FOTOSINTEZA

-proces u kojem se djelovanjem energije suneve svijetlosti anorganske tvari mogu pretvarati u organske spojeve -svetlosna energija se pretvara u kemijsku , pomou te energije ugljikov dioksid iz atmosfere i voda povezuju u organske spojeve uz oslobaanje kisika -za fotosintezu se rabi svetlost koja odgovara vidljivom spektru (380-760 nm) -fototropizmi-zakrivljenja uzrokovana svijetlou,fototaksija slobodna lokomotorna gibanja upravljana svijetlou -taj se dio spektra naziva fotobioloko podruje -fotosintetski najaktivnije podruje je mezofil lista, te stanice imaju mnogo kloroplasta koji u tilakoidnim membranama sadravaju klorofil GRAA KLOROPLASTA

FOTOSINTETSKI PIGMENTI -pigmenti su tvari koje apsorbiraju svijetlost, razliiti pigmenti apsorbiraju razliite valne duljine svijetlosti -Klorofil a tamnozeleni ; klorofil b-svijetlo zeleni ,karotenoidi uti i narandasti pigmenti i ksantofil-uti pigment- antenske molekule -samo klorofil a moe neposredno pretvoriti sunevu energiju u kemijsku -ostali pigmenti asorbiraju svijetlost i prenose energiju na klorofila koji se ponaa kao da je sam aps. Svj -osnovna struktura molekule klorofila porfirnski je sustav sastavljen od etiri pirolska prstena na kojima se nalaze razl. Tvari, u sreditu je atom magnezija FOTOSINTEZA 6CO2+12H2O + svjetlosna energija C6H12O6 +6O2 +6 H2O SASTOJI SE OD : 1) svjetlosne primarne reakcije suneva en se pretvara u kem

2) calvinov ciklus sekundarne-reducira se co2 i nastaju ugljikohidrati

SVJETLOSNE PRIMARNE REAKCIJE : -u tilakoidima -apsorbcija svijetlosti uzrokuje prelazak molekule klorofila u pobueno stanje -u kloroplastima visokoenergizirane elektrone iz klorofila hvata primarni akceptor elektrona i privremeno se pohranjuju u molekuli NADP+,pri tome se molekula klorofila oksidira ,a molekila NADP+ reducira u NAPH , u tom procesu cijepa se voda (fotoliza) i oslobaa kisik ( kisik nastaje iz hidroksilnih iona , oni iz vode nadomjeste elktron klorofilu i nastane kisik koji ide u atm) -elektroni se dalje prenose -procesom fosforlizacije nastaje ATP -kemijska energija nastala pretvorbom svjetlosne pohranjuje su u NADPH (izvor visoko ener.el) i ATP (izvor energije) CALVINOV CIKLUS -u stromi kloroplasta -uz uporabu ATP I NADPH reducira se co2 i nastaju ugljikohidrati -prvu fazu katalizira ENZIM RUBISCO , on je karboksilaza i oksigenaza-40%ukupnog sadraja topivih bjelan, u listu, najobilniji enzim na zemlji -prvi stabilni spoj koji nastaje ima 3 atoma ugljika pa biljke koje na taj nain veu co2 zovu se C3 biljke -za sintezu jedne mol .,glukoze mora se utroiti 18 ATPA i 12 NADPH-a ADP i NADP+ , koji pri tome nastaju ukljuuju se u svijetlosne rekacije i reduciraju -saharoza je glavni prijenosni oblik eera a sinetizira se u cistolu -viak se gomila u stromi kloroplasta u obliku kroba-to je primarni ili asimilacijski krob -kada u meustan prostorima ima vie kisika nego co2 rubisco vee kisik i nastali spoj glikolat naputa calvinov ciklus i ulazi u fotorespiraciju, tako se smanjuje uinak fotosin. --to potiu suhi vedri dani kada su pui zatvorene -na stopu fotosinteze utjeu :razvojno stanje biljke,opskrba vodom i mineralima,otvorenost pui,kvaliteta i intenzitet osvjetljenja temparatura ili opskrba co2 KOLANJE ASIMILATA : -asimilati-produkti fotosinteze prenose se kroz biljku floemom

-floem se sastoje od sitastih cijevi(od ivih stanica,ije poprene stijenke imaju otvore), uz njih stanice pratilice(imaju jezgru), preuzele se dio metabolikih funkcija sitastih cijevi koje su povezane plazmodezmijama(citopl. Niti , povezuju biljne stanice) -smjer floemskom prijenosa odreen je poloajem podruja stvaranja asimilata ili priuva i podrujem iskoritavanja (izljev) -u podruju izvora eer nastao fotosintezom preko stanica pratilica ulazi u sitaste cijevi a za njim osomotski tlak slijedi voda -u izljevu (stan korijena)-konc.eera je nia pa eer i voda izlaze iz floema dok turgor u floemu opada , tlak pokree -takav model prijenosa-MODEL TLANE STRUJE UTJECAJ IMBENIKA NA FOTOSINTEZU -SVIJETLOST-moe doi do svijetlosnog zasienja, pri jaem osvjetljenju moe se otetiti fotosintetski aparat pa opada stopa fotosinteze TEMPARATURA- fs u rasponu 0 -50 stupnjeva , povienjem temp moe se poveati razina fotosinteze VODA-manjak se odraava samo posredno, jer su potrebne neznatne kol. Za reakciju KONCENTRACIJA UGLJIKOVA DIOKSIDA-Poveanjem konc. Moe sepostii poveanje stope fotosinteze C4 BILJKE-Biljke na sunanim i toplim stanitima (kukuruz) -imaju mezofilne i tapiaste stanice, ugljik se ugrauje u spoj sa 4 atoma ugljika i prenosi u tap stanice gdje se zbiva calvinov ciklus CAM BILJKE-sukulentne biljke sa priuvnim stanijem za vodu, neki organi su debeli , mesnati i soni,prilagoeni su ivotu na suhom staniju, njima su pui danju zatvorene da se smanji transp,. A nou otvorene pa primaju co2 i ugrauju ga u org. Kiseline -danju se co2 otputa iz kiselina i reducira do ugljikohidrata

KEMOAUTOTROFI -energiju oksidacijom anorganskih tvari, to su prokarioti -oksidacijom amonijaka,spojeva sumpora , mangana Amonijak-nitrificirajue bakterije-amonijak do nitrita ili nitrata Sumporne spojeve- sumporne bakterije ili neke alge-znaenje pri ienju ind voda eljezne bakterije dvovalentno eljezo u trovalentno Manganske dvovalentno u etverovalentno