You are on page 1of 66

LUN L TON HC (Mathematical Logic)

Nguyn Thanh Sn Khoa KHMT&CN H Bch Khoa TpHCM email : ntson@cse.hcmut.edu.vn http:\\www.cse.hcmut.edu.vn\~ntson

ntsn

NI DUNG
Chng 1. Tng quan Chng 2. Lun l mnh (propositional logic) Chng 3. Lun l v t (predicates logic)

Chng 1
ntsn

Ti liu tham kho


[1] Encyclopia of AI. Vol 2. 1987 John Wiley & Sons. Inc [2] 4proplogichandout.pdf (MIT courses) [3] chng Propositional Logic trong quyn Logic in Computer Science : Modelling and Reasoning about Systems Michael Huth & Mark Ryan (reprinted 2006). [3] chng Predicates Logic trong quyn Logic in Computer Science : Modelling and Reasoning about Systems Michael Huth & Mark Ryan (reprinted 2006). [4] DeductionI.pdf [5] 7ruleshandout.pdf (MIT courses) [6] chapter09.pdf [7] Logic and proof (notes.pdf, slides.pdf) [8] chng Binary decision diagrams trong quyn Logic in Computer Science : Modelling and Reasoning about Systems Michael Huth & Mark Ryan (reprinted 2006).

Chng 1
ntsn

Ti liu tham kho


[9] http://en.wikipedia.org/wiki/Mathematical_logic [10] http://plato.stanford.edu/entries/aristotle-logic/ [11] http://people.hofstra.edu/faculty/Stefan_Waner/ RealWorld/index.html [12] http://www.zweigmedia.com/RealWorld/logic/log icintro.html

Chng 1
ntsn

Chng 1. Tng quan

ntsn

Logic[12]
(Supplementary Chapters to Accompany Finite Mathematics (2nd. Ed.) by Stefan Waner & Steven R. Costenoble) Introduction Logic is the underpinning of all reasoned argument. The ancient Greeks recognized its role in mathematics and philosophy, and studied it extensively. Aristotle, in his Organon, wrote the first systematic treatise on logic. His work had a heavy influence on philosophy, science and religion through the Middle Ages.
Chng 1
ntsn

Logic[12]
But Aristotles logic was expressed in ordinary language, so was subject to the ambiguities of ordinary language. Philosophers came to want to express logic more formally and symbolically, more like the way that mathematics is written (Leibniz, in the 17th century, was probably the first to envision and call for such a formalism).

Chng 1
ntsn

Logic[12]
It was with the publication in 1847of G. Booles The Mathematical Analysis of Logic and A. DeMorgans Formal Logic that symbolic logic came into being, and logic became recognized as part of mathematics. This also marked the recognition that mathematics is not just about numbers (arithmetic) and shapes (geometry), but encompasses any subject that can be expressed symbolically with precise rules of manipulation of those symbols. It is symbolic logic that we shall study in this chapter.
Chng 1
ntsn

Logic[12]
Since Boole and DeMorgan, logic and mathematics have been inextricably intertwined. Logic is part of mathematics, but at the same time it is the language of mathematics. In the late 19th and early 20th century it was believed that all of mathematics could be reduced to symbolic logic and made purely formal.

Chng 1
ntsn

Logic[12]
This belief, though still held in modified form today, was shaken by K. Gdel in the 1930s, when he showed that there would always remain truths that could not be derived in any such formal system.

Chng 1
ntsn

Logic[12]
The study of symbolic logic is usually broken into several parts. The first and most fundamental is the propositional calculus. Built on top of this is the predicate calculus, which is the language of mathematics. We shall study the propositional calculus in the first six sections of this chapter and look at the predicate calculus briefly in the last two.

Chng 1
ntsn

Bc tranh v logic
Thut ng logic : Lun l hc (ting Vit) Logos (ting Hy lp) Hng tip cn : Logic l mt ngnh ca trit hc (truyn thng). Logic l mt ngnh ca ton hc (t th k 19).

Chng 1
ntsn

Bc tranh v logic
Lun l ton hc (mathematical logic) l mt ngnh ca ton hc lin h ti nhng h thng hnh thc (formal systems), dnh dng ti cch m ha nhng i tng ton hc : tp hp (set), s (number), chng minh (proof), tnh ton (computation). Lun l ton hc gm nhng ngnh : model theory, proof theory, set theory v recursion theory.

Chng 1
ntsn

Bc tranh v logic
Tn trc kia ca mathematical logic l symbolic logic v metamathematics. Thut ng symbolic logic c dng i khng vi philosophical logic. Mathematical logic l logic c m hnh v nghin cu mt cch ton hc. Mathematical logic l tn do Giuseppe Peano t.

Chng 1
ntsn

Bc tranh v logic
V c bn mathematical logic vn l logic ca Aristotle. T quan im k hiu th mathematical logic l mt ngnh ca i s tru tng (abstract algebra).

Chng 1
ntsn

Bc tranh v logic[Factasia]
Tng quan : Logic l c s hp l v l nn tng cho ton hc, khoa hc v k thut, c bit cho cng ngh thng tin.

Chng 1
ntsn

Bc tranh v logic[Factasia]
Logic l g ? i vi cc chuyn vin (techies) Mt ngn ng hnh thc c mt c php v ng ngha cht ch s tr thnh mt logic khi c cc qui lut dn ti cc l lun ng.

Chng 1
ntsn

Bc tranh v logic[Factasia]
Logic l g ? i vi cc nh t tng (thinkers) Logic l s nghin cu v nhng s tht cn thit v v nhng h thng hnh thc dn xut chng, ng thi khm ph ngha trit hc ca chng.

Chng 1
ntsn

Bc tranh v logic[Factasia]
Mt s sc thi mi ca mathematical logic : categorical logic computational logic domain theory foundations of mathematics

Chng 1
ntsn

Mc tiu ca lun l ton hc


Nu l ngi th phi cht. Socrates l ngi. Vy Socrates phi cht.

Chng 1
ntsn

Mc tiu ca lun l ton hc[12]


C nhiu s c gng chng minh s hin hu ca Thng (God). y l 3 l lun ng ch c bit nh l cosmological argument (v tr lun), teleological argument (cu cnh lun), v ontological argument (bn th lun).

Chng 1
ntsn

Mc tiu ca lun l ton hc[12]


Cosmological Argument (St. Thomas Aquinas) Khng c kt qu no t gy ra, m n i hi phi c mt nguyn nhn khc. Nu khng c nguyn nhn u tin s l mt chui v hn cc nguyn nhn c trc. R rng khng th l mt chui v hn cc nguyn nhn, v vy c mt nguyn nhn u tin l Thng .

Chng 1
ntsn

Mc tiu ca lun l ton hc[12]


Teleological Argument (St. Thomas Aquinas) Mi th trong th gii ny hnh ng hng v mt s kt thc. Chng khng th lm iu ny m khng c mt s thng minh hng dn. S thng minh ny l thng .

Chng 1
ntsn

Mc tiu ca lun l ton hc[12]


Ontological Argument (St. Anselm) Thng l mt s sng (being) m khng ci no ln hn c th c ngh ti. Ci suy ngh v tn ti mnh hn ci suy ngh khng tn ti. V vy ngi ta khng th ngh v Thng nh l khng tn ti, do Thng phi tn ti. (God is a being than which none greater can be thought. A being thought of as existing is greater than one thought of as not existing. Therefore, one cannot think of God as not existing, so God must exist.) Tt c nhng l lun ny c gi tr khng ?
Chng 1
ntsn

Mc tiu ca lun l ton hc


Kho st l lun trong th gii thc. Tng quan gia cc pht biu ca 1 ngn ng hnh thc hoc phi hnh thc (consistency, entailment, ...). M hnh ha l lun ca thc t. H thng chng minh (proof).

Chng 1
ntsn

Phn loi lun l ton hc

[1]

Inductive logic. Logic c qu trnh l lun t nhng trng hp c bit suy ra mt kt lun tng qut. Deductive logic. Logic c qu trnh l lun t mt pht biu tng qut suy ra mt kt lun c bit.

Chng 1
ntsn

Inductive logic

[1]

c dng trong cc tnh hung khng y thng tin. Thi gian ly thng tin lu. Chi ph ly thng tin cao. Ch rt ra c cc kt lun tm thi v thng k.

Chng 1
ntsn

Cc Logic hnh thc

[7]

Lun l mnh (propositional logic) l i s boolean. First-order logic c khi nim vi mi v c mt. Higher-order logic l lun v sets v functions. p dng vo vic kim tra phn cng. Modal/temporal logics bn v ci g phi (must, or may), c xy ra (happen). ...
Chng 1
ntsn

nh ngha lun l ton hc


Ngn ng hnh thc l ngn ng c : c php ng ngha v h thng chng minh. Logic l 1 ngn ng hnh thc.

[2]

Ghi ch : nh ngha ny khc vi nh ngha ca factasia.


Chng 1
ntsn

nh ngha lun l ton hc

[2]

C php cho bit ci g c logic chp nhn. Ng ngha l ngha thc t ca cc i tng trong logic. C php l hnh thc cn ng ngha l ni dung ca cc i tng trong logic. H thng chng minh sn sinh cc i tng mi t cc i tng c sn.

Chng 1
ntsn

Cu trc kho st
Mi logic c kho st theo trnh t sau : Cu trc. Ng ngha. Suy lun.

Chng 1
ntsn

Mt vi thut ng

[7]

Statements language Statements are true, false or meaningless Declarative assertions Informal (e.g. English) or formal language (eg. C, Java) Entailment = logical consequence Logical proofs model human reasoning Interpretations and Validity Satisfiable/unsatisfiable = consistent/inconsistent Entail = Inference = implication Deducible = Provable
Chng 1
ntsn

Chng 2 : Lun l mnh

ntsn

Ni dung
I. Cu trc ca lun l mnh (LLM) II. Suy lun t nhin trong LLM III. Ng ngha ca LLM

Chng 1
ntsn

I. Cu trc ca lun l mnh

ntsn

Thut ng[11]
Lun l mnh (LLM) c tn ting Anh : Propositional logic. Propositional Calculus. T calculus l mt thut ng chung cho bt k lnh vc ton hc lin quan ti vic tnh ton (calculating). Th d : s hc c gi l calculus of numbers.

Chng 1
ntsn

Thut ng[11]
Propositional Calculus l calculus of propositions. A proposition, or statement, is any declarative sentence which is either true (T) or false (F).

Chng 1
ntsn

i tng kho st ca LLM


Cc loi cu ca ngn ng t nhin (NNTN) c nh ngha t Vn Phm ca NNTN. LLM ch kho st loi cu khai bo. Cu khai bo tha mt s iu kin c LLM gi l cng thc nguyn (atom). Cng thc nguyn (CTN) l phn t c bn ca LLM.

Chng 1
ntsn

Cu khai bo[11]
K hiu : cu khaibo (kb) v khng khaibo (kkb). Th d : The sentence "2+2 = 4" is a statement. The sentence "1 = 0" is also a statement. "It will rain tomorrow" is a proposition. "Solve the following equation for x" is not a statement.

Chng 1
ntsn

Cu khai bo[11]
Th d : "Mars is not a planet a. is a proposition with truth value T b. is a proposition with truth value F c. is not a proposition Which one is true ?

Chng 1
ntsn

Self-Referential Sentences[11]
Liar's paradox (vn v vic nh thc tr). Th d : "I am lying t A = "I am lying. Nu A c gi tr ng th A sai v A l cu ni lo. Nu A sai th vic t tuyn b ni lo l ng v vy A ng.

Chng 1
ntsn

Self-Referential Sentences[11]
Nhng trng hp tng t : "This statement is false "This statement is true (it is the negation of the liar's paradox.) Self-referential sentences l nhng cu t tham kho ti chnh mnh. LLM khng kho st loi cu self-referential.

Chng 1
ntsn

Cu khai bo
Th d : * i s l mt ngnh ton hc. * Mi ngi u c mt c tin. * Mt tri l mt khi vung. * Ting g tra gy khan bn i. * Hy gi mail cho ti. * i, tri nng nc lm sao !.

Chng 1
ntsn

Cng thc nguyn


Cng thc nguyn l cu khai bo : * c biu din bng mt k hiu. * c nh gi , s. * S nh gi ng sai khng thay i theo khng gian & thi gian. Gi tr ng sai ca 1 cu khai bo c gi l thc tr (truth value).

Chng 1
ntsn

Cng thc nguyn


Th d : on Th im l dch gi ca Chinh ph ngm c biu din bng k hiu A trong LLM. Mt tri xoay quanh tri t. k hiu l B trong LLM. Nu hm s f lin tc th f kh vi. k hiu l C trong LLM. Phong i cu c vo ngy cha nht. k hiu l D trong LLM.
Chng 1
ntsn

Cng thc nguyn


Cng thc nguyn l cu khai bo c khng ch c kho st bi chnh n m c bi cnh cha n. Vic nh gi ng sai ty thuc vo bi cnh ny.

Chng 1
ntsn

Cng thc
Th gii thc to s lin kt gia cu tng kh nng din t. Lun l mnh cng m phng li s lin kt ny.

Cu + cu + cu + cu

(AB)(C(D))

Lun l mnh Th gii thc


Chng 1
ntsn

Ton t kt ni
Ch mt s lin t trong th gii thc c m phng li trong LLM thnh cc ton t.
hoc, hay, v, nu th , khng, tng ng, Th gii thc Lun l mnh

Chng 1
ntsn

Cng thc
Cng thc hon ho l s kt hp hu hn ln cc CTN vi cc ton t , , , . Cng thc hon ho (well-formed formula) c gi tt l cng thc (CT) hay WFF. V l thuyt ch cn 3 ton t l to thnh LLM : (, , ) hay (, , )

Chng 1
ntsn

Cng thc
Tp cng thc nguyn sinh ra tp cng thc.

Tp cng thc nguyn

Tp cng thc
Chng 1
ntsn

Cy phn tch
Cy phn tch (parse tree) l biu din bng th ca mt cng thc. Cy phn tch l cy c gc, nh l cc ton t v l l cc CT nguyn. Th d : (Q P) ((Q Q) Q)

Chng 1
ntsn

Cy phn tch
ng (path) ca mt cy phn tch l mt hnh trnh i t gc n nh l. Th d :

X


X Z

Chng 1
ntsn

Cy phn tch
Chiu cao (height) ca 1 cy phn tch l s cnh ca con ng di nht cng 1. Th d :

X

Y
Z


Y Z

Z X

Chiu cao l 4

Chiu cao l 5
Chng 1
ntsn

Vn ca cc ton t
Cc lin t or, and, not, if trong ngn ng t nhin ch kt hp nhng cu khai bo trong mt s bi cnh c th. Trong mt s bi cnh khc s kt hp tr thnh v ngha. Cc ton t ca LLM , , , kt hp c mi cng thc.

Chng 1
ntsn

Vn ca cc ton t
Th d :
AB C Hm nay tri ma Lun l mnh Th gii thc

Minh chi th thao Minh khe mnh

LLM ch kho st 1 phn rt nh ca th gii thc.


Chng 1
ntsn

Vn ph nh[11]
Cu "There is life on Mars. c 1 trong nhng cu sau l cu ph nh ca n. a. There is some life on Mars. b. There may be life on Mars. c. There may be no life on Mars. d. There is no life on Mars. e. There is probably no life on Mars. Hy chn cu ng (ch c 1 cu) ?

Chng 1
ntsn

Vn ph nh[11]
If P : "This galaxy will ultimately disappear into a black hole" and Q : "2+2 = 4," what is P Q? Solution P Q : "This galaxy will ultimately disappear into a black hole and 2+2=4," or the more astonishing statement : "Not only will this galaxy ultimately disappear into a black hole, but 2+2 = 4!" Before We Go On ... Q is true, so if P is true then the whole statement P Q will be true. On the other hand, if P is false, then the whole statement P Q will be false.
Chng 1
ntsn

Vn ph nh[11]
What does the statement P (Q) say? Solution P (Q) says: "This galaxy will ultimately disappear into a black hole and 2+2 4," or "Contrary to your hopes and aspirations, this galaxy is doomed to eventually disappear into a black hole; moreover, two plus two is decidedly different from four!" Before We Go On ... Since Q is false, the whole statement P (Q) is false (regardless of whether P is true or not).

Chng 1
ntsn

Vn ph nh
Ngn ng t nhin khng nh ngha dng ph nh ca cc cu trc cu : (if x then y), (x and y), (x or y). Tuy nhin LLM c cc dng not(if x then y), not(x and y), not(x or y).

Chng 1
ntsn

Ht slide

Chng 1
ntsn

Bi tp Chng 2 : Lun l mnh

ntsn

Cu khai bo
1. Pht biu no l cu khai bo v ch ra thc tr : a. Khng c m my tnh. b. Thnh ph M Tho u ? c. sng Si Gn khng c c su. d. Vic lp trnh rt hng th. e. A(BC) = (AB)(AC), A,B,C l tp hp. f. Hm nay l ngy th 3. g. 2 + 3 = 6. h. H Ni l th ca VN. i. Thit k CSDL l bt buc khi lp trnh.
Chng 1
ntsn

Cu khai bo
2. Tm ph nh ca cc cu khai bo sau : a. sng Si Gn khng c c su. b. A(BC) = (AB)(AC). c. Hm nay l ngy th 3. d. 2 + 3 = 6 e. H Ni l th ca nc VN. f. Nu c tin ti s mua xe phn khi ln. g. Thit k CSDL l bt buc khi lp trnh. h. Ti ti lp mi khi gn c k thi. i. S x l nguyn t nu n khng c c s khc 1, x.
Chng 1
ntsn

Cu khai bo
3. Biu din on vn sau bng lun l mnh : Nu anh ta mua xe th anh ta trng s hoc tha hng gia ti. Anh ta khng tha hng gia ti. Vy nu anh ta khng trng s th anh ta khng mua xe.

Chng 1
ntsn

Cu khai bo
4. Din t cc cng thc lun l mnh bng cc pht biu (cu khai bo) : M = Hm nay th 5, N = i d ngoi P = Cu c. 1. M (N P) 2. M N 3. P M 4. N M 5. M (P N)
Chng 1
ntsn

Ht slide

Chng 1
ntsn

You might also like