1

Hava Yolu Gvenliinde Temel Kavramlar ve lkeler Dnem III

HAVA YOLU GVENLNDE ANATOM BLGMZDEN AKLIMIZDA KALMASI GEREKEN NEML NOKTALAR 1- KRKOD MEMBRAN ANATOMS: Acil perktan hava yolu giriimlerinde nemlidir. 2- ZOFAGUS TRAKEANIN ARKASINDADIR: Trakeostomi giriimlerinde perfore olabilir. 3- NORMAL AIZ AIP KAPAMA KOMPLEKS BR MEKANZMADIR: Bilinci kapal bir hastada dilin geri kamas ve ilgili manevralar hayat kurtarcdr. 4- OKSPTO-ATLANTO-AKSAL KOMPLEKS: Hava yolu gvenliini salamada son derece nemlidir. HPOKS ve HPOKSNN SINIFLANDIRMASI (BARCSOFT) HPOKS: Basite dk PaO2 ya da dk SaO2 olarak tanmlanr. BARCSOFT SINIFLANDIRMASI 1- HPOKSEMK HPOKS: Seller hipoksinin ya da seller respiratuar yetmezliin en sk nedenidir. Bu durumda hava yolu gvenliini salamak olduka zordur. Apne, solunan havann hipoksik olmas, ventilasyon perfzyon arasndaki uyumsuzluklar ve antlar hipoksemik hipoksi ile sonulanr. 2- ANEMK HPOKS Dk hemoglobulin nedeniyle O2 tama kapasitesi dmtr. Greceli olarak akmn arttrlmas ile daha kolay kompanse edilebilir. rnein kardiyak atm hz ve hacmi arttrlarak 3- STAGNANT HPOKS Dokulara kan akmnda azalma ya da kesilme vardr. Kardiyak Arrest ya da Akut Koroner Tromboz gibi TA normal olabilir ama dokuda mitokondriye O2 tanmasnda sorun vardr. 4- HSTOTOKSK HPOKS Tanan O2 miktarnda bir sorun yoktur. Doku PO2 normaldir. Ancak molekler O2 redkte edilemez. Mitokondriyal sitokromlar inhibedir. Doku O2 tketimi inhibedir ve ATP tketilmesi nedeniyle biyoenerji yermezlii ortaya kar. KRTK BLGLER 1- Normoksemiye ramen doku hipoksisi fatal (lmcl) olabilir [CO ve siyanit zehirlenmeleri] 2- Hipoksemik Hipoksi (havayolu obstrksiyonu) Anemik ve Stagnant Hipoksiden daha fazla hcresel zararn ortaya kmasna neden olur. 3- Oksimetreler satrasyonu ler. Ancak Ventilasyonun deprese olduunu gsteremezler. DP Tp Fakltesi Genel Cerrahi AD YAYLAK F. faikyaylak@gmail.com

Hava Yolu Gvenliinde Temel Kavramlar ve lkeler Dnem III

4- Apnesi olan durumu kt bir hastada oksijen satrasyonu hzla der. Spontan ventilasyonun gelmesini beklemek kt bir tercih olacaktr. DKKAT! 5- End-Tidal Oksijen >% 90 ise pre oksijenizasyon yeterlidir. HPOVENTLASYON NEDENLER NELERDR? 1- Obstrkte hava yolu 2- Pnmotoraks 3- Tp/ Solunum sistemi obstrksiyonu ya da defektif ventilatr 4- Santral Respiratuar Depresyon 5- Periferal yetmezlik (solunum kaslarnn yetersizlii, vd) VENTLASYON PERFZYON UYUMSUZLUKLARININ NEDENLER NELERDR? 1- Anestezi 2- Bronial Entbasyon 3- zofageal Entbasyon 4- Aspirasyon 5- Akcier hastal 6- Emboli PRE-OKSJENZASYON NE DEMEK? Apne periodlarnn kritik seviyede desatrasyon ortaya kana kadar uzatmak amac ile vcut O2 depolarn arttrmay amalar. ki komponenti vardr: 1-Solunan havadaki O2 miktarnn % 100e karmak ve 2- %100 O2 ile etkili bir de-nitrojenizasyon iin yeterince beklemek. EKSTRA TORASK HAVA YOLU OBSTRKSYONLARI NASIL SINIFLANDIRILIR? 1- FKS (SABT) HAVA YOLU OBSTRKSYONLAR Larenks ya da ana bron tmrleri Trakeal stenoz post-trakeostomi Larengeal tmr, dem ya da parazi Yabanc cisim aspirasyonlar 2- DEKEN HAVA YOLU OBSTRKSYONLARI Genileyip daralabilen hava yolu Bir darlk noktas ile birlikte genileyip daralabilen hava yolu Tonsiller hiperplazi Dilin geri kamas - hareketleri Yabanc cisimlerin Flap Valf etkileri

DP Tp Fakltesi Genel Cerrahi AD YAYLAK F. faikyaylak@gmail.com

Hava Yolu Gvenliinde Temel Kavramlar ve lkeler Dnem III

ST HAVA YOLU OBSTRKSYONLARINDA KRTK BLGLER st hava yollarndaki obstrksiyonlarda hava tirblansa girdiinden gaz younluu deiir. Farenks insan hava yolunun daralabilen (Kollabe olabilen) bir segmentidir. Farengeal hava yolunun ak tutulmas kompleks bir nrmskler fenomendir. st hava yolu obstrksiyonlarnda ekspirasyon daha az etkilenir. Asl etkilenen inspirasyondur. Trans-trakeal jet akm salanabilirse ventilasyon nadiren sorun yaratr. Farengeal seviyedeki obstrksiyonlarda inspirasyon abas ile inspirasyon akm arttrlamaz ancak obstrksiyon seviyesinin stnde pozitif inspirasyon basnc ile arttrlabilir. HAVA YOLU EKPMANLARININ DEZENFEKSYONUNDA NEML NOKTALAR NELERDR? 1- Reusable (Tekrar kullanlabilen) ekipmalar ile apraz enfeksiyonlar ortaya kabilir. 2- Mmkn olan her durumda hava yolu ekipman tek kullanmlk olmaldr. 3- Tekrar kullanlabilen hava yolu ekipmanlar s ile sterilize edilmelidir. 4- Fiberoskoplar iin kimyasal dezenfeksiyon gerekir. 5- Fiberoskoplar iin otomatik dezenfektrler gerekir. 6- Anormal Prionlar standart dezenfeksiyon yntemleri ile uzaklatrlamyor HAVA YOLU GVENLN SALARKEN BUNLARI HATIRLAYIN Her bir insan says kadar dnce vardr: Herkesin kendi dorusu. Terence M 190 159. yi bir teori olabilir, ancak pratikte ie yaramayabilir. Immanuel Kant 1793. HAVA YOLU GVENLN SALAMAK N MNMAL GEREKLLKLER UNLARDIR Hava yolunu deerlendirin. Zorluklar iin hazrlkl olun. Alternatifleriniz olsun. Hava yolunun ak olmasn salamak iin her zaman bir stratejiniz olsun. Takip etmeyi unutmayn HAVA YOLU GVENLN SALAMADA UNLAR HAYATDR. PLANLAMA DORU EKPMAN VE EKP ESNEK OLMAK HER TRL ETM VE UYGULAMA MKANLARINI KULLANMAK

DP Tp Fakltesi Genel Cerrahi AD YAYLAK F. faikyaylak@gmail.com