YEN BR UYGARLIK VE NSANLIK FELSEFES PROJES Prof.Dr.Mehmet Erda, Berlin, 20.08.

2010
Trkiye Cumhuriyetinde gerek zel gerekse kamu sektr, DPT ve MSB GenelKurmay da, stanbul Bykehir Belediyesinde onlarca Telefon santrali Bilgisayar Harp Ua ve Ulatrma Ua ihalelerine katldm. Adam gibi artname yazabileni risk minimizasyonu nedir bilen mhendise idareciye rastlamadm. 1) Firma prospektslerine bakarak artname hazrlanmaz; yanl ihtiya tesbiti ile yola karsnz 2) Hibir teknolojik rn prospektsnde yazl performans gstermez; yklenince reel hayatta daha dk performans gsterir 3) Yk altndaki gerek sistem performans rn brorlerinden deil lme test merkezlerinde yaplan lmelerle deerlendirilebilir 4) Bu gerek performans lmlerinden sonra dnya piyasalar irdelenip aratrlr ve Benchmarking yaplr 5) Fiyatlar ayn sistem ve ayn performans elenerek karlatrlr 6) Bu sre admlar uygulanrsa Trkiye Cumhuriyeti milyarlarca dolar tasarruf yaparak kaynak verimliliini artrm olur! 7) Bu sre uygulanrsa Trkiye en yksek teknoloji transferini salar ve kendisi teknoloji retir hale gelir 8) Siz ne istediinizi bilmezseniz satclar size finansmann da bulup sizi deil sizin vastanzla gelecek kuaklar borlandrarak size ie yaramaz sistemleri ok pahalya satarlar. Trkiye nin tek yapaca, ihtiyac doru tesbit edip adam gibi artname yazp/yazdrp milli savunma, ulam enerji ve haberleme IT Bilgisayar sektrlerinde her yl almn hi ksmadan mhendislik ve doru teknoloji seimi, ihtiyac tam tanmlayan artnamelerle ylda 10-20 Miyar dolarlk tasarrufu yaparak bunu da ARGE de Eitim ve Salk sektrlerinde kullanarak; Bankaclk sistemini by-pass edip bilgili gen 3-5 kiilik ekiplere INNOVASYON projeleri yaptrmak deer retmektir. Faiz mekanizmasn aarak deer

retemeyen Trkiye, srekli borlanmaktan kurtulamaz; reel deer olarak yerinde sayar, parasal olarak byse de bu kalc bir byme olamaz! Enerji retim kapasitesini artramayan, yeni temiz enerjiyi en az kullanan bilgi youn sosyal ve evre maliyeti en az, yksek kaliteli rn teknolojilerini rakiplerinden nce akl edip gelitiremeyen lkelerin ans olamayacak gelecekte! Kresel kriz ertelenebilir; ancak bilgi ve sermaye tabana yaylmadka kalc olarak zlemez dnyada! Faiz ve borlanma girdabn aamayan, dnya iklim ve evre kstlaryla ba edemez; byme teorileri artk yeni maliyet hesaplaryla isel olmak zorunda! Sistem yani Tabiat her eye ramen jiroskop misali kendi kanunlarnn alamaz stn g olduunu, ekonomist ve finanslara da dikte ettirecek, dorulatacaktr tez vakitte! Hatalarndan ders almayanlara aptal, zekalarn hafzalar ile glendiremeyenlere de aklsz denir! Trk genlii ve Trk toplumu aptal m, aklsz m ki artk akllanmasnlar?

Kurumsal Altyap, Stratejik Planlama ve Kaynak Ynetimi Verimliliinin nemi Ad var kendi yok kurumlarla, nvan var hneri yok mhendislerle, profesyonel meslek eitimi grmemi kukla siyasetilerle zaman faiz teknoloji ilikilerini kavrayan felsefeleri nasl retebiliriz? Toplumsal, Mali, Ekonomik, Sosyal, Teknolojik, dari Sistemin Hedefleri ve ncelikleri Byme ve Kar Maximizasyonu yerine Kaynak Verimlilii ve nsanln Bekas hedefi nemli Kresel Tehdit unsurlar: Nfus Art (Malthus Teorisi) ve yaanabilen Dnya mzdaki ormanlar, enerji, su ve temiz hava nn snrl olmas, evre kirlilii, iklim deiiklii, tabii afetler deprem frtna tsunami vs.

...
Dnya Bankas'nn periyodik olarak yaynlanan Global Economic Perspectives raporunda yer alan piyasa kurlaryla hesaplanm lkelerin byme hz tahminleri 2008 kriz ylnda dnya ekonomisinde negatif byme beklendiini gstermektedir. Ancak Dnya Bankas raporuna gre, Dnya ekonomisi 2008 de

klrken bymesini artraca, iyimser tahmin edilen nadir lkelerden biri de Trkiye idi. Belki de bu yzden 2008 yzyl krizinin Trkiye yi teet geecei en yetkili azdan yanl bir zamanlama ile iddia edilmitir. IMFnin kaynaklarnn 250 milyar dolardan 750 milyar dolara ykseltilmesi de Londradaki 2009 yl G - 20 toplantsnda kararlatrld. IMF nin kurum kltr ve nerdii tedbirler uyguland hibir lkeyi srekli yapsal krizlerden ve bte aklarndan kurtaramamtr. Faiz d fazla yntemi de bir ie yaramamtr. Faize dayal nlem paketleri tekellemeyi artrmtr. Serbest rekabet ortam ve gelir dalm daha da bozulmutur. Yerli sermaye erimi tkenmitir; lkedeki tm bankalar ve nemli Kamu letmeleri yok pahasna elden karlmtr. Bor ykmz 400 Milyar dolar amtr. Yzyln en byk kresel krizinden en ar etkilenen lke Trkiye olmutur. Neden mi?
Bakalarnn akl (IMF, Dnya Bankas,IFC,.) ile ekonomi idare etmeye kalkanlar, ancak onlarn aklnn akledebildii, kendi kresel menfaatleriyle elimedii llerde, ancak onlarn msaade ettii kadar akll olup krizlere dayanabilir, ancak krizlere kendi ulusal menfaatlerine uygun zmler retemezler. Tm uluslar aras alveri ve anlamalara ramen, bamsz bir ekonomik politika izleyebilmek iin, lkede belli bir zaman diliminde retilen tm mal ve hizmetler ile piyasaya giren ve kan, ksa- orta- uzun vadeli para (dviz ve dier menkul kymetler) miktar arasnda salkl bir oran tutturmak gerekir. Bu oran, salkl ekonomilerde normal artlarda, 1 birim mal ve hizmete karlk, 14 birim parann piyasada dolamas yani 1:14 eklindedir. 1929 buhrannda bu oran 1:34 e ykselmiken 2008 yzyln krizinde 1:400 ler 1:800 ler mertebesine kmtr. Bu da nemli lde bor senetleri ve speklatif amalarla oluturulan kredi balonlarnn emlak (mortgage) piyasalarndan balayarak snmesiyle, zellikle ABD ekonomisinden balayp tm dnyaya sratle yaylan nemli lde deer kayplarnn olumasna yol amtr. Her ne kadar Trkiye de TUK istatistiklerinden GSMH hesaplanabiliyorsa da, lkeye giren ve kan para miktar Maliye, TCMB, Hazine, DTM ve DPT den oluan ulusal ekonomi ynetiminin kesin kontrolnde deildir. zellikle kayt d ekonomi ve kara para miktar ekonominin %50 si oaranndadr. Buna bir de ksa vadeli, kontrol d anlk-gnlk- haftalk- aylk- aylk dnemlerde ki fazla miktarda scak para giri klar da eklenirse, ekonomi ynetimindeki belirsizlik ve dengesizlik, sk sk finansal dviz ve likidite krizleriyle karlalmas kolayca anlalabilecektir.

Trkiye 24 Ocak 1980 kararlaryla 70 cente muhta olmaktan kurtulmaya alrken, ithal ikamesine dayal, Trk Parasn Koruma kanunu ile sabit tutulan kurlarla kalknma modelinden, zal n yksek faiz dk kurlu, nisbi serbest rekabet ve tevik sistemiyle darya ak, serbest dalgal kura dayanan ihracat ekonomisi modeline gemitir. 1980 li yllardan itibaren Trkiye ekonomisi, nemli lde ksa vadeli, lkenin siyasi ve sosyal yapsn, piyasasn ve lkeyi yneten g dengelerini deitirmek isteyen ve belli merkezlerce ynlendirilen nemli miktarlarda sermaye giri klarn ve bundan kaynaklanan finansal likidite krizlerini yaamak zorunda kalmtr. IMF tarafndan verilen iaretlere gre, malum Uluslar aras Rating kurulular, Standard&Poors, Moodys, Fitch.. de maksatl kredi notlaryla Trkiye de ve dnya da finans ve para akmlarn tek merkezden ynlendirmektedir. Uluslar aras borlanma faizle para ve nakit akmlar, Libor art Spread esasyla Londra piyasasnda belirlenmektdir.