nh, khng th ty tin, ch quan, duy ch. Cc ch tiu a ra phi c lin quan mt thit vi nhau v phi m bo s thng nht vi mc tiu. m bo s khch quan, ph hp v pht trin cho cc yu cu v ch tiu khi xy dng, TTCM cn tr li cc cu hi: nhim v ny cn t n mc cht lng no, vi nhng yu cu no? yu cu no cn b sung hoc nng mc cao hn k k hoch trc? cc yu cu ny c va sc vi kh nng ca cc thnh vin trong t khng? Vic 4: Xc nh cc bin php thc hin - Xc nh cc bin php thc hin l a ra nhng vic lm, nhng phng n hnh ng, cc cch thc tc ng c th nhm thc hin nhng mc tiu, nhim v ca nm hc mi v khc phc nhng hn ch, khim khuyt ca nm hc trc; - Cc bin php xut cn a dng: bin php hnh chnh, bin php chuyn mn, bin php tm l, bin php php l, hoc c th phi hp nhiu bin php vi nhau m bo tc ng ton din ln cc mt, cc giai on thc hin nhim v. - Bin php ra l lm v c th lm c, do vy cn c TTCM xem xt k m bo tnh kh thi. Mun c tnh kh thi, mi bin php xut phi ph hp vi thc tin tnh hnh, iu kin, nng lc ca TCM v ca nh trng. - 77 -

- Khi xut bin php, TTCM cn tr li mt s cu hi: + Cc bin php c ph hp vi ch trng, quy nh ca nh trng v ca ngnh khng? + Bin php no c tnh hiu qu, c kh nng gii quyt c vn t ra? + C m bo cc ngun lc thc hin cc bin php hay khng? + Bin php no to c ng lc thc y cc thnh vin trong t chuyn mn thc hin? + Bin php a ra c mu thun vi cc hot ng v li ch ca cc TCM hoc t chc on th trong nh trng hay khng? + S ny sinh kh khn, cn tr g khi thc thi bin php ny? + C tc ng g khin bin php xut khng thc hin c? Vic xut bin php th hin s phn tch tnh hnh mt cch su sc, th hin nng lc, kinh nghim v s sng to ca ngi TTCM. Vic 5: D kin b tr cng vic v thi gian thc hin - Sau khi xc nh cc nhim v, TTCM xc nh r cc bc v l trnh thc hin cng vic ca TCM trong nm hc v phn cng trch nhim cho cc thnh vin. - TTCM cn iu tit, cn i mi quan h gia cc nhim v ca tng chng thi gian vi h thng nhim v nm hc trnh tnh trng b st hoc trng lp, chng cho nhau. - Cc cu hi cn tr li trong vic d kin b tr cng vic v thi gian thc hin: + Nhng hot ng cn c thc hin l g? + Trong cc hot ng c xc nh, hot ng no c th lm trc? + Thi gian no l ph hp nht? + S dng ngun lc no? + Ai ph trch cng vic vo thi im l thch hp nht? + Nu c nhiu hot ng trng lp th nn cn i v u tin nhng hot ng no? + Nu v l do ch quan hoc khch quan, cng vic tm thi dng li th s b tr thc hin nh th no? Bc 2: Thng qua, ly kin ng gp ca tp th - Sau khi hon thnh d tho k hoch nm hc, TTCM gi d tho cho cc thnh vin trong t h nghin cu trc. Vic ny gip cc thnh vin c thi gian ch ng pht hin ra nhng vn b khuyt, iu chnh cho d tho k hoch. - Khi cc thnh vin trong t c thi gian nghin cu d tho k hoch, TCM s tin hnh hp trao i, tho lun v d tho k hoch nm hc c nhng b sung hay iu chnh ph hp. Bc 3: iu chnh, hon thin chnh l d tho k hoch: TTCM lnh hi, phn tch v chn lc 2 ngun thng tin: - Ngun 1: cc kin ng gp ca tp th gio vin trong t. - Ngun 2: K hoch nm hc ca nh trng c ban hnh.

- 78 -

Bc 4: Gi d tho k hoch cho Hiu trng ph duyt Sau khi tinh chnh, d tho k hoch nm hc ca TCM c t trng np cho Hiu trng theo thi gian qui nh. Tng hp d tho k hoch nm hc ca cc TCM, Hiu trng s tinh chnh d tho k hoch nm hc ca nh trng. Qua hi ngh cn b vin chc, Hiu trng s ban hnh k hoch nm hc ca trng. Bc 5: Cng b v thc hin k hoch Cn c k hoch nm hc c ban hnh, mt ln na TTCM iu chnh li k hoch ca t v lm thnh k hoch chnh thc ca TCM gi cho Hiu trng k duyt. Sau khi Hiu trng k duyt, cc c nhn cn c vo k hoch ny iu chnh li k hoch ca c nhn. S quy trnh xy dng k hoch TCM K hoch nm hc ca nh trng c cng b

TTCM xy dng d tho k hoch TCM

TTCM iu chnh k hoch TCM

TTCM hon thin k hoch TCM

TTCM trnh HT ph duyt v trin khai thc hin k hoch TCM

Thng qua, ly kin ca tp th TCM 2.4. Chu trnh qun l xy dng v thc hin k hoch nm hc ca TTCM (gii thiu nhanh) (1) Xy dng k hoch (trng tm) trnh by phn trn (2.1.3) - 79 -

(2)

T chc, trin khai vic thc hin k hoch:

Sau khi c hiu trng nh trng ph duyt, k hoch TCM chnh thc c a vo thc hin. trin khai thc hin k hoch, TTCM t chc, b tr, sp xp mi quan h gia 3 yu t: VIC - NGI NGUN LC ph hp vi yu cu ca tng nhim v, tng hot ng, theo l trnh c xc nh. (3) Ch o thc hin k hoch: K hoch c ph duyt c gi tr php l thc hin. Vic iu khin, ch o cc thnh vin TCM thc hin k hoch th hin quan h qun l ch huy phc tng. Tuy nhin, i tng qun l ca TTCM l nhng nh gio, nhng ng nghip, do vy, vai tr t vn, hng dn, kch thch, ng vin ca TTCM i vi cc thnh vin trong t c ngha khch l n lc cng hin v sng to ca i ng. (4) nh gi vic thc hin v iu chnh k hoch: - Vic TTCM nh gi thc hin k hoch ca cc thnh vin trong t cng nh ca TCM l thc hin chc nng qun l quan trng, nhm m bo khp kn chu trnh qun l. - nh gi phi da vo chun mc, yu cu m TCM v nh trng xc nh; ng thi phi da vo kt qu kim tra thng xuyn, lin tc. - nh gi nhm pht hin nhng sai lch, nhng im cha ph hp gia thc t vi k hoch kp thi iu chnh. Vic nh gi ny ch yu din ra trong qu trnh. nh gi cn nhm rt ra nhng kt lun khi qut v hiu lc v hiu qu ca k hoch nn vic nh gi cui t, cui thng, cui k l rt quan trng. - K hoch d c nghin cu k cng khi xy dng song khng c ngha l hon ho, nht thnh bt bin, nht l trong qu trnh thc hin, c nhng tc ng khng tch cc t pha hon cnh ch quan, khch quan. Do , TTCM phi thng xuyn nm bt cc vn khng ph hp kp thi iu chnh k hoch cho ph hp vi tnh hnh thc tin. S chu trnh qun l k hoch ca TTCM: Xy dng k hoch nh gi, iu chnh k hoch Ch o thc hin k hoch T chc trin khai k hoch

- 80 -

PHN 3: T CHC, HNG DN GIO VIN XY DNG K HOCH HOT NG C NHN TRONG NM HC

HOT NG 8: Tm hiu v vic t chc, hng dn gio vin xy dng k hoch hot ng c nhn (KHCN): 1) Bn KHCN c ni dung nh th no? Trong thc t, t trng chuyn mn t chc, ch o xy dng KHCN ca gio vin nh th no? 2) Quy trnh xy dng KHCN ca gio vin thng c tin hnh ra sao? Thng tin cho hot ng 8: 3) Hng dn gio vin xy dng k hoch c nhn 1.1. Vai tr ca t trng chuyn mn trong vic t chc, hng dn gio vin xy dng KHCN: - TTCM t nhn thc y ngha ca nhim v t chc, hng dn GV trong TCM xy dng KHCN: y l mt trong nhng chc trch, nhim v v ni dung qun l, ch o TCM, c ngha i vi i vi cng tc qun l TCM v qun l nh trng. - Lm cho GV hiu c ngha ca KHCN i vi s pht trin ngh nghip ca mi nh gio. - C trch nhim hng dn GV v mc ch, yu cu, ni dung v phng php xy dng KHCN. - C vai tr t chc xy dng v qun l qu trnh thc hin KHCN ca cc GV trong t. 2.2. Ni dung KHCN - Phn tch tnh hnh (ca c nhn trong nm hc: nhim v, thun li, kh khn). - Xc nh cc mc tiu, nhim v c nhn thc hin trong nm hc: nhim v nng cao phm cht, o c, li sng; nhim v pht trin chuyn mn nghip v; nhim v hc tp, nhim v ch nhim, cc nhim v khc c giaov xc nh yu cu, ch tiu thc hin ca mi nhim v. - Ch r cc hot ng trng tm cn u tin thc hin trong nm hc. - Ch r cc iu kin cn c c nhn thc hin nhim v. - Xc nh lch trnh cc hot ng chnh ca c nhn trong nm hc. - xut yu cu vi TCM v vi Lnh o nh trng. 3.3. Quy trnh t chc, qun l xy dng v thc hin KHCN (gii thiu nhanh) Bc 1: T trng ph bin k hoch, yu cu, hng dn GV xy dng KHCN theo ni dung v cc bc nh mc 3.2. v hn nh thi gian hon thnh KHCN. Bc 2: T chc gp v ph duyt: - Thng qua tp th nhm, t chuyn mn gp ; - Cc c nhn b sung, iu chnh, hon thin k hoch; - T trng duyt v tng hp bo co vi hiu trng. - 81 -

Bc 3: Theo di, n c, ng vin GV trong qu trnh thc hin KH Bc 4: nh gi kt qu thc hin KHCN, thc hin k hoch TCM ca mi GV. Hot ng 9: Tm hiu mt s k thut vn dng c hiu qu trong qu trnh xy dng k hoch t chuyn mn v k hoch c nhn Thng tin cho hot ng 9: 4) Mt s k thut c th vn dng hiu qu vo vic xy dng k hoch. 4.1. K thut phn tch tnh hnh SWOT C th s dng phng php phn tch SWOT-mt mnh (Strengths); mt yu (Weaknesses); c hi (Opportunities) v thch thc (Threats) thc hin vic phn tch tnh hnh.

Mc tiu ca phn tch tnh hnh l tm ra cc nguyn nhn gc r, nguyn nhn trc tip, nguyn nhn gin tip, nguyn nhn c th can thip v nguyn nhn khng th can thip c. Cc nguyn nhn ny l cn c ngi t trng c th a ra cc bin php thch hp. Phn tch SWOT tnh Mi trng bn trong - Hc sinh (s lng, cht lng) - i ng GV (s lng, cht lng...) - CSVC, thit b, ti chnh - Cc hot ng ca TCM (..) im mnh (S) im yu (W) nh hng n hot ng ca TCM

- 82 -

C hi/ Mi trng bn ngoi - Nh trng, (c ch, chnh sch; tim lc vt cht, cc gi tr, truyn thng) - Cc t chuyn mn/on th lin quan - Cha m hc sinh - Mi trng kinh t-x hi-vn ha a phng Phn tch SWOT ng Thun li (O)

Thch thc/ Kh khn (T)

y l s phn tch tnh hnh chung ca TCM tt c cc mt (mnh, yu, thun li, kh khn) xem TCM ang trng thi no. Da vo cng c SWOT, ta phn tch trng thi ng ca tnh hnh nh sau: o K hai ng Ox v Oy giao nhau ti O. Trong , trc Ox biu th mt ni lc ch quan ca t chuyn mn; trc Oy biu th mt ngoi lc khch quan ca TCM. Trn trc Ox, nh du A biu th trng thi yu, B biu th trng thi mnh. Trn trc Oy, nh du C biu th trng thi kh khn, D biu th thun li. Dng ct v hng giao nhau, ta nh du E, F, H, G nh hnh di y: Ngoi lc / Khch quan
THUN LI THUN LI KH KHN

yy
D D C H H E A E A G G F B F

O
KH KHN

x x

B MNH

o Phn tch tnh hnh:

YU

Ni lc / Ch quan

Vng OAEC: TCM ang trng thi yu v ch quan, kh khn v khch quan. Vng ABFE: TCM ang mnh v ch quan, kh khn v khch quan.

- 83 -

Vng CEHD: TCM ang cn yu v ch quan, song c thun li v khch quan. Vng EFGH: TCM ang mnh v ch quan, thun li v khch quan. Vic phn tch SWOT ng to ra cn c cho xc nh phng hng, mc tiu v nhim v cho TCM trong nm hc. Tng ng vi 4 trng thi trn s xc nh c 4 loi phng hng hot ng: - Khi TCM vng OAEC (ni lc cn yu, ngoi lc cn kh khn) th phng hng, mc tiu t ra l phi gi hot ng ca t mc n nh ; - Khi TCM vng ABFE (ni lc mnh, ngoi lc vn cn kh khn) th phng hng, mc tiu l phi gi hot ng ca t mc n nh thch ng - Khi TCM vng CEHD (ni lc cn yu, ngoi lc thun li) th phng hng, mc tiu cho hot ng ca t l n nh tng trng. - Khi TCM vng EFGH (ni lc mnh, ngoi lc thun li) th phng hng, mc tiu hot ng ca t l pht trin tng tc. 4.2. K thut xc nh mc tiu : SMART (thng minh) Specific - c th, d hiu: Mc tiu phi c th, d hiu v n nh hng cho mi ngi hot ng. Measurable o lng c: Mc tiu m khng o lng c th kh kim sot v khng bit c t c hay khng Achievable va sc: Mc tiu phi c tnh thch thc c gng, nhng cng ng t ra loi mc tiu khng th t ni. Realistics thc t: y l tiu ch o lng s cn bng gia kt qu mong mun t c so vi kh nng thc hin, vi hin trng ngun lc ca trng bn (thi gian, i ng, CSVC, ti chnh...). Timebound c thi hn: Mi cng vic phi c thi hn hon thnh, nu khng n s b tr hon v nh hng ti vic thc hin k hoch chung. 4.3. K thut biu t mc tiu v ch tiu trong vn bn k hoch: - Mc tiu nht thit phi bao hm cc yu t S-M-A-R-T - Mc tiu nhm nh hng cho s pht trin v cho hot ng qun l, c biu t bng nhng ngn t khi qut. - Ch tiu l thnh phn c th ca mc tiu. Khi t c tt c ch tiu c ngha l t c mc tiu. Ch tiu c rt ra t mc tiu. Cc ch tiu l nhng iu kin quan trng phi t c t c cc mc tiu t ra. - Ch tiu chi tit hn mc tiu, chng phi c tnh nh lng, kh thi trong mt khong thi gian nht nh v nh hng cho hot ng thng qua vic s dng ngun nhn lc, vt lc v ti chnh. - 84 -

Lu : khng nn hiu mt cch my mc, cho rng: khi din t mt mc tiu phi bao hm y 5 yu cu (c th, d hiu; o lng c; c th t c (va sc); thc t - nh hng kt qu; c thi hn (S-M-A-R-T, xem mc 4.2). Tt nhin, nh th khng c ngha l mc tiu khng hi cc yu cu cn c, bi v cc yu cu y th hin y qua cc ch tiu (Hc vin c thm ti liu tham kho trong Ph lc 2) V d 1: Mc tiu, ch tiu v cng tc ph cp gio dc: Mc tiu: To thm c hi hc tp cho tr em c hon cnh kh khn Ch tiu 1: Gim khong cch trong t l nhp hc ng tui gia thnh th v nng thn cn 2% vo nm 201 Ch tiu 2: Tng t l i hc ca tr em nam v n thuc cc x c bit kh khn ln 85% vo nm 201. Ch tiu 3: Tng t l trng tiu hc c ng ni b cho hc sinh khuyt tt vo lp ln 50% vo nm 201 (Ngun: Ti liu Hng dn lp k hoch pht trin gio dc v o to B GD-T D n tng cng nng lc xy dng k hoch pht trin gio dc trung hn cp tnh, thnh ph. H Ni-2009) V d 2: Mc tiu, ch tiu v tip cn c hi hc tp: Mc tiu: Tng t l tr nhp hc ng tui; nng cao cht lng hc tp ca tr em ngi dn tc thiu s v tr em gi, tng t l HS hc ho nhp. Cc ch tiu: n nm 2014: Ch tiu 1: 95% tr em xut thn t cc gia nh chnh sch c n trng, c bit l cc em gi Ch tiu 2: Gim t l b hc xung cn 3 % Ch tiu 3: m bo 100 % HS c SGK tt c cc mn hc (Ngun: Ti liu tp hun hiu trng THCS tham gia d n gio dc THCS vng kh nhn nht. B gio dc v o to-D n gio dc THCS vng KKN, 2010) 4.4. K thut 5W+2H t duy ton din khi lp k hoch: Mun c suy ngh ton din khi tr liu cc yu t cng vic + con ngi + thi gian, a im + phng php + phng tin v cc ngun lc khi lp k hoch, s dng k thut 5W+22H sau: CU HI What? NGHA Chn vn g? Lm g? NG DNG T chc 1 tit dy thc hin chuyn i mi PPDH Ci tin t chc hot ng nhm trong dy hc mn Ton lp 10

When?

Khi no bt u lm? khi Tit 3 + 4, sng th 5, tun 8 (ngy no kt thc? thng 10 nm 2011)

- 85 -

Where?

Cng vic din ra u? B - Dy ti Lp 10 A5 tr khng gian ra sao? Hp t RKN ti Phng hp Hi ng Ai lm ? Sp xp, phn Dy: C L Hng Nga (nhm T.10) cng h nh th no? D: c t ton Ti sao li chn cc yu t: cng vic/ni y/thi im y/ngi lm y/cch thc y/ngun lc y?...(trong t duy phn tch, phn bin ca ngi lp k hoch) Lm th no? Chn cc yu t: cng vic/a im, thi gian, ngi dy, ngi d, cch tin hnh, phng tin nh th bi v

Who?

Why?

- TTCM ph bin k hoch u thng 10/2011; - C Nga cng nhm Ton 10 xy dng k hoch bi dy. - C Nga thc hin trn lp - C t ton phn tch, rt KN ngay trong tit 4

How (know)?

Bao nhiu ngun (CSVC, kinh ph)? How much?

lc - My chiu Projecter - Loa, mic khng giy cho GV - In 2x40 phiu hc tp - ......

4.5. K thut s t duy (Mind Map) pht trin t duy h thng trong lp k hoch 4.5.1. Th no l s t duy? - Bn t duy l mt cng c t chc t duy. - L phng php d nht chuyn ti thng tin vo b no ca bn ri a thng tin ra ngoi b no. - L mt phng tin ghi chp y sng to v rt hiu qu theo ng ngha ca n, sp xp ngh ca bn theo mt trt t nht nh. - Tc gi xut v ph bin rng ri s t duy l Tony Buzan. 4.5.2. ngha ca vic s dng s t duy trong hc tp, cng tc: - Chng ta thng ghi chp thng tin bng cc k t, ng thng, con s. Vi cch ghi chp ny, chng ta mi ch s dng mt na ca b no - no tri, m cha h s dng k nng no bn no phi, ni gip chng ta x l cc thng tin v nhp iu, mu sc, khng gian v s m mng.

- 86 -

- Ni cch khc, chng ta vn thng ang ch s dng 50% kh nng b no ca chng ta khi ghi nhn thng tin. S t duy gip chng ta s dng ti a kh nng ca b no. 4.5.3. Cch to s t duy i) Bt u t trung tm vi hnh nh ca ch . Ti sao li phi dng hnh nh? V mt hnh nh c th din t c c ngn t v gip bn s dng tr tng tng ca mnh. Mt hnh nh trung tm s gip chng ta tp trung c vo ch v kch thch tm l chng ta. ii) Lun s dng mu sc. Bi v mu sc cng c tc dng kch thch no nh hnh nh. iii) Ni cc nhnh chnh (cp mt) n hnh nh trung tm, ni cc nhnh nhnh cp hai n cc nhnh cp mt, ni cc nhnh cp ba n nhnh cp hai,. bng cc ng ni (c th k hoc biu din ng ni quan h theo cch hp l). Cp ca ng ni cng thp th kch c ng k nn v/k cng nh. Cc ng k cng gn hnh nh trung tm th cng c t m hn, dy hn. Khi chng ta ni cc ng vi nhau, bn s hiu v nh nhiu th hn rt nhiu do b no ca chng ta lm vic bng s lin tng. iv) Mi t/nh/ nn ng c lp v c nm trn mt ng k. v) To ra mt kiu bn ring cho mnh (Kiu ng k, mu sc,). vi) Nn dng cc ng k cong thay v cc ng thng v cc ng cong c t chc r rng s thu ht c s ch ca mt hn rt nhiu. vii) B tr thng tin u quanh hnh nh trung tm.

- 87 -

V d:

Gii thiu sn phm vn dng s t duy gii thiu tc phm Nht k trong t (H Ch Minh) ca mt gio vin trung hc Tp H Ch Minh)

4.6. K thut trnh by k hoch c tnh trc quan 4.6.1. Trnh by bn k hoch nm hc ca TCM theo biu Gantt i) Biu Gantt l g? Biu Gantt l cng c o lng tin thc hin cc cng vic so vi k hoch ra.

- 88 -

ii) ngha ca biu Gantt : Biu Gantt l mt cch n gin v d hiu gim st tin ca cc hot ng khi thc hin mt k hoch/mt d n. Chng cung cp cho ta hnh nh trc quan v cc hot ng v thi gian thc hin ; ng thi, chng cho php ta truyn t thng tin mt cch d dng vi cc ng nghip khc trong nhm v trng thi ca k hoch/d n. iii) Cch v mt biu Gantt:
V ng thi gian ca k hoch t u n cui nm hc (theo thng hoc theo

tun) trn trc to (trc tung- nm ngang);

Trn trc honh (ngc li vi trc tung) th hin cc hot ng cn c hon thnh trong sut k hoch; V mt vch nm ngang (m) mi mc ca hot ng ch khong thi gian thc hin mi cng vic.

Cc hot ng v cng vic - Vic 1: - Vic 2: - Vic 3: - Vic 4: - Vic 5: - Vic 6: - Vic 7: - Vic 8: - Vic 9:

Thi gian thc hin (thng) 9 10 11 12 01 02 3 4 5 6 7 8

Phn cng

4.6.2. Trnh by bn k hoch theo u cng vic TT 1 2 3 4 Ni dung cng vic Cng vic A Cng vic B Cng vic C . Ch tiu/ Sn phm Bin php Thi hn Ngi hon thnh ph trch Ghi ch

- 89 -

4.6.3. Trnh by bn k hoch theo tin trnh thi gian Thi gian T.n. T.n. T.n. T.n. T.n. Ni dung cng vic Cng vic A Cng vic B Cng vic C Cng vic D Cng vic ... Ch tiu/ sn phm Bin php Ngi ph trch Ghi ch

4.6.4. Thc hnh vn dng: Hot ng 10: Thc hnh vn dng Lm vic c nhn Vn dng cc k thut trn lp v trnh by k hoch 01 hot ng t chuyn mn (v d: hot ng thc tp chuyn dy hc, hot ng bi gii-ph km, hot ng lm dng dy hc) (Hc vin trnh by trn giy A4)
PHN 4: THC HNH TNG HP: XY DNG K HOCH NM HC CA T CHUYN MN

Tham gia phn ny, hc vin thc hnh vn dng kin thc t cc phn ca chuyn gii quyt mt nhim v thc tin: lp k hoch hot ng nm hc ca TCM; qua cng c v b sung kin thc, rn luyn k nng xy dng k hoch. BI TP THC HNH TNG HP: Vn dng nhng ni dung thu hoch qua cc chuyn ca kha bi dng t trng chuyn mn ny, cng nh s tri nghim thc tin ca bn thn, thy/c thit k bn k hoch hot ng t chuyn mn nm hc 2011 2012. (hoc mt loi k hoch khc ca t chuyn mn trong nm hc do c nhn ty chn) 3. Hng dn hot ng thc hnh tng hp: - Thy/c la chn phm vi l mt t chuyn mn c th mt trng THCS, THPT ni bn thn tng hoc ang cng tc; - Mi hc vin c mt sn phm np cui bui thc hnh. y l sn phm tng hp phn nh kt qu hc tp ca hc vin qua kha tp hun.

- 90 -

TI LIU THAM KHO

1. Quc hi Nc cng ho x hi ch ngha Vit Nam - Kha XI (2005), Lut Gio dc (Lut s 38/2005/QH11), NXB Chnh tr quc gia, H Ni. 2. Quc hi Nc cng ho x hi ch ngha Vit Nam - Kha XII (2009), i, b sung mt s iu ca Lut Gio dc ngy 25 thng 11 nm 2009 Lut sa

3. Hc vin Gio dc quc gia Singapore-Hc vin QLGD. Lp k hoch chin lc trng ph thng. Bi ging cho kha o to ging vin ngun cp quc gia bi dng hiu trng ph thng Vit Nam v i mi qun l nh trng - 2008 4. Hc vin Qun l Gio dc. Ti liu bi dng cn b qun l trng ph thng. H Ni - 2005 5. B GD-T. iu l trng ph thng trung hc c s, trung hc ph thng v trng ph thng c nhiu cp hc (Ban hnh km theo Quyt nh s: 07/2007/Q-BGDT ngy 02/4/2007 ca B trng B Gio dc v o to). 6. B GD-T. Thanh tra ton din trng PT. H Ni, 2007 7. B GD-T. D n tng cng nng lc xy dng k hoch pht trin trung hn cp tnh, thnh ph. Hng dn lp k hoch pht trin gio dc v o to cp tnh v cp huyn. H Ni, 2009 8. Trn Kim. Nhng vn c bn ca khoa hc qun l gio dc. NXB HSP.2008 9. Robert Heller- Phn cng hiu qu (How to Delegate)- NXB tng hp thnh ph HCM -2005 10. S GD-T Hi Phng. Nng cao cht lng hot ng t chuyn mn. K yu hi tho khoa hc.3/2011 11. Trng bi dng cn b gio dc H Ni. V Quc Long (ch bin), Gio trnh bi dng t trng chuyn mn trng trung hc ph thng - NXB H Ni, 2007. 12. Trng bi dng cn b gio dc thnh ph H Ch Minh (2010), Ti liu bi dng t trng chuyn mn trng Trung hc. 13. Brian Fidler. Cng tc i mi qun l v pht trin trng hc. NXB HSP. 2010 14. SREM. Qun tr hiu qu trng hc. NXB Lao ng x hi. 2007. 15. National Institute Education (NIE): Singapores School Excellence Model

- 91 -

PH LC
Ph lc 1 Bn k hoch nm hc ca T Vn Trng THPT Trn Ph H Ni:
S GIO DC & O TO H NI TRNG THPT TRN PH HK

CNG HA X HI CH NGHA VIT NAM c lp T do Hnh phc

K HOCH HOT NG
T VN TRNG THPT TRN PH HK Nm hc 2010 2011 - Cn c vo hng dn thc hin nhim v gio dc trung hc nm hc 2010 -2011 ca B Gio dc - o to - Cn c vo phng hng nhim v nm hc ca Trng THPT Trn Ph - HK. T Vn a ra k hach chuyn mn nm hc 2010-2011 nh sau: I. NHIM V CHUNG: Thc hin ch nm hc: Tip tc i mi qun l v nng cao cht lng gio dc. Thc hin ba cuc vn ng v phong tro thi ua Xy dng trng hc thn thin, hc sinh tch cc II. C IM TNH HNH CA T 1. Thun li: - T c 14 gio vin, u t chun v trn chun. Phong tro thi gio vin gii c duy tr nhiu nm, c nhiu gio vin t Gio vin Gii. Nhng GV tr mi v trng vn l nhng sinh vin gii trng H - Tinh thn t hc rt cao, lun trao di kin thc v cp nht thng tin d nng cao chuyn mn nghip v. - Tp th t c tinh thn on kt cao, ha nh trong quan h, tng tr gip nhau trong kh khn. - Cc gio vin ca t nhit tnh trong cng tc v c k lut lao ng tt, c nhiu sng to trong cng vic. - S quan tm ca Ban Gim Hiu gip t hon thnh tt nhim v nm hc. - Rt nhiu PHHS quan tm n vic hc tp ca hc sinh . 2. Kh khn: - Khng c kh khn g ng k - 92 -

III. NHNG CNG VIC V BIN PHP THC HIN :

1. Thc hin nhim v nm hc :

a) Thc hin c hiu qu cuc vn ng: Hc tp v lm theo tm gng o c H Ch Minh ; Mi thy gio, c gio l mt tm gng o c, t hc v sng to, ng thi tip tc trin khai phong tro thi ua Xy dng trng hc thn thin, hc sinh tch cc b) Thc hin y quy ch chuyn mn ( h s , gio n), bo m dy ng, chng trnh m B, S GD-T ban hnh ; thc hin nghim tc nhng ch o ca BGH. - i vi cc lp chn: Bm st chng trnh ca B. Trn c s kin thc nn ca chng trnh Ng vn nng cao, GV phi gip HS va m rng va o su kin thc v c k nng vn dng tt HS tham gia thi HSG v thi H. - i vi cc lp khc : Bm st chng trnh, gip HS nm chc nhng kin thc c bn nht trong sch GK, rn luyn k nng lm bi, bo m cho HS t kt qu tt trong kim tra, thi c. c) Trong ging dy cn ch trng yu cu gio dc ton din. GV phi pht huy th mnh ca mn Ng vn trong vic gio dc o c, nhn cch cho HS, nh hng cho HS trong th hiu thm m, ng x c vn ha trong cc mi quan h trong cng nh goi nh trng.
2. V vic i mi phng php ging dy :

Tip tc i mi phng php dy hc v coi y l mt nhim v trng tm. Vic i mi phng php ging dy c th hin bng nhng vic lm c th nh sau: a) Khu son bi:

Bi ging phi tinh gn v c tnh h thng. Tnh h thng th hin :

+ Cch nh du theo cc cp t ln n nh (v d: I 1 a du ngang du cng) + Cc trong cng mt cp phi c quan h ng lp vi nhau, cc cp ln nh phi theo quan h chnh ph. Mi bi GV phi nh hnh phng hng trin khai bi ging, bao gm: xc nh trng tm, thit k h thng , cc hot ng ca thy v tr. ng dng cng ngh thng tin trong vic tm kim t liu, ng dng phn mm Power point son mt mt s bi m mnh cho l cn thit v c hiu qu tht s. b) Khu ln lp: Mc tiu ra: gip HS nm c kin thc c bn. + Vn dng kt hp cc phng php dy hc, khng xem nh bt k phng php no, iu quan trng l vn dng phng php mt cch thch hp v t hiu qu. Trnh vic vn dng c tnh cht hnh thc mt s phng php nh tho lun, pht vn + Pht huy tnh tch cc, ch ng, sng to ca hc sinh. Yu cu HS lm vic nhiu hn (c SGK, tr li cu hi ca GV, tho lun nhm khi cn thit) - 93 -

+ Hn ch vic c chp, nhn - chp + Gio vin trnh vit qu nhiu trn bng, hn ch cho hc sinh ghi li SGK trong v. + Rn luyn k nng din t cho HS c dng ni v dng vit. c) Khu hng dn HS chun b bi: + Hng dn HS son bi + Hng dn HS tip cn vi ngun ti liu t th vin, t mng internet
3. Nhng hot ng nng cao :

a) Coi thao ging l mt hot ng nng cao trnh chuyn mn v nng lc s phm. Cc nm trc do s gi dy ca GV nhiu nn hot ng ny cn yu, nm hc ny mi GV phi thao ging 2 tit /nm. Mi t thao ging u phi gp , nh gi rt kinh nghim vn dng chung cho t. b) Mi GV phi thc hin t nht 3 tit dy s dng gio n in t. c) Mi GV phi vit 01 chuyn t hc. Yu cu ca chuyn t hc phi dng dy cc lp chuyn v dng cho HS tham kho. Chuyn t hc phi ng k t u nm. d) Mi GV phi d gi ng nghip ng theo quy nh ca B. Ngi d gi phi bo trc vi ngi dy t nht l 2 ngy. T trng c th d gi t xut v ch cn bo trc 15 pht. e) Mi GV son 20 tit gio n theo chun nu trong mc 2.a . Gio n ny s c t thm nh v nh gi. 20 tit ny ri ra mi HK 10 tit v c ng thnh tp.
4. Bi dng HS gii :

+ Gia thng 10/09, GV dy hnh thnh i tuyn thi HS gii lp 12. u thng 2/2010 GV dy 2 lp chn 10 v 11 hnh thnh i tuyn thi HS gii 10 v 11. GV ph trch cc i tuyn c k hoch ging dy c th. + GV dy 2 lp 10 v 11 chn nn d kin nhng HS tham gia thi Olympic giao ti liu cho hc sinh c t u HK2
5. Thc hin tt quy nh v kim tra nh gi thc y trong hot ng chuyn mn

a) Mi HK t trng kim tra ton din 01 GV, d gi mi GV 2 tit. b) D gi, kim tra h s xt ht tp s c) Kim tra h s chuyn mn theo quy nh ca BGH.
6. Hot ng b tr :

a) T chc 2 cu lc b vn hc. HK 1 giao cho lp 12 Vn phi hp vi GV t chc, HK 2 giao cho lp 11 Vn phi hp vi GV t chc. b) Phi hp vi on trng t chc cuc thi sng tc trong hc sinh vi cc th loi: truyn ngn 1000 ch, th, ty bt, bt k. Pht ng vo tun 2 thng 11 v tng kt vo dp 26/3/2010. Tt c cc bi d thi u phi a ln din n. S c cuc bnh chn ca c gi trn din n. c) T chc tt cc bui giao lu ca cc lp Vn - 94 -

7. Xy dng i ng :

+ i hc nng cao trnh + Tt c GV trong t phi coi t hc l bin php chnh nng cao trnh chuyn mn. IV. CH TIU PHN U: 1. i vi hc sinh: a) Hc sinh gii: - Hc sinh gii t gii cp Thnh ph - Olympic cm b) Thi tt nghip THPT : 75% hs c im mn Vn t 5 tr ln c) Thi H C : 60% hs thi khi C, D c in mn Vn t 5 tr ln. 2. i vi GV : 100% t Lao ng tin tin. 3. i vi t : T t danh hiu T tin tin xut sc. V. K HOCH C TH :
Thng 8/2010 Ni dung cng vic - n nh hot ng dy v hc - Chun b l khai ging 5/9 - Khai ging nm hc 9/2010 - Dy v hc theo TKB - Dy chuyn nng cao. - Lm k hoch c nhn v Tho C t lun K hoch ca t - Thi kho st cht lng ton trng 10/2010 - Dy v hc theo TKB - T chc m trung thu - Phn cng son chuyn HSG GV c BGH phn cng C t Cc ng ch chi 3/10/2010 on GV v Con C t CM 1-3/10/2010 19/10/2010 - T 14-19/9/2010 - T 5/9/2010 - T 6/9/2010 - Theo KH ca trng Ngi Thc hin C t Ghi ch - T 17/8/2010

- Thi chn i tuyn HSG 12, lp i Nhm trng tuyn (5 hs lp 12) khi 12 Ra kim tra chung ton khi (2 C t tit) bi 1 - D gi, kim tra h s chuyn mn C t

Theo lch BGH

- 95 -

11/2010

- Dy v hc - Thi HSG cp thnh ph - Thao ging, - rt kinh nghim

C t GV c BGH phn Theo lch S GD & cng T T trng v c t 10-18/11/2010

- Pht ng thi sng tc vn hc, lm Bnh, Thy, Hin, 16/11/2010 tp san ca lp 12 Yn, Lan Anh - T chc ngy 20-11 12/2010 - Dy v hc - Kim tra h s ca t - Chun b cng n tp HK1 - Ra Kim tra HK I 1/2011 - Dy v hc - Bnh xt thi ua HKI - S kt KH 1. - Dy TKB hc k II 2/2011 - Dy v hc - Ngh tt Tn Mo - Thng qua cng SKKN 3/2011 - Dy v hc C t C t C t 11-19/2/2011 22-27/2/2010 C t C t Theo lch BGH 14-19/12/2010 C t

GV c BGH phn Theo lch ca BGH cng - C t - C t Theo KH ca BGH Theo KH ca trng Theo lch nm hc.

- Thi Olimpic v lp i tuyn thi GV c BGH phn Theo KH ca trng HSG 10 v 11 cng - Thao ging trng GV ng k

- Bi dng i tuyn HSG thi 10, GV c BGH phn Theo KH ca trng v 11 cng - Lp DS i tuyn Olympic 10, GV c BGH phn T 15/3/2011 v 11 cng - Tham gia hot ng ngy 26/3 - a i tuyn thi Olympic - Chm tp san Bnh, Thy, Hin, 22-27/3/2011 Yn, Lan Anh C t Phi hp vi on trng

- 96 -

4/2011

- Dy v hc - Thi th 12 - On tp cho K 12 thi TN - Kim tra hc kII - Kim tra h s chuyn mn

C t C t C t Theo KH ca trng Theo KH ca trng 17-18/4/2011 19-24/4

5/2011

- Dy v hc - Nghim thu SKKN t - Thi HK 2 khi 10 v 11 Hp t tng kt nm hc - Tng kt nm hc C t - T trng Theo KH ca trng Theo KH ca trng 15-20/5/2011 Theo KH ca trng - C t Theo iu ng ca S Theo iu ng ca S C t

6/2011

- Coi thi TN THPT - Chm thi TN THPT - Trin khai cng tc h. - Tham gia cng tc tuyn sinh vo lp 10 .

7/2011 8/2011

Theo KH ca trng Theo KH ca trng

V. NHNG XUT: BAN GIM HIU DUYT H Ni, ngy 9 thng 9 nm 2010 T trng

- 97 -

Ph lc 2
XC NH MC TIU, CH TIU Hc vin c thm ti liu tham kho, phn Xc nh mc tiu, ch tiu trch t ti liu Hng dn lp k hoch pht trin gio dc v o to cp tnh v cp huyn ca B GD-T D n tng cng nng lc xy dng k hoch pht trin trung hn cp tnh, thnh ph. H Ni, 2009. Bc 2: Xc nh mc tiu, ch tiu (trang 6 ti liu trn) Mc tiu nhm nh hng vic qun l v pht trin, c th hin bng nhng ngn t khi qut. Ch tiu l thnh phn c th ca mc tiu. Khi t c tt c ch tiu c ngha l t c mc tiu. Ch tiu c rt ra t mc tiu. Cc ch tiu l nhng iu kin quan trng phi t c t c cc mc tiu t ra. Ch tiu chi tit hn mc tiu, chng phi c tnh kh thi trong mt khong thi gian nht nh. Ch tiu phi nh hng hot ng thng qua vic s dng ngun nhn lc, vt lc v ti chnh. V d: Mc tiu 1: To thm c hi hc tp cho tr em c hon cnh kh khn Ch tiu 1.1: Gim khong cch trong t l nhp hc ng tui gia thnh th v nng thn cn 2% vo nm 201x Ch tiu 1.2: Tng t l i hc ca tr em nam v n thuc cc x c bit kh khn ln 85% vo nm 201y Ch tiu 1.3: Tng t l trng tiu hc c ng ni b cho hc sinh khuyt tt vo lp ln 50% vo nm 201z. Cc c im ca ch tiu p ng cc mc tiu quc gia / tnh C th t c v c tnh kh thi Thng nht ch gia cc bn lin quan Ngun nhn lc, thi gian Cc ngun vt lc v ngun ti chnh C th o c Khi qut ho - C th ho (trang 8 ti liu trn) Cc ch tiu (xem v d di) c th c khi qut ho hay c th ho thnh mc tiu ca tnh/huyn khng? i khi, mi ngi s dng cc thut ng c th ni v mc tiu. Ni cch khc, ngi ta cp n ch tiu thay v mc tiu. Trong nhng trng hp ny, chng ta cn a ra mt mc tiu chung hn cho ch tiu c th c nu. V d: 35% gio vin cn c nng cao trnh nghip v, y l mt ch tiu v c th chuyn thnh mt mc tiu chung hn: Nng cao nng lc ca i ng gio vin. S khc bit gia mc tiu v ch tiu l quan trng, v bng cch khi qut ho mt ch tiu thnh mt mc tiu, chng ta c th to ra khong trng thit lp cc ch tiu - 98 -

khc tng ng vi mc tiu , v nh vy, bng cch thm vo cc ch tiu khc, chng ta s bao ph c ht cc kha cnh ca mc tiu v tng cng kh nng t c mc tiu. V d: Ch tiu: 30% s trng c nng cp t MCLTT vo nm 2014 s tr thnh mt phn ca mc tiu chung hn: Ci thin c s vt cht trng hc. Bng cch ny, chng ta c th thm vo cc ch tiu ca mc tiu ny nh sau: 1. S trng c nng cp t MCLTT s tng 30% vo nm 2014 2. 10% s trng t c MCLTT c thm sn chi c trang b chi vo nm 2010 3. 15% s im trng c truy cp Internet vo nm 2014. Ch tiu: 70% tr khuyt tt c tip cn gio dc chuyn bit vo nm 2012 s tr thnh mt phn ca mc tiu chung hn l: Tng cng tip cn gio dc tiu hc cho tr khuyt tt. Chng ta c th thm vo mc tiu ny cc ch tiu sau: 1. S tr khuyt tt i hc tiu hc tng ln 2500 tr vo nm 2014 2. 15% s gio vin tham gia bi dng v gio dc chuyn bit vo nm 2014 3. 10% s trng c nng cao kh nng tip cn cho tr khuyt tt. CH : C NHIU MC TIU TC L C NHIU CH TIU HN NA, V C QU NHIU CH TIU TH S KHNG TH THC HIN C!

- 99 -

CHUYN 3

T TRNG CHUYN MN VI CNG TC QUN L HOT NG DY HC CA TRNG TRUNG HC

I. MC TIU
1. Mc tiu chung

Trn c s khi qut li nhng hiu bit v hot ng dy hc, CTGD ph thng v hot ng qun l dy hc trong trng THCS, trng THPT, TTCM bit v c kh nng trin khai nhim v ca mnh, gp phn vo vic thc hin c hiu qu cng cuc i mi CTGD ph thng v trao i, thng tin cho ng nghip v nhng vn lin quan n qun l dy hc trong trng.
2. Mc tiu c th

- Cng c li nhng hiu bit ca TTCM v hot ng dy hc, ca CTGD ph thng (CTGD ca cp hc v chng trnh mn hc, c bit phn chun kin thc- k nng trong CT); - Bit cc cng vic ca TTCM trong qun l dy hc (qun l vic dy gn vi thc hin CTGD ph thng, vic hc ca cc i tng hc sinh khc nhau; qun l cc hot ng v qun l h s ca TCM) v tng bc tng cng k nng qun l dy hc vi t cch TTCM. II. NI DUNG
1. Hot ng dy hc v chng trnh gio dc ph thng

1.1. V hot ng dy hc Hot ng 1: Hy phn tch s khc bit trong biu hin cch dy v hc tp trung vo GV vi cch dy v hc hng vo HS. Thng tin cho hot ng 1: Dy hc ni chung c hiu l "Truyn li tri thc hoc k nng mt cch t nhiu c h thng, c phng php nng cao trnh vn ha v phm cht o c, theo mt chng trnh nht nh" (10). Vi cch hiu ny, mt thi gian di, ngi ta cho rng dy hc l hot ng truyn th kin thc trn lp ca GV ti cho HS. Theo quan im ny, GV c hiu l nhn vt trung tm quyt nh cht lng ca qu trnh dy hc, phng php dy ch yu l thng bo, truyn t kin thc. HS b phc thuc vo GV, cch hc ch yu l nghe, hiu, ghi nh v ti hin. nh gi kt qu hc tp da vo s lng kin thc HS ghi nh c. Trong thc t, dy hc l hot ng phi hp ca hai ch th l GV v HS. Hai hot ng dy ca GV v hc ca HS c tin hnh ng thi vi cng mt ni dung v cng hng ti

- 100 -

mt mc tiu gio dc chung, "gip hc sinh pht trin ton din v o c, tr tu, th cht, thm m v cc k nng c bn, pht trin nng lc c nhn, tnh nng ng v sng to, hnh thnh nhn cch con ngi Vit Nam x hi ch ngha, xy dng t cch v trch nhim cng dn; chun b cho hc sinh tip tc hc ln hoc i vo cuc sng lao ng, tham gia xy dng v bo v T quc" (7). t c mc tiu dy hc ni ring v mc tiu gio dc ni chung, phi c s phi hp cht ch gia hot ng dy ca GV v hc ca HS. Trong hot ng dy, thc hin ton b qu trnh dy hc, ngi GV phi xy dng v thc thi k hoch ging dy b mn, t chc cho HS thc hin hot ng hc tp vi mi hnh thc, trong nhng thi gian v khng gian khc nhau, iu khin cc hat ng tr tu v hng dn thc hnh ca HS trn lp, trong phng th nghim,. GV l ngi ch dn, gip HS hc tp, rn luyn, ng thi l ngi kim tra, un nn v gio dc HS trn mi phng din. Hot ng hc ca HS c hiu l "thu nhn kin thc, luyn tp k nng do ngi khc truyn li" (10). Tuy nhin cch hiu ny cng hn ch vai tr ch th ca ngi hc trong hot ng hc. V vy ngy nay, theo quan im dy hc hng vo ngi hc (ly hc sinh lm trung tm), trong hot ng hc, l ch th, HS cn ch ng hn, phi thc c vic hc ca mnh, xc ch c mc ch hc, c ng c v thi hc ng, c k hoch hc tp v lun tch cc, ch ng v sng to trong thc hin k hoch . iu ny i hi GV phi c phng php dy, c cch thc t chc, hng dn HS bit cch hc mt cch tch cc. V vy, dy hc phi l hot ng ca hai ch th, trong di s t chc, hng dn v iu khin ca GV, HS nhn thc li mt cch tch cc cc tri thc c tch ly qua cc th h i trc v rn luyn hnh thnh k nng hot ng, vn dng cc kin thc, k nng vo thc tin cuc sng v to lp thi sng tt p. Di y l bng thng k nhng biu hin ca dy v hc tp trung vo GV vi dy v hc tp trung vo HS. (3) D- H tp trung vo GV D- H tp trung vo HS (D-H tch cc)

1. GV ng trn bc ging, ngi 1. GV di chuyn trong lp, quan st v h tr HS bn GV trong hu ht thi gian ca khi cn thit. tit hc. 2. GV truyn th ni dung tri thc. 2. GV t chc, hng dn HS hot ng chim lnh ni dung tri thc (HS t xy dng/ khai thc kin thc).

3. Ni dung truyn th tun th 3. GV huy ng vn kin thc v kinh nghim cht ch ni dung v trnh t SGK. c ca HS xy dng bi. Khai thc ni dung DH trong SGK ph hp vi nhu cu v kh nng nhn thc ca HS. 4. GV thc hin bi dy theo 5 4. GV t chc cc hot ng DH. HS hc qua hot bc ln lp. ng, hc qua tng tc. HS thc c nhim HS lng nghe li ging ca GV, v cn gii quyt, ch ng, tch cc tm ti, trao i tho lun trong qu trnh gii quyt nhim v. ghi chp, hc thuc.

- 101 -

5. GV lng nghe cu tr li ca HS 5. GV khuyn khch to c hi HS nu v thng a ra kt lun ng/ kin/suy ngh c nhn v vn ang hc, nu sai. thc mc trong khi nghe ging, tr li theo nhiu phng n khc nhau. 6. GV lm mu (cho v d mu, 6. GV khuyn khch HS tm ti cc cch gii khc gii bi tp mu, yu cu HS lm nhau nhng bi tp tng t). 7. Giao tip GV HS 7. Giao tip GV HS HS

8. GV dy ng lot vi c lp, ch 8. GV lm vic vi tng nhm nh, ch n vic trng vic ghi nh v lm theo hc qua tri nghim v s giao tip, hp tc ca mu. HS. GV quan tm n phong cch hc, trnh v nhp ca mi c nhn. 9. S dng phn, bng en/cc th 9. S dng cc ngun lc, phng tin a dng, nghim, phng tin DH thng khuyn khch HS s dng cc gic quan v cc dng. hnh thc hc tp khc nhau lnh hi kin thc. 10. GV nh gi HS tp trung vo 10. GV nh gi khuyn khch cch gii quyt ghi nh/hc thuc lng. GV nhn sng to, ghi nh trn c s t duy lgic. xt, nh gi cho im. GV khuyn khch HS nhn xt, nh gi ln nhau v t nh gi. 1.2. Tng quan v chng trnh gio dc ph thng Hot ng 2: 1. Bn hy chn vn bn chng trnh gio dc ph thng ca mt mn hc, c 4 mc u ca phn gii thiu CT, cho bit nhng im bn thy hi lng v nhng im bn cha hi lng. Gii thch v sao bn c nhn xt . 2. Chun kin thc - k nng gip ch g cho bn trong vic iu chnh cc ni dung dy hc ph hp vi i tng hc sinh khc nhau (HS dn tc thiu s, HS kh, gii; HS yu, km.) Thng tin cho hot ng 2: Nu nh trc y CTGD c quan nim l vn bn xc nh mc tiu v ni dung cc mn hc, hot ng gio dc trong nh trng ph thng th nay, ln i mi CTGD giai on 2002- 2009, khi nim c m rng hn, CTGD c hiu l vn bn th hin "mc tiu gio dc; quy nh chun kin thc, k nng, phm vi v cu trc ni dung gio dc, phng php v hnh thc t chc hot ng gio dc, cch thc nh gi kt qu gio dc i vi cc mn hc mi lp, mi cp hc hoc trnh o to. Chng trnh gio dc phi bo m tnh hin i, tnh n nh, tnh thng nht; .... Yu cu v ni

- 102 -

dung kin thc v k nng quy nh trong chng trnh gio dc phi c c th ha thnh sch gio khoa gio dc ph thng, .... Sch gio khoa, ... phi p ng yu cu v phng php gio dc. Chng trnh gio dc c t chc thc hin theo nm hc i vi gio dc ph thng." (7). Ni dung ca CTGD cp c n s pht trin logic ca cc ni dung kin thc, nhng yu cu ti thiu v kin thc, k nng ca tng n v kin thc (ch ) tng mn hc theo tng lp v nhng yu cu khi qut v kin thc, k nng thi trn cc lnh vc hc tp m HS cn v c th t c sau khi hon thnh cp hc. Chun theo lnh vc hc tp ca cp hc th hin s gn kt, phi hp gia cc mn hc nhm t c mc tiu gio dc ca cp hc. CT gio dc ph thng theo Ngh quyt 40/2000/QH 10 ca Quc hi v i mi CT gio dc ph thng, c B GD& T hon thnh v bt u trin khai trn ton quc t nm hc 2002- 2003. CT gio dc ph thng gm: - Phn Chng trnh gio dc ph thng - Nhng vn chung vi cc nh hng c bn lm nn tng cho vic pht trin mt cch thng nht CT cc mn hc v CT cp hc; Mc tiu gio dc ph thng theo quy nh ca Lut Gio dc; K hoch gio dc ph thng th hin r phm vi, cu trc ln ca ni dung gio dc ph thng v nhng yu cu i vi ni dung gio dc ph thng. - Phn Chng trnh gio dc ph thng theo mn hc vi CT ca 23 mn hc v hot ng gio dc. - Phn Chng trnh gio dc ph thng theo cp hc to ci nhn tng th v mc tiu gio dc, mc kin thc, k nng, thi m mi HS cn t khi kt thc cp hc trn nhng lnh vc khi qut ca hc vn ph thng (lnh vc tri thc) v chi tit ti tng mn hc cp hc . Ngoi CT gio dc ph thng ni trn, B GD T cn ban hnh CT t chn cho c ba cp hc tiu hc, trung hc c s v trung hc ph thng. HS c chn mt s trong cc ch ca CT t chn v c nh trng b tr dy hc trong khun kh ca k hoch dy hc v theo kh nng thc hin ca nh trng (v GV, c s vt cht). - Chng trnh t chn: Nhm p ng nhu cu a dng v pht huy s trng, hng th, nng lc tim tng ca hc sinh; Gip cho cc em cng c hoc m rng o su nhng kin thc, k nng c mn hc bt buc; Tng cng rn luyn cc k nng t duy, hnh ng, gii quyt vn ca hc sinh; Gp phn thc y s pht trin v th cht v tm hn ca hc sinh. Cc ni dung dy hc t chn c xy dng tp trung vo 3 loi ch : (i) Cc ch bm st hoc c bn; (ii) Cc ch nng cao; (iii) Cc ch p ng. Do phn ln cc mn ch c CT t chn nn tin hnh dy hc t chn, GV phi t son ti liu. Yu cu ny i hi t trng chuyn mn phi nm c vn bn hng dn dy hc t chn ca B c nhng gi v gim st cht ch vic thc hin ca cc c nhn trong t. Cp trung hc ph thng, ngoi CT chun dnh cho tt c cc mn v hot ng, tng t CT ca cp hc di, cn c CT nng cao dnh cho 8 mn hc.

- 103 -

1.2. Vai tr chng trnh gio dc ph thng vi hot ng dy hc trng THCS v THPT T nh ngha v cu trc ca CTGDPT, c th thy vai tr quyt nh ca CT i vi cc hat ng dy hc ca GV, cng nh hat ng ch o, kim tra, gim st ca cn b qun l trong trng THCS v THPT. CT cc mn hc l: - Cn c GV xy dng k hoch bi dy, - Cn c GV son kim tra nh gi kt qu hc tp ca HS, - Cn c GV xy dng k hoch cng tc nm, - Cn c cn b qun l nhn xt, nh gi v chuyn mn, nghip v ca GV (qua gio n, cc kim tra, thi; d gi ln lp, ...).
2. T trng chuyn mn vi cng tc qun l dy hc

2.1. Ni dung cng tc qun l Trong nh trng ph thng, qun l hot ng dy hc phi hng ti vic thc hin CT. y ni dung qun l dy hc s c xem xt theo chc nng ca cng tc qun l ni chung, s bao gm: 2.1.1. Qun l thc hin chng trnh gio dc ph thng Hot ng 3: - Tm hiu v nhng hot ng qun l vic thc hin chng trnh gio dc ph thng - xut mt s gii php qun l vic thc hin chng trnh gio dc ph thng c hiu qu? Thng tin cho hot ng 3: Hot ng qun l dy hc theo CTGDPT c thc hin theo 4 chc nng chung ca cng tc qun l (i) Qun l vic lp k hoch thc hin chng trnh mn hc theo phn phi CT ca B GD&Tv S GD&T. Trc khi lp k hoch qun l thc hin CT gio dc ph thng, TTCM cn cn c vo mc tiu, ni dung v yu cu ca tng nm hc r sot li i ng, xem xt li ch mnh ch yu v c cu, nng lc ca GV trong t xc nh kh nng p ng yu cu ca CT gio dc ph thng, ca vic t chc dy cc mn t chn t ch ra nhng vn bt cp ca i ng m c k hoch bi dng. lm tt nhim v ny, TTCM cn tin hnh thu thp : - Cc thng t ch th ca c quan qun l gio dc cp trn (B, S v Phng GD ) lin quan n vic dy hc trong trng trung hc. - Thng tin v i ng GV (GV lu nm, GV mi ra trng, nng lc chuyn mn, nghip v, ). - 104 -

- V c s vt cht thc hin chng trnh mn hc (phng hc, phng th nghim, phng thc hnh, th vin, trang tht b dng chung, ...). - V cht lng hc tp ca HS trong trng i vi cc mn hc m mnh ph trch (Kt qu hc tp ca nm hc trc ca HS trong cc lp khc nhau). - Mc tiu, nhim v ch yu ca k hoch pht trin nh trng trong nm hc t t chuyn mn phc tho nh hng hot ng cho tng thng, tng hc k. Nhng nh hng trn s tr thnh cn c quan trng tng GV xy dng k hoch dy hc trong b mn mnh ph trch v cho cc hot ng khc. qun l TCM c hiu qu th TTCM phi nm vng nhng vn c bn ca chng trnh (CT) mn hc c o to. i vi TCM c nhiu mn hc, ngi t trng phi bit CT ca nhng mn c GV trong t h ph trch. y l mt kh khn khng nh khi phi t trang b thm nhng vn c bn v chuyn mn ca cc mn hc m mnh khng trc tip ging dy song nu thc hin tt th y li l nhn t quyt nh qun l k hoch thc hin CT ca TCM c hiu qu. (ii) Qun l vic trin khai thc hin chng trnh mn hc: qun l vic trin khai thc hin CT mn hc, t trng phi ch o TCM ca mnh: - Thc hin ng nhng quy nh trong phn phi CT mn hc ca B, S GD&T. - Qun trit v thc hin tt ch trng i mi phn phi CT ca B GD&T. Tham mu vi lnh o nh trng trong vic trin khai phn phi CT cho ph hp vi iu kin dy hc ca a phng. - Phi nm c mc tiu i, yu cu ca i mi CTGD, phng php dy hc v cch nh gi kt qu hc tp ca HS i ti vic thc hin tt nht ch trng i mi trn c s t chc trao i, thm ch l tranh lun nhm hiu r im mi v kh ca CT tng mn hc trong t. - Hiu c nhng thun li v kh khn, thch thc trong vic trin khai CT gio dc mi tham vn cho lnh o nh trng thc hin tt mc tiu gio dc ca mn hc. - Trong khi thc hin k hoch phi xc nh c nhng ni dung chnh cn c u tin trong s cc hot ng qun l sau: + T chc dy hc v nh gi theo chun kin thc- k nng ca CT mn hc. + T chc thc hin i mi PPDH v tin hnh dy hc chuyn , dy hc t chn c hiu qu. + T chc vic s dng dng dy hc, thit b dy hc ng, theo cc tit trong phn phi chng trnh. + T chc xy dng v thc hin c k hoch ph o HS yu km v bi dng HS gii. + T chc vic nh gi kt qu hc tp ca HS mt cch khch quan, cng bng, tin cy, ch qun trit vn bn hng dn bin son kim tra ca B GD&T. + Qun l vic t chc n thi hc k, cui nm hc, cui cp hc v qun l vic n thi HS gii mt cch hiu qu.

- 105 -

+ To iu kin, khuyn khch v h tr cc GV vit sng kin kinh nghim mt cch c cht lng. - ra cc bin php ph hp thc hin cc hot ng ca TCM m bo s thng nht vi k hoch ca nh trng. (iii) Gim st vic thc hin chng trnh mn hc : Trong khi gim st k hoch hot ng ca cc GV trong TCM th hot ng ch yu ca ngi TTCM l pht hin kp thi nhng vn cha hp l iu chnh, h tr cho GV thc hin tt k hoch ca mnh. Khi kim tra k hoch bi dy (gio n) cn xem xt vic m bo dy hc theo chun, ch n vic x l mc ca CT khng lm nng thm CT mn hc. Khi d gi cn quan st tnh ph hp ca PPDH vi c th ca mn hc, ch cch GV s dng thit b dy hc, cch t chc hot ng cho HS, xem c hnh thc khng, c hiu qu khng; ch mc v cch x l cc cu hi pht vn HS, xem c h tr thc s cho hc HS; ch ti phng php nh gi mi nh nh gi bng quan st ca GV, t nh gi ca HS, HS nh gi ln nhau,... Kim tra vic GV thc hin cng tc nh gi kt qu hc tp ca HS theo quy ch nh kim tra ming, 15 pht, 45 pht, hc kc ng tin theo quy nh khng; t chc kim tra c nghim tc khng; Vic ra kim tra c ng theo hng dn ca B khng; Vic chm, cha, tr bi c ng quy nh v th hin tinh thn i mi khng? (v d: GV ch ghi r nhn xt v nhng u im v hn ch ca HS bi kim tra khng, c ch r hng khc phc cho cc em khng, c ch khuyn khch s sng to ca HS khng, c h s theo di HS gip cho cc em t c chun kin thc- k nng ca CT khng),. Ngoi ra tt c cc hot ng lin quan n qun l dy hc nu trn cn c kim tra bit c mc trin khai, pht hin nhng vng mc v c nhng iu chnh kp thi. (iv) nh gi vic thc hin chng trnh mn hc: Kim tra nh gi vic thc hin CT theo k hoch cng tc ca GV trong t cn c tin hnh a dng, linh hot nh thng qua kim tra gio n, s sch chuyn mn; hnh thc kim tra c th l bo trc, c th l t xut m bo tnh khch quan ca kt qu nh gi. Song cn cao hnh thc t nh gi ca GV i vi mi hot ng ca chnh mnh theo nhng tiu ch ca chun ngh nghip GV trung hc. Qua mi GV bit c v tr ca mnh, trnh chuyn mn, nghip v ca mnh v t k hoch c gng vn ln. Kt qu thc hin CT cng cn c xem xt v pha HS. Kt qu hc tp ca HS l mt trong nhng tiu ch quan trng xt thnh tch thi ua ca t chuyn mn. V vy t trng chuyn mn cn bit kt qu hc tp ca HS trong cc mn hc m t ph trch. Vic nh ga c thc hin thng qua tng hp nhng nhn xt v kt qu ca cc bi kim tra, thi cui hc k, cui nm; v kt qu hc ca HS trong cc tit d gi, v cc bi tp ca HS, v s tin b ca cc em trong qu trnh hc. Nhng nh gi l cn c iu chnh k hoch tun, thng v c nhng bin php gii quyt kp thi, gip cho vic m bo thc hin k hoch nm hc ca t chuyn mn, ca nh trng v gp phn nng cao cht lng gio dc ca nh trng. - 106 -

2.1.2. Qun l vic dy hc cho cc i tng khc nhau Hot ng 4: Hy chia s vi ng nghip nhng kinh nghim ca mnh trong vic qun l dy hc cho cc i tng khc nhau. - Nu mt s thu hoch m bn tm c qua trao i vi ng nghip v kinh nghim qun l dy hc cho cc i tng khc nhau Thng tin cho hot ng 4: Dy hc phn ha l mt quan im dy hc, mt nguyn tc s phm ca t chc dy hc, i hi phi tin hnh cc hot ng dy hc da vo nhng khc bit v nng lc, s thch, nguyn vng, cc iu kin hc tp , nhm pht trin tt nht cho tng ngi hc, m bo cng bng trong gio dc. Dy hc phn ha ph hp vi quy lut pht trin nhn thc v hnh thnh cc c im tm l ca HS. Dy hc phn ha l mt quan im dy hc i hi phi t chc, tin hnh tnh n nhng khc bit ca ngi hc v nng lc, s thch, nhu cu v cc iu kin hc tp, nhm to ra nhng kt qu hc tp tt nht cho ngi hc. Qu trnh dy hc trong nh trng phi hng ti cc i tng HS rt a dng, vi nhng khc bit v nng lc, s thch nguyn vng v cc iu kin hc tp khc nhau. - i vi i tng HS yu, km: TTCM phi t chc xy dng ni dung v KH ph o HS yu, km, t chc trin khai v gim st vic thc hin k hoch ca cc mn hc mnh ph trch nhm gip HS nm c kin thc v k nng c bn trong CT (CT chun i vi cp THPT). Trn c s h thng ha v cng c cc kin thc hc, rn luyn k nng vn dng kin thc gii bi tp. Cc hot ng ny cn tp trung vo nhng ni dung kh, phc tp v cc ni dung trng tm ca CT m HS cha nm chc qua cc tit hc. - i vi i tng HS gii: Ch tr t chc xy dng ni dung v k hoch bi dng HS gii, t chc trin khai v gim st vic bi dng HS gii nhm gip cc em hiu rng hn, su hn ni dung ca CT mn hc (k c CT nng cao ca THPT), to iu kin cho cc em c th pht huy c nng lc ca mnh, chun b cho cc em tham gia k thi HS gii v chun b tt hn cho vic tip tc hc ln theo nhng ngnh ngh la chn hoc c th gip cc em lm quen vi vic tin hnh nghin cu mt s vn n gin. 2.1.3. Qun l dy hc theo chuyn Hot ng 5: Bn c t chc trao i v dy hc chuyn trong TCM ca mnh khng. Theo bn lm th no hnh thc dy hc ny c tc dng i vi trng bn? Thng tin cho hot ng 5: - Chuyn theo cch hiu rng nht, l vn ca chuyn mn. Trong nh trng ph thng, chuyn c th c hiu l vn - mt s iu ch yu cn c xem xt,

- 107 -

nghin cu, cn s hiu bit tng i su hoc rng thuc mt ni dung hoc mt vi ni dung ca mn hc hoc nhng vn lin quan n vic dy hc, n nhng yu cu ca qun l, ch o t trng, Phng GD&T, S v B GD&T,... - GV trong qu trnh dy hc, pht hin ra HS c nhng lng tng, kh khn khi hc cc ni dung kin thc mi do cc em khng kt ni c kin thc ca bi hc trc, khng khi qut ha c kin thc hc hoc mong mun tm hiu b sung thm kin thc vo bi hc. gip HS vt qua c nhng kh khn , GV thy cn phi t chc h thng ha hoc m rng, khc su mt s n v kin thc cho tr. Qua vic chun b dy b sung cho HS, GV cng t nng cao trnh ca chnh mnh. Hot ng ny c th t chc di dng dy hc chuyn cho HS. Nh vy dy hc chuyn l loi hot ng khng nm trong gi ln lp chnh kha v i hi GV phi gia cng sao cho ni dung dy ny gii quyt nhng kh khn, nhng mong mun ca HS. Ni dung ca cc chuyn ph thuc vo vic GV pht hin ra nhng vn g HS mong mun c cng c, b sung trong mn hc do GV m nhim. Vi s gi hc cc mn c quy nh cht ch, GV ch c th s dng thi lng dnh cho dy hc t chn thc hin cc chuyn ny. Do thi lng dnh cho dy hc t chn rt hn hp, THCS l 2 tit/tun v THPT l 4 tit/tun (dnh cho ban c bn) nn cn c s cn nhc, trao i k trong t chuyn mn khi GV chn chuyn v b tr thi gian, thi im thc hin vic dy hc chuyn thc s gip ch cho vic hc ca HS. - T trng chuyn mn c trch nhim t chc v h tr vic dy hc cc chuyn theo nhng quy nh trong hng dn dy hc t chn v theo nhu cu ca HS v theo cc iu kin ca nh trng (v GV v c s vt cht thit b). Thc t cho thy, khi dy hc chuyn GV cn quan tm cc bc sau: + Xc nh tn v ni dung cc chuyn theo nhu cu ca HS. GV nm bt nhu cu ca HS qua vic tm hiu trc tip nhng kh khn, vng mc v mong mun ca HS. Trn c s la chn nhng kin thc HS cn c h thng ha hoc b sung, m rng thm. Lng kin thc trong mt chuyn cn c b tr ph hp thi lng cho php, thng l t 2 n 4 tit (cn c vo thi lng dnh cho dy hc t chn ca nh trng) + Chun b bi ging chuyn : trong bi ging chuyn cn trnh by r: Mc tiu ca chuyn (nhm gip HS h thng ha kin thc hay m rng, o su kin thc); i tng tip nhn chuyn (HS c kh khn trong hc tp hay HS kh, gii); Ni dung ch yu ca chuyn (thng gn vi ch , mch kin thc ca chun kin thc- k nng trong CT mn hc); Phng php v phng tin, cc ti liu cn s dng trong trin khai chuyn ; Cc hot ng khi trin khai tng ni dung chi tit ca chuyn ; Cc cng c nh gi kt qu hc chuyn i vi HS (cu hi, bi tp); Cc hat ng d kin thc hin sau bi ging chuyn (HS trao i vi bn b v ni dung chuyn ; HS vn dng kin thc, k nng tip thu c t chuyn vo thc t cuc sng,...). + Trao i v bi ging chuyn vi GV cng chuyn mn v vi TTCM. + Xc nh thi im v a im thc hin chuyn + GV dy hc chuyn vi s tr gip ca ng nghip (nu c th) + Trao i trong TCM v kt qu v rt kinh nghim vic dy hc chuyn .

- 108 -

2.1.4. Qun l h s chuyn mn Hot ng 6: 1. Bn hy cho bit cc loi h s m t chuyn mn ca bn qun l. Cc h s ny gip ch g cho cng vic ca bn vi t cch l t trng chuyn mn? 2. Bn c thy cn thay i hay b sung h s no na khng? Nu l do. Thng tin cho hot ng 6: H s chuyn mn l b tp hp cc ti liu c lin quan n vic dy hc ca tng GV trong TCM v n nhng hot ng ca TCM. - i vi GV, h s chuyn mn bao gm: (i) K hoch cng tc c nhn hng nm (theo nm hc) th hin r nhng vic cn lm t c kt qu dy hc theo s phn cng ca lnh o nh trng v ca TTCM; d kin c mc kt qu HS t c sau mi hc k v sau c nm hc; d kin bin php s p dng thc hin nhim v v t c kt qu v ng k thi ua ca c nhn trong nm hc. (ii) K hoch bi ln lp cho tng lp, sp xp theo tng khi lp (B gio n ca GV). (iii) S bo ging thng bo bi ging ca GV theo tng tun, thng, nm hc cho tng lp. (iv) S im c nhn lu im HS tng lp theo mn hc m GV dy. (v) S ghi bin bn c nhn (ghi ngh quyt cc cuc hp, ng k thi ua, ng k ti c nhn, nhng vic cn lu khi thc hin k hoch c nhn, ...) (vi) S lu tp hp v p n cc bi kim tra 15', 45', thi hc k, cui nm cho tng lp, khi lp m c nhn tham gia xy dng; lu kt qu chm v tr bi cho HS lp do GV ph trch. (vii) S tay tch ly chuyn mn tp hp cc t liu phc v vic lp k hoch bi ging, vic ging bi ca GV. - i vi t chuyn mn, h s chuyn mn bao gm: (i) Danh sch v l lch trch ngang ca GV trong TCM (ii) K hoch TCM: a ra c cc tiu ch cn t v mt chuyn mn chung ca t (kt qu v thnh tch hc tp ca HS, v t l t chun GV trong t,...); Cc bin php c th nhm t cc tiu ch (sinh hot chuyn mn, d gi gp kin,...) v ng k danh hiu thi ua ca t. (iii) S ghi ngh quyt ca TCM v nhm chuyn mn. (iv) S ng k cc chuyn sng kin kinh nghim, ng dng khoa hc s phm trong dy hc ca nhm, TCM. (v) S lu bo co s kt hc k, tng kt nm hc, lu cc quyt nh khen thng. (vi) S lu cc h s chuyn mn, nghip v ca nhm, TCM nh Phiu nh gi GV ca TCM, Phiu tng hp xp loi GV ca TCM,... (Ph lc 2, 3 ca Thng t s 30/2009/TT-BGDT, ngy 22 thng 10 nm 2009). - 109 -

(vii) S d gi tp hp cc phiu d gi, cc bin bn hp gp , trao i chuyn mn sau d gi. (viii) S lu kim tra 45' v thi hc k, cui nm hc theo b mn ca nhm/ TCM. - Qun l h s chuyn mn ca t trng chuyn mn: T trng chuyn mn qun l cc loi h s theo hai cch: a) Qun l trc tip cc h s ca t chuyn mn Cc ti liu c TTCM lu gi v cp nht theo tng giai on. V d khi kt thc cc t d gi GV b mn, TTCM cn thu thp v b sung cc phiu d gi, bin bn gp gi d, sp xp chng vo tng tp ring v ng ba vi ghi ch v mc ch, thi gian, a im thc hin. s l nhng minh chng c th v kt qu thc hin k hoch c nhn ca GV v ca TCM. Nhng h s thuc nhm chuyn mn do nhm trng thu thp v bo qun. b) Qun l h s chuyn mn qua vic kim tra cc ti liu lin quan n cc hat ng dy hc ca GV: - Qun l k hoch bi ging (gio n) ca GV: TTCM duyt gio n 1 thng 2 ln vo ngy sinh hot chuyn mn. i vi trng THCS, ch c mt CT mn hc nn ch c mt loi gio n theo chun kin thc- k nng mn hc. Tuy nhin cn ch gio n son cho cc lp vi i tng khc nhau s khng hon ton ging nhau. i vi trng THPT, nu trng thc hin 2 CT (chun v nng cao) ca 8 mn hc, GV dy c 2 CT th cn c gio n cho tng CT v cng khng th b qua vic ch trnh nhn thc ca i tng HS i vi HS tng lp, GV s d kin t chc cc hot ng dy hc cho ph hp. - Qun l vic s dng thit b dy hc: Vic s dng thit b phn nh tnh hnh thc hin CT mn hc, p ng c yu cu s dng thit b v yu cu t chc cho HS hot ng tch cc trong gi ln lp. Kim tra bi son c th thy c d kin s dng thit b dy hc ca GV. Song iu cha phn nh thc t s dng thit b ca GV. T trng chuyn mn cn theo di vic s dng thit b qua s ghi chp mn thit b, qua cn b thit b v qua vic s dng thit b trong cc gi c d. Kim tra hin trng thit b cng cho thy c tnh trng s dng ca GV ng thi c th pht hin hng hc, thiu ht thit b c k hoch sa cha, b sung kp thi. - Qun l chuyn mn qua vic kim tra h s lu kim tra, lu kt qu kim tra v tr bi ca GV 2 ln trong nm hc. - Qun l vic thc hin tin cho im vo s im ca GV b mn 2 ln trong nm hc. - T trng, t ph chuyn mn m bo hng thng, r sot, nh gi vic thc hin cc nhim v c phn cng theo k hoch ca t, nhm chuyn mn (vi tt c cc hot ng c nu mc 2.1.1).
3. Bin php qun l hot ng dy hc ca t trng chuyn mn

3.1. Sinh hot t chuyn mn Hot ng 7: - Bn hy lit k ni dung ca mt s bui sinh hot t chuyn mn. - Theo bn, cc ni dung c thit thc, hiu qu khng? - T kinh nghim qun l ca mnh, bn c xut g nng cao cht lng cc bui sinh hot t chuyn mn khng? (v ni dung, hnh thc...) - 110 -

Thng tin cho hot ng 7: - T trng CM cn t chc sinh hot chuyn mn mi thng t nht 2 ln theo quy nh. Ni dung sinh hot tp trung gii quyt nhng vn kh trong qu trnh thc hin chng trnh, v PPDH, i mi nh gi kt qu hc tp ca HS, v dy hc cho ph hp vi i tng, V d : + Gii quyt, tho g mt s vn mi v kh ca chng trnh mn hc, + V dy hc theo chun kin thc, k nng ca chng trnh. + V cc bin php gii quyt nhng bi di, kh ca cc mn hc thuc TCM. + V nh gi theo chun kin thc, k nng ca chng trnh, son kim tra theo cc yu cu ca B. + V bi dng HS gii v ph o HS km. + V vic thc hin phn phi chng trnh ca S v ca B. + Thit k bi hc theo nh hng i mi PPDH. + Tho lun v phiu d gi v thc hin phn hi tch cc khi d gi. + V nng cao nng lc l lun dy hc ni chung v PPDH b mn ni ring. + Trao i gp v hng cc ti nghin cu trong TCM. + Di y l mt vi gi ni dung sinh hot TCM. Tnh hung 1: Gi nh rng cc GV trong TCM ca bn ngh bn a ra mt hng dn c th v dy hc tch cc. Di y l mt s gi bn tham kho v thc hin : Bc 1. Bn hy thit k mt gio n mu cho lnh vc chuyn mn ca mnh, bao gm : - Hot ng ca GV - Hot ng ca HS Hai nhm hot ng ny phi ph hp vi nhau, v d: - Hot ng ca GV: gii thiu ch mi, s dng cc phng php v k thut nu vn , tnh hung, cu hi. - Hot ng ca HS : gii quyt vn , tnh hung, tr li cu hi, th hin c nhng kin thc v kinh nghim ca bn thn v ch c hc. Bc 2. Hng dn GV thng qua tho lun ch ra : - Cch thc gip ngi hc phn tch, tng hp, nh gi thng tin thng qua vic tho lun vi nhng HS khc, thng qua vic tr li cc cu hi, vit bi v lm bi tp. - Hiu qu ca vic vn dng cc phng php trong dy hc tch cc. Bc 3. Tin hnh hot ng dy v hc theo gio n c thit k Bc 4. Khuyn khch GV cng tham gia :

- 111 -

- Khuyn khch GV phn nh v nu kin v nhng cch thc h thc hin trong cc hot ng trn lp v phng php dy hc tch cc. - Trao i v nhng mong mun, xut ca GV. - Nhng kin ch o ca bn vi t cch l t trng chuyn mn. Tnh hung 2: Gi nh rng cc GV trong TCM ca bn ngh bn t chc bi dng v k thut dy hc Cc mnh ghp . Di y l mt s gi bn tham kho v thc hin : Phng n 1 : - Bn hy nu cu hi : Trong t chuyn mn c /C no bit v k thut Cc mnh ghp ? - Nu c /C no bit th ngh /C chia s vi mi ngi, sau bo co vin mi pht ti liu. - Cc thnh vin trong t c, nghin cu ti liu so snh vi nhng iu c chia s, nu nhng iu cn bn khon cn trao i. - Bo co vin trnh by ngn gn v k thut Cc mnh ghp. - Cc thnh vin lng nghe tch cc, nu thc mc. - Bo co vin gii p thc mc (nu c) v kt lun. - Cc thnh vin thc hnh thit k k hoch bi hc c vn dng k thut Cc mnh ghp. C th l c nhn hoc nhm mn (nu cc t chuyn mn c nhiu mn hc). - Bo co vin t chc trao i, chia x v k hoch bi hc. Mi nhm mn c mt i din (nu c nhiu mn). - C nhn/Nhm mn hon thin k hoch bi hc theo gp . - Thc hnh dy hc k hoch bi hc son. C t d gi. - T chc phn hi tch cc gi dy. - B sung, iu chnh k hoch bi dy theo gp (nu c). Phng n 2 : - Pht trc cc ti liu v v k thut Cc mnh ghp cho cc thnh vin trong t chuyn mn. - ngh cc thnh vin nghin cu v tr li (ngn gn) vo giy A4 hai nhim v sau: + Ch ra nhng u im v nhng hn ch khi vn dng k thut Cc mnh ghp trong dy hc. + Nu nhng im cn bn khon cn mi ngi chia s, trao i. - ngh mt vi GV (nu l t c nhiu mn hc th nn c i din ca cc nhm mn) trnh by phn thu hoch ca mnh qua nghin cu ti liu.

- 112 -

- T chc nghin cu mt s k hoch bi hc/ bng hnh minh ha (nu c) - T chc chia s trong t chuyn mn. - Khi c nhng thc mc, bo co vin khng nn tr li ngay m nn khuyn khch, ng vin nhng thnh vin khc a ra cc phng n tr li. - B sung, kt lun (nu cn). - Thc hnh thit k k hoch bi hc c vn dng k thut Cc mnh ghp. C th l c nhn hoc nhm mn (nu t chuyn mn c nhiu mn). - Bo co vin t chc trao i, chia s v k hoch bi hc. Mi nhm mn c mt i din trnh by (nu t chuyn mn c nhiu mn), mi ngi cng gp kin. - C nhn/Nhm mn hon thin k hoch bi hc theo gp . - Thc hnh dy hc k hoch bi hc son. C t d gi. - T chc phn hi tch cc gi dy. - B sung, iu chnh k hoch bi dy theo gp (nu c). Tnh hung 3: Gi nh rng cc GV trong TCM ca bn ngh bn t chc bi dng v cch thit k mt s loi cu hi TNKQ. Di y l mt s gi bn tham kho v thc hin : - Bn hy pht ti liu v TNKQ, ngh cc c nhn t nghin cu v ghi vo giy A4 nhng im cn bn khon, mun trao i. - T chc chia s ton t v nhng bn khon, thc mc. - Mi c nhn t thit k 3 cu hi cho mi loi TNKQ (ng/sai; nhiu la chn; in khuyt; ghp i). - Pht tip ti liu: Tiu ch nh gi cht lng cu hi TNKQ cho c nhn t nghin cu. - Cc c nhn t nh gi cht lng cc cu hi ca mnh so vi cc tiu ch chnh sa. - T chc nh gi ng ng (nh gi cho). - T chc chia s theo nhm mn. Nhm trng ghi li nhng kin cha thng nht ngh t chia s. - Cc c nhn chnh sa v hon thin theo gp - T chc chia s ton t (nn chn i din cc nhm mn nu l t chuyn mn c nhiu mn). - Kt lun. - Nu vn cn nghin cu tip: Khi no nn s dng TNKQ hay t lun ?

- 113 -

Tnh hung 4: Gi nh rng cc GV trong TCM ca bn ngh bn t chc bi dng v qui trnh bin son kim tra (45 pht). Di y l mt s gi bn tham kho v thc hin : - Chia t thnh cc nhm mn (nu mn no ng th chia thnh 2/3 nhm) v thc hin nhim v: Nu nhng kh khn khi bin son kim tra ( t nht 3 ). - Thc hin k thut "Khn tri bn": Pht cho mi nhm 1 t giy A0; Yu cu mi c nhn vit vo gc khn ca mnh; Trao i nhm v ghi kin nhm vo chnh gia khn; ngh mi nhm trnh by trc lp. Yu cu ngn gn, nu r nhng im thng nht, nhng im b sung, nhng im bo lu v l do. - Kt lun (nu cn). - ngh mi nhm thng nht chn mt ni dung bin son kim tra theo ng qui trnh: Xc nh mc tiu, i chiu vi chun kin thc, k nng, thit k ma trn, bin son cu hi, p n - T chc chia s theo nhm mn, gp kin. - C nhn t chnh sa theo gp v hon thin. - T chc chia s trong t (nn chn i din ca cc nhm mn nu l TCM c nhiu mn). - Trao i, gii p nhng bn khon thc mc. - Kt lun. 3.2. D gi thm lp Hot ng 8: 1. Khi trin khai vic d gi, c nhng tnh hung no phc tp lm bn kh gii quyt? Bn hy trao i vi ng nghip v nhng tnh hung v nu bin php gi quyt. 2. Trao i vi ng nghip v ln k hoch chi tit cho vic d gi thm lp trong mt tun, thng ca t/ nhm chuyn mn Thng tin cho hot ng 8: - D gi thm lp nhm gip TTCM bit c vic chun b v thc hin k hoch bi dy ca GV, qua bit trnh GV, nhng thun li v kh khn v chuyn mn, nghip v ca GV trong gi ln lp; bit c mc thc hin chun kin thc - k nng trong CT ca GV, mc i mi PPDH v vic s dng thit b dy hc ca GV. Quan st mc tham gia ca HS vo qu trnh dy hc ngi d gi cn nhn bit c trnh ca HS v hiu qu vic vn dng PPDH tch cc ca GV. Sau bui d gi thm lp s c cuc trao i, gp cho GV ng lp. Nhng nhn xt, gp ca ngi d gi gip GV bit c u im v hn ch v ni dung, PPDH ca mnh t c kt nhng kinh nghim cho chnh bn thn. V vy vic d gi thm lp thc cht l nhm gp phn nng cao cht lng dy v qua ci thin kt qu hc tp ca HS. - 114 -

- Theo quy nh ca B, t trng, t ph cn m bo d gi GV trong TCM t nht 04 tit dy /GV; mi GV thc hin t nht 02 bi ging c ng dng CNTT, 04 tit dy ca hi ging hoc thao ging do nh trng t chc v 18 tit d gi ng nghip trong hoc ngoi nh trng (6). - Vic d gi thm lp c tc ng rt ln i vi ngi c d gi v phn no ti ngay chnh ngi d gi khi mc ch d gi c xc nh r v cng c d gi, th hin qua phiu d gi, c chun b c th, chi tit. Phiu d gi cn phn nh c tt c nhng vn ngi d gi quan tm, t vic chun b k hach bi dy ca GV, ti cc hot ng dy ca GV, hc ca HS vi cc nhn xt, nh gi v ni dung bi, tnh khoa hc, va sc, v tnh ph hp ca cc PPDH c s dng, h thng cu hi c hp l v c thc s pht huy vic hc tch cc ca HS, kh nng bao qut v x l tnh hung s phm ca GV; nhn xt v kt qu hc ca HS sau tit hc, c t c mc tiu ca bi khng? Tit hc c kt hp c yu cu gio dc, tc ng vo nhn cch ngi hc, gp phn gio dc k nng sng cho HS khng? Cc yu cu trn c xy dng thnh tiu ch v cho im o v nh gi c gi d. Ni dung trao i sau d gi tp trung vo mc thc hin chun kin thc- k nng ca CT mn hc; vo mc s dng h thng cu hi, cc thit b dy hc c s dng; vo vic bao qut, qun l hot ng hc tp ca HS; vo vic x l cc tnh hung s phm v vic to iu kin HS tham gia tch cc thc s vo gi hc. Nhng kin ng gp su vo hot ng v kt qu hat ng dy hc gip ch cho c ngi dy v ngi d gi. Bin bn trao i chuyn mn, nghip v sau gi d cn lu trong h s d gi ca TCM. Vic d gi c th tin hnh hp gia cc GV cng chuyn mn hoc m rng cho cc GV cng nhm chuyn mn nh nhm mn khoa hc t nhin, nhm mn khoa hc x hi. Thng thng trong hi thao ging, ngi d gi s ng v a dng hn c th trao i, hc tp ln nhau nhiu kha cnh, nht l v PPDH. Trong hi thao ging, GV thng u t nhiu cho vic s dng cc phng tin dy hc, nht l cc phng tin c s tr gip ca cng ngh thng tin. Vic lm mt mt gip GV t hc hi v tng cng c nng lc s phm ca c nhn, mt khc gip cc GV khc hc hi thm kinh nghim trong chun b bi dy, trong qu trnh tin hnh bi dy. - Trong cc khu ca qu trnh dy hc, khu kim tra nh gi kt qu hc tp ca HS c vai tr quyt nh n cht lng dy hc. V vy cc hot ng phc v cho vic nh gi ca GV i vi HS cn c quan tm, m bo kt qu nh gi khch quan, tin cy, cng khai, cng bng v minh bch. m bo cc yu cu , TTCM cn quan tm, ch o t bc hng dn HS n luyn, son kim tra (cu hi v p n, im), t chc kim tra, thi hc k, cui nm hc, chm bi v ln bng im theo ng nhng vn bn hng dn ca B GD&T, S GD&T v Phng GD&T. - K hoch d gi cn c thc hin trong k hoch cng tc ca mi GV v ca nhm/ t chuyn mn v c th ha trong tng hc k tng c nhn c th ch ng thc hin v tham gia. 3.3. T chc ta m, trao i lin b mn v thc hin DH theo CT mn hc Hot ng 9: 1. Bn hy trao i vi ng nghip v la chn ra 3 vn t chc trao i, ta m vi t chuyn mn khc trong trng cc bn. Phn tch ngha ca nhng vn s c trao i trong bui ta m. - 115 -

Thng tin cho hot ng 9: Cc TCM trong trng ph thng thng hot ng c lp do mi mn hc c c im ring v ni dung. Tuy nhin cng thc hin mc tiu gio dc, cng thc hin cc hot ng dy hc theo s ch o chung nn c mt s vn c th trao i gip cho vic tip cn v hiu nhng yu cu ca ch o tt hn v c th trao i tm ra bin php gii quyt hu hiu hn. V d trong vic khai thc chun kin thc- k nng ca CT mn hc khi chun b k hoch bi dy, trong vic tin hnh i mi PPDH, vn dng thnh tu ca cng ngh thng tin vo dy hc; trong vic ra kim tra, thi hc k v xy dng ma trn khi ra kim tra; trong vic dy hc theo chng trnh chun v chng trnh nng cao ca 8 mn THPT; trong vic thc hin tch hp vo dy hc mt s mn hc cc yu cu ca x hi nh gio dc bo v mi trng, gio dc phng chng t nn ma ty, gio dc k nng sng, .... Vn m cc TCM c th cng trao i, tho lun v xut cc gii php gii quyt l tng i nhiu. Tuy nhin trong mi nm hc ch c th t chc c hai hoc ba cuc ta m. Vic la chn c vn c nhiu ngi quan tm a ra trong bui ta m l rt quan trng. N m bo c cuc ta m c cht lng, mang hi th ca thc tin nh trng. Cc TTCM nn trao i, thm d t GV trong t ca mnh, quan tm ti nhng vn m GV thng a ra tranh lun, mong mun c tm hiu. V d sau h 2010, ti thi im B va tp hun dy hc v kim tra, nh gi theo chun kin thc- k nng trong CT mn hc, GV cn rt lng tng khi tip cn vn bn, vic ta m trao i gia cc t chuyn mn s gip GV tip cn c chun kin thc- k nng v s dng c ti liu hng dn thc hin chun, hn ch c s ph thuc vo SGK. c c bui ta m c cht lng, cc TTCM cn thnh lp mt b phn t chc chun b chu o cho bui ta m. B phn t chc s xc nh vn , mc ch ta m v kt qu cn t c; la chn ni dung, phn cng ngi chun b bo co dn, phn cng ngi chun b a im, my mc thit b cn thit (Microo, loa, my chiu,... nu cn), ngh mt s ngi ch ng tip cn trc vn c kin khi ng cuc ta m, to khng kh si ni kch thch GV tham gia trao i. Ta m to iu kin mi ngi tham gia c quyn a ra kin c nhn nn ngi iu khin cn ch to khng kh ci m, khng ph phn, ch trch gy cng thng. 3.4. Bo co Ban gim hiu vic thc hin qun l dy hc ca t chuyn mn Hot ng 10: 1. Theo bn cc bo co ca t chuyn mn c tc dng g i vi nh trng v i vi chnh t chuyn mn ca bn. 2. Nhng vn t xut no thng c bn trnh by v xin kin lnh o trng nh trng? Thng tin cho hot ng 10: T CM l mt b phn trong c cu trng THCS v THPT. Cc hat ng ca t c din ra di s ch o chung ca lnh o nh trng, cng thc hin k hoch chung ca trng v chu s qun l trc tip ca lnh o trng. V vy TTCM c trch nhim bo co cc hot ng, cch thc t chc v kt qu ca cc hot ng cho lnh o ph trch trc tip t mnh.

- 116 -

C 2 dng bo co: nh k v t xut. Bo co nh k c thc hin trong hi ngh lin tch. Hin nay phn ln cc trng n gin ha vic bo co v thay th bo co bng vic phn nh (bo co ming) hot ng ca TCM. c th tng hp kt qu hot ng ca cc TCM, cc t trng cn chun b bo co nh k theo mt khung thng nht v bo co thng c chun b sau mi hc k. Ni dung bo co th hin c nhng cng vic, hot ng thc hin theo k hoch ca TCM, ch tp trung vo vic dy hc theo chun kin thc - k nng ca CT mn hc, vo kt qu hc tp ca HS sau mi hc k, vo kt qu nhn xt, nh gi GV theo chun GV sau mi nm hc v vo nhng vn m nh trng quan tm trong nm hc . V d v vic bin son kim tra theo hng dn ca B. Bo co t xut khi TCM c nhng vic bt thng cn xin kin lnh o, t nhng vic lin quan n chuyn mn ti nhng vic cn gii quyt trong quan h gia cc t vin hoc gia GV vi HS,.... Thng thng, trc nhng vic t xut, TTCM trnh by vi lnh o nh trng v xin kin ch o trc tip. Cc bo co cn c lu trong h s chuyn mn, loi bo co s kt hc k v tng kt nm hc. Bo co t xut lu trong h s chuyn mn, nghip v ca t/ nhm chuyn mn.

PH LC
I. PHIU D GI 1.1. Phiu d gi s 1 (tham kho): PHIU D GI H tn ngi dy: .............................................................................................................. Trng : .................................................................Tnh.................................................... Tn bi :............................................................................................................................ Mn..................................................Lp.............................Ngy dy............................... H tn ngi nh gi : .................................Chuyn mn:.............................................. Chc v :............................................................................................................................ n v cng tc:................................................................................................................. Ngy nh gi.................................................................................................................... Tiu ch nh gi 1. Ni dung 1.1. y , chnh xc, h thng, tp trung vo kin thc trng tm ca bi hc. im ti a 6,0 2,5 im nh gi Nhn xt

- 117 -

Tiu ch nh gi 1.2. t c cc yu cu theo chun kin thc v k nng 1.3. C tnh cp nht, lin h thc tin, th hin tnh gio dc. 2. Phng php 2.1. T chc hot ng hc tp linh hot sng to v ph hp t mc tiu bi hc. 2.2. Thit b, dng, t liu, c s dng hp l ,hiu qu. 2.3. Cc bi tp/nhim v giao cho HS a dng, ch tnh phn ha cho i tng, kch thch hc sinh hc tp sng to. 2.4. HS tham gia hc tp ch ng, tch cc, t gic sng to ph hp vi nhn thc ca tng i tng C s tng tc, hp tc 2.5. HS c to iu kin lin h nhng kin thc bit pht hin kin thc mi, rn luyn k nng, vn dng vo thc t 2.6. Phn b thi gian cho cc hot ng hp l. m bo thi gian theo quy nh. 3. nh gi 3.1. T chc hot ng nh gi linh hot ph hp, kt hp nh gi ca GV v HS 3.2. HS c c hi c t nh gi v nh gi ln nhau. 3.3. t c mc tiu bi hc Tng cng

im ti a 2,0 1,5 10,0 2,5

im nh gi

Nhn xt

1,0

2,0

3,0

1,0

0,5 4,0 1,0 1,0 2,0 20,0

- 118 -

III. NH GI CHUNG

Ghi ch: Loi gii: im tng cng t t 17- 20 im, cc yu cu 1.2, 2.1, 2.2, 2.4, 2.6 t im ti a (tng cng 9 im) Loi kh : im tng cng t t 13- 16,5 im, cc yu cu 1.2, 2.1, 2.4, 2 t im ti a (tng cng 7,5 im) Loi trung bnh : im tng cng t t 10 12,5 im, cc yu cu 1.2 v 2.1 t im ti a (tng cng 4,5 im) Yu, km (di 10 im)
IV. TM TT TIN TRNH BI GING

Ni dung

Phng php

Nhn xt ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... 1.2. Phiu d gi s 2 (tham kho) Trng THCS/THPT:.....................................Tnh/Thnh ph: ....................................... PHIU D GI H v tn ngi dy:............................................................. Mn.................................... Ngy: ..... thng ..... nm 20... ; Bi dy tit...........................................; Lp................. Cc mt 1 NI DUNG 2 3 PHNG PHP 4 Cc yu cu ca bi ging Chnh xc, khoa hc (khoa hc b mn v quan im t tng, chnh tr). Bo m tnh h thng, ni dung, lm r trng tm. Lin h vi thc t (nu c), c tnh gio dc. S dng PP ph hp vi c trng b mn, vi ni dung ca kiu bi tp ln lp. im ti a 2 2 2 2 im

- 119 -

5 6 7 8 T CHC 9 KT QU 10

Kt hp tt cc PP trong cc hot ng dy v hc. S dng v kt hp tt cc phng tin, thit b dy hc ph hp vi ni dung ca kiu bi ln lp. Trnh by bng hp l, ch vit, hnh v, li ni r rng, chun mc, gio n hp l. Thc hin linh hot cc khu ln lp, phn phi thi gian hp l cc phn, cc khu. T chc, iu khin HS tch cc, ch ng ph hp vi ni dung ca kiu bi, vi cc i tng, HS hng th hc. a s HS hiu bi, nm vng trng tm, bit vn dng kin thc. Cng Xp loi

2 2

PHNG TIN

2 2 2

2 20

Xc nhn ca hiu trng

Ngi dy

Ngi d

Ghi ch: Thang im ca tng yu cu: 0; 0,5; 1; 1,5; 2 Loi gii: im tng cng t t 17- 20 im, cc yu cu 1, 4, 6, 9 phi t im ti a (tng cng 8 im), Loi kh : im tng cng t t 13- 16,5 im, cc yu cu 1, 4, 9 phi t im ti a (tng cng 6 im), Loi trung bnh : im tng cng t t 10 12,5 im, cc yu cu 1, 4 phi t im ti a (tng cng 4 im), Yu, km : im tng cng t t 9 tr xung.
IV. TM TT TIN TRNH BI GING

Ni dung

Phng php

- 120 -

Nhn xt ........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... II. T LIU V PHNG PHP DY HC V K THUT DY HC PHT HUY TNH TCH CC
1. Khi nim PPDH v cc bnh din ca PPDH

PPDH l khi nim c bn ca l lun dy hc, nhng n nay vn cn nhiu vn cn c tip tc nghin cu v thng nht trong cch nh ngha, phn loi cng nh xc nh m hnh cu trc ca PPDH. Khi nim PPDH c th hiu theo ngha rng l nhng hnh thc v cch thc hot ng ca GV v HS trong nhng iu kin dy hc xc nh nhm t c mc tiu dy hc. PPDH l mt khi nim phc hp, c nhiu bnh din, phng din khc nhau. C th nu ra mt s c trng ca PPDH nh sau: PPDH nh hng mc tiu dy hc; PPDH l s thng nht ca PP dy v PP hc; PPDH thc hin thng nht chc nng o to v gio dc; PPDH l s thng nht ca lgc ni dung dy hc v lgc tm l nhn thc; PPDH c mt bn ngoi v mt bn trong, mt khch quan v mt ch quan; PPDH l s thng nht ca cch thc hnh ng v phng tin dy hc. Do tnh phc hp ca khi nim PPDH nn vic phn loi v m t cu trc ca khi nim PPDH rt khc nhau v theo nhiu bnh din khc nhau nh m hnh cu trc 2 mt ca PPDH, m hnh 3, 4 thnh t c bn,... Cc nghin cu v l lun dy hc thng cp n 3 cp : Quan im dy hc Phng php dy hc K thut dy hc. - Quan im dy hc: l nhng nh hng tng th cho cc hnh ng PP, trong c s kt hp gia cc nguyn tc dy hc lm nn tng, nhng c s l thuyt ca ca LLDH i cng hay chuyn ngnh, nhng iu kin dy hc v t chc cng nh nhng nh hng mang tnh chin lc di hn, c tnh cng lnh, l m hnh l thuyt ca PPDH. Tuy nhin cc quan im dy hc cha a ra nhng m hnh hnh ng cng nh nhng hnh thc x hi c th ca PP. - Phng php dy hc: Khi nim PPDH y c hiu vi ngha hp, l cc PPDH, cc m hnh hnh ng c th. PPDH c th l nhng cch thc hnh ng ca GV v HS nhm thc hin nhng mc tiu DH xc nh, ph hp vi nhng ni dung v iu kin dy hc c th. PPDH c th quy nh nhng m hnh hot ng ca GV v HS. PPDH c th bao gm nhng PP chung cho nhiu mn v cc PP c th b mn. Bn cnh cc PPDH truyn thng quen thuc nh thuyt trnh, m thoi, trc quan, lm mu, c th k mt s PP khc nh: PP nghin cu trng hp, PP iu phi, PP ng vai,... - K thut dy hc: l nhng ng tc, cch thc hnh ng ca GV v HS trong cc tnh hung hnh ng nh nhm thc hin v iu khin qu trnh dy hc. Cc k thut dy hc cha phi l cc PPDH c lp. Bn cnh cc k thut dy hc thng dng, c th k n mt s k thut dy hc pht huy tnh tch cc, sng to ca ngi hc nh: K - 121 -

thut cng no, K thut thng tin phn hi, K thut b c, K thut tia chp, K thut khn tri bn, ... Quan im dy hc l khi nim rng, nh hng cho vic la chn cc PPDH c th. Cc PPDH l khi nim hp hn, a ra m hnh hnh ng. K thut dy hc l khi nim nh nht, thc hin cc tnh hung hnh ng. Mt quan im dy hc c nhng PPDH ph hp, mt PPDH c cc k thut dy hc c th. Tuy nhin, c nhng phng php ph hp vi nhiu quan im dy hc cng nh nhng k thut dy hc dng trong nhiu phng php khc nhau. V vy vic phn loi cc PPDH cng ch mang tnh tng i. Trong thc t, nhiu khi ngi ta dng chung khi nim PPDH cho cc bnh din, phng din khc nhau v chng u thuc phm tr PPDH.
2. Mt s PPDH c th vn dng khi dy hc phn ha, p ng nhiu loi i tng c hc lc khc nhau

2.1. Phng php dy hc theo hp ng (ph lc k hoch bi hc 1) Khi nim: PPDH theo hp ng l mt phng php t chc mi trng hc tp, trong HS c giao mt hp ng trn gi bao gm cc nhim v khc nhau (nhim v bt buc v t chn) trong mt khong thi gian nht nh cng nh c quyn ch ng xc nh thi gian v th t thc hin cc nhim v. Trong dy hc theo hp ng, GV l ngi nghin cu, thit k cc nhim v/ bi tp trong hp ng, t chc hng dn HS nghin cu hp ng chn nhim v cho ph hp vi nng lc ca mnh, k v cam kt s hon thnh nhim v chn sau khong thi gian nh trc nhm t c mc tiu ca bi hc Trong dy hc theo hp ng, HS c th quyt nh nhim v no cn thc hin trc v c th dnh bao nhiu thi gian cho ni dung . HS c th t chn hnh thc lm vic c nhn hay nhm hoc vi s h tr ca GV hoc ca HS khc thc hin cc yu cu theo hp ng k. Cch tin hnh: - GV gii thiu hp ng, - T chc k hp ng nhim v hc tp, - T chc, hng dn HS thc hin hp ng, - T chc nghim thu hp ng, - nh gi v nghim thu hp ng. Mt s lu : Mc d PP ny c nhiu u im nh: Cho php DH phn ha theo nhp hc v trnh ca HS; Tng cng tnh c lp ca HS; C nhiu c hi cho hng dn c nhn; Hot ng ca HS phong ph hn; HS c la chn cc hot ng a dng hn, ph hp vi nng lc ca tng HS; Nng cao thc trch nhim ca HS khi thc hin cc nhim v theo k hoch; Tng cng s tng tc gia HS- GV, trnh ch i, .Tuy nhin cn lu l khng phi mi ni dung u c th t chc hc theo hp ng m phi la chn ni

- 122 -

dung bi hc ph hp vi c trng ca ca PP hc theo hp ng. c bit l hp ng phi c cc nhim v bt buc v t chn (nhim v bt buc phi cn c vo chun kin thc v k nng, nhim v t chn nhm cng c, m rng, nng cao hoc lin h vn dng nhng kin thc, k nng lin quan n ni dung bi hc). Cc phiu h tr phi c cc mc khc nhau (h tr t hay nhiu p ng s phn ho v trnh nhn thc ca hc sinh). 2.2. Phng php dy hc theo gc (ph lc k hoch bi hc 2) Khi nim: PPDH theo gc l phng php theo HS thc hin cc nhim v khc nhau ti cc v tr khc nhau trong lp hc. Nhng khong khng gian ny to ra mi trng hc tp kch thch HS hc tch cc, HS c thc hnh, khm ph v tri nghim thng qua cc hot ng, qua HS c hc su v thoi mi. Cch tin hnh: V d: 4 gc cng thc hin mt ni dung v cng thc hin mc tiu hc tp nhng theo cc phong cch khc nhau v s dng cc phng tin/ dng hc tp khc nhau. Gc quan st: HS c th quan st mu vt tht hoc quan st hnh nh vt, th nghim, hin tngtrn mn hnh my tnh hoc tivi, rt ra kin thc cn lnh hi. Gc th nghim (Gc tri nghim): HS tin hnh th nghim theo nhm, quan st hin tng, gii thch v rt ra nhn xt cn thit. Gc phn tch: HS c ti liu SGK v ti liu tham kho tr li cu hi v rt ra kin thc mi cn lnh hi. Gc p dng: HS c bng tr gip (ch i vi gc xut pht) sau p dng gii bi tp hoc gii quyt mt vn c lin quan n thc tin.

V d: 4 gc cng thc hin mt ni dung v mc tiu hc tp nhng theo cc phong cch hc khc nhau v s dng cc phng tin/ dng hc tp khc nhau.

Lm th nghim
(Tri nghim)

Xem bng
(Quan st)

p dng
(p dng)

c ti liu
(Phn tch)4

- 123 -

Mt s lu : Dy hc theo gc c nhiu u im v n khng ch kch thch HS hc tp tch cc thng qua hot ng; HS c tng cng tham gia cc hot ng nn hng th c nng cao v c cm gic thoi mi hn. Cc em cn c hc su hn, c nhiu khng gian, thi gian hn hc tp tch cc v kt qu hc tp s bn vng hn. Tng tc c nhn gia GV v HS c tng cng. PPDH ny cho php iu chnh ph hp vi trnh , nhp ca HS v cn to nhiu kh nng la chn hn cho HS so vi dy hc khi GV ging bi cng nh to iu kin HS cng hp tc hc tp theo nhm t pht v nhn nhim v theo nng lc ca mnh. Tuy nhin khi t chc dy hc theo gc cn lu la chn ni dung cho ph hp vi c trng ca PP hc theo gc, ph hp vi khng gian lp hc v thi gian lm vic cc gc hot ng DH c hiu qu (c th t chc 3 hoc 4 gc tu theo iu kin v ni dung bi hc).
3. Mt s k thut dy hc tch cc

3.1. K thut khn tri bn Khi nim: L k thut dy hc mang tnh hp tc, kt hp gia hot ng c nhn v hot ng nhm nhm kch thch, thc y s tham gia tch cc, tng cng tnh c lp, trch nhim ca c nhn HS, pht trin s tng tc gia HS vi HS.

Cch tin hnh : - Chia HS thnh cc nhm v pht giy A0 cho cc nhm. - Chia giy A0 thnh phn chnh gia v phn xung quanh. Chia phn xung quanh thnh cc phn theo s thnh vin ca nhm (V d nhm 4 ngi). Mi ngi ngi vo v tr tng ng vi phn xung quanh. - 124 -

- Mi c nhn lm vic c lp trong khong vi pht, suy ngh v cu hi, ch v vit vo phn mang s ca mnh. - Khi ht thi gian lm vic c nhn, cc thnh vin trong nhm chia s, tho lun, thng nht cu tr li. - kin thng nht ca nhm c vit vo phn chnh gia. Mt s lu khi t chc dy hc theo k thut khn tri bn: - Nu s HS trong mt nhm qu ng, c th pht cho HS nhng mnh giy nh HS ghi li kin c nhn. Sau nh nhng kin vo phn khn mang s ca h. - Trong qu trnh tho lun, c th nh nhng kin thng nht vo gia khn. Nhng kin trng nhau c th nh chng ln nhau. Nu c nhng kin cha thng nht v c nhn vn bo lu th nh phn xung quanh khn tri bn (khi trnh by c th chia s ton lp hoc vi ring GV). 3.2. K thut cc mnh ghp Khi nim: L k thut dy hc mang tnh hp tc, kt hp gia c nhn, nhm v lin kt gia cc nhm nhm gii quyt mt nhim v phc hp, kch thch s tham gia tch cc cng nh nng cao vai tr ca c nhn HS trong qu trnh hp tc. Cch tin hnh :
K thut dy hc Cc mnh ghp
Giai on 1 ()
Nhm chuyn gia
HS HS HS

B
HSB HSB HSB

A
HSA HSA HSA

Giai on 2
Nhm mnh ghp

HS HSB

HSA

HS HSB

HSA

HS

HSB

HSA

II

Vng 1: Nhm chuyn gia - Lp hc s c chia thnh cc nhm (khong t 3 - 6 ngi). Mi nhm c giao mt nhim v vi nhng ni dung hc tp khc nhau. V d: + Nhm 1- Nhim v A (mu vng), + Nhm 2- Nhim v B (mu xanh), + Nhm 3- Nhim v C (mu ). - Mi c nhn lm vic c lp trong khong vi pht, suy ngh v cu hi, ch v ghi li nhng kin ca mnh. - 125 -

- Khi tho lun nhm phi m bo mi thnh vin trong tng nhm u tr li c tt c cc cu hi trong nhim v c giao v tr thnh chuyn gia ca lnh vc tm hiu v c kh nng trnh by li cu tr li ca nhm vng 2 Vng 2: Nhm mnh ghp - Hnh thnh nhm mi khong t 3 - 6 ngi (bao gm 1-2 ngi t nhm 1; 1-2 ngi t nhm 2; 1-2 ngi t nhm 3...), gi l nhm mnh ghp. - Cc cu hi v cu tr li ca vng 1 c cc thnh vin trong nhm mi chia s y vi nhau. - Khi mi thnh vin trong nhm mnh ghp u hiu c tt c ni dung vng 1 th nhim v mi s c giao cho cc nhm gii quyt. - Cc nhm mi thc hin nhim v, trnh by v chia x kt qu. Mt s lu khi thc hin k thut cc mnh ghp: - m bo nhng thng tin t cc mnh ghp vng 1 khi c ghp li vi nhau c th hiu c bc tranh ton cnh ca mt vn v l c s gii quyt mt nhim v phc hp vng 2. - Cc chuyn gia vng 1 c th c trnh khc nhau, nn cn xc nh cc yu t h tr kp thi tt c cc chuyn gia c th hon thnh nhim v vng 1, chun b cho vng 2. - S lng mnh ghp khng nn qu ln m bo cc thnh vin c th truyn t li kin thc cho nhau. - c im ca nhim v mi vng 2 l mt nhim v phc hp v ch c th gii quyt c trn c s nm vng nhng kin thc c t cc nhm vng 1. Do cn xc nh r nhng yu t cn thit v kin thc, k nng, thng tin, cng nh cc yu t h tr cn thit gii quyt nhim v phc hp ny. - Khi thc hin nhim v, cn phn cng r rng vai tr v nhim v ca cc thnh vin trong nhm nh sau: Vai tr Trng nhm Hu cn Th k Phn bin Lin lc vi nhm khc Lin lc vi thy c Nhim v Phn cng nhim v Chun b dng ti liu cn thit Ghi chp kt qu t cc cu hi phn bin Lin h vi cc nhm khc Lin h vi GV xin tr gip

- 126 -

3.3. K thut phn hi tch cc Khi nim: Thng tin phn hi trong qu trnh dy hc l cch GV v HS cng nhn xt, nh gi, a ra kin i vi nhng yu t c th c nh hng ti qu trnh hc tp nhm mc ch iu chnh, hp l ho qu trnh dy v hc. Cch tin hnh : - Din t kin ca bn mt cch n gin v c trnh t (Khng ni qu nhiu ) - C gng hiu c nhng suy t, tnh cm (Khng v v) - Tm hiu cc vn cng nh nguyn nhn ca chng. - Gii thch nhng quan im khng ng nht. - Chp nhn cch thc nh gi ca ngi khc. - Ch tp trung vo nhng vn c th gii quyt c trong thi im thc t. - Coi cuc trao i l c hi tip tc ci tin. - Ch ra cc kh nng la chn. Mt s lu : Khi thc hin k thut ny cn lu phi: - C s cm thng, - C kim sot, - c ngi nghe ch i, - C th, - Khng nhn xt v gi tr, - ng lc, - C th bin thnh hnh ng, - Cng tho lun, khch quan. III. T LIU V K HOCH BI DY (GIO N) Ph lc 1: K hoch bi hc a L lp 8 (vn dng phng php Hc theo gc) GV: Nguyn Th Thm Trng PTDT ni tr Nguyn Bnh khim Tnh Thi Nguyn Tit 2- Bi 2: KH HU CHU Kin thc hc c lin quan - V tr a l Chu Kin thc mi cn hnh thnh

- S phn b cc i, cc kiu kh - a hnh, din tch, hnh dng lnh hu Chu . th Chu . - c im chung ca kh hu lc a, kh hu gi ma Chu .

- 127 -

I. MC TIU Sau bi hc, hc sinh cn t c: 1 Kin thc: - Trnh by v gii thch c c im kh hu, s phn b ca cc i v cc kiu kh hu Chu . - Nu v gii thch c s khc nhau gia kiu kh hu lc a v kh hu gi ma Chu . 2. K nng: Rn cc k nng: phn tch mi lin h gia cc thnh phn t nhin, c lc , v biu kh hu. 3. Thi : C thc bo v mi trng gim thiu nhng hot ng tc ng trc tip v gin tip ca con ngi ti s xut hin v m rng hoang mc. II. CHUN B 1. Phng tin, thit b * Gio vin: + Bn kh hu Chu + Bn a l t nhin Chu + Lc cm Chu + Qu a cu. + Cc hnh nh, cu ch v cc loi ng vt, thc vt, biu hin ca nhit , lng ma c quan h vi cc cnh quan ph bin Chu . (Rng rm , hoang mc) + Giy Ao, phiu giao vic, bng dnh, ko * Hc sinh: + Mu v, thc k, bt ch, SGK, v ghi. + Su tm tranh nh c lin quan n ni dung bi hc. + c trc bi hc: Kh hu Chu + n li kin thc v k hiu bn , k nng v biu . + Mi HS chun b mt biu - v sn trc ta v ghi cc i lng: nhit , lng ma, thi gian. (thng nht v kch c giy)

- 128 -

2. Phng php: Hc theo gc; Thc hnh; Tho lun nhm; Trc quan; Vn p; Tr chi I. HOT NG DAY - HC
Thi gian 3 Ni dung Gii thiu bi Hot ng ca GV Hot ng ca HS dng/ phng tin

- Gi 2 em hc sinh ln bng - 2 HS ln bng ghi ghi tn cc nhn t tham gia - HS khc nhn xt, hnh thnh kh hu. nh gi - GV cht v dn dt vo bi mi. - Gii thiu ni dung cc gc, Chn gc ph hp cho HS t la chn gc theo phong cch hc v phong cch hc ca mnh . ngi vo v tr gc - Vn ng HS ngi vo cc chn. gc cho cn i v s lng . - Thng bo hnh thc, thi gian hot ng v sn phm ca mi gc. Lu hng lun chuyn cc gc. Lng nghe Bit c: nghin cu v hon thnh nhim v ti gc trong thi gian qui Quan st, hng dn, gi , h nh. Ht thi gian s tr HS thc hin nhim v ti dng v chuyn v tr hon thnh nhim cc gc. v gc tip theo. Ghi c tn ca cc i kh hu, cc kiu kh hu . Thc hnh ch trn bn cc i, cc kiu kh hu Chu .

37

T chc hot ng theo gc

Yu cu HS xc nh c phm vi phn b ca cc i, Nhim v cc kiu kh hu trn bn (ph lc 1) kh hu (ch c trn bn ). Xc nh tn V tr ca Vit Nam trong khu v v tr cc vc kh hu no? i kh hu, cc kiu kh hu. V tr ca Vit Nam. Gc quan st Gc phn tch Nhim v Hng dn HS phn tch: Ti sao c kiu kh hu ni cao; ti sao kh hu lc a chim din tch ln ? Nhng kiu kh hu

p dng k thut khn Bn kh hu tri bn Chu , Bc 1: C nhn c SGK (phn 1, 2) kt hp kin thc hc v Chu , hon thnh nhim v trong phiu giao vic (ghi vo khung ngoi giy Ao) Bc 2: 1 em s ghi Bn a l t nhng ni dung trng nhin Chu , lp ca cc c nhn SGK vo khung gia ca Qu a cu.

- 129 -

( ph lc 2)

do nhn t no to nn.

giy Ao.

Phn tch nguyn nhn dn n s phn ho kh hu a dng v phc tp; c im ca kh hu lc a, kh hu gi ma. Gi HS cch xc nh kh Gc p dng hu qua biu : Nhim v - Da vo lng ma (ma nhiu, ma t) xc nh biu (ph lc 3) th hin kh hu lc a hay kh V biu , hu gi ma. xc nh kiu kh hu qua - Da vo nhit nhn bit biu , dn biu th hin kh hu biu ln vng n i hay nhit i. v tr ph hp trn bn cm Chu Sau khi HS lun chuyn v . hon thnh nhim v tt c cc gc, GV t chc cho HS trnh by kt qu t c tng gc. Yu cu i din ca nhm HS ang ngi ti v tr ca gc no s trnh by kt qu t c gc .

HS cn c bng s liu , v biu , chn 2 biu chnh xc v p i din cho 2 khu vc kh hu dn ln v tr ph hp trn lc cm Chu

Lc cm Chu , Bng s liu nhit , lng ma 1 s a im

- i din ca cc gc ln lt trnh by kt qu. - Trong khi i din ca 1 nhm trnh by kt qu, cc nhm khc theo di v c i din n ti v tr gc so snh v i chiu vi kt qu nhm mnh, nhn xt hoc b sung (nu c).

Cht kin thc ng.

* Cc cu hi dng trong tr chi: 1. Bn hy cho bit: khu p c hnh thnh ni quanh nm nhn c nhiu lng nhit mt tri l khu p no ? 2. y l mt khu p nm gia p thp 00 v 600 ? 3. Tn khu p hnh thnh do ng lc ? 4. Loi gi ny thi t p cao 300 v p thp 00 ? 5. Loi gi ny thi t p cao 300 v p thp 600 ? 6. S chuyn ng ca khng kh gia ai p cao v thp to thnh cc h thng gi thi vng trn gi l g ? - 130 -

HP NG HC TP MN A L LP 6 TIT 23 BI 19: KH P V GI TRN TRI T

Bt buc hay t chn 1.Tm hiu khi nim Kh p v dng c o kh p Bt buc

Nhim v

Thi gian

Hnh thc thc hin

a im thc hin

p n

Hon thnh

T nh gi

C p n sn

2. Xc nh s phn b Bt cc ai kh p buc trn Tri t 3.Tm hiu phm vi hot Bt ng ca cc buc loi gi chnh trn Tri t 4. - Khi nim v gi - Nguyn nhn hnh thnh gi 5. Hon lu kh quyn

C p n sn Hc sinh t cha Hc sinh t cha C p n sn Hc sinh t cha

T chn

T chn

6. Vit Nam nm trong T vng hot chn ng ca loi gi no?

* iu kin: Mi t phi thc hin 5 trong s 6 nhim v nu trn, gm 3 nhim v bt buc v 2 nhim v t chn. Ti l, thay mt cho t.., xin cam kt s hon thnh cc nhim v trong .......................... Ch k hc sinh Ch k gio vin

- 131 -

Bng hng dn thc hin cc nhim v trong hp ng * Nhim v 1: Tm hiu v khi nim kh p v dng c o kh p - Cch thc hin: Yu cu HS c thng tin phn 1.a, quan st H. 4.6 trg 53 trong SGK v s dng kin thc hc tho lun cu hi a. Kh p l g? b. Dng c o kh p: + Dng c o kh p l g ? c my loi kh p k + Kh p trung bnh chun ngang mc nc bin l bao nhiu ? * Nhim v 2: Xc nh s phn b cc ai kh p trn Tri t - Cch thc hin: Hc sinh da vo thng tin v quan st H. 50 trong SGK: + Xc nh cc khu p cao phn b nhng v no, cc khu p thp phn b nhng v no? + V sao cc ai kh p ny li khng lin tc m b chia ct thnh nhng khu kh p ring bit ? - Cc thnh vin tho lun trnh by ra giy Ao. * Nhim v 3 Tm hiu phm vi hot ng ca cc loi gi chnh trn Tri t - Cch thc hin: + HS da vo H. 50, H. 51 trong SGK, in vo ch trng hon thnh ni dung v cc loi gi chnh trn Tri t + Gii thch v sao tn phong li thi t 300 bc v Xch o + Gii thch v sao gi ty n i li thi t khong v 300 Bc v Nam ln khong cc v 600 Bc v Nam. + V sao gi tn phong v gi ty n i khng thi thng theo hng kinh tuyn m hi lch v pha tay phi na cu Bc v v pha tay tri na cu Nam? + HS tho lun vit ra giy Ao dn vo gc hc tp. * Nhim v 4 Khi nim v gi - Cch thc hin: HS da vo thng tin mc 2 kt hp vi H. 51 trong SGK tr li cu hi : + Gi l g ? + Nguyn nhn sinh ra gi - S chnh lch gia 2 khu p cao v thp cng ln th tc gi s nh th no? - 132 -

* Nhim v 5 Hon lu kh quyn - Cch thc hin: HS da vo ti liu kt hp vi H. 51 trnh by: + Th no l hon lu kh quyn? + Trnh by trn tranh 1 hon lu gi * Nhim v 6 HS tm hiu, tham kho ti liu, lc v tr li cu hi: Vit Nam nm trong vng hot ng ca loi gi no ? p n: Nhim v 1 - Kh p l sc p ca khng kh ln b mt Tri t. - Dng c o kh p l kh p k. - Kh p trung bnh chun ngang mc nc bin l 760mm thy ngn. - C 2 loi kh p k: kh p k thy ngn v kh p k kim loi. Nhim v 2 Cc ai kh p trn Tri t - Cc ai p thp phn b 00 , 60 0 Bc v 60 0 Nam. - Cc ai p cao nm 300 Bc , 300 Nam v 900 Bc v 900 Nam. - Do s xen k gia lc a v i dng nn cc ai kh p ny khng lin tc, m b chia ct ra thnh tng khu kh p ring bit. Nhim v 3 Cc loi gi chnh trn Tri t 1- Gi tn phong: l gi thi thng xuyn t p cao 300 Bc v p thp 00 v t p cao 30 0 Nam v p thp 00 2- Gi ty n i: l gi thi t p cao 300 Bc v p thp 600 Bc v t p cao 300 Nam v p thp 600 Nam 3- Gi ng cc : l gi thi t p cao 900 Bc v p thp 600 Bc v t p cao 900 Nam v p thp 600 Nam . 4- Nu nhn xui theo chiu gi thi, gi tn phong v gi ty n i khng thi thng theo hng kinh tuyn m hi lch v pha tay phi na cu Bc v v pha tay tri na cu Nam. Nguyn nhn do vn ng t quay ca Tri t . Nhim v 4 1. Gi: l s chuyn ng ca khng kh t ni p cao n ni p thp . 2. Nguyn nhn sinh ra gi: do s chnh lch kh p gia 2 khu vc gn nhau . 3. S chnh lch gia 2 khu p cao v thp cng ln th tc gi thi cng mnh - 133 -

Nhim v 5 - Hon lu kh quyn : L s chuyn ng ca khng kh gia ai kh p cao v thp to thnh cc h thng gi thi vng trn . Nhim v 6 - Vit Nam nm trong vng hot ng ca loi gi tn phong na cu Bc
IV. HNG DN BIN SON KIM TRA

(Trch cng vn s 8773/BGDT-GDTrH ngy 30 thng 12 nm 2010 ca B GDT) bin son kim tra cn thc hin theo quy trnh sau: Bc 1. Xc nh mc ch ca kim tra kim tra l mt cng c dng nh gi kt qu hc tp ca hc sinh sau khi hc xong mt ch , mt chng, mt hc k, mt lp hay mt cp hc nn ngi bin son kim tra cn cn c vo mc ch yu cu c th ca vic kim tra, cn c chun kin thc k nng ca chng trnh v thc t hc tp ca hc sinh xy dng mc ch ca kim tra cho ph h p. Bc 2. Xc nh hnh thc kim tra kim tra (vit) c cc hnh thc sau: 1) kim tra t lun; 2) kim tra trc nghim khch quan; 3) kim tra kt hp c hai hnh thc trn: c c cu hi dng t lun v cu hi dng trc nghim khch quan. Mi hnh thc u c u im v hn ch ring nn cn kt hp mt cch hp l cc hnh thc sao cho ph hp vi ni dung kim tra v c trng mn hc nng cao hiu qu, to iu kin nh gi kt qu hc tp ca hc sinh chnh xc hn. Nu kim tra kt hp hai hnh thc th nn c nhiu phin bn khc nhau hoc cho hc sinh lm bi kim tra phn trc nghim khch quan c lp vi vic lm bi kim tra phn t lun: lm phn trc nghim khch quan trc, thu bi ri mi cho hc sinh lm phn t lun. Bc 3. Thit lp ma trn kim tra (bng m t tiu ch ca kim tra) Lp mt bng c hai chiu, mt chiu l ni dung hay mch kin thc, k nng chnh cn nh gi, mt chiu l cc cp nhn thc ca hc sinh theo cc cp : nhn bit, thng hiu v vn dng (gm c vn dng cp thp v vn dng cp cao). Trong mi l chun kin thc k nng chng trnh cn nh gi, t l % s im, s lng cu hi v tng s im ca cc cu hi. S lng cu hi ca tng ph thuc vo mc quan trng ca mi chun cn nh gi, lng thi gian lm bi kim tra v trng s im quy nh cho tng mch kin thc, tng cp nhn thc.

- 134 -

KHUNG MA TRN KIM TRA (Dng cho loi kim tra TL hoc TNKQ)
Cp Tn ch (ni dung,chng) Ch 1 Chun KT, KN cn kim tra (Ch) S cu T l % S im (Ch) S cu T l % S im Nhn bit Thng hiu Cp thp Cp cao

Vn dng Cng

(Ch) S cu S im (Ch) S cu S im

(Ch) S cu S im (Ch) S cu S im

(Ch) S cu S im (Ch) S cu S im S cu ... im=...% S cu ... im=...%

S cu S im Ch 2 S cu S im ............. ............... Ch n S cu S im T l % Tng s cu Tng s im T l %

(Ch) S cu S im S cu S im %

(Ch) S cu S im S cu S im %

(Ch) S cu S im S cu S im %

(Ch) S cu S im S cu ... im=...% S cu S im

KHUNG MA TRN KIM TRA (Dng cho loi kim tra kt hp TL v TNKQ)
Cp Tn Ch (ni dung, chng) Ch 1 TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL TNKQ TL Chun KT, KN cn kim (Ch) tra (Ch) S cu S im S cu S im Nhn bit Thng hiu Vn dng Cp thp Cp cao Cng

(Ch) S cu S im

(Ch) S cu

(Ch) S cu

(Ch) S cu

(Ch) S cu

(Ch) S cu

S cu S im T l %

S im S im

S cu... S im S im S im im=...%

- 135 -

Ch 2 S cu S im T l % ............. ............... Ch n

(Ch) S cu S im

(Ch) S cu S im

(Ch) S cu S im

(Ch) S cu

(Ch) S cu

(Ch) S cu

(Ch) S cu

(Ch) S cu S cu

S im S im

S im S im S im ... im=...%

(Ch) S cu S im T l % Tng s cu Tng s im T l % S cu S im S cu S im %

(Ch) S cu S im

(Ch) S cu S im S cu S im %

(Ch) S cu

(Ch) S cu

(Ch) S cu

(Ch) S cu

(Ch) S cu S cu

S im S im S cu S im %

S im S im S im ... im=...% S cu S im

Cc bc c bn thit lp ma trn kim tra: (minh ha ti ph lc) B1. Lit k tn cc ch (ni dung, chng...) cn kim tra; B2. Vit cc chun cn nh gi i vi mi cp t duy; B3. Quyt nh phn phi t l % tng im cho mi ch (ni dung, chng...); B4. Quyt nh tng s im ca bi kim tra; B5. Tnh s im cho mi ch (ni dung, chng...) tng ng vi t l %; B6. Tnh t l %, s im v quyt nh s cu hi cho mi chun tng ng; B7. Tnh tng s im v tng s cu hi cho mi ct; B8. Tnh t l % tng s im phn phi cho mi ct; B9. nh gi li ma trn v chnh sa nu thy cn thit. Cn lu : - Khi vit cc chun cn nh gi i vi mi cp t duy: + Chun c chn nh gi l chun c vai tr quan trng trong chng trnh mn hc. l chun c thi lng quy nh trong phn phi chng trnh nhiu v lm c s hiu c cc chun khc. + Mi mt ch (ni dung, chng...) nn c nhng chun i din c chn nh gi. + S lng chun cn nh gi mi ch (ni dung, chng...) tng ng vi thi lng quy nh trong phn phi chng trnh dnh cho ch (ni dung, chng...) . Nn s lng cc chun k nng v chun i hi mc t duy cao (vn dng) nhiu hn.

- 136 -

- Quyt nh t l % tng im phn phi cho mi ch (ni dung, chng...): Cn c vo mc ch ca kim tra, cn c vo mc quan trng ca mi ch (ni dung, chng...) trong chng trnh v thi lng quy nh trong phn phi chng trnh phn phi t l % tng im cho tng ch . - Tnh s im v quyt nh s cu hi cho mi chun tng ng Cn c vo mc ch ca kim tra phn phi t l % s im cho mi chun cn nh gi, mi ch , theo hng. Gia ba cp : nhn bit, thng hiu, vn dng theo th t nn theo t l ph hp vi ch , ni dung v trnh , nng lc ca hc sinh. + Cn c vo s im xc nh B5 quyt nh s im v cu hi tng ng, trong mi cu hi dng TNKQ phi c s im bng nhau. + Nu kim tra kt hp c hai hnh thc trc nghim khch quan v t lun th cn xc nh t l % tng s im ca mi mt hnh thc sao cho thch hp. Bc 4. Bin son cu hi theo ma trn Vic bin son cu hi theo ma trn cn m bo nguyn tc: loi cu hi, s cu hi v ni dung cu hi do ma trn quy nh, mi cu hi TNKQ ch kim tra mt chun hoc mt vn , khi nim. cc cu hi bin son t cht lng tt, cn bin son cu hi tho mn cc yu cu sau: ( y trnh by 2 loi cu hi thng dng nhiu trong cc kim tra) a. Cc yu cu i vi cu hi trc nghim khch quan nhiu la chn 1) Cu hi phi nh gi nhng ni dung quan trng ca chng trnh; 2) Cu hi phi ph hp vi cc tiu ch ra kim tra v mt trnh by v s im tng ng; 3) Cu dn phi t ra cu hi trc tip hoc mt vn c th; 4) Khng nn trch dn nguyn vn nhng cu c sn trong sch gio khoa; 5) T ng, cu trc ca cu hi phi r rng v d hiu i vi mi hc sinh; 6) Mi phng n nhiu phi hp l i vi nhng hc sinh khng nm vng kin thc; 7) Mi phng n sai nn xy dng da trn cc li hay nhn thc sai lch ca hc sinh; 8) p n ng ca cu hi ny phi c lp vi p n ng ca cc cu hi khc trong bi kim tra; 9) Phn la chn phi thng nht v ph hp vi ni dung ca cu dn; 10) Mi cu hi ch c mt p n ng, chnh xc nht; 11) Khng a ra phng n Tt c cc p n trn u ng hoc khng c phng n no ng. b. Cc yu cu i vi cu hi t lun 1) Cu hi phi nh gi ni dung quan trng ca chng trnh; 2) Cu hi phi ph hp vi cc tiu ch ra kim tra v mt trnh by v s im tng ng;

- 137 -

3) Cu hi yu cu hc sinh phi vn dng kin thc vo cc tnh hung mi; 4) Cu hi th hin r ni dung v cp t duy cn o; 5) Ni dung cu hi t ra mt yu cu v cc hng dn c th v cch thc hin yu cu ; 6) Yu cu ca cu hi ph hp vi trnh v nhn thc ca hc sinh; 7) Yu cu hc sinh phi hiu nhiu hn l ghi nh nhng khi nim, thng tin; 8) Ngn ng s dng trong cu hi phi truyn ti c ht nhng yu cu ca cn b ra n hc sinh; 9) Cu hi nn gi v: di ca bi lun; Thi gian vit bi lun; Cc tiu ch cn t. 10) Nu cu hi yu cu hc sinh nu quan im v chng minh cho quan im ca mnh, cu hi cn nu r: bi lm ca hc sinh s c nh gi da trn nhng lp lun logic m hc sinh a ra chng minh v bo v quan im ca mnh ch khng ch n thun l nu quan im . Bc 5. Xy dng hng dn chm (p n) v thang im Vic xy dng hng dn chm (p n) v thang im i vi bi kim tra cn m bo cc yu cu: Ni dung: khoa hc v chnh xc. Cch trnh by: c th, chi tit nhng ngn gn v d hiu, ph hp vi ma trn kim tra. Cn hng ti xy dng bn m t cc mc t c hc sinh c th t nh gi c bi lm ca mnh (k thut Rubric). Cch tnh im a. kim tra trc nghim khch quan Cch 1: Ly im ton bi l 10 im v chia u cho tng s cu hi. V d: Nu kim tra c 40 cu hi th mi cu hi c 0,25 im. Cch 2: Tng s im ca kim tra bng tng s cu hi. Mi cu tr li ng c 1 im, mi cu tr li sai c 0 im. Sau qui im ca hc sinh v thang im 10 theo cng thc:

10 X , trong X max

+ X l s im t c ca HS; + Xmax l tng s im ca .

V d: Nu kim tra c 40 cu hi, mi cu tr li ng c 1 im, mt hc sinh 10.32 lm c 32 im th qui v thang im 10 l: = 8 im. 40

b. kim tra kt hp hnh thc t lun v trc nghim khch quan Cch 1: im ton bi l 10 im. Phn phi im cho mi phn TL, TNKQ theo nguyn tc: s im mi phn t l thun vi thi gian d kin hc sinh hon thnh tng phn v mi cu TNKQ c s im bng nhau. - 138 -

V d: Nu dnh 30% thi gian cho TNKQ v 70% thi gian dnh cho TL th im cho tng phn ln lt l 3 im v 7 im. Nu c 12 cu TNKQ th mi cu tr li ng 3 s c = 0, 25 im. 12
Cch 2: im ton bi bng tng im ca hai phn. Phn phi im cho mi phn theo nguyn tc: s im mi phn t l thun vi thi gian d kin hc sinh hon thnh tng phn v mi cu TNKQ tr li ng c 1 im, sai c 0 im.

Khi cho im ca phn TNKQ trc ri tnh im ca phn TL theo cng thc sau:

+ XTN l im ca phn TNKQ; X TL = + XTL l im ca phn TL; X TN .TTL , trong TTN + TTL l s thi gian dnh cho vic tr li phn TL. + TTN l s thi gian dnh cho vic tr li phn TNKQ. Chuyn i im ca hc sinh v thang im 10 theo cng thc: 10 X , trong X max + X l s im t c ca HS; + Xmax l tng s im ca .

V d: Nu ma trn dnh 40% thi gian cho TNKQ v 60% thi gian dnh cho TL v c 12 cu TNKQ th im ca phn TNKQ l 12; im ca phn t lun l: 12.60 X TL = = 18 . im ca ton bi l: 12 + 18 = 30. Nu mt hc sinh t c 27 im 40 10.27 th qui v thang im 10 l: = 9 im. 30 c. kim tra t lun Cch tnh im tun th cht ch cc bc t B3 n B7 phn Thit lp ma trn kim tra, khuyn khch gio vin s dng k thut Rubric trong vic tnh im v chm bi t lun (tham kho cc ti liu v nh gi kt qu hc tp ca hc sinh). Bc 6. Xem xt li vic bin son kim tra Sau khi bin son xong kim tra cn xem xt li vic bin son kim tra, gm cc bc sau: 1) i chiu tng cu hi vi hng dn chm v thang im, pht hin nhng sai st hoc thiu chnh xc ca v p n. Sa cc t ng, ni dung nu thy cn thit m bo tnh khoa hc v chnh xc. 2) i chiu tng cu hi vi ma trn , xem xt cu hi c ph hp vi chun cn nh gi khng? C ph hp vi cp nhn thc cn nh gi khng? S im c thch hp khng? Thi gian d kin c ph hp khng? (gio vin t lm bi kim tra, thi gian lm bi ca gio vin bng khong 70% thi gian d kin cho hc sinh lm bi l ph hp). 3) Th kim tra tip tc iu chnh cho ph hp vi mc tiu, chun chng trnh v i tng hc sinh (nu c iu kin, hin nay c mt s phn mm h tr cho vic ny, gio vin c th tham kho). 4) Hon thin , hng dn chm v thang im.
- 139 -

TI LIU THAM KHO

1. B GD T Chng trnh gio dc ph thng, NXB Gio dc, 2006 2. B GD T- Cng vn s 8773/BGDT-GDTrH, ngy 30/12/2010, V/v: Hng dn bin son kim tra 3. B GD T, D n Vit- B "Dy v hc tch cc, mt s phng php v k thut dy hc" Nh xut bn HSP, nm 2010 4. B GD T- iu l Trng trung hc c s, trng trung hc ph thng v trng ph thng c nhiu cp hc. (Ban hnh km theo Thng t s: 12/2011/TT-BGDT ngy 28/3 /2011ca B trng B Gio dc v o to) 5. B GD T Quyt nh s: 51/2008/Q-BGDT, ngy 15 thng 9 nm 2008 v "Sa i, b sung mt s iu ca Quy ch nh gi, xp loi hc sinh trung hc c s v hc sinh trung hc ph thng ban hnh km theo Quyt nh s 40/2006/Q-BGDT ngy 05 thng 10 nm 2006 ca B trng B Gio dc v o to" 6. B GD T - Thng t s 12 /2009/TT-BGDT- Quy nh v tiu chun nh gi cht lng gio dc trng trung hc c s. 7. Lut gio dc (sa i 2009) 8. Nguyn Vn Cng Gp phn i mi phng php dy hc trng trung hc ph thng H Ni 2009 9. Phm Vit Vng "Gio dc hc" NXB i hc quc gia H Ni - 2000 10. Vin Ngn ng hc- T in Ting Vit, NXB Nng- 2001

- 140 -

CHUYN 4

T TRNG CHUYN MN VI NHIM V QUN L PHT TRIN CHUYN MN, NGHIP V CHO GIO VIN TRNG TRUNG HC
I. MC TIU
1. Mc tiu chung: Tng cng s hiu bit cho TTCM v cc ni dung v cch thc trin khai cc hot ng qun l, bi dng, pht trin chuyn mn, nghip v cho GV theo chun ngh nghip v bit cch to ng lc lm vic cho GV theo thm quyn, ph hp vi bi cnh x hi v iu kin ca mi nh trng. 2. Mc tiu c th

- Xc nh c vai tr ca i ng GV i vi s nghip pht trin nh trng v vai tr ca TTCM trong vic pht trin i ng GV. Nhn bit c mt s ni dung c bn v pht trin i ng p ng yu cu gio dc hin nay v trong tng lai, trong trng tm l qun l hot ng bi dng pht trin chuyn mn, nghip v, o c ngh nghip v to ng lc lm vic cho i ng GV ph hp vi iu kin ca t, vi vai tr, trch nhim, quyn hn ca TTCM trong trng trung hc. - T chc thc hin cc hot ng qun l, bi dng pht trin chuyn mn, nghip v cho GV trong TCM trng trung hc theo chun ngh nghip GV c hiu qu. Tham mu cho lnh o nh trng trong vic s dng hp l i ng GV ca t, c bin php to ng lc lm vic cho GV bng hnh thc ph hp; thc hin kim tra, nh gi GV trong t ng qui nh, theo nh hng pht trin.. - Mong mun, tch cc, ch ng trong i mi qun l v thc hin cc hot ng bi dng chuyn mn, nghip v cho i ng GV trong TCMn p ng yu cu i mi gio dc hin nay.
II. NI DUNG
1. Vai tr ca t trng chuyn mn trong vic pht trin chuyn mn nghip v cho i ng gio vin

1.1. Vai tr ca i ng gio vin i vi s pht trin nh trng ph thng Hot ng 1. Hy suy ngh v pht biu vai tr ca i ng gio vin i vi s pht trin nh trng bng mt vi cu din t ngn gn. Thng tin cho hot ng 1.

i ng GV l mt trong nhng lc lng c bn tham gia xy dng v pht trin nh trng, c vai tr quyt nh cht lng gio dc.
- 141 -

Trong qu trnh lnh o v qun l trng hc, hiu trng, cc TTCM khng th t mnh i mi cc hot ng ca nh trng, ca t. Bi mt trong nhng kha cnh ca qun l l thc hin cc cng vic qua n lc ca nhng ngi khc. Mun mi ngi tham gia th cc ch trng i mi phi c i ng GV, nhn vin hiu r v chp nhn. H chnh l lc lng ng h v tham gia vo mi hot ng ca trng, ca t (hoch nh chin lc v xy dng cc k hoch hot ng ca t, ca trng; mi trng vn ha nh trng cng do h tham gia xy dng v vun trng; h tham gia vo cc hot ng ca cng ng, huy ng v s dng cc ngun lc pht trin nh trng). Hot ng trung tm ca nh trng l dy hc v gio dc. pht trin gio dc ton din hc sinh thy gio, c gio s l lc lng trc tip thc hin chng trnh gio dc ca cp hc. Cht lng gio dc ca nh trng phn ln l do i ng GV quyt nh. Do pht trin i ng va l mc tiu, va l ng lc pht trin nh trng.
1.2.Vai tr ca t trng CM trong vic pht trin i ng GV Hot ng 2. Hy suy ngh v pht biu v vai tr ca t trng chuyn mn trong vic pht trin i ng gio vin. Thng tin cho hot ng 2.

Ch th 40/CT-TW ca Ban B th Trung ng ng v "xy dng, nng cao cht lng i ng nh gio v cn b qun l gio dc" ch r: mc tiu l xy dng i ng nh gio v cn b qun l gio dc c chun ho, m bo cht lng, v s lng, ng b v c cu, c bit ch trng nng cao bn lnh chnh tr, phm cht, li sng, lng tm, tay ngh ca nh gio; thng qua vic qun l, pht trin ng nh hng v c hiu qu s nghip gio dc nng cao cht lng o to ngun nhn lc, p ng nhng i hi ngy cng cao ca s nghip cng nghip ho, hin i ho t nc. thc hin mc tiu , l nhim v ca nhiu cp qun l t B GD&T, S GD&T, Phng GD&T v mi nh trng. Trong trng hc, xy dng pht trin i ng l trch nhim ca hiu trng, cc ph hiu trng, TTCM v ca mi thnh vin. Trong TCM, ngi TTCM phi l ngi lnh o pht trin i ng (tp hp, nh hng, dn dt). T trng phi chu trch nhim chnh trong qun l i ng GV ca t (thng qua thc hin cc chc nng qun l: xy dng k hoch, t chc thc hin, gim st, nh gi cc hot ng xy dng v pht trin chuyn mn, nghip v, do c ngh nghip cho i ng GV mt cch linh hot, sng to, theo ng thm quyn v ph hp vi iu kin ca b mn, ca nh trng p ng yu cu thc thi nhim v.
2. Nhng yu cu ca i ng GV ca trng THCS v THPT

Hot ng 3. Tho lun tr li cu hi: thc hin tt mc tiu gio dc cp hc, nng cao cht lng gio dc ton din trong nh trng, i ng GV trong cc trng trung hc cn m bo cc yu cu c bn no? (cng vit ra giy nhng yu cu ). Thng tin c bn cho hot ng 3:

Theo qui nh ca Chun ngh nghip GV THCS, THPT (Ban hnh km theo Thng t s 30 /2009 /TT-BGDT ngy 22 thng 10 nm 2009 ca B trng B Gio dc v
- 142 -

o to), ti cc iu 4, iu 9, mi GV THCS v THPT phi p ng 6 tiu chun vi 25 tiu ch, c th khi qut trn cc ni dung chnh sau:
2.1. Phm cht chnh tr v o c

- Nhn thc t tng chnh tr vi trch nhim ca mt cng dn, mt nh gio i vi nhim v xy dng v bo v T quc. Tham gia cc hot ng x hi, xy dng v bo v qu hng t nc, gp phn pht trin i sng vn ho cng ng. Yu ngh, tn ty vi ngh; sn sng khc phc kh khn hon thnh tt nhim v gio dc HS; - Chp hnh y cc quy nh ca php lut, ch trng chnh sch ca ng v Nh nc. Thc hin nghim tc cc quy nh ca a phng. Lin h thc t gio dc hc sinh thc chp hnh php lut v gi gn trt t an ninh x hi ni cng cng. Vn ng gia nh chp hnh cc ch trng chnh sch, php lut ca Nh nc, cc quy nh ca a phng. - Chp hnh quy ch ca ngnh, quy nh ca nh trng, c nghin cu v c gii php thc hin. Thi lao ng nghim tc, m bo ngy cng; ln lp ng gi, khng ty tin b lp hc, b tit dy; chu trch nhim v cht lng ging dy v gio dc lp c phn cng. - C o c, nhn cch v li sng lnh mnh, trong sng ca nh gio; c tinh thn u tranh chng cc biu hin tiu cc; lun c thc phn u vn ln trong ngh nghip; c ng nghip, HS v cng ng tn nhim. - Trung thc trong cng tc; on kt trong quan h ng nghip; ht lng phc v nhn dn v HS.
2.2. Trnh chuyn mn

- C trnh chuyn mn c o to theo ng chun trnh ca GV ging dy cp hc. - Nm vng mc tiu, ni dung c bn ca chng trnh, SGK ca cc mn hc c phn cng ging dy; c kin thc chuyn su, ng thi c kh nng h thng ho kin thc trong c cp hc nng cao hiu qu ging dy i vi cc mn hc hoc lp hc c phn cng ging dy. - Kin thc c bn trong cc tit dy m bo y , chnh xc, c h thng. Dy hc m bo chun kin thc, k nng ca mn hc theo qui nh. - C kh nng hng dn ng nghip mt s kin thc chuyn su v mt mn hc, hoc c kh nng bi dng HS gii, hoc gip HS yu hay HS cn nhiu hn ch tr nn tin b. - C kin thc c bn v tm l hc s phm v tm l hc la tui, gio dc hc ca cp hc v vn dng c vo vic la chn PPGD, cch ng x trong gio dc ph hp vi tng i tng HS. - Mt b phn GV c trnh ngoi ng (khng k GV ngoi ng) c th ging dy bng ngoi ng - C kin thc v kim tra, nh gi kt qu hc tp, rn luyn ca HS v vn dng ph hp vi cp hc, nh gi HS chnh xc, khch quan theo ng cc qui nh hin hnh.
- 143 -

- C kin thc ph thng v chnh tr, x hi v nhn vn, kin thc lin quan n ng dng CNTT, ngoi ng, ting dn tc p ng yu cu dy hc. - C hiu bit c bn v nhim v chnh tr, kinh t, vn ho, x hi ca tnh, huyn, x ni cng tc.
2.3. Nghip v s phm

- Lp c KH dy hc trong nm hc v tng hc k nhm c th ha chng trnh gio dc cp hc theo qui nh ca B GD&T ph hp vi c im ca trng v lp c phn cng ging dy. Bit cch son gio n theo hng i mi, th hin cc hot ng dy hc tch cc ca thy v tr. - Xy dng mi trng hc tp thn thin, hp tc, la chn v kt hp tt cc PPDH thc hin cc hot ng dy hc trn lp pht huy c tnh nng ng sng to, ch ng hc tp ca HS. - Bit cch hng dn HS t hc. - S dng hnh thc kim tra nh gi ph hp i tng HS, s dng kt qu kim tra iu chnh vic hc tp ca HS mt cch tch cc. - Bit khai thc v s dng tt thit b, dng dy hc nhm h tr qu trnh hc tp ca HS. - Ngn ng ging dy trong sng, trnh by r rng, mch lc cc ni dung ca bi hc. Ni r rng, rnh mch, khng ni ngng khi ging dy v giao tip trong phm vi nh trng. - C cc bin php gio dc c bit ph hp - C kh nng phi hp vi gia nh v cc on th a phng theo di, lm cng tc gio dc HS. - T chc cc bui ngoi kha hoc tham quan hc tp, sinh hot tp th thch hp. - Thng xuyn trao i gp vi HS v tnh hnh hc tp, tham gia cc hot ng gio dc ngoi gi ln lp v cc gii php ci tin cht lng hc tp sau tng hc k. - Bit cch x l tnh hung c th gio dc HS v vn dng vo tng kt sng kin kinh nghim gio dc; ng x vi ng nghip, cng ng lun gi ng phong cch nh gio. - Xy dng, bo qun v s dng c hiu qu h s gio dc v ging dy.
3. Pht trin i ng gio vin trong t chuyn mn v cc hot ng bi dng chuyn mn, nghip v cho gio vin

3.1. Xy dng k hoch pht trin i ng (xem thm chuyn 2) 3.1.1. Quan im v pht trin i ng GV b mn

- Pht trin i ng va l mc tiu, va l ng lc pht trin b mn v nh trng. - Pht trin i ng gio vin phi c xem l nhim v ca mi CBQL, GV v nhn vin nh trng. - K hoch pht trin i ng GV ca TCM phi da trn tm nhn, s mng, mc tiu chin lc, cc gi tr, thng hiu v thc trng ca nh trng. - Cc k hoch pht trin i ng phi do GV tham gia xy dng.
- 144 -

3.1.2. Xy dng v trin khai k hoch pht trin i ng (Xem thm chuyn 2: Xy dng k hoch t chuyn mn)

Vn dng c qui trnh xy dng k hoch xy dng k hoch pht trin i ng GV ca TCM. ni dung ny ngi TTCM phi xc nh r nh hng pht trin i ng GV ca t ph hp vi chin lc v k hoch pht trin i ng chung ca nh trng; Thu ht v tp hp c cc lc lng tham gia qu trnh xy dng k hoch pht trin i ng ca TCM theo nh hng xc nh v tun th qui trnh lp k hoch lp k hoch c th v thit thc. B1: Phn tch bi cnh v d bo nhu cu pht trin i ng ca TCM. B2: Xc nh mc tiu pht trin i ng GV ca TCM, la chn mc tiu u tin. B3: Lp k hoch pht trin i ng: Xc nh cc cng vic cn lm thc hin mc tiu, thi gian cho mi cng vic, thi im tin hnh, ngun lc v bin php thc hin.
Ch cc ni dung ph hp vi thm quyn ca TTCM v trch nhim ca TCM:

- Qui hoch pht trin i ng theo yu cu ca nh trng. - Tip nhn, phn cng s dng. - Bi dng nng cao trnh , nng lc cho GV. - Kim tra, nh gi. - Thc hin ch chnh sch i vi GV B5: T chc thc hin k hoch B6: Kim tra, nh gi vic thc hin; rt kinh nghim v iu chnh Di y s tp trung vo mt s hot ng c bn m TCM v TTCM cn lm pht trin chuyn mn, nghip v, o c ngh nghip cho GV ca TCM theo yu cu x hi.
3.2. Phn cng s dng i ng GV trong t chuyn mn 3.2.1. Nguyn tc phn cng:

- m bo tnh php l: m bo nh mc gi dy theo qui nh; trng hp thiu GV, b tr dy vt khng qu 50% s gi chun qui nh i vi GV mi cp hc v loi hnh trng. Trng hp c bit bo co lnh o trng quyt nh. Tnh php l cn th hin vic phn cng dy ng chuyn mn; trng hp phi dy cho mn th GV phi c tham gia bi dng theo qui nh ri mi phn cng. Nu khng cn tham mu cho lnh o trng thc hin ch thnh ging. - m bo cht lng v hiu qu: Phn cng phi cn c vo nng lc ca GV v yu cu ca vic ging dy tng lp, tng khi lp, theo mc tiu cht lng. Pht huy ti a nng lc ca GV. - m bo dn ch v cng bng: Vic phn cng GV tham gia ging dy, ch nhim lp phi m bo cn bng v mt bng lao ng; Phn cng phi cng khai, kt hp hi ha gia yu cu thc hin nhim v ca TCM vi nguyn vng chnh ng ca GV. - m bo tnh k tha v pht trin: Trong phn cng GV dy hc cc lp ch n s chuyn giao th h, trong cng mt khi lp nn b tr an xem c GV mi, GV c, GV nhiu kinh nghim vi GV t kinh nghim c s km cp, b sung chuyn mn cho nhau.
- 145 -

- m bo tnh linh hot: Trong phn cng c tnh n cc phng n d phng khi cn c th iu chnh, thay th.

Ngoi ra ty c th tng trng, TTCM c th tham mu cho lnh o trng, xut thm mt s nguyn tc phn cng khc, chng hn: xc nh nguyn tc u tin trong b tr GV dy lp u cp, cui cp; u tin GV c con nh di 36 thng, b tr GV dy bi dng HS gii, ph o HS yu
3.2.2. Cc cch phn cng

- Phn cng dy ui. - Phn cng dy chuyn su theo khi lp - Phn cng dy theo phn mn - Kt hp cc cch phn cng trn
3.3. T chc cc hot ng pht trin chuyn mn lin tc cho gio vin theo chun ngh nghip Hot ng 4. Tho lun theo nhm:

- Phn tch nhng kh khn, thun li m TTCM thng gp khi thc hin nhim v bi dng chuyn mn, nghip v cho GV. - Lit k nhng hot ng TCM cn v c th lm, cch lm pht trin gio vin theo chun ngh nghip
Thng tin cho hot ng 4. 3.3.1. Xy dng t chuyn mn thnh t chc hc tp

- Phi hnh thnh trong trng hc, TCM mn k nng t duy h thng. Gip mi GV phi hiu r cc hot ng ca nh trng, bc tranh ton cnh v nh trng cng nh hnh dung c, hiu c cng vic ca bn thn, ca TCM hot ng theo hng h tr v gp phn vo s pht trin ca ton b nh trng. - Chia s tm nhn, s mng, nhng mc tiu v cam kt ca nh trng cng nh k hoch pht trin nh trng vi GV h hiu v cng ng trch nhim thc hin. - Pht trin cc mi quan h theo chiu ngang m bo s cng tc, hp tc gia cc GV trong TCM v gia TCM ny vi TCM khc trong thc hin cc nhim v dy hc, gio dc. - Thc hin tt vic chia s, truyn thng, cung cp, trao i thng tin gia cc GV mi ngi c c hi la chn nhng thng tin cn thit cho cng vic ca mnh. T chc hc tp phi s dng s truyn thng tin cng khai mi GV c trao i trc tip v lng nghe. - Xy dng TCM thnh t chc 4 H (hc- hi- hiu- hnh) - Phi xy dng vn ho ca TCM, ca nh trng vi cc nh hng gi tr c th mi ngi cng hng ti. - T trng CM phi l tm gng v s t hc, t bi dng.
- 146 -

3.3.2. T chc cc hot ng bi dng nh k

bi dng chuyn mn, nghip v cho GV mt cch thit thc, TTCM cn nh gi ng thc trng trnh nng lc chuyn mn, nghip v ca tng c nhn trong t; t chc thu thp thng tin v nhu cu bi dng ca GV mt cch y , sau tin hnh tng hp, phn loi cc nhu cu ny. Vic xc nh thc trng nng lc chuyn mn, nghip v v vic xc nh c nhu cu chung ca c t trong cng tc bi dng l rt quan trng, bi v t thc trng v nhu cu ny TTCM mi xc nh c i tng, ni dung, hnh thc, thi gian t chc bi dng ph hp.
3.3.2.1.Xc nh v la chn ni dung bi dng gio vin

* Kin thc: - Bi dng kin thc c bn, ch yu ca mn hc, CT mn hc ca cp hc, mi quan h gia cc n v kin thc trong mn hc, chun kin thc k nng ca mn hc - Bi dng kin thc tin hc, ngoi ng - Bi dng kin thc v tm l hc la tui. - Bi dng kin thc v PPDH tch cc. - Cc phng php kim tra, nh gi HS. * K nng: - K nng lp KH dy hc mn hc theo yu cu mi: K nng xc nh mc ch, yu cu ca bi dy trn c ba phng din: kin thc, k nng v thi . K nng la chn cc PP v hnh thc t chc dy hc ph hp vi tng bi dy v i tng HS. - K nng dy hc (K nng s dng phng tin v thit b dng dy hc; K nng t chc cc hot ng hc tp ca HS; K nng t chc cc mi quan h trong gi hc; K nng gii quyt cc tnh hung trong dy hc; K nng nh gi kt qu hc tp ca HS) - K nng gio dc HS (K nng xy dng k hoch gio dc HS; K nng t chc xy dng phong tro ca lp ch nhim; K nng tm hiu c im v hon cnh HS c bin php gio dc thch hp; K nng gio dc HS c bit; K nng theo di, nhn xt, nh gi HS v lp ch nhim; K nng hp tc, phi hp vi ng nghip, cha m HS trong vic gio dc HS) - K nng t hc. - K nng nghin cu khoa hc - Mt s k nng mm (giao tip, ng x, gii quyt xung t, to ng lc, )
3.3.2.2. Trin khai bi dng gio vin nh k

thc hin cc hot ng ny, TTCM cn ch ng chn c hay yu cu ton th GV tham gia theo tng ni dung c th. - Xy dng i ng gio vin ct cn tham gia cc lp bi dng do cp trn t chc. Qua i ng ct cn trin khai bi dng ti t cho cc GV khc theo k hoch do TCM xy dng.

- 147 -

- Yu cu, chm cng, nh gi vic GV tham gia bi dng thng xuyn trong h, bi dng GV ct cn, cc hi ngh tp hun theo k hoch ca phng GD&T, S GD&T hng nm. - T chc sinh hot chuyn mn nh k mt cch nghim tc. y l mt trong nhng ni dung thch hp nht m TTCM cn s dng sng to pht trin chuyn mn lin tc cho i ng GV. Cc ni dung sinh hot TCM cn phong ph, thit thc phc v cho cng tc ci tin, nng cao cht lng ging dy ca GV, ng vin tinh thn cu th trong t bi dng ca GV, gio dc thc khim tn hc hi kinh nghim v sn sng chia s kinh nghim vi ng nghip. y mnh hnh thc sinh hot t chuyn mn theo cc chuyn , c bit l cc chuyn v nng cao, m rng kin thc b mn; chuyn v bi dng HS gii, ph o HS yu; chuyn v ng dng cng ngh thng tin, i mi PPDH, gio dc; chuyn v nghin cu khoa hc s phm ng dng, chuyn v s dng cc phng tin thit b dy hc, trao i v dy cc bi di, bi kh
Cch thc t chc sinh hot chuyn rt a dng. Di y l mt s gi t trng trin khai:

- La chn ch sinh hot:

+ C th phn cng ln lt gio vin trong TCM chun b chuyn cho cc bui sinh hot chuyn mn; + C th cho GV ch ng ng k cc chuyn chuyn mn v TCM xp lch ph hp h bo co, trao i v chia s. + C th l chuyn do TCM cng xy dng theo yu cu, mi chuyn gia bo co hoc GV trong TCM chun b bo co theo kh nng chia s, trao i vi nhau.
- Xc nh mc tiu v xy dng chng trnh lm vic r rng

+ Cc bui sinh hot chuyn cn c k hoch v chng trnh lm vic c th, khng nn qu di. Phn cng ngi ch tr v th k ghi bin bn y . + Chun b cc ti liu cn thit cho bui sinh hoat (nu c) + Chun b cc phng tin cn thit tng hiu qu trao i (my tnh, my chiu, giy, bt)
- Bit cch iu hnh bui sinh hot chuyn mn khoa hc

+ ng gi ( bt u v kt thc ng gi) + bui sinh hot chuyn t hiu qu TTCM ch tr hay ngi ch tr c y quyn (nhm trng chuyn mn) cn c kh nng iu hnh: Xc nh r mc tiu bui sinh hot, cng b chng trnh, cch trin khai, nh hng tho lun r rng; nu r nguyn tc lm vic; bit khu gi cc kin pht biu ca ng nghip (mi GV mi pht biu trc, GV c pht biu sau; Bit ch nh vn tho lun bng nhng cu hi dn dt hp l; lng nghe, tn trng cc kin pht biu, khng ch trch cc kin ca ng nghip); Xy dng vn ha hp tc, chia s chuyn mn tch cc.. + Kt thc bui sinh hot phi a ra c cc kt lun cn thit, trng hp cha thng nht cn n bui sinh hot khc cng nu r v b tr bui sinh hot k tip thc hin.
- 148 -

- i vi cc trng qui m nh, GV mi b mn t (thm ch ch c 01 GV) cn y mnh hot ng sinh hot chuyn mn lin trng, cm trng trao i hc thut, nng cao nng lc chuyn mn theo yu cu. thc hin tt hot ng ny, GV v TTCM phi c k nng lm vic nhm (xem thm mc 3.2.6 ca chuyn ny)
3.3.3. Khuyn khch qu trnh t hc, t bi dng

Nng cao trnh i ng phi ly t hc lm ch yu. Yu cu mi GV la chn ch m h mun c hc mt cch c lp. Khuyn khch tng GV lp k hoch hc tp mt cch k lng gm cc ni dung: - Cc mc tiu hc tp cn phi t. - Cc kin thc v k nng cn nm vng. - Cc hot ng hc tp s thc hin. - Cch nh gi kt qa t c. - Thi gian hon thnh
Pht ng phong tro t hc, t bi dng trong i ng GV, ng vin, to iu kin thun li gio vin t hc, t nghin cu nhm bin qu trnh bi dng, o to thnh qu trnh t bi dng, t o to. T hc, t nghin cu ca GV va l qu trnh t hon thin mnh va nu gng cho ngi hc. Chnh v vy, TTCM c nghin cu ra nhng bin php pht ng phong tro t hc, t nghin cu, sng to trong TCM, ng thi tham mu xut vi lnh o trng c nhng ch h tr tha ng v vt cht v tinh thn nhm to ng lc GV phn u nng cao trnh chuyn mn, nghip v ca mnh bng con ng t hc, t nghin cu gp phn nng cao cht lng gio dc ca nh trng. ng vin, khuyn khch GV nghin cu khoa hc, vit sng kin kinh nghim. c bit coi trng v cao nhng nng lc ring bit ca GV trong ging dy, gio dc. 3.3.4. Mt s hot ng h tr pht trin chuyn mn, nghip v cho gio vin (Mentoring, d gi, phn cng km cp, ch o i mi PPDH...) Hot ng 5. Hy suy ngh, trao i vi ng nghip bn cnh v vit ra giy v cc hot ng h tr pht trin chuyn mn cho GV m TTCM cc trng trung hc , ang trin khai m Anh/ Ch bit hoc thc hin c hiu qu v rt ra bi hc kinh nghim (nu c). Thng tin cho hot ng 5:

H tr chuyn mn cho GV l mt trong nhng nhim v quan trng ca TTCM. C th thc hin thng qua nhiu hot ng khc nhau. y cp n mt s hot ng c bn. Ty iu kin mi TCM, mi trng m TTCM la chn cch lm ph hp. a) Phn cng km cp, h tr gio vin Phi quan tm v c s h tr c bit n GV mi, gio vin c nhiu kh khn, hn ch trong nng lc chuyn mn gip h pht trin v chuyn mn, nghip v t chun ngh nghip, c kh nng thc hin nhim v phn cng mt cch tt nht.
- 149 -

Khi phn cng km cp phi chn ngi bit cch thc hin h tr GV trong chuyn mn theo nguyn tc: Khng bao gi ngh h, lm h ngi c hng dn nhng g h c th lm v thc hin nhng cng vic c bn sau: - Tin hnh phn loi GV h tr - Chn la i ng GV hng dn, km cp (TTCM cng c khi l ngi h tr trc tip), da trn mt s tiu ch c bn nh: + Phi c nh hng r rng: h tr GV n u? t c g? + Lun c tinh thn h tr. + To dng s tin tng ngi c hng dn. + C tinh thn hc hi t chnh ngi c hng dn. + C cch nhn khi qut v s vic chia s vi ngi c hng dn, gip h c cch nhn nhn ng. + Bit chp nhn th thch. + Bit thu ht i tng c hng dn. + Bit tn trng nhng c im ring ca i tng c hng dn. + Hiu r rng mc tiu c th ca vic h tr v bit cch lm th no t mc tiu. + C k hoch thc hin tng bc ch dn i tng. + Bit chia s nhng kinh nghim ca i tng - Xc nh qui tc, ni dung v phng php h tr: * V qui tc h tr : + Nghe tch cc, thu hiu i tng. + a ra nhng k vng tch cc cho i tng. + To ra cc th thch cho i tng c hng dn. + Hng h suy ngh mt cch c h thng. + Coi ngi c h tr l i tc hp tc v chia s kin thc, k nng. * Ni dung h tr: + H tr v th cht. + H tr v tm l. + H tr v k thut. + H tr v thng tin;... * Phng php h tr: Theo cch tip cn hng dn ngi ln. + T nh hng. + Khu gi s t trng, vt qua thch thc, gip h hn ch nhng kh khn. + nh hng t duy nhn trc vn . + Bit lng nghe v chia s.

- 150 -

+ Tn dng kinh nghim vn c ca ngi c hng dn; kt hp kin thc c v mi. + cho GV t la chn ni dung hc tp, trao cho h quyn kim sot, lm ch kin thc m h mun.
b) H tr gio vin trong i mi hot ng dy hc (Xem thm chuyn 3)

- Hng dn thc hin i mi PPDH theo hng tch cc ha hot ng hc tp ca ngi hc. - thc s i mi PPDH, TTCM phi hiu r v cc PPDH tch cc, l ngi c kh nng v i u trong thc hin dy hc theo PPDH tch cc. Phi ch trng pht trin nng lc s phm cho GV, to c hi cho GV th hin, tin tng h. To ra nhu cu cho GV mun thay i cch dy. Huy ng ngun lc h tr GV i mi PPDH. Xy dng vn ho hp tc trong trng hc, trong t cng nhau i mi. Thc hin nghim tc s gim st v iu chnh. - Trong bi dng cho GV v PPDH phi ch trng hun luyn cc k thut dy hc tch cc v cch thc vn dng chng trong cc iu kin hon cnh khc nhau; gip GV bit la chn cc PPDH v t chc gi hc tch cc. Tip cn hng dn GV son bi v chun b gi ln lp: Son bi l lao ng sng to ca ngi GV nhm tm ti, suy ngh, la chn, quyt nh mc tiu (kin thc, k nng, thi ), ni dung, phng tin, phng php, hnh thc ln lp ca bi hc ph hp vi cc i tng HS ca lp, cc lp. Cn hng dn GV i mi cch son bi ln lp theo nh hng c th: - GV bng hot ng ca mnh phi to ra mi trng thun li ngi hc thc hin hot ng ca mnh vi t cch l ch th ch thc ca hot ng . Chun b bi ging l cng vic ca GV v do GV thc hin. V vy khng th da vo nhng ti liu mu dnh cho GV hin c s dng kh ph bin trong nh trng. Mu l quan trng nhng mu khng gii quyt c nhng vn thc tin ca tng GV khi thc hin bi ging ca mnh tng lp vi i tng HS khc nhau. Hnh vi sng to ca GV v PPDH. Do vy mi GV nn t lm ly cng vic chun b bi ging cho chnh mnh.
- Gip GV xc nh r c im hc tp ca HS l mt trong nhng iu cn quan tm gip GV c th thc hin dy hc tch cc v c cht lng. Vic nghin cu h s ca HS, vic trao i trc tip vi HS... l nhng vic lm cn thit GV c nhng thng tin cn thit v HS ca mnh. Trong nhng trng hp v iu kin cho php, GV nn t chc kim tra nh gi, chn on v HS trc khi thc hin cng tc chun b bi ging mi.

- nh hng trong chun b t liu ging dy: Vi mi bi ging xc nh r ch v mc tiu, GV phi chun b y cc t liu phc v cho bi ging . Mun vy, cn gip GV phi bit ngun t liu (khai thc u) v mc ch s dng (khai thc ci g) ca nhng t liu . Cc t liu phc v bi ging rt phong ph v chng loi v a dng v ngun gc, c bit trong bi cnh thng tin pht trin v phng tin h tr cho vic lu gi v truyn ti thng tin ngy cng hin i. Cc t liu c th l mt cu, mt trch on, mt cu truyn, mt s kin lch s, mt nhn vt in hnh m GV cn s dng minh ha hay gii thch, chng minh cho

- 151 -

mt lun im l lun khi qut no m GV ang t chc cho HS lnh hi. cng c th l nhng t liu m GV cn gii thiu HS c thm khi h c nhu cu o su, m rng kin thc. Sau khi c t liu, GV nn son cng khi qut ca bi ging, cng ny, trong nhng iu kin cho php, nn chuyn ha thnh ti liu pht cho HS gip cc em thun li trong tin trnh thc hin cc nhim v hc tp xc nh. - Qui nh vit k hoch bi ging: K hoch bi ging l vn bn ghi chp mt cch chi tit theo mt trnh t logic nhng g m GV d kin s din ra trong gi ln lp ca mnh. C k hoch bi ging, GV mi ch ng khi ging dy v trnh c nhng sai st (v d qun mt , mt hot ng no ) trong tin trnh gi ging. c k hoch bi ging, GV phi vit ra nhng d kin ca mnh v bi ging . K hoch bi ging theo nh hng ca i mi PPDH quan tm ch yu n chui cc hot ng m GV thit k cho HS. Bng hnh ng ny, cc em s t c mc tiu hc tp. Ni cch khc, i mi PPDH i hi phi i mi k thut lp k hoch bi ging ca GV. K hoch bi ging theo hng i mi PPDH c kt cu bi 3 phn, mi phn c thc hin bi cc ni dung c th c tnh cht li cun HS tham gia vo cc hot ng ngay t nhng pht u tin ca gi dy. T trng CM c th bn bc a ra nhng hng dn c th cc bc son bi v chun b gi ln lp, chun b kim tra, nh gi, xp loi gio n, k hoch ging dy, s bo ging da trn cc qui nh chung ; T trng CM phi tham mu xut xy dng thi kha biu khoa hc, hp l GV c thi gian son bi v chun b gi ln lp, s dng c thit b, dng dy hc trong cng bui dy nhiu lp; ng thi to iu kin HS nm vng bi c v chun b bi mi. - Cng vi hng dn gio vin i mi PPDH phi thc hin i mi hot ng kim tra nh gi kt qu hc tp ca ngi hc. - Hng dn GV thc hin nh gi theo qu trnh. - a dng ho cc hnh thc kim tra nh gi; Kim tra nh gi phn loi HS, lm c s cho vic p dng cc PPDH ph hp; thc hin dy hc c th ho, h tr HS hc tp. - Cn bi dng cho GV nhng phng php, k thut ly thng tin phn hi t HS nh gi qu trnh dy hc, - Hng dn GV bit s dng kt hp cc hnh thc v PP nh gi: trong gi, ngoi gi; chnh thc, khng chnh thc; qua sn phm, bo co; kt hp nh tnh v nh lng. S dng phi hp cc hnh thc, PP kim tra, nh gi khc nhau; kt hp gia trc nghim t lun v TNKQ; kt hp kim tra c nhn vi kim tra theo nhm; Kim tra theo ch ; kim tra khng ch l vit ra giy m c th l th hin cch hiu, cc kin thc v bi hc ca mnh qua tranh, nh, phim - Gip GV nh gi kt qu gio dc cc mn hc mi lp v mi cp hc cn c vo chun kin thc v k nng ca tng mn hc tng lp; yu cu c bn cn t v kin thc, k nng, thi ca HS sau mi lp, mi giai on, mi cp hc. Bit phi hp nh gi thng xuyn v nh gi nh k, gia nh gi ca GV v t nh gi ca HS, gia nh gi ca nh trng v nh gi ca gia nh, cng ng

- 152 -

c) H tr GV trong vic ng dng CNTT trong dy hc v bi dng pht trin

- Hng dn GV thc hin cc bi ging in t. - Khai thc internet trong dy hc: Vi kh nng tng tc v cp nht cao, Internet tht s tc ng mnh m n gio dc vi cc vai tr l ngun cung cp thng tin, kin thc, to lp hc trc tuyn, th vin in t, t chc din n trao i...T trng thng qua hot ng ca t, gip GV bit cch truy cp, khai thc cc thng tin hu ch trn INTERNET phc v vic dy hc cng nh hc tp, trao i nng cao trnh ca mnh. - T trng CM phi c kin thc, k nng nht nh s dng CNTT trong qun l v bi dng GV. - Thc hin bi dng v t bi dng vi s h tr ca Cng ngh thng tin, cng vi GV khai thc cc ngun hc liu m t hc t bi dng, m v tham gia cc din n trao i trn mng hc hi ln nhau nhm pht trin chuyn mn
d) i mi hot ng d gi, pht trin chuyn mn phi hp nng cao nng lc chuyn mn, nghip v cho GV

S pht trin chuyn mn phi hp l mt tin trnh mang tnh hc ng c hnh thc ho mt cch thch hp thng qua d gi, trong c mt nhm nh cc GV ng lm vic chung vi nhau v s pht trin chuyn mn ca ring h. H d gi ca nhau, cho nhau nhng phn hi v nhng theo di v tho lun nhng quan tm chung v chuyn mn. y cng c gi l gim st ng nghip hay gim st c th. Hnh thc ny rt thch hp trong hot ng ca TCM m ngi TTCM cn bit pht huy tc dng tch cc ca n, bi l do: * c im ca pht trin chuyn mn phi hp l: + Mi quan h mang tnh c th c hnh thc ho thch hp + S theo di c thc hin t nht 2 ln c hi tho theo sau + Mi quan h gia cc ng nghip c nhn mnh + Mi quan h khng mang tnh nh gi. * Cc yu t nh hng n thnh cng ca s pht trin chuyn mn phi hp: + Thi ca ngi qun l + Thi ca tp th GV + Khng kh chung ca trng + Mc m chng trnh ny c gim st * Thun li ca s pht trin chuyn mn phi hp: + Nhng ngi cng chuyn mn gip nhau c th v chuyn su + GV c th cung cp nhng kt qu phn hi hu ch cho nhau m khng cn phi quan mt kho o to no v cng khng phi s dng cc hnh thc phc tp

- 153 -

+ H thng c th nh vy c xy dng dn dn v n duy tr cc tiu chun s phm l c im quan trng ca cc trng thnh cng T trng CM cn t chc nhiu hnh thc d gi khc nhau nh: d gi bo trc, d gi t xut, d gi thao ging Sau mi tit d gi, TTCM phi t chc gp gi ging mt cch nghim tc, thng thn, dn ch nhm trao i kinh nghim cho nhau, hc hi ln nhau gp phn nng cao trnh chuyn mn, nghip v cho GV. y l hot ng quan trng trong trng trung hc nhm ci tin, ng dng cc PPDH, nng cao cht lng ca i ng thy c gio mt cch hiu qu v thit thc.
Cn i mi hot ng d gi ca GV, thng qua d gi, rt kinh nghip bi dng pht trin chuyn mn, nghip v cho GV. Mc tiu ca d gi khng ch dng li vic kim tra, nh gi gi ging ca GV m phi ch trng n vic t vn v thc y vic pht trin chuyn mn. T trng CM phi gip GV c thi tch cc khi tham gia d gi v c d gi. Xy dng k hoch t chc d gi khoa hc, thc hin tt cc khu chun b d gi v sau d gi, nht l cc hot ng t vn v sa cha sau khi c kt lun v gi d, cung cp cho GV cc phn hi mang tnh xy dng. Phn hi mang tnh xy dng (phn hi tch cc) l phn hi m t, thng tin li v mt hnh ng/s kin c th, r rng, chnh xc. Cc thng tin nhn c c ch cho ngi nhn phn hi trong vic iu chnh hot ng dy v hc tt hn. Ngi phn hi c thi cm thng, chia s, ng vin khch l ngi nhn phn hi, a ra c gi nng cao hiu qu dy hc.

C th t chc d gi theo cc bc sau:

Bc 1: Chun b d gi

Trc khi d gi ng nghip, cc GV trong TCM cn phi chun b y cc thng tin gip cho vic quan st gi dy v trao i gp vi GV dy lp c cht lng, cng vic chun b thng c nhng vic sau: - Xc nh v tr ca gi d trong tin thc hin chng trnh. - Nm c mc tiu, ni dung ca bi ging v nhng d kin thc hin bi ging ca GV. - Nghin cu nm vng tnh hnh hc tp ca HS lp s d. - Phc tho ni dung cn quan st trong gi dy. - Xc nh phng php kim tra kin thc, k nng ca HS sau gi hc.
Bc 2: Tin hnh d gi

- n ng gi, ngi ng v tr, nghim tc. - Tin hnh quan st v din bin thc t ca gi ln lp nhm thu thp nhng thng tin phc v cho mc ch d gi. Ngi d phi lm tt vic ghi chp sau ti hin c nhng tnh hung dy hc c bn nhm cho php nh gi bi hc theo tip cn h thng. Khi d gi ca GV, ngi d cn ch quan st nhng vn bm st cc tiu ch nh gi gi dy, nh: - Ni dung bi ging: c ph hp vi yu cu CT v SGK, ph hp vi trnh tip thu ca HS khng? Ni dung c chnh xc, h thng v c m bo tnh gio dc khng?

- 154 -

- Phng php dy hc: Ging bi mi ra sao? (Gii thiu bi, dn dt hc sinh tip thu kin thc mi (ch cc phng php dy hc m GV ang s dng). Rn k nng, cng c kin thc cho HS nh th no? C pht huy tnh tch cc t gic ca HS, ng vin c lp tham gia vo qu trnh kin to tri thc khng? H thng cu hi gi m th no? C ch n mi i tng HS khng? Kt hp dy mi, n c ra sao? - S dng dng dy hc trn lp nh th no, c hiu qu khng? - T chc n np t hc, cng vic t lm ca hc sinh trn lp, khng kh hc tp ca HS trong lp. - H thng cu hi v bi tp rn k nng: nh gi s lng v cht lng cu hi v bi tp. - Mi quan h hp tc gia thy v tr; gia tr v tr. - K lut lp hc, gi gic ra vo lp, t th ngi hc ca HS trong lp c c ch khng?... - Kt qu: HS c tip thu c bi hc khng? C kh nng vn dng c kin thc khng?. Tuy nhin nu thc hin d gi c ch ch bi dng GV th c th ty theo mc cn gip ca GV v cc kha cnh c th thc hin cc quan st v nh gi phn hi (gip v PPDH, v cc t chc lp hc, v kin thc chuyn mn)
Bc 3: Phn tch v nh gi gi dy ca gio vin

Sau khi d gi ng nghip, cc GV tham gia d gi cn phn tch, nh gi gi dy c c s trao i vi GV dy lp.

a/ Phn tch gi dy

- Phn tch gi dy l s khi qut ha s phm nng nhng nhn xt c th thnh nhng nhn nh tng qut hn v nu ln cc l l ca nhng nhn nh bng cch xc nh tt c cc mi lin h ca nhng hin tng quan st c vi cc cn c khoa hc ca tm l hc v gio dc hc. - Trc khi cc gio vin trong TCM, nhm d gi a ra cc kin phn tch v gi dy, GV c d gi nu li mc tiu bi dy, k hoch thc hin v t nh gi kt qu gi dy m h thc hin. - Phn tch gi hc trn lp l ch ra cc u khuyt im v nguyn nhn ca chng trong 3 thnh t ca n: + Hot ng dy ca GV: Cng tc chun b, ni dung kin thc, PPDH, s dng dng dy hc, phn phi thi gian; + Hot ng hc ca HS: N np hc tp, phng php hc tp, kh nng tip thu kin thc k nng, kt qu hc tp; + Quan h giao tip: Quan h thy tr; quan h tr tr; vic x l tnh hung xy ra trong gi hc ca GV. - Phn tch kt qu bi kim tra lm c s cho vic trao i, gp cho GV.

- 155 -

b/ nh gi gi dy

nh gi gi dy l kt qu ca nhng suy lun lgc bt ngun t kt qu gi dy trn lp v nhng nhn nh c c trong giai on phn tch bng cch so snh chng vi mc ch ca gi ln lp v vi yu cu d gi. nh gi mt gi dy l nu ra kt qu ca gi hc (mc t c so vi mc ch bi ging, kt qu hc tp ca HS c t vi yu cu m GV t ra hay khng?) v ch ra trnh lao ng ca ngi dy (trnh kin thc, kh nng ging dy, tinh thn trch nhim) cng nh c tnh ca lao ng hc tp ca HS (kin thc v k nng, nng lc nhn thc, thi hc tp) trong qu trnh dy hc ca bi hc . Ngi d nh gi gi dy theo tiu chun gi ln lp c ban hnh. Khi phn tch, nh gi gi dy ca GV ngi d cn ghi chp c th nhng kin nhn xt ca mnh v nhng kin cn gp cho GV chun b cho cuc trao i vi GV t hiu qu cao nht.
Bc 4: Trao i vi gio vin

iu cn ch trong khi trao i vi GV l ngi d khng tin hnh n phng bng nhng nhn xt m cng GV trao i, tm n nhng iu quyt nh ti u nng cao hiu qu gi dy. Khi phn tch gp nh gi gi dy ca GV v trao i vi h cn qun trit cho cc thnh vin tham gia thc hin theo nguyn tc khen trc, ch sau phn nh trung thc cc thng tin thu c t gi d vi tinh thn xy dng. - Gio vin phi tr li c cu hi: Mc tiu ca gi dy l g? (Ni dung kin thc, nhng k nng cn rn cho HS, hnh thnh phng php hc cho HS, gio dc tinh thn thi hc tp, gio dc t tng qua bi dy). GV t nh gi mc t mc tiu ca bi dy? - Ngi d cn c vo nhng thng tin thu thp c qua quan st gi dy, nu ln nhng cu hi, nhng gi GV trnh by nhng ch ca mnh khi tin hnh gi dy. - Trao i vi GV v kt qu bi kim tra, phn tch u khuyt im ca HS. - Gio vin d v GV dy cng tr li cu hi: lm th no nng cao hn cht lng gi dy? Qua cc GV d gp cho GV sa cha nhng thiu st, khch l GV pht huy u im. Cc GV d gi cn c bit ch n thi ca mnh trong khi trao i, nh gi gi dy i vi GV. Vic trao i kin y l s tho lun gia nhng ngi c nng lc cng tin n mt iu tt p, v th m phi l s trao i bnh ng. Vn cng c nghin cu k bao nhiu, cc kt lun cng c c s khoa hc bao nhiu th vic trao i cng c ngha by nhiu. Nhng GV d gi cn nhn ra nhng dng tt, nhng c gng ca ng nghip, bit cng nhau tm ra nhng iu cha tt, cha p ng yu cu s phm, tm bin php i n hiu qu cao hn. Cng vic sng to ca GV i hi s tip cn sng to ca ngi nhn xt, s nh gi ng n hp l ca TTCM. Cc kt lun rt ra t bui d gi phi c gi tr thc, cn c trn yu cu gi dy, trn thc t khch quan ca lp hc v c c s khoa hc. Nhng li gp ca GV trong t gip GV khc phc cc thiu st v pht huy nhng u im. Hiu qu ca gi dy th hin vic vn
- 156 -

dng nhng iu ngh ca GV trong TCM khi gp vo trong cc tit dy sau . V th TTCM cn t chc tt vic trao i gp tit dy v theo di nhng ci tin ca GV sau khi trao i. Ngoi ra, TTCM cn kim tra vic ln lp theo phiu bo ging, vic dy thay dy b, vic thc hin n np ging dy ca GV trong t. * Theo di nh gi qu trnh h tr GV Cng nh cc hot ng khc trong nh trng, khi trin khai thc hin u cn thit c mt s nh gi nghim tc khng nh kt qu t c, rt ra cc bi hc kinh nghim v xc nh nhng ni dung iu chnh cn thit khng ngng nng cao cht lng, hiu qu hot ng h tr GV.
3.3.5. Gio dc o c ngh nghip Gio dc o c ngh nghip l mt trong nhng nhim v quan trng. Ngy 16/4/2008 B trng B GD&T ban hnh qui nh v o c nh gio (km theo quyt nh s 16/2008/Q-BGD-T). Qui nh cp: - Chun v t tng, chnh tr - Chun v o c - Lng tm v trch nhim ca nh gio T trng CM phi n c GV tham gia hc tp mi GV nm vng cc qui nh ca chun, xy dng cc chng trnh hnh ng thc hin ng thi cng vi GV khng ngng tu dng, rn luyn theo chun; Thc hin cuc vn ng hc tp v lm theo tm gng o c H Ch Minh; Mi thy c gio l mt tm gng o c, t hc v sng to; x l nghim nhng trng hp vi phm qui nh v o c nh gio. 3.3.6. Tng cng kh nng lm vic nhm trong t chuyn mn Thnh cng trong TCM ch c c khi cc thnh vin c kh nng lm vic cng nhau v hng n mc tiu nh. Lm vic cng nhau l th thch ln nht cng vi mt s cng vic khc c quan tm nh: mc u tin cng vic, con ngi, thi gian, ngun lc hn ch c phn phi th no? chnh l kh nng lm vic nhm m cc TCM phi c. hot ng TCM hiu qu hy bt u t vic xy dng k hoch hot ng ca t (xem chuyn 2). Ngoi ra TCM cn thng nht vi nhau v vic s ra quyt nh th no khi gii quyt vn v xc nh cc nguyn tc lm vic ca TCM. To s ng thun: Nhng bui hp l cch thc hiu qu bi p tinh thn ng i v thi quen lm vic theo nhm ca TCM. to s ng thun mi GV ca TCM cn thng nht v vic phi nhm ti cc mc tiu no v bn nh cc bin php thc hin. Mc d cc GV ca TCM tham gia nh hnh cc mc tiu, nhng sau khi thng nht nn ph bin cc mc tiu cho cc GV. t c nhng kt qu cao nht, cc mc tiu cn phi c th thch bng cch kt hp gia nhng mc tiu chung v mc tiu ring. Chia s v hp tc vi tinh thn ng i: y l mt trong nhng nguyn tc quan trng ca mt nhm lm vic. Khi lm vic trong mt t/ nhm chuyn hng ti mc tiu chung th s hp tc v chia s l khng th thiu. Hn th na nu lm vic n l - 157 -

kh c th thc hin tt nhim v chung ca nhm, v mi ngi ch mnh v mt kha cnh no ca cng vic chung. Khi hp tc s to ra sc mnh tng hp.
Phn cng nhim v ph hp, pht huy ti a nng lc tim tng v vai tr ca mi GV trong TCM: Mi GV s cng hin ht mnh nu h c nh gi ng nng lc, s dng ng v c tin tng. S phn cng r rng trch nhim ca tng GV s l yu t quan trng to nn thnh cng ca TCM. Do khng bao gi c xem nh iu ny. Pht huy tt vai tr ca TTCM: TTCM gi vai tr l ngun sinh lc, ngi lin h chnh gia TCM v cc b phn khc trong trng, l ngi pht ngn cho TCM. TTCM phi gi vai tr l ngi duy tr vic thc hin mc tiu v gi cho mi GV i ng hng, em ngun lc v khi cn thit, khuyn khch mi ngi v g ri cho TCM khi gp vn nan gii.

Xy dng mi trng khuyn khch mi ngi lm vic: Trong TCM, TTCM lun tun th k hoch vch ra; lm vic ng gi, tn trng, nu cao tinh thn hp tc v chia s, dn ch, cng bng, nh gi ng nng lc v s cng hin ca mi GV trong TCM, tha nhn s khc bit c nhn, cng theo ui mc tiu chung. Trong hot ng ca mt t chc, cc c nhn c th l ngun pht sinh nhng tng sng to nht, nhng nhm lm vic vn l cng c tt nht ca t chc bin cc tng thnh hin thc. Nhm lm vic pht huy hiu qu nht khi t chc ng u vi nhng tnh hung m vic hon tt cng vic i hi s kt hp c bit v kin thc chuyn mn hay quan im khng th tm thy cc c nhn; khi cng vic ca cc c nhn c tnh ph thuc ln nhau, khi mt kt qu c xc nh v khi nhim v c im kt thc...Bi vy vic xy dng cc nhm lm vic hiu qu v bit cch t chc lm vic nhm l yu cu i vi mi nh qun l mi cp , trong c t trng chuyn mn.
3.4. To ng lc lm vic cho gio vin 3.4.1. ng lc lm vic v cc yu t to nn ng lc lm vic ca gio vin

ng lc lm vic l ng c c thc hay v thc khi gi v hng hnh ng vo vic t c mc tiu mong i (Theo t in Ting Anh Longman). MOTIVATION = MOTIVE + ACTION ng c ch sc mnh tc ng ln mt ngi hoc sc mnh ny sinh ngay trong lng anh ta, thc y ngi hnh ng hng ti mt mc tiu nht nh. to c ng lc cho ai lm vic g phi lm cho ngi mun lm vic ch khng phi b buc phi lm. To ng lc lm vic l dn dt nhn vin t mc tiu ra vi n lc ln nht. Nhim v ca ngi lnh o l khi ngun ng c v xy dng mt h thng ng vin hiu qu to ng lc lm vic cho nhn vin. Cc yu t to nn ng lc lm vic ca GV rt a dng. C th l: - Thnh tch - S cng nhn - Bn thn cng vic - Trch nhim
- 158 -

- C hi pht trin - S t ch - S tn trng - Nhn thc c ngha ca cng vic

3.4.2.To ng lc lm vic cho i ng gio vin

V nguyn tc mun to c ng lc cho i ng cn b, vin chc ca nh trng, cn xc nh v hiu r cc yu t c bn to c ng lc lm vic cho cc thnh vin c th to ra cch yu t ph hp vi iu kin ca nh trng. y cp n mt s gi v cch thc to ra ng lc lm vic cho i ng TTCM la chn v thc hin. - To c hi cho GV tham gia cc hot ng ca TCM, pht huy vai tr t ch ca GV trong chuyn mn - To c hi h cng hin, th hin ti nng v s sng to - Giao trch nhim r rng - Khng nh thnh tch ca mi GV/ nhm GV - Biu dng / khen thng kp thi v ng mc - H tr / ci thin mi trng lm vic, to mi trng lm vic hp l - Cp nht thng tin, cung cp y thng tin lin quan GV thc hin cng vic ging dy v gio dc hiu qu - Phn cng cng vic mt cch cng bng - Lm cho cng vic tr nn vui nhn hn l s cng thng - Nu r mc tiu v nhim v
4. Kim tra, nh gi gio vin 4.1. Cc quan im nh gi 4.1.1. nh gi hiu qu trn c s chun hnh vi v nng lc

y l mt xu th nh gi theo hng chun ha. iu quan trng ca nh gi hiu qu lm vic trn c s chun hnh vi nng lc l phi c c h thng tiu chun vi cc tiu ch phn nh ng cc hot ng ca i tng c nh gi. Hin nay B GD&T ban hnh chun ngh nghip GV cc cp hc. Cn s dng chun gip GV cn c vo chun t nh gi v phn u t chun. Mt khc TTCM s dng chun nh gi, phn cng v s dng i ng mt cch hp l, tng cng cc hot ng bi dng chun ha da trn cc kt qu nh gi nh k gip GV t chun p ng yu cu cng tc.
4.1.2. a dng ho ngun thng tin phn hi

a dng ha lc lng nh gi: nh gi ca cng ng x hi, ca ng nghip, ca cha m HS, ca HS. m bo vic nh gi khch quan cn a dng ha ngun thng tin phn hi v i tng c nh gi v x l khoa hc, hp l cc ngun thng tin .
- 159 -

4.1.3. Ch trong mc tiu pht trin chuyn mn, nghip v v o c ngh nghip

nh gi bn cnh vic khng nh thnh tch ca mi GV cn ch trng vic pht hin nhng yu km h tr, t vn gip GV khc phc nhm pht trin chuyn mn, nghip v v o c ngh nghip.
4.2.Cc hot ng kim tra, nh gi

Trong qun l trng hc c rt nhiu ni dung phi tin hnh kim tra nh gi. Cc trng ph thng cng bt u c trin khai kim nh cht lng gio dc. Trong hot ng kim tra nh gi i ng c qui nh ti cc iu 5, 6 v 7 ca cc qui nh v tiu chun nh gi cht lng trng PT, TTCM cn lu cc ni dung nh gi sau y:
4.2.1.Kim tra, nh gi hot ng chuyn mn ca gio vin

y l hot ng c thc hin hng nm trong mi trng. T trng CM phi thc hin ch o ca hiu trng, t chc c lc lng kim tra nh gi, xy dng k hoch kim tra nh gi hp l v t chc kim tra nh gi khch quan cng bng da vo cc tiu chun chuyn mn, nghip v ca tng i tng a ra kt lun nh gi. Cc kt lun nh gi cn hng n s phn loi i ng lm cn c cho vic s dng, bi dng i ng ca nh trng. Kim tra, nh gi hot ng chuyn mn ca GV trong TCM c thc hin qua cc hot ng:
4.2.1.1. Xy dng k hoch kim tra

T trng CM xy dng k hoch kim tra phi ph hp vi tnh hnh, iu kin c th ca TCM, ca nh trng v c tnh kh thi. - Lp k hoch kim tra mt cch chi tit cho tng tun, tng thng, tng hc k v c nm hc. K hoch kim tra ghi r: mc ch, yu cu, ni dung, phng php tin hnh, hnh thc kim tra, b mn v c nhn c kim tra, thi gian c kim tra v lc lng kim tra. - Cng b k hoch kim tra cho cc thnh vin trong TCM c bit cng thc hin. C cc loi k hoch kim tra sau:
+ K hoch kim tra ton nm

K hoch kim tra trong nm c ghi nhn ton b cc u vic trong nm hc. l k hoch kim tra c th hin mt cch y cc ni dung kim tra ca TTCM trong nm hc i vi cc hot ng ca TCM trong nh trng. K hoch kim tra ton nm hc ca TTCM da trn ni dung kim tra ni b trong ton nm hc ca Hiu trng v cng l c s xy dng v trin khai k hoch kim tra tng thng v k hoch kim tra tng tun ca TTCM.
+ K hoch kim tra thng

Ni dung k hoch kim tra thng da vo cc cng vic ca k hoch kim tra c nm nhng th hin chi tit hn. K hoch kim tra thng ch r tn cng vic, thi gian tin
- 160 -

hnh cho cc GV c kim tra c thc ch ng kim tra phng nga v t kim tra phn vic ca h.
+K hoch kim tra trong tun

y l k hoch chi tit nht, c th nht cho cc cng vic phi lm trong tun. l cc ni dung nh sau: - Gio vin no, b mn no trong TCM c kim tra trong tun. - Ni dung kim tra chi tit, c th trong tun (v d nh s sch, d gi, thm lp, gio n, s dng dng dy hc, ng dng CNTT trong dy hc, vic m bo ngy gi cng ca GV, vic tham d cc bui hp); - Thi gian kim tra, thi gian hon thnh trong tun.
4.2.1.2. T chc kim tra

T trng CM l ngi kim tra hot ng chuyn mn ca TCM theo k hoch v s phn cng ca Hiu trng. Trong TCM, nu c t ghp nhiu mn th c th thc hin vic kim tra nh sau: kim tra ca TTCM, kim tra ca nhm trng b mn trong TCM, t kim tra ca cc c nhn trong TCM. thc hin hot ng kim tra nh gi GV, TTCM phi xy dng c lc lng kim tra cng TTCM. Lc lng ny thng bao gm nhm trng b mn trong t ghp, GV b mn c nng lc v uy tn i vi GV trong TCM, GV gii c mi t trng bn (nu cn) T trng CM l ngi t chc, ch o v trc tip thc hin cng tc kim tra hot ng ca GV trong t da trn k hoch kim tra xy dng. Di y l mt s ni dung kim tra quan trng c thc hin trong hot ng qun l ca TTCM.
Hot ng 6. Hy suy ngh 5 v vit ra giy nhng ni dung TTCM cn kim tra, nh gi GV. Trao i theo nhm tng hp cc ni dung kim tra GV trong t v cch tin hnh. Ghi ra giy Ao. Thng tin cho hot ng 6: (i) Kim tra hot ng s phm ca gio vin trong t chuyn mn

Trong trng Trung hc, tt c GV u c kim tra, nh gi vic thc hin nhim v ging dy, gio dc nhm gip GV nng cao nng lc s phm, nng cao cht lng ging dy, gio dc trong nh trng, gp phn pht trin h thng gio dc quc dn.
a- Kim tra trnh nghip v ca GV: Kim tra xem xt v nh gi trnh nm kin thc, k nng, thi m GV cn xy dng cho hc sinh, trnh vn dng PPDH v gio dc thng qua kim tra gi dy trn lp. b- Kim tra vic thc hin qui ch chuyn mn ca gio vin

- Kim tra, nh gi ng thc cht vic GV nm vng chng trnh v thc hin ng chng trnh, ging dy v gio dc ng k hoch, c y h s s sch cho ging dy
- 161 -

v gio dc, hc tp bi dng chuyn mn theo qui nh. Qua kim tra GV m bo gip GV nm vng chng trnh, khng thay i, khng ct xn, khng lm sai lch chng trnh v k hoch ging dy; tham mu vi lnh o nh trng qun l CT v KH ging dy ca GV, ch o qun l h s ging dy v hc tp ca GV. - Kim tra vic thc hin cc yu cu v son bi ca GV trong TCM. Kim tra bi son ca GV vi cc ni dung nh: kin thc c bn, kin thc trng tm, logic khoa hc; v PPDH; v hnh thc t chc dy; d nh nhng thit b dy hc cn chun b. Nhng la chn nu trn ca GV phi ph hp vi ni dung tng bi, ng yu cu ca chng trnh qui nh, ph hp vi i tng HS v iu kin thc t ca nh trng. - Kim tra vic thc hin chng trnh dy hc ca GV trong TCM, tng khi lp. Nhn xt v pht hin nhng vn hot ng chuyn mn cn iu chnh cho kp thi. Tho lun nhng vn do tnh hnh ging dy ny sinh m bo thc hin ng chng trnh gio dc cp hc qui nh. - Kim tra vic thc hin gi ln lp ca GV trong TCM. T trng CM xc nh mc ch, ni dung d gi, thi gian d gi, GV c d gi; quan st gi dy trn lp ca GV; phn tch gi dy ca GV; trao i vi GV sau khi d gi; lu h s d gi GV. - Ch o GV quan tm u t tha ng cho gi ln lp ca mnh, xy dng n np chuyn mn, ging dy, sinh hot chuyn mn mt cch chi tit v trit . Kim tra, nhc nh GV nghim tc thc hin ngy gi cng theo qui ch chuyn mn, trao i vi gio vin v PPDH cho ph hp vi i tng HS. - Kim tra vic GV cho HS lm bi kim tra v chm bi cho HS. Ch o GV phi quan tm gip cc i tng HS trong hc tp v rn luyn. Kim tra, xem xt vic GV t chc kim tra, chm bi, tr bi cho HS theo ng qui nh ca ngnh, cng khai, minh bch, dn ch, cng bng, khch quan, ng vin, khuyn khch tinh thn hc tp cho HS, th hin s quan tm v gip ca GV i vi cc i tng HS trong hc tp. - Kim tra GV trong vic thc hin nn np sinh hot TCM v k lut gi gic, thi tham gia sinh hot, cht lng chia s thng tin, gp phn nng cao hiu qu trong hot ng chuyn mn ca GV. Thng xuyn kim tra GV trong TCM v vic tham gia sinh hot chuyn mn theo k hoch ca ca trng, ca mng li chuyn mn S GD&T, Phng GD&T. - Kim tra vic gio vin thc hin th nghim, s dng dng dy hc, xem xt, nh gi hot ng thc hin cc tit thc hnh theo qui nh, m bo y cc yu cu v h s v cc qui nh v chuyn mn. Kim tra, nhc nh GV thc hin y cc loi h s s sch c quy nh i vi GV; gio n, dng dy hc; s dng c hiu qu v thng xuyn cc gio n in t, dng dy hc trong gi dy trn lp, trong cc hot ng chuyn mn nh trng v ca ngnh. kim tra cc ni dung ny thng tin hnh qua cc hot ng + D gi: + Kim tra h s chuyn mn. + Thu thp thng tin phn hi t cc i tng c lin quan

- 162 -

Sau d gi t chc hp rt kinh nghim, phn tch nh gi gi dy, h s chuyn mn c nh gi da trn qui nh chung v danh mc h s ti iu da trn cc chun nh gi ph hp c kt lun nh gi chnh xc, khch quan v khoa hc.
c- Kim tra cng tc bi dng v t bi dng - Kim tra vic cp nht nhng thng tin, nhng kin thc mi, nhng hiu bit ca i sng x hi, thc t hc, t bi dng v tham gia cc kha bi dng do ngnh t chc, cc bui trao i chuyn mn, sinh hot chuyn do TCM, trng thc hin.

- T chc kim tra vic tham gia nghin cu khoa hc gio dc ca GV thng qua cc hot ng: vit sng kin kinh nghim trong ging dy, trong cng tc ch nhim lp; Bo co chuyn trong cc bui sinh hot chuyn mn.
d- Kim tra kt qu ging dy, gio dc ca gio vin - Kim tra kt qu ging dy, gio dc ca GV th hin vic nh gi kt qu hc tp, rn luyn ca HS qua cc ln kim tra chung ca khi lp.

- Kim tra kt qu ging dy, gio dc ca GV th hin vic nh gi kt qu ln lp, tt nghip ca cc b mn m GV dy. - Kim tra kt qu ging dy, gio dc ca GV th hin vic nh gi mc tin b ca HS qua qu trnh hc sinh c gio dc trong tng thng, hc k, nm hc.
e- Kim tra vic dy thm hc thm - Kim tra vic dy thm hc thm ca gio vin trong t v hc sinh theo tinh thn ca quyt nh s 03/2007/Q-BGD&T, ngy 31/01/2007 ca B trng B GD&T ban hnh qui nh v dy thm, hc thm. .Cn c vn bn ny, y ban nhn dn cc Tnh/ Thnh ph, qun, huyn ra cc vn bn hng dn c th hng dn thc hin cng tc ny. Cc trng cn c vn bn ny trin khai.

- T trng CM kim tra hot ng dy thm hc thm trong nh trng v ngoi nh trng ca GV trong t do mnh qun l thng qua thc hin qun l chng trnh ging dy, m bo mi GV thc hin ng tin quy nh ca phn phi chng trnh; khng ct xn chng trnh, ni dung dy hc c quy nh dnh cho dy thm hc thm, bo m quyn li ca ngi hc. Qua tin hnh cc hot ng kim tra vi cc ni dung kim tra nu trn, TTCM phi nh gi ng nng lc, phm cht ca GV, tn trng v khuyn khch s sng to, pht huy nng lc ca nhng GV gii lm u tu cho hot ng chuyn mn ca TCM. Thc hin tt cc k kim tra cht lng, kim tra chung so snh, phn tch kt qu ging dy, t c kt lun xc ng v v tham mu cho lnh o nh trng trong khen thng, bi dng, s dng GV hp l v kp thi.
(ii) Kim tra gio vin thc hin qui nh v o c nh gio T trng CM thc hin kim tra ni dung ny da theo quy nh v o c nh gio ban hnh km theo Quyt nh s 16/2008/Q-BGD&T, ngy 16/4/2008 ca B trng B GD&T.

Qua kim tra gh tuyn dng, khen thng kp thi nhng GV thc hin tt v ngh x l nghim tc, k lut thch ng cc GV vi phm. T trng CM nh k hng thng, hc k v cui nm hc bo co kt qu thc hin cho Hiu trng.
- 163 -

4.2.1.3. S kt, tng kt, iu chnh T trng CM thc hin s kt, tng kt cng tc kim tra trong cc cuc hp chuyn mn ca TCM trong thng, theo tng t kim tra, tng hc k, tng kt nm hc. Lu tr v bo qun cc thng tin v hot ng kim tra bng h s kim tra (m bo cc yu cu ca h s kim tra: tnh chnh xc, khch quan; tnh ton din; tnh r rng, c th; tnh nhn vn). Nhng kt lun kim tra v hot ng chuyn mn ca GV trong TCM l c s cho vic tin hnh cc hot ng iu chnh, un nn sai lch hay x l nhm hon thin dn nng lc s phm ca GV trong t; ci tin cng tc qun l hot ng chuyn mn ca TTCM; nng cao cht lng v hiu qu ca cng tc kim tra ca t trng chuyn mn, nng cao cht lng dy hc, gio dc ca TCM trong nh trng, gp phn thc y s pht trin ca TCM v ca nh trng. 4.2.2. nh gi s cng hin xy dng nh trng v thc hin i mi hot ng chuyn mn ca gio vin y l mt trong nhng hot ng nh gi quan trng trong nh trng. i khi chng ta ch trng n nh gi thnh tch m cha xem xt tha ng n s cng hin xy dng nh trng ca mi c nhn. Vic nh gi ng s cng hin l mt trong nhng yu t to nn ng lc lm vic trong t chc. Chng hn: C mt GV ch nhim no c th khng c thnh tch ni tri l xy dng tp th HS lp h ph trch thnh mt tp th xut sc, nhng nu lp h c phn cng ph trch l mt lp trung bnh sau mt thi gian di s dn dt ca GV ch nhim lp c nhiu tin b th s ng gp ca GV ch nhim cn c nh gi mt cch tha ng ghi nhn s ng gp ca h trong pht trin nh trng. S sng to v mnh dn i mi ca mi GV, nhm, TCM trong nh trng cng cn c nh gi mt cch cng bng. Hot ng ny thng c thc hin thng qua bo co cc sng kin kinh nghim. Nh trng thc hin tt vic nh gi sng kin, kinh nghim v cc hot ng gio dc ca GV hoc tp th GV. iu quan trng l cc sng kin kinh nghim phi c t chc nh gi mt cch nghim tc xc nhn s sng to v cn c nhn rng p dng trong nhng iu kin ph hp gp phn nng cao cht lng hiu qu cc mt hot ng ca nh trng. Mi hc k, r sot, nh gi v rt kinh nghim v hot ng ch nhim lp, r sot, nh gi ci tin cc bin php gip HS hc lc yu, km. 4.2.3. nh gi tim nng ca i ng gio vin v kh nng thch ng vi s pht trin ca nh trng y l mt hot ng nh gi i hi s tham gia ca nhiu lc lng. Mi c nhn phi t nh gi kt hp vi nh gi ca tp th. Hot ng nh gi tim nng ca i ng GV l mt phn khng th thiu c trong vic hoch nh chin lc v xy dng k hoch hnh ng pht trin nh trng. y l mt ni dung nh gi kh, i hi phi kt hp vi kh nng phn tch v d bo v tnh hnh pht trin i ng a ra nhng nh hng pht trin ph hp vi mi nh trng. T nhng nh gi ny mi nh trng s la chn c cc gii php tch cc pht trin i ng, tng cng kh nng thch ng cho mi GV p ng yu cu i mi v nng cao cht lng gio dc trong mi trng nhiu thay i. - 164 -

TI LIU THAM KHO

1. Ban B th TW ng, Quyt nh v vic ban hnh Quy ch nh gi cn b, cng chc (Quyt nh s 286-Q/TW ngy 8/2/2010 ca B Chnh tr), 2010; 2. B Gio dc v o to iu l Trng trung hc c s, trng trung hc ph v trng ph thng c nhiu cp hc Ban hnh km theo Thng t s: 12/2011/TTBGDT ngy 28/3 /2011 ca B trng B Gio dc v o to) 3. B Gio dc, Thng t 43/2006/TT-BGDT ngy 20/10/2006 ca B Gio dc v o to v Thanh tra ton din nh trng, cc c s gio dc khc v thanh tra hot ng s phm nh gio. 4. B Gio dc v o to (2008) , Quyt nh s 80/2008/Q-BGDT ngy 30/12/2008 v vic Ban hnh Quy nh v tiu chun nh gi cht lng gio dc trng trung hc ph thng 5. B Gio dc v o to, (2009), Chun ngh nghip gio vin trung hc c s, gio vin trung hc ph thng Ban hnh km theo Thng t s 30/2009/TT-BGDT ngy 22 thng 10 nm 2009 ca B trng B Gio dc v o to 6. B Gio dc v o to (2009) Thng t s 28/2009/TT-BGDT ngy 21/10/2009 ban hnh quy nh v ch lm vic i vi gio vin ph thng. 7. B Gio dc v o to (2010) Quy ch cng nhn trng trung hc chun quc gia ban hnh km theo thng t s 06/2010/TT-BGDT ngy 26/02/2010. 8. B Gio dc v o to (2010) iu l hi thi gio vin dy gii cc cp hc ph thng ban hnh km theo thng t s 21/2010/ TT-BGDT ngy 20/7/2010. 9. B Gio dc v o to (2006) Quy ch nh gi xp loi hc sinh trung hc ban hnh km theo quyt nh s 40/2006/Q - BGDT ngy 5/10/2006 (c sa i b sung). 10. B Gio dc v o to (2009) Cng vn s 660/BGD&T-NGCBQLGD ngy 9/2/2010 v vic hng dn nh gi xp loi gio vin trung hc theo Thng t s 30 ngy 22/10/2009. 11. Nguyn Ngc Hi Thi Vn Thnh: V Qui trnh nh gi cht lng gio vin, Tp ch Gio dc, s 224, thng 10/2009. 12. Trn Kim, Khoa hc qun l gio dc, NXB Gio dc, 2004 13. V Quc Long (ch bin), Gio trnh bi dng t trng chuyn mn trng trung hc ph thng - NXB H Ni, 2007. 14. Trng Cn b qun l gio dc thnh ph H Ch Minh (2010), Ti liu bi dng t trng chuyn mn trng Trung hc. 15 .Quc hi Nc cng ho x hi ch ngha Vit Nam - Kha XI (2005), Lut Gio dc (Lut s 38/2005/QH11), NXB Chnh tr quc gia, H Ni. 15. Quc hi Nc cng ho x hi ch ngha Vit Nam - Kha XII (2009), Lut sa i, b sung mt s iu ca Lut Gio dc ngy 25 thng 11 nm 2009 16. Rebecca Tee- Pht trin ngh nghip (Managing Your Career)- NXB tng hp thnh ph HCM, nm 2005 17. Robert Heller- ng vin nhn vin (Motivating People)- NXB tng hp thnh ph HCM, nm 2005 18. Robert Heller- Phn cng hiu qu (How to Delegate)- NXB tng hp thnh ph HCM, nm 2005

- 165 -

HNG DN TRIN KHAI TP HUN TI A PHNG

Ti liu ny cng c s dng cho bi dng TTCM cc trng Trung hc ca cc Tnh, Thnh ph trong c nc. trin khai c cht lng hot ng bi dng ny, cc ging vin ct cn ca cc tnh/ thnh ph cn lu mt s vn sau y: 1.Trn c s cch trin khai bi dng ca cc Bo co vin trong cc lp tp hun ct cn trin khai hot ng bi dng a phng, m bo thi lng v cc ni dung ca chng trnh. 2. vic trin khai bi dng hiu qu, nn kim tra trc kha hc v cc ni dung c lin quan, xc nh mc kin thc v k nng hin c ca hc vin la chn ni dung v phng php trin khai ph hp. Xc nh r cc ni dung no hc vin t c, ni dung no cn trin khai k trn lp gip TTCM c c cc kin thc, k nng c bn trong iu hnh hot ng ca TCM ng qui nh v hiu qu. 3. Ti liu c bin son theo hot ng, trong mi chuyn c xc nh mt s hot ng dnh cho hc vin, thng qua cc hot ng tm hiu hoc hng ti cc thng tin c bn cn lnh hi trong chuyn . Cc hot ng kh a dang: c th l hot ng c nhn, cp i hay nhm nh, thc hnh. Khi t chc tp hun ti a phng, cc bo co vin c th thay i dng thc hot ng ph hp hng ti cc thng tin cn cung cp. 4. Trong qu trnh bi dng cho TTCM a phng cn to iu kin hc vin lin h vi cng tc qun l t chuyn mn gn vi iu kin ca cc trng hc trn a bn; c bit ch n khc phc nhng hn ch trong cng tc qun l t chuyn mn ca TTCM hin nay. 5- Cc bo co vin a phng c th xy dng mt s cu hi kim tra vic tip thu kin thc ca hc vin hoc cc phiu nh gi hc vin t nh gi kh nng ca mnh qua tham gia hc tp. 6. Cc ti liu tham kho trong ti liu ny l c bn; tuy nhin vi mi a phng, cc bo co vin c th b sung thm cc ti liu tham kho cn thit nh cc qui nh c th ca a phmg v qun l dy thm, hc thm; qui nh v ch h tr i vi gio vin tham gia cc lp o to, bi dng; qui nh v h s chuyn mn 7. Yu cu hc vin chun b thm mt s ti liu phc v cho vic hc tp hiu qu nh: mt s k hoch cng tc ca t chuyn mn m h xy dng cng phn tch, ch ra im c, cha c iu chnh; Cc bin bn hp rt kinh nghim gi d, bin bn sinh hot chuyn ca t tm hiu cch tin hnh, iu chnh nhng mt hn ch v rt ra cc bi hc kinh nghim cn thit T chc thc hin chng trnh i hi cc bo co vin phi nm vng chng trnh, ni dung mi chuyn , linh hot sng to trong t chc cc hot ng hc tp ph hp; chun b cc iu kin vt cht cn thit cho lp hc; Hc vin tham gia tch cc, chia s kin thc khng ch hc trong chng trnh m cn c th hc ln nhau nng cao nng lc thc hin nhim v.

- 166 -

MC LC
Trang

Bng k cc ch vit tt Li ni u
Qun trit t tng H Ch Minh vo dy hc gio dc qun l nh trng Chuyn 1. Nhng vn chung v qun l t chuyn mn trong trng trung hc

I. Mc tiu

1. Mc tiu chung 2. Mc tiu c th

II. Ni dung

1. Khi qut v qun l, lnh o, qun l gio dc 2. Khi qut v trng THCS v THPT trong h thng gio dc quc dn 3. T chuyn mn trong trng THCS v THPT 4. T trng chuyn mn v qun l t chuyn mn
Chuyn 2. Xy dng k hoch ca t chuyn mn

I. Mc tiu

1. Mc tiu chung 2. Mc tiu c th

II. Ni dung

1. Phn 1. Nhng vn chung xy dng k hoch t chuyn mn 2. Phn 2. Xy dng k hoch hot ng trong nm hc ca t chuyn mn 3. Phn 3. Hng dn gio vin xy dng k hoch chuyn mn c nhn 4. Mt s k thut c th vn dng hiu qu vo vic xy dng KHTCM v KHCN 5. Phn 4. Thc hnh tng hp: Xy dng k hoch nm hc ca t chuyn mn
Chuyn 3. T trng chuyn mn vi cng tc qun l hot ng dy hc trong trng trung hc

I. Mc tiu

1. Mc tiu chung 2. Mc tiu c th

- 167 -

II. Ni dung

1. Hot ng dy hc v chng trnh gio dc ph thng 2. T trng chuyn mn vi cng tc qun l dy hc 3. Bin php qun l hot ng dy hc ca t trng chuyn mn
Chuyn 4. T trng chuyn mn vi cng tc qun l pht trin chuyn mn nghip v cho gio vin trong trng trung hc

I. Mc tiu

1. Mc tiu chung 2. Mc tiu c th

II. Ni dung

1. Vai tr ca t trng chuyn mn trong vic pht trin chuyn mn nghip v cho gio vin 2. Nhng yu cu v i ng gio vin ca trng THCS, THPT 3. Pht trin i ng gio vin trong t chuyn mn v cc hot ng bi dng chuyn mn, nghip v cho gio vin 4. Kim tra, nh gi gio vin
Hng dn trin khai tp hun ti a phng

BAN SON THO

1. ng Hong c Minh, Cc trng Cc NG&CBQLCSGD - Ch bin 2. B Nguyn Th Minh Phng, NCVCC Vin KHGD Vit Nam - ng ch bin 3. ng L Trn Tun, Chuyn vin chnh V Gio dc Trung hc. 4. B Trn Th Minh Hng, Ph Trng khoa Qun l Hc vin Qun l gio dc 5. B Nguyn Th Tuyt Hnh, Ph Trng khoa Qun l Hc vin Qun l gio dc 6. B V Th Ngc Anh, NCVC Vin Khoa hc gio dc Vit Nam 7. ng Phm Quang Hun, Ph Vin trng Vin NCSP - Trng HSP H Ni 8. B Trn Th Hi Yn, Ph Hiu trng Trng THPT Trn Ph, H Ni 9. ng Phm Tun Anh, Trng phng CBQLCSGD Cc NG&CBQLCSGD 10. ng Nguyn c Luyn, Chuyn vin chnh Cc NG&CBQLCSGD

- 168 -